VẠN HUÊ LẦU là má»™t bá»™ y truyện có giá trị sá» liệu của TQ, được phổ biến rá»™ng rãi sang Việt Nam từ xa xÆ°a. Các vị cụ lão nÆ°á»›c ta trÆ°á»›c đây đã lấy tÃch truyện soạn ra tuồng hát và trình diá»…n khắp nÆ¡i trong dân gian, là m cho nhân váºt trong truyện trở nên quen thuá»™c.
Truyện viết và o thá»i Tống, sau NgÅ© Äại, Tháºp Quốc, thá»i kỳ mà “năm nÆ°á»›c mÆ°á»i Ä‘á»i†đánh nhau liên miên, dân chúng chết chóc đói khát.
Bắt đầu từ năm 960, Triệu Khuông Dẫn cÆ°á»›p ngôi nhà háºu Chu, tiêu diệt các lá»±c lượng phong kiến hùng cứ các nÆ¡i, thống nhất đất nÆ°á»›c, trừ nÆ°á»›c Liêu phÃa Bắc sông Hoà ng Hà , đánh nÆ°á»›c Hạ phÃa Bắc Trung Quốc... và đóng đô ở Khai Phong láºp nên nhà Tống, lịch sá» gá»i là Bắc Tống (960- 1127).
Sau thá»i kỳ thống nhất, nÆ°á»›c Tống luôn bị nÆ°á»›c Liêu và nÆ°á»›c Hâ ở phÃa Bắc Trung Quốc tấn công, là m cho nÆ°á»›c Tống nhiá»u lần thảm bại.
NÆ°á»›c Liêu gồm các bá»™ lạc du mục ở phÃa Äông Bắc Trung Quốc đến phÃa Bắc sông Hoà ng Hà , năm 916 gá»i là nÆ°á»›c Khiết Äan, sau đổi thà nh nÆ°á»›c Liêu.
NÆ°á»›c Tây Hạ gồm các bá»™ lạc dân tá»™c KhÆ°Æ¡ng ở Tây Bắc Trung Quốc, thấy nÆ°á»›c Tống muốn gồm thâu thiên hạ nên kéo quân xuống phÃa Nam tranh chấp.
Äến năm 1115, vùng Cát Lâm, Liêu Ninh lại nổi lên má»™t quốc gia má»›i gá»i là nÆ°á»›c Kim.
Năm 1125, nÆ°á»›c Kim tiêu diệt nÆ°á»›c Liêu, rồi kéo binh xuống đánh Tống, bao vây Khai Phong. Vua Tống đầu hà ng, nÆ°á»›c Kim tạm rút lui vá» phÃa Bắc.
Năm 1127, Kim lại đánh Tống bắt được vua Tống là Tống Huy Tong và vua Tống Khâm Tông, phá nát kinh đô, là m cho nhà Bắc Tống bị diệt vong.
Sau khi quân Kim rút lui vá» Bắc, Triệu Cấm em của Khâm Tông, được má»™t số tôi thần tôn lên là m vua ở Ưng Châu Hà Nam, xÆ°ng hiệu là Cao Tông thà nh láºp nhà Nam Tống (1127-1287)
NhÆ°ng triá»u đình Nam Tống nhu nhược, thu dụng nhiá»u tôi nịnh nên chÃnh trị không vững và ng, nhiá»u lần bị quân Kim đánh phá là m cho nhân dân bị đói kém, sÆ°u thuế nặng ná», phong trà o nhân dân khởi nghÄ©a nhiá»u nÆ¡i, gồm cả cuá»™c khởi nghÄ©a của nông dân ở LÆ°Æ¡ng SÆ¡n Bạc do Tống Giang Ä‘iá»u khiển.
Nói vá» việc cải tổ, chỉnh đốn việc cai trị thì thá»i Bắc Tống có cuá»™c cải cách của Phạm Trá»ng Yêm, thá»i Nam Tống có cuá»™c cải cách của VÆ°Æ¡ng An Thạch, nhÆ°ng cả hai cuá»™c cải cách ấy cÅ©ng không cứu vãn được tình thế.
Triá»u Tống có hai lần kéo quân đến đánh Việt Nam, nhÆ°ng cả hai lần Ä‘á»u bị thua thiệt.
Lần thứ nhất và o năm 981, quân Tống bị Lê Hoà n đánh bại ở sông Bạch Äằng, tÆ°á»›ng Tống là Hầu Nhân Báo bị giết chết.
Lần thứ hai và o năm 1076, nÆ°á»›c Tống lại Ä‘em quân xâm lược nhÆ°ng Lý ThÆ°á»ng Kiệt đánh phá không vượt qua nổi sông Cầu và binh Tống bị giết chết quá nhiá»u, nên tÆ°á»›ng Tống là Quách Quỳ phải rút quân vá» nÆ°á»›c.
Äến thế ká»· XIII, quân Mông Cổ bà nh trÆ°á»›ng khắp nÆ¡i ở Châu Ã, và Äông Âu, năm 1234 diệt nÆ°á»›c Kim, năm 1297 diệt Nam Tống thà nh láºp nhà nÆ°á»›c Nguyên ở Trung Quốc.
Äó là bối cảnh chung của má»™t số truyện ghi lại tình hình Trung Quốc thá»i ấy.
Vạn Huê Lầu dá»±a theo những tháºp niên đầu của thá»i Bắc Tống giai Ä‘oạn chống lại nÆ°á»›c Liêu, và những diá»…n biến ná»™i bá»™ của triá»u đình nhà Tống.
Phần ná»™i bá»™ phản ánh hai phe trung và nịnh âm mÆ°u chiếm Ä‘oạt quyá»n thế, tạo ra nhiá»u âm mÆ°u xảo trá, tác Ä‘á»™ng và o chÃnh trị của Tống triá»u.
VẠN HUÊ LẦU là má»™t quán rượu, được lấy tên đặt cho bá»™ truyện, nÆ¡i đó là chá»— gặp gỡ của các anh hùng khà phách, mà cÅ©ng là nÆ¡i mâu thuẫn giữa trung và nịnh, giữa chánh và tà là m cho cốt truyện lắm Ä‘iá»u kỳ thú.
Phần nổi báºt nhất trong truyện là Bao Công xỠán Quách Hoè sau mÆ°á»i sáu năm má»›i phát giác. Mặc dù Quách Hoè được Hoà ng thái háºu che chở, song Bao Công là ngÆ°á»i ngay thẳng, tôn trá»ng công lý, nên đã vạch trần âm mÆ°u của nịnh thần qua những hà nh Ä‘á»™ng gian ác chôn chặt trong qúa khứ.
Äá»c VẠN HUÊ LẦU chúng ta tìm hiểu được lòng ngÆ°á»i tá»± ngà n xÆ°a, vẫn phân định hai ranh giá»›i thiện, ác, và đó là những bà i há»c mà chúng ta tìm hiểu trong lẽ sống con ngÆ°á»i.
........
Mùa thu năm 2000.
MỘNG BÃŒNH SÆ N.