Vợ chồng Nghiệp xuống Nha Trang ở chơi đã trót tuần rồi, ở nhà hàng lớn tại mé biển.
Lúc nầy còn ngọn gió chướng ngoài biển thổi vào, nên khí hậu rất mát mẻ, làm cho con người khoẻ khoắn vô cùng.
Nghiệp đã đem vợ đi viếng thăm mọi nơi, viếng y viện Pasteur, viếng cả sở cá, viếng mấy lều nước mắm, viếng cầu Bô-na-ga, viếng tháp Thiên Ý A Na, rồi còn vô xem thành Khánh Hoà và ra tới Đèo Rù Rì mà thưởng thức cảnh u nhàn tịch mịch. Ở đây cô Loan thích nhứt là thích sáng sớm và chiều mát cùng chồng dọc theo bãi biển mà xem gió đùa nước tràn lên bãi cát, nghe gió đập vào vào gành đá tiếng dội vang rền, xa trông mấy hòn xanh dờn nằm nối đuôi phía ngoài để che đậy cho vịnh Nha Trang êm ấm.
Thế mà chiều bữa nay vợ chồng Nghiệp lại bảo sốp phơ với thợ máy đem xe ra đặng đi vòng quanh các nẻo đường trong châu thành mà chơi. Xe đi chậm chậm, gió thổi hiu hiu, gây ra hoàn cảnh khuyến khích trí lạc quan, mở mang lòng quảng đại.
Lối 6 giờ chiều, xe chạy gần tới nhà ga, bỗng nghe tiếng síp lê inh ỏi. Nghiệp nói đó là chuyến xe lửa chiều ra tới. Cô Loan liền kêu Sáu Bính biểu ngừng trước nhà ga đặng xem hành khách xuống xe chơi.
Xe đậu sát lề. Vợ chồng Nghiệp bước xuống rồi dắt nhau đi bách bộ trước cửa nhà ga mà chơi. Sốp phơ với thợ máy cũng leo xuống đứng hút thuốc.
Thiên hạ trong nhà ga túa ra, đủ hạng người, có trẻ có già, có đàn bà, có đàn ông, kẻ xách giỏ, người bưng thúng, kẻ dắt con, người rước vợ.
Cô Loan vịn vai chồng đứng mà coi. Một người lớn tuổi vóc ốm, để râu mép, trên mặc áo bành tô nỉ đen, dưới mặc quần kiểu Việt lụa trắng, chân mang giày cao su bố trắng, tay cầm gậy tre, đầu đội nón nỉ xám, ôm một gói nhỏ bao nhựt trình, ở trong ga bước ra, rồi đi ngang chỗ vợ chồng Nghiệp đứng.
Cô Loan la hai tiếng “ý kìa!” rồi cô bước tới chặn đường mà chào:
- Con xin chào Quan lớn. Quan lớn ở ngoài này hay sao?
Người ấy đứng lại ngó cô Loan, bộ ngạc nhiên, nên du dự một lúc rồi mới đáp.
- Ừ, tôi mới ra tới.
- Quan lớn ra chơi rồi chừng nào về.
- Có lẽ mai về... Chưa nhứt định.
- Xưa rày quan lớn ở đâu? Anh Hai con muốn biết chỗ quan lớn ở, nhưng hỏi thăm thì không ai biết mà chỉ.
- Tôi đi chơi..Muốn biết chỗ tôi ở làm chi?
- Hôm con đám cưới, anh Hai con muốn biết chỗ quan lớn ở đặng gởi thiệp mời.
Người ấy trề môi, rùng vai mà đáp:
- Mời làm chỉ.. Còn tình nghĩa gì nữa mà mời.
Người ấy bỏ đi, không cần từ giã.
Cô Loan châu mày, lộ sắc bất bình, ngoắt anh Tý Cầu lại, đưa tay chỉ người vừa mới nói chuyện với cô đó mà dặn nho nhỏ:
- Anh Tý nom theo ông đó coi ông đi đâu, vào nhà nào, rồi trở lại nói cho tôi biết. Anh đi xa xa, giả bộ đi chơi, đừng để ông nghi anh rình ông. Đi dọ xong rồi anh trở lại đứng đây mà chờ. Xe tôi sẽ trở lại rước anh.
Tý Cầu tuy ít nói song lẹ trí, bởi vậy vừa nghe huấn lịnh thì anh gặc đầu bước đi liền, đi chậm chậm theo ông nọ, đi cách ông chừng vài ba chục thước, lấy thuốc đốt mà hút, bộ như người thong thả đi chơi. Nghiệp bước lại gần hỏi vợ:
- Em sai anh Tý Cầu đi đâu chơi vậy?
- Nom theo coi ông già ghẻ của em đi đâu. Nghiệp chưng hửng, nhìn mặt vợ mà hỏi:
- Ông già ghẻ của em là ông đó à? Phải là ông Phủ gì đó hay không?
- Phải, ông Phủ Võ Như Bình.
- À... Võ Như Bình. Anh Hoàng có nói, mà qua quên. Sao em không tiến dẫn quan đặng qua chào ông?
- Không được. Bộ Ông thù em quá. Em vừa nói tới đám cưới của em thì ông đáp cụt ngủn rằng ông không còn tình nghĩa gì nữa mà biết tới việc đó, rồi ông ngoe ngoảy bỏ đi, không thèm ngó mặt em. Thôi, lên xe xuống mé biển hứng gió một chút rồi sẽ trở lại đây mà đón anh Tý Cầu.
Vợ chồng nghiệp lên xe. Cô Loan dặn Sáu Bính chạy thật chậm, xuống mé biển rồi chạy vòng theo đó chơi.
Nghiệp hỏi vợ:
- Ông cha ghẻ đó ở ngoài này ra hay sao?
- Em không hiểu được. Em hỏi ông thì ông nói ông ra chơi. Em hỏi ông ở đâu và chừng nào về thì ông không chịu nói, vì vậy nên em mới cậy anh Tý Cầu lén nom theo coi đó.
- Qua chắc ổng ở ngoài nầy. Ông đi đâu vô miệt trong rồi về đó, chớ không phải ở Nam Việt mới ra bữa nay.
- Sao anh dám chắc ông ở ngoài nầy?
- Ông làm tới chức Tri Phủ, mà ăn mặc như vậy, lại không có hành lý chi hết, thế thì có phải ở Sài Gòn mới ra đâu. Nếu ông ra nghỉ hứng gió, ít nữa ông cũng mang theo ít bộ quần áo, phải có hoa ly, phải mặc áo dài đàng hoàng chớ.
- Anh nói có lý lắm. Thuở nay ông có đi đâu xa ông cũng mặc áo dài luôn luôn, duy có đi vô ruộng ông mới mặc áo bành tô nỉ. Nếu ông mặc thế nầy đặng đi xe cho gọn, thì ít nữa ông cũng đem khăn đen áo dài theo. Ông cầm có một cái gói nhỏ xíu, đựng không tới một bộ đồ mát, thì chắc ông đi đâu mà về đây, hành lý ông đã để ngoài nầy.
- Đã vậy mà hồi nãy bước ra thì ông đi liền, không bợ ngợ như người mới xứ lạ.
- Phải lắm. Mà ông lại đi bộ nữa chớ. Thôi trở lại ga đón anh Tý Cầu coi ảnh dọ hỏi thế nào.
Xe đi giáp mé biển rồi trở lại đậu trước nhà gạ Không thấy Tý Cầu, vợ chồng Nghiệp bèn bước xuống đi vô ga chơi. Hành khách đã bắt đầu đem đồ lại, chờ xe tối Hà Nội đặng vô Sài Gòn.
Một lát Tý Cầu trở lại xe, đứng nói chuyện với Sáu Bính. Vợ chồng Nghiệp ra dọ hỏi thế nào.
Tý Cầu nói:
- Ông đó ở trong xóm trồng rau cải phía sau đây. Đi khỏi hòn núi nhỏ thì thấy xóm đó, nằm về phía tay mặt. Ông ở trong một gian nhà tranh nhỏ, chung quanh trồng rau trồng cải giáp hết.
Cô Loan hỏi:
- Nhà đó của ai vậy? Anh có hỏi thăm hay không?
- Thưa, tôi chắc là nhà của ông, bởi vì khi tôi thấy ông quẹo qua bờ nhỏ mà vô xóm, tôi sợ mất dạng, tôi đi thúc lại gần. Tới nhà đó, ông xô cửa rào mà vô, đứng ngó mấy liếp cải, rồi kêu thằng Lung om sòm mà hỏi:“Tao đi ba nữa rày, mầy ở nhà mỗi bữa mầy có tưới cây hay không, mà sao đất khô khóc như vầy?“ Tôi bước thẳng lại nhà ở một bên đó, tôi thấy một bà già đương cắt rau thơm, tôi đứng lại làm bộ coi chơi. Tôi kiếm cớ nói chuyện với bà, lần lần tôi hỏi thăm ông ở một bên, thì bà nói ông khách Sài Gòn đó ra mướn nhà mướn đất ở trồng rau cải hai tháng naỵ Ông đi Sài Gòn ba nữa rày, mới thấy ông trở về đó.
Loan ngó chồng mà cười và nói:
- Thật anh đoán trúng ngaỵ Anh làm thầy bói chắc đông khách hàng lắm.
Hết thảy lên xe đi chơi nữa, đi đến tối mới trở về nhà hàng.
Ăn cơm tối rồi vợ chồng Nghiệp vào phòng. Nghiệp thấy vợ từ hồi tối tới bây giờ, vì gặp cha ghẻ, sanh lo ngại trong lòng, nên hết vui. Nghiệp mới hỏi:
- Quan Phủ hồi trước làm bạn với bà thân của em được bao lâu, mà nay gặp em Ngài lãnh đạm quá vậy?
- Không phải lãnh đạm mà thôi, Ngài thù em lắm chớ. Mà đối với anh Hai, Ngài còn thù nhiều hơn nữa.
- Em có thể nói cho qua biết tại sao mà sanh ác cảm như vậy không? - Bổn phận em là phải cho anh biết rõ việc nhà của em, không nên giấu chi hết. Từ hôm đám cưới đến nay em chưa nói, là vì em nghĩ việc đó không mấy vui, nên không cần phải nói gấp. Hôm nay nhơn dịp nầy em sẽ tỏ hết cho anh rõ. Em sanh ra chưa đầy tháng thì ba em mất. Theo lời bà ngoại em nói lại, lúc ấy anh Hoàng mới được 3 tuổi. Vì ngoại em ở có một mình hiu quạnh, nên má em về ở chung với ngoại em. Bên nội em cũng giàu như bên ngoại, bởi vậy ba em để lại gia tài lớn lắm. Má em thừa hưởng gia tài ấy mà nuôi anh Hoàng với em. Má em về Bình Thuỷ chưa được bao lâu, thì ông già ghẻ em đó, lúc ấy đứng thông ngôn cho quan lớn Chánh Chủ tỉnh, oai thế lẫy lừng, quan yêu dân chuộng, cậy mai mối mà cưới má em. Ngoại em gả, rồi mua cho một căn nhà ở Cái Khế đặng ở với nhau rồi đi làm việc cho gần, còn anh Hoàng với em thì ngoại em bắt ở với ngoại em. Vì má em hưởng gia tài của ba em, nếu cải giá sợ bà con bên nội em bắt lỗi lấy gia tài lại đặng gìn giữ gia tài cho anh Hoàng và em, nên má em lấy chồng khác mà không dám làm hôn thú cho rành rẽ. Ngoại em nuôi em với anh Hoàng, chừng lớn khôn cho ăn học. Sau ngoại em cho anh Hoàng qua Pháp, còn em thì để học Nhà Trắng(#21) rồi đem qua Nữ học đường. Chừng ngoại em mất rồi, má em mới bắt em về để coi nhà bên Bình Thủy, đôi ba ngày mới lên thăm một lần. Còn ông già ghẻ em thì hồi nhỏ ông làm thầy Thông, sau làm Huyện Phủ, ông mắc việc quan, có giổ chạp ông mới lên Bình Thủy, nên em ít có dịp gặp mặt ông. Năm ngoái làng với dân kiện ông lung tung quá, nghe nói kiện nhiều khoản lộng quyền hà lạm công nho nhứt là hối lộ, nên ông bị đổi vô Hà Tiên. Ông xin hưu trí rồi trở về, ra tranh cử Hội đồng quản hạt. Bị thất cử, ông buồn nên ông bỏ đi chơi hoài. Anh Hoàng ở Pháp về chưa đặng bao lâu thì má em bịnh. Má em có nói cho anh Hoàng biết gia tài bên nội bên ngoại, má em giữ gìn cho ảnh đủ hết. Má em có đứng bộ thêm 400 mẫu ruộng, ấy là ruộng của cha ghẻ em mua, rồi cậy má em đứng hộ giùm chớ không phải của má em. Anh Hoàng không tin, nhưng không dám cãi cho lắm, sợ má em buồn. Cách vài ngày bịnh má em trở nặng. Anh Hoàng đánh dây thép cho cha ghẻ em haỵ Ông trở về tới nhà thì má em mất, đã liệm rồi. Cuộc tống táng má em vừa xong, thì cha ghẻ em biểu anh Hoàng với em phải làm tờ sang 400 mẩu ruộng mua mấy năm sau này cho ông đứng bộ, vì ruộng ấy ông mua rồi mượn má em đứng bộ giùm, chớ không phải ruộng của má em. Anh Hoàng không chịu, và em cũng không bằng lòng. Ông cãi không lại anh Hoàng, rốt cuộc ông xuống nước xin 100 mẫu ruộng với 20 ngàn bạc mà thôi. Anh Hoàng cũng không chịu, ông giận chúng tôi, ông mắng chúng tôi là quân ăn cướp, rồi lấy quần áo bỏ vào hoa ly mà đi. Anh Hoàng tưởng ông giận lẫy bỏ đi chơi, nên lấy ra 5 ngàn đưa cho ông. Ông không thèm lấy, rồi kêu xe kéo đi mất; từ đó tới giờ ông không trở về, hôm đám cưới không biết ông ở đâu mà mời. Ông giận em với anh Hoàng thì giận chớ ruộng của má em đứng mà sang tên cho ông sao được. Nếu ông ở đó thì anh Hoàng sẽ châu cấp cho ông mãn đời. Ông muốn đi chơi, thì lấy đôi ba ngàn vậy được, chớ má em mất rồi ông biểu chia sự sản cho ông, cái đó không thể nào anh Hoàng chịu. Em cũng vậy.
Nãy giờ Nghiệp ngồi chăm chỉ nghe, không nói một tiếng chi hết. Chừng cô Loan nói dứt, Nghiệp suy nghĩ một chút rồi nói:
- Chuyện nầy là chuyện riêng của Hoàng, không lẽ qua làm tài khôn xen vô cho lộn xộn. Nhưng chuyện nầy cũng can hệ đến em. Làm chồng em, qua được phép phân trần trái phải với em, để bảo hộ hạnh phúc chung của gia đình, để giữ gìn cho cảnh đời của em luôn luôn thơi thới tốt tươi, sáng lạng, chẳng có một điểm ưu phiền hay hối hận. Vậy qua xin phép hỏi cho biết rõ khúc chiết của câu chuyện rồi qua bình tĩnh nương theo công lý mà giãi bày cái hay với cái dở cho em nghe. Em nên thành thật mà trả lời với qua, đừng thiên vị bà thân mẫu là đứng sanh thành của mình, mà cũng đừng hờn giận ông cha ghẻ là người đoạt tình yêu của cha mình đã quá vãng. Bây giờ qua hỏi em: “vậy chớ em nói ông Võ Như Bình làm việc ở Cần Thơ từ hồi em mới sanh, nghĩa là hai mươi mấy năm trường, làm thông ngôn rồi làm Huyện Phủ, luôn luôn ông được quan yêu dân chuộng, thanh danh rực rở, quyền thế lẫy lừng, ông có tạo ra một sự nghiệp gì hay không? Nhiều ông khác không được quyền cao bằng ông, mà ông sắm ruộng vườn nhà cửa đủ hết.
Cô Loan suy nghĩ rồi mới đáp:
- Việc đó em không biết. Hơn 20 năm nay ông ăn của người ta nhiều lắm, siết họng đến nỗi dân oán hận kiện thưa ông phải bị đổi, có lẽ ông có tiền nhiều chớ sao lại không.
- Theo con mắt qua, thì thấy ông không có nhà cửa, không có ruộng vườn riêng. Nếu có thì mấy tháng nay ông về đó mà dưỡng nhàn, chớ sao lại ra đây mướn một lều tranh với khoảng đất mà trồng rau cải.
- Dầu ông không có ruộng vườn nhà cửa, thì ông có bạc tiền. Ông để trong mình, hoặc ông để trong nhà băng làm sao mình biết được.
- Bạc tiền chắc cũng không có bao nhiêu. Có tiền nhiều thì đến ngày già gặp vận xấu nầy tự nhiên đem ra mà hưởng cho khoẻ tấm thân. Dầu muốn tìm yên ổn thì thiếu chi cách sung sướng, cần chi phải vùi thân trong xóm cải. Ấy vậy qua tưởng ông nói 400 mẫu ruộng ông mua mà mượn má đứng bộ, có lẽ không phải là lời gian dối. Qua nghĩ tiền bạc ông tom góp được của người ta ông đổ trút vào mua 400 mẫu ruộng đó hết, hay là ông đóng góp vô đó một phần hoặc lớn hoặc nhỏ, rồi má góp vô một phần. Nếu em với anh Hoàng lấy hết số tiền đó, qua sợ bất công bình.
- Anh nói hơi binh cha ghẻ em quá.
- Qua có bà con dòng họ gì với ông mà binh. Ông họ Võ còn qua họ Lê, làm sao mà bà con. Huống chi thuở nay qua không nghe tên hay thấy mặt ông. Gặp hồi chiều đó là lần thứ nhứt.
- Em nói chơi vậy mà.
- Việc đó em nên suy nghĩ lại, đặng ngày sau khỏi ăn năn.
- Ối! Tiền ông bóc lột nên trời khiến ông không được hưởng, ấy là lẽ trời định.
- Nếu quả bốc lột mà mua ruộng đất đó, thì em càng không nên lãnh mà hưởng. Em cho thói bốc lột là thói xấu hay thói tốt?
- Thói ăn cướp mà tốt nỗi gì?
- À, em biết thói bốc lột là thói ăn cướp! Vậy thì em lãnh của bốc lột làm chỉ Bọn cướp họ giựt của người nầy đem cho người khác. Người quân tử đương nghèo đói cũng không thèm thọ của ấy, chẳng luận tranh giành với bọn cướp. Sao em lại tranh giành của bốc lột?
Cô Loan ngồi suy nghĩ, mặt lộ vẽ ăn năn hối hận.
Nghiệp muốn phá nỗi khổ tâm của vợ, bèn chậm rãi nói:
- Ở đời nên kết thân, chớ không nên kết oán. Việc nầy em phải bàn lại với anh Hoàng. Cha ghẻ mà kết nghĩa với mẹ mình đến 25 năm, dầu mình không chịu ơn dưỡng dục, song mình cũng nương nhờ quyền thế của người ít nhiều. Không có tình thì có nghĩa, mình không nên phụ bạc, để cho người phải ưu phiền lúc vất vả lúc hết thời. Lúc anh Hoàng cương quyết không chịu đổi thái độ, thì em phải làm thế nào đặng ngày sau nhớ đến ông cha ghẻ, em khỏi buồn rầu hoặc hối hận.
Cô Loan cảm động nên cô thở dài, rưng rưng nước mắt. Cô bối rối trong lòng nên cô hỏi:
- Em phải làm sao đây? Nghe lời khuyên của anh em ăn năn quá. Thật em với anh Hoàng chống cự sự đòi hỏi của cha ghẻ, chúng tôi tỏ nhiều lời vô tình và khắc bạc quá. Bây giờ làm sao mà chuộc cái quấy đó? Xin anh chỉ đường cho em đi. Em quyết làm theo liền, đặng khỏi hối hận.
- Nhờ anh Tý Cầu dọ dẫm, em được biết chỗ ẩn cư rồi. Vậy em nên tìm tới mà xin lỗi ông. Luôn dịp em để cho ông một số tiền và hứa chừng về nhà sẽ bàn lại anh Hoàng về sự chia ruộng đất để giúp ông sung sướng mãn đời.
- Em sẽ làm theo lời anh dạy. Sáng mai em đi... Cha chả, ông ghét em quá, thái độ của ông đối với em hồi chiều đó đủ thấy ông không muốn gặp mặt em. Em sợ lại nhà, ông không thèm tiếp. Mà dầu ông tiếp em cũng không đủ lời nói cho ông cảm động. Vậy anh có thể thay mặt cho em mà đi được hay không. Anh làm trung gian mà giảng hoà cho hai bên hết phiền giận nhau, coi thế dễ hơn. Nếu ông nhận lãnh tiền bạc của em, tức ông hết giận em, thì bữa khác em sẽ tới thăm ông.
- Được. Qua có quyền thay mặt cho em. Sáng mai qua đi cho.
Chú thích:
(21-) trường nữ do nhà thờ quản lý, còn gọi là trường bà phước
Thừa dịp trở về Sài Gòn lãnh tiền hưu trí, ông Võ Như Bình có mua hột đậu trắng với hột đậu bắp, nên buổi sớm mai nầy, trong lúc thằng Lung xách nước giếng mà tưới cải, thì ông mặc áo cụt quần đùi, đi thẩn thơ trong rẫy, lựa chỗ đất trống đặng ương đậu mới mua.
Bác vật Nghiệp đi trước, có Tý Cầu theo sau, bước trờ tới, thấy Như Bình, vì với gặp hôm qua nên biết liền. Nghiệp xô cửa rào bước vào, khoác tay biểu Tý Cầu đứng ngoài.
Như Bình đứng ngó Nghiệp trân trân, không hỏi, không nói chi hết. Nghiệp đi thẳng tới trước mặt Như Bình cúi đầu chào.
- Bẩm quan lớn, con xin chào quan lớn.
Như Bình nhìn Nghiệp và hỏi:
- Ai đây? Tôi không biết.
- Bẩm con, con là Lê Thành Nghiệp...
- Lê Thành Nghiệp?... Nghiệp!
- Bẩm con là chồng của Loan.
- À! Nghiệp chồng Loan.! Trớ trêu quá!... Nghiệp... Loan... Con... Con tới đây làm gì?
- Bẩm, con xin phép hầu chuyện với quan lớn một chút. Như Bình chảy nước mắt, nghẹn cổ, đứng nhìn Nghiệp không nói được. Tình cảnh ấy làm cho Nghiệp rất cảm động. Nghiệp thấy hoàn cảnh thuận tiện, muốn thừa dịp mà làm cho tròn nhiệm vụ mình đã hứa với vợ, nên quyết xấn tới liền, quyết khởi đầu nói chuyện, bởi vậy Nghiệp nói tiếp:
- Xin quan lớn vô nhà cho com bẩm việc riêng.
Như Bình ngẩn ngơ đáp:
- Con!... Nói chuyện riêng!... Xin lỗi cậu, cậu là chồng của Loan, nên chắc cậu vui lòng cho phép tôi kêu cậu là con chớ?
Nghiệp vội vã đáp:
- Bẩm phải. Con là con rể. Quan lớn kêu bằng con là phải lắm. Có chi đâu mà quan lớn ái ngại.
Như Bình nhích mép cười, đứng chần ngần mà nghĩ cuộc đời thật là trớ trêu, không biết đâu mà liệu trước. Con ruột mình đã phụ phàng, bỏ rơi từ nhỏ, bây giờ nó tìm đến mà thăm mình, lại xưng là con. Cha ruột mà không được nhìn con, vì nhìn nhận thì nó biết rồi nó hết kính, đã khinh bỉ mà lại oán thù nữa. Tuy vậy mà sầu thế nào cũng phải uống cạn hết ly nước đắng cho tới hết. Ông nói nho nhỏ: “Vô đây, con”, rồi chậm rãi đi vô nhà. Nghiệp đi theo sau.
Ông chỉ một cái ghế mời Nghiệp ngồi. Ông kéo ghế ngồi ngay trước mặt, mắt châm bẩm ngó Nghiệp từ trên đầu xuống tới chưn. Nghiệp muốn để cho ông khởi đầu mà nói chuyện đặng dọ tình ý ông, nên cứ lặng thinh không nói chi hết.
Ông nhìn một hồi rồi thân mật hỏi:
- Sao con biết chả Tôi vô phép xưng cha, xin đừng phiền.
- Bẩm, con đâu dám phiền.
- Cảm ơn. Toi cứ nhớ tôi là cha ghẻ của con Loan, nên tôi mới vô phép như vậy. Sao biết tôi ở đây mà đến?
- Bẩm, hồi chiều hôm qua, vợ chồng con đứng chơi trước gạ Vợ con thấy quan lớn, nó bước lại mà chào, rồi nó nói nên con mới biết. Vợ con lại có mượn anh thợ máy nom theo coi cho biết chỗ quan lớn ở. Nhờ vậy mà bữa nay con mới biết mà lại đây.
- Nghe nói con qua Pháp mà học, con thi đậu bằng Bác vật phải hôn? - Bẩm, phải.
- Giỏi lắm.Tôi mừng cho con... Nghe nói con làm chủ hãng xe hơi trong Sài Gòn, phải hôn?
- Bẩm, con giúp với ba con mà cai quản hãng xe hơi của ba con lập thuở nay.
- Anh em con Loan ở với tôi quấy lắm, vô tình bội nghĩa, khắc bạc. Tuy vậy mà con cưới con Loan làm vợ, thì phải lắm. Cuộc tình duyên nầy có lẽ là cái định mạng của ông Trời.
Nói tới đây Như Bình ngừng mà thở dài. Ông chúm chím cười, rồi ông lại châu mày cúi mặt, bộ Ông tư lự lắm. Nghiệp nín khe, đợi ông nói cho hết ý, coi ông giận Loan chỗ nào, rồi sẽ lựa lời mà can gián.
Như Bình nói tiếp:
- Con Loan giàu lắm. Nó có phần ăn bên nội bên ngoại để lại, huê lợi mỗi năm trên 30 ngàn thùng lúa. Mà nó còn đoạt hết ruộng của tôi nữa, ruộng đó tới 400 mẫu, số lúa mướn không dưới 15 ngàn thùng. Gia tài đó phải chia hai với anh hai nó. Mà chia thế nào nó cũng có từ 500 tới 700 mẫu đất, mỗi năm huê lợi trên 20 ngàn thùng lúa. Con cưới được con Loan, con có phước lắm. Vợ chồng có hôn thú, cưới theo chế độ công cộng của luật hộ Việt Nam. Vợ chồng có tài sản bao nhiêu cũng nhập chung mà hưởng chung. Ấy vậy con có cũng quyền hưởng tài sản của con Loan như tài sản của con.
- Bẩm quan lớn, con cưới Loan là tại duyên nợ chớ không phải tại con biết Loan giàu, con mong hưởng sự nghiệp của Loan mà cưới.
- Phải rồi, phải rồi! Mong làm chị Không thèm mong, rồi tự nhiên được, còn mong quá nhiều khi hỏng. Tôi có kinh nghiệm về sự đó. Tôi đã trải qua đường đó rồi. Những người lập chí tấn thủ họ nói hễ muốn thì phải được. Từ nhỏ tôi cũng lập chí như vậy. Thật tôi được thành công. Mà thành công rồi cũng như không, chung cuộc không được hưởng chi hết. Bây giờ tôi tin định mạng thiêng liêng, tôi không muốn khoe trí ỷ tài nữa. À con muốn nói chuyện riêng với tôi, là chuyện chi?
- Bẩm quan lớn, vợ con cậy con đến đây thay mặt mà yêu cầu quan lớn xá tội cho nó. Thật vợ con muốn tự mình xin lỗi, nhưng vì chiều hôm qua nó thấy quan lớn còn giận nó quá, nên nó chưa dám đi.
- Thật hôm qua tôi thấy mặt con Loan thì tôi nổi giận dằn không được... Thôi, nếu nó biết lỗi nó cậy con thay mặt xin lỗi cho nó thì đủ rồi, chẳng cần nó phải gặp tôi nữa. Con cũng vậy, con thay mặt lại đây một lần nầy mà thôi. Sau nó có cậy nữa con đừng đi. Cảnh đời dĩ vãng của tôi, tôi đã chôn rồi, tôi còn lập thế mà chôn thêm sâu nữa. Tôi xin tất cả mọi người đừng có mà bươi móc lên, bươi móc lên tôi đau khổ, chớ không lợi ích chi.
- Bẩm quan lớn, vợ con hối hận lắm. Con xin quan lớn hỉ xả, đừng có phiền nó nữa. Hồi hôm nó bàn tính việc nhà với con. Nó nói chừng về Sài Gòn nó sẽ cắt nghĩa chỗ phải chỗ quấy lại cho anh Hoàng nghe và buộc anh Hoàng phải liệu thế nào làm cho quan lớn sống trong an vui, sung sướng mãn đời, không nên để cho quan lớn ưu phiền hay vất vả.
- Con về nói lại với con Loan rằng tôi rất hài lòng mà hay nó ăn năn hối hận. Mà tôi cũng rất cảm tình nó muốn cho tôi hưởng chút hạnh phúc trong khoảng đời sống sót cuối cùng nầy. Con Loan biết hối hận, há tôi lại không biết sao. Tôi còn hối hận nhiều hơn con Loan nữa. Lại nó hối hận nó có thể nói cho người ta biết đặng nhẹ bớt nỗi lòng, ngặt tôi hối hận mà không than thở với ai được, đó mới thật là khổ!
Nghiệp đứng dậy móc túi lấy 5 ghim giấy(#22) một trăm để trên bàn rồi chắp tay nói:
- Bẩm quan lớn, trong lúc chờ đợi anh Hoàng liệu định, vợ con muốn cho quan lớn thấy liền sự thành tâm hối hận của nó, nên nó cậy con đem giùm cho quan lớn 5 ngàn đồng bạc đặng quan lớn xài đỡ. Con xin quan lớn vui lòng nhận số bạc nhỏ mọn nầy, quan lớn nhận thì vợ con nó mới chắc ý quan lớn đã tha lỗi cho nó.
Như Bình ngó mấy ghim giấy bạc rồi ngó Nghiệp trân trân, bỗng ông bật cười lớn lên, cười ngất rồi im lặng bộ suy nghĩ lắm. Nghiệp trở lại ghế mà ngồi.
Ông lắc đầu nói:
- Đã trớ trêu lắm rồi, mà còn trớ trêu thêm nữa làm chỉ Ai bày cho con Loan đem tiền giúp tôi?... Chắc là con bày chớ không phải ai vô đây. Con bày đặng đem tiền cho tôi phải hôn?
- Bẩm không. đó là sự thành tâm của vợ con, tự nó muốn chớ không phải tự con bày. Thật con có giảng giải chỗ quấy cho vợ con nghe mà thôi, chớ con không có ép buộc hoặc bày mưu chút nào hết.
- Tôi không thể thọ lãnh số tiền nầy. Con đem về trao lại cho con Loan. Tôi rất cảm ơn con. Con nói giùm lại với con Loan tôi cũng cảm ơn nó nhiều lắm. Tôi cũng xin con thay mặt cho tôi mà khuyên con Loan đừng tính giúp bạc tiền, đừng tính cấp ruộng đất cho tôi làm chi.
- Quan lớn nói vậy té ra quan lớn chưa hết giận vợ con với anh Hoàng.
- Không, không. Con không hiểu ý tôi. Tôi không còn giận Loan hay giận Hoàng nữa. Tôi không giận ai hết. Tôi cũng không giận tôi. Tôi đây tức là thiên hạ. Nếu tôi giận tôi, té ra tôi giận cả thiên hạ hay sao? Sở dĩ tôi không nhận lãnh số tiền nầy, mà cũng không cho giúp ruộng đất gì nữa, là vì tôi không muốn các con cấp dưỡng tôi mà thôi. Lời tôi nói đây là lời thành thật, không phải nói lẩy, hay có ẩn ý chê nhiều chê ít.
Như Bình vói lấy ghim giấy xăng mà trao lại cho Nghiệp, Nghiệp năn nỉ. Ông ngắt lời. Ông nhét bạc vào túi Nghiệp mà nói:
- Con nói lại với con Loan rằng tôi vay nhiều, nên bây giờ tôi phải trả. Nợ của tôi là nợ thiêng liêng, nợ u ẩn. Dầu không thấy chủ nợ, mà chủ nợ luôn luôn qua lại trước mắt kêu réo mà đòi. Những nợ ấy các con không làm sao mà trả thế được. Riêng một mình tôi trả được mà thôi. Phải trả, không phép chối từ hay trốn tránh. Vậy Loan cũng như Hoàng, hay là con... là chồng con Loan... mấy con đừng lo cho phần tôi, lo thất công lại vô ích. Nói dứt lời Như Bình đứng dậy, Nghiệp cũng đứng theo, Nghiệp thấy ông cũng chán nản thì động lòng, muốn khuyên giải; mà kiếm chưa được lời, thì ông vỗ vai Nghiệp mà nói:
- Thôi, con về đi, về nói cho con Loan biết rằng tôi không còn giận nó hay giận thằng Hoàng nữa. Tôi chúc cho vợ chồng con Loan nối tóc trăm năm, vợ chồng hòa hiệp an vui, con cái đông đảo, gái hiền trai khôn, trai gái hiệp nhau mà giúp tông môn rực rỡ... Thôi con về...
Ông xô Nghiệp, miệng cười mà nước mắt chảy hai hàng.
Nghiệp cảm động, không nói được, chỉ cúi đầu từ giã ông rồi bước ra cửa. Ông đứng ngó theo cho đến khi Nghiệp đi khuất rồi, ông lấy khãn lau nước mắt rồi lại ngồi chống tay trên bàn mà khóc nữa.
Từ sớm mai, cô Loan cứ lục đục ở trong phòng mà chờ chồng. Nghiệp về mở cửa phòng mà bước vô, mặt buồn hiu. Cô Loan nghi việc giảng hòa không thành. Nghiệp móc túi lấy 5 ngàn đồng bạc mà bỏ trên bàn và lắc đầu nói với vợ:
- Ông không chịu lấy.
- Chắc ông giận em lắm, phải hôn anh?
- Không, ông hết giận rồi. Nhưng ông không cho giúp bạc tiền hay cấp ruộng đất chi hết. Ông hối hận thái quá, hối hận việc ông đã làm. Mà ông cũng chán nản cực điểm , chán nản không muốn vui sướng nữa.
- Bây giờ làm sao?
- Thật qua không biết phải làm thế nào. Người chán nản đến nỗi không cần hưởng vinh hoa phú quí, quyết vùi thân trong bần hàn, trong lao khổ, để trả nợ đời, thế thì làm sao dùng tiền tài mà giúp đỡ cho được.
Nghiệp cởi áo ra, rồi thuật hết việc gặp gỡ Như Bình cho vợ nghe, không bỏ sót một lời nào.
Chừng thuật xong Nghiệp nói:
- Nói chuyện với ông qua cảm động quá. Chừng ra về qua buồn vô cùng.
Tuy đi giảng hòa qua không được thành công theo ý qua muốn, song qua làm ông hết thù oán em và anh Hoàng, nhứt là qua làm cho em không còn hối hận. Ấy vậy qua đi đó không phải đi vô ích.
Cô Loan nói:
- Bữa nào anh dắt em vô thăm ông. Ông không muốn mà mình đi đại, không lẽ ông đuổi xô mà sợ. Nếu ông hết ghét em, có lẽ em năn nỉ ông xiêu lòng.
Chiều bữa sau Nghiệp dắt vợ vô xóm Cải mà thăm Như Bình. Vô đó chỉ gặp một mình tên Lung ở nhà. Hỏi ông thì nó nói ông đi Ba Ngòi hồi sớm mơi. Hỏi chừng nào ông về, thì nó nói không biết, vì ông không có nói ngày về.
Sự gặp gỡ ông Như Bình có ảnh hưởng lạ lùng. Vợ chồng Nghiệp hết hân hoan, hết hăng hái đi chơi nữa. Vài bữa sau vợ chồng sửa soạn đi về. Vô xóm Cải từ giã ông Như Bình thì cũng không gặp được ông. Tên Lung nói ông đi Ba Ngòi chưa về.
Vợ chồng Nghiệp không lẽ chờ hoài nên lên xe mà đi, tính bận về còn ghé Ba Ngòi, Cam Ranh, Phan Rang, Cà Ná, Phan Thiết.
Vợ chồng Bác vật Nghiệp đi du lịch về, dọn ở nhà mới đã được mấy bữa rồi. Theo ý Nghiệp muốn, mà cha mẹ cũng thỏa thuận, bởi vậy anh sốp phơ Bính cũng đã về ở với Nghiệp trong một căn dãy nhà bếp.
Sáng mai chúa nhựt, cô Loan sửa soạn rồi kêu Sáu Bính đem ra xe đưa cô đi chợ mua chút đỉnh đồ cần dùng trong nhà, nhứt là mua vải đặng may màn treo mấy rửa sổ, theo ý Nghiệp muốn.
Cô Loan đi rồi Nghiệp lại bàn viết ngồi đọc sách. Một lát Nghiệp nghe có tiếng xe hơi vô sân, rồ xăng rồi tắt máy.
Nghiệp ngó ra sân, thấy cha mẹ đương xuống xe thì vội vã chạy ra mừng tiếp và mời vô nhà.
Ông Cang đi từ trước ra sau, mặt mày rất vui vẻ. Cô Hiền không thấy cô Loan nên hỏi con:
- Vợ con đi đâu?
- Thưa má, vợ con đi chợ. Xe nó mới ra, kế ba má vô đó. Con biểu nó đi chợ mua vải may màn treo cửa sổ.
- Bất nhơn dữ hôn! Vậy mà má tính ra hỏi coi có cần dùng thứ gì má đi mua cho chớ.
- Mời má ngồi chơi. Một chút vợ con về. Nó nghi chúa nhựt ba má ra chơi, nên chắc nó không đi lâu đâu.
Cang ở phía sau trở vô nhà nói với Nghiệp:
- Nhà xe cũ nhỏ quá, lại vách bằng ván hiểm nghèo lắm. Ba biểu phá bỏ cất lại cho rộng lớn hơn; xây vách tường hẳn hòi. Bây giờ xe ra vô dễ quá, khỏi lo gì nữa.
Nghiệp nói:
- Dạ, nhà xe bây giờ tốt lắm. Chắc chủ nhà trước ổng sắm xe con cóc, nên ổng cất nhà xe nhỏ chứ gì.
Cang day lại nói với vợ:
- Má nó ở đây chơi nghe hôn. Tôi đi về Gò Vấp có chuyện một chút. Má nó muốn chừng trở về tôi ghé rước hay là ở chơi rồi chừng nào muốn về thì xe Nghiệp đưa về?
Nghiệp hớt mà đáp:
- Con mời ba má ãn cơm trưa với con. Ba đi Gò Vấp rồi trở về đây ăn cơm.
- Không có nói trước trong nhà thì ở làm sao được. Phải về trỏng mà ăn, để ông ngoại con ăn cơm một mình ổng buồn.
- Vậy thôi ba khỏi rước má. Chừng nào má muốn về con đưa má về. Cang đi rồi, cô Huyền lại sa lông mà ngồi. Nghiệp theo ngồi gần bên mẹ. Nghiệp hỏi mẹ:
- Má coi vợ chồng con sắp đặt trong nhà như vầy có chỗ nào không vừa ý má chăng?
- Sắm nhà riêng cho vợ chồng con ở, con muốn dọn cách nào tùy ý con, miễn là vợ chồng con vui thì thôi. Hổm nay con đi chơi về, kế dọn nhà lăng xăng, má không có thì giờ mà hỏi thăm việc con du lịch. Vợ con đi chơi coi bộ nó vui hay không?
- Ối! Vui lắm. Vợ con nó mồ côi cha từ nhỏ. Anh Hoàng thì mắc lo ăn học. Không có ai dắt nó đi chơi, bởi vậy nó nhà quê đặc sệt, thấy vật gì nó cũng khoái hết thảy, đi đường Biên Hòa ra Đà Lạt, thấy rừng thấy núi nó nhìn với sắc mặt ngạc nhiên, coi tức cười lắm.
- Con nhà ở ruộng tự nhiên nó quê mùa chớ sao con. Thủng thẳng con tập nó rồi nó cũng lanh như họ chớ gì. Con đừng có cười vợ con quê mùa. Nó còn chất phát, chớ không phải quê mùa đâu con. Nó như cục bột nhồi sẵn để con nắn thứ bánh gì con nắn. Nếu bột mà đã thành bánh rồi con làm sao mà sửa đổi được. Nó còn chất phác, để cho con tập ý tứ nó giống con, đặng vợ chồng hiệp ý đồng tình, ở đời với nhau mới đầm ấm.
- Con dòm thấy vợ con có một tâm hồn đa cảm, lại nói lời phải nó biết nghe theo.
- Ồ! Vậy thì được lắm. Thủng thẳng con dạy nó. Chớ gặp đứa lanh lợi, mà lanh theo thói kim thời, dại đặc mà làm khôn không biết nghĩa nhơn, không nghe lời phải, con gặp thứ đó thì khổ cho con lắm.
- Nhứt là lên Đà Lạt vợ con vui quá.
- Hôm ở Đà Lạt về trước, cậu Hoàng có lên nhà thăm ba má, cậu nói vợ chồng con vui lắm. Ba con nghe nói như vậy ba con mừng dữ.
- Tội nghiệp vợ con, nó vui mà nó cứ theo nhắc nhở con hoài: nó nói mình đi chơi sung sướng, còn bỏ ba ở nhà một mình, ba lo cả cái hãng, nên nó vui mà nó không an trong lòng.
-Vợ con nó biết thương tưởng cha chồng như vậy thì tốt lắm. Ông ở nhà một mình, ổng lo lắng hết thảy, nên coi bộ Ổng cực thật. Nhưng từ nhỏ đến giờ ổng cực đã quen rồi, nên không bao giờ ổng than. Cậu Hoàng về rồi, vợ chồng con xuống Nha Trang chơi vui hay không?
- Ở Nha Trang nhờ ngọn gió chướng mát mẻ, nên ở hứng gió biển thật là khoẻ. Vợ con nhỏ lớn mới được thấy biển lần đầu, nó vui hết sức. Nhưng vợ chồng con ở vừa được một tuần, kế có một chuyện làm cho vợ con buồn, mà con cũng hết vui.
- Chuyện gì vậy? Sao hổm nay không nói cho má nghe?
- Chuyện nhà của vợ con. Chuyện đó không can hệ đến mình, nên con không nói. Để bữa nào anh Hoàng lên, vợ con nó tính với ảnh làm sao nó tính. Con đã cắt nghĩa chỗ phải quấy cho vợ con hiểu rồi. Bây giờ tới phần anh Hoàng nhứt định, con không muốn can dự.
- Chuyện nhà của nó là chuyện gì? Đâu con nói sơ lược cho má nghe coi?
- Ở Nha Trang được một tuần. Một buổi chiều, vợ chồng con lại ga xe lửa chơi. Vợ con nó gặp ông già ghẻ của nó. Nó bước lại chào ông rất lễ phép, nhưng dường như ông không vui mà thấy mặt con, nên ông thốt vài lời mắc mỏ rồi bỏ đi mà không nói chuyện.
- Nó có ông già ghẻ hay sao?
- Dạ, có. Nhưng từ khi bà già mất rồi thì ổng đi đâu không biết, nên hôm đám cưới không có ổng. Chuyện ấy con có nghe anh Hoàng nói, mà con không để ý, nên không hỏi cho kỹ.
- Ông ở ngoài Nha Trang sao?
- Hiện giờ ông ở Nha Trang, nhưng ông là người trong nầy. Ông ở Cần Thơ lâu lắm, ông làm việc tại đó trót 25 năm, ban đầu ông đứng thông ngôn cho quan Chánh Chủ tỉnh, sau nầy ông thăng tới chức tri Phủ rồi hưu trí. Cô Huyền vừa nghe tới đó thì trong lòng lo ngại, lo ngại nhiều, nên ngồi chổm mà hỏi gấp:
- Ông làm Phủ rồi hưu trí: vậy con có hỏi ổng tên chi không?
- Dạ, có. Ông già ghẻ của vợ con tên Võ Như Bình.
- Huý!Võ Như Bình! Thiệt vậy hay sao?
- Má biết ổng hay sao?
Cô Huyền lơ lửng, ngồi lặng thinh một chút rồi mới đáp:
- Không. Má không biết. ..Má có nghe người ta nói tên ông ấy, nhưng má không biết ông.
- Ông Như Bình đàng hoàng lắm. Vợ con nói hồi hưng thời ông cạo dân Cần Thơ sát dạ Ông làm quá dân chịu hết nổi, nên họ lên thưa kiện, làm ông bị đổi, rồi ông xin hưu trí. Hồi nào ông làm hùm làm hổ con không thấy, mà bây giờ ông ở trong chòi tranh, trồng rau trồng cải mà nuôi sống, thật con động lòng quá má à.
- Con có đến nhà ổng hay sao?
- Thưa có.
- Ý! đến nhà ổng chi vậy? Ông đã không thuận với vợ con mà con còn đến nhà ổng làm gì?
- Tại có chuyện như vầy, để con thuật hết cho má nghe. Buổi chiều gặp ông đó rồi tối vợ con nó mới thuật hết việc nhà cho con hiểu. Nó nói bà già con sanh nó rồi, thì ông già con mất. Bên nội bên ngoại của nó đều giàu có hết, có ruộng đất nhiều. Lúc ấy ông Võ Như Bình làm thông ngôn mới nói mà cưới bà già con, mặc dù bả đã có hai mặt con là Hoàng với vợ con. Cưới mà không có làm hôn thú, vì bà già con sợ cải giá chánh thức thì hết được hưởng huê lợi ruộng đất của ông già con. Vợ chồng không giấy tờ nầy ăn ở với nhau trót 25 năm, không có con, song có mua thêm 400 mẩu ruộng để bà già con đứng bộ, vì ông Bình làm quan không phép sắm ruộng đất chỗ ông cai trị. Nãm ngoái bà già con mất, ông Bình biểu anh Hoàng với vợ con làm tờ sang 400 mẫu ruộng đó mà trả cho ông. Anh Hoàng kháng cự không chịu sang bộ, viện lẽ rằng số huê lợi ruộng đất bên nội bên ngoại mỗi năm cộng chung tới 30 ngàn thùng lúa. Bà già con lấy số huê lợi đó mà mua ruộng, có lý nào bây giờ lại giao cho ông Bình được. Ông giận, ông mắng anh Hoàng với vợ con là đồ ăn cướp rồi ông bỏ đi mất cho tới bây giờ. Hôm gặp ông ngoài Nha Trang, vợ con nó cậy anh Tý Cầu nom theo mà dọ coi ông ở đâu và làm việc gì. Anh Tý Cầu trở về nói ông sống vất vả lắm, ở trong một chòi tranh, trồng rau cải để bán lấy tiền mà độ nhựt. Con nghe như vậy con khó chịu quá. Con trách vợ con khắc bạc với cha ghẻ, ở như vậy tổn đức lắm.
- Ối! Chuyện riêng của anh em nó, chuyện xảy ra trước khi con cưới vợ con. Bây giờ con can thiệp làm chi.
- Con xin lỗi má, không phải vậy đâu má. Ở đời mình phải công bình chánh trực. Con cắt nghĩa vợ con nghe rằng ông Bình làm việc lâu năm, ông bốc lột thiên hạ dữ lắm, tự nhiên ông phải có nhiều tiền. Bây giờ ông phải vất vả như vầy, chắc là tiền bạc của ông tôm góp mấy mươi năm ông đổ hết vô 400 mẫu ruộng đó. Dầu bà già con có ra tiền bất quá tiếp cho ông mớ nhấm mà thôi. Vậy số ruộng đó của ông Bình thật.
- Bạc tiền bốc lột của người ta, trời xui khiến không được hưởng, vậy là phải. Có lạ chi đâu.
- Ngặt vợ con nó hưởng của phi nghĩa đó, nên con không muốn, đã vậy mà hai anh em nó giàu có, còn bỏ ông già ghẻ vất vả như vậy cũng tội nghiệp chớ. Con cắt nghĩa phải quấy cho vợ con nghe. Nó hối hận nên cậy con thay mặt đem cho ông Bình 5 ngàn đồng bạc và hứa chừng về Cần Thơ nó sẽ nói với anh Hoàng mà cung cấp đất cho ổng hưởng, đặng ổng sung sướng trọn đời.
- Nó muốn cho tiền bạc thì nó đi, chớ con gánh bàn độc mướn làm chi?
- Ông ghét vợ con lắm, nên nó không dám đi. Lại con đi đặng con liệu tình thế mà giải hoà cho hai đàng, Để vợ con trước khỏi kết oán thù bây giờ, sau khỏi ôm hận sắp tới.
- Con khéo lo dữ hôn! Ai hối hận mặc ai, vợ con có làm ác chi ai mà hối hận.
- Của người ta mà mình đoạt mà hưởng, thì sao khỏi hối hận hả má. Hưởng chi của ấy là của phi nghĩa nếu mình lãnh mà ăn, thì mình hổ với lương tâm biết chừng nào.
- Con chịu đi rồi con có giáp mặt với. ..ông già ghẻ của vợ con không?
- Thưa, gặp ông mặc quần xà lỏn đương làm trong rẫy cải. Ông không biết con. Con xưng tên họ và xưng là chồng của Loan. Ông có vẻ ngạc nhiên, đứng nhìn con trân trân, rồi coi bộ Ông ngẩn ngơ lơ lửng. Con xin ông vô nhà đặng con nói chuyện riêng. Ông dắt con vô chòi tranh của ông, rồi ông nói chuyện mênh mông trên trời dưới đất, dường như người lãng trí. Ông kêu con bằng con rồi xin lỗi con. Con cứ để cho ông nói đặng dọ tình ý coi đối với vợ con ông thương ghét thế nào rồi mới giải hoà được. Ông cười rồi ông khóc, ông ăn năn, ông chán nản, ông nói ông không trách, không phiền ai hết. Vì ông có tội nhiều, nên trời đất phạt ông. Vậy phải để cho ông đền tội. Con đưa cho ông 5 ngàn đồng bạc của vợ con gởi giúp ông. Con nói vợ con hứa chừng nào về sẽ tính với anh Hoàng cấp ruộng đất cho ông. Ông khóc. Ông không chịu lấy bạc mà cũng nhứt định không lãnh ruộng đất chi hết. Ông khuyên con với vợ con từ nay về sau đừng có tới nhà ông nữa. Con thấy rõ ông hết giận vợ con, song không hiểu tại sao ông không muốn giáp mặt với vợ chồng con nữa. Bữa sau con dắt vợ con vô đó thì không có ông ở nhà. Trước khi ra về vợ chồng con còn trở vô nữa đặng từ giã, thì ông cũng đi khỏi chưa về. Chuyện rắc rối như vậy nên mấy ngày sau vợ chồng con hết vui.
Cô Huyền nghe dứt câu chuyện thì cô thở dài, sắc mặc cô vẻ buồn lọ Cô mím miệng, châu mày, ngồi suy nghĩ một hồi rồi nói:
- Ông già ghẻ của vợ con không muốn vợ cho con giúp tiền cấp ruộng gì hết thì thôi, vợ con chẳng cần phải lo cho ông nữa. Còn ông xin vợ chồng con đừng viếng thăm ông, thì vợ chồng con cũng chẳng nên tới lui làm chị Cha ghẻ là người dưng, lại mẹ mình đã mất rồi, thì còn tình nghĩa gì mà quyến luyến.
Nghiệp nói:
- Tại má không biết ông, nên nói vậy. Chớ con thấy bề ăn ở của ông rõ ràng, con có nói chuyện với ông dài dài, con cảm động quá, nên con khó quên ông được.
Cô Huyền đứng dậy bỏ ra cửa, ý không muốn nghe chuyện Như Bình nữa. Cô trông cô Loan về mau đặng biểu xe đưa cô vô Chí Hoà. Cô đứng ngó ngoài đường một hồi rồi cô trở vô phòng ăn. Nghiệp đi theo nói chuyện thì cô ừ hử rồi bỏ đi xuống nhà bếp, dường như cố ý muốn tránh xa con.
Xe cô Loan về, Cô Huyền trở lên nhà trên, biểu Sáu Bính để xe ngoài sân đặng lát nữa đưa cô về Chí Hoà. Cô nói chuyện với dâu con vừa vừa đủ lễ viếng thăm, rồi rừ giã mà về, nói về đặng lo cơm nước cho cha mà kỳ thiệt là cái giận với cái lo cứ trạo trực trong lòng cô hoài, cô không thể nói chuyện bình tĩnh được.
Cô Huyền hay con đã giáp mặt với cha ruột của mình, thì cô bối rối trong lòng hết sức. Cô lại giận, cô tính về cho mau đặng nói chuyện lại cho cha nghe. Té ra về với nhà, thấy chồng đi Gò Vấp đã về rồi; có chồng cô ở nhà cô không thể nói chuyện đó đựơc.
Bữa nay là chúa nhựt, hãng đóng cửa, nên buổi chiều Cang cũng rảnh rang. Cang rủ vợ đi chợ Lớn chơi. Cô Huyền đi chơi với chồng, mà trong lòng ngổn ngang niềm riêng, nên không biết vui chi hết.
Sáng thứ hai, Cang lên xe đi xuống hãng rồi, thì cô Huyền vội vã vào phòng ông Ba Chánh. Cô thấy cha đương ngồi đọc nhựt báo thì cô vụt nói:
- Khổ lắm cha ơi! Thằng Nghiệp giáp mặt cha nó rồi!
Ông Ba Chánh buông tờ nhựt trình và ngó con mà nói:
- Nó đi chơi đã về cả tuần rồi. Nó giáp mặt với cha nó hổm nay, có việc chi đâu mà khổ?
- Không phải. Nó giáp mặt với cha ruột nó kia kìa, giáp mặt với thằng cha Như Bình kìa, nên con mới nói chứ.
- Ạ! Cái đó thiệt rắc rối. Mà nó biết Như Bình là cha nó hay không?
- Thưa không . Mà theo lời lời nó thuật chuyện con nghe hôm qua, thì con nghi Như Bình biết nó, có lẽ đã có nói xa nói gần, muốn nói cho nó hiểu, nhưng nó vô tình nên con biết chắc nó chưa hiểu.
- Nó gặp Như Bình không hại đâu mà lọ Sợ e Như Bình nói gốc tích của nó cho nó hiểu thì khó thật.
- Chắc nó chưa hiểu, bởi vì nếu nó hiểu thì hôm qua con ra gặp một mình nó ở nhà, thế nào nó cũng hỏi con rồi. Hôm trước thầy Hai Thanh nói thầy có gặp Như Bình và thầy có nói chuyện với vạ Con muốn mời thầy lại đặng hỏi cho kỹ coi Như Bình có tỏ ý muốn nhìn Nghiệp hay không. Nếu va có ý đó thì chẳng sớm thì muộn thế nào thì cũng nói cho bể chuyện.
- Ừ, phải. Con sai bầy trẻ mời thầy Hai đi, mời đặng hỏi việc và luôn dịp hỏi ý thầy coi bây giờ phải liệu thế nào cho gia đình con khỏi xào xáo. Thầy có nhiều ý kiến lắm.
Cô Huyền liền kêu con nhỏ ở sai đi mời thầy Hai Thanh. Trong giây phút thầy tại tới. Ông Ba Chánh ra cửa tiếp rước và mời thầy đi vào phòng ông. Thầy hỏi:
- Có việc chi mà mời gấp vậy anh Ba?
- Ừ, mời thầy lại đặng con Hai tôi nó bàn tính việc nhà một chút.
Cô Huyền bưng bình trà nóng bước vô phòng. Cô chào thầy Thanh, rót hai tách nước mời thầy với cha uống, rồi cô kéo ghế ngồi dựa cửa sổ.
Thầy Thanh hỏi cô:
- Cô muốn bàn tính việc chi vậy cô Hai?
- Cha chả! Thằng Nghiệp tôi nó đã gặp Như Bình rồi thầy Hai.
- Gặp ở đâu?
- Gặp ngoài Nha Trang. Như Bình ở trong cái chòi tranh, trồng rau cải mà bán.
- Thấy chưa? Tôi đã nói ông cậu nguy hiểm mà. Bộ sợ Ở trong nầy làm ăn, người ta gặp thì xấu hổ, nên trôi ra đó ẩn núp trong đám người lạ cho an thân chớ gì. Bác vật Nghiệp có biết ông là ai không?
- Nó biết va là Như Bình vậy thôi, chắc không biết gì khác. Mà tôi nghi va biết Nghiệp là con.
- Tôi có nói với ông cậu rằng Nghiệp bây giờ là quan Bác vật, làm chủ hãng xe hơi. Ông cậu biết thì ông cậu mắc cỡ, chớ có hại gì mình đâu.
- Bây giờ ngýời ta suy sụp, sợ người ta lập thế làm cho con biết, rồi nghĩ tình cha con, đặng có cậy nhờ chớ.
- Được đâu? Ai cho mông xừ Nghiệp nhìn ông.
- Sợ khó mà ngăn căn được. Công chuyện lẹo tẹo rắc rối quá thầy Hai. Thầy có biết Như Bình đó có bà con làm sao với con dâu tôi hay không?
- Không. Ông cậu bà con với ma đàm Nghiệp hay sao?
- Cha ghẻ của nó đó.
- Húy chà! Rắc rối! Rắc rối thật. Ông Ba Chánh cũng chưng hửng. Ông lắc đầu và hỏi cô Huyền:
- Nghiệp nó nói với con phải không?
- Thưa, phải. Tại như vầy, vợ nó mới cậy nhờ nó đem 5 ngàn đồng bạc mà cho Như Bình và hứa sẽ cung cấp ruộng đất cho va sung sướng mãn đời nữa.
- Té ra người đàn bà con xuống Cần Thơ năm xưa con gặp ở nhà Bình và người ấy xưng là vợ Bình là bà mẹ vợ của Nghiệp sao?
- Thưa phải. Người ấy là goá phụ, có hai mặt con là Hoàng với Loan, rồi mới
đụng Bình. Bởi vậy Hoàng với Loan là con ghẻ của Bình, chớ không phải con ruột.
- Con ghẻ đó cũng là may, chớ nếu con ruột thì thành cái hoa. lớn, không biết làm sao mà gở.
Thầy Thanh trợn mắt nói:
- Phải rồi, Bình đụng bà đó đến nay đã 25 năm có thể sanh con gái, rồi ngày nay có thể gả cho Nghiệp thành ra anh em một cha khác mẹ làm vợ chồng với nhau thì bậy bạ lắm. Mà ma đàm Nghiệp là con ghẻ của Bình, sao lại phải cấp dưỡng bạc tiền và ruộng đất. Bỏ cho ông cậu chết đói, đặng ông cậu sáng con mắt một chút, cấp dưỡng làm gì.
Cô Huyền cười mà tiếp:
- Công chuyện như vầy thầy Hai à. Nghiệp nói bà già vợ nó là một goá phụ hưởng huê lợi bên chồng nhiều lắm, nên ở với Bình mà không dám lập hôn thú. Vợ chồng sau có 400 mẫu ruộng, song Bình làm quan nên không phép đứng bộ, mới để cho bà vợ đứng. Bà vợ nhè chết trước, không kịp sang bộ lại cho ông chồng. Hoàng với Loan nói ruộng đó là ruộng của mẹ chúng nó nấy huê lợi bên nội bên ngoại mà mua, nên nó không chịu cho Bình hưởng, Bình giận mới xách gói bỏ nhà mà đi mất.
- Hèn chi lúc tôi gặp ông cậu ở ngoài Vũng Tàu ông cậu nói ông cậu lưng túc, túi không, vô thê nhi, vô gia trụ. Té ra ông cậu nói thật mà. Mà sao ma đàm Nghiệp đã không chịu giao cho số 400 mẩu ruộng đó, rồi bây giờ lại cho tiền bạc còn hứa cấp ruộng đất nữa?
- Tại thằng con tôi nó nghe rõ công chuyện, rồi nó lại thấy Bình lang thang vất vả nên nó động lòng nên nó mới bỉ xử con vợ nó, làm cho con nọ hối bận rồi cậy nhờ nó đem bạc mà chọ Có cái dịp đó hai đàng mới gặp nhau với nói chuyện dài. Không hiểu Bình nghĩ thế nào mà Bình không chịu lấy số bạc đó, lại cũng biểu đừng cấp ruộng đất chi hết.
- Tại mắc cỡ chứ gì. Chê nghèo nàn hèn hạ nên bỏ mẹ con Nghiệp mà lấy vợ giàu sang. Té ra giàu sang mà chung cuộc phải ra mình không, rồi đứa con mà ngày xưa mà mình hất hủi đuổi xô đó, bây giờ nó đem bạc đến nhà mà bố thí cho mình, mặt mũi nào xoè tay mà lấy. Thật quả ông trời có con mắt, lời người ta nói chẳng sai. Không biết ông ấy hiểu bác vật là ai không?
- Tôi chắc biết, vì thầy Hai đã nói trước, mà Nghiệp khi gặp, nó xưng tên rõ ràng. Còn mấy lẽ này nữa, ông ta cứ kêu Nghiệp bằng con, lại nói chuyện với Nghiệp ông ta cứ chảy nước mắt.
- Bác vật biết ông cậu là ai không?
- Chắc không biết. Biết cha ghẻ của vợ vậy thôi, chớ không chi khác nữa. Tôi tỏ thật với thầy Hai, từ hôm qua đến nay tôi nghe Nghiệp thuật lại chuyện gặp gỡ đó, thì tôi rối trí quá.Tôi có nên cho con tôi biết người ấy là ai không?
- Không, không. Cho biết làm chỉ Cho biết ắt xào xáo trong nhà, chớ có ích gì.
- Ngặt thằng Nghiệp có ý thương người đó. Tuy người đó biểu vợ chồng nó đừng có tới lui thăm viếng nữa, mà thật mấy ngày sau ông lánh mặt, không cho vợ chồng nó gặp, song tôi sợ cảm tình làm cho vợ chồng nó lân la gần gụi nhiều lần rồi bể chuyện. Hoặc ông ta suy sụp rồi ông ta nhận con đặng nương tựa cậy nhờ, mình không thể ngăn cản được.
- Tôi tưởng nên giấu luôn, đừng cho Bác vật biết, và cô Hai cấm đừng cho gần thằng cha đó.
- Con nó khôn lớn rồi, cấm sao được. Mà cấm thì phải nói duyên cớ cho nó biết. Nó đã có cảm tình với người đó rồi, nếu nói thật, nó vì tình máu thịt nó thương thêm, nó đeo theo chớ không khinh khi oán hận, thì càng bậy bạ hơn nữa. Đã vậy mà mình giấu giếm để cho đằng kia họ nói ra, thì có lẽ con nó phiền mình, đó cũng là một điều không tốt.
Thầy Thanh ngồi lặng thinh suy nghĩ, không biết phải liệu phương nào giữ gìn dùm cho gia đình cô Huyền được trong ấm ngoài êm.
Ông Ba Chánh nói:
- Nói cho Nghiệp biết Như Bình thật là cha ruột nó, tôi nghĩ không nên nói. Nếu Nghiệp biết như vậy, thì tự nhiên Cang nó phiền; dầu Nghiệp không phụ tình nghĩa của Cang dưỡng dục hai mươi mấy năm nay, song thế nào Cang nó cũng sợ Nghiệp chia sớt tình cha con cho người khác. Mà nếu giấu giếm, không nói cho Nghiệp biết rõ gốc tích của nó, rủi một ngày kia Như Bình tỏ thật cho nó biết, thì nó phiền mẹ nó ích kỷ hẹp hòi nó phiền luôn tới tôi nữa. Đã biết đối với con thì Như Bình ăn ở không ra gì, không đáng làm một người cha chút nào hết, tuy có ăn học nhiều, song tệ hơn người dốt nát. Nhưng mà Nghiệp là con nhờ khí huyết của cha nó, mới được cấu tạo thành hình. Dầu cha nó là quân vô loài, là người bất nghĩa vong tình, phận nó là con, nó không thể bỏ dẹp cha ruột của nó, mà đem trọn tình nghĩa để phụng sự cha ghẻ. Nãy giờ tôi suy nghĩ kỹ lắm. Theo ý tôi, thì tôi muốn để cho Cang liệu mà quyết định về sự này thì phải hơn hết. Phải nói cho Cang biết 2 điều này: 1) Nghiệp đã có gặp Như Bình là cha ruột của nó rồi ; 2) Như Bình là cha ghẻ của vợ Nghiệp. Cho Cang biết rồi xin Cang liệu định coi có nên cho Nghiệp biết nguồn gốc của nó hay không. Nếu phải nói thì Cang nói, rồi ngày sau đổ bể, Nghiệp nó biết được cha ruột nó, thì đối với Nghiệp hay Cang, tôi với con Hai khỏi sợ phiền trách.
Thầy Thanh nói:
- Ý của anh Ba thật là cao, làm cách đó thì vẹn nhân toàn tình nghĩa. Mấy cụ lão nho có nhiều ý kiến hay quá!
Cô Huyền suy nghĩ một hồi, rồi cô nói:
- Ba thằng Nghiệp thuở nay ở với cha tôi và mẹ con tôi thì đứng đắn luôn. Tôi hay việc nầy từ hôm qua đến nay tôi lo hết sức. Đêm hồi hôm tôi ngủ không được. Tôi sợ thằng Nghiệp gần Như Bình thì ba nó buồn. Bây giờ cha tính như vậy con nghĩ phải lắm. Nếu con giấu ba nó, rủi sau đổ bể, tình cha con lợt phai, con buồn rầu chắc cha không chịu nổi. Mà nói với ba nó thì phải con nói mới được, chớ cha không nên nói.
Ông Ba Chánh nói:
- Phải, chuyện nầy thắc mắc lắm. Con phải nói chớ cha nói sao được, con lựa bữa nào ba thằng Nghiệp vui, con thủng thẳng phân trần tâm sự cho nó hiểu, rồi con xin cho nó liệu định.
Cô Huyền nhờ cha chỉ đường ngay lẽ phải thì cô hết lo ngại nữa. Cô kêu trẻ ở lấy bình chế nước.
Thầy Thanh uống thêm một tách trà ngon mà về. Thầy dặn nếu có việc chi rắc rối thì cho thầy hay, thầy sẽ lại liền.
Chiều bữa ấy Lê Thành Cang về sớm hơn các bữa, xe vô sân mà mặt trời chưa lặn. Đem xe cất xong rồi, Cang bước vô nhà, vui vẻ tươi cười.
Cô Huyền đương coi cho con nhỏ sắp ly vào tủ, cô thấy chồng thì hỏi:
- Sao bữa nay ba nó về sớm vậy?
- Ậy, bữa nay rảnh công chuyện, tôi xách xe chạy ra đường Kinh Lấp coi mấy chiếc xe Ford kim thời chơi, rồi tôi đi thẳng về đây. Xe Ford kim thời coi đẹp lắm, nhưng chưa biết giàn máy nó ra thể nào.
- Giá mắc hay rẻ?
- Giá cũng vừa, nhưng tự nhiên mắt hơn xe thường của Pháp.
- Chắc chị bếp tưởng ba nó về trể, chỉ chưa vo gạo nấu cơm. Để tôi kêu cho chỉ hay.
- Khỏi kêu. Xe tôi về hồi nãy chỉ thấy rồi. Tôi chưa đói, không cần nấu cơm gấp. Để tôi ra coi đám rau coi sao vô phân hổm nay mà rau chưa bén. Chắc là bị nắng.
Cang đi ra vườn rau. Cô Huyền đứng ngó theo thấy chồng có sắc vui cô mừng. Cô tính thầm thế nào đêm nay cô cũng nói với chồng về chuyện Nghiệp gặp Như Bình.
Đến chạng vạng, Cang mới trở vô nhà thay đồ đi tắm rồi mời ông Ba Chánh ra dùng cơm tối. Trong bữa ăn Cang nói chuyện với vợ và cha vợ. Cang vui vẻ luôn luôn, làm cho vợ càng thêm cương quyết sẽ bày tỏ việc cô đã tính.
Ăn cơm uống nước rồi, ông Ba Chánh thấy trăng tỏ, ông mới đi lên nhà thầy Hai Thanh nói chuyện chơi.
Cang nhắc một cái ghế xích đu đem ra để giữa sân nằm hút thuốc. Cô Huyền cũng nhắc một cái ghế nhỏ để gần đó mà ngồi chơi. Cô Huyền thỏ thẻ với chồng, cô nói chuyện nầy, cô hỏi chuyện nọ một hồi, rồi vội đi ngay vô đề. Cô nói:
- Có một việc kỳ cục quá, mà từ hôm qua đến nay tôi sợ nói ra ba nó không vui, nên tôi không dám nói.
- Việc gì vậy?
- Việc thằng Nghiệp
- Việc thằng Nghiệp là việc gì? Nói phứt tôi nghe đi mà, sao lại giục giặc chi vậy?
- Nghiệp đi chơi bữa hổm, ra Nha Trang nó gặp Như Bình rồi.
- Gặp Như Bình hay Như Bát gì thì gặp, cần gì tìm biết chuyện nhỏ mọn như vậy làm chi.
- Ba nó biết Như Bình là ai không?
- Không.
- Như Bình là cha ghẻ của vợ thằng Nghiệp... mà lại là cha ruột của thằng Nghiệp đó.
Cang nghe vợ nói câu ấy, vùng đứng dậy gọn gàng mà hỏi vợ:
- Má nó nói Như Bình là cha ruột của Nghiệp mà lại là cha ghẻ của Loan?
- Phải.
- Nếu vậy thì Như Bình là chồng trước của má nó, ở với má nó sanh Nghiệp rồi bỏ vợ con, mà cưới mẹ của Loan dưới Cần Thơ?
- Phải.
- Sao má nó biết?
- Nghiệp nói với tôi hồi sáng hôm qua.
- Té ra thằng Nghiệp nó biết Như Bình là cha ruột của nó, còn tôi đây là cha ghẻ, cha nuôi?
- Không. Nó chưa biết tới đó. Nó biết Như Bình là cha ghẻ của vợ nó mà thôi.
- Đây rồi nó sẽ biết tôi là cha ghẻ của nó chớ gì!... Uổng công tôi lắm!
- Xin ba nó đừng nóng. Việc nhà phải bình tĩnh mà tính cho ổn thoả. Nóng hư việc hết. Ba nó ngồi lại đây, ngồi cho tôi thuật hết những câu chuyện Nghiệp nói với tôi hôm qua cho ba nó nghe.
Cang ngồi lại ghế xích ** Cô Huyền kéo ghế lại ngồi sát một bên rồi thủng thẳng kể lại hết câu chuyện cho chồng hiểu tại sao mà Như Bình thù oán con ghẻ, tại sao mà Nghiệp phải thay mặt cho vợ đi thăm Như Bình đặng giải hoà, tại sao Bình không chịu thọ tiền của Loan do tay Nghiệp đem chọ Cô Huyền thấy chồng không buồn nữa, cứ ngồi chăm chỉ mà nghe cô nói luôn theo ý cô thì Bình biết Nghiệp là con, nhưng vì hổ thẹn nên không dám nhìn. Còn Nghiệp thì không dè chi hết, chỉ biết Bình là cha ghẻ của vợ, vì đòi ruộng không được nên thù hai con ghẻ. Lại Nghiệp thấy Bình bây giờ nghèo nàn vất vả và nghe Bình thành thật tỏ ý hối hận và chán đời thì động lòng thương, mà thương đó là thương xót người suy sụp hết thời, tội nghiệp cho người biết ăn năn hối lỗi, vậy thôi.
Cang nghe hết rồi hỏi vợ:
- Sao má nó chắc Nghiệp không biết Bình là cha ruột của nó?
- Nếu có biết thì tự nhiên nó nói với tôi rồi. Hôm qua nó không hề tỏ ý nghi ngờ chút nào, mà nó cũng không hỏi tôi chi hết.
- Thôi, nó không biết thì thôi. Nếu ai nói cho nó biết thì tôi phiền lắm.
- Ai nói làm chị Ngặt có điều này: Loan thấy Bình vất vả, bây giờ nó lại ăn năn muốn giúp đỡ. Còn Nghiệp thì động lòng cho nên thấy tội nghiệp. Tôi sợ vợ chồng nó lập thế hoặc rước về nhà mà nuôi, hoặc phụ cấp bạc tiền hay ruộng đất. Vợ chồng nó lân la nhiều lần rồi Bình thân mật mới nói thật chuyện xưa cho Nghiệp hiểu, chừng đó Nghiệp trở lại trách mình thì mới khổ chớ.
- Việc này khó tính quá.
- Hồi sớm mai ở nhà, tôi có nói chuyện với cha và thầy Hai Thanh. Tôi hỏi cha vậy chớ nên nói nguồn gốc của Nghiệp cho nó biết hay là không nên nói. Cha dạy tôi phải nói cho ba nó hay trước rồi để ba nó liệu định coi có nên nói cho nó biết cha ruột nó là ai hay không, tùy ý ba nó.
Cang vùng đứng dậy nữa và nói lớn:
- Tôi nhứt định không cho ai được nói cho Nghiệp biết Bình là cha nó. Cha nó là tôi đây. Không mặt nào được phép xưng cha nó. Tôi nói thật, tôi sẽ xô ngã. Tôi sẽ chà nát dưới gót chân tôi những ai phá tan công ơn của tôi, những ai đoạt mất tình yêu của tôi dầu làm ông gì mặc kệ.
Cang thọc tay trong túi áo đi qua đi lại trước mặt vợ, bộ giận dữ lắm. Cang và đi và nói tiếp:
- Nhưng là cha nó sao hồi nó còn bú, đành bỏ nó đi, để cho người ta hoạn dưỡng nó, người ta xin Toà lên án mà chịu nhận nó là con, người ta lo cho nó ăn học mấy mươi năm nay? Hồi đó trốn trong hang trong lỗ nào ở đâu, sao bây giờ trồi ra mà xưng là cha nó? Không được. Tôi nhứt định không được. Tôi nhứt định gìn giữ con yêu con quí của tôi, dầu phải đổ máu tôi cũng không nệ.
Cang nín êm, song vẫn cứ đi qua đi lại một hồi rất lâu rồi trở lại nằm ngửa ra, lấy khăn lau nước mắt.
Cô Huyền thấy thái độ của chồng như vậy, cô cảm xúc đến cực điểm . Vợ chồng ăn ở với nhau trót đã 25 năm, Đến bữa nay cô mới thấy rõ chồng của cô thương yêu con của cô đến mức nào.
Tình thương yêu đó thuở nay không ai đá động thì nó im lìm, nó ngấm ngầm trong thâm tâm, tuy người ta biết song không thấy. Đến nay có hăm doa. nó mới lộ ra ngoài, nó lộ rất hùng hồn dữ tợn, làm cho tức giận đến gây gổ, rồi làm cho lo sợ đến nỗi phải buồn rầu đau đớn.