(Lựa tựa của tác giả viết cho bản tiếng Trung)
Cuối tháng 9 năm 2001, tiểu thuyết Thiếu nữ đánh cá» vây cá»§a tôi được đỠcá» giải Goncurt Pháp. Cuối tháng 2, tiểu thuyết đó Ä‘oạt giải Goncurt dà nh cho há»c sinh Trung há»c. Trong thá»i gian nà y, tôi có tham gia các cuá»™c tá»a đà m do nhà sách FNAC tổ chức tại các tỉnh ở Pháp. Má»—i lần đến đó, tôi luôn nháºn được những trà ng vá»— tay nồng nhiệt. Tôi nghÄ©, Ä‘iá»u đó không chỉ do tôi là tác giả cá»§a Thiếu nữ đánh cá» vây, mà còn vì tôi là ngưá»i Trung Quốc, đại biểu cho má»™t ná»n văn hóa còn rất xa cách và huyá»n bÃ.
Má»—i nhà văn Ä‘á»u cảm thấy vô cùng sung sướng khi được giao lưu vá»›i độc giả, song Ä‘iá»u khiến tôi cảm động nhất là , như ý kiến cá»§a các độc giả trẻ, tuy văn hóa Trung Quốc và phương Tây dưá»ng như còn má»™t “bức rà o ngăn cách†vô hình, thế nhưng, bi kịch tình yêu trong Thiếu nữ đánh cá» vây đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng há», há» như quên hẳn nhân váºt nữ chÃnh là há»c sinh trung há»c Trung Quốc những năm 30 thế ká»· XX, mà coi đó là những thanh niên Pháp thế ká»· XXI.
Từ năm 1931, ba tỉnh vùng Äông Bắc Trung Quốc bị địch chiếm đóng, đến năm 1937 Nháºt Bản phát động toà n diện cuá»™c chiến tranh xâm lược Trung Quốc, Thiếu nữ đánh cá» vây lấy bối cảnh từ những xung đột chÃnh trị, kinh tế, văn hóa Trung Quốc, trong các thế xung đột đẫm máu nà y, tôi đã tạo nên má»™t khoảng trá»i hòa bình: tại quảng trưá»ng Thiên Phong nho nhá», dưới lùm cây tá»a bóng, hai nhân váºt chÃnh nam và nữ gặp nhau cạnh chiếc bà n đá có khắc sẵn bà n cá». Nhân váºt nam là má»™t gián Ä‘iệp Nháºt Bản, lạnh lùng tà n nhẫn mà si tình, nhân váºt nữ là má»™t cô gái Trung Quốc má»›i mưá»i sáu tuổi, thuần khiết mà không ngây thÆ¡, thông minh chứ không tà n nhẫn. Má»™t ván cá» vây, cÅ©ng đủ để đánh mất mình trong chốn mê cung tình cảm. Má»—i ván cá» bà y ra, là má»™t giấc mÆ¡ diệu kỳ, khép má»™t ván cá», ai nấy lại trở vá» vá»›i thá»±c tại phÅ© phà ng. Thế giá»›i cá»§a kỳ thá»§ nam là doanh trại, là phạm nhân chiến tranh, là tù ngục và thuốc súng, còn thế giá»›i cá»§a kỳ thá»§ nữ là má»™t gia đình quý tá»™c đã sa sút, là đòan thể thanh niên chống Nháºt, là ba tỉnh vùng Äông Bắc Trung Quốc Ä‘ang rên siết dưới gót giầy quân Nháºt.
Äến nay, Thiếu nữ đánh cá» vây đã trở thà nh má»™t trong những tiểu thuyết ăn khách nhất tại Pháp, đã được dịch ra hÆ¡n mưá»i thứ tiếng. Tôi nghÄ© cuốn sáh nà y sở dÄ© Ä‘oạt giải thưởng văn há»c, được đông đảo bạn Ä‘á»c yêu thÃch, là do nó đã chạm đến đáy sâu vá» tình cảm, vá» sá»± sinh tồn cá»§a ngưá»i hiện đại. Sau sá»± kiện 11/9 ở Mỹ, xã há»™i phương Tây đớn Ä‘au trong việc kiếm tìm các loại định nghÄ©a má»›i, chẳng hạn thế nà o là đen, thế nà o là trắng, thế nà o là phạm tá»™i, thế nà o là trừng phạt, thế nà o là trung thà nh, thế nà o là phản bá»™i... Thế nhưng, Thiếu nữ đánh cá» vây lại chứng tá», trong bối cảnh hai ná»n văn hóa đối địch, đà n ông và đà n bà vẫn có thể đến vá»›i nhau và yêu trong sá»± đối láºp, vẫn có được giây phút thăng hoa cá»§a tình yêu.
Khi viết đến trang cuối cá»§a Thiếu nữ đánh cá» vây, tôi không sao kìm được nước mắt. Nhiá»u độc giả viết thư bảo, sau khi Ä‘á»c xong cuốn sách, há» cÅ©ng từng khóc nấc lên.
Thiếu nữ đánh cá» vây là má»™t giấc mÆ¡, mong sao những cảnh trầm luân và ái tình trong giấc mÆ¡ sẽ khiến con ngưá»i có được sá»± tỉnh táo trước hiện thá»±c, khiến con ngưá»i có được khát vá»ng và niá»m tin cháy bá»ng vá» hạnh phúc và tương lai.
Trần Sơn dịch
Xem tiếp 01-10