[quykiemtu]

401 Sinh rằng: "Phác hoạ vừa rồi,
402 "Phẩm đề xin một vài lời thêm hoa."
403 Tay tiên gió táp mưa sa,
404 Khoảng trên dừng bút thảo và bốn câu.
405 Khen: "Tài nhả ngọc phun châu,
406 "Nàng Ban, ả Tạ cũng đâu thế này!
407 "Kiếp tu xưa ví chưa dày,
408 "Phúc nào đổi được giá này cho ngang!"
409 Nàng rằng: "Trộm liếc dung quang,
410 "Chẳng sân ngọc bội thì phường kim môn.
411 "Nghĩ mình phận mỏng cánh chuồn,
412 "Khuôn xanh biết có vuông tròn mà hay?
413 "Nhớ từ năm hãy thơ ngây,
414 "Có người tướng sĩ đoán ngay một lời:
415 "Anh hoa phát tiết ra ngoài,
416 "Nghìn thu bạc mệnh một đời tài hoa.
417 "Trông người lại ngẫm đến ta,
418 "Một dày, một mỏng, biết là có nên?'
419 Sinh rằng: "Giải cấu là duyên,
420 "Xưa nay nhân định thắng thiên cũng nhiều.
421 "Ví dù giải kết đến điều,
422 "Thì đem vàng đá mà liều với thân!"
423 Đủ điều trung khúc ân cần,
424 Lòng xuân phơi phới, chén xuân tàng tàng.
425 Ngày vui ngắn chẳng đầy gang,
426 Trông ra ác đã ngậm gương non đoài.
427 Vắng nhà chẳng tiện ngồi dai,
428 Giã chàng, nàng mới kíp dời song sa.
429 Đến nhà vừa thấy tin nhà,
430 Hai thân còn dở tiệc hoa chưa về.
431 Cửa ngoài vội rủ rèm the,
432 Xăm xăm băng lối vườn khuya một mình.
433 Nhặt thưa, gương giọi bóng cành,
434 Ngọn đèn trông lọt trướng huỳnh hắt hiu.
435 Sinh vừa tựa án thiu thiu.
436 Giở chiều như tỉnh, giở chiều như mê.
437 Tiếng sen sẽ động giấc hoè,
438 Bóng trăng đã xế hoa lê lại gần.
439 Bâng khuâng đỉnh Giáp, non Thần,
440 Còn ngờ giấc mộng đêm xuân mơ màng.
441 Nàng rằng: "Quãng vắng đêm trường,
442 "Vì hoa, nên phải đánh đường tìm hoa.
443 "Bây giờ rõ mặt đôi ta,
444 "Biết đâu rồi nữa chẳng là chiêm bao?"
445 Vội mừng làm lễ rước vào,
446 Đài sen nối sáp, song đào thêm hương.
447 Tiên thề cùng thảo một trương,
448 Tóc mây một món, dao vàng chia đôi.
449 Vầng trăng vằng vặc giữa trời,
450 Đinh ninh hai miệng một lời song song.
451 Tóc tơ căn vặn tấc lòng,
452 Trăm năm tạc một chữ "đồng" đến xương.
453 Chén hà sánh giọng quỳnh tương,
454 Giải là hương lộn, bình gương bóng lồng.
455 Sinh rằng: "Gió mát trăng trong,
456 "Bấy lâu nay một chút lòng chưa cam.
457 "Chày sương chưa nện cầu Lam,
458 "Sợ lần khân quá ra sàm sỡ chăng?"
459 Nàng rằng: "Hồng diệp, xích thằng,
460 "Một lời cũng đã tiếng rằng tương tri.
461 "Đừng điều nguyệt nọ hoa kia,
462 "Ngoài ra ai lại tiếc gì với ai."
463 Rằng: "Nghe nổi tiếng Cầm đài,
464 "Nước non luống những lắng tai Chung Kỳ."
465 Thưa rằng: "Tiện kỹ sá chi!
466 "Đã lòng dạy đến, dạy thì phải vâng."
467 Hiên sau treo sẵn cầm trăng,
468 Vội vàng Sinh đã tay nâng ngang mày.
469 Nàng rằng: "Nghề mọn riêng tay,
470 "Làm chi cho bận lòng này lắm thân?"
471 So dần dây vũ dây văn,
472 Bốn dây to nhỏ theo vần cung thương.
473 Khúc đâu Hán Sở chiến trường,
474 Nghe ra tiếng sắt, tiếng vàng chen nhau?
475 Khúc đâu Tư mã Phượng cầu,
476 Nghe ra như oán, như sầu phải chăng!
477 Kê Khang này khúc Quảng lăng.
478 Một rằng Lưu thuỷ, hai rằng Hành vân.
479 Quá quan này khúc Chiêu Quân,
480 Nửa phần luyến chúa, nửa phần tư gia.
481 Trong như tiếng hạc bay qua,
482 Đục như tiếng suối mới sa nửa vời.
483 Tiếng khoan như gió thoảng ngoài,
484 Tiếng mau sầm sập như trời đổ mưa.
485 Ngọn đèn khi tỏ khi mờ,
486 Khiến người ngồi đó cũng ngơ ngẩn sầu.
487 Khi tựa gối, khi cúi đầu,
488 Khi vò chín khúc, khi chau đôi mày.
489 Rằng: "Hay thì thật là hay,
490 "Nghe ra ngậm đắng nuốt cay thế nào!
491 "Lựa chi những bực tiêu tao?
492 "Dột lòng mình, cũng nao nao lòng người?"
493 Rằng: "Quen mất nết đi rồi,
494 "Tẻ vui, thôi cũng tính trời biết sao!
495 "Lời vàng, vâng lĩnh ý cao,
496 "Hoạ dần dần bớt chút nào được không."
497 Hoa hương càng tỏ thức hồng,
498 Đầu mày cuối mặt càng nồng tấm yêu.
499 Sóng tình dường đã xiêu xiêu,
500 Xem trong âu yếm có chiều lả lơi.
501 Thưa rằng: "Đừng lấy làm chơi,
502 "Dẽ cho thưa hết một lời đã nao!
503 "Vẻ chi một đoá yêu đào,
504 "Vườn hồng chi dám ngăn rào chim xanh.
505 "Đã cho vào bậc bố kinh,
506 "Đạo tòng phu lấy chữ Trinh làm đầu.
507 "Ra tuồng trên Bộc, trong dâu,
508 "Thì con người ấy ai cầu làm chi!
509 "Phải điều ăn xổi ở thì.
510 "Tiết trăm năm, nỡ bỏ đi một ngày!
511 "Ngẫm duyên kỳ ngộ xưa nay,
512 "Lứa đôi ai dễ đẹp tày Thôi, Trương.
513 "Mây mưa đánh đổ đá vàng,
514 "Quá chiều nên đã chán chường yến anh.
515 "Trong khi chắp cánh liền cành,
516 "Mà lòng rẻ rúng đã dành một bên!
517 "Mái tây để lạnh hương nguyền,
518 "Cho duyên đằm thắm ra duyên bẽ bàng.
519 "Gieo thoi, trước chẳng giữ giàng,
520 "Để sau nên thẹn cùng chàng bởi ai?
521 "Vội chi liễu ép hoa nài,
522 "Còn thân ắt cũng đền bồi có khi!"
523 Thấy lời đoan chính dễ nghe,
524 Chàng càng thêm nể thêm vì mười phân.
525 Bóng tàu vừa lạt vẻ ngân.
526 Tin đâu đã thấy cửa ngăn gọi vào.
527 Nàng thì vội trở buồng thêu,
528 Sinh thì dạo gót sân đào bước ra.
529 Cửa ngoài vừa ngỏ then hoa,
530 Gia đồng vào gửi thư nhà mới sang.
531 Đem tin thúc phụ từ đường,
532 Bơ vơ lữ thấn tha hương đề huề.
533 Liêu-dương cách trở sơn khê,
534 Xuân đường kíp gọi Sinh về hộ tang.
535 Mảng tin xiết nỗi kinh hoàng,
536 Băng mình lẻn trước đài trang tự tình.
537 Gót đầu mọi nỗi đinh ninh,
538 Nỗi nhà tang tóc, nỗi mình xa xôi:
539 "Sự đâu chưa kịp đôi hồi,
540 "Duyên đâu chưa kịp một lời trao tơ,
541 "Trăng thề còn đó trơ trơ,
542 "Dám xa xôi mặt mà thưa thớt lòng.
543 "Ngoài nghìn dặm, chốc ba đông,
544 "Mối sầu khi gỡ cho xong còn chầy!
545 "Gìn vàng giữ ngọc cho hay,
546 "Cho đành lòng kẻ chân mây cuối trời!"
547 Tai nghe ruột rối bời bời,
548 Ngập ngừng nàng mới giải lời trước sau:
549 "Ông tơ ghét bỏ chi nhau,
550 "Chưa vui sum họp đã sầu chia phôi!
551 "Cùng nhau đã trót nặng lời,
552 "Dẫu thay mái tóc, dám dời lòng tơ!
553 "Quản bao tháng đợi, năm chờ.
554 "Nghĩ người ăn gió nằm mưa xót thầm.
555 "Đã nguyền hai chữ "đồng tâm"
556 "Trăm năm thề chẳng ôm cầm thuyền ai.
557 "Còn non, còn nước, còn dài,
558 "Còn về, còn nhớ đến người hôm nay!"
559 Dùng dằng chưa nỡ rời tay,
560 Vừng đông trông đã đứng ngay nóc nhà.
561 Ngại ngùng một bước một xa,
562 Một lời trân trọng, châu sa mấy hàng.
563 Buộc yên, quảy gánh, vội vàng.
564 Mối sầu sẻ nửa, bước đường chia hai.
565 Buồn trông phong cảnh quê người,
566 Đầu cành quyên nhặt, cuối trời nhạn thưa.
567 Não người cữ gió, tuần mưa,
568 Một ngày nặng gánh tương tư một ngày...
569 Nàng còn đứng tựa hiên tây,
570 Chín hồi vấn vít như vầy mối tơ.
571 Trông chừng khói ngất song thưa,
572 Hoa trôi giạt thắm, liễu xơ xác vàng.
573 Tần ngần dạo gót lầu trang,
574 Một đoàn mừng thọ ngoại hương mới về.
575 Hàn huyên chưa kịp giãi dề,
576 Sai nha bỗng thấy bốn bề xôn xao:
577 Người nách thước, kẻ tay đao,
578 Đầu trâu, mặt ngựa ào ào như sôi.
579 Già giang một lão, một trai,
580 Một dây vô lại buộc hai thâm tình.
581 Đầy nhà vang tiếng ruồi xanh.
582 Rụng rơi khung dệt, tan tành gói may.
583 Đồ tế nhuyễn, của riêng tây,
584 Sạch sành sanh vét cho đầy túi tham
585 Điều đâu bay buộc ai làm?
586 Này ai đan dậm, giật giàm bỗng dưng?
587 Hỏi ra sau mới biết rằng:
588 Phải tên xưng xuất là thằng bán tơ.
589 Một nhà hoảng hốt ngẩn ngơ.
590 Tiếng oan dậy đất, án ngờ loà mây.
591 Hạ từ, van lạy suốt ngày,
592 Điếc tai lân tuất, phũ tay tồi tàn.
593 Rường cao rút ngược dây oan,
594 Dẫu rằng đá cũng nát gan, lọ người!
595 Mặt trông đau đớn rụng rời,
596 Oan này còn một kêu trời, nhưng xa!
597 Một ngày lạ thói sai nha,
598 Làm cho khốc hại chẳng qua vì tiền!
599 Sao cho cốt nhục vẹn tuyền.
600 Trong khi ngộ biến tòng quyền, biết sao?
601 Duyên hội ngộ, đức cù lao.
602 Bên Tình, bên Hiếu bên nào nặng hơn?
603 Để lời thệ hải minh sơn,
604 Làm con, trước phải đền ơn sinh thành.
605 Quyết tình, nàng mới hạ tình:
606 "Dẽ cho để thiếp bán mình chuộc cha!"
607 Họ Chung có kẻ lại già,
608 Cũng trong nha dịch lại là từ tâm.
609 Thấy nàng hiếu trọng tình thâm,
610 Vì nàng, nghĩ cũng thương thầm xót vay.
611 Tính bài lót đó luồn đây,
612 Có ba trăm lạng, việc này mới xuôi.
613 Hãy về tạm phó giam ngoài,
614 Dặn nàng qui liệu trong đôi ba ngày
615 Thương lòng con trẻ thơ ngây,
616 Gặp cơn vạ gió tai bay bất kỳ!
617 Đau lòng tử biệt sinh ly,
618 Thân còn chẳng tiếc, tiếc gì đến duyên!
619 Hạt mưa sá nghĩ phận hèn,
620 Liều đem tấc cỏ, quyết đền ba xuân.
621 Sự lòng ngỏ với băng nhân,
622 Tin sương đồn đại xa gần xôn xao.
623 Gần miền có một mụ nào,
624 Đưa người viễn khách, tìm vào vấn danh.
625 Hỏi tên, rằng: "Mã Giám sinh",
626 Hỏi quê, rằng: "Huyện Lâm-thanh cũng gần".
627 Quá niên trạc ngoại tứ tuần,
628 Mày râu nhẵn nhụi, áo quần bảnh bao.
629 Trước thầy sau tớ lao xao,
630 Nhà băng đưa mối, rước vào lầu trang.
631 Ghế trên ngồi tót sỗ sàng,
632 Buồng trong mối đã giục nàng kíp ra.
633 Nỗi mình thêm tức nỗi nhà,
634 Thềm hoa một bước, lệ hoa mấy hàng!
635 Ngại ngùng rợn gió e sương,
636 Nhìn hoa bóng thẹn, trông gương mặt dày.
637 Mối càng vén tóc bắt tay,
638 Nét buồn như cúc, điệu gầy như mai.
639 Đắn đo cân sắc cân tài,
640 ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ.
641 Mặn nồng một vẻ một ưa.
642 Bằng lòng, khách mới tuỳ cơ dặt dìu.
643 Rằng: "Mua ngọc đến Lam-kiều
644 "Sính nghi xin dạy bao nhiêu cho tường"
645 Mối rằng: "Đáng giá nghìn vàng,
646 "Rớp nhà nhờ lượng người thương dám nài!"
647 Cò kè bớt một, thêm hai,
648 Giờ lâu ngã giá vàng ngoài bốn trăm.
649 Một lời thuyền đã êm dằm,
650 Hãy đưa canh thiếp, trước cầm làm ghi.
651 Định ngày nạp thái vu qui.
652 Tiền lưng đã sẵn, việc gì chẳng xong!
653 Một lời cậy với Chung công,
654 Khất từ tạm lĩnh Vương ông về nhà.
655 Thương tình con trẻ, cha già,
656 Nhìn nàng, ông những máu sa ruột dầu.
657 "Nuôi con những ước về sau,
658 "Trao tơ phải lứa, gieo cầu đáng nơi.
659 "Trời làm chi cực bấy trời!
660 "Này ai vu thác cho người hợp tan.
661 "Búa rìu bao quản thân tàn,
662 "Nỡ đày đoạ trẻ, càng oan khốc già
663 "Một lần, sau trước cũng là,
664 "Thôi thì mặt khuất, chẳng thà lòng đau."
665 Theo lời như chảy dòng châu,
666 Liều mình, ông đã gieo đầu tường vôi.
667 Vội vàng, kẻ giữ người coi,
668 Nhỏ to, nàng lại tìm lời khuyên can:
669 "Vẻ chi một mảnh hồng nhan?
670 "Tóc tơ chưa chút đền ơn sinh thành.
671 "Dâng thư, đã thẹn nàng Oanh,
672 "Lại thua ả Lý bán mình hay sao?
673 "Cỗi xuân tuổi hạc càng cao,
674 "Một cây gánh vác biết bao nhiêu cành.
675 "Lượng trên dù chẳng dứt tình,
676 "Gió mưa âu hẳn tan tành nước non.
677 "Thà rằng liều một thân con,
678 "Hoa dù rã cánh, là còn xanh cây.
679 "Phận sao đành vậy cũng vầy,
680 "Cầm như chẳng đậu những ngày còn xanh.
681 "Cũng đừng tính quẩn lo quanh,
682 "Tan nhà là một, thiệt mình là hai."
683 Phải lời, ông cũng êm tai,
684 Nhìn nhau, giọt ngắn giọt dài ngổn ngang.
685 Mé ngoài họ Mã vừa sang,
686 Tờ hoa đã ký, cân vàng mới trao.
687 Trăng già độc địa làm sao?
688 Cầm dây chẳng lựa, buộc vào tự nhiên!
689 Trong tay đã sẵn đồng tiền,
690 Dầu lòng đổi trắng thay đen khó gì!
691 Họ Chung ra sức giúp vì,
692 Lễ tâm đã đặt, tụng kỳ cũng xong.
693 Việc nhà đã tạm thong dong,
694 Tính kỳ giục giã đã mong độ về.
695 Một mình nàng ngọn đèn khuya,
696 áo dầm giọt lệ, tóc xe mái sầu.
697 Phận rầu, dầu vậy cũng dầu,
698 "Xót lòng đeo đẳng bấy lâu một lời.
699 "Công trình kể biết mấy mươi.
700 "Vì ta khăng khít cho người dở dang.
701 "Thề hoa chưa ráo chén vàng,
702 "Lỗi thề thôi đã phũ phàng với hoa!
703 "Trời Liêu non nước bao xa,
704 "Nghĩ đâu rẽ cửa chia nhà tự tôi!
705 "Biết bao duyên nợ thề bồi,
706 "Kiếp này thôi thế thì thôi, còn gì!
707 "Tái sinh chưa dứt hương thề,
708 "Làm thân trâu ngựa đền nghì trúc mai
709 "Nợ tình chưa trả cho ai,
710 Khối tình mang xuống Tuyền đài chửa tan."
711 Nỗi riêng, riêng những bàn hoàn,
712 Dầu chong trắng đĩa, lệ tràn thấm khăn.
713 Thuý Vân chợt tỉnh giấc xuân,
714 Dưới đèn ghé đến, ân cần hỏi han:
715 "Cơ trời dâu bể đa đoan,
716 "Một nhà để chị riêng oan một mình.
717 "Cớ chi ngồi nhẫn tàn canh"
718 "Nỗi riêng còn mắc mối tình chi đây?"
719 Rằng: "Lòng đương thổn thức đầy,
720 "Tơ duyên còn vướng mối này chưa xong.
721 "Hở môi ra, cũng thẹn thùng,
722 "Để lòng, thì phụ tấm lòng với ai.
723 "Cậy em, em có chịu lời?
724 "Ngồi lên cho chị lạy, rồi sẽ thưa.
725 "Giữa đường, đứt gánh tương tư,
726 "Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em.
727 "Kể từ khi gặp chàng Kim;
728 "Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề.
729 "Sự đâu sóng gió bất kỳ,
730 "Hiếu tình, khôn lẽ hai bề vẹn hai ?
731 "Ngày xuân em hãy còn dài,
732 "Xót tình máu mủ, thay lời nước non.
733 "Chị dù thịt nát xương mòn,
734 "Ngậm cười chín suối, hãy còn thơm lây.
735 "Chiếc thoa với bức tờ mây,
736 "Duyên này thì giữ vật này của chung.
737 "Dầu em nên vợ nên chồng,
738 "Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên.
739 "Mất người, còn chút của tin,
740 "Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa.
741 "Mai sau, dầu có bao giờ,
742 "Đốt lò hương ấy, so tơ phím này.
743 "Trông ra ngọn cỏ lá cây,
744 "Thấy hiu hiu gió thì hay chị về.
745 "Hồn còn mang nặng lời thề,
746 "Nát thân bồ liễu, đền nghì trúc mai.
747 "Dạ đài cách mặt khuất lời,
748 "Tưới xin giọt lệ cho người thác oan.
749 "Bây giờ trâm gãy gương tan,
750 "Kể làm sao xiết muôn vàn ái ân!
751 "Trăm nghìn gửi lại tình quân,
752 "Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi.
753 "Phận sao phận bạc như vôi!
754 "Đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng.
755 "ối Kim lang! hỡi Kim lang!
756 "Thôi thôi, thiếp đã phụ chàng từ đây!"
757 Cạn lời, hồn dứt máu say,
758 Một hơi lặng ngắt, đôi tay giá đồng.
759 Xuân huyên chợt tỉnh giất nồng,
760 Một nhà tấp nập, kẻ trong người ngoài.
761 Kẻ thang người thuốc, bời bời,
762 Mới dầu cơn vựng, chưa phai giọt hồng.
763 Hỏi sao ra sự lạ lùng.
764 Kiều càng nức nở nói không ra lời.
765 Nỗi nàng Vân mới rỉ tai:
766 Chiếc thoa này với tờ bồi ở đây.
767 Vì cha làm lỗi duyên mày
768 "Thôi thì việc ấy sau này đã em.
769 "Vì ai rụng cải rơi kim?
770 "Để con bèo nổi mây chìm vì ai.
771 "Lời con dặn lại một hai,
772 "Dẫu mòn bia đá, dám sai tấc vàng?"
773 Lạy thôi, nàng lại rén chiềng:
774 "Nhờ cha trả được nghĩa chàng cho xuôi.
775 "Sá chi thân phận tôi đòi,
776 "Dẫu rằng xương trắng quê người, quản đâu!"
777 Xiết bao kể nỗi thảm sầu!
778 Khắc canh đã giục nam lâu mấy hồi.
779 Kiệu hoa đâu đã đến ngoài,
780 Quản huyền đâu đã giục người sinh ly.
781 Đau lòng kẻ ở người đi,
782 Lệ rơi thấm đá, tơ chia rũ tằm.
783 Trời hôm, mây kéo tối rầm,
784 Rầu rầu ngọn cỏ, đầm đầm cành sương.
785 Rước nàng về đến trú phường,
786 Bốn bề xuân khoá, một nàng ở trong.
787 Ngập ngừng thẹn lục, e hồng,
788 Nghĩ lòng, lại xót xa lòng đòi phen.
789 Phẩm tiên rơi đến tay hèn,
790 Hoài công nắng giữ mưa gìn với ai!
791 Biết thân đến bước lạc loài,
792 Nhị đào thà bẻ cho người tình chung.
793 Vì ai ngăn đón gió đông.
794 Thiệt lòng khi ở, đau lòng khi đi.
795 Trùng phùng dù hoạ có khi,
796 Thân này, thôi có ra gì mà mong!
797 Đã sinh ra số long đong,
798 Còn mang lấy kiếp má hồng được sao?
799 Trên yên sẵn có con dao,
800 Giấu cầm nàng đã gói vào chéo khăn: