PHẦN MỘT
Chương 1
Trong vòng 8 năm qua, bao giờ cũng vào ngày 12 tháng Tám, Ruth Young lại bị mất tiếng.
Việc này xảy ra lần đầu tiên khi cô chuyển đến sống tại căn hộ của Art ở San Francisco. Trong vài ngày Ruth chỉ có thể thều thào thốt ra những tiếng gió như cái vòi ấm nước bị tắc. Cô cho rằng đó là do một loại virus hoặc là do cô bị dị ứng với một loại côn trùng nào đó trong toà nhà.
Khi cô lại mất tiếng nói một lần nữa đó lại là vào ngày kỷ niệm một năm chung sống với nhau, còn Art thì đùa rằng chứng viêm thanh quản của cô có thể thuộc về cơ cấu thần kinh. Ruth băn khoăn tự hỏi triệu chứng này có nghĩa gì. Khi còn bé cô cũng bị mất tiếng sau khi bị ngã gãy tay. Tại sao vậy? Vào lần kỷ niệm thứ hai ngày cưới, vợ chồng cô ngồi quan sát các vì sao ở công viên quốc gia Grand Teton. Theo một tờ quảng cáo ở công viên, thì vào khoảng 12 tháng Tám cứ mỗi giờ trôi qua sẽ có một vũ hội sao băng trên bầu trời ở vào khoảng đỉnh của chòm sao Perseids. Thực ra đó là những mảnh vụn của các thiên thạch rơi vào bầu khí quyển bao quanh trái đất, bốc cháy trên đường rơi xuống. Tì vào lớp nhung màu đen đã bạc phếch của chiếc ghế, Ruth lặng lẽ chiêm ngưỡng cuộc biểu diễn ánh sáng với Art. Cô thực sự không tin rằng căn bệnh trong thanh quản của cô là do những ngôi sao sa kia, hoặc là cơn mưa thiên thạch này có bất cứ sự liên hệ nào tới khả năng nói thành tiếng của cô. Dù vậy mẹ cô trong suốt thời thơ ấu của cô, thường nói đi nói lại rằng các vì sao sa thực sự là "thân thể chảy ra của các hồn ma" và nhìn chúng chỉ rước hoạ vào thân. Nếu bạn nhìn sao sa có nghĩa là có một con ma đang nói chuyện với bạn. Với mẹ cô, cái gì cũng có thể là dấu hiệu của ma quỷ, mảnh bát vỡ, tiếng chó sủa, những cú điện thoại cầm lên chỉ có im lặng hoặc tiếng thở nặng nề đầu giây bên kia…Vào tháng Tám năm thứ ba, không muốn cố gắng sửa chữa hiện tượng câm lặng của mình, Ruth giải thích với các đối tác và bạn bè rằng, cô có kế hoạch sống ẩn dật một tuần trong sự câm lặng của mình. "Đó là một nghi thức hàng năm" cô nói "để định hình ý thức của tôi vào cái vỏ ngôn ngữ và sự cần thiết của nó". Một trong những bạn hàng làm sách với cô, một nhà tâm lý hiện đại, nhìn nhận sự im lặng một cách tự nguyện này như một "liệu pháp tuyệt vờ" và quyết định ông cũng sẽ làm như thế để họ có thể có được những giải pháp cho những tìm kiếm của mình trong một chương hoặc là về những động lực thiếu chức năng gia đình hoặc là giải pháp im lặng tự nguyện.
Kể từ đó bệnh tình của Ruth được đánh giá như một sự kiện hàng năm đã được công nhận. Cô không nói hai ngày trước khi tiếng nói của cô mất hẳn. Cô lịch sự từ chối lời đề nghị của người bạn chung chăn gối rằng hai người sẽ dùng ký hiệu để nói chuyện với nhau. Cô để cho việc mất tiếng của cô trở thành một quyết định, một ý muốn nghiêm túc, không phải là một căn bệnh hay một điều bí ẩn. Thực ra cô tận hưởng một khoảng thời gian sung sướng không phải mở miệng nói, trong một tuần lễ cô không cần phải tư vấn cho khách hàng, nhắc nhở Art về lịch trình công tác xã hội, cảnh cáo các cô con gái của anh phải cẩn thận chuyện này chuyện nọ hoặc cảm thấy có lỗi vì đã không gọi điện thoại cho mẹ.
Đây là năm thứ chín, Ruth cùng Art và hai đứa con gái của anh đi một chặng đường 200 dặm đến hồ Tahoe trong những ngày không nói, như họ vẫn thường gọi. Ruth hình dung từ lúc ở nhà rằng bốn người bọn họ sẽ nắm tay nhay dung dăng dung dẻ dọc bờ sông Truckee ngắm vũ hội sao băng hằng đêm trong một sự thán phục thầm lặng. Nhưng muỗi ở đây nhiều như trấu và vo ve suốt đêm còn Dory thì bật khóc vì sợ khi thấy một con dơi, bị Fia chọc quê "Ai thèm để ý đến mấy con thỏ ranh khi trong rừng đầy những bọn giết người?" Sau khi mọi người trở lại lều trại, bọn con gái kêu ầm lên vì buồn chán. ":Ở đây không có truyền hình cáp sao?" chúng than phiền. Thế là Art phải chở chúng đến Tahoe City để mướn đầu máy, chủ yếu là mướn phim kinh dị. Anh và bọn con gái ngủ gật suốt từ đầu đến cuối, và mặc dù Ruth ghét những bộ phim này, Ruth không thể không xem. Cô nằm mơ thấy các cô bảo mẫu loạn trí và những người ngoài hành tinh.
Vào ngày Chủ nhật, khi trở về nhà ở San Francisco, mệt mỏi và cáu bẳn, họ phát hiện là không có nước nóng. Bồn nước bị rò rỉ và hệ thống làm nóng rõ ràng đã bị cháy. Họ đành phải đun từng ấm nước để tắm vì Art không muốn đục hệ thống cung cấp nước khẩn. Vì mất giọng Ruth không thể cãi lý được và cô lấy làm mừng về điều đó. Để tranh luận cô lại phải đưa ra những hoá đơn tính tiền, một việc mà trong suốt những năm chung sống cô phải làm thường xuyên đến nỗi nó hiển nhiên là công việc của cô. Nhưng bởi vì cô không đề nghị, cô cảm thấy là mình hẹp hòi, rồi lại bực mình vì Art chẳng nói năng gì về chuyện này. Ở trên giường anh cọ cọ vào cổ cô rồi nhẹ nhàng áp vào lưng cô. Khi thấy cô có vẻ căng thẳng, anh nói "Tuỳ em" rồi lăn sang một bên và điều này làm cho cô cảm thấy mình bị khước từ. Cô muốn giải thích rằng anh nghĩ thế là sai – nhưng rồi cô nhận ra là cô cũng không biết có phải thế không. Chẳng có gì đặc biệt ngoài tâm trạng không vui của cô. Chẳng bao lâu Art đã ngáy ngon lành, phát ra những âm thanh làm tăng thêm nỗi thất vọng trong cô. Cô nằm đấy mở to mắt trong bóng tối.
Lúc này vào khoảng nửa đêm, chỉ một vài tiếng nữa Ruth lại có thể nói được. Cô đứng trong buồng xép, một cái phòng nhỏ trước dùng để đụng ly tách chén dĩa nhưng bây giờ cô sử dụng như phòng làm việc. Cô đứng lên một cái ghế đẩu mở một cánh cửa sổ nhỏ. Từ đây cô có thể chiêm ngưỡng một cánh trí trị giá 1 triệu đô, những cột tháp màu đỏ của cầu Golden Gate chia làm hai nhánh trên sóng nước một cái vịnh đặc biệt của đại dương. Không khí ẩm ướt và lạnh sực mùi thuốc sát trùng mơn trớn da mặt cô. Cô nhìn lên bầu trời, nhưng nền trời sáng nhờ nhờ và mù mịt hơi sương, không thể nhìn thấy bất cứ "những thân hình ma" bốc cháy nào. Còi báo sương bắt đầu hụ lên. Sau đó một phút, Ruth nhìn thấy màn sương như một làn mây thần tiên buông xuống từ chín tầng trời, phủ êm ái trên mặt biển và trên đường khắc rõ nét của thành cầu. Mẹ cô thường bảo con gái rằng sương mù thực ra là hơi nước bốc ra từ cuộc chiến của những con rồng, một rồng nước, một rồng lửa. "Nước và lửa kết hợp với nhau tạo thành sương mù", bà Lưu Linh nói như thế bằng tiếng Anh, một giọng Anh nghe rất lạ lẫm mà bà học được ở Hồng Kông. "Con biết đó. Giống như một cái ấm trà. Đụng vào bỏng tay liền".
Sương mù quét qua hệ thông bảo vệ cầu, đổ xuống phía trước đèn xe hơi. Chín trong mười người lái xe vào giờ này đang ơ/ trong thái say xỉn – Ruth đọc được ở đâu đó về điều này. Hoặc có thể là cô đã viết về điều này cho khách hàng của cô. Ruth bước xuống ghế nhưng vẫn để cửa mở.
Còi báo sương vẫn tiếp tục hú một hồi dài. Tiếng còi kêu như tiếng kèn tuba trong một vở nhạc kịch của Shostakovich[1], một bi kịch lạc quan. Nhưng một bi kịch có bao giờ là vui nhộn? Hay là chỉ có khán giả là người cười khi biết rằng nạn nhân đã sa vào bẫy hoặc rơi vào trò lừa mị của những tấm gương?
Vẫn hoàn toàn tỉnh táo, Ruth quay trở lại bàn làm việc. Chỉ lúc ấy cô mới cảm thấy đôi chút lo âu, có một cái gì đó mà cô phải nhớ. Việc này có liên quan đến tiền bạc, hay một khách hàng hay một điều cô đã hứa với mấy đứa con của Art không? Cô dọn dẹp bàn làm việc, sắp xếp lại những cuốn sách nghiên cứu của cô, phân loại mấy tờ fax, bản thảo có đánh dấu theo tên khách hàng và sách vở. Ngày mai cô sẽ trở lại với nhịp điệu công việc hàng ngày và những thời hạn cuối cùng, một cái bàn làm việc ngăn nắp, tinh tươm sẽ cho cô cảm giác về một sự khởi đầu mới mẻ, và với một tâm trạng trong trẻo lành mạnh. Mọi thứ đã đâu vào đấy. Nếu có một vật nào đấy không cần được ưu tiên và không có giá trị, cô sẽ bỏ nó vào ngăn kéo dưới cùng bên tay phải bàn làm việc. Nhưng bây giờ cái ngăn kéo này đầy ắp những lá thư chưa được trả lời, bản thảo bị loại bỏ, những tờ giấy nháp phác qua những ý tưởng có thể được dùng đến trong tương lai. Cô lôi ra một xấp giấy được kẹp lại thành một tập từ đáy ngăn kéo, nghĩ rằng cô phải thải đi bất cứ cái gì đã được đặt ở đây quá lâu trong quên lãng.
Đó là những tờ giấy viết bằng tiếng Hoa, nét chữ của mẹ cô. Bà Lưu Linh đã đưa cho cô năm, sáu nó về trước. "Đây là những điều đã xảy ra từ xa xưa trong gia đình tôi" cô đọc với một linh cảm ngại ngùng rằng những tờ giấy này chứa điều gì thật hệ trọng "Câu chuyện của tôi bắt đầu từ tuổi ấu thơ. Tôi viết cho mình, nhưng có thể là bạn sẽ đọc được, rồi bạn sẽ thấy tôi lớn lên và đến đất nước này như thế nào". Ruth đã nghe ít nhiều về cuộc sống của mẹ cô trong những năm qua, nhưng cô vẫn cảm động bởi vẻ ngần ngại của mẹ khi yêu cầu Ruth đọc những điều mà rõ ràng ba đã đô rất nhiều tâm huyết vào đấy.
Các trang giấy được chia thành những cột dọc ngay ngắn không có dòng kẻ ngang khiến Ruth ước đoán rằng mẹ cô đã chép lại từ bản thảo đầu tay.
Ruth phải cố gắng giải đoán các con chữ. Mẹ cô đã có lần rèn cô viết chữ Tàu mà cô không muốn, bây giờ cô vẫn còn nhận ra một vài chữ "vật", "ngã", "chân". Nhưng toàn bộ những trang giấy còn lại với tuồng chữ hiện đại hoa mỹ của mẹ cô đòi hỏi cô phải tra trong một cuốn từ điển Hoa – Anh. "Những điều này tôi biết là thật" câu đầu tiên được viết như vậy. Chỉ thế thôi Ruth đã phải mất một tiếng đồng hồ để dịch. Ruth đưa ra mục tiêu dịch mỗi ngày một câu. Để kế hoạch được thực hiện suôn sẻ, cô sẽ dịch câu tiếp theo vào buổi tối hôm sau. "Tên tôi là Lưu Linh Young", Câu này chỉ mất 5 phút. Rồi đến tên những người chồng của bà Lưu Linh, một trong hai người đó là cha của Ruth. Những người chồng ư? Ruth giật mình khi biết còn có tên một người khác nữa. Mà mẹ cô ngụ ý gì khi viết "bí mật của chúng tôi cũng đi theo họ"? Ruth muốn tìm hiểu điều này ngay lập tức nhưng cô không thể hỏi mẹ. Cô biết điều này từ kinh nghiệm bản thân mỗi khi cô nhờ mẹ dịch một từ tiếng Hoa sang tiếng Anh. Đầu tiên là bà Lưu Linh sẽ mắng cô vì đã không chịu học tiếng hoa cẩn thận vào lúc còn nhỏ. Và sau đó, thay vì gỡ rối từng mẫu tự tiếng Hoa, mẹ cô sẽ đi chệch đường, sa vào việc giải thích một mớ bòng bong những lớp nghĩa không thể xác định được của các từ tiếng Hoa. "Bí mật không có nghĩa là không thể nói ra được. Có thể đó là một loại bí mật làm cho con bị tổn thương, hoặc một bí mật đáng xấu hổ, hoặc có thể điều đó sẽ làm hại con suốt đời, không bao giờ con có thể thay đổi được điều đó…" Rồi sau đó bà sẽ lao vào việc bảo ai là người tiết lộ bí mật, mà không bận tâm đến việc nói từ bí mật có nghĩa là gì. Tiếp đến bà cà kê nói những chuyện liên quan đến người nào chết kinh khủng như thế nào, tại sao điều đó lại xảy ra, nó có thể tránh khỏi ra sao, chỉ có điều một chuyện như thế đã không xảy ra một ngàn năm trước. Nếu Ruth tỏ vẻ sốt ruột khi nghe một trong những chuyện như thế bà Lưu Linh sẽ giận điên người rồi bà sẽ lắp bắp một lời thề rằng những chuyện này là vô nghĩa bởi vì dù sao bà cũng sẽ chết sớm, một cách đột ngột, vì những mong muốn xúi quẩy hoặc là vì một lời trù ếm nào đó. Rồi sau đấy cuộc chiến tranh lạnh bắt đầu, một hình phạt kéo dài mấy ngày có khi hàng tuần lễ cho đến khi Ruth chịu thua cuộc trước và phải nói lời xin lỗi. Vì thế Ruth không hỏi mẹ cô. Cô quyết định sẽ thu xếp một vài ngày để tập trung vào việc dịch. Cô đã nói với mẹ như thế và bà bảo "Đừng để lâu quá nhé". Sau đấy mỗi khi mẹ cô hỏi xem cô đã hoàn thành việc dịch câu chuyện của bà chưa, Ruth đều trả lời, "Con vừa định bắt tay vào dịch thì lại có việc phải giải quyết ngay với một khách hàng". Rồi lại có một việc gì đó ngăn cản giữa đường, có việc gì đó phải làm với Art, với bọn con gái hoặc việc nhà hay một kỳ nghỉ nào đó.
"Chỉ quá bận đối với mẹ" bà Lưu Linh than phiền. "Chẳng bao giờ quá bận cho việc xem xi nê, đi chơi hoặc đi tán gẫu với bạn bè".
Năm ngoái mẹ cô thôi không kêu ca đòi hỏi nữa, làm Ruth tự hỏi, có phải là bà đã bỏ cuộc? Không thể như thế. Chắc là mẹ cô đã quên. Và từ bấy đến nay tập bản thảo vẫn nằm dưới đáy ngăn kéo bàn. Bây giờ khi chúng lại bất chợt xuất hiện, Ruth cảm thấy áy náy. Có lẽ cô phải mướn một ai đó rành tiếng Hoa. Có lẽ Art biết một người như thế - một sinh viên ngôn ngữ, một giáo sư nghỉ hưu đủ già để có kiến thức cả về những từ cổ chứ không chỉ những từ hiện đại. Ngay khi có thời gian rảnh cô sẽ đi tìm một người như vậy. Cô đặt tập bản thảo lên trên cùng, đóng ngăn kéo lại và cảm thấy bớt áy náy hẳn đi.
Khi cô tỉnh dậy vào sáng hôm sau, Art đã thức và đang tập Yoga ở phòng bên. "Xin chào" cô nói "Có ai ở đây không?" giọng nói của cô đã trở lại dù nó hơi the thé vì đã lâu không được dùng đến.
Trong khi đánh răng ở phòng tắm cô có thể nghe thấy Dory rít lên "Tao muốn xem cái này. Bấm lại đi! Đây cũng là TV của tao", Fia hí lên chế nhạo "Đó là tiết mục cho con nít, cũng như mày ấy, lêu lêu!"
Từ ngày Art ly hôn, bọn con gái phân chia thời gian của chúng giữa nhà của mẹ cùng cha dượng ở Sausalito và căn hộ của cha chúng, Art Edwardian, ở đường Vallejo. Cứ cách một tuần, tất cả bốn người – Art, Ruth, Fia và Dory – lại thấy họ bị nhét vào năm căn phòng nhỏ tí mỗi phòng chỉ đủ cho một chiếc giường tầng. Chỉ có một phòng tắm mà Ruth rất ghét vì sự bất tiện cổ lỗ của nó. Cái bồn tắm bằng sắt tạo cảm giác yên nghỉ như đang nằm trong một cỗ quan tài, còn cái bồn đựng nước với cái vòi riêng cho ra một thứ nước chẳng bao giờ đủ nóng cũng chẳng bao giờ đủ lạnh. Khi Ruth cúi xuống tìm tăm chỉ, cô đánh rơi những vật khác đặt trên bệ: mấy lọ kem chống nhăn, giảm mụn, kéo cắt lông mũi, một cái ca đựng chín cái bàn chải đánh răng mà chủ nhân của nó và thời hạn sử dụng luôn là một câu hỏi. Trong lúc cô cúi xuống lượm những món đồ vương vãi trên sàn có tiếng gõ cửa gấp rút, "Chờ một chút" cô kêu lên giọng oang oang. Tiếng gõ cửa vẫn vang lên. Cô nhìn vào thời khoá biểu cho tháng Tám dán trên cả hai cánh cửa. Nó phân chia hết sức rõ ràng thứ tự dùng buồng tắm với quãng thời gian 15 phút. Cô đã đăng ký ở cuối hàng và bởi vì ai cũng dậy trễ, cô phải lãnh tất cả hậu quả. Bên dưới thời khoá biểu, bọn con gái đã thêm vào luật mới và một vài sự thay đổi cùng một danh sách các sự vi phạm và lệnh phạt cho những chuyện liên quan đến sự lạm dụng bồn nước, toa lét, vòi hoa sen cũng như lời tuyên bố về cái gọi là quyền cá nhân chống lại một trường hợp thực sự khẩn cấp (gạch đít 3 lần).
Tiếng gõ cửa lại dồn dập. "Ru-u u th! Con nói rõ có điện thoại nè!" Dory mở cửa cái rầm và dúi vào cái điện thoại không dây. Ai gọi điện thoại vào lúc 7:20 sáng thế này? Mẹ cô thôi, không còn nghi ngờ gì nữa. Bà Lưu Linh dường như gặp chuyện căng thẳng mỗi khi Ruth không gọi cho bà trong vòng vài ngày.
"Ruthie, nói lại được chưa? Nói chuyện được không?" Đó là Wendy, bạn thân nhất của cô. Họ nói chuyện với nhau hầu như hàng ngày. Ruth nghe thấy tiếng Wendy hỉ mũi. Cô bạn này đang khóc thật ư?"
"Có chuyện gì vậy?" Ruth thì thầm. Đừng nói với mình, đừng nói với mình – cô nhủ thầm cùng một nhịp với tiếng đập thình thình của trái tim – là cậu bị ung thư nhé. Tuy vậy Wenđy sẽ nói thế, Ruth chắc chắn như vậy. Cảm giác khó chịu tối hôm qua lại từ từ len lỏi vào tĩnh mạch cô.
"Tớ vẫn còn bị sốc cậu ạ" Wendy tiếp tục "Tớ đang định…chờ một chút. Tớ có một cú điện thoại".
Chắc không phải là bệnh ung thư, Ruth nghĩ. Có thể cô ta bị cướp, hoặc là bọn ăn trộm đã đột nhập vào nhà và bây giờ cảnh sát đang được báo đến để điều tra. Dù là cái gi, điều đó hẳn là nghiêm trọng lắm nếu không Wendy sẽ không khóc. Cô phải nói gì với bạn đây? Ruth kẹp chiếc điện thoại vào cổ, cào cào mấy ngón tay vào mái tóc tém như con trai. Cô nhân thấy ở một góc lớn tráng bạc của tấm gương đã bị bong ra. Hay là chân tóc bạc trên đầu cô? Chẳng bao lâu cô sẽ bước vào tuổi 46, khi nào thì vẻ mũm mĩm trẻ thơ trên khuôn mặt cô bắt đầu mất đi? Để coi, cô vẫn thường dùng kem dưỡng da dành cho tuổi mới lớn. Bây giờ thì hai khoé miệng cô đã trễ xuống, khoác cho cô một cái vẻ bất mãn với đời giống hệt mẹ cô. Ruth cần đến son môi để làm cho miệng cô có một nét tươi tắn. Tất nhiên cảm tạ Chúa lòng lành, cô không giống mẹ ở nhiều phương diện khác. Mẹ cô nuôi một sự bất như ý trường kỳ với mọi thứ và mọi người trên đời. Bà Lưu Linh đã dấn cô vào không khí của những thất vọng không thể giải quyết được trong suốt tuổi thơ của cô. Đó là vì lý do tại sao Ruth rất kém sức chịu đựng mỗi khi cô và Art cãi nhau. Cô đã cố hết sức để không nổi giận. Nhưng cô đi đến cái điểm bùng nổ và cơn giận trào ra như phún thạch để rồi một lát sau cô lại tự hỏi sao cô có thể mất bình tĩnh đến như vậy.
Wendy trở lại máy điện thoại. "Vẫn còn nghe hả. Xin lỗi nghe. Bọn này cần những người đóng vai nạn nhân trong một vụ động đất, có đến hàng triệu người gọi đến đăng ký cùng một lúc" Wendy nói. Cô làm chủ một cơ sở chuyên săn lùng các diễn viên dự phòng ở San Francisco – những viên cảnh sát với cặp ria có hai đầu cong tớn, những bà hoàng cao hai mét có dư, những nhân vật có máu mặt trong xã hội nhưng lại không hề biết bức tranh biếm về họ.
"Trên tất cả mọi chuyện, tớ thích chuyện đó như điên" Wendy nói, ngừng lại để hắt hơi và hỉ mũi. Thế là cô ta không khóc nữa, Ruth nhận ra điều đó trước khi ống nghe lại kêu đánh cạch lần thứ hai. "Quái thật " Wendy nói "Chờ một chút. Để tớ cúp cái điện thoại này".
Ruth không thích việc này chút nào. Chuyện quái quỷ gì mà Wendy muốn nói với cô vào lúc mới bảnh mắt thế này? Chồng Wendy có bồ chăng? Joe ư? Không thể thế được, cái ông già Joe tốt bụng này. Vậy thì cái gì?
Art thò đầu qua cánh cửa chỉ vào đồng hồ đeo tay. Bảy giờ hai mươi lăm rồi, anh mấp máy môi. Ruth đang định bảo anh là Wendy có chuyện khẩn muốn nói thì anh đã vội rảo bước ra hành lang hẹp. "Dory! Fia! Nhanh lên! Ruth sẽ đưa hai con đến sân trượt băng trong vòng 5 phút nữa. Nhổ rễ lên" bọn con gái la oai oái làm Ruth cảm thấy mình như con ngựa trước vạch xuất phát.
"Dì sẽ xong ngay trong vòng một giây nữa!" Cô kêu to lên "này các con, nếu các con không ăn sáng, dì muốn các con uống sữa, một ly thật đầy nghe, để các con không chết ngất vì hạ đường huyết". "Đừng có dùng từ chết". Dory cự lại "Con ghét nghe dì nói từ đó lắm".
"Chúa tôi. Có chuyện gì xảy ra vậy? " Wendy đã trở lại bên ống nghe.
"Một sự khởi đầu thông thường của một tuần" Ruth nói "Sự lộn xộn là hình phạt của sự nhàn rỗi".
"Phải, ai nói thế?"
"Mình. Dù sao thì cậu định nói chuyện gì vậy?"
"Hứa với mình trước là không được nói cho ai biết nhé" Wendy lại hắt hơi cái nữa.
"Tất nhiên".
"Kể cả Art và đặc biệt là không nói cho Giddy".
"Gideon ư? Này, mình không biết là mình có hứa được không, về chuyện ông này đấy".
"Đêm qua" Wendy bắt đầu nói "mẹ mình gọi cho mình trong trạng thái lơ lửng trên chín tầng mây" Trong lúc Wendy tiếp tục câu chuyện, Ruth chạy về phòng ngủ vừa nghe vừa thay quần áo. Khi không bận bịu, cô thích nghe những câu chuyện tào lao của bạn bè. Wendy là một cái que dò mạch nước vì những vụ náo loạn trong bầu khí quyển của trái đất. Cô là nhân chứng của những cảnh tượng có một không hai, ba người bạch tạng vô gia cư sống ở công viên Golden Gate, một chiếc xe BMW bất thình lình bị nuốt chửng bởi một cái bàn cầu tự hoại cổ lỗ sĩ ở Woodside, một con bò xổng chuồng chạy nghênh ngang trên đường Taraval. Cô là chuyên gia của các bữa tiệc trong việc lèo lái mọi người gây ra một chuyện gì đó, bắt đầu một cuộc tình hay là thú nhận với người khác những vụ tai tiếng mới nhất. Ruth tin rằng Wendy làm cho cuộc đời của cô có thêm ánh hào quang nhưng hôm nay không phải là thời điểm thích hợp cho một sự toả sáng.
"Ruth" Art nói bằng một giọng nhắc nhở "bọn con gái sẽ bị trễ đấy".
"Minh xin lỗi, Wendy, Mình phải đưa bọn trẻ đến trường học trượt băng".
"Mẹ mình sẽ cưới tay huấn luyện viên của bà! Bà gọi cho mình bảo thế đấy. Hắn 38 tuổi, bà 64. Tin được không?"
"Ô, thế hả" Ruth sững người. Cô hình dung bà Scott sánh vai với một chú rể thắt nơ con bướm bận đồ soọc thể thao, hai người bọn họ đọc lời thề chung sống với nhau suốt đời. Wendy có mất tinh thần không? Ruth muốn nói một điều gì đó. Nhưng nói cái gì bây giờ? Vào khoảng năm năm trước mẹ cô cũng có bạn trai nhưng ông này đã 80. Ruth đã hy vọng là T.C. sẽ cưới bà Lưu Linh và làm bà bận rộn trong cuộc sống chung. Nhưng T.C. lại chết ngay sau đó vì bệnh tim.
"Nghe này Wendy, mình biết điều này rất nghiêm trọng vì thế mình sẽ gọi lại cho cậu sau khi mình đưa bọn trẻ đi học, được không?"
vừa gác máy xong Ruth liền nhắc nhở mình những nhiệm vụ trong ngày. Mười việc, cô bấm vào ngón trỏ trước. Thứ nhất đưa bọn trẻ đến trường trượt băng. Thứ hai mang quần áo của Art đi giặt. Thứ ba mua rau quả cho bữa tối. Thứ tư đón bọn trẻ sau giờ học và đưa chúng đến nhà bạn chúng ở đường Jackson. Thứ năm và thứ sáu gọi điện thoại cho khách hàng rất kiêu ngạo là Ted rồi đến Agapi Agnos người mà Ruth rất quý. Thứ bảy hoàn thành dàn ý cho một chương trong cuốn sách của Agapi Agnos. Thứ tám gọi điện thoại cho người đại diện của cô Gideon, người mà Wendy không ưa. Và thứ chín là cái gì nhỉ? Cô biết việc thứ mười là việc gì, nhiệm vụ cuối cùng trong ngày. Cô phải gọi điện cho Miriam, vợ cũ của Art để hỏi xem cô ta có vui lòng cho phép mấy đứa con gái hưởng kỳ nghỉ cuối tuần vào bữa tiệc rằm tháng Tám, bữa tiệc đoàn viên hàng năm của dòng họ Young mà Ruth đứng ra tổ chức hay không.
Vậy việc thứ chín là gì? Cô bao giờ cũng tổ chức mọi việc trong ngày trong vòng những con số đếm trên bàn tay. Mỗi ngày có 5 hoặc 10 việc. Cô cũng không quá cứng ngắc trong việc này, cộng thêm số đếm trên bàn chân, thế là vẫn có chỗ dành cho những công việc không dự đoán trước. Công việc thứ chín…Cô sẽ phải coi việc gọi cho Wendy là công việc đầu tiên và đẩy những công việc sau lùi lại một bậc. Nhưng cô biết cuộc điện thoại ấy sẽ là một ngón chân, một công việc thêm vào, công việc thứ mười một. Vậy công việc thứ chín là gì? Số 9 là cái gì quan trọng, một con số có ý nghĩa, con số mà mẹ cô coi là con số của sự viên mãn, một con số tượng trưng cho sự nhắc nhở xin đừng quên hoặc liều mạng sẽ mất tất cả. không biết việc thứ 9 này có liên quan gì đến mẹ cô không? bao giờ cũng có một cái gì đó phải lo lắng về mẹ cô. Đó không phải là bất cứ cái gì cô phải nhớ một cách cụ thể. Đó là trạng thái tâm thần.
Bà Lưu Linh là người đã dạy cô đếm ngón tay như một biện pháp để ghi nhớ. Với phương pháp này, bà Lưu Linh không bao giờ quên một điều gì, đặc biệt là những lời nói dối, sự phản bội và tất cả những việc không tốt mà Ruth đã làm kể từ khi cô sinh ra đời. Ruth vẫn có thể hình dung ra cảnh mẹ cô đếm theo cách của người Hoa, đầu tiên chỉ vào ngón út rồi gập lần lượt các ngón lại vào lòng bàn tay, một cử chỉ mà Ruth phải hiểu rằng tất cả các khả năng khác và các lối thoát đều đã bị đóng lại. Ruth xoè bàn tay và đếm theo lối của người Mỹ. Chín là việc gì nhỉ? Cô xỏ chân vào một đôi xăng đan chắc chắn.
Art hiện ra trên lối đi. "Cưng à? Đừng quên gọi điện thoại cho người thợ sửa ống nước về cái bồn nước nóng nghe". Việc này không thể là việc thứ chín, Ruth tự nhủ, chắc chắn là không. "Xin lỗi anh yêu, nhưng anh kêu giùm được không? Công việc của em kín hết rồi".
"Anh có một cuộc họp, 3 việc cần phải giải quyết". Art là chuyên gia về ngôn ngữ, trong năm nay anh giải quyết những ca có liên quan đến những tù nhân bị điếc, những người đang bị giam giữ nhưng không chịu tiếp xúc với người giúp họ trong giao tiếp.
Đây là nhà của anh, Ruth đã chực buột miệng nói thế nhưng cô buộc mình phải nói một điều gì hợp lý, một cái gì mà người khác không bắt bẻ được, giống như Art. "Anh có thể gọi ở văn phòng vào giờ giải lao giữa hai cuộc gặp mặt được không?"
"Thế thì anh lại phải gọi cho em và hình dung khi nào thì em phải ở nhà đợi ông thợ đến hay sao?"
"Em không biết chính xác khi nào em ở nhà. Mà anh cũng biết những người này rồi đó. Họ nói đến vào lúc 1 giờ nhưng mãi đến 5 giờ mới xuất hiện. không phải bởi vì em làm việc ở nhà mà nghĩ là em không có một công việc thực thụ. Hôm nay em bận đến không mở mắt ra được. Này nhé, em phải làm…" rồi cô bắt đầu kể ra danh sách các việc cần làm trong ngày.
Art nhún vai thở dài "Tại sao em cứ làm cho mọi việc trở nên trầm trọng như vậy? Anh chỉ nghĩ nếu có thể, nếu em có thời gian. Thôi quên đi" Art quay lưng bỏ đi.
"Thôi được. Thôi được. Em sẽ lo vụ này. Nhưng nếu anh họp xong sớm, anh sẽ về nhà chứ?"
"Hẳn rồi" Art hôn lên trán cô. "Này, cám ơn em nhé. Anh sẽ không nhờ em nếu anh không bận lút đầu lút cổ" Anh hôn cô cái nữa "Yêu em".
Cô không đáp lại, sau khi anh đi khỏi cô vớ lấy áo khoác và chìa khóa lúc ấy mới thấy hai đứa con gái đứng ở cuối hành lang nhìn cô chằm chằm với cái nhìn chê bai. Cô vẫy ngón chân cái. Việc thứ 12, sửa lại bình nước nóng.
Ruth khởi động xe rồi đạp vào thắng để chắc chắn là mọi việc vẫn đâu vào đấy. Trong lúc lái xe chở Fia và Dory đến sân trượt băng cô vẫn băn khoăn không biết việc thứ chín là gì. Cô đếm lại theo thứ tự mẫu tự xem có chữ cái nào làm bật lên một manh mối trong trí nhớ. Chẳng có gì. Đêm qua cô đã mơ thấy gì, trước khi cô thực sự di vào giấc ngủ sâu? Cửa sổ phòng ngủ, một cái bóng đen trên bến cảng. Rèm cửa, à bây giờ thì cô nhớ, đã bị cuốn lên và cô nằm đấy trần như nhộng. Cô nhìn lên thấy những người hàng xóm cười hô hố. Họ đã nhìn thấy cô vào lúc riêng tư nhất, thấy những phần kín đáo nhất trong thân thể cô. Lúc ấy chiếc radio ở đâu đó bắt đâu lên thấy Whonk! Whonk! Whonk! "Đây là kết quả điều tra của Đài phát thanh Hoa kỳ về những dấu hiệu cảnh cáo cho những tai nạn được báo trước". Một giọng khác vang lên, giọng mẹ cô "Không phải thử mà là thật!" rồi cái bóng đen ngoài bến cảng bốc cao lên trở thành một ngọn sóng thần.
Có thể số 9 cuối cùng cũng liên quan đến việc sửa đường ống, sóng thần, bồn nước nóng bị hư. Câu đố chữ đã được giải. Nhưng còn những tấm màn bị cuốn lên thì sao? Điều đó có nghĩa gì? Thế là mối lo lại trỗi dậy.
"Mày biết con bồ mới của thằng Darien không?" Cô nghe Fia nói chuyện với em nó "Nó có mái tóc đẹp ve kêu. Tao chỉ muốn giết nó cho rồi".
"Đừng có nói giết" Dory nói giọng ngân nga. "Có nhớ người ta đã nói với chúng ta cái gì trong cuộc tập hợp năm ngoái không? Dùng từ khác, vào tù".
Hai đứa con gái đều ngồi ở ghế sau. Ruth đã gợi ý một trong hai đứa lên ngồi với cô ở ghế trước để cô không có cảm giác mình chỉ là người lái xe. Nhưng Dory trả lời tỉnh queo "Chỉ mở một cửa thì tiện hơn". Ruth không đáp lại. Cô thường chờ đợi điều bọn trẻ thử thách cô xem chúng có thể làm cho cô mất bình tĩnh không. Khi còn bé, chúng đã yêu cô, Ruth dám chắc như thế. Cô cảm nhận được điều đó bằng một tình cảm ấm áp trong lòng. Chúng thường tranh nhau xem đứa nào được nắm tay cô hoặc ngồi cạnh cô. Chúng nép vào người cô khi sợ hãi điều gì, dường như chúng thường giả vờ như vậy, kêu khe khẽ như những con mèo con yếu ớt. Giờ đây thì chúng dường như tranh nhau xem ai về đích trong cuộc đua làm cho cô bực mình hơn và thỉnh thoảng cô đã buộc mình phải tự nhủ rằng bọn trẻ mới lớn dở chứng như vậy đấy.
Dory 13 tuổi, lùn và đậm người, to con hơn chị nó, Fia 15 tuổi. Cả hai đều có mái tóc dài màu hạt dẻ giống nhau, cột thành một cái đuôi ngựa trên tận đỉnh đầu rồi đổ xuống giống như vòi phun nước. Ruth nhận thấy tất cả bè bạn chúng đều để một kiểu tóc giống hệt như thế. Khi cô ở tuổi chúng cô cũng muốn nuôi một mái tóc dài như chúng bạn nhưng mẹ cô lại buộc cô phải cắt ngắn. "Tóc dài giống như người hầu gái đã tự tử", bà Lưu Linh có lần nói. Ruth biết rằng bà muốn nói đến chị vú đã tự vẫn khi bà còn là một đứa bé gái. Ruth đã có một cơn ác mộng về chuyện này, bóng ma với mái tóc dài, những giọt máu nhỏ xuống, kêu khóc đòi trả thù.
Ruth đánh xe vào bãi đậu trước sân băng. Bọn con gái ùa ra khỏi xe vung cặp sách đeo lên lưng. "Gặp dì sau nghe!" Chúng la lên.
Bất chợt Ruth nhận ra Fia mặc một cái quần jean lưng xệ và cái áo lửng để hở bụng ít nhất là 10 phân. Lý ra cô phải bắt nó mặc chiếc áo khoác có dây kéo khi họ ra khỏi nhà. Ruth hạ cửa kính xe gọi với ra ngoài "Fia, này cưng chạy lại một giây coi…Dì nhầm hay là con đã để áo của con co lại một cách dữ dội như thế trong vòng 10 phút vừa rồi?"
Fia từ từ quay lại và đảo mắt nhìn lên, Dory nhăn nhở "Em nói là bà ấy sẽ nhận ra mà", Ruth nhìn chằm chằm vào rốn của Fia "Mẹ con có biết con ăn mặc như thế này không?"
Fia trề môi dưới với một vẻ khinh bạc, phản ứng của nó với hầu như thể mọi chuyện "Ừm, bà ấy mua cho con đấy, được không?"
"À, dì không nghĩ là cha con sẽ ủng hộ chuyện này đâu. Dì muốn con mặc áo khoác vào, kể cả lúc con trượt băng. Và Dory, con sẽ nói lại với dì nếu chị ấy không làm thế".
"Con không mách lẻo với ai hết cả!"
Fia quay mặt bỏ đi.
"Fia? Fia, quay lại đây. Con phải hứa với dì ngay bây giờ nếu không dì sẽ chở con về nhà thay quần áo". Fia đứng lại nhưng vẫn không quay mặt về phía Ruth "Được thôi", nó làu bàu. Trong khi kéo dây khóa chiếc áo khoác, nó nói với Dory, đủ để cho Ruth nghe thấy "Ba nói đúng đó. Bà ấy thích làm cho mọi việc trở nên to tát khó khăn".
Lời nhận xét vừa làm Ruth cảm thấy xấu hổ vừa làm cô đau lòng. Tại sao Art lại nói như thế, đặc biệt là trước mặt bọn trẻ? Anh phải biết là điều đó xúc phạm đến cô như thế nào chứ. Người bạn trai cũ của cô một lần đã bảo là cô chỉ làm cuộc sống phức tạp hơn như nó vốn có, và sau khi họ chia tay nhau cô đã sợ chết khiếp rằng lời cáo buộc của anh có thể là thật đến nỗi cô lấy đó làm cơ sở để trở nên biết điều và hiểu điều đó như một sự thực mà không dám than phiền. Art biết điều đó và thậm chí đã thuyết phục cô rằng gã bạn trai của cô chỉ là một thằng ngốc. Nhưng thỉnh thoảng anh lại chọc cô rằng cô giống như một con chó chạy quẩn rồi đớp vào đuôi của nó, không nhận ra rằng cô chỉ tự làm khổ mình.
Ruth nghĩ về cuốn sách cô đã biên tập một vài năm về trước, Vật lý học về bản chất con người. Tác giả của cuốn sách đã đúc kết những nguyên tắc vật lý vào những bài thuyết lí cơ bản để nhắc nhở người ta về các kiểu hành vi cầu bại "Quy luật về sức hút tương đối", giảm nhẹ đi. Một vấn đề chỉ có được cái mức độ nghiêm trọng mà bạn cho phép. "Hiệu ứng Doppler trong giao tiếp", Bao giờ cũng có một độ vênh giữa cái mà người nói muốn nói và cái mà người nghe muốn hiểu. "Lực li tâm trong các cuộc tranh luận", bạn càng đi xa khỏi cốt lõi của vấn đề bao nhiêu bạn càng khó kiểm soát được tình huống bấy nhiêu.
Lúc này, Ruth nghĩ đến các biện pháp loại suy và các cách suy nghĩ đơn giản. Bạn không thể sơ đồ hoá cuộc sống thực tế. Con người phức tạp hơn thế rất nhiều. Cô có chắc chắn thế không? Hay là cô cũng quá phức tạp? Đa dạng, phức tạp, sự khác nhau ở đây là gì? mặt khác, Art là một con người đầy cảm thông và hiểu biết. Bạn bè cô thường trầm trồ "Bồ may mắn quá!" Cô đã thật sự tự hào khi lần đầu tiên nghe những lời như thế và tin rằng cô đã lựa chọn thật đúng trong tình yêu. Sau đó cô phải xem xét lại những lời khen có phải có nghĩa là anh được ngưỡng mộ vì sóng đôi với cô không. Nhưng rồi Wendy nhắc nhở cô "Mày là người đã gọi Art là một ông Thánh đốn mạt". Ruth không có ý như vậy nhưng cô biết rằng tình cảm bao giờ cũng đúng. Cô nhớ rằng trước khi yêu Art, cô đã thán phục anh – sự bình tĩnh của anh, sự ổn định trong cảm xúc của anh. Cô có vẫn còn ngưỡng mộ anh không? Anh đã thay đổi, hay là chính cô đã đổi thay? Trong lúc lái xe đến chỗ giặt quần áo cô lại đăm chiêu với những câu hỏi này.
Cô gặp Art gần 10 năm về trước, trong một lớp học Yoga buổi tối mà cô tham dự với Wendy. Lớp học này là nỗ lực đầu tiên của cô trong bao năm qua trong việc rèn luyện thể lực. Ruth mảnh khảnh bẩm sinh và cô chẳng có một động cơ nào để tham gia một câu lạc bộ rèn luyện sức khoẻ. :"Một ngàn đô một năm" cô tự hỏi "để đổ vào một cái máy làm cho người chạy như một con chuột túi trong một cái bánh xe ư?"
Loại hình luyện tập cô thích nhất, cô bảo Wendy, là bài tập duỗi người "Gò chặt các thớ thịt, giữ lại trong vòng 12 giờ, giải thoát nó trong vòng 5 tiếng rồi lại gò chặt lại". Trong khi đó thì Wendy đã tăng gần 20 kí lô kể từ ngày cô là huấn luyện viên thể dục ở một trường trung học, vì thế mà cô nóng lòng muốn trở về với hình dáng cân đối ngày xưa. "Hãy tham gia ít nhất là một bài tập tự chọn thích hợp" cô nói "không có ràng buộc gì hết".
Ruth thầm hả hê khi cô đạt điểm cao hơn Wendy trong tư thế gập người. Wendy lớn tiếng cười hể hả vì qua mặt Ruth ở động tác hít đất. Tỉ lệ mỡ trong cơ thể của Ruth là một tỉ lệ đáng khích lệ: 24%. Của Wendy là 38%. "Đó là đặc tính di truyền của dòng họ Trung Hoa nhiều đời làm nông dân nhà mình" Ruth khiêm tốn giải thích. Nhưng đến khi cô bị "điểm kém" trong độ dẻo dai thì Wendy khích bác "Này, theo như cái biểu đồ này, đó là một điểm tốt ư?"
"Nhìn đây, họ đang tập Yoga" sau đó Wendy nói trong khi họ đọc thời khoá biểu các lớp học trong câu lạc bộ. "Mình nghe nói là Yoga có thể thay đổi cuộc đời cậu. Với lại họ có lớp học ban đêm đấy". Cô hích vào người Ruth. "Nó có thể giúp cậu vượt qua chuyện với Paul".
Buổi tối đầu tiên trong một gian phòng thay đồ, họ nghe được câu chuyện của hai người phụ nữ.
"Cái gã ngồi cạnh mình hỏi mình có thích đi với hắn đến lớp học nửa đêm Togaless Yoga không. Cậu biết đấy, hắn nói, đó là một lớp học Nude".
"Nude? Đồ rác rưởi!...mà trông hắn ít ra thì cũng coi được chớ?"
"Chẳng đến nồi nào. Nhưng cậu có thể hình dung là cậu phải nhìn thấy hai chục cái mông trần của những người làm tư thế chó úp mặt?"
khi hai người phụ nữ này ra khỏi phòng, Ruth quay sang Wendy "Quỷ sứ nào mà lại tham gia các lớp học này chứ?"
"Tớ" Wendy đáp "Mà cậu đừng có nhìn tới như thế, tiểu thư choáng váng và không may ạ. Ít nhất thì lớp học này cũng không nhàm chán".
"Trần truồng với toàn những người lạ hoắc?"
"Không với viên kế toán, nha sĩ và xếp của tao nữa. Mày nghĩ ai nào?"
Trong phòng tập đông đúc gồm có 30 môn đệ, hầu hết là phụ nữ đang dọn chỗ cho mình rồi trải chiếu xuống sàn thì những người đi muộn ào đến. Khi một người đàn ông trải một cái chiếu cạnh Ruth, cô tránh không nhìn anh ta phòng trường hợp anh ta là một thứ cặn bã. Cô nhìn quanh, hầu hết phụ nữ trong phòng đều sơn móng tay móng chân, có người còn đắp móng giả rất thời thượng. Chân của Ruth to bè và ngón chân để mộc của cô trông giống những con heo trong những bài vè của trẻ con. Thậm chí cái người đàn ông bên cạnh cô cũng có đôi bàn chân đẹp hơn của cô, da dẻ mịn màng hơn và móng được cắt tỉa đẹp đẽ. Rồi sau đó cô chộp được ý nghĩ của mình. Cô không thể có những ý nghĩ hay ho về bàn chân của một kẻ trụy lạc được.
Lớp học bắt đầu bằng việc lặp lại những câu thần chú tiếp theo họ làm những tư thế dường như để chào mừng một vị thần ngoại đạo. "Urdhoa Muka Svanasana! Adho Muka Sanvnasana!" tất cả mọi người trừ Ruth và Wendy đều biết những thủ tục này. Ruth bắt chước làm theo như thể cô đang tham gia trò chơi Simon Says. Thỉnh thoảng bà giáo dạy Yoga, một phụ nữ không có cơ bắp, đi lại chỗ Ruth, cúi xuống, nghiêng người cô hoặc nhấc một phần thân người của cô lên. Chắc chắn là mình trông giống một tội đồ, Ruth nghĩ, hoặc một trong những quái nhân mà mẹ mình đã trông thấy ở Trung Quốc, những thằng bé ăn mày không xương vặn vẹo thân hình mềm như bún để mua vui cho khách. Vào lúc đó cô đổ mồ hôi ra như tắm nhưng cũng vẫn lén quan sát người đàn ông bên cạnh để có thể miêu tả về hắn ta với cảnh sát nếu cần thiết. Tên hiếp dâm ở lớp học Yoga khoả thân cao khoảng trên 1m8 có thể nặng khoảng trên 70 kí lô. Tóc đen, đôi mắt to màu nâu, chân mày rậm,. Râu và ria mép được xén tỉa gọn gàng, móng tay sạch sẽ được cắt tỉa một cách công phu".
Anh ta cũng là một người mềm dẻo một cách đáng kinh ngạc. Anh có thể vắt hai mắt cá chân qua cổ, làm động tác thăng bằng như Baryshnikob. So với anh thì cô lóng ngóng như một người phụ nữ đi khám phụ khoa. Một phụ nữ đáng thương. Cô bận một cái áo thun cũ, một cái quần thể thao bó sát đã bạc màu với một lỗ thủng ở đầu gối. Ít nhất cũng rõ ràng là cô không lảng vảng qua lại như những người phụ nữ diện đồ thể thao được thiết kế riêng và trang điểm rất kỹ lưỡng.
Lúc đó cô nhận ra chiếc nhẫn vàng dày cộp trên bàn tay phải của anh, không có nhẫn trên bàn tay trái. Không phải tất cả những người đàn ông có vợ đều đeo nhẫn, tất nhiên rồi, nhưng một chiếc nhẫn cưới trên bàn tay phải là một dấu hiệu chắc chắn, ít nhất thì cũng ở San Francisco này, anh chàng là một gã đồng tính. Bây giờ nghĩ lại những điều này cô thấy dấu hiệu rất rõ ràng: râu ria gọn gàng, thân hình tỉa tót và những cử dộng duyên dáng của toàn thân. Cô có thể thư giãn. Cô quan sát người đàn ông có râu ấy cúi người về phía trước, tóm lấy lòng bàn chân và ép trán của anh vào đầu gối. không một người đàn ông thực thụ nào làm được như thế. Cô ngồi phịch xuống đưa tay ôm ngang bắp chân.
Bài luyện tập cuối cùng là trồng cây chuối. Những người mới tập đi đến các bức tường, các môn đồ của Yoga lập tức vươn thẳng chân lên trời như hoa hướng dương trong giờ chính ngọ. không còn chỗ nào quanh các bức tường, thế là Ruth ngồi lại trên chiếu của cô. Một phút sau cô nghe người đàn ông có râu hỏi "Cô có cần giúp không? Tôi có thể giữ mắt cá chân của cô cho đến khi cô lấy lại được thăng bằng".
"Cám ơn, nhưng tôi sẽ qua thôi. Tôi sợ rằng tôi có thể bị xuất huyết não".
Anh mỉm cười "Cô bao giờ cũng sống trong một thế giới đầy hiểm nguy sao?"
"Chính thế. Cuộc sống như vậy sẽ thú vị hơn".
"Vậy thì tư thế trồng cây chuối là một trong những bài tập quan trọng mà cô cần thực hiện bằng được. Lộn ngược đầu như vậy có thể đảo lộn cuộc sống của cô. Nó có thể giúp cô vui".
"Thật sao?"
"Thấy chưa? Cô đã cười rồi đấy".
"Anh thắng". Cô nói, đặt đỉnh đầu lên cái mền xếp lại. "Nhấc lên".
Trong tuần lễ đầu tiên Wendy không tập Yoga mà đi vào một căn nhà kỳ cục trông giống một chiếc xe kéo bằng gỗ sồi. Ruth vẫn tiếp tục bài tập Yoga ba tuần một lần. Cô tìm ra được một hình thức luyện tập làm cô thư giãn. Cô đặc biệt thích ngồi toạ thiền, loại bỏ tất cả mọi thứ trong đầu chỉ trừ hơi thở. Và cô thích Art, người đàn ông để râu. Anh rất thân thiện và vui tươi. Họ bắt đầu đi uống cà phê ở một tiệm ở góc đường sau buổi học.
Một buổi tối uống cà phê lọc của Italy, cô biết được rằng Art lớn lên ở New York, có bằng tiến sĩ về ngôn ngữ ở đại học Berkeley. "Vậy anh biết nói những tiếng nước nào?"
"Tôi không phải là người biết nhiều ngoại ngữ" anh nói "Tôi không biết nhiều thứ tiếng. Ngôn ngữ thật sự mà tôi nghiên cứu ở Berkeley là American Sign Language, ASL, ngôn ngữ ký hiệu của Mỹ. bây giờ tôi làm việc ở trung tâm dành cho người điếc ở viện ngôn ngữ San Francisco".
"Anh trở thành một chuyên gia về sự im lặng", cô đùa.
"Tôi chẳng là chuyên gia về cái gì hết. Nhưng tôi yêu ngôn ngữ ở tất cả các dáng của nó, âm thanh và từ ngữ, nét mặt, cử chỉ bàn tay, tư thế của thân thể và nhịp điệu của nó, cái mà con người muốn diễn đạt nhưng không nhất thiết phải dùng đến ngôn từ. Tôi bao giờ cũng yêu ngôn ngữ và quyền lực của nó".
"Vậy từ nào anh yêu thích nhất?"
"Hừm, đó là một câu hỏi thật hay". Anh trầm ngâm một lát, vuốt vuốt bộ râu.
Nhưng Ruth thì bị thu hút. Anh chắc chắn là đang lựa chọn một từ bí mật, đa âm tiết, một từ trong những mục từ hoặc trong những ô chữ chỉ có thể tìm thấy trong từ điển Oxford.
"Hơi" cuối cùng anh nói.
"Hơi nước ư?" Ruth nghĩ đến sự ớn lạnh, giá rét ẩm ướt và hồn ma những người tự tử. Đó không phải là từ mà cô sẽ chọn.
"Nó thu hút tất cả mọi cẩm thức" anh giải thích "Nó có thể mờ đục nhưng không bao giờ đông cứng. Cô có thể cảm thấy nó nhưng nó không có một hình thức tồn tại lâu dài. Nó có thể nóng hoặc lạnh. Một vài thứ hơi có mùi kinh khủng còn vài thức khác lại thật tuyệt vời. Một số khí nguy hiểm, một vài thứ lại vô hại. Một số thứ khí sáng hơn khí khác khi được đốt nóng, thuỷ ngân so với sodium chẳng hạn. Hơi có thể chui qua mũi em bằng một cái khịt mũi rồi lan toả khắp phổi. Còn âm thanh của từ này, nó được hình thành từ môi, răng và lưỡi – vaporzzzz – nó vang lên, ngân nga và tắt dần, hoàn toàn phù hợp với ý nghĩa của nó".
"Đúng thế", Ruth đồng ý. "Vaporzzzz", cô ngâm nga, thưởng thức âm điệu của nó trên lưỡi mình.
"Còn đây là sức ép của hơi" Art tiếp tục "rồi đạt đến điểm cân bằng giữa hai trạng thái, một trăm độ C". Ruth gật đầu trao cho anh một tín hiệu mà cô hy vọng là anh sẽ nghĩ đó là một cái nhìn chăm chú hết sức thông minh. Nhưng cô cảm thấy mình đần độn và vô học. "Khoảnh khắc này em nước", Art nói tay làm cử chỉ như sóng gợn. "Nhưng dưới áp lực của hơi nóng, nó đã bốc thành hơi". Những ngón tay của anh chấp chới bay lên.
Ruth gật đầu một cách sốt săng. Nước hoá thành hơi đó là điều mà cô hiểu. Mẹ cô thường nói lửa và nước kết hợp thành hơi, và hơi nước có vẻ vô hại là thế lại có thể lột da của bạn ra. "Cũng như âm với dương ư?" cô đánh liều nói.
"Tính hai mặt của tự nhiên. Chính xác".
Ruth nhún vai, cô cảm thấy mình là người lừa đảo.
"Còn em?" Anh hỏi "Từ thích nhất của em là gì?"
Cô lại khoác lên mình vẻ mặt ngốc nghếch.
"Kỳ lạ thật, có quá nhiều từ như thế! Để coi nào, kỳ nghỉ, số độc đắc? rồi còn những từ khác, tự do, hàng đại hạ giá, giá hời. Anh biết đấy những chuyện tầm thường thôi".
Nụ cười thường trực trên môi anh và cô cảm thấy hài lòng.
"Một cách nghiêm túc thì từ nào thích nhất?"
Nghiêm túc ư? Cô đào bới những gì nổi bật trong suy nghĩ, nhưng chúng nghe có vẻ nhàm quá chừng, sự bằng an, tình yêu, hạnh phúc. Những từ này sẽ nói gì về cô? Rằng cô đã thiếu mất những đặc tính ấy ư? Rằng cô nghèo nàn trong tưởng tượng? Cô cân nhắc nghĩ đến từ Onomatopoeia, một từ đã giúp cô thắng trong việc phát âm âm b ở lớp 5. Nhưng từ này là một mớ hỗn độn các vần không giống chút nào với những từ đơn giản cần nêu ra. Nổ đùng, đoàng.
"Em không có những từ ưa thích như vậy" cuối cùng cô nói "Em cho rằng em đã sống với ngôn từ quá lâu đến nỗi khó có thể nghĩ gì ngoài giá trị sử dụng của nó".
"Em làm nghề gì?"
"Em từng làm việc ở môi trường giao lưu hợp tác. Rồi em bắt đầu làm biên tập tư nhân. Vài năm trước em làm cộng tác viên sách, chủ yếu là những cuốn sách tự giáo dục và sách về đời sống tinh thần giúp người ta khoẻ hơn về thể chất, mạnh hơn về tình dục, phong phú hơn về tâm hồn, đại loại như thế".
"Em là bà đỡ của một cuốn sách".
Ruth rất thích nhận xét của anh. Bà đỡ của cuốn sách. Cô chưa bao giờ gọi mình như thế, cũng chẳng ai gọi cô như vậy cả. Hầu hết mọi người gọi cô là người viết thuê – ghost writer – cô rất ghét từ này. Mẹ cô thì lại nghĩ trên thực tế cô chỉ viết về ma. "Phải" cô bảo Art "Em cho rằng anh có thể nói thế, bà đỡ. Nhưng em có vẻ thích nghĩ mình là một người biên tập nhiều hơn, giúp người ta chuyển hoá những gì trong đầu óc họ lên trang giấy trắng. Một số cuốn cần giúp đỡ nhiều hơn những cuốn khác."
"Đã bao giờ em muốn viết cuốn sách cho chính mình chưa?"
Cô hơi do dự. Tất nhiên cô có ý định ấy. Cô muốn viết một cuốn tiểu thuyết theo phong cách của Jane Austen[2], một cuốn sách về phong cách của những người ở tầng lớp trên, một cuốn chẳng có gì liên quan đến cuộc sống của cô hết. Nhiều năm trước, cô đã mơ viết những câu chuyện như là một cách để tự giải thoát. Cô sẽ sửa lại cuộc đời mình và trở thành một người khác. Cô sẽ xuất hiện ở một nơi khác. Trong trí tưởng tượng của mình cô sẽ thay đổi tất cả mọi thứ, bản thân cô, mẹ cô, quá khứ của cô. Nhưng cái ý nghĩ sửa đổi lại đời mình cũng khiến cô hoảng quá, cứ như thể chỉ với trí tưởng tượng cô đã kết án những gì cô không thích về mình và về người khác. Viết về những gì bạn mong năm là một hình thức nguy hiểm nhất của những điều ao ước.
"Em cho rằng hầu hết mọi người muốn viết cuốn sách cho riêng họ", cô đáp, "Nhưng em nghĩ tốt hơn là em cứ biên soạn những gì người khác muốn nói".
"Và em hài lòng với điều đó? Nó đủ làm cho em thoả mãn?"
"Vâng. Một cách tuyệt đối. Ở đây vẫn còn rộng đường để làm cái điều mà em muốn".
"Em thật may mắn".
"Vâng" cô thừa nhận "Em rất may mắn".
Thật là vui khi thảo luận những vấn đề này với anh. Với Wendy cô có vẻ chỉ nói về những phiền toái hơn là những đam mê. Họ thương hại những kẻ ghét phụ nữ đang tràn lan khắp nơi, những cung cách xấu, những bà mẹ thất vọng, trong khi cùng với Art cô trò chuyện về những điều mới mẻ của họ và của nhau. Anh muốn biết cái gì làm tâm hồn cô cất cánh, sự khác nhau giữa hy vọng và mục tiêu trong đời cô, niềm tin và động lực trong cuộc sống của cô.
"Sự khác nhau ư?" cô hỏi.
"Một vài điều em làm cho bản thân, một vài chuyện em làm cho người khác. Có thể chúng là một". Nhờ những cuộc trao đổi như thế cô nhận ra ngay rằng cô thật là may mắn khi làm một biên tập viên tự do, một bà đỡ cho các tác phẩm. Những khám phá này thật sự mới mẻ.
Một buổi tối, ba tuần sau khi cô gặp anh, câu chuyện của họ trở nên riêng tư hơn "Nói thật, em thích sống một mình", cô nghe mình thổ lộ. Cô đã thuyết phục được mình tin vào điều đó.
"Vậy nếu em gặp một người bạn đời lý tưởng?"
"Anh ta có thể lý tưởng ở cương vị của anh ta, còn em lý tưởng theo kiểu em. Rồi chúng em sẽ không thể vượt qua cái chuyện là tóc của ai đã làm nghẹt cống".
Art cười tủm tỉm "Chúa ơi! Em đã thực sự sống với người nào than phiền về điều đó sao?"
Ruth rặn ra một tiếng cười, nhìn đăm đăm vào li cà phê của cô. Cô chính là người than phiền về điều đó. "Bọn em trái ngược nhau về tính sạch sẽ" cô đáp. "Ơn Chúa là bọn em chưa làm đám cưới". Khi nói như thế, cô cảm thấy những điều này là thật chứ không phải là ngôn từ che đậy nỗi đau.
"Như vậy em đang định cưới".
Cô chưa bao giờ thú thật mọi chuyện với ai khác, kể cả Wendy, về những gì đã xảy ra giữa cô và Paul Slinn. Cô kể cho Wendy về những rắc rối mà Paul gây ra, đã làm phiền cô, rằng cô có ý định cắt đứt quan hệ này.
Khi cô thông báo với Wendy rằng họ đã chia tay nhau, Wendy thốt lên "Cuối cùng thì bồ cũng làm được điều đó. Mừng cho bồ". Với Art dường như dễ dàng nói về quá khứ hơn, bởi vì anh không có dính dáng gì đến nó. Anh là người bạn học cùng lớp Yoga với cô, anh đi ở vòng ngoài, bên lề cuộc đời cô. Anh đã không biết gì về những hy vọng và những nỗi lo sợ trước kia của cô. Với anh, cô có thể mổ xẻ quá khứ với một sự thờ ơ về xúc cảm và một lý trí tỉnh táo.
"Bọn này đã nghĩ đến chuyện làm đám cưới", cô nói, "Sao anh có thể không nghĩ đến điều đó khi anh đã chung sống với một người tới bốn năm? Nhưng anh biết điều này không? Thời gian trôi qua, sự say đắm phai tàn nhưng sự khác biệt giữa hai người thì không. Một hôm anh ấy bảo em rằng, anh sẽ chuyển đến New York và mọi việc đều đã được định đoạt". Ruth nhớ lại cô đã ngạc nhiên ra sao rồi đi đến chỗ kêu ca là sao Paul không cho cô biết điều này sớm hơn như thế nào." Tất nhiên, me có thể làm việc ở bất cứ nơi nào", cô đã bảo Paul, rất bực mình nhưng cũng phấn khích trước triển vọng chuyển đến khu Manhattan, "nhưng dù sao điều này cũng đảo lộn nhiều việc đó là chưa kể đến việc để mẹ em ở lại đây một mình và đến sống ở một thành phố mà em không có ai quen biết. Tại sao anh lại báo với em vào phút chót?" Cô đã nói điều này một cách đầy ấn tượng. Sau đó đến lượt Paul im một cách ngượng ngập.
"Em chẳng đòi đi, anh ấy cũng chẳng mời em đi theo" cô giản dị nói với Art, tránh nhìn vào mắt anh "Đó là một cách lịch sự để chia tay nhau. Chúng em đều đồng ý là đã đến lúc có một sự thay đổi và nên sống xa nhau. Anh ấy cũng đủ tử tế để nhận lỗi về mình. Nói rằng anh ấy còn nông nổi, trong khi em thì tinh thần trách nhiệm đầy mình". Cô cười với Art một cách ngốc nghếch như thể đó là điều khôi hài nhất mà ai cũng có thể nói về cô. "Điều tệ hại nhất là, anh ấy quá dễ thương trong chuyện này – giống như là anh ấy xấu hổ phải làm điều đó với em. Và một cách tự nhiên, em mất cả một năm trời cố phân tích những chuyện đã diễn ra giữa hai người, mổ xẻ về em, nhưng chẳng ăn thua gì. Em điểm lại mồi cuộc cãi nhau giữa hai người. Em nói anh ấy quá vô tình, anh ấy nói em chỉ làm những vấn đề đơn giản trở nên phức tạp. Em nói anh ấy sống chẳng có kế hoạch gì cả, anh ấy đáp lại em bị ám ảnh đến độ giết chết tất cả cơ hội của sự ngẫu hứng. Em nghĩ anh ấy ích kỷ, anh bảo em lo lắng cho anh ấy đến độ làm cho anh ấy ngạt thở, rồi lại thương thân khi anh ấy không biểu lộ lòng cảm kích. Có thể cả hai chúng em đều đúng và đó là lý do tại sao chúng em lại sai lầm với nhau".
Art đặt tay lên tay cô "Ồ, anh nghĩ anh ta đã để vuột mất một người phụ nữ tuyệt vời".
Trong cô tràn ngập sự tự ý thức và lòng biết ơn.
"Đúng thế. Em thật tuyệt diệu. Em chân thành và vui tính. Thông minh và hấp dẫn".
"Đừng quên em là người của bổn phận".
"Có gì là sai trái khi là người có tinh thần trách nhiệm? Anh mong rằng có nhiều người như thế hơn. Và em còn biết gì nữa nào? Em rất dễ bị tổn thương. Anh nghĩ điều đó rất dễ gây thiện cảm".
"Trời ơi".
"Thật sự nghiêm túc đấy".
"Vậy thì, anh thật là dễ thương khi khen em như vậy. Lần sau em sẽ trả tiền cà phê" Cô cười và đặt tay mình lên tay anh. "Còn anh thì sao? Kể cho em nghe về cuộc sống tình cảm của anh và tất cả những thảm bại trong quá khứ xem. Ai là người bạn tình hiện thời của anh?"
"Anh không có một ai vào lúc này. Một nửa thời gian anh sống một mình. Nửa thời gian còn lại anh làm đồ chơi và bánh sandwich nước quả cho hai đứa con gái của anh".
Thật là một ngạc nhiên. "Anh nuôi con nuôi à?"
Anh có vẻ bối rối "Chúng là con anh. Với người vợ cũ, tất nhiên".
Vợ cũ? Như vậy đây là gã đồng tính thứ 3 mà cô biết từng có vợ. "Anh có gia đình được bao lâu thì anh chuyển…"
"Cái gì?" mặt anh đần hẳn ra. "Chờ một chút. Em nghĩ anh là một gã đồng tính luyến ái?" một khoảng im lặng, cô biết cô đã nhầm. "Tất nhiên là không!" Cô lặp bặp nói "Em muốn nói khi nào anh chuyển đến đây…từ New York!".
Anh cười lăn lộn không dừng lại được. "Suốt thời gian qua em nghĩ anh là một thằng lại cái?"
Ruth đỏ mặt. Cô đã nói gì vậy! "Đó là vì cái nhẫn" cô thừa nhận chỉ vào chiếc nhẫn vàng của anh. "Đa số những cặp đồng tính mà em biết đeo nhẫn loại này".
Anh tháo chiếc nhẫn ra, giơ lên về phía ánh sáng. "Người bạn thân nhất của anh đã làm chiếc nhẫn cưới này cho anh". Art nói nghiêm trang "Ernesto một gã thật cừ khôi, một nhà thơ và là một thợ kim hoàn tay trái, một nghề giúp hắn sống như một tay lái xe limousine. Nhìn những vết khía này này! Hắn bảo anh rằng chúng sẽ nhắc nhở anh rằng có rất nhiều trắc trở trong đời và rằng anh phải nhớ cái gì nằm giữa chúng. Tình yêu, tình bạn, hy vọng. Anh không đeo nhẫn nữa khi cuộc hôn nhân giữa anh và Mariam tan vỡ. Rồi Ernesto chết, bịnh ung tươi não. Anh quyết định đeo lại chiếc nhẫn này để nhắc anh nhớ về anh ấy, những điều anh ấy nói. Anh ấy là một người bạn tốt – chứ không phải là một người tình".
Anh đưa cho Ruth cái nhẫn để cô có thể nhìn thấy cách trang trí của nó. Cô cầm lên. Nó nặng hơn cô tưởng. Cô giơ lên ngang tầm mắt và nhìn Art qua chiếc nhẫn. Anh thật dịu dàng. Anh không hề có vẻ phán quyết điều gì. Cô cảm thấy có một cái gì bóp nhẹ nơi tim vừa làm cô nhói đau vừa làm cô muốn cười khúc khích và la lớn lên. Sao cô có thể không yêu anh?
Khi Ruth đến lấy quần áo của Art ở chỗ giặt ủi về cô máy ngón chân cái nhớ đến việc cô phải gọi cho Wendy. Bà Scott và cậu nhỏ, thật là một cú sốc. Cô quyết định đợi cho đến khi cô ở bãi đậu xe trước cửa hàng rau quả mới gọi cho Wendy chứ không cô dễ bị đụng xe trong lúc nói chuyện tình cảm với cô bạn qua điện thoại cầm tay.
Cô và Wendy cùng tuổi. Họ biết nhau từ năm học lớp sáu, nhưng đã có những quãng đời họ không gặp nhau hàng năm. Tình bạn của họ lớn lên qua những cuộc hội ngộ bất ngờ và sự kiên trì về phía Wendy. Trong khi Wendy không phải là người mà Ruth có thể chọn làm bạn thân, thì Ruth lại là người vui sướng vì mọi sự lại hoá ra như thế. Cô cần sự ồn ào của Wendy để cân bằng với sự nghiêm nghị của cô, tính bộc tuệch của Wendy là liều thuốc giải độc cho sự kín đáo của cô. "Thôi đừng có lúc nào cũng đa mang nữa đi", Wendy thường ra lệnh. Hoặc là "Mày đừng có bao giờ cũng cư xử quá ư là lịch sự nữa, mày làm cho tao giống như một bãi *** ấy".
Wendy cầm máy ngay ở hồi chuông đầu tiên. "Cậu có tin được không?" Cô nói ngay cứ như thể cô không ngừng lặp lại điều này kể từ cuộc nói chuyện lần cuối của họ. "Tớ nghĩ bà ấy đã quá đáng lắm rồi khi đi căng da mặt, vậy mà tối hôm qua bà còn bảo tớ là bà và Patrick vẫn 2 cữ một đêm đấy. Bà ấy đã bảo thế đấy – tớ, con gái của bả, một lần bà đã bắt đi thú tội về việc để cho một đứa bé hình thành trong bụng".
Ruth hình dung cảnh bà Scott cởi bộ đồ hiệu Channel, tháo chiếc kính ba tròng, bỏ chiếc dây chuyền tạc hình Chúa cứu nạn trên cây thánh giá khảm kim cương, rồi ôm chầm lấy cậu bồ nhí của bà.
"Bà ấy còn ham muốn tình dục hơn cả tao nữa" Wendy nói "Tao không thể nhớ lần cuối cùng tao còn muốn làm điều gì khác trên giường với Joe ngoài việc ngủ là bao giờ nữa".
Wendy thường đùa về những khao khát tình dục giảm dần nhưng Ruth không nghĩ là điều đó thiếu vắng trong đời sống của cô. Điều này cũng sẽ xảy đến với cô sao? Cô và Art không còn là những người yêu nhau cuồng nhiệt như những năm đầu nữa. Họ ít chuẩn bị cho một cái gì lãng mạn và chấp nhận những cái cớ có sẵn của sự mệt mỏi. Cô lại vẫy một ngón chân, kiểm tra hàm lượng estrogen trong máu. Đó có thể là lý do cô cảm thấy khó chịu, hormone không ổn định. Cô chẳng có lý do gì khác để cảm thấy lo lắng. Chẳng phải cuộc sống của cô là hoàn hảo, nhưng bất cứ vấn đề nào xảy ra với cô thì nó cũng chỉ là rất nhỏ. Và cô sẽ giữ cho mọi chuyện xảy ra như thế. Cô hứa sẽ trở nên thắm thiết nồng nhiệt với Art hơn.
"Mình có thể thấy tại sao cậu lại bấn loạn như vậy" Ruth an ủi bạn.
"Thực ra là mình lo lắng nhiều hơn là bối rối " Wendy nói "Thật là quái đản. Càng già bao nhiêu bà ấy lại càng hành động như hồi còn trẻ bấy nhiêu. Một mặt mình tắc lưỡi, tốt cho bà ấy, mình đỡ phải lo. Nhưng mặt khác, mình lại kêu oai oái, chu cha, bả có điên không vậy? Bây giờ, mình lại phải chăm lo cho bà, như là một người mẹ để chắc chắn là bà không gây rắc rôi cho bản thân mình ư? Bồ hiểu mình nói gì chứ?"
"Mình cũng đã có những chuyện này chuyện kia với mẹ mình trong suốt một đời" Ruth nói. Bỗng nhiên cô nhớ ra cái việc đã vuột ra ngoài tâm trí cô. Mẹ cô phải đi khám bệnh vào lúc 4 giờ chiều nay. Trong suốt năm qua Ruth đã lo lắng mơ hồ về sức khoẻ của mẹ cô. Chẳng có gì thực sự nguy hại, chỉ là bà Lưu Linh dường như ngày càng lẩn thẩn, rối trí. Đã có lúc Ruth lí luận rằng mẹ cô chỉ mệt mỏi thôi, rằng tai của bà có thể hơi bị lãng, hoặc tiếng Anh của bà ngày càng tệ đi. Vì là người cả lo, Ruth cũng day dứt với những khả năng xấu nhất – u não, bệnh Alzheimer, đột quỵ…Lịch sử đã chứng minh là những điều cô lo lắng đều là không đâu. Nhưng cách đây một vài tuần, khi mẹ cô nhắc là bà có một cuộc hẹn kiểm tra sức khoẻ, Ruth đã nói là cô sẽ chở bà đi.
Sau khi cô và Wendy kết thúc cuộc nói chuyện, Ruth bước ra ngoài xe đi về phía cửa hàng rau quả mà vẫn còn suy nghĩ lung lắm. Số 9, đưa mẹ đến bác sĩ. Thế là cô bắt đầu bấm ngón tay những điều cô cần hỏi bác sĩ. Đội ơn Chúa, cô đã có thể nói chuyện được.
[1] Dmitry Shostakovich (1906-1975): nhà soạn nhạc Xô viết nổi tiếng thế giới, tác giả của 15 bản giao hưởng nhạc thính phòng, nhạc cho balê và nhạc kịch, trong đó nổi tiếng hơn cả là vở Phu Nhân Macbeth ở Mtsensk năm 1934
[2] Jane Austen (1775-1817) tiểu thuyết gia người Anh. Các tác phẩm của bà thường tập trung mô tả tầng lớp trưởng giả tỉnh lẻ. Bà có biệt tài khắc hoạ tính cách nhân vật và tình huống với một bút pháp châm biếm nhẹ nhàng. Các tác phẩm tiêu biểu là Love and Friendship, Sense and Sensibillity, Pride and Prejudice
|