HDD...sự cố với đĩa cứng và hướng khắc phục...
NhÆ° thÆ°á»ng lệ, khi báºt máy tÃnh, thay vì logo Windows quen thuá»™c, thì hôm nay bạn chẳng nhìn thấy gì cả. Bạn nghÄ©, “thế là đĩa cứng của mình Ä‘i đứt rồi!â€, và bắt đầu lo lắng, phải là m gì đây? CÅ©ng giống nhÆ° viên phi công khi đối mặt vá»›i má»™t sá»± cố nghiêm trá»ng: dùng cuốn cẩm nang cứu há»™ và cố gắng chỉnh từng thứ má»™t.
1. Ãừng quá lo lắng: Mà n hình trống rá»—ng hoặc trục trặc trong quá trình khởi Ä‘á»™ng không phải lúc nà o cÅ©ng do há»ng Ä‘Ä©a cứng. ÃÄ©a cứng hiện nay thÆ°á»ng “thá»â€ hÆ¡n các bá»™ pháºn khác của PC, cÅ©ng nhÆ° việc chạy các tiện Ãch hệ thống không cần thiết hoặc thay và cà i đặt lại phần cứng thÆ°á»ng.
2. Khởi Ä‘á»™ng lại: Tắt máy tÃnh, chá» 10 giây, và báºt máy lại. Ãá»™ng tác nà y sẽ Ä‘iá»u chỉnh lại máy tÃnh - và thông thÆ°á»ng thì váºy là đủ để giải quyết trục trặc nà y.
3. Kiểm tra bên ngoà i: Nếu mà n hình vẫn trống rá»—ng, kiểm tra lại tất cả các dây tiếp Ä‘iện, cáp nối, và các đầu nối để bảo đảm là chúng không bị lá»ng. Kiểm tra thiết bị chống Ä‘á»™t biến Ä‘iện, bảo đảm cầu chì của nó chÆ°a bị đứt hoặc chÆ°a bị hÆ° há»ng. Ãồng thá»i phải kiểm tra lại các núm vặn tÆ°Æ¡ng phản và xem Ä‘á»™ sáng mà n hình có bị vặn xuống mức thấp nhất không.
4. Lắng nghe tiếng Ä‘á»™ng: Khi PC khởi Ä‘á»™ng bạn phải lắng nghe tiếng quạt chạy ở bá»™ nguồn cấp Ä‘iện. Bạn cÅ©ng phải nghe thấy tiếng quay của Ä‘Ä©a cứng. Nếu tất cả Ä‘á»u im lặng, có thể nguồn cấp Ä‘iện bị há»ng hay má»™t chá»— nối Ä‘iện bị lá»ng. Hãy mở nắp há»™p máy và kiểm tra để bảo đảm tất cả các dây cáp Ä‘á»u được gắn chắc. Nên nhá»› là phải luôn Ä‘eo vòng chống tÄ©nh Ä‘iện hay có các biện pháp khá» tÄ©nh Ä‘iện thân thể trÆ°á»›c khi chạm và o bất kỳ má»™t bá»™ pháºn nà o bên trong PC.
Nếu nghe thấy má»™t loạt tiếng bip trÆ°á»›c khi hệ thống bị treo, bạn phải ghi nhá»› số tiếng bip và các tiếng đó dà i hay ngắn. Thông báo lá»—i bằng âm thanh nà y được tạo ra từ BIOS hệ thống và cho bạn biết những thông tin vá» má»™t trục trặc đã được phát hiện. Tìm nhà sản xuất máy tÃnh để xác định thông báo lá»—i đó có nghÄ©a cụ thể là gì.
5. Tìm các đầu mối: Khi khởi Ä‘á»™ng PC chạy chÆ°Æ¡ng trình Power-On Self Test (Kiểm tra khi mở máy) để xác nháºn sá»± hiện diện của các bá»™ pháºn phần cứng chủ yếu nhÆ° chip nhá»›, card video và ổ Ä‘Ä©a.
Quan sát kỹ các thông báo lỗi xuất hiện trên mà n hình.
Bạn cÅ©ng có thể Ä‘á»c thấy câu xác nháºn hoặc thông báo lá»—i khi hệ thống khởi Ä‘á»™ng các thiết bị cao cấp hÆ¡n nhÆ° ổ CD-ROM. Tuy váºy, không phải lúc nà o cÅ©ng cần thông báo lá»—i. Nếu hệ thống bị treo trong khi Ä‘ang thiết láºp cấu hình cho má»™t thiết bị ngoại vi thì có khả năng đó chÃnh là thủ phạm.
Nếu hệ thống của bạn khởi Ä‘á»™ng Windows thì Ãt nhất má»™t phần Ä‘Ä©a của bạn vẫn hoạt Ä‘á»™ng. Windows 95 và 98 vẫn dùng các táºp tin DOS autoexec.bat và config.sys để nạp các driver đối vá»›i má»™t số bá»™ pháºn phần cứng cÅ©. Nếu PC của bạn bị treo trong lúc nạp driver nà y, hãy nhấn sau khi thấy “Starting Windows 9xâ€. Ãá»™ng tác nà y cho phép bạn chạy các táºp tin đó má»—i lần má»™t dòng để thấy rõ trục trặc xảy ra khi Ä‘ang nạp thiết bị nà o.
- Nếu nhìn thấy thông báo lá»—i “Boot disk failure†hoặc “Operating system not found†thay vì thông báo “Starting windows 9xâ€, thì có nghÄ©a là PC không nạp được Windows từ Ä‘Ä©a cứng. Có thể Ä‘Ä©a cứng đã bị há»ng nặng.
6. Khởi Ä‘á»™ng từ Ä‘Ä©a má»m: Quá trình nà y sẽ bá» qua ổ Ä‘Ä©a cứng và dùng để xác nháºn máy tÃnh của bạn vẫn bình thÆ°á»ng. Dùng Ä‘Ä©a khởi Ä‘á»™ng Windows kèm theo máy của bạn (nếu không có Ä‘Ä©a khởi Ä‘á»™ng nà y thì tốt nhất là tạo ra má»™t Ä‘Ä©a nhÆ° váºy). Cách là m nhÆ° sau: ÃÆ°a Ä‘Ä©a và o ổ Ä‘Ä©a má»m, nhấn Add/Remove Programs trong Control Panel, chá»n Startup Disk và nhấn Create Disk.
Khởi Ä‘á»™ng lại hệ thống bằng Ä‘Ä©a khởi Ä‘á»™ng trong ổ Ä‘Ä©a má»m. Nếu hệ thống khởi Ä‘á»™ng thà nh công và hiển thị dấu nhắc A:\> có nghÄ©a là PC của bạn Ä‘ang hoạt Ä‘á»™ng tốt. Thá» truy cáºp Ä‘Ä©a cứng bằng cách gõ C: và nhấn . Nếu thấy xuất hiện dấu nhắc C:\>, thì chuyển đổi các thÆ° mục và thá» chép má»™t táºp tin nhá» và o Ä‘Ä©a má»m.
Nếu thà nh công, bạn có thể ghi và o Ä‘Ä©a cứng, và đĩa cứng có thể vẫn còn má»™t sức sống nà o đó (đôi khi các Ä‘Ä©a cứng chết từ từ). Táºn dùng thá»i cÆ¡ để sao lÆ°u các táºp tin quan trá»ng, sau đó chạy má»™t tiện Ãch chẩn Ä‘oán Ä‘Ä©a cứng nhÆ° ScanDisk hoặc Norton Disk Doctor.
7. Kiểm tra thông số CMOS: Nếu gặp thông báo lá»—i “Dirve C: not found†(hoặc đại khái nhÆ° váºy), có thể PC của bạn không nháºn ra Ä‘Ä©a cứng vì bị mất các thông số thiết láºp CMOS. Ãiá»u nà y xảy ra khi pin nuôi CMOS yếu hoặc há»ng. Ãể khắc phục, và o chÆ°Æ¡ng trình setup CMOS: Trong khi PC Ä‘ang khởi Ä‘á»™ng, nhấn phÃm hoặc hoặc hoặc bất kỳ phÃm nà o do nhà sản xuất PC quy định (xem tà i liệu kỹ thuáºt kèm theo máy). Nếu không có Ä‘Ä©a cứng nà o được liệt kê, bạn phải nháºp lại thông số cà i đặt Ä‘Ä©a cứng nà y. Bạn có thể khai báo các thông số má»™t cách thủ công (các thông số nà y thÆ°á»ng được in trên vỠổ Ä‘Ä©a cứng), nhÆ°ng hầu hết các PC sẽ nháºp lại chúng dùm bạn bằng tiện Ãch tá»± Ä‘á»™ng láºp cấu hình ổ cứng của chÆ°Æ¡ng trình cà i đặt CMOS.
Nếu đã thá»±c hiện tất cả các bÆ°á»›c kể trên mà ổ Ä‘Ä©a cứng của bạn vẫn bị trục trặc thì đã đến lúc phải há»i các chuyên gia.
Phòng và giải quyết sự cố đĩa cứng
Thá»±c tế, Ä‘Ä©a cứng là thứ ảnh hưởng tá»›i bạn nhiá»u nhất trong máy tÃnh chứ không phải là bá»™ xá» lý! ChÃnh vì thế việc kiểm soát được trạng thái Ä‘Ä©a cứng cÅ©ng nhÆ° hoạt Ä‘á»™ng của nó sẽ giúp bạn tránh mất mát thông tin quý báu.
Lá»–I VÀ PHÆ¯Æ NG PHÃP GIẢI QUYẾT
Phòng bệnh hÆ¡n chữa bệnh, câu nà y có thể áp dụng tốt khi bạn là m việc vá»›i Ä‘Ä©a cứng. Tuy nhiên, má»™t khi bạn phát hiện triệu chứng bất thÆ°á»ng hay đã bị Ä‘Ä©a cứng "hà nh hạ†thì vẫn chÆ°a phải là "hết thuốc chữa". Chúng ta cùng chia sẻ cách
thức để "chung sống hoà bình" với thiết bị chứa tất cả thông tin của bạn.
1. Kiểm tra đĩa cứng
Dù Ä‘Ä©a cứng Ä‘ang hoạt Ä‘á»™ng bình thÆ°á»ng thì chuyện nên là m là "khám tổng quát" nó. Có ba phÆ°Æ¡ng án chÃnh để kiểm tra và sá»a lá»—i Ä‘Ä©a cứng cÅ©ng nhÆ° dữ liệu.
a. Kiểm tra lá»—i (Error Checking): Quy trình duyệt các táºp tin và thÆ° mục trên ổ Ä‘Ä©a, xác định những táºp tin bị lá»—i và những đối tượng được đăng kà tên trên bảng FAT nhiá»u lần, hay thông tin không chÃnh xác nhÆ° file sau khi xóa vẫn hiện diện trên danh sách Ä‘Ä©a cứng máy tÃnh. Quá trình nà y sẽ dá»n sạch những lá»—i cÆ¡ bản và giúp máy tÃnh ổn định hÆ¡n. Tuy nhiên hãy chú ý, nếu lần nà o thá»±c hiện kiểm tra lá»—i cÅ©ng phát hiện trục trặc thì đó có thể là dấu hiệu báo trÆ°á»›c Ä‘Ä©a cứng Ä‘ang trên Ä‘Ã há»ng hóc, xuất hiện vùng xấu (bad sector) và có thể còn nhiá»u rắc rối khác. Bạn nên tìm giải pháp dá»± phòng. Việc quét lá»—i cÆ¡ bản dạng nà y thÆ°á»ng khá nhanh ng.
b. Quét bá» mặt (Surface Scan): Phép kiểm tra nà y sẽ rà soát từng sector trên Ä‘Ä©a má»™t cách chi tiết để xác định và đánh dấu những bad sector. Những khu vá»±c nà y sau đó sẽ không được hệ Ä‘iá»u hà nh sá» dụng tá»›i. Nếu còn sector dá»± phòng, chúng sẽ được sá» dụng thay thế. Việc quét bá» mặt thÆ°á»ng tốn rất nhiá»u thá»i gian nhÆ°ng đây là cách duy nhất để phát hiện triệt để bad sector trên Ä‘Ä©a cứng mà không phải xóa dữ liệu hay định dạng lại ổ.
c. Phép thá» quét S.M.A.R.T (Self Monitoring, Analysis and Reporting Technology): Phép thá» nà y sá» dụng các thông tin báo vá» từ tÃnh năng của công nghệ SMART tÃch hợp bên trong má»—i Ä‘Ä©a cứng hiện đại để suy luáºn ra kết quả. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu lợi Ãch của công nghệ SMART ở phần sau của bà i viết. Bây giá», vấn Ä‘á» cần quan tâm chÃnh là dấu hiệu nà o sẽ giúp bạn nháºn biết má»™t Ä‘Ä©a cứng Ä‘ang "hấp hối"?
2. Dấu hiệu nguy hiểm
Tuy bạn có thể sá» dụng các phần má»m sá»a lá»—i để khắc phục rắc rối do bad sector gây ra, nhÆ°ng má»™t khi Ä‘Ä©a cứng bắt đầu có trục trặc vá» váºt lý, không gì có thể cản lại được. Trong trÆ°á»ng hợp đó, việc phát hiện và hạn chế tối Ä‘a những thiệt hại là lá»±a chá»n duy nhất mà bạn phải là m. Sau đây là má»™t số dấu hiệu nháºn biết thÆ°á»ng thấy của má»™t Ä‘Ä©a cứng sắp há»ng:
- ThÆ°á»ng xuyên bị treo hệ thống, đặc biệt là khi khởi Ä‘á»™ng Windows.
- ThÆ°á»ng xuyên báo lá»—i khi thá»±c hiện các tác vụ cÆ¡ bản nhÆ° chuyển, copy file.
- Tên thÆ° mục và táºp tin bị lẫn lá»™n và thay đổi lung tung.
- ThÆ° mục và táºp tin Ä‘á»™t ngá»™t biến mất không có lý do.
- Thá»i gian truy xuất dữ liệu trên Ä‘Ä©a cứng lâu má»™t cách kì lạ.
- ÄÄ©a cứng Ä‘á»™t nhiên im lặng má»™t lúc lâu sau khi bạn ra lệnh mở file hoặc thÆ° mục.
- Nội dung xuất ra bị sai lệch khi bạn mở file hay in dữ liệu.
- Tiếng Ä‘á»™ng lạ phát ra khi Ä‘Ä©a cứng váºn hà nh.
Khi có bất cứ dấu hiệu nà o, bạn nên sá» dụng má»™t trong các công cụ Ä‘á» cáºp dÆ°á»›i đây để kiểm tra cà ng sá»›m cà ng tốt.
Âm thanh chÃnh là yếu tố tuyệt vá»i nhất để nháºn ra Ä‘Ä©a cứng Ä‘ang gặp trục trặc. Nếu từ khi bắt đầu sá» dụng Ä‘Ä©a cứng bạn không nghe thấy những âm thanh lạ nhÆ° hiện tại thì hãy kiểm tra ngay. Nếu Ä‘Ä©a cứng ồn à o hÆ¡n bình thÆ°á»ng hoặc phát ra những tiếng lạch cạch, bạn hãy chuẩn bị phÆ°Æ¡ng án sao lÆ°u tức thá»i rồi kiểm tra thay thế Ä‘Ä©a cứng bởi có nhiá»u khả năng Ä‘Ä©a bắt đầu xuất hiện vấn đỠở phần cÆ¡. Trong má»™t số trÆ°á»ng hợp treo máy và có tiếng kim loại va chạm bên trong ổ, bạn phải tắt máy tÃnh ngay láºp tức (rút dây Ä‘iện luôn nếu không có cách nà o khác) và chuyển ổ đến các chuyên gia cứu dữ liệu, vì cà ng để ổ hoạt Ä‘á»™ng lâu sẽ cà ng nguy hiểm hÆ¡n.
3. SMART – Khái niệm và chức năng
SMART là từ viết tắt của Self Monitoring, Analysis and Reporting Technology (Công nghệ tá»± theo dõi, chẩn Ä‘oán và báo cáo). Äây là tÃnh năng tiêu chuẩn của các ổ Ä‘Ä©a cứng hiện đại, cho phép chúng tá»± theo dõi trạng thái hoạt Ä‘á»™ng. Khi sá» dụng kết hợp vá»›i phần má»m, bạn có được phÆ°Æ¡ng án dá»± báo lá»—i khá hiệu quả. Hệ thống BIOS (Basic Input/Output System) của đại Ä‘a số các bo mạch chủ Ä‘á»u há»— trợ SMART thu nháºn thông tin từ Ä‘Ä©a cứng cÅ©ng nhÆ° Ä‘Æ°a ra các cảnh báo khi cần thiết. Tuy váºy, mặc định nó bị vô hiệu hóa để không kéo dà i thá»i gian khởi Ä‘á»™ng của hệ thống.
Tuy nhiên, khả năng của BIOS chỉ có thể dá»± báo trạng thái chung chung của Ä‘Ä©a cứng theo kiểu "OK" hay "not OK" mà thôi. Những tÃnh năng nâng cao khác chỉ có thể khai thác thông qua phần má»m của hãng thứ ba. Nguyên tắc là m việc của SMART là so sánh trạng thái, hiệu năng hiện hà nh của Ä‘Ä©a cứng vá»›i thông số mặc định của ổ. Và dụ, nếu thá»i gian cần thiết để mô tÆ¡ tăng tốc đủ mức Ä‘á»c dữ liệu thấp hÆ¡n so vá»›i quy định, SMART sẽ gá»i thông báo tá»›i hệ thống. SMART theo dõi hÆ¡n 30 giá trị khác nhau của Ä‘Ä©a cứng và tháºm chà có thể hÆ¡n nếu nhÆ° có sá»± há»— trợ của cả hai nhà sản xuất Ä‘Ä©a cứng và bo mạch chủ. Äể kÃch hoạt SMART từ trong BIOS, bạn truy cáºp và o CMOS bằng cách nhấn Del (hay nút nà o đó thÆ°á»ng xuất hiện khi khởi Ä‘á»™ng), sau đó tìm phần Advanced BIOS Options và báºt nó lên.
LÆ°u ý, SMART không thá»±c sá»± đáng tin cáºy khi dùng để xác định lá»—i của ổ Ä‘Ä©a do chỉ phân tÃch các giá trị váºt lý của Ä‘Ä©a cứng mà thôi. Hiệu quả là m việc của SMART còn phụ thuá»™c và o bo mạch chủ và phần má»m. HÆ¡n nữa, không có má»™t tiêu chuẩn nà o vá» SMART cả. Giá trị của những Ä‘iểm cảnh báo Ä‘á»u do nhà sản xuất đặt ra và chúng thay đổi tuỳ theo hãng. Tốt nhất, bạn nên kết hợp SMART vá»›i má»™t tiện Ãch theo dõi Ä‘Ä©a chuyên sâu.
4. Công cụ kiểm tra đĩa cứng
a. Windows Disk Checking: CHKDSK
Tiện Ãch nà y được tÃch hợp trong Windows XP và há»— trợ đồng thá»i hai chế Ä‘á»™ kiếm tra nhanh và quét bá» mặt chi tiết. Bạn khởi Ä‘á»™ng nó bằng cách mở My Computer và nhấn chuá»™t phải lên ổ Ä‘Ä©a muốn kiểm tra rồi chá»n Properties. Sau đó chuyển sang tab Tools và nhấn Check Now.
Cách tốt nhất để sá» dụng công cụ nà y là từ dấu nhắc Command Prompt vì cho bản báo cáo lá»—i chi tiết hÆ¡n. Bạn mở Start > Run rồi gõ và o cmd và nhấn Enter. Tiếp đó gõ "chkdsk /v" kèm theo tên ổ Ä‘Ä©a muốn quét. Nhấn Enter. Quá trình quét lá»—i nhanh sẽ diá»…n ra trong nháy mắt. Äể quét bá» mặt chi tiết, bạn thay khóa /v bằng /r. Chú ý chế Ä‘á»™ nà y có thể sẽ yêu cầu máy tÃnh phải khởi Ä‘á»™ng lại.
Sau khi quá trình quét hoà n tất, bạn xem bản báo cáo chi tiết bằng cách nhấn chuá»™t phải và o My Computer, chá»n Manage và mở Event Viewer\Applications. Bạn tìm những đối tượng má»›i nhất trong danh sách và nhấn đúp và o đó để mở bản báo cáo chi tiết vá» các tác vụ mà Chkdsk đã thá»±c hiện cÅ©ng nhÆ° số Bad Sector được phát hiện (nếu có).
Nhìn chung, Chkdsk là ứng dụng khá toà n diện để kiếm tra Ä‘Ä©a cứng, có rất nhiá»u ứng dụng kiểm tra Ä‘Ä©a cứng cÅ©ng táºn dụng cÆ¡ chế Chkdsk dÆ°á»›i má»™t lá»›p giao diện khác để "đánh lừa" ngÆ°á»i dùng.
b. Tiện Ãch của nhà sản xuất
Hầu hết các đại gia trong là ng Ä‘Ä©a cứng nhÆ° Maxtor, Seagate Ä‘á»u cung cấp cho khách hà ng má»™t số công cụ kiểm tra. Những phần má»m nà y có hai Æ°u Ä‘iểm chÃnh là rất hiệu quả và dá»… dùng. Má»™t số và dụ Ä‘iển hình nhÆ° Maxtor PowerMax, Seagate Seatools, Western Digital Data LifeGuard Diagnostics.
Thông thÆ°á»ng nếu bạn phát hiện ổ Ä‘Ä©a của mình có vấn Ä‘á» và liên lạc vá»›i nhà sản xuất, há» sẽ yêu cầu bạn kiểm tra bằng ứng dụng tÆ°Æ¡ng ứng do há» phát hà nh trÆ°á»›c rồi sau đó má»›i tiến hà nh các chế Ä‘á»™ bảo hà nh theo quy định. Hầu hết các tiện Ãch nà y Ä‘á»u yêu cầu cà i đặt lên Ä‘Ä©a má»m hoặc Ä‘Ä©a CD có khả năng khởi Ä‘á»™ng. Trong số chúng, chỉ có Data Life là cho phép kiểm tra Ä‘Ä©a cứng của hãng khác, ngoà i ra nó cÅ©ng dá»… dùng và há»— trợ đủ cả soát lá»—i, quét bá» mặt và lấy thông tin SMART. Cách sá» dụng chÆ°Æ¡ng trình nhÆ° sau:
Trước tiên, bạn tải nó vỠtừ http://support.wdc.c...x.asp#diagutils, sau đó cà i và chạy chương trình.
Mà n hình chÃnh sẽ hiện đầy đủ thông số của các ổ Ä‘Ä©a váºy lý lẫn luáºn lý có trên hệ thống của bạn. Äể tiến hà nh phép thá», bạn chỉ cần nhấn đúp chuá»™t trái và o má»™t ổ Ä‘Ä©a để mở menu chức năng. Trong menu nà y, mục Quick Test sẽ tiến hà nh soát lá»—i Ä‘Æ¡n thuần, Extended Test sẽ rà soát bá» mặt Ä‘Ä©a và Write Zeros sẽ nhanh ng dá»n sạch ná»™i dung ổ Ä‘Ä©a. Nhấn đúp và o Smart Status ở phÃa phải cá»a sổ chÃnh, bạn sẽ nháºn được bản báo cáo chi tiết các giá trị SMART.
c. Phần má»m khác
Äầu tiên, chúng ta sẽ cùng xem xét DiskCheckup (http://www.passmark.com/ products/diskcheckup.htm), má»™t công cụ miá»…n phà vá»›i chức năng quản lý thông tin SMART do nhà sản xuất Passmark Software thá»±c hiện. Nó giao tiếp vá»›i từng ổ Ä‘Ä©a và lấy thông tin khá nhanh ng. Giao diện của chÆ°Æ¡ng trình rất Ä‘Æ¡n giản và dá»… sá» dụng ngay cả vá»›i ngÆ°á»i dùng lần đầu.
Sau khi tải vá», bạn chỉ cần chạy file exe, chỉ định Ä‘Ä©a cứng cần kiểm tra từ menu thả xuống và nhấn Get Info là xong.
Tiếp theo là ActiveSmart của Ariolic: http://www.ariolic.com/. Vá» cÆ¡ bản tÃnh năng của tiện Ãch nà y giống DiskCheckup nhÆ°ng có nhiá»u Æ°u Ä‘iểm hÆ¡n, và dụ chia các giá trị theo chỉ mục (category) và láºp biểu đồ so sánh chi tiết. Sau khi bạn khởi Ä‘á»™ng chÆ°Æ¡ng trình, danh sách Ä‘Ä©a cứng sẽ xuất hiện, bạn chỉ cần nhấn đúp chuá»™t và o Ä‘Ä©a muốn kiểm tra là bản báo cáo chi tiết sẽ hiện ra. Äá»™ chênh lệch giữa các cá»™t biểu đồ sẽ cho bạn biết hiện trạng nhanh hÆ¡n nhiá»u so vá»›i việc so sánh các con số.
Active Smart sẽ liên tục ra lệnh lấy thông tin vá»›i má»™t chu kì cố định và cảnh báo khi có má»™t giá trị thay đổi Ä‘á»™t ngá»™t. Nhá» váºy bạn có thể theo dõi sức khá»e ổ Ä‘Ä©a theo thá»i gian thá»±c (real-time). Chu kỳ yêu cầu thông tin có thể được thiết láºp trong bảng tùy chá»n Preferences của chÆ°Æ¡ng trình. Có nhiá»u chá»n lá»±a chế Ä‘á»™ quét, và mặc định Active Smart sẽ quét Ä‘Ä©a cứng lúc Windows nạp xong và lặp lại theo chu kì 1 giá». Việc lấy thông tin diá»…n ra rất nhanh và hầu nhÆ° không sá» dụng tà i nguyên hệ thống. Khác vá»›i DiskCheckup, ActiveSmart là phần má»m thÆ°Æ¡ng mại và chỉ cho dùng thá» 21 ngà y. Mặc dù tÃnh năng cÆ¡ bản của cả hai giống nhau nhÆ°ng việc sá» dụng ActiveSmart có nhiá»u tiện lợi hÆ¡n.
Má»™t tiện Ãch khác là HD WorkBench của DIY Data Recovery (http://www.diydatarecovery.nl/). Phần má»m thÆ°Æ¡ng mại nà y cÅ©ng có thá»i gian dùng thá» miá»…n phà và được trang bị đầy đủ các tÃnh năng soát lá»—i cần thiết.
Cuối cùng là Norton Utilities cá»±c kì thông dụng của Symantec vá»›i gói công cụ Norton Disk Doctor truyá»n thống. Vá» cÆ¡ bản, NDD sá» dụng cÆ¡ chế quét tÃch hợp Chkdsk của Windows, tuy nhiên nó cho những bản báo cáo chi tiết hÆ¡n rất nhiá»u cÅ©ng nhÆ° Ä‘Æ°a ra nhiá»u giải pháp khắc phục lá»—i hiệu quả hÆ¡n.
5. Khắc phục Bad Sector
BadSector (khoảng hÆ° há»ng) là má»™t khoảng Ä‘Ä©a không còn khả năng tiếp nháºn dữ liệu. Có nhiá»u lý do để phát sinh yếu tố nà y, tuy nhiên nó sẽ khiến hệ Ä‘iá»u hà nh của bạn không sá» dụng khoảng Ä‘Ä©a cứng bị đánh dấu lá»—i nà y. Nếu Ä‘Ä©a cứng Ä‘ang được sá» dụng hoặc Ä‘ang định dạng thì Bad Sector không phải là vấn Ä‘á» vì các phần má»m định dạng thÆ°á»ng tá»± Ä‘á»™ng đánh dấu vị trà Bad Sector và tránh sá» dụng chúng vá» sau nà y.
Những thế hệ ổ đĩa hiện đại được nhà sản xuất tặng kèm những sector dự phòng để thay thế khi cần thiết; giúp cải thiện phần nà o những giới hạn của công nghệ chế tạo ổ cứng. Khi đĩa cứng được định dạng, những Bad Sector sẽ bị đánh dấu và Sector dự phòng sẽ được đưa và o sỠdụng thay thế.
Rắc rối cho ngÆ°á»i dùng chÃnh là khi những Sector tốt bị "há»ng" và chuyển thà nh Bad Sector, khiến dữ liệu lÆ°u trữ trong chúng bị lá»—i hoặc biến mất. Hệ Ä‘iá»u hà nh trong trÆ°á»ng hợp nà y sẽ tá»± Ä‘á»™ng tìm cách thay thế bằng các Sector dá»± phòng, Ä‘iá»u nà y thÆ°á»ng dẫn tá»›i việc mất mát thông tin và nghiêm trá»ng hÆ¡n là hệ thống có thể "chết" nếu Bad Sector rÆ¡i đúng và o vị trà của các táºp tin quan trá»ng. Có hai loại Bad Sector:
+ Bad Sector ảo được tạo ra chủ yếu do lá»—i phần má»m hoặc trục trặc đầu Ä‘á»c/ghi của Ä‘Ä©a cứng. Việc dữ liệu được "thả†xuống Ä‘Ä©a từ không chÃnh xác sẽ khiến hệ Ä‘iá»u hà nh không nhìn nháºn chÃnh xác và tá»± Ä‘á»™ng đánh dấu Bad Sector. Những loại Bad Sector nà y có thể khôi phục sau khi bạn xóa dữ liệu triệt để, và dụ format cấp thấp.
+ Bad Sector thá»±c sinh ra do trục trặc váºt lý. Dấu hiệu nháºn biết thÆ°á»ng là việc "lây lan" nhanh ng do đầu Ä‘á»c hoặc tác nhân váºt lý bên trong Ä‘Ä©a cứng có vấn Ä‘á» nên liên tục tạo ra các tổn thất cho cÆ¡ cấu Ä‘Ä©a từ của ổ cứng. Khi đó, vá»›i cÆ¡ chế thay thế tá»± Ä‘á»™ng, các Sector dá»± phòng sẽ được dồn lên liên tục khiến cho nhiá»u phần má»m kiểm tra khó lòng nháºn ra đúng lá»—i. DÄ© nhiên, sau khi hết sector dá»± phòng thì trục trặc thá»±c sá»± sẽ bắt đầu, Ä‘Ä©a cứng cá»±c kì thiếu ổn định. Nếu bạn thÆ°á»ng xuyên mất dữ liệu hoặc nghe tiếng Ä‘á»™ng lạ, hãy huy Ä‘á»™ng Ä‘Ä©a quang hoặc ổ cứng khác để lÆ°u toà n bá»™ dữ liệu trÆ°á»›c khi ổ cứng hiện thá»i "chết" hẳn.
Nếu Ä‘Ä©a cứng của bạn trở nên vô dụng vì dữ liệu bị lá»—i liên tục mà tất cả những công cụ quét không thể khắc phục thì vấn đỠđã trở nên khá nghiêm trá»ng. Có nhiá»u lý do cần phải tÃnh toán tá»›i. Thứ nhất, Ä‘Ä©a cứng có trục trặc váºt lý và sẽ há»ng rất nhanh; thứ hai, hệ thống bị ảnh hưởng bởi virus hoặc lá»—i từ các phần má»m đã tạo ra Bad Sector ảo. Trong cả hai trÆ°á»ng hợp, bạn phải nhanh ng sao lÆ°u toà n bá»™ dữ liệu. Tiếp theo, bạn tiến hà nh việc xóa táºn gốc thông tin của ổ cứng. Việc nà y không thể thá»±c hiện bằng cách format cấp cao thông thÆ°á»ng mà phải sá» dụng phần má»m chuyên dụng của nhà sản xuất, và dụ nhÆ° DigiLife hay PowerMax. Nếu thá»±c sá»± các Bad Sector hiện tại chỉ là ảo thì việc nà y sẽ sá»a toà n bá»™ lá»—i, sau đó, bạn có thể cà i lại hệ Ä‘iá»u hà nh và đưa và o sá» dụng nhÆ° bình thÆ°á»ng. Tuy váºy, trong trÆ°á»ng hợp có trục trặc váºt lý, bạn không còn cách nà o khác ngoà i việc thay thế bằng ổ má»›i thông qua chế Ä‘á»™ bảo hà nh hoặc "Ä‘au khổ" rút và của mình ra.
Những bức ảnh ngÆ°á»i thân, phim số, nháºt kÃ, tà i liệu, tin nhắn, thông tin kinh doanh và nhiá»u thứ quan trá»ng khác của bạn hay tất cả những thứ bạn cần để là m việc cÅ©ng nhÆ° giải trà vá»›i máy tÃnh Ä‘á»u được chứa trong Ä‘Ä©a cứng ngay cả khi máy tÃnh đã tắt. Thá»±c tế, Ä‘Ä©a cứng là thứ ảnh hưởng tá»›i bạn nhiá»u nhất trong máy tÃnh chứ không phải là bá»™ xá» lý! ChÃnh vì thế việc kiểm soát được trạng thái Ä‘Ä©a cứng cÅ©ng nhÆ° tình hình hoạt Ä‘á»™ng của nó sẽ giúp bạn tránh mất mát thông tin. Những công cụ vừa giá»›i thiệu Ä‘á»u rất hữu dụng bởi chúng cho phép theo dõi sức khá»e, quá trình là m việc của Ä‘Ä©a cứng, Ä‘Æ°a ra các cảnh báo nếu có vấn Ä‘á» bất thÆ°á»ng để bạn có phÆ°Æ¡ng án khắc phục kịp thá»i.
CHỌN MUA ÄĨA CỨNG
Vấn Ä‘á» lÆ°u trữ hiện nay khá Ä‘Æ¡n giản do giá ổ cứng đã giảm đáng kể và giá GB/USD thấp hÆ¡n bao giá» hết. Thá»±c tế, không có định mức nà o cho dung lượng Ä‘Ä©a cứng, bạn cần bao nhiêu thì mua bấy nhiêu, Ä‘iá»u đáng quan tâm là tốc Ä‘á»™ (thÆ°á»ng là 7200rpm), giao tiếp (SATA-2) và chế Ä‘á»™ bảo hà nh từ nhà sản xuất. Nếu cần dung lượng lá»›n, bạn có thể xem xét má»™t và i sản phẩm trên 250GB nhÆ° Caviar SE16 320GB của Western Digital và Seagate Barracuda 7200.10 320GB. Hai sản phẩm nà y cạnh tranh quyết liệt trong các phép thá» nghiệm cÅ©ng nhÆ° nháºn xét của ngÆ°á»i dùng. Seagate có vẻ tốt hÆ¡n trong các ứng dụng Ä‘a phÆ°Æ¡ng tiện, trong khi Western Digital lại vượt lên khi hệ thống thá»±c hiện tác vụ xá» lý Ä‘a nhiệm. Mặc dù váºy, thá»±c tế sá» dụng sẽ không khác biệt nhiá»u. Bạn cÅ©ng có thể xem xét những model dung lượng từ 400GB trở lên nếu thÆ°á»ng xuyên lÆ°u phim ảnh, hay là má»™t tÃn đồ trung thà nh của BitTorrent vì số tiá»n phải chi thêm cho mức dung lượng tăng cÆ°á»ng chắc chắn không nhiá»u nhÆ° mua thêm ổ má»›i. DÄ© nhiên, không cần thiết phải có tá»›i 2 ổ cứng trong cùng má»™t máy tÃnh, nhÆ°ng nếu lắp nhÆ° thế bạn có thể táºn dụng được Æ°u thế tốc Ä‘á»™ hoặc tÃnh an toà n dữ liệu của RAID-0 hoặc RAID-1. Ngay cả khi không muốn sá» dụng RAID, hiệu năng cÅ©ng có thể được cải thiện trong Windows bằng cách đặt các file tráo đổi cÅ©ng nhÆ° ứng dụng sang ổ Ä‘Ä©a cứng thứ hai. Má»™t số nhà sản xuất có phát triển các loại ổ Ä‘Ä©a tốc Ä‘á»™ cá»±c cao nhÆ° Western Digital vá»›i dòng Raptor, tuy nhiên Ä‘iểm yếu của các ổ loại nà y là dung lượng khá nhá» và giá thà nh cao.
Má»™t vấn Ä‘á» khác cần phải đặc biệt chú ý là nhiệt Ä‘á»™ của Ä‘Ä©a cứng, tránh để nhiệt Ä‘á»™ lên quá cao. Bạn nên dùng má»™t số phần má»m chuyên dụng theo dõi nhÆ° SpeedFan (www.almico.com) hay Motherboard Monitor 5. Nếu muốn đảm bảo các thông số chÃnh xác tuyệt đối, bạn có thể tham khảo thêm những giải pháp phần cứng của má»™t số nhà sản xuất thứ 3 nhÆ° CoolerMaster Aerogate II hay CoolDrive 6 (www.fastest.com.vn).
Tạm thá»i, những lá»±a chá»n SSD và Hybrid chÆ°a có nhiá»u - SSD còn quá đắt (khoảng 350USD cho loại 32GB), Hybrid má»›i chỉ có trên máy tÃnh xách tay Ä‘á»i má»›i đắt tiá»n, ngÆ°á»i dùng Desktop vẫn nên trung thà nh vá»›i các loại ổ Ä‘Ä©a truyá»n thống kết hợp vá»›i USB Flash vì dá»… dà ng hÆ¡n cho việc nâng cấp cÅ©ng nhÆ° bảo trì. Nhìn chung, không có má»™t công thức cụ thể cho việc lá»±a chá»n ổ cứng đặc biệt là trên hệ máy tÃnh để bà n cá nhân. Bạn nên tá»± đánh giá dá»±a trên nhu cầu cá nhân và chá»n mức dung lượng cÅ©ng nhÆ° kiểu cấu hình phù hợp vá»›i ná»n tảng phần cứng mà mình Ä‘ang sở hữu.
Last edited by Khóc Trong Äêm; 21-10-2010 at 09:29 PM.
|