801 Phòng khi nước đã đến chân,
802 Dao này thì liệu với thân sau này,
803 Đêm thu một khắc một chầy,
804 Bâng khuâng như tỉnh như say một mình.
805 Chẳng ngờ, gã Mã giám sinh,
806 Vẫn là một đứa phong tình đã quen.
807 Quá chơi, lại gặp hồi đen,
808 Quen mùi, lại kiếm ăn miền nguyệt hoa.
809 Lầu xanh có mụ Tú bà,
810 Làng chơi đã trở về già hết duyên.
811 Tình cờ, chẳng hẹn mà nên,
812 Mạt cưa mướp đắng, đôi bên một phường.
813 Chung lưng mở một ngôi hàng,
814 Quanh năm buôn phấn, bán hương đã lề.
815 Dạo tìm khắp chợ thì quê,
816 Giả danh hầu hạ, dạy nghề ăn chơi.
817 Rủi may âu cũng sự trời,
818 Đoạn trường lại chọn mặt người vô duyên!
819 Xót nàng, chút phận thuyền quyên,
820 Cành hoa đem bán vào thuyền lái buôn!
821 Mẹo lừa đã mắc vào khuôn,
822 Sính nghi rẻ giá, nghinh hôn sẵn ngày.
823 Mừng thầm, cờ đã đến tay,
824 Càng nhìn vẻ ngọc, càng say khúc vàng.
825 Đã nên quốc sắc thiên hương,
826 Một cười này, hẳn nghìn vàng chẳng ngoa.
827 " Về đây, nước trước bẻ hoa,
828 Vương tôn quý khách ắt là đua nhau.
829 Hẳn ba trăm lạng kém đâu,
830 Cũng đà vừa vốn, còn sau thì lời.
831 Miếng ngon kề đến tận nơi,
832 Vốn nhà cũng tiếc của trời cũng tham.
833 Đào tiên đã bén tay phàm,
834 Thì vin cành quít cho cam sự đời.
835 Dưới trần mấy mặt làng chơi,
836 Chơi hoa, đã dễ mấy người biết hoa.
837 Nước vỏ lựu, máu mào gà,
838 Mượn màu chiêu tập lại là còn nguyên.
839 Mập mờ đánh lận con đen,
840 Bao nhiêu cũng bấy nhiêu tiền, mất chi?
841 Mụ già hoặc có điều gì,
842 Liều công mất một buổi quì mà thôi.
843 Vả đây đường sá xa xôi,
844 Mà ta bất động nữa người sinh nghi.
845 Tiếc thay! một đoá trà (đồ) mi,
846 Con ong đã mở đường đi lối về!
847 Một cơn mưa gió nặng nề,
848 Thương gì đến ngọc, tiếc gì đến hương!
849 Đêm xuân một giấc mơ màng,
850 Đuốc hoa để đó, mặc nàng nằm trơ.
851 Giọt riêng tầm tã tuôn mưa,
852 Phần căm nỗi khách, phần dơ nỗi mình.
853 Tuồng chi là giống hôi tanh,
854 Thân nghìn vàng để ô danh má hồng.
855 Thôi còn chi nữa mà mong,
856 "Đời người thôi thế là xong một đời!"
857 Giận duyên, tủi phận, bời bời,
858 Cầm dao, nàng đã toan bài quyên sinh.
859 Nghĩ đi nghĩ lại một mình:
860 Một mình thì chớ, hai tình thì sao?
861 Sao dầu sinh sự thế nào,
862 Truy nguyên, chẳng kẻo luỵ vào song thân.
863 Nỗi mình âu cũng giãn dần,
864 Kíp chầy, thôi cũng một lần mà thôi.
865 Những là đo đắn ngược xuôi,
866 Tiếng gà nghe đã gáy sôi mé tường.
867 Lần mai vừa rúc còi sương,
868 Mã sinh giục giã vội vàng ra đi.
869 Đoạn trường thay! Lúc phân kỳ,
870 Vó câu khấp khểnh, bánh xe gập ghềnh.
871 Bề ngoài mười dặm trường đình,
872 Vương Ông mở tiệc tiễn hành đưa theo.
873 Ngoài thì chủ khách dập dìu,
874 Một nhà huyên với một Kiều ở trong.
875 Nhìn càng lã chã giọt hồng,
876 Rỉ tai, nàng mới giải lòng thấp cao:
877 "Hổ sinh ra phận thơ đào,
878 "Công cha nghĩa mẹ kiếp nào trả xong?
879 "Lỡ làng, nước đục bụi trong,
880 "Trăm năm để một tấm lòng từ đây.
881 "Xem gương trong bấy nhiêu ngày,
882 "Thân con chẳng kẻo mắc tay bợm già.
883 "Khi về bỏ vắng trong nhà,
884 "Khi vào dùng dắng, khi ra vội vàng.
885 "Khi ăn khi nói lỡ làng,
886 "Khi thầy khi tớ xem thường xem khinh.
887 "Khác màu kẻ quý người thanh,
888 "Ngẫm ra cho kỹ, như hình con buôn
889 "Thôi con còn nói chi con,
890 "Sống nhờ đất khách, thác chôn quê người!"
891 Vương bà nghe bấy nhiêu lời,
892 Tiếng oan đã muốn vạch trời kêu lên.
893 Vài tuần, chưa cạn chén khuyên,
894 Mé ngoài nghỉ đã giục liền ruổi xe.
895 Xót con, lòng nặng chề chề,
896 Trước yên, ông đã nằn nì thấp cao:
897 "Chút thân yếu liễu thơ đào,
898 "Gấp nhà đến đỗi giấn vào tôi ngươi.
899 "Từ đây, góc bể bên trời,
900 "Nắng mưa thui thủi quê người một thân.
901 "Nghìn tầm nhờ bóng tùng quân,
902 "Tuyết sương che chở cho thân cát đằng."
903 Cạn lời, khách mới thưa rằng;
904 "Buộc chân, thôi cũng xích thằng nhiệm trao.
905 "Mai sau, dầu dến thế nào,
906 "Kìa gương nhật nguyệt, nọ dao quỉ thần."
907 Đùng dùng gió giật mây vần,
908 Một xe trong cõi hồng trần như bay,
909 Trông vời, gạt lệ chia tay,
910 Góc trời thăm thẳm, đêm ngày đăm đăm.
911 Nàng thì dặm khách xa xăm,
912 Bạc phau cầu giá, đen rầm ngàn mây.
913 Vi lô san sát hơi may,
914 Một trời thu để riêng ai một người.
915 Dặm khuya ngất tạnh mù khơi,
916 Thấy trăng mà thẹn những lời non sông.
917 Rừng thu từng biếc xen hồng,
918 Nghe chim như nhắc tấm lòng thần hôn.
919 Những là lạ nước lạ non,
920 Lâm-tri vừa một tháng tròn tới nơi.
921 Xe châu dừng bánh cửa ngoài,
922 Rèm trong đã thấy một người bước ra.
923 Thoắt trông nhờn nhợt màu da,
924 Ăn chi cao lớn đẫy đà làm sao?
925 Trước xe, bả lả han chào,
926 Vâng lời, nàng mới bước vào tận nơi.
927 Bên thì mấy ả mày ngài,
928 Bên thì ngồi bốn năm người làng chơi.
929 Giữa thì hương án hẳn hoi,
930 Trên treo một tượng trắng đôi lông mày.
931 Lầu xanh quen lối xưa nay,
932 Nghề này thì lấy ông này tiên sư,
933 Hương hôm hoa sớm phụng thờ,
934 Cô nào xấu vía có thưa mối hàng,
935 Cổi xiêm lột áo sỗ sàng,
936 Trước thần sẽ nguyện mảnh hương lầm rầm.
937 Đổi hoa lót xuống chiếu nằm,
938 Bướm ong bay lại ầm ầm tứ vi!
939 Kiều còn ngơ ngẩn biết gì?
940 Cứ lời lạy xuống, mụ thì khấn ngay:
941 "Cửa hàng buôn bán cho may,
942 "Đêm đêm hàn thực, ngày ngày nguyên tiêu.
943 "Muôn nghìn người thấy cũng yêu,
944 "Xôn xao anh yến, dập dìu trúc mai!
945 "Tin nhạn vẩn, lá thơ bài,
946 "Đưa người cửa trước, rước người cửa sau."
947 Lạ tai, nghe chửa biết đâu,
948 Xem tình ra cũng những màu dở dang.
949 Lễ xong hương hoả gia đường,
950 Tú bà vắt nóc lên giường ngồi ngay.
951 Dạy rằng: "Con lạy mẹ đây,
952 "Lạy rồi sang lạy cậu mày bên kia"
953 Nàng rằng: "Phải bước lưu ly,
954 "Phận hèn, vâng đã cam bề tiểu tinh.
955 "Điều đâu lấy yến làm anh,
956 "Ngây thơ chẳng biết là danh phận gì.
957 "Đủ điều nạp thái vu qui,
958 "Đã khi chung chạ, lại khi đứng ngồi.
959 "Giờ ra thay bậc đổi ngôi,
960 "Dám xin gửi lại một lời cho minh."
961 Mụ nghe nàng nói hay tình,
962 Bấy giờ mới nổi tam bành mụ lên:
963 "Này này, sự đã quả nhiên,
964 "Thôi đà cướp sống chồng min đi rồi!
965 "Bảo rằng: "Đi dạo lấy người,
966 "Đem về rước khách kiếm lời mà ăn.
967 "Tuồng vô nghĩa, ở bất nhân,
968 "Buồn mình, trước đã tần mần thử chơi.
969 "Mầu hồ đã mất đi rồi,
970 "Thôi thôi vốn liếng đi đời nhà ma!
971 "Con kia đã bán cho ta,
972 "Nhập gia, cứ phải phép nhà tao đây!
973 "Lão kia có giở bài bây,
974 "Chẳng văng vào mặt mà mày lại nghe!
975 "Cớ sao chịu tót một bề,
976 "Gái tơ mà đã ngứa nghề sớm sao!
977 "Phải làm cho biết phép tao!"
978 Giật bì tiên rắp sấn vào ra tay.
979 Nàng rằng: "Trời thẳm đất dày!
980 "Thân này đã bỏ những ngày ra đi!
981 "Thôi thì thôi, có tiếc gì!"
982 Sẵn dao tay áo, tức thì giở ra.
983 Sợ gan nát ngọc liều hoa !
984 Mụ còn trông mặt, nàng đà quá tay.
985 Thương ôi! tài sắc mực này,
986 Một dao oan nghiệt, dứt dây phong trần!
987 Nỗi oan vỡ lở xa gần,
988 Trong nhà người chật một lần như nêm.
989 Nàng thì bằn bặt giấc tiên,
990 Mụ thì cầm cập, mắt nhìn hồn bay.
991 Vực nàng vào chốn hiên tây,
992 Cắt người coi sóc, chạy thầy thuốc thang.
993 Nào hay chưa hết trần duyên,
994 Trong mê dường đã đứng bên một nàng.
995 Rỉ rằng: "Nhân quả dở dang,
996 "Đã toan trốn nợ đoạn tràng được sao!
997 "Số còn nặng nghiệp má đào,
998 "Người dù muốn quyết, trời nào đã cho!
999 "Hãy xin hết kiếp liễu bồ,
1000 "Sông Tiền-đường sẽ hẹn hò về sau".
1001 Thuốc thang suốt một ngày thâu,
1002 Giấc mơ nghe đã dầu dầu vừa tan.
1003 Tú bà chực sẵn bên màn,
1004 Lựa lời khuyên giải mơn man gỡ dần:
1005 "Một người dễ có mấy thân.
1006 "Hoa xuân đương nhuỵ, ngày xuân còn dài.
1007 "Cũng là lỡ một, lầm hai,
1008 "Đá vàng sao nỡ ép nài mưa mây!
1009 "Lỡ chân trót đã vào đây,
1010 "Khoá buồng xuân để đợi ngày đào non.
1011 "Người còn thì của hãy còn,
1012 "Tìm nơi xứng đáng làm con cái nhà.
1013 "Làm chi tội báo oan gia,
1014 "Thiệt mình mà hại đến ta hay gì?"
1015 Kề tai mấy mỗi nằn nì,
1016 Nàng nghe dường cũng thị phi rạch ròi.
1017 Vả suy thần mộng mấy lời,
1018 Túc nhân âu cũng có trời ở trong.
1019 Kiếp này nợ trả chưa xong,
1020 Làm chi thêm một nợ chồng kiếp sau!
1021 Lặng nghe, thấm thía gót đầu,
1022 Thưa rằng: "Ai có muốn đâu thế này.
1023 "Được như lời thế là may,
1024 "Hẳn rằng mai có như vầy cho chăng?
1025 "Sợ khi ong bướm đãi đằng,
1026 "Đến điều sống đục, sao bằng thác trong!"
1027 Mụ rằng: "Con hãy thong dong,
1028 "Phải điều lòng lại dối lòng mà chơi!
1029 "Mai sau ở chẳng như lời,
1030 "Trên đầu có bóng mặt trời rạng soi."
1031 Thấy lời quyết đoán hẳn hoi,
1032 Đành lòng nàng cũng sẽ nguôi nguôi dần...
1033 Trước lầu Ngưng-bích khoá xuân,
1034 Vẻ non xa, tấm trăng gần, ở chung.
1035 Bốn bề bát ngát xa trông,
1036 Cát vàng cồn nọ, bụi hồng dặm kia.
1037 Bẽ bàng mây sớm đèn khuya.
1038 Nửa tình, nửa cảnh như chia tấm lòng:
1039 Tưởng người dưới nguyệt chén đồng,
1040 Tin sương luống những rày trông mai chờ.
1041 Bên trời góc biển bơ vơ,
1042 Tấm son gột rửa bao giờ cho phai.
1043 Xót người tựa cửa hôm mai,
1044 Quạt nồng ấp lạnh, những ai đó giờ?
1045 Sân Lai cách mấy nắng mưa,
1046 Có khi gốc tử đã vừa người ôm.
1047 Buồn trông cửa bể chiều hôm,
1048 Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?
1049 Buồn trông ngọn nước mới sa,
1050 Hoa trôi man mác biết là về đâu?
1051 Buồn trông nội cỏ dầu dầu,
1052 Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.
1053 Buồn trông gió cuốn mặt ghềnh,
1054 ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.
1055 Chung quanh những nước non người,
1056 Đau lòng lưu lạc, nên vài bốn câu.
1057 Ngậm ngùi rủ bước rèm châu,
1058 Cách tường nghe có tiếng đâu hoạ vần.
1059 Một chàng vừa trạc thanh xuân,
1060 Hình dung chải chuốt, áo khăn dịu dàng.
1061 Nghĩ rằng cũng mạch thư hương,
1062 Hỏi ra mới biết rằng chàng Sở khanh.
1063 Bóng nga thấp thoáng dưới mành.
1064 Trông nàng, chàng cũng ra tình đeo đai:
1065 "Than ôi! Sắc nước hương trời,
1066 "Tiếc cho đâu bỗng lạc loài đến đây?
1067 "Giá đành trong nguyệt trên mây,
1068 "Hoa sao hoa khéo đoạ đày bấy hoa?
1069 "Tức gan riêng giận trời già,
1070 "Lòng này ai tỏ cho ta, hỡi lòng?
1071 "Thuyền quyên ví biết anh hùng,
1072 "Ra tay tháo cũi sổ lồng như chơi!"
1073 Song thu đã khép cánh ngoài,
1074 Tai còn đồng vọng mấy lời sắt đanh.
1075 Nghĩ người thôi lại nghĩ mình,
1076 Cám lòng chua xót, lạt tình bơ vơ.
1077 Những là lần lữa nắng mưa,
1078 Kiếp phong trần biết bao giờ mới thôi?
1079 Đánh liều nhắn một hai lời,
1080 Nhờ tay tế độ vớt người trầm luân.
1081 Mảnh tiên kể hết xa gần,
1082 Nỗi nhà báo đáp, nỗi thân lạc loài.
1083 Tan sương vừa rạng ngày mai,
1084 Tiện hồng nàng mới nhắn lời gửi sang.
1085 Trời tây lảng đảng bóng vàng,
1086 Phục thư đã thấy tin chàng đến nơi.
1087 Mở xem một bức tiên mai,
1088 Rành rành tích viết có hai chữ đề.
1089 Lấy trong ý tứ mà suy:
1090 Ngày hai mươi mốt, tuất thì phải chăng?
1091 Chim hôm thoi thót về rừng,
1092 Giá trà mi đã ngậm gương nửa vành.
1093 Tường đông lay động bóng cành,
1094 Rẽ song đã thấy Sở khanh lẻn vào.
1095 Sượng sùng đánh dạn ra chào,
1096 Lạy thôi, nàng mới rỉ trao ân cần.
1097 Rằng: "Tôi bèo bọt chút thân,
1098 "Lạc đàn mang lấy nợ nần yến anh.
1099 "Dám nhờ cốt nhục tử sinh,
1100 "Còn nhiều kết cỏ ngậm vành về sau!"
1101 Lặng ngồi lẩm nhẩm gật đầu:
1102 "Ta đây nào phải ai đâu mà rằng!
1103 "Nàng đà biết đến ta chăng,
1104 "Bể trầm luân, lấp cho bằng mới thôi!"
1105 Nàng rằng: "Muôn sự ơn người,
1106 "Thế nào xin quyết một bài cho xong?"
1107 Rằng: "Ta có ngựa truy phong,
1108 "Có tên dưới trướng vốn dòng kiện nhi.
1109 "Thừa cơ lẻn bước ra đi,
1110 "Ba mươi sáu chước, chước gì là hơn?
1111 "Dù khi gió kép, mưa đơn,
1112 "Có ta đây, cũng chẳng can cớ gì!"
1113 Nghe lời, nàng đã sinh nghi.
1114 Song đà quá đỗi, quản gì được thân.
1115 Cũng liều nhắm mắt đưa chân,
1116 Mà xem con Tạo xoay vần đến đâu!
1117 Cùng nhau lẻn bước xuống lầu,
1118 Song song, ngựa trước ngựa sau một đoàn.
1119 Đêm thâu khắc lậu canh tàn,
1120 Gió cây trút lá, trăng ngàn ngậm gương!
1121 Lối mòn cỏ lạt màu sương,
1122 Lòng quê đi một bước đường một đau.
1123 Tiếng gà xao xác gáy mau,
1124 Tiếng người đâu đã mé sau dậy dàng.
1125 Nàng càng thổn thức gan vàng,
1126 Sở Khanh đã rẽ dây cương lối nào!
1127 Một mình khôn biết làm sao,
1128 Dặm rừng bước thấp bước cao hãi hùng.
1129 Hoá nhi thật có nỡ lòng,
1130 Làm chi dày tía vò hồng lắm nau!
1131 Một đoàn đổ đến trước sau,
1132 Vuốt đâu xuống đất, cánh đâu lên trời?
1133 Tú bà tốc thẳng đến nơi,
1134 Hầm hầm áp điệu một hơi lại nhà.
1135 Hung hăng chẳng hỏi, chẳng tra,
1136 Đang tay vùi liễu, giập hoa tơi bời.
1137 Thịt da ai cũng là người,
1138 Lòng nào hồng rụng, thắm rời chẳng đau!
1139 Hết lời thú phục, khẩn cầu,
1140 Uốn lưng thịt đổ, cất đầu máu sa.
1141 Rằng: "Tôi chút phận đàn bà,
1142 "Nước non lìa cửa, lìa nhà đến đâỵ
1143 "Bây giờ sống thác ở tay,
1144 "Thân này đã đến thế này thì thôi!
1145 "Nhưng tôi có sá chi tôi.
1146 "Phận tôi đành vậy, vốn người để đâu?
1147 "Thân lươn bao quản lấm đầu,
1148 "Chút lòng trinh bạch từ sau cũng chừa"
1149 Được lời mụ mới tuỳ cơ,
1150 Bắt người bảo lĩnh, làm tờ cung chiêu.
1151 Bày vai có ả Mã Kiều,
1152 Xót nàng, ra mới đánh liều chịu đoan.
1153 Mụ càng kể nhặt, kể khoan,
1154 Gạn gùng đến mực nồng nàn mới tha,
1155 Vực nàng vào nghỉ trong nhà,
1156 Mã Kiều lại ngỏ ý ra dặn lời:
1157 "Thôi đà mắc lận thì thôi!
1158 "Đi đâu chẳng biết con người Sở Khanh?
1159 "Bạc tình nổi tiếng lầu xanh,
1160 "Một tay chôn biết mấy cành phù dung!
1161 "Đà đao lậy sẵn chước dùng,
1162 "Lạ gì một cốt, một đồng xưa nay!
1163 "Có ba mươi lạng trao tay,
1164 "Không dưng chi có chuyện này, trò kia!
1165 "Rồi ra trở mặt tức thì,
1166 "Bớt lời liệu chớ sân si thiệt đời."
1167 Nàng rằng: "Thề thốt nặng lời,
1168 "Có đâu mà lại ra người hiểm sâu!"
1169 Còn đương suy trước nghĩ sau,
1170 Mặt mo đã thấy ở đâu dẫn vào.
1171 Sở Khanh lên tiếng rêu rao:
1172 "Rằng nghe mới có con nào ở đây,
1173 "Phao cho quyến gió rủ mây,
1174 "Hãy xem có biết mặt này là ai ?"
1175 Nàng rằng: "Thôi thế thì thôi!
1176 "Rằng không, thì cũng vâng lời rằng không."
1177 Sở Khanh quắt mắng đùng đùng,
1178 Sấnvào vừa rắp thị hùng ra tay.
1179 Nàng rằng: "Trời nhẽ có hay!
1180 "Quyến anh, rủ yến, sự này tại ai?
1181 "Đem người đẩy xuống giếng khơi
1182 "Nói rồi, rồi lại ăn lời được ngay!
1183 "Còn tiên tích việt ở tay,
1184 "Rõ ràng mặt ấy, mặt này chớ ai?"
1185 Lời ngay, đông mặt trong ngoài,
1186 Kẻ chê bất nghĩa, người cười vô lương.
1187 Phụ tình án đã rõ ràng,
1188 Dơ tuồng, nghỉ mới kiếm đường tháo lui.
1189 Buồng riêng, riêng những sụt sùi,
1190 Nghĩ thân mà lại ngậm ngùi cho thân:
1191 Tiếc thay trong giá trắng ngần,
1192 Đến phong trần, cũng phong trần như ai!
1193 Tẻ, vui cũng một kiếp người,
1194 Hồng nhan phải giống ở đời mãi ru!
1195 Kiếp xưa đã vụng đường tu,
1196 Kiếp này chẳng kẻo đền bù mới xuôi!
1197 Dù sao bình đã vỡ rồi,
1198 "Lấy thân mà trả nợ đời cho xong!"
1199 Vừa tuần nguyệt sáng gương trong,
1200 Tú bà ghé lại thong dong dặn dò: