08-09-2009, 10:36 PM
|
|
Guest
|
|
Bài gởi: n/a
Thời gian online:
|
|
Tam sênh là gì và gồm các món nào?
Trích:
Hỏi: Khi cúng đất nước hay cúng mở cửa mã v.v. dân gian thường có lễ tam sênh. Lâu nay tôi biết tam sênh là ba món đồ cúng gồm thịt heo, trứng và tôm, nhưng có người lại cúng cá, cua và trứng. Xin hỏi tam sênh nghĩa là gì và phải cúng những món gì mới đúng bài? (Ông Lê Văn Thự - Đà Nẳng)
Trả lời: Tam sênh là cách đọc trại của tam sanh 三 牲 , là lễ cúng chư thần ngày xưa, gồm ba món là bò, dê và heo. Qua một thời gia dài, các thức cúng đã có nhiều thay đổi tuỳ theo từng địa phương và theo quan điểm của dân gian, nên không thể biết thế nào là “đúng bài”. Nhưng dù có thay đổi như thế nào đi nữa thì cơ bản phải gồm đủ ba món. Có người cho rằng tam sênh phải cúng đủ các phẩm vật dưới biển (cua, tôm…), trên cạn (heo, bò…) vả trên trời (chim, gà (hoặc trứng gà…)). Mọi biểu hiện thờ cúng của dân gian thường hàm chứa một ý nghĩa tượng trưng rất sâu xa về mặt triết học, trong đó người bình dân muốn hoà hợp tiết nhịp của cuộc sống với sự vận động của âm dương, trời đất, vì người bình dân không thích lý luận nhiều mà họ thường lý giải sự việc theo cảm tính một cách tinh tế. Lễ tam sênh là một trong các lễ cúng đó.
Lễ tam sênh của dân gian sau đây, theo chúng tôi, mang một ý nghĩa khái quát nhất: tôm, cua và trứng vịt. Tôm di chuyển bằng cách búng mình tới, tức di chuyển theo trục tung. Cua bò ngang (ngang như cua mà!) tức di chuyển theo trục hoành. Trứng vịt tròn tượng trưng ý nghĩa bao quát càn khôn. Nhưng tại sao phải là trứng vịt mà không là trứng gà? Vì vịt là giống thuỷ cầm sống được dưới nước lẫn trên cạn, tức gồm đủ yếu tố thuỷ thổ âm dương. Như vậy trong lễ tam sênh đơn giản đó lại gồm đủ ý nghĩa tung hoành ngang dọc, bao quát cả càn khôn, nghĩa là lễ vật dâng cúng đó được dâng trọn vẹn cho cả thập phương chư thần.
Không biết lễ tam sênh đó có “đúng bài” theo ý ông chưa? Chúng tôi vẫn nghĩ rằng khi cúng chư thần thì lễ vật chỉ là phương tiện. Khổng Tử bảo: “Tế thần như thần tại” (cúng chư thần thì cái tâm cần phải nghiêm cẩn và thành kính như chư thần đang có mặt để dự). Đó là quan niệm sâu sắc mang đầy tính nhân văn, cho nên khi cúng bái thì cái thành tâm mới là điều quan trọng.
(KTNN số 633, ngày 10.03.2008)
|
|