Chuyến bay dài với bao nhiêu điều lạ lẫm. Tôi cô đơn và sợ hãi giữa hàng ngàn người. Tôi chỉ biết đợi và đợi, thời gian dài dằng dặc như cả thế kỷ. Và tôi nghe có tiếng nói sau lưng: “Xin lỗi, cô là Mende phải không?”.
Muốn chết
Đến ngôi nhà mới tôi lại có cảm giác khiếp đảm. Tôi nhắc mình nhớ lại tất cả những bài học tôi đã học được với mụ Rahab để tránh bị đánh đập và lăng nhục. Không bao giờ trả lời tay đôi. Không bao giờ làm vỡ bất cứ thứ gì. Luôn luôn nói: “Dạ, thưa chủ nhân” trong mọi việc.
Bà Hanan thân ái ôm hai người khách Ả Rập và rồi tôi lấy làm ngạc nhiên, bà ta quay lại và ôm cả tôi nữa. Lần đầu tiên trong đời tôi được nằm trong một cái giường đúng nghĩa. Tôi rất cảm động, lòng tôi tràn đầy hi vọng: ở đây mình sẽ được đối xử một cách tốt đẹp chăng? Ngôi nhà có dạng chữ L với phòng sinh hoạt rộng thênh thang, một phòng ăn với bàn ghế bằng gỗ đánh bóng tiếp với phòng sinh hoạt. Trên lầu có bốn phòng ngủ, phòng sinh hoạt thứ nhì và hai phòng tắm. Bên ngoài phía sau nhà cũng có một bãi cỏ rộng được bao bọc bằng cây xanh, và có một mảnh vườn trước nhà nhỏ hơn viền quanh bằng một hàng giậu cao.
Trong ngày đầu tiên đó, vào khoảng 9 giờ tối tôi làm xong tất cả công việc lau chùi giặt rửa. Tôi rất mệt, nhưng khi bước vào nhà bếp tôi không tin vào mắt mình, có thêm một núi chén bát trong chậu phải rửa và chén bát dơ trên bàn nữa. Có cả thức ăn thừa vương vãi trên sàn nhà.
Tôi phải làm việc rất vất vả, vất vả hơn so với khi còn ở Khartoum. “Không thể như thế này mãi mãi được”, một điều gì đó trong tôi đã thay đổi. Khoảng ba tuần lễ sau khi tôi đến London, tôi quyết định phải hành động. Tôi vẫn còn giữ số điện thoại mà Kumal đã cho tôi ở Khartoum. Bạn ấy nói người anh em họ của bạn ấy đang ở “bilabarra” - xa mãi ở nước ngoài. Tôi nghĩ nên hỏi bà Hanan xem.
Tôi run rẩy móc ra tờ giấy và hỏi bà Hanan: “Tôi có số điện thoại này mà một người bạn ở Khartoum đã cho tôi. Tôi có thể gọi được không?”. “Đưa đây xem!” - bà nhảy ra khỏi chiếc xôpha, nói với giọng gay gắt. Toàn bộ thái độ của bà thay đổi ngay lập tức. Bà chộp lấy mảnh giấy, nhìn vào nó và tuôn ra một loạt câu hỏi: “Ai viết cho mày số điện thoại này? Tao không muốn mày tiếp xúc với ai hết. Mày nghe tao nói không? Không một ai cả”. Bà Hanan giật chiếc túi khỏi tay tôi: “A ha! Hộ chiếu của mày đây! Tao nghĩ từ nay tao sẽ giữ cái này. Tao không còn tin tưởng mày nữa”.
Bà bắt đầu chửi bới, quan sát tôi rất chặt chẽ, kiểm soát xem tôi có ở trong nhà hay không. Kể từ ngày tôi mới đến, lần duy nhất tôi được phép bước ra ngoài là khi mang rác ra đổ vào các thùng rác trên lối ngõ. Giờ đây tôi để ý thấy bà Hanan luôn để mắt theo dõi tôi từ cửa sổ trên lầu. Và từ đó bà bắt đầu gọi tôi với cái từ quen thuộc “yebit”.
Có vẻ không có lối thoát nào cả. Tôi quá thất vọng nên không thiết ăn uống. Tôi cảm thấy như thể mình bị kẹt lại trong ngôi nhà này ở London vĩnh viễn. Tôi nghĩ đến dì Asha, người phụ nữ Nuba ở nhà gã buôn nô lệ Abdul Azzim ở Khartoum. Tôi tự hỏi liệu mình có phải sống hết phần đời còn lại như một kẻ nô lệ không?
Mỗi sáng tôi để ý thấy rất nhiều tóc của mình trên mặt gối. Tôi nhận ra tóc mình đang rụng. Nhìn vào gương, tôi thấy mình kiệt sức và bệnh hoạn. Mặt tôi hốc hác và vàng vọt, hai vai tôi gù lên như một bà lão. Tôi thấy da mình khô đi, nổi vảy như vảy cá và bong ra.
Giờ đây tôi như một con ma trôi qua cuộc sống ngày này sang ngày khác. Thậm chí tôi không còn biết khóc. Cho nên không có gì ngạc nhiên khi tôi nghĩ đến chuyện tự sát. Trong cuộc tấn công ở làng tôi, tôi đã thấy những tên đột kích đâm vào cổ hoặc vào tim người ta. Tôi nghĩ đó là cách giết người dễ dàng nhất, có lẽ cũng là cách hay nhất để tự sát. Một hôm tôi lấy dao lạng thịt và khứa chầm chậm vào đầu ngón tay trỏ. Lưỡi dao bén làm máu chảy ra dễ dàng. Tôi nghĩ đến việc về phòng mình, nằm xuống giường và đâm lưỡi dao vào người. Tôi không thấy sợ hãi, chỉ hi vọng sẽ chết thật nhanh để khỏi bị đau đớn.
Tia hi vọng
Gia đình bà Hanan cùng nhau về Sudan trong kỳ nghỉ, họ gửi tôi lại gia đình một người bạn. Một người Ả Rập mở cửa với một nụ cười thoải mái. Ngay khi vừa bước chân vào tôi cảm thấy ngay một không khí vui vẻ hạnh phúc. “Tôi là Omer. Mời cô Mende vào đây với nhà tôi. Cô ấy tên là Madina”. Thoạt đầu tôi choáng ngợp trước sự tử tế của họ. Tôi được chị Madina đưa đi chợ, đi công viên với cả gia đình.
Tôi nhận ra mụ Hanan đã nói dối tôi về London. Đây chẳng hề là một nơi xấu xa hay hung tợn gì cả mà có vẻ xinh đẹp và thân thiện. Lối cư xử của gia đình anh bao bọc tôi trong tình yêu thương khiến tôi nhận ra tôi có thể trở lại làm người. Sau khi nói chuyện với anh, tôi quyết định phải đào thoát. Nếu tôi phải trở lại với cuộc đời nô lệ, hoặc là kiếp sống đó sẽ giết tôi, hoặc tôi sẽ tự sát.
Tôi tự hỏi mình có nên nhờ anh Omer giúp không, nhưng anh ấy thân cận với gia đình bà Hanan, lại là cấp dưới của lão Koronky, điều đó sẽ đẩy anh vào tình thế khó xử. Tôi cần phải tìm một ai đó ngoài giới đồng nghiệp và bè bạn của mụ Hanan và lão Koronky. Chắc là phải có những người Sudan khác đang sống ở London, trong số đó hẳn có người Nuba.
Ba ngày liền tôi đề nghị được đi mua sắm giùm chị Madina. Tôi chạy tới công viên, cẩn thận nhìn từng người da đen. Ngày thứ ba, dịp cuối cùng, tôi đi qua lại trung tâm thương mại nhưng không thấy ai có vẻ là người Sudan cả. Cuối cùng tôi nhìn thấy một người. Tôi đến đứng cạnh anh ta. “Assalam alaikum” - tôi nói khe khẽ. Nhưng hoặc là anh ta không nghe hoặc không hiểu tôi nói gì.
Tôi buộc mình thử lại lần nữa: “Assalam alaikum”. “Alaikum wassalam, em gái!” - anh ta ngạc nhiên kêu lên, quay đầu nhìn tôi. “Cô là người ở đâu?” - anh tiếp bằng tiếng Ả Rập. “Em là người Sudan - tôi mừng rỡ - Em ở vùng núi Nuba”. “Người Nuba? OK. Tôi là người miền Nam Sudan. Vậy chúng ta cũng như anh em. Cô đến London lâu chưa? Tên cô là gì?”. “Em tên Mende” - tôi bẽn lẽn đáp.
Một thoáng im lặng trước khi tôi hỏi anh ta. “Anh có biết những người Sudan nào khác ở London không?”.“Có. Nhiều lắm. Cô đang tìm một người cụ thể nào phải không?”. “Anh có biết bất cứ người Nuba nào không?”. Anh ta im lặng suy nghĩ rồi bật cười lớn. “Có - anh nói - Có... Tôi có biết một người Nuba”. Anh gọi vào điện thoại di động, có người trả lời. “Chào, Babo hả? - anh nói - Chào, tôi đây. Có người ở đây muốn nói chuyện với cậu”. Anh trao điện thoại cho tôi: “Này, cô cầm lấy. Anh ta tên là Babo”. Tim tôi đập rộn rã. Babo, cái tên quen thuộc. “Chào anh, anh Babo” - tôi lúng túng nói khe khẽ vào máy, tay run run. Tôi nuốt nước bọt. Tôi quá phấn khích nên miệng khô ran. “Em tên là Mende - tôi nói - Em không còn bé đâu. Em hai mươi tuổi rồi”. “Được rồi - anh cười - Cô nói nghe như người Nuba”. “Dạ phải. Em ở bộ lạc Karko. Em cần anh giúp”, tôi nói khẽ. “Giúp gì vậy?”.
Rồi tôi tuôn ra thật nhanh chuyện của mình. Sau khi tôi nói xong, đầu bên kia có một sự im lặng sửng sốt. “Bây giờ cô muốn tôi giúp cô đào thoát?”. “Dạ. Đúng vậy. Anh nên tin em - tôi ngừng nói, bật khóc - Anh phải giúp em. Ở đây em không biết nhờ ai khác cả và em cũng không thể ở đây lâu hơn nữa”. “Cô đừng lo - anh trấn an tôi - Tôi sẽ tìm ra cách này hay cách khác”.
MENDE NAZER - DAMIEN LEWIS (Thiếu Khanh dịch)
_____________________
Một hôm Mende lao đi trong nỗi sợ hãi. Trong vòng tay của những người Nuba, cô tin rằng những năm tháng cuộc đời nô lệ cuối cùng đã chấm dứt. Nhưng vẫn còn nỗi sợ khác...