Xem bài viết đơn
  #1  
Old 10-05-2008, 10:23 PM
donkihotexuthanh's Avatar
donkihotexuthanh donkihotexuthanh is offline
Phá Quan Hạ Sơn
 
Tham gia: Apr 2008
Bài gởi: 293
Thá»i gian online: 0
Xu: 0
Thanks: 0
Thanked 11 Times in 5 Posts
Hiệp định Paris nhìn từ phía bên kia

Hiệp định Paris nhìn từ phía bên kia

TP - Nhân ká»· niệm 35 năm ngày ký Hiệp định Paris, chúng tôi xin trích đăng má»™t số phần, có liên quan đến việc ký kết Hiệp định Paris, từ cuốn “Hồ sÆ¡ mật Dinh Äá»™c Lập†(The Palace File) để bạn Ä‘á»c tham khảo.


Nguyễn Văn Thiệu

.........

Vào lúc năm giá» chiá»u ngày 17/10/1972, ông Thiệu ra lệnh cho Bá»™ Tổng tham mÆ°u gấp rút chuyển vá» Sài Gòn má»™t tập tài liệu vừa bắt được của Việt cá»™ng, tìm thấy dÆ°á»›i hầm má»™t chính ủy thuá»™c tỉnh Quảng Tín.

Äược chở khẩn cấp bằng máy bay nhẹ, rồi máy bay trá»±c thăng qua Äà Nẵng, các tài liệu này vá» tá»›i bàn giấy ông Thiệu lúc ná»­a đêm.

Ông vá»™i vã Ä‘á»c, hết sức sá»­ng sốt vì nhận ra ngay rằng cán bá»™ Cá»™ng sản, trong má»™t tỉnh lỵ cô lập ở miá»n Trung, còn biết được nhiá»u chi tiết vá» Hòa đàm Paris hÆ¡n là chính mình.

Tập tài liệu mang tên “Chỉ dẫn tổng quát vá» ngÆ°ng chiếnâ€, có ná»™i dung dÆ°á»ng nhÆ° lấy từ bản sÆ¡ thảo hiệp định lúc ấy Ä‘ang được Kissinger và Lê Äức Thá» thÆ°Æ¡ng lượng tại Pháp, và được tiết lá»™ những nhượng bá»™ cÆ¡ bản của Kissinger.

Cho đến lúc ấy, Thiệu chưa hỠbiết gì đến bản dự thảo cuối cùng của hiệp định, và chẳng hỠbiết gì đến bản dự thảo cuối cùng của hiệp định, và chẳng được Kissinger thông báo gì vỠchi tiết cả.

LTS: “Hồ sÆ¡ mật Dinh Äá»™c Lập†(The Palace File) từng được coi là cuốn sách vá»›i “những tÆ° liệu hết sức đặc biệt trÆ°á»›c đây chÆ°a từng được tiết lá»™â€, “cáo trạng gay gắt vá» chính sách của Hoa Kỳ tại Việt Namâ€â€¦ do Tiến sỹ kinh tế há»c Nguyá»…n Tiến HÆ°ng – nguyên là cố vấn đặc biệt của Tổng thống ngụy quyá»n Nguyá»…n Văn Thiệu; nguyên là Tổng trưởng kế hoạch và phát triển kinh tế, soạn thảo cùng vá»›i Jerrold L.Schecter – nguyên chủ bút ngoại giao của tạp chí Time, từng là phóng viên đặc biệt của Time tại Việt Nam.

Dù được nhìn từ phía bên kia, nhưng cuốn sách cũng đưa ra một số tư liệu mới đáng được tham khảo.

Phần Việt ngữ của cuốn sách nói trên là của C&K Promotins, Inc; Los Angeles.


Vậy mà tại má»™t tỉnh lỵ hẻo lánh xa xôi, phía Nam Äà Nẵng, quân, cán Cá»™ng sản đã Ä‘ang bắt đầu há»c tập tài liệu đó rồi, và dá»±a vào đó để chuẩn bị hành quân.

Nổi bật nhất phải kể đến chi tiết liên quan đến chiến lược và chiến thuật của Bắc Việt (BV) nhằm duy trì lá»±c lượng tại miá»n Nam sau khi có tuyên bố đình chiến.

Tài liệu CS còn nói rõ là Mỹ đã đồng ý cho phép quân Ä‘á»™i BV ở lại miá»n Nam sau khi ngÆ°ng bắn. Quân Ä‘á»™i Mỹ sẽ rút lui hoàn toàn. Kissinger đã đồng ý để cho BV vô Nam qua ngã vùng Phi Quân Sá»± và nhÆ° vậy để sau này tá»± do tiếp tế cho quân lính há».

Tài liệu há»c tập còn có khoản thành lập má»™t Há»™i đồng Hòa hợp và Hòa giải Dân tá»™c mà tác dụng chính chỉ là để triệt hạ chính phủ Sài Gòn. Ông Thiệu cho đây là má»™t chính phủ liên hiệp trá hình.

Sau này, kể lại, lúc Ä‘á»c xong tài liệu, ông nói: “Äó là lần đầu tiên tôi biết được mình đã bị qua mặt. NgÆ°á»i Mỹ nói vá»›i tôi là vẫn còn Ä‘ang thÆ°Æ¡ng thuyết, là chÆ°a có gì dứt khoát cả, thế mà bên kia đã có đầy đủ tin tức rồiâ€.

Chẳng những tài liệu thu được chứa những Ä‘iá»u sau này trở thành nguyên văn của Hiệp định Paris, mà còn chỉ đạo cho Việt cá»™ng phải thi hành má»™t kế hoạch ba giai Ä‘oạn nhằm nắm thế chủ Ä‘á»™ng:


Kissinger
Giai Ä‘oạn 1: Giai Ä‘oạn chuẩn bị, trÆ°á»›c đình chiến, kêu gá»i cán bá»™ há»c tập và ghi nhá»› những Ä‘iá»u khoản và há»c cách giải thích chúng cách nào có lợi.

Cán bá»™ được chỉ thị chuẩn bị trình bày những Ä‘iá»u khoản của hiệp định cho dân chúng biết hoặc tranh luận vá»›i đối phÆ°Æ¡ng.

Phải sung công tất cả máy may để may cá» Việt cá»™ng: Những lá cá» này trong ngày đình chiến sẽ được treo trÆ°á»›c cá»­a má»—i nhà, trong má»—i ấp, xóm, trên má»—i ngá»n đồi. NhÆ° vậy BV sẽ chứng minh được vá»›i các cÆ¡ quan kiểm soát quốc tế là chá»— nào há» cÅ©ng có mặt.

Äồng thá»i các Ä‘Æ¡n vị lá»›n của CS phải tấn công Ä‘á» ghìm chân các lá»±c lượng Sài Gòn. Các lá»±c lượng vùng và địa phÆ°Æ¡ng quân CS phải được phân tán ra thâm nhập má»i ấp, má»i vùng đông dân cÆ°, chặn má»i trục giao thông, và nằm tại chá»— cho tá»›i khi nào có đại diện quốc tế đến.

Giai Ä‘oạn II: Cách thá»±c thi trong ngày đình chiến. Ba ngày trÆ°á»›c khi đình chiến, má»—i Ä‘Æ¡n vị CS phải hành quân giành dân lấn đất. Phải chuẩn bị các cuá»™c biểu tình đòi chính phủ Sài Gòn thi hành ngừng bắn và cho quân lính trở vá» gia đình há».

Biểu tình đòi thá»±c hiện các quyá»n tá»± do di chuyển, tuyên truyá»n võ trang phải đẩy mạnh những hành Ä‘á»™ng xúi giục, khích Ä‘á»™ng, bằng cách giải thích hiệp định, kêu gá»i binh sÄ© QLVNCH ngÆ°ng chiến đấu, nghỉ phép, hoặc vá» thăm nhà và đào ngÅ©.

Giai Ä‘oạn III: Trong giai Ä‘oạn sau đình chiến, hay giai Ä‘oạn củng cố, phải giữ chặt và củng cố má»i thắng lợi đã đạt được. Tùy kết quả của hai giai Ä‘oạn đầu mà lấy thêm hành Ä‘á»™ng má»›i, nhÆ°ng mục tiêu là tiến tá»›i việc triệt hạ chính phủ Thiệu, đồng thá»i tiếp tục tuyên truyá»n nâng cao uy tín CS và đòi tôn trá»ng và thá»±c thi Hiệp định Paris.

Ông Thiệu đã phải giật mình khi Ä‘á»c những tin trên. Chỉ má»›i hai tuần trÆ°á»›c, ngày 4/10, ông đã trao má»™t giác thÆ° cho tÆ°á»›ng Halg ở Sài Gòn để Ä‘em vá» cho Kissinger, nhắc nhở ông vá» những nguyên tắc Ä‘iá»u đình căn bản mà hai bên đã thá»a thuận: “Nếu chính phủ HK lại Ä‘i tá»›i được má»™t quan niệm má»›i nào vá» hòa giải, xin vui lòng thông báo cho chính phủ VNCH biếtâ€.

Rồi lá thÆ° Ä‘á» ngày 6/10 của Nixon sau đó cÅ©ng đã quả quyết vá»›i ông rằng sẽ không lấy má»™t quyết định nào trong lúc thÆ°Æ¡ng lượng mà không có sá»± tham khảo hoàn toàn, đầy đủ và kịp thá»i giữa chúng ta.

Trong má»™t tháng, ông Thiệu tá»± nhiên thấy má»i việc ăn khá»›p vá»›i nhau. Phạm Äăng Lâm, đại sứ Trưởng phái Ä‘oàn VNCH tại Paris, má»›i đây có báo Ä‘á»™ng cho ông là Mỹ và BV, sau nhiá»u phiên há»p mật, dÆ°á»ng nhÆ° đã Ä‘i tá»›i má»™t thá»a thuận. Sau đó, Nixon lại viết thÆ° ngày 6/10 có vẻ nhÆ° trận phủ đầu.

Tại sao lại chá»n đúng lúc này mà Ä‘e dá»a ông “để tránh xảy ra má»™t bầu không khí có thể Ä‘Æ°a tá»›i những biến cố tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° những biến cố mà chúng tôi ghê tởm hồi 1963, và bản thân tôi đã chống đối kịch liệt hồi 1968?â€.

HÆ¡n nữa, lá thÆ° chiếu lệ Ä‘á» ngày 14/10 do Bunker viết cho ông chỉ dài hÆ¡n má»™t trang nói vá» ná»™i dung các cuá»™c há»p giữa Kissinger và Thá» trong 4 ngày từ 8 đến 11/10, đã không há» nhắc đến sá»± thá»a thuận nào hết.

Bây giá», ông Thiệu má»›i nhìn ra ý đồ của Kissinger: nghÄ©a là cho diá»…n lại vở tuồng 1968, gấp rút Ä‘iá»u đình trÆ°á»›c ngày bầu cá»­ HK. Kissinger lại sắp qua Sài Gòn mang theo má»™t thá»a Æ°á»›c giữa HK và BV. Và chỉ mấy hôm trÆ°á»›c khi ông Ä‘i, Nixon đã viết thÆ° cho ông Thiệu dá»a đảo chính, nhÆ° vậy chắc là để dá»n Ä‘Æ°á»ng cho ông.

Trái vá»›i lá»i hứa của Nixon, đã không há» có má»™t sá»± tham khảo có ý nghÄ©a nào vá»›i VNCH vá» những Ä‘iểm then chốt tối hậu của thá»a Æ°á»›c đó. VNCH đã không hỠđược xem bản văn, hoặc yêu cầu bình luận chi tiết bất cứ phần nào trong dá»± thảo chót của hiệp định.

Vừa phẫn ná»™ vừa buồn bá»±c, ông Thiệu má»i má»™t số nhân vật chính trong chính phủ tá»›i há»p. Trong số những ngÆ°á»i được má»i có Phó Tổng thống Trần Văn HÆ°Æ¡ng, Thủ tÆ°á»›ng Cao Văn Viên và ông Hoàng Äức Nhã.

Hành Ä‘á»™ng của Hoa Kỳ quả là những đòn Ä‘au giáng xuống miá»n Nam Việt Nam. TrÆ°á»›c khi qua Sài Gòn, Kissinger được Nixon dặn dò là phải coi những cuá»™c há»p vá»›i Thiệu nhÆ° má»™t “canh xì phé†trong đó Kissinger phải giấu kỹ “con tẩy†cho đến phút chót.

NhÆ° lá»i Kissinger sau này giải thích: “Chẳng hạn tôi không nên Ä‘Æ°a ngay cho ông Thiệu coi cái phần chính trị của Hiệp định. Tôi phải “giả bộ†nói làm sao để ông Thiệu nghÄ© rằng Hà Ná»™i đã yêu sách rất nhiá»u, nhiá»u hÆ¡n là thá»±c sá»± hỠđòiâ€.

TP - Kissinger tá»›i Sài Gòn ngày 18/10/1972; sáng hôm sau, ông tá»›i ngay Dinh Äá»™c Lập vá»›i má»™t Ä‘oàn tùy tùng đông đảo, gồm cả những nhân viên an ninh, trông chẳng khác chi phái Ä‘oàn Ä‘i tháp tùng má»™t vị quốc trưởng hÆ¡n là má»™t ông đặc sứ.


Ông Lê Äức Thá» (trái) và Kissinger


Äã không ngạc nhiên trÆ°á»›c cảnh tượng đó, ông Thiệu còn lá»™ sá»± há»n giận của mình bằng cách để Kissinger và Ä‘oàn tùy tùng ngồi đợi 15 phút trong phòng tiếp khách, ngay trÆ°á»›c mặt đám ký giả và nhiếp ảnh đã tụ há»p ở đó từ trÆ°á»›c để theo dõi cuá»™c viếng thăm. Và khi Kissinger được Thiệu tiếp, ngÆ°á»i ta đã không thấy có sá»± vồn vã, thân mật nào hết: Thiệu đã tá» ra cách biệt và lạnh lùng.

Vừa gặp mặt, Kisingger liá»n trao tay cho Thiệu lá thÆ° của Nixon Ä‘á» ngày 16/10/1972, dÆ°á»ng nhÆ° vá»›i dụng ý khai mào cuá»™c gặp gỡ và để cho biết là mình được Nixon hoàn toàn tín nhiệm. Lá thÆ° đầy xúc Ä‘á»™ng:

Thân gửi Tổng thống Thiệu,

Tôi đã yêu cầu TS Kissinger chuyển đến Ngài lá thÆ° riêng này liên quan đến những cuá»™c đàm phán hiện thá»i vá»›i Bắc Việt, dÆ°á»ng nhÆ° Ä‘ang tá»›i giai Ä‘oạn chót.

NhÆ° Ngài biết, suốt bốn năm dÆ°á»›i quyá»n tôi, Hoa Kỳ đã đứng vững đằng sau chính phủ Ngài cùng nhân dân Việt Nam Cá»™ng hòa và ủng há»™ sá»± đấu tranh dÅ©ng cảm của há» nhằm chống xâm lăng và bảo tồn quyá»n tá»± quyết vá» tÆ°Æ¡ng lai chính trị của mình.

Những biện pháp quân sá»± chúng tôi đã sá»­ dụng và chÆ°Æ¡ng trình Việt Nam hóa, những hành Ä‘á»™ng quyết liệt chúng tôi đã thá»±c thi năm 1970, nhằm tiêu diệt sào huyệt địch tại Cam-bốt, những cuá»™c hành quân tại Lào năm 1971 và biện pháp chống Bắc Việt tháng Năm má»›i đây, đã hoàn toàn minh chứng cho sá»± ủng há»™ của chúng tôi. Tôi khá»i cần nhấn mạnh rằng, trong số những biện pháp vừa kể, có nhiá»u biện pháp đã không được nhiá»u ngÆ°á»i ủng há»™ tại Hoa Kỳ nhÆ°ng chúng lại cần thiết.

Cho tá»›i gần đây, phe thÆ°Æ¡ng thuyết Bắc Việt vẫn còn bám chặt lấy lập trÆ°á»ng cố hữu của há» là bất cứ cuá»™c dàn xếp nào vá» chiến tranh cÅ©ng sẽ phải bao gồm sá»± từ chức của Ngài và sá»± giải tán của chính phủ Việt Nam Cá»™ng hòa cùng những định chế dân chủ liên hệ.

TS Kissinger sẽ giải thích cho Ngài vá»›i đầy đủ má»i chi tiết vá» Ä‘iá»u khoản trong hiệp định Ä‘á» nghị mà ông ấy mang theo, và vì thế tôi sẽ không bàn gì thêm trong bức Ä‘iệp văn này. Tuy nhiên, tôi rất muốn Ngài hiểu rằng tôi tin chúng ta không còn lá»±a chá»n hợp lý nào khác hÆ¡n là chấp nhận hiệp định ấy. Nó tiêu biểu cho sá»± chuyển hÆ°á»›ng lá»›n vá» phe bên kia, và tôi tin chắc rằng sá»± thá»±c thi (hiệp định ấy) sẽ cho phép Ngài và dân tá»™c Ngài có thể tá»± bảo vệ và quyết định vận mạng chính trị của miá»n Nam Việt Nam.

Sau hết, tôi phải nói rằng, nếu nhÆ° ta đã có thể mạo hiểm trong chiến tranh, thì tôi tin là ta cÅ©ng phải mạo hiểm trong hòa bình. à định của chúng tôi là quyết tâm tôn trá»ng những Ä‘iá»u khoản trong các hiệp định ký kết vá»›i Hà Ná»™i, và tôi biết rằng đó cÅ©ng là thái Ä‘á»™ của chính phủ Ngài.

Chúng tôi đòi phải có qua có lại, và đã cảnh giác cho cả há» lẫn các đồng minh lá»›n của há» biết rõ nhÆ° thế. Tôi xin cam kết vá»›i Ngài rằng bất cứ má»™t sá»± bá»™i tín nào vá» phía há» cÅ©ng sẽ bị chúng tôi lên án khắt khe nhất và nó sẽ có những hậu quả trầm trá»ng nhất.

Nhân dịp này, tôi xin phép Ngài cho tôi được nhắc lại những tình cảm kính trá»ng sâu xa nhất của cá nhân tôi và lòng ngưỡng má»™ đối vá»›i Ngài và những ngÆ°á»i bạn chiến đấu của Ngài.

Kính thư
(k.t) Richard Nixon

Ông Thiệu Ä‘á»c hết lá thÆ°, nhÆ°ng không má»™t lá»i bình luận. Rồi ông má»i Kissinger sang phòng Ước Ä‘oán tình hình, có cá»­a thông sang văn phòng ông, để gặp Há»™i đồng An ninh Quốc gia. Kissinger yêu cầu có ba mÆ°Æ¡i phút để trình bày bản hiệp định.

Kissinger nhấn mạnh các phần chính trị của hiệp định mà ông tin là có lợi cho VNCH. Ông cam đoan Hoa Kỳ (HK) sẽ duy trì các căn cứ không quân tại Thái Lan và giữ Hạm đội 7 ngoài khơi để ngăn chặn Bắc Việt (BV) tấn công. Kissinger hứa tiếp tục viện trợ tài chính và quân sự cho VNCH.

Trong khi đó, ông tin rằng những thá»a thuận ngầm giữa Liên Xô và Trung cá»™ng sẽ làm giảm nhiá»u nguồn tiếp liệu chiến cụ cho quân Ä‘á»™i BV. Theo ông, đây là lúc thuận lợi để Ä‘i tá»›i má»™t hiệp Æ°á»›c vá»›i Cá»™ng sản vì dù sao chăng nữa, VNCH cÅ©ng đã có quân lá»±c trên má»™t triệu ngÆ°á»i và kiểm soát 85% dân số.

Ông tin tưởng rằng VNCH sẽ phát triển và thịnh vượng trong thá»i kỳ hậu chiến. Kissinger không Ä‘i vào các chi tiết vá» những gì còn phải giải quyết vá»›i Hà Ná»™i, và cÅ©ng không cho Thiệu biết má»™t thá»i khóa biểu mật mà ông ta đã đồng ý vá»›i BV – là há» sẽ ký tắt vào bản hiệp định tại Hà Ná»™i chỉ má»™t tuần lá»… sau đó, vào ngày 24/10.

Trình bày xong, Kissinger trao cho ông Thiệu má»™t phó bản duy nhất của hiệp định, bằng Anh ngữ. Thiệu ra hiệu cho Nhã tá»›i, đứng sau ghế Thiệu, Ä‘á»c bản văn trong lúc Kissinger trình bày các Ä‘iá»u khoản của hiệp định. Nhã ghé tai ông Thiệu nói thầm: “Äây đâu phải là những Ä‘iá»u mà mình trông đợi! Hãy cứ nói vài Ä‘iá»u vá»› vẩn nào đó, để lấy thêm thá»i giá» suy nghÄ©â€.

Vá» sau Nhã nhá»› lại: “Tôi kinh ngạc hết sức! Tất cả những Ä‘iểm VNCH Ä‘á» nghị, rồi phản Ä‘á» nghị, Ä‘á»u đã bị gạt ra ngoài… Tôi khá»±ng lại vì ngạc nhiên, nhÆ°ng cố không để lá»™ ra mặtâ€.

Ông Thiệu cÅ©ng kinh ngạc và cÅ©ng cố giữ trong lòng. Vá» sau ông nói là ông căm phẫn vá»›i Kissinger đến Ä‘á»™ ông muốn “đấm cho anh ta má»™t quả vào miệngâ€. Thế nhÆ°ng ông cố tá»± kiá»m chế, và yêu cầu Kissinger cho má»™t bản tiếng Việt của Hiệp định.

Kissinger nói không có, nhÆ°ng sẽ kiếm trong hồ sÆ¡ má»™t bản. Thiệu cám Æ¡n Kissinger vỠ“phần trình bày hayâ€, và nói thêm: “Cho tôi thá»i giá» suy nghÄ©. Ta sẽ há»™i lại lúc năm giá» chiá»uâ€. Thiệu hứa sẽ nghiên cứu cẩn thận bản tiếng Anh trÆ°á»›c khi đó.

Buổi há»p chấm dứt trong tinh thần thân hữu, và Kissinger có đôi chút phấn khởi. Vá» phần Thiệu, ông lập tức chỉ thị cho Nhã phân tích toàn bá»™ đỠán, và phải xong lúc 3 giá» chiá»u để có thể thảo luận trÆ°á»›c phiên há»p năm giá». Sau này Nhã kể lại: “Tôi vá»™i cho in thành nhiá»u bản và má»i Ngoại trưởng Lắm, cố vấn Nguyá»…n Phú Äức và Äại sứ Phượng đến dùng cÆ¡m trÆ°a vá»›i tôi tại nhà hàng La Cave.

Ngồi vào bàn, tôi há»i ngay: “Quý vị nghÄ© thế nào?â€. Há» nói: “Không đến ná»—i nào. Chúng tôi tưởng còn tệ hÆ¡n nữaâ€. “Thế nào là không đến ná»—i nào? Quý vị đã Ä‘á»c kỹ chÆ°a?â€.

Nhã để ý là không có khoản nào nói đến việc rút quân BV; ngoài ra Hiệp định chỉ nói tá»›i “ba quốc gia Äông DÆ°Æ¡ng†ý muốn nói là chỉ có má»™t nÆ°á»›c Việt Nam, Lào và Cam - bốt. Vá» phía BV, thì há» vẫn cho VNCH, quốc gia thứ tÆ°, vá»›i thủ đô ở Sài Gòn, là không được kể nhÆ° má»™t chính phủ hợp pháp.

Nhã nói tiếp: “Quý vị có thấy chữ National council of Reconciliation trong đó không? Tôi sẽ há»i há» xem cái này là cái gì trong bản Việt ngữâ€.

Không có bản tiếng Việt, má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u phải nghiên cứu bản tiếng Anh, rồi đến dá»± phiên há»p khẩn của Há»™i đồng An ninh Quốc gia vào lúc ba giá» nhÆ° đã dá»± liệu. Há»™i đồng quyết định có năm Ä‘iểm chính cần được minh xác.

Năm giá» chiá»u hôm đó, Kissinger và Bunker trở lại Dinh Äá»™c Lập để gặp Thiệu. Kissinger có vẻ rất “hăngâ€. Thiệu lịch sá»±, nhÆ°ng nhất định cứ há»i bằng tiếng Việt, cho Nhã thông ngôn, để giữ cho buổi há»p ở cấp lá»… nghi, hình thức.

Ông nói: “Chúng tôi đã phân tích sÆ¡ qua, và chúng tôi muốn há»i má»™t vài Ä‘iểm cần được minh xác, rồi sau đó, chúng tôi cần có thêm thá»i gian để nghiên cứu bản văn, cả tiếng Việt, lẫn tiếng Anhâ€. Rồi ông há»i thêm: “À, còn ba quốc gia Äông DÆ°Æ¡ng mà ông nói đến là những quốc gia nào vậy?†Kissinger, không để lỡ má»™t giây đáp liá»n: “ThÆ°a Ngài, chắc là thÆ° ký đánh máy sai đóâ€.

Bản tiếng Anh nói đến “ba dân tá»™c Äông DÆ°Æ¡ng†– ám chỉ Lào, Cam - bốt và má»™t nÆ°á»›c Việt Nam. Thiệu nhất định không chấp nhận công thức ấy. Há»™i nghị Genève đã thừa nhận bốn quốc gia, trong đó có hai Việt Nam: Việt Nam Dân chủ Cá»™ng hòa và Việt Nam Cá»™ng hòa; sá»± việc này đâu có thể thay đổi. Thiệu còn nhất định không chịu cho Mặt trận Giải phóng được xÆ°ng là đại diện cho miá»n Nam Việt Nam.

Kissinger giải thích rằng sá»± nhắc nhở “ba dân tá»™c Äông DÆ°Æ¡ng†là má»™t sá»± sÆ¡ ý, là lá»—i đánh máy! Ông dám nói nhÆ° vậy dù là bản dá»± thảo nhắc nó đến hai ba lần, và được viết xuống vừa bằng chữ (three) và bằng số 3.

Ông Thiệu còn quan tâm đặc biệt đến định nghÄ©a của Há»™i đồng hòa hợp và Hòa giải Dân tá»™c. Nhiá»u lần trong bản văn, danh xÆ°ng này được gá»i là má»™t “cÆ¡ cấu hành chínhâ€; nếu đứng vá» ngôn ngữ Việt Nam thì “cÆ¡ cấu hành chính†và “cÆ¡ cấu chính quyá»n†rất giống nhau và ý nghÄ©a của nó dá»… được hiểu lầm là chính phủ liên hiệp trá hình.

Kissinger giải thích rằng Há»™i đồng sẽ không có quyá»n hành của má»™t chính phủ, mà chỉ có nhiệm vụ “cố vấnâ€, thi hành những gì đã được các phe phái đồng ý. Nó không phải là chính phủ liên hiệp. Kissinger khăng khăng: “Nó chỉ là má»™t há»™i đồng bé tí ti. Nó không có quyá»n hành. Nó chỉ là má»™t cÆ¡ quan tÆ° vấn thôiâ€.

Còn quân đội BV sẽ ra sao một khi Hiệp định Paris đã được ký kết?

Kissinger đáp, sẽ không có sá»± thâm nhập thêm nữa của quân Ä‘á»™i từ miá»n Bắc, và quân lá»±c VNCH, vá»›i quân số 1 triệu 100 ngàn ngÆ°á»i, sẽ chẳng việc gì phải sợ sá»± hiện diện của 140 ngàn quân BV.

Äược há»i tại sao lại không có Ä‘oạn nào nói rõ vá» sá»± rút quân BV, thì Kissinger giải thích: Ờ, thì nhÆ° quý ông biết, chúng tôi đã thảo luận Ä‘iá»u đó vá»›i BV và há» không chấp nhận cho nên chúng tôi nghÄ© là không nên để nó vào (bản văn), để khá»i làm há»ng bầu không khíâ€!

Äiá»u đó làm ông Thiệu giận nhất trong phần trình bày của Kissinger, là ông này cứ khăng khăng cho rằng hiệp định là “má»™t thắng lợi to lá»›n nhất có thể đạt được, và là má»™t sá»± sụp đổ của lập trÆ°á»ng Bắc Việtâ€. Äến đây, ông Thiệu Ä‘á» nghị má»™t buổi há»p ở cấp tiểu nhóm vá»›i Ngoại trưởng Lắm sáng hôm sau để thảo luận vào chi tiết bản hiệp định. Kissinger đồng ý.

DÆ°á»ng nhÆ° để đấm mõm, Kissinger và Bunker lại xin há»p riêng vá»›i Thiệu, Cao Văn Viên, và Äại tÆ°á»›ng Creighton Abrams, ngÆ°á»i đứng đầu cÆ¡ quan viện trợ quân sá»± Mỹ (MAV/V) để thảo luận việc gấp rút tăng cÆ°á»ng tiếp liệu quân cụ cho Sài Gòn trÆ°á»›c ngày ký kết hiệp định và sẽ được thay thế căn bản má»™t – đổi – má»™t, theo các Ä‘iá»u kiện trong hiệp Æ°á»›c.

Ông Thiệu tìm cách đối phó vá»›i Kissinger sau buổi há»p mặt ban đầu ngày 19 tháng 10 năm 1972. Ông yêu cầu Kissinger đến há»p vá»›i các thành viên HÄANQG tại nhà riêng Ngoại trưởng Trần Văn Lắm, tại Ä‘Æ°á»ng Hồng Thập Tá»± vào sáng thứ Sáu, ngày 20 tháng 10 lúc 10 giá». Äến lúc đó, thì phía Việt Nam đã có dịp nghiên cứu bản văn hiệp định bằng tiếng Việt do John Negroponte, phụ tá của Kissinger, trao cho hôm trÆ°á»›c.

Äá»c bản tiếng Việt (do CS soạn thảo), phía VNCH đã thấy rõ ràng những mối lo âu của mình là có căn cứ. Kissinger đã chấp nhận bản dá»± thảo bằng tiếng Việt vá»›i tất cả thuật ngữ của Cá»™ng sản, và nó khác hẳn bản Anh ngữ. BV quả đã dùng chữ, “cÆ¡ cấu chính quyá»n†để mô tả Há»™i đồng Hòa hợp và Hòa giải Dân tá»™c và các lá»±c lượng Mỹ được gá»i bằng từ ngữ cố tình xúc phạm là “quân Mỹâ€. Má»™t Ä‘oạn khác trong bản tiếng Việt kêu gá»i Mỹ và các chÆ° hầu phải rút lui.

TrÆ°á»›c khi phiên há»p bắt đầu, quanh má»™t bàn ăn dài bằng gá»— mun, Ngoại trưởng Lắm, ngÆ°á»i công giáo Ä‘á»c lá»i cầu nguyện: “Xin Chúa ban Æ¡n cho những ngÆ°á»i có mặt tại đây làm việc đắc lá»±c Ä‘em lại hòa bình cho Việt Namâ€. Phía VNCH phản đối, đòi minh xác tổng hợp hai mÆ°Æ¡i ba Ä‘iểm, Kissinger nói chỉ có 8 Ä‘iểm là đáng được minh xác thôi. Buổi há»p kết thúc vào lúc trÆ°a.

Tá»›i Dinh, Nhã vào gặp Thiệu giữa lúc ăn trÆ°a. Thiệu bảo Nhã ngồi xuống cùng ăn. Nhã nói: “Em không có thá»i gian ăn đâu. Việc này nghiêm trá»ng lắmâ€. Thiệu há»i cái gì nghiêm trá»ng. Nhã liá»n Ä‘á»c má»™t danh sách dài những khác biệt giữa Việt Nam và Kissinger.

Sau này Nhã kể lại: “Càng Ä‘á»c thêm mình càng thấy ổng hết muốn ăn luônâ€. Nhã giục ông Thiệu đòi thêm thá»i gian nghiên cứu bản Hiệp định, và Ä‘á» nghị: “Xin anh bá» buổi há»p năm giá» Ä‘iâ€. Thiệu đáp nhÆ°ng mình lỡ hứa rồi!â€.

Cùng một lúc, ông Thiệu lại nhận ngay được những báo cáo khẩn từ các Bộ tư lệnh quân đoàn cho biết địch đang tập trung theo đúng những chỉ thị ghi trên những tài liệu tịch thu. Nếu như ông Thiệu cứ tiếp tục tiến hành ký tắt vào bản Hiệp định, thì chắc sẽ có ngay một cuộc tấn công của địch trên toàn lãnh thổ trước khi có cuộc ký kết chính thức tại Paris.

Sá»± việc này hình nhÆ° đã được dàn xếp tháng trÆ°á»›c vá»›i Kissinger tại Paris rồi. Nhã nói: “Mình phải triệu tập tất cả các tỉnh trưởng vá» Sài Gòn sáng ngày mai, và em sẽ lấy đó làm cái cá»› để hoãn cuá»™c há»p vá»›i Kissingerâ€.

Thiệu quyết định không cho Kissinger biết vá» những tài liệu tịch thu, vì ông muốn để xem Kissinger sẽ nói gì vá» những Ä‘iá»u kiện ông ta đã thá»a thuận vá»›i BV; ngoài ra Thiệu không muốn Kissinger có dịp để cãi rằng đó chỉ là chiến dịch phản tuyên truyá»n của Cá»™ng sản. Thiệu nghÄ© rằng đối chất Kissinger vá»›i những tài liệu tịch thu đó thì chỉ gây thêm căng thẳng mà thôi.

-------------------

Còn nữa

(Trích từ cuốn sách “Hồ sÆ¡ mật Dinh Äá»™c Lập†– TS Nguyá»…n Tiến HÆ°ng, nguyên cố vấn đặc biệt của Tổng thống VNCH Nguyá»…n Văn Thiệu và Jerrold L. Schecter, nguyên chủ bút ngoại giao của tạp chí Time biên soạn).
TP - Bốn giá» chiá»u, Nhã gá»i Ä‘iện thoại cho Äại sứ Bunker nói rằng buổi há»p vá»›i Thiệu sẽ phải hủy bá». “Tôi rất tiếc, nhÆ°ng má»™t số biến cố bất ngá» vừa xảy đến; địch Ä‘ang tập trung quân. Chúng tôi Ä‘ang gá»i tất cả các tỉnh trưởng và tÆ° lệnh quân Ä‘oàn vá» Sài Gòn để há»p vào sáng maiâ€.


Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Dân chủ Cộng hòa Nguyễn Duy Trinh ký Hiệp định Paris vỠViệt Nam, ngày 27 tháng Giêng 1973. Ảnh tư liệu


Bunker (1) há»i Ä‘iá»m nhiên: “Thế bao giá» sẽ há»p vào ngày mai?â€. Nhã (2) đáp: “Tôi sẽ tìm cách thông báo cho ngài sauâ€.

Bunker yêu cầu được nói chuyện vá»›i Thiệu, nhÆ°ng Nhã nói: “Xin Ngài tha lá»—i, vì tình hình khẩn cấp, Tổng thống đã ra chỉ thị cắt hết má»i liên lạc. Ông không muốn nói chuyện Ä‘iện thoại vá»›i bất cứ ai. Tôi sẽ gá»i lại Ngài chừng nào tôi biết được thá»i giá» Tổng thống có thể gặp lại Ngài đượcâ€.

Sau đó mấy tiếng đồng hồ, lúc Nhã Ä‘ang ở tÆ° thất Phó Tổng thống Trần Văn HÆ°Æ¡ng, anh ta nhận được Ä‘iện thoại của Bunker. Bunker há»i: “Chúng tôi có thể tá»›i gặp Tổng thống lúc này được không? Chúng tôi sắp rá»i tòa Äại sứ ngay bây giỠđâyâ€.

Nhã nói: “Trong Dinh chÆ°a chuẩn bị. Chúng tôi có má»™t số việc khác khẩn cấp, Ngài chÆ°a thể gặp được Tổng thống lúc này! Tôi thá»±c sá»± không muốn quý vị lên xe rồi tá»›i tổng Dinh lại không thể vào được, vì tôi đã được Tổng thống chỉ thị là ông ta không muốn gặp ai chiá»u nay hếtâ€.

Äại sứ Bunker, lúc này má»›i nổi giận, vì đã bị Kissinger áp đảo tinh thần, lắp bắp: “Anh đâu có thể làm nhÆ° vậy đượcâ€. Kissinger bèn giật lấy ống nói: “Äây là Tiến sÄ© Kissingerâ€.

Nhã đáp: “ThÆ°a ông mạnh giá»i?â€.

Kissinger gặng há»i: “Tại sao chúng tôi lại không được gặp Tổng thống?â€.

Nhã đáp: “NhÆ° tôi vừa má»›i giải thích cho Äại sứ Bunker, tôi rất tiếc là Tổng thống không thể gặp quý vị lúc này. Ông ta sẽ gặp quý vị vào ngày mai!â€.

Kissinger nói: “Tôi là Äặc sứ của Tổng thống Mỹ. Anh thừa biết là tôi không thể được đối xá»­ nhÆ° má»™t nhân viên chạy vặtâ€.

Nhã trả lá»i: “Chúng tôi không bao giá» coi ông là nhân viên chạy vặt, nhÆ°ng nếu ông nghÄ© vậy, thì tôi đâu thể làm gì đượcâ€.

- Tôi đòi được gặp Tổng thống!

- Xin ông cho phép tôi nhắc lại lần nữa Ä‘iá»u mà tôi vừa thÆ°a vá»›i ông. Tôi xin lá»—i.

Kissinger trao ống nghe cho Bunker. Ông này dằn mặt: “Khôn hồn thì anh nên gá»i lại cho tôiâ€. Sau này ngÆ°á»i ta má»›i hiểu tại sao Kissinger phải vá»™i vã vô Dinh: Vì ông muốn Thiệu đồng ý để còn kịp Ä‘i Hà Ná»™i ký tắt vào bản thảo hiệp định vá»›i Phạm Văn Äồng nhÆ° ngày giỠđã định (tức 24 tháng 10 năm 1972).

Lúc đó, Kissinger lại có thêm má»™t vấn Ä‘á» khó khăn nữa muốn thanh minh cho ông Thiệu. Phóng viên Arnaud de Borchgrave vừa thá»±c hiện được má»™t cuá»™c phá»ng vấn vá»›i ông Phạm Văn Äồng dành riêng cho tạp chí Newsweek, và vừa rá»i Hà Ná»™i bay qua Vạn Tượng.

Cuá»™c phá»ng vấn khẳng định ý đồ của Bắc Việt (BV) là coi Há»™i đồng Hòa hợp Dân tá»™c là má»™t chính phủ liên hiệp. Muốn gá»­i bài vá» New York cho kịp hạn chót, De Borchgrave đã yêu cầu đại sứ HK ở Vạn Tượng, G.McMurtie Godley, cho phép ông sá»­ dụng Ä‘Æ°á»ng dây liên lạc của sứ quán.

Äể có Ä‘i có lại, ông chuyển cho Äại sứ Godley má»™t bản văn ghi đầy đủ tại chá»— cuá»™c phá»ng vấn, cÅ©ng nhÆ° các phần nói chuyện ứng khẩu của ông Äồng. Chỉ ná»™i hai giá» sau, Kissinger đã được Ä‘á»c bài phá»ng vấn đó tại Sài Gòn. Ông hết sức bá»±c mình vì âm mÆ°u đã bị bại lá»™!

Trong bài phá»ng vấn, ông Äồng được há»i vá» vai trò của Thiệu trong má»™t chính phủ liên hiệp ba bên. Ông Äồng đáp: “Thiệu đã bị những biến cố má»›i đây bá» xa rồi. Và những biến cố thì có hÆ°á»›ng Ä‘i riêng của chúngâ€.

Sau khi ngừng bắn sẽ có hai quân Ä‘á»™i và hai cÆ¡ cấu hành chính, “và trong tình trạng má»›i ấy, há» sẽ phải tá»± dàn xếp lấy má»™t chính phủ liên hiệp chuyển tiếp ba bên và ổn định tình hình sau khi Mỹ rút quânâ€.

VỠsau Kissinger lại tiết lộ cho báo chí rằng ông rất bực tức chỉ vì ông tin rằng chính phủ liên hiệp đâu có phải là giải pháp mà ông đã “thương lượng†ở Paris? Sự thực là tuy ông không “thương lượng†nhưng ông đã để mặc cho Hà Nội tự giải thích Hội đồng đó là một chính phủ liên hiệp.

Sau khi đánh Ä‘iện gá»­i bài vá» Mỹ, De Borchgrave bay qua Sài Gòn và Ä‘iện thoại cho tÆ°á»›ng Trần Văn Äôn để nhá» dàn xếp má»™t cuá»™c phá»ng vấn vá»›i ông Thiệu: “Sẽ quả là má»™t Ä‘iá»u ngạc nhiên đối vá»›i chúng tôi nếu ông Thiệu đã đồng ý ký bản hiệp định mà Phạm Văn Äồng vừa tiết lá»™ cho tôi biết ná»™i dung khi tôi phá»ng vấn ông ta ngày 18 tháng 10â€.

Äôn liá»n gá»i Nhã và nhá» thu xếp há»™ cho De Borchgrave phá»ng vấn. Äôn cÅ©ng nói sÆ¡ qua vá» cuá»™c phá»ng vấn Phạm Văn Äồng của Newsweek, nhÆ°ng ông không có bản văn trong tay.

Xế trÆ°a thứ Sáu, Kissinger lại Ä‘iện thoại cho Dinh đòi gặp Thiệu, vì ông muốn cho Thiệu coi bài phá»ng vấn Äồng và đồng thá»i giải thích vá»›i Thiệu rằng ở Paris ông đã không há» thÆ°Æ¡ng lượng vá» má»™t chính phủ liên hiệp.

Qua máy nói, Kissinger chỉ bảo Nhã là vừa có “má»™t biến chuyển má»›i, và tôi cần phải thÆ°a chuyện vá»›i Tổng thốngâ€. NhÆ°ng Nhã không đổi ý, và yêu cầu Kissinger nán chá» thêm.

MÆ°á»i hai giá» sáng hôm sau, thứ Bảy, 21/10, Kissinger và Bunker được má»i đến gặp Thiệu. Trong hai tiếng đồng hồ há»p Kissinger không nói gì đến bài phá»ng vấn của De Borchgrave. Thiệu lại không biết là Kissinger đã có bài phá»ng vấn, nên chỉ duyệt lại kết quả buổi há»p sáng thứ Sáu vá»›i Ngoại trưởng Lắm và HÄANQG.

Trong số 23 thay đổi mà VNCH yêu cầu, Kissinger quả quyết rằng có lẽ chỉ có thể giải quyết được 16 thôi, số còn lại phải để nguyên vì chúng Ä‘Æ°a ra “những đòi há»i quá đáng, không thể thá»a mãn đượcâ€. Các Ä‘iểm chính là sá»± hiện diện của quân Ä‘á»™i BV tại miá»n Nam và cÆ°Æ¡ng vị của Há»™i đồng Hòa hợp và Hòa giải Dân tá»™c trong tÆ° cách má»™t cÆ¡ quan chính quyá»n.

Tá»›i đây, nhân viên văn phòng Tổng thống bÆ°á»›c vào Ä‘Æ°a má»™t mật Ä‘iện từ tòa Äại sứ HK chuyển sang. Äó là má»™t thông Ä‘iệp của Nixon gá»­i cho Thiệu qua Kissinger. Kissinger Ä‘á»c cho Thiệu nghe thông Ä‘iệp vừa nhận được. Bức Ä‘iện tín của Nixon giục Thiệu ký Hiệp định và dá»a rằng nếu không sẽ cắt viện trợ:

Nếu nhÆ° ngài thấy Hiệp định này không thể chấp nhận được vào lúc này, và nếu nhÆ° phe bên kia quả thá»±c đã cố gắng hết sức để thá»a mãn những đòi há»i (của chúng ta), thì, theo ý kiến của tôi, quyết định của ngài sẽ mang đến những tác dụng nghiêm trá»ng nhất đối vá»›i khả năng của tôi tiếp tục yểm trợ ngài và chính phủ miá»n Nam Việt Nam.

Thật là khéo dàn cảnh. Kissinger trao bức Ä‘iện văn cho Thiệu, Thiệu chỉ mỉm cÆ°á»i mà không Ä‘á»c. Nhã cầm lên má»™t bản, Ä‘á»c qua rồi trả lại cho Bunker, và nói “Cám Æ¡nâ€. Buổi há»p không má»™t tiến triển, nhÆ°ng Kissinger đứng dậy và ra vá» vẫn hí há»­ng là Thiệu chắc chắn sẽ chấp nhận bản Hiệp định. Má»™t phiên há»p khác được định vào sáng Chủ nhật lúc 8 giá».

Sáu giá» sáng Chủ nhật, từ tòa Äại sứ ở Hoa Thịnh Äốn Ä‘iện vá», có đầy đủ bản văn phá»ng vấn ông Äồng của De Borchgrave. Äá»c xong bài phá»ng vấn, Thiệu giận tím ruá»™t.

Ông đã bảo Kissinger nhiá»u lần là Hà Ná»™i coi Há»™i đồng ấy nhÆ° má»™t chính phủ liên hiệp thá»±c sá»±, và giỠđây, ông đã có bằng chứng BV đòi cho MTGP cái quyá»n có má»™t cÆ¡ cấu hành chính riêng tại miá»n Nam, để rồi Ä‘i đến má»™t chính phủ liên hiệp, vá»›i sá»± hậu thuẫn của tất cả các lá»±c lượng quân Ä‘á»™i BV để lại.

Cuá»™c ngÆ°ng bắn “da beo†sẽ là căn bản cho má»™t chính quyá»n đối nghịch. Há»™i đồng sẽ chính là cÆ¡ cấu để thá»±c hiện chiến lược đó. Và đây là bằng chứng công khai.

NhÆ°ng Thiệu quyết định không Ä‘Æ°a “bằng chứng†ấy cho Kissinger coi, mà muốn xem chính ông này sẽ có nêu lên không: “Chúng tôi chÆ¡i trò mèo rình chuá»™t vá»›i Kissinger và đợi xem ông ta sẽ nói gì, ông không hỠđả Ä‘á»™ng gì hết (vá» bài phá»ng vấn ông Äồng)â€.

Sau bốn mÆ°Æ¡i lăm phút há»p vô kết quả, Thiệu nói vá»›i Kissinger là ông không thể ký các hiệp Æ°á»›c theo các Ä‘iá»u kiện hiện hữu. Thế nhÆ° Kissinger lại có cảm tưởng rằng Thiệu Ä‘ang tìm cách dàn xếp theo ý mình muốn và lúc ra vá» cảm thấy phấn khởi.

Ông đánh Ä‘iện ngay cho Nixon, rất lạc quan: “Tôi nghÄ© là chúng tôi đã tìm được lối thoátâ€. Khi Kissinger bay qua Nam Vang, Bunker tiếp tục há»™i há»p vá»›i phía VNCH và thông báo tòa Bạch cung rằng cả ông lẫn Kissinger Ä‘á»u thấy lạc quan khi há»p vá»›i Thiệu. Bunker còn quả quyết rằng BV đã thất bại trong ná»— lá»±c giành đất trÆ°á»›c khi ngÆ°ng chiến.

Trong cùng ngày khi há»p vá»›i HÄANQG, ông Thiệu cÅ©ng trấn an há» là sẽ không chấp nhận công thức liên hiệp, và ông tin chắc rằng Kissinger đã bị Hà Ná»™i lừa.

Trong lúc Kissinger Ä‘ang ở Nam Vang há»p vá»›i Tổng thống Cam - bốt Lon Nol, thì các viên chức HK Ä‘i các nÆ°á»›c Äông Nam à thông báo cho Thái Lan, Äại Hàn và Lào là VNCH đã đồng ký kết hiệp định.

Tại Sài Gòn, theo chỉ thị của Kissinger, các viên chức tòa Äại sứ Mỹ cÅ©ng Ä‘i phao tin Thiệu sẽ ký!

Trong buổi gặp gỡ với Lon Nol tại Nam Vang, Kissinger còn nói năng như thể Thiệu đã hoàn toàn tán thành bản hiệp ước. Lon Nol bèn mở Champagne để chúc mừng.

Thiệu cho rằng VNCH hiểu BV hÆ¡n Mỹ, rằng Kissinger đã bị ông ThỠđánh lừa, hoặc đã có trao đổi bí mật gì vá»›i Hà Ná»™i. Ông cố gắng giải thích cho Kissinger là ông không làm cản trở hòa bình, nhÆ°ng hiệp định là “má»™t vấn Ä‘á» sinh tá»­ cho nÆ°á»›c tôiâ€.

Thiệu càng tá» ra cứng rắn, thì Kissinger lại càng nổi giận: “Äây là sá»± thất bại ngoại giao lá»›n nhất trong sá»± nghiệp của tôiâ€. Thiệu cÅ©ng bá»±c tức há»i: “Sao ông vá»™i Ä‘i tranh giải hòa bình Nobel đến thế?â€.

Kissinger quay lÆ°ng Ä‘i không đáp. Bunker, lúc này cÅ©ng đã nổi nóng, bèn tiếp tục cuá»™c đàm thoại: “Vậy thì, thÆ°a Tổng thống, lập trÆ°á»ng chót của Ngài là không ký, phải không?â€.

Thiệu nói: “Vâng, đó là lập trÆ°á»ng cuối cùng của tôi. Tôi sẽ không ký và tôi xin ngài thông báo cho Tổng thống Nixon biết nhÆ° thế. Xin quý vị trở vá» Hoa Thịnh Äốn và nói vá»›i Tổng thống Nixon rằng tôi cần được trả lá»iâ€.

Nhất quyết không chịu để cho bao nhiêu ná»— lá»±c của mình tan vỡ, Kissinger yêu cầu Thiệu cùng há»p thêm má»™t lần chót trÆ°á»›c khi rá»i Sài Gòn vào sáng thứ Hai, ngày 23/10.

Thiệu há»i: “Äể làm gì?â€.

Kissinger đáp: “Báo chí vẫn còn nghÄ© là chúng ta gần Ä‘i tá»›i được má»™t giải pháp, vậy ta nên có má»™t buổi há»p ngắn để chứng tá» rằng Ä‘ang có sá»± tham khảo giữa các đồng minhâ€.

Thiệu nói: “Äược rồi, nếu việc đó có thể giúp quý vị được chút nào, thì sáng mai ta có thể có má»™t buổi há»p ngắn, năm phútâ€.

Tám giá» sáng hôm sau, khi hai bên gặp nhau lại, sá»± việc đã rõ là Thiệu sẽ không thay đổi ý kiến. Ông trao cho Kissinger má»™t lá thÆ° riêng gá»­i Nixon, trong đó, ông tóm lược những Ä‘iểm phản đối của VNCH, nhắc lại rằng ông muốn ký kết má»™t hiệp định hòa bình, nhÆ°ng chỉ vá»›i những Ä‘iá»u kiện thá»a đáng và khi nào đến đúng lúc.

TrÆ°á»›c khi từ giã, Kissinger yêu cầu Thiệu: “Tôi yêu cầu có má»™t sá»± đồng ý giữa chúng ta là không tiết lá»™ cho báo chí biết bất cứ Ä‘iá»u gì Ä‘ang diá»…n tiến. Hãy làm nhÆ° chúng ta đã có được má»™t buổi há»p xây dá»±ngâ€. Kissinger bắt tay Thiệu và vá»™i vã ra vá».

Tá»›i phi trÆ°á»ng Tân SÆ¡n Nhất, Kissinger đã thấy má»™t đám ký giả và nhiếp ảnh chá» sẵn. Ông ngừng lại vài phút. Có má»™t phóng viên há»i: “Chuyến Ä‘i này có được việc không?â€.

- Äược việc.

- Có xây dựng không?

- Xây dựng. Như bất cứ lần nào tôi đến đây.

- Ông có trở lại đây nữa không?

Ông không đáp, mà chỉ nhoẻn miệng cÆ°á»i ngoại giao nổi tiếng của mình.

Thiệu chỉ thị cho Nhã soạn thảo má»™t bản nhận định mô tả “bốn ngày thảo luận xây dá»±ng để Ä‘i đến má»™t cuá»™c hòa giảiâ€. Rồi ông triệu tập HÄANQG. Bằng những từ ngữ lạnh lùng, không xúc cảm, ông tóm lược những Ä‘iểm bất đồng ý kiến trong mấy buổi há»p cuối cùng vá»›i Kissinger và Bunker.

Ông nói: “Ta sẽ không ký kết trừ khi nào đã có được những sá»­a đổiâ€. Sau buổi há»p này, Thiệu gặp Nhã riêng trong Dinh. Nhã há»i: “Bây giá» mình sẽ làm gì? Äây là lúc phải có hành Ä‘á»™ng cứng rắn. Chắc là khi vá» tá»›i Hoa Thịnh Äốn, Kissinger sẽ gá»i báo chí đến và bảo há» rằng mình làm trở ngại hòa bình. Ông ta sẽ nói là mình chÆ¡i xấu, không có thiện chí. Vậy thì mình phải hành Ä‘á»™ng trÆ°á»›câ€.

Thiệu há»i: “Hành Ä‘á»™ng trÆ°á»›c cách nào? Nếu nói ra những gì mình đã thảo luận, thì mình sẽ là ngÆ°á»i bá»™i Æ°á»›c vá»›i Kissingerâ€.

Nhã Ä‘á» nghị ông Thiệu lên đài truyá»n hình thảo luận vá» kế hoạch má»›i nhất của Hà Ná»™i, theo nhÆ° cuá»™c phá»ng vấn ông Phạm Văn Äồng đã được đăng tải trên báo chí, và chỉ nên giá»›i hạn vào kế hoạch đó thay vì nói đến những Ä‘iểm ghi trong bản dá»± thảo hiệp định: “Vì những Ä‘iểm này thá»±c chất tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° bản văn Kissinger mang qua Sài Gòn, ta có thể chỉ tấn công mÆ°u đồ của Cá»™ng sản và ngụ ý rằng đó là những gì mình đã thảo luận vá»›i Kissinger…

Äó là lối lẩn tránh vấn Ä‘á» rất khéo. Mình sẽ dùng chính kỹ thuật của Kissinger: Lấy gậy ông đập lÆ°ng ôngâ€.

(Còn nữa)

(1): Ellsword Bunker - Äại sứ Hoa Kỳ tại VNCH.
(2): Hoàng Äức Nhã - Bí thÆ° kiêm Tham vụ báo chí của Tổng thống VNCH Nguyá»…n Văn Thiệu.

----------------------

(Trích từ cuốn sách “Hồ sÆ¡ mật Dinh Äá»™c Lập†– TS kinh tế há»c Nguyá»…n Tiến HÆ°ng, nguyên cố vấn đặc biệt của Tổng thống VNCH Nguyá»…n Văn Thiệu và Jerrold L.Schecter, nguyên chủ bút ngoại giao của tạp chí Time biên soạn).
- TrÆ°á»›c khi rá»i Sài Gòn, Kissinger đã gá»­i má»™t Ä‘iệp văn (Ä‘á» ngày 22 tháng 10) cho Nixon nói là vẫn hy vá»ng có thể giữ nguyên chÆ°Æ¡ng trình đã định, tức chuyến Ä‘i Hà Ná»™i. Nhận được Ä‘iện văn, Nixon tưởng lầm là Thiệu đã đồng ý.


Cố vấn đặc biệt Lê Äức Thá» và Tiến sÄ© Kissinger, Cố vấn An ninh quốc gia của Tổng thống Hoa Kỳ, trao bút cho nhau sau khi cùng ký tắt Hiệp định vá» chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam, Paris ngày 23 tháng Giêng 1973 Ảnh: TÆ° liệu


NhÆ°ng rồi cùng ngày đó, ông lại nhận được má»™t Ä‘iện văn thứ 2, trong đó Kissinger chá»­i Thiệu thậm tệ: “Những yêu sách của tay này gần nhÆ° Ä‘iên khùngâ€. Nghe vậy, Nixon quyết định triệu hồi Kissinger vá» Hoa Thịnh Äốn.

Tức giận, ông cảnh báo Thiệu: “Nếu chiến tranh còn tiếp tục ở mức Ä‘á»™ hiện nay trong sáu tháng nữa, thì Quốc há»™i sẽ cắt ngân khoản viện trợ cho VNCHâ€.

Trước đó hai hôm, ngày 21 tháng 10, Kissinger đã gửi điệp văn yêu cầu Nixon cho phép ông cứ đi Hà Nội, dù Sài Gòn phản kháng Hiệp định, nhưng Nixon đã cản ông lại.

Chỉ còn hai tuần lễ nữa là bầu cử; Nixon lưu ý Kissinger là hòa giải hấp tấp quá, mà không có sự ủng hộ của Thiệu, sẽ là một trở ngại chính trị. Nixon muốn giải quyết vấn đỠViệt Nam sau bầu cử.

Bất chấp Bunker ngăn cản,Thiệu lên đài truyá»n thanh và truyá»n hình ngày 24/10 để trấn an dÆ° luận, lúc đó Ä‘ang xôn xao vì những tin đồn lan rá»™ng, và mong được dân chúng ủng há»™.

Trong bài nói chuyện dài hai tiếng, ông bác bá» má»i hình thức liên hệ và sá»± có mặt của 300 nghìn quân BV tại miá»n Nam. Ông Ä‘á» nghị Sài Gòn và Hà Ná»™i thÆ°Æ¡ng thuyết trá»±c tiếp vá»›i nhau để giải quyết vấn Ä‘á» quân sá»±, rồi Sài Gòn và chính phủ Cách mạng lâm thá»i thÆ°Æ¡ng thuyết má»™t giải pháp chính trị.

Äể phòng khi có ngÆ°ng bắn, Thiệu thúc giục dân chúng nên “chuẩn bị để chúng ta không rÆ¡i vào má»™t vị trí bất lợi. Cho nên chúng ta đã hoạch định những biện pháp lôi kéo nhân dân trở vá» và bảo vệ xứ sở ta, quét sạch lá»±c lượng địch và bảo đảm an toàn trên những trục giao thông… cÅ©ng nhÆ° an ninh trong xã, ấp…

Tôi cÅ©ng ra lệnh bóp chết ngay má»i âm mÆ°u từ trong trứng nÆ°á»›c của Cá»™ng sản, nhằm gieo rắc rối loạn và xúi giục nổi loạn,và hạ tầng cÆ¡ sở Cá»™ng sản phải được càn quét nhanh chóng và không thÆ°Æ¡ng tiếc…â€.

Trong ná»— lá»±c ve vãn các giá»›i chức tại Sài Gòn, Kissinger bây giá» thay đổi chiến thuật: ông tìm cách trấn an những ngÆ°á»i chung quanh Thiệu là sá»± ủng há»™ của HK dành cho VNCH vẫn còn mạnh và chỉ thị cho tòa Äại sứ HK ở Sài Gòn dùng lá bài viện trợ để mua chuá»™c.

TÆ°á»›ng Trần Văn Äôn, lúc đó là Chủ tịch Ủy ban Ngoại giao Quốc há»™i, kể lại rằng Charles Whitehouse, Phó Äại sứ đến gặp ông và nói: Hiệp định này cÅ©ng có khía cạnh tốt của nó. Nên ký Ä‘i: Chỉ là má»™t mảnh giấy thôi, và sẽ chẳng thay đổi được gì đâu. Rồi ngài sẽ thấy!â€.

Whitehouse và phụ tá Ngoại trưởng William H. Sullivan cÅ©ng đến tiếp xúc vá»›i Thủ tÆ°á»›ng Trần Thiện Khiêm và Ngoại trưởng Trần Văn Lắm vá»›i các khuyến nghị là, tốt hÆ¡n hết, đừng nên thách thức ngÆ°á»i Mỹ và cÅ©ng đừng hoàn toàn bác bá» các Ä‘á» nghị của há». Ở cấp thấp hÆ¡n, nhân viên tòa Äại sứ cÅ©ng Ä‘i gặp các viên chức VNCH và chiêu hàng món Hiệp định ấy.

Há» nhắn nhủ là cuá»™c ngÆ°ng bắn sẽ được tôn trá»ng và đừng lo ngại vá» sá»± có mặt của quân BV tại miá»n Nam,vì nó sẽ tan dần Ä‘i.Vì có thể chúng sẽ nhá»› nhà, bị bệnh sốt rét ngã nÆ°á»›c, bị chứng sâu quảng chân hay thổ tả, hoặc sẽ đào ngÅ© sang phía VNCH.

NgÆ°á»i nào cÅ©ng được nghe má»™t câu giải thích có tính dụ khị. TÆ°á»›ng lãnh thì được há» dụ là bản Hiệp định chỉ là má»™t mảnh giấy; Ä‘iá»u thá»±c sá»± đáng kể là việc Tổng thống Hoa Kỳ sẵn sàng ủng há»™ VNCH bằng vÅ© lá»±c quân sá»±.

Các nhà ngoại giao nhÆ° VÆ°Æ¡ng Văn Bắc, lúc đó là Äại sứ tại Anh quốc, thì được Kissinger dụ rằng: “Bản Hiệp định cung ứng má»™t văn bản hợp pháp để HK yểm trợ VNCH mà trÆ°á»›c đó chÆ°a há» cóâ€. (Ngoài chức vụ đại sứ, Bắc còn là chuyên viên pháp lý của VNCH tại há»™i đàm Paris).

Kissinger lập luận: “Từ trÆ°á»›c đến giá», sá»± ủng há»™ của HK đối vá»›i VNCH chỉ căn cứ vào những lá»i tuyên bố chính trị của các vị Tổng thống kể từ Eisenhower trở Ä‘i; nhÆ° thế thì chúng tôi đâu có được cÆ¡ sở pháp luật nào để biện luận vá»›i Quốc há»™i đòi thêm viện trợ cho Việt Nam?

Bây giá», chúng tôi cần có má»™t tài liệu hợp pháp để yêu cầu Quốc há»™i tiếp tục viện trợâ€. Bắc sau này nghÄ© rằng, lập luận của Kissinger nghe cÅ©ng hợp lý, và còn cho là Kissinger có thể trở thành “má»™t luật sÆ° lá»—i lạcâ€.

Lúc đó ở Sài Gòn, Kissinger còn cho Nhã xem má»™t quyển sổ địa chỉ mầu Ä‘en mà ông bá» túi, trong đó có rất nhiá»u địa chỉ của các nữ minh tinh Hollywood. Ông dụ Nhã: “Khi nào ký xong hiệp định, anh sang Mỹ chÆ¡i, tụi mình Ä‘i du hý!â€. Äại úy Nguyá»…n Phú Lâm ở phủ Tổng thống kể lại rằng, Kissinger biết tính tÆ°á»›ng Äặng Văn Quang thích quà cáp nên gá»­i tặng má»™t đồng hồ mạ vàng.

Vì trục trặc ở Sài Gòn, Kissinger đã không tá»›i Hà Ná»™i để ký nhÆ° đã hứa hẹn vá»›i Lê Äức Thá». Dù Nixon đã gá»­i 2 Ä‘iện văn cho Phạm Văn Äồng để cắt nghÄ©a sá»± sai hẹn (…) buổi há»p mặt vào lúc 5 giá» sáng 26/10, Kissinger Ä‘ang ngủ bá»—ng nhiên bị đánh thức dậy vì có tin đài phát thanh Hà Ná»™i đã phổ biến đầy đủ chi tiết bản dá»± thảo Hiệp định, bằng tiếng Việt, tiếng Pháp và tiếng Anh, và còn nói rõ là Kissinger đã hứa Ä‘i Hà Ná»™i ký rồi, mà bây giá» lại sai hẹn.

Ông bèn xin há»™i ngay vá»›i Nixon tại tòa Bạch Cung lúc 7 giá» sáng, hai ngÆ°á»i đồng ý là Kissinger sẽ triệu tập má»™t cuá»™c há»p báo lúc 10 giá» ngay sáng hôm đó.

Cuá»™c há»p báo của Kissinger tại tòa Bạch Cung ngày 26 tháng 10 đã là má»™t biến cố lạ - lần đầu tiên ông ta được Nixon cho phép xuất hiện trÆ°á»›c máy truyá»n hình và lá»i nói được ghi vào biên bản chính thức.

DÆ°á»ng nhÆ° cả hai ngÆ°á»i Ä‘á»u bị bất chợt và không có thá»i giá» sá»­a soạn kịp phản ứng BV. Phòng thuyết trình đầy nghẹt ký giả, ai cÅ©ng bối rối và hoài nghi. Kissinger bình tÄ©nh và có vẻ má»™t giáo sÆ° giảng bài lúc ông nói tiếng Anh bằng cái giá»ng Äức nặng của ông ta.

Ông làm ra vẻ rất tá»± tin bá» ngoài, hứa sẽ giải thích cuá»™c hòa đàm hiện đã tá»›i đâu vá» mặt thủ tục, thá»±c chất cuá»™c thÆ°Æ¡ng thuyết ra sao, cÅ©ng nhÆ° “từ đây ta sẽ Ä‘i vỠđâuâ€. Bằng cái lối lừa bịp cá»±c giá»i, Kissinger tuyên bố: “Chúng tôi tin rằng hòa bình hiện nay Ä‘ang ở trong tầm tay.

Chúng tôi tin rằng má»™t hiệp Æ°á»›c Ä‘ang ở trong tầm mắt thấy, căn cứ vào Ä‘á» nghị ngày 8 tháng 5 của Tổng thống, và vào má»™t vài sá»­a đổi Ä‘á» nghị ngày 25 tháng Giêng của chúng tôi, má»™t Ä‘á» nghị công bằng cho tất cả má»i pheâ€.

Thá»±c ra, Kissinger lúc ấy đã tuyên bố vá»›i niá»m lạc quan của má»™t kẻ tuyệt vá»ng. Ông cứ khăng khăng cãi rằng chỉ còn phải giải quyết má»™t vài vấn Ä‘á» kém quan trá»ng hÆ¡n mà thôi.

Các ký giả bèn nêu câu há»i, tại sao ông đã không đạt được má»™t hòa giải tÆ°Æ¡ng tá»± bốn năm trÆ°á»›c đây? Thá»±c tế, đó là câu há»i đầu tiên nêu lên vá»›i Kissinger.

Ông đáp loanh quanh: “Không thể đạt được hiệp Æ°á»›c này bốn năm trÆ°á»›c đây vì phe bên kia nhất quyết không chịu thảo luận việc tách rá»i các vấn Ä‘á» chính trị ra khá»i các vấn Ä‘á» quân sá»±, bởi vì hỠđã luôn luôn đòi phải giải quyết vấn Ä‘á» chính trị vá»›i chúng ta, và đòi chúng ta phải quyết định trÆ°á»›c tÆ°Æ¡ng lai của miá»n Nam VN trong má»™t cuá»™c Ä‘iá»u đình vá»›i BVâ€â€¦

Hà Ná»™i đã thành công trong việc đòi được thá»a mãn tất cả má»i yêu sách của mình, đôi khi còn được nhiá»u hÆ¡n cả yêu sách trÆ°á»›c đây.

Äiá»u khoản thứ hai của bản dá»± thảo hiệp định là má»™t ví dụ Ä‘iển hình: Nó đã bắt Mỹ phải rút quân trong vòng 60 ngày, trong khi theo nhÆ° yêu sách cÅ© của Cá»™ng sản năm 1969, thì chỉ đòi Mỹ rút Ä‘i chứ không đặt ra 1 thá»i hạn nào nhất định.

Sau khi nghiên cứu bài tuyên bố trên đài phát thanh Hà Ná»™i và phần lược giải của Kissinger, Thiệu viết thÆ° thẳng cho Nixon gay gắt phiá»n trách hành Ä‘á»™ng của Kissinger.

Ông cÅ©ng chỉ trích thá»i biểu Kissinger Ä‘i Hà Ná»™i hoạch định vá»›i CS mà không tham khảo vá»›i ông. Kissinger có nói rằng chỉ cần thêm má»™t phiên thảo luận, kéo dài ba hay bốn ngày, vá»›i Hà Ná»™i mà thôi, nhÆ°ng Thiệu đòi không được đặt ra má»™t thá»i hạn nào cả.

Sự khiếu nại này của Thiệu có ý định chia rẽ Nixon và Kissinger và cho Nixon biết là Kissinger đã vượt qua chỉ thị của chính Nixon, thế nhưng nó đã không có kết quả.

Bá»±c tức vá» giá»ng Ä‘iệu của bức giác thÆ°, Kissinger quyết định không để cho ông Thiệu hạ uy tín mình trÆ°á»›c mặt Nixon; ông bèn đích thân thảo lá thÆ° Nixon hồi âm Thiệu, ngày 29/10, được Äại sứ Bunker trao tay ngày 31/10, ná»™i dung nhÆ° sau:

Kính thưa Tổng thống

Tôi vừa cẩn thận Ä‘á»c xong bức giác thÆ° Ä‘á» ngày 28/10/1972, nhan Ä‘á»: “Giác thÆ° vá» bài phát thanh của Hà Ná»™i ngày 26/10/1972, và vá» phần lược giải cho báo chí TS Kissinger ngày 26/10/1972â€. NhÆ° tôi đã thông báo cho ngài biết, TS Kissinger đã phát ngôn và sẽ tiếp tục phát ngôn thay mặt tôi. Äã không há» có và sẽ không có, má»™t sá»± phân biệt nào giữa quan Ä‘iểm của ông ta và quan Ä‘iểm của tôi.

NhÆ° tôi đã viết cho ngài trong lá thÆ° Ä‘á» ngày 16 tháng 10, “Những lá»i bình luận của TS Kissinger có được sá»± hậu thuẫn hoàn toàn của tôiâ€.

Äặc biệt tham chiếu các Ä‘iểm nêu lên trong bức giác thÆ° nói trên, chúng tôi ngạc nhiên khi thấy ngài yêu cầu chúng tôi phải bình luận vá» những Ä‘iá»u xác nhận xuất phát từ Äài phát thanh Hà Ná»™i. TS Kissinger đã giải thích đầy đủ và nói rõ rằng Hoa Kỳ “sẽ còn nghiên cứu thêm nữa†những gì đã thảo luận vá»›i đại diện của VNCH.

Bởi vậy, chính phủ Nam Việt Nam chẳng nên tá»± há»i tại sao những thá»i hạn hoạch định lý thuyết (Ngụ ý chuyến Ä‘i của Kissinger) lại chỉ được thông báo cho Hà Ná»™i; sá»± thá»±c hiển nhiên là nó chỉ có tính cách tạm bợ, chÆ°a chắc chắn và trong thá»±c tế đã không có thá»i Ä‘iểm nào được thá»±c hiện cả. (Ngụ ý Kissinger đã không Ä‘i Hà Ná»™i).

Buổi há»p báo của tiến sỹ Kissinger đã được thá»±c hiện theo chỉ thị chi tiết của tôi. Ông ta cố gắng hết mình để tránh cho Ngài khá»i bị mô tả nhÆ° là má»™t chÆ°á»›ng ngại của hòa bình vá»›i hậu quả không thể tránh được là Quốc há»™i sẽ cắt ngân khoản HK tài trợ dành cho VNCH, và tạo ra những trở ngại thật to lá»›n cho việc HK tiếp tục yểm trợ Ngài và chính phủ Ngài. Sá»± chỉ trích liên tiếp từ Sài Gòn chỉ có thể phá hoại cố gắng đó.

Chúng tôi sẽ tiếp tục ná»— lá»±c để xây dá»±ng má»™t mặt trận Ä‘oàn kết, nhÆ°ng ná»— lá»±c đó sẽ vô ích, nếu không có sá»± cá»™ng tác của cá»™ng sá»± viên của Ngài. Tôi không thể quên lÆ°u ý Ngài vá» Ä‘Æ°á»ng lối nguy hiểm mà chính phủ Ngài Ä‘ang Ä‘i theo.

Ngài đã biết sá»± cam kết vững chắc của tôi vá»›i cá nhân Ngài. NhÆ° tiến sỹ Kissinger và Äại sứ Bunker đã thông báo Ngài rõ, tôi xin nhấn mạnh sá»± cam kết đó bằng cách sẽ gặp Ngài trong vòng má»™t hay hai tuần lá»… sau khi ký kết bản hiệp định.

Tôi tin rằng tÆ°Æ¡ng lai tùy thuá»™c vào sá»± Ä‘oàn kết hiện có giữa chúng ta và vào mức Ä‘á»™ mà ta có thể chứng tá» quyết tâm rõ rệt để thá»±c hiện những gì cần thiết trong những ngày sắp tá»›i hòng đảm bảo việc thi hành nghiêm chỉnh những Ä‘iá»u khoản của hiệp định.

Nếu tình đoàn kết của chúng ta đã là chủ yếu cho sự thành công từ trước tới nay trong chiến tranh, thì nó cũng sẽ là đảm bảo tốt nhất cho sự thành công tương lai khi mà cuộc đấu tranh sẽ được tiếp tục trong một khuôn khổ có tính cách chính trị hơn.

Tuy nhiên, nếu nhÆ° chiá»u hÆ°á»›ng bất hòa giữa chúng ta còn tiếp diá»…n, thì căn bản chủ yếu của sá»± ủng há»™ của HK đối vá»›i Ngài và chính phủ Ngài sẽ bị phá hủy.

VỠphương diện này, những bình luận của quý Ngoại trưởng rằng HK đang thương lượng một sự đầu hàng quả là vừa có hại vừa bất công và không đứng đắn.

Xin Ngài an tâm là những quyết định của tôi vỠnhững sắp xếp hòa bình không hỠbị ảnh hưởng bởi cuộc bầu cử tại HK và Ngài chớ nên nuôi dưỡng ảo tưởng là chính sách của tôi nhằm sớm mang lại hòa bình sẽ thay đổi sau cuộc bầu cử…

ThÆ°a Tổng thống, tôi khẩn khoản xin Ngài má»™t lần nữa duy trì tình Ä‘oàn kết thiết yếu mà suốt bốn năm qua đã từng là đặc Ä‘iểm tiêu biểu cho má»i quan hệ giữa chúng ta cÅ©ng nhÆ° nó đã là căn bản cho sá»± thành đạt của ta từ trÆ°á»›c đến nay.

Tình trạng chia rẽ sẽ làm tôi mất hết khả năng duy trì sự yểm trợ cần thiết mà chính phủ và nhân dân Ngài phải có trong những ngày sắp tới, sự yểm trợ mà tôi quyết tâm cung ứng.

Sá»± sốt sắng cá»™ng tác sẽ có nghÄ©a là ta sẽ đạt được hòa bình xây dá»±ng trên má»™t hiệp định mà tôi cho là có thể thi hành được – nhất là khi nó Ä‘i kèm vá»›i những Ä‘iá»u khoản bổ sung mà ta chắc chắn sẽ có.

Từ căn bản đó, chúng ta có thể tin tưởng và Ä‘oàn kết tiến tá»›i chá»— giành được những mục tiêu há»— trợ tÆ°Æ¡ng lai hòa bình và Ä‘oàn kết nhân dân miá»n Nam anh dÅ©ng.

------------

TP - Má»™t ngày sau khi thắng cá»­ vẻ vang (vá»›i gần 61% số phiếu, chÆ°a có má»™t ứng cá»­ viên Äảng Cá»™ng Hòa nào thắng lá»›n nhÆ° vậy trong lịch sá»­ Hoa Kỳ) Nixon lại viết cho Thiệu má»™t lá thÆ° dài để mở lại cuá»™c đối thoại vá» bản dá»± thảo Hiệp định chấm dứt chiến tranh.


Äồng chí Lê Äức Thá», đại diện Chính phủ VNDCCH ký Thông báo chung vá»›i Hoa Kỳ vá» thá»±c thi Hiệp định Paris ngày 13/6/1973 - Ảnh: Phòng lÆ°u trữ Bá»™ Ngoại giao



TÆ°á»›ng Haig được ủy nhiệm mang lá thÆ° sang Sài Gòn và giải thích cho ông Thiệu rõ ý định của Nixon. Kissinger đã hằn há»c vá» lá»i tố cáo của Thiệu, gá»i bản Hiệp định là má»™t sá»± “đầu hàngâ€. Vá» phần Thiệu, ông cÅ©ng đã không chịu Ä‘á»±ng được Kissinger thêm nữa, vì tin rằng vị cố vấn An ninh Quốc gia này đã chỉ hành Ä‘á»™ng theo nghị trình riêng của mình vá»›i sá»± đồng lõa của Bắc Việt.

Thiệu muốn nói chuyện thẳng vá»›i Nixon. Ông cho phát Ä‘á»™ng trong giá»›i báo chí Sài Gòn má»™t chiến dịch gán cho Kissinger cái lá»—i là đã không thông báo chính xác quan Ä‘iểm của VNCH cho Nixon. Sau lần thất bại vừa rồi, Kissinger không còn mặt mÅ©i nào trở lại Sài Gòn lần nữa, nên Nixon đã chá»n Haig Ä‘i thay thế, để vừa xoa dịu, vừa khuyến khích Thiệu.Nixon trá»ng cái đức tính cứng cá»i của ngÆ°á»i quân nhân này, và cÅ©ng khéo léo dùng ông ta để “chÆ¡i†lại Kissinger. Nixon có thể tin Haig sẽ phục tùng mệnh lệnh của ông và không có má»™t mÆ°u cầu riêng tÆ° nào khác là lên lon.

Haig tá»›i Sài Gòn ngày 10 tháng 11 năm 1972, và Ä‘i ngay tá»›i Dinh Äá»™c Lập để trình lá thÆ° Nixon, cÅ©ng lại do chính Kissinger thảo. Haig là má»™t sứ giả lý tưởng. Vẻ gồ ghá», dáng Ä‘iệu góc cạnh nhà binh của ông ta làm Thiệu thấy thoải mái. Haig đã từng phục vụ tại Việt Nam hồi năm 1966 – 67, trong chức vụ tiểu Ä‘oàn trưởng, và được cả lục quân HK lẫn chính phủ VNCH tưởng thưởng huy chÆ°Æ¡ng vá» sá»± dÅ©ng cảm trong khi tác chiến.

Vá»›i kinh nghiệm đầu tay, Haig hiểu biết tình hình quân sá»± tại Việt Nam, và qua các cuá»™c nói chuyện, Thiệu đã thấy Haig có thiện cảm vá»›i “chính nghÄ©a†của VNCH hÆ¡n là Kissinger. Tuy nhiên, ông chỉ là má»™t ngÆ°á»i Ä‘Æ°a tin, không có quyá»n hành gì cả, dù rằng có ảnh hưởng vá»›i Nixon.

Haig nói vá»›i Thiệu rằng Tổng thống Nixon đã quyết tâm Ä‘i tá»›i chá»— ký kết nhÆ°ng cÅ©ng rất mong thá»a mãn những yêu sách của Sài Gòn. Trong phần phụ giải theo chỉ thị của Nixon, Haig không khéo nhấn mạnh ở Ä‘iểm Thiệu phải có sáng kiến chính trị và tâm lý để tiến tá»›i việc tái thiết miá»n Nam và củng cố quyá»n lá»±c của mình.

Phần thưởng cho sá»± cá»™ng tác vá»›i Hoa Kỳ sẽ là má»™t cuá»™c há»p mặt vá»›i Nixon. Dù Nixon vừa thắng cá»­ lá»›n, nhÆ°ng vá» vấn Ä‘á» Việt Nam thì Hạ viện HK không còn kiên nhẫn, và Thượng viện thì lại “bồ câu†hÆ¡n cả trÆ°á»›c ngày bầu cá»­. Nếu không có được má»™t dàn xếp nào trÆ°á»›c khi quốc há»™i tái nhóm vào tháng Giêng năm 1973, và nếu Thiệu bị coi nhÆ° má»™t chÆ°á»›ng ngại cho hòa bình, thị Thượng viện sẽ cắt ngân quỹ viện trợ cho VNCH.

TrÆ°á»›c khi Haig tá»›i Dinh Äá»™c Lập vá»›i đại sứ Bunker, Thiệu đã bảo Nhã duyệt lại má»™t “kế hoạch ý đồâ€, Ä‘oán xem Haig sẽ có những Ä‘á» nghị gì má»›i để liệu cách đối phó. Tá»›i má»™t cao Ä‘iểm của phiên há»p, Thiệu cho biết không thể chấp nhận Hiệp định Paris nếu không sá»­a đổi thêm. Haig đã toan nổi nóng, mắt nheo lại và hít thêm không khí đầy ngá»±c.

NhÆ°ng rồi lấy lại bình tÄ©nh, ông ôn tồn nói vá»›i Thiệu là nếu không đồng ý vá»›i Hiệp định, Hoa Kỳ sẽ bắt buá»™c phải “có hành Ä‘á»™ng tàn bạoâ€. Dù không quen vá»›i những lá»i Ä‘e dá»a lá»— mãng ấy, Bunker vẫn thản nhiên nhÆ° không, chỉ nhích cặp lông mày lên má»™t chút. Dù Thiệu đã Ä‘oán trÆ°á»›c sẽ có má»™t Ä‘e dá»a nào đó, ông chỉ biết cÆ°á»i xòa, mà không yêu cầu Haig giải thích thêm lá»i Ä‘e dá»a ấy. Haig coi bá»™ bứt rứt khi Thiệu không trả lá»i mà cÅ©ng không há»i han thêm.

Lần này, lá thÆ° của Nixon, Ä‘á» ngày 18 tháng 11, 1972 có lá»i lẽ cứng rắn hÆ¡n, gay gắt hÆ¡n những lá thÆ° viết trÆ°á»›c kỳ bầu cá»­. NhÆ°ng nếu Nixon Ä‘e dá»a, thì ông ta cÅ©ng lại hứa hẹn thêm. Má»™t vài Ä‘oạn Ä‘iển hình:

Kính thưa Tổng thống,

TrÆ°á»›c hết, tôi phải phát biểu ná»—i thất vá»ng của tôi vá» Ä‘iá»u mà tôi coi là má»™t chiá»u hÆ°á»›ng nguy hiểm trong mối liên hệ giữa hai quốc gia chúng ta, má»™t xu hÆ°á»›ng chỉ mang tá»›i hậu quả là phá hoại những mục tiêu chung của chúng ta, và làm lợi cho kẻ địch.

Những sá»± bóp méo, đả kích liên tiếp bản Hiệp định đã không công bằng mà còn có tính cách chủ bại. Những sá»± xuyên tạc và đả kích đó vẫn còn dai dẳng bất chấp nhiá»u phản kháng của chúng tôi, kể cả lá thÆ° ngày 29 tháng 10 của tôi gá»­i Ngài. Chúng đã làm cho chúng tôi bối rối và gây cho tôi nhiá»u trở ngại.

Trong những lần liên lạc trÆ°á»›c, và trong những cuá»™c trình bày của TS Kissinger, và Äại sứ Bunker, chúng tôi đã giải thích nhiá»u lần tại sao chúng tôi coi bản dá»± thảo Hiệp định ấy là hợp lý; chúng tôi tiếp tục tin tưởng rằng nó phản ánh những nhượng bá»™ của phe bên kia, nó bảo vệ ná»n Ä‘á»™c lập của Việt Nam, và cho phép nhân dân Việt Nam quyết định lấy tÆ°Æ¡ng lai chính trị cho chính mình.

Ngài cÅ©ng đã được thông báo đầy đủ vá» công cuá»™c tái thiết các khí cụ hiện Ä‘ang được thá»±c hiện để tăng cÆ°á»ng các lá»±c lượng của Ngài trÆ°á»›c khi có đình chiến. Tôi đã rất nhiá»u lần gá»­i đến Ngài những bảo đảm chắc chắn chống lại trÆ°á»ng hợp Hiệp định có thể bị vi phạm.

Tôi đã ngỠý muốn gặp Ngài má»™t thá»i gian ngắn sau khi hiệp định được ký kết để biểu dÆ°Æ¡ng lại sá»± ủng há»™ tiếp tục của chúng tôi. Tôi khá»i cần kể lại rất nhiá»u lập luận, giải thích, và những công tác đã được thá»±c hiện. Chúng vẫn còn có hiệu lá»±c.

Tôi thiển nghÄ© là Ngài có hai lá»±a chá»n chủ yếu. Ngài có thể dùng sá»± ủng há»™ của dân chúng mà Ngài đã thâu lược được do những hành Ä‘á»™ng má»›i đây để tuyên bố đã có thắng lợi quân sá»± mà bản Hiệp định phản ảnh; Ngài có thể cá»™ng tác vá»›i đồng minh mạnh nhất của Ngài để mang lại thắng lợi chính trị do những Ä‘iá»u kiện hiện hữu mang tá»›i.

Ngài có thể nắm lấy sáng kiến chính trị và tâm lý bằng các hoan nghênh bản hiệp định và thi hành những Ä‘iá»u khoản của nó theo má»™t Ä‘Æ°á»ng lối tích cá»±c. Trong trÆ°á»ng hợp này, tôi xin nhắc lại lá»i má»i của tôi để gặp Ngài, má»™t thá»i gian ngắn sau khi ký hiệp định, để nhấn mạnh sá»± hợp tác mật thiết liên tục giữa chúng ta.

Lá»±a chá»n thứ hai là Ngài vẫn tiếp tục con Ä‘Æ°á»ng mà dÆ°á»ng nhÆ° Ngài Ä‘ang theo Ä‘uổi hiện nay. Theo ý tôi, thì Ä‘iá»u đó sẽ có lợi cho kẻ địch và sẽ mang đến những hậu quả vô cùng trầm trá»ng cho cả hai dân tá»™c ta. Nó sẽ là má»™t thảm há»a cho dân tá»™c Ngài.

ThÆ°a Tổng thống, tôi xin Ngài cho Äại tÆ°á»›ng Haig biết ta có thể yên tâm tiến hành trên căn bản này không? Chúng tôi hiện đã tá»›i má»™t giai Ä‘oạn mà tôi cần biết đích xác liệu Ngài có sẽ tiếp tay vá»›i chúng tôi trong ná»— lá»±c mà tÆ°á»›ng Haig sẽ phác há»a vá»›i Ngài không, hay là chúng tôi phải trù liệu các Ä‘Æ°á»ng lối hành Ä‘á»™ng khác mà tôi tin rằng sẽ thiệt hại cho quyá»n lợi của cả hai quốc gia chúng ta.

Tôi hy vá»ng Ngài và chính phủ Ngài sẵn sàng cá»™ng tác vá»›i chúng tôi. Có rất nhiá»u công tác chuẩn bị cần được thá»±c hiện và chúng tôi tin rằng các toán đặc nhiệm HK – VNCH phải khởi sá»± làm việc vá»›i nhau để chúng ta sẽ ở vào tÆ° thế tốt nhất có thể có, ngõ hầu thi hành bản Hiệp định.

Tôi hoàn toàn tin rằng nhân dân Ngài, quân lực Ngài và chính bản thân Ngài đã giành được một thắng lợi lớn mà bản dự thảo Hiệp định sẽ xác nhận.

à định của tôi là sẽ xây dá»±ng trên những thành quả đó. Tôi muốn được cá»™ng tác vá»›i Ngài và chính phủ Ngài trong nhiệm kỳ thứ hai của tôi để bảo vệ tá»± do tại miá»n Nam– trong thá»i bình, cÅ©ng nhÆ° ta đã cá»™ng tác trong nhiệm kỳ thứ nhất của tôi để bảo vệ nó trong thá»i chiến.

Trong bốn năm qua, Ngài và tôi đã là hai đồng minh thân thiết, trên bình diện cá nhân cÅ©ng nhÆ° quân sá»±. Sá»± liên minh này sẽ Ä‘Æ°a chúng ta tá»›i má»™t vị trí khiến kẻ địch Ä‘ang thá»a thuận vá»›i những Ä‘iá»u kiện mà bất cứ má»™t quan sát viên vô tÆ° nào cÅ©ng đã nói là không thể có được bốn năm trÆ°á»›c đây. Sá»± liên minh của chúng ta và những thành quả của nó đã được xây dá»±ng trên sá»± tin cậy lẫn nhau. Nếu Ngài tiếp tục tin cậy chúng tôi, thì cùng nhau chúng ta sẽ thành công.

Kính thư
(k.t) Richard Nixon

Sau khi Haig rá»i Dinh Äá»™c Lập, Thiệu Ä‘á»c lại lá thÆ° má»™t lần nữa rồi viết lên đầu thÆ°: “Äá»c cho Há»™i đồng và Task force (Toán đặc nhiệm) làm việc trên những Ä‘iểm nàyâ€. Ông còn đánh ba dấu há»i lá»›n ở lá» lá thÆ°, chá»— viết “Những sá»± bóp méo và đả kích liên tiếp bản hiệp định đã không công bình mà còn có tính cách chủ bạiâ€.

Thiệu mất tinh thần vá» sá»± thay đổi giá»ng Ä‘iệu của Nixon, nhất là câu mở đầu, “má»™t chiá»u hÆ°á»›ng nguy hiểm trong mối liên hệ...â€.

Haig trở vá» Hoa Thịnh Äốn, mang theo thÆ° của Thiệu và tin tưởng rằng rốt cuá»™c Thiệu sẽ Ä‘i theo. Ngày 12 tháng 11, ông phúc trình cho Nixon:

“Hiện giá» chúng ta Ä‘ang phải đối phó vá»›i má»™t tình thế nguy ngập. Thiệu nhất định đặt uy tín của ông ta lên cùng má»™t chá»— vá»›i uy tín của toàn thể chính phủ ông ta... cho nên tôi nghÄ© rằng, nếu ta cứ giữ má»™t lập trÆ°á»ng hoàn toàn không hợp lý vá»›i ông ta, thì có thể sẽ bắt buá»™c ông ta phải lâm vào chá»— tá»± sát chính trị. Trong trÆ°á»ng hợp đó, tôi không chắc là quyá»n lợi của ta sẽ được phục vụ tối Ä‘a; cho nên tôi Ä‘á» nghị má»™t giải pháp nghe dá»… sợ hÆ¡n, là cố gắng giải quyết vấn đỠđó vá»›i Thiệu cho đến phút chótâ€.

Nixon đồng ý vá»›i phân tích của Haig “rằng cái giá phải trả để giữ Thiệu lại tất nhiên là nhiá»u rủi ro, nhÆ°ng tôi không tin là không thể chấp nhận được trong thá»i Ä‘iểm nàyâ€. Ngày 8 tháng 12 đã được định là thá»i hạn chót để ký Hiệp định tại Paris. Nếu nhÆ° vẫn không thể thuyết phục được Thiệu chịu ký vào lúc đó thì Nixon quyết định sẽ ký vá»›i BV má»™t bản hiệp định riêng biệt. Nixon bây giá» lấy má»™t giá»ng Ä‘iệu ôn hòa hÆ¡n.

Ngày 14 tháng 11, ông gá»­i cho Thiệu má»™t phúc thÆ°, và Ä‘iện báo sang Sài Gòn cho Bunker bảo trao lá thÆ° vào tối ngày 14 tháng 11. Lá thÆ° có ná»™i dung kêu gá»i VNCH cá»™ng tác bằng cách viết rõ ra vỠ“bảo đảm tuyệt đối†của HK trÆ°á»›c khi Ä‘iá»u đình tái tục tại Paris giữa Kissinger và Thá» vào ngày 20 tháng 11. Các Ä‘oạn chính lá thÆ° nhÆ° sau:

Kính thưa Tổng thống,

...Qua lá thÆ° của Ngài và qua bản phúc trình riêng của Äại tÆ°á»›ng Haig, tôi hiểu rằng mối quan tâm chính còn lại của Ngài đối vá»›i bản dá»± thảo hòa bình là tình trạng của lá»±c lượng BV hiện nay ở Nam Việt Nam. NhÆ° TÆ°á»›ng Haig đã giải thích vá»›i Ngài, chúng tôi có ý định đối phó vá»›i vấn Ä‘á» này bằng cách, thứ nhất, thêm vào bản dá»± thảo hiệp định má»™t Ä‘iá»u khoản đòi giảm quân và giải ngÅ© các lá»±c lượng hai bên tại Nam Việt Nam... và đòi số quân nhân giải ngÅ© trở vá» quê quán há».

Tôi sẽ không nhắc lại hết ở đây những gì tôi đã viết trong lá thư gửi Ngài ngày 8 tháng 11, nhưng tôi xin được tái khẳng định nội dung chủ yếu của nó và nhấn mạnh một lần nữa quyết tâm của tôi muốn đi tới một hiệp định sớm sủa, đại để như lịch trình mà tướng Haig đã giải thích với Ngài.

Tôi phải rất thành thá»±c giải thích là mặc dù chúng tôi sẽ cố gắng hết sức để đạt được những thay đổi trong bản Hiệp định mà tÆ°á»›ng Haig đã thảo luận vá»›i Ngài, và những thay đổi phụ mà Äại sứ Bunker sẽ trao đến Ngài. Chúng tôi không thể trông đợi là có thể đạt được tất cả. Thí dụ, nếu giả định rằng chúng tôi sẽ có thể đạt được những đảm bảo tuyệt đối mà Ngài hy vá»ng có được vá» vấn Ä‘á» quân Ä‘á»™i BV thì không thá»±c tế.

NhÆ°ng quan trá»ng hÆ¡n rất nhiá»u những gì chúng tôi nói trong Hiệp định vá» vấn Ä‘á» này là những gì chúng tôi sẽ làm trong trÆ°á»ng hợp kẻ địch tái diá»…n xâm lược. Tôi tuyệt đối cam Ä‘oan vá»›i Ngài rằng: nếu Hà Ná»™i không tuân theo những Ä‘iá»u kiện của Hiệp định này, thì tôi cÆ°Æ¡ng quyết sẽ có hành Ä‘á»™ng trả Ä‘Å©a mau lẹ và ác liệt.

Tôi tin rằng bản Hiệp định hiện có là một hiệp định, trong chủ yếu, hợp lý, và nó còn phải trở nên hợp lý hơn nữa nếu chúng ta thành công trong việc lấy được một số những thay đổi mà chúng ta đã thảo luận. Sự bảo đảm lớn nhất cho thành công là tiến tới hoàn cảnh mới này với lòng tin tưởng và cộng tác...

Trên hết chúng ta nên ghi vào tâm khảm những gì thá»±c sá»± duy trì được bản Hiệp định: Chẳng phải là má»™t Ä‘iá»u khoản đặc biệt nào đó trong bản Hiệp định mà là sá»± quyết tâm của cả hai chúng ta để duy trì các Ä‘iá»u khoản của nó. Tôi xin nhắc lại những bảo đảm của chính tôi vá»›i Ngài là Hoa Kỳ sẽ phản ứng thật mạnh mẽ và mau lẹ đối vá»›i bất cứ vi phạm Hiệp định nào. NhÆ°ng để thá»±c thi Ä‘iá»u này má»™t cách hữu hiệu, Ä‘iá»u quan trá»ng là tôi phải có được hậu thuẫn của dân chúng, và chính phủ Ngài phải đừng tá» ra nhÆ° má»™t trở ngại cho má»™t ná»n hòa bình mà công luận Hoa Kỳ giỠđây hoàn toàn mong muốn. Chính vì lý do này, mà tôi tin là Ä‘i đôi vá»›i danh dá»± và công lý, má»™t Hiệp định mà ta có thể làm cho trở nên an toàn bằng sá»± quyết tâm chung của chúng ta.

Nhà tôi và tôi xin gá»­i đến Phu nhân và Ngài những lá»i kính thăm nồng hậu nhất. Cả hai chúng tôi Ä‘á»u mong được gặp Ngài và quý Phu nhân lần nữa tại nhà riêng của chúng tôi ở California má»™t khi ná»n hòa bình công chính mà chúng ta đã tranh đấu từ bấy lâu nay rốt cuá»™c đã hoàn thành.


TP - Ngày 18 tháng 11, hai ngày trÆ°á»›c khi hòa đàm tái nhóm tại Paris, Thiệu má»i Äại sứ Bunker đến và trao cho ông ta má»™t bức giác thÆ° Ä‘á» nghị sáu mÆ°Æ¡i chín sá»­a đổi cho bản Hiệp định.

Cố vấn đặc biệt Lê Äức Thá», Bá»™ trưởng Xuân Thủy, Bá»™ trưởng Nguyá»…n Thị Bình đón Phó Thủ tÆ°á»›ng kiêm Bá»™ trưởng Ngoại giao Việt Nam Dân chủ Cá»™ng hòa Nguyá»…n Duy Trinh đến Paris để ký hiệp định hòa bình, sân bay Bourget ngày 25 tháng Giêng 1973. Ảnh: TÆ° liệu

Gần nhÆ° Ä‘iá»u khoản nào cÅ©ng có ghi má»™t câu phản đối, trong đó mục đích tố cáo vá»›i Nixon là Kissinger đã cẩu thả, hoặc đã nhượng bá»™ BV.

Äồng thá»i Thiệu Ä‘á» nghị gá»­i phụ tá ngoại giao Nguyá»…n Phú Äức, qua Hoa Thịnh Äốn để giải thích vá» những sá»­a đổi cần thiết. Biết rằng, Kissinger sắp lên Ä‘Æ°á»ng qua Paris để gặp Lê Äức Thá», Thiệu hi vá»ng rằng sứ giả của mình có thể gặp được Nixon ở Hoa Thịnh Äốn mà không có sá»± hiện diện của Kissinger, cùng lắm, chỉ có TÆ°á»›ng Haig là ngÆ°á»i còn có thiện cảm vá»›i miá»n Nam.

Thế nhÆ°ng, Kissinger lại cho việc Thiệu Ä‘á» nghị gá»­i má»™t sứ giả qua Mỹ là “má»™t cái tát vào mặt tôi và là má»™t chiến thuật tránh né lỳ lợm vì không có cách nào má»™t ngÆ°á»i sứ giả có thể đến kịp Hoa Thịnh Äốn trÆ°á»›c khi tôi phải khởi hànhâ€.

Muốn giữ chặt các cuá»™c kiểm soát trÆ°á»›c cuá»™c thÆ°Æ¡ng thuyết, Kissinger nhất định yêu cầu Nixon để ông có mặt trong buổi há»p. Theo Kissinger, thì Nixon đã “gá»­i Thiệu, má»™t lá thÆ° lạnh lùng, cảnh báo là những thay đổi không thể nào đạt được tất cả và từ chối không tiếp má»™t sứ giả cho đến khi nào các cuá»™c thÆ°Æ¡ng lượng vá»›i Hà Ná»™i sắp tá»›i được hoàn tấtâ€.

Thá»±c ra lá thÆ° đã có lá»i lẽ rất là hòa dịu. Ná»™i dung lá thÆ° ngày 18 tháng 11 đó nhÆ° sau:

Kính thưa Tổng thống,

Tôi đã hết sức cẩn thận Ä‘á»c bức thÆ° ngày 18 tháng 11 của Chính phủ VNCH. Tôi tin chắc Ngài đã thừa hiểu những khó khăn xẩy cho chúng tôi khi Ngài Ä‘Æ°a ra má»™t danh sách đòi rất nhiá»u những sá»­a đổi khác sau khi đã có biết bao Ä‘á» nghị sá»­a đổi mà chúng ta đã thảo luận.

Dù sao chăng nữa, tôi sẽ chỉ thị cho TS Kissinger tìm cách để Ä‘Æ°a ra những Ä‘á» nghị của Ngài má»™t cách tối Ä‘a. Tuy nhiên, tôi phải xin giải thích vá»›i Ngài rằng, thứ nhất nếu viết vào Hiệp định má»™t cách rõ ràng vá» vấn Ä‘á» quân Ä‘á»™i BV tại miá»n Nam thì có Ä‘iá»u bất lợi là nhÆ° thế ta đã hợp thức hóa bất cứ lá»±c lượng nào còn ở lại và thứ hai, nhÆ° chúng tôi đã nói nhiá»u lần việc đó hiển nhiên không thể đòi được.

Thêm nữa, vào lúc này không thể nào thay đổi được thành phần của Ủy ban Kiểm soát Quốc tế. Còn vá» những thay đổi khác, TS Kissinger sẽ trình bầy cho quý Äại sứ (của Ngài tại Paris) biết vá» những nhượng bá»™ nào đã đạt được vào buổi chiá»u má»—i ngày.

Chỉ thị của tôi cho TS Kissinger là làm áp lá»±c tối Ä‘a để Ä‘Æ°a ra những Ä‘á» nghị của Ngài. Tuy nhiên, tôi phải xin giải thích là sẽ không thể hủy bá» bản Hiệp định hoặc đồng ý vá»›i những Ä‘á» nghị chồng chất thêm nữa của Ngài khi những Hiệp định đó cÅ©ng sẽ Ä‘Æ°a tá»›i cùng má»™t hậu quả (là hủy bá» Hiệp định). Cho nên có thể là không thể đòi hết được tất cả má»i sá»± sá»­a đổi nhÆ° Ngài muốn.

Riêng vá» Ä‘á» nghị gá»­i má»™t sứ giả qua Hoa Thịnh Äốn, tôi tin rằng, sau hai chuyến viếng thăm của TS Kissinger và ba chuyến của Äại tÆ°á»›ng Haig,ba lá thÆ° riêng của tôi cùng vô số những trao đổi qua Äại sứ Bunker cÅ©ng nhÆ° tất cả má»i bức thông Ä‘iệp của Ngài mà tôi đã được Ä‘á»c, chúng tôi đã có đầy đủ những Ä‘á» nghị của Ngài vá» cuá»™c thÆ°Æ¡ng thuyết trong giai Ä‘oạn này.

Cho nên, tôi thiển nghÄ© rằng, cÆ¡ há»™i thuận tiện nhất để tôi gặp sứ giả của Ngài là ngay sau cuá»™c há»p tá»›i ở Paris, khi chúng ta đã có được má»™t số vấn Ä‘á» má»›i để cứu xét chung. Bởi thế, nếu Ngài lá»±a chá»n ông Äức làm sứ giả của Ngài thì tôi xin Ä‘á» nghị ông nên qua Hoa Thịnh Äốn trên chuyến máy bay cùng vá»›i TS Kissinger ngay sau khi chấm dứt cuá»™c thảo luận sắp tá»›i tại Paris.

Mặt khác, nếu nhÆ° Ngài chá»n Ngoại trưởng Lắm làm vị sứ giả của Ngài, thì tôi Ä‘á» nghị ông đó qua Paris ngay và tham dá»± các cuá»™c thảo luận tiếp theo má»i phiên há»p trong ngày và rồi cùng trở vá» Hoa Thịnh Äốn vá»›i TS Kissinger để há»p vá»›i tôi.

Má»™t lần nữa, tôi khẩn khoản xin Ngài liên kết vá»›i chúng tôi trên Ä‘Æ°á»ng hÆ°á»›ng mà tôi quyết chí theo Ä‘uổi. Má»™t lần nữa, tôi cÅ©ng phải xin Ngài hiểu rõ mối nguy hiểm lá»›n lao khi Ngài làm mất sá»± ủng há»™ của quần chúng tại KH, vá»›i tất cả những rủi ro cho sá»± tiếp tục ná»— lá»±c chung của chúng ta. Lẽ tất nhiên chúng ta sẽ liên lạc mật thiết sau khi các cuá»™c hòa đàm tại Paris hoàn tất.

Kính
(kt) Richard Nixon

Kissinger đã dằn mặt Thiệu, bắt sứ giả VNCH phải cùng Ä‘i máy bay vá»›i mình vá» Mỹ để cùng gặp Nixon! Thiệu thất vá»ng là Nixon không tiếp ông Äức trong thá»i gian Kissinger Ä‘i vắng. Thế nhÆ°ng, ông không còn cách nào khác hÆ¡n là chấp nhận phản Ä‘á» nghị của Nixon.

Trên trang hai lá thÆ° Nixon (mà bản văn đã được Äại sứ Bunker chuyển đạt tá»›i ông ngày 19 tháng 11), Thiệu viết chỉ thị cho Äức là “đi kịp thá»iâ€, cùng mang tài liệu theo và theo dõi tại Balê.

Kissinger tá»›i Paris ngày 19 tháng 11, và há»p phiên thứ nhất vá»›i Lê Äức Thá» vào ngày thứ Hai, 20/11/1972, tại ngôi nhà cÅ© của há»a sÄ© Leger ở Gif-sur-Yvette, ngoại ô Paris. Phe VNCH lập má»™t toán đặc nhiệm để theo dõi hòa đàm. Ba Äại sứ VNCH ở Hoa Thịnh Äốn, London, và tại Hòa đàm Paris Ä‘á»u có mặt.

Äức và Nhã cÅ©ng được cá»­ qua Pháp, vá»›i nhiệm vụ phụ tá các đại sứ và thảo má»™t bức thÆ° cho Nixon để Äức mang theo Hoa Thịnh Äốn sau khi kết thúc tuần há»™i há»p vá»›i BV.

TrÆ°á»›c khi Ä‘i, Nhã đã xin Thiệu ký tên ở nhiá»u chá»— khác nhau trên năm trang giấy in con dấu Tổng thống. Làm nhÆ° thế, khi đánh máy trên trang chót, chữ ký của Thiệu sẽ ở vào đúng chá»—, và không ai sẽ biết là lá thÆ° đã được ký sẵn ở Saigon...

Khi Äức từ Paris sá»­a soạn Ä‘i Hoa Thịnh Äốn để gặp Nixon, thì qua tình báo, Kissinger đã biết được rằng ông Thiệu Ä‘ang “cố tình làm bế tắc nhÆ° xÆ°aâ€.

Ngày 23 tháng 11, Nixon lại gá»­i cho Thiệu má»™t thông Ä‘iệp, cùng vá»›i con dấu Tá»I MẬT/TẾ NHỊ, qua sá»± chuyển đạt của Äại sứ Bunker. Lá thÆ° vá»›i lá»i lẽ hằn há»c và Ä‘e dá»a:

Kính thưa Tổng thống,

Tôi càng ngày càng kinh ngạc và e ngại vá» những vận Ä‘á»™ng báo chí xuất phát từ Saigon. Có những luận Ä‘iệu vô căn cứ là cá»™ng sá»± viên của tôi đã không thông báo cho tôi chính xác vá» quan Ä‘iểm của Ngài, cho nên Ngài đã phải cá»­ sangWashington má»™t đặc sứ để hoàn thành công tác ấy. Những lá»i chỉ trích vô căn cứ đối vá»›i bản dá»± thảo Hiệp định lại vẫn còn Ä‘ang tiếp tục và càng ngày càng gia tăng.

Thêm nữa, tôi còn kinh ngạc vá» chiến thuật trì hoãn mà phái Ä‘oàn của VNCH Ä‘ang áp dụng vá»›i chúng tôi tại Paris. Äã rõ ràng là đại diện của Ngài ở đó đã không tìm được kịp thá»i những câu trả lá»i mà chúng tôi cần phải có nếu muốn trình bầy đầy đủ quan Ä‘iểm của Ngài trong các cuá»™c thÆ°Æ¡ng thuyết, kể cả những Nghị định thÆ° có liên quan đến bản dá»± thảo Hiệp định, mà chúng tôi đã chuyển đến chính phủ Ngài tại Saigon khoảng hai tuần lá»… trÆ°á»›c đây.

Như tôi đã thưa với Ngài trong các lá thư của tôi đỠngày 8, 14, 18 tháng 11, tôi sẽ tiếp xúc mau lẹ để đi tới một giải pháp cuối cùng nếu chúng tôi có thể kết thúc được tại Paris một bản Hiệp định chót, khả dĩ có thể chấp nhận được trong tuần này.

Vì đã có những văn thÆ° rõ ràng của tôi và những thông Ä‘iệp do các đại diện của tôi chuyển đến Ngài trong nhiá»u tuần lá»… qua, nên bất cứ sá»± trì hoãn nào nữa vá» phía Ngài sẽ chỉ có thể giải thích nhÆ° má»™t ná»— lá»±c của Ngài để hủy bá» Hiệp định. Sá»± việc này sẽ có má»™t hậu quả hết sức tai hại tá»›i khả năng của tôi trong việc tiếp tục yểm trợ Ngài và chính phủ Ngài.

Tôi mong được gặp quý sứ giả tại Washington ngay khi nào các phiên há»p ở Paris đã kết thúc, nhÆ°ng trong lúc này, tôi phải khẩn khoản xin Ngài má»™t lần chót này là chá»› tá»± mình làm cho chúng ta nghịch nhau mà không có cách nào cứu vãn lại được.

Nếu Ä‘Æ°á»ng lối hành Ä‘á»™ng hiện nay còn tiếp tục và nếu Ngài không cùng chúng tôi ký kết vá»›i Hà Ná»™i má»™t hiệp định thá»a đáng, thì xin Ngài phải hiểu rằng tôi sẽ tiến hành vá»›i bất cứ giá nào.

Kính thư
(kt) Richard Nixon

Vào ngày thứ Bảy, ngày 25 tháng 11, Kissinger lại gặp Lê Äức Thá» lần nữa, và cuá»™c thÆ°Æ¡ng thảo đến chá»— bế tắc. Các phiên há»p đã được hoãn lại đến mồng 4 tháng Chạp. Phía VNCH mừng rỡ.

Tại Hà Ná»™i, tá» Nhân Dân, trong má»™t bài xã luận ký tên “NgÆ°á»i Bình luận†– bút hiệu của Bá»™ Chính trị – há»i rằng có phải hành Ä‘á»™ng của Kissinger tại Paris đã là “má»™t đòi há»i ta phải hoàn toàn xét lại vấn Ä‘á» hay chăng?

Äây có phải là má»™t mánh khóe để kéo dài các cuá»™c thảo luận vá»›i hy vá»ng che đậy những hành vi leo thang và kéo dài chiến tranh để tiếp tục theo Ä‘uổi má»™t thắng lợi quân sá»± ảo tưởng hay không?â€.

Kissinger trở vá» Washington, Nguyá»…n Phú Äức há»p riêng vá»›i toán đặc nhiệm tại Paris để soạn thảo má»™t lá thÆ° dài hai – mÆ°Æ¡i – lăm trang mang chữ ký của Thiệu, để gá»­i cho Nixon trong ná»— lá»±c phá vỡ kế hoạch của Kissinger và lấy được thiện cảm của Nixon.

Ngày 29 tháng 11, Äức và Äại sứ Phượng được Kissinger Ä‘Æ°a vào Bạch Cung để trình – Kissinger mô tả – “má»™t lá thÆ° hết sức dài hùng biện của Thiệu gá»­i Nixonâ€.

Trong thÆ°, Thiệu kể lại những nhượng bá»™ mà Saigon đã phải chấp nhận trong những năm qua vá»›i lá»i hứa hẹn của HK là sẽ không bắt Sài Gòn phải nhận thêm má»™t nhượng bá»™ nào nữa. NhÆ°ng Mỹ đã bá»™i Æ°á»›c. Thiệu còn nói ông có thể khiếu nại vá»›i dÆ° luận thế giá»›i nếu những đòi há»i “chính đáng†của VNCH không được thá»a mãn.

Trong hồi ký, Kissinger sau này nhận định rằng “tất nhiên, Thiệu nói đúng, Ä‘iá»u bi thảm là những gì Thiệu coi là áp lá»±c quá quắt của chúng tôi thì lại bị nhiá»u ngÆ°á»i chỉ trích là chÆ°a đủ và còn coi ta là ngoan cố thô bỉ.

Chúng tôi đã phải chèo lái trong cái vá»±c biển chia cách đó: Chấp nhận quan Ä‘iểm của Thiệu vào giá» phút muá»™n màng lúc đó ắt sẽ bảo đảm sá»± sụp đổ của má»i ủng há»™ còn lại tại quốc ná»™iâ€. Kissinger đã quên không viết là lúc ấy, ông Ä‘ang muốn khuyến khích má»™t cái nhìn tiêu cá»±c vá» Thiệu trong các cuá»™c gặp gỡ riêng tÆ° vá»›i giá»›i báo chí Mỹ.

Nixon quyết tâm thuyết phục Thiệu là bản Hiệp định cần phải được ký kết, không thể trì hoãn thêm nữa, và giữa ông ta với Kissinger không có một dị biệt nào hết.

“Chúng tôi hồi ấy nghÄ© rằng, nếu trình bày thẳng thắn má»™t cách tàn bạo cho Äức biết (tình hình) thì Thiệu chắc chắn sẽ phải nhận thức được cái bấp bênh trong tÆ° thế của ông ta và mối nguy cÆ¡ ông sẽ gặp phải nếu bị bá» rÆ¡i.

Tôi nói vá»›i ông Äức rằng không phải là vấn Ä‘á» thiếu thông cảm vá»›i tình trạng khó khăn của Saigon, nhÆ°ng ta phải Ä‘Æ°Æ¡ng đầu vá»›i thá»±c tế của tình hình. Nếu ta không chấm dứt chiến tranh bằng cách ký kết hòa giải trong phiên há»p tá»›i ở Paris, thì khi tái nhóm vào tháng Giêng, Quốc há»™i sẽ chấm dứt chiến tranh bằng cách cắt giảm viện trợâ€.

Lấy giá»ng Ä‘iệu tàn nhẫn, Nixon giải thích là không thể có con Ä‘Æ°á»ng nào khác cho HK chá»n lá»±a. Ông nói là Há»™i đồng hòa giải dân tá»™c chẳng thể mô tả là má»™t chính phủ liên hiệp được, bởi nó là má»™t tổ chức được Ä‘iá»u hành theo nguyên tắc nhất trí (nghÄ©a là bất cứ quyết định nào cÅ©ng cần phải có cả 3 bên đồng ý má»›i được), chỉ có vai trò tÆ° vấn, được các phe đồng tuyển lá»±a và có rất ít nhiệm vụ đặc thù.

Ông nói là HK không thể quay trở lại được nữa, và dù thái độ của Saigon thế nào đi chăng nữa, nó cũng không định đoạt được kết quả của cuộc đàm phán, mà còn có thể ảnh hưởng đến khả năng của HK cung ứng viện trợ cho VNCH sau khi đình chiến, và khả năng của Hoa Kỳ bảo đảm cho Hiệp định.

Ông Äức nhất định bám chặt lấy những chỉ thị đã nhận được, ông ngồi nghe cẩn thận và khẳng định là VNCH không há» có ý muốn Ä‘Æ°Æ¡ng đầu, chống chá»i. Sau đó, Nixon Ä‘á» nghị Kissinger và Äức há»™i vá»›i nhau để tìm má»™t “giải pháp thá»±c tếâ€.

Äức gặp Kissinger hai lần, và há»™i vá»›i Nixon má»™t lần nữa. Nixon trấn an Äức rằng ông tin chắc sẽ có đủ khả năng để phát giác nếu BV còn xâm nhập xuống miá»n Nam.

Rồi ông bàn đến những kế hoạch để đối phó vá»›i những trÆ°á»ng hợp BV vi phạm đình chiến, kế hoạch đã được các tham mÆ°u trưởng liên quân HK soạn thảo để phòng há» những vi phạm đó. Má»™t lần nữa, Nixon lại cảnh báo là nếu thá»a hiệp không được ký kết, Quốc há»™i có thể sẽ cắt viện trợ vào khoảng giữa tháng Giêng.

Äó là lần đầu tiên Nixon và Kissinger phác há»a cho VNCH biết má»™t kế hoạch quân sá»± tối mật nhằm theo dõi các Ä‘Æ¡n vị, căn cứ của quân BV kể cả sau ngÆ°ng bắn.

Nixon cho hay là sẽ có má»™t hệ thống liên lạc nối liá»n Äệ thất không lá»±c HK tại “NKP†(tiếng lóng của quân sá»± để gá»i căn cứ không quân Nkorn Phanom ở Thái Lan) vá»›i Saigon và bá»™ tÆ° lệnh bốn vùng chiến thuật ở miá»n Nam.

Các tÆ° lệnh quân lá»±c VNCH sẽ có thể trá»±c tiếp liên lạc vá»›i tÆ° lệnh Äệ thất không lá»±c HK là TÆ°á»›ng John W.Vogt, tại căn cứ Thái Lan và các mục tiêu sẽ được cập nhật hóa hàng tuần.

Kế hoạch mật này đã có má»™t tác dụng lá»›n khiến Thiệu yên tâm là HK thá»±c sá»± cam kết bắt BV tôn trá»ng Hiệp định. Thiệu còn được thông báo rằng từ Thái Lan, máy bay chiến thuật sẽ được phóng Ä‘i tấn công BV và những cuá»™c oanh tạc bằng B – 52 sẽ được phối hợp vá»›i VNCH nếu BV vi phạm thá»a hiệp.

Trong các lá thÆ° gá»­i cho Thiệu, rồi trong buổi há»p vá»›i Äức, Nixon đã lập Ä‘i lập lại hoài rằng HK cam kết sẽ quyết tâm bắt BV phải tôn trá»ng đình chiến và trả Ä‘Å©a nhanh chóng và mạnh mẽ nếu BV vi phạm hiệp định.

Theo ông, thì việc này còn quan trá»ng hÆ¡n cả hiệp định nữa. ÄÆ°á»ng dây liên lạc nối vá»›i căn cứ HK tại Thái Lan là má»™t bảo đảm cụ thể dÆ°á»›i mắt Thiệu và ông chắc chắn là nó sẽ được sá»­ dụng.

Trở vá» sứ quán sau cuá»™c gặp gỡ vá»›i Nixon, Äức bảo Nhã là ông và Phượng có cảm tưởng Nixon đã ngạc nhiên vá» ná»™i dung lá thÆ° má»›i được chuyển tá»›i.

Dù Nixon đã không thay đổi lập trÆ°á»ng, phía Việt Nam tin rằng mình đã chiếm được chú tâm của Tổng thống HK đến những mối quan tâm của Saigon và đã đặt Kissinger vào thế thủ, ngoài ra, còn mua thêm được thá»i giá» trÆ°á»›c khi ký kết hiệp định. Nói cách khác, Nixon đã bắt buá»™c phải lá»±a chá»n giữa Hà Ná»™i và Saigon.

Äức bay vá» Saigon phúc trình cho Thiệu vá» chuyến Ä‘i HK, nhÆ°ng Thiệu vẫn không phản ứng gì. Phía HK, Nixon bèn tham khảo vá»›i Kissinger và nói rằng ông tin Thiệu Ä‘ang chÆ¡i trò “thi gan lìâ€, và HK có lẽ không còn lá»±a chá»n nào khác hÆ¡n là tấn công ông Thiệu.

Ngày mồng 4 tháng Chạp, hòa đàm tái nhóm tại Paris. NgÆ°á»i ta nhận thấy là BV Ä‘ang tá»± kìm hãm và sẽ khó mà Ä‘i tá»›i được thá»a hiệp.Trong má»™t phiên thảo luận riêng vá»›i Kissinger, Lê Äức Thá» buá»™c tá»™i HK là Ä‘ang cố gắng củng cố “chính quyá»n bù nhìn†ở Saigon.

Kissinger bèn đánh Ä‘iện cho Mạc-tÆ°-khoa và thúc Liên Xô dùng uy thế để áp lá»±c Hà Ná»™i; Nga khuyên Hoa Thịnh Äốn nên kiên nhẫn. Phó Tổng thống Agnew chá»±c sẵn ở Washington đợi tin má»›i từ Paris để bay qua Saigon, thảo luận vá» bản dá»± thảo Hiệp định chót vá»›i Thiệu. Kissinger vẫn thúc bách má»i phe lấy ngày 22 tháng Chạp làm hạn chót.

Ngày 7 tháng Chạp, Kissinger và Lê Äức Thá» lại gặp nhau trong bốn tiếng đồng hồ nữa, và Kissinger cảm thấy là triển vá»ng thá»a hiệp Ä‘ang xa má» dần.

DÆ°á»ng nhÆ° đã ý thức được lập trÆ°á»ng của Nixon sau khi gặp Äức là muốn có bảo đảm chắc chắn cho VNCH vá»›i những cam kết sẽ trả Ä‘Å©a BV nếu há» vi phạm đình chiến, Kissinger khôn khéo Ä‘iện từ Paris vá» cho Nixon nói lại luận Ä‘iệu cÅ© là tuy Hà Ná»™i sẽ không bao giá» từ bá» má»™ng thôn tính miá»n Nam nhÆ°ng há» sẽ đổi chiến lược từ quân sá»± sang chính trị và chỉ hÆ°á»›ng vá» tranh đấu chính trị mà thôi.

Äiá»u này thì chắc là lá»t tai Nixon: Ông cho là Saigon đủ sức tranh đấu chính trị, còn nếu Hà Ná»™i đánh lá»›n, thì ông sẽ can thiệp. Äiện tín của Kissinger nhÆ° sau:

Sau khi thăm dò thêm ý định của Hà Ná»™i, bây giá» ta đã thấy hiển nhiên là hỠđã không há» từ bá» những mục tiêu hay tham vá»ng của hỠđối vá»›i Nam Việt Nam. Äiá»u hỠđã làm là quyết định thay đổi chiến lược bằng cách chuyển từ chiến tranh quy Æ°á»›c và chủ lá»±c sang má»™t chiến lược chính trị và nổi dậy trong khuôn khổ dá»± thảo Hiệp định.

Cho nên, chúng ta không thể trông đợi má»™t ná»n hòa bình trÆ°á»ng cá»­u tiếp theo sau má»™t Hiệp định đã hoàn thành, mà chỉ là má»™t sá»± chuyển hÆ°á»›ng trong cách thức tranh đấu của Hà Ná»™i mà thôi.

Có lẽ chúng ta sẽ có ít cÆ¡ há»™i duy trì thá»a Æ°á»›c mà không có được má»™t sá»± chuẩn bị mau nhậy rõ rệt từ phía HK, để bắt tôn trá»ng các Ä‘iá»u khoản: sá»± chuẩn bị đó thá»±c sá»± sẽ bị thá»­ thách bất cứ lúc nào.

Cho nên, chúng ta còn lại có câu há»i tôi đã nêu lên hồi đầu, là: tiếp tục chiến đấu bằng cách hủy bá» thá»a hiệp bây giá» có tốt hÆ¡n là bị bắt buá»™c phải có phản ứng sau này, má»™t phản ứng được biện minh bằng sá»± vi phạm má»™t Hiệp định đã được long trá»ng ký kết hay không.

Tuy nói thế cho lá»t tai Nixon, nhÆ°ng Kissinger lại dần dần Ä‘Æ°a Nixon tá»›i chá»— chấp nhận Ä‘á» nghị của ông là cứ xúc tiến Ä‘i đến thá»a hiệp, và Nixon đã đồng ý, nói rằng ông muốn bất cứ má»™t thá»a hiệp nào hÆ¡n là đình hoãn. Ông chỉ thị cho Kissinger cố tìm cho được “đôi chút†tiến bá»™ trong bản dá»± thảo tháng MÆ°á»i.

Theo lệnh Nixon, Kissinger trở lại thÆ°Æ¡ng lượng vá»›i Lê Äức ThỠđể tá»›i má»™t thá»a hiệp. Nixon đã ấn định thá»i hạn chót là Ngày Nhậm Chức, 20 tháng Giêng, 1973, để ký kết vá»›i Hà Ná»™i, Nixon muốn Ä‘i vào nhiệm kỳ thứ hai của mình trong ánh hào quang của hòa bình.

Sau vài phiên há»p vá»›i Lê Äức Thá», Kissinger đã Ä‘á» nghị hai lá»±a chá»n cho Nixon. Lá»±a chá»n má»™t: HK sẽ đồng ý Ä‘i tá»›i má»™t thá»a hiệp ngay tức thì vá»›i những Ä‘iá»u kiện tốt nhất có thể thÆ°Æ¡ng lượng được. Lá»±a chá»n hai: HK sẽ bá» Thiệu nhÆ°ng vẫn oanh tạc BV cho tá»›i khi nào Hà Ná»™i đồng ý trả lại tù binh Mỹ đổi lấy sá»± rút quân hoàn toàn của Mỹ.

Má»›i đầu, Nixon tán thành lá»±a chá»n Má»™t, nhÆ°ng rồi ông nghÄ© lại, và gá»­i công Ä‘iện báo ngay cho Kissinger là ông có thể gián Ä‘oạn cuá»™c hòa đàm, lấy cá»› là cho các phe thÆ°Æ¡ng nghị thá»i giá» tham khảo chính phủ má»—i bên.

Trong mÆ°á»i ngày há»p tối quan trá»ng này, vấn Ä‘á» khó khăn nhất là tình trạng của vùng Phi Quân Sá»± phân cách Bắc-Nam. Thiệu nhất định đòi vùng Phi Quân Sá»± phải được thừa nhận là khu vá»±c chia đôi Bắc-Nam, nhÆ° thế để miá»n Nam ít nhất cÅ©ng có được má»™t ranh giá»›i và nhÆ° vậy má»›i chính thức hóa sá»± phân biệt giữa hai miá»n.

Äối vá»›i BV, không công nhận vùng Phi Quân Sá»± làm ranh giá»›i hai bên cÅ©ng là má»™t Ä‘iá»u hết sức quan trá»ng. Vì há» vẫn chủ trÆ°Æ¡ng là chỉ có má»™t nÆ°á»›c Việt Nam và nhÆ° thế quân Ä‘á»™i của há» muốn đóng ở đâu thì đóng, không có vấn Ä‘á» rút quân ra khá»i miá»n Nam.

Thiệu sợ rằng nếu BV không chịu thừa nhận tính bất khả xâm phạm của vùng Phi Quân Sá»±, há» sẽ chuyển quân vào miá»n Nam để tiếp tay vá»›i những lá»±c lượng đã có sẵn ở đó và mở má»™t cuá»™c tấn công đại quy mô chinh phục miá»n Nam. Lo ngại của ông đúng vì Lê Äức Thá» nhất định không chịu công nhận vùng Phi Quân Sá»± và đòi quyá»n di chuyển dân và quân Ä‘á»™i qua ngả đó.

Ngày 14 tháng Chạp, Lê Äức Thá» nói là phải trở vá» Hà Ná»™i để tham khảo và lấy chỉ thị của Bá»™ Chính trị vá» vấn Ä‘á» này. Ngày 15/12, Kissinger bay trở vá» Washington, trong lòng rầu rÄ©.

VỠđến nÆ¡i, Kissinger vào gặp Nixon và Haig tại văn phòng riêng của Tổng thống. Cả hai ngÆ°á»i này Ä‘ang lưỡng lá»± và Æ°u tÆ° vá» việc ký kết thá»a Æ°á»›c trÆ°á»›c những lá»i phản đối của Thiệu cÅ©ng nhÆ° sá»± ngoan cố của BV.

… Ngày 20 tháng Giêng (1973) Nixon gá»­i tối hậu thÆ° cho Thiệu bắt trả lá»i trÆ°á»›c 12 giá» trÆ°a ngày 21, giá» Washington. Trong thÆ°, Nixon nói sẽ gặp các nhà lãnh đạo Quốc há»™i Hoa Kỳ vào tối ngày 21 tháng Giêng để trình bày Ä‘Æ°á»ng lối hành Ä‘á»™ng.

Nếu ông Thiệu không trả lá»i vào đúng giỠấn định, Nixon sẽ ra lệnh cho Kissinger Ä‘Æ¡n phÆ°Æ¡ng phê chuẩn bản thá»a hiệp, trong trÆ°á»ng hợp đó, dù ông Thiệu có theo sau, vấn Ä‘á» viện trợ cÅ©ng sẽ bị giảm bá»›t nhiá»u. Cuối cùng, ông Thiệu chịu nhượng bộ…

Trong bầu trá»i xám ngắt lạnh lẽo và mÆ°a sụt sùi của buổi chiá»u ngày thứ Ba tháng Giêng (1973), hồi 12 giá» 45, Kissinger và Lê Äức Thá» phê chuẩn Hiệp định Paris tại Trung tâm Há»™i nghị Quốc tế, khách sạn Majestique Äại lá»™ Kleber. Kissinger ký bằng hai chữ HK nối liá»n và Lê Äức Thá» vá»n vẹn “Thá»â€!

Ngày ký kết chính thức bản Hiệp định, 27 tháng Giêng, là lúc cả hai bên tranh thế lợi điểm khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực.

---------------------
Tài sản của donkihotexuthanh

Trả Lá»i Vá»›i Trích Dẫn