Hoàng hậu Margot - Alexandre Dumas

[phongvan]

Chương 55

Hình nhân bằng sáp

Đã tám ngày nay Charles nằm liệt giường vì bị sốt suy nhược, đôi khi có những cơn kịch phát giống như bệnh trúng phong lúc lên cơn. Trong những cơn kịch phát, thỉnh thoảng ông rú lên khiến đám vệ binh đứng canh ngoài tiền phòng lắng nghe với vẻ khiếp hãi. Tiếng rú dội lại thành tiếng vọng trong những tầng sâu thẳm của cung Louvre mà ít lâu nay dường như hay bị thức tỉnh bởi những tiếng động khủng khiếp. Rồi khi cơn bệnh lui, ông mệt mỏi, mắt lớ đờ, tới tựa vào tay nhũ mẫu trong niềm im lặng vừa có ý khinh miệt vừa có vẻ kinh hoàng.
Không bày tỏ với nhau về những cảm. giác của mình, mẹ và con mỗi người đều tìm cách lẩn tránh chứ không chạm trán nhau. Catherine de Médicis và quận công d Alençon trong lòng đã rập rình những ý nghĩ hắc ám. Kể lại điều đó có khác nào như muốn mô tả sự lúc nhúc ghê tởm dưới đáy sâu một ổ rắn độc.
Henri đã bị nhốt kín trong phòng, và theo lệnh của chính Charles, không ai được phép gặp ông ngay cả Marguerite cũng vậy.
Trước mắt mọi người, đó là sự thất sủng hoàn toàn; Catherine và d Alençon tưởng Henri thế là đã hết đường ngoi ngóc nên cảm thấy dễ thở hơn, còn Henri ăn uống bình tĩnh hơn, lòng hy vọng người ta đã quên mất mình
Tại triều đình, không ai ngờ tới nguyên nhân thật của căn bệnh của nhà vua. Thầy Ambroise Paré và Madin, đồng nghiệp của thầy, đã thừa nhận là có viêm ở dạ dày, họ đã nhầm kết quả với nguyên nhân và chỉ đến thế thôi. Do đó họ đã kê một chế độ ăn uống nhằm làm giảm nhẹ cơn đau và có ích, thứ nước uống đặc biệt mà René đã chỉ định và Charles uống một ngày ba lần do chính tay nhũ mẫu mang tới, chất nước đó là nguồn thức ăn chính của nhà vua.
De Mole và Coconnas bị cầm cố chặt chẽ ở Vincennnes. Đã có tới chục lần Marguerite và phu nhân de Nervers cố thử tìm cách gặp họ hay ít ra là trao được cho họ một lá thư, nhưng cả hai nàng đều thất bại.
Một sớm, giữa những cơn đau và hồi sức mà Charles luôn luôn cảm thấy, ông thấy trong người khá hơn và muốn cho tất cả triều đình vào chầu. Như thường lệ, mặc dù lễ mình khởi không có nữa, sáng nào quần thần cũng tới. Thế là cửa được mở qua sắc xanh xao trên má, màu vàng vọt trên vầng trán nhẵn như ngà, những tia lửa bừng bừng của đôi mắt trũng sâu thâm quầng, người ta nhận thấy căn bệnh bí hiểm đã tàn hại nhà vua trẻ tuổi đến mức độ cao.
Chẳng mấy chốc, phòng ngự đã đầy chật những triều thần tò mò và quan tâm. Catherine, d Alençon và Marguerite được báo là nhà vua cho vào chầu.
Cả ba người lần lượt đến cách nhau một quãng thời gian ngắn: Catherine bình thản, d Alençon tươi cười, Marguerite phờ phạc.
Catherine ngồi xuống đầu giường con trai mà không để ý tới ánh mắt nhà vua khi bà tới gần. Ông d Alençon đứng phía cuối giường.
Marguerite tỳ người lên một chiếc bàn. Thấy vầng trán nhợt nhạt, gương mặt võ vàng và hố mắt sâu thẵm của anh, nàng không cầm được một giọt nước mắt và thở dài.
Chẳng có gì lọt khỏi mắt Charles được. Ông nhìn thấy giọt lệ ấy nghe tiếng thở dài ấy và khẽ gật đầu với Marguerite.
Dấu hiệu dù rất nhỏ nhoi khó nhận thấy nhưng vẫn làm nét mặt của bà hoàng hậu Navarre tội nghiệp tươi lên. Henri đã không kịp hay thậm chí có lẽ không muốn nói gì cho nàng biết trước. Nàng lo lắng cho chồng và run sợ cho người yêu. Đối với bản thân mình thì nàng không ngại gì hết. Nàng biết quá rõ De Mole và hiểu rằng nàng có thể tin cậy nơi chàng.
- Thế nào? - Catherine hỏi - Con thân yêu, con thấy trong người thế nào?
- Khá hơn mẹ ạ.
- Các thầy thuốc của anh bảo sao?
- Các thầy thuốc của tôi ấy à? Ồ! Đó quả là những vị danh y mẹ ạ - Charles vừa nói vừa phá lên cười - Tôi xin thú nhận là tôi hết sức vui thích được nghe họ bàn luận với nhau về căn bệnh của tôi. Nhũ mẫu, đem cho ta nước uống.
Nhũ mẫu đem lại cho Charles một tách thứ nước uống thường lệ của ông.
- Thế họ cho anh uống thuốc gì?
- Ồ! Thưa bà, ai mà biết được họ kê cho tôi thứ thuốc ma gì? - Nhà vua vừa đáp vừa hấp tấp nuốt vội chén thuốc của ông.
- Cái mà anh tôi cần - François xen vào - Đó là phải dậy được và ra sưởi nắng mặt trời. Săn bắn sẽ làm anh khỏe vì anh yêu thích đi săn mà.
- Ừ, ấy thế mà cuộc đi săn mới đây lại làm ta ốm đấy - Charles nói với một nụ cười mà quận công khó lòng hiểu nổi ý nghĩa.
D Alençon làm một cử chỉ như muốn xích lại gần anh nhưng một thứ tình cảm nội tâm nào đó khiến ông ta dừng lại. Ông cúi chào và lui ra
- Ông nói những lời đó với vẻ kỳ quặc đến nỗi cuộc nói chuyện dừng lại ở đó còn những người dự chầu thì không lúc nào xen vào được một câu. Rồi nhà vua gật đầu ra hiệu. Triều thần hiểu rằng cuộc triều kiến đến đây kết thúc, lục tục rút lui.
Marguerite quỳ xuống bàn tay xương xẩu người anh chìa ra cho mình, siết chặt và hôn, rồi cũng lui về.
"Margot tốt bụng" - Charles lẩm bẩm.
Chỉ mỗi mình Catherine vẫn ngồi lại đầu giường. Khi thấy chỉ còn một mình với mẹ. Charles lùi dần về phía thành giường phía trong với cảm giác kinh sợ như người ta lùi trước một con rắn.
Đó là vì Charles được René thú nhận và cho biết và hơn nữa, nhờ yên tĩnh trầm tư suy nghĩ, Charles thậm chí không còn đến cả cái may mắn được nghi ngờ nữa.
- Ông đã biết rõ cái chết của ông là do ai và cái gì gây ra.
Vì vậy khi Catherine tới gần giường và chìa ra phía con trai bàn tay lạnh ngắt cũng như cái nhìn của bà, con bà rùng mình và phát sợ.
- Bà ở lại đây à? - Charles hỏi.
- Ừ, con ạ - Catherine đáp - Ta cần nói với con về mấy việc quan trọng.
- Xin bà cứ nói đi - Charles đáp và lại càng lùi sâu hơn nữa.
- Thưa bệ hạ, ta đã nghe Người khẳng định lúc nãy rằng thầy thuốc của Người là những bậc danh y.
- Thưa bà, tôi vẫn khẳng định như vậy.
- Tuy vậy, họ đã làm được gì kể từ khi bệ hạ lâm bệnh?
- Chẳng làm gì cả, có thế thật… Nhưng nếu bà nghe thấy những điều họ nói nhỉ… Thưa lệnh bà, tôi chỉ muốn được ốm để nghe những bài bình luận thông thái đến thế mà thôi.
- Còn ta, con ạ, con có muốn ta nói với con một điều không?
- Sao? Xin bà cứ nói đi.
- Này, ta nghi rằng tất cả các vị danh y đó không hiểu gì hết về căn bệnh của anh.
- Thưa bà, thật thế sao?
- Có thể họ nhìn thấy kết quả, nhưng không biết rõ nguyên nhân.
- Có thể lắm - Charles vẫn chưa hiểu Thái hậu định dẫn câu chuyện tới đâu.
- Thế nên họ chữa triệu chứng chứ không phải chữa căn nguyên của bệnh.
- Thề có linh hồn tôi! - Charles ngạc nhiên kêu lên - Tôi nghĩ là mẹ nói đúng đấy.
- Thế này con ạ, đối với lợi ích quốc gia cũng như đối với lòng ta, thật không thể để anh ốm lâu hơn được nữa. Vì trước hết là tinh thần anh sẽ sa sút, thế nên ta đã cho triệu tất cả những bác sĩ thông thái nhất.
- Thông thái nhất về nghề y ấy ư, thưa bà?
- Không, một nghề còn thâm thuý hơn, một thứ nghệ thuật cho phép người ta không chỉ đọc được trong thân thể con người mà còn đọc được trong lòng người nữa.
- À! Cái nghề ấy đẹp đấy, thưa bà. Người ta không dạy nghề ấy cho các ông vua cũng đúng thôi! Thế các việc tìm kiếm của bà có kết quả gì không?
- Có
- Kết quả như thế nào?
Đó chính là kết quả ta mong đợi. Và ta đem đến cho bệ hạ liều thuốc có thể chữa khỏi cả thể xác lẫn trí óc Người.
Charles rùng mình. Ông nghĩ rằng Thái hậu thấy ông lâu chết quá đã quyết định kết liễu một cách khôn khéo điều mà bà đã bắt tay vào làm một cách vô tình.
- Thế thuốc ấy đâu? - Charles chống cùi tay nhỏm dậy và nhìn mẹ.
- Thuốc ở ngay trong căn bệnh - Catherine đáp.
- Vậy căn bệnh là ở đâu?
- Con hãy nghe ta, đã bao giờ con nghe thấy chuyện những kẻ thù bí mật tuy ở xa nhưng vẫn giết chết nạn nhân của mình không?
- Giết chết bằng gươm hay bằng thuốc độc? Charles hỏi, mắt không rời khỏi vẻ mặt lạnh lùng của mẹ.
- Không, giết người bằng những phương tiện chắc chắn hơn nhiều, khủng khiếp hơn nhiều.
- Xin lệnh bà nói rõ ra.
- Con ạ, anh có tin vào ma thuật và phù phép không?
Charles nén một nụ cười khinh miệt vẻ không tin.
- Tin nhiều lắm chứ - Ông đáp.
- Thế thì những nỗi đau của bệ hạ là ở đấy - Catherine vội vàng nói - Một kẻ thù của bệ hạ không dám đánh Người công khai, đã bí mật âm mưu chống Người. Việc hắn âm mưu chống lại thể xác bệ hạ càng nguy hiểm hơn vì hắn không có tòng phạm và người ta không thể nắm bắt được những giây mơ rễ má bí ẩn của âm mưu này.
- Thật quả là không! - Charles phẫn nộ trước quá nhiều trò xảo quyệt.
- Con hay tìm kỹ lại xem. Hãy nhớ lại vài âm mưu bỏ trốn mà đáng ra đã đảm bảo cho kẻ giết người khỏi bị trừng phạt.
- Kẻ giết người! - Charles kêu lên - Bà bảo là kẻ giết người ư? Có kẻ định giết tôi ư, thưa mẹ?
Con mắt mượt mà của Catherine tròn lên một cách giả dối dưới lớp mi:
- Đúng thế con ạ, có thể anh còn nghi ngờ, nhưng ta thì ta tin chắc rồi.
- Tôi không bao giờ nghi ngờ những lời mẹ nói với tôi - Nhà vua chua chát nói - Thế người ta định giết tôi như thế nào. Tôi thật tò mò đấy.
- Giết bằng phù phép.
- Bà nói rõ ra xem nào - Tuy ghê tởm nhưng Charles vẫn trở lại với vai trò người quan sát của mình.
- Nếu cái kẻ âm mưu mà tôi muốn vạch mặt chỉ tên ấy… kẻ đó tự đáy lòng bệ hạ cũng biết là ai rồi… Nếu kẻ đó sau khi đã sắp đặt xong hết các mưu chước của hắn, sau khi tin chắc sẽ thành công, nếu hắn đã trốn thoát được rồi thì có lẽ không ai có thể thấu được nguyên nhân những cơn đau đớn của bệ hạ được. Nhưng thưa bệ hạ, may mắn thay, em Người đã quan tâm đến Người.
- Em nào?
- Người em d Alençon của bệ hạ.
- À ừ nhỉ, tôi quên mất là tôi có một ông em đấy - Charles lẩm bẩm và cười với vẻ chua chát - Vậy bà nói tiếp đi.
- May thay nó đã vạch ra được khía cạnh vật chất của việc âm mưu này cho bệ hạ. Nhưng vốn là một đứa trẻ còn thiếu kinh nghiệm, nó chỉ nhìn thấy dấu vết của một mưu cơ bình thường, những bằng chứng của việc lẩn trốn của một thanh niên. Còn ta, ta tìm kiếm những bằng chứng của một hành động quan trọng hơn nhiều vì ta biết rõ tầm nhìn của thủ phạm.
- Ái chà! Mẹ ơi, hình như mẹ đang nói đến vua Navarre thì phải - Charles nói, ông muốn biết xem cái trò giả vở giả vịt kiểu Florentine này sẽ đi tới đâu.
Catherine cúi mặt xuống đầy vẻ đạo đức giả.
- Tôi thấy hình như tôi đã cho bắt hắn và dẫn tới Vincennnes vì tội bỏ trốn mà bà vừa nói đấy - Nhà vua tiếp - Vậy ra hắn còn nhiều tội hơn là tôi tưởng sao?
- Anh có cảm thấy bị cơn sốt giày vò không? - Catherine hỏi.
- Chắc chắn là có, thưa bà - Charles cau mày nói.
- Anh có cảm thấy như bị lửa nung nấu tim gan anh không?
- Có - Charles đáp, vẻ mặt ông mỗi lúc mỗi tối sầm.
- Có những cơn đau đầu chạy từ mắt anh rồi xuyên qua óc như những làn tên bắn không?
- Có chứ, thưa bà. Ồ! Tôi cảm thấy tất cả những điều đó! Bà tả căn bệnh của tôi mới đúng làm sao!
- Đó là vì đơn giản lắm bệ hạ hãy nhìn đây…
Và bà rút từ dưới áo choàng ra một vật mà bà trình lên cho nhà vua.
Đó là một hình nhân bằng sáp vàng nhạt, cao chừng sáu tấc. Bên trong hình nhân này mặc một chiếc váy điểm sao vàng bằng sáp, ngoài là một chiếc hoàng bào cũng bằng chất liệu như vậy.
- Thế cái tượng nhỏ này là thế nào? - Charles hỏi.
- Xin bệ hạ hãy nhìn vật trên đầu nó.
- Có một vương miện - Charles đáp.
- Thế còn ở tim?
- Một chiếc kim.
- Vậy bệ hạ có nhận ra mình đây không?
- Tôi à?
- Vâng chính bệ hạ, với vương miện và hoàng bào của mình.
- Thế ai đã làm hình nhân này? - Charles bắt đầu thấy mệt vì trò hề này hỏi - Chắc vua Navarre chứ?
- Thưa bệ hạ không đâu.
- Không đâu!… Thật tôi không hiểu bà nữa đấy.
- Ta nói không là vì bệ hạ có thể hiểu theo nghĩa đen lời ta nói. Lẽ ra ta đã nói đúng vậy nếu bệ hạ đặt câu hỏi một cách khác.
Charles không trả lời. Ông cố gắng tìm hiểu tất cả những ý nghĩ của cái tâm hồn đen tối này, mỗi khi ông tưởng đã sắp sửa đọc được rõ ràng trong đó thì nó lại luôn luôn tự khép kín mình lại trước mắt ông.
- Thưa bệ hạ - Catherine tiếp - Nhờ quan tổng biện lý Laguesle, hình nhân này của bệ hạ đã được tìm thấy ở nhà kẻ mà vào hôm săn chim đã giữ một con ngựa với yên cương sẵn sàng cho vua Navarre.
- Ở nhà ông de La Mole phải không?
- Chính hắn. Và xin bệ hạ hãy nhìn lại mũi kim thép đâm vào tim này, bệ hạ hãy nhìn xem có chữ gì ghi trên tờ giấy gắn trên đó.
- Tôi thấy có chữ M.
- Có nghĩa là MORT(1), đó là công thức của phép yêu. Kẻ yểm bùa đã viết lời nguyền của mình lên chính vết thương hắn đã gây ra. Nếu hắn muốn làm cho người ta bị điên như quận công Bretagne đã làm đối với vua Charles VI, thì hắn phải đâm kim vào đầu và thay chữ M bằng chữ F(2).
- Vậy theo bà kẻ định hại tôi là ông de Mole phảỉ không?
- Đúng vậy, như con dao muốn đâm vào tim, nhưng đằng sau con dao là cánh tay dùng nó.
- Thế ra đó là tất cả nguyên nhân khiến tôi đau ốm! Ngày nào mà yêu phép bị phá vỡ thì tôi khỏi bệnh? Nhưng làm thế nào? - Charles hỏi - Mẹ thì mẹ biết nhưng còn tôi thì ngược lại với mẹ. Mẹ đã nghiên cứu chuyện này cả đời rồi, tôi lại rất mù tịt về mặt ma thuật và phù phép.
- Cái chết của kẻ yểm bùa sẽ phá tan yêu thuật, chỉ có thế thôi. Ngày nào yêu thuật bị phá vỡ, căn bệnh sẽ lui - Catherine đáp.
- Thật à! - Charles hỏi với vẻ ngạc nhiên.
- Sao? Anh không biết những điều ấy sao?
- Đức Mẹ ơi! Tôi đâu phải là phù thuỷ!
- Thế bây giờ thì bệ hạ đã tin hẳn rồi chứ? - Catherine hỏi.
- Chắc chắn.
- Niềm tin sẽ làm dẹp bớt nỗi no ngại của bệ hạ chứ?
- Không, mẹ ạ, tôi nói thật lòng tôi đấy.
Gương mặt Catherine dãn ra.
- Sáng danh Chúa! - Bà kêu lên như thể bà tin vào Chúa lắm.
- Đúng thế, sáng danh Chúa! - Charles giễu cợt nhắc lại - Bây giờ tôi biết được ai gây ra tình trạng hiện nay của tôi và do đó phải trừng phạt ai.:
- Và chúng ta sẽ trừng trị…
- Ông de Mole chứ gì? Bà chẳng nói hắn là thủ phạm là gì?
- Ta nói hắn là công cụ.
- Thế này - Charles phán - Trước hết là ông de Mole cái đã hắn là đứa quan trọng nhất. Những cơn đau của tôi có thế làm nảy sinh quanh chúng ta những mối ngờ vực nguy hiếm. Phải làm sao cho mọi việc được làm sáng tỏ nhanh lên và sự thực được phơi bày.
- Vậy là ông La Mole?
- Hắn mà làm thủ phạm thì tôi thấy hợp lắm. Tôi đồng ý coi hắn là thủ phạm. Bắt đầu bắt tội hắn trước đã, nếu hắn có tòng phạm hắn sẽ thú nhận.
- Đúng thế - Catherine lẩm bẩm - Nếu hắn không thú nhận, thì người ta sẽ bắt hắn phải thú nhận. Ta có những cách rất chắc chắn để làm việc này.
Rồi bà cao giọng nói và đứng dậy:
- Thưa bệ hạ, vậy là Người cho phép bắt đầu thẩm vấn?
- Tôi mong muốn điều đó thưa bà - Charles nói - Và… càng sớm càng tốt.
Catherine siết tay con trai mà không hiểu hết cơn co giật bứt rứt của bàn tay ấy trong khi siết tay bà. Bà bước ra mà không nghe thấy điệu cười chua cay của nhà vua và lời nguyền rủa khàn khàn khủng khiếp theo sau tiếng cười ấy.
Nhà vua đang tự hỏi liệu có nguy hiểm gì nếu để cho người đàn bà này được tự do thả lỏng và trong vài giờ có thể làm được nhiều việc đến nỗi không còn cách nào cứu vãn được tình thế hay không.
Trong khi còn đang nhìn tấm thảm treo cửa buông xuống sau lưng Catherine, ông nghe thấy có tiếng sột soạt nhè nhẹ sau lưng mình và quay lại, ông bắt gặp Marguerite đang vén tấm thảm treo hành lang dẫn sang phòng nhũ mẫu.
Vẻ xanh xao, đôi mắt thất thần, ngực phập phồng chứng tỏ Marguerite đang rất xúc động.
- Ôi thưa bệ hạ - Nàng vừa thốt lên vừa lao tới giường anh. Bệ hạ biết thừa rằng bà ta nói dối!
- Bà ta nào? - Charles hỏi.
- Anh Charles, hãy nghe em: phải kết tội mẹ mình thì thật là khủng khiếp nhưng em đã ngờ bà ta sẽ ở lại để tiếp tục theo đuổi hãm hại họ. Nhưng thề có mạng sống của em, của anh, thề có linh hồn chúng ta, em nói rằng bà ta nói dối.
- Theo đuổi hãm hại họ?… Hãm hại ai?
Cả hai người theo bản năng đều nói khẽ, dường như họ sợ phải nghe thấy nhau.
- Trước hết là Henri, Henriot của anh, yêu thương anh, tận tụy với anh hơn ai hết trên đời này.
- Cô tưởng thế à, Margot? - Charles hỏi.
- Ôi thưa bệ hạ, em tin chắc thế.
- Thì ta cũng vậy - Charles đáp.
- Vậy nếu anh tin chắc thế - Marguerite ngạc nhiên hỏi - Tại sao anh lại cho bắt ông ta giải tới Vincennnes?
- Vì chính y yêu cầu được như thế.
- Thưa bệ hạ, ông ta đã yêu cầu được như thế?…
- Ừ cái thằng Henriot ấy có nhiều ý nghĩ kỳ quặc lắm. Có thể hắn nhầm, cũng có thể hắn đúng. Nhưng tóm lại một trong những ý nghĩ đó là hắn được an toàn nếu bị thất sủng hơn là được ân huệ của ta, ở xa ta hơn là ở gần ta, ở Vincennnes thì an toàn hơn ở Louvre.
- À! - Em hiểu rồi - Marguerite đáp - Vậy là ông ta được an toàn?
- Thánh mẫu ơi! Hắn được an toàn như bất kỳ kẻ nào mà Beaulieu đã đem đầu ra đảm bảo với ta.
- Ôi xin cám ơn anh, Henri vậy là ổn. Nhưng còn…
- Nhưng còn gì? - Charles hỏi.
- Nhưng thưa bệ hạ, còn một người nữa. Có lẽ em quan tâm tới người ấy là sai nhưng rốt cuộc thì em vẫn cứ lo lắng cho người ấy.
- Ai vậy?
- Thưa bệ hạ, xin Người tha thứ cho… Có lẽ em còn dám nêu tên người ấy với anh trai minh, nhưng với đức vua thì em không dám.
- Ông de Mole phải không?
- Than ôi! Thưa bệ hạ. Người đã muốn giết ông ta một lần rồi, và lần ấy, chỉ nhờ có phép mầu nên ông ta mới thoát khỏi sự trả thù của bệ hạ.
- Marguerite, hồi đó hắn chỉ phạm một tội, bây giờ hắn lại phạm những hai…
- Thưa bệ hạ, ông ta đâu có phạm tội thứ hai kia.
- Nhưng cô không nghe thấy bà hiền mẫu của chúng ta nói à, hở Marguerite tội nghiệp?
- Ôi Charles, em đã nói với anh rồi - Marguerite hạ giọng tiếp lời - Em đã bảo anh bà ấy nói dối mà.
- Có lẽ cô không biết có một hình nhân bằng sáp được khám thấy ở nhà ông de La Mole hẳn thôi?
- Thưa anh có chứ, em biết.
- Cái hình nhân ấy lại được chọc một cái kim vào tim và chiếc kim đâm nó bị thương lại mang một tờ giấy nhỏ có chữ M.
- Em cũng biết việc ấy.
- Hình nhân ấy có một chiếc hoàng bào và một vòng vương miện.
- Em biết tất.
- Thế cô giải thích ra sao?
- Em xin nói rằng hình nhân mặc hoàng bào đội vương miện ấy thể hiện một người đàn bà chứ không phải một người đàn ông.
- Chậc! Thế còn mũi kim đâm vào tim thì sao?
- Đó là phù phép khiến người đàn bà ấy yêu mình chứ không phải là bùa yểm để giết hại một người.
- Thế còn chứ M?
- Chữ đó không có nghĩa là MORT (1), như Thái hậu nói.
- Vậy nó có nghĩa là gì? - Charles hỏi.
- Nó có nghĩa… nó là tên của người đàn bà mà ông de Mole đã yêu.
- Thế người đàn bà ấy tên là gì?
- Thưa anh, người ấy tên là Marguerite! - Hoàng hậu Navarre phục xuống trước giường nhà vua, cầm lấy tay Charles trong hai bàn tay mình và áp khuôn mặt đẫm nước mắt của nàng lên đó.
- Cô có im đi không nào? - Charles nhìn quanh với ánh mắt sáng quốc dưới đôi lông mày cau lại - Vì nếu cô đã nghe thấy được thì người ta cũng nghe thấy cô được.
- Ôi! Em cần gì đâu! - Marguerite hất đầu lên nói - Dù cho có mặt cả thế giới ở đây em vẫn tuyên bố trước mọi người rằng thật nhơ nhuốc đem lợi dụng tình yêu của một người quý tộc để làm hoen ố thanh danh ông ta bằng cách gán cho ông ta một vụ ám sát.
- Margot, thế nếu ta bảo cô rằng ta cũng biết rõ như cô điều gì đúng, điều gì sai thì sao?
- Kìa anh!
- Nếu ta nói rằng ông de Mole vô tội thì sao?
- Anh biết thế ư?
- Ta nói với cô rằng ta biết rõ kẻ có tội thực sự.
- Kẻ có tội thực sự! Marguerite thốt lên - Vậy ra đã có tội ác được thực hiện ư?
- Đúng vậy. Dù vô tình hay cố ý, đã có tội ác xảy ra.
- Chống anh ư?
- Chống lại ta.
- Không thể thế được!
- Tại sao không?… Margot, cô nhìn ta mà xem.
Thiếu phụ nhìn anh và rùng mình khi thấy ông xanh xao quá đỗi.
- Margot, ta không còn sống được ba tháng nữa đâu - Charles nói.
- Anh ư, Charles?
- Marguerite, ta bị đầu độc rồi.
Marguerite bật lên một tiếng kêu.
- Im đi - Charles nói - Cần phải để cho người ta tưởng ta chết vì yêu thuật.
- Thế anh có biết kẻ có tội không?
- Ta biết.
- Anh bảo không phải là De Mole đúng không?
- Không phải hắn.
- Chắc chắn cũng không phải là Henriot rồi… Chúa ơi! Liệu có phải… Có phải d Alençon không?… - Marguerite thì thầm.
- Có thể lắm.
- Hay là, hay là… - Marguerite hạ thấp giọng như thể nàng hoảng sợ vì chính điều nàng sắp nói - Hay là… mẹ chúng ta?
Charles im bặt.
Marguerite nhìn ông, đọc thấy trong ánh mắt tất cả những điều nàng muốn biết, nàng vẫn quỳ và ngã ngồi xuống một chiếc ghế bành.
- Ôi! Lạy Chúa! Lạy Chúa! Không thể được! - Nàng lẩm bẩm.
- Sao lại không thể! - Charles phát lên một tiếng cười chói tai và nói - Tiếc là René không có ở đây để kể cho cô thấy chuyện của ta.
- René ấy.
- Đúng vậy. Chẳng hạn sẽ kể cho cô biết là có một người đàn bà mà đối với bà ta hắn không dám từ chối điều gì đã đến mượn hắn một quyền sách cất kỹ trong thư viện của hắn như thế nào, rồi thuốc độc đã được rót lên từng trang sách ra sao, rồi thuốc độc ấy, vốn được dành cho một kẻ mà ta không biết là ai đã rơi vào tay một người khác do tình cờ hoặc do một hình phạt của Chúa như thế nào. Nhưng vì René vắng mặt nên nếu cô thích xem quyển sách thì ở kia, trong phòng của ta, cô sẽ thấy tự dạng của René viết rằng y đã trao quyển sách đó cho người đàn bà đồng hương với y như thế nào, chất độc của nó còn đủ giết hai chục người nữa đấy.
- Charles, im đi, đến lượt anh phải im đi - Marguerite khuyên.
- Thế bây giờ cô thấy rõ rằng mọi người phải tưởng ta chết vì yêu thuật rồi chứ?
- Nhưng thật là bỉ ổi! Thật xấu xa! Xin bệ hạ hãy tha thứ! Người biết rõ rằng chàng vô tội!
- Đúng, ta biết, nhưng người ta phải tưởng rằng hắn có tội. Cô hãy chịu đựng cái chết của người yêu mình, thế còn là ít để cứu vãn danh dự của hoàng tộc Pháp. Ta cũng chịu chết để điều bí mật chết theo ta.
Marguerite cúi đầu, nàng hiểu không thể nào nhà vua để cứu ông De Mole được nữa. Nàng vừa lui về vừa khóc ròng rã và chỉ còn hy vọng vào bản thân mình nữa mà thôi.
Trong khi đó đúng như Charles dự tính, Catherine đã không để phí một phút. Bà viết cho quan tổng biện lý Laguesle một bức thư mà lịch sử đã giữ vẹn toàn từng câu từng chữ và đã đem lại chút ánh sáng đẫm máu cho vụ này:
"Ông biện lý, tối nay người ta đã nói chắc với ta là De Mole đã mắc tội phạm thánh. Tại nhà tên này ở Paris người ta đã tìm thấy nhiều vật nguy hiểm như sách vở, giấy tờ. Ta yêu cầu ông cho gọi viên trưởng toà và bắt đầu thẩm vấn càng sớm càng tốt vụ hình nhân bằng sáp đã bị chúng đâm một nhát vào tim nhằm hại đến thánh thượng(3).
Catherine".
Chú thích:
(1) MORT = tiếng Pháp là Chết.
(2) chữ đầu của từ "Folie" nghĩa là điên
(3) Theo tài liệu nguyên bản

[phongvan]

Chương 56

Những tấm lá chắn vô hình.

Sau hôm Catherine viết thư trên đây, viên chủ pháo đài bước vào phòng Coconnas với một đoàn tùy tùng rất oai vệ: hai lính cầm kích và bốn pháp quan áo đen.
Coconnas được mời xuống một gian phòng ở đó viên biện lý Laguesle và hai quan tòa khác đang chờ chàng để bắt đầu thẩm vấn theo lệnh của Catherine.
Trong tám ngày ở tù, Coconnas đã suy nghĩ nhiều. Mỗi ngày chàng và De Mole lại được gặp nhau một lát nhờ người coi ngục đã có lòng tạo ra sự bất ngờ cho họ mà chắc chẳng phải vì lòng nhân ái không thôi. Chàng và De Mole đã thoả thuận với nhau về cách đối phó của cả hai: đó là chối hết mọi điều, chàng tin chắc rằng khéo léo một chút, vụ này sẽ tiến triển khá hơn, những tội trạng gán cho chàng và bạn cũng chẳng nặng gì hơn tội của người khác. Henri và Marguerite đã không cố trốn lúc ấy, họ không thể bị tai tiếng trong một vụ mà thủ phạm chính đang còn tự do. Coconnas không biết rằng Henri ở trong cùng toà lâu đài với chàng và sự dễ dãi của viên coi ngục cho chàng biết rằng trên chàng có những người bảo trợ mà chàng gọi là những tấm lá chắn vô hình của chàng.
Cho tới lúc đó, những cuộc tra hỏi chỉ nhằm vào những ý đồ của vua Navarre, về dự định trốn và vai trò của haì người bạn trong việc bỏ trốn này. Ở các cuộc thẩm vấn này Coconnas bao giờ cũng trả lời một cách rất mơ hồ và cực kỳ khéo léo. Chàng còn chuẩn bị trả lời theo kiểu đó và đã sắp sẵn những lời ăn miếng trả miếng nho nhỏ thì chợt nhận thấy cuộc thẩm vấn đã đổi chủ đề.
Người ta nói đến một hay nhiều lần họ đi thăm René và một hay nhiều lần hình nhân bằng sáp do De Mole gợi ý làm ra.
Dù đã chuẩn bị kỹ càng, Coconnas tưởng rằng lời tố tội đã giảm nhẹ đi nhiều vì đây không phải là phản lại nhà vua nữa mà chỉ là tội làm một hình nhân của hoàng hậu, với lại hình nhân đó cao chỉ tám tới mười tấc thôi chứ mấy. Thế nên chàng trả lời rất vui vẻ rằng cả chàng lẫn bạn từ lâu rồi đã không chơi trò búp bê và chàng hài lòng nhận thấy nhiều lần câu trả lời của chàng khiến các vị quan tòa mỉm cười.
Thời đó người ta còn chưa viết nên những vần thơ: "Tôi cười, và thế là tôi đã bị thuyết phục", nhưng ý ấy đã được nhắc tới nhiều lần trong văn xuôi. Và Coconnas tưởng rằng đã gần như tước vũ khí các quan tòa chỉ vì họ đã mỉm cười.
Cuộc thẩm vấn kết thúc, chàng trở lên phòng ồn ào ca hát đến nỗi De Mole là người được hưởng tất cả những trò ồn ĩ ấy phải rút ra những kết luận tốt đẹp.
Đến lượt chàng xuống thẩm vấn. Cũng như Coconnas, de Mole ngạc nhiên thấy lời cáo trạng chuyển hướng ban đầu và đi sâu vào một hướng khác. Người ta hỏi chàng về các cuộc tới thăm nhà René. Chàng đáp đã đến nhà gã người xứ Florence chỉ một lần thôi. Người ta lại hỏi xem lần đó chàng có đặt làm một hình nhân bằng sáp không. Chàng trả lời rằng René đưa cho chàng hình nhân đã có sẵn. Người ta hỏi chàng có đúng đó là hình nhân một người đàn ông hay không. Chàng đáp hình nhân đó thể hiện một người đàn bà. Họ lại hỏi có phải phù phép nhằm để giết người đàn ông đó không. Chàng trả lời mục đích của bùa chú nhằm khiến người đàn bà đó yêu mình.
Các câu hỏi đó được đặt đi đặt lại hàng trăm kiểu khác nhau nhưng dù có hỏi cách nào đi chăng nữa, de Mole vẫn trả lời như cũ.
Các quan toà không biết làm sao trước sự thật giản đơn như vậy ngập ngừng nhìn nhau. Khi đó viên tổng biện lý nhận được một bức thư giúp giải quyết được nỗi khó khăn.
Bức thư đó như sau: "Nếu bị cáo chối, hãy sử dụng nhục hình".
Viên biện lý nhét thư vào túi, mỉm cười với De Mole và cho chàng về một cách lễ độ. De Mole về phòng giam của chàng một cách yên tâm nếu như không nói là cũng vui vẻ như Coconnas vậy.
"Mình nghĩ là mọi việc ổn cả". - Chàng tự nhủ.
Một giờ sau chàng nghe có tiếng chân người và thấy một bức thư được nhét vào dưới khe cửa mà không thấy rõ bàn tay nhét thư đó. Chàng nhặt thư và nghĩ chắc nó do viên giữ cửa gửi cho chàng.
Nhìn thấy bức thư, một niềm hy vọng gần như đau đớn cùng một nỗi thất vọng xâm chiếm trái tim chàng, chàng mong bức thư đó của Marguerite, vì từ khi bị cầm tù, chàng chưa nhận được tin tức gì của nàng. Chàng run rẩy nhặt thư. Nét chữ khiến chàng suýt ngất vì sung sướng.
"Can đảm lên - Bức thư viết - Em trông lo đến mọi việc".
"A! Nếu nàng lo đến mọi việc, ta sẽ thoát!" - De Mole vừa thốt lên vừa hôn tờ giấy đã được bàn tay yêu quý chạm vào.
Tại sao De Mole lại hiểu được bức thư ấy và tại sao chàng lại cũng tin như Coconnas vào cái mà anh chàng xứ Piémontais gọi là "những tấm lá chắn vô hình"?
Để biết được điều đó chúng tôi cần phải đưa độc giả tới căn nhà nhỏ bé, chứng kiến biết bao hạnh phúc đắm say, nơi những hương thơm còn chưa phai nhạt, những kỷ niệm ngọt ngào nay đã trở thành bao niềm khắc khoải làm tan nát cõi lòng người đàn bà đang gục người trên những tấm gối nhung.
"Là bà hoàng đầy thế lực, trẻ trung, giàu có, xinh đẹp mà phải đâu khổ như ta! Ôi, không thể được! Thiếu phụ thốt lên".
Trong cơn xúc động, nàng đứng dậy bước đi rồi đột ngột dừng lại tì vầng trán nóng bỏng vào thứ đồ cẩm thạch lạnh giá rồi lại vùng dậy với khuôn mặt nhợt nhạt đầm đìa nước mắt.
Nàng rên rỉ xoắn tay vào nhau và ngã phịch xuống một chiếc ghế bành, cõi lòng tan nát.
Đột nhiên, tấm thảm che ngăn cách căn nhà phố Cloche Percée với căn phòng phố Tizon được cuốn lên có tiếng lụa sột soạt bên tường gỗ và quận chúa de Nervers xuất hiện.
- Ôi, cậu đấy à? - Marguerite thốt lên - Mình đợi cậu sốt ruột quá! Thế có tin gì không?
- Tin xấu lắm cô bạn tội nghiệp ạ. Đích thân Catherine thúc đẩy cuộc thẩm vấn, lúc này bà ta vẫn còn ở Vincennnes.
- Còn René?
- Y đã bị bắt.
- Trước khi cậu kịp nói chuyện với y à?
- Thế còn những chàng trai của chúng ta?
- Mình có tin của họ rồi.
- Nhờ lão giữ cửa à?
- Vẫn thế.
- Thế sao?
- Đây, ngày nào họ cũng nói chuyện được với nhau. Hôm kia họ đã bị khám xét. De Mole đã đập vỡ chân dung của cậu chứ không chịu nộp nó.
- Ôi De Mole!
- Còn Anibal đã cười vào mũi những kẻ đi khám xét.
- Anibal tốt quá! Sau đó thì sao?
- Sớm nay họ đã bị tra hỏi về cuộc đi trốn của nhà vua, về những dự định nổi loạn của ông ta ở Navarre, nhưng họ không nói gì hết.
- Ô mình biết là họ sẽ im lặng mà, nhưng im như thế cũng chết mà nói cũng chết.
- Ừ nhưng chúng mình sẽ cứu họ chứ.
- Cậu đã nghĩ tới việc của chúng mình rồi à?
- Mình chỉ lo đến việc ấy từ hôm qua tới giờ.
- Thế ra sao rồi?
- Mình vừa thỏa thuận với Beaulieu xong. A, bà hoàng thân mến ơi cái thằng cha mới khó tính và tham lam làm sao! Việc này phải đổi bằng một mạng người và ba trăm ngàn écus.
- Cậu bảo hắn khó tính và tham lam… Thế mà hắn lại chỉ đòi có một mạng người với ba trăm ngàn écus… Thế rẻ quá còn gì?
- Rẻ quá… ba trăm ngàn écus!… Cả những đồ trang sức của cậu lẫn của mình đều không đủ đâu đấy.
- Ô không lo. Vua Navarre sẽ trả, quận công d Alençon sẽ trả, anh Charles của mình sẽ trả nếu không thì…
- Này, cậu nói như đồ điên ấy. Mình có ba trăm ngàn écus ấy rồi.
- Cậu ấy à?
- Ừ mình.
- Thế cậu kiếm ở đâu ra?
- À thế mới tuyệt chứ!
- Bí mật à?
- Trừ cậu ra thì với ai cũng là bí mật cả.
- Ôi lạy Chúa! - Marguerite mỉm cười giữa hai hàng lệ - Cậu ăn trộm đấy à?
- Cậu cứ xét xem.
- Xem nào.
- Cậu có nhớ thằng cha Nantouillet đáng tởm ấy không?
- Thằng cha nhà giàu cho vay lãi ấy à?
- Thế cũng được.
- Thế sao?
- Này nhé, một hôm hắn thấy một người đàn bà tóc vàng, mắt xanh đeo ba viên hồng ngọc một ở trán, hai ở thái dương, mà cách trang điểm ấy đối với nàng rất hợp. Vì không biết đó là một quận chúa nên cái thằng cha nhà giàu cho vay nặng lãi ấy mới thốt lên: "Nếu được hôn lên chỗ của ba viên hồng ngọc kia, ta sẽ đặt vào đó ba viên kim cương mỗi viên trị giá một trăm ngàn écus."
- Thế thì sao, Henriette?
- Này cô bạn ơi, kim cương đã có và được bán đi rồi.
- Ôi Henriette! Henriette! - Marguerite lẩm bẩm.
- Nào, mình yêu Anibal cơ mà! - Quận chúa thốt lên với giọng dạn dày đầy vẻ ngây thơ tuyệt vời thể hiện được cả cho thời đại đó và cả cho người đàn bà.
- Quả có thế - Marguerite vừa mỉm cười vừa đỏ mặt – Cậu yêu chàng, thậm chí lại còn yêu nhiều quá là đằng khác.
Nói thế nhưng nàng lại siết tay bạn.
- Vậy là nhờ ba viên kim cương - Henriette tiếp - mà có cả ba trăm ngàn écus lẫn người rồi.
- Người à? Người nào?
- Cái người để giết ấy. Cậu quên mất là phải giết một người à?
- Thế cậu đã tìm ra cả người để giết rồi à?
- Chính thế.
- Cũng với giá như thế à? - Marguerite mỉm cười hỏi.
- Với giá như thế thì mình tìm ra cả ngàn rồi - Henriette đáp - Không, không, chỉ cần năm trăm écus thôi.
- Cậu tìm ra một người đồng ý để bị giết với giá năm trăm écus?
- Biết sao được? Thời buổi này cũng phải sống chứ.
- Bạn ạ, mình thật không hiểu cậu nữa đấy. Nói rõ ra xem nào những câu đánh đố chỉ làm mất thì giờ trong hoàn cảnh chúng ta hiện nay.
- Cậu nghe nhé: viên coi ngục của De Mole và Coconnas là một cựu chiến binh và biết rõ một vết thương là như thế nào. Ông ta rất muốn giúp đỡ các ông bạn của chúng ta nhưng không muốn mất chỗ làm. Chỉ cần đâm một nhát dao cho khéo là ổn cả. Chúng ta sẽ thưởng cho lão còn nhà nước sẽ bồi thường cho lão. Như thế là hắn sẽ ăn cả hai bên.
- Nhưng việc đâm dao ấy…
- Cứ yên tâm. Anibal sẽ đâm.
- Ừ nhỉ - Marguerite vừa cười vừa nói - Chàng ta đã ba lần đâm cả dao lẫn gươm vào người De Mole mà De Mole đâu có chết, có thể hy vọng lắm.
- Đồ ác, mình lại không nói nữa bây giờ.
- Ôi không, mình xin cậu, cứ nói cho mình phần tiếp đi. Chúng mình cứu họ như thế nào?
Thế này nhé: chỗ ngôi nhà thờ nhỏ là nơi duy nhất những người đàn bà không phải tù nhân có thể vào được. Chúng mình sẽ nấp sau bàn thờ, dưới khăn trải bàn thờ, họ sẽ tìm thấy hai con dao găm. Cửa kho giữ đồ thánh sẽ được mở ra từ trước, Coconnas sẽ đâm người coi tù, hắn sẽ ngã xuống giả vờ chết. Khi ấy chúng mình sẽ chui ra, chúng mình sẽ quàng cho mỗi anh chàng một chiếc áo khoác, chúng mình sẽ trốn qua cửa kho giữ đồ thánh, và vì chúng mình có khẩu lệnh nên sẽ ra được không trở ngại gì.
- Thế ra rồi thì sao?
Ở cửa có hai con ngựa, họ lên ngựa và rời khỏi vùng Ile de France này để tới Lorains. Rồi từ đó thỉnh thoảng họ lại cải trang quay về.
- Cậu thật làm mình sống lại đấy. Vậy chắc chúng mình cứu thoát được họ chứ?
- Mình gần như có thể đảm bảo được đấy.
- Thế đã sắp chưa?
- Chúa ơi! Trong ba bốn ngày nữa, Beaulieu sẽ báo cho chúng ta.
- Thế nếu người ta nhận ra cậu trong vùng lân cận Vincennnes thì sao? Điều này có thể hại cho việc của chúng mình.
- Làm sao mà nhận ra mình được. Mình đội mũ trùm nữ tu người ta còn chẳng nhìn thấy mũi mình nữa là.
- Chúng mình cẩn thận quá cũng không thừa mà.
- Mẹ kiếp, như Anibal vẫn nói đấy, mình biết lắm chứ?
- Thế cậu có hỏi gì về vua Navarre không?
- Mình có nhờ.
- Sao?
- Này, hình như ông ta chưa bao giờ vui vẻ đến thế. Ông ta cười, ông ta hát, ông ta đánh chén thịnh soạn và chỉ xin có một điều là được giữ cho chặt.
- Ông ta nói đúng đấy. Thế còn mẹ mình?
- Mình đã bảo rồi, bà ta ra sức thúc đẩy vụ án.
- Ừ nhưng bà ta không nghi ngờ gì hết về phía bọn mình chứ?
- Làm sao mà nghi ngờ được? Mọi kẻ dính vào việc đều phải giữ mồm giữ miệng nếu muốn được lợi. À, mà mình biết bà ta đã truyền cho các quan thành Paris chuẩn bị sẵn sàng.
- Phải hành động nhanh lên Henriette ạ. Nếu các tù nhân của chúng ta bị chuyển ngục thì lại phải làm lại từ đầu đấy.
Cứ yên tâm, mình cũng mong họ chóng được thoát ra như cậu thôi.
- Ôi, mình biết chứ! Ngàn lần cám ơn cậu vì những việc cậu vừa làm.
- Tạm biệt Marguerite nhé, mình lại đi lo liệu công việc đây.
- Cậu có tin chắc vào Beaulieu không?
- Mình mong rằng thế.
- Thế còn người coi ngục?
- Hắn ta đã hứa.
- Còn ngựa thì sao?
- Sẽ có những con hay nhất trong tàu ngựa của quận chúa de Nervers.
- Mình phục cậu đấy Henriette.
Marguerite ôm chầm lấy bạn. Họ hẹn ngày nào cũng gặp lại nhau vào giờ này ở đây rồi chia tay. Chính hai thiếu phụ dễ thương và đầy tận tụy ấy là người mà Coconnas đã gọi một cách rất có lý là những tấm lá chắn vô hình của chàng.

[phongvan]

Chương 57

Các pháp quan

Sau buổi hỏi cung, trong đó lần đầu tiên, vấn đề hình nhân bằng sáp được đặt ra, Coconnas bảo De Mole khi hai người gặp nhau:
- Này ông bạn ơi, mình thấy mọi việc đều có vẻ ổn thoả và chẳng mấy chốc mà chúng mình sẽ bị các pháp quan bỏ rơi thôi. Điều này hoàn toàn ngược với việc thầy thuốc bỏ rơi con bệnh tức là ông ta không thể cứu con bệnh được nữa, còn khi pháp quan bỏ rơi bị cáo, có nghĩa là ông ta mất hẳn hy vọng được cho chặt đầu anh ta.
- Ừ, thậm chí mình còn thấy rõ bàn tay của các cô bạn cao quý của chúng mình qua thái độ lịch sự, sự dễ dãi của các viên coi ngục, sự mềm dẻo của các cánh cửa, nhưng cứ theo như điều người ta nói với nhau thì mình vẫn chưa nhận ra thái độ ông de Beaulieu.
- Mình thì mình nhận ra lắm chứ, chỉ tội phải trả giá đắt đấy.
- Chậc! Một người là công chúa, một người là hoàng hậu, cả hai đều giàu, chẳng bao giờ họ có dịp tiêu tiền tốt hơn thế này đâu.
Bây giờ ôn lại bài cho nhớ nhé: họ đưa chúng mình tới tiểu giáo đường, để chúng mình đấy với anh chàng gác ngục của bọn mình rồi ở chỗ đã định mỗi đứa chúng mình sẽ tìm được một con dao găm, rồi mình mới khoét cho anh chàng coi ngục một lỗ vào bụng…
- Chớ chớ, đâm vào bụng thì cậu khiến hắn không hưởng được năm trăm ngàn écus mất, đâm vào tay ấy.
- Thôi đi, đâm vào tay sẽ khiến hắn gặp rắc rối mất, người ta sẽ thấy ngay là có thông đồng ở đây. Không, mình đâm vào bên phải, lách kheo khéo một tý dọc theo xương sưởn. Đâm vào đấy mới có vẻ như thật mà lại vô hại.
- Thôi được, sau đó thì…
- Sau đó cậu vác ghế dài ra chặn cửa còn hai nàng công chúa của chúng ta sẽ bay ra khỏi bàn thờ nơi họ nấp và Henriette sẽ đi mở cánh cửa con. Ôi thế chứ, giờ đây mình yêu nàng quá, chắc nàng đã phải phản bội mình rồi đây nên mình mới lại cảm thấy tình yêu bừng lên thế này.
- Và rồi chúng mình sẽ tới rừng - De Mole nói với giọng run rẩy thốt qua môi chàng như một giai điệu - Một nụ hôn sẽ khiến mỗi đứa chúng ta vui tươi và khỏe khoắn lại. Anibal, cậu có tưởng tượng ra chúng mình lại cưỡi trên những con tuấn mã mà lòng hơi se lại không? Ôi, được sợ hãi mới thích làm sao! Được sợ hãi dưới trời tự do, khi ta có một thanh kiếm sắc tuốt trần bên hông, khi ta được thét lên những tiếng kêu "hura" sẽ khiến chúng chồm lên phóng như bay.
- Ừ nhưng sợ hãi giữa bốn bức tường thì cậu bảo sao De Mole? Mình có thể phát biểu cảm tưởng về chuyện ấy lắm vì mình đã có một vài kinh nghiệm. Khi cái thằng cha mặt nhợt Beaulieu ấy bước vào phòng mình lần đầu tiên, trong bóng tối đằng sau hắn lấp lánh ánh nâu và có tiếng động ảm đạm của binh khí chạm nhau. Mình thề với cậu là mình nghĩ ngay tới quận chúa d Alençon và mình cứ chờ để được thấy cái mặt khỉ của hắn giữa hai cái mặt khỉ của bọn lính vác thương. Mình đã nhầm và chỉ được an ủi có thế, thế nhưng mình cũng không mất gì; đêm đến mình lại mơ thấy hắn ngay.
De Mole bận theo đuổi những ý nghĩ vui tươi của mình nên chẳng để ý gì đến bạn cũng đang thả hồn trong thế giới hoang tưởng, chàng nói:
- Vậy là họ đã tính trước cả, cả nơi chúng ta sẽ ẩn náu. Chúng ta sẽ đi Lorraine, ông bạn ạ. Thực tình là mình thích đi Navarre hơn, ở Navarre mình coi như ở nhà nàng rồi, nhưng Navarre xa quá, Nancy còn hơn. Với lại ở đây, chúng mình cách Paris có tám mươi dặm. Này, Anibal, cậu có biết mình ra khỏi đây nhưng chỉ tiếc có mỗi một điều thôi không?
- A, không… quái thật. Mình thì mình để tất cả những điều nuối tiếc của mình lại đây rồi.
- Này mình chỉ tiếc là không thể đem ông bạn coi ngục tử tế của chúng mình đi được…
- Nhưng hắn không muốn đâu, nếu đi thì hắn thiệt quá. Cậu nghĩ mà xem: năm trăm écus của chúng mình nhé, tiền thưởng của nhà nước nhé, có khi lại còn được thăng cấp nữa ấy chứ. Rồi đây sau khi mình giết hắn thì hắn sống mới sướng chứ, cái thằng cha ấy. Này, nhưng cậu sao thế kia?
- Không, mình chợt nghĩ ra một ý
- Hình như cái ý ấy chẳng hay ho gì lắm, cậu nom tái xanh tái xám kia kìa.
- Mình tự hỏi sao người ta lại đưa chúng mình đến giáo đường nhỉ?
- Ô thì để cầu nguyện chứ còn gì nữa. Mình thấy cũng đến lúc rồi.
- Nhưng người ta vẫn chỉ đưa tới giáo đường những kẻ bị kết án tử hình hoặc những người bị nhục hình thôi cơ mà.
- Ô hô! – Coconnas cũng hơi tái mặt đi - Cũng đáng quan tâm đấy. Ta thử hỏi cái anh chàng mà mình phải đâm lòi ruột ra xem. Này ông bạn cầm khoá!
- Thưa ngài gọi tôi! - Viên coi ngục đang đứng canh chừng trên những bậc thang đầu đáp.
- Ừ, lại đây!
- Tôi đây ạ.
- Có đúng đã thoả thuận là chúng ta sẽ trốn ở chỗ giáo đường không?
- Suỵt! - Viên coi ngục sợ hãi nhìn quanh.
- Cứ yên tâm, không ai nghe lỏm đâu.
- Thưa ngài, vâng, đúng ở chỗ giáo đường đấy ạ.
- Vậy ra họ dẫn chúng ta đến giáo đường à?
- Chắc chắn là như vậy vì lẽ thường vẫn thế.
- Lẽ thường nào?
- Vâng, sau mỗi lần kết án tử hình, người ta có lệ để người tử tù qua đêm ở nơi giáo đường.
Coconnas và De Mole cùng rùng mình nhìn nhau.
- Vậy anh nghĩ rằng chúng ta sẽ bị kết án tử hình à?
- Đúng thế ạ… Nhưng các ngài cũng tin thế đấy thôi.
- Sao? Chúng ta cũng tin thế ấy à? - De Mole hỏi
- Vâng… Nếu các ngài không tin như thế, các ngài đã chẳng chuẩn bị để trốn đi như thế này.
- Cậu thấy chưa hắn nói chí lý lắm! - Coconnas bảo De Mole.
- Ừ. Và ít ra bây giờ mình cũng biết là chúng mình đang chơi "được ăn cả ngã về không".
- Thế còn tôi thì sao? - Viên coi ngục hỏi - Ngài tưởng tôi không liều ấy à? Nếu ngài đây vì xúc động lại đi đâm nhầm chỗ thì…
- Này, mẹ kiếp! - Coconnas chậm rãi nói - Ta chỉ mong được ở địa vị mi, chẳng phải lo đối chọi với bàn tay nào ngoài ban tay này, ngọn dao nào ngoài lưỡi dao sẽ phải đâm mi đây thôi.
- Tử tù! - De Mole lẩm bẩm - Không thể thế được!
- Không thể được? - Viên cai ngục ngây thơ hỏi lại - Tại sao ạ?
- Suỵt: - Coconnas đáp - Hình như có người mở cửa tầng dưới đấy.
- Đúng thế thật - Viên coi ngục hấp tấp nói - Xin các ngài vào đi!
- Anh nghĩ bao giờ thì xét xử? - De Mole hỏi.
- Chậm nhất là ngày mai. Nhưng xin các ngài yên tâm, những người cần được báo sẽ biết trước.
- Vậy chúng ta hãy ôm nhau và từ biệt những bức tường nơi đây.
Hai người bạn ôm chầm lấy nhau rồi ai về phòng nấy, de Mole vừa đi vừa thở dài còn Coconnas vừa về vừa ngâm nga hát.
***
Đến tận bảy giờ tối cũng vẫn không có chuyện gì xảy ra.
Một đêm tối trời và mưa dầm dề phủ xuống toà thành Vincennnes.
Thật là một đêm tốt lành cho các cuộc vượt ngục. Người ta đem bữa tối đến cho Coconnas. Chàng ăn rất ngon miệng như thường lệ và nghĩ tới niềm vui thú nếu được dầm trong cơn mưa đang gõ rào rào trên tường thành. Chàng đã chuẩn bị đi ngủ trong tiếng gió rì rầm trầm trầm đơn điệu mà đôi khi chàng vẫn nghe với chút sầu tư chàng chưa bao giờ cảm thấy khi chưa vào tù. Chợt chàng thấy có tiếng gió rít dưới các cửa nghe lạ hơn lúc thường, lò sười cũng reo phì phì nhiều hơn. Hiện tượng này thường xảy ra khi người ta mở một trong các hầm giam của tầng trên và nhất là cửa phòng giam trước mặt. Mọi khi nghe tiếng động này Coconnas vẫn nhận ra rằng viên coi ngục sắp tới chỗ chàng vì tiếng động đó có nghĩa là y vừa ở chỗ De Mole ra xong.
Tuy nhiên lần này Coconnas vươn cổ vểnh tai nghe ngóng vô ích.
Thời gian trôi qua mà chẳng có ai tới.
"Lạ nhỉ - Coconnas tự nhủ - Mở phòng De Mole mà không mở phòng mình. De Mole cho gọi người à? Cậu ta ốm chăng? Thế là thế nào?".
Đối với một tù nhân, mọi việc đều có thể trở thành nỗi nghi ngờ và lo lắng cũng như có thể trở thành niềm vui mừng và hy vọng.
Nửa tiếng đồng hồ trôi qua, rồi một tiếng, rồi một tiếng rưỡi.
Coconnas tức tối bắt đầu thiu thiu ngủ, chợt tiếng khoá lách cách làm chàng bật dậy.
"Ô hô! - Chàng tự bảo - Hay đã đến giờ ra đi rồi và người sẽ dẫn chúng mình đến giáo đường mà không phải bị kết án? Mẹ kiếp! Trốn trong một đêm như thế này thì cũng thích thật, trời tối đen như mực, chỉ mong sao lũ ngựa đừng bị tối tăm mặt mũi lại thôi!"
Chàng đang định vui vẻ hỏi viên giữ khoá thì thấy y đặt tay lên môi và đưa mắt đầy ý nghĩa.
Quả là đằng sau y người ta nghe có tiếng động và nhận thấy những bóng người.
Đột nhiên giữa bóng tối, chàng nhận thấy hai chiếc mũ sắt và ngọn nến mù làm hắt lên hai ánh lấp lánh.
"Ái chà - Chàng nói nhỏ - Lệ bộ thê thảm này là thế nào? Ta đi đây?".
Viên coi ngục chỉ đáp bằng một tiếng thở dài nghe giống như một lời rên rỉ.
- Mẹ kiếp - Coconnas lẩm bẩm - Đời mới chó má chứ! Bao giờ cũng cực đoan, chẳng có gì là tốt lành cả hoặc là bì bõm trong bùn lầy ngập cổ, hoặc là lượn lờ trên trời, không có lơ lửng ở giữa. Nào, ta đi đâu đây?
- Hãy đi theo lính cầm kích, thưa ông - Một giọng nói đớt vang lên khiến Coconuax nhận ra một viên môn lại đi theo những người lính mà chàng thoáng trông thấy.
- Còn ông de Mole? Ông ta đâu? Ông ta ra sao rồi - Anh chàng Piémontais hỏi.
- Xin hãy đi theo lính cầm kích - Vẫn giọng nói đớt đều đều ấy đáp.
Phải tuân lệnh thôi. Coconnas ra khỏi phòng và nhìn thấy người mặc áo đen có cái giọng chàng nghe khó khịu đến thế. Đó là một viên lục sự gù lưng chắc đã đi theo ngành áo chùng đề người ta khỏi nhận thấy y cũng bị khoèo chân nữa.
Y chậm rãi bước xuống cầu thang xoáy ốc. Tới tầng một, những người gác dừng lại cả.
- Xuống dốc thế là đã nhiều rồi đấy, nhưng chắc vẫn còn chưa hết đâu - Coconnas lẩm bẩm.
Cửa mở, Coconnas mắt sắc như mèo rừng và mũi thính như chó săn, chàng ngừi thấy mùi các pháp quan và thấy trong bóng tối có hình một người đàn ông với cánh tay trần khiến chàng toát mồ hôi trán. Tuy vậy, chàng vẫn giữ một vẻ mặt tươi cười nhất, nghiêng đầu về bên trái theo cách trang trọng của mốt thời bấy giờ và tay chống nạnh, chàng bước vào phòng.
Có người vén một tấm thảm treo lên và Coconnas nhìn thấy đúng là những viên pháp quan và lục sự thật.
Cách những viên pháp quan và lục sự này vài bước là De Mole đang ngồi trên ghế dài.
Coconnas được dẫn tới trước toà. Đến trước mặt quan toà, chàng gật đầu cười với De Mole rồi đợi.
- Tên ông là gì? - Viên chánh án hỏi.
- Marc Anibal Coconnas - Nhà quý tộc trả lời với vẻ rất duyên dáng - Bá tước Montpantier, Chenaux và những vùng khác nhưng tôi ngỡ rằng các vị đã biết hết chức tước của chúng tôi rồi chứ.
- Ông sinh ở đâu?
- Ở Saint-Colomban, gần Suze.
- Bao nhiêu tuổi?
- Hai mươi bảy tuổi ba tháng.
- Tốt lắm - Viên chánh án nói.
- Hình như hắn vui thích về điều đó lắm thì phải - Coconnas lầm bẩm.
- Bây giờ thì mục đích của ông là gì khi ông rời bỏ ông d Alençon? Sau một lát im lặng để viên lục sự có thì giờ ghi chép lại những câu trả lời của bị cáo, viên chánh án hỏi tiếp.
- Đó là để đến với ông de Mole bạn tôi đang có mặt tại đây ông này rời bỏ ông hoàng trước tôi mấy ngày.
- Các ông làm gì ở chỗ cuộc săn nơi các ông bị bắt?
- Tôi đi săn chứ còn gì nữa - Coconnas đáp.
- Đức vua cũng tham gia cuộc săn đó. Và chính ở đó Người đã bị những cơn đau đầu tiên của chứng bệnh đang giày vò Người hiện nay.
- Về việc này thì khi ấy tôi không ở gần đức vua nên tôi không thể nói gì hơn. Tôi thậm chí còn không biết là Người lâm bệnh nữa kia.
Các viên pháp quan nhìn nhau với một nụ cười khó tin.
- À ra ông không biết đấy? - Viên chánh án hỏi.
- Thưa ông đúng thế, tôi lấy làm phiền lòng về việc ngọc thể bất an. Dù vua nước Pháp không phải là vua của tôi, nhưng tôi rất có nhiều thiện cảm với Người.
- Thật thế ư?
- Xin thề danh dự! Không phải như đối với hoàng đệ quận công d Alençon. Ông này, tôi xin thú thật là…
- Đây không phải là chuyện quận công d Alençon mà chúng ta đang nói về thánh thượng, thưa ông.
- Thế thì tôi đã nói với ông rằng tôi là kẻ tôi tớ rất kính cẩn của Người rồi còn gì? - Coconnas vừa đáp vừa đung đưa người vớỉ vẻ láo xược rất đáng khâm phục.
- Nếu ông quả đúng là kẻ tôi tớ của Người như ông định mạo nhận, liệu ông có vui lòng nói cho chúng tôi những gì ông biết về một hình nhân phù phép nào đó không?
- À được lắm, hình như chúng ta lại quay lại chuyện cái hình nhân thì phải?
- Thưa ông, đúng vậy, điều đó làm ông không vừa lòng ư?
- Không, thà thế còn hơn. Ông hỏi đi.
- Tại sao lại có cái hình nhân này ở nhà ông de La Mole?
- Nó mà ở nhà ông de Mole à? Ông định nói là ở nhà René chứ gì?
- Vậy ông thừa nhận là có hình nhân đó phải không?
- Đức mẹ ơi, vâng, nếu người ta chỉ nó cho tôi.
- Nó đây. Có đúng là hình nhân mà ông biết không?
- Đúng lắm.
- Lục sự - Chánh án truyền - Viết rằng bị cáo đã nhận ra hình nhân đó được thấy ở nhà ông de Mole.
- Chớ chớ, đừng có lẫn lộn, do được thấy ở nhà René chứ?
- Ở nhà René cũng được. Ngày nào?
- Có mỗi một ngày mà ông de Mole và tôi cùng tới đấy mà thôi.
- Vậy ông thú nhận là đã tới nhà René cùng ông de Mole?
- Chậc! Thì tôi có bao giờ giấu đâu?
- Lục sự! Ghi rằng bị cáo thú nhận đã tới nhà René để làm bùa yểm.
- Ấy ấy từ từ chứ, ngài chánh án. Đừng có hăng quá thế, tôi có nói gì về việc ấy đâu.
- Ông chối là đã đến nhà René để làm bùa yểm hả?
- Tôi phủ nhận. Chuyện yểm bùa là do tình cờ chứ không phải là định trước.
- Thế nhưng có bùa yếm hay không?
- Tôi không phủ nhận là đã có chuyện giống như việc yểm bùa xảy ra.
- Lục sự, ghi rằng bị cáo thú nhận đã yểm bùa nhằm hại tính mạng nhà vua tại nhà René.
- Sao? Hại tính mạng nhà vua à? Trò dối trá thô bỉ! Chưa bao giờ có chuyện yểm bùa chống lại tính mạng nhà vua ở đây cả - Các ông đã thấy chưa? - La Mole nói.
- Im lặng! - Viên chánh áp đáp.
Rồi hắn quay về phía viên lục sự tiểp:
- Hại sinh mạng nhà vua, xong chưa?
- Không đâu - Coconnas tiếp lời - Vả lại đấy đâu phải là hình nhân đàn ông, đây là hình nhân đàn bà.
- Thế nào, các ông, tôi đã nói rồi còn gì? - De Mole lại nói.
- Ông de Mole - Chánh án nói - Khi nào chúng tôi hỏi thì ông sẽ trả lởi. Đừng có cắt ngang cuộc thẩm vấn những người khác.
- Nào, ông bảo rằng đó là tượng đàn bà à?
- Đúng thế, tôi bảo thế đấy.
- Tại sao hình nhân lại có vương miện và hoàng bào?
- Mẹ kiếp! - Coconnas đáp - Đơn giản lắm, đó là vì…
La Mole nhốm dậy và đặt ngón tay lên miệng.
- Ừ nhỉ - Coconnas đáp - Mình sắp nói nhăng nói cuội gì đấy nhỉ, cứ như thể chuyện có dính dáng gì tới các ngài đây không bằng.
- Thế ông vẫn khăng khăng bảo đây là hình nhân đàn bà?
- Đúng thế, tôi bảo lưu ý kiến.
- Ông từ chối không nói người đàn bà này là ai?
- Đây là một người đàn bà ở xứ tôi mà tôi đã yêu và muốn được yêu lại - De Mole đáp thay.
- Người ta không hỏi ông, ông de Mole - Viên chánh án kêu lên - Ông im đi, nếu không người ta sẽ bịt miệng ông lại.
- Bịt miệng lại! - Coconnas thốt lên - Ông bảo sao, hở cái đồ áo chùng đen? Người ta bịt miệng bạn tôi lại! Một nhà quý tộc kia mà! Thôi đi!
- Cho René vào - Quan tổng biện lý Laguesle nói.
- Được, cứ cho René vào - Coconnas đáp - Rồi ta sẽ thấy ở đây ai đúng, ba người các ông hay hai người chúng tôi.
René bước vào, mặt xanh xao, nom già hẳn đi, gần như không thể nhận ra được đối với hai người bạn, tội lỗi y sắp phạm đè nặng lên y còn hơn cả những tội mà y đã phạm.
- Thầy René, - Viên pháp quan hỏi - Thầy có nhận ra hai bị cáo đây không?
- Thưa ông, có - René trả lời với giọng đầy xúc động.
- Thầy gặp họ ở đâu?
- Ở nhiều nơi và cụ thể là ở nhà tôi.
- Họ đến nhà thầy bao nhiêu lần?
- Mỗi một lần.
René càng nói, nét mặt Coconnas càng tươi lên. Ngược lại De Mole vẫn giữ vẻ thâm trầm dường như chàng có mối linh cảm nào đó.
- Thế họ đến nhà ông để làm gì?
- Để đặt tôi làm một hình nhân bằng sáp - René dường như ngập ngừng một lát rồi mới nói.
- Xin lỗi, thầy René - Coconnas ngắt lời - Ông hơi nhầm đấy.
- Im lặng! - Viên chánh án nói rồi quay sang René hỏi tiếp:
- Hình nhân đó là hình nhân đàn bà hay đàn ông?
- Đàn ông - René đáp.
Coconnas bật dậy như lò xo.
- Đàn ông? - Chàng hỏi.
- Đàn ông - René trả lời với giọng yếu ớt đến nỗi viên chánh án nghe rất khó.
- Thế tại sao hình nhân đàn ông ấy lại mang áo choàng và vương miện?
- Vì hình nhân đó bíểu tượng cho một vị vua.
- Đồ dối trá đê tiện! - Coconnas tức giận kêu lên.
- Coconnas, cậu im đi - De Mole ngắt lời chàng - Cứ để mặc cho người này nói, mỗi người đều có quyền đánh mất linh hồn của mình.
- Nhưng mẹ kiếp, hắn không được làm mất mạng kẻ khác chứ!
- Thế chiếc kim bằng thép đâm vào tim hình nhân với chữ "M" đính trên băng giấy là nghla thế nào?
- Chiếc kim biểu tượng cho thanh kiếm hoặc dao găm, chữ "M" có nghĩa là MORT(chết).
Coconnas phác một cử chỉ như muốn vặn cổ René, bốn người gác kìm chàng lại.
- Tốt lắm - Biện lý Laguesle nói - Toà đã được thông báo khá đầy đủ. Các anh giải tù nhân vào phòng đợi.
- Nhưng bị tố cáo những điều như thế không thể nào không phản kháng - Coconnas kêu lên.
- Thì ông cứ phản kháng đi, có ai ngăn ông đâu. Lính gác đâu các anh đã nghe thấy gì chưa?
Bọn lính gác túm lấy hai bị cáo và đưa họ ra mỗi người theo một cửa.
Rồi biện lý ra hiệu cho người đàn ông mà Coconnas đã thoáng nhìn thấy trong bóng tối và bảo y:
- Thầy đừng có đi đâu, đêm nay thầy có việc đấy.
- Thưa ngài, tôi phải bắt đầu với người nào đây? - Người đàn ông kính cẩn cầm mũ ra tay hỏi.
- Với tên này, - Viên chánh án vừa nói vừa trỏ De Mole mà người ta còn nhìn thấy như một cái bóng giữa hai người lính gác.
Rồi y tới gần René đang run sợ đứng chờ được giải về Châtelet nơi y giam giữ.
- Tốt lắm - Viên chánh án nói - Thái hậu và đức vua sẽ biết được rằng nhờ có thầy mà thánh thượng được rõ sự thật.
Nhưng lẽ ra lời hứa hẹn phải làm cho René tỉnh người lên thì dường như lại khiến y bàng hoàng hơn và y chỉ trả lời bằng một tiếng thở dài.

[phongvan]

Chương 58

Nhục hình bẻ chân

Chỉ khi đã bị dẫn vào phòng giam mới của chàng và cửa đã đóng lại, Coconnas còn lại có một mình không cứng cỏi như lúc chàng đấu tranh với bọn quan toà và nổi cơn tức giận với René, chàng mới bắt đầu buồn phiền suy nghĩ.
"Hình như mọi việc bắt đầu xoay sang chiều hướng tồi tệ - Chàng tự nhủ - Thật đúng là lúc đi xuống toà tiểu giáo đường, mình rất ngờ sẽ bị kết án tử hình vì rõ ràng là lúc này họ đang quan tâm tới việc kết án tử hình bọn mình. Mình lại càng ghét cái trò án tử hình được tuyên bố bằng xử kín trong một lâu đài có thành có luỹ trước những bộ mặt xấu xí như những gương mặt vây quanh mình lúc nãy. Hẳn người ta thật tình định cắt cổ chúng mình đây. Hừm, mình lại nhắc lại cái điều mình vừa nói quả đã đến lúc đi sang tiểu giáo đường rồi".
Sau những lời lẩm bẩm này chàng yên lặng, nhưng sự im lặng ấy đột nhiên bị ngắt quãng bởi một tiếng kêu trầm trầm nghẹn ngào thê thảm và chẳng có gì giống tiếng người cả. Tiếng kêu đó dường như chọc thủng bức tường dày và tiếng vọng rung lên trên chất sắt của những chấn song tù.
Dù không muốn Coconnas vẫn rùng mình tuy chàng là người can đảm như những con thú dữ có bản năng can đảm. Coconnas đứng nguyên tại chỗ chàng đã nghe thấy tiếng kêu than. Chàng không thể ngờ tiếng kêu như thế lại có thể do một con người thốt ra, chàng ngỡ đó là tiếng gió than vãn trên các cành cây hoặc là một trong muôn vàn tiếng động của đêm tối vọng lên hay dội xuống từ hai cái thế giới bí ẩn trong đó có thế giới của chúng ta đang xoay tròn. Đang khi như thế thì tiếng kêu thứ hai đau đớn hơn, sâu lắng hơn, làm tan nát ruột gan hơn tiếng kêu thứ nhất dội tới Coconnas. Lần này không những chàng nhận thấy rõ nét đớn đau trong giọng con người mà chàng còn tin rằng đã nhận ra giọng De Mole.
Nghe tiếng đó, Coconnas quên phắt đi rằng chàng đang bị cầm giữ sau hai lần cửa, hai tầng song sắt và một bức tường dầy mười hai bộ, chàng lao cả thân mình vào tường như muốn đạp đổ nó và bay tới cứu người bị nạn, chàng kêu lên:
- Người ta đang giết ai ở đây sao?
Nhưng chàng va phải bức tường mà chàng đã không nghĩ tới và ngã phịch xuống một chiếc ghế đá dài, người đau dừ.
Tất cả chỉ có thế.
- Ôi chúng giết cậu ta rồi! - Chàng lẩm bẩm - Kinh khủng thật! ở đây không thể tự vệ được… chẳng có gì hết, chẳng có vũ khí.
Chàng đưa tay quanh mình.
- À, chiếc vòng sắt này! - Chàng thốt lên - Ta sẽ dứt được nó ra và vô phúc thay kẻ nào dám tới gần ta!
Chàng đứng dậy, túm lấy chiếc vòng sắt và ngay cú đầu tiên đã giằng nó mạnh đến nỗi chắc chắn chỉ cần hai lần như thế chàng có thể tháo được nó ra.
Đột nhiên, cửa bật mở, hai ngọn đuốc soi rọi vào hầm giam.
- Xin mời ông ra - Cũng vẫn giọng nói đớt đã khiến chàng đặc biệt khó chịu lúc nãy và giờ đây, dù cho nói ở nơi thấp hơn đến ba tầng gác, cũng vẫn không dễ nghe thêm chút nào - Toà đang chờ ông.
- Được - Coconnas buông chiếc vòng ra hỏi - Ta sắp nghe bản án chứ gì?
- Thưa ông, vâng.
- Ồ thật nhẹ cả người, đi nào - Chàng nói.
Và chàng đi theo viên mõ toà, y đi trước chàng với bước đi mực thước và cầm một cây gậy đen trong tay.
Mặc dù lúc đầu chàng đã tỏ ra vui mừng, Coconnas vừa đi vừa lo lắng nhìn quanh.
"Ô hô - Chàng lẩm bẩm - Mình chẳng thấy tên giữ khoá tử tế kia đâu. Vắng hắn cứ thấy thiêu thiếu lạ".
Họ bước vào căn phòng nơi các pháp quan đã rời đi chỉ còn lại một người là Coconnas nhận ra là viên tổng biện lý. Trong lúc thẩm vấn, y đã nhiều lần lên tiếng mà lúc nào cũng để lộ rõ vẻ hằn học.
Đó chính là kẻ đã được Catherine, khi thì bằng thư, lúc thì trực tiếp dặn dò gửi gắm phiên toà.
Một tấm màn được vén lên để lộ phần trong gian phòng. Bề rộng của phòng chìm sâu trong bóng tối nhưng những phần được chiếu sáng của nó có một vẻ khủng khiếp đến nỗi Coconnas cảm thấy chân mình như khụyu xuống và chàng thốt lên:
- Ôi, lạy Chúa!
Coconnas kêu lên kinh hoàng như thế chẳng phải không có lý do.
Quang cảnh thật ảm đạm. Trong buổi hỏi cung, căn phòng được che đậy bời tấm màn, nay hiện ra như tiền phòng của địa ngục. Ở phía trước, người ta trông thấy có một tấm giá gỗ chằng chịt dây dợ, ròng rọc, và những dụng cụ tra tấn khác. Xa hơn một chút có một lò than hồng rực rọi ánh sáng đỏ lừ lên tất cả những vật ở gần và làm cho bóng những kẻ đứng giữa Coconnas và lò tối sẫm lại. Một người đàn ông tay cầm dây đứng bất động như pho tượng bên một trong những cột đỡ vòm trần. Người ta tưởng chừng y cũng là đá như chiếc cột y dựa vào.
Trên tường, phía trên những chiếc ghế dài được làm bằng sa thạch, giữa những vòng sắt có treo những sợi xích sắt và lấp lánh các lưỡi giáo, mác, dao, kiếm.
"Ô! - Coconnas lầm bẩm - Phòng tra nhục hình đã sẵn sàng dường như chỉ còn chở khách nữa thôi! Thế này là thế nào?".
- Quỳ xuống, Marc Anibal de Coconnas - Một giọng nói khiến chàng phải ngẩng đầu lên - Hãy quỳ xuống để nghe phán quyết của tòa đối với ông.
Đó là một trong những kiểu ra lệnh khiến cho toàn thân Coconnas phải phản ứng lại theo bản năng.
Nhưng trong khi toàn thân chàng phản ứng lại thì có hai người đã bất ngờ tỳ tay đè nặng lên vai chàng đến nỗi chàng khụyu cả hai chân xuống sàn đá.
Giọng nói lại tiếp tục:
"Phán quyết của toà xử tại thành tháp Vincennnes đối với Marc Anibal de Coconnas, đã phạm phải các tội khi quân tội có ý định đầu độc, làm phù phép và yểm bùa hại tới thánh thể đức vua, tội âm mưu chống lại an ninh quốc gia cũng như tội dùng những lời khuyên thâm độc để lôi cuốn một hoàng tử theo huyết thống vào tội phản nghịch…"
Cứ mỗi lần buộc tội tuôn ra là Coconnas lại lắc đầu và đánh nhịp như những tay học trò bất trị, viên quan toà tiếp:
"Vì những tội ấy, tên Marc Anibal de Coconnas sẽ bị giải từ nhà tới quảng trường Saint-Jean Grève để chịu tội chặt đầu. Tài sản của y sẽ bị tịch thu, rừng cây cao của y sẽ bị chặt ngang tầm sáu bộ. Các lâu đài của y bị phá huỷ và một cây cột với một tấm biển bằng đồng sẽ được dựng lên để chứng thực tội trạng và hình phạt…"
- Đầu ta, người ta có thể chặt – Coconnas nói - Vì cái đầu ấy đang ở trên đất Pháp và nó rất phiêu lưu. Nhưng còn những khu rừng già cây cao của ta, các lâu đài của ta, ta thách tất cả những cưa, những cuốc của cái vương quốc rất mực kính Chúa này dám động vào đấy!(1)
- Im lặng! - Viên quan toà nói.
Và hắn lại tiếp:
"Ngoài ra, tên Coconnas…"
- Sao? - Coconnas ngắt lời - Chặt đầu rồi mà vẫn còn bị thêm hình phạt gì nữa hả? Ô hô! Thế thì có khi nghiêm khắc đấy!
- Không đâu, thưa ông - Viên quan toà đáp - Trước khi đó…
Và y lại tiếp:
"Ngoài ra tên Coconnas trước khi chịu tử hình sẽ phải chịu nhục hình ngoại lệ là mười nêm".
Coconnas chồm lên, mắt nảy lửa nhìn viên quan toà:
- Thế để làm gì? - Chàng kêu lên và chẳng tìm ra lời nào khác hơn ngoài những từ ngây ngô như thể để thể hiện vô vàn suy nghĩ đang dồn dập tới trong đầu chàng.
Quả thực, nhục hình làm đảo lộn toàn bộ những niềm hy vọng của Coconnas. Chàng sẽ được giải tới giáo đường sau khi chịu nhục hình mà nhục hình này thường hay khiến người ta phải chết, tội nhân càng can đảm và khỏe mạnh càng dễ chết, vì khi đó anh ta sẽ coi việc thú nhận như một sự hèn hạ, và chừng nào người ta còn chưa nhận tội, nhục hình còn tiếp tục, không những thế lại còn gia tăng hơn trước.
Viên quan toà tránh không trả lời Coconnas, phần tiếp theo của phán quyết trả lời hộ y, tuy nhiên, y tiếp tục:
- Để buộc y khai ra những tên tòng phạm, những âm mưu và thủ đoạn một cách chi tiết!
- Mẹ kiếp! - Coconnas kêu lên - Đây là điều mà ta coi là một sự đê tiện, hơn thế nữa, đó là một sự hèn hạ.
Đã quen với những cơn tức giận của nạn nhân- sự đau đớn rồi sẽ làm dịu lòng tức giận và chuyển chúng thành những giọt nước mắt - Viên quan toà chỉ phác một cử chỉ.
Coconnas bị tóm lấy chân và vai bị vật ngửa người ra lôi tới đặt nằm trên phản nhục hình và trói lại trước khi kịp nhìn xem những kẻ nào đã dám bạo tay với chàng như vậy.
- Quân khốn kiếp! - Coconnas vừa hét lên vừa điên cuồng giãy giụa trên tấm phản và bệ kê khiến những tên tra tấn cũng phải giật lùi.
- Quân khốn nạn! Tra tấn tao! Bẻ xương tao đi! Nghiền nát tao đi! Chúng mày sẽ không biết gì hết! Ta thề như thế! A, chúng mày tưởng cứ dùng những mảnh sắt mảnh gỗ kia là có thể khiến một người quý tộc như tao phải khai ư? Nào, làm đi, ta thách các người đấy!
- Chuẩn bị ghi, lục sự! - Quan toà nói.
- Ừ, cứ chuẩn bị đi! - Coconnas thét lên - Nếu mi viết được tất cả những điều ta sắp nói với cả lũ nhà mi đây, đồ đao phủ đê tiện, mi sẽ còn ối việc ra mà làm đấy. Viết đi, viết đi!
- Ông có muốn khai không? - Quan toà hỏi với giọng vẫn bình thản.
- Không, không một lời khai nào hết, cút đi với quỷ sứ cho rảnh mắt!
- Ông sẽ suy nghĩ trong lúc người ta chuẩn bị. Nào, thầy cả đi ủng vào cho ông đây.
Nghe đến đấy, con người từ nãy vẫn đứng im lìm bên cột với nắm dây cầm tay, rời cột đá và từ từ tiến lại phía Coconnas, còn chàng thì quay mặt lại để nhăn nhó giễu y.
Đó là thầy Caboche, đao phủ thành Paris.
Một nỗi kinh ngạc đầy đau khổ hằn lên trên nét mặt Coconnas.
Đáng lẽ kêu hét hay cựa quậy, chàng nằm im chằm chằm nhìn người bạn đã quên đi nay lại xuất hiện giữa lúc này.
Không một thớ thịt nào trên mặt Caboche cừ động, y không tỏ ra đã gặp Coconnas ở một nơi nào khác ngoài cái phản tội hình này. Y nhét hai mảnh ván vào giữa hai chân chàng, xếp hai mảnh khác giống thế ở phía ngoài hai chân và bó tất cả các mảnh ván ấy vào với nhau với sợi dây y cầm tay.
Đó là hình cụ mà người ta gọi là giày bẻ chân.
Đối với nhục hình thông thường, người ta chêm vào giữa hai mảnh ván sáu cái nêm; nêm càng ăn sâu thì ván càng nghiền nát da thịt tội nhân.
Đối với nhục hình ngoại lệ, người ta chêm vào mười nêm, khi đó các mảnh ván không những nghiền da thịt mà còn bẻ vỡ xương.
Việc mào đầu đã xong, thầy Caboche nhét đầu nêm vào giữa hai mảnh ván, búa tạ cầm tay, y quỳ trên chân và nhìn quan toà chờ đợi.
- Ông có chịu nói không? - Quan toà hỏi.
- Không, - Coconnas cương quyết trả lời, mặc dù chàng cảm thấy mồ hôi túa ra trên trán và tóc tai dựng cả lên.
- Vậy thì làm đi - Quan toà phán - Nêm thứ nhất của nhục hình thường.
Caboche giơ cao cánh tay vác chiếc búa tạ năng nện một đòn khủng khiếp xuống chiếc nêm, tiếng nêm dội lại nghe bình bịch.
Tấm phản gỗ rung lên.
Coconnas không thốt lên một lời rên rỉ nào khi chiếc nêm đầu tiên được đóng vào thông thường thì nó khiến những người quả cảm nhất cũng phải than vãn.
Thậm chí trên gương mặt chàng chỉ để lộ một nỗi kinh ngạc khôn tả. Chàng đưa mắt ngạc nhiên nhìn Caboche. Y vẫn giơ cao tay, hơi ngoảnh về phía quan toà chuẩn bị giáng cú thứ hai.
- Các ông định làm gì mà nấp trong rừng? - Quan toà hỏi.
- Định ngồi chơi dưới bóng cây thôi - Coconnas đáp.
- Tiếp đi - Quan toà phán.
Caboche giáng một đòn thứ hai cũng dội tiếng bình bịch như đòn thứ nhất.
Nhưng chẳng hơn gì cú thứ nhất, Coconnas vẫn không mảy may nhăn nhó và chàng vẫn tiếp tục nhìn người đao phủ với vẻ mặt như trước.
Quan toà cau mày lẩm bẩm:
- Tay này cứng đây, nêm đã tụt hết chưa thầy cả?
Caboche cúi xuống tựa như để xem xét, nhưng vừa cúi vừa nói nhỏ với Coconnas:
- Ông kêu lên đi chứ, rõ khổ!
Rồi y nhỏm dậy thưa:
- Trình ngài, đã tụt vào hết rồi đấy ạ.
- Nêm thứ hai của nhục hình thường - Viên quan toà lạnh lùng tiếp.
Mấy lời của Caboche đã cắt nghĩa hết mọi việc cho Coconnas.
Viên đao phủ tốt bụng đã giúp bạn mình một việc lớn nhất mà một người đao phủ có thể giúp được cho một nhà quý tộc. Y không chỉ tránh cho chàng nỗi đau đớn, y giúp chàng tránh được nỗi nhục của những lời thú tội. Y đã nhét vào giữa hai chân chàng không phải là những chiếc nêm gỗ sồi mà những chiếc nêm bằng da giãn nở được, chỉ có phần trên nêm được ghép bằng gỗ mà thôi. Hơn thế nữa, làm như vậy, y giữ sức cho chàng để chuẩn bị đương đầu với đoạn đầu đài.
"A, Caboche tốt bụng - Coconnas thì thầm - Cứ yên tâm, anh yêu cầu thì tôi sẽ kêu rên đến mức nếu mà anh không hài lòng thì quả là người khó tính đấy".
Trong khi đó, Caboche đã nhét vào giữa hai mảnh ván đầu mút của một chiếc nêm còn to hơn chiếc trước.
- Nào - Viên quan toà nói.
Nghe vậy Caboche liên nện một cú tựa như thể sẽ làm đổ sụp cả toà thành Vincennnes.
- Ái, ái! ối giời ơi! - Coconnas hét lên theo đủ mọi giọng.- Trời đất quỷ thần ơi, ông làm gẫy xương tôi, coi chừng đấy.
- A - Quan toà mỉm cười nói - Nêm thứ hai có tác dụng rồi đây, ban nãy ta cũng cứ ngạc nhiên mãi.
Coconnas thở phì phò như bễ lò rèn.
- Thế lúc ấy các ông làm gì trong rừng? - Quan toà nhắc lại.
- Ê mẹ kiếp! Tôi đã nói với ông rồi, tôi hóng mát.
- Tiếp đi - Quan toà giục.
- Khai đi - Caboche rỉ tai Coconnas.
- Khai gì?
- Gì cũng được, nhưng cứ khai đi.
Và y lại lại giáng một nhát cũng cẩn thận như nhát trước. Coconnas tưởng mình suýt nghẹt thở vì kêu nhiều quá.
- Ôi mẹ ai - Chàng than - Ông muốn biết gì cơ, thưa ông?
- Tôi vào rừng theo lệnh của ai ấy à?
- Đúng thế, ông ạ.
- Tôi ở trong rừng theo lệnh của ông d Alençon.
- Ghi đi.
- Thưa ông, nếu như tôi phạm tội giương bẫy lừa vua Navarre, tôi chỉ là kẻ thừa hành, tôi tuân lệnh chủ tôi.
Viên lục sự bắt đầu ghi.
"A, mày tố giác tao, đồ mặt nhợt - Người chịu tội hình lầm bẩm - Cứ chờ đấy"
Và chàng kể lại cuộc viếng thăm vua Navarre của François, những cuộc hội kiến giữa de Mouy và d Alençon, câu chuyện về chiếc áo măng-tô màu đỏ, vừa kể vừa hét lên như sực nhớ lại và để cho mình chốc chốc lại được nhận thêm vài nhát búa chèn.
Rốt cuộc, chàng đưa ra nhiều tin tức khủng khiếp, chính xác, đúng đắn không thể phủ nhận được có hại cho quận công d Alençon. Chàng khéo léo tỏ ra chỉ chịu khai báo vì quá đau đớn, chàng nhăn nhó, rên rỉ, than vãn tự nhiên và bằng nhiều giọng khác nhau đến nỗi chính quan toà cuối cùng cũng phát hoảng vì phải ghi lại nhiều chi tiết đầy tai tiếng đến thế đối với một hoàng tử Pháp.
"Thật hay ho - Caboche tự nhủ - Vị quý tộc này chẳng để nói nhiều lời, thằng cha lục sự lãi nhé. Lạy Chúa tôi, ấy là nêm còn bằng da đấy, chứ bằng gỗ thì không biết ra sao rồi?"
Cũng vì vậy mà người ta tha cho Coconnas khỏi phải chịu chiếc nêm cuối cùng của hình phạt đặc biệt, nhưng không kể chiếc nêm đó thì chàng đã phải chịu chín chiếc khác, và thế cũng đã đủ để chân chàng nát nhừ ra rồi.
Quan toà chỉ rõ cho Coconnas thấy lòng tốt y ban cho chàng vì những lời khai báo của chàng và lui về.
Tội nhân còn lại một mình với Caboche.
- Thế nào, ông quý tộc, khỏe không? - Viên đao phủ hỏi.
- A! Ông bạn ơi, Caboche tốt bụng thân yêu của tôi! Anh hãy tin rằng suốt đời tôi sẽ biết ơn anh về những việc anh vừa giúp tôi ông nói đúng lắm, vì nếu người ta biết được tôi giúp ông điều gì thì khi đó chính tôi sẽ nằm vào chỗ của ông trên cái giá gỗ này và người ta chẳng nương nhẹ tôi như tôi đã nhẹ tay với ông đâu.
- Nhưng làm sao anh lại nảy ra cái ý tuyệt diệu…
- Thế này - Caboche vừa nói vừa quấn chân Coconnas trong những mảnh giẻ bê bết máu - Tôi biết ông bị bắt, tôi cũng biết người ta đang tiến hành vụ án của ông, Tôi biết rằng Thái hậu Catherine muốn để các ông chết và tôi đã đoán ra là người ta sẽ tra nhục hình ông thế là tôi bèn chuẩn bị phần tôi.
- Anh dám liều không sợ những gì có thể xảy đến à?
- Ông là nhà quý tộc duy nhất đã chìa tay cho tôi bắt - Caboche nói - Dù tôi có là đao phủ chăng nữa, và có lẽ cũng chỉ chính vì tôi là đao phủ, nhưng tôi vẫn có một trái tim và một trí nhớ. Ngày mai ông sẽ thấy tôi làm việc của mình chu tất như thế nào.
- Ngày mai à? - Coconnas hỏi.
- Vâng, ngày mai.
- Việc gì vậy?
Caboche ngẩn người nhìn Coconnas:
- Sao? Việc gì ấy à? Ông quên mất bản phán quyết rồi sao?
- À ừ nhỉ, tôi quên mất bản phán quyết.
Thực tế không phải Coconnas quên mà là chàng không nghĩ tới. Điều mà chàng nghĩ tới, đó là giáo đường với con dao giấu dưới chiếc khăn phủ bàn thánh, tới Henriette và hoàng hậu, tới cánh cửa kho giữ đồ thánh và hai con ngựa đợi họ trong bìa rừng. Chàng nghĩ tới tự do, tới cuộc chạy giữa trời, tới sự an toàn ở ngoài biên giới Pháp.
- Bây giờ - Caboche nói - Phải đưa ông thật khéo từ giá nhục hình tới chiếc cáng. Đừng có quên rằng đối với tất cả mọi người kể cả lũ đầy tớ của tôi, ông đã bị bẻ gẫy xương chân rồi và mỗi cử động ông đều phải kêu lên đấy.
- Ái! ối! - Coconnas hét lên khi mới chỉ nhìn thấy hai tên hầu đem cáng lại gần chàng.
- Nào, can đảm lên tí - Caboche nói - Nếu bây giờ mà ông đã kêu thì lát nữa ông sẽ bảo sao?
- Ông Caboche thân mến, tôi xin ông đừng để lũ đầy tớ đáng kính của ông sờ vào người tôi. Có khi họ không được nhẹ tay như ông.
- Đem cáng lại gần giá đi - Thầy Caboche ra lệnh.
Hai tên hầu vâng lời. Thầy Caboche bế Coconnas trong tay như bế một đứa trẻ và đặt chàng lên nằm trên cáng. Nhưng mặc dù y đã cẩn thận đển thế, Coconnas vẫn hét lên những tiếng kêu rùng rợn.
Viên coi ngục bây giờ mới xuất hiện, tay cầm cây đèn lồng.
- Đến giáo đường nhé - Y nói.
Những người khiêng Coconnas bắt đầu đi sau khi Coconnas đã siết tay Caboche một lần nữa.
Cái bắt tay đầu tiên đã có ích cho chàng đến nỗi giờ đây chàng không tỏ ra khó tính nữa.
Chú thích:
(1) Ý nói tài sản của chàng nằm trên đất Plêmông chứ không ở trên lãnh thổ cai trị của vua Pháp

[phongvan]

Chương 59

Giáo đường

Đoàn người ảm đạm đi qua hai cầu treo của toà thành tháp và sâu lớn của lâu đài dẫn tới giáo đường trong sự im lặng nặng nề. Qua cửa kính màu của giáo đường, ánh sáng lớ mờ nhuốm lên những gương mặt nhợt nhạt của các vị thánh tông đồ mặc áo đỏ.
Coconnas khao khát thở hít khí trời đêm mặc dù không khí đẫm nước mưa. Chàng nhìn đêm tối dầy đặc và lòng những mừng thầm vì hoàn cảnh này thuận lợi cho cuộc đi trốn của chàng và bạn.
Phải có nghị lực, sự cẩn thận và sức tự kiềm chế ghê lắm mới giữ cho chàng khỏi nhảy ngay xuống chân cáng khi vào tới giáo đường, chàng nhìn thấy chỗ dàn đồng ca, cách bàn thờ ba bước chân có một khối thân hình nằm bất động trong chiếc áo choàng trắng.
Đó là De Mole.
Hai người lính đi cùng chiếc cáng dừng lại bên ngoài cửa.
"Nếu đã ban cho chúng tôi ân huệ cuối cùng là được gặp nhau - Coconnas vừa nói vừa ra giọng yếu ớt - Xin hãy đưa tôi lại gần bạn tôi".
Những người khiêng cáng không nhận được lệnh bắt làm trái lại nên họ làm theo lời đề nghị của Coconnas mà chẳng gây khó dễ gì.
Vẻ mặt La Mole xanh xao và u tối, đầu chàng tì vào bức tường cẩm thạch. Mồ hôi đầm đìa khiến mặt chàng có vẻ nhợt nhạt như ngà ẩm ướt và thấm đẫm mái tóc đen của chàng làm tóc đã dựng lên để có vẻ như đã cứng đờ lại. Người giữ chìa khoá ra hiệu cho hai người hầu đi tìm cha cố theo lời yêu cầu của Coconnas.
Đó là tín hiệu đã định.
Coconnas lo lắng đưa mắt nhìn theo hai kẻ hầu. Nhưng không phải chỉ có ánh mắt nóng bỏng của chàng là chăm chăm nhìn theo họ. Những người hầu vừa khuất thì có hai người đàn bà lao từ phía sau bàn thờ ra phía dàn đồng ca với những tiếng thì thầm vui mừng đi trước họ làm xao động không gian như làn hơi nóng ồn ào trước cơn giông.
Marguerite chạy bổ tới chỗ De Mole và ôm chầm lấy chàng.
De Mole thốt lên một tiếng kêu khủng khiếp giống như những tiếng Coconnas đã nghe thấy lúc còn ở trong hầm giam và đã khiến chàng suýt phát điên.
- Lạy Chúa! Có chuyện gì vậy mình? - Marguerite hoảng sợ lùi lại.
De Mole thốt lên một tiếng rên thâm trầm và đưa tay lên mặt dường như chàng không muốn nhìn thấy Marguerite.
Marguerite kinh hãi về sự im lặng và cử chỉ này còn hơn cả vì tiếng kêu đau đớn của De Mole vừa xong.
- Ôi! Nàng thốt lên - Mình sao vậy? Người mình đầy máu.
Coconnas đã tới được bàn thờ, cầm dao và đã ôm Henriette trong tay bèn quay lại.
- Mình đứng dậy đi! Marguerite nói - Em van mình, mình đứng dậy đi. Đến lúc rồi.
Một nụ cười buồn rầu đến phát sợ lướt qua làn môi nhợt nhạt của De Mole, chàng có vẻ như không thể cười được nữa.
- Hoàng hậu thân yêu - Chàng trai trả lời - Nàng đã dự định mà không tính tới tâm địa của Catherine, nghĩa là không tính trước tới một tội ác. Tôi đã chịu nhục hình, xương tôi đã nát, toàn thân tôi chỉ còn là một vết thương mà thôi, và cử động lúc này đây của tôi để đặt được môi lên trán nàng khiến tôi đau đớn còn hơn cái chết.
Và quả thật, người tái mét, de Mole cố gắng tì môi lên trán hoàng hậu.
- Nhục hình! - Coconnas thốt lên - Nhưng mình cũng đã chịu nhục hình! Vậy tên đao phủ đã không giúp cậu điều hắn đã giúp mình.
Và Coconnas kể lại tất cả.
- A, vậy là rõ rồi - De Mole đáp - Cậu đã bắt tay ông ta ngày chúng ta tới thăm, mình lúc ấy đã quên rằng tất cả mọi người đều là anh em, mình đã ra ý dè bỉu, Chúa đã trừng phạt thói kiêu ngạo của mình, tạ ơn Chúa! - De Mole chắp tay lại.
Coconnas và hai người đàn bà nhìn nhau xiết đỗi kinh hoàng.
- Thôi nào - Viên coi tù đã đi ra cửa để nghe ngóng vừa quay trở lại nói - Thôi đừng để mất thì giờ nữa, ông de Coconnas thân mến, đâm cho tôi nhát dao đi mà phải thu xếp nhát ấy cho ra dáng quý tộc đấy nhé, họ sắp tới rồi.
Marguerite quỳ xuống bên De Mole. Nàng trông tựa như một trong những pho tượng cẩm thạch cúi mình trên nấm mồ gần bên hình ảnh của kẻ bị chôn sâu dưới mộ.
- Nào, anh bạn - Coconnas - Can đảm lên! Mình khỏe, mình sẽ đưa cậu đi, mình sẽ đặt cậu lên ngựa, thậm chí mình còn có thể giữ cậu ngay trước mặt mình nữa nếu cậu không thể tự ngồi vững trên yên. Nhưng đi thôi, đi thôi, cậu đã nghe thấy điều con người phúc hậu này nói rồi đấy. Vấn đề ở đây là mạng sống của cậu kia mà.
De Mole lấy hết sức cố gắng, một cố gắng phi thường.
- Đúng vậy - Chàng nói - Đây là việc liên quan tới mạng sống của cậu.
Và chàng cố gắng đứng dậy.
Anibal đỡ lưng cho chàng đứng. Trong lúc đó, La Mole chỉ thốt ra một tiếng rên trầm trầm. Nhưng khi Coconnas buông chàng ra để tới chỗ viên coi tù, de Mole chỉ còn được hai người đàn bà đỡ nữa thôi thì chân chàng khuỵu xuống, và dù Marguerite đầm đìa nước mắt hết sức cố gắng đỡ cho chàng. De Mole vẫn ngã sụp xuống như một khối thịt và tiếng kêu xé lòng mà chàng không kìm lại được khiến các vòm trần giáo đường ngân mãi trong một tiếng vang thê thảm.
- Nàng thấy chưa, hoàng hậu - De Mole nói với giọng đầy đau khổ tuyệt vọng - Hãy bỏ mặc tôi đi, bỏ tôi ở đây với lời chào vĩnh biệt cuối cùng của nàng. Marguerite, tôi không hề thú nhận gì hết, chuyện bí mật của nàng sẽ được giữ kín trong mối tình của tôi và sẽ hoàn toàn tiêu tán cùng cái chết của tôi. Vĩnh biệt, hoàng hậu, xin vĩnh biệt…
Marguerite gần như không còn sinh khí, nàng vòng tay ôm lấy mái đầu duyên dáng và đặt lên đó một cái hôn gần như sùng kính.
- Còn cậu, Anibal, cậu đã thoát được nỗi đau đớn, cậu còn trẻ còn có thể sống. Cậu trốn đi, bạn ạ, hãy để cho mình niềm an ủi cuối cùng là được biết cậu đã tự do.
- Thời giờ gấp rồi - Viên coi ngục kêu lên - Xin các ông nhanh lên cho.
Henriette cố nhè nhẹ kéo Anibal, trong khi đó Marguerite quỳ trước mặt De Mole; tóc tai xổ tung, đầm đìa nước mắt. Nàng trông như tượng nữ thánh Madeleine.
- Trốn đi, Anibal - De Mole tiếp - Trốn đi, đừng có để cho kẻ thù của chúng ta được vui thú chứng kiến cái chết của hai kẻ vô tội.
Coconnas nhẹ nhàng đẩy tay Henriette đang kéo chàng lại phía cửa, và với một cử chỉ trang trọng đến mực gần như oai nghiêm chàng nói:
- Thưa bà, trước hết hãy trao năm trăm écus mà bà đã hứa cho người này.
- Tiền đây - Henriette nói.
Rồi chàng quay lại phía De Mole buồn bã lắc đầu, nói:
- Còn cậu, de Mole, nếu có lúc nào cậu nghĩ rằng mình có thể bỏ rơi cậu thì cậu sỉ nhục mình đấy. Mình chẳng đã thề cùng sống chết với cậu là gì? Nhưng cậu đau đớn quá, anh bạn thân mến ạ, nên mình tha thứ cho cậu.
Và chàng quả quyết nằm xuống bên bạn, và chàng nghiêng đầu về phía bạn và lướt môi mình lên trán De Mole.
Rồi chàng nhẹ nhàng, nhẹ nhàng như bà mẹ đỡ đứa con, chàng kéo đầu De Mole trượt từ bên tường sang ngả vào ngực chàng.
Vẻ mặt Marguerite đầy u ám. Nàng đã nhặt con dao mà Coconnas vừa để rơi lên.
- Ôi hoàng hậu của tôi - De Mole đoán ra ý nàng và vươn tay về phía nàng - Xin hãy đừng quên rằng tôi chết để dập tắt mọi nghi ngờ về mối tình của chúng ta.
- Nhưng em biết làm gì đây? Nếu như đến chết bên chàng cũng không được? - Marguerite tuyệt vọng kêu lên.
- Em có thể khiến cái chết đối với tôi trở thành êm dịu và đến với tôi bằng gương mặt tươi cười.
Marguerite lại gần chàng và chắp tay lại như cầu xin chàng nói.
- Marguerite, em có nhớ một tối, khi tôi dâng cuộc đời tôi cho em cũng như hôm nay đây, tôi đang trao tính mạng tôi, để đổi lại, em đã hứa với tôi một lời thiêng liêng…
Marguerite rùng mình.
- A, em đã nhớ ra rồi đó, vì em rùng đang run lên kìa.
- Vâng, em đã nhớ ra rồi, Hyacinthe thề có linh hồn em, em xin giữ lời.
Từ chỗ nàng, Marguerite chìa bàn tay về phía bàn thờ như để xin Chúa một lần nữa chứng giám cho lời thề của nàng.
Nét mặt De Mole rạng rỡ hẳn lên như thể vòm trần giáo đường mở ra và một tia sáng thần tiên chiếu rọi tới tận chàng.
- Có người tới, có người - Viên cai ngục gọi.
Marguerite buột kêu lên một tiếng, lao bổ tới De Mole, nhưng nỗi e ngại làm chàng đau thêm khiến nàng run rẩy dừng lại trước chàng.
Henriette đặt môi lên trán Coconnas nói:
- Anibal, em hiểu mình và tự hào vì mình. Em biết rằng tính cách anh hùng của mình khiến mình phải chết nhưng em yêu mình cũng vì thế. Trước Chúa, em vẫn yêu mình hơn nhất trên đời. Dù em không biết Marguerite đã hứa sẽ làm gì cho De Mole nhưng em thề với mình em sẽ làm như vậy đối với mình. và nàng chìa tay cho Marguerite.
- Nói thế mới thật là hay, cám ơn mình - Coconnas trả lời.
- Hoàng hậu của tôi, trước khi nàng rời tôi, xin hãy gia ân lần cuối - De Mole nói - Hãy cho tôi một vật kỷ niệm nào đó để tôi có thể hôn nó khi bước lên đoạn đầu đài.
- Vâng, vâng - Marguerite thốt lên - Đây…
Nàng gỡ khỏi cổ chiếc hộp đựng thánh tích nhỏ bằng vàng treo trên sợi dây chuyền cũng bằng vàng.
- Này, đây là một thánh tích mà em đã đeo từ thời thơ ấu, mẹ em đã đeo nó vào cổ cho em khi em còn bé tý và khi ấy bà ta còn yêu thương em, nó là của giáo hoàng Clément, cậu em, cho em, em chưa bao giờ rời xa nó. Đây, xin anh hãy giữ lấy.
De Mole cầm lấy chiếc hộp thánh tích và khao khát hôn lên đó.
- Có người mở cửa rồi - Viên cai ngục gọi - Xin các phu nhân hãy trốn đi cho!
Hai người đàn bà lao về phía bàn thờ và biến mất.
Cùng lúc đó cha cố bước vào.