|
|
01-09-2008, 04:30 PM
|
Guest
|
|
Bà i gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
|
|
ChÆ°Æ¡ng 6
Không Ä‘iá»u gì có thể tin chắc được ở Ä‘á»i, đặc biệt khi đó lại là lá»i hứa của má»™t ông chồng mắc bệnh đãng trÃ. Lan Chi đã rút ra kết luáºn nà y và o buổi tối hôm nay, khi cô há»i Trung:
- Chú Cừ bảo thế nà o hả anh?
- Bảo cái gì nhỉ? - Trung lÆ¡ đãng há»i lại.
- Æ kìa, còn cái gì nữa! Thế anh đã gá»i Ä‘iện cho chú Cừ chÆ°a? - Lan Chi sốt ruá»™t kêu lên.
- Trá»i đất! Anh quên béng Ä‘i mất cái chuyện nà y rồi! - Trung ồ lên, có vẻ bây giá» má»›i sá»±c nhá»› ra.
- Quên là thế nà o? - Lan Chi cáu. - Anh đã hứa Ä‘i hứa lại vá»›i em bao nhiêu lần, chắc nhÆ° Ä‘inh đóng cá»™t. Em tin anh má»›i Ä‘i hứa lại vá»›i Thanh Hoa. Bây giỠđể lỡ việc của ngÆ°á»i ta ra thì có phải ê mặt mình không!
- Lỡ sao được, anh sẽ Ä‘i gá»i Ä‘iện ngay bây giỠđây, - Trung cÆ°á»i xà xóa. - Váºy cái ông viện sÄ© của em bao giá» thì vá» nÆ°á»›c đó?
- Thấy Thanh Hoa bảo là ngà y hai mÆ°Æ¡i tÆ° tháng ba nà y ông ta sẽ bay vá» Hà Ná»™i. Hôm nay là ngà y bao nhiêu nhỉ? - Lan Chi nhìn lịch và nhẩm tÃnh. - MÆ°á»i chÃn tháng ba. NhÆ° váºy chỉ còn năm hôm nữa thôi. Anh là m sao giải quyết cho xong việc nà y thì là m.
- Rồi, xong ngay chá»› có gì đâu, - Trung đáp. - Mà nói thiệt, anh vẫn chÆ°a hiểu tại sao em vá»›i Thanh Hoa lại nghÄ© ra cái trò nà y. Hết sức vá»› vẩn. Váºy mà em cứ là m nhÆ° quan trá»ng lắm, - Trung là u bà u nói, nhÆ°ng không giấu được nụ cÆ°á»i tủm tỉm.
Không riêng Trung, mà đến cả Lan Chi lúc đầu cÅ©ng không hiểu được ngay tầm quan trá»ng của vấn Ä‘á». Cô hết sức sá»ng sốt khi Thanh Hoa gá»i Ä‘iện cho cô, tha thiết nhá» vợ chồng cô giúp cho việc tổ chức cuá»™c gặp gỡ giữa má»™t nhà khoa há»c Việt Nam, giáo sÆ° viện sÄ© viện gì đó, vá»›i ông chú của chồng cô.
- Nà y, mà y định đùa đấy hả? - Lan Chi há»i. - Giáo sÆ°, viện sÄ© thì gặp cái ông hâm ấy để là m gì?
- À, nhưng mà giáo sư viện sĩ nà y lại là lão Tà i mà y ạ, - Thanh Hoa đáp.
- Tà i nà o? - Lan Chi há»i.
- Tà i "ủng " ấy, cây si của mà y ngà y xưa ấy. Mà y không nhớ à ?
- Tà i "ủng" thì tao nhớ. Nhưng sao mà y lại bảo là giáo sư, viện sĩ? - Lan Chi vẫn chưa hiểu.
- Cháºm hiểu quá, - Thanh Hoa cÆ°á»i rá»™ lên trong máy Ä‘iện thoại. - Nà y, bây giá» chá»› có gá»i là Tà i "ủng" mà phạm thượng đấy nhé. NgÆ°á»i ta bây giá» là giáo sÆ° viện sÄ© Trần Sỹ Tà i!
Hóa ra là từ cái thuở trồng cây si trÆ°á»›c cá»a phòng Lan Chi đến giá», Tà i "ủng" đã Ä‘i được má»™t chặng Ä‘Æ°á»ng rất xa, vượt lên tất cả bạn bè cùng trang lứa. Vượt má»™t cách xuất sắc mà không ai ngỠđến.
Tất nhiên, ở MatxcÆ¡va thá»i ấy, ai cÅ©ng phải công nháºn Tà i là má»™t tay anh hùng hảo hán, chứ không phải là loại tầm thÆ°á»ng. Trong khi thiên hạ Ä‘i buôn hầu nhÆ° ai cÅ©ng phải trải qua những thá»i kỳ lên voi xuống chó, thì Tà i bao giá» cÅ©ng vẫn cứ già u sụ. Bất kể thá»i nà o, bất kể phÆ°Æ¡ng thức là m ăn nà o, Tà i luôn luôn ung dung giữ vai trò thủ lÄ©nh trên thÆ°Æ¡ng trÆ°á»ng. Vá» cái khoản là m kinh tế nà y, thì tà i năng và bản lÄ©nh của Tà i đã thể hiện quá rõ. Giá nhÆ° bảo rằng anh bây giỠđã trở thà nh triệu phú, tá»· phú, giám đốc công ty gì gì đó..., thì hẳn là chẳng có ai lấy là m ngạc nhiên.
Thế nhÆ°ng, không hiểu mồ mả tổ tiên anh chá»n được chá»— long mạch tốt thế nà o, mà bây giá» con cháu không những chỉ được hưởng phúc đức ở khoản no cÆ¡m ấm cáºt, mà lại còn phát cả sang Ä‘Æ°á»ng khoa há»c nữa! Äiá»u nà y quả tháºt nghe có hÆ¡i lạ tai. Rất lạ tai đối vá»›i những ngÆ°á»i đã biết Tà i từ cái thá»i MatxcÆ¡va xa vắng ấy.
Thá»i ấy, ai cÅ©ng biết là toà n bá»™ thá»i gian, tâm huyết của Tà i Ä‘á»u được dà nh hết cho việc là m kinh tế. Là m kinh tế, chứ không phải là nghiên cứu kinh tế há»c, cái ngà nh há»c của anh. Nói đến việc há»c của anh, thì kết quả của nó cho thấy rằng kinh tế há»c hóa ra lại là má»™t khoa há»c hết sức xa rá»i thá»±c tế. Vì thế má»›i có hiện tượng quái lạ nhÆ° thế nà y: má»™t nhà thá»±c hà nh kinh tế xuất sắc nhÆ° Tà i, trong khi toà n bá»™ tà i ba và nhiệt huyết đã thể hiện chói sáng trên thÆ°Æ¡ng trÆ°á»ng không ai có thể chối cãi, thì cứ đến kỳ thi ở khoa Kinh tế lại vác vá» má»™t đống Ä‘iểm hai! Tình hình trầm trá»ng đến mức suýt nữa Tà i đã bị Ä‘uổi há»c. May quá, cuối cùng nhá» rất nhiá»u tác Ä‘á»™ng ở đủ má»i phÃa, nhá» cả thái Ä‘á»™ ăn năn thà nh khẩn, những lá»i hứa quyết tâm há»c táºp và những Ä‘iểm ba khi thi lại của Tà i, cuối cùng, khoa Kinh tế đã tránh được cái sai lầm tai hại là đuổi nhầm má»™t nhà kinh tế có tà i năng thá»±c sá»±.
Rồi má»i việc cÅ©ng đâu và o đấy. Tà i cÅ©ng bảo vệ xong luáºn án phó tiến sÄ©, nháºn bằng Ä‘Ã ng hoà ng. Bá»n xấu miệng thì bảo rằng đó là bằng Ä‘i mua. Những kẻ khác (có thể do ghen tị vá»›i tà i sản của anh) thì bảo rằng luáºn án của anh là thuê ngÆ°á»i viết, chứ má»™t chữ trong đó anh cÅ©ng chẳng hiểu. Mua hay thuê không biết, không có bằng chứng gì cả. Có Ä‘iá»u chắc chắn rằng đó là bằng tháºt, xịn má»™t trăm phần trăm. Äố ai dám bảo đó là bằng giả. Äiá»u nà y má»›i là quan trá»ng, chứ còn miệng lưỡi thế gian thì ngÆ°á»i đứng đắn hÆ¡i đâu thèm để ý đến.
Có lẽ chÃnh nhá» má»™t số ngÆ°á»i giữ những trá»ng trách nà o đó ở trong nÆ°á»›c có thái Ä‘á»™ nghiêm túc và tháºn trá»ng vá»›i những Ä‘iá»u thị phi nhÆ° váºy, mà Tà i bá»—ng dÆ°ng xuất hiện ở Việt Nam vá»›i danh nghÄ©a má»™t nhà khoa há»c có tên tuổi tầm cỡ thế giá»›i.
Trong khi bạn bè cứ tưởng anh vẫn còn Ä‘i buôn ở Nga, thì báo chà trong nÆ°á»›c cho biết rằng anh hiện là giáo sÆ° viện sÄ© của những cÆ¡ quan khoa há»c danh tiếng ở nÆ°á»›c ngoà i, niá»m tá»± hà o của khoa há»c Việt Nam, ngÆ°á»i đã mở ra má»™t chân trá»i má»›i cho ná»n khoa há»c thế giá»›i. Giáo sÆ° trÆ°á»ng nà o, viện sÄ© ở đâu thì còn là má»™t vấn Ä‘á» khó hiểu. Vì cứ căn cứ và o những cái tên trÆ°á»ng, tên viện mà má»™t và i tá» báo trong nÆ°á»›c cung cấp, thì bạn bè của anh ở nÆ°á»›c ngoà i chÆ°a lần ra được, hoặc đã lần ra được rồi nhÆ°ng lại thấy nó không giống nhÆ° báo nói. Theo nhÆ° những kẻ tò mò, Ä‘a nghi, cứ thÃch Ä‘i kiểm tra lại những Ä‘iá»u viết trong báo, thì cái trÆ°á»ng mà anh nháºn chức danh giáo sÆ° chỉ là má»™t cái trÆ°á»ng ma, không há» tồn tại trên Ä‘á»i. Còn cái viện hà n lâm khoa há»c mà anh là viện sÄ© thì quả là có tháºt, nhÆ°ng lại không thiêng liêng nhÆ° sá»± mô tả của nhà báo. Là vì bất cứ ai có được tấm bằng tiến sÄ© Ä‘á»u có thể thà nh viện sÄ© ở đây, không cần phải qua bầu chá»n gì hết cả. Äiá»u kiện duy nhất để có được danh hiệu cao quý đó là phải ná»™p tiá»n. Tai hại nhất là cái viện hà n lâm khoa há»c nà y lại không há» biết giữ giá, lại Ä‘i bán giấy chứng nháºn viện sÄ© vá»›i giá rẻ mạt đến mức Ä‘au lòng. Thà nh thá» ngÆ°á»i Việt mình là m ăn ở Nga thừa tiá»n là đua nhau trở thà nh viện sÄ© cả loạt.
Vá» phần Tà i thì, vá»›i những chức danh khoa há»c vẻ vang trên, tuy là m ăn ( hay là hoạt Ä‘á»™ng khoa há»c, theo cách gá»i của báo chÃ) ở Nga, nhÆ°ng anh vẫn thÆ°á»ng xuyên Ä‘i vá» thăm Tổ quốc. Nghe nói má»—i lần anh vá» nÆ°á»›c là báo chà lại có dịp để bà n vá» tÆ°Æ¡ng lai tÆ°Æ¡i sáng của khoa há»c Việt Nam, mà má»™t trong những niá»m hy vá»ng lá»›n là Tà i. Tháºm chÃ, hình nhÆ° có má»™t Ä‘Ã i truyá»n hình nà o đó còn phấn chấn đến mức là m hẳn má»™t bá»™ phim tà i liệu vá» cuá»™c Ä‘á»i hoạt Ä‘á»™ng khoa há»c của anh, tái hiện lại những ná»— lá»±c của anh trong việc vượt khó khăn để là m khoa há»c, cảm Ä‘á»™ng không kém gì chuyện Lomonoxop ngà y xÆ°a Ä‘i bá»™ hà ng ngà n cây số từ nhà quê lên MatxcÆ¡va để tìm đến vá»›i khoa há»c váºy. Xem phim, bạn bè của Tà i sững sỠđược biết rằng thuở hà n vi, khi còn là m nghiên cứu sinh ở MatxcÆ¡va, do không muốn mất thá»i giá» và o chuyện là m ăn buôn bán, nên Tà i đã phải sống rất vất vả bằng số tiá»n há»c bổng Ãt á»i, chỉ toà n ăn bánh mỳ vá»›i bÆ¡ thôi mà đã đóng góp được cho Ä‘á»i những công trình khoa há»c đồ sá»™.
Sau khi danh tiếng đã nổi nhÆ° cồn ở trong nÆ°á»›c, tiá»n đô đã nÃch chặt túi ở Nga, Tà i quyết định vá» nÆ°á»›c hẳn để dà nh trá»n những ngà y còn lại của Ä‘á»i mình (nếu không có gì bất trắc thì còn khá dà i) cho ná»n khoa há»c nÆ°á»›c nhà . Dá»… hiểu là vá»›i má»™t tên tuổi nhÆ° váºy, anh được má»i ngay vá» là m việc ở má»™t viện khoa há»c lá»›n, được giao cho má»™t chức vụ khá quan trá»ng. Và bây giá», vá»›i tÆ° cách là đại diện cho viện khoa há»c nà y, anh Ä‘ang có mặt ở Paris.
Thá»±c ra, chuyện giáo sÆ° viện sÄ© Trần Sỹ Tà i đến Paris cÅ©ng có nhiá»u pha khá là gay cấn, chứ không Ä‘Æ¡n giản nhÆ° việc ngÆ°á»i ta Ä‘i trao đổi khoa há»c thông thÆ°á»ng. Số là , tuy rằng anh đã mở ra má»™t chân trá»i má»›i cho ná»n khoa há»c thế giá»›i nhÆ° báo chà nÆ°á»›c nhà cho biết, nhÆ°ng các nhà khoa há»c Pháp hình nhÆ° thiếu thông tin, nên không há» biết đến anh là ai. Vì váºy, sau nhiá»u năm tung hoà nh ngang dá»c ở Nga, giỠđây Tà i muốn Ä‘Æ°a chân trá»i của anh đến phÆ°Æ¡ng tây, cụ thể là sang Pháp, nhÆ°ng tìm mãi mà chÆ°a thấy được nhà khoa há»c nà o ở nÆ°á»›c nà y hưởng ứng.
May thay, trá»i thÆ°Æ¡ng (hoặc là do long mạch của tổ tiên anh quá tốt), cứ má»—i lúc Tà i bà kế thì lại có trá»i hiến kế cho. Tá»± dÆ°ng, vợ Tà i được má»™t suất Ä‘i thá»±c táºp ở Pháp má»™t năm. Tà i bèn quyết định nhân dịp nà y bám váy vợ sang Pháp để xem xét tình hình khoa há»c của nÆ°á»›c nà y.
Tuy váºy, tham vá»ng của Tà i là mang lại vinh quang cho khoa há»c nÆ°á»›c nhà . Là để chứng tá» cho đồng nghiệp trong nÆ°á»›c rằng uy tÃn khoa há»c của anh vang dá»™i không chỉ ở Nga, mà còn ở phÆ°Æ¡ng tây. Là để báo chà nÆ°á»›c nhà còn có dịp vui mừng bà n luáºn vá» vị trà sáng giá của các nhà khoa há»c Việt Nam trong ná»n khoa há»c thế giá»›i. Vì thế, nếu giáo sÆ° viện sÄ© lại xuất ngoại má»™t cách chÃnh thức dÆ°á»›i dạng bám váy vợ thì còn ăn thua gì nữa.
Cần phải có má»™t cái giấy má»i. Má»™t cái giấy má»i khống cÅ©ng được, nhÆ°ng phải là giấy má»i hẳn hoi. Do má»™t nhà khoa há»c hẳn hoi hoặc má»™t cÆ¡ quan khoa há»c hẳn hoi ở Pháp đứng tên chịu trách nhiệm. Tà i nghÄ© rằng việc xin cái giấy má»i nà y có thể là chuyện khả thi nếu anh hứa vá»›i phÃa má»i là anh không đòi há»i gì hết, không quấy rầy gì hết. Không đòi há»i kinh phà tà i chÃnh cho chuyến Ä‘i. Không đòi há»i cả việc đón tiếp. Tức là trong thá»i gian anh ở Pháp, phÃa má»i tháºm chà không cần biết đến mặt anh. Chỉ cần há» biết tên anh để viết giấy má»i cho đúng. Äã có vợ Tà i ở Pháp để lo cho anh những chuyện lạ nÆ°á»›c lạ cái, Tà i chỉ cần má»™t tấm giấy má»i để xuất ngoại cho vẻ vang.
Vá»›i những yêu cầu khiêm tốn nhÆ° thế, Tà i thấy rằng không cần các nhà khoa há»c Pháp phải biết đến chân trá»i khoa há»c của anh. Chỉ cần anh tìm được má»™t ngÆ°á»i nà o Ä‘ang ở Pháp, có nhiá»u quan hệ trong giá»›i khoa há»c Pháp, có thể đứng ra đảm bảo vá» những lá»i hứa của anh để xin được cho anh má»™t tấm giấy má»i. Sau má»™t thá»i gian ngắn Ä‘i Ä‘iá»u tra tìm hiểu, Tà i đã chá»™p được đúng cái con ngÆ°á»i há»™i đủ má»i Ä‘iá»u kiện ấy. NgÆ°á»i ấy là Thanh Hoa.
Lan Chi rất ngạc nhiên trÆ°á»›c sá»± táºn tâm của Thanh Hoa trong việc thá»±c hiện những tham vá»ng của Tà i "ủng". Theo trà nhá»› của cô thì thá»i ở MatxcÆ¡va hai ngÆ°á»i nà y có thân thiết gì vá»›i nhau đâu. Hay là há» có những mối liên quan há» hà ng mà hồi trÆ°á»›c Thanh Hoa không cho cô biết?
- Không có há» hà ng gì cả, - Thanh Hoa bảo. - NhÆ°ng lại quan trá»ng hÆ¡n cả há» hà ng mà y ạ. Là vì em há» của vợ Tà i "ủng" là cô giáo của thằng con trai của ông anh ruá»™t của tao.
Chết tháºt, má»™t cái quan hệ phức tạp nhÆ° thế nà y thì ngÆ°á»i thÆ°á»ng nghe qua là m sao có thể hiểu được cho thấu đáo. Lan Chi cứ phải há»i Ä‘i há»i lại mấy báºn, đếm Ä‘i đếm lại mấy lần "của", mà cuối cùng vẫn chịu chết không luáºn ra nổi tầm quan trá»ng của mối quan hệ ấy. Cô chỉ vỡ ra sau khi đã được Thanh Hoa bá» công giải thÃch cặn kẽ. Phải thừa nháºn rằng đây là má»™t chuyện không thể xem nhẹ được.
Sá»± thể là thế nà y: vợ chồng ông anh ruá»™t của Thanh Hoa có Ä‘á»™c má»—i má»™t cáºu quý tá», năm nay há»c lá»›p bảy. Cáºu nà y không những là niá»m hy vá»ng duy nhất của hai báºc thân sinh, mà còn là biểu tượng tÆ°Æ¡ng lai của cả dòng há». Là vì dòng há» nhà Thanh Hoa đã ba bốn Ä‘á»i rồi toà n là độc Ä‘inh cả. Bố cô là con trai duy nhất, anh cô là con trai duy nhất, và đá»i nà y thì đến lượt cáºu quý tá» nà y. NhÆ°ng cu cáºu vô tÆ°, chẳng hỠý thức chút nà o vá» trách nhiệm nặng ná» của mình đối vá»›i tổ tiên, cho nên há»c hà nh hết sức ấm á»›, năm ngoái vừa má»›i bị đúp. Cả há» phát hoảng, phải há»p bà n, rồi ra quyết định là tốn bao nhiêu thì tốn cÅ©ng phải lo cho quý tá» nên ngÆ°á»i bằng được, mục tiêu phấn đấu lâu dà i là phải nhồi cho được cu cáºu và o đại há»c, mục tiêu cụ thể trÆ°á»›c mắt là là m sao đừng có đúp năm nà o nữa. Vợ chồng ông anh ruá»™t của Thanh Hoa, chịu trách nhiệm trÆ°á»›c dòng há» vá» việc thá»±c hiện những mục tiêu khó khăn trên, đã đến gặp cô giáo chủ nhiệm của quý tỠđể bà n bạc cặn kẽ những phÆ°Æ¡ng án thá»±c hiện. May được cô giáo thông cảm, nháºn lá»i giúp đỡ. Chỉ sau ba tháng há»c thêm ở nhà cô giáo theo chế Ä‘á»™ đặc biệt (số giá» há»c gấp đôi các bạn cùng lá»›p, số tiá»n há»c còn gấp nhiá»u lần hÆ¡n), cu cáºu đã có những kết quả khá là hứa hẹn, tuy chÆ°a được hẳn nhÆ° mong muốn. Bố mẹ quý tá» nhẩm tÃnh rằng nếu tăng tiá»n há»c lên mà kết quả tăng nhanh hÆ¡n thì cÅ©ng bõ. Thế nhÆ°ng, chÆ°a kịp bà n phÆ°Æ¡ng án nà y vá»›i cô giáo thì cô đã Ä‘Ãch thân đến táºn nhà , bảo là có việc muốn nhá» vả. Cái việc ấy, tất nhiên, chÃnh là cái việc mà Tà i "ủng" muốn nhá» Thanh Hoa.
Cô giáo hết sức tha thiết muốn giúp đỡ ông anh rể há», vì tuy chỉ là em há», nhÆ°ng quan hệ của cô vá»›i vợ chồng Tà i thân thiết quý hóa có khi còn hÆ¡n anh chị em ruá»™t trong nhà . Chẳng thân, chẳng quý, sao khi vợ chồng cô mua nhà , ông anh rể há» lại đồng ý cho vay ngay năm ngà n đô? Mà là vá»›i lãi suất hữu nghị thôi đấy nhé. Năm ngà n đô ấy, cô má»›i trả được có hai ngà n, còn ba ngà n hiện chÆ°a có khả năng, anh chị há» cÅ©ng không nỡ thúc ép quá (Ä‘Ã nh rằng đôi khi anh chị cÅ©ng có nhắc nhở, bảo rằng Ä‘ang có nhiá»u khoản cần tiêu). Bây giá», anh rể muốn nhá» má»—i má»™t việc nà y, mà mình không giúp được, thì tháºt là áy náy.
Không những cô giáo áy náy, mà anh ruá»™t chị dâu của Thanh Hoa cÅ©ng áy náy, tháºm chà đến mẹ của Thanh Hoa cÅ©ng áy náy nốt. Cho nên, sau khi ông anh ruá»™t Ä‘Ãch thân gá»i Ä‘iện sang Pháp để bà n vá»›i Thanh Hoa vá» việc nà y, thì mẹ cô vẫn không yên tâm, còn phải gá»i Ä‘iện thêm lần nữa. Bảo rằng con cố giúp anh Tà i con nhé, chứ có má»—i má»™t việc nhÆ° váºy mà không giúp ngÆ°á»i ta được thì cô giáo của thằng Thắng cô ấy giáºn cho đấy, mà thằng Thắng nó lại đúp thêm má»™t lần nữa thì mẹ khổ lắm con Æ¡i. Thanh Hoa hiểu rằng vấn Ä‘á» không Ä‘Æ¡n giản là má»™t cái giấy má»i, mà là danh dá»± của cả dòng há».
Phải nói thêm rằng sở dÄ© Thanh Hoa được Tà i "ủng" chá»n mặt gá»i và ng, là vì gia đình chồng cô là má»™t gia đình có nhiá»u quan hệ rá»™ng rãi trong giá»›i khoa há»c Pháp. Bố chồng cô, mẹ chồng cô Ä‘á»u là những giáo sÆ° đại há»c có tên tuổi. Bản thân Pascal, chồng Thanh Hoa, cÅ©ng đã trở thà nh giáo sÆ° từ khi tuổi còn rất trẻ, chÆ°a đến ba mÆ°Æ¡i. Chuyện nà y thì cả Hà Ná»™i Ä‘á»u biết, tháºm chà còn biết hÆ¡n cả Thanh Hoa. Có lần cô vá» Hà Ná»™i thăm nhà , nghe nói chuyện má»›i vỡ nhẽ ra rằng cả bố chồng, mẹ chồng lẫn chồng mình Ä‘á»u là viện sÄ© hết.
NhÆ° váºy, Thanh Hoa đã phải huy Ä‘á»™ng hết những mối quen biết của mình, của chồng ra để tìm cho được má»™t nhà kinh tế há»c đồng ý là m má»™t cái giấy má»i khống cho Tà i. Cuối cùng thì cÅ©ng tìm được má»™t ông bạn của Pascal nháºn giúp cho việc đó. Cái giấy má»i láºp tức được gá»i vá» Hà Ná»™i. Công việc đến đây tưởng là đã xong.
NhÆ°ng giáo sÆ° viện sÄ© Trần Sỹ Tà i đến được Paris rồi thì lại nảy ra những tham vá»ng khác. Sau khi Ä‘i dạo Paris má»™t vòng, chụp má»™t cái ảnh ở nhà thá» Äức Bà Paris, ba cái ở tháp Eiffel (ba góc Ä‘á»™ khác nhau), má»™t cái đứng tÆ° lá»± bên dòng sông Seine, hai cái cÆ°á»i trÆ°á»›c trÆ°á»ng Äại há»c Tổng hợp Paris 7, má»™t cái cÅ©ng trÆ°á»›c trÆ°á»ng nà y nhÆ°ng đăm chiêu trầm tÆ°..., Tà i thấy rằng tÆ° liệu ảnh để cung cấp cho giá»›i báo chà váºy là đã đủ. NhÆ°ng vẫn còn thiếu má»™t cái gì đó. Má»™t cái gì đó là m bằng chứng vá» những hoạt Ä‘á»™ng khoa há»c của Tà i ở Paris.
Suy Ä‘i nghÄ© lại, Tà i nảy ra ý muốn gặp gỡ má»™t nhà kinh tế há»c Pháp để bà n luáºn, trao đổi. Không nhất thiết phải bà n luáºn sâu và o những vấn Ä‘á» chuyên môn cụ thể, mà chỉ cần là má»™t sá»± gặp gỡ là m quen giữa giá»›i kinh tế há»c hai nÆ°á»›c, đặt tiá»n Ä‘á» cho sá»± hợp tác khoa há»c trong tÆ°Æ¡ng lai. Bản thân Tà i cÅ©ng không sẵn sà ng cho những trao đổi chuyên môn, vì khi sang đây, có thể do quá nặng, anh không mang theo tà i liệu công trình gì của mình hết cả. Bù lại, Tà i mang theo má»™t đống danh thiếp, in rất đẹp, chữ đã lấp lánh lại còn tá»a mùi thÆ¡m ngan ngát, trong đó ghi rõ há» tên chức vụ và má»i há»c hà m há»c vị của anh. Ngoà i ra, Tà i còn cẩn tháºn mang kèm cả tá» giấy giá»›i thiệu của viện khoa há»c nÆ¡i anh là m việc, viết cả bằng hai thứ tiếng Việt - Pháp, xác nháºn tÆ° cách đại diện cho viện của anh. Giấy giá»›i thiệu có đóng dấu Ä‘á» chói, hoà n toà n là dấu tháºt (Trần Sỹ Tà i xÆ°a nay không có xà i của rởm bao giá»!) Vá»›i từng ấy thứ giấy tá», Tà i thấy anh đã được trang bị đầy đủ cho má»™t cuá»™c gặp gỡ khoa há»c. Vấn Ä‘á» là phải tìm cho được ra đối tác.
Chuyện nà y tất nhiên lại phải nhỠđến Thanh Hoa. Cô bạn của Lan Chi, sau khi nghe Tà i bà y tá» nguyện vá»ng trên, thì vò đầu kêu khổ. Là vì cô không hình dung được có nhà kinh tế há»c Pháp nà o lại chịu bá» thá»i gian ra để là m cái công việc khó nhá»c đó. NhÆ°ng cô không dám gạt phắt Ä‘i, vì sợ là m cho nhiá»u ngÆ°á»i ở Hà Ná»™i áy náy.
Äược cái, Thanh Hoa xÆ°a nay bao giá» cÅ©ng là ngÆ°á»i lắm sáng kiến. Vò đầu bứt trán, Ä‘Ã o sâu suy nghÄ© má»™t hồi, trong đầu cô chợt lóe ra má»™t cái tên. Má»™t cái tên hoà n toà n ngang tầm cỡ giáo sÆ° viện sÄ© Trần Sỹ Tà i. Hoà n toà n đủ tÆ° cách để Ä‘Ã m đạo khoa há»c vá»›i giáo sÆ° viện sÄ©. Cái tên đó là Ba Lê Dị Nhân.
Ba Lê Dị Nhân chÃnh là ông chú của chồng Lan Chi. Tên cha sinh mẹ đẻ của ông là Phan Cừ. Tên riêng của ông khi nháºp là ng tây là Philippe. Tên đầy đủ của ông khi xuất hiện trên những tá» báo tiếng Việt của cá»™ng đồng ngÆ°á»i Việt hải ngoại là giáo sÆ° tiến sÄ© Philippe Phan Cừ. Tên do những miệng lưỡi thÃch châm chá»c ở Paris đặt cho ông và được những ngÆ°á»i quen dùng để gá»i vụng sau lÆ°ng ông là Ba Lê Dị Nhân.
Ba Lê Dị Nhân có má»™t lý lịch khoa há»c kỳ bà không kém gì giáo sÆ° viện sÄ© Trần Sỹ Tà i. TrÆ°á»›c năm 1975, ông đã từng há»c luáºt ở Sà i Gòn. NhÆ°ng há»c được hai năm thì phải Ä‘i quân dịch, thà nh ra sá»± há»c ná»a chừng dang dở. Rá»i Sà i Gòn sau tháng 4 năm 1975, ông đến Paris, lúc đó má»›i ngoà i ba mÆ°Æ¡i tuổi. Thôi binh nghiệp, không biết là m gì, ông bèn quyết chà trở lại vá»›i con Ä‘Æ°á»ng khoa bảng. Lần nà y, ông chá»n há»c ngà nh kinh tế.
Chà lá»›n, thế thá»i thuáºn lợi, nhÆ°ng không rõ vì lý do gì ông cÅ©ng chỉ mà i Ä‘Å©ng quần trên ghế giảng Ä‘Æ°á»ng đại há»c ba năm rồi thôi. Hẳn là ông cho rằng đã đến lúc nên mang há»c vấn của mình ra giúp sức cho Ä‘á»i. Bằng chứng là từ đó ông thôi hẳn Ä‘á»i há»c trò dà i lÆ°ng tốn vải, chuyển sang ngạch là m công ăn lÆ°Æ¡ng.
Tiểu sá» của Ba Lê Dị Nhân đến chá»— nà y thì hoà n toà n minh bạch. Bà con, bạn bè nhiá»u ngÆ°á»i có thể đứng ra xác nháºn cho ông.
Hà nh tung của ông má»›i chỉ trở nên mù má» bà hiểm trong vòng má»™t chục năm trở lại đây, khi tên tuổi ông bá»—ng dÆ°ng xuất hiện rá»™n rã trên báo chà tiếng Việt hải ngoại, kèm theo các chức danh "tiến sÄ© kinh tế há»c, giáo sÆ° trÆ°á»ng X kiêm giám đốc viện Y". Những ngÆ°á»i quen ông lúc bấy giá» má»›i ngã ngá»a ra, không hiểu ông âm thầm Ä‘i há»c lấy bằng tiến sÄ© lúc nà o mà khiêm tốn không cho bà con biết. Nhiá»u ngÆ°á»i thÆ°á»ng gặp ông ở trÆ°á»ng X, nÆ¡i ông lui tá»›i là m việc hà ng ngà y, thì bảo rằng chức danh của ông tại đó là nhân viên thÆ° viện, chứ chẳng phải giáo sÆ° gì hết. Thá»±c hÆ° chÆ°a biết thế nà o, nhÆ°ng Ãt ra trÆ°á»ng X còn tồn tại tháºt bằng gạch, bằng bê tông ở giữa Paris, chứ còn viện Y nÆ¡i ông là m giám đốc thì chỉ có Ä‘á»™c má»—i má»™t cái tên và má»™t địa chỉ e-mail trên Internet.
Ba Lê Dị Nhân là má»™t nhà khoa há»c uyên bác trong nhiá»u lÄ©nh vá»±c. Ông không chỉ thu hẹp hoạt Ä‘á»™ng khoa há»c của mình trong lÄ©nh vá»±c kinh tế há»c, mà còn xông xáo đánh Nam dẹp Bắc trong cả chÃnh trị há»c và sá» há»c. Tất cả các công trình nghiên cứu khoa há»c của ông Ä‘á»u được đăng tải trên các tá» báo tiếng Việt đại chúng hải ngoại, báo giấy hoặc báo Internet. Theo nhÆ° ông cho biết, thì bản gốc của những công trình nà y được công bố dÆ°á»›i dạng tiếng Pháp hoặc tiếng Anh, trên những tạp chà khoa há»c quốc tế danh tiếng. NhÆ°ng do khiêm tốn, hoặc vì thông cảm vá»›i trình Ä‘á»™ ngoại ngữ có hạn của đồng bà o mình, không bao giỠông chịu nên tên những tạp chà quốc tế đã đăng công trình của ông ra.
Má»™t trong những Ä‘iá»u khiến Ba Lê Dị Nhân nổi báºt lên trong giá»›i khoa há»c là vốn cổ há»c vô cùng thâm thúy của ông. Các công trình khoa há»c của ông, do váºy, là má»™t sá»± kết hợp tà i tình đông tây kim cổ. Tên gá»i thì là "Ä‘iá»u trần khoa há»c" hoặc "tham luáºn khoa há»c", từ ngữ sá» dụng thì "khảo sát", "chứng minh", "luáºn cứ", luáºn Ä‘iểm"... đâu ra đấy, nhÆ°ng ná»™i dung khoa há»c (bản tiếng Việt, còn tiếng ngoại quốc không biết ra sao) lại thÆ°á»ng được trình bà y bằng thể văn biá»n ngẫu, thỉnh thoảng lại xen má»™t hai khổ thÆ¡ tứ tuyệt, thất ngôn bát cú, ý tứ hết sức sâu xa. Là m khoa há»c vá»›i cả bầu nhiệt huyết, nên ông không thể che giấu được cảm xúc của mình: nhiá»u khi chứng minh xong má»™t "luáºn Ä‘iểm khoa há»c", ông lại tuôn ra má»™t câu cảm thán "ô hô, ai tai"... Có lẽ, chÃnh do Ä‘em cái phong cách quân tá» Tà u nà y ra là m khoa há»c, nên ông má»›i được nháºn cái tên gá»i là Ba Lê Dị Nhân.
Xem Ä‘i xét lại, Thanh Hoa thấy rằng không thể tìm ra được má»™t đối tượng nà o phù hợp hÆ¡n là Ba Lê Dị Nhân cho cuá»™c gặp gỡ khoa há»c vá»›i giáo sÆ° viện sÄ© Trần Sỹ Tà i. Ngà nh nghá» phù hợp, chức danh tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng, tên tuổi Ä‘á»u vang dá»™i nhÆ° nhau trên báo chÃ: má»™t ngÆ°á»i là niá»m hy vá»ng của khoa há»c nÆ°á»›c nhà , ngÆ°á»i kia lại là biểu tượng "vẻ vang dân Việt" của cá»™ng đồng ngÆ°á»i Việt hải ngoại. Thanh Hoa bèn Ä‘á» xuất ý kiến nà y vá»›i Tà i. Má»›i đầu, Tà i không được phấn khởi lắm, vì anh muốn gặp má»™t nhà kinh tế há»c Pháp xịn kia. NhÆ°ng Thanh Hoa đã thuyết phục được Tà i bằng cách Ä‘Æ°a ra đầy đủ há»c hà m, há»c vị, chức vụ của đối tác, kèm thêm cả cái tên tây Philippe của ông.
Nhiệm vụ môi giá»›i được giao cho vợ chồng Lan Chi, mà Trung là ngÆ°á»i trá»±c tiếp thá»±c hiện.
Äúng nhÆ° Lan Chi dá»± kiến, thoạt đầu ông chú của chồng cô tá» ra không mặn mà vá»›i cuá»™c trao đổi khoa há»c nà y. Ông bảo là ngôn ngữ bất đồng, e rằng không nói chuyện vá»›i nhau được.
Phải công nháºn rằng ná»—i lo ngại của Ba Lê Dị Nhân là hoà n toà n có cÆ¡ sở. Ai cÅ©ng biết rằng tiếng Việt Hà Ná»™i vá»›i tiếng Việt Sà i Gòn vốn đã có nhiá»u chá»— khác nhau, đằng nà y lại là tiếng Việt Hà Ná»™i nguyên chất từ trong nÆ°á»›c, và tiếng Việt Sà i Gòn đã phôi pha nhiá»u năm ở Paris, thì sá»± khác nhau có thể còn hÆ¡n cả tiếng Việt và tiếng Pháp.
NhÆ°ng Trung không phải là ngÆ°á»i dá»… đầu hà ng. Má»™t trong những Æ°u Ä‘iểm lá»›n của anh là rất kÃnh nể vợ, nên nhiệm vụ vợ giao anh quyết thá»±c hiện cho bằng được, chứ không có chuyện ná»a chừng thoái lui. Anh ra sức thuyết phục ông chú bằng nhiá»u lý lẽ, đặc biệt là cứ nhằm và o tình yêu khoa há»c của ông mà kÃch Ä‘á»™ng.
Có cái may là ngÆ°á»i Việt mình, tuy có thể không nhìn mặt nhau vì đối láºp chÃnh kiến, cãi nhau chà chóe vì dị biệt địa phÆ°Æ¡ng, nhÆ°ng vẫn mang trong ngÆ°á»i rất nhiá»u Ä‘iểm chung chứng tá» ngà y xÆ°a chui ra từ cùng má»™t bá»c. Má»™t trong những Ä‘iểm chung ấy chÃnh là tình yêu thiêng liêng đến mức sùng kÃnh đối vá»›i khoa há»c (cụ thể trong trÆ°á»ng hợp nà y là đối vá»›i các danh vị khoa há»c, đặc biệt là danh vị ngoại). Bị Trung lôi cái tình yêu ấy ra để kÃch Ä‘á»™ng, bằng cách trÆ°ng bà y toà n danh vị có nguồn gốc châu Âu, kêu vang nhÆ° tiếng kèn đồng, của giáo sÆ° viện sÄ© Trần Sỹ Tà i, cuối cùng Ba Lê Dị Nhân đã phải xiêu lòng, nhượng bá»™. Ông đồng ý tiến hà nh cuá»™c trao đổi khoa há»c nà y.
Cuá»™c gặp gỡ nhÆ° váºy vá» nguyên tắc đã có thể tiến hà nh, nhÆ°ng cụ thể thế nà o thì còn phải để Ba Lê Dị Nhân xem lại lịch là m việc cái đã. Vì rằng lịch là m việc của ông bao giá» cÅ©ng xếp đặt trÆ°á»›c cả tháng rất khÃt khao. Những ngÆ°á»i thÆ°á»ng gặp ông luẩn quẩn ở nhà hà ng của vợ ông mà tưởng rằng ông rá»—i rãi là hết sức nhầm. Phải Ä‘á»c báo tiếng Việt hải ngoại thì má»›i biết là hoạt Ä‘á»™ng khoa há»c của ông cá»±c kỳ báºn rá»™n: lúc thì Ä‘i Ä‘iá»u trần ở viện khoa há»c uy tÃn ná», khi lại Ä‘i thỉnh giảng ở trÆ°á»ng đại há»c danh tiếng kia...
Cái sá»± xem lại lịch của ông chú là m Lan Chi hÆ¡i lo, vì thá»i gian còn lại trÆ°á»›c chuyến bay của Tà i không còn nhiá»u, nhỡ trong thá»i gian đó ông chú lại phải Ä‘i thỉnh giảng ở đâu thì phiá»n quá. NhÆ°ng đúng là vì số Tà i bao giá» cÅ©ng Ä‘á», cho nên cuối cùng Ba Lê Dị Nhân cÅ©ng tìm được má»™t ngà y còn trống trong lịch là m việc của ông. Ông ấn định cuá»™c gặp gỡ và o ngà y hai mÆ°Æ¡i hai tháng đó, và o lúc bốn giá» chiá»u.
Cuá»™c gặp gỡ của đại diện giá»›i kinh tế há»c hai nÆ°á»›c Việt -Pháp má»›i đầu dá»± định tổ chức trong phòng giám đốc của viện Y, nhÆ°ng đến phút cuối cùng, Ba Lê Dị Nhân cho biết phòng là m việc của ông tạm thá»i không sá» dụng được, vì có má»™t và i công việc thay đổi vá» trang trà ná»™i thất Ä‘ang tiến hà nh dở dang. Ông Ä‘á» nghị chuyển địa Ä‘iểm gặp gỡ sang nhà hà ng của vợ ông cho ấm cúng.
Vì theo nhÆ° thá»a thuáºn thì cuá»™c gặp gỡ nà y má»›i chỉ có tÃnh chất là m quen, giá»›i thiệu, đặt ná»n móng..., cho nên nó diá»…n ra khá là ngắn ngủi. Nó được bắt đầu bằng sá»± kiện then chốt là hai bên trao cho nhau những chứng cá»› khoa há»c của mình, tức là hai tấm danh thiếp, ná»™i dung dà i xấp xỉ nhau, vá» Ä‘á»™ lấp lánh thì tà i liệu Hà Ná»™i xem ra có phần trá»™i hÆ¡n tà i liệu Paris má»™t chút. Sau khi bên nà y đã khảo sát kỹ cà ng tà i liệu của bên kia, sá»± tin cáºy có vẻ đã được thiết láºp. Hai bên bèn chuyển sang bà n đến những vấn Ä‘á» cụ thể hÆ¡n của việc hợp tác khoa há»c Pháp - Việt trong tÆ°Æ¡ng lai.
Kết quả của sá»± hợp tác khoa há»c nà y nhÆ° thế nà o thì phải đợi tÆ°Æ¡ng lai lâu dà i má»›i biết rõ được, vì là m khoa há»c là má»™t quá trình gian khổ, không phải ngà y má»™t ngà y hai là xong. Tuy váºy, trong tÆ°Æ¡ng lai không xa lắm, tức là chỉ khoảng má»™t tháng sau, cuá»™c gặp gỡ nà y cÅ©ng đã Ä‘em lại cho Ä‘á»i được hai kết quả cụ thể là hai bà i báo. Bà i thứ nhất đăng trên má»™t tá» báo đứng đắn ở trong nÆ°á»›c, thuáºt lại những hoạt Ä‘á»™ng khoa há»c của giáo sÆ° viện sÄ© Trần Sỹ Tà i ở Paris, mà đáng chú ý nhất là việc xây dá»±ng má»™t đỠán hợp tác khoa há»c vá»›i giá»›i kinh tế há»c Pháp, đại diện là giáo sÆ° tiến sÄ© giám đốc Philippe Phan Cừ. Bà i thứ hai đăng trên má»™t tá» báo tiếng Việt hải ngoại, cÅ©ng đứng đắn không kém, trong đó tác giả (chÃnh là Ba Lê Dị Nhân) cho biết rằng vừa rồi, trên cÆ°Æ¡ng vị giám đốc của mình, ông đã giúp cho ngà nh kinh tế há»c Việt Nam (thông qua má»™t giáo sÆ° viện sÄ©) má»™t số phÆ°Æ¡ng hÆ°á»›ng nghiên cứu má»›i, ngõ hầu Ä‘Æ°a kinh tế há»c Việt Nam ra khá»i tình trạng tụt háºu so vá»›i thế giá»›i.
TrÆ°á»›c mắt thì cuá»™c gặp gỡ nà y có má»™t kết quả rõ rà ng là giáo sÆ° viện sÄ© Trần Sỹ Tà i khá thá»a mãn, Thanh Hoa cÅ©ng nhẹ cả ngÆ°á»i, và ở Hà Ná»™i không có ai phải áy náy cả. Công việc đến đây hẳn đã là xong.
Buổi sáng ngà y hai mÆ°Æ¡i ba tháng ba, Lan Chi Ä‘ang ngồi ở hiệu sách thì má»™t hồi chuông Ä‘iện thoại vang lên. Cô nhấc ống nghe. Má»™t giá»ng Ä‘Ã n ông nói bằng tiếng Việt xin được gặp cô.
- Vâng, tôi đây, - Lan Chi trả lá»i.
- Hê hê hê hê...- láºp tức, má»™t trà ng cÆ°á»i vang dá»™i lên ở đầu máy bên kia. - Lan Chi đấy hả, Sỹ Tà i đây, có nháºn ra anh không em?
Bao nhiêu năm rồi mà nghe cái tiếng cÆ°á»i khả ố ấy Lan Chi vẫn thấy gai cả ngÆ°á»i. "Lại vẫn xoen xoét anh em nhÆ° là thân thiết lắm", cô nghÄ© thầm rồi nói:
- Vâng, chà o anh Tà i, nghe Thanh Hoa bảo anh đang ở Paris phải không?
Tà i gá»i Ä‘iện để cảm Æ¡n vá» việc vợ chồng Lan Chi đã giúp anh. Mồm miệng vẫn dẻo nhÆ° xÆ°a, anh kể trà ng giang đại hải vá» những ấn tượng của anh khi đến Paris, rồi vá» cuá»™c sống và công việc của anh ở Hà Ná»™i ("Sống trong nÆ°á»›c bây giá» sÆ°á»›ng lắm rồi, Lan Chi ạ. Gì cÅ©ng có, mà rẻ hÆ¡n ở Pháp nhiá»u!"). Tiếp đó, Tà i nhắc đến những bạn bè thuở MatxcÆ¡va hiện sống ở Hà Ná»™i, ai cÅ©ng ăn nên là m ra. Vẻ hết sức tình cá», Tà i kể chuyện trÆ°á»›c hôm Ä‘i sang đây anh có gặp Kiên.
- Kiên bây giỠlà m ăn rất phát đạt, xây nhà ba tầng, có một con trai rồi, vợ trẻ và xinh lắm, chắc Lan Chi cũng biết?
- Vâng, cÅ©ng có nghe nói thế, - Lan Chi trả lá»i, cố giữ giá»ng tháºt bình thản.
- Anh có bảo Kiên nếu muốn gá»i thÆ° hay quà gì cho Lan Chi thì anh cầm sang cho, nhÆ°ng không thấy nó đến gá»i gì cả. À, mà đến giữa tháng bảy nà y thì Kiên Ä‘i công tác sang Berlin hai tuần đấy. - Tà i nói, rồi sau má»™t lúc im lặng tế nhị đủ để cho cái tin ấy có thá»i giá» tác Ä‘á»™ng đến Lan Chi, anh nói tiếp, vẫn vá»›i má»™t vẻ hết sức tình cá»:
- Thấy Thanh Hoa bảo cáºu em của Lan Chi ở Äức Ä‘ang má»i Lan Chi sang đó chÆ¡i. Hè nà y Lan Chi có định sang Äức chÆ¡i vá»›i cáºu em không đấy?
"Sang hay không thì việc gì đến ông mà há»i", Lan Chi bá»±c bá»™i nghÄ© rồi xẵng giá»ng trả lá»i:
- ChÆ°a định gì hết cả. Äể xem tình hình thế nà o cái đã.
|
01-09-2008, 04:32 PM
|
Guest
|
|
Bà i gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
|
|
ChÆ°Æ¡ng 7
“Anh chÆ°a định gì hết cả. Äể xem tình hình thế nà o cái đã.â€
K. đã trả lá»i tôi nhÆ° váºy trong cuá»™c nói chuyện Ä‘iện thoại lần thứ hai của chúng tôi sau ngà y tôi vá» Hà Ná»™i, khi tôi nhắc lại câu há»i muôn thuở của mình: “Anh định bao giá» thì vá» nÆ°á»›c?â€
Lần nói chuyện đầu tiên, lúc tôi má»›i vỠđược má»™t tuần, K. vẫn còn bảo anh sẽ cố vá» sau má»™t, hai tháng nữa. Má»™t tháng trôi qua, bây giá», đến cả má»™t cái thá»i hạn anh cÅ©ng không thể xác định nổi. Giá»ng anh đầy vẻ mệt má»i và thiếu tin tưởng đến ná»—i tôi không dám gặng há»i gì thêm. Mà có há»i nữa thì cÅ©ng vô Ãch. K. vẫn tránh nói vá» chuyện là m ăn của mình nhÆ° thÆ°á»ng lệ. Chỉ nói Ä‘i nói lại là anh rất nhá»› tôi. Rồi anh há»i tôi đã quen được vá»›i cuá»™c sống ở trong nÆ°á»›c chÆ°a, đã nghÄ© đến chuyện thá» Ä‘i xin việc là m chÆ°a?
Rá»i máy Ä‘iện thoại, tôi ngồi lặng hồi lâu, nÆ°á»›c mắt chỉ chá»±c trà o ra. Tôi đã hy vá»ng biết bao nhiêu và o cú Ä‘iện thoại nà y. Tôi cứ Ä‘inh ninh rằng K. gá»i Ä‘iện để báo cho tôi biết ngà y giá» anh vá» nÆ°á»›c. Thế mà giỠđây tháºm chà anh không còn dám hứa hẹn bất cứ Ä‘iá»u gì. Tình hình ngà y cà ng xấu hÆ¡n, hay trÆ°á»›c kia nó đã xấu nhÆ° váºy rồi, mà K. cứ hứa bừa để giữ tôi ở lại? Má»™t linh cảm Ä‘en tối áºp đến bóp nghẹt tim tôi. Lần đầu tiên kể từ ngà y cầm trên tay tấm vé máy bay vá» Hà Ná»™i, tôi tá»± há»i liệu quyết định vá» nÆ°á»›c của mình lúc đó có vá»™i và ng quá không?
Dù thế nà o Ä‘i nữa thì bây giá» cÅ©ng không thể nghÄ© đến chuyện trở lại MatxcÆ¡va được. Chỉ còn cách duy nhất là ổn định dần cuá»™c sống ở Hà Ná»™i trong lúc chỠđợi K. vá».
Má»™t tháng sau ngà y vá» nÆ°á»›c, tôi bắt đầu tÃnh chuyện Ä‘i xin việc. Lúc má»›i vá», nhiá»u ngÆ°á»i xui tôi là cứ nghỉ ngÆ¡i và i tháng cho bõ tám năm đèn sách nhá»c nhằn, chứ là m việc thì còn là m cả Ä‘á»i, Ä‘i đâu mà vá»™i. NhÆ°ng chỉ nghỉ được hai ba tuần, Ä‘i thăm há» hà ng bạn bè má»™t lượt xong, tôi đã bắt đầu cảm thấy buồn chán. Ná»a năm ngồi đợi K. ở MatxcÆ¡va đã là m tôi ngấy đến táºn cổ cuá»™c sống ăn không ngồi rồi. Thêm nữa, nhìn bạn bè nhiá»u ngÆ°á»i vá» nÆ°á»›c trÆ°á»›c tôi cả năm mà giá» vẫn cứ lông bông chÆ°a có việc là m, tôi đâm ra sốt ruá»™t, nghÄ© mình cần phải nhanh chân, chứ không lại rÆ¡i và o cảnh trâu cháºm uống nÆ°á»›c đục.
Tôi bắt đầu bằng việc Ä‘i tìm hiểu tình hình, lên má»™t danh sách các cÆ¡ quan cần đến những ngà nh nghá» gần gÅ©i vá»›i chuyên môn của tôi. SÆ¡ bá»™ ban đầu, có khoảng hÆ¡n má»™t chục cÆ¡ quan nhÆ° váºy đóng trên địa bà n Hà Ná»™i hoặc các vùng lân cáºn. Tôi đánh số theo thứ tá»± Æ°u tiên, đứng đầu là những cÆ¡ quan mà tôi thÃch nhất, đến cuối bảng thì là những nÆ¡i không tháºt phù hợp vá»›i ngà nh há»c của tôi, nhÆ°ng nếu không kiếm được chá»— khác thì là m việc ở đó cÅ©ng tạm được.
Tuy đã Ä‘i há»c ở nÆ°á»›c ngoà i tám năm, tôi vẫn có đủ kiến thức thá»±c tế để hiểu rằng nếu tá»± dÆ°ng lại tò tò vác mặt đến xin việc ở má»™t cÆ¡ quan không có quan hệ quen biết gì, thì chắc chắn ngÆ°á»i ta sẽ nhìn mình nhÆ° nhìn ngÆ°á»i từ hà nh tinh khác rÆ¡i xuống. Vì váºy, bÆ°á»›c tiếp theo của tôi là mở cuá»™c Ä‘iá»u tra trong tất cả bà con há» hà ng xa gần lẫn bạn bè ngÆ°á»i quen thân sÆ¡, xem có ngÆ°á»i nà o dÃnh dáng dây mÆ¡ rá»… má gì đến những cÆ¡ quan mà tôi Ä‘ang nhòm ngó không.
Tháºt là má»™t công việc mò kim đáy bể. Hai bố con tôi ngồi bà n bạc suốt cả buổi tối mà không tìm ra được má»™t ai có thể giúp tôi xin việc. Cả há» nhà tôi xÆ°a nay chẳng có ai há»c ngà nh tâm lý bao giá». Bố tôi là kỹ sÆ°, là m việc ở má»™t Viện khoa há»c kỹ thuáºt. Mẹ tôi khi còn sống cÅ©ng là kỹ sÆ°, là m việc ở má»™t nhà máy.Tóm lại là phạm vi quan hệ của bố mẹ tôi hoà n toà n không có liên quan gì đến lÄ©nh vá»±c ngà nh nghá» của tôi.
Tình hình khả quan hẳn lên khi bố con tôi Ä‘i tham khảo ý kiến há» hà ng. Chú tôi cho biết rằng má»™t bà là m việc cùng phòng vá»›i chú có ông chồng vốn là viện phó của viện B (cÆ¡ quan đứng thứ hai trong danh sách của tôi), nay đã vá» hÆ°u. Cô tôi thì nhá»› ra được rằng mẹ của anh bạn rất thân của cáºu em há» tôi (tức là con trai đầu của cô tôi) là giảng viên đại há»c, dạy chÃnh ở khoa C (đứng thứ ba trong danh sách của tôi). Bà bác ruá»™t (chị ruá»™t của mẹ tôi) lại cung cấp thêm rằng cô em chồng của bác có ông chồng là m việc ở cÆ¡ quan E (đứng thứ năm trong danh sách ), ông nà y vừa má»›i vá» hÆ°u cách đây có và i tháng.
Váºy là trÆ°á»›c mắt tôi đã có con Ä‘Æ°á»ng tiếp cáºn đến ba cÆ¡ quan. Tôi Ä‘Ã nh từ bá» mÆ¡ Æ°á»›c vá» Viện A, cÆ¡ quan mà tôi xếp số má»™t trong danh sách, vì không tìm được ngÆ°á»i quen nà o ở đó. Bù lại, tôi có thể tá»± coi mình là ngÆ°á»i tốt số, nếu xin được và o là m việc ở má»™t trong ba cÆ¡ quan B, C và E.
Sau khi được ông chú, bà cô và bà bác dẫn Ä‘i thăm há»i, trình diện (và quà cáp) ở ba nÆ¡i cần thiết, tôi đã có trong tay hai lá thÆ° giá»›i thiệu, lá»i lẽ rất nhiệt tình, là m vÅ© khà phòng thân để đến Viện B và cÆ¡ quan E. Riêng cô Châu, mẹ của anh bạn cáºu em há» tôi thì lại còn nhiệt tình hÆ¡n má»™t báºc: cô hẹn ngà y Ä‘Ãch thân dắt tôi đến trÆ°á»ng để yết kiến ông trưởng khoa C.
Viện B là nÆ¡i mà tôi chá»n để mở mà n chiến dịch Ä‘i xin việc của mình.
Chẳng cần há»c tâm lý cÅ©ng phải biết rằng ấn tượng đầu tiên là hết sức quan trá»ng. Vì váºy, buổi sáng hôm ấy, tôi mất hÆ¡n ná»a tiếng đồng hồ để lá»±a áo chá»n quần. Tiêu chuẩn là trang nhã mà không già , tÆ°Æ¡i trẻ mà không lòe loẹt, diện nhÆ°ng không được phô trÆ°Æ¡ng quá là m cho ngÆ°á»i ta ghét, giản dị nhÆ°ng không được nhếch nhác để ngÆ°á»i ta có thể coi thÆ°á»ng... Toà n bá»™ kho quần áo của tôi Ä‘em ở Nga vá» bị bá»›i tung ra nhÆ°ng tôi không thể tìm được cái gì khả dÄ© đáp ứng được những yêu cầu trên. Cuối cùng tôi Ä‘Ã nh phải cắn răng khoác và o ngÆ°á»i mình má»™t bá»™, nhủ thầm rằng nếu mình biết cách thì lụa sẽ đẹp vì ngÆ°á»i.
Tiếp đó, mục trang Ä‘iểm mà má»i khi tôi chỉ mất có mÆ°á»i phút là xong, lần nà y cÅ©ng ngốn của tôi mất đứt hÆ¡n ná»a tiếng. Sau ba lần bôi vẽ mắt xanh má» Ä‘á» rồi xóa Ä‘i là m lại từ đầu (lúc thì Ä‘áºm quá, lúc thì nhạt quá), tôi Ä‘Ã nh phải dừng lại ở lần thứ tÆ°, không phải do đã chá»n được gam mà u thÃch hợp, mà vì sợ nếu còn tiếp tục thì chắc là đến chÃnh ngá» má»›i có thể xuất hà nh. Há»›t hải nhét cái thÆ° quý và o túi rồi dắt xe ra ngoà i cá»a, chuẩn bị lên xe má»›i tôi sá»±c nhá»› ra rằng mình để quên táºp hồ sÆ¡ ở nhà , lại phải quay và o lấy. Lúc Ä‘i ra vá»™i vã, tà nữa thì tôi đâm sầm phải cô bé hà ng xóm Ä‘ang lá»… má»… xách hai tay hai xô nÆ°á»›c. Cô hà ng xóm cÆ°á»i há»i thay câu chà o: “Chị L.C. Ä‘i đâu mà diện thế?†Tôi cÆ°á»i đáp lại rồi lao vá»t Ä‘i, vốn tÃnh vô thần nên chẳng nghÄ© ngợi gì, nhÆ°ng đến tối vá» ngán ngẩm nhá»› lại má»›i thấy rằng cái câu “ra ngõ gặp gái†của ông bà mình có khi lại đúng. Rõ rà ng ngà y là nh, tháng tốt, thá»i tiết đẹp, thế mà đi chẳng được việc gì.
Äến viện B, cầm lăm lăm lá thÆ° của ông cá»±u viện phó trong tay, tôi và o xin gặp ông viện trưởng.
- Cô tìm bác viện trưởng có việc gì?, - má»™t bà quãng ngoà i năm chục tuổi, mặt khó đăm đăm, ngồi ở má»™t cái phòng mà tôi Ä‘oán là phòng thÆ°á»ng trá»±c, há»i.
- Dạ, cháu có má»™t cái thÆ° của bác Bình gá»i cho bác viện trưởng ạ, - tôi vừa nói vừa Ä‘Æ°a cái thÆ° quý cho bà nà y xem.
Bà ta lÆ¡ đãng liếc qua phong bì rồi lại há»i:
- Bình nà o nhỉ?
- Dạ, bác Bình trÆ°á»›c là viện phó ở đây, - tôi trả lá»i.
- À à ..., - ngÆ°á»i đối thoại của tôi gáºt gù đáp lại má»™t cách khó hiểu nhÆ° váºy rồi cúi xuống tá» báo Ä‘ang Ä‘á»c dở.
Tôi đứng đần ra má»™t lúc, hy vá»ng bà ta sẽ ngẩng lên nói tiếp, nhÆ°ng đợi mãi không thấy Ä‘á»™ng tÄ©nh gì, tôi Ä‘Ã nh phải đánh bạo há»i tiếp:
- Thưa bác, cháu có thể và o gặp bác viện trưởng bây giỠkhông ạ?
- Cô cứ để thÆ° lại đây rồi tôi chuyển cho, - ngÆ°á»i đối thoại của tôi nói, không buồn ngẩng đầu lên.
- Nhưng cháu có việc cần phải nói trực tiếp với bác viện trưởng cơ ạ.
- Bác viện trưởng Ä‘ang báºn há»p, chẳng biết sáng nay có xong không. Không xong buổi sáng thì chiá»u còn há»p tiếp. Cô muốn đợi thì ra ngồi trÆ°á»›c cái cá»a phòng ở cuối hà nh lang kia mà đợi.
- Thế cháu có thể gặp bác viện trưởng má»™t hôm khác được không ạ, má»™t hôm nà o đó không có há»p? - nghÄ© đến chuyện chỠđợi vô vá»ng, tôi hÆ¡i nản, định lấy hẹn trÆ°á»›c cho má»™t ngà y khác.
- Tôi không biết, cô tìm bác ấy mà há»i. Nói chung thì ngà y nà o bác ấy cÅ©ng báºn, không há»p chá»— nà y thì há»p chá»— kia.
Không còn cách nà o khác, phải đợi thôi. Tôi ra trÆ°á»›c cá»a căn phòng ở cuối hà nh lang, nhá»› lá»i dặn “ngồi đợi†nên bèn nhìn quanh quất tìm má»™t cái ghế để ngồi. Hà nh lang trống trÆ¡n, không có bất cứ má»™t váºt gì có thể là m chức năng của ghế. Chắc bà kia có ý nói ngồi bệt, ngồi xổm hay ngồi lên thà nh cá»a sổ chăng? Tôi không dám chá»n kiểu nà o trong ba kiểu ngồi nói trên, cho nên Ä‘Ã nh dá»±a lÆ°ng và o tÆ°á»ng đứng đợi.
Má»™t tiếng đồng hồ trôi qua, chân tôi bắt đầu tê cứng. Tôi bèn Ä‘i Ä‘i lại lại trong hà nh lang, không dám xa cái cá»a phòng kia quá năm mét, mắt vẫn dán chặt và o đó. Thỉnh thoảng lại có ngÆ°á»i Ä‘i qua hà nh lang, nhìn tôi tò mò, nhÆ°ng không há»i gì, tôi cÅ©ng thấy chả có việc gì phải há»i, cho nên chỉ táºp trung toà n bá»™ sức lá»±c và o việc bám sát mục tiêu.
Hai tiếng đồng hồ trôi qua, đã gần mÆ°á»i hai giá» trÆ°a, tôi bắt đầu thoái chà thì cánh cá»a phòng Ä‘á»™t nhiên báºt mở. Má»™t tốp chừng bốn năm ngÆ°á»i Ä‘i ra. Tôi lao đến, há»i ngay ông Ä‘i đầu: “Chú là m Æ¡n cho cháu há»i bác viện trưởng có ở đây không ạ?†Ông nà y nhìn tôi tủm tỉm cÆ°á»i, lúc đó tôi má»›i nháºn ra rằng “chú†chỉ quãng ngoà i ba mÆ°Æ¡i, hÆ¡n tôi dăm tuổi là căng. “Bác viện trưởng Ä‘ang ở trong phòng đấyâ€, “chú†chỉ tay và o phòng nói rất nhã nhặn.
Qua cánh cá»a hé mở, tôi nhìn thấy ông viện trưởng ngồi trầm ngâm trÆ°á»›c má»™t chồng tà i liệu, có vẻ Ä‘ang suy nghÄ© rất mông lung. Tôi ý tứ gõ nhẹ và o cánh cá»a hai tiếng. Äợi má»™t lát, chẳng thấy Ä‘á»™ng tÄ©nh gì, tôi bèn gõ tiếp hai cái nữa, mạnh hÆ¡n lần trÆ°á»›c. Ông viện trưởng vẫn ngồi trầm tÆ°, mắt tiếp tục nhìn và o cõi hÆ° vô. Äể kéo ông trở lại vá»›i thá»±c tế, tôi đánh liá»u gõ ba tiếng “cá»™c cá»™c cá»™c†tháºt to. Quả là hiệu nghiệm, viện trưởng giáºt nảy mình, quay nhìn ra cá»a rồi nghiêm khắc há»i:
- Có chuyện gì thế?
Hốt hoảng trÆ°á»›c sá»± nghiêm khắc của viện trưởng, tôi luống cuống nói lÃu cả lưỡi:
- Dạ, thưa bác, cháu... cháu có việc...
- Việc gì? - viện trưởng cắt ngang.
- Dạ, cháu có việc xin được gặp bác ạ.
- Cô ở phòng ông Liêm phải không? Äã xin ý kiến trưởng phòng chÆ°a?
- Dạ, không ạ, cháu không ở phòng nà o cả, - tôi hoang mang nói.
- Không ở phòng nà o thì đến đây có việc gì? – ông viện trưởng bắt đầu có vẻ khó chịu.
- Dạ, cháu có má»™t cái thÆ° của bác Bình gá»i bác, nói rõ chuyện nà y, - vừa nói, tôi vừa Ä‘Æ°a bức thÆ° ra.
- Bình nà o? - ông viện trưởng há»i, không buồn nhìn và o phong bì.
- Dạ, bác Bình trước là viện phó ở đây.
- À à ..., - lại má»™t chuá»—i “à à †bà hiểm hệt nhÆ° cái bà ở phòng thÆ°á»ng trá»±c, rồi ông viện trưởng cầm phong bì, lấy thÆ° ra Ä‘á»c.
Tôi nÃn thở, hồi há»™p theo rõi từng nét mặt, cá» chỉ của ông.
Äá»c được má»™t chút, viện trưởng có vẻ sốt ruá»™t, ông gáºp thÆ° lại rồi ngẩng lên bảo tôi:
- Tóm lại là cô muốn vỠlà m việc ở đây phải không?
- Dạ, vâng ạ, - tôi đáp.
- Thôi, thế nà y nhé, để tôi dẫn cô ra gặp cáºu Công, phụ trách vá» tổ chức cán bá»™ ở đây, chuyện nà y phải là m việc trá»±c tiếp vá»›i cáºu ấy má»›i được. Cầm cả cái thÆ° nà y Ä‘Æ°a cho cáºu ấy xem, - ông viện trưởng vừa nói vừa đứng lên, Ä‘Æ°a cái thÆ° lại cho tôi và đi ra cá»a, ra hiệu cho tôi Ä‘i theo.
Tôi cầm lấy cái thÆ° bảo bối của mình và lẽo đẽo theo Ä‘uôi ông viện trưởng. Äi được má»™t Ä‘oạn trong hà nh lang thì thấy má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông bÆ°á»›c từ má»™t căn phòng ra, khép cá»a lại rồi bÆ°á»›c Ä‘i. Ông ta không nhìn thấy chúng tôi. Ông viện trưởng gá»i:
- Nà y, Công!
- Dạ, anh gá»i em ạ? - ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông quay lại, cÆ°á»i rất nhÅ©n nhặn.
- Có cô nà y muốn xin vá» là m việc ở đây. Cáºu xem tình hình thế nà o thì nói cho cô ấy biết. Có thủ tục gì cần là m thì hÆ°á»›ng dẫn ngÆ°á»i ta, - ông viện trưởng nói, rồi vừa định quay Ä‘i thì ông sá»±c nhá»›, bèn nói tiếp:
- Cô ấy có cái thÆ° giá»›i thiệu, cáºu Ä‘á»c kỹ xem trong thÆ° nói gì.
- Dạ, vâng, em sẽ giải quyết ngay chuyện nà y, - ông Công nói, vẫn vá»›i nụ cÆ°á»i nhÅ©n nhặn trên môi. Rồi ông ta quay sang tôi, bảo:
- Bây giá» hết giá» là m việc buổi sáng rồi. Cô vá» nhà nghỉ ngÆ¡i rồi đầu giá» buổi chiá»u quay lại đây, ta nói chuyện.
Äúng hai giá» chiá»u, tôi có mặt ở trÆ°á»›c cá»a phòng ông Công. Cá»a đóng im ỉm. Tôi thá» gõ nhẹ hai tiếng, rồi lại ba tiếng tiếp theo mạnh hÆ¡n. Không có ai trả lá»i. Tôi bèn kiên tâm đứng đợi.
Lần đợi nà y may mắn hÆ¡n buổi sáng. Quãng hai giá» rưỡi, khi chân tôi má»›i bắt đầu má»i chứ chÆ°a kịp tê cứng, thì ông Công xuất hiện.
- À, cô đến rồi đấy à , và o đây, - ông Công vừa nói, vừa mở cá»a phòng bÆ°á»›c và o.
Tôi và o theo, Ä‘ang lá»±a lá»i để nói thì cán bá»™ tổ chức đã nhanh nhẹn bảo:
- Thư giới thiệu của cô đâu, đưa tôi xem nà o.
Tôi vá»™i vã Ä‘Æ°a ngay bảo bối. Ông Công vừa cầm phong bì vừa há»i:
- Ai viết cho cô thư nà y?
- Dạ, bác Bình, trÆ°á»›c là viện phó ở đây ạ, - rút kinh nghiệm hai lần trÆ°á»›c, tôi khai tuồn tuá»™t ra ngay để tránh câu há»i “Bình nà o?â€
- À, à ..., - cán bá»™ tổ chức gáºt gù. Rồi ông gáºp luôn cái thÆ° vừa má»›i lấy ra chÆ°a kịp xem, nhét lại và o phong bì và lắc đầu bảo:
- Ông Bình vá» hÆ°u lâu rồi, thà nh ra quên hết cả nguyên tắc là m việc. Lẽ ra ông ấy phải giá»›i thiệu cô lên Bá»™, Bá»™ có giá»›i thiệu xuống thì chúng tôi má»›i nghiên cứu xem có phù hợp vá»›i Viện không, có thể nháºn được không. Nói tháºt vá»›i cô, hiện giá» chúng tôi cÅ©ng không có biên chế đâu. Biên chế là ở trên Bá»™ dá»™i xuống, mà muốn là m hợp đồng để đợi biên chế thì cÅ©ng phải do Bá»™ quyết định má»›i được. Tóm lại là cô phải lên Bá»™ cái đã. Lấy được cái giấy giá»›i thiệu của Bá»™ xuống đây, thì chúng tôi sẽ nháºn hồ sÆ¡ của cô và xem xét.
Rồi ông Công đưa trả lại tôi lá thư. Tôi chẳng còn biết nói gì nữa, đà nh chà o một câu và lủi thủi đi ra.
Mấy ngà y sau, tôi Ä‘i lên Bá»™, Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên là phải được trang bị bằng má»™t lá thÆ° giá»›i thiệu, cÅ©ng của bác Bình. Chú tôi đã lóc cóc đến nhà bác nói khó thêm lần nữa. Nể đồng nghiệp của vợ lắm, bác Bình má»›i viết thêm cho má»™t lá thÆ°, dà i chỉ bằng ná»a thÆ° trÆ°á»›c, Ä‘á»™ nhiệt tình cÅ©ng giảm Ä‘i má»™t ná»a. NhÆ°ng tôi đã có kinh nghiệm là ná»™i dung dà i ngắn ra sao không quan trá»ng, ngÆ°á»i ta đâu có thá»i giá» Ä‘á»c hết lá thÆ°. Cái chÃnh là có tên ngÆ°á»i nháºn ở ngoà i phong bì, để tôi còn có chá»— mà bấu vÃu.
NgÆ°á»i mà bác Bình có nhã ý gá»i gắm tôi trên Bá»™ là má»™t bà trông tuổi chắc cÅ©ng sắp vá» hÆ°u đến nÆ¡i. Tôi phải mất thá»i gian giải thÃch khá dà i dòng bà má»›i hiểu bác Bình của tôi là ai. Có Ä‘iá»u đáng mừng là sau khi hiểu ra, bà bèn mở thÆ° ra Ä‘á»c rất chăm chú. Äáng mừng hÆ¡n nữa là đá»c xong bà còn đăm chiêu suy nghÄ© má»™t lúc (chứng tá» có sá»± quan tâm!). Rồi bà há»i tôi:
- Hồ sơ của cô chuyển lên Bộ lâu chưa?
Tôi vá»™i rút ngay táºp hồ sÆ¡ của mình ra và nói:
- Cháu chưa nộp hồ sơ. Cháu nộp ngay bây giỠcó được không ạ?
Bà bạn bác Bình xua tay, có vẻ ngán ngẩm vì sự thiếu hiểu biết của tôi:
- Không, là tôi nói hồ sÆ¡ do Viện chuyển lên ấy chứ, cái quan trá»ng là phải có ý kiến của Viện.
- Ở Viện ngÆ°á»i ta bảo cháu là phải có Bá»™ giá»›i thiệu xuống thì ngÆ°á»i ta má»›i nháºn hồ sÆ¡.
- Ai bảo cô mà linh tinh thế? Viện có chuyển hồ sơ lên thì Bộ mới căn cứ và o đó mà xem xét được chứ.
- Váºy bác có thế cấp cho cháu má»™t cái giấy giá»›i thiệu xuống Viện, để cháu được ná»™p hồ sÆ¡ ở Viện không ạ?- tôi năn nỉ.
- Không có nguyên tắc là m việc nà o nhÆ° thế cả, - bạn bác Bình trả lá»i. – Là m thế rồi ngÆ°á»i ta lại bảo là trên áp đặt dÆ°á»›i. Cô cứ vá» ná»™p hồ sÆ¡ ở Viện Ä‘i. Khi nà o Viện chuyển lên Bá»™ thì tôi sẽ cố giúp cô ở trên nà y. NhÆ°ng đầu tiên phải ở cấp Viện cái đã. - Rồi bà đổi giá»ng rất thân máºt: - Bảo bác Bình viết cho cái thÆ° đến Viện. Bác ấy vốn là ngÆ°á»i của Viện, dá»… quá còn gì.
- Bác Bình đã viết thÆ° cho cháu đến Viện rồi, nhÆ°ng ngÆ°á»i ta bảo phải có Bá»™ giá»›i thiệu má»›i được, - nhá»› đến ông Công, tôi cố lèo nhèo.
NhÆ°ng bà bạn bác Bình tá» ra không muốn tiếp tục câu chuyện nữa. “Bao giá» hồ sÆ¡ của cô chuyển từ Viện lên đây thì báo cho tôi biếtâ€, bà nói rồi đứng dáºy Ä‘Ãch thân Ä‘Æ°a tôi ra khá»i phòng.
Hôm sau, tôi nhẫn nhục vác mặt đến viện B lần nữa để trình bà y vá»›i ông Công ý kiến của “Bá»™â€. “ Bá»™ nà o bảo cô mà linh tinh thế, - ông Công nói. – Nguyên tắc là m việc xÆ°a nay vẫn thể, Viện cứ thế mà là m. Bá»™ muốn thay đổi thì gá»i công văn xuống đây. Trong khi chÆ°a có gì thay đổi, thì cứ phải có giấy giá»›i thiệu của Bá»™ chúng tôi má»›i nháºn hồ sÆ¡ của cô được.†Vẻ mặt và giá»ng Ä‘iệu của ông Công Ä‘anh thép đến ná»—i tôi đâm ra nghi ngá», không hiểu cái Bá»™ của ông và Bá»™ của bà bạn bác Bình có phải là má»™t không nữa.
Biết là có lên Bá»™ lần nữa cÅ©ng chẳng Ãch gì, tôi bèn ngáºm ngùi gạch viện B ra khá»i danh sách của mình. CÅ©ng không buồn lắm, vì tôi vẫn còn hai niá»m hy vá»ng nữa. Ở khoa C và cÆ¡ quan E, tình hình có vẻ tÆ°Æ¡i sáng hÆ¡n hẳn.
Ông trưởng khoa C là má»™t ngÆ°á»i vui tÃnh và gần gÅ©i quần chúng. Khi cô Châu dẫn tôi đến yết kiến ông, Ä‘ang Ä‘i lên cầu thang thì tôi nghe thấy má»™t tiếng cÆ°á»i sảng khoái từ tầng trên vá»ng xuống. “Ông ấy đã ở trên khoa rồi đấyâ€, cô Châu vui vẻ bảo. Äi gần đến cánh cá»a phòng có biển đỠ“Ban Chủ nhiệm khoa C†thì lại được nghe thêm má»™t trà ng cÆ°á»i nữa, rá»™n rã hÆ¡n, hà o hùng hÆ¡n, không Ä‘Æ¡n lẻ nhÆ° lần trÆ°á»›c mà được nhiá»u chất giá»ng khác nhau cùng hòa nhịp. Trong phòng chủ nhiệm khoa nhÆ° váºy là đang có nhiá»u ngÆ°á»i. Tôi ngần ngại bÆ°á»›c cháºm lại. Cô Châu bảo: “Và o Ä‘i, đừng sợâ€. Rồi chẳng gõ cá»a gì hết, cô đẩy cá»a bÆ°á»›c và o luôn. Tôi lÃu rÃu Ä‘i theo cô. Trong phòng có bốn ngÆ°á»i (váºy mà lúc nghe tiếng cÆ°á»i tôi lại cứ tưởng phải có Ãt ra là chục giá»ng), má»™t bà và ba ông. Tôi và cô Châu và o, má»i ngÆ°á»i quay ra nhìn, vẻ mặt ai cÅ©ng nhÆ° Ä‘ang cÆ°á»i dở chuyện gì hay lắm. “Xin lá»—i, các vị há»p ban chủ nhiệm khoa đấy à ?â€, cô Châu há»i. “Xong từ nãy rồi, ngồi nói chuyện thôiâ€, ông to béo Ä‘eo kÃnh vừa cÆ°á»i vừa trả lá»i. Cô Châu quay lại chỉ tôi (Ä‘ang đứng rúm ró trong má»™t góc ), bảo: “Äây là L.C. mà hôm trÆ°á»›c tôi đã nói qua vá»›i anh rồi đấyâ€. “À, L.C. đấy hả?â€, ông to béo (chÃnh là trưởng khoa) thân máºt nói rồi vồn vã đứng lên bắt tay tôi và má»i tôi ngồi xuống. Ba ngÆ°á»i kia ý tứ cáo lui. Cô Châu bảo: “L.C. ngồi nói chuyện vá»›i chú Thà nh nhé, cô có việc Ä‘i chá»— nà y má»™t chút.†Tôi vừa đáp “vâng ạ†thì trưởng khoa đã cÆ°á»i ròn rã và bảo: “Gá»i “anh†thôi. Sắp thà nh đồng nghiệp ở đây rồi, gá»i là “chú†nó bất bình đẳng, khó là m việc ra.†Câu đầu của trưởng khoa là m tôi hÆ¡i hoảng (vì tôi chÆ°a từng gá»i ai quãng ngoà i năm chục nhÆ° ông là anh), nhÆ°ng câu sau của ông là m cho tôi sÆ°á»›ng râm ran, vì váºy tôi quyết định liá»u mình gá»i ông là “anh†cho đúng lệ là ng.
Trưởng khoa và tôi ngồi trò chuyện đến hÆ¡n má»™t tiếng đồng hồ. Äúng hÆ¡n, ngÆ°á»i nói chủ yếu là trưởng khoa. Tôi chỉ nghe, trả lá»i, và đưa đẩy và i câu phụ há»a. Hóa ra trÆ°á»›c đây ông đã từng là m nghiên cứu sinh ở MatxcÆ¡va, ở chÃnh trÆ°á»ng mà tôi há»c. Thà nh thá», bao nhiêu ká»· niệm tuổi trẻ được dịp tuôn ra. Bao nhiêu ngÆ°á»i quen chung, từ các giáo sÆ° đến bà giữ thÆ° viện, được dịp nhắc đến. Ôn chuyện cÅ© chán chê rồi thì trưởng khoa cÅ©ng sá»±c nhá»› đến mục Ä‘Ãch cuá»™c yết kiến nà y, ông bèn há»i tôi vá» Ä‘á» tà i luáºn án tốt nghiệp và hÆ°á»›ng nghiên cứu của tôi, tóm lại là vá» các vấn Ä‘á» chuyên môn. Rồi ông há»i tôi có mang theo hồ sÆ¡ và luáºn án của tôi không? Tôi sÆ°á»›ng rÆ¡n, Ä‘Æ°a ngay cho trưởng khoa đủ má»i thứ mà ông yêu cầu. Trưởng khoa bảo sẽ nghiên cứu kỹ những thứ nà y và hẹn tôi mÆ°á»i ngà y nữa thì quay lại để biết trả lá»i của khoa.
Câu trả lá»i của trưởng khoa C sau đó mÆ°á»i hôm là m cho tôi mất ngủ Ãt nhất là má»™t đêm vì sung sÆ°á»›ng. Ngà nh chuyên môn và trình Ä‘á»™ của tôi hoà n toà n phù hợp vá»›i yêu cầu của khoa C, khoa sẽ ủng há»™ tôi nếu có biên chế, anh trưởng khoa tuyên bố rõ rà ng nhÆ° váºy (đến lần gặp thứ hai nà y, tôi đã gá»i được trưởng khoa bằng “anh†má»™t cách rất trÆ¡n tru). Thêm nữa, anh trưởng khoa còn cho biết rằng theo má»™t nguồn tin khá chắc chắn thì Bá»™ sắp cho trÆ°á»ng má»™t và i chỉ tiêu biên chế năm nay, trong đó khoa C nhất định sẽ được má»™t suất. Bây giá», tôi chỉ còn việc mang hồ sÆ¡ lên ná»™p ở phòng tổ chức của trÆ°á»ng, đợi xét duyệt, khi trÆ°á»ng há»i ý kiến thì khoa sẽ trả lá»i ủng há»™ ngay láºp tức. Vốn đã có kinh nghiệm vá» cán bá»™ tổ chức, tôi bèn xin ngay anh trưởng khoa má»™t cái giấy giá»›i thiệu để lên phòng tổ chức của trÆ°á»ng. “Cần gì giấy giá»›i thiệu, - trưởng khoa gạt Ä‘i. - Em cứ bảo là anh Thà nh đồng ý nháºn rồi, anh Thà nh nói em lên ná»™p hồ sÆ¡ ở đây, thế là được.†“Thì anh cứ cho em má»™t cái giấy giá»›i thiệu để Ä‘á» phòng gặp ngÆ°á»i khó tÃnh, có mất gì đâuâ€, tôi nói bằng má»™t giá»ng thân máºt không kém gì trưởng khoa. “Cô nà y kỹ tÃnh nhỉ, - trưởng khoa cÆ°á»i há» há» bảo. – Thôi được, ngồi đây đợi tà rồi anh viết giấy giá»›i thiệu cho.†Nói rồi, trưởng khoa lục tung các ngăn kéo, lôi ra má»™t quyển vở, xé má»™t mảnh giấy và ngồi hý hoáy viết. Xong, anh Ä‘Æ°a cho tôi và há»i: “Thế nà y được chÆ°a?â€
Nhìn mảnh giấy xé nham nhở vá»›i và i dòng chữ viết tay loằng ngoằng, tôi hÆ¡i ngạc nhiên. “Khoa mình không có mẫu giấy giá»›i thiệu in sẵn, không có dấu má gì hả anh?â€, tôi há»i. “Cô nà y tây du lâu nên quan liêu quá, - trưởng khoa cÆ°á»i rá»™ lên. - Lại còn đòi khoa phải có mẫu giấy in sẵn vá»›i lại dấu má nữa cÆ¡ chứ! Nà y, em vá» năm nay là khoa mình đã hiện đại hóa lên nhiá»u rồi đấy, chứ năm ngoái thì đến cái Ä‘iện thoại cÅ©ng chẳng có đâu, khoa má»›i đặt Ä‘iện thoại được hÆ¡n ná»a năm nay thôi em ạ.â€
Kể ra má»™t cái khoa lá»›n của má»™t trÆ°á»ng đại há»c lá»›n nằm ở ngay thủ đô mà lại giản dị thế thì cÅ©ng lạ. NhÆ°ng tôi chẳng lấy đó là m Ä‘iá»u. Tháºm chà tôi còn mong rằng phòng tổ chức của trÆ°á»ng cÅ©ng xuá» xòa, giản dị, dá»… gần nhÆ° thế để má»i việc của tôi trót lá»t.
Trái lại vá»›i mong đợi của tôi, ở phòng tổ chức của trÆ°á»ng không có ai cÆ°á»i cả. Khi tôi bÆ°á»›c và o, có ba ngÆ°á»i ngồi ở trong phòng. Ngồi trong cùng là má»™t ông già mặt mÅ©i nghiêm trang, tiếp đó là má»™t bà n để trống, hai bà n gần cá»a ra và o thì có má»™t cô còn khá trẻ và má»™t bà cỡ trung niên. Mặt cô trẻ có vẻ bất cần, mặt bà trung niên thì đầy mệt má»i. Tôi hắng giá»ng đánh tiếng, bà trung niên ngẩng đầu lên há»i tôi đến có việc gì.
- Em đến ná»™p hồ sÆ¡ để xin là m việc ở đây ạ. Em xin vá» khoa C, anh Thà nh trưởng khoa đã nháºn rồi, anh ấy bảo em mang hồ sÆ¡ lên đây để trÆ°á»ng xét duyệt. Giấy giá»›i thiệu của anh Thà nh đây ạ, - đã dà y kinh nghiệm nên tôi nói luôn má»™t lèo rồi Ä‘Æ°a tá» giấy của anh trưởng khoa ra (mép giấy đã được tôi cắt lại tối hôm trÆ°á»›c nên không còn lem nhem nữa).
Bà trung niên uể oải cầm lấy tác phẩm của thủ trưởng tÆ°Æ¡ng lai của tôi, nhìn qua, rồi đứng dáºy lấy má»™t tá» giấy khác Ä‘Æ°a cho tôi và bảo:
- Cô Ä‘iá»n tá» giấy nà y Ä‘i
Äó là má»™t mẫu giấy in sẵn, chỉ có và i mục Ä‘Æ¡n giản: tên tuổi, ngà y tháng năm sinh, địa chỉ thÆ°á»ng trú, ngà nh nghá», nguyện vá»ng... Tôi viết ngoáy má»™t cái là xong rồi Ä‘Æ°a lại cho bà trung niên. Bà lÆ¡ đãng nhét và o má»™t ngăn kéo rồi không nói gì thêm nữa.
- Còn hồ sÆ¡ thì em phải ná»™p ở đâu hả chị? - tôi vá»™i há»i.
- Hồ sÆ¡ đầy đủ thì bây giá» chÆ°a cần, vì hiện trÆ°á»ng chÆ°a có chỉ tiêu. Bao giá» Bá»™ cho chỉ tiêu, trÆ°á»ng chuẩn bị há»p xét duyệt, thì cô ná»™p hồ sÆ¡ là vừa.
- Váºy bao giá» thì Bá»™ cho chỉ tiêu ạ? - tôi lại há»i.
- Nghe nói sắp có, nhÆ°ng chÃnh xác thì tôi không biết. Khi nà o có thì chúng tôi sẽ thông báo.
Tôi năn nỉ xin được để hồ sÆ¡ lại vì sợ lỡ, nhÆ°ng bà trung niên kiên quyết từ chối. “Ở đây không còn chá»— nà o để chứa hồ sÆ¡ má»›i cảâ€, bà bảo. Thế là táºp hồ sÆ¡ của tôi lại bị cán bá»™ tổ chức hắt hủi thêm lần nữa. NhÆ°ng tôi vẫn thấy mừng vì không bị bắt lên Bá»™ xin thêm giấy giá»›i thiệu. NhÆ° váºy là có tiến bá»™ nhiá»u so vá»›i viện B.
Äể nắm sát tin tức vá» chỉ tiêu của Bá»™, cứ má»™t tuần tôi lại lên phòng tổ chức trÆ°á»ng má»™t lần. Sau hai lần thì bà trung niên nhẵn mặt tôi, cứ nhìn thấy tôi là bà nói luôn: “ChÆ°a có gì đâuâ€. Äến lần thứ năm thì bà bảo, vẻ khó chịu hiện rõ trên nét mặt: “Sao ngà y nà o cô cÅ©ng đến thế. Thôi từ nay cô đừng đến nữa, ảnh hưởng đến chúng tôi là m việc. Äịa chỉ của cô có ở đây rôi, cần gì thì chúng tôi sẽ gá»i giấy báo cho côâ€. Tôi định thanh minh là không phải ngà y nà o tôi cÅ©ng đến, nhÆ°ng vẻ mặt nghiêm khắc của bà là m tôi sợ rụt cả lưỡi lại, chả dám nói gì.
Ngồi nhà đợi hai tuần không thấy giấy báo đâu, tôi sốt ruá»™t liá»u mạng ôm táºp hồ sÆ¡ rủi ro lên phòng Tổ Chức trÆ°á»ng lần nữa. Vừa thò mặt và o cá»a thì bà trung niên nhìn ra, quắc mắt lên. Tôi hoảng quá, là nhà nói má»™t câu xin lá»—i, là m nhÆ° và o nhầm phòng, rồi chuồn thẳng.
Cái quắc mắt ấy yểm tôi ngồi nhà được thêm má»™t tháng nữa thì ná»—i sợ nhÆ°á»ng chá»— cho ná»—i lo. Mãi chả thấy giấy báo gì cả, tôi quyết định lại lên phòng tổ chức há»i tình hình.
May quá, khi tôi đến thì bà trung niên không ngồi ở đó. Tôi bèn tiến lại gần cô gái trẻ có vẻ mặt bất cần để há»i. Phải giải thÃch rất dà i dòng cô ấy má»›i hiểu tôi nói chuyện gì. “Bá»™ cho chỉ tiêu lâu rồi, trÆ°á»ng há»p xét cả tháng nay rồi, còn ná»™p hồ sÆ¡ gì nữaâ€, cô gái thản nhiên bảo. â€œÆ ..., chị xem lại há»™ xem có nhầm không. Má»›i hôm ná» bà gì ngồi đây còn bảo tôi là chÆ°a có gì hết cảâ€, tôi ú á»› nói. Cô gái nhìn tôi thÆ°Æ¡ng hại rồi bá»›i ra má»™t đống giấy tá», Ä‘á»c vanh vách công văn của Bá»™, rồi quyết định của trÆ°á»ng vá» việc tuyển ngÆ°á»i, Ä‘á»c cả tên ngÆ°á»i được nháºn vá» khoa C năm nay (không phải tôi). Theo nhÆ° ngà y tháng cô gái Ä‘á»c, thì má»i việc má»›i được giải quyết khoảng ba tuần nay. Tôi bá»±c quá hóa liá»u, nói má»™t cách cáu kỉnh:â€Sao tôi không nháºn được giấy báo gì cả?†“Cái gì?â€, cô gái kinh ngạc há»i. “Bà gì ngồi đây hôm ná» bảo rằng khi nà o Bá»™ cho chỉ tiêu thì sẽ gá»i giấy báo để tôi đến ná»™p hồ sÆ¡. Tôi đợi mãi không thấy giấy báo đâuâ€, tôi nói. “á»i giá»i Æ¡i! – cô gái cÆ°á»i rú lên. – Chị Ä‘i xin việc mà lại ngồi nhà đợi giấy báo à ? Thế thì có đến mùng thất má»›i xin được việc. Chị tưởng chị là con ai? Con Tổng bà thÆ° chắc? Hi hi hi...â€, cô gái ôm bụng cÆ°á»i ngặt nghẽo mãi không dừng lại được. Ông già trang nghiêm ngồi ở góc phòng cÅ©ng ngẩng đầu lên cÆ°á»i khùng khục rung cả kÃnh. Bất giác, tôi cÅ©ng cÆ°á»i theo má»™t cách ngá»› ngẩn. Vui tháºt, thế mà lúc trÆ°á»›c tôi lại cứ tưởng các cán bá»™ phòng nà y không biết cÆ°á»i
Thế là cuối cùng, tôi chỉ còn có má»—i cÆ¡ quan E để mà hy vá»ng. Má»™t niá»m hy vá»ng rất đáng để bám chặt lấy, vì ngay từ đầu, cÆ¡ quan nà y đã hÆ¡n hẳn hai nÆ¡i kia ở chá»— há» sẵn sà ng nháºn hồ sÆ¡ của tôi. Nháºn luôn, ngay tại chá»—, không đòi giấy giá»›i thiệu nà o, cÅ©ng không bắt đợi chỉ tiêu của Bá»™. NgÆ°á»i trá»±c tiếp nháºn hồ sÆ¡ của tôi là má»™t ông già có vẻ mặt khá hiá»n là nh, đôi mắt hÆ¡i dà i dại sau cặp kÃnh dà y cá»™p. Không ai giá»›i thiệu nên tôi không biết ông giữ chức vụ gì, nhÆ°ng chắc không phải là nhân viên quèn, vì ngồi bà n cạnh ông là má»™t bà (cÅ©ng già nhÆ°ng Ãt nhăn nheo hÆ¡n ông má»™t chút), thÆ°á»ng xuyên bị ông sai vặt. Ông nháºn hồ sÆ¡ từ tay tôi, xem qua má»™t tà rồi Ä‘Æ°a cho bà kia bảo cất Ä‘i. Có lúc cần tìm giấy tá» gì ông cÅ©ng sai bà kia Ä‘i lấy.
Thá»±c ra, trÆ°á»›c khi tiếp cáºn được ông nà y tôi cÅ©ng đã phải Ä‘i má»™t vòng qua ba bốn cá»a. Äầu tiên, cầm thÆ° giá»›i thiệu của ông em rể bà bác ruá»™t, tôi đến gặp cái ông có tên ghi trên phong bì. Ông nà y Ä‘á»c thÆ° xong bèn sốt sắng dẫn tôi đến trình diện má»™t ông khác. Ông khác há»i tôi khá kỹ vá» quá trình há»c tâp, bằng cấp, chuyên môn rồi bảo là có thể nháºn tôi vỠđược nhÆ°ng phải tham khảo ý kiến cấp trên.
Cấp trên không Ä‘á»c hồ sÆ¡ của tôi, cÅ©ng không há»i han gì, chỉ Ä‘á»c ý kiến của cấp dÆ°á»›i ghi ngoà i hồ sÆ¡ của tôi, rồi bảo tôi đến ná»™p hồ sÆ¡ ở phòng tổ chức đợi xét duyệt. Nghe nói đến phòng tổ chức tôi đã hãi hùng, không ngá» gặp được má»™t ông già mặt mÅ©i tháºt là phúc háºu, đã thế lại còn nháºn ngay hồ sÆ¡ của tôi, không đòi há»i hạch sách thêm gì nữa. Ông bảo hồ sÆ¡ của tôi nhÆ° váºy là đầy đủ rồi, Ãt nữa lãnh đạo cÆ¡ quan sẽ há»p xét duyệt, có kết quả sẽ thông báo công khai. Tôi chỉ còn má»—i việc chỠđợi.
Lãnh đạo cÆ¡ quan E chắc cÅ©ng nhiá»u việc báºn, nên tôi đợi đến mấy tháng mà cuá»™c há»p vẫn chÆ°a diá»…n ra. Äược cái may là cán bá»™ tổ chức ở đây rất hiá»n, tuần nà o tôi cÅ©ng vác mặt đến há»i tình hình, nhÆ°ng luôn luôn được ông tiếp đón rất nhã nhặn. Phải cái trà nhá»› ông không được tốt nhÆ° cái bà trung niên ở trÆ°á»ng đại há»c ná», cho nên sau bốn năm lần mà ông vẫn nhìn tôi nhÆ° má»›i gặp lần đầu, và tôi luôn luôn phải trình bà y lại hết sức dà i dòng Ä‘iá»u mình muốn há»i.
Sau tráºn cÆ°á»i vÄ©nh biệt khoa C tại phòng tổ chức trÆ°á»ng ấy Ä‘á»™ má»™t tháng, má»™t buổi sáng tôi đến cÆ¡ quan E thì được ông già ở đó cho biết rằng lãnh đạo cÆ¡ quan đã há»p để xét chuyện tuyển ngÆ°á»i. Ông giải thÃch khá kỹ vá» việc cÆ¡ quan hiện chÆ°a có biên chế, cho nên chỉ tuyển để là m hợp đồng, nhÆ°ng đến khi nà o có biên chế thì những ngÆ°á»i đã được nháºn là m hợp đồng sẽ được chuyển sang diện biên chế, tất nhiên là phải xét duyệt thêm lần nữa, nhÆ°ng... Tim tôi Ä‘áºp thình thịch, tôi sốt ruá»™t cắt ngang lá»i ông, há»i xem kết quả thông báo công khai ở đâu. “Tên cô là gì?â€, ông già há»i. “Dạ, cháu là Hoà ng L.C. ạâ€, tôi trả lá»i. Ông già liá»n ra lệnh cho bà ngồi cạnh tìm xem Hoà ng L.C. có trong danh sách được tuyển không. Bà ná» lục tìm má»™t lúc rồi rút ra má»™t hồ sÆ¡, nhìn tôi mỉm cÆ°á»i rất trìu mến và bảo: “Hoà ng L.C. phải không? Cháu được nháºn rồi đấy.†Tim tôi nhÆ° nhảy vá»t ra ngoà i lồng ngá»±c. Bà ná» vừa Ä‘Æ°a hồ sÆ¡ cho cấp trên của mình, vừa thì thầm nói vá»›i ông Ä‘iá»u gì đó. Ông già cầm lấy hồ sÆ¡, giở ra Ä‘á»c, rồi há»i tôi má»™t cách tháºn trá»ng:
- Cô là Hoà ng L.C. phải không?
- Dạ, vâng ạ.
- Sinh ngà y... tháng...năm... có đúng không?
- Äúng ạ.
- Cô há»c ở trÆ°á»ng M. tại Liên Xô vá» có đúng không?
- Vâng ạ.
- Chuyên ngà nh của cô là tâm lý xã hội có phải không?
- Vâng ạ, - tôi vừa đáp vừa liếc mắt và o táºp hồ sÆ¡ trên tay ông già , nháºn ra ngay đó chÃnh là hồ sÆ¡ của mình, có cái ảnh của tôi dán ở trang đầu Ä‘áºp và o mắt. Tôi bèn bảo:
- Äây đúng là hồ sÆ¡ của cháu đấy bác ạ, bác xem cái ảnh đây nà y.
Ông già nhìn ảnh, rồi lại ngẩng lên nhìn tôi, rồi má»™t nụ cÆ°á»i rất tÆ°Æ¡i nở trên gÆ°Æ¡ng mặt ông. Ông gáºp hồ sÆ¡ lại, gáºt gù bảo:
- Hồ sÆ¡ của cháu tốt lắm. Äiểm há»c tất cả các năm Ä‘á»u tốt. Ngà nh nghá» chuyên môn, Ä‘á» tà i luáºn án thế là phù hợp vá»›i cÆ¡ quan nà y. Cháu vá» là m hợp đồng tạm má»™t thá»i gian, rồi thế nà o cÅ©ng được và o biên chế sá»›m.
Tôi không dám tin ngay và o tai mình, phải há»i lại thêm lần nữa: “Cháu được nháºn và o là m hợp đồng rồi tháºt hả bác?†“Tháºt chứ còn gì nữaâ€, ông già vui vẻ đáp. Bà ngồi bên cạnh cÅ©ng âu yếm nói thêm má»™t câu: “Con bé nà y lá»›n lên trông xinh quá nhỉ. Ä‚n bÆ¡ sữa tây nhiá»u có khác, trắng nõn trắng nà . Hồi bé thì Ä‘en nhẻm, không nói thì bây giỠđố ai nháºn ra được.†Tôi giáºt thót cả ngÆ°á»i. Quái lạ, sao bà nà y lại biết tôi hồi bé? Mà tôi có Ä‘en nhẻm bao giỠđâu? Tôi giống mẹ, từ khi sinh ra đã có nÆ°á»›c da rất trắng.
NghÄ© váºy, nhÆ°ng tôi thấy tốt nhất là lá» chuyện nà y Ä‘i. Cái quan trá»ng là mình đã được nháºn, hồ sÆ¡ đúng là của mình. Tôi liá»n há»i ông già vá» những thủ tục giấy tá» phải là m. “Cháu sang gặp chị Nhung ở phòng bên cạnh, chị ấy sẽ hÆ°á»›ng dẫn. Hôm nay thì chị ấy nghỉ con ốm, và i ngà y nữa cháu quay lại là vừaâ€, ông già ân cần dặn dò.
Tôi vừa định chà o và đi ra thì bà ngồi bên cạnh chợt há»i: “Mẹ cháu dạo nà y vẫn khá»e chứ?†Tôi lạnh cả ngÆ°á»i, lúng búng há»i: “Dạ, bác bảo gì ạ?†“Mẹ cháu vẫn khá»e chứ?â€, bà ná» há» hững nhắc lại. “Mẹ cháu mất rồiâ€, tôi nói ngắc ngứ trong há»ng vì không đủ khả năng để nói dối. “Sao?â€, cả ông già lẫn bà phụ tá Ä‘á»u kêu lên ngạc nhiên cùng má»™t lúc. “Sao không nghe ai nói gì hết cả. Mà má»›i và i tháng trÆ°á»›c tôi còn gặp bà ấy ở đám cÆ°á»›i con ông Bảo kia mà â€, bà ná» nói má»™t cách sá»ng sốt. “Chắc bác nhầm cháu vá»›i ai. Mẹ cháu mất lâu rồi. Từ năm bảy hai cÆ¡ ạâ€, tôi nhìn xuống đất, là nhà thú nháºn. Im lặng má»™t lúc. Rồi ông già há»i: “Thế cô không phải là con ông Hùng à ?†“Bố cháu tên là HÆ°ng, không phải Hùng ạâ€, tôi dÅ©ng cảm trả lá»i. Lại má»™t lát im lặng nữa, lần nà y dà i hÆ¡n lần trÆ°á»›c. Ông già mở hồ sÆ¡ của tôi ra, xem lại má»™t chá»— nà o đó, lắc đầu, rồi lôi ra má»™t tá» giấy, giÆ¡ lên trÆ°á»›c mắt tôi và há»i: “Cái thÆ° nà y có phải của cô không?†“Không ạâ€, tôi nói má»™t cách Ä‘au Ä‘á»›n. Ông già thở dà i, đặt cái thÆ° sang má»™t phÃa, rồi Ä‘Æ°a táºp hồ sÆ¡ cho tôi và bảo: “Cô cầm hồ sÆ¡ vá» Ä‘i. Có sá»± nhầm lẫn. Chúng tôi chỉ có Ãt chá»— nên không nháºn cô được.†“NhÆ°ng bác vừa bảo là hồ sÆ¡ của cháu tốt, ngà nh chuyên môn của cháu phù hợp cÆ¡ mà â€, tôi hốt hoảng nói, cố kìm để khá»i khóc. “Cô không phải là con ông Hùng thì không đượcâ€, ông già trả lá»i, vẻ vừa bá»±c bá»™i vừa ái ngại.
Sáu tháng sau ngà y vá» nÆ°á»›c, tôi lại trở vá» Ä‘iểm xuất phát ban đầu. Việc là m vẫn chÆ°a tìm được, hy vá»ng hầu nhÆ° không còn, tinh thần hoà n toà n suy sụp. Bố tôi và cô tôi xúm lại Ä‘á»™ng viên, an ủi, Ä‘Æ°a ra rất nhiá»u lý lẽ. Nà o là má»›i vá» nÆ°á»›c sáu tháng thì có vá»™i gì, nhiá»u ngÆ°á»i phải Ä‘i xin việc đến hai ba năm má»›i được. Nà o là má»›i bị có ba cÆ¡ quan từ chối mà sao đã nản chÃ, còn bao nhiêu cÆ¡ quan khác mình đã thỠđâu. Nà o là đã có kinh nghiệm rồi, từ nay Ä‘i xin việc chắc chắn sẽ thuáºn lợi hÆ¡n...
Quả là tôi đã thu được nhiá»u kinh nghiệm. Tôi biết, tôi không xin được vá» viện B là vì Ä‘i nhầm cá»a, cho nên má»›i bị đá Ä‘i đá lại nhÆ° quả bóng giữa Viện và Bá»™. Tôi không được nháºn và o khoa C vì tôi tưởng nhầm rằng tôi là con Tổng bà thÆ°. Tôi không có chá»— ở cÆ¡ quan E vì tôi không phải là con ông Hùng. Có Ä‘iá»u, những kinh nghiệm nà y không là m cho tôi trưởng thà nh hÆ¡n, mà chỉ khiến tôi khiếp sợ. Không biết còn phải thu hoạch thêm những kinh nghiệm nà o nữa thì má»›i xin được việc?
Tôi nằm bẹp ở nhà suốt má»™t tháng, chẳng thiết Ä‘i đâu. Äã buồn vá» chuyện xin việc, lại Ä‘iên cả đầu vì lâu không có tin tức gì của K. Lá thÆ° cuối cùng của anh, tôi nháºn được cách đây má»™t tháng. Hai tháng đầu, tuần nà o K. cÅ©ng viết thÆ° cho tôi. Tôi thì viết cho anh hà ng ngà y, nhÆ° viết nháºt ký, má»—i tuần gom lại thà nh má»™t táºp dà y, gá»i má»™t lần. Sau hai tháng, những lá thÆ° của K. thÆ°a thá»›t hẳn Ä‘i. Anh viết rằng dạo nà y anh phải Ä‘i suốt, Ãt ở MatxcÆ¡va lắm, thà nh ra anh đã trả lại căn phòng ở MatxcÆ¡va rồi, má»—i lần vá» anh đến ở nhá» nhà bạn bè, tiện đâu ở đó vì chỉ có và i ngà y rồi lại phải Ä‘i. K. bảo tôi gá»i thÆ° vỠđịa chỉ hòm thÆ° lÆ°u của anh, má»—i lần vá» MatxcÆ¡va anh sẽ ra bÆ°u Ä‘iện nháºn. Có lẽ lâu lắm rồi K. không vá» MatxcÆ¡va, cho nên đã năm lá thÆ° của tôi gá»i Ä‘i không há» có hồi âm.
Thỉnh thoảng tôi má»›i Ä‘i ra phố má»™t lần. Công việc duy nhất là bán đồ mang ở Nga vỠđể lấy tiá»n ăn. Má»—i lần bán đồ, tôi lại nghÄ© có khi phải bá» ngà nh chuyên môn Ä‘i kiếm việc khác là m, cốt để ra tiá»n là được. Chứ nếu không xin được việc là m mà bán hết sạch đồ rồi thì là m sao? Thôi, tạm thá»i cứ sống được ngà y nà o hay ngà y ấy.
Má»™t buổi tối, tôi Ä‘ang nhà n rá»—i ngồi nhà , xem má»™t vở kịch tivi nhạt thếch, thì cô tôi đến. Mặt cô rạng rỡ nhÆ° vừa trúng số Ä‘á»™c đắc. Cô cho biết là cô má»›i có má»™t phát hiện kinh thiên Ä‘á»™ng địa: má»™t bà hà ng xóm của cô hóa ra lại là m việc ở phòng tà i vụ của trÆ°á»ng đại há»c D, cÆ¡ quan mà tôi xếp ở vị trà thứ tÆ° trong cái danh sách dá»± định Ä‘i xin việc của tôi.
Bà ThÆ¡m (tên bà tà i vụ) là hà ng xóm cùng phố vá»›i cô tôi, cách dăm số nhà chứ không phải là gần lắm, thà nh thá» xÆ°a nay cô tôi chỉ biết bà qua loa chứ không thân thiết gì. Hôm vừa rồi Ä‘i há»p tổ dân phố, tình cá» ngồi cạnh bà , sau và i câu chuyện xã giao thì cô tôi mừng rú vì phát hiện ra cái nÆ¡i là m việc quý hóa của bà ThÆ¡m. Cô vá»™i vã nói chuyện vá»›i bà vá» cô cháu của mình (tức là tôi), ngỠý nhá» bà giúp cho tôi vá» là m việc ở trÆ°á»ng D. Má»›i đầu bà ThÆ¡m cÅ©ng còn nói năng dè dặt, tháºn trá»ng, nhÆ°ng sau khi há»i kỹ, biết tôi há»c ở Nga vá», thì bà tá» ra thông cảm hÆ¡n, bảo cô tôi dẫn tôi đến nhà bà nói chuyện, nếu thấy giúp được thì bà sẽ cố giúp.
Ngay tối hôm sau, tôi lon ton theo cô tôi đến nhà bà ThÆ¡m. Äã có cô tôi giá»›i thiệu nên tôi không cần mang theo giấy giá»›i thiệu gì cả. Chỉ mang theo má»™t cái nồi hầm (vốn nằm trong thùng hà ng biển của tôi) và má»™t lá» nÆ°á»›c hoa Pháp (vừa mua vá»™i ngoà i phố), gá»i là có chút quà má»n Ä‘em ở Nga vá». Những thứ nà y là do cô tôi chỉ đạo, chứ tá»± tôi thì không thể nghÄ© ra. Vừa xách quà đi, tôi vừa tủm tỉm cÆ°á»i vì thấy mình sao giống T.†ủng†quá.
Bà ThÆ¡m nháºn quà mà cứ trách cô cháu tôi sao lại khách sáo bà y vẽ thế. Nhìn bà ở nhà mà cÅ©ng son phấn kỹ cà ng, mùi thÆ¡m sá»±c nức, tôi mừng thầm rằng lá» nÆ°á»›c hoa Pháp của mình thế là hữu dụng. Cái nồi hầm thì chÆ°a biết có được hữu dụng nhÆ° váºy hay không, nhÆ°ng khi thấy bà ThÆ¡m nhanh nhẹn Ä‘em nó cất Ä‘i ngay thì hai cô cháu tôi Ä‘Æ°a mắt nhìn nhau sung sÆ°á»›ng.
Chuyện trò dà i dòng cả buổi tối, vì bà ThÆ¡m là ngÆ°á»i rất hay chuyện, lại đặc biệt quan tâm đến tình hình nÆ°á»›c Nga, há»i kỹ cà ng từng chuyện giá cả lên xuống ra sao, hà ng há» thay đổi thế nà o ở cái xứ xa xôi ấy. Tôi ngoan ngoãn ngồi hầu chuyện bà , táºp trung tÆ° tưởng không kém gì khi trả lá»i những câu há»i vá» ngà nh nghá», chuyên môn. Äến quãng chÃn giá» tối thì chúng tôi Ä‘i đến được cái kết luáºn mà hai cô cháu tôi Ä‘ang căng thẳng mong đợi: bà ThÆ¡m hứa sẽ giúp tôi xin vá» là m việc ở trÆ°á»ng D, má»›i đầu là m hợp đồng, khi nà o trÆ°á»ng có biên chế thì bà sẽ giúp tiếp cho và o biên chế. Äã mừng hụt và i báºn rồi, nên tôi cố ghìm cảm xúc. NhÆ°ng đến khi bà ThÆ¡m bảo là tôi không phải lên phòng tổ chức hay gặp ai ở trÆ°á»ng cả, chỉ việc Ä‘Æ°a hồ sÆ¡ của tôi cho bà , bà sẽ lo cho từ A đến Z, thì tôi suýt nữa nhảy lên vì hạnh phúc.
ChÆ°a đầy má»™t tháng sau đó, bà ThÆ¡m trở thà nh anh hùng kiêm ân nhân trong mắt gia đình tôi, vì tôi đã có trong tay má»i giấy tỠđể vá» là m hợp đồng ở trÆ°á»ng D. Cô tôi vừa cÆ°á»i hỉ hả vừa tá»± trách mình quan liêu, nếu chịu khó Ä‘i Ä‘iá»u tra sá»›m, phát hiện ra mối tốt thế nà y, thì cháu mình đâu đến ná»—i mất toi sáu tháng trá»i lăn lóc khổ nhục ở mấy cái cÆ¡ quan giá»i đánh kia.
Váºy là nhá» bà ThÆ¡m phòng tà i vụ, tôi đã trở thà nh giảng viên đại há»c của trÆ°á»ng D. Má»›i là giảng viên hợp đồng thôi, nhÆ°ng là diện “hợp đồng đợi biên chếâ€. Äã biết tà i năng của bà ThÆ¡m, tôi gần nhÆ° tin chắc rằng nếu có biên chế thì ắt sẽ đến lượt mình, vì mình có lợi thế là được quý nhân phù trợ.
Tôi đến nháºn việc nhÆ°ng chÆ°a có việc gì là m ngay. Ông tổ trưởng bá»™ môn bảo tôi Ä‘i dá»± má»™t số giá» giảng của giáo viên trong khoa, để có khái niệm vá» phÆ°Æ¡ng pháp giảng dạy. Sau đó ông sẽ cho tôi dạy thá» má»™t số giá». Tạm thá»i, má»—i tuần tôi chỉ phải đến trÆ°á»ng dá»± giá» hai buổi, má»—i buổi ba tiếng, thá»i gian còn lại tá»± do muốn là m gì thì là m. Äá»i giảng viên đại há»c hóa ra sung sÆ°á»›ng tháºt.
Má»™t tuần sau khi nháºn việc, tôi có dịp là m quen vá»›i các đồng nghiệp của mình, nhá» má»™t cuá»™c há»p cán bá»™ toà n khoa. Nếu má»i ngÆ°á»i không châm chÆ°á»›c cho lÃnh má»›i thì tôi đã bị coi là hâm nặng, vì ai Ä‘á»i giá» há»p khoa thông báo trên bảng là 8h30 rõ rà nh rà nh, mà tôi lại nhè đúng 8h30 đã sốt sắng trình diện. Äứng trÆ¡ ra má»™t mình mất hÆ¡n ná»a tiếng, quãng 9h15 má»›i thấy và i ngÆ°á»i lững thững xuất hiện, rồi các giáo sÆ° lục tục kéo đến nhiá»u nhất trong khoảng từ 9h30 đến 9h45, và đúng mÆ°á»i giá» thì cuá»™c há»p bắt đầu, sau khi trưởng khoa đã dăm lần bảy lượt hô hà o kêu gá»i anh em và o phòng há»p vá»›i má»™t giá»ng vừa năn nỉ vừa dá»a dẫm.
Há»p bá»™ môn thì thá»i Ä‘iểm xuất hiện của các thà nh viên có khẩn trÆ°Æ¡ng hÆ¡n má»™t chút, nhÆ°ng lại mất nhiá»u thá»i gian và o việc trà lá và những chuyện ngoà i Ä‘á». Cuá»™c há»p thÆ°á»ng diá»…n ra ở nhà ông tổ trưởng bá»™ môn, đôi khi ở nhà bà tổ phó, vì ở khoa nà y cấp bá»™ môn chÆ°a đủ tÆ° cách để được sở hữu riêng má»™t phòng là m việc. Bá»™ môn của tôi có má»™t ông tổ trưởng, má»™t bà tổ phó, cá»™ng vá»›i hai bà và má»™t ông tổ viên, giá» có thêm tôi thì cả thảy là sáu. Hiện tại, ông tổ viên Ä‘ang Ä‘i thá»±c táºp ở nÆ°á»›c ngoà i (nghe nói sắp vá») nên bá»™ môn chỉ còn lại có năm. Tổ trưởng của tôi má»™t mình lá»t giữa Tây LÆ°Æ¡ng nữ quốc nhÆ°ng thoải mái nhÆ° cá trong nÆ°á»›c. Giá»ng sang sảng đúng cốt cách lãnh đạo, ông nói thao thao hà ng tiếng không biết mệt, cả ba bà kia cá»™ng lại cÅ©ng không đủ sức lấn át được ông.
Sau mấy buổi há»p bá»™ môn, tôi đã thu được nhiá»u thông tin khá quan trá»ng, nhá» nghe lá»m các câu chuyện ngoà i lá». Thá»±c ra tôi cÅ©ng không định nghe lá»m, mà chuyện ngÆ°á»i ta nói cứ tá»± nhiên lá»t và o tai tôi. Buổi đầu tiên, tôi được biết rằng cái bá»n Ä‘i há»c nÆ°á»›c ngoà i vá», có bằng nà y cấp ná» nhÆ°ng nhiá»u khi dốt đặc, chẳng biết gì vá» thá»±c tế Việt Nam nên chỉ ngồi chÆ¡i xÆ¡i nÆ°á»›c chứ không được việc gì hết. Buổi thứ hai tôi lại biết thêm rằng cái bá»n do trên ép xuống bắt dÆ°á»›i phải nháºn má»›i là bá»n dốt nhất. Các thông tin nà y lần nà o cÅ©ng do đúng hai bà phát ra, má»™t bà nạ dòng sồn sồn, còn bà kia chắc chỉ hÆ¡n tôi và i tuổi. Äến buổi thứ ba, tôi quyết định tá»± mình tìm hiểu thêm thông tin bằng cách bắt chuyện vá»›i má»™t chị trông khá hiá»n mà tôi nháºn thấy là thÆ°á»ng hay ngồi nghe chứ không tham gia và o câu chuyện của hai bà kia. Nhá» chị Vi, tôi má»›i rõ rằng ở bá»™ môn nà y ngÆ°á»i có há»c vị cao nhất là ông tổ trưởng, phó tiến sÄ©, bảo vệ luáºn án ở chÃnh khoa nà y cách đây và i năm. Chị Vi thì Ä‘ang là m nghiên cứu sinh trong nÆ°á»›c, sắp tá»›i có hy vá»ng được Ä‘i thá»±c táºp nÆ°á»›c ngoà i. Hai bà kia thì khoa cÅ©ng Ä‘ang Ä‘á»™ng viên thi nghiên cứu sinh trong nÆ°á»›c, nhÆ°ng há» còn chÆ°a sắp xếp được thá»i gian. CÅ©ng phải, vì thá»i gian của giảng viên đại há»c thoạt nhìn cứ tưởng là rá»™ng rãi, nhÆ°ng thá»±c chất vô cùng eo hẹo, do ai cÅ©ng phải kiếm việc là m thêm chứ là m sao sống nổi vá»›i đồng lÆ°Æ¡ng.
LÆ°Æ¡ng tôi diện hợp đồng thì lại cà ng còm hÆ¡n, chỉ đủ tiá»n ăn sáng. Hà ng tháng vẫn phải ăn và o tiá»n bán đồ mang ở Nga vá». á»”n định được chá»— là m rồi, noi gÆ°Æ¡ng đồng nghiệp, tôi cÅ©ng lăm le kiếm việc là m thêm. Äang lúc chÆ°a biết là m gì thì má»™t lần nữa bà ThÆ¡m lại ra tay cứu Ä‘á»™. NhÆ°ng khác vá»›i lần trÆ°á»›c, lần nà y chuyện xảy ra hoà n toà n tình cá».
Hôm ấy, tôi Ä‘ang Ä‘i trong trÆ°á»ng thì chạm trán bà ThÆ¡m. Sau khi cung kÃnh chà o ân nhân, tôi vừa quay gót Ä‘i tiếp thì bá»—ng bà giáºt giá»ng gá»i tôi lại há»i má»™t câu hết sức bất ngá»: “Em có muốn kiếm việc là m thêm không?†Tôi ngẩn ngÆ°á»i ra, tá»± bảo bà nà y lại còn có cả tà i Ä‘á»c được ý nghÄ© ngÆ°á»i khác thì khiếp quá. Bà ThÆ¡m giải thÃch: “Chị có má»™t quầy bán hoa, lấy mối từ Äà Lạt, bán chạy lắm. Phải cái chị không đứng bán được, vì phải là m việc theo giá» hà nh chÃnh ngà y tám tiếng.Thà nh thá» chị thuê hai con bé cùng phố bán hai ca khác nhau, nhÆ°ng hôm qua má»™t con láo quá, dám tắt mắt lấy tiá»n của chị, chị vừa Ä‘uổi nó Ä‘i xong. Thấy em xinh xắn, tÆ°Æ¡i tỉnh, chị nghÄ© em là m nghá» bán hà ng hợp đấy. Vá»›i lại trông em tháºt thà chị cÅ©ng yên tâm.†Tôi chÆ°a là m nghá» bán hà ng bao giá», nhÆ°ng nghe bà ThÆ¡m nói thế thì cÅ©ng yên tâm theo bà . Vá»›i lại, còn đòi há»i gì nữa, có việc là m thêm để tăng thu nháºp là may quá rồi.
Từ ngà y bán hoa thuê cho bà ThÆ¡m, tôi có tiá»n chi tiêu rủng rỉnh hẳn. Thá»i gian mà tôi đứng ở quầy bán hoa Ãt ra cÅ©ng nhiá»u gấp đôi thá»i gian tôi xuất hiện ở trÆ°á»ng. Bù lại, thu nháºp do việc nà y mang lại cÅ©ng hÆ¡n đứt tiá»n lÆ°Æ¡ng của tôi. Tóm lại là đủ sống mà không phải gặm thêm và o số hà ng mang ở Nga vá» còn sót lại.
Tôi viết thÆ° cho K. kể hết má»i chuyện và lại giục anh trở vá» Hà Ná»™i. Em tìm được chá»— là m đúng chuyên môn rồi, lại có việc là m thêm nhẹ nhà ng đủ tiá»n để sống. Vá» Ä‘i anh, rồi anh cÅ©ng sẽ kiếm được việc nhÆ° em thôi. Dù không già u có thì mình cÅ©ng sống được, còn hÆ¡n là lăn lóc đánh quả ở nÆ°á»›c ngoà i. Sống xa nhau mãi nhÆ° thế nà y em không chịu nổi...
NhÆ°ng những lá thÆ° của tôi gá»i Ä‘i không há» có hồi âm. Má»™t tháng, hai tháng, rồi ba tháng, không thÆ° từ, không Ä‘iện thoại, không há» có bất cứ má»™t tin tức nà o của K. Gần nhÆ° phát Ä‘iên lên vì lo sợ, tôi tìm đến bố mẹ K. để há»i tin anh.
Mẹ K. tiếp tôi vá»›i má»™t vẻ rầu rÄ©. Bà cÅ©ng Ä‘ang héo ruá»™t héo gan vì cáºu con trai quý của mình. Lâu lắm rồi K. không viết thÆ° cho bố mẹ. Má»›i đây, mẹ K. nghe có ngÆ°á»i nói rằng anh đã sang hẳn Ba Lan. Bà trách tôi không ở lại MatxcÆ¡va để thúc ép anh vá» nÆ°á»›c. Tá»± dÆ°ng đùng đùng bá» vá» má»™t mình, rồi có chuyện gì xảy ra thì còn kêu ai được?
Có chuyện gì đã xảy ra? Tôi cảm thấy mẹ K. biết Ä‘iá»u gì đó nhÆ°ng giấu tôi. Gặng há»i mãi mà bà không chịu nói, tôi sục đến nhà tất cả những ngÆ°á»i quen má»›i ở MatxcÆ¡va vá» nÆ°á»›c để tìm hiểu tình hình. Nhặt nhạnh thông tin má»—i nÆ¡i má»™t tÃ, cuối cùng tôi cÅ©ng Ä‘oán ra được má»™t câu trả lá»i đại thể vá» sá»± im lặng của K.
Váºy là K. đã sang hẳn Ba Lan. Anh vay nợ nhiá»u đến mức bị chủ nợ Ä‘e dá»a và khống chế, chỉ nai lÆ°ng ra là m để trả nợ mà cÅ©ng không xong. Rồi, trong lúc K. Ä‘ang tuyệt vá»ng nhất thì có má»™t ngÆ°á»i quen đã giúp đỡ anh. Chị cho anh vay tiá»n để trả nợ má»™t phần. Anh chuyển sang Ba Lan để hợp tác cùng là m ăn vá»›i chị. Chị là má»™t ngÆ°á»i cá»±c kỳ tháo vát, là m ăn giá»i. Công việc của K. gần đây đã khá hẳn lên. Hình nhÆ° anh đã trả gần xong nợ. Chị bạn anh bá» chồng, sống má»™t mình. Sau má»™t thá»i gian ở Ba Lan, K. đến sống cùng vá»›i chị. Sống nhÆ° vợ chồng.
Tôi đã mất K. Mẹ anh nói đúng, lá»—i tại tôi, còn trách ai được nữa. Tôi đã bá» Ä‘i trong lúc anh cần tôi. Còn ngÆ°á»i phụ nữ ấy, chị đã chìa tay cho K. khi anh bị lún xuống hố sâu. Chị đã là m cho anh cái Ä‘iá»u mà tôi không là m nổi. Không là m nổi hồi ấy, và đã quá muá»™n để là m bây giá».
Bây giá», bà ThÆ¡m không còn được hà i lòng nhÆ° lúc đầu vá» công việc bán hoa của tôi. Và i lần tạt qua kiểm tra bất ngá», bà kêu tôi bán hà ng mà đầu óc cứ ở trên mây trên gió, đã thế mặt mÅ©i lại còn khó đăm đăm, chẳng thấy cÆ°á»i được cái nà o.
Chắc là vì đã sẵn bá»±c mình nên hôm ấy chỉ mất má»™t Ãt tiá»n mà cÆ¡n tức giáºn của bà ThÆ¡m bùng lên tháºt dữ dá»™i. Tại sao lại mất tiá»n thì mãi đến bây giá» tôi cÅ©ng không hiểu được. Có lẽ tại vì hôm ấy tá»± dÆ°ng có quá nhiá»u ngÆ°á»i và o mua hoa hồng nhung. Những bông hoa quái ác ấy, nó cứ bắt tôi nhá»› đến những ká»· niệm mà tôi muốn quên Ä‘i. Có nhiá»u lúc trao hoa cho khách, tôi phải nhìn Ä‘i chá»— khác để giấu đôi mắt má» lệ của mình. Cả buổi, tôi không sao táºp trung tÆ° tưởng nổi và o chuyện bán hà ng, đầu óc lá»™n xá»™n toà n những hình ảnh xa xÆ°a. Äến lúc ra vá», tôi lại còn đãng trà không kiểm tra lại tiá»n trÆ°á»›c lúc giao cho bà chủ. Cán bá»™ phòng tà i vụ không cần đến năm phút đã phát hiện ngay ra là tà i sản của mình bị hao hụt. Cả dãy phố thì không cần đến hai phút sau đã biết tôi là đứa tắt mắt. Tôi hốt hoảng xin Ä‘á»n tiá»n ngay láºp tức nhÆ°ng bà chủ không chịu hạ giá»ng Ä‘i cho. Máy bà đã mở ra rồi, bà phải tiếp tục xả cho hết cỡ. Nà o là mặt mÅ©i thì trà thức mà hóa ra cÅ©ng giở trò ăn cắp vặt thế à . Nà o là nếu thiếu thì xin, tôi cÅ©ng thà cho, chá»— tiá»n ấy vá»›i tôi chẳng đáng gì, nhÆ°ng tôi ghét là ghét cái thói gian láºn... Cuối cùng, bà chủ tuyên bố là nể cô tôi lắm nên bà cho tôi là m tiếp, nhÆ°ng bà mà còn bắt quả tang được lần nữa thì cứ tá»± Ä‘á»™ng mà xéo Ä‘i. Biết mình chẳng đủ sức xen và o khi đại bác còn Ä‘ang gầm rú, tôi đợi cho bà chủ nói xong rồi xỉa tiá»n túi ra trả bà và bảo là tôi thôi việc. “Lại sÄ© à ? – bà chủ cÆ°á»i khẩy. – SÄ© thì thiệt thân, chứ tôi thì cần đếch gì cô. Tôi chỉ cần hô lên má»™t tiếng là khối đứa nhảy bổ và o chá»— nà y ngay.â€
Vá» khoản nà y thì bà ThÆ¡m nói đúng. ChÆ°a đầy má»™t tuần sau khi tôi thôi việc đã có má»™t cô gái khác đến bán hà ng cho bà thay tôi. Tôi biết cô gái ấy. Cô ấy cÅ©ng là giảng viên trÆ°á»ng tôi, dạy ở khoa bên cạnh.
Thôi bán hoa cho bà ThÆ¡m, tôi lại phải ăn và o tiá»n bán đồ mang ở Nga vá». Vẫn biết là phải Ä‘i tìm việc là m thêm khác má»›i sống được, nhÆ°ng bây giá» tôi không còn nhiệt tình nhÆ° trÆ°á»›c nên cứ lần chần. Vả lại, tình hình của tôi ở trÆ°á»ng ngà y cà ng tồi tệ nên tôi không còn lòng dạ nà o nghÄ© đến chuyện là m thêm nữa.
Ông tổ trưởng bá»™ môn vẫn chÆ°a cho tôi dạy thá» giá» nà o. Ông không nói rõ vì lý do gì, chỉ bảo cứ từ từ, rồi lúc nà o tiện thì ông sẽ sắp xếp. Äá» tà i khoa há»c của bá»™ môn, tôi cÅ©ng không được tham gia vì là ngÆ°á»i má»›i, chÆ°a có kinh nghiệm thá»±c tế Việt Nam.Bù lại, tôi được phong chức tổ phó công Ä‘oà n, má»—i lần công Ä‘oà n cấp trên triệu táºp há»p thì tôi được đại diện cho công Ä‘oà n bá»™ môn Ä‘i há»p. Thỉnh thoảng, ông tổ trưởng cÅ©ng an ủi tÆ° cách giảng viên đại há»c của tôi, cho tôi tiếp xúc vá»›i sinh viên bằng cách Ä‘i coi thi há»™ ngÆ°á»i nà y ngÆ°á»i ná».
Nếu không có chị Vi thÆ°Æ¡ng hại nói cho biết thì tôi cÅ©ng không hình dung được tình hình của mình trầm trá»ng đến mức nà o. Hóa ra, khoa nà y hiện không há» có nhu cầu vá» chuyên môn của tôi. Bá»™ môn của tôi lúc trÆ°á»›c đã thừa ngÆ°á»i, trên trÆ°á»ng cứ ấn tôi xuống, khoa Ä‘Ã nh phải nháºn. Số giá» dạy của bá»™ môn so vá»›i số giáo viên vốn đã Ãt nên tổ trưởng bá»™ môn chẳng muốn san thêm ra cho má»™t ngÆ°á»i má»›i vá» chÆ°a có kinh nghiệm là m gì. Vá»›i lại, bá»™ môn không muốn mất công giao việc cho tôi vì ai cÅ©ng nghÄ© rằng tôi chỉ là m hợp đồng má»™t thá»i gian rồi chán sẽ bá» Ä‘i, chứ chẳng có hy vá»ng gì được và o biên chế. Ở khoa còn có và i ngÆ°á»i Ä‘ang ngồi đợi biên chế từ mấy năm nay, toà n là những ngà nh khoa cần cả, nên trÆ°á»ng bắt nháºn tôi là m hợp đồng thì khoa chịu, chứ và o biên chế thì còn lâu. ChÆ°a kể đến chuyện tôi còn can tá»™i mang bằng cấp cao ở nÆ°á»›c ngoà i vá», Ä‘iá»u nà y khiến cho má»™t số ngÆ°á»i trong khoa đâm ra cảnh giác vá» những tham vá»ng xấu của tôi.
Chị Vi còn chÆ°a biết là chá»— dá»±a duy nhất của tôi ở cấp trÆ°á»ng cÅ©ng đã mất. Từ sau khi xảy ra sá»± cố bán hoa để mất tiá»n vá»›i bà ThÆ¡m, tôi không còn hy vá»ng gì được bà phù trợ cho việc và o biên chế. Tóm lại, tôi không còn hy vá»ng nà o ở trÆ°á»ng nà y cả.
Mẹ K. bất ngỠđến tìm tôi và o lúc tôi Ä‘ang ở trong tình trạng ná»a thất nghiệp. Không phải Ä‘i há»p công Ä‘oà n, không có kỳ thi nà o để Ä‘i coi, cÅ©ng chán chẳng buồn Ä‘i dá»± giá» của ai nữa cả. Hoạt Ä‘á»™ng của tôi ở trÆ°á»ng hạn chế ở các buổi há»p khoa và bá»™ môn, cá»™ng vá»›i việc Ä‘i lÄ©nh và i đồng lÆ°Æ¡ng còm má»—i tháng má»™t lần.
Tôi không kể vá»›i mẹ K. vá» những chuyện ấy, vì tuy bà há»i thăm công việc của tôi, nhÆ°ng tôi có cảm giác rất rõ rằng bà đến vì má»™t chuyện gì khác. Loanh quanh má»™t hồi, bà há»i tôi có biết thêm gì vá» tình hình của K. ở Ba Lan không? Tôi thấy cÅ©ng chẳng cần giấu nên bèn nói thẳng ra rằng tôi biết anh dạo nà y là m ăn đã khá hÆ¡n nhiá»u, và anh đã gặp má»™t ngÆ°á»i phụ nữ khác.
Tôi tránh không nói đến chuyện K. sống cùng ngÆ°á»i đó, nhÆ°ng mẹ anh đã biết hết. Bà bảo rằng không bao giá» bà chấp nháºn cho con trai bà sống vá»›i cái loại gái bá» chồng nhÆ° váºy. Rằng thằng K. nó chẳng yêu gì con đó, nó có thèm đả Ä‘á»™ng đến chuyện cÆ°á»›i xin gì đâu. Cuối cùng, bà khóc và nói tôi là niá»m hy vá»ng duy nhất của bà , chỉ có tôi má»›i kéo con trai bà ra khá»i nanh vuốt của “cái con kia†được. Rồi bà đưa cho tôi địa chỉ của K. ở Ba Lan và gần nhÆ° van xin tôi viết thÆ° gá»i anh vá». “Cháu viết thÆ° thì có Ãch gì đâu, - tôi bảo. - Äịa chỉ của cháu không há» thay đổi, nếu anh ấy muốn thì anh ấy đã viết cho cháu rồi. Anh ấy đã có sá»± lá»±a chá»n khác, cháu không muốn xen và o nữa.†Mẹ K. kêu lên: “Nó không dám viết cho con vì nó đã trót sa chân nên sợ con không tha thứ. Nếu nó biết là con vẫn chỠđợi thì chắc chắn nó sẽ bá» tất cả để vá» â€.
Khi rá»i MatxcÆ¡va, tôi cÅ©ng đã tưởng rằng anh sẽ phải vứt bá» tất cả để vá» theo tôi. Bây giá», tôi không còn niá»m tin ấy nữa. Tá» giấy ghi địa chỉ của K. mà mẹ anh Ä‘Æ°a cho tôi, tôi nhét và o ngăn kéo, nó nằm yên trong đó ba tuần.
Ba tuần sau, tôi mở ngăn kéo ra nhìn, tá»± há»i mình có nên viết thÆ° cho K. không. Không phải để gá»i anh vá», mà chỉ để chúc mừng sinh nháºt anh thôi, vì hÆ¡n ná»a tháng nữa anh sẽ tròn hai mÆ°Æ¡i chÃn tuổi. Äấu tranh tÆ° tưởng má»™t hồi, tôi lại cất mảnh giấy và o ngăn kéo.
Ngà y sinh nháºt K., buổi sáng, tôi tỉnh dáºy trong giÆ°á»ng vá»›i ý nghÄ© rằng giá» nà y, ngÆ°á»i phụ nữ ấy chắc Ä‘ang chúc mừng anh vá»›i má»™t cái hôn dà i nhÆ° tôi vẫn thÆ°á»ng là m trong những dịp sinh nháºt trÆ°á»›c của anh. Chị ấy có biết rõ thị hiếu của K. để chá»n cho anh đúng món quà mà anh thÃch? Tối nay, anh có má»i bạn bè, hay chỉ muốn ở nhà má»™t mình vá»›i chị nhÆ° năm xÆ°a anh vẫn thÃch là m nhÆ° váºy vá»›i tôi? Anh đã quên hẳn tôi rồi, hay Ãt nhất cÅ©ng nghÄ© rằng tôi đã quên anh.
Không chịu Ä‘á»±ng nổi ý nghÄ© ấy, tôi là m má»™t việc Ä‘iên rồ là mở ngăn kéo, lấy tá» giấy ghi địa chỉ của K. và chạy bổ ra bÆ°u Ä‘iện. Tôi gá»i Ä‘i má»™t bức Ä‘iện dà i, bắt đầu bằng dòng chữ “Chúc mừng sinh nháºt lần thứ hai mÆ°Æ¡i chÃn...†Tôi không ký tên và o bức Ä‘iện, sợ rằng nếu nó rÆ¡i và o tay ngÆ°á»i khác thì cái tên tôi có thể là m há»ng mất ngà y vui của anh. Vả lại, cần gì phải ký tên, nếu K. còn nhá»› tá»›i tôi, anh sẽ hiểu bức Ä‘iện từ Hà Ná»™i nà y là do ai gá»i.
Rõ rà ng, K. đã dứt khoát quên tôi. Bức Ä‘iện nà y cÅ©ng chung số pháºn vá»›i những bức thÆ° mà tôi gá»i cho anh hồi trÆ°á»›c, không há» có má»™t hồi âm.
Cần phải sống, tôi tá»± nhủ mình nhÆ° váºy. Nói cụ thể hÆ¡n là cần phải kiếm tiá»n. Tôi vừa có má»™t hÆ°á»›ng má»›i do chị Vi mách cho. Chị chuẩn bị Ä‘i thá»±c táºp nÆ°á»›c ngoà i nên bá» việc là m thêm ở má»™t sạp bán sách báo. Chị xui tôi đến xin là m thay chị, chủ sạp Ä‘ang tìm ngÆ°á»i.
Tưởng chủ sạp là ai xa lạ, hóa ra lại là má»™t cặp vợ chồng là m việc ở trÆ°á»ng tôi. Bà là m phòng hà nh chÃnh, ông là m phòng Ä‘Ã o tạo, tôi không quen nhÆ°ng thỉnh thoảng có gặp ở trÆ°á»ng.
Tôi đến ngay sau khi chị Vi thôi việc, thế mà chá»— là m đã có ngÆ°á»i khác. Ãt ra, đó cÅ©ng là điá»u mà bà chủ sạp trả lá»i tôi. Giá»ng bà lạnh lùng và khó chịu đến ná»—i tôi đâm ngá» rằng chÆ°a chắc đã có ngÆ°á»i nà o, mà lý do chÃnh khiến bà chủ không muốn nháºn tôi là vì tôi đã mang tiếng xấu. Ai chứ bà ThÆ¡m thì chẳng thể giữ mồm giữ miệng được. Tôi hiểu rằng từ nay Ä‘i kiếm việc thì nên tránh dân cùng trÆ°á»ng ra cho đỡ mất thá»i giá».
Giữa lúc tôi Ä‘ang buồn thì T.H. từ Pháp vá» Hà Ná»™i chÆ¡i. Cô vừa má»›i lấy chồng xong nên Ä‘em chú rể vá» trình diện. Chẳng báo trÆ°á»›c gì hết, T.H. đến nhà tôi má»™t cách rất bất ngá». Äến má»™t mình, không mang theo chồng, để hà n huyên cho thoải mái. Tôi mừng đến phát khóc lên.
Câu đầu tiên của T.H. là há»i thăm K. và thắc mắc sao chúng tôi đợi gì mà mãi không chịu cÆ°á»›i. Cô sững sá» khi biết rằng K. chÆ°a vá» nÆ°á»›c, tôi và anh đã cắt đứt rồi. T.H. muốn há»i thêm nhÆ°ng tôi kiên quyết nói sang chuyện khác nên cô Ä‘Ã nh chịu. Cô bèn há»i đến chuyện việc là m. Tôi bảo, bây giá» tôi là m hợp đồng ở trÆ°á»ng D, Ä‘ang đợi biên chế. “Có đủ sống không?â€, T.H. há»i. “Thì cÅ©ng nhÆ° ngÆ°á»i khác thôiâ€, tôi trả lá»i và lại muốn đổi Ä‘á» tà i, nói đến chuyện đám bạn cÅ©. NhÆ°ng lần nà y, T.H. nhất định không bá» cuá»™c.
- Có chuyện gì thế? – T.H. há»i.
- Chẳng có chuyện gì đâu, - tôi chối.
- Mà y đừng có giấu tao. Nhìn mặt mà y là tao biết. Hồi trước, có chuyện gì mà y cũng kể cho tao hết cả. Mà y không coi tao là bạn nữa à , - T.H. nói dỗi.
- Thá»±c ra cÅ©ng không có gì quan trá»ng cả, nói nó mất vui Ä‘i, - tôi lúng túng.
- Kể cho tao nghe đi, xem tao có giúp gì được mà y không, - T.H. nà i nỉ.
Nhìn vẻ mặt lo lắng của T.H., đột nhiên tôi không kìm được, khóc nức lên:
- Ở đây, tao không có gì hết cả. Tình không, tiá»n không, sá»± nghiệp không. Tao không còn biết sống để là m gì nữa H. ạ.
Rồi tôi kể hết má»i chuyện cho T.H. nghe, từ chuyện tôi Ä‘i xin việc đến chuyện tôi bán hoa để mất tiá»n, rồi tình hình bi đát của tôi ở trÆ°á»ng hiện nay... NÆ°á»›c mắt T.H. ứa ra, cô bảo:
- Tao không thể để mặc mà y nhÆ° thế nà y được. Tao sẽ kéo mà y ra khá»i đây. Mà y có muốn quay lại MatxcÆ¡va vá»›i K. không?
- Không, - tôi kêu lên. – Tao biết là m gì ở MatxcÆ¡va bây giá». Mà K. cÅ©ng không còn ở MatxcÆ¡va nữa.
- Thế thì sang Pháp vá»›i tao Ä‘i, - T.H. bảo. - Tao sẽ nói Pascal tìm cho mà y má»™t há»c bổng sang Pháp há»c.
- NhÆ°ng tao bảo vệ luáºn án ở Nga rồi, còn há»c gì nữa.
- Có bằng Nga rồi thì há»c lấy thêm bằng Pháp, có sao đâu. Há»c, há»c nữa, há»c mãi. Mà y chÆ°a đến hai tám tuổi, Ä‘i há»c là phải quá. Sang Paris mà xem, tao quen mấy bác ngÆ°á»i Việt mình, gần sáu chục tuổi rồi mà vẫn còn được cÆ¡ quan cá» Ä‘i Pháp há»c, há»c xong vá» nÆ°á»›c thì vừa đến tuổi vá» hÆ°u. Äi há»c bây giá» là cái nghá» hữu Ãch nhất của trà thức nÆ°á»›c mình C. ạ. Mà y cứ sang Pháp má»™t thá»i gian, thay đổi không khÃ. Không phải lo nghÄ© kiếm sống mà lại được há»c thêm, tiếp xúc vá»›i giá»›i khoa há»c bên đó cÅ©ng hay lắm chứ. Rồi tÆ°Æ¡ng lai thế nà o thì tÃnh sau.
Tôi Ä‘Æ°a cho T.H. toà n bá»™ hồ sÆ¡ khoa há»c của tôi để vợ chồng cô Ä‘i liên hệ xin há»c bổng. T.H. trở lại Paris, tôi bắt đầu Ä‘i há»c tiếng Pháp cấp tốc (cÅ©ng may, không phải báºp bẹ từ đầu, vì tôi đã từng há»c tiếng Pháp trong những năm đại há»c ở Nga). Bốn tháng sau, tôi nháºn được thÆ° của cô bạn cùng vá»›i những giấy tỠđể tôi sang Pháp là m luáºn án tiến sÄ©. “Tao rất muốn mà y sang đây sá»›m, nhÆ°ng vì mà y khác ngà nh bá»n tao nên hÆ¡i khó liên hệ. Mãi vừa đây má»›i có trÆ°á»ng trả lá»i đồng ý nháºn, nhÆ°ng lại ở thà nh phố khác chứ không phải ở Paris. Kể cÅ©ng buồn vì bá»n mình sẽ không được ở gần nhau, nhÆ°ng tạm thá»i mà y cứ sang Pháp Ä‘i, rồi sau đó nếu muốn chuyển lên Paris thì chắc cÅ©ng có cáchâ€, T.H. viết
Má»™t năm rưỡi sau ngà y vá» nÆ°á»›c, tôi lại rá»i Hà Ná»™i ra Ä‘i. Chẳng có gì luyến tiếc khi bá» hợp đồng ở trÆ°á»ng D, chỉ thÆ°Æ¡ng bố đã bắt đầu già yếu, giá» lại sống lủi thủi má»™t mình ở Hà Ná»™i. NhÆ°ng bố tôi thì có vẻ thanh thản hÆ¡n, cụ nói giống hệt T.H.: “Con cứ Ä‘i má»™t thá»i gian cho thay đổi không khÃ. Lúc nà y ở nhà là m việc chÆ°a thuáºn lợi thì tranh thủ Ä‘i há»c thêm cÅ©ng tốt. Ãt nữa vá» có thể tình hình sẽ sáng sủa hÆ¡nâ€. Rồi cụ nói thêm: “Äừng lo cho bố. Thằng D. cÅ©ng sắp vá» rồi.†D., em trai tôi, Ä‘ang ở Äức, quãng ná»a năm nữa há»c xong nó sẽ trở vá». Äó là điá»u an ủi duy nhất của tôi.
TrÆ°á»›c hôm Ä‘i, tôi đến chà o bố mẹ K. “Con bá» thằng K. tháºt đấy à ?â€, mẹ anh há»i, hệt nhÆ° ngà y nà o anh há»i tôi ở MatxcÆ¡va. NÆ°á»›c mắt tôi trà o ra, tôi nghẹn ngà o nói: “Nếu anh vá» Hà Ná»™i, bác nói anh tha lá»—i cho cháuâ€.
Thế là lại Ná»™i Bà i. Má»™t năm rưỡi trÆ°á»›c, khi tôi từ Nga trở vá» xuống đến đây, tôi cứ nghÄ© rằng tôi sẽ quay lại sân bay nà y để đón K. Bây giá», tôi đến để lại ra Ä‘i. TÆ°Æ¡ng lai sẽ ra sao, tôi cÅ©ng chÆ°a biết nữa. Trong vali tôi có đủ giấy tá» ghi rõ rằng tôi đến trÆ°á»ng... để là m luáºn án tiến sÄ© ba năm. Trong tay tôi có tấm vé máy bay ghi rõ nÆ¡i đến: sân bay Charles De Gaulle- Paris. Váºy mà tôi bÆ°á»›c lên máy bay nhÆ° má»™t ngÆ°á»i ngÆ¡ ngẩn. Không biết mình Ä‘ang là m gì. Không biết mình Ä‘ang Ä‘i đâu.
|
01-09-2008, 04:33 PM
|
Guest
|
|
Bà i gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
|
|
ChÆ°Æ¡ng 8
"Äi đâu" luôn luôn là vấn Ä‘á» phải lo nghÄ© trÆ°á»›c hà ng tháng của vợ chồng Lan Chi má»—i khi kỳ nghỉ hè đến gần. Từ cuối tháng tÆ°, khi đợt nghỉ mùa xuân của lÅ© trẻ vừa kết thúc, hai vợ chồng đã bắt đầu há»i nhau: "Hè nà y nhà mình Ä‘i đâu nhỉ?" Ra biển, lên núi, Ä‘i trong nÆ°á»›c Pháp hay ra nÆ°á»›c ngoà i? Äi đâu thì Ä‘i, phải quyết định cho nhanh để trong tháng năm còn tìm thuê nhà hay thuê khách sạn, đặt chá»— trÆ°á»›c, chứ cứ lần lữa đợi đến tháng sáu thì chẳng còn nhiá»u nÆ¡i tốt mà kén chá»n. "Tốt" ở đây còn kèm theo tiêu chuẩn là "không đắt", cho nên thá»±c ra cÅ©ng chẳng được kén chá»n gì nhiá»u. Ngân sách eo hẹp, Ä‘i xa thì tốn kém, Ä‘i gần thì loanh quanh cÅ©ng chỉ có và i nÆ¡i.
Có những năm Lan Chi chả thấy hà o hứng gì, lại nghÄ© đến cảnh chen chúc tà u xe, đảo lá»™n cuá»™c sống mà phát ngán, cô bảo: "Thôi, hè nà y mình ở nhà má»™t lần thì đã sao, Ä‘i mãi cÅ©ng chán!". NhÆ°ng Trung phản đối: "Cả năm đã ở nhà rồi, chịu khó Ä‘i Ãt ngà y cho lÅ© trẻ được thay đổi không khÃ". Lại có năm tìm mãi không được nÆ¡i Æ°ng ý, đến lượt Trung chán ngán Ä‘á» xuất ý kiến tẩy chay chuyện Ä‘i nghỉ má»™t năm, nhÆ°ng Lan Chi không chịu: " Nghỉ hè, nhà nà o ngÆ°á»i ta cÅ©ng cho con Ä‘i chÆ¡i cả, mình lại giam con ở nhà sợ chúng nó tủi thân".
Äúng váºy, tháng bảy và nhất là và o đầu tháng tám, cả nÆ°á»›c Pháp ồ ạt xuống Ä‘Æ°á»ng Ä‘i nghỉ, ai không Ä‘i được tá»± dÆ°ng cảm thấy mình lạc lõng, thua kém thiên hạ. Các nhà ga đông nghịt ngÆ°á»i. Trên các con Ä‘Æ°á»ng cao tốc, và o những ngà y và những giá» cao Ä‘iểm, tốc Ä‘á»™ xe chạy còn cháºm hÆ¡n trong Ä‘Æ°á»ng là ng, hà ng Ä‘oà n ô tô lÅ© lượt mệt má»i nhÃch từng tà má»™t, ngÆ°á»i và xe vã mồ hôi dÆ°á»›i ánh mặt trá»i gay gắt. Váºy mà ai cÅ©ng há»›n hở ra Ä‘i. Dãy phố của Lan Chi thÆ°á»ng ngà y đã vắng, và o những dịp nà y lại cà ng vắng tanh, hầu nhÆ° nhà nà o cÅ©ng có và i tuần đóng cá»a im ỉm. Kể ra ở lại nhà và o lúc nà y thì Ä‘iá»u kiện nghỉ ngÆ¡i còn yên tÄ©nh hÆ¡n là lên núi hay ra biển. NhÆ°ng mà buồn, trẻ con chẳng có bạn để chÆ¡i. Äến đầu năm há»c má»›i, cô giáo ra bà i văn "Kể lại kỳ nghỉ hè của em" thì đứa nà o không Ä‘i đâu sẽ chẳng biết kể gì hết. Äấy là trẻ con, chứ còn ngÆ°á»i lá»›n bị ngÆ°á»i quen há»i thăm "hè nà y Ä‘i đâu" mà lại trả lá»i là "không Ä‘i đâu cả", thì thấy nhÆ° mình tá»± nhiên bị tụt xuống mất và i nấc trong báºc thang xã há»™i. Nghe nói có nhà sa sút không còn tiá»n Ä‘i nghỉ đã phải đóng cá»a tắt đèn, chui xuống kho ở tầng hầm sống má»™t tuần để giữ sÄ© diện vá»›i hà ng xóm. Chắc là chuyện đùa thôi, nhÆ°ng chuyện tháºt má»™t trăm phần trăm là gia đình em gái Trung đã từng phải vác lá»u bạt lên núi cắm trại má»™t tuần để khá»i phải chui và o kho ở. Không phải là do thiếu tiá»n, mà vì vợ chồng Hạnh Ä‘á»™t nhiên có sá»± cố nên không Ä‘i nghỉ được đúng và o thá»i gian dá»± kiến, đến phút cuối cùng má»›i thay đổi kế hoạch nên chỉ còn kiếm được má»™t chá»— "camping" ở má»™t vùng dÆ°á»›i chân núi. Lên núi cắm trại thì cÅ©ng là má»™t thú vui của dân tây, phải cái dân mình không có tình thần thể thao leo núi nhÆ° tây, lại kém chịu lạnh, nên tuy cả nhà đã chả dám leo đâu cao, chủ yếu chỉ chui ra chui và o cái lá»u, váºy mà sau kỳ nghỉ vỠđến Paris mẹ Trung còn bị ho dai dẳng đến hÆ¡n má»™t tháng. Thế nhÆ°ng hè nà o bà cÅ©ng chịu khó Ä‘i nghỉ cùng gia đình con gái, tuy rằng chuyện đó đối vá»›i bà có vẻ là nghÄ©a vụ hÆ¡n là niá»m vui. Hè năm ngoái, gia đình Hạnh Ä‘i nghỉ tại má»™t bá» biển nổi tiếng ở Tây Ban Nha, đúng được hai tuần trá»i nắng rá»±c rỡ. Bãi biển đẹp, nÆ°á»›c biển đã ấm lại trong, nhÆ°ng Hạnh phà n nà n là cô dá»— thế nà o mẹ cÅ©ng chỉ chịu ra bãi biển có đúng má»™t lần (không nhúng chân xuống nÆ°á»›c), rồi lại vá» nhà ngồi vì sợ nắng.
Lan Chi nhá»› lại tuổi thÆ¡ của mình, nghèo đói mà sao tháºt dá»… vui. Nghỉ hè hầu nhÆ° chẳng ai Ä‘i đâu hết, lÅ© trẻ cùng phố được thả ra là tụ táºp ngay lại vá»›i nhau, tá»± nghÄ© ra đủ thứ trò chÆ¡i, vui nổ trá»i, đến chiá»u tối bố mẹ phải rát cổ bá»ng há»ng gá»i năm lần bảy lượt thì má»›i chịu vá» nhà tắm rá»a, ăn uống. Ở đây, những nhà tá» tế không có cái lối thả rông con ra Ä‘Æ°á»ng nhÆ° váºy. Trẻ con được nghỉ hè hai tháng, không lẽ đóng cá»a nhốt chúng ở nhà cả sáu chục ngà y. Vì thế, hè má»›i lấp ló đến gần mà vợ chồng Lan Chi đã lo sốt vó đến trách nhiệm mua vui giải trà cho con.
Năm nay, Lan Chi có vẻ ung dung hÆ¡n má»i năm vá» chuyện Ä‘i nghỉ hè. Äã đầu tháng năm rồi, sá»±c nhá»› là chÆ°a thấy vợ bà n gì đến chuyện nà y cả, Trung há»i:
- Em đã chá»n được nÆ¡i nà o Ä‘Æ°a con Ä‘i nghỉ hè năm nay chÆ°a?
- Anh có sắp xếp Ä‘i nghỉ vá»›i em và bá»n trẻ được không, hay lại để bốn mẹ con Ä‘i vá»›i nhau thôi? - Lan Chi không trả lá»i mà há»i lại.
- Em đưa con đi rồi anh tranh thủ đến và i ngà y thôi. Hè năm nay chắc anh phải ở lại trực bệnh viện.
Xin nghỉ phép và i tuần và o dịp hè đối vá»›i Lan Chi là má»™t vấn Ä‘á» Ä‘Æ¡n giản, chỉ cần báo trÆ°á»›c má»™t tháng cho ông chủ là xong. Mùa hè, sinh viên nghỉ há»c Ä‘i kiếm việc là m thêm đông nhÆ° kiến, cá»a hà ng chẳng khó khăn gì để tìm ngÆ°á»i bán hà ng tạm và i tuần. NhÆ°ng cái nghá» bác sÄ© của Trung thì lại hay bắt anh là m việc và o lúc thiên hạ Ä‘i chÆ¡i: kỳ nghỉ hè không những ngÆ°á»i ta chẳng chịu ốm bá»›t Ä‘i cho, mà lại còn có thêm bao nhiêu bệnh táºt tai nạn cứ trái khoáy xảy ra và o đúng lúc tinh thần nghỉ ngÆ¡i của dân chúng lên đến cao Ä‘iểm. Không phải năm nà o Trung cÅ©ng lấy phép được và o dịp hè để Ä‘i nghỉ vá»›i vợ con.
Những lần nhÆ° váºy, vợ chồng Trung thÆ°á»ng chá»n má»™t nÆ¡i nghỉ gần nhà , để anh có thể đến và o dịp cuối tuần hay và o ngà y nghỉ bù nà o khác rồi lại quay vá» là m việc mà không mất nhiá»u thá»i gian Ä‘i lại.
- Nếu anh không Ä‘i nghỉ được thì hè nà y em mang bá»n trẻ con sang Äức chÆ¡i vá»›i con nhà Duy. Hẹn vá»›i vợ chồng nó đã mấy năm nay rồi, thôi thì dịp nà y Ä‘i luôn là tiện nhất, - Lan Chi bảo.
- CÅ©ng hay đó, - Trung nói. - NhÆ°ng Ä‘i Berlin thì có lẽ má»™t tuần là đủ. Rồi Ä‘em bá»n nó vỠđây, Ä‘i biển hay lên núi thêm má»™t tuần cho thoáng. Mùa hè nóng ở Berlin lâu anh sợ lÅ© trẻ nó chán. Thì cÅ©ng thà nh phố, nhà cá»a nhÆ° đây chá»› có gì đâu.
- Em muốn sang chá»— Duy hai tuần. Mấy năm rồi chị em không gặp nhau. Vá»›i lại có hai đứa con nhà Duy chÆ¡i cùng thì bá»n trẻ nhà mình nó cÅ©ng vui. Äể chúng nó luyện nói tiếng Việt vá»›i nhau. Biển vá»›i núi thì chúng nó Ä‘i mãi rồi, còn lạ gì nữa.
- Tùy em thôi. Váºy em định bao giá» Ä‘i?
- Em định Ä‘i hai tuần cuối tháng bảy. Äã há»i Duy rồi, nó bảo lúc đó đối vá»›i nhà nó là tiện nhất.
Thế là quyết định. Giữa tháng bảy nà y, bốn mẹ con sẽ Ä‘i Berlin. Lan Chi thở phà o nhẹ nhõm. Má»i chuyện giải quyết dá»… dà ng nhanh gá»n nhÆ° váºy mà cô cứ băn khoăn suy tÃnh cả tháng nay.
NhÆ°ng cuá»™c Ä‘á»i thÆ°á»ng hay có những sá»± cố bất ngá». Quãng cuối tháng năm, khi Lan Chi đã hoà n toà n ung dung vá»›i kế hoạch Ä‘i Äức chÆ¡i, thì bá»—ng dÆ°ng Trung lại Ä‘á» nghị cô chuyển chuyến Ä‘i Berlin lên đầu tháng bảy hoặc sang tháng tám. Lý do là vì cuối tháng bảy, má»™t anh bạn của Trung sẽ từ Mỹ qua Pháp chÆ¡i và dá»± định ghé thăm anh và i hôm. Trung muốn vợ con có mặt ở nhà và o dịp đó.
Chuyện tưởng hết sức đơn giản, không ngỠLan Chi lại giãy nảy lên:
- Em có kế hoạch hết rồi, không thay đổi được nữa đâu. Äã hẹn chÃnh xác vá»›i Duy là hai tuần cuối tháng bảy, bây giá» lại đổi sang dịp khác thì không tiện cho nhà nó. Nó cÅ©ng có kế hoạch của nó chứ, đâu phải cứ ngồi nhà đợi mình mãi được. Sao anh không nói từ trÆ°á»›c?
- Anh má»›i nháºn được thÆ° của Tuấn hôm nay. Mà trÆ°á»›c sau và i tuần có gì là quan trá»ng? Nếu em thấy Ä‘i dịp khác không tiện cho Duy thì cứ Ä‘i nhÆ° đã hẹn váºy, nhÆ°ng vá» sá»›m má»™t tuần có được không? Anh sẽ hẹn Tuấn đến chÆ¡i mấy ngà y cuối tháng bảy, - ngạc nhiên trÆ°á»›c phản ứng của vợ, Trung nhượng bá»™.
- Anh bảo anh ấy đến và o đầu tháng tám ấy, - Lan Chi không chịu.
- Không được đâu. Nó bảo là ba mươi tháng bảy đã phải quay vỠMỹ rồi.
- Thôi, thế thì anh chịu khó tiếp bạn anh má»™t mình. Hai ông vá»›i nhau, muốn là m gì thì là m, Ä‘i đâu thì Ä‘i, cà ng vui chứ sao. Chẳng mấy khi được sống lại Ä‘á»i Ä‘á»™c thân vui tÃnh. Em mà là anh thì em thÃch nhÆ° váºy hÆ¡n. Có em vá»›i bá»n trẻ con ở nhà chỉ thêm vÆ°á»›ng báºn chứ được Ãch gì.
Khổ ná»—i, ông bạn của Trung không sang Pháp dÆ°á»›i dạng Ä‘á»™c thân vui tÃnh, mà đi cùng vá»›i vợ con. Vì váºy, Trung muốn vợ con mình cÅ©ng có mặt ở nhà cho vui vẻ. HÆ¡n nữa, thiếu Lan Chi, anh sợ không đón tiếp gia đình bạn chu đáo được. Nhất là anh lại là m việc ở bệnh viện, giá» giấc linh tinh.
Vấn đỠđâm ra rắc rối. Lan Chi khăng khăng không chịu thay đổi chuyến Ä‘i Berlin. Cô bảo rằng cô không muốn sai lá»i hứa vá»›i Duy. Rằng đã hẹn là sang Äức hai tuần thì cô sẽ ở đó đúng hai tuần. Rằng mấy năm rồi chị em không gặp nhau, thế mà anh lại muốn em vá» sá»›m chỉ để tiếp đón bạn bè anh, nà o em có quen biết gì hỠđâu...
“Nếu em không muốn thì thôiâ€, Trung lạnh lùng nói rồi quay ngoắt ngÆ°á»i bá» Ä‘i, không buồn nghe hết những lý lẽ dà i dòng của vợ. Lan Chi ngẩn ngÆ°á»i ra nhìn theo chồng. Rất Ãt khi cô thấy anh có vẻ bá»±c bá»™i nhÆ° váºy. “Hay là mình chỉ Ä‘i má»™t tuần thôi nhỉ?â€, Lan Chi nghÄ© nhÆ°ng vẫn đứng yên, không nói lại câu nà o.
Äúng là Trung rất bá»±c. Không hẳn do yêu cầu của anh bị Lan Chi từ chối, mà cái chÃnh là vì anh thấy vợ mình Ä‘á»™t nhiên trở nên xa cách và khó hiểu. Tất cả những lý lẽ mà cô Ä‘Æ°a ra anh Ä‘á»u thấy chẳng xuôi tai. Anh có cảm giác nhÆ° cô che giấu anh Ä‘iá»u gì. Ừ thì cô cứ Ä‘i Berlin, nhÆ°ng sao nhất thiết lại phải Ä‘i hai tuần bằng được? Sao không thể chiá»u chồng mà vá» sá»›m má»™t tuần? Nà o anh có yêu cầu Ä‘iá»u gì quá đáng đâu.
Kể ra, yêu cầu của Trung không có gì là quá đáng tháºt, nhÆ°ng nói cho khách quan thì vợ anh cÅ©ng không phải là không có lý khi thÃch ở thăm em trai hÆ¡n là vá» nhà sá»›m để đón tiếp bạn của chồng. Có Ä‘iá»u, cô lại giải thÃch cái lý của mình má»™t cách thiếu tá»± tin đến ná»—i không là m sáng tỠđược “chÃnh nghÄ©aâ€. Hẳn là trong thâm tâm Lan Chi không được thanh thản cho lắm: cô biết rằng mình chÆ°a hoà n toà n thà nh tháºt vá»›i chồng. NhÆ°ng là m sao cô có thể thú nháºn được vá»›i anh, khi ngay cả vá»›i chÃnh bản thân mình cô cÅ©ng không muốn thừa nháºn rằng ngoà i việc muốn gặp em trai, ngoà i những lý do khiến cô không hà o hứng vá»›i Ä‘á» nghị của Trung, còn có má»™t nguyên nhân thầm kÃn khác thúc đẩy cô phải có mặt ở Berlin cả hai tuần cuối tháng bảy. Cô không muốn thừa nháºn rằng cái ý định Ä‘i Äức chÆ¡i quả là đã có từ lâu, nhÆ°ng chỉ thá»±c sá»± ám ảnh cô kể từ khi nghe cái tin do Tà i “ủng†đem đến. Äiá»u nà y, tất nhiên, Trung không thể biết.
Váºy là đến ngà y bốn mẹ con lên Ä‘Æ°á»ng, cả Trung lẫn Lan Chi Ä‘á»u có tâm trạng không thoải mái. Anh tá»± nhủ là không đáng để bá»±c mình vì má»™t chuyện nhá» nhặt nhÆ° váºy, cái chÃnh là vợ con có kỳ nghỉ vui, thế là được rồi. Cô tá»± nhủ là mình không có lá»—i gì vá»›i chồng, mình không định là m Ä‘iá»u gì không phải, việc mình có mặt hay không có mặt ở nhà khi bạn Trung đến chÆ¡i đâu có gì là quan trá»ng...
Trung lái xe Ä‘Æ°a vợ con ra ga. Äến lúc chia tay, tá»± nhiên Lan Chi mủi lòng, cô Ä‘á»™t ngá»™t vòng tay ôm cổ chồng, gắn và o môi anh má»™t cái hôn tháºt thắm thiết và hứa: “Nếu bá»n trẻ con ở đó má»™t tuần thấy chán thì em sẽ mang con vá» sá»›m, có gì em sẽ gá»i Ä‘iện cho anhâ€. “â€Anh sẽ gá»i Ä‘iện cho em đến nhà Duy, nhÆ° váºy tiện hÆ¡nâ€, Trung nói, cảm Ä‘á»™ng vì cái hôn thắm thiết bất ngá» của vợ.
Tà u bắt đầu chuyển bánh. Lan Chi nhìn bóng chồng lùi xa dần trên sân ga, chẳng hiểu sao bá»—ng thấy lòng se lại nhÆ° sắp phải xa anh lâu lắm. Cô cÅ©ng chẳng rõ mình chỠđợi gì ở chuyến Ä‘i nà y. Có lẽ chẳng đợi chá» gì hết cả. Váºy mà cứ thấy trong lòng pha trá»™n những cảm giác lạ lùng, má»™t chút hy vá»ng, má»™t chút bồn chồn, và dÆ°á»ng nhÆ° có cả má»™t chút lo sợ nữa.
Äây là lần đầu tiên được Ä‘i Berlin nên cả ba đứa trẻ Ä‘á»u há»›n hở. Nhất là cu Nam, tà u chạy má»›i được chừng má»™t tiếng mà cu cáºu đã sốt ruá»™t há»i: “ Sắp đến Berlin chÆ°a hả mẹ?†“Äầu tiên phải đến Paris cái đã. Sau đó chúng mình sẽ chuyển tà u Ä‘i Berlinâ€, Lan Chi giải thÃch. Thấy con trai nhấp nhổm không yên, cô bèn lấy má»™t quyển sách mang ở nhà đi, Ä‘Æ°a cho thằng bé và bảo: “Nếu con chán ngắm cảnh rồi thì Ä‘á»c sách váºy. Äá»c hết quyển nà y chắc sẽ đến Paris.†Rồi cô cÅ©ng lấy ra cho mình má»™t quyển sách. Äá»c cho khá»i nghÄ© ngợi linh tinh. TrÆ°á»›c mắt là cả má»™t chặng Ä‘Æ°á»ng dà i. Còn hÆ¡n ba tiếng nữa tà u má»›i đến Paris.
|
01-09-2008, 04:35 PM
|
Guest
|
|
Bà i gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
|
|
ChÆ°Æ¡ng 9
Paris trong lần gặp gỡ đầu tiên không kịp để lại cho tôi ấn tượng gì đặc biệt ngoà i má»™t và i cá»a hà ng và o dá»… ra khó mà bây giá» tôi không còn nhá»› nổi tên. Chỉ nhá»› rằng má»™t khi đã trót sa chân và o đó thì phải là mặt dà y lắm má»›i dám bá» Ä‘i mà không mua má»™t thứ gì, sau khi đã được những cô bán hà ng cÆ°á»i tÆ°Æ¡i nhÆ° hoa, táºn tâm vá»›i khách má»™t cách đáng sợ, ra sức vồ váºp, săn đón, chiá»u chuá»™ng. Hà ng hóa thì cái gì cÅ©ng đẹp, cái gì cÅ©ng đắt, cái gì cÅ©ng muốn mua, nhÆ°ng nếu không có cô bạn quyết định há»™ cho chắc là tôi đã nhắm mắt mua đại má»™t thứ để thoát thân chứ không dứt khoát chá»n nổi má»™t cái gì. Tôi chỉ ở lại Paris có hai ngà y. Không đủ thá»i gian để Ä‘i thăm danh lam thắng cảnh Paris, theo ý kiến của T.H. Cô bạn khuyên tôi dà nh các hoạt Ä‘á»™ng văn hóa ấy cho má»™t kỳ nghỉ dà i ngà y, còn trÆ°á»›c mắt thì nên thưởng thức má»™t thú vui không văn hóa bằng là đi dạo cá»a hà ng, mua sắm và i thứ cần thiết (đúng hÆ¡n là không tháºt cần thiết, nhÆ°ng không sao cầm lòng được). Paris khi ấy đã và o cuối tháng mÆ°á»i má»™t, không có tuyết nhÆ° ở MatxcÆ¡va nhÆ°ng lạnh buốt, trá»i pháºp phù lúc nắng, lúc mÆ°a. Äi má»™t vòng dăm cá»a hà ng, mua được và i thứ lặt vặt xong thì tôi cÅ©ng bắt đầu hắt hÆ¡i xổ mÅ©i. Mang theo cái ká»· niệm đầu tiên không mấy ngá»t ngà o nà y của thá»i tiết Paris, tôi lên tà u Ä‘i xuống phÃa nam, ngÆ°á»i ngây ngấy sốt, lòng dạ bồn chồn, không biết Ä‘iá»u gì sẽ chỠđợi mình ở cái thà nh phố xa lạ kia. Lúc ấy, là m sao tôi có thể ngỠđược rằng đó sẽ là nÆ¡i neo bến của Ä‘á»i mình.
Khái niệm của tôi vá» thà nh phố nà y tuần đầu tiên thu hẹp trong má»™t khung cá»a sổ, má»™t mảnh trá»i xám xịt, những mái nhà cao thấp nhấp nhô, má»™t cà nh cây trÆ¡ trụi, khẳng khiu, chốc chốc lại rÅ© rượi trong cÆ¡n gió giáºt, và tôi, nằm bẹp má»™t mình trong phòng, mặt mÅ©i Ä‘á» bừng vì sốt, ngÆ°á»i chốc chốc lại rÅ© rượi trong cÆ¡n ho, đầu óc ong ong toà n những ý nghÄ© u ám. Tôi không ngá»›t tá»± há»i chẳng biết mình là m gì ở cái nÆ¡i lạ hÆ¡ lạ hoắc nà y? Äi há»c? Gần ba chục tuổi rồi mà cái việc duy nhất có thể là m vẫn chỉ là đi há»c!
Bắt đầu từ tuần thứ hai, tôi khá»i ốm, chân trá»i được mở rá»™ng ra ngoà i khung cá»a sổ, đầu óc cÅ©ng bá»›t u ám hÆ¡n. Äến trÆ°á»ng đại há»c, láºp tức cảm giác xa lạ ban đầu biến mất: lại giảng Ä‘Æ°á»ng, thÆ° viện, xêmina..., tôi báºn ngáºp cổ nhÆ°ng thấy mình nhÆ° trẻ ra và i tuổi. Hồi ở MatxcÆ¡va, nhiá»u lúc quá mệt má»i vì thi cá», luáºn án, tôi chỉ mong chóng há»c xong để được Ä‘i là m. Phải có kinh nghiệm của má»™t thá»i gian “là m việc†váºt vá» giữa những cuá»™c há»p vô bổ, đầu óc thì chỉ báºn tâm lo nghÄ© kiếm tiá»n hoặc đấu trà những chuyện không mảy may liên quan gì đến khoa há»c, đến giá» tôi má»›i giác ngá»™ ra rằng được vô tÆ° Ä‘i há»c quả là má»™t hạnh phúc lá»›n. Rita, cô bạn ngÆ°á»i Nga của tôi, ngÆ°á»i bạn đầu tiên của tôi ở thà nh phố nà y, thì bảo Ä‘i há»c là má»™t cứu cánh, không chỉ cho cô mà còn cho khối ngÆ°á»i nÆ°á»›c ngoà i ở đây. Cô nà y xấp xỉ tuổi tôi, tức là cÅ©ng gần ba chục, má»™t lứa tuổi rất thÃch hợp vá»›i việc Ä‘i há»c.
Tôi quen Rita má»™t cách hoà n toà n tình cá», không phải ở trÆ°á»ng đại há»c, mà trong lúc xếp hà ng đứng đợi để là m thủ tục nháºn giấy tạm trú ở Pháp. Hà ng ngÆ°á»i cÅ©ng dà i lê thê, mà u da và ngôn ngữ cÅ©ng phong phú, mặt ngÆ°á»i cÅ©ng nhẫn nhục không khác gì khi xếp hà ng mua nồi hầm ở MatxcÆ¡va. Sau hai buổi Ä‘á»u tình cỠđứng cạnh nhau, tôi và Rita trở thà nh ngÆ°á»i quen. Phải mất hai buổi, là vì buổi đầu tiên tôi không có kinh nghiệm, mÆ°á»i giá» sáng má»›i lò dò đến nÆ¡i. Cứ tưởng chủ nghÄ©a tÆ° bản thì không phải xếp hà ng, hóa ra phà m thứ nà o nhu cầu nhiá»u mà cung cấp nhá» giá»t thì Ä‘á»u phải hết sức kiên nhẫn má»›i may ra đến lượt. Xếp hà ng được hai tiếng đồng hồ, phÃa trÆ°á»›c còn quãng gần má»™t chục ngÆ°á»i nữa thì hết giá» là m việc, thế là hôm sau Ä‘Ã nh phải phấn đấu lại từ đầu. Rút kinh nghiệm, sáng hôm sau tôi quyết dáºy sá»›m, đến nÆ¡i từ chÃn giá» kém năm, tức là năm phút trÆ°á»›c giá» mở cá»a. Thất vá»ng trà n trá» vì hóa ra không chỉ có mình khôn lá»i: bên ngoà i tấm rèm sắt đóng kÃn mÃt đã có má»™t đám ngÆ°á»i chầu chá»±c sẵn, vẻ mặt má»›i sáng ra xem chừng đã phá» phạc nhÆ° phải đứng cả đêm giữ chá»— ở đây. Äúng chÃn giá», tấm rèm sắt được từ từ kéo lên. Äám đông bắt đầu nhốn nháo xô đẩy. Những ngÆ°á»i đứng trÆ°á»›c thì vá»™i và ng cúi khom xuống chui qua khe hở cho nhanh( tấm rèm trêu ngÆ°Æ¡i kéo lên rất cháºm, má»›i hở ra má»™t khoảng cách mặt đất chÆ°a đến má»™t mét: đợi thêm và i phút nữa cho nó kéo lên hẳn thì sốt ruá»™t là m sao chịu nổi!), rồi à o à o chạy tá»t và o trong. Những ngÆ°á»i đứng sau thấy thế cuống cuồng mạnh ai nấy chen để lao lên phÃa trÆ°á»›c. Rita đứng cạnh tôi hốt hoảng lấy ngÆ°á»i che cho đứa con gái chừng hai tuổi Ä‘ang ngồi trong xe đẩy vừa má»›i bị má»™t gã to béo vô ý đạp và o: con bé khóc thét lên vì sợ hãi. Tôi giúp cô kéo cái xe đẩy ra khá»i dòng ngÆ°á»i, đợi cho má»i ngÆ°á»i và o hết, bức rèm cÅ©ng kéo hết lên, rồi tôi, Rita và má»™t cô bụng to nữa (sau nà y há»i ra thì biết là ngÆ°á»i Rumani) là ba ngÆ°á»i Ä‘i và o sau cùng. Và o trong nhà thì bắt đầu được xếp hà ng, lấy số. Những ngÆ°á»i và o theo tÆ° thế lom khom tất nhiên được nháºn số đầu tiên, chỉ phải đợi năm mÆ°á»i phút là được giải quyết (bõ công chui). Những ngÆ°á»i dám chen thì phải đợi từ ná»a tiếng đến má»™t tiếng. Không dám chen nhÆ° tôi, Rita và cô gái bụng to thì phải đợi quãng tiếng rưỡi nhÆ°ng rồi cÅ©ng xong việc. PhÃa sau tôi dần dần má»c ra má»™t cái Ä‘uôi dà i, những kẻ sẽ xếp hà ng chừng hai tiếng để đổi được má»™t kinh nghiệm quý báu, hôm sau sẽ biết Ä‘iá»u dáºy sá»›m hÆ¡n.
Du há»c sinh được xếp má»™t hà ng riêng, giải quyết chóng vánh hÆ¡n các đối tượng khác. Tôi đứng cạnh Rita, nói chuyện má»™t lát thì biết là cô há»c cùng trÆ°á»ng vá»›i tôi. Cô sang Pháp mục Ä‘Ãch chÃnh không phải là đi há»c, mà là đi theo chồng. Vợ chồng cô đã quyết định rá»i bá» hẳn nÆ°á»›c Nga sau khi chồng cô xin được há»c bổng há»c cao há»c ở Pháp. Tuy nhiên, chồng Rita Ä‘i há»c nên không được phép mang theo vợ con, vì thế Rita bèn tìm cách Ä‘i theo danh nghÄ©a du há»c tá»± túc. Ở Nga, cô là giáo viên cấp ba, dạy tiếng Pháp. Sang đây, lúc đầu cô há»c ngà nh văn há»c Pháp, nhÆ°ng đến khi sinh con thì không còn có thá»i gian để há»c, lại túng tiá»n, cho nên cô bèn đổi sang ngà nh ngôn ngữ và văn há»c Nga. Lợi thế của ngà nh nà y là Rita không cần há»c cÅ©ng đã nói tiếng Nga hay hÆ¡n đứt các giáo sÆ°. Phần lá»›n thá»i gian cô phải ở nhà trông con và hì hụi vá»›i những bản dịch từ tiếng Pháp ra tiếng Nga để kiếm thêm tiá»n. Má»—i tuần, cô chỉ tranh thủ đảo qua trÆ°á»ng má»™t hai buổi, đến kỳ thi thì vác mặt Ä‘i thi để có đủ Ä‘iá»u kiện tiếp tục gia hạn giấy tạm trú. Cái tá» giấy quý hóa nà y cÅ©ng là mục Ä‘Ãch há»c táºp của quãng má»™t phần ba sinh viên lá»›p Rita, tức là những sinh viên ngÆ°á»i Nga nhÆ° cô, má»—i lần gặp nhau (chủ yếu trong kỳ thi) là lại có dịp thá»±c hà nh há»™i thoại tiếng Nga rà o rà o.
Tôi và Rita trao đổi số Ä‘iện thoại cho nhau, nhÆ°ng cả hai Ä‘á»u chẳng có dịp nà o dùng đến vì không có việc gì cần, lại chÆ°a thân đến mức thÃch tán gẫu qua Ä‘iện thoại Tuy váºy, thỉnh thoảng tình cá» gặp nhau ở trÆ°á»ng, chúng tôi vẫn dừng lại nói chuyện. Trong má»™t lần gặp gỡ tình cá» nhÆ° váºy, Rita đã “là m quà †cho tôi má»™t thông tin: cô há»i tôi đã biết vá» má»™t buổi dạ há»™i có liên quan đến Việt Nam sắp diá»…n ra ở thà nh phố nà y chÆ°a? Äó là má»™t buổi dạ há»™i nhằm mục Ä‘Ãch quyên tiá»n mua thuốc men và thiết bị y tế giúp các bệnh viện ở Việt Nam, do má»™t nhóm bác sÄ© Pháp phối hợp vá»›i há»™i “Những ngÆ°á»i bạn của Việt nam†tổ chức. Hôm trÆ°á»›c, khi nhìn thấy tá» quảng cáo vá» chuyện ấy ở má»™t phòng khám bệnh lúc Ä‘Æ°a con gái Ä‘i tiêm chủng, Rita chợt nghÄ© rằng có thể tôi sẽ quan tâm đến thông tin nà y.
Quãng ná»a năm sau, chồng Rita há»c xong và xin được việc là m ở thà nh phố khác. Cô bá» há»c để Ä‘i theo chồng. Chúng tôi không còn gặp nhau nữa, cÅ©ng không giữ liên lạc vá»›i nhau. Vì váºy, Rita không há» biết rằng do câu chuyện “là m quà “ ấy của cô mà đá»i tôi đảo lá»™n. Tôi đã đến buổi dạ há»™i nà y, và ở đó tôi đã gặp Tr.
Thá»±c ra, nếu Cécile, cô bạn cùng khoa đồng thá»i là hà ng xóm ở ký túc xá của tôi không rầu rÄ© cả tuần vì bị bồ bá» thì có khi buổi tối hôm ấy tôi vẫn vùi đầu và o đống sách ở nhà . TrÆ°á»›c đó, đã hai tối liá»n tôi phải ngồi nghe ná»—i lòng của Cécile. Cô chá»n tôi để dốc bầu tâm sá»± chẳng phải vì thân thiết gì đặc biệt vá»›i tôi, cà ng không phải vì muốn há»i ý kiến nhà tâm lý há»c (bản thân Cécile cÅ©ng há»c tâm lý nên các “võ†của dân tâm lý cô chẳng lạ gì). Chẳng qua vì cứ tối đến là mấy cô bạn gái khác trong ký túc xá biến đâu hết sạch, còn trÆ¡ lại có má»—i tôi. Thấy tôi tối nà o cÅ©ng chăm chỉ ngồi nhà , có lẽ Cécile chắc mẩm rằng tôi cÅ©ng mang mối háºn vá»›i bá»n Ä‘Ã n ông nhÆ° cô, nên cô bèn tạt và o phòng tôi để cùng nói xấu bá»n ấy cho bõ ghét. Trình Ä‘á»™ tiếng Pháp của tôi thá»i đó chỉ đủ để gáºt gù tán thưởng và thỉnh thoảng chêm và o má»™t và i câu Ä‘Æ°a đẩy (loại câu có thể sá» dụng trong bất cứ trÆ°á»ng hợp Ä‘au lòng nà o), chứ chÆ°a đạt đến Ä‘á»™ góp được ý kiến riêng gì đối vá»›i má»™t Ä‘á» tà i tinh tế nhÆ° váºy. NhÆ°ng Cécile cÅ©ng chẳng cần tôi nói, vì má»›i chỉ có mình cô nói thôi mà mất hai tối vẫn chÆ°a xong bản cáo trạng dà nh cho giá»›i Ä‘Ã n ông. Bản cáo trạng khá dà i, vì hóa ra gã bạc tình kia không phải là kẻ có tá»™i duy nhất, mà đã là ngÆ°á»i thứ tÆ° ở danh sách bồ của Cécile trong vòng ba năm qua. Hai chà ng đầu tá»™i nhẹ thôi vì há» không định bá» Cécile mà bị cô bá» (tất nhiên, bá» là có lý do chÃnh đáng). Chà ng thứ ba, mối tình day dứt nhất của Cécile (chia tay nhau vì má»™t sá»± hiểu lầm), thì được hưởng quy chế “giáºn thì giáºn, mà thÆ°Æ¡ng thì thÆ°Æ¡ngâ€. Những cÆ¡n bão táp dữ dá»™i nhất được trút cả lên đầu gã thứ tÆ°, kẻ vừa má»›i chia tay vá»›i Cécile tuần trÆ°á»›c. Mà chia tay là để Ä‘i lấy vợ má»›i khốn nạn chứ! Äiá»u là m Cécile uất nhất là cô đã để lỡ cÆ¡ há»™i đá gã, cho nên phải chịu cái nhục là bị gã đá mình. Má»™t mối nhục bất ngá», vì từ trÆ°á»›c đến nay cô vẫn nghÄ© mình yêu tên nà y là hạ cố. Gã đã theo Ä‘uổi Cécile từ mấy năm nay, khi cô còn Ä‘ang ở Ä‘á»i bồ thứ hai, sau đó vì quá Ä‘au buồn do tan vỡ mối tình thứ ba mà cách đây bốn tháng cô chấp nháºn đến vá»›i gã. Äùng má»™t cái, sau bốn tháng chiếm Ä‘oạt được trái tim (và những thứ Ä‘i kèm) của ngÆ°á»i đẹp mà mình đã khổ công Ä‘eo Ä‘uổi mấy năm trá»i, Ä‘á»™t nhiên gã giá»i đánh tuyên bố rằng há» không hợp nhau, rằng vá»›i Cécile gã chỉ có sá»± say mê mù quáng nhất thá»i, chứ không thể có được hạnh phúc bá»n vững, thứ hạnh phúc mà gã tin rằng gã đã tìm được ở má»™t cô gái khác. Sôi lên vì giáºn, Cécile Ä‘i tìm hiểu thì được biết thêm rằng đám cÆ°á»›i của ngÆ°á»i yêu mình đã được dá»± định tổ chức và o tháng sau. Thế còn chÆ°a đủ, gã bạc tình còn giáng thêm má»™t cú và o lòng tá»± trá»ng của Cécile khi (chẳng biết cố tình hay vô ý) để cho cô nhìn thấy “hạnh phúc bá»n vững†của gã: má»™t mụ vừa già vừa xấu, béo nhÆ° cái thùng tônô, chân nhÆ° chân voi mà còn mặc váy ngắn, tóc xÆ¡ xác, mặt đầy tà n nhang, má»—i khi bÆ°á»›c Ä‘i thì cằm tiến lên trÆ°á»›c mông Ãt nhất ná»a mét... Nói đến đây, nÆ°á»›c mắt Cécile chảy tong tong, răng cô nghiến lại, uất háºn vì bị mất ngÆ°á»i yêu vá» tay má»™t kẻ không xứng là tình địch của mình. Lòng tá»± ái của cô bị tổn thÆ°Æ¡ng, sá»± tá»± tin bá»—ng dÆ°ng nhÆ° ngá»n nến lung lay trÆ°á»›c gió.
Kỳ quái là m sao, những giá»t nÆ°á»›c mắt của Cécile là m cho tôi cÅ©ng muốn khóc theo, thÆ°Æ¡ng bạn thì Ãt mà động lòng thÆ°Æ¡ng thân thì nhiá»u. Dẹp tá»± ái Ä‘i mà nói thì tôi cÅ©ng bị bồ đá nhÆ° Cécile chứ có khác gì đâu. Cécile chỉ mất cho gã kia có bốn tháng thôi, chứ tôi đã dà nh cho K. cả năm năm tuổi trẻ. ThÆ°Æ¡ng yêu, đợi chá», để rồi anh Ä‘á»™t ngá»™t bá» Ä‘i vá»›i ngÆ°á»i khác mà không thèm nói lại má»™t câu. Tôi không thể nà o bắt mình căm giáºn được K. nhÆ° Cécile, nhÆ°ng tôi quyết định không chôn vùi cuá»™c Ä‘á»i mình và o việc nhá»› thÆ°Æ¡ng anh nữa.
Tôi an ủi Cécile là cô rất đẹp (sá»± thá»±c là nhÆ° váºy: ngÆ°á»i cô dong dá»ng cao và thon thả nhÆ° “top modelâ€, má»i Ä‘Æ°á»ng nét Ä‘á»u thanh tú), thiếu gì ngÆ°á»i mê, việc gì phải Ä‘i thÆ°Æ¡ng tiếc má»™t kẻ chẳng ra gì, thằng kia nó ngu thì nó thiệt... Rồi để giải khuây cho cô, cho mình, và để tránh má»™t buổi tối thứ ba ngồi nghe tâm sá»±, tôi nghÄ© cách rủ cô Ä‘i chÆ¡i. Cécile lắc đầu quầy quáºy, bảo rằng cô đã chán những cuá»™c vui chÆ¡i giải trÃ, ngán đến táºn cổ khi phải nhìn mặt bá»n Ä‘Ã n ông, trông thằng nà o thằng nấy Ä‘á»u rặt má»™t phÆ°á»ng lừa đảo...
Cuối cùng, tôi cÅ©ng rủ được Cécile đến buổi dạ há»™i mà Rita đã báo cho biết. Cécile đồng ý Ä‘i chỉ vì chiá»u tôi, không nỡ để tôi phải Ä‘i má»™t mình. Thêm nữa, đây lại là má»™t buổi dạ há»™i từ thiện...
Buổi dạ há»™i thu hút được khá nhiá»u ngÆ°á»i, cả Pháp lẫn Việt. NgÆ°á»i Việt thì đủ thà nh phần, còn ngÆ°á»i Pháp thì chủ yếu là giá»›i bác sÄ©, nhân viên y tế, sinh viên y khoa (Ä‘iá»u nà y vá» sau tôi biết là do nghe Tr. nói (anh ở trong ban tổ chức), chứ lúc ấy tất nhiên tôi không nháºn diện ra được bác sÄ© nà o, vì ở đây không có ai mặc blouse trắng cả).
Sau khi ăn hai cái nem rán, và i miếng tôm chiên bá»c bá»™t, mặt Cécile đã bá»›t Ä‘i vẻ u sầu. NgÆ°á»i cô bắt đầu hÆ¡i nhún nhảy Ä‘ung Ä‘Æ°a theo Ä‘iệu nhạc, tuy váºy cô vẫn chỉ đứng ngoà i nhìn thôi chứ chÆ°a bÆ°á»›c chân và o sà n nhảy.
Tôi chạy Ä‘i mua hai cốc nÆ°á»›c quả cho tôi và Cécile, lúc quay lại thì thấy cô Ä‘ang nói chuyện sôi nổi vá»›i má»™t anh chà ng tóc nâu, Ä‘eo kÃnh cáºn. Nhìn qua thì thấy nhan sắc chà ng nà y chẳng có gì đặc biệt, nhÆ°ng tháºt may là mặt anh ta hình nhÆ° trông không giống phÆ°á»ng lừa đảo, không là m cho Cécile ngán đến táºn cổ. Bằng chứng là đôi mắt của Cécile không những không lúc nà o rá»i ngÆ°á»i đối thoại ra, mà còn chuyển từ u sầu sang Ä‘ong Ä‘Æ°a, lúng liếng.
ÄÆ°a cốc nÆ°á»›c cho Cécile xong, tôi tế nhị đứng tránh xa ra má»™t quãng. Lãng Ä‘i má»™t tÃ, uống chÆ°a xong cốc nÆ°á»›c thì tôi đã nhìn thấy Cécile yểu Ä‘iệu áp sát ngÆ°á»i và o chà ng trai trong má»™t Ä‘iệu slow tình tứ từ lúc nà o không biết.
Chẳng còn cô bạn đứng cùng để tán chuyện, tôi bèn bá» ra ngoà i hÃt thở khà trá»i cho thoáng.
Äêm đầu xuân có vị ngá»t ngà o của má»™t que kem là m bằng nhiá»u loại trái cây há»—n hợp. Không khà se lạnh và phảng phất mùi hoa. Tôi bá»—ng nháºn thấy cách mình mấy bÆ°á»›c chân có má»™t bụi tá» Ä‘inh hÆ°Æ¡ng nở hoa tÃm ngắt. “ Xiren! Sao má»›i đầu tháng tÆ° mà đã có xiren rồi nhỉ?â€, tôi thầm nghÄ©, bÆ°á»›c lại gần và chợt nháºn ra rằng cho đến giá» mình vẫn chÆ°a biết tên tiếng Pháp của loại hoa nà y. Äối vá»›i tôi, nó vẫn chỉ là xiren, loà i hoa mà cứ má»—i Ä‘á»™ xuân vá» lại rạo rá»±c phủ khắp quả đồi của thá»i sinh viên của tôi. Có lẽ vì ở đây ấm hÆ¡n nên xiren nở sá»›m. Ở MatxcÆ¡va, tháng năm má»›i là tháng của xiren.
Äang định thưởng thức hÆ°Æ¡ng hoa thì bất chợt có mùi thuốc lá xá»™c và o mÅ©i. Tôi nhăn mặt, khịt mÅ©i, phẩy tay xua Ä‘i cái mùi khó chịu đó rồi Ä‘Æ°a mắt nhìn quanh để tìm thủ phạm, nhÆ°ng trong ánh sáng má» má» tôi chẳng nhìn thấy gì ngoà i rặng hoa xiren tÃm má»™t mà u bà ẩn. Không muốn tiếp tục bị khói thuốc lá đầu Ä‘á»™c, tôi bèn quay gót bÆ°á»›c và o nhà .
- Tôi dáºp Ä‘iếu thuốc rồi đó, chị khá»i cần Ä‘i tránh khói thuốc nữa nhen, - anh Ä‘á»™t ngá»™t bÆ°á»›c ra từ phÃa sau rặng cây, nói bằng má»™t giá»ng bình thản thoáng má»™t nụ cÆ°á»i, nhÆ° là đã quen nhau từ lâu lắm.
Tr. bÆ°á»›c và o Ä‘á»i tôi bất ngá» nhÆ° váºy. Vá»›i anh, tôi Ä‘i từ bất ngá» nà y sang bất ngá» khác.
Buổi tối hôm ấy, lúc tôi Ä‘ang đứng nói chuyện vá»›i Tr. thì Cecile khoác tay cáºu bạn má»›i chạy áºp đến, bảo: “Äừng đợi mình nhé, mình có việc phải Ä‘i chá»— khácâ€. TrÆ°á»›c khi lao vút Ä‘i, cô còn liếc mắt nhìn Tr. má»™t cái rồi mỉm cÆ°á»i ranh mãnh vá»›i tôi (ra ý bảo: “Hai chúng mình tối nay Ä‘á»u trúng quả!â€). Cecile Ä‘i má»™t lát thì tôi cÅ©ng muốn vá», tuy buổi dạ há»™i chÆ°a kết thúc. Tr. bảo để anh lái xe Ä‘Æ°a tôi vá». Tôi từ chối. Tr. cÅ©ng không nà i, anh chỉ ghi cho tôi số Ä‘iện thoại của anh và nói “hy vá»ng có dịp gặp lạiâ€. Phân vân má»™t lát rồi tôi cÅ©ng ghi cho anh số Ä‘iện thoại của tôi.
Tôi ra gần đến bến xe buýt thì thấy má»™t chuyến xe Ä‘ang rá»i bến. Äuổi theo không kịp nữa, tôi nhìn bảng giá» xe chạy mà chán nản cả ngÆ°á»i: và o cái giá» khuya nà y số chuyến xe bị giảm Ä‘i, phải ná»a tiếng nữa má»›i có thêm chuyến khác. Bến xe vắng tanh không má»™t bóng ngÆ°á»i. Tôi đứng co ro chÆ°a được năm phút thì bất ngá» có má»™t chiếc ôtô Ä‘á»— xịch ngay trÆ°á»›c mặt. Tr. thò đầu ra, cÆ°á»i bảo: “Giá» nà y đợi xe buýt thì lâu lắm. Lên đây tôi chở vá» luôn Ä‘i. Tiện Ä‘Æ°á»ng thôi, đừng ngại.†Thấy tôi còn ngần ngừ, anh dá»a: “Chá»— nà y ban đêm không an toà n đâu.†Lý lẽ sau cùng nà y của Tr. quả là có sức thuyết phục: chẳng đợi anh má»i thêm, tôi cun cút chui ngay và o xe của anh.
Mấy ngà y sau, má»™t buổi tối Tr. gá»i Ä‘iện thoại cho tôi. Sau khi trao đổi và i câu xã giao, tôi hÆ¡i bất ngá» khi nghe anh há»i tôi đã ăn tối chÆ°a, nếu chÆ°a, anh muốn rủ tôi Ä‘i ăn để giá»›i thiệu cho tôi má»™t tiệm ăn Việt Nam hay lắm (“Có đủ các món Bắc do đầu bếp ngÆ°á»i Bắc nấuâ€, Tr. nhấn mạnh). Bất ngá» vá»›i cả chÃnh mình, tôi đồng ý ngay và há»i anh là phải gặp nhau ở đâu, và o lúc mấy giá». “Ở trÆ°á»›c cổng nhà L.C., ngay bây giá»â€, Tr. đáp. Tôi vá»™i chạy ra cá»a sổ nhìn xuống Ä‘Æ°á»ng: Tr. bÆ°á»›c ra từ chiếc ôtô Ä‘á»— ở lá» Ä‘Æ°á»ng, má»™t tay cầm Ä‘iện thoại, tay kia giÆ¡ lên vẫy tôi, mỉm cÆ°á»i.
Quãng hai tháng sau đó, má»™t buổi chiá»u chủ nháºt, khi chúng tôi Ä‘i dạo bên bá» sông Garonne, Ä‘ang nói chuyện linh tinh thì bất ngá», không rà o trÆ°á»›c đón sau gì hết, Tr. bảo rằng anh yêu tôi và muốn cÆ°á»›i tôi.
- Nhưng anh đã biết gì vỠem đâu mà muốn cưới em, - tôi nói, cảm thấy tim mình như nhảy dựng lên.
- Anh biết vá» em nhiá»u hÆ¡n em tưởng, - Tr. trả lá»i.
- Anh má»›i quen em hai tháng nay, là m sao mà biết nhiá»u được, - tôi phản đối.
- Cũng đã đủ để tin rằng chúng mình rất hợp nhau, - Tr. nói hết sức tự tin.
- Nhưng em thì chưa biết vỠanh đủ để có thể tin được như thế, - tôi bảo.
- Váºy em muốn biết gì thì cứ há»i, anh sẵn sà ng trả lá»i, - Tr. cÆ°á»i đáp. - Há»i cung nhiá»u lắm thì cÅ©ng má»™t buổi là khai xong hết chứ mấy.
Sau đây là những Ä‘oạn trÃch từ cuá»™c “há»i cungâ€.
- Sao đến giỠanh vẫn sống một mình? Trước đây, đã có lúc nà o anh định lấy vợ chưa?
- Anh muốn lấy vợ sá»›m lắm (cÆ°á»i), từ lúc chÆ°a đến hai mÆ°Æ¡i tuổi, dạo còn ở Sà i Gòn, nhÆ°ng không thà nh. Sau đó, cách đây ba năm thì có cô định lấy anh, nhÆ°ng rồi cÅ©ng không thà nh nốt (lại cÆ°á»i). Bây giá» là lần thứ ba, quá tam ba báºn chắc phải xong (cả hai chúng tôi cùng cÆ°á»i, rồi tôi bảo: “Anh đừng có nói trÆ°á»›c mà bÆ°á»›c không qua đấyâ€).
- Anh kể cho em nghe vỠlần đầu của anh đi. Vì sao lại không thà nh?
- Vì gia đình anh quyết định rá»i Việt Nam. Anh nhất quyết Ä‘i vì ở Sà i Gòn lúc đó anh không thấy có tÆ°Æ¡ng lai. Cô ấy là bạn há»c của anh. Anh muốn cô ấy Ä‘i cùng nhÆ°ng cô ấy không thể Ä‘i được. Ba cô ấy còn trong trại cải tạo, má thì bệnh nặng, cô ấy có bốn đứa em nhá». Anh phải Ä‘i má»™t mình, hẹn nếu ổn định được thì sẽ tìm cách quay lại đón. NhÆ°ng sá»± Ä‘á»i đâu có Ä‘Æ¡n giản nhÆ° mình mong muốn. Cô ấy đợi anh năm năm rồi Ä‘i lấy chồng. Anh nghe nói... – Tr. Ä‘á»™t ngá»™t dừng giữa câu, rút má»™t Ä‘iếu thuốc ra châm lá»a hút. Rồi có lẽ sá»±c nhá»› rằng tôi sợ mùi khói thuốc, anh lại vá»™i dụi Ä‘iếu thuốc, vứt Ä‘i.
- Chắc là chị ấy buồn lắm, - tôi nói, tá»± nhiên thấy thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i con gái xa lạ ấy đến thắt cả lòng. Hẳn là chị cÅ©ng đã ngóng chá» anh nhÆ° tôi từng ngóng chá» K.
Tr. khẽ thở dà i, không nói gì, nhÆ°ng tôi Ä‘á»c được trên gÆ°Æ¡ng mặt anh câu trả lá»i: “Anh cÅ©ng buồn lắm.â€
- Còn lần thứ hai? – tôi há»i tiếp.
- Lần thứ hai thì không có gì tháºt đáng nói, - Tr. trả lá»i. - Äó là hồi anh ở Paris. Anh Ä‘i là m rồi, còn cô ấy vẫn là sinh viên. Äã có lúc nghÄ© đến chuyện cÆ°á»›i, đã sống vá»›i nhau má»™t thá»i gian, nhÆ°ng cà ng ngà y cà ng thấy là tÃnh tình không hợp, cứ cãi nhau hoà i thôi. Sau hết chịu nổi nên quyết định chia tay. Cô ấy có ngay bồ khác, còn anh thì rá»i Paris xuống đây.
- Váºy mà anh bảo là “không có gì tháºt đáng nóiâ€. Anh phải chạy trốn khá»i Paris tức là cÅ©ng sâu sắc lắm rồi.
- Không có chuyện “chạy trốn†đâu. Anh chuyển đến đây hoà n toà n là vì công việc. Ở Paris anh chÆ°a có công việc ổn định, lại phải là m việc nhÆ° bác sÄ© Ä‘a khoa, trong khi anh tốt nghiệp chuyên khoa nhi. Chá»— là m việc của anh ở đây tốt hÆ¡n hẳn, được nháºn là anh Ä‘i liá»n.
- Anh yêu nghá» lắm phải không? Bác sÄ© nhi khoa là má»™t nghá» hay tháºt đấy. Hồi trÆ°á»›c, cÅ©ng có dạo em mÆ¡ là m bác sÄ© chữa bệnh cho trẻ con.
- Bây giá» thì anh thÃch nghá» nà y, nhÆ°ng thá»±c ra hồi đầu anh há»c ngà nh y cái chÃnh là vì chiá»u má anh thôi. NgÆ°á»i Việt mình cỡ tuổi má anh ở đây, không biết sao ai cÅ©ng chỉ muốn con mình là m bác sÄ©. Äối vá»›i mấy ông bà già thì không có nghá» gì oai hÆ¡n là bác sÄ© hết. Má anh cứ nói hoà i, anh thấy cÅ©ng được nên nghe theo. Chá»› còn trÆ°á»›c đó, anh lại thÃch theo nghá» khác.
- Nghá» gì váºy? – tôi tò mò há»i.
- Nghá» kiến trúc. Hồi xÆ°a anh thÃch là m kiến trúc sÆ° lắm. Äến giá», thỉnh thoảng vẫn thấy hÆ¡i tiếc, - Tr. thú nháºn.
Có má»™t cái gì đó nhói lên trong tim tôi. Trong chốc lát, tôi tưởng nhÆ° lại nhìn thấy K. đứng bên tôi, say sÆ°a nói vá» ngà nh kiến trúc của mình. NhÆ°ng bá» ngoà i Tr. không giống K., hoà n toà n không giống. Vóc ngÆ°á»i anh tầm thÆ°á»›c, hÆ¡i gầy chứ không cao to nhÆ° K., da ngăm ngăm Ä‘en, nụ cÆ°á»i lúc nà o cÅ©ng thoáng vẻ tinh nghịch. Có lẽ, cái gây ấn tượng nhất đối vá»›i tôi là giá»ng nói của anh. Tôi không ngá» con trai Sà i Gòn lại có giá»ng nói hay đến váºy: trầm, nam tÃnh nhÆ°ng lại khá nhẹ nhà ng, ấm áp, tình cảm nhÆ°ng không há» suồng sã, tóm lại là má»™t giá»ng nói trá»i cho để gây lòng tin ngay phút ban đầu ở ngÆ°á»i đối thoại ( chÃnh xác hÆ¡n là ở ngÆ°á»i đối thoại thuá»™c nữ giá»›i).
- Nghá» kiến trúc à ? Váºy chắc là anh thÃch vẽ lắm nhỉ? – tôi lại há»i.
- Hồi xÆ°a anh cÅ©ng ham vẽ, nhÆ°ng từ khi há»c y thì bá». Bây giá» chắc không cầm nổi cây cá» nữa rồi, - Tr. cÆ°á»i
Sau nà y, Tr. phà n nà n rằng anh đã bị tôi “tra tấn†vá» mặt tâm lý má»™t cách hết sức “dã manâ€, vì sau khi anh đã thà nh khẩn khai báo hết má»i tá»™i lá»—i rồi mà tôi vẫn còn bắt anh phải sống trong trạng thái căng thẳng chỠđợi bản án mất gần hai tháng.
Äiá»u nà y Tr. tố lên nhÆ° váºy sau ngà y cÆ°á»›i của chúng tôi (để kể khổ và đòi bồi thÆ°á»ng thiệt hại!), chứ còn trong chÃnh thá»i gian chỠđợi đó, tôi không há» nháºn thấy anh “căng thẳng†bao giá». Lần nà o gặp nhau anh cÅ©ng có thái Ä‘á»™ bình thản vá»›i nụ cÆ°á»i tinh nghịch cố hữu. Chỉ có cái buổi tối quyết định ấy, khi anh đến rủ tôi Ä‘i xem phim và tôi bảo: “Äể hôm khác Ä‘i xem phim được không anh? Tối nay, em có chuyện muốn nói vá»›i anhâ€, thì Tr. có vẻ hÆ¡i bối rối, nhÆ°ng anh trấn tÄ©nh lại ngay và cÆ°á»i đáp: “Em đã quyết định rồi phải không? Váºy thì em cứ tuyên án Ä‘i, anh nghe đây.†“Em muốn kể cho anh nghe má»™t chuyện...má»™t chuyện ngà y xÆ°a của em. Em nghÄ© là anh nên biết, nếu anh vẫn muốn cÆ°á»›i em.†“Gì mà trang trá»ng váºy? Mà anh có yêu cầu em phải cung khai lý lịch hồi nà o đâu?â€, Tr. đùa, nhÆ°ng mắt thoáng vẻ lo ngại. “ChÃnh vì anh không yêu cầu nên em má»›i cà ng thấy là phải kể cho anh biết, nếu không, em cảm thấy trong lòng không thanh thảnâ€, tôi bảo.
Tr. ngồi xuống Ä‘i văng, cạnh tôi, và tôi bắt đầu kể cho anh nghe câu chuyện của tôi và K., từ cái thá»i hạnh phúc ở MatxcÆ¡va đến những ngà y chỠđợi tuyệt vá»ng ở Hà Ná»™i. Tôi kể rằng suốt năm năm trá»i tôi không thể hình dung được cuá»™c Ä‘á»i của mình thiếu K., rằng tôi đã sống vá»›i K. má»™t thá»i gian và cứ Ä‘inh ninh rằng sẽ sống vá»›i K. cả Ä‘á»i, rằng tôi chỉ thá»±c sá»± Ä‘oạn tuyệt vá»›i giấc mÆ¡ nà y khi rá»i Hà Ná»™i ra Ä‘i...Khi dừng lá»i, tôi nháºn ra đầu mình đã tá»±a và o vai Tr. từ lúc nà o không biết. Anh vòng tay ôm tôi tháºt dịu dà ng và nói khẽ: “Anh hy vá»ng là sống vá»›i anh em sẽ được hạnh phúc.†“Em tin chắc là nhÆ° váºy. Em tin Ä‘iá»u đó ngay từ hôm anh nói là anh muốn cÆ°á»›i emâ€, tôi bảo. “Váºy sao em không nói vá»›i anh ngay từ hôm đó? Sao cứ bắt anh đợi hoà i váºy? Em muốn thá» thách anh à ?†“ Không phải thế đâu. Cái chÃnh là vì sống vá»›i anh có nghÄ©a là phải ở lại Pháp cả Ä‘á»i, mà em thì không hiểu mình có chịu Ä‘á»±ng nổi cuá»™c sống lÆ°u vong không. Em khác anh. Em còn bố, còn em trai ở Hà Ná»™i. Em thÆ°Æ¡ng bố em lắm. Mẹ em mất vì trúng bom từ hồi hai chị em em còn bé xÃu, bố em ở váºy nuôi bá»n em bao nhiêu năm trá»i...â€, tôi nói và báºt khóc. Tr. khẽ xiết lại vòng tay, ôm tôi chặt hÆ¡n, rồi anh lấy mùi soa lau nÆ°á»›c mắt cho tôi và bảo:â€Bố em sẽ hiểu. Nhất định bố em sẽ hiểu. Mà em vẫn có thể Ä‘i vá» Hà Ná»™i thăm bố được chá»›.â€
Tôi viết thÆ° cho em trai trÆ°á»›c khi viết thÆ° cho bố. D. lúc đó đã há»c xong ở Äức và má»›i trở vá» Hà Ná»™i được Ãt lâu. Tôi há»i ý kiến D. và nhá» nó là m “công tác tÆ° tưởng†cho bố trÆ°á»›c. Nhá»› đến mảnh giấy ghi những lá»i dặn dò của bố cách đây hÆ¡n mÆ°á»i năm, khi tôi rá»i Hà Ná»™i lần đầu để Ä‘i há»c ở Nga, nÆ°á»›c mắt tôi trà o ra, tôi lần lữa mãi vì không có đủ can đảm để viết thÆ° cho bố.
“Tất nhiên là bố sẽ buồn, nhÆ°ng nếu chị thá»±c sá»± yêu anh Tr. thì em tin là bố sẽ không phản đối đâu. Chị đã hai chÃn tuổi rồi, chắc chắn là bố không muốn là m lỡ hạnh phúc của chị. Nếu vì thÆ°Æ¡ng bố mà chị bá» anh Tr. vỠđây để rồi lại khổ sở thì chắc bố còn buồn hÆ¡n. Äến bây giá» mà nhắc lại cái hồi chị ở Nga vá» Ä‘i xin việc là m mãi chẳng ra sao, bố vẫn còn thÆ°Æ¡ng lắm...â€, D. viết.
“Con đã suy nghÄ© kỹ chÆ°a?†Bố tôi há»i Ä‘i há»i lại mấy lần câu đó, cả trong lá thÆ° trả lá»i tôi lẫn trong lần tôi gá»i Ä‘iện thoại vá» Hà Ná»™i để nói chuyện vá»›i bố. Bố bảo rằng nếu tôi đã quyết thì bố cÅ©ng không ngăn cản, Ä‘iá»u mong muốn duy nhất của bố là tôi hạnh phúc. NhÆ°ng bố tôi chỉ sợ là tôi quyết định vá»™i và ng, sợ tôi không hợp vá»›i Tr., vì anh và tôi sinh ra, lá»›n lên trong những môi trÆ°á»ng quá khác nhau.
Chẳng riêng gì bố tôi, mà ngay cả T.H., cô bạn thân nhất của tôi cÅ©ng nghÄ© thế. Khi tôi nói chuyện nà y vá»›i T.H. qua Ä‘iện thoai, giá»ng cô bạn không giấu được vẻ băn khoăn.
- Mà y đã suy nghÄ© kỹ chÆ°a? Mà y má»›i sang đây chÆ°a lâu nên không biết, chứ tao ở đây lâu rồi tao biết. Dân Việt kiá»u di tản cÅ©ng phức tạp lắm C. ạ, há» nghÄ© không giống mình, có những ngÆ°á»i không Æ°a du há»c sinh đâu, tháºm chà có khi chỉ nghe mình nói giá»ng Hà Ná»™i là hỠđã ghét, - T.H. nói.
- Tao không định lấy “dân Việt kiá»u di tản†chung chung, tao lấy má»™t ngÆ°á»i cụ thể. Anh Tr. có thể có chuyện nghÄ© không giống tao, nhÆ°ng chẳng bao giá» bắt tao phải nghÄ© giống anh ấy cả. Mà cái chuyện “ghét giá»ng Hà Ná»™i†chắc cÅ©ng tùy ngÆ°á»i thôi, chứ anh Tr. anh ấy lại bảo rằng giá»ng con gái Hà Ná»™i trong trẻo, thanh thoát, dá»… thÆ°Æ¡ng đấy chứ, - tôi đáp.
- Khi má»›i yêu nhau nhiá»u khi không nháºn thấy đâu. Vá»›i lại, ông ấy là má»™t chuyện, còn gia đình ông ấy nữa chứ...
- Nà y, sao tá»± nhiên mà y lại thà nh bà già kỹ tÃnh thế? - tôi sốt ruá»™t kêu lên. – Mà y vá»›i Pascal thì sao nà o? Tây vá»›i ta còn hiểu nhau được, chả lẽ ngÆ°á»i trong má»™t nÆ°á»›c lại không hiểu nổi nhau.
- Ấy, tây vá»›i ta cÅ©ng có lúc không hiểu nhau đấy, nhÆ°ng cái quan trá»ng là còn muốn hiểu, chứ ngÆ°á»i cùng má»™t nÆ°á»›c nhiá»u khi lại khăng khăng không muốn hiểu nhau đâu C. ạ. Nói thế thôi chứ cÅ©ng tùy ngÆ°á»i, tao có quen và i ngÆ°á»i giá»›i ấy mà thấy cÅ©ng dá»… chịu lắm. Mà y dẫn hắn đến cho tao xem mặt Ä‘i, có khi gặp rồi tao lại đâm ra mê mẩn tâm thần nhÆ° mà y ấy chứ, - T.H. cÆ°á»i hì hì, đấu dịu.
Tr. không cần mất nhiá»u thá»i gian để là m “mê mẩn tâm thần†cô bạn của tôi. T.H. láºp tức có thiện cảm vá»›i anh ngà y từ lần đầu tiên gặp mặt. Sau cuá»™c gặp gỡ đó, T.H. bảo tôi: “Bây giá» thì tao hiểu sao mà y lại mê hắn. Mà sao ông nà y có giá»ng nói hay thế nhỉ?†Tôi cÆ°á»i tủm tỉm: “Tao biết mà . Nghe giá»ng nói đó là mà y phải đầu hà ng ngay, đố dám nghÄ© xấu gì nữa nhé.â€
Tr. cÅ©ng hy vá»ng là sau khi gặp mặt tôi, mẹ anh sẽ phải “đầu hà ngâ€. Mẹ anh sống ở Paris cùng em gái anh, anh chỉ má»›i nói chuyện vá»›i bà qua Ä‘iện thoại. Nghe con trai bảo định lấy vợ, bà mừng bao nhiêu, thì khi biết lý lịch cô con dâu tÆ°Æ¡ng lai bà bá»±c bá»™i bấy nhiêu. NhÆ°ng Tr. không nhụt chÃ, anh bảo rằng mẹ anh phản đối chỉ vì những định kiến vốn có từ lâu đối vá»›i dân Bắc, rằng những định kiến ấy chắc chắn sẽ tiêu tan khi mẹ anh gặp tôi. Trong con mắt si tình của Tr., tôi xinh đẹp, dịu dà ng. Anh lạc quan, cứ tưởng rằng mẹ anh cÅ©ng sẽ nhìn tôi vá»›i con mắt nhÆ° anh. Tôi thì thiếu kinh nghiệm, thừa tá»± tin, nên cÅ©ng không lo lắng lắm. Tôi vẫn nhá»› hồi còn ở Hà Ná»™i, không Ãt báºc cha mẹ có con trai đến tuổi lấy vợ coi tôi là con dâu lý tưởng (xinh vừa phải, vẻ mặt dáng Ä‘iệu rất “con nhà â€!). Bạn của bố tôi có khối ngÆ°á»i đòi “giấm†tôi là m con dâu. Khi tôi ở Nga vỠđến trình diện bố mẹ K., tôi đã được bố mẹ anh yêu quý ngay nhÆ° con đẻ, mẹ anh cứ mong ngóng anh vỠđể cÆ°á»›i tôi cho nhanh.
NhÆ°ng tiêu chuẩn “con dâu lý tưởng†của mẹ Tr. có lẽ không giống các báºc phụ huynh ở Hà Ná»™i. Buổi ra mắt của tôi ở nhà anh là má»™t thất bại ê chá». Mẹ Tr. tháºm chà gần nhÆ° không thèm nhìn mặt tôi nữa, bà sầm sầm bá» ngay sang phòng khác khi Tr. vừa dắt tôi bÆ°á»›c và o nhà , để mặc cho H., em gái Tr., tiếp bá»n tôi. Không khà hết sức gượng gạo. H. luống cuống không biết cÆ° xá» thế nà o cho phải: thÆ°Æ¡ng anh, muốn tá» ra lịch sá»± vá»›i khách, nhÆ°ng lại sợ mẹ. Tr. vẫn cố tá» ra bình thản, nhÆ°ng nhìn mắt anh tôi biết anh bá»±c lắm. Ngồi được năm phút, tôi dứt khoát đứng dáºy ra vá». Tr. cÅ©ng đứng dáºy theo tôi. H. không giữ, nhÆ°ng mẹ Tr. Ä‘á»™t nhiên từ phòng bên cạnh bÆ°á»›c ra nói bằng má»™t giá»ng lạnh lùng: “Thằng Tr. ở lại đây má bảo!†Tr. trả lá»i bằng má»™t giá»ng cÅ©ng lạnh lùng không kém: “Äể bữa khác. Hôm nay con mắc báºn.†Rồi không để mẹ anh kịp nói gì thêm, anh kéo tay tôi Ä‘i luôn. Chúng tôi Ä‘i thẳng ra ga, lên tà u vá» thà nh phố của mình.
Ngồi trên tà u, Tr. bảo rằng dù mẹ anh muốn hay không thì anh vẫn cứ cÆ°á»›i tôi, anh đã ba mÆ°Æ¡i mốt tuổi rồi, mẹ anh không thể quyết định cuá»™c Ä‘á»i anh thay anh được. Anh vẫn tin rằng mẹ anh thá»±c chất rất thÆ°Æ¡ng con, nên thấy chúng tôi hạnh phúc thì bà sẽ hiểu. Rồi anh thú nháºn là còn chÆ°a kể vá»›i tôi má»™t lý do đã góp phần là m cho mẹ anh có thái Ä‘á»™ dữ dá»™i đến thế: hóa ra, bà cÅ©ng đã “giấm†sẵn cho mình má»™t cô con dâu lý tưởng. Äó là má»™t cô gái ngÆ°á»i Sà i Gòn di tản nhÆ° Tr. Hai gia đình quen nhau, muốn thông gia lắm, nhÆ°ng khổ ná»—i là cả hai bên Ä‘Æ°Æ¡ng sá»± lại Ä‘á»u không có cùng ý muốn ấy vá»›i các báºc tiá»n bối. Mẹ Tr. chủ trÆ°Æ¡ng “lá»a gần rÆ¡m lâu ngà y cÅ©ng bén†nên ra sức tổ chức những cuá»™c gặp gỡ “tình cá»â€ giữa cáºu con trai và cô con dâu mÆ¡ Æ°á»›c của mình. Trong lúc bà đang hy vá»ng trà n trá» (hay là hão huyá»n, theo lá»i Tr.) thì anh gặp tôi. Tôi trở thà nh ngÆ°á»i phải hứng chịu trách nhiệm vá» chuyện Æ°á»›c mong của mẹ anh bị đổ bể.
Mấy ngà y sau, mẹ Tr. bắn tin rằng bà sẽ từ con trai nếu anh cứ nhất định lấy tôi. Äây là tin bắn trá»±c tiếp qua Ä‘Æ°á»ng Ä‘iện thoại, do mẹ Tr. ra lệnh cho H. truyá»n đạt lại vá»›i anh trai. Còn theo má»™t nguồn tin vòng vèo (truyá»n qua dăm ba miệng ngÆ°á»i) mà tôi nháºn được và i tuần sau đó thì tôi bị mẹ chồng tÆ°Æ¡ng lai kết tá»™i là “thâm hiểmâ€. Bà đã kể lể vá»›i rất nhiá»u ngÆ°á»i quen ở Paris rằng bà vẫn biết con gái Hà Ná»™i nó gian ngoan chá»› không chân tháºt nhÆ° con gái Sà i Gòn mình, nhÆ°ng không ngá» nó thâm hiểm quá, nó giấu biệt Ä‘i cái vẻ nanh ná»c, đáo để của gái Bắc kỳ, nó là m ra cái bá»™ hiá»n là nh thục nữ để bá» bùa mê thuốc lú cho con trai bà (hóa ra là tôi có được mẹ chồng quan sát, váºy mà tôi lại ngá» oan là bà không thèm nhìn mặt tôi). NhÆ°ng đóng kịch giá»i mấy thì cÅ©ng chỉ lừa được thằng con trai dại gái của bà thôi, chá»› qua mắt bà sao nổi!
(Bản luáºn tá»™i nà y của mẹ chồng đến tai tôi qua miệng T.H. Cô bạn nhanh nhẹn của tôi đã kiếm ngay ra được má»™t ngÆ°á»i quen có quan hệ quen biết xa gần gì đó vá»›i gia đình Tr. ở Paris để Ä‘iá»u tra tình hình. T.H. nói cho tôi biết Ä‘iá»u nà y để “đỠphòngâ€, nhÆ°ng lại cổ vÅ© tôi: “Äã quyết lấy thì cứ lấy, sợ gì!â€)
Tr. xin nghỉ phép má»™t tuần để Ä‘Æ°a tôi Ä‘i Italia chÆ¡i sau khi đăng ký kết hôn ở tòa thị chÃnh. Thái Ä‘á»™ của mẹ anh khiến cho cả hai chúng tôi Ä‘á»u không còn hứng thú tổ chức lá»… cÆ°á»›i ồn à o. Tôi mÆ¡ Æ°á»›c Ä‘Æ°a Tr. vá» Hà Ná»™i thăm bố, nhÆ°ng cÅ©ng hiểu rằng giữa lúc mẹ anh Ä‘ang giáºn dữ thế nà y thì việc anh theo tôi vá» Hà Ná»™i có khác gì đổ thêm dầu và o lá»a.
Chuyến du lịch tuần trăng máºt của chúng tôi gợn vệt buồn của má»™t hạnh phúc không được những ngÆ°á»i thân chia sẻ. NhÆ°ng cÅ©ng chÃnh lý do đó lại là m cho nó đượm sắc mà u lãng mạn và hÆ°Æ¡ng vị quyến rÅ© đặc biệt của trái cấm. Chỉ có má»™t tuần mà Tr. kéo tôi Ä‘i khắp nÆ¡i: Venezia, Firenze, Roma và tháºm chà cả Verona, quê hÆ°Æ¡ng của Romeo và Juliette, má»™t thà nh phố nhá» miá»n bắc Italia, kiến trúc chẳng có gì tháºt đặc biệt nhÆ°ng má»—i Ä‘Æ°á»ng phố Ä‘á»u nhuốm vẻ huyá»n bà dịu dà ng nhá» cái huyá»n thoại vá» cặp tình nhân nổi tiếng thá»i Trung Cổ.
Ngà y cuối cùng trÆ°á»›c khi trở vá» Pháp, chúng tôi đứng trên tháp chuông cao chót vót của tòa thánh Vatican, nhìn xuống Ä‘Æ°á»ng phố Roma vá»›i những dòng xe chạy ngược xuôi đã bị Ä‘á»™ cao biến thà nh bé xÃu, trông ngá»™ nghÄ©nh nhÆ° ở xứ sở tà hon mà Guliver lạc đến. Bất chợt, choáng váng, chóng mặt trÆ°á»›c khoảng không hun hút, tôi vá»™i nép sát ngÆ°á»i và o Tr. và tá»± nhiên thấy hạnh phúc vô cùng khi cảm nháºn phÃa sau đầu mình bá» vai vững chắc của anh, quanh ngÆ°á»i mình vòng tay ấm áp của anh. Tôi ngÆ°á»›c mắt nhìn Tr., nhoẻn cÆ°á»i và phác má»™t nụ hôn trên môi. Anh láºp tức cúi xuống hôn tôi rồi nhìn tôi bằng ánh mắt “Romeo†đến ná»—i tôi Ä‘á»™t ngá»™t rùng mình. Hình nhÆ°...hình nhÆ° tôi đã từng gặp má»™t cái nhìn hệt nhÆ° thế nà y ở má»™t nÆ¡i nà o đó, lâu lắm rồi... MatxcÆ¡va, má»™t chiá»u buốt lạnh... Tôi vá»™i úp mặt và o vai Tr. để giấu giá»t nÆ°á»›c mắt bá»—ng trà o ra ngoà i ý muốn. Trong lồng ngá»±c tôi, quả tim nhÆ° thắt lại, váºt vã: nó biết rằng tôi yêu Tr., yêu thá»±c sá»±, váºy mà tại sao má»™t góc sâu thẳm trong lòng tôi vẫn chẳng thể quên K.?
Äi Italia vỠđược hÆ¡n má»™t tháng thì tôi ốm lăn ốm lóc. Má»›i hưởng cái thú được vợ chiá»u chuá»™ng cÆ¡m bÆ°ng nÆ°á»›c rót có Ãt ngà y, nay đã phải đổi pháºn xuống là m đầu bếp, Ä‘i chợ, nấu cÆ¡m, hầu vợ ốm..., váºy mà mặt mÅ©i Tr. rạng rỡ vì hạnh phúc. Con mắt bác sÄ© của anh nhanh chóng nháºn ra ngay, trÆ°á»›c cả tôi, là tôi ốm bệnh gì.
Khi thằng con trai đầu lòng của chúng tôi ra Ä‘á»i, bà ná»™i nó từ Paris gá»i xuống cho cháu má»™t con gấu bông to tÆ°á»›ng và mấy bá»™ áo liá»n quần xinh xắn. Thằng cu chÆ°a đủ trình Ä‘á»™ để phấn khởi vì được quà , nhÆ°ng ba nó thì mừng đến rÆ¡m rá»›m nÆ°á»›c mắt: má»™t năm qua, anh vẫn ngấm ngầm Ä‘au khổ vì xung Ä‘á»™t vá»›i mẹ, giỠđây, anh hiểu rằng bà đã nhượng bá»™, bà không thể “từ†con cháu nổi. Tr. láºp tức thu xếp Ä‘i Paris, mang theo má»™t lô ảnh của con trai. Khi trở vá», anh kể vá»›i tôi rằng hai mẹ con anh đã có má»™t cuá»™c nói chuyện rất dà i. Mẹ anh khóc lóc, mắng má», trách móc, nói dá»—i..., nhÆ°ng khi nhìn ảnh thằng cháu Ä‘Ãch tôn thì bà mê lắm (là m sao mà không mê được: nó giống ba nó nhÆ° đúc ). Tuy bà vẫn chÆ°a muốn nghe nói đến con dâu, nhÆ°ng Tr. rất ung dung, anh bảo là bà muốn cháu thì trÆ°á»›c sau cÅ©ng phải là m là nh vá»›i mẹ nó.
Tôi gá»i ảnh con trai vá» khoe vá»›i ông ngoại và cáºu nó ở Hà Ná»™i. Bố tôi cÅ©ng thÃch mê thằng cu mÅ©m mÄ©m (tuy nó chẳng giống mẹ tà nà o!). Nói chuyện vá»›i bố qua Ä‘iện thoại, tôi hứa: “Äợi cháu cứng cáp thêm má»™t chút, con sẽ Ä‘em nó vá» Hà Ná»™i thăm ôngâ€.
NhÆ°ng tôi đã không bao giá» thá»±c hiện được lá»i hứa ấy. Bố tôi mất Ä‘á»™t ngá»™t khi thằng cháu ngoại đầu tiên của cụ má»›i được bốn tháng tuổi.
D. gá»i Ä‘iện báo cho tôi tin bố mất và o lúc ná»a đêm. Äêm hôm đó, Tr. phải Ä‘i trá»±c ở bệnh viện, tôi ở nhà má»™t mình vá»›i con trai. Vừa dá»— được thằng bé ngủ lại sau bữa bú, tôi ngả lÆ°ng xuống giÆ°á»ng, mắt rÃu lại vì thiếu ngủ, thì Ä‘á»™t nhiên má»™t hồi chuông Ä‘iện thoại vang lên. Ở đầu máy bên kia, D. nghẹn ngà o bảo:â€Bố ốm nặng lắm, khó lòng qua khá»i, chị vá» ngay Ä‘i...†Tôi cuống quýt há»i: “Bố ốm bệnh gì? Từ lúc nà o? Có cần thuốc gì để chị Ä‘i kiếm mang vá» ngay?†D. khóc nức lên: “Bố mất rồi... Hai tiếng trÆ°á»›c... Chị vá» ngay để còn kịp là m tang lá»…. Ở nhà chỉ còn đợi chị vá» thôi.â€
Tr. định Ä‘Æ°a tôi và con trai vá» Hà Ná»™i, nhÆ°ng thá»i gian gấp quá, chỉ kiếm được má»™t vé máy bay để hai hôm sau thì bay ngay, chúng tôi Ä‘Ã nh quyết định là tôi vá» má»™t mình. Tôi không kìm được ná»—i lo cho con, thằng bé má»›i có bốn tháng đã phải xa mẹ, nhÆ°ng Tr. bảo tôi là không có gì phải lo hết cả, vì thằng cu lúc nà o cÅ©ng có bác sÄ© nhi khoa kè kè ở bên, ba nó chữa bệnh cho con ngÆ°á»i ta mãi rồi, chả lẽ không chăm nổi con mình. Rồi anh gá»i Ä‘iện thoại lên Paris nhá» mẹ anh xuống trông con giúp những lúc anh phải là m việc ở bệnh viện, bà đồng ý ngay.
D. đợi tôi ở sân bay Nội Bà i. Nó kể rằng bố tôi và o viện được một tuần thì mất.
- Sao không báo ngay cho chị biết khi bố mới và o viện? - tôi trách.
- Tại bố không cho. Bố bảo bố ốm thÆ°á»ng thôi, chị thì lại có con nhá», nói chị chỉ thêm lo chứ chẳng được việc gì. Em cÅ©ng không ngá» bố ốm nặng thế.
- Bố bị bệnh gì váºy?
- Bệnh tim.
- Sao lại thế được nhỉ? Từ trước đến giỠbố có bị bệnh tim bao giỠđâu?
- HÆ¡n má»™t năm nay bố không được khá»e nhÆ° trÆ°á»›c nữa đâu. Bố hay kêu mệt. Em nghÄ© có lẽ bố đã có vấn Ä‘á» vá» tim rồi, nhÆ°ng bố cứ chủ quan. CÅ©ng tại em nữa, em cÅ©ng chủ quan nốt...
Hơn một năm nay... Có nghĩa là từ khi tôi lấy chồng...
Kể từ ngà y hôm đó, tôi biết rằng gánh nặng nà y sẽ Ä‘i theo tôi suốt cả cuá»™c Ä‘á»i. Nó ám ảnh tôi trong những đêm không ngủ, nó bất chợt hiện ra má»i lúc má»i nÆ¡i: khi hạnh phúc bên chồng con, lúc lẩn tránh tất cả để co lại vá»›i ná»—i Ä‘au của riêng mình... Không bao giá» tôi có thể xóa bá» nổi mặc cảm rằng bố tôi mắc bệnh tim là do tôi, là do quá Ä‘au buồn vá» việc tôi lấy Tr. và ở lại Pháp.
Trong lá»… tang bố tôi, tôi nhìn thấy bố mẹ K. Hai ông bà đến nói vá»›i tôi và i câu chia buồn. K. không có mặt ở đó. Tôi nghÄ© chắc là anh vẫn còn ở Ba Lan. NhÆ°ng tôi không muốn há»i bố mẹ anh vá» chuyện nà y, bây giá» không phải lúc. Vả lại, chuyện ấy có gì quan trá»ng vá»›i tôi nữa đâu?
Sau tang lá»… má»™t tuần, tôi rá»i Hà Ná»™i. Dá»c Ä‘Æ°á»ng ra sân bay, tôi nhìn những phố xá thân quen vá»›i cặp mắt vô hồn, tá»± há»i chẳng biết có khi nà o trở lại đây nữa không? Tôi có còn gì ở Hà Ná»™i nữa đâu ngoà i những ká»· niệm Ä‘au buồn. Ở đây, tôi đã mất tất cả: mẹ, bố, má»™t tình yêu đầu Ä‘á»i, những hy vá»ng vá» má»™t hạnh phúc tÆ°Æ¡ng lai bình dị... Tá»± nhiên, trong lòng tôi trà o lên cảm giác oán giáºn thà nh phố chôn rau cắt rốn của mình. Má»™t sá»± oán giáºn bất công, vô lý, tôi biết váºy. NhÆ°ng con tim Ä‘au Ä‘á»›n có bao giá» chịu lắng nghe tiếng nói của lý trÃ.
Ba tháng sau ngà y bố tôi mất, D. sang Äức dá»± má»™t há»™i nghị khoa há»c rồi ở lại đó luôn. D. kiếm được việc là m ra tiá»n rất khá ở Äức, lại có ngÆ°á»i yêu Ä‘ang há»c đại há»c ở đây, nên chẳng muốn vá» Hà Ná»™i nữa. D. bảo tôi là đáng lẽ nó đã ở lại Äức ngay từ khi há»c xong, chỉ vì thÆ°Æ¡ng bố mà vá».
Tôi gá»i Ä‘iện thoại sang Äức cho D., há»i thăm việc giải quyết tình hình nhà cá»a. Nói chuyện má»™t lát, tá»± nhiên D. sá»±c nhá»› ra:
- Chết tháºt! Nhiá»u việc quá nên em quên mất. Anh K. dặn Ä‘i dặn lại em là chuyển lá»i chia buồn đến chị đấy.
- Em gặp anh K. ở đâu? - tôi bà ng hoà ng há»i.
- Ở nhà mình. Chị quay lại Pháp được một hôm thì anh ấy đến. Anh ấy bảo là đi công tác trong Nam ra, biết tin là anh ấy đến ngay. Không được gặp chị, anh ấy buồn lắm.
- Anh K. vá» Hà Ná»™i từ lúc nà o váºy?
- Lâu rồi. Sau khi em vá» nÆ°á»›c quãng ná»a năm.
- Anh ấy sống thế nà o, em có biết không? – tôi ngáºp ngừng há»i.
- Hình nhÆ° cÅ©ng vất vả. Chạy hết chá»— nà y đến chá»— khác. Khi em sang đây thì nghe nói anh ấy Ä‘ang định láºp công ty cùng vá»›i mấy ông bạn hay sao ấy, chẳng biết có khá hÆ¡n được không.
Do dự một lát rồi D. nói thêm:
- Chị biết không, anh K. vẫn chưa lấy vợ.
Nhiá»u năm sau đó, thỉnh thoảng tôi vẫn được biết tin tức của K. qua em trai tôi. Ở Berlin, tình cá» D. lại là m việc cùng chá»— vá»›i S., bạn khá thân của K. từ hồi há»c phổ thông (tôi đã từng gặp S. dạo ở Mat xcÆ¡va, lúc đó anh Ä‘ang há»c ở Äức, sang Nga chÆ¡i vá»›i K. trong kỳ nghỉ). ChÃnh là qua S. mà và i năm sau tôi biết được tin K. lấy vợ. Má»™t cô gái trẻ mà anh quen ở trong nÆ°á»›c, không phải là ngÆ°á»i đã sống vá»›i anh ở Ba Lan.
Chuyện gì đã xảy ra khiến K. từ Ba Lan vá» nÆ°á»›c má»™t mình? Tại sao suốt thá»i gian ở Ba Lan anh nhất quyết không viết thÆ° cho tôi? Anh có nghÄ© đến tôi không khi quyết định vá» nÆ°á»›c? Anh biết tin tôi lấy chồng từ khi ở Ba Lan hay đến lúc vá» Hà Ná»™i má»›i hay?
Quá nhiá»u câu há»i không có câu trả lá»i chất chứa trong đầu tôi. Tôi tá»± nhủ rằng mình và K. Ä‘á»u đã có hạnh phúc riêng, chẳng còn gì để phải vÆ°Æ¡ng vấn vá» nhau nữa. Váºy mà đôi khi những câu há»i ấy vẫn cứ áºp vá». Tôi không sao gạt khá»i hẳn đầu mình những ý nghÄ© vá» K. được.
|
01-09-2008, 04:36 PM
|
Guest
|
|
Bà i gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
|
|
ChÆ°Æ¡ng 10
Lan Chi không sao gạt được khá»i đầu mình những ý nghÄ© vá» Kiên kể từ hôm đặt chân đến Berlin. Mặc dù cô ra sức tá»± khẳng định vá»›i mình rằng mục Ä‘Ãch chÃnh của chuyến Ä‘i nà y chỉ là thăm gia đình cáºu em trai, có “chuyện gì khác†thì cÅ©ng chỉ là nhân thể, thế nhÆ°ng ngay từ đêm đầu tiên ở đây, trằn trá»c khó ngủ vì cảm giác lạ nhà , trong đầu cô chốc chốc lại lởn vởn má»™t câu há»i: â€Không biết giá» nà y Kiên đã ở Berlin chÆ°a nhỉ?â€
CÅ©ng khó mà không nghÄ© vá» cái “chuyện gì khác†ấy, khi biết rằng rất có thể hiện giá» Kiên đã ở đây, trong chÃnh thà nh phố nà y, cùng hÃt thở bầu không khà nà y, cùng ngắm vòm trá»i đầy sao nà y bên ngoà i cá»a sổ... Và rất có thể sáng mai, má»™t hồi chuông cá»a sẽ vang lên, cô sẽ ra mở cá»a và sẽ thấy trÆ°á»›c mắt mình là má»™t bông hồng nhung Ä‘á» thắm.
Bắt quả tang mình Ä‘ang mÆ¡ má»™ng vẩn vÆ¡ nhÆ° váºy, tá»± nhiên Lan Chi thấy hÆ¡i xấu hổ, cô tá»± mắng mình là “cải lÆ°Æ¡ng†rồi tá»± dá»™i cho mình má»™t gáo nÆ°á»›c lạnh: “Vá»› vẩn tháºt! Chắc gì cái tin mà Tà i “ủng†tung ra đã đúng. Tin ai chả tin, lại Ä‘i tin cái mồm dẻo nhÆ° kẹo kéo ấy. Vả lại, nếu Kiên có mặt ở Berlin thá»i Ä‘iểm nà y tháºt thì cÅ©ng chắc gì anh ấy đã biết là mình Ä‘ang ở đây. Mà nếu anh ấy biết mình Ä‘ang ở đây thì cÅ©ng chắc gì anh ấy đã muốn tìm gặp mình. Má»—i ngÆ°á»i má»™t pháºn rồi, còn hoa cúc hoa hồng gì nữa!â€
Tá»± trấn áp mình nhÆ° váºy cho lÆ°Æ¡ng tâm yên ổn thôi, chứ thá»±c ra Lan Chi cÅ©ng biết rằng những mÆ¡ má»™ng của cô không hẳn là không có cÆ¡ sở. Ngay từ khi má»›i dá»± kiến chuyến Ä‘i nà y, cô đã nhẩm tÃnh rất nhanh rằng nếu Kiên đến Berlin thì thể nà o anh cÅ©ng phải đến chá»— SÆ¡n, ông bạn thân của anh ở thà nh phố nà y. SÆ¡n thì hà ng ngà y Ä‘á»u gặp Duy ở chá»— là m việc, nhất định phải biết chuyện Lan Chi từ Pháp sang thăm em trai. Chẳng có lý do gì mà SÆ¡n lại không nhanh nhảu truyá»n ngay cái tin ấy cho Kiên để là m quà . Diá»…n biến tiếp theo thế nà o thì... hạ hồi phân giải.
“Hạ hồi†không diá»…n ra nhanh chóng lắm: ngà y hôm sau, lại ngà y hôm sau, rồi thêm ngà y hôm sau nữa, vẫn chẳng thấy Ä‘á»™ng tÄ©nh gì. NhÆ°ng Lan Chi cÅ©ng không có thá»i gian để báºn tâm nhiá»u đến chuyện đó: vừa má»›i sang Äức được và i hôm, cô còn Ä‘ang rối rÃt tÃt mù vá»›i con, vá»›i cháu, vá»›i em trai em dâu. Ban ngà y thì cùng em dâu dắt má»™t bầy năm đứa vừa con vừa cháu Ä‘i chÆ¡i. Tối đến thì hà n huyên vá»›i em trai, đủ thứ chuyện trên trá»i dÆ°á»›i biển của mấy năm xa cách. Hai chị em vẫn thÆ°á»ng xuyên liên lạc vá»›i nhau qua Ä‘iện thoại và e-mail, nhÆ°ng vá»›i lối trao đổi ngắn gá»n nà y thì có nhiá»u chuyện dà i dòng chẳng tiện nói ra, bây giá» gặp nhau má»›i là lúc dốc bầu tâm sá»±.
“Bầu tâm sự†của Duy chủ yếu là những chuyện liên quan đến Thu Uyên (vợ Duy). Lúc vừa má»›i bÆ°á»›c và o nhà , Lan Chi đã hÆ¡i sá»ng sốt khi nhìn thấy vẻ mặt mệt má»i, buồn bã của em dâu. Chẳng còn gì giống cô gái tÆ°Æ¡i roi rói, mắt long lanh hạnh phúc mà Lan Chi gặp lần đầu trong lá»… cÆ°á»›i của em trai cách đây dăm năm nữa. Ở thêm và i hôm thì lại chứng kiến thêm nhiá»u chuyện lạ: thỉnh thoảng, lại thấy cô em dâu thắp hÆ°Æ¡ng xì xụp khấn vái thần thánh gì đó vá»›i má»™t vẻ hết sức thiết tha trÆ°á»›c cái bà n thá» nhá» kê ở góc phòng. Rồi đến bữa ăn, sau khi đã trổ tà i xà o nấu đủ món thÆ¡m Ä‘iếc mÅ©i để thết chị chồng xong, ngồi và o bà n, Thu Uyên lại dá»n riêng ra cho mình má»™t Ä‘Ä©a rau luá»™c và bảo: “Cả nhà cứ ăn ngon miệng nhé. Hôm nay em ăn chay.†Lan Chi ngạc nhiên Ä‘Æ°a mắt nhìn Duy, nhÆ°ng cáºu em trai ra hiệu cho cô cứ ăn Ä‘i, đừng báºn tâm đến chuyện đó, cho nên cô Ä‘Ã nh giả bá»™ toà n tâm toà n ý táºp trung và o bữa ăn, nhÆ°ng trong lòng thì cứ thắc mắc mãi không yên. Äợi lúc chỉ còn hai chị em ngồi lại vá»›i nhau, Lan Chi há»i ngay: “Nà y, sao tá»± nhiên Thu Uyên lại cúng vái ăn chay thế nhỉ? Cái nà y là từ trÆ°á»›c hay má»›i đây thôi? Vợ chồng em có chuyện gì trục trặc không đấy?†Duy thở dà i: “Má»›i gần đây thôi. Bá»n em thì chẳng có chuyện gì. Có chuyện là chuyện gia đình Uyên ở Hà Ná»™i ấy chứ.â€
Gia đình Thu Uyên ở Hà Ná»™i mấy năm nay không hiểu sao cứ bị váºn hạn trút xuống đầu tá»›i tấp. Äầu tiên là việc cáºu em rể của cô chả rõ là m ăn thế nà o mà tá»± dÆ°ng vỡ nợ. Chuyện hết sức mù má», Duy không hiểu nổi vì ngay cả Thu Uyên cÅ©ng chẳng hiểu gì mấy. Chỉ biết rằng cáºu em rể nà y mấy năm trÆ°á»›c thì là m ăn vô cùng phát đạt, tiá»n của thu vá» nhÆ° nÆ°á»›c (cÅ©ng chẳng rõ bằng cách nà o), nhà xây cao ngất ngưởng, cô vợ (em gái của Thu Uyên) vốn là giáo viên cấp hai thì đẻ con xong bèn bá» việc luôn, chỉ ở nhà ôm con, quản lý ôsin và đi “shopping†để tiêu tiá»n cho bá»›t nặng túi. NhÆ°ng tiá»n đến nhanh nhẹn nhÆ° thế nà o thì tiá»n Ä‘i cÅ©ng chóng vánh nhÆ° váºy.
Trong lúc Thu Uyên còn Ä‘ang hết sức ngưỡng má»™ tà i là m kinh tế của cáºu em rể, thỉnh thoảng vẫn Ä‘em ra để treo gÆ°Æ¡ng sáng cho chồng mình noi theo, thì tá»± nhiên cô nháºn được lá thÆ° kêu cứu của mẹ gá»i từ Hà Ná»™i. Trong thÆ°, mẹ Thu Uyên cho biết rằng công việc là m ăn của Tùng, em rể cô, đã bị đổ bể, do cáºu ta vừa bị lừa trong má»™t phi vụ là m ăn lá»›n ( hay là chÃnh cáºu ta Ä‘i lừa ngÆ°á»i khác rồi bị phát giác - Ä‘iá»u nà y chỉ là nghi vấn thôi chứ vợ chồng Duy không xác định được, vì mẹ Thu Uyên nói hết sức lấp lá»ng). Chỉ có Ä‘iá»u chắc chắn là cái nhà cao ngất ngưởng đã bị tịch thu, Tùng nợ ngáºp cổ Ä‘ang đợi ngà y ra tòa, và Trâm (em gái Thu Uyên) thì dá»a rằng nếu chồng phải Ä‘i tù thì cô sẽ tá»± tá». Mẹ của Thu Uyên viết bằng má»™t giá»ng vừa ra lệnh vừa van xin, giục vợ chồng cô gá»i tiá»n vỠđể cứu em, chứ chẳng lẽ anh chị sống sung sÆ°á»›ng mà nỡ để gia đình em nó tan nát, con Trâm nó có là m sao thì mẹ cÅ©ng chẳng thiết sống là m gì. Äá»c thÆ°, Thu Uyên hoảng loạn tâm thần, cuống cuồng bắt chồng vét hết sạch số tiá»n dà nh dụm trong nhà băng ( tÃch cóp nhằm mục Ä‘Ãch mua nhà ) để gá»i vá» trả nợ cho em rể. Ai ngá», anh chị kiếm tiá»n ở tây không giá»i bằng cáºu em rể tiêu tiá»n ở nhà . Hy vá»ng mua nhà của vợ chồng Duy vỡ tan nhÆ° bong bóng xà phòng mà vẫn không cứu được Tùng khá»i cái cảnh và o nhà đá ngồi bóc lịch.
Em gái của Thu Uyên không tá»± tá» nhÆ°ng khóc lóc ôm con vỠở vá»›i bố mẹ, việc là m chÆ°a có, tiá»n cÅ©ng không. Gia đình tá»± nhiên lâm và o cảnh cùng quẫn: bố mẹ Thu Uyên xÆ°a nay vốn không có nguồn thu nháºp nà o khác ngoà i lÆ°Æ¡ng hÆ°u và trợ cấp của con, cả con phát đạt trong nÆ°á»›c lẫn con kéo cà y ở nÆ°á»›c ngoà i. Nay không những đã mất Ä‘i má»™t nguồn quan trá»ng, mà lại phải gánh thêm con gái và cháu ngoại tay trắng vỠăn bám. Tất nhiên, sức các cụ thì tá»± thân váºn Ä‘á»™ng hãy còn mệt, là m sao gánh nổi ai. Lại phải trông chá» và o con gái con rể ở Äức thôi.
Vợ chồng Duy nháºn thêm trách nhiệm chu cấp cho má»™t gia đình bốn miệng ăn ở Hà Ná»™i đúng và o thá»i Ä‘iểm Thu Uyên vừa má»›i sinh đứa con thứ hai. Lúc trÆ°á»›c, cô vốn đã chỉ có chá»— là m việc nhì nhằng, thu nháºp không đáng kể, nên khi có thêm bé thứ hai, vợ chồng Duy tÃnh toán thấy Thu Uyên Ä‘i là m chẳng bõ tiá»n thuê ngÆ°á»i trông con, nên bèn quyết định để cô thôi việc, Ãt nhất là và i năm khi con còn nhá». Nhân khẩu tăng, tiá»n không những không nở ra mà còn teo lại, vốn liếng trong nhà băng thì đã vét sạch cả rồi, Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên vợ chồng Duy không có đủ khả năng để trợ cấp cho gia đình Thu Uyên ở Hà Ná»™i vá»›i mức Ä‘á»™ nhÆ° mong muốn. Những lá thÆ° nhà bắt đầu bay sang tá»›i tấp, má»—i lá thÆ° có Ãt nhất má»™t câu chuyện Ä‘au lòng vá» cuá»™c sống của gia đình Thu Uyên ở Hà Ná»™i, kèm theo dăm câu ám chỉ bóng gió đến những kẻ bá»™i bạc, Ãch ká»·, chỉ biết sÆ°á»›ng cái thân mình ở nÆ°á»›c ngoà i mà chẳng thiết gì đến những ngÆ°á»i ruá»™t thịt ở quê hÆ°Æ¡ng. Má»—i lần Ä‘i là m vá», chỉ cần nhìn thấy mắt vợ Ä‘á» má»ng lên là Duy biết ngay rằng vừa má»›i có thÆ° từ Hà Ná»™i gá»i đến.
Tai há»a chÆ°a dừng lại ở đó. Cách đây hÆ¡n ná»a năm, bố Thu Uyên Ä‘á»™t nhiên bị tai biến mạch máu não, cả nhà đã có lúc tưởng cụ không qua khá»i, may được Giá»i Pháºt phù há»™ nên cụ thoát khá»i tay tá» thần, nhÆ°ng vẫn phải nằm liệt giÆ°á»ng liệt chiếu. Nhà đã quẫn lại cà ng quẫn: bao nhiêu khoản chi tiêu nảy ra, nà o tiá»n thuốc thang, nà o tiá»n thuê nguá»i chăm sóc bố..., mà nguồn trợ cấp thì không có cách gì sinh sôi nảy nở thêm ra được. Thấy Thu Uyên khóc nhiá»u quá, Duy xót ruá»™t nên chạy Ä‘i vay tiá»n cho vợ vá» Hà Ná»™i thăm bố ốm, tất nhiên ngoà i tình cảm ra còn phải mang theo vỠđược má»™t khoản kha khá để đỡ đần các cụ ở nhà . Trở lại Berlin, vợ Duy đã có vẻ thanh thản hÆ¡n. NhÆ°ng chỉ và i tháng sau, khoản tiá»n ở Hà Ná»™i tiêu xong thì sá»± thanh thản của Thu Uyên cÅ©ng hết. Mắt cô lại Ä‘á» má»ng lên má»—i lần nháºn được thÆ° nhà . Những câu chuyện kể trong thÆ° giỠđây không chỉ dừng lại ở chá»— Ä‘au lòng mà đã lên đến mức thê thảm. Những câu ám chỉ bóng gió đã chuyển thà nh những lá»i mắng má», Ä‘ay nghiến. Chỉ còn má»™t chá»— bấu vÃu duy nhất trong lúc tuyệt vá»ng, mẹ Thu Uyên không thể nà o hiểu nổi rằng nÆ°á»›c Äức không phải là cái kho của “Alibaba†và túi tiá»n của con gái con rể bà không giống nhÆ° nồi cÆ¡m Thạch Sanh. Tiá»n cà ng cháºm gá»i thì Ä‘á»™ sâu sắc trong thÆ° của bà cà ng tăng lên, không còn là thể văn kể chuyện thông thÆ°á»ng mà đã nâng lên đến tầm triết lý vá»›i những lá»i cảnh báo vá» cái tòa án lÆ°Æ¡ng tâm khủng khiếp sẽ chỠđợi những kẻ bất hiếu, nhẫn tâm bá» rÆ¡i bố mẹ khốn khổ ở trong nÆ°á»›c để hưởng già u sang phú quý má»™t mình ở nÆ°á»›c ngoà i.
Thế nhÆ°ng, trái vá»›i dá»± kiến của mẹ Thu Uyên, tra tấn lÆ°Æ¡ng tâm hóa ra chẳng phải là má»™t biện pháp kinh tế tốt để là m nảy ra tiá»n. Dù có sợ vạc dầu sôi sùng sục nÆ¡i địa ngục đến mấy thì vợ chồng Duy cÅ©ng chịu chết, không biết là m sao kiếm ra đủ tiá»n để đáp ứng nổi nhu cầu của gia đình Thu Uyên ở Hà Ná»™i. Vợ Duy không chỉ khóc má»—i lần nháºn được thÆ° nhà nữa, cô bắt đầu rÆ¡i và o trạng thái thẫn thá» thÆ°á»ng xuyên. Khổ sở vì cảnh nhà , Ä‘au Ä‘á»›n vì những lá»i mắng má» của mẹ, mặc cảm vì để chồng phải bao bố mẹ mình quá nhiá»u, chán chÆ°á»ng vì cuá»™c sống của mình vá»›i chồng con ở Äức tá»± nhiên trở thà nh cháºt váºt..., Thu Uyên suy sụp thần kinh hoà n toà n. Duy cố gắng Ä‘á»™ng viên an ủi vợ, nhÆ°ng chÃnh bản thân anh nhiá»u lúc cÅ©ng bá»±c bá»™i chán nản, chẳng đủ sức là m chá»— dá»±a tinh thần cho Thu Uyên. Váºy là từ hai tháng nay, Thu Uyên bắt đầu láºp bà n thỠở nhà và chăm chỉ Ä‘i lá»…. Thấy vợ ăn chay, tụng niệm, thoạt đầu Duy cứ tưởng Thu Uyên quy đạo Pháºt, sau má»›i rõ là cô theo má»™t thứ đạo Ä‘a thần, cúng vái từ Giá»i Pháºt đến thần linh ma quá»·, đối vá»›i vị nà o cÅ©ng thà nh tâm nhÆ° nhau. Kinh kệ chả thuá»™c câu nà o, cÅ©ng chẳng biết chÃnh xác đối tượng thá» cúng của mình là ai nữa, Thu Uyên chỉ nghÄ© ra được Ä‘á»™c có má»—i má»™t kiểu khấn duy nhất là “xin các vị linh thiêng phù trợ, giải hạn cho gia đình conâ€. Nghe bảo ăn chay giúp cho thể xác phà m tục trở nên thanh thoát, mà cà ng thanh thoát thì cà ng dá»… là m Ä‘á»™ng lòng các “các vị†hÆ¡n, váºy là Thu Uyên cÅ©ng ăn chay. NhÆ°ng cô không câu nệ ngà y rằm hay mùng má»™t gì cả, mà cứ và i hôm lại ăn chay má»™t lần, tùy theo tâm trạng, vá»›i chủ thuyết rằng cà ng ăn chay nhiá»u cà ng tốt. NgÆ°á»i truyá»n cho Thu Uyên chủ thuyết nà y là chị Ngoan, má»™t chị hà ng xóm cùng phố, chị nà y ăn chay theo lịch ba trăm sáu mÆ°Æ¡i nhăm ngà y má»™t năm.
Ảnh hưởng của chị Ngoan đối vá»›i Thu Uyên trong thá»i gian gần đây là m cho Duy vừa ngạc nhiên, vừa lo sợ. Chị nà y vốn thuá»™c diện “xuất khẩu lao Ä‘á»™ngâ€, tốt bụng nhÆ°ng Ä‘Æ¡n giản, lại hÆ¡i quê mùa, cho nên trÆ°á»›c đây vợ Duy chỉ có quan hệ xã giao vá»›i chị nhÆ° vá»›i má»™t ngÆ°á»i đồng hÆ°Æ¡ng cùng phố, chứ chÆ°a bao giá» thân thiết. Thế rồi cách đây quãng hai năm, má»™t lần gặp chị Ngoan ngoà i phố trong tình trạng Ä‘á»™t nhiên không còn sợi tóc nà o trên đầu, Thu Uyên sá»ng sốt dừng lại há»i thăm. Tỉ tê trò chuyện má»™t lúc, cô bà ng hoà ng được biết rằng chị má»›i cạo đầu sau khi nháºn được tin thằng con trai duy nhất của mình gá»i ông bà ngoại ở quê nuôi vừa bị chết Ä‘uối. Äi “xuất khẩu†ở Äức bị chồng ở nhà bá», mấy năm nay chị Ngoan vừa ky cóp tiá»n để gá»i vá» nuôi con và nuôi bố mẹ ở trong nÆ°á»›c, vừa tìm cách đón con sang. Nhá» ngÆ°á»i dắt mối, chị đã tìm được má»™t ông tây đồng ý là m đám cÆ°á»›i giả vá»›i chị, giá cả phải chăng. Tiá»n đã trao, đến lúc sắp sá»a tiến hà nh là m thủ tục giấy tá» thì Ä‘á»™t nhiên ông tây lại ngãng ra, trả lại tiá»n, không chịu là m chồng há» nữa. Há»i Ä‘i há»i lại mãi, tốn bao nhiêu thá»i gian, ông tây má»›i tiết lá»™ ra rằng tại chị vừa già vừa xấu, cho nên ông thấy khoản tiá»n ấy chẳng bõ công ông phải xấu hổ vác mặt Ä‘i là m các thủ tục kia (“Mà lão còn già và xấu gấp mấy mình ấy chứâ€, chị Ngoan căm giáºn kể lại nhÆ° váºy, không biết trong nháºn xét nà y có bao nhiêu phần chủ quan.) Chẳng còn cách nà o khác, chị Ngoan lại phải mặc cả trả thêm tiá»n, rồi cuối cùng cÅ©ng nháºn được cái giấy xác nháºn là vợ (há») của ông tây. Äang mừng rỡ chuyển sang giai Ä‘oạn là m giấy tỠđể đón con trai sang Äức thì nháºn được tin thằng bé chết Ä‘uối. Quá Ä‘au Ä‘á»›n, chị cạo trá»c đầu, ăn chay, và ngoà i giá» là m việc ra thì dồn toà n bá»™ tâm huyết và o việc lá»… bái.
Câu chuyện thÆ°Æ¡ng tâm của chị Ngoan là m Thu Uyên xúc Ä‘á»™ng đến ná»—i từ đó thỉnh thoảng cô lại chủ Ä‘á»™ng ghé và o thăm chị, há»i xem chị có cần giúp đỡ gì không. Chị Ngoan bắt đầu “truyá»n đạo†cho Thu Uyên. Má»›i đầu, vợ Duy chỉ nghe chị Ngoan vì lịch sá»±, nhÆ°ng rồi gần đây, sau những biến cố xảy ra vá»›i gia đình mình, cô bèn theo chị Ä‘i lá»…. Nếu không vì Duy vừa dá»— dà nh, vừa dá»a dẫm thì Thu Uyên còn định noi gÆ°Æ¡ng chị Ngoan mà cá»± tuyệt thịt cá hoà n toà n. Bây giá», má»™t trong những ná»—i ám ảnh lá»›n của Duy là má»™t hôm nà o đó Ä‘i là m vá» nhà sẽ thấy vợ đón mình vá»›i cái đầu trá»c lốc.
“Chị nói chuyện vá»›i Uyên há»™ em Ä‘i, - Duy năn nỉ Lan Chi. – Em thì chịu rồi, chẳng biết nói là m sao cho Uyên tỉnh lại. Chị khách quan hÆ¡n, lại há»c ngà nh tâm lý, nhiá»u kinh nghiệm, có khi Uyên nghe chị đấy.†“Ừ, chị sẽ cố thá» xem sao, - Lan Chi hứa. – NhÆ°ng chị nghÄ©, nếu lá»… bái má»™t chút mà là m cho Uyên nó thanh thản hÆ¡n thì có lẽ cÅ©ng chẳng hại gì. Cái chÃnh là đừng có quá Ä‘Ã , đừng có trở thà nh mê muá»™i thôi. Chứ ai mà chẳng cần má»™t chá»— dá»±a tinh thần hả Duy. Em biết không, cái hồi bố má»›i mất nhiá»u lúc chị tưởng nhÆ° không chịu nổi, giá có má»™t cái gì để bấu vÃu và o thì có khi cÅ©ng đỡ khổ hÆ¡n.â€
Äây là lần đầu tiên sau bao nhiêu năm dùi mà i kinh sá», Lan Chi được giao nhiệm vụ áp dụng kiến thức chuyên môn tâm lý há»c của mình và o má»™t đối tượng cụ thể “có vấn Ä‘á»â€. Mục Ä‘Ãch đặt ra là phải là m giảm bá»›t ảnh hưởng của chị hà ng xóm trong địa hạt tÆ° tưởng của cô em dâu. Chuẩn bị tinh thần hết sức kỹ cà ng, nhÆ°ng cuối cùng hóa ra gợi chuyện vợ Duy hoà n toà n không phải khó. Lan Chi chỉ vừa má»›i thá» lá»±a lá»i há»i han và i câu mà mắt cô em dâu đã láºp tức rÆ°ng rÆ°ng: “Em biết anh Duy không thÃch em nhÆ° thế nà y đâu, nhÆ°ng nhiá»u lúc em không có cách nà o chịu nổi...†Thế rồi, chị chồng em dâu ngồi trò chuyện hết cả má»™t buổi chiá»u, quanh Ä‘i quẩn lại cÅ©ng chỉ đến “đá»i là bể khổâ€thôi chứ chả có chân lý gì má»›i mẻ.
Váºy mà Thu Uyên hình nhÆ° cÅ©ng nhẹ nhõm hẳn Ä‘i khi trút ra được những ná»—i niá»m bao lâu dồn nén trong lòng: cảm giác bất lá»±c trÆ°á»›c ná»—i khổ của ngÆ°á»i thân, mặc cảm do hà ng trăm ngà n cây số cách xa mà mình đã biến thà nh kẻ ngoà i cuá»™c, ná»—i Ä‘au Ä‘á»›n khi ngay cả những ngÆ°á»i ruá»™t thịt nhất cÅ©ng không hiểu và oán giáºn mình, tâm trạng thắc thá»m lo âu khi lâu không nháºn được thÆ° nhà , nhÆ°ng đến khi cầm lá thÆ° trên tay thì lại không đủ cam đảm để bóc ra Ä‘á»c... “Rồi còn bao nhiêu ná»—i lo sợ vÆ¡ vẩn nữa, chị biết không, má»—i khi nghe chuông Ä‘iện thoại và o má»™t giá» bất thÆ°á»ng là em lại sợ đến thắt cả tim, không muốn nhấc máy lên, chỉ lo phải nghe tin xấu...†“Chị hiểu chứ, chị đã trải qua ná»—i sợ ấy rồi, chị đã từng nháºn má»™t hồi chuông Ä‘iện thoại réo lên và o lúc ná»a đêm, và sau đó không bao giá» còn tìm lại được sá»± bình yên nhÆ° trÆ°á»›c nữa... NhÆ°ng tất cả những Ä‘iá»u mà em vừa nói đó: cái cảm giác bất lá»±c ấy, cái mặc cảm ngoà i cuá»™c ấy, cái ná»—i Ä‘au không được hiểu ấy... hình nhÆ° chẳng phải của riêng ai nữa đâu, nó đã là má»™t phần của cuá»™c sống tha hÆ°Æ¡ng rồi, Uyên ạ.â€
Ngoảnh Ä‘i ngoảnh lại, má»™t tuần lá»… ở Berlin trôi vèo qua lúc nà o không biết. Trung đã ba lần gá»i Ä‘iện thoại đến nhà Duy, hai lần đầu chỉ để biết tình hình vợ con, nhÆ°ng đến lần thứ ba thì anh há»i: “Mấy mẹ con có định vá» sá»›m hÆ¡n không, hay vẫn ở lại hết cả hai tuần?†“Em cÅ©ng chÆ°a quyết định, - Lan Chi do dá»± nói. - Mấy đứa trẻ chÆ¡i vá»›i nhau vẫn vui lắm, chÆ°a muốn vỠđâu. Thôi, để em xem thế nà o rồi và i hôm nữa em gá»i lại cho anh nhé.â€
Hết má»™t tuần rồi mà vẫn chẳng có tin tức gì của Kiên, Lan Chi bắt đầu phân vân, cô phá»ng Ä‘oán: “ Hay là vì hiện nay SÆ¡n không có mặt ở Berlin, cho nên chẳng có ai báo cho Kiên biết chuyện mình đến thăm Duy cả?†Äể kiểm tra lại Ä‘iá»u nà y, trong bữa ăn tối, Lan Chi là m ra vẻ tình cá» há»i Duy:
- À, anh SÆ¡n có là m việc ở chá»— em nữa không hả Duy? Nếu gặp thì bảo là chị gá»i lá»i thăm anh ấy nhé.
- Anh ấy vẫn là m cùng chá»— vá»›i em. Hôm ná», em có kể chuyện chị vá»›i lÅ© nhóc đến đây chÆ¡i, anh ấy cÅ©ng há»i thăm chị mà em quên không nói lại, - Duy đáp.
“Váºy chắc là Kiên không đến Berlin rồi. Nếu không, Ãt nhất SÆ¡n cÅ©ng phải báo cho Duy tin đóâ€, Lan Chi nghÄ©. Tá»± nhiên, cô thấy bá»±c bá»™i vá»›i chÃnh mình. “Sao mình lại dá»… tin đến thế nhỉ, nghe lão Tà i “ủng†nói vu vÆ¡ má»™t câu nhÆ° váºy mà cÅ©ng tin ngay được.â€
Còn sáu ngà y nữa là hết tháng bảy. Tuy lÅ© trẻ con vẫn quấn quýt nhau nô đùa cả ngà y không biết chán ( kể cÅ©ng lạ: ngôn ngữ giao tiếp của chúng là má»™t sá»± pha trá»™n hết sức liá»u mạng ba thứ tiếng Việt-Pháp-Äức, váºy mà chúng hiểu và thân nhau rất nhanh), nhÆ°ng Lan Chi đã nghÄ© đến chuyện vá» sá»›m và i hôm để là m vui lòng chồng. “Ngà y mai, mình sẽ ra ga xem mua vé tà u thế nà o, rồi sau đó sẽ gá»i Ä‘iện báo ngay cho anh ấyâ€, cô dá»± tÃnh.
NhÆ°ng Lan Chi chÆ°a kịp gá»i Ä‘iện nói chuyện vá»›i chồng thì chuông Ä‘iện thoại đã gióng giả vang lên trong bữa ăn tối hôm đó ở nhà Duy. Duy Ä‘i sang phòng bên cạnh nhấc máy nghe rồi gá»i vá»ng ra:
- Chị Chi ơi! Có điện thoại cho chị đấy!
- Anh Trung lại gá»i phải không? Chắc anh ấy sốt ruá»™t rồi. Thôi có khi ngà y mai chị Ä‘i mua vé tà u vá», Duy ạ, - Lan Chi vừa bÆ°á»›c vá» phÃa em trai vừa nói.
- Không, không phải anh Trung đâu, - Duy đáp. - Anh Kiên muốn nói chuyện với chị, anh ấy đang ở nhà anh Sơn.
MÆ°á»i mấy năm trá»i ngăn cách hiện tại vá»›i quá khứ dÆ°á»ng nhÆ° vụt biến Ä‘i khi Lan Chi bÆ°á»›c đến bên máy Ä‘iện thoại. Cô hÃt má»™t hÆ¡i dà i để tá»± trấn tÄ©nh rồi nháºn ống nghe từ tay Duy.
- Alô... - cô nói bằng má»™t giá»ng ngáºp ngừng và hÆ¡i yếu á»›t.
- Lan Chi phải không?
Giá»ng nói vang lên ở đầu dây bên kia thân thuá»™c đến ná»—i tá»± dÆ°ng Lan Chi có cảm giác nhÆ° nghẹt thở. Trong khoảnh khắc, cô thấy mình nhÆ° Ä‘á»™t ngá»™t rÆ¡i và o má»™t khoảng trống bồng bá»nh: không còn thá»i gian, không còn không gian, chỉ còn cô và anh giữa những ká»· niệm quay cuồng.
|
|
|
| |