Hồi ký Bão lòng - Những chuyện trong trại giam - phần 15
Tôi hình thành ý tưởng viết cuốn hồi ký này ngay từ những ngày đầu tiên bị tạm giam ở Hoả Lò, thế nhưng phải mãi đến khi tôi chuyển về trại 14 tôi mới có điều kiện để viết. Cũng gọi là "điều kiện" cho nó vui thôi, chứ việc viết "kinh" như thế này đương nhiên là tôi bị cấm rồi. Ở đây, ngay những lá thư viết về gia đình cũng bắt buộc phải qua kiểm tra một cách hết sức nghiêm ngặt. Nhưng nói là nói thế, tôi vẫn viết một cách ác liệt, có đến 2/3 số trang viết đã được tôi viết trong tù, cứ mỗi lần được đi gặp gia đình, tôi lại giấu những trang viết vào ống quần, sau đó nhờ gia đình "thậm thụt" mang về.
Có những lần lên thăm, mọi người trong gia đình đã "chửi" tôi rằng ở đây phải biết giữ gìn, cải tạo cho tốt mà còn về, đừng có viết kiểu "chửi chế độ" như thế, "nó" biết thì lại khổ, "nó" kỷ luật cho chuyển đi Thanh Hoá, Nghệ An thì chết...
Lúc đó tôi cũng mường tượng ra cảnh vác đá ở những trại "vùng sâu vùng xa", thế nhưng cái tư tưởng của tôi nó "điên" mất rồi, tôi tặc lưỡi, nếu có phải thế thì âu cũng là cái số... và tôi vẫn tiếp tục viết như "lên đồng", để cho đến ngày hôm nay tôi đã có được một tác phẩm "Bão lòng" như thế này.
Khát khao viết của tôi lúc đó là muốn viết để cho người đời thấy được sự thật trần trụi của cái chốn "địa ngục" kia, cái nơi mà người ta không cần quan tâm đến anh là loại người nào, cứ là can phạm vào đến đây là bị coi "chả ra cái ***" gì. Nhưng sau này tôi nghĩ, tôi phải viết để gia đình tôi có thể hình dung được cái thế giới phức tạp đằng sau song sắt ấy nó như thế nào, tôi muốn những đứa trẻ trong gia đình, trong họ hàng nó có thể nhìn vào bản thân tôi, nhìn vào những gì tôi thấy để mà sống tốt hơn.
Một người bạn lớn tuổi của tôi (là một nhà văn lớn, tôi xin phép được giấu tên) sau khi đọc xong tập bản thảo của tôi, ông đã ngồi với tôi rất lâu, sau khói thuốc đặc quánh, khuôn mặt ông trầm ngâm, ông đã thẳng thắn góp ý với tôi, đại ý như sau:
- Chú hiểu những gì cháu trải qua, những gì cháu viết đều là sự thật, nhưng chú nghĩ nếu như cháu muốn chuyển thể tập bản thảo này thành một câu chuyện để in sách thì cháu phải sửa tất cả những chỗ "gay gắt" trong này của cháu. Chú có thể nói để cháu dễ hiểu nhé, chắc là cháu đã đọc nhiều về những câu chuyện tù nhân chiến tranh ngày xưa, những "lão thành cách mạng"... sau khi bị bắt bớ, bị đi tù, bị đày ra Phú Quốc, Côn Đảo... đều kể lại rằng họ bị tra tấn, đánh đập dã man, bị hành hạ không bằng một con vật, bị nhục hình, bức cung đủ kiểu (lúc đó nhân quyền trên thế giới đã được nhắc đến lâu rồi)... Báo chí và rất nhiều sách, truyện... của nước mình cũng đã lột tả rất rõ (thậm chí là ghê gớm) những điều đó.
Vậy thì truyện của cháu viết về tù bây giờ cũng vậy thôi, nếu cháu viết ở góc độ "đối lập", viết ở góc độ của "người ngoài", và viết hết... thì chú tin sự thật nó còn hơn thế rất nhiều. Cháu phải nhớ rằng tù thời nào và ở đâu cũng thế thôi. Hiểu rất rõ, nhưng cháu không nên "lột tả trắng trợn" như thế, dù rằng sự thật đó có đúng 100%.
Cháu viết thì không ai cấm, nhưng viết không theo "chủ trương đường lối" thì không được. Chú đồng ý với cháu là giá trị hiện thực của tập bản thảo này rất cao, nó sẽ thực sự có ích cho xã hội, là lời cảnh tỉnh lớn đối với các bạn trẻ, là bài học sâu sắc cho bất cứ một ai... nếu cháu viết theo cách khác, ví dụ viết theo dạng truyện ngắn chẳng hạn (ghi rõ là dựa trên một câu chuyện có thật), tên địa danh và nhân vật trong truyện cháu viết không cần chính xác, cháu hư cấu và thể hiện nó khác đi..."
>>>
Tôi hiểu và biết rất rõ những điều ông bạn nhà văn của tôi đã nói với "hàm ý" gì. Tôi cũng chỉ mới dám "vác" bản thảo đi "thăm dò" ý tứ của các bậc tiền bối trong lĩnh vực xuất bản. Tiếc là đa phần đều cho rằng để nguyên sẽ không ổn, ngay cả ông anh họ tôi, nguyên là Cục trưởng Cục xuất bản cũng lắc đầu: Chú mày "ngông" quá. Dù rằng hầu hết tất cả đều khen bản thảo của tôi là rất hay.
Với tôi thì đơn giản hơn, có thể tôi sẽ đi theo hướng "khuôn phép", vì dù sao tôi cũng đang là công dân của nước CHXHCN Việt Nam, tôi cần phải "sống và làm việc theo hiến pháp và pháp luật".
Nói thế không phải vì tôi sợ. Tôi viết sự thật và tôi đếch phải sợ cái quái gì cả. Tôi viết sự thật chứ tôi không nói xấu chế độ, với lại "sự thật" của tôi chưa hề công khai in ra để nhắm cụ thể vào một ai, cho nên cũng chẳng có lý do gì để mà "khép tội" tôi được. Hiến pháp quy định rồi, mọi công dân đều được tự do nói nên chính kiến của mình, miễn là đừng có... "vừa nói vừa phá"...
Việc trích đăng trên BLOG (nhật ký online) bản thảo này là quyền riêng tư của tôi, thằng nào có tật thì cứ việc giật mình. Còn khi nào tôi "làm rùm beng" lên thì nó sẽ khác.
Giờ thì viết tiếp nào...............
>>>
Thằng Hưng "tỷ" đưa cho tôi điếu vina
- Hút đi ông, hút cho nó "thơm" mồm.
- OK, cảm ơn thằng bạn
Sở dĩ thằng này có thêm cái đuôi "tỷ" ở sau lưng là vì nó từng có tiền tỷ (dù "tỷ" của nó là "lạm dụng tín nhiệm" và "lừa" của người khác), nó mua hàng trả chậm với giá cao, sau đó bán ngay với giá thấp, mục đích lấy tiền quay ra "đánh quả", nào ngờ sập bét nhè (sau này nó bị xử 9 năm). thằng này cùng tuổi với tôi, nó cũng khoái mỹ thuật lắm, cho nên nó và tôi có vẻ "tâm đầu ý hợp". Lúc này nó đang giữ "quyền" là "trực buồng", nó "nhập kho" trước tôi 4 tháng.
Hồi đầu tôi mới vào nó cũng "thờ ơ" với tôi lắm, nhưng rồi dần dần tiếp xúc, tôi và nó trở thành "cạ" của nhau từ lúc nào không biết.
Kỷ niệm lớn nhất của tôi và nó và việc tổ chức "xăm trổ" trong buồng.
Biết tôi là dân mỹ thuật, nó khoái lắm, nó nhờ tôi nghĩ ra một cái gì đó hay hay để nó xăm, nó chán nhiều thứ nên muốn xăm để "đánh dấu đời". Tôi vẽ đủ thứ nhưng rồi cuối cùng nó dừng lại và "kết" tích "Võ Tòng đả hổ", đó là cảnh Võ Tòng đang cưỡi trên lưng hổ, một tay ghì chặt đầu hổ còn một tay vung nắm đấm, phong cảnh xung quanh có núi, có rừng, trên bầu trời là nháo nhác chim muông...
Nó háo hức như một đứa trẻ
- Ông "phóng" lên lưng và xăm cho tôi!
- Nhưng tôi có biết xăm đéo đâu mà xăm, ông nhờ xem trong buồng có thằng nào biết thì bảo nó xăm cho...
- Thôi, đéo chơi nhờ thằng nào, ông vẽ và ông cứ xăm luôn cho tôi, nét vẽ của ông ông còn chỉnh được, chứ để thằng khác nó lại làm hỏng mẹ nó mất cái lưng của tôi ra...
Rồi nó nói như... đúng rồi:
- Ông xăm đi, dễ lắm, quấn chỉ vào đầu kim, xong gẩy gẩy theo nét vẽ là được...
- Mịa khỉ, thế ông xăm như thế bao giờ chưa?
- Chưa, là tôi thấy "chúng nó" bảo thế.
- "Chúng nó" nào? Lại mấy thằng "bác sĩ" chứ gì? (Ở đây lũ nghiện, chuyên tiêm chích, khi hỏi về nghề nghiệp thì hay gãi đầu gãi tai: Dạ, em làm..."bác sĩ" ạ)
Tôi tặc lưỡi, xăm thì xăm, sợ gì. Thế là chúng tôi âm thầm chuẩn bị, việc đầu tiên gửi bọn chạy ngoài mua cho mấy cái kim, sau đó cậy đế kếp của đôi "gà" (dép Biti's) để đốt lấy muội đen làm mực. Tuy nhiên sau đó để nhanh, và cũng là tránh mùi khét, tránh khói... bọn tôi quyết định gửi bọn chạy ngoài mua cho thỏi mực tàu.
Việc có lửa ở trong buồng cũng ly kỳ cũng chẳng khác nào việc "xe râu". Hồi còn ở quận và khi mới lên trại giam, lúc ấy không có dao cạo, bọn tù muốn nhổ râu thì phải lấy sợi chỉ soắn lại như cái lò xo, sau đó cứ tay trái "cụp" thì tay phải "xoè" và ngược lại, để cho cái "lò xo" chạy đi chạy lại và quấn râu vào đó (he he... cứ phải nói là "nhổ tận gốc" luôn, tù "hiểm" thật).
Để có lửa để hút thuốc, đun nước pha trà, "hâm" lại đồ ăn... thì thế này, lũ tù dùng bật lửa ga cũ (không cần ga), sau đó lắp viên đá lửa vào (đá lửa trong trại tạm giam cũng là một trong những thứ quý giá vào bậc nhất), cái viên đá lửa ấy bật lên sẽ toé ra rất nhiều tia lửa nhỏ, lũ tù dùng bông (xé từ chăn bông ra), tách cho thật xốp, sau đó dí sát vào bật lửa và bật, ngọn lửa sẽ bùng lên như có xăng.
Sau khi có lửa, vấn đề là phải duy trì ngọn lửa ấy thế nào, bởi không lẽ mỗi lần hút thuốc lại phải bật như thế (lũ tù cực tiết kiệm đá), thế là dùng giấy vệ sinh, se nhỏ lại kiểu như sợ dây thừng bé... và châm lửa vào đó, lửa sẽ đủ đỏ và cháy chậm như thắp nhang (quan trọng nhất là dùng cách này sẽ không có khói).
Riêng với việc "đun" nước để pha trà, tù sẽ chế "nồi" bằng vỏ hộp sữa hoặc túi sữa (bằng giấy), sau đó dùng kem đánh răng bôi xuống đáy để "chống cháy". "Nồi" được buộc dây treo lên bởi đun kiểu này không "bắc" lên trên cái gì được. "Rơm và củi" thì được chế từ đồ nhựa, tù thích nhất là bẻ "bo" (bát ăn cơm) ra đun, "bo" nằng nhựa mềm, vừa cháy to, vừa ít khói...
Khi "đun" nước, tức là làm việc vi phạm, cho nên tù canh chừng rất cẩn mật, bọn "vệ sinh" phải chui ra sau "tủ lạnh" (bể nước) để "đun", phần còn lại trong buồng thì vị trí nào yên vị ở vị trí đó, bởi nếu bị bắt về tội "có lửa" trong buồng giam thì ngay với cả quản giáo cũng sẽ là rất "to chuyện".
Nhờ có lửa mà bọn tôi có những buổi tối ngồi hút thuốc, uống trà, đàm đạo hệt như ở bên ngoài xã hội vậy (tất nhiên là cũng chỉ có ở "bên trên" mới "đủ tuổi" để mà như thế).
>>>
Lại nói về việc xăm cho thằng "trực buồng"...
Bọn xe "rải chiếu" xuống dưới "tủ lạnh" sau khi tất cả buồng đều đã "cụp pha, khoá cổ, gạt chân chống" (việc làm này cần bí mật và đa phần trong buồng không biết việc này, bởi chúng tôi sợ bị "rích"). "Công việc" của chúng tôi thường bắt đầu lúc nửa đêm như thế.
Lúc đầu tôi lóng nga lóng ngóng với cây kim... Nhưng rồi cứ vừa xăm vừa mày mò... Cuối cùng thì tay tôi cũng đã "múa" được ngon lành với cây kim, đúng là "trăm hay không bằng tay quen", khi đã quen tay, tôi "gảy kim" tanh tách như một thằng đã có nghề từ trước.
Nhưng cũng phải nói là việc xăm nguyên cả tấm lưng như thế này rất đau đớn, chỉ cần nhìn khuôn mặt thằng "trực buồng" và những giọt mồ hôi là đủ hình dung nó đau như thế nào... Lúc đầu nó còn phải cắn răng vào cái khăn mặt để chịu đựng, nhưng sau khi tôi "nghề hơn" và nó cũng quen hơn, nó cũng không còn "căng thẳng" nữa.
>>>
Sau ba tuần, công việc cũng gần hoàn tất, nhìn tác phẩm "đầu tay" của mình trong tù, tôi thấy thật là hoành tráng, tôi dự kiến sẽ cố gắng hoàn tất "công việc" sau một tuần nữa, nhưng...
Việc xăm trổ bị lộ ra ngoài và đến tai cả "thầy" lẫn "ban"...
|