10-09-2008, 03:02 PM
Bất Diệt Ma Tôn
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dương
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
Phần I : Thượng Cổ Thá»i Äại
PI-Chương 4
Nhà Triệu
(207-111 tr. Tây-lịch)
1. Triệu Vũ-Vương
2. Vũ-Vương thụ-phong nhà Hán
3. Vũ-Vương xưng đế
4. Vũ-Vương thần phục nhà Hán
5. Triệu Văn-Vương
6. Triệu Minh-Vương
7. Triệu Ai-Vương
8. Triệu Dương-Vương
1. Triệu Vũ-Vương (207-137 tr. Tây-lịch).
Năm quÃ-tị (207) Triệu Äà đánh được An-dương-vương rồi, sáp-nháºp nước Âu-lạc và o quáºn Nam-hải, láºp thà nh má»™t nước gá»i là Nam-Việt, tá»± xưng là m vua, tức là VÅ©-vương, đóng đô ở Phiên-ngung, gần thà nh Quảng-châu bây giá».
2. Vũ-Vương thụ-phong nhà Hán.
Trong khi Triệu VÅ©-Vương gây-dá»±ng cÆ¡-nghiệp ở Nam-Việt, thì ở bên Tà u, ông Lưu Bang triệt được nhà Tần, diệt được nhà Sở, nhất-thống thiên hạ, rồi lên ngôi Hoà ng-đế tức là vua Cao Tổ nhà Hán. Vua Cao-tổ thấy Triệu VÅ©-Vương độc-láºp ở phương nam, bèn sai Lục Giả sang phong cho VÅ©-Vương. Bấy giá» là năm ất- tị (196 tr. Tây-lịch), năm thứ 12 Ä‘á»i vua VÅ©-Vương nhà Triệu, và năm thứ 11 Ä‘á»i vua Cao-tổ nhà Hán.
VÅ©-Vương vốn là ngưá»i kiêu-căng, có ý không muốn phục nhà Hán, đến khi Lục Giả sang đến nÆ¡i, và o yết-kiến VÅ©-Vương, VÅ©-Vương ngồi xếp và nh tròn, không đứng dáºy tiếp. Lục Giả thấy váºy má»›i nói rằng: "Nhà vua là ngưá»i nước Tà u , mồ mả và thân thÃch ở cả châu Chân-định. Nay nhà Hán đã là m vua thiên hạ, sai sứ sang phong vương cho nhà vua, nếu nhà vua kháng-cá»± sứ-thần, không là m lá»… thụ-phong, Hán-đế tất là tức giáºn, há»§y-hoại mồ mả và giết hại thân-thÃch cá»§a nhà vua, rồi Ä‘em quân ra đánh thì nhà vua là m thế nà o?" VÅ©-vương nghe lá»i ấy vá»™i-và ng đứng dáºy là m lá»… tạ, rồi cưá»i mà nói rằng: "Tiếc thay ta không được khởi nghiệp ở nước Tà u, chứ không thì ta cÅ©ng chẳng kém gì Hán-đế!"
3. Vũ-Vương xưng đế.
Năm máºu ngá» (183 tr. Tây-lịch) vua Cao-tổ nhà Hán mất rồi, bà Lữ-háºu lâm triá»u tranh quyá»n Huệ-đế, rồi lại nghe lá»i gièm pha, cấm không cho ngưá»i Hán buôn bán những đồ và ng, đồ sắt và những đồ Ä‘iá»n-khà vá»›i ngưá»i Nam-Việt. VÅ©-vương lấy là m tức giáºn, lại ngá» cho Trưá»ng-sa-vương xui Lữ-háºu là m như váºy, bèn tá»±-láºp là m Nam-việt Hoà ng-đế, rồi cá» binh-mã sang đánh quáºn Trà ng-sa (tỉnh Hồ-nam bây giá»).
Năm Canh thân (181 tr. Tây-lịch) Hán-triá»u sai tướng Ä‘em quân sang đánh Nam-việt. Quân nhà Hán chịu không được thá»§y-thổ phương nam, nhiá»u ngưá»i phải bệnh-táºt, bởi váºy phải chạy thua vá» bắc. Từ đó thanh-thế Triệu VÅ©-đế lừng lẫy, Ä‘i đâu dùng xe ngá»±a theo nghi-vệ Hoà ng-đế, như vua nhà Hán váºy.
4. Vũ-Vương thần phục nhà Hán.
Äến khi Lữ háºu mất, Hán Văn-đế lên ngôi, lại sai Lục Giả đưa thư sang khuyên VÅ©-đế thuần phục nhà Hán. Thư rằng:
"Trẫm là con trắc-thất vua Cao-đế, phụng mệnh ra trị nước Äại , vì non sông cách trở, thẹn mình phác-láºu, cho nên lâu nay chưa từng đưa thư sang há»i thăm nhà vua .
Từ khi đức Cao-đế xa bá» quần-thần , đức Huệ-đế qua Ä‘á»i, bà Cao- háºu là m triá»u, không may bị bệnh, để cho há» Lữ chuyên quyá»n, toan Ä‘em con há» khác để nối-đức Huệ-đế. May nhá» nhà Tông-miếu linh-thiêng, các công thần ra sức dẹp kẻ tiếm-nghịch.
Trẫm vì các vương-hầu cùng bách quan cố ép, cho nên phải lên ngôi Hoà ng-đế. Má»›i rồi trẫm nghe nhà vua có đưa thư cho Long-lư-hầu, nhắn tin và xin anh em há»-hà ng ở quáºn Chân-định, và xin bãi binh ở quáºn Trưá»ng-sa.
Trẫm cÅ©ng nghe lá»i thư cá»§a nhà vua, thì đã bảo tướng-quân Bác- dương-hầu bãi binh vá», còn anh em há» hà ng nhà vua ở Chân-định thì trẫm đã cho ngưá»i thăm nom, lại sai sá»a sang phần-má»™ nhà vua, tháºt tá»-tế.
Thế vừa rồi trẫm nghe nhà vua còn Ä‘em binh quấy-nhiá»…u ngoà i biên, quáºn Trưá»ng-sa tháºt khổ, mà Nam-quáºn lại còn khổ hÆ¡n. Là m như thế, nước nhà vua có chắc lợi được má»™t mình không? Tất là tướng-tá quân-sÄ© chết nhiá»u, là m cho vợ ngưá»i góa chồng, con ngưá»i mồ-côi bố, cha mẹ mất con, được má»™t mất mưá»i, trẫm không lòng nà o nỡ là m như váºy.
Vả lại được đất nhà vua cÅ©ng không lấy là m to, được cá»§a nhà vua cÅ©ng không đủ là m già u. Váºy thì từ phÃa nam núi LÄ©nh thì mặc ý nhà vua tá»± trị lấy. Nhưng nhà vua cứ xưng đế hiệu, hai bên cùng là đế-quốc mà không sai sứ giao-thông, thế chẳng hóa ra ganh nhau ư ? Ganh nhau mà không nhưá»ng , thì ngưá»i nhân không thèm là m.
Trẫm nay xin cùng nhà vua gác bá» Ä‘iá»u cÅ©, từ rà y trở Ä‘i, thông sứ như xưa. Váºy trẫm sai Lục Giả sang Ä‘em ý trẫm khuyên nhà vua nên nghe, chứ là m chi nhiá»u sá»± cướp bóc tai-hại"
Xem thư cá»§a Hán-Văn-đế lá»i-lẽ tá»-tế, tháºt là có nhân-từ, vì thế cho nên Triệu VÅ©-đế phải chịu phục, và đáp thư lại rằng:
"Nam di đại-trưởng lão-phu thần, Äà , muá»™i tá» tái bái, dâng thư lên Hoà ng-đế bệ-hạ. Lão-phu là kẻ cố-lại nước Việt, khi Hiếu Huệ Hoà ng-đế lên ngôi, tình-nghÄ©a không dứt, vẫn háºu đãi lão phu. Äến khi Cao-háºu lâm triá»u, lại phân-biệt ra Trung-hoa, ngoại-di, hạ lệnh cấm không được bán cho Nam- việt những đồ và ng sắt và điá»n khÃ; còn ngá»±a, trâu dê thì chỉ bán cho giống đực, chứ không bán cho giống cái.
Lão-phu lại phong văn rằng nhà Hán Ä‘em há»§y-hoại cả phần má»™ lão- phu cùng giết cả anh em tông-tá»™c lão phu, cho nên có bà n riêng vá»›i chúng rằng: nay trong đã không vẻ-vang vá»›i nhà Hán, ngoà i lại không có gì hÆ¡n được nước Ngô, cáºy có xưng đế-hiệu; mà chẳng qua tá»± đế nước mình, không dám hại gì thiên-hạ.
Cao-háºu nghe thấy thế, lấy là m tức giáºn, Ä‘em tước bá»™ sổ Nam-Việt Ä‘i, không cho thông sứ, lão phu trá»™m nghÄ© rằng hẳn vì Trưá»ng-sa-vương gièm pha, cho nên Lão-phu có Ä‘em binh đánh.
Lão-phu ở đất Việt đã bốn mươi chÃn năm nay , bây giỠđã có cháu rồi, nhưng mà sá»›m khuya trằn-trá»c, ăn không ngon, ngá»§ không yên, mắt không dám trông sắc đẹp, tai không dám nghe đà n vui, là chỉ vì cá»› không được phụng thá» nhà Hán. Nay nhá» bệ -hạ Ä‘oái thương, cho phục lại hiệu cÅ©, thông sứ như xưa, lão-phu nhá» Æ¡n, dẫu chết xương cÅ©ng không nát.
Váºy xin cải hiệu từ đây, và xin có cống-phẩm phụng-hiến Hoà ng-đế bệ-hạ."
Từ khi Triệu VÅ©-Vương chịu bỠđế-hiệu, Nam Bắc lại giao thông hòa hiếu không có Ä‘iá»u gì nữa.
Năm giáp-thìn (137 trước Tây-lịch), Triệu Vũ-Vương mất. SỠchép rằng ngà i thỠđược 121 tuổi và là m vua được hơn 70 năm.
5. Triệu Văn-Vương (137-125 trước Tây-lịch)
Triệu VÅ©-vương truyá»n ngôi lại cho cháu Ä‘Ãch tôn, tên là Hồ tức là Triệu Văn-vương, trị được 12 năm.
Triệu Văn-vương vốn là ngưá»i tầm thưá»ng, tÃnh khà nhu nhược, không được như Triệu VÅ©-vương. Khi má»›i lên là m vua được hai năm, thì vua Mân-Việt (tỉnh Phúc-kiến bây giá») Ä‘em quân sang đánh phá ở chá»— biên thùy nước Nam-việt. Triệu Văn-vương không dám cá» binh-mã ra chống cá»±, sai sứ sang cầu cứu bên Hán-triá»u.
Vua nhà Hán sai Vương Khôi và Hà n-An-Quốc Hán đến nơi, bèn bắt Quốc-vương giết đi, đưa đầu nộp cho quan nhà Hán, và xin hà ng. Mân-việt đã bình rồi vua nhà Hán sai Trang Trợ sang dụ Triệu Văn-Vương và o chầu, nhưng mà đình-thần xin đừng đi, bèn cho thái tỠlà Anh TỠđi thay.
Anh TỠở bên Hán-Triá»u mưá»i năm, đến năm bÃnh-thìn (125 tr. Tây lịch) vua Văn-vương mất thì má»›i vá» nối ngôi.
6. Triệu Minh-Vương (125-113 tr. Tây lịch).
Anh TỠlên là m vua tức là Triệu Minh-Vương , trị vì được 12 năm.
Khi Anh TỠở bên Hán có lấy vợ lẽ là Cù-thị, đẻ được má»™t ngưá»i con tên là Hưng. Äến khi vá» là m vua Nam-việt, Minh Vương láºp Cù-thị lên là m hoà ng-háºu và Hưng là m Thái-tá».
7. Triệu Ai-Vương.
Máºu-thìn (113 tr. Tây lịch) Triệu Minh-Vương mất, thái tá» Hưng lên là m vua, tức là Triệu Ai-Vương, trị-vì được má»™t năm.
Bấy giỠvua nhà Hán cho An-quốc Thiếu Quà sang dụ Nam-Việt vỠchầu. Thiếu Quà nguyên là tình-nhân của Cù-thị lúc trước, đến khi sang Nam- Việt gặp nhau, lại tư thông với nhau rồi dỗ-dà nh Ai-vương đem nước Nam- việt vỠdâng nhà Hán.
Khi Cù-thị và Ai-vương đã định vá» Hán-triá»u, thì có quan Tể-tướng là Lữ Gia, biết rõ tình-ý, đã can-ngăn mãi không được, má»›i truyá»n hịch Ä‘i má»i nÆ¡i nói rằng vua và Cù-thái-háºu sắp Ä‘em nước dâng cho nhà Hán; rồi Lữ Gia cùng vá»›i mấy ngưá»i đại thần Ä‘em quân cấm-binh và o giết sứ nhà Hán, Cù- Thị và Ai-Vương. Äoạn rồi tôn Kiến Äức lên là m vua. Kiến Äức là con trưởng cá»§a Minh-Vương mẹ là ngưá»i Nam-Việt là m vua.
8. Triệu Dương-Vương.
Kiến Äức lên là m vua, tức là Dương-Vương. Dương-Vương má»›i lên là m vua được độ má»™t năm thì vua VÅ©- đế nhà Hán sai Phục-ba tướng-quân là Lá»™- Bác-Äức và Dương Bá»™c Ä‘em 5 đạo quân sang đánh lấy Nam-Việt. Quan Thái-phó Lữ Gia ra chống cá»± không nổi, phải Ä‘em Dương-Vương chạy. Quân nhà Hán Ä‘uổi theo bắt được, vua tôi Ä‘á»u bị hại cả. Năm ấy là năm canh-ngá» (111 tr. Tây-lịch), nước Nam bị ngưá»i Tà u chiếm lấy, cải là Giao-chỉ-bá»™, chia ra là m 9 quáºn, và đặt quan cai- trị như các châu quáºn bên Tà u váºy.
Tà i sản của phongvan
Chữ ký cá»§a phongvan [CENTER][B][SIZE=6][COLOR=blue]Má»™t lần lầm lỡ nghìn thu háºn.[/COLOR][/SIZE][/B][/CENTER]
[CENTER][B][SIZE=6][COLOR=#0000ff]Má»™t phút sa cÆ¡ trá»n kiếp sầu.[/COLOR][/SIZE][/B] [/CENTER]
[spoiler][CENTER][B][COLOR=red][SIZE=7]Chúa đảng Lưu Manh[/SIZE][/COLOR][/B][/CENTER]
[CENTER][COLOR=blue][B][URL]http://www.4vn.eu/forum/forumdisplay.php?f=349[/URL][/B][/COLOR] [/CENTER]
[CENTER][COLOR=blue]Là m trai thiết nghÄ© phải dê, không dê ngưá»i nói "bê đê" khó xà i. TÃnh dê phát triển dà i dà i, Nhát dê phải chịu những ngà y cô đơn. Lỡ dê con gái giáºn há»n, "Anh nà y dê quá... vô duyên hổng thèm". Dê phải giữ vững tinh thần, Trở thà nh dê chúa cuối cùng có đôi. Con trai dê phải dê rồi, Dê không sà m sỡ cho Ä‘á»i thêm tươi. Hãy dê mặc kệ ai cưá»i, Cứ dê cố gắng thì trá»i sẽ thương. Chẳng dê con gái sẽ buồn, Dê theo nghệ thuáºt thẳng đưá»ng mà đi hey wa' hey wa'!![/COLOR][/CENTER]
[/spoiler]
10-09-2008, 03:03 PM
Bất Diệt Ma Tôn
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dương
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
Phần II : Bắc-Thuá»™c Thá»i-Äại
(11 tr. Tây-lịch-931 sau Tây-lịch)
PII-Chương 1
Bắc-Thuộc Lần Thứ I
(111 tr. Tây-lịch - 39 sau Tây-lịch)
1. ChÃnh-Trị nhà Tây-Hán
2. TÃch Quang và Nhâm Diên
1. ChÃnh-Trị nhà Tây-Hán.
Năm canh ngá» (111 tr. Tây-lịch) vua VÅ©-đế nhà Hán sai Lá»™-Bác-Äức và Dương Bá»™c sang đánh nhà Triệu, lấy nước Nam-việt rồi cải là Giao-chỉ-bá»™, và chia ra là m 9 quáºn, là những quáºn nà y:
1. Nam-hải: (Quảng-đông)
2. Thương-ngô: (Quảng-tây)
3. Uất-lâm: (Quảng-tây)
4. Hợp-phố: (Bắc Việt và mấy tỉnh ở phÃa Bắc Trung-Việt)
5. Giao-chỉ: (Bắc Việt và mấy tỉnh ở phÃa Bắc Trung-Việt)
6. Cá»u-chân: (Bắc Việt và mấy tỉnh ở phÃa Bắc Trung-Việt)
7. Nháºt-nam: (Bắc Việt và mấy tỉnh ở phÃa Bắc Trung-Việt)
8. Châu-nhai: (đảo Hải-nam)
9. Äạm-nhÄ©: (đảo Hải-nam)
Má»—i quáºn có quan thái-thú coi việc cai-trị trong quáºn và lại có quan thứ-sỠđể giám sát các quáºn. Ở trong quáºn Giao-chỉ thì có những lạc tướng hay lạc hầu vẫn được thế táºp giữ-quyá»n cai trị các bá»™ lạc tá»±a hồ như các quan lang ở mạn thượng-du đất Bắc-Việt bây giá».
Quan thứ-sá» trước tiên là Thạch Äái , đóng phá»§ cai trị ở Long-uyên. Có sách chép là phá»§ trị thá»§a ấy đóng ở LÅ©ng-khê, thuá»™c phá»§ Thuáºn-thà nh bây giá».
Từ Ä‘á»i vua VÅ©-đế cho đến hết Ä‘á»i nhà Tây-Hán không thấy sá» nói gì đến đất Giao-chỉ nữa. Mãi đến năm ká»·-sá»u (năm 29 Tây lịch) là năm Kiến-Võ thứ 5 Ä‘á»i vua Quang-vÅ© nhà Äông Hán thì má»›i thấy chép rằng thứ-sá» Giao- chỉ là Äặng Nhượng sai sứ vá» cống nhà Hán. Bởi vì khi Vương Mãng cướp ngôi nhà Hán, bá»n Äặng-Nhượng, TÃch Quang và Äá»— Mục ở Giao chỉ giữ châu quáºn, không chịu phục Vương Mãn. Äến khi vua Quang-VÅ© trung hưng lên, bá»n Äặng Nhượng má»›i sai sứ vá» triá»u cống.
2. TÃch Quang và Nhâm Diên.
VỠđầu thế-ká»· đệ nhất có hai ngưá»i sang là m thái-thú trị dân có nhân-chÃnh. Má»™t ngưá»i tên là TÃCH QUANG là m thái-thú Giao-chỉ, má»™t ngưá»i tên là NHÂM DIÊN là m thái thú quáºn Cá»u-chân.
TÃch Quang sang là m thái-thú quáºn Giao-chỉ từ Ä‘á»i vua Bình-đế nhà Tây Hán, và o quãng năm thứ hai, thứ ba vá» thế ká»· đệ nhất. Ngưá»i hết lòng lo việc khai-hóa, dạy dân lấy Ä‘iá»u lá»…-nghÄ©a, cho nên dân trong quáºn có nhiá»u ngưá»i kÃnh phục.
Nhâm Diên ở Cá»u-chân được 4 năm thì được thăng chức vá» Tà u Ä‘i là m quan chá»— khác. Dân-sá»± quáºn ấy ái-má»™ Nhâm Diên, là m Ä‘á»n thá». Cá»› ngưá»i vì được nhá» quan thái-thú cho nên sau sinh con ra, lấy tên Nhâm mà đặt tên cho con để tá» lòng biết Æ¡n.
Tà i sản của phongvan
10-09-2008, 03:03 PM
Bất Diệt Ma Tôn
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dương
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
PII-Chương 2
TRƯNG-VÆ¯Æ NG
(40-43)
1. Trưng-Thị khởi binh
2. Mã Viện sang đánh Giao-chỉ
1. Trưng-Thị khởi binh.
Năm giáp-ngá» (34) là năm Kiến-võ thứ 10, vua Quang-vÅ© sai Tô Äịnh sang là m thái thú quáºn Giao-chỉ.
Tô Äịnh là ngưá»i bạo ngược, chÃnh trị tà n ác, ngưá»i Giao-chỉ đã có lòng oán giáºn lắm. Năm canh-tà (40) ngưá»i ấy lại giết Thi Sách ngưá»i ở quáºn Châu-Diên (phá»§ VÄ©nh tưá»ng, trước thuá»™c vá» SÆ¡n Tây, nay thuá»™c vá» tỉnh VÄ©nh- yên).
Vợ Thi Sách là Trưng-Trắc con gái quan lạc tướng ở huyện Mê-linh (là ng Hạ-lôi, huyện Yên-lãng, tỉnh Phúc-yên) cùng vá»›i em gái là Trưng-Nhị, nổi lên Ä‘em quân vỠđánh Tô Äịnh. Bá»n Tô Äịnh phải chạy trốn vá» quáºn Nam Hải.
Lúc bấy giá» những quáºn Cá»u-chân, Nháºt-nam và Hợp-phố cÅ©ng nổi lên theo vá» vá»›i hai bà Trưng-Thị. Chẳng bao lâu quân hai bà hạ được 65 thà nh-trì. Hai bà bèn tá»± xưng là m vua, đóng đô ở Mê-linh, là chá»— quê nhà .
2. Mã-Viện sang đánh Giao-Chỉ.
Năm tân-sá»u (41) vua Quan-vÅ© sai Mã Viện là m Phục-ba tướng-quân, Lưu Long là m phó tướng cùng vá»›i quan Lâu-thuyá»n tướng quân là Äoà n Chà sang đánh Trưng-vương.
Mã Viện là má»™t danh-tướng nhà Äông-Hán, lúc bấy giỠđã ngoà i 70 tuổi, nhưng vẫn còn mạnh, Ä‘em quân Ä‘i men bỠđể phá rừng đà o núi là m đưá»ng sang đến Lãng-bạc, gặp quân Trưng-Vương hai bên đánh nhau mấy tráºn11. Quân Trưng-vưng là quân ô-hợp không đương nổi quân Mã Viện, đã từng đánh giặc nhiá»u phen. Hai bà rút quân vỠđóng ở Cẩm-khê ( phá»§ VÄ©nh- tưá»ng, tỉnh VÄ©nh-yên). Mã Viện tiến quân lên đánh, quân hai bà vỡ tan cả. Hai bà chạy vỠđến xã Hát-môn, thuá»™c huyện Phúc-lá»™c (nay là huyện Phúc Thá» tỉnh SÆ¡n-tây), thế bức quá, bèn gia mình xuống sông Hát-giang (chá»— sông Äáy tiếp và o sông Hồng-hà ) mà tá»± táºn. Bấy giá» là ngà y mồng 6 tháng 2 năm quà -mão (43).
Những tướng cá»§a hai bà là bá»n Äô Dương chạy và o giữ huyện Cư- phong thuá»™c quáºn Cá»u-chân. Sau Mã Viện Ä‘em quân và o đánh, bá»n Äô Dương Ä‘á»u phải ra hà ng.
Hai bà há» Trưng là m vua được 3 năm, nhưng lấy cái tà i-trà ngưá»i đà n bà mà dấy được nghÄ©a lá»›n như thế, khiến cho vua tôi nhà Hán phải lo sợ, ấy cÅ©ng đủ để cái tiếng thÆ¡m vá» muôn Ä‘á»i. Äến ngà y nay có nhiá»u nÆ¡i láºp Ä‘á»n thá» hai bà để nghi-tạc cái danh-tiếng hai ngưá»i nữ anh-hùng nước Việt-nam ta12.
Sá»-gia Lê văn Hưu nói rằng: "Trung Trắc, Trưng Nhị là đà n bà nổi tiếng đánh lấy được 65 thà nh trì, láºp quốc xưng vương dá»… như giở bà n tay. Thế mà từ cuối Ä‘á»i nhà Triệu cho đến Ä‘á»i nhà Ngô hÆ¡n má»™t nghìn năm, ngưá»i mình cứ cúi đầu bó tay là m tôi-tá»› ngưá»i Tà u, mà không biết xấu-hổ vá»›i hai ngưá»i đà n-bà há» Trưng!"
-----------------------------
{11 Sá» chép rằng Lãng-bạc là Hồ-tây ở gần Hà -ná»™i, nhưng có ngưá»i bác Ä‘i bảo không. }
{12 Nay ở là ng Hát-môn, huyện Phúc-thá», tỉnh SÆ¡n Tây và ở bãi Äồng-nhân, ở gần Hà -ná»™i có Ä‘á»n thá» hai bà , đến ngà y mồng 6 tháng 2 thì có há»™i . }
Tà i sản của phongvan
10-09-2008, 03:04 PM
Bất Diệt Ma Tôn
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dương
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
PII-Chương 3
Bắc-Thuộc Lần Thứ II
(43-544)
I . Nhà Äông Hán
1. ChÃnh Trị nhà Äông Hán
2. Lý Tiến và Lý Cầm
3. Sỹ Nhiếp
II. Äá»i Tam Quốc
1. Nhà Äông Ngô
2. Bà Triệu (Triệu thị Chinh)
3. Nhà Ngô chia đất Giao-châu
III. Nhà Tấn
1. ChÃnh-trị nhà Tấn
2. Nước Lâm-ấp quấy nhiễu Giao-châu
IV. Nam Bắc-triá»u
1. Tình thế nước Tà u
2. Việc đánh Lâm-ấp
3. Sự biến loạn ở đất Giao-châu
I. Nhà Äông-Hán (25-220)
1. ChÃnh-Trị nhà Äông-Hán.
Mã Viện đánh được Trưng-vương Ä‘em đất Giao-chỉ vá» thuá»™c nhà Hán như cá»§, rồi chỉnh đốn binh lương, Ä‘em quân Ä‘i đánh dẹp các nÆ¡i, Ä‘i đến đâu xây thà nh đắp lÅ©y đến đấy và biến cải má»i cách chÃnh trị trong các châu quáºn. Äem phá»§-trị vỠđóng Mê-linh13 và dá»±ng cây đồng trụ ở chá»— phân địa giá»›i, khắc sáu chữ: "Äồng trụ chiết, Giao-chỉ diệt." NghÄ©a là cây đồng trụ mà đổ thì ngưá»i Giao-chỉ mất nòi.
Sá» chép rằng ngưá»i Giao-chỉ Ä‘i qua lại chá»— ấy, ai cÅ©ng bá» và o chân cá»™t đồng-trụ má»™t hòn đá, cho nên vá» sau chá»— ấy thà nh ra núi, phá»§ mất cả, đến bây giá» không biết cá»™t ấy ở chá»— nà o.
Từ đó chÃnh-trị nhà Äông Hán cà ng ngà y cà ng ngặt thêm, mà những quan-lại sang cai-trị Giao-chỉ thưá»ng có lắm ngưá»i tà n-ác, tham nhÅ©ng, bắt dân lên rừng xuống bể để tìm những châu-báu. Dân ở quáºn Hợp-phố cứ phải xuống bể mò ngá»c trai khổ quá, đến nổi phải bá» xứ mà đi.
Triá»u đình thì xa, quan-lại ra cai-trị thì tha hồ mà tung-hoà nh, tiếng oan-ức kêu không thấu và o đâu, cho nên thưá»ng hay có sá»± loạn-lạc, là m cho dân-gian phải nhiá»u sá»± khổ-sở.
2. Lý Tiến và Lý Cầm.
Quan cai-trị đã tà n-ác, nhà vua lại bạc đãi ngưá»i bản xứ. Äá»i bấy giá» ngưá»i mình dẫu có há»c hà nh thông thái cÅ©ng không được giữ việc chÃnh-trị. Mãi đến Ä‘á»i vua Linh-đế(168-189) cuối nhà Äông-Hán má»›i có má»™t ngưá»i bản xứ là Lý Tiến được cất lên là m Thứ -sỠở Giao-chỉ. Lý Tiến dâng sá»› xin cho ngưá»i Giao chỉ được bổ Ä‘i là m quan như ở Trung-châu bên Tà u. Nhưng Hán-đế chỉ cho những ngưá»i đỗ máºu tà i hoặc hiếu-liêm được là m lại-thuá»™c ở trong xứ mà thôi, chứ không được Ä‘i là m quan ở châu khác. Bấy giá» có ngưá»i Giao-chỉ tên là Lý Cầm là m lÃnh túc-vệ hầu vua ở trong Ä‘iện, rá»§ mấy ngưá»i bản xứ ra phục xuống sân mà kêu cầu thảm thiết. Hán-đế má»›i cho má»™t ngưá»i Giao-chỉ đỗ máºu-tà i Ä‘i là m quan-lệnh ở Hạ dương và má»™t ngưá»i đỗ hiếu-liêm là m quan-lệnh ở Lục-hợp. Vá» sau Lý Cầm là m đến quan Tư-lệ Hiệu -úy và lại có Trương Trá»ng cÅ©ng là ngưá»i Giao-chỉ là m thái thú ở Kim-thà nh. Ngưá»i Giao-chỉ ta được là m quan như ngưá»i bên Tà u, khởi đầu từ Lý Tiến và Lý Cầm váºy.
3. Sĩ Nhiếp (187-226).
Vá» cuối Ä‘á»i nhà Äông-Hán, giặc cướp nổi lên khắp cả bốn phương, triá»u-đình không có uy-quyá»n ra đến ngoà i, thiên-hạ chá»— nà o cÅ©ng có loạn. Äất Giao-chỉ bấy giá» nhá» có quan thái-thú là SÄ© Nhiếp cùng vá»›i anh em chia nhau giữ các quáºn huyện, cho nên má»›i được yên.
Tiên-tổ nhà ông SÄ© Nhiếp là ngưá»i nước Lá»—, vì lúc Vương Mãng cướp ngôi nhà Hán, má»›i tránh loạn sang ở đất Quảng-TÃn, quáºn Thương-ngô, đến Ä‘á»i ông thân sinh ra SÄ© Nhiếp là sáu Ä‘á»i. Ông thân sinh tên là SÄ© Tứ là m thái thú quáºn Nháºt-nam, cho SÄ© Nhiếp vá» du há»c ở đất Kinh-sư, đỗ hiếu liêm được bổ Thượng-thư-lang, vì việc quan phải cách, rồi vá» chịu tang cha. Sau lại đỗ mẫu-tà i được bổ sang là m Thái-thú ở quáºn Giao-chỉ.
Năm quÃ-mùi (203) là năm thứ 3 Ä‘á»i vua Hiến-đế quan Thứ-sá» là Trương Tân cùng vá»›i quan Thái-thú SÄ© Nhiếp dâng sá»› xin cải Giao-chỉ là m Giao-Châu. Vua nhà Hán Thuáºn cho. Sau vì trong châu có lắm giặc-giã, SÄ© Nhiếp má»›i tâu xin vua nhà Hán cho mấy anh em là m Thái-thú quáºn Cá»u- chân, quáºn Hợp phố và quáºn Nam-Hải. SÄ© Nhiếp giữ được đất Giao-châu khá»i loạn và vẫn giữ lệ triá»u cống như cÅ©, cho nên vua Hiến-đế lại phong cho chức An-viá»…n tướng quân Long-độ đình-hầu SÄ© Nhiếp trị dân có phép tắc, và lại chăm sá»± dạy bảo dân cho nên lòng ngưá»i cảm-má»™ công-đức, má»›i gá»i tôn lên là SÄ©-vương.
Nhà là m sá» thưá»ng cho nước ta có văn há»c là khởi đầu từ SÄ© Nhiếp. Cái ý kiến đó có lẽ không phải. Vì rằng từ khi nhà Hán cai trị đất Giao-chỉ đến Ä‘á»i SÄ© Nhiếp đã được hÆ¡n 300 năm, ngưá»i Giao-chỉ đã có ngưá»i há»c hà nh thi đỗ hiếu liêm, máºu tà i. Váºy nói rằng đến ông SÄ© Nhiếp má»›i có nho- há»c thì chẳng sai lắm ru. Hoặc giả ông ấy là má»™t ngưá»i có văn há»c trong khi là m quan, lo mở-mang sá»± há»c-hà nh, hay giúp đỡ những kẻ có chữ-nghÄ©a, cho nên vá» sau má»›i được, cái tiếng là m há»c tổ ở nước Nam tưởng như thế thì có thể hợp lẽ hÆ¡n.
II. Äá»i Tam-Quốc (220-265)
1. Nhà Äông-Ngô (222-280).
Nhà Äông-Hán mất ngôi thì nước Tà u phân ra là m ba nước: Bắc-ngụy, Tây-thục, Äông-ngô. Äất Giao- châu bấy giá» thuá»™c vá» Äông-ngô.
SÄ© Nhiếp ở Giao-châu được 40 năm, tuy thiệt có uy-quyá»n ở cõi Giao- châu, nhưng vẫn theo lệ triá»u cống nhà Hán, và đến khi nhà Hán mất thì lại triá»u cống nhà Ngô.
Năm bÃnh-ngá» (226) là năm Hoà ng-vÅ© thứ 5 nhà Ngô, SÄ© Nhiếp mất, con SÄ© Huy tá»± xưng là m Thái-thú. Ngô-chá»§ là Tôn quyá»n bèn chia đất Giao- châu, từ Hợp phố vá» bắc gá»i là Quảng-châu. Sai Lữ Äại là m Quảng Châu thứ sá», Äái Lương là m Giao-châu thứ sá», và sai Trần Thì sang thay SÄ© Nhiếp là m thái-thú quáºn Giao-chỉ.
Bá»n Äái Lương và Trần Thì sang đến Hợp-phố thì SÄ© Huy Ä‘em quân ra chống giữ. Thứ Sá» Quảng châu là Lữ Äại má»›i tiến quân sang đánh dẹp, và cho ngưá»i đến dụ SÄ© Huy ra hà ng. SÄ© Huy Ä‘em 5 anh em ra hà ng, Lữ Äại sai bắt SÄ© Huy Ä‘em chém Ä‘i, còn mấy anh em thì Ä‘em vá» Ngô-triá»u là m tá»™i.
Ngô-chá»§ lại hợp Quảng-Châu và Giao-Châu lại là m má»™t, và phong cho Lữ Äại là m Thứ-sá». Lữ Äại Ä‘em quân Ä‘i đánh quáºn Cá»u-chân có công được phong là m Giao-châu-mục.
2. Bà Triệu (Triệu Thị Chinh)14
Năm máºu-thìn (248) là năm xÃch-ô thứ 11 nhà Äông ngô, Ngô chá»§ sai Lục Dáºu sang là m thứ-sá» Giao-châu.
Năm ấy ở quáºn Cá»u-chân có ngưá»i đà n bà tên là Triệu Thị Chinh khởi binh đánh nhà Ngô.
Sá» ta chép rằng bà Triệu là ngưá»i huyện Nông-cống bấy giá». Thá»§a nhá» cha mẹ mất cả, ở vá»›i anh là Triệu quốc Äạt, dến độ 20 tuổi gặp phải ngưá»i chị dâu ác nghiệt, bà ấy giết Ä‘i rồi và o ở trong núi. Bà ấy là má»™t ngưá»i có sức mạnh, lại có chÃ-khà và lắm mưu-lược. Khi và o ở trong núi chiêu má»™ hÆ¡n 1,000 tráng sÄ© để là m thá»§ hạ. Anh thấy thế má»›i can bà , thì bà bảo rằng: "Tôi muốn cưỡi cÆ¡n gió mạnh, đạp đưá»ng sóng dữ, chém cá trà ng-kình ở bể đông chứ không thèm bắt-chước ngưá»i Ä‘á»i cúi đầu cong lưng để là m tì-thiếp ngưá»i ta."
Năm máºu-thìn (248) vì quan-lại nhà Ngô tà n-ác, dân-gian khổ-sở, Triệu quốc Äạt má»›i khởi binh đánh quáºn Cá»u-chân. Bà đem quân ra đánh giúp anh, quân sÄ© cá»§a Triệu quốc Äạt thấy bà là m tướng có can đảm, bèn tôn lên là m chá»§. Khi bà ra tráºn thì cưỡi voi và mặc áo giáp và ng là Nhụy-kiá»u tướng-quân.
Thứ sá» Giao-châu là Lục Dáºn Ä‘em quân Ä‘i đánh, bà chống nhau vá»›i nhà Ngô được năm sáu tháng . Nhưng vì quân Ãt thế cô, đánh mãi phải thua, bà đem quân chạy đến xã Bồ-Ä‘iá»n (nay là xã Phú-Ä‘iá»n thuá»™c huyện Mỹ-hóa) thì tá»±-tá». Bấy giá» má»›i 23 tuổi.
Vá» sau vua Nam Äế nhà Tiá»n-Lý, khen là ngưá»i trung-dÅ©ng sai láºp miếu thá», phong là : "Bất chÃnh anh liệt hùng tà i trinh nhất phu-nhân". Nay ở xã Phú-Ä‘iá»n, tỉnh Thanh-hóa còn Ä‘á»n thá».
3. Nhà Ngô chia đất Giao-Châu.
Năm giáp-thân (264) là năm Nguyên-hưng nguyên-niên, vua nhà Ngô lại lấy đất Nam-hải, Thương-ngô và Uất-lâm là m Quảng-châu, đặt châu-trị ở Phiên ngung; lấy đất Hợp-phố, Giao-chỉ, Cá»u-chân, và Nháºt-nam là m Giao Châu, đặt châu-trị ở Long Biên. Äất Nam-Việt cá»§a nhà Triệu ngà y trước thà nh ra Giao-châu và Quảng-châu từ đấy.
Äất Giao-châu Ä‘á»i bấy giá» cứ loạn-lạc mãi, những quan-lại nhà Ngô thì thưá»ng là ngưá»i tham-tà n, vÆ¡-vét cá»§a dân, bởi váºy ngưá»i Giao-châu nổi lên giết quan thái-thú Ä‘i rồi vá» hà ng nhà Ngụy.
Năm ất dáºu (256) nhà Tấn cướp ngôi nhà Ngụy, rồi sai quan sang giữ Giao-châu. Nhà Ngô sai Äà o Hoà ng sang lấy lại. Äà o Hoà ng được phong là Giao-châu mục. Năm canh tà (280) nhà Ngô mất nước. Äà o Hoà ng vá» nhà Tấn, được giữ chức cÅ©. Äất Giao-châu từ đó thuá»™c vá» nhà Tấn.
III Nhà Tấn (256-420)
1. ChÃnh-Trị Nhà Tấn.
Nhà Tấn được thiên-hạ rồi, thấy nhà Ngụy vì thế cô mà mất, bèn đại phong cho há»-hà ng và sai ra trấn các nÆ¡i để là m vây cánh cho nhà vua. Nhưng cÅ©ng vì lẽ ấy mà các thân vương thưá»ng vì lòng tham danh-lợi cứ dấy binh đánh giết lẫn nhau, là m cho anh em trong nhà , cốt nhục tương tà n, mà ngôi vua cÅ©ng thà nh ra suy nhược.
Thá»i bấy giỠở phÃa tây-bắc có những ngưá»i nhung-địch thấy nhà Tấn có ná»™i loạn, bèn lÅ©-lượt nổi lên chiếm giữ dần dần lấy cả vùng phÃa bắc sông Trưá»ng-giang rồi xưng đế, xưng vương, như nước Triệu, nước Tần, nước Yên, nước Lương, nước Hạ, nước Hán v. v... cả thảy trước sau đến 16 nước, gá»i là loạn NgÅ©-Hồ15.
Äất Giao-châu ta vẫn thuá»™c vá» nhà Tấn. Những quan lại sang cai-trị cÅ©ng như quan lại Ä‘á»i nhà Hán, nhà Ngô, thỉnh thoảng má»›i gặp được má»™t và i ngưá»i nhân từ tá» tế, thì dân gian má»›i được yên ổn, còn thì là những ngưá»i tham lam, độc-ác, là m cho nhân dân phải lầm than khổ sở. CÅ©ng lắm khi bá»n quan lại có những ngưá»i phản nghịch đánh giết lẫn nhau, là m cho trong nước cứ phải loạn lạc luôn.
2. Nước Lâm-Ấp quấy nhiễu Giao-Châu.
ÄẤt Giao-châu lúc bấy giá» trong thì có quan lại nhÅ©ng-nhiá»…u, ngoà i thì có ngưá»i nước Lâm-ấp và o đánh phá.
Nước Lâm-Ấp (sau gá»i là Chiêm-Thà nh) ở từ quáºn Nháºt-nam và o cho đến Chân-Lạp, nghÄ©a là ở và o quãng từ tỉnh Quảng-Bình, Quảng-Trị cho đến đất Nam-Việt bây giá». Ngưá»i Lâm-ấp có lẽ là nòi giống Mã-lai, theo tông giáo và chÃnh trị Ấn Äá»™. Nước ấy cÅ©ng là má»™t nước văn minh và cưá»ng thịnh ở phÃa nam lúc bấy giá», nhưng không rõ nước ấy khởi đầu thà nh nước từ lúc nà o. Sách "Khâm-định Việt Sá»" chép rằng: năm nhâm-dần (102) Ä‘á»i nam có huyện Tượng-lâm, ngưá»i huyện ấy cứ hay sang cướp phá ở quáºn Nháºt-nam, bởi váºy vua nhà Hán má»›i đặt quan cai-trị ở huyện ấy, để phòng giữ sá»± rối loạn.
Äến cuối Ä‘á»i nhà Hán có ngưá»i huyện Tương-lâm tên là Khu Liên giết huyện-lệnh Ä‘i, rồi tá»± xưng là m vua, gá»i nước là Lâm-ấp. Dòng dõi Khu Liên thất truyá»n, bởi váºy cháu ngoại cá»§a Phạm Hùng lên nối nghiệp.
Trong Ä‘á»i Tam-quốc, ngưá»i Lâm-ấp hay sang cướp phá ở quáºn Nháºt-nam và quáºn Cá»u-chân, bởi váºy khi nhà Tấn đã lấy được Äông-ngô rồi, ý muốn giảm bá»›t quân ở các châu quáºn, nhưng quan thứ sá» Giao-châu là Äà o Hoà ng dâng sá»› vá» tâu rằng: "Vua nước Lâm-ấp là Phạm Hùng thông vá»›i nước Phù Nam hay sang quấy nhiá»…u ở đất Nháºt-nam nếu lại giảm bá»›t quân ở Giao-châu Ä‘i, thì sợ quân Lâm-ấp lại sang đánh phá."
Xem như váºy thì nước Lâm-Ấp đã có từ đầu đệ nhị thế ká»·.
Phạm Hùng truyá»n cho con là Phạm Dáºt. Phạm Dáºt mất, thì ngưá»i gia nô là Phạm Văn cướp mất ngôi. Phạm Văn truyá»n cho con là Phạm Pháºt.
Năm quÃ-sá»u (353) Ä‘á»i vua Mục-đế nhà Äông-Tấn, thứ-sá» Giao-châu là Nguyá»…n Phu đánh vua Lâm-ấp là Phạm Pháºt, phá được hÆ¡n 50 đồn lÅ©y. Phạm Pháºt mất, truyá»n ngôi lại cho con cháu là Phạm Hồ-Äạt. Năm ká»· hợi (399) Phạm Hồ-Äạt Ä‘em quân sang đánh lấy hai quáºn Nháºt-nam và Cá»u- chân rồi lại Ä‘i đánh Giao-châu. Bấy giá» có thái thú quáºn Giao-chỉ là Äá»— Viện đánh Ä‘uổi ngưá»i Lâm-Ấp, lấy lại hai quáºn. Äá»— Viện được phong là m Giao- châu thứ-sá».
Năm quÃ-sá»u (413) Phạm Hồ-Äạt lại Ä‘em quân sang phá ở quáºn Cá»u-chân. Khi bấy giá» con Äá»— Viện là Äá»— Tuệ-Äá»™ là m Giao-châu thứ sá» Ä‘em binh ra Ä‘uổi đánh, chém được tướng Lâm-ấp là bá»n Phạm Kiện và bắt được hÆ¡n 100 ngưá»i.
Ngưá»i Lâm-Ấp vẫn còn hay tÃnh Ä‘i cướp phá, cứ năm ba năm lại sang quấy nhiá»…u ở đất Nháºt nam. Äá»— Tuệ-Äá»™ định sang đánh Lâm-ấp để trừ cái hại vá» sau, bèn đến năm canh-thân (420) cất binh mã sang đánh, chém giết tà n hại, rồi bắt ngưá»i Lâm-ấp cứ hà ng năm cống tiến: voi, và ng, bạc, đồi-mồi v.v. Từ đó má»›i được tạm yên.
Dòng dõi Phạm Hồ-Äạt là m vua được mấy Ä‘á»i lại bị quan Lâm-ấp là Phạm Chư Nông cướp mất ngôi. Phạm Chư Nông truyá»n cho con là Phạm Dương Mại.
Khi Phạm Dương Mại là m vua nước Lâm-ấp, thì nhà Tấn đã mất rồi, nước Tà u phân ra Nam-triá»u và Bắc-triá»u. Phạm Dương Mại lại nhân dịp đó sang quấy nhiá»…u Giao châu.
IV. NAM BẮC-TRIỀU (420-588)
1. Tình-Thế Nước Tà u.
Năm canh thân (420) Lưu Dụ cướp ngôi nhà Äông Tấn, láºp ra nhà Tống ở phÃa Nam. Lúc bấy giỠở phÃa Bắc thì nhà Ngụy gồm được cả nước Lương, nước Yên, nước Hạ. Nước Tà u phân ra là m Nam-Triá»u và Bắc Triá»u. Bắc Triá»u thì có nhà Ngụy, nhà Tá», nhà Chu nối nhau là m vua; Nam-Triá»u thì có nhà Tống, nhà Tá», nhà Lương và nhà Trần kế nghiệp trị-vì.
2. Việc đánh Lâm-Ấp.
Trong Ä‘á»i nhà Tấn vá» năm Quà dáºu (433) Ä‘á»i vua Văn-đế, vua nước Lâm-ấp là Phạm Dương Mại thấy nước Tà u loạn-lạc, bèn sai sứ sang cống nhà Tống và xin lÄ©nh đất Giao-châu để cai trị. Nhưng vua nhà Tống không cho.
Từ đó nước Lâm-ấp lại sang cướp phá ở mạn Nháºt-nam và Cá»u- chân. Vua nhà Tống bèn sai quan thứ-sá» là Äà n Hòa Chi và Tông Xác là m phó tướng Ä‘em binh sang đánh Lâm-ấp. Phạm Dương Mại Ä‘em quân ra chống cá»±.
Äà n Hòa Chi và Tông Xác tiến quân chém được tướng, phá được thà nh, quân Lâm-ấp vỡ tan, Phạm Dương Mại cùng vá»›i con chạy thoát được. Äà n Hòa Chi và o đất Lâm-ấp lấy được và ng bạc châu báu rất nhiá»u. Sá» chép rằng Äà n Hòa Chi lấy được má»™t cái tượng bằng và ng mấy ngưá»i ôm không xuể, Ä‘em nấu-đúc được hÆ¡n 10 vạn cân. Từ đấy ngưá»i Tà u biết Lâm-ấp có nhiá»u cá»§a, cứ chá»±c sang lấy. Äà n Hòa Chi cÅ©ng từ đấy bị gièm pha, phải cách chức Ä‘uổi vá».
3. Sá»± biến-loạn -- Äất Giao-Châu.
Năm Ká»·-Mùi (479) nhà Tống mất ngôi, nhà Tá» kế nghiệp, trị vì được 22 năm thì nhà Lương lại cướp ngôi nhà Tá».
Trong Ä‘á»i Nam Bắc Triá»u, đất Giao-châu không được mấy khi yên ổn, vì quan Tà u sang cai-trị có nhiá»u ngưá»i thấy bên Tà u loạn, cÅ©ng muốn tìm cách để độc-láºp, bởi váºy quan lại cứ giết lẫn nhau.
Äá»i nhà Lương lại sai Tiêu-Tư sang là m thứ sá» Giao-châu. Tiêu Tư là má»™t ngưá»i tà n bạo, là m cho lòng ngưá»i ai cÅ©ng oán giáºn. Bởi váºy ông Lý Bôn má»›i có cÆ¡ há»™i mà nổi lên, láºp ra nhà Tiá»n Lý.
---------------------------------
{13 Vá» cuối Ä‘á»i Äông Hán lại dá»i vá» Long Biên. }
{14 Bà Triệu, các kỳ xuất bản trước để là Triệu Ẩu. Nay xét ra nên để là Triệu Thị Chinh. }
{15 Ngũ Hồ là 5 rợ: Hung Nô và rợ Yết (chủng loại Mông Cổ), rợ Tiên Ti (chủng loại Mãn Châu), rợ Chi và rợ Khương (chủng loại Tây Tạng) }
Tà i sản của phongvan
10-09-2008, 03:06 PM
Bất Diệt Ma Tôn
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dương
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
PII-Chương 4
Nhà Tiá»n Lý
(544 - 602)
1. Lý Nam Äế
2. Triệu Việt Vương
3. Háºu Lý Nam Äế
1. Lý Nam Äế (544-548).
Năm Tân Dáºu (541) là năm Äại Äồng thứ 7 Ä‘á»i vua VÅ© Äế nhà Lương, ở huyện Thái Bình16 có má»™t ngưá»i tên là Lý Bôn, tà i kiêm văn võ, thấy nước mình, trong thì quan lại Tà u là m khổ, ngoà i thì ngưá»i Lâm Ấp cướp phá, bèn cùng vá»›i những ngưá»i nghÄ©a dÅ©ng nổi lên, đánh Ä‘uổi Tiêu Tư vá» Tà u, rồi chiếm giữ lấy thà nh Long Biên.
Lý Bôn, có ngưá»i gá»i là Lý BÃ, vốn dòng dõi ngưá»i Tà u. Tổ tiên ở Ä‘á»i Tây Hán phải tránh loạn chạy sang Giao Châu, đến lúc bấy giá» là bảy Ä‘á»i, thà nh ra ngưá»i bản xứ. Khi chiếm giữ được đất Giao Châu rồi, ông sá»a sang má»i việc, định láºp nghiệp lâu dà i. Qua năm Quà Hợi (543) quân Lâm Ấp lại sang phá quáºn Nháºt Nam, Lý Bôn sai tướng là Phạm Tu và o đánh ở Cá»u Äức (Hà TÄ©nh), ngưá»i Lâm Ấp thua chạy vá» nước.
Năm Giáp Tà (544) Ä‘á»i nhà Lương bên Tà u, ông Lý Bôn tá»± xưng là Nam Việt Äế, đặt quốc hiệu là Vạn Xuân, niên hiệu là Thiên Äức, rồi phong cho Triệu Túc là m thái phó, Tinh Thiá»u là m tướng văn, và Phạm Tu là tướng võ.
Năm Ất Sá»u (545) vua nhà Lương sai Dương Phiêu sang là m thứ sá» Giao Châu, và sai Trần Bá Tiên Ä‘em quân sang đánh Nam Việt. Lý Nam Äế thua phải bá» thà nh Long Biên chạy vá» giữ thà nh Gia Ninh (huyện Yên Lãng, tỉnh Phúc Yên). Trần Bá Tiên Ä‘em quân lên vây thà nh Gia Ninh, Lý Nam Äế chạy vá» giữ thà nh Tân Xương, tức là đất Phong Châu cÅ© thuá»™c tÄ©nh VÄ©nh Yên bây giá».
Nhà Lương lại tiến lên Ä‘uổi đánh, Lý Nam Äế thấy thế mình yếu, chống không nổi, má»›i rút quân lên đóng ở động Khuất Liêu (thuá»™c đất Hưng Hóa), để đợi thu xếp được quân sÄ© lại ra đánh. ÄÆ°á»£c non má»™t năm, Lý Nam Äế Ä‘em hai vạn quân ra đánh nhau vá»›i Trần Bá Tiên ở hồ Äiển Triệt (?), lại thua. Lý Nam Äế bèn giao binh quyá»n lại cho tả tướng quân Triệu Quang Phục chống nhau vá»›i quân nhà Lương rồi trở vá» Khuất Liêu.
Triệu Quang Phục là con quan thái phó Triệu Túc ngưá»i ở Châu Diên (VÄ©nh Tưá»ng, tỉnh VÄ©nh Yên) theo cha giúp Lý Nam Äế láºp được nhiá»u công, nay Ä‘em quân chống cá»± vá»›i nhà Lương được Ãt lâu, rồi sau thấy thế quân Tà u còn mạnh, địch không nổi, bèn rút quân vá» Dạ Trạch17. Dạ Trạch là chá»— đồng lầy, chung quanh cá» má»c như rừng, ở giữa có bãi cát là m nhà ở được. Triệu Quang Phục và o ở đấy, ngà y nấp ẩn, tối thì cho lÃnh chở thuyá»n độc má»™c ra đánh quân cá»§a Trần Bá Tiên, cướp lấy lương thá»±c vá» nuôi quân sÄ©. Trần Bá Tiên đánh mãi không được. Ngưá»i thá»i bấy giá» gá»i Triệu Quang Phục là Dạ Trạch Vương.
2. Triệu Việt Vương (549-571).
Năm Máºu Thìn (548) Lý Nam Äế ở trong Khuất Liêu phải bệnh mất, sang năm sau Triệu Quang Phục ở Dạ Trạch được tin ấy bèn xưng là Việt Vương. Bấy giá» quân cá»§a Việt Vương đã sắp hết lương, mà mãi không phá được quân Tà u. May nhá» gặp lúc bên Tà u có loạn Hầu Cảnh, vua nhà Lương phải triệu Trần Bá Tiên vỠđể ngưá»i tì tướng là Dương Sân ở lại chống cá»± vá»›i Triệu Quang Phục. Quang Phục má»›i thừa thế Ä‘em quân ra đánh phá quân Tà u, rồi vá» lấy lại thà nh Long Biên.
Khi Lý Nam Äế thất thế chạy vá» Khuất Liêu thì ngưá»i anh há» là Lý Thiên Bảo cùng vá»›i ngưá»i há» là Lý Pháºt Tá» Ä‘em quân chạy và o quáºn Cá»u Chân, rồi bị quân nhà Lương Ä‘uổi đánh chạy sang Là o, đến đóng ở động Dã Năng, xưng là Äà o Lang Vương, quốc hiệu là Dã Năng.
Năm Ất Hợi (555) là năm thứ 7 Ä‘á»i Triệu Việt Vương, Lý Thiên Bảo mất, không có con, binh quyá»n vá» cả Lý Pháºt Tá». Äến năm Äinh Sá»u (557) Lý Pháºt Tá» Ä‘em quân vá» chống vá»›i Triệu Việt Vương. Äánh nhau mấy tráºn không được, Pháºt Tá» má»›i xin chia đất giảng hòa. Triệu Việt Vương nghÄ© tình há» Lý, cÅ©ng thuáºn chia đất cho Lý Pháºt Tá».
Lý Pháºt TỠđóng ở Ô Diên (nay ở và o là ng Äại Má»—, thuá»™c huyện Từ Liêm, tỉnh Hà Äông). Triệu Việt Vương đóng ở Long Biên, lấy bãi Quân Thần là m giá»›i hạn (bãi ấy thuá»™c là ng Thượng Các, huyện Từ Liêm). Triệu Việt
Vương lại gả con gái cho Pháºt TỠđể tá» tình hòa hiếu vá»›i nhau. Nhưng Pháºt Tá» vẫn có ý muốn thôn tÃnh, bởi váºy bá» ngoà i tuy hòa hiếu, nhưng bá» trong vẫn sá»a soạn để đánh lấy Long Biên.
Năm Tân Mão (571), Pháºt Tá» bất thình lình Ä‘em quân đánh Triệu Việt Vương. Triệu Việt Vương thua chạy đến sông Äại Nha (nay ở huyện Äại An, tỉnh Nam Äịnh), nhảy xuống sông tá»± táºn. Ngưá»i ở đấy cảm nhá»› Triệu Việt Vương, má»›i láºp Ä‘á»n thỠở chá»— sông Äại Nha. Nay còn có Ä‘á»n thỠở là ng Äại Bá»™, gần huyện Äại An.
3. Háºu Lý Nam Äế (571-602).
Lý Pháºt Tá» lấy được thà nh Long Biên rồi, xưng đế hiệu, đóng đô ở Phong Châu (thuá»™c huyện Bạch Hạc, tỉnh VÄ©nh Yên), sai Lý Äại Quyá»n giữ Long Biên và Lý Phổ Äỉnh giữ Ô Diên.
Trong khi Lý Pháºt Tá» là m vua ở Nam Việt thì vua Văn Äế nhà Tùy đã gôm cả Nam Bắc, nhất thống nước Tà u. Äến năm Nhâm Tuất (602) vua nhà Tùy sai tướng là Lưu Phương Ä‘em quân 27 doanh sang đánh Nam Việt.
Lưu Phương sai ngưá»i lấy lẽ há»a phúc để dụ Lý Pháºt Tá» vá» hà ng. Háºu Lý Nam Äế sợ thế không địch nổi bèn xin vá» hà ng.
Từ đấy đất Giao Châu lại bị nước Tà u cai trị 336 năm nữa.
-------------------------------
{16 Cứ theo sách "Khâm Äịnh Việt Sá»" thì huyện Thái Bình thuá»™c vá» Phong Châu ngà y trước, nay ở và o địa hạt tỉnh SÆ¡n Tây nhưng mà không rõ là chá»— nà o, chứ không phải là phá»§ Thái Bình ở SÆ¡n Nam mà bây giá» là tỉnh Thái Bình. }
{17 Bây giỠthuộc phủ Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên. }
Tà i sản của phongvan
Từ khóa được google tìm thấy
âàííû , àâòîçâóê , àâòîøêîëà , âèäåî , åêàòåðèíáóðã , áîäèáèëäèíã , àíãëî , äîñòàâêà , àïòåêà , ãîðÿùèõ , âÿçàíèå , áþäæåòèðîâàíèå , çàðàáîòîê , êèòàéñêèé , èìåíà , êîìïàíèÿ , êóëüòóðîëîãèÿ , íàëîãîâûé , ïåðåâîäîâ , íèññàí , íèæíèé , ïíåâìàòè÷åñêîå , ïðîáëåìû , ïðîñòèòóòêè , ñàéòîâ , ñóáàðó , òàíöû , õèëòîí , õîêêåé , òðàíñ , ýâàêóàòîð , ÷àñîâîé