Gái ngoan dạy chồng
Gái Ngoan Dạy Chồng
Ngà y xÆ°a có má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông già u, vợ chết sá»›m, chỉ có Ä‘á»™c má»™t ngÆ°á»i con trai. Äứa con vốn ngÆ°á»i xấu nết, đần Ä‘á»™n, lại là tay chÆ¡i bá»i lêu lổng không chịu há»c hà nh hay là m ăn gì cả.
Thấy con không lo nối nghiệp nhà , ngÆ°á»i nhà già u rất buồn phiá»n, biết rằng của cải của mình sẽ có má»™t ngà y Ä‘á»™i nón ra Ä‘i mà thôị Bởi váºy, ông bèn tÃnh chuyện kiếm cho con má»™t ngÆ°á»i vợ khôn ngoan đảm Ä‘ang, để may ra nó sẽ ngăn chặn tay chồng, bảo vệ má»™t phần nà o cÆ¡ nghiệp.
NghÄ© váºy, ông cất công Ä‘i khắp nÆ¡i tìm kiếm, nhÆ°ng Ä‘i đã nhiá»u nÆ¡i mà vẫn chÆ°a thấy má»™t ngÆ°á»i nà o vừa ý.
Má»™t hôm, đến má»™t vùng kia, nhân má»i chân, ông nghỉ lại má»™t gốc Ä‘a bên Ä‘Æ°á»ng. Ông bá»—ng thấy ở má»™t cây táo gần đấy có má»™t bá»n trẻ Ä‘ang tranh nhau trẩy ăn. Má»™t chốc sau, má»™t cô gái tuổi chừng đôi tám, cÅ©ng đến trẩy táỠÔng má»›i lân la lại gần há»i xin ăn.
Lúc nà y, táo chÃn đã bị bá»n ngÆ°á»i trÆ°á»›c trẩy hết, chỉ còn những quả xanh, nhÆ°ng cô gái cÅ©ng cố chá»n lấy những quả Æ°Æ¡ng Æ°Æ¡ng Ä‘Æ°a cho khách.
Thấy cô gái tốt bụng, ông ta nghÄ©: "Sởi lởi, trá»i gởi của cho,
quăn co, trá»i gò của lạị Chỉ có ngÆ°á»i nà o tốt bụng vá»›i má»i ngÆ°á»i má»›i xứng đáng được hưởng già u có sung sÆ°á»›ng".
Bởi váºy, ông má»›i tìm đến nhà cô gái, giả là m má»™t ngÆ°á»i lỡ Ä‘á»™ Ä‘Æ°á»ng, xin nghỉ trá» má»™t tốị Và rồi ông được gia đình cô gái ân cần tiếp đãi.
Äể thá» xem cô gái có khôn ngoan không, ông lân la là m quen vá»›i nà ng. Khi biết cô sắp Ä‘i chợ, ông Ä‘Æ°a ra má»™t quan tiá»n nhá» mua há»™ cho mình "má»™t nắm gió, má»™t bó lá»a". Cô gái chẳng nói chẳng rằng, mua vá» cho ông má»™t cái quạt và má»™t con dao đánh lá»áº¡ Thấy thế, ông thầm khen ngợi, nhÆ°ng vẫn định thá» thêm cho biết.
Qua ngà y hôm sau, ông dáºy sá»›m, giở tay nải Ä‘Æ°a cho cô mấy bát gạo nếp, nhá» nà ng thổi giúp cho mình má»™t nồi vừa cÆ¡m vừa bánh để ăn và đem Ä‘i ăn Ä‘Æ°á»ng. Cô gái không từ chối, vá»™i lấy gạo ra vo. TrÆ°á»›c khi cho và o nồi, nà ng bá»›t lại má»™t Ãt giã là m bá»™t vắt bánh rồi hấp luôn và o cÆ¡m. Khi nà ng bÆ°ng ra, ông già lấy là m vừa ý, cho là con ngÆ°á»i đó đủ cả đức hạnh, khôn ngoan, đảm Ä‘ang Ãt có. Bèn quyết định trở vá» sá»a soạn lá»… há»i cho con trai là m vợ.
Äứa con trai của ông từ ngà y có vợ lại cà ng lêu lổng; hắn thÆ°á»ng bá» nhà đi đánh Ä‘Ã n, đánh đúm vá»›i bá»n vô lại, là m cho ông hết sức buồn. Và điá»u là m ông lo lắng nhất là hắn thỉnh thoảng lại trá»™m tiá»n của ông, khi dăm bảy quan, khi má»™t và i vác, tung và o cuá»™c Ä‘á» Ä‘en. Mặc dù ông đánh Ä‘áºp, mặc dù vợ hắn khuyên lÆ¡n, nhÆ°ng hắn chứng nà o vẫn táºt ấỵ Dần dần ông buồn phiá»n thà nh bệnh. Má»™t hôm, biết mình sắp chết, ông gá»i con dâu đến bên giÆ°á»ng dặn nhá»:
- Nà y cha đã gần đất xa trá»á»‹ Chồng con là má»™t thằng "Phá gia chi tá»", cÆ¡ nghiệp nà y chỉ còn má»™t sá»›m má»™t chiá»u mà thôi. Cha rất thÆ°Æ¡ng con xấu số. Từ lâu cha là m ăn dà nh dụm, có để được má»™t hÅ© và ng chôn ở sau vÆ°á»n. Váºy cha cho riêng con hÅ© và ng đó, đừng cho chồng con biết. Sau nà y chồng con có tháºt sá»± ăn năn hẵng giúp cho nó là m lại cuá»™c Ä‘á»á»‹
Äứa con trai ông sau khi ngÆ°á»i cha qua Ä‘á»i, lại cà ng chÆ¡i bá»i mặc sức. Vợ hết khuyên lÆ¡n đến cầu khẩn, hắn chẳng những đã không nghe lại còn phÅ© phà ng vá»›i vợ. Má»—i lần thua bạc, hai ngÆ°á»i lại cà ng xô xát. Nhiá»u lần vì vợ cản trở, hắn đánh Ä‘áºp vợ không tiếc tay và là m nhục nà ng trÆ°á»›c mặt má»i ngÆ°á»á»‹ Má»™t hôm để khá»i vÆ°á»›ng, hắn viết giấy cho vợ Ä‘i lấy chồng khác rồi Ä‘uổi nà ng ra khá»i cá»a.
Từ đó, hắn phỉ chà tung hoà nh không má»™t ai dám cản. Quả nhÆ° lá»i Ä‘oán của bố hắn, mấy chục mẫu ruá»™ng Ä‘á»u lần lượt "nÆ°á»›ng" và o sòng bạc. Hết ruá»™ng vÆ°á»n tá»›i nhà ở, chẳng bao lâu tất cả cÆ¡ nghiệp mấy Ä‘á»i lÆ°u truyá»n lại Ä‘á»u sạch sà nh sanh. Cuối cùng không má»™t đồng dÃnh túi, không má»™t nghá» cầm tay, hắn Ä‘Ã nh bá» là ng mạc quê quán, Ä‘i lang thang khắp đầu Ä‘Æ°á»ng xó chợ, ngá»a tay xin ăn qua ngà y.
Còn vá» ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà sau khi bị chồng Ä‘uổi, má»›i đổi tên, tìm đến trấn thà nh mở má»™t ngôi hà ng nÆ°á»›c. Sau Ãt lâu, kiếm được má»™t số nhá», nà ng bắt đầu buôn hà ng tấm. Số vốn của nà ng ngà y má»™t lá»›n dần. Má»™t hôm, gặp hai em bé gái mồ côi Ä‘i ăn xin, nà ng thÆ°Æ¡ng tình Ä‘Æ°a vá» nuôi là m con, coi nhÆ° ruá»™t thịt. Cuá»™c Ä‘á»i dần dần nở hoa trÆ°á»›c mắt nà ng. Trong má»™t dịp Ä‘i tìm kiếm củi, hai con nà ng nhặt được má»™t khúc gá»— mục, vá» chẻ ra thấy có mấy thoi và ng. Có vốn lá»›n lại có tà i kinh doanh, nên chẳng bao lâu, nà ng trở nên già u có, nổi tiếng trong trấn. Tiá»n bạc tuôn vá» nhÆ° nÆ°á»›c. Tuy sống sung sÆ°á»›ng nhÆ°ng nà ng vẫn ở má»™t thân má»™t mình. Thấy nà ng già u có, nhiá»u kẻ ngấp nghé muốn "gá nghÄ©a Châu Trần", nhÆ°ng ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà ấy nhất thiết từ chối má»i lá»i Ä‘Æ°á»ng máºt. Mặc dù ngÆ°á»i chồng bạc bẽo và mặc dầu mÆ°á»i lăm năm xa cách, nà ng vẫn không quên được tình xÆ°a nghÄ©a cÅ©. Äã nhiá»u lần nà ng thuê ngÆ°á»i lần Ä‘i các chợ búa phố phÆ°á»ng dò há»i nhÆ°ng tin tức của chồng cà ng há»i, cà ng bặt tăm.
Năm ấy, sau mấy tháng hạn, lúa khoai chết mòn trên những cánh đồng nứt nẻ. Giá gạo cứ lên vùn vụt. Ngoà i Ä‘Æ°á»ng, ngÆ°á»i Ä‘i xin ăn kéo từng Ä‘oà n. NgÆ°á»i Ä‘Ã n bà lúc nà y đã là bà chủ hiệụ Bà xin phép quan trên cho mình Ä‘em tiá»n gạo ra phát chẩn cho kẻ khó. Là m nhÆ° thế, nà ng còn mong má»™t khi thấy yết thị dán khắp thôn xóm thì chồng mình tất sẽ lần mò vá», nếu hắn còn sống. Y nhÆ° thế tháºt, ngà y bắt đầu phát, nà ng đã thấy bóng dáng của chồng ngồi ở hà ng cuối Ä‘á»™i quân lÄ©nh chẩn. Äúng là hắn. Từ ngà y bắt đầu cầm bị gáºy đến nay, hắn vẫn chÆ°a có cách gì để sống khá hÆ¡n và đỡ hèn hạ hÆ¡n trÆ°á»›c. Bây giá» nghe nói có phát chẩn, hắn vá»™i mò đến đây và ngồi đầu hà ng vá» phÃa tả. Thế nhÆ°ng khi phát, những ngÆ°á»i giúp việc cho bà chủ hiệu lại được lệnh phát từ phÃa hữu lạị Khi sắp sá»a đến lượt hắn thì bá»n há» tá»± nhiên nói lá»›n:
- Hôm nay đã hết gạo, má»i bà con vỠđợi đến ngà y mai!
Hắn buồn bá»±c trở ra. Qua ngà y sau, hắn cố tìm đến tháºt sá»›m, ngồi và o đầu hà ng bên hữụ NhÆ°ng hắn không ngá», những ngÆ°á»i phát chẩn hôm nay lại bắt đầu phát từ phÃa bên kia. Lúc sắp phát đến hắn thì chúng lại giÆ¡ thúng không lên:
- Hôm nay thế là lại hết gạỠBà con hãy đợi đến mai.
Hắn thở than cho số Ä‘en đủi, lần trở ra vá». Qua hôm sau, lại mò đến tháºt sá»›m. Lần nà y hắn len và o ngồi đúng chÃnh giữa Ä‘á»™i quân lÄ©nh chẩn. Trong bụng hắn nghÄ© lần nầy thì không để mất phần được. NhÆ°ng đến giá» phát, hắn không ngá» ngÆ°á»i nhà của bà chủ hiệu hôm nay lại phát hai đầu phát lại và cuối cùng ngÆ°á»i không được gì cả, vẫn lại là hắn. Ba lần há»ng cả ba, hắn rất ngao ngán, bèn đánh liá»u tìm đến dinh cÆ¡ bà chủ để xin ăn. Gặp hai đứa con gái nuôi của vợ, hắn ngả nón kêu van hết lá»á»‹ Ở trong nhà ; ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà nhìn ra biết là chồng, đã do mÆ°u của mình mà đến đây, bèn sai ngÆ°á»i hầu ra há»i, xem hắn có biết là m việc gì không để thuê mượn. Nghe há»i thế, hắn vá»™i trả lá»i:
- Xin ông bẩm vá»›i bà lá»›n rủ lòng thÆ°Æ¡ng, cho tôi được ở hầu bà , rá»a bát, quét nhà , má»i việc tôi Ä‘á»u xin hết sức. Chỉ cho tôi ăn ba miếng là đủ rồi!
NgÆ°á»i nhà trở ra cho hắn biết bà chủ nháºn lá»á»‹ Từ đó, hắn chăm chỉ là m lụng, cố là m vừa lòng chủ. NhÆ°ng chung quy hắn vẫn không biết chủ chÃnh là vợ cÅ© của mình. Vá» phần ngÆ°á»i vợ cÅ©ng không hỠđể lá»™ má»™t tà cho hắn biết, chỉ dặn hai con và ngÆ°á»i nhà đối đãi tá» tế mà thôi. Sau má»™t thá»i gian, thấy hắn chịu khó là m ăn, ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà mừng lắm. Má»™t hôm nà ng cho gá»i hắn lên nhà há»i xem có biết chữ nghÄ©a gì không!
Hắn đáp:
- Tôi lúc nhỠđược Ä‘i há»c có biết Ãt nhiá»u.
- Váºy từ mai trở Ä‘i, anh không hầu hạ nữa, cho anh ở gian nhà khách dạy đám trẻ há»c tôi sẽ trả má»—i năm ba mÆ°Æ¡i quan.
Nghe nói, hắn tưởng không có gì sung sÆ°á»›ng hÆ¡n thế nữa, cảm thấy lòng nhân đức của bà chủ đối vá»›i mình bằng trá»i bằng biển, vá»™i nháºn lá»i ngay. Từ đó, hắn đóng vai thầy đồ cố sức là m cho chủ tin cáºá»µ NhÆ°ng ngÆ°á»i vợ vẫn thá» mãi không thôi.
Má»™t lần, gặp ngà y tết, bà chủ sai lấy tiá»n ra cho kẻ hầu ngÆ°á»i hạ. Nà ng nói:
- Ta cho má»—i ngÆ°á»i năm quan, hãy mang Ä‘i đánh bạc cho vui, nếu hết sẽ cho thêm. Thầy đồ ta cÅ©ng được năm quan tiá»n. NhÆ°ng trong khi má»i ngÆ°á»i Ä‘em tiá»n nÆ°á»›ng và o xóc Ä‘Ä©a, bà i mÆ°á»i, thì trái lại, hắn mang nguyên vẹn số tiá»n đó vá» gá»i cho chủ. Bà chủ há»i:
- Tại sao anh không thÃch đánh bạc? Hắn trả lá»i:
- Bẩm bà , tôi ngà y xưa, vì cỠbạc mà đến nông nỗi nà ỵ Cho
nên bây giỠbuộc chỉ cổ tay thỠrằng không đụng đến nó.
Thế rồi luôn miệng, hắn kể hết cho chủ nghe, từ cuá»™c Ä‘á»i cÅ© có ruá»™ng nhiá»u, có vợ ngoan nhÆ° thế nà o, rồi bán ruá»™ng Ä‘uổi vợ ra sao, cho đến lang thang đói rách, và ngà y nay đã ăn năn hối lá»—i v.v... Bà chủ há»i:
- Anh còn thương vợ nữa không? Hắn rầu rĩ:
- Tôi đã nhiá»u lần dò tìm mà không thấỵ
- Nghe anh nói tôi rất thÆ°Æ¡ng tình. Váºy tôi cho anh năm quan để anh Ä‘i tìm vợ. Nếu hết tiá»n mà vẫn chÆ°a thấy, anh cứ vỠđây, tôi sẽ cho thêm mà tìm cho ra.
Hắn mừng rỡ vâng vâng, dạ dạ, mang tiá»n Ä‘i tìm. NhÆ°ng sau ba tháng trở vá» vá»›i bá»™ mặt thiểu não, hắn cho chủ biết không há» thấy tung tÃch đâu cả, chắc là vợ hắn đã chết.
Từ đấy, vợ thấy chồng chà tình, lại có lòng tu tỉnh, nên rất mừng. Nhưng nà ng vẫn chưa ra mặt vội, chỉ an ủi hắn hãy ở lại đây, may ra sẽ có ngà y hội ngộ.
Má»™t hôm, nhân ngà y giá»— cha chồng, bà chủ nhá» thầy đồ chép bà i văn tế. Hắn ta ngạc nhiên và bá»™i phần mừng rỡ khi thấy bà i vị của tổ tiên nhà chủ chÃnh là bà i vị tổ tiên mình. Láºp tức, hai vợ chồng ôm nhau khóc lóc. Rồi sau khi cúng xong, há» má»i là ng xóm và ngÆ°á»i nhà ngồi lại kể rõ sá»± tình. Ai nấy Ä‘á»u cho là má»™t cuá»™c tái ngá»™ hiếm có.
Vá» sau, hai vợ chồng dá»±ng vợ gả chồng cho hai con nuôi, giao cá»a hiệu lại cho chúng cai quản. Sau đấy, há» dắt nhau trở vá» quê hÆ°Æ¡ng xÆ°a, chuá»™c lại vÆ°á»n tược nhà cá»a cÅ©. Và sau khi đã sống yên ổn ở quê nhà , vợ má»›i sai Ä‘Ã o hÅ© và ng bố chồng cho mình ngà y xÆ°a lên. Nà ng nói:
- Có và ng chưa chắc đã có hạnh phúc. Cho nên trong những cơn túng thiếu nhất, tôi vẫn không cần đến nó.
Nói Ä‘oạn, Ä‘em số và ng ấy cúng cho Ä‘á»n chùa để bố thà cho ngÆ°á»i nghèỠTừ đấy, hai vợ chồng sống vá»›i nhau đến đầu bạc. Câu tục ngữ: "Là m trai rá»a bát quét nhà . Vợ gá»i thì Dạ bẩm bà tôi đây! " là do chuyện nà y mà ra.
|