Túp lều bác Tom - Harriet BeecherStowe

[quykiemtu]

Chương 6

Henrique

Chúng ta hãy trở lại bang Kentucky, về nhà của những người mà chúng ta đã lâu không nhắc tới, trong túp lều của bác Tom.
Đó là một buổi chiều, một chiều mùa hè...
những cánh cửa ra vào và cửa sổ phòng khách đều mở rộng, mọi người chờ đón làn gió mát làm dịu không khí. ông Shelby đang ngồi trong một phòng rộng thông với phòng khách. ông ngả người trên ghế dựa, hai chân duỗi ra bắt chéo nhau: ông đang hút xì gà sau bữa tối. Bà Shelby ngồi bên cửa sổ ra vào gian phòng và bà đang khâu vá. Rõ ràng là bà có điều gì định nói và đang đợi một thời điểm thích hợp. Cuối cùng bà bảo: - Anh có biết là bác Chloé đã nhận được một bức thư của bác Tom không? - Hả? Thật à? Thế bác ấy ra sao, bác già Tom tội nghiệp? - Bác ấy được một gia đình tuyệt vời mua, bác ấy được đối xử tử tế và bác ấy chả có việc gì nhiều nhặn để làm.
- Càng tốt, càng tốt, điều đó làm anh rất hài lòng. - ông Shelby nói. - Anh cho là bác ấy không nghĩ đến việc quay về đây nữa.
- Ngược lại, bác ấy hỏi xem chúng ta đã sắp chuộc lại bác ấy chưa? - Anh không biết nữa, công việc làm ăn không khá lên. ôi! Những cái hóa đơn! - Em tưởng chúng ta có thể cố gắng làm gì đó, như bán lũ ngựa, hoặc một trong số các trang trại của chúng ta chẳng hạn...
- Điều em nói thật là nực cười. Em là người phụ nữ dễ thương nhất Kentucky, nhưng em chả hiểu gì về công việc làm ăn cả.
- Anh có thể giải thích đôi điều cho em hiểu về công việc của anh ra sao không? Em sẽ xem xem liệu em có thể chi tiêu tiết kiệm hay giúp đỡ anh được gì chăng.
- Thôi cứ để mọi việc đấy, không đơn giản đến thế đâu, chúng mình không nói về chuyện ấy nữa, anh nhắc lại là em chả hiểu gì về chuyện làm ăn cả.
Và ông Shelby thấy bí, bèn cao giọng để kết thúc cuộc tranh luận..Bà Shelby im tiếng và thở dài. Bà có một trí thông minh rành mạch, thực tế, và một tính cách mạnh mẽ hơn chồng. Bà có rất nhiều năng lực mà chồng bà không hình dung được. Bà muốn giữ lời hứa với bác Tom và bác gái Chloé bằng tất cả sức lực của mình, và bà thấy những vật cản dựng lên trước bà như một bức tường thực sự.
Bà nói tiếp: - Bác Chloé tội nghiệp, bác ấy chỉ nghĩ đến việc đó! - Thật đáng tiếc, tốt hơn cả là báo trước cho bác ấy phải quen đi thôi. Bác Tom chắc hẳn sẽ lấy một người vợ khác, và cả bác gái cũng phải nghĩ đến việc tái giá.
- Anh à, em sẽ không bao giờ cho bác Chloé một lời khuyên như thế, vì em cho rằng, và cả hai bác ấy cũng cho rằng cuộc hôn nhân của họ cũng thiêng liêng như của chúng ta vậy. Em cảm thấy mình bị ràng buộc bởi lời hứa mà chúng ta đã nói với những con người bất hạnh đó. Em sẽ đi dạy nhạc, và như thế em sẽ tự mình gom góp đủ số tiền cần thiết để chuộc bác Tom về.
- Nhưng anh không đồng ý em lại hạ thấp mình đến như thế! - Hạ thấp mình ư? Nhưng không giữ lời hứa thì còn thấp kém hơn.
Cuộc trò chuyện bị cắt ngang vì bác gái Chloé xuất hiện ở lối vào hiên.
Bác muốn nói với bà chủ về món thịt gà, nhưng bà Shelby ngờ rằng bác đã không bỏ sót một lời nào của câu chuyện giữa ông và bà.
- Thưa bà Shelby, tại sao lại giữ trong nhà quá nhiều miệng ăn như thế? - Bác nghĩ rằng tôi phải cho thuê nô lệ sao? Và bác đang nghĩ đến ai thế? - Cháu có nói gì đâu, thưa bà, chỉ có điều cậu Samuel nói rằng ở Louisville có những xưởng họ trả bốn đô la một tuần cho ai biết làm bánh ngọt và các loại bánh kem.
- Rồi sao? - Vậy thì, có Sally, người vẫn luôn giúp cháu, giờ đã thạo như cháu rồi. Và cháu có thể nhận việc kia ở xưởng.
- Thế bác bỏ các con của bác mà đi sao? - Chúng đã đủ lớn để làm việc rồi, và Sally sẽ trông nom đứa út.
- Tôi đồng ý, bác Chloé, tất cả số tiền bác kiếm ra sẽ để dành chuộc lại chồng bác.
- ôi! Bà chủ thật quá nhân từ! - Bác Chloé thốt lên mừng rỡ..- Bác sẽ mất bốn, năm năm để dành dụm số tiền ấy, nhưng bác đừng lo, tôi cũng sẽ thêm tiền của tôi vào nữa. Khi nào bác tính ra đi.
- Cháu đã thu xếp đồ đạc rồi, ngày mai cháu có thể đi được ạ.
- Được, tôi mong rằng ông Shelby sẽ không phản đối việc này.
Bác Chloé chạy về căn lều của bác để chuẩn bị mọi thứ cho việc ra đi.
- Cậu George, mai tôi đi rồi, tôi sắp kiếm được bốn đô la một tuần để chuộc ông lão nhà tôi về! - Bác Tom sẽ rất hài lòng khi biết tin tức của bác. Tôi sẽ đi kiếm mực và giấy và tôi sẽ kể cho bác ấy nghe tất cả chuyện này.
- Cảm ơn cậu, George, và sau đó chúng ta hãy cùng ăn với nhau một lần cuối! ở phương Nam, cuộc sống của bác Tom trôi đi ngày này tiếp ngày kia. Bác phải xa cách tất cả những người bác yêu quí, và bác luôn nhớ về quá khứ. Mặc dù vậy, người ta không thể nói rằng bác bất hạnh. Bác đã học được cách bằng lòng với số phận của mình.
George đã trả lời bức thư của bác bằng một bức thư viết chữ rất đẹp mà bác Tom có thể tự mình đọc lấy. Bức thư đã cho bác biết tin tức về trang trại, về vợ và các con của bác. Thư cũng giải thích rằng số tiền bác gái Chloé kiếm được sẽ dành để chuộc lại bác. Căn lều của bác Tom tạm thời đóng cửa, nhưng George kể rất hào hứng về những sự thay đổi và mở rộng mà cậu sẽ tiến hành sau khi bác Tom trở về.
Đối với bác Tom, đó là bức thư hay nhất trên đời, và thậm chí bác muốn đóng khung treo nó lên tường trong phòng bác.
Tình thân giữa bác Tom và bé Eva cũng ngày càng lớn thêm. Bác Tom yêu quí Eva như một cái gì mong manh và thần tiên. Bác chiêm ngưỡng cô bé với tình âu yếm và niềm kính cẩn.
Cái nóng của mùa hè đã trở nên hầm hập. Vì vậy tất cả gia đình đã chuyển đến một biệt thự thuộc sở hữu của Saint-Clare ở ven hồ Pontchar-train.
Làn gió nhẹ của hồ làm cho không khí dịu đi. Ngôi nhà giống như những trang viên nhỏ miền Đông ấn.
Vầng dương tỏa ngợp chân trời những tia sáng chan hòa. Mặt hồ vằn vện những ánh màu tía và vàng rực. Đó là một chiều chủ nhật - Eva và bác Tom ngồi trên một nệm rêu ở trong vườn.
- Bố Tom ơi, - Cô bé nói với người nô lệ, -cháu sắp đi đến đó rồi! - Đi đâu kia, cô Eva?.Evangéline đứng dậy và chỉ lên trời. Những tia nắng chiều tà vờn trên mái tóc vàng óng của cô.
- Vâng, cháu sẽ đi đến đó, chẳng bao lâu nữa.
Bác Tom già tội nghiệp cảm thấy bị chấn động khủng khiếp. Bác nhớ lại rằng rất nhiều lần, từ sáu tháng nay, bác đã để ý thấy đôi bàn tay nhỏ bé của Evangéline trở nên mảnh mai hơn, trong suốt hơn, và hơi thở của em ngắn hơn... Bác nhớ lại cô bé đã mệt rất nhanh khi em chạy chơi trong vườn. Bác đã nghe thấy cô Ophélia nói đến một chứng ho mà các thầy thuốc chẳng thể chữa khỏi... Và giờ đây, hai bàn tay và đôi má của em đang nóng bỏng lên vì cơn sốt... ấy vậy mà, bác Tom chưa bao giờ hình dung ra một tai họa đến thế lại có thể xảy ra! Cuộc trò chuyện bị cô Ophélia ngắt quãng: - Eva! Vào nhà nhanh lên, sương đang xuống, cháu sẽ bị nhiễm lạnh đấy! Eva và bác Tom vội vã đi vào nhà.
Cô Ophélia đã quan sát thấy chứng ho khan của cô bé, đôi má đỏ ửng của em. Cô lo ngại và đã chia xẻ những mối lo âu của cô với Augustin.
Anh gạt những điều đó đi với vẻ vui đùa và vô tâm vốn có.
- Đó là một bước khủng hoảng để phát triển, ở lứa tuổi này bọn trẻ bao giờ cũng yếu hơn! - Còn bệnh ho của nó! - Chắc hẳn con bé đã bị cảm... Chị đừng lo đến mức ấy! Hãy chăm sóc nó cẩn thận, giữ cho nó tránh không khí lạnh và ẩm lúc về chiều, và đừng để nó chơi đùa quá mạnh. Rồi mọi chuyện sẽ ổn thôi.
Đó là những gì Saint-Clare nói, nhưng thực ra anh rất lo âu. Hàng ngày anh chú ý quan sát con gái. Dường như anh không rời nó ra nữa, anh cưỡi ngựa đưa nó đi dạo. Điều làm anh lo ngại hơn nữa, đó là sự chín chắn già dặn của Eva, không bình thường đối với một đứa trẻ ở tuổi nó. Nó vẫn chơi đùa như trẻ con, rồi đột nhiên thốt ra vài câu nói nghiêm trang và sâu sắc... Điều đó làm người cha ôm nó trong lòng bỗng rùng mình.
Một hôm, Eva bảo với mẹ: - Mẹ ơi, tại sao chúng ta không dạy cho người da đen đọc và viết? - Điều đó chả có ích gì cho họ cả. Họ sẽ chả làm việc tốt hơn, mà họ sinh ra chỉ để làm lụng.
- Nhưng cô Ophélia đã dạy Topsy mà.
- Con đã thấy kết quả rồi! Đó là một con bé tai ác nhất mà mẹ từng thấy! Nào, hãy quên chuyện đó đi, rồi đây con sẽ không có thời gian mà quan tâm đến bọn nô lệ nữa, con cần phải trang điểm và bước vào thế giới thượng lưu. Hãy xem những đồ trang sức mà mai kia mẹ sẽ cho con. Đây là chiếc.vòng cổ bằng kim cương mẹ đã đeo vào buổi vũ hội đầu tiên. Mẹ đã thành công biết bao! - Nó đáng giá nhiều tiền lắm, phải không mẹ? - ừ, cả một gia sản đấy.
- Con muốn đổi nó lấy tiền. Con sẽ mua một trang trại ở những bang tự do, con sẽ mang tất cả những người nô lệ của chúng ta đến đó và con sẽ dạy cho họ đọc và viết.
- Mở một trường học ư! Trời ơi là trời! Quả thực, con chỉ là một đứa trẻ thôi. Nào, thôi để mẹ yên, con làm mẹ đau đầu rồi đấy.
Trong thời gian này, em trai của Augustin Saint-Clare đến ở chơi vài ngày tại biệt thự bên hồ Pontchartrain.
Cậu con trai mười hai tuổi của anh tên là Hen-rique.
Vừa đến biệt thự, cậu đã mê tít Eva.
Eva có một con ngựa nhỏ trắng như tuyết, cũng hiền hòa như cô chủ của nó.
Một gã trai trẻ lai da đen dẫn đến cho Henrique một con ngựa Arập đen tuyền. Henrique rất kiêu hãnh về vật sở hữu mới của nó. Lúc nắm dây cương, nó xem xét kỹ con ngựa rồi bảo gã lai da đen: - Này, Dodo! Sáng nay mày không chải lông cho con ngựa của tao phải không? - Có đấy chứ ạ, thưa cậu chủ, nhưng bụi...
- Im mồm, đồ lười nhác! - Cậu chủ, cháu...
Dodo vừa mới mở miệng thì Henrique đã lấy roi vụt nó và vặn tay để ấn nó quỳ xuống.
- Cái này sẽ dạy cho mày cách trả lời! - Thưa cậu, - bác Tom xen vào, - nó chỉ muốn nói với cậu rằng con ngựa, có tính nóng nẩy, đã lăn xuống đất khi ra khỏi chuồng... Chính vì thế nên mình ngựa đầy bụi...
- Bác im đi, tôi có hỏi bác đâu! - Henrique trả lời.
- Sao cậu lại có thể tàn nhẫn với Dodo tội nghiệp thế? - Eva thốt lên.
- Chị thân mến, chị không biết nó đấy thôi! - Đừng có gọi tôi là chị thân mến khi cậu xử sự như thế. Bác Tom đã bảo cậu rằng đó là một chuyện không may, và bác Tom bao giờ cũng nói thật.
- Nếu điều đó làm chị không thích, thì em sẽ không đánh nó trước mặt chị nữa.
Eva không hài lòng với câu trả lời đó chút nào, nhưng cô bé hiểu rằng chẳng bõ chia sẻ ý nghĩ của mình với cậu em họ. Henrique lịch sự đỡ cô chị họ lên ngựa và đặt dây cương vào tay cô. Nhưng Eva lại cúi xuống phía bên kia con ngựa nơi Dodo đang đứng..- Dodo, anh là một chàng trai trung hậu, ta cảm ơn anh nhé.
Tưởng rằng làm vui lòng cô chị họ, Henrique quẳng cho gã nô lệ một đồng tiền. Dodo ứa nước mắt. Những lời nói dịu dàng của Eva làm gã vui thích hơn là đồng tiền Henrique ném cho nhiều! Hai đứa trẻ cưỡi ngựa dạo chơi.
Hai ông bố đã chứng kiến toàn bộ cảnh tượng trên.
Augustin bất bình. Nhưng người em trai của anh, cha của Henrique, không tỏ vẻ bất bình tí nào.
- Thằng Dodo là một thằng bé hư, phạt đòn chả có gì hại cho nó đâu. Không phải mọi người đều tự do và bình đẳng. Những người giàu, có học thức, được giáo dục tốt phải có quyền bình đẳng với nhau. Nhưng những kẻ khác thì không! - Không nên nói như thế. Họ có được giáo dục, nhưng chúng ta không biết đến sự giáo dục ấy. Chế độ hiện thời của chúng ta thật tàn ác và man rợ.
Chúng ta đã biến những con người đó thành con vật! Một ngày nào đó, họ sẽ phát chán vì bị mua bán như thế và họ sẽ nổi dậy! - Chuyện vớ vẩn! Dù thế nào đi nữa, nếu em nghĩ giống anh, thì em sẽ dạy dỗ và giáo dục những nô lệ của em! - Nhưng họ đã bị chế độ xã hội của chúng ta đè bẹp! Cũng như thể đặt lên lưng họ một trái núi và bảo họ hãy đứng thẳng dậy! Muốn cho họ được giáo dục, thì Nhà nước ta cần phải làm điều gì đó.
- Augustin trả lời.
Hai anh em đang chơi cờ thì nghe thấy có tiếng vó ngựa trở về.
Hai đứa trẻ trông thật thích mắt. Henrique với những búp tóc xoăn đen nhánh, bóng láng đang cười vui vẻ. Eva mặc một bộ quần áo đi ngựa màu xanh da trời. Cuộc dạo chơi đã khiến đôi má cô bé ửng hồng và làm rõ thêm sự trong suốt của sắc da và mái tóc vàng óng.
- Xinh quá! - Alfred nói với người anh trai. -Con bé mai kia sẽ là niềm tự hào của anh đấy! - Hoặc là nỗi tuyệt vọng của tôi. - Augustin trả lời với một giọng kỳ lạ.
Và anh đi đến gần cô con gái đang xuống ngựa.
- Sao con chạy nhanh thế, con yêu quí? Con có vẻ rất mệt đấy! Điều đó không tốt lắm cho con đâu! - Con vui quá đi mất! - Eva trả lời.
Người cha bế con gái đến ghế xôpha và nắm lấy tay nó. Dần dần, Eva lấy lại sức và hai người cha lại tiếp tục đánh cờ..- Thật đáng tiếc là em và bố em chỉ ở lại có hai ngày! - Henrique nói với cô chị họ. Nếu em ở cùng chị, có thể em sẽ trở nên tốt hơn, em sẽ không đánh Dodo nữa. Nói cho cùng thì nó cũng khá sung sướng đấy chứ.
- Cậu có thể sung sướng được không nếu xung quanh cậu chẳng có ai yêu thương cậu? - ồ không! - Cậu đã bắt đi của Dodo những người yêu thương anh ta, anh ta không còn nhận được tình âu yếm nữa, thế nên cậu phải yêu thương anh ta.
- Yêu thương nó ư! Nhưng em không thể nào yêu một đứa nô lệ được! Thế chị có yêu những người nô lệ của chị không? - Hẳn rồi.
- Thật rồ dại! Chẳng ai như chị cả, Eva! Eva không trả lời, đôi mắt cô bé đầy lệ.
- Nhưng vì chị, chị yêu quí, em có thể yêu bất kỳ ai, vì chị là người dễ thương nhất mà em từng thấy! Henrique đỏ mặt. Nhưng Eva nhận lời khen với vẻ giản dị.
- Tôi hy vọng cậu sẽ giữ lời hứa. Cô bé đáp.
Tiếng chuông báo ăn tối kết thúc cuộc trò chuyện.

[quykiemtu]

Chương 7

Cái chết

Hai ngày sau, Afred và Henrique rời nhà Augustin. Vì cậu em, Eva đã có những hoạt động quá sức, và sức khỏe của cô bé bắt đầu giảm sút.
Saint-Clare quyết định cho mời thầy thuốc.
Marie Saint-Clare chẳng để ý gì đến con vì còn mải bận tâm đến việc cỏn con của bản thân cô ta.
Cô Ophélia đã nhiều lần cố thử lôi kéo sự chú ý của cô ta.
- Cái chứng ho vặt ấy, và con bé thở rất ngắn hơi nữa...
- Đó chẳng qua là do kích động! - Nhưng nó hay ra mồ hôi trộm ban đêm.
- Tôi đã từng bị ra mồ hôi như thế trong mười năm ròng! Nhưng bệnh tình của Eva trở nên ngày càng rõ ràng. Thế là Marie bắt đầu ta thán, nhắc lại với bác Mammy rằng số phận đã ra sức làm khổ cô ta, và cô ta là người mẹ bất hạnh nhất..- Marie, đừng nói thế, không phải tất cả hy vọng đã mất hết! - Augustin nói với vợ. - Điều làm con mệt mỏi là cái nóng của mùa hè. Thầy thuốc nói là còn có hy vọng.
- Giá mà em có được tinh thần bình thản như anh. - Marie trả lời chồng.
Sau mười lăm ngày được chăm sóc, sức khỏe của Eva có tiến triển tốt rõ ràng. Cô bé vẫn đi dạo được trong vườn, chạy quanh các hành lang, chơi đùa, cười, và bố cô phát điên lên vì sung sướng tuyên bố với mọi người là cô bé đã bình phục hoàn toàn. Chỉ có thầy thuốc và cô Ophélia là không chia sẻ niềm phấn khởi này. Có một trái tim khác cũng không lầm lẫn về điều đó, ấy là trái tim tội nghiệp của bé Eva.
Cô bé nghĩ rất nhiều đến bố, người mà cô sắp phải từ biệt. Cô bé cũng tiếc nuối những người nô lệ rất tốt và rất trung thành của mình. Những nỗi đau do chế độ gây ra đã in dấu ấn lên cô từng nỗi đau một. Cô bé muốn làm điều gì đó cho tất cả những ai đang đau khổ như họ.
Một hôm cô nói với bác Tom: - Cháu rất muốn cái chết của cháu có thể giúp được việc gì đó để chấm dứt cảnh khổ đau mà những người nô lệ đang phải sống. - Cô vừa nói vừa đặt bàn tay nhỏ thanh mảnh lên tay bác Tom.
Bác Tom nhìn cô bé với vẻ ngưỡng mộ. Saint-Clare gọi con gái, và bác Tom vừa nhìn theo cô bé vừa lau mắt.
Một giây sau bác gặp bác Mammy.
- Tôi có cảm tưởng là kết cục sắp đến rồi. -Bác bảo bác Mammy.
- Vâng, - bác Mammy vừa trả lời vừa giơ hai tay lên trời, - tất cả chúng ta đều thấy điều đó...
Evangéline chạy đến gặp bố trong phòng tranh.
Cô bé mặc váy trắng, mái tóc vàng óng phơ phất, đôi má hồng hào và cơn sốt làm cặp mắt ngời lên một ánh sáng siêu phàm.
Dáng vẻ của cô bé làm bố cô sững sờ vì một niềm xúc động mạnh và đau buồn. Người bố ôm cô bé vào lòng và quên mất điều anh định nói với con gái.
- Eva, con thấy khá hơn phải không? - Bố ơi, - Eva nói với bố vẻ quả quyết. - Đã từ lâu con muốn nói với bố một điều. Và con muốn làm trước khi con trở nên quá yếu.
Saint-Clare cảm thấy run lên.
Eva ngồi vào lòng bố và nói: - Không cần phải chăm sóc con như thế nữa, bố ạ, con biết là con sắp ra đi, chẳng bao lâu nữa.
Con không khỏe lên. Nhưng con không căng thẳng, con không để mình bị suy sụp. Nếu con không phải.rời bỏ những người mà con yêu quí, thì con sẽ hoàn toàn sung sướng.
- Thế tại sao con lại lo âu, Eva? Cái gì làm cho con khổ sở? - Có những việc diễn ra ở đây hàng ngày làm lòng con tan nát.
- Việc gì nào? - Những người nô lệ của chúng ta! Con muốn họ được tự do.
- Nhưng ở với chúng ta họ rất sung sướng mà! - Vâng, thưa bố, nhưng nếu có điều gì xảy ra với bố thì họ sẽ ra sao? Có rất ít người được như bố, bố ạ. Có thể trả lại tự do cho tất cả bọn họ được không? - Điều đó rất khó con ạ. Chính bố cũng lên án chế độ nô lệ. Bố luôn mong không còn một người nô lệ nào trên trái đất nữa, nhưng bố không biết phải làm thế nào để đạt được điều đó.
- Bố hãy nói chuyện với mọi người, và khi con chết đi, bố hãy làm tất cả những gì có thể để giúp đỡ những người nô lệ.
- Thiên thần yêu quí của bố, đừng nói đến cái chết nữa, bố hứa với con sẽ làm tất cả những gì bố có thể.
- Thế thì, bố ơi, xin bố hứa với con sẽ giải phóng cho bác Tom.
- Bố hứa, con yêu quí.
Đêm đã tới... Augustin bế con gái vào phòng của cô bé và ôm con vào lòng, anh ru con cho đến khi cô bé ngủ say.
Vào một buổi trưa chủ nhật, Saint-Clare nằm duỗi mình trên một chiếc ghế dài và hút thuốc dưới hiên nhà. Anh bỗng nghe thấy tiếng kêu của cô Ophélia. Một lát sau, cô xuất hiện kéo Topsy theo sau.
- Lại đây! - Cô nói - Ta sẽ mách ông chủ.
- Lại chuyện gì nữa thế? - Augustin hỏi.
- Tôi không thể chịu đựng nổi cái con ranh này nữa. Tôi vừa cho nó một bài thánh ca để nó học, mà nó thì chả làm gì hay hơn là lấy những đồ trang trí trên mũ để trong tủ của tôi và cắt ra may quần áo cho con búp bê của nó. Trời ạ! Nếu tôi có thể thì tôi sẽ quật cho nó một trận! - Các bà chả làm tôi ngạc nhiên đâu, - Saint-Clare chế giễu, - các bà lúc nào cũng sẵn sàng đập cho chết một con ngựa hay một đứa nô lệ! - Cậu thì lúc nào cũng giễu cợt, Augustin! nhưng quả thật tôi đã kiệt sức rồi.
- Thế để cháu thử xem sao? - Eva đề nghị.
Và em dẫn Topsy vào phòng đọc sách..- Tôi phải đi xem chúng nó đang làm gì. -Saint- Clare nói.
Và anh nhón chân đi theo hai đứa. Nhấc tấm rèm che cửa kính lên, anh ra hiệu cho cô Ophélia khẽ khàng lại gần.
Hai đứa trẻ đang ngồi bệt xuống đất. Đôi mắt to của Eva đầy lệ.
- Tại sao em không thử ngoan xem, Topsy? Em không yêu ai cả ư? - Tôi yêu kẹo lắm.
- Nhưng em cũng yêu bố mẹ nữa chứ? - Tôi có biết họ đâu.
- Thế em không có ai khác nữa à? - Không, chẳng anh chị, chẳng cô dì, chẳng ai hết.
- Chúa ơi, làm gì bây giờ? - Eva hỏi.
- Giá mà tôi là người da trắng...
- Nhưng không phải vì em là người da đen mà người ta không thể yêu em! Nếu em ngoan ngoãn, cô Ophélia sẽ yêu em! - Không, bà ấy không chịu được tôi vì tôi là người da đen. Bà ấy thà đụng vào một con cóc, còn hơn là chạm vào tôi. Chả ai yêu người da đen cả.
Và Topsy bèn huýt sáo.
- Topsy, nhưng ta, ta yêu em! Và ta muốn em trở lên ngoan. Topsy à, ta sắp chết đây, ta không còn ở với em bao lâu nữa. Thế nên, vì tình yêu đối với ta, ta muốn em cố gắng ngoan lên nhé.
Những giọt nước mắt chứa chan đôi mắt của con bé nô lệ da đen. Từng giọt từng giọt rơi lên bàn tay nhỏ trắng ngần của Eva.
Saint-Clare buông tấm rèm xuống.
- Nó làm tôi nhớ đến mẹ tôi. - Anh nói với cô Ophélia.
- Tôi không thể chịu được việc chạm vào tay nó, nhưng tôi nghĩ rằng nó không nhận thấy điều đó.
- Người ta chẳng giấu được trẻ con điều gì.
- Eva vừa cho tôi một bài học thật hay! - Chắc đây không phải lần đầu tiên một đứa trẻ dạy cho một lão học trò! - Saint-Clare trả lời.
Phòng ngủ của Eva rất rộng. Saint-Clare đã chi tiêu rất nhiều để cho căn phòng làm vừa lòng con gái. Các cửa sổ căng rèm bằng sa màu trắng và hồng.
Tấm thảm viền hình cành lá và những nụ hoa hồng.
Giường và ghế được trau chuốt tinh xảo. Phía đầu giường chạm hình một thiên thần dang rộng đôi cánh và chìa một vòng hoa. Từ vòng hoa này những tấm rèm the mỏng màu hồng kẻ kim tuyến rủ quanh.giường che cho cô bé khỏi bị muỗi đốt. Những chiếc ghế sô pha bằng tre có gối dựa bằng gấm hồng. Chính giữa phòng có một chiếc bình tinh xảo luôn cắm đầy hoa. Bên trên lò sưởi có hai bình khác, việc cắm hoa vào những cái bình này mỗi buổi sáng là một niềm vui sướng đối với bác Tom.
Đâu đâu, cũng chỉ thấy sự bình yên và vẻ đẹp.
Sức lực mà Eva dường như tìm lại được đã tan biến. Hiếm khi người ta nghe thấy tiếng bước chân cô bé ngoài hành lang, và càng ngày người ta càng hay thấy em nằm trên ghế dài gần cửa sổ mở.
Một buổi trưa, Eva nghe thấy tiếng mẹ cao giọng giận dữ: - Mày lại làm gì nữa thế? Tiếp theo là tiếng một cái tát.
- Nhưng, thưa bà chủ, đây là để tặng cô Eva đấy ạ, - Giọng Topsy trả lời.
- Cô Eva không cần cái thứ này.
Eva rời ghế sôpha và đi ra hành lang.
- ôi, mẹ ơi, đưa cho con những bông hoa ấy, con muốn có chúng biết bao! - Nhưng phòng con đã đầy ắp những hoa rồi còn gì! - Chả bao giờ là quá nhiều hoa đâu, Topsy, đưa những bông hoa ấy cho ta. Bó hoa đẹp quá! Em biết cách bó hoa đấy, Topsy ạ, Em có thể cắm hoa vào trong cái bình này và hái hoa cho ta hàng ngày nếu em muốn.
Topsy có vẻ hân hoan.
- Mẹ thấy không, con biết là Topsy muốn làm một điều gì tốt cho con mà.
- Không đâu, lúc nào nó cũng chỉ muốn làm điều xấu thôi, nó biết là không nên hái hoa.
- Mẹ ơi, con tin rằng giờ đây Topsy đang cố ngoan lên đấy.
- Sẽ mất nhiều thời gian! - Mẹ ơi, con muốn cắt tóc đi, cắt thật ngắn.
- Sao lại thế? - Để con tặng những búp tóc cho các bạn con.
Mẹ có muốn gọi cô Ophélia đến để cắt tóc cho con không? Marie gọi cô Ophélia.
ý muốn của cô bé bệnh nhân làm cô ngạc nhiên.
- Đừng làm hỏng mái tóc của cháu quá nhiều, chị hãy cắt ở bên trong thôi, như thế mọi người sẽ không nhận thấy gì hết. Cháu nó có những búp tóc xinh tuyệt! - Saint-Clare dặn dò cô Ophélia.
- ôi, bố! - Eva buồn rầu nói..- Bố muốn con giữ những búp tóc xinh đẹp này cho đến hôm chúng ta đi thăm cậu em họ Hen-rique của con.
- Con sẽ không bao giờ đi được nữa đâu, bố ơi, con đang yếu đi từng ngày.
- Sao con lại muốn bố phải tin một điều tàn nhẫn đến thế? - Người bố trả lời cô bé.
- Bởi vì đó là sự thật, bố ạ, và chúng ta chuẩn bị cho điều đó thì tốt hơn.
Saint-Clare buồn bã nhìn những búp tóc của con gái giờ đây đang nằm trên đầu gối cô bé.
Marie ngả người trên ghế sôpha và lấy chiếc khăn tay vải mịn che mặt.
Đôi mắt xanh biếc và trong veo của Eva buồn rầu nhìn hết người này sang người khác. Cô bé cảm thấy toàn bộ sự khác biệt giữa hai người. Cô ra hiệu cho bố, anh liền đến ngồi cạnh cô.
- Bố ơi, con biết là chẳng bao lâu nữa con sẽ chết, và có những việc con nhất định muốn làm.
Con muốn tập hợp tất cả những gia nhân của chúng ta. Con có vài điều muốn nói với họ.
- Được. - Saint-Clare nói giọng trầm đục.
Tất cả những người nô lệ đến ngay.
Eva nằm dài trên đệm. Tóc em lòa xòa quanh khuôn mặt, đôi má bừng đỏ tương phản với nước da trắng. Đôi mắt to nhìn đăm đăm từng người một.
Những người nô lệ rất xúc động. Khuôn mặt đẹp đẽ này, những lọn tóc bị cắt này, người mẹ đang thổn thức khóc, người cha đang che mắt... Một sự im lặng sâu thẳm.
Bác Tom hết sức đau buồn.
- Tôi cho mời các bạn đến đây, các bạn của tôi, bởi vì tôi yêu các bạn, vâng, tất cả các bạn, và tôi muốn nói với các bạn vài điều sau này các bạn cần nhớ. Vài ngày nữa, tôi sẽ từ biệt các bạn. Các bạn đã luôn luôn tử tế đối với tôi. Vì vậy tôi muốn tặng các bạn một thứ, nó sẽ làm các bạn nghĩ đến tôi khi bạn nhìn thấy nó. Tôi sẽ tặng tất cả các bạn một búp tóc của tôi. Đừng bao giờ quên là tôi yêu các bạn. Tôi hy vọng sẽ gặp lại các bạn ở trên thiên đường.
Tiếp theo là một cảnh buồn kinh khủng. Tất cả xúm xít bên Eva mắt ướt lệ nhận lấy món quà của cô bé. Những người nhiều tuổi nhất nói với cô vài lời âu yếm, cầu nguyện ban phước lành cho cô.
Cô Ophélia nhẹ nhàng đưa họ ra ngoài khi họ đã nhận món quà của mình.
Chẳng mấy chốc chỉ còn lại bác Tom và bác Mammy..- Cầm lấy này bác Tom, đây là một món tóc đẹp dành cho bác. ôi! Cháu rất sung sướng biết rằng cháu sẽ gặp lại bác trên thiên đàng! Và bác nữa, bác Mammy hiền hậu yêu quí! - Cô bé nói và giơ tay ôm lấy cổ bác.
- ôi, cô Eva, không có cô tôi làm sao mà sống được? Cô Ophélia dịu dàng đẩy họ ra ngoài và Eva tưởng rằng tất cả đều đã đi ra hết. Cô bé quay lại và trông thấy Topsy.
- Tôi biết tôi là một con bé hư, nhưng liệu tôi cũng có thể được một món tóc của cô không? - Có chứ, Topsy, như thế thì cả em nữa, em cũng sẽ nhớ đến ta.
- Cảm ơn cô Eva! - Cô bé da đen vừa nói vừa siết chặt búp tóc vào ngực.
Và nó rời căn phòng. Trong khi diễn ra cảnh này cô Ophélia đã lau đi nhiều giọt nước mắt. Cô lo sợ tất cả những điều này tác động lên cô bé.
Saint-Clare ngồi im phăng phắc, lấy tay che mắt.
- Bố ơi, bố yêu quí! - Eva nói với bố.
- Con chưa cho bố búp tóc nào ư. - Saint-Clare nói với một nụ cười buồn bã.
- Tất cả những búp tóc còn lại là dành cho bố và mẹ, bố sẽ tặng cô Ophélia bao nhiêu búp tùy cô muốn.
Eva yếu đi rất nhanh. Căn phòng đẹp đẽ của cô bé chỉ còn là một phòng bệnh nhân. Suốt ngày đêm, cô Ophélia trông nom cô bé. Trong tình huống hiện thời, cô quả là người không ai thay thế được.
Bác Tom đến thăm người bệnh bé nhỏ thường xuyên. Buổi sáng, Eva khá hơn một chút, bác đi dạo với cô bé trong vườn dưới bóng những cây cam, hoặc họ ngồi và Tom hát cho em nghe một trong những bài thánh ca mà em ưa thích.
Tất cả những người nô lệ đều cố gắng làm điều gì đó cho cô chủ bé nhỏ của họ.
Eva không đau đớn. Em chỉ cảm thấy một kiểu suy nhược bình lặng, mỗi ngày một tăng lên. Em rất dịu dàng, rất cam chịu và rất xinh đẹp, thành thử em đã tạo nên một bầu không khí an bình và thơ ngây.
Bác Tom không muốn ngủ trong phòng của bác; bác ngủ qua đêm ở trước cửa phòng Eva để có thể có mặt ngay khi cần đến.
Cả buổi chiều, Eva có vẻ linh hoạt hơn thường lệ. Em ngồi rất lâu trên giường ngắm nhìn các đồ trang sức và những món đồ quí giá xinh xinh, dặn dò mọi người tặng món nào cho ai. Cô bé nói với giọng tự nhiên hơn và tỏ ra hào hứng hơn. Sau khi ôm hôn con gái, bố cô nói với cô Ophélia: - Có lẽ chúng ta sắp cứu được nó rồi! Nó khá lên! Và anh đi ra lòng nhẹ nhõm hơn.
Khoảng nửa đêm, cô Ophélia mở cửa phòng Eva và gọi bác Tom: - Gọi thầy thuốc mau, bác Tom, đừng để chậm một phút nào! Cô gõ cửa phòng người em họ: - Lại đây, chị xin em! Họ lặng lẽ đứng bên giường cô bé.
Bác Tom trở lại ngay cùng thầy thuốc.
Marie, tỉnh dậy khi thầy thuốc tới, hốt hoảng bước vào.
- Anh Augustin, chị Ophélia, chuyện gì thế? - Khẽ thôi. - Người chồng trả lời.
Bác Mammy nghe thấy tiếng Augustin và chạy đi đánh thức những người nô lệ. Rất nhanh, tất cả mọi người trong nhà đều sẵn sàng túc trực. Saint-Clare không nghe thấy gì cũng chẳng nhìn thấy gì.
Anh chẳng còn thấy gì nữa ngoài khuôn mặt của con gái.
Anh cúi xuống bên cô bé.
- Eva ơi, Eva! Cô bé mở mắt, mỉm cười, gắng nói và gắng giơ hai tay lên ôm cổ bố. Rồi hai cánh tay lại rơi xuống.
Em gắng sức thở và giơ hai cánh tay bé nhỏ về phía trước.
Bác Tom nắm tay ông chủ giữa hai bàn tay của bác. Những giọt nước mắt lăn trên khuôn mặt đen bóng của bác.
- Tất cả đã hết, thưa ông chủ thân yêu, ông hãy nhìn cô nhà.
Đứa trẻ nằm ngả đầu trên gối. Trên gương mặt em người ta thấy một vẻ rạng rỡ hân hoan đến mức dẹp yên những tiếng nức nở.
- Eva! - Saint-Clare gọi.
Cô bé không nghe thấy nữa..

[quykiemtu]

Chương 8

Đồn điền sông Đỏ

Những bước tượng nhỏ và những bức tranh trong phòng Eva được phủ bằng voan trắng. Người ta chỉ nghe thấy những tiếng thì thầm, những tiếng thở dài và tiếng bước chân rón rén... ánh sáng lọt qua những tấm mành buông xuống.
Chiếc giường nhỏ nơi cô bé an nghỉ phủ vải nệm trắng. Eva mặc bộ váy áo trắng giản dị cô vẫn hay mặc thường ngày. ánh sáng màu hồng, lọc qua những tấm rèm trong phòng, tỏa tia ấm áp lên chiếc giường tang tóc.
Cửa phòng mở ra và Topsy, đôi mắt sưng mọng vì nước mắt xuất hiện ở cửa. Nó cầm một nụ hồng trà đem đặt xuống chân giường. Đột nhiên, gào lên một tiếng, nó lăn mình xuống sàn và òa lên khóc nức nở.
- Đứng lên nào, con. - Cô Ophélia dịu dàng nói.
- Cháu không bao giờ còn thấy cô chủ nữa! Cô đã bảo là cô yêu cháu! - Nó đáp.
- Topsy, con của ta, đừng quá đau buồn thế, cả ta cũng có thể yêu quí con... Ta không nhân từ bằng cô Eva, nhưng ta đã học được ở cô bé rất nhiều điều, ta sẽ yêu quí con và sẽ giúp con trở thành một cô gái ngoan.
Giọng của cô Ophélia nói lên nhiều hơn là những lời lẽ của cô. Kể từ sau giây phút đó, cô có ảnh hưởng không bao giờ bị mất đối với tâm hồn của đứa trẻ này.
Marie nằm dài trên giường, khóc nức nở và rền rĩ than vãn. Cô ta làm cho tất cả các gia nhân đều phải quan tâm đến mình.
Sau đám tang, Saint-Clare chẳng còn hơi sức nào nữa. Anh bước đi khó khăn, ánh mắt tắt ngấm.
Bác Tom không rời anh ra một giây nào. Đối với bác, trong đôi mắt bất động và không một giọt lệ nào của anh, có nhiều nỗi đau hơn là trong những lời rền rĩ.
ít lâu sau, gia đình Saint-Clare trở về thành phố.
Cuộc sống vẫn tiếp diễn, tuy thế Saint-Clare đã trở thành một người khác hẳn. Anh có những ý nghĩ lành mạnh hơn về quan hệ với những người.nô lệ. Vừa trở lại Orléans, anh bắt đầu làm những thủ tục pháp lý để giải phóng cho bác Tom trở thành người tự do. Anh càng ngày càng gắn bó với bác.
- Bác Tom ạ, - một hôm anh bảo bác, - tôi đang tiến hành việc làm cho bác thành người tự do.
Bác hãy chuẩn bị hành lý để trở về Kentucky.
Niềm vui sướng tỏa sáng trên khuôn mặt bác Tom.
- Chúa lòng lành! - Bác kêu lên mừng rỡ.
Saint-Clare rất ngạc nhiên.
- ở đây bác không khổ lắm, tôi không hiểu sao được ra đi bác lại mừng như vậy? - Tôi sắp được làm một người tự do! - Bác Tom này, bây giờ bác chẳng hạnh phúc hơn là nếu bác được tự do hay sao? - ôi, không ạ.
- Bác chẳng bao giờ đi làm công mà có thể được cơm no áo ấm như ở nhà tôi đâu.
- Hẳn là thế, thưa ông chủ, ông rất tử tế.
Nhưng tôi thích thà nghèo mà được tự do hơn.
- Được, bác Tom, bác sẽ được ra đi sau một tháng nữa! - Saint-Clare trả lời bác bằng một giọng đã vui vẻ hơn.
Và anh đứng dậy.
- Tôi sẽ không ra đi chừng nào ông còn ưu phiền... - Bác Tom nói.
- Hoan hô bác Tom! Tôi không thể giữ bác lâu đến thế đâu! Hãy về với vợ và các con của bác.
Marie Saint-Clare chắc hẳn là rất buồn nhưng lại ích kỷ hơn bao giờ hết. Những người hầu đều thương tiếc Eva người đã che chở họ khỏi sự áp chế của mẹ cô. Bác Mammy khóc suốt ngày đêm, lòng tan nát. Cô Ophélia quan tâm tích cực hơn đến việc dạy dỗ Topsy.
Một hôm, cô Ophélia bảo chị Rosa đi tìm Topsy.
Rosa thấy nó đang cố giấu cái gì trong áo.
- Mày ăn cắp cái gì thế? - Rosa vừa hỏi vừa túm lấy tay con bé.
- Bỏ tôi ra! Việc gì đến chị nào! - Topsy vừa kêu lên vừa giãy giụa.
Cuộc cãi lộn khiến cô Ophélia chú ý.
- Đưa ngay cô xem! - Cô Ophélia nói kiên quyết.
Topsy do dự, rồi rút từ áo khoác ra một cái gói nhỏ.
Đó là một quyển sách nhỏ mà Eva đã tặng nó, với món tóc vàng của cô bé..- Trả lại cho cháu tất cả ngay đây mà. - Saint-Clare xúc động nói.
Anh gói lại như cũ và kéo cô Ophélia vào phòng khách.
- Con bé này đã tiến bộ rồi đấy, chị đặt nhiều hy vọng vào nó. - Cô Ophélia nói. - Augustin, chị muốn cậu tặng nó cho chị một cách hợp pháp. Như thế chị có thể về lại miền Bắc và đem nó đến những quốc gia tự do.
- Được, được, em sẽ làm giấy tờ đó cho chị. -Anh trả lời.
Và anh ngồi xuống một cái ghế bành, mở tờ tạp chí.
- Cần làm ngay bây giờ kia, Augustin.
- Nhưng em đã hứa với chị rồi mà! - Augustin, em có thể bị chết, hoặc bị phá sản, và lúc ấy Topsy sẽ bị đem bán đấu giá! Saint-Clare hiểu tầm quan trọng của điều cô Ophélia yêu cầu và viết chứng thư ngay lập tức.
- Đây, thưa bà Vermont, xong rồi nhé! - Anh vừa nói vừa đưa giấy tờ cho cô Ophélia.
Cô cảm ơn anh rồi ngồi xuống khâu.
- Augustin, em có nghĩ điều gì sẽ đến với các nô lệ của em nếu em chết đi không? - Không. - Anh nói. - Nhưng rồi một ngày nào đó em sẽ lo đến việc ấy.
- Khi nào? - Sau này...
- Nhưng nếu em chết trước khi đó thì sao? - Chị vội thế à? Em sẽ nghĩ đến điều đó.
Saint-Clare đặt tờ báo xuống, đứng dậy đi ra ngoài hiên.
- Em muốn đi dạo một chút. - Anh nói.
Anh lấy mũ và rời phòng khách. Nghĩ đến cái chết đã khiến anh bối rối.
Bác Tom theo anh cho đến cổng ra vào sân và hỏi anh xem bác có phải đi cùng anh không.
- Không cần đâu, một giờ nữa tôi sẽ về.
Bác Tom ngồi dưới hiên. Đó là một buổi tối tuyệt đẹp. Bác nghe tiếng vòi phun nước rì rào, bác nghĩ đến gia đình, đến ngôi nhà mà bác sắp được trông thấy lại... Bác nghĩ đến cảnh tự do của mình, đến số tiền bác sẽ kiếm để chuộc lại vợ và các con bác.
Bác bị bứt ra khỏi giấc mơ bởi những tiếng búa gõ cửa và tiếng ồn ào ngoài cổng.
Bác chạy ra mở cổng, mấy người đàn ông bước vào. Họ khiêng một người quấn trong áo khoác trên một cái cáng. ánh sáng ngọn đèn chiếu rõ khuôn.mặt người ấy. Bác Tom thốt lên một tiếng kêu chói tai báo nguy cho cả nhà.
Mấy người đàn ông khiêng cáng vào tận cửa phòng khách nơi cô Ophélia đang ngồi đan.
Họ kể rằng Saint-Clare vào quán cà phê để đọc tờ báo buổi chiều. Có hai người đàn ông bắt đầu cãi nhau và Saint-Clare can họ ra. Anh đã bị một nhát dao đâm vào sườn.
Những người nô lệ kinh hoàng rú lên, bứt tóc, Marie lên cơn thần kinh. Cô Ophélia cho đặt Augustin lên ghế sôpha. Saint-Clare bị mất rất nhiều máu và đã ngất đi.
Khi hồi tỉnh lại, anh đăm đăm nhìn bức chân dung của mẹ anh. ông thầy thuốc được mời đến tuyên bố không còn hy vọng nữa.
Saint-Clare đặt bàn tay lên tay bác Tom đang quì bên cạnh.
- Bác Tom, bác Tom tội nghiệp! - ông chủ ơi? - Tôi chết mất. - Saint-Clare nói.
Anh còn thì thầm: - Mẹ ơi! Và tất cả kết thúc.
Marie Saint-Clare, thần kinh vốn đã rất yếu đuối, không thể chịu được cú sốc đến như thế.
Đã có kinh nghiệm, những người nô lệ hiểu rằng những thay đổi lớn sẽ diễn ra, khi ông chủ gia đình mất đi.
Có thể họ sẽ được bán cho một ngươì chủ cũng tử tế như Saint-Clare, mà cũng có thể cho một người chủ độc ác và tàn nhẫn...
Marie không biết làm gì cả. Chị hỏi ý kiến những doanh nhân và quyết định làm theo lời khuyên của họ. Cô sẽ đem bán tất cả, nô lệ cũng như đồn điền. Cô chỉ giữ lại những nô lệ của riêng cô và cô sẽ mang họ về đồn điền của cha cô.
Cô Ophélia, người đã hết sức tận tụy, nghĩ đến việc trở về nhà mình. Cô Ophélia đối xử tử tế với nô lệ, và những người này lo sợ những gì sẽ đến với họ một khi cô không còn ở đây để che chở họ nữa.
- Bác Tom, bác có biết không, chúng ta sắp bị đem bán rồi đấy. - Adolphe, một trong các nô lệ nói với bác Tom.
Bác Tom cố cầm những giọt nước mắt cay đắng và cầu nguyện. Bác khao khát tự do mãnh liệt, không sao cưỡng nổi nên bác hết sức tuyệt vọng.
Bác đi tìm cô Ophélia.
- Thưa cô, - bác nói, - ông Saint-Clare đã hứa cho tôi tự do. Thậm chí ông đã bắt đầu làm các thủ.tục. Lẽ ra chỉ cần ký các văn bản là tôi được tự do. Xin cô nói việc ấy với bà chủ được không ạ? - Tôi sẽ nói cho bác, bác Tom. Nhưng việc này phụ thuộc vào bà Saint-Clare. - Cô Ophélia trả lời.
Nhưng cô biết rằng có rất ít hy vọng.
Suy nghĩ một cách nghiêm túc, cô quyết định cố thỏa hiệp hết mức có thể và đi vào phòng Marie, quyết tỏ ra thật dễ thương và trao đổi về việc của bác Tom với tài ngoại giao khéo léo nhất.
- Tôi chả có gì để mặc hết và tuần sau là tôi đi... - Marie nói.
- Mợ đi sớm thế sao? - Vâng, em trai anh Saint-Clare viết thư cho tôi, cậu ấy cho rằng đã đến lúc bán tất cả đi, cả đồ đạc và bọn nô lệ.
- Tôi muốn nói với mợ một việc. - Cô Ophélia nói. - Augustin đã hứa cho bác Tom tự do, cậu ấy thậm chí đã bắt đầu làm các thủ tục... Tôi mong rằng mợ sẽ hoàn tất những thủ tục ấy! - Chắc chắn là không! Tom là người tốt nhất và đắt giá nhất trong số nô lệ của chúng tôi! Và tại sao bác ta lại cần được tự do kia chứ? - Bác ấy mong ước được tự do lắm, và chủ của bác ấy đã hứa với bác ấy rồi.
- Cả lũ họ đều muốn được tự do! Bác ta sẽ có một người chủ mới, và họ sẽ đối xử rất tử tế với các nô lệ của họ.
- Dầu vậy, tôi biết đó là điều mong muốn cuối cùng của chồng mợ. Đó là một trong những lời hứa cuối cùng mà cậu Augustin đã nói với Eva bé bỏng thân yêu của chúng ta trên giường lâm chung của cháu. Tôi cứ tưởng mợ sẽ tôn trọng những ý nguyện cuối cùng của cậu ấy.
Thế là Marie lấy khăn tay che mặt và thổn thức.
- Tất cả mọi người đều chống lại tôi. Tôi không tin được là chị lại có thể nhắc tôi nhớ lại những chuyện đau đớn đến thế... Tôi chỉ gặp toàn bất hạnh! Marie cứ khóc lóc đến đứt cả hơi và gọi bác Mammy.
Cô Ophélia nhân lúc ấy rút về phòng mình. Cô hiểu rằng tất cả đều vô ích. Cô quyết định làm điều duy nhất còn có thể làm: cô viết thư cho bà Shelby để trình bày cho bà rõ những nỗi bất hạnh của bác Tom.
Ngày hôm sau, bác Tom và chừng năm, sáu người da đen khác bị dẫn đến một kho hàng bán nô lệ để đợi quyết định của người lái buôn..Một cái kho hàng nô lệ! Bạn có hình dung được nó là gì không? Người ta nuôi ăn nô lệ cẩn thận, cho mặc tử tế để tống khứ món hàng được nhanh chóng! Bác Tom và những người nô lệ khác được giao cho một người lái buôn nô lệ tên là Skeggs. ông ta xếp họ vào một căn phòng dài để qua đêm.
Sambo, một người da đen to lớn, pha trò để làm các bạn cười.
- A! Tốt lắm, cứ tiếp tục đi, cười sẽ giữ cho các người khỏe khoắn! - Người lái buôn nói.
Bác Tom không có lòng dạ nào chia sẻ sự vui nhộn ấy. Bác đặt cái hòm của mình vào một góc, xa đám đông rồi ngồi lên trên.
Bác được để ý ngay.
- Mày làm gì ở đấy? - Sambo hỏi bác.
- Ngày mai tôi bị bán đấu giá. - Bác Tom nói.
- Thế còn người kia? - Anh ta hỏi và chỉ Adol-phe.
- Để tao yên! - Adolphe đáp.
- Quí ông mùi thơm quá nhỉ, ngài đến từ một gia đình giàu có đây! - Đúng, ông chủ của tao là ông Saint-Clare, ông ấy rất giàu. - Adolphe hãnh diện đáp.
- ông ấy hẳn phải sung sướng tống cổ được mày đi! Adolphe lao vào địch thủ, đấm đá tứ tung.
Tiếng ồn ào khiến người chủ chạy đến.
- Thưa ông chủ, không phải chúng tôi đâu! Bọn mới đến đã khởi đầu đấy ạ! - Những người nô lệ kêu lên.
Người chủ quay về phía bác Tom và Adolphe, đá vài cái hú họa rồi ra lệnh cho tất cả mọi người đi ngủ.
Tình hình chẳng hay ho gì hơn trong nơi ngủ dành cho phụ nữ. ở đó có những bà mẹ, những cô thiếu nữ, những em gái nhỏ. Trong số họ, có một bà lai da trắng chừng bốn mươi lăm tuổi và con gái của bà. Họ tên là Suzanne và Emmeline.
Cho đến lúc ấy, hai mẹ con đã gặp may. Bà chủ của hai mẹ con đối xử tốt với họ, đã làm tất cả để dạy dỗ bảo ban họ. Bà chủ đã truyền cho họ đạo Thiên chúa. Nhưng bà đã mất tất cả gia sản và buộc phải bán họ. Người mẹ và cô con gái cùng khóc.
- Emmeline, con ơi, đây chắc chắn là lần cuối cùng mẹ con mình được ở bên nhau. Người ta sắp chia lìa chúng ta.
- Dù sao ta hãy hy vọng sẽ được ở cùng nhau, mẹ ạ. Mẹ có thể làm người nấu bếp, còn con thì hầu phòng trong cùng một gia đình. Biết đâu đấy..Nhưng bà mẹ không tin. Bà lo sợ cho con mình.
Cuộc mua bán nô lệ diễn ra ngay hôm ấy.
Dưới một cái vòm lộng lẫy, trên sàn lát đá cẩm thạch, những người đàn ông thuộc mọi dân tộc đi đi lại lại. Trong một khoảnh có rào hình tròn, người ta đặt mấy cái quầy dành cho người rao hàng và những người bán đấu giá. Những người định mua xúm xít quanh các nô lệ, sờ nắn "món hàng", xem xét, bình phẩm... như thể là một cuộc bán gia súc! Bác Tom tư lự, vừa nhìn những bộ mặt quanh mình vừa tự hỏi ai sắp là người chủ của mình đây.
Bác thấy trước hết những con người cộc cằn và thô bỉ, không ngần ngại bán mua đồng loại...
Trước lúc bán một lát, một người thấp lùn và rất to béo, mặc áo sơ mi bẩn thỉu và rách bươm lại gần đám đông. Ngay lập tức bác Tom cảm thấy thật sự ghê sợ hắn. Hắn có lỗ mũi to tướng và những bàn tay nhếch nhác. Hắn tóm lấy cằm bác Tom, xem răng bác, bắt bác nhảy cao, nhảy xa để xem sức lực của đôi chân bác.
Sau đó người ta bắt bác Tom trèo lên một cái bục. Người rao hàng nâng giá hàng lên. Cuối cùng, búa gõ xuống. Thế là xong, bác Tom đã được định giá, bác có một người chủ.
Gã người thấp lùn đẩy bác vào một góc. Hắn tên là Legree và có một đồn điền trên bờ con sông đỏ.
Suzanne, người mẹ, được bán cho một người có vẻ đứng đắn và đáng kính. Nhưng, vì không đủ tiền, ông không thể mua cô bé Emmeline được. Em-meline trở thành vật sở hữu của gã chủ bác Tom.
Bác Tom lại một lần nữa bị xích và bị quẳng xuống đáy một con tàu nhỏ đang ngược dòng sông Đỏ.
Trong cái nhìn của bác Tom, những giấc mơ đã vĩnh viễn biến mất. Và ở chốn quá khứ, bác còn lại cái gì? Simon Legree, chủ mới của bác Tom, còn mua tám người nô lệ nữa và con tàu khởi hành. Hắn muốn duyệt các nô lệ của hắn. Hắn dừng lại trước mặt bác Tom.
- Anh nhìn thấy quả đấm này chứ? - Hắn vừa hỏi vừa làm cho nắm đấm to tướng của mình lớn hơn lên.
Và hắn giáng nắm đấm xuống tay bác Tom.
- Nắm đấm này đáng giá như một cái búa sắt đối với bọn mọi đen. Và ta không ngần ngại sử dụng nó đâu! Hắn vung nắm đấm gần mặt bác Tom.
- Ta là người giám sát cho chính ta, và ta thấy tất cả mọi điều. ở đồn điền của ta, người ta không hát, không nhảy, không vui đùa, người ta chỉ làm việc! Ta không thương hại đâu!.Những người đàn bà không dám thở nữa. Gã chủ quay gót, để lại những người nô lệ sợ hãi khủng khiếp.
- Đó là phương pháp của tôi. - Legree nói với một hành khách, người đã quan sát toàn bộ cảnh tượng ấy. - Và nó thực là hiệu nghiệm! - Trái tim ông chắc chắn là cũng rắn đanh như những nắm đấm của ông! - Người khách lạ đáp.
- Phải, và tôi tự hào về điều đó! Đám nô lệ, tôi vắt kiệt chúng rồi tôi lại mua những đứa khác, như vậy tôi đỡ tốn hơn! - Nói chung thì, họ trụ được bao lâu? - Còn tùy, đứa yếu nhất từ hai đến ba năm, những đứa to khỏe hơn từ sáu đến bảy năm. Chúng nó ốm hay không tôi cũng đối xử với chúng theo cùng một cách. Khi một đứa da đen chết đi, tôi lại mua một đứa khác, như vậy rất tiết kiệm! Người khách lạ quay lại với một người đàn ông trẻ, người đã nghe cuộc nói chuyện với một vẻ kinh tởm rõ ràng.
- Anh đừng tin, - người khách nói, - là ở miền Nam ai cũng như vậy cả.
- Nếu thế thì thật quái gở! - Gã buôn nô lệ này là loại súc sinh! - ừ, nhưng luật pháp lại đứng về phía hắn, và hắn có quyền hành động như thế! Chính điều ấy mới khủng khiếp! Và chẳng có luật nào bảo vệ những người da đen! - Vâng, và đó là một nỗi nhục nhã cho nước Mỹ, tôi cũng nghĩ như thế. Nhưng tôi đảm bảo với anh rằng nhiều chủ đồn điền cũng tử tế và nhân đạo.
- Thế thì may, nhưng điều đó không làm gương cho những tên gian ác như gã kia.
- Suỵt! Nói khẽ thôi, người ta có thể nghe thấy và anh sẽ gặp phiền toái ghê gớm đấy. Khi nào anh đến nhà tôi, anh có thể nói tất cả mọi điều anh mang nặng trong lòng.
Bác Tom nói chuyện với bà lai da trắng mà bác bị xích ở gần.
- Bác thuộc về ai? - ông chủ tôi tên là Ellis.
- ông ấy có tử tế với bác không? - Có, cho đến khi ông ấy bị ngã bệnh. Từ đó ông ấy trở nên rất khó tính. ông ấy không cho tôi ngủ nữa, tôi phải trông chừng ông ấy cả ban đêm, và tôi đâm kiệt sức. Một buổi sáng, ông ấy bắt gặp tôi ngủ gật và ông ấy nổi cơn thịnh nộ ghê gớm đến nỗi đã quyết định bán tôi cho người chủ nào khắc nghiệt nhất mà ông ấy có thể tìm thấy. ấy thế mà, ông ấy đã từng hứa cho tôi tự do!.- Bác có chồng không? - Có, ông ấy là một thợ rèn, nhưng tôi phải ra đi quá gấp đến nỗi không kịp gặp lại ông ấy. Tôi cũng có bốn đứa con... ôi! Lạy Chúa! Và người đàn bà lấy hai tay che mặt.
Con tàu vẫn tiến về phía trước, mang theo những kẻ bất hạnh. Con tàu tiến lên giữa hai bên bờ đá khô cằn. Cuối cùng, tàu dừng lại ở một thành phố nhỏ và Legree xuống tàu cùng với đoàn nô lệ của hắn.
Bác Tom và những người đồng hành đứng xếp hàng sau một chiếc xe chở nặng. Legree leo lên ghế ngồi và họ khởi hành theo một con đường gồ ghề.
Hai người đàn bà bị xiềng, bị ném xuống cuối xe cùng với đống hành lý. Đó là một con đường bỏ hoang và vắng ngắt đi qua một rừng tùng. Gió rít trong các cành cây. Một vài con rắn trườn đi chỗ này chỗ kia, giữa những gốc cây bật ngửa và cành cây rải rác. Đây quả thực là một con đường khủng khiếp! Những người nô lệ đã mệt lử.
Chỉ mình Legree có vẻ hân hoan. Hắn mở nút một chai rượu mạnh và uống một cốc vại đầy.
- Nào, - hắn vừa nói vừa quay về phía những người nô lệ, - giờ thì hát lên nào! Họ nhìn nhau rồi bắt đầu hát một bài hát ngớ ngẩn. Nhưng hát mà chả có lòng dạ nào, và chẳng ai vui vẻ gì! Họ đã bắt đầu thấy cảnh đồn điền.
Đất đai này từng thuộc về một người chủ đã chăm chút giữ gìn nó rất cẩn thận, nhưng Legree đã bỏ mặc cho cây cối hoang dại tràn ngập trong vườn và các bãi cỏ. Tất cả đều lộn xộn. Tất cả đều đổ nát. Gỗ ván, bi đông, mảnh chai lọ vỡ và rơm rác vương vãi khắp nơi.
Các nhà kính không còn cửa kính, hoa đã héo tàn.
Ngôi nhà rất lớn và đã từng rất đẹp. Nhà được bao quanh bằng một hàng hiên hai tầng. Nhưng nó có một vẻ u buồn sâu sắc.
Những cửa sổ bị bịt kín bằng các tấm ván, một số cửa không còn cả cánh.
Ba, bốn con chó hung dữ chạy tới, sẵn sàng cắn xé tất cả.
- Các anh đã thấy điều chờ đợi các anh đấy, -Legree vừa nói vừa vuốt ve mấy con chó với vẻ hài lòng. - Những con chó này đã được rèn luyện để rượt đuổi những người da đen.
Hai người hầu da đen lại gần. Quần áo họ rách bươm..- Mọi việc ổn cả chứ, Sambo, Quimbo? - Legree hỏi họ.
- Rất tốt, thưa ông chủ! Hai người da đen này quả thực đã được ông chủ huấn luyện để trở nên cộc cằn và tàn ác hết mức có thể. Sambo và Quimbo rất ghét nhau, và tất cả mọi người trong đồn điền cũng rất căm ghét chúng.
- Sambo, dẫn họ về chỗ ở! Những khu dành cho người da đen lập thành một kiểu phố viền bằng các căn lều thô lậu, u tối, buồn thảm và bẩn thỉu kinh khủng. - Bác Tom thấy mệt thỉu đi. Bác đã mừng khi nghĩ đến một túp lều nhỏ nơi bác có thể nghỉ ngơi và suy nghĩ sau một ngày làm việc dài. Nhưng giờ đây chỉ có những nơi náu tạm, những cái lều thảm hại đầy những mền rơm ẩm ướt nhơ nhớp - Cái lều nào là dành cho tôi? - Bác hỏi Sambo với giọng phục tòng.
- Tôi không biết, có thể là cái này, tôi chắc là vẫn còn chỗ đấy. Trong các nhà ổ chuột kia đều đông người lắm, bác cứ tự xoay sở lấy! Khi những người lao công trở về lều của họ vào buổi tối, họ tỏ ra không vui vẻ gì khi thấy những người mới đến. Họ đã ở ngoài đồng từ sáng, cúi khom trên mặt đất, dưới sự đe dọa bị đánh đòn của những người canh gác. Có cả một đống công việc khổng lồ, và những người nô lệ không có thời gian để nghỉ ngơi buổi tối. Cần phải chuẩn bị bữa chiều...
Bác Tom đưa mắt tìm xem có thấy một khuôn mặt nào cởi mở hơn không. Những người đàn ông thì rầu rĩ khốn khổ và còm cõi, những người đàn bà buồn bã và chán nản. Những người khỏe hơn áp chế những người yếu hơn. Cần phải xay ngũ cốc để làm một cái bánh còm cho bữa tối, và cái cối xay kẽo kẹt cho đến tận đêm khuya.
Bác Ton kiệt sức vì đói lả.
- Cầm lấy này! - Sambo vừa kêu vừa ném cho bác Tom một túi ngô. - Đây là tất cả những gì để bác ăn trong tuần này. Vậy thì, hãy cẩn thận nhé.
Bác Tom đợi rất lâu để đến lượt mình ở chỗ cối xay. Thấy hai người phụ nữ khốn khổ không còn đủ sức để quay bánh xe cối xay, bác bèn xay hộ họ. Bác nhen lửa và nấu bữa tối đạm bạc của mình. Bác chỉ làm giúp được những người phụ nữ khốn khổ này rất ít, nhưng điều đó mới khác thường làm sao! Rồi bác Tom lấy cuốn Kinh Thánh và bắt đầu đọc. Bác tìm thấy ở đó vài điều an ủi..- Hãy lắng nghe đoạn này. - Bác nói với hai người đàn bà.
Họ lắng nghe, rồi ngủ thiếp đi và bác Tom còn lại một mình trầm ngâm.
Tôi đã làm gì để bị trừng phạt đến thế này? -Bác tự hỏi. Làm thế nào để thoát ra khỏi chốn địa ngục này? Bác đi về phía căn lều mà người ta phân cho bác. Có rất nhiều người đang ngủ. Mùi hôi thối làm bác lùi lại. Bác sụp xuống vì mệt trên tấm nệm rơm, cuộn mình được chăng hay chớ trong tấm chăn rách lỗ chỗ và ngủ thiếp đi. Trong mơ, bác gặp lại bé Eva.
Rất nhanh, bác Tom biết điều bác có thể chờ đợi ở cuộc sống mới của mình.
Xunh quanh bác, chỉ có sự tàn bạo, bất công, giận dữ và độc ác. Bác Tom vẫn kiên nhẫn cưỡng lại cái ác, cố gắng làm việc, nêu gương, giúp đỡ những người yếu và những người ốm đau...
Legree để ý thấy những phẩm chất sâu sắc của người nô lệ này và nghĩ: - Chưa bao giờ ở đây ta có một người biết điều đến thế, một người lao công khéo tay đến thế... Ta sẽ đào tạo anh ta thành một người quản lý... Gã Tom này hoàn toàn có khả năng cai quản các công việc của ta, nhưng gã thiếu sự cứng rắn. Một người quản lý mà không cứng rắn thì không phải một người quản lý tốt. Gã cần phải biết ra lệnh cho lũ da đen làm việc và chỉ có một cách để làm điều đó: đánh đòn, luôn luôn đòn roi! Ta sẽ dạy gã biết đánh đập, và hẳn gã sẽ chai dạn lên....

[quykiemtu]

Chương 9

Những nỗi thống khổ của bác Tom

Một buổi sáng, lúc đi ra đồng, bác Tom để ý thấy một người mới đến, một người đàn bà cao lớn, còn khá trẻ, đi với vẻ kiêu hãnh. Chị ném ra xung quanh chị những cái nhìn thách thức. Người ta thấy qua những nếp nhăn sâu in dấu trên mặt chị, rằng chị đã từng bất hạnh. Những người nô lệ quan sát chị với vẻ tò mò, nhưng chẳng ai bộc lộ thiện cảm với chị.

Người đàn bà không nói với bác Tom và không nhìn bác, mặc dù chị cùng đi với bác trên con đường dẫn ra các cánh đồng.

Bác Tom bắt đầu tích cực làm việc. Bác nhìn người mới đến và thấy chị khéo léo hơn những người khác. Chị làm rất nhanh và có vẻ khinh bỉ công việc mà người ta giao cho chị.

Ngày hôm ấy, bác Tom làm việc cạnh một phụ nữ lai da trắng. Chị run rẩy và người ta thấy rõ chị rất đau đớn. Bác lại gần chị chẳng nói chẳng rằng và kéo từ giỏ bông của mình những nắm bông đổ sang giỏ của chị để giảm bớt công việc cho chị.

- Không, đừng làm thế, bác sẽ gặp rắc rối đấy.

- Chị nói với bác.

Đúng lúc đó, Sambo đến. Hắn căm ghét người đàn bà này và vung roi lên.

- Tôi tóm được rồi nhé! Cô ăn gian! Và hắn đá chị một cái.

Còn với bác Tom, hắn quật một roi vào mặt bác.

Chẳng nói một lời, bác Tom vẫn tiếp tục làm việc.

Khi hắn đã đi xa, bác Tom trút tất cả bông ở giỏ của bác sang giỏ của chị lai da trắng.

Rồi bác quay về chỗ của mình.

Người khách lạ ngước đôi mắt to đen láy nhìn bác và đưa cho bác vài búi bông.

- Bác không biết bác đang ở đâu ư, - chị bảo bác, - trong vài tuần nữa, bác sẽ không nghĩ đến việc giúp đỡ những người khác nữa, tự bác đã có quá đủ việc để làm rồi! Và chị trở lại làm việc. Chị làm với một tốc độ phi thường. Bác Tom lóa mắt. Trước khi ngày kết thúc, chị đã chất đến tận miệng giỏ của mình.

Chị đến giúp bác Tom nhiều lần. Khi mặt trời lặn.đã lâu, những người nô lệ đầu đội giỏ chất đầy bông mới rời cánh đồng.

Legree chuyện trò hăng hái với những người giám sát. Sambo kể cho hắn nghe những việc xảy ra trong ngày.

Khi Lucie, cô gái lai xuất hiện, Legree vờ như trọng lượng bông không đủ và điều đó đáng bị phạt đòn. Hắn gọi bác Tom.

- Tom, tôi muốn làm cho anh trở thành một người quản lý. Ngày hôm nay anh sẽ bắt đầu ngay những chức phận mới của mình bằng việc đánh đòn kẻ lười biếng này! - Tôi không đánh Lucie đâu, cô ấy không đáng bị trừng phạt. - Bác Tom nói.

- Thế nào! - Legree hét lên, tức giận đến cực điểm. - Anh dám cãi lệnh ta sao! Cái này sẽ dạy cho anh biết tỏ ra cung kính hơn! Và hắn tàn nhẫn đánh vào mặt bác Tom.

- Anh vẫn không làm ư? - Không, tôi không thể làm một việc như thế. -Bác Tom vừa nói vừa lấy tay chùi máu đang chảy ròng ròng trên mặt bác. - ông muốn tôi làm việc bao nhiêu tôi sẽ làm, nhưng tôi không thể làm điều đó.

- Một kẻ khốn cùng như anh mà biết điều gì là tốt à? Anh tưởng mình là ai? Một quí ông chắc? - ông chủ, người phụ nữ này không có tội, cô ấy ốm yếu quá. Và tôi thà chết còn hơn đánh cô ấy.

Bác Tom nói bằng một giọng nhẹ nhàng nhưng cương quyết.

Legree run lên vì tức tối.

- Anh không biết Kinh Thánh dạy rằng: "Hỡi những người hầu, các ngươi sẽ nghe lời chủ của các ngươi" chứ? Ta đã trả một nghìn hai trăm đô la cho cái xác đen khốn kiếp của mi và mi thuộc về ta.

Và hắn đá bác Tom một cú trời giáng.

Bác Tom cúi khom xuống vì đau đớn. Rồi bác đứng thẳng dậy và trả lời: - Linh hồn của tôi không thuộc về ông. ông không thể trả tiền cho nó được.

- Không à? Rồi mi sẽ biết. Quimbo, Sambo hãy cho nó một bài học tốt! Hai gã da đen tóm lấy bác Tom và đưa bác đi dưới ánh mắt sợ hãi của những người nô lệ.

Bác Tom, dở sống dở chết, người đầy những vết đòn roi, bị bỏ mặc trong một căn phòng bỏ hoang.

Trong bóng tối thăm thẳm, người ta nghe thấy tiếng hàng đàn muỗi vo ve. Nhưng đối với bác Tom cơn khát dữ dội mới là sự hành hạ lớn nhất..Bác trông thấy một cái bóng mang một cái đèn lồng thắp sáng tiến lại.

- Cho tôi uống với! Cho tôi uống với! - Bác rên rỉ xin.

Người lạ ấy, chị Cassi, đặt cái đèn xuống đất, rót nước vào một cái chai. Chị nâng đầu bác Tom cho bác uống nước.

Khi uống xong, bác cảm ơn chị.

- Cảm ơn bà! - Đừng gọi tôi là bà, tôi cũng chỉ là một người nô lệ khốn khổ như bác thôi. Tại sao bác lại làm tất cả những điều này cho những kẻ độc ác với nhau! Chúng chẳng đáng để bác nhọc công! - Tôi đã mất tất cả, thưa bà, chỉ có lương tâm của một con người trung thực còn lại trong tôi, tôi không muốn đánh mất nó, và trở thành như Sambo.

- Tôi có thể làm điều gì cho bác đây? Bác còn muốn uống nữa không? Và chị đặt nước gần bác, xếp đặt để bác ngủ qua đêm.

- Bác sẽ thấy, rồi sẽ khá hơn. Tôi tin rằng chúng ta chả đạt được điều gì bằng cách phản kháng, bác Tom ạ.

- Điều phải làm là cùng nhau kháng cự để một ngày kia, không giống như những đao phủ của chúng ta. Nếu giống chúng thì thật là kinh khủng.

Cassi bèn ngồi xuống và kể cho bác nghe chút ít về cuộc đời chị. Chị đã được hưởng một sự giáo dục hoàn hảo và đã được phục vụ trong những gia đình quyền quý, nhưng kết cục chị đã rơi vào tay Legree. Những đứa con xinh đẹp mà chị tôn thờ, đã bị cướp đi. Chị chẳng bao giờ nhận được tin tức của các con. Cassi chia tay bác Tom và khuyên bác ngủ đi để lấy lại sức. Khi có thể, chị sẽ lại đến chăm sóc bác.

Phòng khách của Simon Legree là một căn phòng dài và rộng, có một lò sưởi cực lớn. Giấy sơn mốc meo, rách tươm, lủng lẳng từng mảnh trên tường. Người ta ngửi thấy mùi phát nôn mửa của những nơi chốn bỏ hoang. Trong ánh sáng lờ mờ của than đang đốt trong lò sưởi, người ta trông thấy nào yên ngựa, nào dây cương, những cái roi để lộn xộn cả đống trên mặt đất.

Legree vừa pha một cốc rượu chanh nóng vừa lầu bầu: - Cái thằng ngốc Sambo, thế là giờ đây Tom không thể làm việc trong vòng một tuần nữa! Cửa bỗng mở.

- Lại còn gì nữa đấy? - Tôi tìm thấy một cái bùa, thứ mà bọn da đen đeo quanh cổ để không cảm thấy đau khi bị đánh.

- Đó là cái gì? Legree rất mê tín và cầm lấy cái gói Sambo đưa cho hắn.

Hắn lấy ra đồng một đô la bằng bạc và một búp tóc dài vàng óng ánh.

- Quỷ tha ma bắt! - Legree kêu lên. - Ném cái này vào lửa, nhanh lên! Đừng bao giờ đem cho ta những thứ quỉ quái này nữa! Sambo rất vui được rút lui.

- Nào, - Legree vừa lấy chân đẩy bác Tom vừa nói, - ta đã chả bảo anh là ta sẽ dạy cho anh vài điều nho nhỏ là gì? Hãy đứng dậy đi! Bây giờ quỳ xuống và xin lỗi ta về chuyện chiều hôm qua! - Tôi không thể làm một việc như thế được, ông Legree, - Bác Tom nói. - ông muốn tôi làm việc bao nhiêu tôi sẽ làm, tôi sẽ chẳng bao giờ làm gì xấu, nhưng tôi chỉ có thể làm điều mà tôi cho là đúng.

- Ta có thể làm cho anh nói khác đi đấy...

- Có thể, nhưng ngay cả nếu ông chiếm được thể xác tôi, là cái vỏ, ông cũng chả có gì hơn. Và sau đó sẽ là vĩnh cửu! Linh hồn tôi thuộc về Chúa! Tôi không sợ cái chết, tôi đợi nó như một sự giải thoát! - Sớm muộn gì ta cũng sẽ bẻ gãy anh, ta thề với anh đó! - Legree đáp.

Trong khi bác Tom đối mặt với kẻ ngược đãi bác, bác thấy tim mình đập trong lồng ngực, và bác nghĩ rằng bác có thể chịu được tất cả. Khi tên đao phủ đã đi khỏi, cảm xúc về nỗi thống khổ của bác lại trở lại. Bác hiểu là chân tay bác bị gãy, rằng bác bị bỏ rơi và chẳng còn hy vọng gì nữa.

Đó là một ngày dài đằng đẵng và khổ nhục.

Khi bác Tom chưa khỏi hẳn, Legree đã bắt bác trở lại công việc ở đồn điền. Chủ của bác không miễn cho bác một hình phạt nào, những cách đối xử tàn tệ hành hạ người nô lệ bất hạnh. Bị đấm đá, chửi rủa, bác Tom dũng cảm chịu đựng tất cả. Bác không ngạc nhiên về nỗi buồn rầu của những người đồng hành của bác nữa. Đã nhiều tuần, nhiều tháng linh hồn bác tràn đầy cay đắng. Rồi bác nhớ đến lá thư mà cô Ophélia đã viết cho những người bạn của bác ở Kentucky, và bác cầu Chúa gửi người nào đến để giải thoát cho bác.

Nhưng chẳng có ai đến và sự thất vọng làm bác chìm xuống thấp hơn trước trong nỗi đau buồn.

Mặc dù vậy, trên cánh đồng, trong những giờ làm việc, bác vẫn giúp đỡ và an ủi những người yếu hơn và những người quá nản lòng này. Bác luôn sẵn lòng mang hộ gánh nặng của ai đó. Bác hơi tách ra một chút: Những đêm lạnh giá, bác đưa tấm mền của bác cho những người yếu nhất. Không ngừng bị.ngược đãi nhưng bác chẳng bao giờ đáp lại bằng một câu chửi. Và dần dần bác có một quyền lực khác thường với những người nô lệ.

Một buổi chiều sau bữa ăn tối, bác ngồi bên đống lửa, bã người vì mệt, thì Legree xuất hiện trước mặt bác.

- Anh đã ngốc nghếch, lão già, ta có những dự định lớn cho anh. Thay vì bị đòn, chính anh sẽ có thể phạt đòn những người khác. Anh sẽ được đi lại mọi chỗ, và thỉnh thoảng ta sẽ cho anh uống rượu whisky. Như thế có phải là biết điều hơn không? Nào, hãy đứng về phía bọn ta.

- Không, thưa ông chủ, tôi đứng về phía Chúa, và tôi sẽ như thế cho đến cùng.

- Anh thật là ngu xuẩn. Ta sẽ đánh anh, sẽ tiêu diệt anh, rồi anh sẽ thấy.

Và Legree bỏ đi.

Một đêm, mọi người trong căn lều bác Tom ở đều đang ngủ. Đột nnhiên, bác tỉnh giấc. Bác trông thấy khuôn mặt của Cassi ở cửa sổ và thấy một tia sáng trong đôi mắt đen và man dại của chị.

- Lại đây, bác Tom! - Chuyện gì thế? - Bác Tom, bác có muốn được tự do không? Tôi đã chuẩn bị tất cả, tôi đã bỏ thuốc mê vào rượu của Legree. Tôi có một cái rìu, chúng ta có thể giết hắn và chạy trốn... lại đây đi! - Không, thưa bà, có cho vàng của cả thế giới tôi cũng không làm điều đó đâu! - Bác Tom vừa nói vừa lùi lại, mặc cho chị Cassi cố gắng đẩy bác về phía trước.

- Hãy nghĩ đến tất cả những người bất hạnh này, chúng ta có thể giải phóng cho tất cả bọn họ! Chúng ta sẽ trốn vào rừng hoặc trên một hòn đảo, ở đó chúng ta sẽ sống độc lập. Có những người khác đã làm như thế! Cuộc sống có thế nào đi nữa thì cũng còn hơn là sống ở đây.

- Không, - bác Tom nói, - điều thiện không thể đến từ điều ác. Cần phải kiên nhẫn chờ đợi.

- Chờ đợi ư? - Cassi nói. - Chờ đợi! Tôi đã đau khổ quá nhiều rồi! Giờ đây tôi muốn trả thù! - Không, - bác Tom nói và nắm lấy đôi bàn tay chị, - không nên đổ máu! Hãy tìm một cách ra đi khác, và mang Lucie theo chị.

- Thế bác có đi với chúng tôi không? - Tôi, tôi ở lại, tôi có ích ở đây, giữa những người bất hạnh này mà tôi cố an ủi họ hết sức mình. Cầu Chúa phù hộ cho chị! Nhưng Cassi có thể tỵ nạn ở đâu? Chẳng có chỗ ẩn náu nào là chắc chắn cả. Cần phải mưu mẹo, và Cassi trù liệu một kế hoạch táo bạo. Chị đã.khám phá ra, ở dưới mái ngôi nhà lớn, có một gian phòng dùng làm kho. Đã từ nhiều năm nay chẳng có ai lên đó. Chị sắp xếp trong đó một chỗ để ẩn nấp với một cái giường, những tấm trải giường và lương thực gói ghém cẩn thận, để có thể sống được trong nhiều tuần.

Chị sẽ giả vờ bỏ trốn cùng Lucie. Họ sẽ cho mọi người đuổi theo trong đầm lầy, rồi, bằng một lối mòn mà họ biết rất rõ, trở về nhà bằng lối sau và trốn lên nhà kho.

Cuộc chạy trốn làm Legree tức giận điên cuồng.

Hắn đã hoài công cử những người nô lệ, bạn hắn và những người chủ đồn điền lân cận và đàn chó để theo dấu vết của những người chạy trốn nhưng hắn chẳng tìm thấy họ. Chiều chiều hắn trở về, người đầy bùn, quần áo rách bươm, sau khi đã sục sạo một cách vô hiệu những xó xỉnh hẻo lánh xa xôi nhất của các thảo nguyên và các đầm lầy. Cassi và Lucie nghe thấy hắn gào lên chửi rủa và trông thấy những người đi tìm kiệt sức trở về.

Legree để ý thấy bác Tom không tham gia tích cực cho hắn vào việc tìm kiếm.

- Đi tìm cho ta lão già vô lại ấy! - Hắn ra lệnh cho Quimbo. - Ta chắc gã biết gì đó về vụ này.

Quimbo vội vã đi tìm bác Tom, người mà y căm ghét.

- Nghe đây, lão già da đen! - Y nói với bác Tom và đẩy bác lên phía trước. - Mày sẽ thấy ông chủ sắp làm gì với mày! Điều đó sẽ dạy mày giúp đỡ lũ đàn bà da đen! Legree đi về phía bác Tom và hung dữ tóm lấy cổ áo vét của bác.

- Ta sẽ giết anh! - Hắn căm giận nói với bác.

- Anh có nghe ta nói đấy chứ? - Vâng, thưa ông chủ.

- Hãy nói cho ta điều anh biết về hai người phụ nữ đó! - Tôi chả có gì để nói với ông cả, ông chủ ạ.

- Bác Tom kiên quyết trả lời.

- Anh biết điều gì phải không? - Vâng, nhưng tôi sẽ không nói gì cả đâu.

Legree điên cuồng vì giận dữ, nhảy bổ vào nạn nhân của hắn. Hắn đánh bác với sự hung bạo đến mức bác Tom gục xuống.

- Anh ta gần chết rồi, - Sambo nói, - sự dũng cảm của bác Tom và lòng nhân từ lớn lao của bác đã làm cho gã xúc động.

- Thoát được của nợ! - Legree nói.

Khi hắn đã đi khỏi, Quimbo và Sambo nhấc bác Tom tội nghiệp lên và cố gắng làm cho bác tỉnh lại..Hai người lau rửa các vết thương của bác và làm cho bác một cái giường bằng bông. Họ cho bác uống nước.

Cảm thấy hối hận, họ nói với bác: - Chúng tôi đã độc ác quá, bác Tom à.

- Từ đáy lòng tôi, tôi tha thứ cho các anh. -Bác Tom trả lời bằng một giọng ngắc ngoải.

[quykiemtu]

Chương 10

Vĩnh biệt

Hai ngày sau đó, một người trẻ tuổi cưỡi ngựa hỏi thăm đến đồn điền.
Đó là George Shelby.
Làm sao cậu lại tìm được dấu vết của bác Tom? Chúng ta biết là cô Ophélia đã gửi một lá thư cho bà Shelby, kể cho bà nghe là ông Saint-Clare đã chết và bác Tom sắp bị bán.
Bức thư đó đã không may bị bỏ quên một, hai tháng ở một bưu trạm. Trong thời gian ấy, bác Tom đã bị bán và bị dẫn đến, như chúng ta đã thấy, một đồn điền ven bờ sông Đỏ.
Tin này khiến bà Shelby buồn bã. Nhưng lúc đó bà không thể làm gì cho người nô lệ trước đây của bà. Bà đang trông nom chồng bà, bị ốm thập tử nhất sinh và mê sảng vì sốt. George đã trở thành một chàng thanh niên cao lớn. Cậu giúp đỡ mẹ và giám sát quản lý việc làm ăn của gia đình. Cô Ophélia đã nói trong thư địa chỉ của người giúp.việc kinh doanh cho ông Augustin Saint-Clare. Gia đình Shelby đã viết thư cho người này để xin chỉ dẫn. Bất hạnh thay, họ chẳng thể làm gì hơn.
Rồi ông Shelby mất.
ạng để lại cho vợ toàn quyền định đoạt công việc. Với sự cương nghị quen thuộc của bà, bà bảo con trai George cho bà biết về công việc. Hai mẹ con bắt đầu kiểm tra sổ sách, bán đi và trả nợ được nhiều khoản.
Vào thời kỳ đó, bà Shelby nhận được thư hồi âm của người giúp việc kinh doanh cho Saint-Clare.
Người đó chẳng biết được điều gì có thể giúp đỡ họ. Người đó đã bán bác Tom ở chợ đấu giá và đã nhận tiền cho bà Saint-Clare.
Cả George lẫn bà Shelby đều không thể hài lòng với một sự trả lời như thế.
Sáu tháng sau, công việc của George Shelby đưa anh đến miền Nam và anh quyết định đi Nouvelle Orléans để hỏi thăm về bác Tom tội nghiệp.
Sau khi tìm kiếm rất lâu, anh đã gặp một người có thể cho anh biết tất cả những chi tiết mà anh mong muốn. George lên đường đến sông Đỏ, mang theo tiền trong túi, quyết tâm chuộc lại người bạn già của anh.
Legree đang ở trong phòng khách và tiếp George vói vẻ cộc cằn.
- Tôi được biết là ông đã mua ở Nouvelle Or-léans một người nô lệ tên là Tom. Bác ấy là sở hữu của cha tôi, người đã mất rồi, và tôi muốn chuộc lại bác ấy.
- Đúng tôi đã mua anh ta, nhưng đó là một thằng tồi, một kẻ nổi loạn... Nó đã giúp cho hai nô lệ đáng giá gần một ngàn đô la mỗi đứa của tôi bỏ trốn! Và khi tôi bảo nó nói cho tôi biết chúng ở đâu, nó từ chối trả lời. Thế là, tôi đã nện nó nhiều lần rồi đấy! Tôi có cảm giác là giờ nó sắp chết rồi! - Bác ấy đâu? Bác ấy đâu? Tôi muốn gặp bác ấy! - George kêu lên.
- Bác ấy ở trong kho hàng này. - Một đứa trẻ đang giữ ngựa cho George, nói.
Legree mắng với theo đứa trẻ và đá cho nó một cái. George lao về phía kho hàng...
Bác Tom đã nằm liệt từ hai ngày nay, bác không thấy đau nữa. Các giây thần kinh của bác đã bị phá hủy. Thỉnh thoảng, ban đêm, những người nô lệ lại đến săn sóc bác đôi chút.
Khi George nhìn thấy bác, anh suýt nữa xỉu đi.
- Bác Tom! Người bạn già của tôi! Làm sao có thể đến thế này? Anh cúi xuống bên người nô lệ và để cho nước mắt tuôn rơi..- Hãy nói với cháu đi, bác Tom, nhìn cháu này, George đây! - Cậu George! - Bác Tom nói bằng một giọng lịm tắt.
ánh mắt vẩn vơ của bác trở lại chăm chú và sáng lên. Cả khuôn mặt bác rạng rỡ, bác chắp hai tay lại và nước mắt chảy dài trên đôi má.
- Đây là tất cả những gì tôi mong ước, gặp lại cậu trước khi chết! - Bác sẽ không chết, cháu đến để đem bác về nhà! - ôi, cậu George, cậu đến quá muộn rồi! Đừng kể với bà Chloé nhà tôi rằng cậu đã gặp tôi trong tình trạng thế nào. Hãy bảo bà ấy là tôi không bao giờ quên nghĩ đến các con tôi... Mong chúng trung thực và nhân hậu như tôi đã từng cố như thế... Hãy hôn tất cả mọi người ở nơi đó cho tôi.
Một sự suy nhược bất thần choán lấy bác, và bác nhắm mắt, mãi mãi...
George đứng lặng.
Rồi, thấy Legree ở đằng sau, anh hỏi hắn anh phải trả bao nhiêu để mang thi hài bác Tom đi.
- Tôi không bán thây người. - Legree trả lời giọng khàn đặc.
George nhìn thẳng vào gã chủ đồn điền và bảo hắn: - Quả là ông đã lấy đi tất cả của bác ấy! Hãy giúp tôi mang bác ấy đi. - Anh bảo ba người nô lệ đang ở đó.
Họ đặt bác Tom vào trong xe của George. Anh hỏi mượn họ một cái mai.
Rồi anh quay về phía Legree và cố giữ bình tĩnh nói với hắn: - Tôi còn chưa nói cho ông biết tôi nghĩ gì về vụ việc tàn bạo này. Không phải chỗ này và cũng không phải lúc này. Nhưng bạn tôi sẽ được báo thù. Tôi sẽ tìm một quan tòa và tôi sẽ kiện anh.
- Có gì mà phải làm ầm ĩ về một tên mọi cơ chứ! - Legree trả lời.
Từ này là tia lửa trên thùng thuốc súng. George quay lại và giáng cho hắn một cúi đấm trời giáng vào giữa mặt. Legree ngã xuống.
Rồi hắn nhỏm dậy, phủi quần áo lấm đầy bụi và đưa mắt nhìn theo chiếc xe đang đi xa dần...
Người ta thấy là hắn kính nể George.
Ra khỏi ranh giới của đồn điền, George thấy một đồi cát nhỏ và có vài cây cao tỏa bóng mát.
Anh đào mộ ở nơi đó. Anh mặc cho bác Tom chiếc áo khoác của anh và đặt bác nằm xuống mộ. Những người nô lệ lặng lẽ lấp đất.
- Giờ đây các con của ta, đi thôi! - George vừa nói vừa đặt vào tay họ mấy đồng tiền..Và anh quỳ xuống, bên nấm mộ người bạn nghèo khổ của anh.
- Tôi xin thề kể từ hôm nay tôi sẽ làm tất cả những gì có thể để chế độ nô lệ mãi mãi biến mất! Sau những biến cố này, Legree càng uống rượu nhiều hơn và đâm mất trí. ít lâu sau, hắn chết.
Từ nơi ẩn náu, Cassi đã trông thấy tất cả. Chị để ý thấy vẻ dễ thương của George Shelby và nhận thấy sự kiểm soát đang hơi lỏng... Đã đến lúc chạy trốn! Lúc rạng đông, Cassi ăn vận như những người da trắng sinh tại thuộc địa và ra khỏi nhà có Lucie đi cùng, giả vờ như cô hầu của chị. Chẳng ai trông thấy họ. Họ đi không dừng nghỉ cho đến đầu thành phố. ở đó, họ tiến về phía cảng và vào một quán ăn. George Shelby đang ở đó và họ làm quen với nhau.
Họ cùng lên một chiếc tàu ngược dòng sông Đỏ. Trong suốt hành trình, Cassi không để ai nhìn thấy. Chị giả vờ đang bị ốm.
George, lúc nào cũng khả ái, giữ cho chị và cô hầu của chị một khoang trên con tàu Cincinati đi xuôi dòng Mississipi.
Lên tới bờ, Cassi xuất hiện và ăn cùng bàn với họ.
George để ý thấy phong thái thanh lịch và vẻ đẹp của chị.
Một hôm, Cassi tin cậy vào lòng tốt của chàng thanh niên, thành thật kể cho anh nghe câu chuyện của họ.
- Tôi sẽ bảo vệ các chị, các chị có thể tin ở tôi. - Anh nói với họ.
Trên những con tàu, có ít thú tiêu khiển và người ta kết thân rất nhanh. Thế nên George thường trò chuyện với một phụ nữ Pháp, bà Thoux. Bà đang đi về Kentucky, nơi bà đã trải qua thời thanh xuân.
- Anh có tình cờ biết một người lai da trắng tên là George Harris không? - Một hôm bà hỏi anh.
- Có chứ, biết rất rõ, - George trả lời. - Anh ấy đã lấy một cô hầu trẻ của mẹ tôi và họ có một con trai nhỏ, bé Henry.
Tôi không biết rõ anh ấy giờ ra sao. Anh ấy và gia đình đã trốn đi. Có lẽ họ đã sang Canada?...
- Đó là em trai tôi! - Bà Thoux vừa nói vừa khóc. - Tôi đã mất liên lạc với nó khi tôi còn trẻ.
Chúng tôi đã bị chia cắt khi tôi bị bán cho một điền chủ giàu có ở miền Nam. Đó là một người rất hào hiệp và rất tốt, và chúng tôi đã cưới nhau.
Chúng tôi đã sang ấn Độ sống, và bây giờ tôi về nước... Tôi rất muốn gặp lại em trai tôi! - George đã nói rất nhiều với tôi về một người chị, hình như chị Emilie thì phải..- Đó là tôi đấy. - Bà nói. - Thế vợ của em tôi tên là gì? - Chị ấy tên là Elisa. Đó là một phụ nữ có học vấn, đáng nể trọng và rất dũng cảm. Cha tôi đã mua chị ấy từ một ông Simon nào đó.
Cassi không ngăn nổi mình nghe tất cả đầu đuôi câu chuyện. Khi nghe đến tên Simon, chị ngất đi.
George và bà Thoux vội vã chạy chữa cho chị hồi tỉnh.
Khi tỉnh lại, chị khóc vì vui mừng.
- Nhưng chị làm sao thế? - George hỏi.
- Elisa mà anh nói đến chính là con gái của tôi! Trời ơi! Trời ơi! Đứa con mà tôi đã bị mất...
Giờ đây tôi có thể gặp lại nó! George, Elisa và bé Henry giờ đây ra sao? Sau cuộc trốn chạy của họ ở nhà những người quâycơ và cuộc chiến đấu trong núi đá chống lại lũ buôn người, họ được an toàn ở nhà của những người trung hậu.
Locker được mẹ Dorcas chăm sóc. Hắn báo cho họ biết rằng những thông báo về Elisa đã được loan tin khắp nơi và khuyên chị hãy cải trang. Thế là Elisa hi sinh những bím tóc đẹp của chị và ăn vận theo kiểu nam giới.
Họ tới được thành phố chẳng gặp khó khăn gì.
- George, trong hai mươi tư giờ nữa, chúng ta sẽ được tự do! Chúng ta đã đến gần Canada rồi! Henry được cải trang thành một cô bé và người ta gọi nó là Henriette. Họ đóng rất đạt vai của mình và họ lên con tàu đưa họ sang Canada.
Tim họ đập thình thịch khi họ nghe nói rằng những người bỏ trốn đang bị truy tìm.
Ngày hôm ấy trời đẹp và con tàu tiến nhanh.
Chẳng bao lâu, một bến bờ mới xuất hiện trước mắt họ: đó là Nouvelle Angleterre, đất của tự do! Elisa và George che giấu sự bối rối cho đến tận lúc họ cập bến. Lên bờ rồi, họ lao vào vòng tay nhau và khóc vì xúc động.
Tự do! Họ đã được tự do! Họ đi đến nhà một vị truyền giáo dũng cảm, ông niềm nở đón tiếp họ. Con người nhân ái này đã quen đón tiếp những người tỵ nạn vượt qua được hồ. Tất cả những người đó đã tới, không một xu dính túi, và dẫu thế, họ vô cùng hạnh phúc vì được tự do! George được một người thợ cơ khí thuê. Anh kiếm khá và Elisa không buộc phải đi làm nữa.
Gia đình họ đã thêm người: Henry giờ đã có một em gái nhỏ tên là Elisa. Cô bé rất láu lỉnh..Họ sống trong một ngôi nhà xinh xắn ở ngoại ô Montréal. George có một phòng làm việc, anh học đọc và học viết ở đó.
Elisa không còn trẻ nữa, chị đã mập ra và tóc chị giờ đây được búi lên cẩn thận. Chị có vẻ là người đàn bà hạnh phúc nhất.
Bé Henry đi học, và người cha rất hài lòng là em có một tuổi thơ êm đềm hơn tuổi thơ của bố.
Bà Thoux đi tìm em trai George của bà, còn Cassi đi tìm con gái Elisa của chị.
Họ quyết định liên kết sức mạnh của họ và đi Canada. Nhưng nước Canada rộng mênh mông, và các cơ sở đón nhận người đi trốn lại nhiều.
Bà Thoux và Cassi kiên trì đi thăm tất cả những cơ sở ấy. Cuộc tìm kiếm của họ kéo dài hàng năm, nhưng ý chí của họ chưa bao giờ suy giảm.
Một mục sư quan tâm đến hai người đàn bà và cố gắng giúp đỡ họ trong việc tìm kiếm.
Một hôm, ông gọi điện cho họ: - Tôi muốn các vị đi Montréal với tôi.
Hơi ngạc nhiên, hai người đi với ông vào thành phố. Chắc hẳn con người trung hậu này có những lý do của ông! Tại nhà George và Elisa, một ngọn lửa hồng đẹp đẽ đang lấp lánh trong lò sưởi và Elisa đang chuẩn bị khăn trải bàn sáng ánh lên màu trắng như tuyết. George đang học.
Đột nhiên, chuông reo. Đó là ông mục sư. ông muốn nói, nhưng chẳng kịp nói một lời.
Bà Thoux nhảy đến ôm lấy cổ George: - Chị Emilie của em đây, em có nhận ra chị không? Còn Cassi ôm cô bé Elisa vào lòng, nhìn vào mắt con gái, chị nói: - Cô bé này chính là hình ảnh cô con gái bé bỏng của mẹ khi người ta cướp con đi khỏi mẹ! Mẹ là mẹ của con, bà là bà của cháu đây, các con của tôi! Tối hôm ấy, hạnh phúc trọn vẹn ngự trị trong căn nhà xinh xắn. Một người em trai và một người chị gái, một bà mẹ và con gái đã tìm thấy nhau sau những năm dài ly biệt và đau khổ! Mọi người nhìn nhau, ôm hôn nhau dưới cái nhìn cảm động của ông mục sư, ông cảm ơn Thượng đế đã cho họ đoàn tụ.
Bà Thoux, người rất giàu có, đưa tất cả sang Pháp trong vài năm. George có thể hoàn tất việc học tập của anh ở đó.
Còn ở gia đình Shelby? Tất cả mọi người nóng lòng chờ đợi George trở về..Bà Shelby đang ngồi trong phòng khách.
Bác gái Chloé bày biện bàn ăn rất kỹ lưỡng.
Bác mặc một cái váy mới và rất sốt ruột được gặp lại ông chủ trẻ của bác.
- Bà có nhận được tin tức của cậu George không ạ? - Có, chỉ mỗi một dòng nói là nó sắp về.
- Chẳng có lời nào về ông chồng tội nghiệp của cháu ư? - Không, chẳng có gì bác Chloé ạ. Khi về đến nhà nó sẽ kể tất cả mọi chuyện cho chúng ta.
- Cháu tin rằng ông lão tội nghiệp của cháu sẽ không nhận ra lũ trẻ đâu! Cháu đã làm cho ông ấy một cái bánh gatô mà ông ấy ưa thích...
Bà Shelby thở dài. Bà cảm thấy sự im lặng của con trai bà che giấu một tin dữ.
- Bà có giữ tiền ở đó không? - Bác Chloé hỏi vẻ băn khoăn.
- Có, bác Chloé ạ.
- Cháu rất vui cho ông lão nhà cháu thấy những đồng tiền mà cháu đã kiếm được ở nhà ông chủ hiệu bánh. ông ấy muốn giữ cháu lại lâu hơn, nhưng cháu bảo ông ấy là chồng cháu đang về, còn bà thì không thể thiếu cháu lâu hơn được. Đó quả là một người rất trung hậu, cái nhà ông Jones ấy! Bác Chloé đã nài nỉ để người ta giữ những đồng tiền mà bác được trả, và bà Shelby rất vui lòng được làm điều đó cho bác.
- ông nhà cháu, ông lão tội nghiệp, còn chưa biết Polly, đã năm năm rồi từ khi ông ấy ra đi, Polly khi ấy còn là một đứa bé. Nó đứng còn chưa vững! Bà chủ còn nhớ không, ông ấy đã sợ nó ngã như thế nào.
Họ nghe thấy tiếng bánh xe lăn.
- Cậu George! Và bác Chloé chạy ra cửa sổ. Bà Shelby chạy ra cửa phòng khách. Bà ôm xiết con trai vào lòng.
Bác Chloé cố nhìn xuyên qua bóng đêm.
- Mẹ Chloé tội nghiệp! - George đầy xúc động nói.
Và anh nắm lấy bàn tay đen bóng trong đôi bàn tay mình.
- Cháu có thể hiến tất cả tài sản của cháu để đưa bác ấy về với cháu, nhưng bác ấy đã ra đi về một thế giới khác rồi.
Bà Shelby thốt lên một tiếng kêu đau đớn.
Bác Chloé lặng đi không nói.
Họ đi vào phòng ăn. Tiền của bác Chloé vẫn nằm trên bàn.
- Giờ đây cái này chả còn dùng vào việc gì nữa.
- Bác nói giọng run rẩy. - Tôi biết điều đó rồi sẽ.xảy ra... bị bán đi và bị giết chết ở những cái đồn điền già nua cũ kỹ ấy! Bác Chloé đi ra khỏi phòng. Bà Shelby theo sau bác, nắm lấy một bàn tay của bác, giúp bác ngồi xuống một cái ghế và ngồi bên cạnh bác.
- Bác Chloé tội nghiệp của tôi! Bác Chloé gục đầu vào vai bà chủ và khóc nức nở.
- ôi, bà ơi, tha lỗi cho cháu, tim cháu tan nát...
- Tôi hiểu, bác Chloé, tôi không thể an ủi bác được... - Bà Shelby nói.
Họ lặng lẽ khóc một lúc.
Rồi George đến ngồi bên cạnh bác Chloé tội nghiệp và nhắc lại cho bác nghe những câu nói đầy tình thương yêu của bác trai.
Một tháng sau, tất cả những người nô lệ trong nhà ông Shelby tập hợp trong phòng khách lớn để nghe một thông báo của ông chủ trẻ tuổi của họ.
Họ đã ngạc nhiên đến thế nào khi anh đến với một chồng văn bản. Đó là những chứng thư giải phóng cho họ. George đọc chăm chú tất cả những giấy tờ ấy và đưa cho từng người một. Những người da đen khóc, hoan hô George! Trong khi đó, rất nhiều người van nài anh đừng đuổi họ đi.
- Chúng tôi không muốn rời bỏ ngôi nhà cũ kỹ thân thương của chúng ta, rời bỏ cậu chủ, bà chủ và tất cả...
- Các bạn của tôi, - George nói khi anh đã lấy lại được sự im lặng. - Các bạn không bị buộc phải ra đi, tôi vẫn cần nhiều nhân công như trước đây.
Nhưng tất cả các bạn đều là những người tự do.
Nếu các bạn ở lại, các bạn sẽ được trả lương cho công việc của các bạn. Như vậy, nếu có chuyện gì xảy ra với tôi hoặc công việc làm ăn không suôn sẻ, các bạn sẽ không bị bắt để trừ nợ mà cũng không bị bán. Tôi sẽ ở lại trang trại và tôi sẽ dạy các bạn những quyền của người tự do. Còn một điều nữa. Các bạn có nhớ bác Tom tốt bụng của chúng ta không? Trên mộ bác, tôi đã hứa là tôi sẽ không bao giờ sở hữu nô lệ nữa. Sẽ không còn ai bị chết vì tôi, bị lôi đi khỏi tổ ấm, khỏi gia đình để bị chết một cách đơn độc ở một đồn điền nữa...
Mỗi lần các bạn vui sướng vì được tự do, hãy nghĩ rằng các bạn nhờ bác Tom mà có điều đó và hãy thương yêu chăm sóc vợ và các con của bác. Hãy đi theo bước chân của bác và hãy sống lương thiện, thủy chung và hào hiệp như bác Tom..