(Lựa tựa của tác giả viết cho bản tiếng Trung)
Cuối tháng 9 năm 2001, tiểu thuyết Thiếu nữ đánh cá» vây của tôi được Ä‘á» cá» giải Goncurt Pháp. Cuối tháng 2, tiểu thuyết đó Ä‘oạt giải Goncurt dà nh cho há»c sinh Trung há»c. Trong thá»i gian nà y, tôi có tham gia các cuá»™c tá»a Ä‘Ã m do nhà sách FNAC tổ chức tại các tỉnh ở Pháp. Má»—i lần đến đó, tôi luôn nháºn được những trà ng vá»— tay nồng nhiệt. Tôi nghÄ©, Ä‘iá»u đó không chỉ do tôi là tác giả của Thiếu nữ đánh cá» vây, mà còn vì tôi là ngÆ°á»i Trung Quốc, đại biểu cho má»™t ná»n văn hóa còn rất xa cách và huyá»n bÃ.
Má»—i nhà văn Ä‘á»u cảm thấy vô cùng sung sÆ°á»›ng khi được giao lÆ°u vá»›i Ä‘á»™c giả, song Ä‘iá»u khiến tôi cảm Ä‘á»™ng nhất là , nhÆ° ý kiến của các Ä‘á»™c giả trẻ, tuy văn hóa Trung Quốc và phÆ°Æ¡ng Tây dÆ°á»ng nhÆ° còn má»™t “bức rà o ngăn cách†vô hình, thế nhÆ°ng, bi kịch tình yêu trong Thiếu nữ đánh cá» vây đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng há», há» nhÆ° quên hẳn nhân váºt nữ chÃnh là há»c sinh trung há»c Trung Quốc những năm 30 thế ká»· XX, mà coi đó là những thanh niên Pháp thế ká»· XXI.
Từ năm 1931, ba tỉnh vùng Äông Bắc Trung Quốc bị địch chiếm đóng, đến năm 1937 Nháºt Bản phát Ä‘á»™ng toà n diện cuá»™c chiến tranh xâm lược Trung Quốc, Thiếu nữ đánh cá» vây lấy bối cảnh từ những xung Ä‘á»™t chÃnh trị, kinh tế, văn hóa Trung Quốc, trong các thế xung Ä‘á»™t đẫm máu nà y, tôi đã tạo nên má»™t khoảng trá»i hòa bình: tại quảng trÆ°á»ng Thiên Phong nho nhá», dÆ°á»›i lùm cây tá»a bóng, hai nhân váºt chÃnh nam và nữ gặp nhau cạnh chiếc bà n đá có khắc sẵn bà n cá». Nhân váºt nam là má»™t gián Ä‘iệp Nháºt Bản, lạnh lùng tà n nhẫn mà si tình, nhân váºt nữ là má»™t cô gái Trung Quốc má»›i mÆ°á»i sáu tuổi, thuần khiết mà không ngây thÆ¡, thông minh chứ không tà n nhẫn. Má»™t ván cá» vây, cÅ©ng đủ để đánh mất mình trong chốn mê cung tình cảm. Má»—i ván cá» bà y ra, là má»™t giấc mÆ¡ diệu kỳ, khép má»™t ván cá», ai nấy lại trở vá» vá»›i thá»±c tại phÅ© phà ng. Thế giá»›i của kỳ thủ nam là doanh trại, là phạm nhân chiến tranh, là tù ngục và thuốc súng, còn thế giá»›i của kỳ thủ nữ là má»™t gia đình quý tá»™c đã sa sút, là đòan thể thanh niên chống Nháºt, là ba tỉnh vùng Äông Bắc Trung Quốc Ä‘ang rên siết dÆ°á»›i gót giầy quân Nháºt.
Äến nay, Thiếu nữ đánh cá» vây đã trở thà nh má»™t trong những tiểu thuyết ăn khách nhất tại Pháp, đã được dịch ra hÆ¡n mÆ°á»i thứ tiếng. Tôi nghÄ© cuốn sáh nà y sở dÄ© Ä‘oạt giải thưởng văn há»c, được đông đảo bạn Ä‘á»c yêu thÃch, là do nó đã chạm đến đáy sâu vá» tình cảm, vá» sá»± sinh tồn của ngÆ°á»i hiện đại. Sau sá»± kiện 11/9 ở Mỹ, xã há»™i phÆ°Æ¡ng Tây Ä‘á»›n Ä‘au trong việc kiếm tìm các loại định nghÄ©a má»›i, chẳng hạn thế nà o là đen, thế nà o là trắng, thế nà o là phạm tá»™i, thế nà o là trừng phạt, thế nà o là trung thà nh, thế nà o là phản bá»™i... Thế nhÆ°ng, Thiếu nữ đánh cá» vây lại chứng tá», trong bối cảnh hai ná»n văn hóa đối địch, Ä‘Ã n ông và đà n bà vẫn có thể đến vá»›i nhau và yêu trong sá»± đối láºp, vẫn có được giây phút thăng hoa của tình yêu.
Khi viết đến trang cuối của Thiếu nữ đánh cá» vây, tôi không sao kìm được nÆ°á»›c mắt. Nhiá»u Ä‘á»™c giả viết thÆ° bảo, sau khi Ä‘á»c xong cuốn sách, há» cÅ©ng từng khóc nấc lên.
Thiếu nữ đánh cá» vây là má»™t giấc mÆ¡, mong sao những cảnh trầm luân và ái tình trong giấc mÆ¡ sẽ khiến con ngÆ°á»i có được sá»± tỉnh táo trÆ°á»›c hiện thá»±c, khiến con ngÆ°á»i có được khát vá»ng và niá»m tin cháy bá»ng vá» hạnh phúc và tÆ°Æ¡ng lai.
Trần Sơn dịch
Xem tiếp 01-10