1. Mùa lễ hội thứ nhất kế hoạch của nhóm bị phá vỡ chỉ bởi một lý do mới nghe ra thì có lý, nhưng ngẫm lại thấy … lãng xẹt: Tuấn và Hương giận nhau! Nhóm bốn người, có hai người ngoảnh mặt làm sao vui, một con ngựa đau cả tàu chê cỏ huống chi đến hai con ngựa cùng “đau răng” (ê ẩm)! Nghĩ lại, đời có bao ngày vui mà cứ mãi giận hờn – lãng nhách! Mất công Thành năn nỉ ông anh cả tháng mới mượn được chiếc Jolie, chuẩn bị cả tuần lễ củi lửa, xăng, nhớt … Cuối cùng xôi hỏng bỏng không! Buổi tối Linh nằm nhà coi TV. Thấy cả muôn hồng ngìn tía hoa là hoa, đâm ra tức Hương tánh hay hờn, hở chút là dỗi, và bỗng dưng thấy … tội nghiệp cho Tuấn, bao năm sống chung với … õng ẹo.
2. Mùa lễ hội thứ hai, Thành tậu được chiếc Everest - cũ người mới ta. Hết sạch bao nhiêu năm đi làm công ty nước ngoài. Lần này Thành la lớn với cả hội: “Có giận nhau thì ráng làm hòa sớm. Đừng để đến giờ chót làm cụt hứng nghen!”. Cả tuần, cứ hết giờ làm việc Thành lại chui vào ga–ra hì hục với chiếc xe, mặt mũi lấm lem, gắn cái này, thêm cái kia, chỉnh thứ nọ….
Và cái giờ “hoàng đạo” cũng đến. Thứ bảy, xong bửa cơm trưa văn phòng cả nhóm ba lô lên đường. Lái xe tất nhiên là Thành, Tuấn ngồi ghế trước giữ trọng trách làm cho Thành không buồn ngủ và “canh giùm mấy thầy bắn tốc độ” - Thành nói. Phía sau là Hương và Linh, có nhiệm vụ bóc trái cây, tiếp bánh kẹo, nước khoáng … cho phía trước. Vừa đi, vừa nghỉ, vừa.. tiếu lâm lên đến thành phố hoa là lúc cao điểm của những chiếc xe hoa tiến vào khu lễ hội. Cả rừng người và hoa rùng rùng, nhảy múa. Rộn ràng, náo nức! Nhìn đâu cũng thấy hoa, hoa trên đồi, hoa trên vỉa hè, hoa trước nhà, hoa trên dốc, hoa trước mặt, hoa sau lưng….
Chiếc xe của Tuấn nhích từng chút, len giữa người và xe và hoa đến khách sạn mất cả tiếng hơn. Nhận phòng, tắm rửa qua loa, cả nhóm kéo nhau xuống phố tìm thứ gì bỏ bụng. Đường chật như nêm, quán nào cũng nghẹt người. Kiếm được một chỗ ăn thật quá nhiêu khê! Hương và Linh sợ không tìm được chỗ tốt trên khán đài nên đưa ra sáng kiến mua bánh mì vào lễ hội vừa ăn vừa xem, một công đôi việc được sự đồng thuận nhanh (khó mà tạo được tiếng nói chung như thế này!)
Phố ken dày áo len, người người vội vã như chiều ba mươi tết. Từ trên dốc nhìn xuống lộn xộn đủ màu sắc và âm thanh. Hoa mắt, rối tai! Trời lạnh nhưng ai cũng thấy nóng. Tại hàng rào chắn bảo vệ vào khu vực lễ hội hỗn loạn bởi sự chen lấn xô đẩy. Tuấn thuộc tuýp người thích tiện nghi và mau nản đưa ra ý tưởng bỏ cuộc đầu tiên :
- Vất vả quá! Về khách sạn coi TV cho rồi!
Linh nhìn bao quát không gian chật chội xung quanh. Một người chồng cõng vợ cũng ráng chen vào. Những ông bố, bà mẹ có em bé ra sức bảo vệ cho con mình được an toàn trong dòng người dạt xô ấy. Thành bàn:
- Ngồi đâu đó uống nước, ăn bánh mì rồi tính tiếp.
Chẳng tìm được một chỗ ngồi nào khả dĩ, cả bọn chồm hổm trên vệ đường nạp năng lượng vào bao tử. Khi mấy ổ bánh mì được thanh toán hết. Hương đưa ra sáng kiến vào hội chợ. Và thế là bốn người kéo nhau đi.
Sà vào hàng quần áo, Linh mua cho mẹ tấm khăn choàng. Thành mua cho em gái chiếc áo cổ lọ và mẹ một cái áo len…. Cứ thế cho đến khi hai tay xách đầy những chiếc bị. Thành và Linh lạc Hương và Tuấn lúc nào không biết.
Cuối cùng Thành và Linh cũng chen tìm được một chỗ ngồi trên khán đài. Gió lộng tứ bề. Chưa bao giờ Linh cảm nhận cái lạnh như vậy. Tai Linh ù đi vì gió. Cái lạnh làm cho cô phân tâm với những màn trình diễn rất ngoạn mục trên sân khấu. Quá nửa chương trình cô run lập cập. Thành lôi chiếc áo len mới mua choàng cho Linh nhưng cô vẫn không hết run. Thế là tất cả những gì có trong túi vừa mua ở Hội chợ được lấy hết ra sử dụng. Vớ, mũ, khăn choàng … Cả hai nhìn nhau cười như con nít không hiểu những thứ trang phục trên người bây giờ là thời trang gì nữa. Cuối cùng không chịu nổi gió lạnh Linh kéo Thành đứng lên rời khỏi khu lễ hội bỏ lại sau lưng giọng hát của cô ca sĩ và màn múa minh họa mà Linh rất thích.
Đêm đen tuyền, khô ráo và lạnh buốt. Con dốc đổ về phố hun hút hàng cây. Thành phố mờ tỏ ánh đèn, những mái nhà lô xô bên dưới con dốc, những mảng sáng tối chập chờn xao xuyến. Thành choàng tay qua vai Linh hỏi cô có lạnh không. Bất giác Linh rùng mình, cô cảm thấy dòng máu đổ về tim có cục nghẹn vô hình nào đó rồi thoáng qua nhanh. Dòng người từ dưới lên và từ trên xuống như những đàn kiến kéo đi tìm thức ăn. Bước chân hai người cứ thế mà đi, đi mãi. Linh không nhớ mình đã qua bao con đường, bao con dốc. Đến khi đôi chân mỏi nhừ, Linh níu Thành ngồi xuống vệ đường thì vừa lúc thấy Hương và Tuấn đi đến. Thành phố nhỏ vô cùng, không hẹn mà cùng gặp, cả bốn ngồi xuống bờ cỏ. Hương đêm từ một khu vườn nào đó tỏa ra không gian lạnh và khô một mùi ngai ngái, nồng nồng. Linh nhìn lên bầu trời đen, một biển hằng hà lấp lánh. Đêm tinh khiết và nồng nàn. Chẳng ai nói với ai câu nào cho đến khi Hương đề nghị đi tiếp lên trường đại học. Đã khuya lắm nhưng thành phố vẫn còn nhộn nhịp bởi lễ hội. Và như thế, bốn người lại tiếp tục cuốc bộ qua những con dốc dài. Trời lạnh chẳng ai thấy mỏi chân. Đi có mục đích mà như vô định bởi chẳng biết đích đến để làm gì. Đến khi những chỏm mái nhà cao trong khuôn viên trường đại học hiện ra trong tầm mắt cả bọn lại kéo nhau trở về. Đêm chuyển sang ngày mới. Vậy là hết một đêm khai mạc lễ hội không như háo hức, trông đợi. Sương xuống làm ẩm mái tóc và bước chân mọi người như trĩu nặng hơn. Linh cảm giác hai cánh mũi mình tê buốt. Đôi bàn tay lạnh đến nỗi cô không nắm lại được. Thành hỏi Linh có lạnh không và nắm lấy tay cô bóp nhẹ. Hơi ấm lan truyền vào cơ thể khiến Linh rùng mình lần nữa.
Cho đến khi về tới khách sạn, thả người xuống tấm nệm êm và chui vào tấm chăn dày, “Lần đầu tiên trong đời mới biết thế nào là hạnh phúc!“. Nói với Linh câu đó xong, Hương chìm ngay vào giấc ngủ. Linh còn thao thức một chút, cô nhớ đến cái choàng tay qua vai của Thành, cô thấy vạt hoa quỳ vàng rực thung lũng, có những con thú kết hoa đang nhảy múa và từng đàn bướm chập chờn. Trên mặt hồ nước rộng có cũng có những chú ong kết hoa vàng, những đóa cẩm tú cầu màu hồng lung linh, lung linh. Và có cả một thảm cỏ xanh nối đuôi nhau thành sóng đến tận chân đồi, ở đó có một vườn hồng dày đặc quả; những quả hồng đính vào cành cây khô như những vật trang trí cây thông noel. Thấp thoáng một nụ cười quen thuộc và ấm áp. Có đống củi khô vừa được đốt lên tỏa ra mùi nhựa thông thơm nồng. Đối với Linh có lẽ đó là một giấc mơ đẹp nhất trong cuộc đời. Hoa và mộng, thực và ảo đan xen nhau lung linh, huyễn mộng.
Sáng hôm sau, dù ê ẩm đôi chân nhưng cả bốn người cùng háo hức dậy sớm gọi nhau tranh thủ đi cho hết ngày chủ nhật để chiều về lại Sài Gòn. Đứng trên đồi cao nhìn xuống thung lũng tràn hoa trong khu triển lãm. Thành kêu Tuấn chụp anh và Linh vài kiểu. Chiếc áo khoác màu đỏ của Linh như rực rỡ hơn giữa muôn hồng nghìn tía. Linh nghe Thành nói thật nhỏ bên tai mình : “Ghi lại để làm kỷ niệm”. Câu nói nghe hơi “sến” và có vẻ mang chút hơi hám của sự chia tay. Linh ngước lên nhìn, cô thấy đôi mắt Thành trong veo, sáng ngời nhưng ẩn chứa một khao khát về một điều gì đó có vẻ xa vời tầm tay với, có thoáng chút buồn và da diết thế nào!
Trời đang đẹp bỗng đùng đùng đổ mưa ầm ào, bàng hoàng, thảng thốt. Linh thật sự lạc mất mọi người khi cô vội chạy vào trú trong một gian nhà hoa. Mưa ào ạt hết cơn này đến cơn khác, trắng xóa trên tầng cao mênh mông. Trong chốc lát khu nhà mấy trăm mét vuông như nêm bởi người, và ướt át bởi ai cũng mang theo vào một chút nước. Những tiếng trầm trồ và những tiếng trả giá giáng phũ phàng xuống những chậu hoa rất đẹp. Linh đi dọc theo dãy hàng hoa, đủ mọi loài hoa được tỉa tót, thúc bón kỹ lưỡng lướt qua mắt cô. Liệu những chậu hoa này sẽ tồn tại được mấy ngày khi mang về Sài Gòn? Linh dừng lại gian hàng Ikebana. Mấy chàng thanh niên người Nhật đang ra sức biểu diễn nghệ thuật cắm hoa truyền thống của xứ sở mình. Những cánh hoa bình thường dưới bàn tay phù thủy bỗng chốc ngự trị sáng rỡ trên những lọ hoa có kiểu dáng rất lạ. Linh bị cuốn hút vào đó rất lâu cho đến khi cô giật mình vì một bàn tay đặt lên vai : “Họ tự hào cũng phải nhỉ?”. Thành đứng bên cô lúc nào. Cả hai đứng lại bình phẩm một vài tác phẩm vừa mới hoàn thành, rồi kéo nhau đi. Mưa vẫn còn nặng hạt, rầm rào trên mái tôn. Gió thổi thốc từng cơn mang theo bụi nước li ti làm tăng thêm cái giá lạnh. Thành lấy di động bấm gọi Tuấn và Hương. Đường truyền tắc nghẽn, chỉ có tiếng ò í e. Mọi liên lạc đã bị phong toả bởi mưa, bởi không gian hạn hẹp của gian nhà. Mưa này có khả năng kéo dài đến quá trưa. Thành nhìn đồng hồ tay và anh quyết định chạy băng qua bên kia đường mang về hai chiếc áo mưa. Hai người rời khu vực triển lãm trong lúc mưa và gió giằng xé nhau, lạnh buốt.
Người tính không bằng trời tính. Hết một mùa lễ hội không như mong muốn.
3. Mùa lễ hội thứ ba, Sàigòn se lạnh và ẩm. Sắp đến Noel nhưng sao những cơn mưa cứ tạt qua thành phố sụt sùi. Thời tiết luôn đột ngột và bất ngờ, sớm nắng, chiều mưa như thế! Nhóm bốn người không tồn tại như địa chỉ một trang web duy trì một thời gian ngắn rồi mất. Thành bỏ cuộc chơi đầu tiên khi một ngày anh rủ Linh vào quán cà phê quen thuộc và đưa cho Linh coi mấy giấy tờ cần thiết cho một chuyến đi xa: “Ba năm không biết có học được gì không, nhưng cứ phải đi”. Hương và Tuấn là một sự chia tay ắt có và hơi muộn màng. Bao nhiêu năm mâu thuẫn này chồng thêm mâu thuẫn khác, níu kéo làm gì để khổ đời nhau. Hương nói với Linh như thế rồi cô chuyển công ty khác, cuối cùng cũng kiếm được một suất học bỗng đi Hà Lan mà theo lời cô nói chỉ vì nó là xứ sở của hoa. Tuấn sau đó cũng rời công ty. Ba chiếc bàn làm việc trong phòng có ngay ba người khác điền vào chỗ trống. Chỉ mình Linh ngồi lại, thỉnh thoảng bước đến khung cửa sổ nhìn xuống đường, khối hình góc cạnh quen thuộc của ngôi nhà thờ và cái bùng binh luôn có những chiếc xe vòng quanh kéo lê trong suy nghĩ của cô một nỗi buồn. Ba năm qua vèo nhưng quá nhiều thứ để nhớ. Mọi điều đến rồi đi, ngôi nhà thờ dưới kia đã chứng kiến biết bao biến cố lịch sử và vẫn âm thầm tiếp tục trong vai trò làm nhân chứng. Kể cả những lần cô và Thành cùng đứng bên khung cửa sổ này nhìn xuống, cùng trầm trồ về khối kiến trúc quá hoàn hảo và tấm thảm xanh hiếm hoi ngự trị giữa lòng thành phố. Linh nhìn thấy hai cây thánh giá nhỏ xíu đậu trên hai khối chóp cao sao mà buồn và cô đơn quá!
Buổi chiều về nhà sớm Linh bật máy vi tính và để online. Cô hy vọng gặp ai đó để chia sẻ những cảm nhận về một lễ hội. Chẳng có ai online trong một buổi chiều gần hết năm tiết trời ráo rẻ và se lạnh như thế này. Thời tiết này không phải để ôm chiếc máy vi tính mà là dạo phố hay đi đâu đó. Dù nhớ da diết cái lạnh của Đà Lạt năm ngoái, nhưng giờ đây Linh không thể nào hình dung lại được nó đã lạnh như thế nào. Chương trình thời sự trên TV đang phát những tin tức về lễ hội sắp khai mạc. Khúc phim quay cận cảnh những đóa cẩm tú cầu, rồi cả đồi hoa quỳ vàng rực đến nôn nao. Linh bỗng cảm giác có mùi nhựa thông lẩn quất đâu đây. Cô bỗng triết lý, phải chăng những mối tình đẹp luôn có những cuộc chia tay buồn bã? Mimosa, anh đào, quỳ vàng đang nở rộ nhưng sao cô bỗng thấy buốt xót, ngậm ngùi.
Chuông điện thoại bỗng vang lên những hồi giục giã. Với tay lên đầu giường, áp ống nghe vào tai một giọng nói trầm và ấm vọng về từ rất xa:
- Anh đang ngồi ở một quán cà phê trên phố. Giờ là buổi sáng và trời đang rất lạnh dù nắng rất đẹp. Đà Lạt đang lễ hội hoa phải không em?
Linh nghe tiếng ghi-ta gần sát và thảng hoặc có tiếng xe chạy ào qua rất nhẹ. Thành nói :
- Em có nghe tiếng đàn của anh không? Anh nối máy cho em nói chuyện với Hương.
Ở ba đất nước thuộc ba châu lục khác nhau họ hội tụ qua dịch vụ conference call(*). Thành đang vào đoạn điệp khúc, lời tự tình của một thiếu nữ đang yêu. Tiếng ghi ta nghe nhỏ và rời rạc. Hương nói cô đang ngồi ngoài vườn chăm sóc mấy chậu hoa để nhớ về mùa lễ hội năm ngoái. Cô kể với Linh chuyện học hành và có lúc cả hai cùng im lặng nghe tiếng đàn của Thành. Linh nghe có niềm hy vọng, nỗi nhớ và có cả một trời chan chứa yêu thương, đôi lúc phảng phất một chút bi quan. Thành đang theo đuổi ước mơ được học, được chơi đàn ở một phương trời xa lắc. Chàng lãng tử và giấc mơ quá lãng mạn! Đối với Linh đó là quá đủ. Dù có mơ mộng đến đâu, chưa bao giờ Linh nghĩ Thành là một bến đỗ bình yên.
Tiếng đàn khoan thai, chậm rãi vào đoạn kết thúc, có những âm thanh dồn nén, ức chế của sợi dây đàn bị chận. Thành nhắc:
- Thẻ điện thoại của Thành còn 3 phút nữa.
Linh nhìn lên màn hình TV trước mặt. Những chiếc xe đạp hoa đang đi qua khán đài, những tà áo dài trắng ẩn hiện trong màn múa hoa đủ màu sắc. Lễ hội bắt đầu cùng lúc với tiếng ngắt tút tút trong điện thoại. Linh bước ra ban công nhìn xuống đường. Phố dưới kia lóng lánh trăm ngàn sắc màu, những cây thông nhấp nháy trong các cửa tiệm nôn nao đón chờ Giáng sinh - mùa của bình an và hy vọng. Cao nguyên đang vào mùa dã quỳ. Màu hoa của nỗi nhớ. Mênh mang. Ray rứt! Nơi đây chẳng bao giờ thấy hoa quỳ vàng để biết một mùa mưa đã qua, mùa đông đã đến và mùa xuân sắp về. Từ tiệm băng đĩa bên kia đường một giai điệu tha thiết, ngọt ngào hòa lẫn trong không gian sắc màu cuối năm một bài hát đã cũ đoạn điệp khúc mà Linh biết rất rõ có một nốt thăng và một nốt giáng cùng một nốt xuống trầm đột ngột: “Buồn hoài chi ta ơi, nơi ấy hoa vàng cho đẹp mùa sang. Đường mình qua lúc nào, giờ bước âm thầm, tình bỗng dâng trào…..”. Những con đường, góc phố, cao nguyên và mùa lễ hội đi qua như tất cả những gì đã đến cũng đều đã đi qua….
ĐÀO THỊ THANH TUYỀN
(*) Nói chuyện qua điện thoại trực tiếp một lần với nhiều người ở những nơi nhau.
Có vật gì thúc vào bụng cùng lúc với cảm giác hụt chân làm anh giật mình choàng tỉnh. Trong tâm trạng bềnh bồng của giấc mơ không rõ ràng với câu chuyện thực hư, hư thực, anh mở mắt mơ màng một lúc rồi nhắm lại; mở mắt lần nữa anh mới nhận ra mình đang nằm cạnh con gái và cái thúc vừa rồi do nó trong tư thế trở mình bắt chân qua bụng anh. Anh nhìn sang con gái đang ngủ thật say, hai tay ôm chặt con búp bê barbie, môi mím lại cùng với cái cau mày có vẻ như nó đang có một cuộc tranh cãi kịch liệt trong giấc mơ. Anh đoán vậy, bởi vẻ mặt này là điệu bộ hăng sùng mỗi lần nó cùng hai thằng anh tranh luận vấn đề gì đó mà nó quyết liệt phải giành lấy phần thắng. Sợ con búp bê có thể làm cấn người khi con bé trở mình, anh nhẹ nhàng lấy nó ra khỏi vòng tay con bé đặt lên hộc tủ đầu giường. Con gái 7 tuổi của anh đang trong thời kỳ “si mê” lũ barbie. Nó luôn bận rộn với chuyện đầu tóc, quần áo của lũ búp bê và anh luôn cảm giác rối mắt với lủ khủ những gương lược, đồ trang sức … bé tí bủa vây lấy nó mỗi khi nó chơi trò chơi búp bê. Còn, đối với hai thằng anh con trai lớn của anh thì búp bê là thứ đồ chơi vô tích sự nhất, luôn là đề tài để chúng chọc tức con bé. Ngắm nhìn chán đứa con gái, tia nhìn của anh lướt qua mái tóc dày và mượt của vợ và dừng lại ở gương mặt cũng đang say ngủ. Bất chợt anh lại chăm chú đến hai hàng lông mày đen, đều nét được sự can thiệp của chuyên viên thẩm mỹ. Thật ra, anh chẳng bao giờ để ý đến chuyện điểm trang son phấn của vợ nhưng đôi lông mày nét quá gợi sự chú ý của anh hơi lâu. Về việc này cô đã phải đấu tranh kịch liệt mới được sự đồng ý của anh với lý do rất chính đáng: cô không thể mỗi ngày mất quá nhiều thì giờ vào việc kẻ hai hàng lông mày cho thật đều nét trong khi quỹ thời gian của một buổi sáng thì quá ít, tỉ lệ ngịch với sự đòi hỏi phải phục vụ của những người trong gia đình. Mỗi buổi sáng ngồi vào bàn trang điểm nhìn hai hàng lông mày lợt lạt trong gương cô vẫn thường than thở rằng đây là việc khó khăn nhất trong ngày của cô, nhất là khi công việc đòi hỏi phải gấp gáp. Cô đau khổ vì hai hàng lông mày thưa thớt, nó làm cho gương mặt cô chợt chạt mỗi khi không điểm trang. “Trông chẳng giống ai!”. Có lúc cô cảm giác bất lực vì không điều khiển được cây chì vẽ! Cuối cùng, mọi việc được giải quyết một cách nhẹ nhõm khi một ngày cô đến mỹ viện. Đôi lông mày được xâm khéo và hoàn mỹ đến độ gương mặt cô trở nên ưa nhìn mà chẳng cần phải điểm trang gì nhiều. Điều này khiến cô rất tự hào sau đó: “Anh thấy không, giờ đây em chỉ cần tô tí son là đủ, với đôi mày được kẻ sẵn, gương mặt em thành hòan chỉnh”. Anh chẳng thấy ai tự tin như thế bao giờ, nhưng anh cũng cười vui tán thưởng vợ pha chút trêu chọc: “Ừ, biết như vậy thì làm sớm, đỡ mất thời gian của bố con tôi lâu nay!”.
Vợ anh lại trở mình theo cái cựa mình của đứa con gái từ bên này sang bên kia. Bửa tiệc tối qua làm cho cô bị chột bụng. Anh đã phải dậy lấy thuốc cho cô uống và hình như anh có la cô một đôi câu về cái tật thích gì ăn đó rồi sau đó ra sao thì ra của cô.
Sợ làm hai mẹ con thức giấc, anh nhẹ nhàng bước xuống giường, xỏ đôi dép, đến bàn salon, bật nắp máy vi tính và online. Anh nhìn đồng hồ. Hai chiếc kim gặp nhau ở số 5. Cách nhau 8 giờ bay và đi sau ba giờ, anh chắc lúc này đầu bên kia hai đứa con trai của anh vẫn còn say ngủ, bởi hôm nay là ngày chủ nhật. Dặn dò hai thằng con trai những điều cần thiết cho một ngày qua email, anh lướt nhanh vài trang web. Chẳng có gì để bận tâm khi người ta đang trong kỳ nghỉ. Anh tắt máy vi tính, bước đến bên cửa sổ kéo tấm rèm. Bức tranh trời nước hiện ra trước mắt anh, lộng lẫy và mềm mại khiến anh có cảm giác ngộp thở. Mặt trời hé những tia nắng đầu tiên trên mặt biển sớm trải dài tít tắp. Một quầng màu cam nhạt vồng lên ở đường chân trời nổi trên nền trời xanh biếc; chốc nữa thôi nó sẽ làm anh chói mắt. Biển lô nhô người, hàng xe dưới đường đã bắt đầu chuyển động tới lui nhộn nhạo – phố biển mùa hè dậy sớm! Biển đẹp quá khiến anh không sao ngăn được bàn tay mở cửa thật nhẹ nhàng và bước hẳn ra ban - công. Ban mai trong lành và dịu mát tạo cho anh cảm giác thật dễ chịu.
Đây là lần đầu tiên anh đến nơi này nhưng cái tên gọi của nó dường như khuất lấp đâu đó trong tiềm thức thôi thúc anh có chuyến du lịch trở về trong hai tuần nghỉ lễ phục sinh. Thành phố này là chặng dừng chân thứ hai của anh trong cuộc hành trình, anh có vài người bạn học cũ thời đại học hiện sống ở đây.
Anh nhớ lại tối hôm qua anh cũng có những giấc ngủ chập chờn không ngon giấc mà không phải bởi tiếng lục đục của vợ. Thức ăn buổi tối không quen với cái dạ dày của anh nhưng tình thân hữu bạn bè thì lại quá tuyệt vời. Thật ra, đây không phải là chuyến trở về đầu tiên. Cách đây 10 năm anh có về nhưng bởi trong tay anh không nắm giữ một địa chỉ nào của bạn bè cũ nên tất cả trong anh vẫn như một bức màn trướng dày nặng, mờ mờ che phủ. Quá khứ đóng lại một cách phũ phàng và tàn nhẫn dù anh đã cố gắng vận dụng rất nhiều từ trong tâm thức. Đó là di chứng của một cú sốc tinh thần nặng nề khi anh bước chân đến xứ người. Điều ngạc nhiên là căn bệnh mất trí nhớ chỉ lấy đi của anh một mảng quá khứ mà không hề làm mất đi những khả năng có sẵn. Khi anh được phép rời khỏi bệnh viện với tư cách một người hoàn toàn khoẻ mạnh, dù bạn bè đi cùng anh cố gợi lại mọi điều trong quá khứ, nhưng nó vẫn như cánh cửa khép chặt, mà có đôi lúc anh cảm thấy tuyệt vọng khi cố hướng những suy nghĩ về quá khứ. Những năm đại học, quãng thời gian đẹp nhất trong đời anh không hề nhớ dù chỉ một chút cỏn con, tuy vậy không hiểu sao cái vốn tiếng Anh của anh vẫn còn nguyên vẹn, và khi cầm lại cây đàn ghi – ta anh vẫn có thể đánh lại trọn vẹn tất cả những khúc nhạc của tuổi thanh xuân, giống như bản năng trời phú cho một con người. Thế mà, quá khứ sao vẫn bặt tăm! Vài người bạn gần gũi dù đã có quãng thời gian dài sống cùng với anh trong khu cư xá cũ và lênh đênh cùng anh trong một cuộc hành trình dài đối với anh giống như những người mới quen. Những câu chuyện kể đối với họ đã cũ nhưng đối với anh mới tinh dù anh là nhân vật chính.
Trên con đường dài thiên lý anh đã gặp cô và hình thành nên mối nhân duyên trời định. Gần hai mươi năm lưu lạc xứ người, nếm trãi đủ mùi trần thế, giờ đây anh tự coi mình đã đạt được những thứ mà nhiều người mơ ước: nhà cửa, xe cộ, nghề nghiệp, gia đình con cái – tạm gọi là đủ đầy (không biết đủ thì bao giờ mới đủ?). Cỗ máy cuộc đời cứ thế mà chạy, vài năm anh lại làm chuyến du lịch trở về – về để gợi nhớ, về để lần mở cánh cửa quá khứ. Bức màn trướng dày nặng dần hé mở khi anh tìm được email của một người bạn trong nước, để rồi từ đó, những mối quan hệ bạn bè cũ được nối lại.
Một chiếc xe taxi vừa chạy ào qua ngã ba dưới đường bất chấp đèn đỏ làm anh giật mình thót tim. Vài người đi bộ sựng lại trên vỉa hè, ngơ ngác nhìn chiếc xe làm cuống quýt đám lá vàng và bỏ lại làn khói trắng mỏng. Chắc có lẽ họ cũng bất ngờ như anh? Anh không sao quen được cảnh xe cộ chằng chịt, mắc cửi, xoay trở khó khăn và sự vi phạm giao thông diễn ra trước mắt mỗi ngày từ khi trở về. Đôi lúc nó còn gây cho anh có cảm giác tức ngực hay khó thở, nó khiến cho việc băng qua đường đối với anh là cả một vấn đề.
Có một người đàn ông vừa dừng lại bên trụ đèn đỏ và bỏ xuống một chiếc giỏ lôi kéo sự chú ý của anh. Người đàn ông lấy ra từ trong giỏ một cái thau và một can nước. Ông ta chậm rãi đổ nước vào đầy thau, rồi thong thả ngồi bệt xuống đất và nhẹ nhàng lôi ra những con thú bằng nhựa đủ màu ngộ nghĩnh, lên giây cót từng con thả vào thau nước. Cuộc mưu sinh bắt đầu. Vài người đi bộ đứng lại tò mò nhìn những con thú bơi trong nước. Một người đàn ông chở một đứa bé đỗ xe lại hình như hỏi mua và rồi lắc đầu phóng xe đi. Cuộc mưu sinh chật vật! Anh không hiểu khi mặt trời lên cao người đàn ông kia sẽ bán được mấy con thú!
Biển vẫn phẳng như một tấm gương. Mặt trời phủ nắng lên mặt biển lấp lóa. Núi vòng ôm không hết đường chân trời, chừa ra khoảng trống xa tít tắp có vài chiếc thuyền nhỏ xíu. Chiều qua, anh đã gặp một trong số những người bạn cũ ấy. Cánh cửa quá khứ không mở ra để cho anh nhớ chị là ai. Một người phụ nữ thật xa lạ nói chuyện với anh như quen thân nhau từ thuở nào. Những câu chuyện gợi của chị dù thật gần gũi nhưng vẫn không kích hoạt nổi trí nhớ của anh. Có lẽ điều làm anh cảm động khi chị nói không thấy anh không thay đổi gì, vô tình gặp nhau ngoài đường chị sẽ nhận ra ngay, cả cái cách xoa hai tay vào nhau hay lần đếm những ngón tay khi nói chuyện với người khác …. Phải là một người thân thiết hay biết quan sát mới nhớ được những điều như vậy! Tuy nhiên, người phụ nữ với đôi bàn tay đã có những vết đồi mồi không gợi lại cho anh điều gì khác. Cũng thật lạ, dù không nhớ sao anh vẫn có cảm giác thật gần?
Qua khung cửa kính khách sạn, biển chiều trôi chầm chậm trước mặt, vài chiếc thuyền lênh đênh ngoài xa, thảng hoặc một chiếc ca nô lướt qua nhanh để lại mặt biển đầy bọt sóng. Chị đã nói với anh về một mùa hè và một bức tranh có hàng phượng đỏ rực bên bến sông chồm xuống mặt nước. Một ngôi nhà sát chân núi và mảng màu xanh của đồng cỏ gần như chìm khuất dưới dòng nước lượn qua. Anh không thể nhớ nổi có một bức tranh như thế trong đời. Quả là anh có biết vẽ nhưng anh không chắc mình đã vẽ một bức tranh như vậy. Chị nói với anh đó là bức tranh vẽ một khung cảnh yên bình nhưng có quá nhiều mảng màu đỏ nên chị cảm nhận được trong đó là sự bồn chồn, khắc khoải cùng cảm giác bất an, kể cả mất tự tin. Quá khứ không thức dậy để anh nhớ mình là ai trong những ngày tháng cũ mà theo chị đó là những năm tháng đẹp nhất của cuộc đời rất nhiều người. Điều quan trọng cuối cùng chị nói anh đã tặng chị bức tranh đó và chị vẫn còn lưu giữ. Thật thế sao? Lời nói đã thốt ra từ miệng anh không hề được kiểm soát: “Tôi không nhớ ngày xưa mình đã biết vẽ, cũng có thể đó là một bức tranh đã mua chăng?”. Làm sao níu lại lời đã nói. Bóng tối phủ tràn lên gương mặt chị và cái nhìn trở nên nhạt nhoà, thể hiện tâm trạng bất lực của người thầy giáo giảng mãi mà đứa học trò vẫn không hiểu bài: “Cũng có thể là anh đã mua nên không nhớ!”. Chiều ngưng lại đột ngột và nắng bỗng tắt nhanh. Chị đứng lên ra về bỏ lại phía sau một khoảng trống. Vợ và con gái vừa sửa soạn xong, thơm tho và tươm tất chờ anh cùng đi dạo biển rồi đợi bạn bè đến ăn tối. Aùnh hoàng hôn sáng rực một góc núi. Gió hình như thổi mạnh hơn khiến anh cảm thấy lạnh. Quákhứ ơi sao chẳng mở ra để cho anh nhìn lại mùa hè năm nào đó có mảng màu rực rỡ, bồn chồn? Biết rằng tất cả những điều đó là sự thật, anh vẫn không nhớ nổi chị là ai và bức tranh đó như thế nào!
Một vòng tay ôm ngang hông anh cùng cái tựa đầu vào vai làm anh giật mình. “Biển đẹp quá, anh dậy lúc nào sao không gọi em?”. Giọng vợ anh nũng nịu. Con gái anh ùa ra: “Sáng nay mình đi đảo phải không ba?”. Cánh cửa quá khứ chưa kịp mở đã sập lại thật nhanh. Ngày thứ hai trong tour du lịch bắt đầu. Biển ở đây xanh và mây trắng đến lạ lùng. Đường phố dưới kia đã tấp nập như hôm qua, hôm kia. Những con thú bằng nhựa đủ màu vẫn loay hoay trong thau nước và anh có cảm giác người đàn ông có dáng vẻ cam chịu dưới đường kia như đang hóa đá bên trụ đèn xanh đỏ.
*
Rời phố biển, anh có gần một tuần lễ ồn ã với bạn bè thời đại học nhưng chẳng ai khơi gợi lại trong anh hình ảnh về một màu phượng năm nào đó. Những bận bịu lo toan của cuộc sống vội vã trong thành phố chật chội khiến ai cũng lười biếng mở cánh cửa quá khứ thơ mộng ngày nào của tuổi thanh xuân. Giờ chỉ còn là bia, là những món ăn và những câu chuyện gây cười; quá khứ, hiện tại ồn ào trộn lẫn trong tiếng nhạc karaoke. Thành phố một thời tuổi trẻ của anh như dòng chảy xiết, không cho anh có thì giờ nhớ lại. Vòng xoáy của bùng binh cuộc đời đôi lúc khiến anh chóng mặt. Rồi cũng hết hai tuần của mùa nghỉ lễ phục sinh.
Vậy mà. Khi nhìn từ khung cửa kính máy bay, thành phố nhỏ dần, màu xanh của biển cũng mất hút chỉ còn những tảng mây trắng trôi, ngả đầu ra lưng ghế anh nhắm mắt hít thở sâu, đầu óc trống rỗng. Chiếc phi cơ bay qua vùng thời tiết xấu, tiếng loa phát ra lời nhắc nhở hành khách buộc dây an toàn. Trong một cái xốc “ổ gà”, trước mắt anh bỗng rực lên một trời phượng đỏ. Núi im lìm già cỗi và cô đơn, giòng sông mềm mại lượn qua ôm vòng lấy núi và ngôi nhà cùng cánh đồng. Quá khứ mở toang cánh cửa cho anh bước vào. Năm hai mươi tuổi anh đã rất buồn và cô đơn. Chị đã nói đúng đó là quãng thời gian anh thấy mình chông chênh, bất an hơn khi nào hết. Bức tranh với những gam màu nóng bồn chồn. Màu phượng đỏ của ký ức. Hình như khi ấy đã có một người rất hiểu nỗi buồn và sự cô đơn trong anh. Một ngày, mang theo tất cả sự bất an đó anh ra đi. Như hòn đá lăn, anh đã sống, đã va chạm và đã có một lần đánh rơi mất quá khứ.
Buổi chiều như một cô gái đài các thả những sợi nắng vàng óng ả vắt qua giàn hoa lý. Nhàn ngồi bất động bên chiếc bàn nhìn ra ngoài cửa sổ.
Một đôi bướm nhởn nhơ, chập chờn trên những chùm hoa có hình nụ màu xanh, vài con chim sẻ sà xuống chùm chụm lượm lặt những hạt cơm vương trên nền giếng rồi líu ríu bay lên, con mèo con hớ hênh nằm phơi bụng duỗi bốn chân ngủ say sưa trên ghế dựa đặt ở đầu hè tạo cho buổi chiều một không gian thật yên ả.
Hình như nàng đã ngồi hóa đá như thế từ rất lâu, đầu óc lộn xộn với bao ý nghĩ không liền mạch. Bàn tay nàng miết đi miết lại tấm thiệp cưới màu hồng đến nỗi những ngón tay bám đầy bụi nhũ rơi ra từ những dòng chữ trên tờ giấy láng, mùi thơm của tấm thiệp khi phảng phất, khi đậm nồng kéo suy nghĩ của Nhàn mỗi lúc một xa.
Thế rồi cuối cùng người ta cũng phải đứng lại chung với nhau cho dù bao nhiêu năm cố tình gạt bỏ điều đó chỉ bởi một tờ giấy duy nhất: Quyết định ly hôn của tòa án. Ngày mai là ngày đám cưới của con gái Nhàn, đứa con gái nhỏ nhắn, xinh đẹp và thật giỏi giang, giờ chỉ còn chờ hai tiếng hạnh phúc đến nữa là vẹn toàn.
Nhàn cúi xuống lẩn thẩn đọc lại những dòng chữ in trên tấm thiệp dù đã đọc không biết bao nhiêu lần đến mức thuộc lòng từng nét chữ hoa hay chữ thường, dấu đậm hay dấu nhạt. Trang bên kia ông, bà đại diện cho họ nhà trai chỉ có một dòng, còn bên này hai dòng ông, bà riêng lẻ.
Ngày mai nàng sẽ đứng cạnh chồng trước bàn thờ tổ tiên nhà bên ấy để vợ chồng con gái quỳ lạy. Một ngày trọng đại trong đời con gái nàng, nhưng đối với nàng cũng quan trọng không kém, nàng phải đối mặt với nhiều người và điều quan trọng nhất là đối mặt với anh ấy.
Một người đàn ông đã làm thay đổi cuộc đời nàng từ không đến có và từ có đến không. Đã hơn mười năm qua rồi, tất cả tưởng như chìm vào quá khứ bỗng tấp nập trở về.
***
Nhàn có nét đẹp vừa lộ liễu vừa kín đáo; nửa Á Đông bởi cô có gương mặt trái xoan đầy đặn, nửa Tây phương bởi cô có sống mũi cao, hơi cong chút xíu nơi đầu chóp tạo nên hai cánh mũi bé và khép; đặc biệt, đôi mắt đen với hàng lông mi dày và cong vút, mỗi khi mở to trông vừa ngơ ngác vừa ẩn chứa một điều gì sâu thăm thẳm. Đôi mắt một thời không ít chàng trai gần như muốn chết chìm trong đó.
Hai mươi hai tuổi, vừa tốt nghiệp sư phạm Nhàn lập gia đình với Quốc, là thày giáo của cô - một giáo viên dạy tiếng Anh nổi tiếng trong thành phố. Ngày đám cưới hai người rất đẹp đôi, sóng bước bên nhau trong tiếng xuýt xoa của bạn bè, có cả những ánh mắt ghen tị nhìn theo.
Cuộc sống gia đình như mật ngọt đưa Nhàn từ một cô gái quê tháp cánh trong ngôi nhà sang trọng - đối với cô tất cả như chỉ mới bắt đầu.
Quốc xuất thân trong một gia đình thuộc giai cấp thượng lưu thời ấy. Anh tốt nghiệp đại học trong nước, thêm ba năm tu nghiệp ở nước ngoài, bạn bè quen biết khá đông và cũng chỉ trong cùng một giai cấp. Anh có một cuộc sống thật sang trọng: đi dạy bằng xe hơi riêng, những đêm tiệc tùng khiêu vũ, giao lưu với bạn bè…
Cưới vợ xong, Quốc được cha mẹ cho ngay một ngôi nhà được xây theo dạng vila rất đẹp. Đối với Quốc cuộc sống như thăng hoa: Vợ đẹp, công danh thuận lợi, có nhiều cơ hội thăng tiến hay chí ít cũng có thể hái ra tiền.
Đối với Nhàn, cô gần như bước vào thế giới khác. Quốc dạy cô nhảy đầm, dạy cô đi, đứng, ngồi, nói, dạy cô rót champagne, dạy cô mời khách, giao tiếp với mọi người… Nói chung cô đã được lột xác.
Nhàn có con, một đứa con gái, rồi một đứa con trai ra đời đã không làm cô xấu đi mà ngược lại tạo cho cô một dáng vẻ đàn bà thật chín, phong cách chững chạc, điềm đạm, tự tin.
Trong thế giới của những người giàu có trông cô đĩnh đạc, đàng hoàng làm sao! Nhiều ánh mắt ngưỡng mộ khi cô sóng bước cùng chồng tham dự những bữa tiệc sang trọng hay cặp đôi lượn lờ trong tiếng nhạc dìu dặt của điệu luân vũ.
Nét đẹp đàn bà sang trọng cộng thêm vẻ duyên dáng thùy mị vốn có của một cô giáo tạo cho cô hoàn hảo đến từng chi tiết nhỏ. Nhiều người đàn ông ngưỡng một cô, có cả những ánh mắt thèm muốn.
Cuộc đời đã không chắp cánh cho đôi trai tài gái sắc. Những thay đổi của thời cuộc ảnh hưởng đến tất cả mọi gia đình không ngoại trừ gia đình Quốc. Khi sự giàu có và sang trọng chỉ còn là lớp vỏ bọc bên ngoài, Nhàn dễ thích nghi hơn bởi cô vốn xuất thân quê mùa.
Thời gian ấy, giáo viên dạy Anh văn gần như thất nghiệp, Quốc đi về với một vẻ chán chường thấy rõ. Một con người quen sống trong sự thành đạt từ khi mới lọt lòng khó hòa nhập vào thực tế một cuộc sống thay đổi đi xuống.
Mọi quán xuyến trong gia đình đổ dồn hết về Nhàn, cô phải làm mọi cách để cho một gia đình tồn tại.
Nhàn quyết định đi buôn. Một người bạn thân của Quốc rủ cô đi buôn chuyến đường dài hàng nông sản. Những năm ấy gạo, bắp, đậu… thứ gì cũng hiếm, có thể chuyên chở, trao đổi được từ vùng này sang vùng kia với số tiền lãi khá cao, nhưng nguy cơ bị mất cũng không ít.
Quốc không đồng ý nhưng anh không còn cách lựa chọn nào khác hơn. Cuộc đời Nhàn lại bước sang một ngã rẽ khác.
Những chuyến làm ăn trót lọt, cuộc sống gia đình tuy không khá giả như xưa nhưng cũng dần đủ cho Quốc lấy lại phong độ. Tuy nhiên, những lời ong tiếng ve về Nhàn lại bắt đầu. Không còn là Nhàn thủy chung nữa, cô đã sa ngã vào tay người bạn của Quốc.
Để cứu sống một gia đình đồng thời cô cũng đã giết chết luôn hạnh phúc gia đình đó. Khi biết được mọi chuyện Quốc không cho Nhàn đi buôn nữa, một gia đình luôn có vỏ bọc bên ngoài đã giải quyết mọi việc trong êm thấm, lặng lẽ và kín đáo. Có lẽ mọi chuyện sẽ luôn được kín đáo như thế nếu không có những sự thay đổi thời cuộc khác.
Mấy năm sau, công việc dạy tiếng Anh của Quốc bắt đầu có chỗ đứng. Anh tìm lại được vị trí của mình, tìm lại được chính anh, nhưng cũng là lúc anh phải chấp nhận mất gia đình.
Khi anh gây dựng lại tiếng tăm đã im lặng một thời gian khá dài thì người ta bắt đầu khơi lại đống tro tàn từ quá khứ của gia đình anh - Thói đời thường là thế!
Anh không chịu đựng nổi những lời chì chiết của cha, mẹ, sự trách móc của họ hàng, bà con cũng như những ánh mắt soi mói của đồng nghiệp. Tất cả những điều đó làm áp lực buộc anh phải có một quyết định.
Giữ một gương mặt lạnh tanh, Quốc đưa Nhàn tờ giấy ly hôn, bịt chặt tai trước những lời lẽ van xin của cô. Anh hất tay cô khi cô nắm lấy tay anh. Anh quay mặt đi khi Nhàn quỳ xuống van xin anh đừng bỏ cô, dù những giọt nước mắt của cô đã làm lòng anh đau nhói. Nhưng anh cũng không thể khác hơn.
Cuối cùng mọi chuyện được kết thúc. Tờ giấy ly hôn nhỏ xíu, mỏng tang nhưng có một quyền lực ghê gớm. Ngôi nhà được chia đôi, hai đứa con cũng chia đôi. Quốc bán một nửa căn nhà và mua một căn nhà khác. Nhàn vẫn giữ nửa ngôi nhà cũ, cô đi về thầm lặng, nỗi buồn gặm nhấm, ân hận vò xé, trách mình, trách người và trách đời…
Đứa con gái nhỏ dần lớn lên trong sự u uẩn của người mẹ. Cốt cách sang trọng như thấm sâu vào máu thịt thể hiện ra bên ngoài từng động tác đi, đứng, ngồi, nói, cười thật hoàn hảo dù chẳng ai chỉ dạy. Quá khứ của người mẹ như vết thương đau âm ỉ trong lòng cô con gái mang một nửa dòng máu gia đình quyền quý.
Địa chỉ nhà ba là nơi để cô hẹn gặp những người bạn trai, nơi ấy ba cô vẫn sống một mình với em trai, vì danh tiếng của ba trong xã hội, vì cuộc sống của ba nghiêm túc hay ít ra cô cũng muốn mình có được một vị trí trong xã hội của một người thuộc giai cấp thượng lưu.
Người ta nhìn ba với cặp mắt bao dung nhưng luôn nhìn mẹ với cặp mắt đầy phán xét - chẳng có điều gì mà thiên hạ không bới ra cho dù thời gian có liền kín miệng vết thương.
Nhàn vẫn còn rất đẹp ở tuổi năm mươi. Giờ đây hầu như nàng rất ít tiếp xúc với xung quanh, mối liên hệ giữa nàng và xã hội chỉ còn thông qua tin tức từ cô con gái ban ngày ở bên nhà ba, tối về ngủ với mẹ.
Ước mơ của cô con gái thành sự thật khi một ngày cô gặp được ý trung nhân hoàn toàn đúng với mẫu người cô đã thiết kế. Cô sẽ đàng hoàng bước vào giai cấp thượng lưu bỏ lại đằng sau ngôi nhà và sự cô đơn của người mẹ. Tất cả mọi điều sẽ chìm vào quá khứ và sẽ được lãng quên khi bước chân tiến nhanh về phía trước. Cô tự tin như thế!
Khi mọi công việc tổ chức đám cưới được đem ra bàn bạc, gia đình nhà trai đã yêu cầu bên nhà gái phải đầy đủ vợ chồng đứng bên nhau trong ngày hợp hôn. Tất cả mọi chuyện được trao đổi qua điện thoại và qua trung gian đôi trẻ đều hoàn hảo, chỉ còn ngày mai nữa là xong.
***
Chiều đã rút hết đi những sợi nắng vàng trên giàn hoa lý nhường chỗ cho ánh nhập nhoạng giao thoa giữa hoàng hôn và đêm. Nhàn còn ngồi rất lâu bên bàn viết cho đến khi tất cả mọi vật ngoài vườn chỉ còn một màu đen nàng mới nặng nề đứng lên bật một bóng đèn nhỏ. Đám cưới được tổ chức ở bên ấy ngày mai, nàng sẽ như một người khách, vị trí đứng, đi, nói, cười đều phải tuân theo một sự sắp đặt…
Cô con gái ùa nhanh vào nhà cùng người chồng sắp cưới, nét mặt rạng rỡ và linh hoạt cô thổi vào ngôi nhà một luồng sinh khí mới:
- Ủa, sao mẹ không mở đèn lớn cho nhà sáng sủa?
- Mẹ vui quá mải suy nghĩ rồi quên. Các con đã ăn gì chưa?
- Ăn rồi mẹ ạ, mẹ chưa ăn cơm sao?
- Mẹ không thấy đói.
Chàng rể tỏ vẻ quan tâm:
- Mẹ ăn gì con đi mua? Ngày mai là một ngày rất bận rộn đó mẹ!
- Thôi, các con không phải lo cho mẹ.
Đôi trai gái bước nhanh vào phòng líu ta líu tíu bàn công việc ngày mai. Nhàn không chỉ đứng bên ngoài căn phòng mà nàng còn đứng bên lề một ngày trọng đại của con gái.
- Mẹ ơi bố nói ngày mai mẹ mặc áo dài nhung đỏ. Cô con gái nói với ra từ trong phòng.
- Mẹ biết.
Nhàn trả lời con với âm điệu hơi khàn. Thậm chí chiếc áo dài ngày mai nàng mặc cũng phải răm rắp tuân theo một sự sắp đặt!
***
Quốc là bạn đồng nghiệp với chồng tôi. Chồng tôi đi dự đám cưới một mình vì tôi bận con nhỏ. Anh về khi con bé đã ngủ. Ghé vào mùng thơm cái “chụt” vào má con, chồng tôi nói :
- Đám cưới vui ghê , cô dâu chú rể đều đẹp.
Tôi hỏi một câu có lẽ hơi thừa:
- Chị Nhàn có đứng cạnh anh Quốc?
Kéo cà vạt ra khỏi cổ áo sơ-mi, chồng tôi trả lời:
- Có chứ sao không, nhà gái một bên, nhà trai một bên chụp hình, quay phim tới tấp.
Ngừng một chút chồng tôi nói tiếp:
- Phải công nhận chị Nhàn đẹp thật, hơn cả cô dâu! Chị ấy mặc áo dài nhung đỏ may theo kiểu xưa, tóc bới cao trông rất sang trọng và đài các. Giáo viên trong trường chú ý mẹ nhiều hơn cô dâu. Bàn anh có mấy bà cùng tổ Anh văn với ông Quốc cứ xì xầm nhỏ to.
Bất chợt tôi nghĩ đến chiếc đu quay, nó luôn bắt đầu từ một điểm và cứ quay vòng qua điểm ấy không biết bao nhiêu lần trong suốt hành trình quay. Những ngày như thế này quá khứ thường được đem ra nhắc lại, không biết có phải đó là một phán xét? Thời gian tưởng rằng có thể xóa hết đi mọi thứ, nhưng không - khúc phim quay chậm luôn được xem lại với nhiều nhận xét rất khắt khe.
***
Một năm sau, không hiểu sao cô con gái chị Nhàn ôm đứa con mới ba tháng tuổi trở về nhà mẹ và sau đó ở lại luôn với chị. Hai năm sau cô đi tu nghiệp nước ngoài. Ba năm sau nữa cô trở về với mẹ được vài tháng rồi sang định cư hẳn ở xứ người.
Căn nhà ngày ấy giờ đã xuống cấp đi nhiều, người ta thấy thấp thoáng một thiếu phụ dáng người cao dong dỏng ra vào lặng lẽ như chiếc bóng, thỉnh thoảng có một cậu thanh niên hình như là con trai chị Nhàn ghé lại rồi ra về nhanh.
Tôi biết như vậy khi một lần đến thăm người bạn vừa dọn nhà đến sát vách nhà chị Nhàn. Đứng ở bên này nhìn sang tôi thấy chị Nhàn nhưng chị không nhận ra tôi là một người em họ xa của chị. Cũng phải thôi, ngần ấy năm chị sống khép kín có quan hệ với ai đâu!
Trong cái rủi nào cũng có cái may - thật ra mọi việc đối với cô bây giờ đều rất tốt đẹp, thế nhưng bạn bè, đồng nghiệp khi biết chuyện ai cũng ái ngại cho cô; phần cô ngoài miệng làm bộ than thở: “Tối nào cũng phải qua ngủ với bà má, sáng về nhà sớm, chẳng làm được việc gì ...” nhưng thật sự trong bụng cô thấy việc về nhà mẹ ngủ sao mà có lý!
Hai nhà cách nhau chưa đến 5 phút đi xe máy, mẹ cô sống một mình từ ngày em gái cô ra riêng, bà vốn hơi khó tính, không muốn phụ thuộc vào con dâu hay con rể nên chẳng chịu theo ai; vả lại, bà còn có nhà để thoải mái đi ra đi vào, có bàn thờ chồng để chiều chiều thắp nén nhang thơm, bà muốn ăn lúc nào thì ăn, ngủ lúc nào thì ngủ chẳng phải chờ đợi ai, muốn họp mấy bà bạn già gầy sòng tứ sắc chẳng ngại con cái trách móc không chịu giữ gìn sức khoẻ, ngồi chi cho đau lưng... Nói chung bà thích tự do. Người con trai cả ở xa thương mẹ một mình cô quạnh cho thằng cháu nội về ở được một năm, học xong lớp 9 nó về thành phố thì chẳng còn ai ở với mẹ cô, ban ngày không nói làm chi, nhưng ban đêm… người già như ngọn đèn trước gió.
Từ một việc rất phức tạp được mấy anh em lo lắng, đem ra bàn cãi cả tháng trời là ai sẽ lo cho mẹ mỗi đêm thì giờ đây đã được giải quyết đơn giản và gọn nhẹ hết sức. Em gái cô có con nhỏ, cô rãnh hơn, vậy là mỗi tối cô lãnh phần về ngủ với mẹ. Về nhà mẹ ngủ cô thấy nhẹ nhõm, chẳng còn cảnh hóa đá chờ chồng đêm đêm, lúc nào cũng lo ngay ngáy có ai đột ngột mang đến một tin tức không hay nào đó. Cô bàn giao con cho chồng với một giọng điệu chắc nịch : “Anh lo cho tụi nó để tụi nó thương anh!“. Về nhà mẹ cô ngủ thẳng giấc, chẳng gãi lưng cho đứa nhỏ, chẳng mắc mùng cho đứa lớn - khỏe re. Về nhà mẹ luôn có mẹ mắc sẵn cho cái mùng. Đừng nghĩ công việc này nhẹ nhàng à nghe! Thói quen và bổn phận thường làm người ta quên đi nặng nhọc - đối với cô mắc mùng là một công việc hết sức khổ ải. Này nhé, tưởng tượng đi lúc mình buồn ngủ muốn díp cả hai mắt, tay chân nặng trình trịch vậy mà phải nhấc người ra khỏi giường, mở tủ lấy mùng giăng bốn góc, rồi còn phải cài chân cho thẳng thớm nữa, mắc xong cái mùng giấc ngủ bỏ đi luôn, có khi gọi nó mòn mỏi, đếm từ một đến triệu, nghĩ ngợi trăm thứ chuyện đông tây kim cổ mà nó vẫn chảnh choẹ không chịu về làm thức trắng dã con mắt ….
Đừng nghĩ cô vô tâm, tình mẫu tử cô có thừa. Mấy năm làm gà mái nuôi con nhỏ, hết đứa này đến đứa khác bú mẹ 30 tháng, bỏ bú phải ba lần bốn lượt mới xong. Những năm con mọn, cô chẳng chú ý đến thân mình , cô xấu xí , cô xồ xề , cô lôi thôi, tất cả là vì con; bây giờ đã có thể rãnh tay một chút cô chẳng dại gì ôm hoài mấy đứa con nít trong khi chồng cô thật thảnh thơi với cái gánh gia đình nhẹ tâng. Buổi chiều nếu không hẹn hò cùng “chiến hữu” anh về lớt phớt việc nhà (không bằng cô làm ráng) rồi chăm chú vào cái TV hay tờ báo, loay hoay với khoảng xê dịch ngắn củn chưa đầy hai bước chân từ võng qua ghế dựa, cái quạt lúc nào cũng chĩa thẳng vào người, tay chân thừa thãi….; chẳng bù với cô trăm ban vạn sự, tay chân như múa, đôi khi còn thêm cảnh cơm bưng nước rót dù đã tối khuya cho người nói cười phơ phớ ngoài quán cả mấy giờ liền, những quầng thâm trên mắt là bằng chứng rõ nét nhất cho những đêm thức trắng vì giấc ngủ bị mất đấy thôi!
Về nhà mẹ ngủ giải quyết được nhiều vấn đề mà trong đó quan trọng và chủ yếu trước hết là cô thực hiện tốt bổn phận làm con, việc thứ hai cũng quan trọng không kém là gắn thêm cho chồng hai chữ trách nhiệm. Buổi tối cơm nước xong cô nhẩn nha đọc vài tờ báo, hết thời sự trên TV cô đàng hoàng xách xe ra khỏi nhà, cô còn đĩnh đạc cao giọng dặn chồng nhắc đứa này uống sữa, kiểm tra bài đứa kia…. Ở nhà mẹ cô thoải mái coi những bộ phim mà cô thích , chẳng có ai cầm remote hết bấm kênh này đến kênh kia làm cho cô cụt hứng vừa lúc mối tình trên TV đang đến điểm cao trào, chẳng ai dè bĩu cô suốt ngày cứ coi ba cái phim Hàn Quốc, hết cười rồi đến khóc , vẽ ra hết ung thư này đến ung thư kia …, chẳng ai nhờ cô mua giùm điếu thuốc, nấu ấm nước trà, chẳng ai cằn nhằn sao không tắt bớt đèn, sao không chịu mở nước cho đầy thùng trong nhà tắm... Nói chung là cô thấy thảnh thơi còn hơn những ngày son rỗi.
Ở đời người ta thường ỷ lại bởi đã có người khác lo lắng. Khi cô bớt lo một chút thì tức khắc chồng cô sẽ biết quán xuyến việc nhà; buổi tối anh thu vén cũng khéo: cho đứa nhỏ uống sữa , dò bài đứa lớn , mắc mùng cho con , gãi lưng cho đứa nhỏ ngủ, nửa đêm đánh thức nó dậy đi tè… Tất cả mọi việc đều hoàn hảo, anh cố tỏ cho cô thấy anh nuôi con không đến nỗi - Càng hay! Cô càng thoải mái , thơ thới!
“Không có mợ chợ vẫn đông” , thậm chí còn vui hơn khi có “mợ”, buổi chiều chồng cô về nhà sớm, theo dõi đầy đủ tin tức trên TV, coi thêm một vài show ca nhạc, hồi hộp theo vài phim hành động, bày trò chơi với con; bọn trẻ thì tha hồ xả rác đầy nhà để sáng mai cô về dọn, chẳng ai cằn nhằn hay la mắng; cô thì thong thả ở nhà mẹ, chẳng khác gì thời con gái. Nói chung tất cả mọi người trong gia đình cô đều thoải mái. Hai tuần trôi qua nhanh hồi nào không biết!
*
Một tối chồng cô về muộn, bọn trẻ con nhắc: “Sao mẹ chưa đi nhà ngoại ngủ?”. Bực mình cô cáu : “Ba mày giờ này chưa về mà đi đứng gì!”. Có tiếng chuông điện thoại, đứa nhỏ hấp ta hấp tấp, chụp vội vàng: “Mẹ ơi , bà ngoại hỏi mẹ có qua không để ngoại mắc mùng“. Đứa lớn bỗng dưng sáng suốt : “Mẹ ơi, hay là cả ba mẹ con cùng qua nhà ngoại ngủ”. Ừ nhỉ ! Một giải pháp rất ư là tình thế! Cả ba mẹ con cô khăn gói, đóng cửa đi ra khỏi nhà. Bọn trẻ con được chơi đùa thoải mái , cô có người nói chuyện khỏi thắc thỏm việc chờ chồng. Và như vậy có thể tạm kết luận, ông chồng đối với cô chẳng còn là mối bận tâm: nếu anh về sớm, cô giao mấy đứa nhỏ, nếu anh về muộn, cô gùi con đi, thoải mái một cách hợp pháp, đâu phải là những lần cô giận chồng đem con về nhà mẹ để mẹ cô cằn nhằn , xua đuổi, để chồng cô bực mình khi phải đi năn nỉ đón cô về.
*
Để giải quyết một vấn đề, người ta phải cố gắng suy nghĩ tìm ra một giải pháp nào đó tối ưu nhất, nhiều khi để tìm ra giải pháp ấy có người mất cả cuộc đời. Bạn bè thường bảo cô có số may mắn , mà điểm lại , cô thấy hầu như cuộc đời mình gặp không ít vận may: học hành thi đâu đậu đó , một tấm chồng với đầy đủ lễ nghi , xe đưa xe rước, pháo nổ đì đùng, áo dài, khăn cưới. Rồi cô sinh con, trai gái có đủ, cuộc sống gia đình cô êm ấm nếu như chồng cô đừng thường xuyên về nhà muộn để cô phải chờ đợi, nếu như thỉnh thoảng không có vài đám mây đen ngáng bầu trời hạnh phúc của cô báo hiệu mưa có thể đổ ập xuống bất cứ lúc nào. Bây giờ cô chẳng sợ một áng mây đen nào vì cô đã có chỗ về mỗi đêm, không phải đối diện với những bực dọc do chồng gây ra. Cô lại có thêm một kết luận về sự may mắn của mình : lúc bầu trời có quá nhiều mây đen để mưa có thể từ to đến rất to, thì bỗng nhiên gió xuất hiện, xua hết mây đi, trả lại màu trời xanh vĩnh cữu, màu của tự do.
Người ngoài nhìn vào vợ chồng cô bây giờ rất tình tứ : buổi sáng từ nhà mẹ cô về nhà sớm, loáng loáng vài phút bọn trẻ con đã có bửa điểm tâm, cho chúng đến trường xong xuôi đâu đó, hai vợ chồng dung dẻ đưa nhau đi ăn sáng và chia tay ở một ngã ba đường. Chiều về, người nào việc nấy; trong khi cô tạt qua chợ, cô nấu ăn, thì chồng đón con về, vợ chồng, con cái sum họp đông vui. Buổi tối cô về nhà mẹ với khoảng trời riêng tuyệt đối chẳng có ai quấy rầy.
Tánh cô thiệt thà, không có điều gì để bụng được lâu. Một hôm có lẽ vì quá sung sướng với sự tự do vào mỗi cuối ngày, cô bỗng buột miệng nói với chồng :
- Về nhà má ngủ khỏe thật, anh cũng đã tự biết lo hơn.
Chồng cô đáp lại một câu chẳng ăn khớp gì với lời cô vừa nói:
- Hôm qua đi mát xa đã thật, mấy em mặc váy ngắn hết cỡ, em nào cũng xinh, còn tắm hơi nữa chứ! Hèn chi mấy thằng chưa vợ rất khoái đi tắm hơi, có người đấm bóp, có người nói chuyện tâm tình.
Cô tái mặt, lắp bắp :
- Ông …. lúc này ngon?
- Ngon gì đâu, thiếu cái gì tìm cái đó!
Cô ngồi thừ ra với chồng bát đĩa dơ, chẳng muốn đụng tay đụng chân. Suốt buổi chiều cô suy nghĩ, cô lẩn thẩn, cô muốn khóc.
Buổi tối chồng về muộn, cô chẳng gùi con đi như mọi hôm, đầu óc cô linh tinh, đứa con hỏi một câu trong bài học lớp tám mà cô không trả lời được bởi cô còn đang bận tìm cho ra đáp số bài toán của chính cô. Chữ “tình” và chữ “hiếu” chia hai phe giằng co, bên nào cũng muốn kéo bên kia qua khỏi vạch mức để giành phần thắng. Cô nhìn lên trần nhà rồi nhìn xung quanh, hoa văn trang trí trên trần hoàn toàn hài hòa với kiểu dáng chiếc đèn chùm, chậu trường sinh đặt ở chiếu nghỉ cầu thang vươn lên những sợi dây mảnh khảnh đan vào khung sắt tạo thành một khoảng xanh nhỏ bé trong nhà, toát lên một sức sống mạnh mẽ và từ tốn; bức tranh một ngôi nhà thờ cổ có tháp chuông như ẩn mình trong mây, im lìm và trầm mặc, bên cạnh là một lọ hoa khô bằng gốm được cưa thành một nửa gắn vào tường, ở góc cuối căn phòng hai bóng đèn hắt tạo nên một luồng ánh sáng như lụa giao thoa nhau, chính giữa là một bức tranh nhỏ có đoá hoa hồng nổi bật trên nền đen tạo cho căn phòng một điểm nhấn sang trọng và ấm cúng, bất giác cô thấy nhà mình đẹp quá! Trời bên ngoài đang lạnh, dắt xe ra đường giờ này mình sẽ có cảm giác là người ra đi, chắc là cô đơn lắm! Suy nghĩ và quan điểm sống của con người luôn thay đổi theo thời gian cho dù là khoảng cách rất ngắn - mới hôm qua thôi cô vẫn còn ca tụng sự tự do…. Con thằn lằn trên tường bỗng dưng tặc lưỡi mấy tiếng như thay lời muốn nói của cô. Cô lại nghĩ đến mẹ giờ đang ngủ một mình trong căn nhà rộng. Giá mà cô phân thân được nhỉ?
Có tiếng xe dừng ngoài cửa và tiếng khóa mở lách cách. Cô nín thở làm bộ đang chăm chú kiểm tra bài chính tả cho con. Dắt xe vào nhà chồng cô ngạc nhiên nhìn mấy mẹ con vẫn còn đông đủ :
- Giờ này chưa đi sao?
Tự dưng cô có cảm giác chồng cô cũng nôn nóng muốn cô ra khỏi nhà để anh được thoải mái. Cô ngẩng lên, nhìn thấy vẻ mặt tỉnh bơ của chồng, cục tức nghẹn ở đâu dồn lên cổ họng đẩy bật ra câu nói có âm điệu của người muốn gây sự trước:
- Bộ anh muốn em đi ra khỏi nhà lắm hở?
Chồng cô tròn mắt nhìn cô (cám ơn trời là anh có đôi mắt to, tròn và rất đẹp):
- Ủa, chớ hôm nay ai ngủ với má?
- Không ai cả.
- Thế sao không đi ?
- Tui đi cho ông thoải mái hả?
- Thoải mái gì ? Đói bụng thấy mồ đây nè, không đi thì bới giùm anh tô cơm, TV đang có trận đá bóng….
Một thói quen ngủ quên vừa được đánh thức xui cô bước nhanh xuống bếp. Cô xới cho anh một đĩa cơm và bày trên đó nửa cái trứng kho, ít thịt bò xào, vài lá rau xà lách, mấy lát cà chua; cô còn chu đáo đem cho anh một chén mắm ớt và kèm thêm mấy trái ớt xiêm xanh.
Mắt dán vào TV, anh vừa xúc cơm , vừa nói với cô :
- Giờ qua má đi, anh lo được mà .
Hai đứa nhỏ đã tự động lên lầu ngủ từ hồi nào, “lo” ở đây là anh sẽ biết đem bỏ cái đĩa vào đúng thau rửa chén. Tiếng chuông điện thoại vang lên, tuy có thể chồm tới một chút là với được ống nghe, nhưng cánh tay anh không động đậy và mắt vẫn dính chặt màn hình:
- Chắc má gọi đó, em nghe đi .
Giọng mẹ cô vang bên tai :
- Có dì Bảy xuống chơi ở lại với má mấy ngày, tối nay con khỏi qua nữa, ở nhà lo cho chồng và mấy đứa nhỏ.
Mẹ cô còn kể thật lâu chuyện người dì vừa ở quê xuống và chuyển lời thăm hỏi của mấy người em họ đến cô. Trước khi đặt điện thoại cô nghe mẹ nói thêm một câu với dì Bảy chắc đang ngồi gần đó:
- Tội nghiệp con nhỏ, thương mẹ ở một mình tối nào cũng phải qua ngủ, bỏ nhà cửa, bỏ chồng con không ai lo.
Đặt điện thoại xuống, cô quay sang nhìn chăm chăm vào người mà mẹ vừa xót xa vì không có vợ chăm sóc cả tháng trời. Anh đang ngoẻo đầu trên ghế dựa, mắt nhắm, miệng há, một cánh tay rớt xuống đất, cái chân gác hờ trên ghế salon đang chuẩn bị rớt theo… Trận bóng đá trên TV vừa mở tỉ số sau hơn một hiệp căng thẳng; mặc cho tiếng cổ vũ, reo hò, cờ bay phất phới trên màn hình, ai đá cứ đá, ai ngủ cứ ngủ. Dọn đĩa cơm, chén mắm và lau cái bàn, cô nói một mình: “Cả tháng không có mình, ổng bật TV để đó rồi ngủ, còn quạt nữa tha hồ chạy cả đêm. Kiểu này phải nhờ dì Bảy kiếm coi có đứa nào xuống ở với má, bỏ đi hoài coi bộ không xong”.
.gif){kind=avatar}
