|
|
17-08-2008, 06:34 PM
|
Bất Diệt Ma Tôn
|
|
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dÆ°Æ¡ng
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
|
|
ChÆ°Æ¡ng 11
Giá»i chÆ°a sáng rõ, Cu Nhá»›n tung chiếu dáºy, rồi lay Äức:
- Dáºy chứ, thổi cÆ¡m ăn, rồi còn Ä‘i chứ.
Äức ta có bao giá» quen dáºy sá»›m nhÆ° thế, thứ nhất là dáºy trong má»™t buổi sáng mùa đông, thứ hai là sau Ä‘i đã sống má»™t đêm và má»™t ngà y nhÆ° thế, cứ ú á»› mãi.
Cu Nhá»›n thấy thế, thÆ°Æ¡ng hại, quay Ä‘i. NhÆ°ng nó vừa quay Ä‘i thì Äức đã cố thắng cÆ¡n rét, vùng dáºy:
- Ấy, anh chỠtôi mấy!
NhÆ°ng vì còn ngái ngủ, ra tá»›i bá» hè, nó loạng choạng, vấp phải bá»±c cá»a, suýt ngã. Cu Nhá»›n dÃu nó Ä‘i xuống bếp, rồi đốt lá»a to lên cho nó sưởi. Lúc ấy, nó má»›i tỉnh hẳn. Cu Nhá»›n tủm tỉm cÆ°á»i, há»i nó:
- Thế anh không dáºy sá»›m nhÆ° thế nà y bao giá» Ã ?
Nó lắc đầu:
- Không bao giá» cÅ©ng cứ bảy giá» hÆ¡n, tôi má»›i dáºy. Mà cáºu mợ tôi phải lay mãi, tôi má»›i dáºy. Thế anh, bao giá» anh cÅ©ng dáºy sá»›m nhÆ° thế nà y Æ°?
- Bao giá», tôi chả dáºy nhÆ° thế. Tôi thÆ°Æ¡ng bu tôi phải Ä‘i chợ mệt nhá»c. Bao giá» tôi dáºy, tôi cÅ©ng thổi cÆ¡m xong, rồi má»›i gá»i bu tôi dáºy ăn Ä‘i chợ.
- Thế sáng hôm qua?
- À, vì là còn cơm nguội. Với lại bu tôi định đi chợ sớm. Còn chúng tôi ăn sau.
Äức ta lại há»i má»™t câu vá»› vẩn:
- Thế không phải ai gá»i anh à ?
- á»’, lại còn phải gá»i. Nhà nà y thì ai có thể gá»i tôi, nếu không là bu tôi. Mà tôi thì muốn cho bu tôi ngủ thêm má»™t chút để Ä‘i chợ cho khá»i mệt.
Nói song là nó cởi cạp quần, lấy một bao diêm ra:
- À, chỉ còn có hai que. Lại sắp phải mua diêm rồi. Má»™t bao diêm, tôi dùng được má»™t tháng cÆ¡ đấy. Chỉ có buổi sáng nhÆ° thế nà y, sang gá»i ngÆ°á»i ta bất tiện, chứ trÆ°a thì tôi Ä‘i xin lá»a.
- Anh tằn tiện quá nhỉ?
- Thì nhà nghèo phải tằn tiện thế. Bao diêm Ãt gì cÅ©ng má»™t xu. Vá»›i lại không thế thì nó cÅ©ng phà của giá»i. Anh không nghe các cụ nói: “Phà của giá», mÆ°á»i Ä‘á»i không có†hay sao?
Äức tủm tỉm cÆ°á»i:
- Anh không phà của giá»i, tại sao anh không có?
- À, tôi còn Ãt tuổi, kể gì. Rồi sau nà y tôi nhá»›n lên, tôi có có không. Ãt gì, tôi cÅ©ng dà nh dụm táºu được bò chứ. Mà có bò thì ở là ng tôi là già u rồi. Anh mà phà của giá»i thì tuy bây giá» anh có, nhÆ°ng giá»i sẽ không cho anh có nữa chứ.
- Phải, anh nói phải, tôi hiểu rồi. Và không cứ già u nghèo, cứ phà của giá»i, là không tốt rồi. Từ nay thì tôi cÅ©ng sẽ tằn tiện nhÆ° anh. Nhà anh nghèo, mà bu anh tá» tế vá»›i tôi quá.
Rồi ngáºp ngừng:
- Nhà anh thế mà hơn nhà tôi đấy.
***
Nồi cÆ¡m, Cu Nhá»›n chỉ thổi đánh nhoáng má»™t cái là xong. Thấy giá»i còn tối, nó bảo Äức:
- Bây giá», hãy còn sá»›m lắm. Äể cho bu tôi và các em tôi ngủ má»™t chút nữa. Bây giá» tôi Ä‘i tắm đây, anh có Ä‘i tắm vá»›i tôi không? Mà anh cÅ©ng nên Ä‘i tắm Ä‘i. Cả ngà y hôm qua anh không tắm. Tôi sáng nà o tôi dáºy má»™t cái thổi cÆ¡m là tôi tắm, vì ngÆ°á»i ta bảo tắm sá»›m khoẻ mạnh và thông minh.
Cứ cái cÆ¡ mà u rét mÆ°á»›t nhÆ° thế, Äức trông nÆ°á»›c đã sợ rồi. XÆ°a nay thì nó có tắm nÆ°á»›c lạnh bao giá», thứ nhất là tắm sá»›m. Äến mùa ná»±c, mợ nó còn bắt nó tắm nÆ°á»›c ấm nữa là . NhÆ°ng vì lòng muốn bắt chÆ°á»›c bạn, nó thuáºn ngay.
NhÆ°ng ở Ä‘á»i nà y, muốn là má»™t lẽ khác, mà sức mình có thể là m được hay không lại là má»™t lẽ khác.
Nó cứ cởi quần áo thì đã rét rồi, mà khi xuống tới nước thì nó run lên. Nhưng nó cắn răng chịu, không muốn cho bạn biết mình là một thằng hèn không chịu rét mướt.
Muốn cho khá»i rét, nó cÅ©ng bắt chÆ°á»›c Cu Nhá»›n vùng vẫy để cho khá»i rét. NhÆ°ng nó vùng vẫy đến đâu thì cái rét vẫn mạnh hÆ¡n nó là đứa mà da thịt chÆ°a từng chịu quen cái thứ rét ghê gá»›m ấy bao giá».
Lên đến bá» thì tay chân nó cóng cả. Gió sá»›m lại thổi những là n nhè nhẹ nhÆ° quạt, thà nh thá» nó báºt lên đánh Ä‘Ã n mồm. NhÆ°ng may, Cu Nhá»›n lại quay Ä‘i phÃa kia mặc quần áo nên không trông thấy nó run để cho nó kịp đủ thì giá» cắn hai hà m răng lại.
Vá» tá»›i nhà , nó chạy và o bếp trÆ°á»›c. Nó giÆ¡ hai tay hÆ¡ lên lá»a, rồi nó cÆ°á»i bảo Cu Nhá»›n:
- Tôi muốn bắt chÆ°á»›c cái gan anh, tắm sá»›m xem nó thế nà o, chứ tôi tháºt chÆ°a tắm nÆ°á»›c lã, và tắm sá»›m bao giá». Tháºt má»™t suýt nữa thì chết rét.
Cu Nhá»›n nhe răng cÆ°á»i:
- Thế à ? Thế mà tôi không biết đấy. Giá»i nà y đã rét gì. Äến tháng chạp thì phải biết, rét cóng cÆ¡, thế mà sáng nà o tôi cÅ©ng tắm ùm ùm. À mà anh bảo rét sao tôi không thấy anh run?
- Tôi thấy anh thế, tôi sợ xấu hổ, tôi cắn răng chịu, không dám run.
Cu Nhớn vỗ và o vai nó:
- á»’, chá»— anh em, sao anh lại xấu hổ vá»›i tôi. Anh không quen thì có gì mà là xấu hổ. Thôi bây giá», tôi đánh thức bu tôi dáºy ăn cÆ¡m nhé. Chúng ta tà nữa còn phải Ä‘i chứ.
***
XÆ°a nay, không quen ăn cÆ¡m sáng bao giá», Äức cố lắm má»›i nuốt trôi được có hai bát.
Mẹ Cu Nhá»›n thấy thế liá»n há»i con:
- Mà y có nắm cÆ¡m nhiá»u cho cáºu ấy ăn không ấy?
- Có, đủ ăn. Vá»›i lại bây giá», con ăn no rồi, Ä‘i Ä‘Æ°á»ng con sẽ nhÆ°á»ng cho anh ấy.
- Thôi, thế lên thay quần áo Ä‘i cho nó tÆ°Æ¡m tất, không đến đấy ngÆ°á»i ta lại cÆ°á»i thầy mà y.
Khi Cu Nhá»›n xúng xÃnh chiếc áo ba ga và chiếc quần trắng xuống thì các em nó trầm trồ:
- Chà , anh Cu Nhớn đẹp ghê!
Trái lại, thằng Äức thấy Cu Nhá»›n mặc thế thì chỉ xấu Ä‘i, chứ chẳng đẹp lên được tà nà o. Nó thấy Cu Nhá»›n lúng túng trong áo chứ không được nhanh nhẹn gá»n gà ng nhÆ° khi mặt những chiếc áo vá.
Bu nó lúc ấy má»›i quay sang há»i thằng Äức:
- Thế cáºu vá» táºn Hà Ná»™i có phải không?
- Vâng.
- Thế cáºu đã Ä‘i bao giá» chÆ°a?
- Tôi chỉ mới đi ô-tô thôi.
Bu Cu Nhớn thở dà i:
- Giá tôi già u thì tôi cÅ©ng đãi cáºu xuất tà u để cho cáºu vá». NhÆ°ng tôi không có. Äấy cáºu xem, cháu cÅ©ng phải Ä‘i bá»™ đấy.
Äức vá»™i và ng nói ngay:
- Thế nà y là bà cÅ©ng tá» tế vá»›i con nhiá»u lắm rồi. Con cÅ©ng muốn Ä‘i bá»™ cho biết, vá»›i lại Ä‘i vá»›i anh ấy thì Ä‘i bá»™ cà ng thÃch. Anh ấy Ä‘i được thì con cÅ©ng Ä‘i được.
- Không, giá có tiá»n Ä‘i tà u thì cÅ©ng hÆ¡n.
Äức vá»™i nói ngay, nhÆ°ng bu thằng Cu Nhá»›n thì không hiểu được nghÄ©a câu nói của nó:
- Không, con cho đi bộ tốt hơn.
Bu thằng Cu Nhá»›n lại tủm tỉm cÆ°á»i má»™t cách đại lượng rồi quay sang con:
- Thế con Ä‘Æ°a cáºu ấy đến quá Yên Viên nhé. Còn từ đấy thì cáºu ấy vá» Hà Ná»™i má»™t mình.
Lại quay sang Äức:
- NhÆ°ng cáºu có biết Ä‘Æ°á»ng không đã chứ?
Äức chÆ°a kịp trả lá»i thì Cu Nhá»›n đã nói ngay:
- ÄÆ°á»ng ở mồm ấy chứ ở đâu mà không biết. Vá»›i lại từ Yên Viên sang Hà Ná»™i thì có má»™t thôi Ä‘Æ°á»ng thôi, chứ có bao nhiêu đâu. À mà đấy là quá Yên Viên cÆ¡ đấy. Thầy con bảo chá»— ấy gần huyện Gia Lâm, sang Hà Ná»™i chỉ Ä‘á»™ má»™t loáng. Äứng trên cái Ä‘Æ°á»ng đê ấy, trông thấy cái cầu Hà Ná»™i rồi mà .
Äức nghe thấy thế vá»™i và ng nói:
- Nếu thế thì con đi được.
***
Bu thằng Cu Nhớn trao gói quần áo và nắm cơm cho nó rồi cở hầu bao lấy ra năm xu:
- Äây cho anh em để Ä‘i uống nÆ°á»›c. Và nếu có muốn ăn gì thì ăn.
Cu Nhớn từ chối ngay:
- Uống nÆ°á»›c gì mà phải năm xu. Và có cÆ¡m nắm rồi còn phải ăn gì nữa. Má»i lần con Ä‘i, bu chỉ cho con có má»™t xu là đủ thôi mà .
Rồi móc túi giơ đồng xu ra:
- Con có một xu của anh ấy cho con đây rồi, với lại anh ấy cũng còn một xu. Thôi, để năm xu ấy bu đong gạo.
Bu nó xoa đầu nó. Không nghe:
- Má»i lần, má»™t mình khác, bây giá» có cáºu ấy khác. Thôi con cứ cầm lấy, còn thừa thì mang vá» giả bu. À, nhá»› cầm kỹ cái gói không nhỡ đứa nà o nó giáºt mất đấy. Nhá»› Ä‘i và o ven Ä‘Æ°á»ng không xe cá»™ đấy.
- Ờ, thì con đi luôn con biết rồi, việc gì bu còn phải dặn.
- À, bảo thầy nhà bình yên cả, thầy có gá»i tiá»n vá» thì con thắt và o thắt lÆ°ng tá» tế nghe không?
Cu Nhá»›n ta bá»±c:
- Thì con đi bao nhiêu lần, có mất mát lần nà o đâu, mà bu cứ phải dặn mãi.
- Thế Ä‘i thì rồi mai vá» nhé, hay có má»i chân thì đến ngà y kia cÅ©ng được.
- á»’, Ä‘i chÆ¡i nhÆ° thế thì có gì mà má»i. Mai con còn phải vỠđể trông nhà cho bu Ä‘i chợ chứ.
Sá»± nó lúc nà o cÅ©ng nghÄ© đến nhà cá»a khiến cho Äức phải nao nao và cà ng phải nghÄ© đến sá»± mình ăn ở vá»›i cáºu mợ và các em mình.
Lúc Cu Nhớn đi, nó xoa đầu các em nó một lượt:
- Ở nhà ngoan nhé. Rồi tao ra ngoà i ấy tao bảo thầy mua quà cho nhé, và có cái gì hay hay thì tao sẽ lấy vỠcho nhé.
Các em nó Ä‘á»u mặt tiu nghỉu:
- Nhưng anh Cu Nhớn phải vỠngay cơ.
Câu ấy là m cho Äức ta lại nghÄ© đến sá»± khi nà o nó Ä‘i đâu thì các em nó Ä‘á»u mừng. Mà nó ở nhà thì các em nó Ä‘á»u len lét.
|
17-08-2008, 06:35 PM
|
Bất Diệt Ma Tôn
|
|
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dÆ°Æ¡ng
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
|
|
ChÆ°Æ¡ng 12
Chúng nó dắt tay nhau ra Ä‘i má»™t buổi sáng mùa đông giá»i đẹp nhÆ° tô. Gió sá»›m thổi lÆ°á»›t trên những ngá»n cây. Lá reo à o à o mà lòng chúng nó thì cÅ©ng thấy rá»™n rá»±c vui sÆ°á»›ng.
Sướng vì được cùng đi với nhau.
SÆ°á»›ng vì có má»™t ngÆ°á»i bạn ở bên cạnh.
SÆ°á»›ng vì được tá»± do muốn là m gì thì là m, chẳng bị ai kiá»m thúc.
NhÆ°ng cái Ä‘iá»u vá» sau nà y là vá» phần Cu Nhá»›n kia, chứ Äức ta thì từ xÆ°a đến nay có bị kiá»m thúc bao giá», nó còn kiá»m thúc ngÆ°á»i khác kia.
Äi qua cổng nhà nó má»™t quãng, nó còn ngoái lại:
- Tôi đi thế mà chúng nó nhớ tôi đáo để đấy, anh nhé. Chúng nó ở gần tôi luôn rồi, xa tôi một tà là chúng nó nhao lên.
Äức ngùi ngùi há»i bạn:
- Thế anh có nhớ chúng nó không?
- Nhớ lắm chứ lại. Tôi đi vắng, ở nhà bu tôi hay gắt với chúng nó lắm. Vì thế cho nên mấy lần tôi ra đây, thầy tôi giữ tôi ở lại tôi không đà nh lòng, cứ hôm sau là tôi vỠngay.
Rồi thì nó quay lại há»i Äức ta má»™t câu nó là m cho Äức ta tưởng chừng thẹn cháy mặt:
- Thế anh đi như thế nà y, các em anh ở nhà nó có nhớ anh không?
Äức ta đã chết cả lòng ruá»™t cÅ©ng phải nói Ä‘Æ°a Ä‘Ã :
- Có chứ! Có chứ!
Thế chắc anh cũng nhớ chúng nó lắm đấy nhỉ?
- Nhớ lắm chứ! Nhớ lắm chứ!
Rồi thì sợ Cu Nhá»›n cứ cái đà ấy mà há»i mãi, nó liá»n vá»™i đánh trống lảng sang chuyện khác:
- Äây ra Hà Ná»™i xa lắm đấy nhỉ?
Cu Nhớn trầm trộ:
- Lại chả xa! Chả xa lại mất những ba hà o tà u!
Äức sá»±c nhá»› ra:
- Ồ, thế sao bác tôi bảo đi mất có hai gi�
Cu Nhá»›n cÆ°á»i ngặt nghẽo:
- Hai giá» là đi tà u, Ä‘i ô tô kia chứ! NgÆ°á»i nhá»›n thì phải mất ná»a ngà y. Mà trẻ con nhÆ° chúng mình thì phải hÆ¡n.
Äức ta Ä‘áºp và o ngá»±c thình thình:
- Ờ, thế ra tôi ngu quá, ngu hÆ¡n con lợn. Tôi cứ tưởng Ä‘i bá»™ mất hai giá» cho nên tôi má»›i dám Ä‘i, chứ thế nà y thì vÃa. Thảo nà o mà tôi Ä‘i mãi không thấy cái cầu thôi.
- Cầu sông Cầu ấy phải không? Từ Bắc Giang lên cầu sông Cầu gần được ná»a Ä‘Æ°á»ng rồi đấy. Từ đây đến sông Cầu thì phải chục cây số đấy. Chúng mình thì phải mất ba giá».
Äức ta lè lưỡi:
- á»’, thế tôi biết đâu! Tôi ngu tháºt! Ngu nhÆ° con lợn, có phải không, anh nhỉ?
Cu Nhá»› cÆ°á»i tủm:
- Có phải ngu đâu. Anh nhầm đấy thôi!
Äức vá»— và o Ä‘Ãt nó:
- Nhầm là ngu chứ còn là gì nữa! Anh lại cứ cãi cho tôi.
Rồi lẩm bẩm, như tự nhủ với mình:
- Tôi nhầm nhiá»u cái kia, chứ không phải má»™t việc nà y mà thôi. NhÆ°ng từ giá» thì tôi sẽ nhÆ° anh, tôi sẽ không nhầm nữa.
Cu Nhá»›n rún vai và giÆ¡ tay nhÆ° ngÆ°á»i lá»›n:
- Ô, thầy tôi bảo ngÆ°á»i ta lầm cho đến già kia ấy. Ai mà chả phải lầm. Mà bu tôi bảo ngÆ°á»i ta cứ biết đến đâu hay đến đấy, chứ không khôn được vá»›i giá»i đâu. Bu tôi bảo cứ tá» tế thì giá»i thÆ°Æ¡ng đấy thôi. Anh tuy thế mà anh cÅ©ng tá» tế cho nên anh má»›i gặp bu tôi. Chứ không thì gặp ma ấy à , cÆ°á»›p ấy à , thì phải biết, không còn sống được cho đến ngà y hôm nay.
Äức ta rùng mình, rồi lè lưỡi, rồi nó ngẫm nghÄ© mãi vá» cái Ä‘iá»u tá» tế của nó. NhÆ°ng nó ngẫm nghÄ© mãi nó cÅ©ng vẫn thấy từ trÆ°á»›c đến nay, nó chẳng tá» tế má»™t tà nà o.
Nó không tỠtế với mợ nó, cũng như nó không tỠtế với các em nó, cũng như nó không tỠtế với các bè bạn nó, cũng như nó không tỠtế với các đầy tớ nó.
Rồi thì nó đâm nghi câu cách ngôn của bu thằng Cu Nhớn:
- Tôi ấy à ? Tôi đã bảo với anh rằng tôi hư lắm, tôi chẳng tỠtế một tà nà o.
Cu Nhá»›n nói bằng má»™t giá»ng tin tưởng:
- á»’, thế thì cáºu mợ anh tá» tế, ông bà anh tá» tế. Bác tôi vẫn bảo rằng cha mẹ hiá»n là nh để phúc cho con.
Äiá»u nà y thì thằng Äức tin ngay. Cáºu mợ nó thì tá» tế vá»›i tất cả má»i ngÆ°á»i, mà nhất là tá» tế vá»›i nó, nếu không thì nó hÆ° há»ng nhÆ° thế, cáºu mợ nó dung thế nà o được. Chà ! Cứ nghÄ© thế mà nó thấy thÆ°Æ¡ng cáºu mợ nó rá»™n lên.
***
Ra tá»›i Ä‘Æ°á»ng thiên lý, Cu Nhá»›n trá» bảo nó:
- Äây nà y, Ä‘Æ°á»ng nà y lên Bắc Giang, Ä‘i qua Nghi Thiết, rồi tá»›i cầu sông ThÆ°Æ¡ng. ÄÆ°á»ng nà y thì vá» thẳng Hà Ná»™i nà y. Äi qua Sen Hồ, Äáp Cầu, Bắc Ninh, Lim, Phủ Từ, Yên Viên, rồi Gia Lâm, rồi Hà Ná»™i. Äến cầu sông Cái rồi đến đấy.
Äức ta thấy nó Ä‘á»c những tên tỉnh vanh vách, phục lắm:
- Ồ, sao anh đi qua mà anh nhớ được thế?
- Khó gì! Nghe mãi thì nhá»›, mãi thì biết. Äây nà y, chúng ta Ä‘i má»™t chốc thì đến Sen Hồ. Sen Hồ chẳng có cái gì đẹp cả, chứ Äáp Cầu thì vô số, có trại lÃnh. Bắc Ninh thì có cái thà nh ngÆ°á»i ta bảo trÆ°á»›c ta đánh nhau vá»›i Tà u ở đấy, có cái cá»™t cá» xây đá ong vút trá»i kia.
Äức rủ ngay:
- Thế đi qua đấy anh đưa tôi và o xem nhé.
Cu Nhớn lắc đầu:
- Không. Chúng mình và o xem thì bao giỠđến nÆ¡i. Vá»›i lại bu tôi sai tôi Ä‘i công việc thế nà y, bu tôi không muốn tôi la cà ở Ä‘Æ°á»ng. Bu tôi vẫn bảo phép là m con cha mẹ sai Ä‘i đâu thì phải Ä‘i đến nÆ¡i, vỠđến chốn.
Rồi nhìn Äức bằng má»™t cái nhìn hóm hỉnh:
- Chúng mình tuy đi như thế nà y, chứ thầy bu chúng mình ở nhà nóng ruột lắm đấy chứ!
Câu ấy vụt là m cho Äức nhá»› đến sá»± cáºu mợ mong ngóng mình, cà ng mong ngóng vì không biết mình Ä‘i đâu. À, lúc ấy nó Æ°á»›c gì có đôi già y bảy dặm, bÆ°á»›c mấy bÆ°á»›c đến Hà Ná»™i bảo cho cáºu mợ biết, rồi lại quay lại đây, Ä‘i chầm cháºm thôi, vá»›i thằng Cu Nhá»›n. Äến bây giá» nó má»›i thấy nóng ruá»™t. Nó rảo cẳng bảo thằng Cu Nhá»›n:
- Ta đi mau lên một tà chứ?
Cu Nhớn giơ tay cản, rồi nói như một ông cụ:
- Phép Ä‘i Ä‘Æ°á»ng trÆ°á»ng, cứ phải từ từ mà đi. Nếu anh vá»™i và ng hấp tấp nhÆ° thế, thì chỉ từ đây đến Sen Hồ là anh bết gối, mà không bao giỠđến nÆ¡i. Cứ phải từ từ không vá»™i được. Äằng nà o cÅ©ng phải đến nÆ¡i.
Äức sá»±c nhá»› đến sá»± mình chạy ngà y hôm trÆ°á»›c, hiểu ngay:
- Ừ, anh nói phải.
Rồi Ä‘i cháºm lại:
- Sao anh cÅ©ng bằng tuổi tôi mà anh biết nhiá»u thế nhỉ?
- Thì tại ai nói gì là tôi để ý tôi nghe, còn anh thì nói ai nói gì, anh không nghe cả.
***
Äi qua má»™t bụi cây, nhìn thấy hai cây xoan con má»c chÄ©a ra, Cu Nhá»›n dừng lại:
- À, chúng mình phải má»—i đứa là m cái gáºy.
Äức ta phản đối ngay:
- á»’, chúng mình Ä‘i khoẻ thế nà y, việc gì phải gáºy. Già thì má»›i phải chống gáºy chứ.
- á»’ anh chÆ°a biết! Bây giá» thì còn khoẻ thế! Chứ từ Bắc Ninh ra ấy à ? Lại không chống lên gáºy ấy à ? Thầy tôi Ä‘i đâu xa bao giá» cÅ©ng mang má»™t cái gáºy. Vá»›i lại có gáºy thì còn cái nà y nữa. Vá»›i những thằng bé chăn trâu thấy chúng mình cầm… binh khà nhÆ° thế nà y, không dám trêu nữa. Lần trÆ°á»›c, tôi Ä‘i má»™t mình, gặp má»™t đứa nó chá»i, tôi phải im vì không muốn gây sá»±.
Nghe đến Ä‘iá»u ấy, Äức ta biểu đồng tình ngay:
- Ừ, phải đấy. Tôi vá»›i anh, má»—i đứa má»™t cái gáºy. Äứa nà o trêu, chúng mình diệt cho nó ốm xác.
Cu Nhớn giơ tay:
- Thôi, thôi, tôi can bác. Chúng mình Ä‘i cốt đến nÆ¡i, hÆ¡i đâu gây sá»± vá»›i chúng nó. Cầm gáºy thế nà y để cho chúng nó sợ mà thôi.
Miệng tuy nói khôn thế, nhÆ°ng tÃnh trẻ thì vẫn là tÃnh trẻ. Sau khi bẻ hai chiếc gáºy cầm ở tay rồi thì chúng nó tưởng mình là ông tÆ°á»›ng ở chiến trÆ°á»ng. Äức ta dá»ng mỡ, chá»c Cu Nhá»›n trÆ°á»›c, Cu Nhá»›n gạt, rồi Cu Nhá»›n quai Äức ta ở ngoà i Hà Ná»™i chỉ quen đấm đá xì xằng, thà nh ra không đỡ được, bị Cu Nhá»›n quai cho má»™t cái và o cánh tay nên thân. Nó hét lên má»™t tiếng, rồi buông gáºy. Cu Nhá»›n cÅ©ng buông gáºy, chạy lại:
- Có đau không? Tôi lại tưởng rằng anh đỡ được!
Äức ta Ä‘au, Ä‘au lắm. Từ tÆ°á»›c đến giỠđã chÆ°a ai giáng nó má»™t gáºy Ä‘au đến thế bao giá». NhÆ°ng sợ bạn buồn, nó cố nến:
- Không, không đau mấy.
Rồi nó cố cÆ°á»i:
- Hôm qua, tôi nghe thấy tiếng tù và kêu, tôi tưởng ma, tôi chạy, vấp và o cây duối, Ä‘au hÆ¡n nhiá»u. Thế nà đã thấm và o đâu.
Cu Nhớn xoa xoa cho nó:
- Ừ! Cũng đau chớ. Tôi quai thì phải biết! Cả xóm tôi, không thằng nà o địch được. Trêu tôi thì tôi đánh phải biết!
Rồi nó cÆ°á»i ngặt nghẹo:
- Chúng mình đánh ai ốm xác chả thấy đâu, thấy chúng mình choảng phải nhau cái đã. Thôi, chả chÆ¡i dại. Äi, anh.
Vừa lúc ấy, thì má»™t chiếc ô-tô vùn vụt Ä‘i qua. Äức ngó trâng:
- Trá»i Æ¡i! Ô-tô nó Ä‘i nhanh thế kia thì má»›i hai giá», chứ chúng mình Ä‘i cháºm rì rì thế nà y, thì có đến hai mÆ°Æ¡i giá». Thế mà hôm kia nghe bác tôi, tôi lại ngỡ là đi chân đất mất hai giá», thế má»›i chết chứ.
Rồi Äức phá lên cÆ°á»i:
- Tôi vá» Hà Ná»™i mà tôi bảo chúng nó rằng tôi Ä‘i bá»™ từ Bắc Giang vá» thì không đứa nà o tin. Mà cáºu mợ tôi nghe tôi nói thì phải phục tôi lè lưỡi.
Thốt nhiên, nó thấy sung sÆ°á»›ng vá» chá»— đã là m cho cáºu mợ nó phải phục nó. Nó phưỡng ngá»±c lên, hÃt không khÃ. Rồi nó sung sÆ°á»›ng bảo Cu Nhá»›n:
- Chà ! Hôm trÆ°á»›c tôi Ä‘i thì thấy mệt ghê! Hôm nay Ä‘i vá»›i anh thì chả thấy má»i tà nà o.
- Hôm trÆ°á»›c, anh Ä‘i má»™t mình. Hôm nay, anh Ä‘i hai ngÆ°á»i. Äi Ä‘Æ°á»ng trÆ°á»ng mà hai ngÆ°á»i thì chÆ°a cÆ°á»i đã tá»›i. Vá»›i lại bây giá» chúng mình má»›i Ä‘i. ThỠđến Lim thôi, chứ đừng nói phủ Từ SÆ¡n, lại không rã gối ấy à ! Thế nà o mà chúng mình chả ngồi nghỉ từ đấy đến đấy bao nhiêu chá»—. Bây giá» chúng mình còn khoẻ, chứ Ä‘i mãi thì nó má»i dần Ä‘i chứ lại.
- Thế má»i lần anh Ä‘i từ đây ra Yên Viên, anh nghỉ mấy chá»—?
- Tôi Ä‘i lần trÆ°á»›c giá»i nắng kia, cho nên tôi nghỉ luôn, nghỉ đến sáu bảy chá»—. NhÆ°ng bây giá» giá»i rét, thì chỉ đến tỉnh lá»›n, mình nghỉ thôi.
- Thế từ đây đi Hà Nội với từ đây đi Yên Viên, xa hơn nhau bao nhiêu?
- Anh không Ä‘i bao giá», nói thì anh không hiểu được. À, từ Yên Viên lên Hà Ná»™i thì cÅ©ng bằng từ đây lên Phủ Lạng ấy. Nói thì anh hiểu chứ?
- Ồ, nếu chỉ thế thì tôi đi được, không sao.
|
17-08-2008, 06:35 PM
|
Bất Diệt Ma Tôn
|
|
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dÆ°Æ¡ng
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
|
|
ChÆ°Æ¡ng 13
Äang ở chá»— thị thà nh cháºt chá»™i mà lúc nà o tầm con mắt cÅ©ng nhÆ° vấp phải những cái tÆ°á»ng gạch, Äức được trông giá»i cao đất rá»™ng, lấy là thú lắm.
Lại lúc ấy, buổi bình minh Ä‘ang trong cái phút rá»±c rỡ nhất. Mặt giá»i, vua của sá»± sống, ngá»± toạ trên trên ngai và ng đặt trong má»™t là n mây không chút vẩn.
Những Ä‘Ã n chim mót thóc ráºp rá»n bay từng Ä‘Ã n đông đặc, rồi lại sà xuống những ruá»™ng lúa cắt trụi, còn trÆ¡ gốc rạ.
Xa tÃt xa tắp, những là ng mạc viá»n má»™t Ä‘Æ°á»ng xanh lá mạ dÆ°á»›i những chân núi mà u xanh lÆ¡.
Gió sớm nhẹ nhà ng thổi qua tất cả, tạo nên một điệu nhạc êm êm như gần mà lại như xa.
Cả cảnh váºt, cái gì cÅ©ng hùng vÄ©, đăng đối vá»›i những mà u sắc rục rỡ. Sá»± sống nhÆ° má»™t chất men nồng, quyện lấy tất cả, rồi thì lấy ở tất cả, Ä‘em tiêm má»™t chất gì say sÆ°a, sảng khoái và o lòng ngÆ°á»i.
Äức nhìn, nhìn tất cả không chán mắt. Rồi bá»—ng nó thốt ra:
- Trá»i Æ¡i, rá»™ng và đẹp quá nhỉ? TrÆ°á»›c kia, ở Hà Ná»™i, tôi nghe ngÆ°á»i ta nói những đâu đâu, tôi chẳng biết đâu đâu là thế nà o, nay má»›i biết nó là thế nà y đây.
- Ừ, anh chÆ°a biết lên rừng và xuống bể còn to đẹp bằng mÆ°á»i.
Äức muốn biết rừng bể, liá»n há»i ngay:
- Thế anh đã lên rừng xuống bể chưa? Rừng thế nà o? Bể thế nà o nhỉ?
Cu Nhớn hơi luống cuống:
- Tôi chÆ°a lên rừng xuống bể, nhÆ°ng tôi nghe ngÆ°á»i ta Ä‘i vá» bảo thế. NgÆ°á»i ta bảo rá»™ng và to gắp trăm, gắp nghìn thế nà y nà y.
- Nhưng rừng thế nà o mới được chứ?
- Rừng là cây ấy!
Äức trá» má»™t cây xoan tây:
- Cây thế nà y ấy à ? Thế sao ngÆ°á»i ta không gá»i là rừng?
- À không, không. Nhiá»u cây cÆ¡ chứ, nhiá»u lắm lắm cÆ¡ chứ, mà toà n là những cây to cao vút giá»i, mà lá thì trùm kÃn mặt đất.
- Ghê nhỉ!
- Chả ghê mà ngÆ°á»i ta lại bảo rừng thiêng nÆ°á»›c Ä‘á»™c. NhÆ°ng không sao, thầy tôi bảo Ä‘i rừng mà không ăn những thứ sống sÃt thì không sao. NÆ°á»›c Ä‘un sôi, mà cái gì cÅ©ng luá»™c hÃn thì thôi, không còn sợ gì nÆ°á»›c Ä‘á»™c. Mà ngủ đừng có ngủ ở ngoà i sÆ°Æ¡ng thì rừng thiêng cÅ©ng không là m gì được mình.
Äức trầm trồ:
- Thế thì nhớn lên, thế nà o chúng ta cũng phải lên rừng xem cho biết.
Cu Nhớn nói một cách kiêu hãnh:
- Tôi thì chẳng cần phải nhớn. Thầy tôi bảo sang năm, nếu có ai thuê thầy tôi đi thả bè thì thầy tôi sẽ cho tôi đi để thổi cơm.
- Thế thì anh sÆ°á»›ng nhỉ, sÆ°á»›ng hÆ¡n tôi nhỉ. Cáºu mợ tôi mà cứ nghe nói đến chá»— nà o thiêng và độc là không khi nà o bằng lòng cho tôi Ä‘i rồi.
Rồi buồn rầu, nhÆ°ng chân thà nh nháºn lấy cái chá»— kém của mình:
- NhÆ°ng thế thì cÅ©ng lại là anh hÆ¡n tôi nhiá»u. À mà nà y, bể thế nà o nhỉ? NgÆ°á»i ta bảo ở ngoà i bể có những con cá to bằng con voi nó nuốt ngÆ°á»i cÆ¡ mà ?
- À, à , đấy là cá voi đấy. Cá voi nó hiá»n lắm, nó không nuốt ngÆ°á»i đâu. Nuốt ngÆ°á»i là cá nhà táng đấy. Úi dà dà , ở bể thì nhiá»u cá lắm, mà con nà o cÅ©ng to. Thầy tôi Ä‘i Quảng Yên vá», nói chuyện có những con tôm hùm to bằng bắp đùi chúng ta nà y nà y.
- Thì là hùm, sao lại không to. Tôi đã trông thấy ông ấy ở trên trại Bách Thú, to gần bằng con bò ấy.
- À, à , không phải, đây là tôm cÆ¡ mà . Nó dữ nhÆ° hùm thì ngÆ°á»i ta gá»i nó thế. Còn cái con anh trông thấy đấy, gá»i là ông ba mÆ°Æ¡i. NhÆ°ng ông ba mÆ°Æ¡i ở rừng, sao ngÆ°á»i ta lại có ở trong vÆ°á»n?
- À, vÆ°á»n ấy nuôi các thứ súc váºt, ở sau phủ Toà n Quyá»n ấy. Cáºu tôi Ä‘Æ°a tôi Ä‘i xem, bảo ngÆ°á»i ta bắt các ông ấy vá» từ bé, ngÆ°á»i ta nuôi, rồi ngÆ°á»i ta Ä‘em nhốt và o chuồng sắt cho những bé con nhÆ° chúng mình xem.
- á»’, thế thì tà i nhỉ! Thảo nà o ngÆ°á»i ta cứ bảo không có cái gì hÆ¡n được ngÆ°á»i. Ấy những cá to nhÆ° cá voi, ngÆ°á»i ta cÅ©ng bắt được vá», Ä‘em là m thịt bán ở chợ đấy.
- Bể nuôi được những giống cá ấy, chắc phải to lắm đấy nhỉ?
- To, to lắm. Chẳng to mà ngÆ°á»i ta lại bảo bể rá»™ng, sông dà i. Thầy tôi bảo đứng trông ra bể thì chỉ thấy nÆ°á»›c cuồn cuá»™n cho tá»›i chân mây, chẳng thấy đâu là bá» cả. Thầy tôi lại bảo ở ngoà i ấy có Ä‘Æ°á»ng lên giá»i, nhÆ°ng chỉ có tiên má»›i lên được thôi. Mà ở dÆ°á»›i nÆ°á»›c thì có Ä‘Æ°á»ng xuống địa ngục, bao nhiêu quá»·, giá»i dồn cả xuống đấy, rồi bá» và o vạc dầu nấu.
Äức ngẫm nghÄ© má»™t lát:
- Thế tiên thế nà o, quỷ thế nà o nhỉ?
- á»’, ồ, thế thì anh không biết gì cả. Những ngÆ°á»i tá» tế, hiá»n là nh tu nhân, tÃch đức lúc chết Ä‘i thì thà nh tiên. Còn những đứa gian ác, trá»™m cÆ°á»›p, những đứa chá»i cha, mắng mẹ, đánh anh, đánh em thì lúc chết xuống địa ngục tất cả.
Äức ta bá»—ng rùng mình rợn gáy, nÃn thin thÃt không dám thở.
Cu Nhớn lại bồi thêm cho nó một búa cái, khiến cho nó choáng váng cả đầu óc:
- Bu tôi bảo những kẻ ăn bÆ¡, là m biếng, những kẻ Ä‘ong non, cân thiếu, thì Ä‘á»u bị quá»· sứ cho và o cối giã, hay bắt leo cầu vồng, rồi du xuống vá»±c sâu cho rắn cắn.
Cảnh váºt Ä‘ang tÆ°ng bừng, bá»—ng tối sầm ở trÆ°á»›c con mắt Äức. Nó bồi hồi nghÄ© đến cái thân nó vá» mai sau.
NhÆ°ng lòng sợ hãi của trẻ con nhÆ° tráºn mÆ°a bóng mây, thoáng cái rồi tan. Bao giá» nhá»±a sống đầy ứ ở trong nó vẫn là mạnh hÆ¡n, là m át được tất cả.
Chỉ má»™t việc cá»n con xảy ra là liá»n là m cho nó quên ráo cả thiên Ä‘Æ°á»ng và địa ngục.
***
Hai đứa Ä‘Æ°Æ¡ng Ä‘i thì vụt má»™t Ä‘Ã n trâu bò ở trong cổng là ng lồng ra. Äức thấy những cái sừng nhá»n hoắt, những con mắt trợn trừng, cùng cái dáng Ä‘iệu hung dữ của chúng, sợ quá, toan trèo lên cây.
Cu Nhớn kéo áo nó lôi xuống:
- Ồ, trâu bò đấy mà , bao giỠnó chẳng sợ mình. Chúng trông hung hăng như thế, nhưng không bao giỠdám húc ai cả, trừ khi nó phát điên thì chẳng kể.
Äức giÆ¡ giÆ¡ tay:
- Thế thế kia không là phát điên à ?
Cu Nhá»›n cÆ°á»i ngoẹo cả cổ:
- Không, không phải. Cả đêm bị nhốt trong chuồng, nay được thả ra Ä‘i ăn, chúng nó sÆ°á»›ng, chạy tung tăng thế thôi. Äây là đà n trâu bò của ông nghị Hắc đấy mà . Ông ấy già u nhất vùng tôi đấy. Con bò của thầy tôi trÆ°á»›c cÅ©ng bán cho ông ta đấy.
Rồi nhìn kỹ và o đà n trâu bò:
- À, không thấy nữa. Có lẽ ông ta đã bán cho ngÆ°á»i khác rồi. Bò nhà tôi có tiếng tốt nhất vùng nà y.
Và nhìn kỹ khắp cả một lượt:
- Äà n trâu bò nà y tuy nhiá»u, nhÆ°ng Ãt con tốt, vởi vì ông ấy bắt nợ và mua lung tung. Vá»›i lại ông ta có nhiá»u, chẳng cần.
TrỠmột con trâu:
- Nhà tôi mà sau nà y nếu có mua trâu là không mua những con ấy bao giá».
- Tại sao? Nó to và béo đấy chứ.
- á»’, ồ, to béo vất Ä‘i thì to là m gì? “Quá tóc, hóc chủ†đấy, anh ạ. TÆ°á»›ng nó không tốt. Còn con kia thì “tam tinh, rình ăn trá»™mâ€. Mua con ấy thì đêm nà o mình cÅ©ng bị kẻ trá»™m rình, mà trâu thì cÅ©ng đến mất thôi.
Äức ta toan há»i thế nà o là “tam tinhâ€, thế nà o là “hóc chủ†thì Cu Nhá»›n đã lại trá» má»™t con khác:
- Con kia xoáy háºu thế nà o cÅ©ng bị sét đánh. À, à , Ä‘Ã n trâu bò nà y xấu cả. Thì anh tÃnh, của bắt nợ ấy mà . Có xấu thì ngÆ°á»i ta má»›i chịu gán Ä‘i chứ. Thầy tôi mà táºu trâu bò thì không con nà o phà được cả. Lái nà o cÅ©ng không lừa được thầy tôi. Dán sừng, chắp Ä‘uôi, là m xoáy là thấy tôi thoáng nhìn, biết cả. Thầy tôi trông là biết con nà o bá»n, con nà o xổi, con nà o phà m ăn, con nà o lÆ°á»i váºt.
***
Äức ta nhÆ° lạc và o cái hầm vô Ä‘á» của những tiếng lóng nhà nghá». Rồi khi thoát ra, Äức ta há»i má»™t câu nó chứng tá» cái ngu si của má»™t cáºu bé tỉnh thà nh không biết há»™t cÆ¡m mình ăn tá»± đâu ra:
- Trâu bò thì chỉ dùng để ăn thịt, chứ còn là m được cái gì, mà sao tôi thấy anh thÃch thế?
Cu Nhá»›n báºt lên nhÆ° má»™t thanh tre cong bị tuá»™t lạt, bênh vá»±c má»™t cách triệt để con váºt nó đã cùng chia sá»± vất vả, gian lao vá»›i mình:
- Không có trâu bò thì chết đói ráo, hà ng tỉnh cÅ©ng chết rã há»ng ra. Không có nó ấy à , đừng hòng có ruá»™ng cấy, có thóc ăn. Nhà quê, con trâu, con bò là quý nhất. Không có nó váºt lá»±c cho mình ấy à , thì ruá»™ng đất bao nhiêu cÅ©ng vất Ä‘i.
Rồi trá» những thá»a ruá»™ng đã cà y ải:
- Äấy, trâu bò nó cà y lên đấy. Rồi thì ngÆ°á»i ta má»›i bừa, má»›i tháo nÆ°á»›c và o mà cấy được chứ.
- Tôi tưởng đấy là ngÆ°á»i ta cuốc đấy chứ?
- Cuốc thì cuốc được bao nhiêu? Má»™t con trâu là m bằng hai mÆ°Æ¡i ngÆ°á»i. Mấy thá»a ruá»™ng kia ấy à , trâu chỉ má»™t buổi sáng, chứ cuốc thì hai mÆ°Æ¡i hôm chÆ°a xong. Ở nhà quê có ăn là nhá» trâu bò cả. Úi chà , ngÆ°á»i ta nuôi nó nhÆ° nuôi con ấy chứ, hÆ¡n con nữa chứ. Con nhiá»u đứa chỉ ăn báo hại, chứ trâu bò thì giúp giáºp ngÆ°á»i ta vô kể. Tôi đã thấy lắm ngÆ°á»i lúc túng phải bán trâu bò Ä‘i, khóc rÆ°ng rức. ChÃnh bu tôi, lúc thầy tôi Ä‘em bán trâu Ä‘i, cÅ©ng khóc sÆ°ng cả mắt lên đấy.
- Thế à ?
- Chứ lại chả thế. Nó là m vá»›i mình quen chân, quen tay rồi. Lại cho tá»›i khi nó già , mình bán nó Ä‘i, cÅ©ng vẫn được tiá»n. Và nếu không bán Ä‘i cho lái, nhà là m thịt thì cÅ©ng vẫn bán được da, được xÆ°Æ¡ng, được sừng. Mà anh còn chÆ°a biết, phân trâu bò bón ruá»™ng tốt đệ nhất.
|
17-08-2008, 06:36 PM
|
Bất Diệt Ma Tôn
|
|
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dÆ°Æ¡ng
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
|
|
ChÆ°Æ¡ng 14
Nghe Cu Nhá»›n bênh vá»±c và giãi bà y vá» tà i năng của con trâu, Äức má»›i sá»±c vỡ ra. Nó nắm tay Cu Nhá»›n, và nhìn nhÆ° để xin lá»—i:
- Thì tôi có biết đâu!
Cơn tức bực hình như chưa dẹp hết ở trong lòng Cu Nhớn:
- Ừ, thế tại anh không biết thì anh mới nói thế, chứ ở nhà quê, ai cũng quý trâu bò cả.
Rồi thì hình nhÆ° nó sá»±c nhá»› ra má»™t Ä‘iá»u gì:
- À anh, có phải ngÆ°á»i ngoà i tỉnh khinh ngÆ°á»i ở nhà quê lắm có phải không?
Äức chối lia, chối lịa:
- Không, không có. Äấy thì anh xem, tôi quý anh biết chừng nà o!
Cu Nhớn đã hả lắm rồi:
- Tại tôi nghe thầy tôi đi tỉnh vỠnói thế, chứ tôi có ra tỉnh mấy đâu mà biết.
Rồi chợt đến má»™t chá»— có mấy thá»a mạ xanh rá»n, Cu Nhá»›n trá» tay:
- Äấy, không có trâu bò, sao có thể gieo được mạ? Mà đã không có mạ thì là m sao có lúa cấy? Mà đã không cấy được lúa thì lấy đâu ra thóc? Mà không có thóc thì có đâu cÆ¡m mà ăn?
Äức báºt lên há»i:
- Ồ, tôi tưởng cơm là ở gạo nấu ra, chứ có phải thóc đâu?
Lúc nà y thì Cu Nhá»›n nhìn Äức tháºt là ngÆ¡ ngác nhÆ° ngÆ°á»i ta nhìn má»™t quái tượng. Rồi thì sau nó hiểu ra:
- À, ra anh ở tỉnh không cà y cấy bao giá», nên anh không biết. Thóc tức là gạo. Thóc bá» cái vá» Ä‘i là gạo.
- Thế cái gì sinh ra thóc?
- Cây lúa.
- Thế cái gì sinh ra cây lúa?
- Mạ.
- Thế còn mạ?
- Hạt thóc gieo lên.
- Ồ, thế thì hay nhỉ. Ồ, thế thì vỠHà Nội, tôi cũng gieo mạ chơi.
Cu Nhớn trỠmôi:
- Anh tưởng gieo mạ dá»… lắm đấy à ? á»’, từ hạt thóc thà nh bông lúa, lâu lắm đấy chứ. Bao nhiêu công cà y bừa khó nhá»c, là m cá», tát nÆ°á»›c, chứ lại chÆ¡i mà được. Nếu thế thì đã không có nhiá»u ngÆ°á»i bị đói.
Äức ngoái cổ, toan há»i thì Cu Nhá»›n đã hiểu ý:
- Anh muốn biết từ đâu hạt thóc thà nh cây lúa phải không?
Äức gáºt đầu:
- Tôi chỉ có thể nói sơ sơ cho anh hiểu được thôi.
Rồi chỉ má»™t thá»a ruá»™ng có má»™t nông phu Ä‘ang cà y:
- Äấy là mùa chiêm nhé. Gặt xong mùa rồi cà y ngay thế kia, gá»i là cà y vỡ. Äể cho ải, rồi chá» mÆ°a má»›i cà y Ä‘i và i lượt nữa, rồi bừa, rồi má»›i nhổ mạ lên cấy từng túm nhá» và o. Rồi chá» nó má»c, rồi phải là m cá», tát nÆ°á»›c, còn bao nhiêu thứ nữa, rồi tháng tÆ°, tháng năm má»›i được gặt, gặt vá» Ä‘em phÆ¡i. Rồi khi nà o ăn thì bá» và o cối xay, xay xong, còn giã, còn sà ng cám, rồi má»›i thà nh gạo. Äược hạt gạo, lâu công lắm lắm. Mà há»… có mÆ°a nhiá»u hay hạn hán, lúa cứ đét Ä‘i mà chết nữa, chỉ còn có rạ thôi. Chà ! Anh ở tỉnh không biết, chứ được hạt gạo ăn, phải thức khuya dáºy sá»›m, phải chân lấm tay bùn, khó nhá»c biết là chừng nà o ấy chứ!
***
Má»™t giá»ng hát véo von, lúc ấy từ ruá»™ng xa Ä‘Æ°a lại:
Tháng giêng là tháng ăn chơi,
Tháng hai trồng Ä‘áºu, trồng khoai, trồng cà .
Cu Nhá»›n lúc ấy lòng Ä‘ang say sÆ°a vá»›i hồn đất, và tÆ°ng bừng cái Ä‘á»i cần lao của thú quê, liá»n nối ngay:
Tháng ba thì Ä‘áºu đã già ,
Ta đi ta hái vỠnhà phơi khô.
Tháng tÆ° Ä‘i táºu trâu bò,
Äể cho ta lại là m mùa tháng năm,
Sớm ngà y đem lúa ra ngâm,
Bao giá» má»c mầm, ta sẽ vá»›t ra.
Gánh đi, ta ném ruộng ta,
Äến khi ra mạ thì ta nhổ vá».
Lấy tiá»n mượn kẻ cấy thuê,
Cấy xong rồi lại trở vỠnghỉ ngơi.
CỠlúa là m đã sạch rồi,
NÆ°á»›c ruá»™ng vÆ¡i mÆ°á»i còn Ä‘á»™ má»™t hai.
Cao thá»i đóng má»™t gà u dai,
Lúa thấp thá»i lại đóng hai gà u sòng.
Äể cho lúa có đòng đòng,
Bấy giá» ta sẽ trả công cho ngÆ°á»i.
Bao giá» cho đến tháng mÆ°á»i,
Ta Ä‘em liá»m hái ra ngoà i ruá»™ng ta.
Tiếng hát say sÆ°a của Cu Nhá»›n vừa trong vừa ấm, nhÆ° Ä‘Æ°a bổng hồn Äức tá»›i má»™t chá»— cao vút và mát mẻ, khiến cho trong ngÆ°á»i Äức thấy lâng lâng…
Tá»›i khi Cu Nhá»›n dừng tiếng hát, thì Äức nhÆ° cảm thấy mình nhÆ° bị đứt Ä‘oạn vá»›i má»™t cái gì thú vị lắm:
- Chà , anh hát hay quá! Tôi không ngỠanh mà lại biết hát đấy.
Cu Nhớn được dịp để khoe nơi thôn ổ của mình:
- À, tôi con giai, giá»ng ồ ồ, hát không hay mấy, chứ con gái là ng tôi vừa tát nÆ°á»›c vừa hát thì phải biết. Tôi nghe cứ say nhÆ° Ä‘iếu đổ, nhÆ° có cái gì, cái gì… ở trong ngÆ°á»i… nó… gì gì khắp cả ấy.
Äấy là ý Cu Nhá»›n muốn nói… nhÆ° hồn đất nÆ°á»›c nó dâng lên, rồi cuồn cuá»™n chảy ở trong mạch máu, nhÆ°ng Cu Nhá»›n không biết nói.
- á»’, thế thì tôi phải vá» nhà quê luôn má»›i được. Ở Hà Ná»™i, tôi có kèn hát. Tối nà o mợ tôi cÅ©ng mở cho tôi nghe, nhÆ°ng tôi nghe nhÆ° ngÆ°á»i hát bị ngạt mÅ©i thế nà o, rè rè chứ không véo von được nhÆ° anh.
- Con gái là ng tôi hát còn vèo von nữa. Úi chà , anh phải biết, hát thì là m việc quên mệt Ä‘i đấy. Nhà quê thì thÆ°á»ng là ai cÅ©ng phải hát cả.
- Thế có ai dạy anh không?
- Chả có ai dạy cả. Cứ nghe ngÆ°á»i ta hát thì nhá»› đấy thôi. Là m việc cả ngà y, anh tÃnh còn thì giỠđâu mà há»c hát?
Äức nghe Cu Nhá»›n nói thì thấy rằng ngÆ°á»i nhà quê chăm chỉ và Ãch lợi hÆ¡n ngÆ°á»i ở tỉnh và há» còn biết nhiá»u hÆ¡n nữa. Rồi thì nó sá»±c nhá»› tá»›i những câu mắng: “Äồ nhà quê!â€
Nó vụt nháºn ngay ra rằng vì ngÆ°á»i tỉnh thà nh không hiểu ngÆ°á»i nhà quê mà mắng thế, chứ đến đúng nhÆ° lá»›i Cu Nhá»›n nói – mà lá»i Cu Nhá»›n nói thì phải đúng - nếu không có ngÆ°á»i nhà quê cà y ruá»™ng thá»i ngÆ°á»i hà ng tỉnh cÅ©ng chết đói rã há»ng ra ấy.
Nó tá»± nhủ nó từ nay thì không bao giá» nó lại Ä‘i mắng ai là “đồ nhà quê†cả. Bởi mắng nhÆ° thế, tức là vô Æ¡n vá»›i những ngÆ°á»i đã là m ra thóc gạo để nuôi sống mình.
Và bây giá» thì nó đã hiểu hạt cÆ¡m là quý lắm lắm rồi. Bây giá», nó má»›i nháºn thấy rằng ra trÆ°á»›c kia, nó khinh ngÆ°á»i rẻ của nhiá»u quá.
Nó như thế, bởi vì nó không biết, bởi vì nó đã chẳng đi đến đâu để biết cả.
Bây giá» thì nó má»›i thấy rằng giá»i đất còn rá»™ng lắm, và nhiá»u cái đáng biết lắm, chứ không phải chỉ có tỉnh Hà Ná»™i toen hoẻn, vá»›i những hà ng tÆ¡ lụa và tạp hóa nhÆ° của mợ nó đâu.
***
Nó khổ mất má»™t buổi tối, nhÆ°ng may, nó đã biết ra được nhiá»u quá! Nó nhìn Cu Nhá»›n cứ thoăn thoắt Ä‘i, rồi thì nó vụt nói:
- Giá tôi cũng được như anh, vỠở nhà quê…
- á»’, nhÆ°ng anh vỠở nhà quê thì anh lại không là m được những công việc của tôi. Thế thì anh lại không thể ở nhà quê được. Thầy tôi bảo má»—i ngÆ°á»i má»™t nghệ.
Äức không hiểu, nhÆ°ng muốn chiá»u bạn, nó cÅ©ng gáºt lấy gáºt để:
- Ừ nhỉ.
Câu chuyện của chúng nó tới đây thì chúng nói tới Sen Hồ.
Thấy ngÆ°á»i tấp náºp, Cu Nhá»›n reo ngay lên:
- A, hôm nay ngà y phiên chợ! Chúng ta đứng lại xem chợ một tà cũng không sao.
- Nhưng đây là gì đã chứ?
- Là Sen Hồ. NgÆ°á»i ta gá»i thế bởi vì đây có những cái hồ sen to. NhÆ°ng mùa nà y thì không có hoa.
Äức thấy ngÆ°á»i gồng, kẻ gánh, mua bán rá»™n rà ng, liá»n há»i Cu Nhá»›n:
- Sá»›m thế nà y mà hỠđã há»p chợ nhỉ? Thế há» dáºy từ bao giá»?
- Há» dáºy cÅ©ng bằng anh vá»›i tôi. Hay là còn sá»›m hÆ¡n nữa.
- á»’, tôi tưởng chỉ có anh vá»›i tôi là có việc dáºy sá»›m thôi đấy.
- á»’, ngÆ°á»i ta ai chả có việc, ai chả phải dáºy sá»›m!
- Thế ra trÆ°á»›c kia tôi ngủ trÆ°a, thì lúc ấy ở đâu đâu, có vô số ngÆ°á»i dáºy sá»›m là m việc rồi đấy.
- Chứ sao. Có ăn thì phải có là m chứ.
- À, ra thế đấy.
***
Cu Nhá»›n Ä‘Æ°a Äức Ä‘i xem khắp chợ má»™t lượt, gặp cái gì Äức cÅ©ng không hiểu, cÅ©ng giảng cho Äức nghe.
Khi qua má»™t hà ng nÆ°á»›c, Cu Nhá»›n nắm áo Äức, giữ lại:
- Anh có khát nước không?
Äức hÆ¡i khát, nhÆ°ng nghÄ© đến năm đồng xu mà Cu Nhá»›n muốn dà nh để Ä‘ong gạo, liá»n thoái thác.
- Thế thì ta lại đi.
Mặt giá»i lúc ấy đã lên hÆ¡i cao. Äi gần tá»›i Äáp Cầu thì Äức thấy ráo cổ, và má»i chân. Rồi thì nó cứ Ä‘i cháºm dần, khiến đã mấy lần, Cu Nhá»›n phải giục.
Äức thấy bạn giục quá, sợ là m phiá»n lòng bạn, phải thú tháºt:
- Tôi khát nÆ°á»›c quá cho nên tôi Ä‘i cháºm, anh ạ.
- Thế sao anh không bảo?
Rồi thì nhìn trÆ°á»›c nhìn sau, thấy toà n đồng không mông quạnh, không có hà ng quán nhà cá»a gì, Cu Nhá»›n liá»n moi ở túi ra má»™t quả quÃt:
- Äây không có hà ng nÆ°á»›c, anh ăn tạm quả quÃt nà y váºy.
Äức thấy quÃt, đã sÆ°á»›ng mê, nhÆ°ng chÆ°a cầm vá»™i:
- QuÃt anh mua ở đâu đấy? Lúc nãy ở chợ, tôi không thấy anh mua mà ?- À, quả quÃt chiá»u qua bu tôi cho tôi, nhÆ°ng tôi không ăn, vì tôi biết hôm nay Ä‘i Ä‘Æ°á»ng, thế nà o chúng ta cÅ©ng phải cần đến.
- Anh biết lo xa tháºt.
Rồi bóc quả quÃt, Ä‘Æ°a má»™t ná»a cho Cu Nhá»›n:
- Anh với tôi, chia đôi.
Cu Nhớn chỉ cầm có hai múi.
- Không. Anh khát, cần nhiá»u, chứ tôi không khát thì cần gì.
Äức thấy Cu Nhá»›n chân thà nh, và biết nếu mình không ăn cả thì bạn sẽ không bằng lòng, liá»n ăn cả. Ä‚n xong, Äức nhìn Cu Nhá»›n bằng con mắt đầy cảm Æ¡n:
- À, ngon quá, tôi thấy hết khát rồi.
Hết khát thì nó chưa thấy hết khát đâu. Nó chẳng qua được tấm lòng tốt của bạn nâng đỡ đấy thôi. Và vì cảm như thế, nó quên mệt.
Bây giá» thì nó hiểu thêm má»™t Ä‘iá»u rằng ngÆ°á»i ta không thể sống trÆ¡ trá»i được. NgÆ°á»i ná» cần được nâng đỡ, khuyến khÃch bởi ngÆ°á»i kia. Mà sá»± chÆ¡i bá»i vá»›i nhau, quý nhất ở tấm lòng thà nh tháºt và tá» tế, và muốn cho sá»± chÆ¡i bá»i được bá»n lâu thì cần phải biết nhÆ°á»ng nhịn.
Äi được mấy bÆ°á»›c, nó lại xuýt xoa:
- Chà , ngon quá, ngá»t quá! Tôi chÆ°a ăn má»™t quả quÃt nà o ngá»t hÆ¡n. Mà đến cam cÅ©ng không bằng.
Cu Nhớn tủm tỉm:
- Có đâu, ở tỉnh nhiá»u quÃt ngá»t chứ?
- Không, tháºt mà .
Nó nói tháºt đấy. Quả quÃt nà y đã ăn trong lúc cần ăn, lại là của tình bạn Ä‘em cho thì còn quả quÃt nà o ở trên Ä‘á»i ngon được bằng nữa.
|
17-08-2008, 06:36 PM
|
Bất Diệt Ma Tôn
|
|
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dÆ°Æ¡ng
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
|
|
ChÆ°Æ¡ng 15
Äi đến Nam Ngạn, trông thấy cầu, Äức reo lên:
- A, cái cầu thứ hai kia rồi! Hôm kia, tôi cứ ngong ngóng mãi mà chẳng thấy đâu. Thì ra vì mình Ä‘i chân. Thế là còn má»™t cái cầu nữa là đến Hà Ná»™i thôi. Rồi đến cầu sông Cái tức là Hà Ná»™i rồi. Äến đấy thì tức khắc tôi lên xe vá» nhà .
- Thế tiá»n đâu mà giả?
Äức sung sÆ°á»›ng, ôm lấy bạn:
- Anh chÆ°a biết, tôi mà vá» tá»›i nhà tôi thì bao nhiêu tiá»n cÅ©ng có. Cáºu mợ tôi lại không mừng rú lên ấy à .
Rồi thì bá»—ng nó lại sầm mặt xuống. Ba ngà y luân lạc đã Ä‘em đến cho nó nhiá»u ý nghÄ©a khác vá» cuá»™c Ä‘á»i.
- Mà bây giá», có lẽ cáºu mợ tôi Ä‘ang khóc đây. Vì ba hôm nay, cáºu mợ tôi không biết tôi Ä‘i đâu.
Cu Nhá»›n thấy bạn buồn, liá»n an ủi:
- Chắc là không khóc đâu. Äi và i ngà y thì có gì mà phải khóc.
- À, anh khác, tôi khác. Anh Ä‘i đây, Ä‘i đó luôn. Mà tôi thì chÆ°a rá»i khá»i nhà ra má»™t bÆ°á»›c. Äi đâu thì đã có cáºu mợ tôi. Tôi chắc rằng bây giá» Ä‘ang cho ngÆ°á»i Ä‘i tìm tôi đây nà y.
Nói xong, nó trông trÆ°á»›c trông sau, tưởng chừng nhÆ° những ngÆ°á»i Ä‘i tìm nó Ä‘ang lảng vảng ở đâu đây.
Cu Nhá»›n thấy thế, cÆ°á»i:
- À, ngÆ°á»i nhà anh biết anh ở đâu đây mà tìm.
***
Cái buồn của Äức, chỉ khi trông thấy nÆ°á»›c sông Cầu Ä‘á» ngầu và chảy xiết là hết.
Cu Nhá»›n trá» những thuyá»n Ä‘áºu chi chÃt ở bá»:
- Äây gá»i là bến nÆ°á»›c mắm, vì những lái nÆ°á»›c nắm từ Nghệ ra Ä‘á»— cả thuyá»n ở đây, nên gá»i thế. Cả mạn Bắc Giang, ai muốn mua nÆ°á»›c mắm cÅ©ng đến đây mua. Äấy, anh xem, ngÆ°á»i mua kẻ bán đông không. Bên kia là Thị Cầu, là phố, nhÆ°ng chúng mình Ä‘i Hà Ná»™i thì cứ cầu mà đi thẳng, và o đấy vòng xa ra.
- Không, anh cho tôi và o đấy xem đã.
- Không có gì đâu, cÅ©ng phố xá nhÆ° Bắc Ninh thôi. Thế thì sao bằng mình Ä‘i qua Bắc Ninh, rồi mình xem luôn thể. Lại là con Ä‘Æ°á»ng mình Ä‘i, không mất thì giá». TrÆ°á»›c thầy tôi hay sang Bắc Ninh lắm. Tôi có Ä‘i theo hai lần, tôi biết rõ các phố cÆ¡. NhÆ°ng tôi nghe ngÆ°á»i ta nói Bắc Ninh vẫn chÆ°a to, chÆ°a đẹp bằng Hà Ná»™i.
- Tôi không còn nhá»› là chá»— nà o nhÆ°ng tôi có Ä‘i xe ô-tô qua, tôi biết. Äâu bằng Hà Ná»™i được, Hà Ná»™i đẹp nhất và to nhất nÆ°á»›c An nam mà lỵ.
- Phải rồi, ai cũng bảo thế cả. Lớn lên thế nà o tôi cũng phải vỠxem Hà Nội mới được.
Äức nhìn bạn bằng con mắt cầu khẩn:
- Hay anh sang ngay ngà y hôm nay vá»›i tôi? Sang nhà tôi, phải biết sÆ°á»›ng lắm cÆ¡! Cáºu mợ tôi sẽ tá» tế vá»›i anh nhÆ° bu anh tá» tế vá»›i tôi ấy. Cu Nhá»›n lắc đầu:
- Không được. Tôi còn phải Ä‘em tiá»n vá» nhà cÆ¡ mà . Vá»›i lại tôi chÆ°a xin phép thầy bu tôi.
- Thế thì chốc nữa đến Yên Viên, anh xin phép thầy anh đi.
- Thầy tôi không cho đâu. Thầy tôi biết nhà còn chưa hết việc, thì giỠđâu mà đi chơi!
Äức biết không thể được, lặng im, nhÆ°ng từ đấy thì nó thấy se se ruá»™t thế nà o ấy.
Lên tới cầu sông Cầu, Cu Nhớn trỠlên mạn thượng lưu:
- Lũ nhà kia là sở máy là m giấy cho chúng ta viết đấy.
Äức không nhìn nhà máy giấy. Nó nhìn dòng sông xa tÃt xa tắp, lẩn và o chân giá»i:
- Con sông nà y từ đâu lại nhỉ?
- Ai biết được, nghe ngÆ°á»i ta nói từ bên Tà u.
- Thế nó chảy vỠđâu?
- Nó chảy ra bể.
Äức quay lại, nhìn dòng nÆ°á»›c chảy băng băng:
- Thế thì cũng xa nhỉ?
- Hẳn là xa chứ. Chẳng xa mà ngÆ°á»i ta lại gá»i là đầu sông ngá»n nguồn.
Äức bâng khuâng nhìn những xoáy nÆ°á»›c Ä‘ang xoáy ở dÆ°á»›i cá»™t cầu:
- Thế nÆ°á»›c ta có nhiá»u sông không nhỉ?
- á»’, nhiá»u lắm lắm chứ. TÃnh là m sao cho hết được. Thì từ Hà Ná»™i lên Bắc Giang là bốn sông rồi nà y.
- Thế anh có biết hết sông của nước ta không?
- Tôi không biết, nhÆ°ng tôi thuá»™c nhiá»u câu hát, vì thế tôi má»›i biết nÆ°á»›c ta có nhiá»u sông đấy chứ.
- Câu hát thế nà o? Anh hát cho tôi nghe. Tôi thÃch nghe anh hát lắm.
- Ai lại hát ở đây.
Rồi Cu Nhá»›n chỉ se sẽ Ä‘á»c:
Thứ nhất sông Nến chảy ra,
Thứ hai ngòi Mỡ, thứ ba ngòi Dầu.
Sông Ngòm chá»a thấm và o đâu,
Còn anh sông Äáy trá»c đầu mà ra.
Lênh đênh qua cá»a Thần Phù,
Khéo tu thì nổi, vụng tu thì chìm.
Những ngÆ°á»i lá» khá» lừ khừ,
Chẳng ở Äại Từ thì ở VÅ© Nhai.
Mặt và ng đổi lấy mặt xanh,
Hai tay hai gáºy, lạy anh sông Bá».
Sông Thao nÆ°á»›c đục ngÆ°á»i Ä‘en,
Ai lên phố Én cÅ©ng quên Ä‘Æ°á»ng vá».
Dù ai buôn đâu bán đâu,
Là m sao cho khá»i cầu Châu thì là m.
Äi bá»™ thì khiếp Hải Vân,
Äi thuyá»n thì khiếp sông Thần, hang RÆ¡i,
Khôn ngoan qua cá»a sông La,
Dễ ai có cánh bay qua luỹ Thà y.
Nhớ anh tôi cũng muốn vô,
Sợ truông nhà Hồ, sợ phá Tam Giang.
Phá Tam Giang rầy nay đã cạn,
Truông nhà Hồ, Nội tán cấm nghiêm.
Äức nghe xong, thú quá:
- Chà , nÆ°á»›c ta có nhiá»u sông lạ nhỉ? Thế thì nÆ°á»›c ta to lắm nhỉ?
- Chả to lại gá»i là nÆ°á»›c.
- Thế thì ai là m ra những bà i hát như thế nhỉ?
Cu Nhá»›n nghÄ© mãi không ra. Äức liá»n nói:
- Chắc là cái ngÆ°á»i đã Ä‘i khắp tất cả ngần ấy chá»— đấy. Trá»i Æ¡i! Nhá»›n lên, chắc là tôi phải Ä‘i khắp cả nÆ°á»›c An Nam.
***
Má»™t tiếng còi tà u thủy rúc ở phÃa sau là m cho hai đứa giáºt mình, quay lại. Rồi thì Cu Nhá»›n vá»™i giục Äức:
- Chết chá»a, ta phải Ä‘i chứ, la cà mãi ở đây à ? Tối mất!
Qua Bắc Ninh thì Äức đã thấy đói, vì buổi sáng nó ăn Ãt. Và từ đấy thì nó đã mệt lắm. NhÆ°ng thấy bạn cứ Ä‘i thoăn thoắt, nó cÅ©ng cố. Cố mãi, cố mãi cho tá»›i Lim thì Cu Nhá»›n trá» má»™t hà ng nÆ°á»›c:
- Thôi, ta nghỉ đây ăn cơm.
Äức mừng rú:
- Tôi cÅ©ng vừa muốn xin anh nhÆ° thế. Tôi đói và má»i từ Bắc Ninh cÆ¡.
- Ồ, thế sao anh không bảo tôi?
- À, thấy anh nhÆ° thế, tôi cÅ©ng phải cố chứ. Sao anh bằng tuổi tôi, anh lại Ä‘i khoẻ nhÆ° thế được? Mà tôi thì lại không? Trá»i, tháºt giá anh không nghỉ lại thì có lẽ tôi lăn ra đây, không tà i nà o Ä‘i được nữa! Nhiá»u lúc, tôi chỉ muốn ngồi thụp xuống Ä‘Æ°á»ng mà khóc lên thôi.
Cu Nhớn lại xuýt xoa:
- á»’, thế tại là m sao anh không bảo? Anh bì vá»›i tôi thế nà o được! Tôi Ä‘i quen rồi, mà anh thì chÆ°a Ä‘i bao giá».
Rồi vừa lau mồ hôi cho Äức, nó vừa bảo:
- Thì ra các cụ nói đúng tháºt. Ở Ä‘á»i, cứ cố là được đấy thôi mà .
Äức tháo già y:
- NhÆ°ng tôi chỉ có thể cố tá»›i đây thôi. Lúc nãy, tôi nhiá»u lúc tháºt là thở không ra hÆ¡i. Mà anh thì cứ cung cúc Ä‘i. Anh chả nhìn lại, anh không biết.
Rồi vén quần, giơ chân đỠvới chân Cu Nhớn:
- Chân tôi to hơn chân anh, mà sao tôi yếu hơn chân anh nhỉ?
- Yếu thì có lẽ anh không yếu hÆ¡n. NhÆ°ng tại anh chÆ°a quen. Quen Ä‘i là không má»i mệt. Anh không Ä‘i đâu bao giá» mà nhÆ° thế là giá»i lắm. Tôi nhá»› ba năm trÆ°á»›c đây, khi thầy tôi cho tôi Ä‘i xem há»™i “Cát Tôâ€, lúc vá», thầy tôi phải cõng tôi cÆ¡ mà . Chúng mình Ä‘i bây giá» là mùa rét còn đỡ chứ mùa ná»±c thì phải biết, còn mệt gấp ba.
Äức lắc đầu, lè lưỡi:
- Mùa ná»±c thì có lẽ tôi chịu. Ãi dà , giá tôi biết thế nà y thì không khi nà o tôi dám Ä‘i. Mà từ đây vá» Hà Ná»™i, giá không cùng Ä‘i vá»›i anh thì có lẽ tôi cÅ©ng không Ä‘i được. Tôi thấy rá»i cả chân ra. À, thế mà lúc sáng thì tôi thấy khoẻ, tưởng chừng có thể Ä‘i cả ngà y được. Anh nói đúng. Äi mãi rồi thì nó má»i Ä‘i.
- Không sao. Anh đói và khát thì nó thế. Ä‚n cÆ¡m xong, nghỉ má»™t lúc, thì lại Ä‘i được ngay. Hôm nay có anh, tôi vui chân má»›i Ä‘i xa thế được, chứ Ä‘i má»™t mình thì tôi cÅ©ng má»i chân, cứ phải nghỉ luôn.
|
|
|
| |