Thuyết Luân Hồi Và Những Tôn Giáo Khác
NhÆ° đã nói từ trÆ°á»›c, thuyết Luân Hồi tháºt sá»± từ ngà n xÆ°a đã lan trà n hầu nhÆ° khắp thế giá»›i, nhất là các nÆ°á»›c ở à Châu. Nhiá»u tà i liệu sách vở nói vá» thuyết luân hồi đã ảnh hưởng không nhiá»u thì Ãt lên các tôn giáo vá» sau.
Trong cuốn Du Nirvana Indien, Obry ghi nháºn rằng: "Luân hồi là má»™t triết thuyết tôn giáo lâu Ä‘á»i nhất, đã lan trà n khắp thế giá»›i. TÃn ngưỡng nà y phát triển mạnh và o thá»i cổ đại khiến má»™t nhà Thanh giáo uyên thâm phải lo lắng quan tâm" theo Schopenhauer thì thuyết luân hồi bà ng bạc trong dân chúng Ai Cáºp cổ đại, ở Hy Lạp và là giáo Ä‘iá»u căn bản của tôn giáo của các tăng ni Gaulois. Thuyết luân hồi cÅ©ng có mặt trong má»™t số giáo phái Hồi giáo ở Hindoustan" (giáo phái Bohrahs); NgÆ°á»i Do Thái má»™t số lá»›n cÅ©ng tin và o sá»± tái sinh, luân hồi thấy rõ qua kinh Talmud. Trong kinh nà y có nhắc đến sá»± chuyển sinh của linh hồn từ thân xác nà y qua thân xác khác nhÆ° trÆ°á»ng hợp linh hồn Abel đã chuyển hoán qua thân xác Moise sau khi đã nháºp và o thân xác Seth. Äối vá»›i Ky tô giáo thì và o thá»i cổ xÆ°a không hiếm những vị có chức sắc trong giáo há»™i đã giảng dạy má»™t số Ä‘iá»u liên hệ đến thuyết Luân Hồi Thánh Jerome, cÅ©ng nhÆ° những vị khác có uy tÃn và o thá»i đó nhÆ°: Thánh Gregory, Arnobius, Giám Mục Nyasa, Lactantius.v..v.. Justior Natryr, Origene, Clement d'Alexandrie, Giám Mục Mercier Ä‘á»u đã chống lại thuyết luân hồi mà còn coi đó là vấn Ä‘á» là m tăng cÆ°á»ng rõ rệt sá»± phán xét công minh vá» tá»™i lá»—i của má»—i ngÆ°á»i. HÆ¡n nữa tháºt sá»± Ky Tô Giáo cÅ©ng cho thấy phần nà o Ä‘á» cáºp đến thuyết luân hồi tái sanh khi quan niệm rằng, rồi ra má»—i ngà y cÅ©ng sẽ gặp lại mình nÆ¡i má»™t thế giá»›i nà o đó sau ngà y phán xét. Äiểm đáng lÆ°u tâm là khoảng và o thế ká»· thứ 17 khi chăm sóc những ngÆ°á»i nô lệ da Ä‘en bị chợ từ Phi Châu đến Y Pha Nho và bị Ä‘Ã y Ä‘á»a, vị tu sÄ© nổi danh suốt Ä‘á»i táºn tụy vì ngÆ°á»i khác tên là Pierre Claver đã khuyên nhủ há» những câu bao hà m những gì thuá»™c vá» Luân hồi nghiệp quả nhÆ°: "Các con hãy nhá»› rằng, những gì mà các con Ä‘ang trải qua, Ä‘ang Ä‘au khổ thì đó là kết quả của những tá»™i lá»—i mà các con đã gây ra từ trÆ°á»›c. GiỠđây, các con nên ăn năn sám hối!". Câu nói rõ rà ng nhắc đến những tá»™i lá»—i xa xÆ°a và phải chăng đó là những tá»™i lá»—i từ tiá»n kiếp của há». Vì quả tháºt những ngÆ°á»i da Ä‘en thá»i bấy giá» bị bá»n thá»±c dân da trắng bắt Ä‘em bán là m nô lệ chẳng có là m gì nên tá»™i. Tá»™i lá»—i nếu có chăng chÃnh là tá»™i lá»—i do những ngÆ°á»i da trắng gây ra. Äiá»u nà y khiến ta nhá»› lại thuyết nguyên tá»™i thÆ°á»ng được nhắc Ä‘i nhắc lại nhiá»u trong Ky tô giáo. Theo Schopenhauer thì "thuyết nguyên tá»™i, được hiểu nhÆ° là thuyết phải trả cái tá»™i lá»—i của má»™t cá nhân nà o đã gây ra trÆ°á»›c đó. Thuyết nà y thay cho thuyết Di hồn và chuá»™c tá»™i đã phạm từ tiá»n kiếp" (Schopenhauer Metaphysique de la Mort).
Khi tìm hiểu sâu xa hÆ¡n qua cuốn Thánh kinh (Bible) của Ky tô giáo thì vô số lá»i khuyên bảo răn dạy của Chúa còn nói lên biết bao ý nghÄ©a thâm sâu vá» vấn Ä‘á» luân hồi vá» kiếp trÆ°á»›c và kiếp sau, vá» quả báo nhÆ° sau:
- Ai gieo giống chi thì sẽ phải gặt lấy giống ấy (gieo và gặt - 5:13 - 6:18).
- Äừng lấy ác trả ác, cÅ©ng đừng lấy rủa sả trả rủa sả, trái lại, phải chúc phÆ°á»›c. Ấy là vì Ä‘iá»u đó mà anh em được gá»i để phÆ°á»›c là nh. (thÆ¡ thứ nhất của Phi e rÆ¡).
- Kẻ nà o gieo sá»± bất công sẽ gặp Ä‘iá»u tai há»a (châm ngôn 22:8)
- Những ai tìm Ä‘iá»u ác, tất cả sẽ ác đến vá»›i nó (châm ngôn 11:27).
- Kẻ nà o đà o hầm thì kẻ đó té xuống đó.
- Kẻ nà o lăn đá, đá đó sẽ trở lại đè nó (châm ngôn 26:27)
- Kẻ nà o bÆ°ng tai không khứng nghe tiếng kêu la của ngÆ°á»i nghèo khổ thì kẻ đó cÅ©ng sẽ lại kêu la mà chẳng có ai đáp lại (châm ngôn 21:13).
- Tai há»a không há» lìa khá»i nhà kẻ lấy ác trả thiện (châm ngôn 17:13).
- Chẳng má»™t tai nạn nà o xảy đến cho ngÆ°á»i công bình. Song kẻ hung ác sẽ bị đầy Ä‘au Ä‘á»›n (châm ngôn 12:21).
- Kẻ nà o giam cầm kẻ khác thì rồi cũng sẽ bị kẻ khác giam cầm lại. Kẻ nà o sỠdụng gương đao, kẻ ấy sẽ bị chết vì gươm đao (thiên Apocalypse - chương 13).
Còn nhiá»u và nhiá»u nữa những câu đầy ý nghÄ©a tÆ°Æ¡ng tá»± trong Kinh Thánh và đặc biệt hÆ¡n nữa, các nhà nghiên cứu, tôn giáo, kinh Ä‘iển vá» Ky tô giáo và Pháºt giáo Ä‘á»u thấy những Ä‘iểm tÆ°Æ¡ng đồng đôi khi tưởng chừng nhÆ° hai tôn giáo là má»™t.
Thà dụ Pháºt Giáo có câu:
"Và dầu ai có Ä‘i khắp bốn phÆ°Æ¡ng trá»i cÅ©ng không tìm thấy được ai là kẻ đáng thÆ°Æ¡ng hÆ¡n mình.
Ấy váºy là do mình đã thÆ°Æ¡ng mình.
Mình đã thÆ°Æ¡ng mình thì cÅ©ng đừng là m phiá»n ngÆ°á»i".
Ky Tô Giáo có câu:
"Hãy kÃnh yêu Chúa ngÆ°Æ¡i vá»›i tất cả tấm lòng và cả tâm hồn. Và ngÆ°Æ¡i hãy thÆ°Æ¡ng yêu kẻ đồng loại ngÆ°Æ¡i nhÆ° ngÆ°Æ¡i váºy"
Trong mấy lá»i khuyên dạy (12:1 - 15:13) có câu:
"NgÆ°Æ¡i phải yêu kẻ lân cáºn mình nhÆ° mình yêu mình váºy".
Kinh Pháºt Giáo có câu:
"Äem tình thÆ°Æ¡ng xóa bá» háºn thù".
Kinh Thánh có câu:
Äừng để Ä‘iá»u ác thắng mình, hãy lấy Ä‘iá»u thiện thắng kẻ ác (những lá»i khuyên 12:1 - 15:13).
Hoặc:
"Äừng mắc nợ ai chi hết
Chỉ mắc nợ vỠsự yêu thương mà thôi".
Hay:
"Chớ lấy ác trả ác cho ai
Phải chăm tìm Ä‘iá»u thiện trÆ°á»›c mặt má»i ngÆ°á»i"
Pháºt giáo có câu:
Lấy oán báo oán, oán chất chồng.
Lấy đức báo oán, oán tiêu tan.
à nghĩa luân hồi quả báo thấy rõ qua các câu sau đây trong kinh thánh:
"Hãy yêu kẻ thù mình, là m Æ¡n cho kẻ ghét mình, chúc phÆ°á»›c cho kẻ rủa mình và cầu nguyện cho kẻ sỉ nhục mình. Ai tát ngÆ°á»i má bên nà y, hãy Ä‘Æ°a luôn má kia cho há»; còn nếu ai dá»±t áo ngoà i của ngÆ°á»i thì cÅ©ng đừng ngăn há» lấy luôn áo trong. Há»… ai xin, hãy cho và nếu có ai Ä‘oạt lấy của cải của các ngÆ°Æ¡i thì đừng đòi lại. Các ngÆ°Æ¡i muốn ngÆ°á»i ta là m cho mình thế nà o, hãy là m cho ngÆ°á»i ta thế ấy".
Hoặc:
"... Hãy cho, ngÆ°á»i sẽ cho lại mình; há» sẽ lấy đấu lá»›n nháºn, lắc cho đầy trà n mà ná»™p trong lòng các ngÆ°Æ¡i; vì các ngÆ°Æ¡i lÆ°á»ng má»±c nà o thì há» cÅ©ng sẽ lÆ°á»ng lại cho các ngÆ°Æ¡i má»±c đó..."
Rõ rà ng nhất vỠý nghÄ©a của vấn Ä‘á» quả báo được thể hiện ở những câu sau đây khi Chúa khuyên loà i ngÆ°á»i hãy là m Ä‘iá»u thiện để tá»± mình cứu chuá»™c tá»™i lá»—i do mình gây ra vì Ä‘iá»u đó sẽ giúp tránh được nhân quả:
"Hãy là m Ä‘iá»u thiện đối vá»›i những kẻ là m hại ngÆ°Æ¡i rồi ngÆ°Æ¡i sẽ cứu chuá»™c được những tá»™i lá»—i do chÃnh ngÆ°Æ¡i gây ra cho kẻ khác".
Hoặc:
"Những gì mà ngÆ°Æ¡i đã gieo rắc thì sẽ được ngÆ°Æ¡i gặt lấy!" hoặc: "Kẻ nà o gieo sá»± bất công sẽ gặp Ä‘iá»u tai há»a (châm ngôn 22:8).
Luáºt nhân quả luân hồi báo ứng thấy rõ trong lá»i Chúa răn dạy loà i ngÆ°á»i sau đây:
"Sá»± báo thù ở ngay trong tay ta và ta sẽ trả nợ đó đầy đủ. Bởi vì má»i tai há»a sẽ đến cho kẻ nà o chÆ°a giải quyết xong những món Nợ CÅ© ấy"
Lá»i răn dạy của Chúa sau đây còn rõ rà ng hÆ¡n nữa vá» sá»± chăm lo Ä‘iá»u tốt là nh phÆ°á»›c đức để dà nh cho Ä‘á»i sau:
"Hãy răn bảo há» là m Ä‘iá»u là nh, là m nhiá»u việc phÆ°á»›c đức. KÃp ban phát, phân chia của cải mình có. Váºy là dồn chứa vá» Ngà y Sau má»™t cái ná»n tốt và bá»n vững cho mình để được cầm lấy sá»± sống tháºt" câu" cái "ngà y sau ấy nổi lên ý nghÄ©a của sá»± trả vay và phải chăng đó cÅ©ng có nghÄ©a là ở Ä‘á»i sau hay kiếp sau?".
Luáºt nhân quả đôi khi còn bao hà m, liên quan đến cả sá»± phúc đức, nghiệp quả, hà nh Ä‘á»™ng gây nên bởi cha mẹ, con cái. Äó là thắc mắc lá»›n lao của má»™t số tÃn đồ:
"... và khi Chúa bÆ°á»›c qua, ngà i trông thấy má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông bị mù (ngÆ°á»i nà y bị mù ngay từ lúc má»›i chà o Ä‘á»i). Lúc ấy má»™t môn đồ đã há»i Chúa rằng: Bạch thầy! Ai là kẻ đã gây lên tá»™i lá»—i khiến anh ta bị mù từ lúc ra Ä‘á»i? Cha mẹ anh ta hay chÃnh anh ta? (John 9:1 - 2 Myitalies).
NhÆ° váºy, rõ rà ng có mối liên hệ rà ng buá»™c, tác Ä‘á»™ng qua lại giữa những hà nh Ä‘á»™ng và háºu quả của những hà nh Ä‘á»™ng má»—i con ngÆ°á»i sẽ phải nháºn lấy không sá»›m thì muá»™n theo Luáºt Nhân Quả tá»± nhiên.
Hiện tượng tái sinh (born again) còn được thấy rõ ở má»™t số Ä‘oạn trong kinh thánh. Äiển hình nhất là sá»± phục sinh của Chúa và những ngÆ°á»i chết sẽ sống lại cùng vá»›i xác thân của há». TrÆ°á»ng hợp sá»± tái sinh của Thánh Jean Baptiste cÅ©ng đã được Chúa cho các môn đồ biết qua câu: "Ellie đã trở lại!" (Mathieu 17:12 - 13).
Trong công vụ các sứ đồ (26:23) có câu: "Chúa Jesus đã được nói đến là đấng được sống lại trước nhất từ trong những kẻ chết".
Trong Phi E RÆ¡ (3:18) có câu " Ngà i là ngÆ°á»i đầu tiên được sống lại vá»›i thể thiêng liêng. Theo quan niệm của những ngÆ°á»i tin và o thuyết luân hồi thì Chúa là má»™t vị Äại Bồ Tát hóa thân thân trở lại cõi trần để mong cứu chuá»™c loà i ngÆ°á»i. Ngà i đã phó sá»± sống mình là m giá chuá»™c. Mạng sống con ngÆ°á»i hoà n toà n của Jesus đã được hiến dâng để giải thoát nhân loại khá»i sá»± nô lệ của tôi lá»—i và sá»± chết (Phi e rÆ¡ 1: 18, 19; Ê phê sô 1:7)
Trong Sáng Thế Ký 18
Hê BÆ¡ RÆ¡ 13:2 còn có Ä‘oạn nói vá» sá»± sống lại của Chúa Jesus vá»›i dấu tÃch bên hông (có thể được hiểu nhÆ° là má»™t hình ảnh của Dấu tÃch luân hồi) tuy rằng Chúa là Äấng Tối Cao Cả không còn phải chịu luáºt luân hồi tái sinh nữa.
"... NhÆ°ng vì lẽ sứ đồ Thô Ma đã đặt tay và o lá»— thủng ở bên hông của Giê su, Ä‘iá»u đó há không tá» cho thấy rằng Giê su được sống lại từ cõi chết vá»›i cùng má»™t thân thể đã bị đóng Ä‘inh trên cây khổ hình hay sao? Không đâu, vì Giê su chi biến dạng hay là mặc lấy hình ngÆ°á»i bằng xác thịt, giống nhÆ° các thiên sứ đã là m trong quá khứ váºy. Äể thuyết phục Thô ma rằng ngà y chÃnh là đấng Christ, ngà i đã dùng má»™t thân thể mang vết đâm thủng. Ngà i đã hiện ra nhÆ° là má»™t ngÆ°á»i tháºt sá»± vá»›i khả năng ăn uống, giống nhÆ° các thiên sứ mà Ãp ra ham có lần đã tiếp đãi váºy (Sáng thế Ký 18
Hê bơ rơ 13:2).
Trong khi Giê Su đã hiện ra cho Thôma vá»›i má»™t thân thể giống nhÆ° thân thể ngà i xó lúc ngà i bị xá» tá», ngà i cÅ©ng đã mặc lấy các thân thể khác nhau hiện ra cho các môn đồ ngà i. Vì thế Ma ri Ma Ä‘Æ¡ len thoạt tiên đã lầm tưởng Giê su là ngÆ°á»i là m vÆ°á»n. Có những lần khác các môn đồ của ngà y đã không nháºn ra ngà i liá»n được. Trong những trÆ°á»ng hợp đó, không phải hình dạng của ngà i đã giúp há» nháºn ra ngà i, nhÆ°ng bởi má»™t lá»i nói hoặc cá» chỉ nà o đó mà hỠđã nháºn ra ngà i (Giăng 20:14 - 16; 21:6,7; Lu Ca 24:30,31)
Má»›i đây, (tháng 4 năm 1993), hai nhà báo Arthur Dale và Jenny Lynn đã tìm thấy má»™t số tà i liệu bà máºt cổ xÆ°a (LÆ°u trữ tại tòa thánh Vatican) nói vá» Ä‘á»i sống sau khi chết. Hai nhà báo nà y đã viết má»™t bà i nhan Ä‘á»: Found: the Vatican's secret files on life after death, tà i liệu nà y được đăng tải lần đầu tiên sau đó trong báo Sun ra ngà y 13 tháng 4 năm 1993. Theo tà i liệu nà y thì má»™t số tu sÄ© Ky tô giáo đã từng thấy những cõi thế giá»›i kỳ lạ sau cõi chết. Trong má»™t táºp hồ sÆ¡, tà i liệu khá dà y được tìm thấy trong má»™t nhà kho lâu Ä‘á»i, nhiá»u bảng viết tay mà các chữ viết thảo của những vị chức sắc trong Giáo Há»™i, mô tả lại những hình ảnh há» thấy vá» những gì sau khi chết. TrÆ°á»ng hợp cha Carlo Malatesta bị má»™t cÆ¡n sốc tim ngất Ä‘i rất lâu. Sau má»™t thá»i gian cứu chữa, cha Carlo tỉnh dáºy (tÃnh ra cha đã hôn mê trong 40 phút đồng hồ) và đã kể lại những gì mà trong thá»i gian tim coi nhÆ° ngừng Ä‘áºp hay nói khác Ä‘i là "đã chết" đó, cha Carlo Malatesta đã cảm thấy mình nhẹ bổng má»™t cách lạ lùng, rồi cha thấy những ngÆ°á»i bay lÆ¡ lá»ng có cánh giống các thiên thần Ä‘Æ°a mình đến cái cổng lá»›n của má»™t nÆ¡i tÆ°Æ¡i sáng lạ lùng và sau đó lại được các thiên thần Ä‘Æ°a cha trở lại thể xác mình. Trong thá»i gian Cha Carlo cảm thấy mình nhẹ lâng lâng, chÃnh lúc đó cha cÅ©ng cảm nháºn được là mình đã chết rồi nhÆ°ng không có sá»± hối tiếc, sợ sệt nà o hết. Những lá»i cha Carlo Malatesta kể cha Ä‘á»u ghi lại rõ rà ng trong lÆ°u bút của mình.
Riêng đối vá»›i loà i ngÆ°á»i theo Ky Tô Giáo cÅ©ng sẽ có sá»± sống lại hay tái sinh. Tuy nhiên, không có nghÄ©a là tất cả má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u sẽ được sống lại. Kinh thánh đã cho biết là Giu Äa Ãch Ca Ri á»t là kẻ phản chúa Jesus sẽ không được sống lại. Nguyên nhân y là kẻ đã tạo nhiá»u Ä‘iá»u ác, đã gieo nhiá»u nghiệp ác nên sẽ nháºn quả ác tÆ°Æ¡ng xứng. Äức chúa trá»i cÅ©ng sẽ không là m sống lại những kẻ nà o đã phạm tá»™i cùng thà nh linh của ngà i (Ma thi Æ¡ 12:32; Hê bÆ¡ rÆ¡ 6:4- 6; 10:26 - 27).
Má»—i ngÆ°á»i theo thứ tá»± riêng của mình sẽ được phán xét và sống lại. Sau sá»± sống lại của đấng Christ thì đến lượt 144000 ngÆ°á»i (những môn đồ trung thà nh của ngà i) được sống lại và há» là những ngÆ°á»i sẽ sống vá»›i đấng Christ trong cõi trá»i hay nÆ°á»›c trá»i. Tiếp đến là má»™t số lá»›n ngÆ°á»i chết khác được sẽ được sống lại để sống ngay trong địa Ä‘Ã ng trên đất. DÄ© nhiên không phải tất cả má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u được sống lại để bị xét Ä‘oán (Giăng 5:29) trong Ngà y Phán Xét.
Do đó, Äức Chúa Trá»i sẽ tạo lại má»™t con ngÆ°á»i má»›i cÅ©ng bằng xÆ°Æ¡ng bằng thịt vá»›i cùng má»™t nhân cách vá»›i những đức tÃnh riêng, ký ức và lý lịch mà ngÆ°á»i đó đã thu tháºp cho đến lúc chết. Thân thể má»›i nà y sẽ giống nhÆ° thân thể mà ngÆ°á»i ấy đã có trÆ°á»›c khi chết. Äiá»u đó giúp cho những ngÆ°á»i đã quen biết nhau từ trÆ°á»›c có thể nháºn ra nhau má»™t cách dá»… dà ng. Ở đây, sá»± tái sinh chi xảy ra má»™t lần và ta có thể bảo rằng má»—i ngÆ°á»i có thể xem nhÆ° có hai lần được sống. Tiá»n thân sẽ trải qua má»™t lần phải chết và lần thứ hai sau khi được tái sinh thì háºu thân ấy sẽ có má»™t sá»± sống khác tiếp theo đó, ấy là sá»± sống để sống trong Äịa Ä‘Ã ng trên đất. Äiá»u đó xảy ra và o ngà y phán xét.
Äối vá»›i Hồi Giáo (Islam) tuy không có nói đến luân hồi nhÆ°ng tôn giáo nà y cÅ©ng nhấn mạnh lại sá»± phục sinh của con ngÆ°á»i. Con ngÆ°á»i đã được tiá»n định bởi những hà nh Ä‘á»™ng của mình khi Ä‘ang sống trên cõi thế. Nếu nhÆ° con ngÆ°á»i gây tá»™i lá»—i thì sau khi chết sẽ và o Äịa ngục để chịu xá» phạt. NÆ¡i đó linh hồn sẽ chịu cảnh Ä‘au Ä‘á»›n ê chá» cùng vá»›i sá»± hà nh hạ tra tấn rùng rợn. NhÆ°ng nếu con ngÆ°á»i lúc sống tạo sá»± tốt là nh thì khi chết sẽ lên cõi Thiên Ä‘Ã ng sung sÆ°á»›ng. Ở đây Chết là đi và o má»™t cái cổng dẫn đến Ä‘á»i sống miên viá»…n không còn tái sinh trở lại nữa. Ngà y cả kẻ ác, sau khi chết cÅ©ng bị Ä‘Ã y xuống địa ngục và ở đó Ä‘á»i Ä‘á»i.
Theo kinh Coran của Hồi Giáo thì con ngÆ°á»i sống là nhá» sá»± kết hợp của linh hồn và thể xác. Thể xác và linh hồn sẽ được phục sinh trở lại khi đến ngà y phán xét. Ngà y đó, kẻ ác sẽ bị xá» phạt xuống cõi địa ngục còn kẻ thiện tâm sẽ được tá»›i cõi thiên Ä‘Ã ng an lạc.