|
|
25-09-2008, 10:55 PM
|
|
Anh Khùng Trốn Viện
|
|
Tham gia: Aug 2008
Äến từ: hÆ° vô
Bà i gởi: 639
Thá»i gian online: 21 giá» 15 phút 21 giây
Thanks: 821
Thanked 262 Times in 71 Posts
|
|
Cứu thuyá»n - Anh Äức
Anh Äức
Cứu thuyá»n
Trá»i sáng đã lâu rồi. MÆ°a vẫn còn rắc hạt trên mái ngói nhà thá» NgÆ° Thủy. Gió luồn qua các cá»a trống trên tháp chuông, rÃt lên nghe hu hú. Ông bõ Nhân là ngÆ°á»i lo bếp núc cho cha xứ sau khi đã Ä‘em món cháo sáng lên cho cha lại trở xuống bếp bÆ°ng thêm lên món trứng gà dúng nÆ°á»›c sôi. Ông cha xứ ăn xong thìa cháo cuối cùng, đẩy bát cháo sang má»™t bên, đón lấy Ä‘Ä©a trứng. Cái Ä‘Ä©a sứ sâu đáy Ä‘á»±ng ba quả trứng gà to lồ lá»™ má»›i đúng nÆ°á»›c sôi còn bốc hÆ¡i. Trên thà nh Ä‘Ä©a đặt sẵn má»™t con dai ăn và má»™t chiếc thìa nhá».
Ông cha xứ bắt đầu ăn trứng, theo kiểu ngÆ°á»i Tây, rất thạo. Má»™t tay ông cầm quả trứng giÆ¡ lên ngang mặt, má»™t tay ông cầm con dao ăn khÃa vòng quanh trên chóp trứng. Xong rồi ông má»›i Ä‘Æ°a lưỡi dao lia sạt má»™t cái. Vá» chóp trứng rÆ¡i gá»n xuống Ä‘Ä©a. Ông rắc và o trứng má»™t Ãt muối, rồi ká» miệng húp.
Bõ Nhân từ nãy giá» vẫn khoanh tay đứng gần đó, cách má»™t cái ghế. Cha vừa ăn vừa há»i:
- Ngoà i trá»i đã ngá»›t mÆ°a chÆ°a?
- Trình cha, mÆ°a ngá»›t rồi, nhÆ°ng xem chừng gió mạnh lắm. Cha ạ, có má»™t chiếc thuyá»n lÆ°á»›i hôm qua ra khÆ¡i, biển Ä‘á»™ng không kịp vá». Äã má»™t ngà y má»™t đêm rồi mà vẫn không thấy tăm hÆ¡i. Äá»™ng to quá!
Ông cha xứ há»i má»™t cách vô tâm:
- Thuyá»n ở NgÆ° Thủy ta à ?
- Dạ, trình cha, thuyá»n ở đằng hợp tác. Trên thuyá»n có năm ngÆ°á»i, trong đó có hai ngÆ°á»i má»›i vừa và o hợp tác đêm trÆ°á»›c...
- Thế à ?
Ông cha xứ sắp Ä‘Æ°a quả trứng lên miệng thì dừng lại há»i nhÆ° buá»™t kêu lên; chứng tá» rằng lúc ấy có má»™t cái gì lóe ra trong đầu ông. Äôi mắt sâu có quầng thâm của ông vụt ngó chăm chắm vá» phÃa má»™t góc bà n. Äôi mà y của ông vốn đã ráºm, giá» nhÃu lại, trông cà ng ráºm rịt hÆ¡n. Äang cầm quả trứng, ông đặt xuống Ä‘Ä©a, há»i:
- Hai ngÆ°á»i má»›i và o hợp tác à ? Có phải nhà Trình vá»›i nhà Há»™ không nhỉ?
Ông bõ đáp:
- Trình cha, đúng là nhà Trình với nhà Hộ đấy ạ.
Ông cha xứ so nhẹ vai:
- Thấy chÆ°a? Những kẻ không nghe lá»i răn bảo của đấng là m thầy thì khốn khó luôn luôn ở bên cạnh chúng nó... Tôi là kẻ chăn chiên ở đây, gặp khi giông to gió lá»›n. Chúa giao phó tôi chăn dắt con chiên tìm chá»— náu ẩn. Con chiên nà o không theo Ä‘Ã n thì con chiên đó phải gặp nạn nhÆ° rứa. Chừ bõ đã thấy chÆ°a?
Thưa cha... vâng... Bõ Nhân đáp là nhà trong miệng.
Ông cha xứ thôi nói, tiếp tục ăn trứng. Bõ Nhân đợi cha ăn xong, liá»n rón rén bÆ°á»›c tá»›i bê cái Ä‘Ä©a Ä‘i. NhÆ°ng bõ Nhân má»›i bÆ°á»›c ra đến cá»a buồng thì cha gá»i giáºt lại:
- Bõ nà y... Hãy cứ để đấy, chạy đến nhà trùm Sở gá»i ông ấy đến ngay tôi bảo nhé!
Bõ Nhân "dạ" rồi Ä‘i xuống bếp. Bõ để bát Ä‘Ä©a đấy, khoác cái tÆ¡i chạy quà ng tá»›i nhà ông trùm Sở. Má»™t chốc sau đã có ông trùm Sở cùng Ä‘i vá» vá»›i ông. Ông bõ Nhân mà đi bên cạnh trùm Sở thá»±c là khác nhau phân biệt. Ông bõ ngÆ°á»i gầy guá»™c Ä‘en xạm, còn ông anh trùm trưởng nà y thì ngÆ°á»i đẫy Ä‘Ã béo tốt lắm. Trùm Sở tuổi trạc bốn mÆ°Æ¡i, thoạt trông biết ngay là ngÆ°á»i lanh lợi. Y cởi chiếc áo mÆ°a mà u cánh gián và tháo cái bá»c mÅ© cÅ©ng bằng vải nhá»±a cùng mà u Ä‘ang Ä‘á»™i trên đầu xuống. Y đứng ở thá»m nhà sau, giáºm chân cho sạch cát rồi Ä‘i thẳng lên buồng cha má»™t cách thông thạo. Ông cha xứ vẫn còn ngồi đợi trong buồng, nhác thấy trùm Sở, liá»n bảo:
- Ông trùm đấy à ? Và o đây!
Trùm Sở bÆ°á»›c và o rồi, ông cha xứ liá»n đứng dáºy Ä‘i ra khép cá»a. Bõ Nhân rá»a bát Ä‘Ä©a ở dÆ°á»›i bếp xong, định lên buồng cha quét dá»n. NhÆ°ng lên đến nÆ¡i thấy cá»a đóng, ông bõ cầm chổi quét ngoà i hiên. Vừa quét bõ vừa nghe thấy tiếng nói rì rầm từ trong buồng vá»ng ra. Bõ thầm Ä‘oán chắc là cha vá»›i ông trùm Ä‘Æ°Æ¡ng nói chuyện vá» chiếc thuyá»n bị nạn. Bõ Nhân vốn không phải là má»™t ngÆ°á»i tá»c mạch, nhÆ°ng hôm nay bõ cứ muốn lắng nghe cha nói gì, muốn nghe coi có phải cha Ä‘Æ°Æ¡ng bà n vá»›i ông trùm việc cứu những con chiên mắc nạn không. Bõ cắm cúi quét sạch được má»™t quãng hiên thì đứng dáºy lấy tay Ä‘áºp Ä‘áºp lÆ°ng, nhìn ra biển. Sóng vẫn vá»— ầm ầm và o bá». Những đợt sóng trÆ°á»›c kia xanh đẹp là thế, nay ngầu đục, dồn dáºp xô đẩy nhau, cưỡi lên nhau. Bõ Nhân nhìn sóng, bất giác lo sợ nghÄ© đến những ngÆ°á»i trên chiếc thuyá»n kia, và mấy cái gia đình nghèo, đông con, có thể sẽ mất Ä‘i những ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông. Cho dù bây giá» bõ Nhân ở trong nhà thá», nhÆ°ng cách đây mÆ°á»i hai năm bõ là ngÆ°á»i của biển.
Khi bõ còn là má»™t tay lÆ°á»›i thạo nghá», có sức khá»e, chá»› chÆ°a và o nhà xứ mà là m bõ thì bõ đã từng lăn lá»™n vá»›i sóng gió, đã từng nghe thấy cái chết nó rình ráºp quanh mình. Trên mÆ°á»i năm qua rồi, Ä‘á»i sống của miá»n NgÆ° Thủy nà y đổi thay đã nhiá»u thế mà biển vẫn y nhÆ° trÆ°á»›c vẫn hung bạo không kém. Ông bõ nheo nheo mắt nhìn những đợt sóng lá»›n dồn dáºp ở ngoà i kia, nhá»› đến cái lúc thuyá»n bõ bị đắm thì trên thuyá»n cÅ©ng có năm ngÆ°á»i. Bõ còn nhá»› rõ nhÆ° in trong trà là lúc thuyá»n bị sóng nháºn xuống thì ba ngÆ°á»i đã phóng xuống biển để nâng bợ thuyá»n lên. Còn lại hai ngÆ°á»i, là bõ vá»›i má»™t anh bạn lÆ°á»›i tên là Tấn, hai ngÆ°á»i còn ở lại trong khoang thuyá»n đầy nÆ°á»›c. ChÃnh mắt bõ trông thấy má»™t Ä‘Ã n cá máºp lượn tá»›i, con đầu to bằng cánh phản, bÆ¡i nghiêng và những con sau bõ chỉ vừa má»›i thoáng thấy, chÆ°a kịp kêu, thì chúng đã Ä‘á»›p ngay má»™t anh. Hai anh kia cÅ©ng bị chúng Ä‘uổi theo, ăn nốt. Máu loang Ä‘á», trà o lên ngá»n sóng. Bõ vá»›i anh Tấn nấp sát và o lòng khoang thuyá»n. Äà n cá biết còn ngÆ°á»i trên thuyá»n, nên nó cứ lượn quanh. NhÆ°ng nó không có cách nà o ăn thịt được hai ngÆ°á»i. Hai ngÆ°á»i cứ rúc trong lÆ°á»n thuyá»n. Chiá»u hết đến đêm. Thá»±c là má»™t đêm khủng khiếp trong Ä‘á»i bõ. Vừa rét vừa đói, mà quanh thuyá»n Ä‘Ã n cá vẫn không chịu rá»i mồi. Hai ngÆ°á»i cố chịu nhÆ° thế qua gần hết má»™t đêm, tá»›i gần sáng bá»—ng nghe nhÆ° bánh lái thuyá»n xéo lên cát. Hóa ra sóng xô giạt thuyá»n và o tá»›i bá». Anh Tấn núp ở lÆ°á»n lái trồi đầu lên reo: "- Äụng bá» rồi, lên Ä‘i thôi". Nói xong anh nhảy sá»™n xuống. Chá»— ấy má»±c nÆ°á»›c chỉ tá»›i rốn. NhÆ°ng anh Tấn vừa nhảy xuống thì bõ Nhân nghe tiếng cá Ä‘á»›p đánh "đùng" má»™t cái. Và bõ chỉ kịp nghe anh Tấn kêu lên má»™t tiếng "ối". Bõ thụt đầu trở và o thuyá»n Ä‘Æ°a tay là m dấu và ôm ngá»±c rá»n rÄ©: "Lạy chúa... sao nó theo ta riết thế nà y!". Thế là bấy giá» chỉ còn lại có má»™t mình bõ. Bõ cứ nằm nép sát trong chiếc thuyá»n lỠđỠđầy nÆ°á»›c. Mãi đến lúc sóng xô thuyá»n chúi mÅ©i rÆ°á»›n lên cát, bõ má»›i ngóc đầu ra. Trá»i sắp rạng sáng. Bãi cát đây rồi. Bõ nhổm dáºy phóng lên bá». Chạy được mÆ°Æ¡i thÆ°á»›c thì bõ ngã sấp, hai tay buông xuôi ra sau, giống nhÆ° cái neo ta thÆ°á»ng thấy vất trên cát.
Bõ Nhân là ngÆ°á»i Ä‘á»™c nhất sống sót trong chuyến đó. Còn anh Tấn là ngÆ°á»i chết sau rốt, chết trong bá» mà phải mất xác. Anh Tấn cÅ©ng nhÆ° bõ Nhân Ä‘á»u là ngÆ°á»i đánh cá nghèo. Anh Tấn chết Ä‘i để lại má»™t đứa con gái mÆ°á»i bốn tuổi. Còn bõ Nhân thoát chết nhÆ°ng lại mắc nợ sống. Là vì già n lÆ°á»›i bị mất chuyến ấy là của nhà chung cho vay vốn sắm ra. Của nhà chung là của Chúa. Bõ Nhân Ä‘i nghá» góp nhóp suốt mấy năm mà vẫn không sao bồi Ä‘á»n nổi. Cuối cùng bõ phải và o nhà thá» là m lụng, vừa để trừ món nợ, vừa dà nh dụm cÆ°u mang đứa con gái anh Tấn. Cho đến ngà y nay, đứa con ngÆ°á»i bạn lÆ°á»›i xấu số đã có chồng, là anh Vạn, ngÆ°á»i Lá»™ng DÆ°Æ¡ng, còn bõ thì vẫn ở đây. Vẫn mặt biển nà y, vẫn tiếng sóng vá»— ầm ầm ngoà i khÆ¡i kia.
Ông bõ vừa nhìn biển vừa nhá»› lại cái đêm khủng khiếp nó Ä‘Æ°a đẩy cuá»™c Ä‘á»i bõ đến đây...
Tiếng cá»a kẹt mở khiến bá» giáºt mình quay lại. Trùm Sở Ä‘i ra. Bõ nghe tiếng cha nói vá»›i trùm Sở:
- Ông trùm đi ra bãi xem, tôi đợi ông nhé!
- Vâng, cha để con ra bãi xem binh tình thế nà o.
Trùm Sở khoác áo mÆ°a Ä‘i lịch phịch ra. Ông cha xứ Ä‘i theo, bÆ°á»›c chân rất là nhẹn. Tá»›i cổng, cha liếc nhìn ra bá» biển nói vá»›i ông trùm, giá»ng hoạt bát hẳn lên:
- Phải là m cho chúng nó sáng mắt ra, ông trùm ạ. Kẻ nà o là m ngược ý Chúa kẻ ấy chỉ có chuốc lấy vạ. Nà y, ông trùm tinh mắt, xem coi giá»i còn Ä‘á»™ng lâu không?
- ThÆ°a cha, Ãt nhất là và i hôm nữa. Chiá»u qua ráng còn đỠối, giá»i còn nổi gió lâu đây.
- Hay lắm!
- ThÆ°a cha con Ä‘i.
- ừ, đi quà ng lên đi!
Trùm Sở chạy ra bá» biển. Cha đứng nhìn theo và từ từ giÆ¡ tay là phép là nh. Ngoà i bãi, mÆ°a đã ngá»›t, ngÆ°á»i trong thôn lÆ°á»›i kéo ra ngà y má»™t đông. Sóng đánh ầm ầm. NhÆ° những Ä‘Ã n ngá»±a trắng phi nÆ°á»›c đại, sóng chạy tế và o bá». Ngoà i xa khÆ¡i, sóng vá»— vòi trắng xóa là m má» mịt cả mặt biển.
Trùm Sở ra đến nÆ¡i thì vừa lúc đằng hợp tác xã và đội đánh cá miá»n Nam đã bà n bạc xong kế hoạch Ä‘i cứu chiếc thuyá»n bị nạn.
Má»i ngÆ°á»i trong hợp tác xã trù rằng sóng ngoà i khÆ¡i êm hÆ¡n sóng trong lá»™ng. Chiếc thuyá»n kia có thể là chÆ°a bị đắm, nhÆ°ng không và o nổi. Cho là thuyá»n bị đắm, nhÆ°ng không và o nổi. Cho là thuyá»n bị đắm thì chắc gì hỠđã chết cả. Những tay lÆ°á»›i trong Ä‘á»™i đánh cá miá»n Nam cÅ©ng nhất trà nháºn định nhÆ° thế. NgÆ°á»i Ä‘á»™i trưởng đánh cá phân công ba ngÆ°á»i cùng Ä‘i vá»›i hợp tác xã. Bên hợp tác xã có ba ngÆ°á»i nữa là sáu.
Trùm Sở ra đến bãi biển, thu hai bà n tay và o bụng, lò dò len lá»i và o đám đông, nghe ngóng thấy thế y liá»n chạy vá» tin cho cha hay. Ông cha xứ nghe xong hÆ¡i thừ ngÆ°á»i ra. TrÆ°á»›c cổng nhà thá», cha rảo bÆ°á»›c tá»›i, lui; hai bà n tay bóp nghiến và o nhau. Mấy phút sau cha lẩm bẩm:
- Há» Ä‘i cứu thuyá»n tháºt đấy ạ?
Là m nhÆ° tá»± hồi giá» cha chÆ°a nghe trùm Sở báo cái tin đó váºy. Và rồi cha chúi mặt mình sát và o trùm Sở, há»i:
- Liệu hỠcó đi tìm được không?
Trùm Sở đáp:
- Má»ng manh lắm, thÆ°a cha... là vì sóng còn to quá. NhÆ°ng xem chừng há» quyết Ä‘i tìm lắm. Sóng gió thế nà y mà há» cứ cho thuyá»n ra...
- Äám ngÆ°á»i nà y chừ há» liá»u mình quá rồi. Cả những bổn đạo ở hợp tác cÅ©ng thế, há» quên hết... Phải nhắc lại, ông trùm ạ, phải nhắc lại cho há» nhá»›, ai sinh ra biển. Có phải là Chúa không? Ai má»›i có thể lấy mây là m áo xống cho nó, lấy tăm tối là m khăn vấn cho nó, mà rằng: "- Biển, mà y không được Ä‘i đâu nữa!". Ai, có phải là Chúa không? Ngoà i Chúa, ai dám chống chá»i vá»›i nó... Thôi được, giá» ta ra ngoà i ấy xem sao, ông trùm cùng Ä‘i vá»›i tôi nà o!
- Thưa cha, vâng.
Ông cha xứ trở và o lấy chiếc mÅ© nồi bằng dạ Ä‘en chụp lên đầu rồi Ä‘i trÆ°á»›c. Trùm Sở Ä‘i sau, tay luôn giữ cái bao vải nhá»±a trên đầu sợ gió thổ bay. Hai ngÆ°á»i ra tá»›i bá» biển thì đã nghe tiếng "hè" vần thuyá»n từ trÆ°á»›c mặt vá»ng lại. Äám đông ngÆ°á»i Ä‘ang xúm xÃt thấy ông cha xứ Ä‘i đến liá»n sụp chà o và cúi mặt xuống.
Äằng kia, anh Ä‘á»™i trưởng miá»n Nam Ä‘ang giÆ¡ tay Ä‘iá»u khiển vần thuyá»n xuống bãi. Trên má»™t chục tay lÆ°á»›i, hợp tác xã lẫn Ä‘á»™i đánh cá, Ä‘ang đẩy chiếc đòn ngáng ở mÅ©i thuyá»n. Chiếc thuyá»n bị vần từng vòng má»™t, nhoà i dần ra phÃa chá»›n nÆ°á»›c. Ông cha xứ Ä‘i tá»›i, kêu lên:
- Mấy ngÆ°á»i Ä‘i tháºt đấy à ?
Äến đấy giá»ng ông chợt hạ thấp xuống, rá»n rÄ©:
- Giêsu lạy chúa tôi! Sao lại liá»u mình... nhÆ°... thế... thế...
NhÆ°ng tiếng của ông bị át trong tiếng "hè" vần vòng thuyá»n cuối cùng. MÅ©i thuyá»n chúi à o xuống nÆ°á»›c. Sáu ngÆ°á»i được chá»n Ä‘i nhảy lên thuyá»n. Ba tay lÆ°á»›i miá»n Nam lên xong thì tiếp đến anh em ở hợp tác xã. Những tay lÆ°á»›i hợp tác xã còn trẻ, và đá»u Ä‘i đạo. Trên bá»™ ngá»±c nở nang của há», lủng lẳng những chiếc thánh giá nhá» bằng đồng đã han xanh. NgÆ°á»i lên thuyá»n cuối cùng là anh Vạn. NhÆ°ng khi anh Vạn má»›i dợn chân nhảy lên lái thuyá»n thì thình lình có má»™t chị Ä‘Ã n bà bế con rẽ đám đông nhà o tá»›i bÃu lấy chân anh khóc bù lu bù loa. Anh Vạn quay lại nháºn ra là vợ mình. Anh sá»ng sốt gắt lên:
- Nhà là m gì lạ thế. Buông ra cho tôi đi! Là m gì mà khóc lóc thế nà y?
- Lạy Chúa... anh ơi... đừng đi!
- Buông tôi ra...
Chị Vạn cà ng khóc lá»›n. Má»™t tay chị bế đứa bé, má»™t tay ôm lấy chân chồng. Anh Vạn lúng túng nhìn lên đám đông nhÆ° để cầu cứu. Anh ta bá»—ng nhiên cảm thấy hết sức rối rắm, bởi cái cánh tay rất yếu mà lại rất khá»e của vợ. Anh chủ nhiệm vẻ mặt ngạc nhiên, lẩm bẩm nói vá»›i anh Ä‘á»™i trưởng:
- Lạ quá! Sao lại thế nà y được? Ban nãy, biết anh ấy đi nhưng chị ta có khóc bù lu bù loa lên thế nà y đâu.
- Ai lại xui chị ta Ä‘iá»u gì rồi!
Má»™t ngÆ°á»i đằng sau lÆ°ng nói.
Má»™t ngÆ°á»i khác há»i lại:
- Ai xui?
- Nà o ai biết được!
Bá»—ng có tiếng ngÆ°á»i kêu:
- Kia rồi, ông bõ ra kéo chị ta và o kia rồi!
Anh chủ nhiệm hợp tác xã quay lại nhìn, cũng kêu lên:
- Bõ Nhân... Chà , hay quá, ông ấy ra bao giỠthế nhỉ?
Äúng là bõ Nhân tháºt. Không biết bõ đã ra đây từ lúc nà o. Bõ chạy đến mé bãi, lặng lẽ gỡ tay chị Vạn ra khá»i chân anh Vạn. Chị Vạn nháºn ra bõ Nhân thì không khóc to nữa. Và bõ Nhân cứ thế kéo tay chị dắt lên bá». Äám đông rẽ ra nhÆ°á»ng chá»— cho bõ Nhân Ä‘i. Trong đám đông đó, trùm Sở vừa liếc nhìn bõ Nhân vừa kéo cái bá»c mÅ© vải nhá»±a trên đầu xuống vò nhầu trong tay.
Anh Vạn lên thuyá»n. Sáu tay chèo vừa quai xong, quẫy mạnh. MÅ©i thuyá»n bổ tá»›i, cưỡi lên lÆ°ng sóng, vượt ra. Sóng cÅ©ng không vừa, xô trả thuyá»n lại phÃa bá». Chèo quẫy mạnh, thuyá»n lại nhao tá»›i. Chiếc thuyá»n má»›i ra đã phải váºt lá»™n ngay vá»›i những đợt sóng à o ạt dồn dáºp nhất. Cà ng và o gần bá», sóng cà ng dữ dá»™i hÆ¡n. Chiếc thuyá»n mất mÆ°á»i lăm phút mà ra chÆ°a được năm mÆ°Æ¡i sải tay. Giữa lúc đó má»™t lượng sóng rất lá»›n áºp tá»›i, chôn chiếc thuyá»n xuống vá»±c sóng rồi tung thuyá»n lên. Anh thủ lái ngÆ°á»i miá»n Nam cao to nhất bị hất bổng lên trên không, chân rá»i khá»i sạp thuyá»n có đến má»™t thÆ°á»›c. Anh gượng ngay được, nhÆ°ng má»›i vá»› chèo tiếp thì chèo gẫy "rắc". Anh Ä‘á»™i trưởng trên bá» thấy thế liá»n ôm khoanh dây cầm sẵn trong tay chạy xuống mé bãi, rùn chân xuống cát ném vút mồi dây ra. Trên thuyá»n nắm lấy được mồi dây. Chèo lái đã bị gẫy, Ä‘Ã nh phải kéo thuyá»n và o. Trong đám đông, có tiếng ai nói, giá»ng khao khao nhÆ° là giá»ng của trùm Sở:
- Không cưỡng lại nó được đâu... Chúa chẳng đã bảo thế là gì?
- Bảo thế nà o?
Một thanh niên quay phắt lại, sừng sộ. Anh thanh niên nói chõ và o trùm Sở:
- Tôi xin có nhá»i nói thẳng vá»›i ông, là ông chỉ Ä‘á»™c nói phét thôi ông trùm ạ. Khi thì chúa bảo thế nà y, khi thì chúa bảo thế khác. ở đây không có việc gì cần đến ông thì xin ông vá» cho được việc ngÆ°á»i ta.
- Æ ... anh nà y láo nhỉ. Bố anh cÅ©ng chẳng dám há»—n vá»›i trùm trưởng nữa là ... còn anh...
Má»™t ngÆ°á»i bên cạnh ôn tồn bảo:
- Thôi, ông trùm...
- Äừng có là m ồn lên. NgÆ°á»i ta Ä‘ang báºn việc, chá»— nà y không phải chá»— lôi thôi vá»›i nhau đâu nhé.
Trùm Sở nÃn im.
Chiếc thuyá»n đã được kéo và o gần tá»›i bãi. NgÆ°á»i ta mang xuống thuyá»n má»™t cặp chèo khác. Xong, thuyá»n lại bá» mối dây quay ra. Ông cha xứ ở gần cuối đám ngÆ°á»i thấy thế liá»n Ä‘i nhÆ° chạy tá»›i trÆ°á»›c mặt anh Ä‘á»™i trưởng và anh chủ nhiệm:
- Sao lại đi thế kia?
Anh chủ nhiệm đáp:
- Thưa cha vâng, phải đi thôi.
- Là cha xứ ở đây, tôi có bổn pháºn khuyên các ông chá»› có liá»u mình nhÆ° rứa!
- Cha không lo, chúng tôi đã tÃnh kỹ rồi.
Ông cha xứ nói giá»ng khác hẳn Ä‘i:
- Tôi không muốn cầu nguyện thêm cho ngÆ°á»i nà o nữa đây nhé. Cầu nguyện cho năm ngÆ°á»i là quá lắm rồi.
Anh Ä‘á»™i trưởng đánh cá cÆ°á»i, đáp:
- Äã biết ai sống chết thế nà o mà cha đã vá»™i lo cầu nguyện. Chúng tôi sẽ cố gắng để cha không phải cầu nguyện cho má»™t ngÆ°á»i nà o đâu.
Nói rồi anh Ä‘á»™i trưởng lại vẫy tay ra hiệu cho thuyá»n ra. Vẫn nhÆ° lần trÆ°á»›c, sóng cứ đẩy thuyá»n lùi lại. NhÆ°ng cuối cùng thì lần nà y, vá»›i những mái chèo ráºp Ä‘á»u, chiếc thuyá»n vượt quá khá»i cái vùng sóng dồn mạnh nhất trong lá»™ng. Ra khá»i những đợt sóng đó, thuyá»n Ä‘i dá»… dà ng hÆ¡n. Cứ má»—i lúc thuyá»n ra má»—i xa. HÆ°á»›ng ra khÆ¡i, chiếc thuyá»n dần dần thu bé lại. Sau cùng nó chỉ còn là má»™t chấm Ä‘en nhá», chao trong sóng. Anh Ä‘á»™i trưởng cầm chiếc ống nhòm Ä‘Æ°a lên mắt. Chiếc thuyá»n chỉ nhà o vừa phải trên sóng là m anh yên tâm. NgÆ°á»i chủ nhiệm hợp tác xã đến trÆ°á»›c đám đông nói to:
- Äá» nghị bà con ta vá» thôi. Ai vá lÆ°á»›i lo vá, ai nhuá»™m lÆ°á»›i lo nhuá»™m, kẻo mất cả buổi công rồi đấy!
Má»i ngá»i nghe lá»i anh chủ nhiệm, lần lượt kéo nhau vá» thôn. Chỉ còn thân nhân có chồng con bị nạn thì ngồi lại trên bãi cát. Anh chủ nhiệm Ä‘i vá» chá»— có tiếng khóc sùi sụt của mấy ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà . Ông cha xứ và trùm Sở cÅ©ng vá» nhà thá». Bõ Nhân Ä‘i theo sau. Thỉnh thoảng bõ ngoái nhìn lại chá»— có tiếng khóc. Trùm Sở quay lại giục, giá»ng hằn há»c:
- Ông bõ, đi nhanh chân vỠmà lo thổi nấu. Cha đói đến nơi rồi kia kìa!
Bõ Nhân vội rảo bước đi nhanh hơn.
Buổi trÆ°a hôm ấy, sau khi là m cÆ¡m dá»n cho cha ăn xong, bõ Nhân xuống nhà và vá»™i mấy miếng cÆ¡m rồi leo lên tháp chuông. Ngồi trên tháp chuông bõ nhìn xuống theo con Ä‘Æ°á»ng lát đá tảng xám trÆ°á»›c nhà xứ. Con Ä‘Æ°á»ng nà y rêu không bao giá» bám lên được vì những bÆ°á»›c chân con chiên Ä‘i lá»… Ä‘i xÆ°ng tá»™i trÆ°á»›c Chúa cứ giẫm lên hằng ngà y. Hết nhìn con Ä‘Æ°á»ng ông bõ lại ngó mông ra bá» biển. Nhá»› lại câu chuyện ban sáng, lúc ở nhà và lúc ra bãi, ông bõ cà ng thêm phân vân trong bụng. Tại sao cha vá»›i ông trùm cứ không muốn ngÆ°á»i ta Ä‘i cứu thuyá»n. Có phải vì cha lo nghÄ© đến tÃnh mạng của những ngÆ°á»i Ä‘i cứu không? Bõ Nhân cứ bấu vÃu thầm mong cha chỉ xuất phát từ cái ý nghÄ© đó - khi mà trong đầu bõ đã nảy nở má»™t ý nghÄ© khác, rất đáng sợ, có thể là m tổn thÆ°Æ¡ng đến lòng tin đã sẵn có từ lâu trong má»™t con chiên ngoan đạo nhÆ° bõ. ChÆ°a có lúc nà o bõ Nhân thấy có Ä‘iá»u cá»±c lòng nhÆ° hôm nay.
Gió biển ban trÆ°a thổi và o, lÆ°á»›t qua thà nh chiếc chuông đồng trên đầu ông bõ, ngân rung khe khẽ. "- Giêsuma, xin đừng cho cái bóng quỹ nà o vá»n lên sau tượng Chúa thiêng liêng". Ông bõ còn lẩm nhẩm nhÆ° váºy, trÆ°á»›c khi những là n gió đã mÆ¡n man, la Ä‘Ã Ä‘Æ°a bõ và o giấc.
Lúc mặt trá»i đã chiếu chênh chếch và o mảng tÆ°á»ng loang lở của má»™t góc tháp chuông, bõ Nhân bị đánh thức dáºy bởi những tiếng huyên náo trong thôn vá»ng tá»›i. Bõ dụi mắt nhìn xuống, thấy ngÆ°á»i ngÆ°á»i lÅ© lượt chạy ra bá» biển. Ông bõ không biết chuyện gì, liá»n từ tháp chuông tụt xuống, chạy ra cổng. Má»™t loáng sau bõ đã ra tá»›i bá» biển. Thì ra trên mặt biển có má»™t bóng thuyá»n xuất hiện. Bõ Nhân cÅ©ng nhìn thấy bóng chiếc thuyá»n ấy. NhÆ°ng bóng thuyá»n hiện ra cà ng là m bõ và má»i ngá»i lo ngại. Là vì nếu chỉ có má»™t chiếc thì chiếc kia không tìm thấy rồi. Có tiếng ngÆ°á»i buá»™t kêu lên, giá»ng nhÆ° rên rỉ:
- Ôi... hay là đắm mất rồi!
Và ngÆ°á»i ta nghe thấy tiếng gà o xé ruá»™t của má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà . Cả đám ngÆ°á»i nhốn nháo cả lên.
NgÆ°á»i Ä‘á»™i trưởng đánh cá miá»n Nam hấp tấp lấy lại Ä‘á»™ ngắm của cái ống nhòm. Anh Ä‘Æ°a ống nhòm lên xem. Xem xong, anh vừa trao ống nhòm cho anh chủ nhiệm hợp tác xã vừa bảo khẽ:
- Anh coi coi, hình như một chiếc kè một chiếc đấy!
Anh chủ nhiệm vớ lấy cái ống nhòm. Anh chăm chú nhìn một lúc rồi kêu to:
- Hai chiếc, hai chiếc... Mà sao lại có khói bay lên thế kia?
- Anh cho tôi xem má»™t cái, có được không? - Bõ Nhân há»i.
Anh chủ nhiệm nói:
- Äược, đây, ông bõ xem xem!
Bõ Nhân Ä‘Æ°a hai tay thô sần, run run đỡ lấy cái ống nhòm. Bõ nhìn, nhìn mãi. Qua ống kÃnh, bõ thấy sóng trà o lên, và hai chiếc thuyá»n nhảy nhót lắc lia nhÆ° trứng vịt. Bõ kêu:
- Thuyá»n vá» rồi, thuyá»n vá» rồi!
Cái ống nhòm cứ chuyá»n hết ngÆ°á»i nà y đến ngÆ°á»i khác. Cho đến lúc ngÆ°á»i ta trả lại cái ống nhòm cho anh Ä‘á»™i trưởng thì má»i ngÆ°á»i đã có thể bắt đầu nhìn thấy chiếc thuyá»n bằng mắt thÆ°á»ng.
Ông cha xứ và trùm Sở ở trong nhà thá» nghe ngoà i bãi ồn à o thì cÅ©ng mò ra. Trùm Sở chạy sau ôm trong tay chiếc áo khoác baÄ‘á»suy bằng dạ vÅ© cho cha. Lúc ấy thuyá»n đã sắp và o đến nÆ¡i.
NgÆ°á»i ta ném dây lôi thuyá»n qua vùng sóng lá»™ng. Thuyá»n cặp bãi. Anh em Ä‘i cứu thuyá»n gác chèo nhảy lên cát, dáng Ä‘i hÆ¡i lảo đảo. DÆ°á»›i sạp khoang chiếc thuyá»n đầu, năm ngÆ°á»i xã viên nằm thiêm thiếp. ở khoang giữa, cái bếp củi để sưởi cho há» còn cháy Ä‘á». Gia đình thân nhân của há» chạy đến. Lần nà y những ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà cÅ©ng lại òa khóc. Má»™t anh miá»n Nam trong số ngÆ°á»i Ä‘i cứu, vừa vuốt nÆ°á»›c biển dÃnh trên tóc vừa nói:
- Chúng tôi ra tháºt đúng lúc. Thuyá»n bị đắm từ hồi khuya, anh em cứ bám trong lòng thuyá»n... Khi chúng tôi ra gặp thì anh em đã kiệt sức. NhÆ°ng bây giá» thì anh em không chết đâu. Bà con đừng khóc mà ...
Anh miá»n Nam nói dứt lá»i thì có má»™t chị Ä‘Ã n bà chạy đến sụp xuống chân anh, nói giá»ng rÃu lại:
- Cảm ơn các anh, tôi cảm ơn các anh!
Anh miá»n Nam hoảng hốt đỡ tay chị dáºy. Ông cha xứ nhìn thấy thế dạy mặt Ä‘i chá»— khác. Không biết trùm Sở đã khoác cái áo lên lÆ°ng cha từ lúc nà o mà bây giá» cha cứ đứng tay thu chặt vạt áo và o bụng. Vẻ mặt cha bá»—ng dÆ°ng từ từ tái lại. Anh chủ nhiệm hợp tác xã bảo khẽ bá» Nhân:
- Ông bõ, cha bị cảm hay sao mà mặt cha cứ tái lại thế kia?
Bõ Nhân vội chạy đến bên cha nói:
- Bẩm cha, cha khó ở à ? Äể con Ä‘Æ°a cha vá»...
Nói rồi bõ Nhân xốc nách dìu cha Ä‘i. Trùm Sở cÅ©ng dìu má»™t bên cha. Cả ba Ä‘i vá» phÃa nhà thá».
Anh Ä‘á»™i trưởng miá»n Nam nhìn theo, nói vá»›i anh chủ nhiệm:
- Ông cha xứ bị cảm gió chắc?
- Có lẽ...
- Sao? Anh Ä‘á»™i trưởng há»i lại.
Anh chủ nhiệm nắm tay anh Ä‘á»™i trưởng nhếch mép định nói gì nhÆ°ng lại thôi không nói nữa. Anh nhÃu trán nhìn vỠđằng trÆ°á»›c. Bấy giá» bõ Nhân đã cõng cha xứ trên lÆ°ng. Bóng ông bõ già đáng thÆ°Æ¡ng đó cõng cha xứ vừa Ä‘i vừa chạy má»—i lúc má»™t khuất dần trên lối cát.
|
25-09-2008, 10:57 PM
|
|
Anh Khùng Trốn Viện
|
|
Tham gia: Aug 2008
Äến từ: hÆ° vô
Bà i gởi: 639
Thá»i gian online: 21 giá» 15 phút 21 giây
Thanks: 821
Thanked 262 Times in 71 Posts
|
|
Äêm cuối năm trên má»™t Hải Äăng đảo - Anh Äức
Anh Äức
Äêm cuối năm trên má»™t Hải Äăng đảo
Äã hăm ba Tết rồi mà tôi vẫn còn ở ngoà i đảo đèn Hòn Gió. Äó là bởi tôi không vá» cùng Ä‘oà n, muốn nán lại và i hôm nên lỡ chuyến. Chiá»u nay, ngÆ°á»i coi đèn là ông Hai Hồ, má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông má»›i có năm lăm nhÆ°ng trông già cứ ngỡ phải đến sáu mÆ°Æ¡i, bảo tôi giá»ng thá» Æ¡:
- Anh cứ ráng đợi, chắc chỉ đôi ba bữa nữa là có ca nô ra. Công ty hỠkhông bao giỠbỠthà tụi tôi đâu, chỉ trừ..
Câu nói bị bá» lá»ng. DÆ°á»ng nhÆ° ông còn tÃnh nói thêm câu gì nữa nhÆ°ng lại không nói, Ä‘Æ°a bà n tay luồn và o mái tóc hầu nhÆ° đã bạc trắng, bù xù do lâu ngà y không cắt nên chá»m phủ cả gáy. Tôi Ä‘Æ°a mắt nhìn ông, lấy là m khó hiểu. Tôi đã lÆ°u lại ba ngà y nÆ¡i ngá»n đèn biển nà y, nhÆ°ng đối vá»›i ông, có cái gì đó tháºt là m tôi khó hiểu. Má»™t con ngÆ°á»i trống vá» trà thức nhÆ°ng không chút khà sắc và tuồng nhÆ° chẳng phải sinh ra để là m pháºn gác đèn. Ngoà i ông, còn có hai ngÆ°á»i nữa, má»™t là bá»™ Ä‘á»™i chuyển ngà nh, má»™t là thanh niên xung phong. Hai anh nà y còn trẻ, chÆ°a vợ con, tánh tình cởi mở, dá»… hiểu hÆ¡n ông nhiá»u. Tháºt ra, ông Hai Hồ chẳng là m phiá»n gì tôi, tháºm chà còn trân trá»ng Æ°u ái khi biết tôi là má»™t ngÆ°á»i viết, nhÆ°ng tất cả chỉ biểu lá»™ bằng những cá» chỉ lặng lẽ chứ không vồn vã bằng lá»i nói. Tôi được ông xếp ở chung má»™t gian vá»›i ông, trong ngôi nhà trệt nằm dÆ°á»›i chân tháp. Ngôi nhà nà y được xây từ thá»i Pháp, có số năm ghi 1936, đã quá cÅ© kỹ, song vẫn còn chắc chắn. Tá»±a nhÆ° má»i ngôi nhà ở các đảo đèn, nó được xây có tÃnh toán kỹ cà ng: ná»n tÆ°á»ng đúc, mái thấp, và nằm nép mình sau những ghá»nh đá lá»›n để tránh bá»›t gió dữ từ biển thổi và o.
Cái lý do mà tôi nán lại đảo Hòn Gió rất Ä‘Æ¡n giản. Từ lâu tôi có ý định muốn viết má»™t thiên ký sá»± xâu chuá»—i vá» Ä‘á»i sống của những đảo đèn bao gồm các yếu tố: gió và sóng, đá và rêu, biển cả và con ngÆ°á»i trong sá»± thá» thách trÆ°á»›c cô Ä‘Æ¡n. NhÆ°ng lần nà y tại đây ý định đó của tôi đã má»c thêm là m đôi, nghÄ©a là tôi phải là m thêm má»™t việc khác. Bởi vì sau câu nói của ông Hai Hồ, đêm hôm ấy và o khoảng chÃn giá», sau khi ghi chép chút Ãt, tôi đến đứng bên khung cá»a mải mê ngắm nhìn luồng ánh sáng cá»±c mạnh của đèn pha Ä‘á»u đặn rá»i quét ra biển khÆ¡i, thì chợt nghe ông Hai Hồ nói ở sau lÆ°ng:
- Bữa nay anh uống với tôi một miếng rượu.. Lâu lắm rồi tôi đã bỠdứt, nhưng chai rượu vẫn còn..
Tôi vá»›i ông Hai Hồ ngồi trên chiếc chiếu trải giữa ná»n nhà . Bên cạnh là chiếc há»a lò mà mấy đêm trÆ°á»›c, ông Hai Hồ thÆ°á»ng dáºy sá»›m, nhóm lá»a khan, rồi ngồi im dòm ngá»n lá»a cho tá»›i sáng. GiỠđây, ông đặt lên lò những con khô cá hố má»ng dẹt. Trong chốc lát, mùi khô nÆ°á»›ng thÆ¡m lừng. Những ly rượu đế được rót ra từ má»™t cái chai sẫm mà u, bám đầy bụi báºm. Cuá»™c nháºu giữa tôi và ông diá»…n ra hầu nhÆ° trong im lặng. Tôi chỠông thổ lá»™ vá»›i tôi chuyện gì. Tá»›i lúc rượu đã hết, ông cầm cái chai dốc ngược xuống ná»n nhà , xua tay bảo:
- Thôi, anh đi ngủ đi!
Bảo tôi nhÆ° váºy, nhÆ°ng khi tôi dợm đứng lên, ông lại kéo tay tôi lại:
- Khoan, anh khoan ngủ, đêm nay anh có thể thức khuya với tôi một chút không? Anh sẽ còn có biết bao đêm để ngủ, cả tôi nữa. Tôi cần kể cho anh nghe chuyện của tôi.. Cũng không dà i dòng lắm đâu.
Thế rồi, sau đó ông đã kể cho tôi nghe câu chuyện dưới đây.
"Tôi tham gia cuá»™c sốn Pháp từ khi mÆ°á»i bốn tuổi, ban đầu là m chân chạy vặt ở cÆ¡ quan dân chÃnh, vá» sau, và o bá»™ Ä‘á»™i chiến đấu, đánh nhiá»u tráºn, bị thÆ°Æ¡ng sÆ¡ sÆ¡ và i vết không đáng kể. Năm 1954, tôi cùng Ä‘Æ¡n vị táºp kết ra Bắc, rồi chuyển ngà nh, Ä‘i há»c văn hóa. Nhá» có vốn văn hóa cÅ© hồi Pháp, tôi chỉ vất vả buổi đầu, sau cÅ©ng Ä‘uổi kịp chÆ°Æ¡ng trình, há»c hết đại há»c kinh tế. Trong thá»i gian há»c, tôi có quen vá»›i má»™t cô sinh vinh bên sÆ° phạm. Chúng tôi yêu nhau. Khi cả hai tốt nghiệp, tôi Ä‘i là m và cô ấy đã Ä‘i dạy, mấy năm sau má»›i cÆ°á»›i nhau. Cái đám cÆ°á»›i của chúng tôi tổ chức giản dị, vì cả hai Ä‘á»u nghèo. Nhá» bà cụ mẹ cô ấy và bạn bè giúp đỡ thêm, chá»› riêng tôi chỉ có trăm rưỡi bạc. PhÃa bên gia đình cô ấy không khá giả, lại neo Ä‘Æ¡n, chỉ còn má»—i bà mẹ già ở ngoại ô Hà Ná»™i, sống trong ngôi nhà nhá» nằm ven hồ Tây mạn Nghi Tà m. Ngôi nhà đó là tà i sản duy nhất mà vợ tôi thừa kế sau ngà y bà cụ mất. Không, còn má»™t thứ nữa, là má»™t miếng đất nhá» trồng rau.. Nhá» miếng đất đó nên cụ đã trồng trá»t, gánh rau Ä‘i bán hà ng ngà y trên dốc đê Yên Phụ, nuôi vợ tôi ăn há»c. CÅ©ng may, vợ tôi được bổ vá» dạy trên Chèm, thà nh ra cÅ©ng gần gÅ©i, ngà y nà o dạy xong cÅ©ng đạp xe vá». Nói tháºt vá»›i anh tôi là má»™t thằng táºp kết thuá»™c và o loại tốt số. Tuy hồi ấy, lÆ°Æ¡ng hai vợ chồng gá»™p lại chỉ được non trăm bạc, nhÆ°ng chúng tôi sống hạnh phúc, có má»™t mái nhà ấm ở giữa má»™t là ng đầy hoa và rau tÆ°Æ¡i, nằm ká» bên má»™t cái hồ bát ngát rất Ä‘á»—i thÆ¡ má»™ng. Mẹ vợ tôi lâm bệnh. TrÆ°á»›c lúc mất, cụ cầm tay tôi dặn vợ chồng ở lại ráng bảo bá»c thÆ°Æ¡ng yêu nhau, và câu cuối cùng của bà là : Em nó nay sẽ chỉ còn có má»—i mình con.."
Chúng tôi lấy là m tiếc xót, vì sau khi cụ mất, vợ tôi có thai: Mà đứa con của chúng tôi lại là con trai. Äó là ná»—i Æ°á»›c ao ngóng đợi từ lâu của cụ, nhÆ°ng cụ lại không kịp nhìn thấy. Từ lúc có con, vợ chồng tôi cá»±c hÆ¡n. LÆ°Æ¡ng phần thì chỉ nhÃch lên chút đỉnh. Khi Mỹ mở rá»™ng chiến tranh, đánh phá ra táºn miá»n Bắc, chúng tôi lại cà ng vất vả, vì cháu phải Ä‘i sÆ¡ tán. Riêng cái chuyện hai vợ chồng đèo nhau trên chặng Ä‘Æ°á»ng ba bốn chục cây số má»—i tuần cÅ©ng đủ mệt. NhÆ°ng lúc đó ai ai cÅ©ng Ä‘á»u nhÆ° váºy, vả lại má»—i khi nghÄ© tá»›i máu xÆ°Æ¡ng đổ ở quê Nam thì thấy chẳng thấm gì. Tá»›i ngà y miá»n Nam hoà n toà n giải phóng, chúng tôi lại có thêm má»™t cháu gái. Trong ná»—i vui mừng chung và riêng ấy, tôi bà n vá»›i vợ việc vá» Nam. Äó là lẽ tất nhiên, vợ tôi cÅ©ng thấy nhÆ° váºy là phải. NhÆ°ng vì má»›i sinh con, cả mẹ lẫn con Ä‘á»u hãy còn yếu, chúng tôi Ä‘Ã nh phải vá» cháºm hÆ¡n những ngÆ°á»i khác. Dây dÆ°a gần cả năm, vợ chồng con cái má»›i Ä‘i được. Bởi tuy đã nhất trà vá»›i nhau rồi, nhÆ°ng việc cô ấy rá»i bá» nÆ¡i chôn nhau cắt rún, rá»i bá» ngôi nhà cÅ© không phải chuyện dá»… dà ng, nhất là khi tÃnh tá»›i bán nhà , thì bá»—ng dÆ°ng đâm do dá»±, hoang mang. Cuối cùng rồi cÅ©ng bán. Vợ tôi ôm con ngồi khóc. Tôi cùng thằng con trai lên sáu khuyên giải mãi, vợ tôi má»›i tạm nguôi. Thế là chúng tôi vá» Sà i Gòn. Do vá» trá»…, nên cÆ¡ quan tôi không còn nhà phân phối, chỉ cho ở tạm trong má»™t buồng hẹp. ChỠđợi, chạy vạy mãi không được, sẵn có chá»— tiá»n bán nhà ngoà i đó, chúng tôi mua phứt má»™t căn phố, tuy không khang trang lá»™ng lẫy gì, nhÆ°ng cÅ©ng khá. Vợ tôi lấy là m thÃch, vì dù sao cÅ©ng là nhà mình sở hữu. Ngặt ná»—i, được đằng nà y lại kẹt đằng khát.. Số tiá»n bán nhà ngoà i kia dồn vô mua nhà nà y coi nhÆ° trụm gói. Mấy năm sau, Ä‘á»i sống bắt đầu khó khăn. Năm 78, 79, gia đình tôi hết sức cá»±c khổ, thiếu hụt. Nà o nói ngay, cÅ©ng nhá» vợ tôi chắt bóp chi tiêu, nhÆ°á»ng nhịn đến cả từng miếng ăn cho chồng con, nên cÅ©ng tạm đủ ăn. Mấy năm cả nhà tôi không ai biết tá»›i bát phở. Váºy mà có lần, riêng tôi lại được ăn..
NgÆ°á»i Ä‘Ã n ông tên là Hai Hồ kể tá»›i đây chợt dừng lại, ngó lÆ¡ đâu đâu ra phÃa biển tối. Tôi có cảm giác ông không dám nhìn tôi. Giữa đêm, tiếng sóng của đại dÆ°Æ¡ng vẫn ầm à o bất táºn. Qua má»™t khung cá»a kÃnh rạn vỡ, tôi nhìn thấy những cánh chim đến lao vút ngang luồng sáng của ngá»n đèn biển. Trong khi chỠđợi, tôi bá» thêm và i gá»™c củi và o bếp. Mãi lâu sau ông Hai Hồ má»›i tiếp, giá»ng nghèn nghẹn, nhÆ° là ông phải rặn ra:
- Phải, trong cái năm khó khăn ấy, chỉ có tôi được ăn bát phở. Chuyện rất nhá», nhÆ°ng lại không nhá» má»™t chút nà o, đến táºn giá» nó luôn gây nhức nhối tâm can tôi. Chẳng là dạo đó, ngÆ°á»i tôi cÅ©ng hÆ¡i rạc Ä‘i. Má»—i buổi tối, tôi đèo vợ đạp xe ngang Ä‘Æ°á»ng Pasteur, chá»— có nhiá»u cá»a hà ng phở nổi tiếng. Thình lình tôi chép miệng bảo ngó thấy phở mà thèm. Vợ tôi ngồi sau không nói gì. Tôi đạp xe Ä‘i quá má»™t quãng, bá»—ng vợ tôi kêu dừng lại. Tôi há»i cái gì. Vợ tôi cÆ°á»i, lá»n lẻn móc túi Ä‘Æ°a tôi má»™t tá» năm chục, bảo: "Anh lại đó ăn phở Ä‘i, em đứng đây chá» anh!". Tôi nà i cô cùng và o ăn, nhÆ°ng cô bảo còn no. Váºy là tôi đã Ä‘i và o quán, ăn má»™t bát phở, trong khi cô ấy đứng dÆ°á»›i gốc me, vịn chiếc xe đạp chá» tôi..
Nghe Năm Hồ nói chuyện đó với vẻ đau khổ, tôi chen và o:
- Tôi nghÄ© chuyện nà y đâu đến ná»—i, vợ nhÆ°á»ng nhịn cho chồng là chuyện thÆ°á»ng tình..
- Vâng, nếu chỉ có váºy thôi thì nói là m gì. Äằng nà y.. đằng nà y sau đó tôi đã tồi tệ, hÆ° há»ng, đã phản. Kể lại hết thì dà i, sợ là m tốn thì giá» anh, tôi chỉ nói vắn tắt: sau và i năm khó khăn, bá»—ng nhiên tôi bắt đầu khá lên. Trong khi vợ tôi vẫn chỉ là má»™t cô giáo Ä‘i dạy vá»›i đồng lÆ°Æ¡ng Ãt á»i, thì tôi được thăng chức từ trưởng phòng lên phó giám đốc công ty. Tá»± nhiên thấy dá»… thở lần, do những nguồn thu nháºp ngoà i lÆ°Æ¡ng, không hiểu sao cứ đổ tá»›i cho mình. tôi loại bá» dần thuốc lá VÄ©nh Hảo, Äà Lạt, thÆ°á»ng xuyên hút Ba con Năm, phở phiếc thoải mái, tuần nà o hầu nhÆ° cÅ©ng có ăn nháºu tiệc tùng. Tôi tá»± nhủ: "Äá»i mình chịu cá»±c đã nhiá»u, tá»™i gì không hưởng, kệ cha, má»™t Ä‘á»i ta ba Ä‘á»i nó!". NhÆ°ng tôi lại không tá»± há»i: nó đây là ai? Nếu nó là nhân dân thì sao?. Kế đến, tôi được Ä‘iá»u vá» là m giám đốc má»™t xà nghiệp là m hà ng xuất khẩu, bấy giá» lại cà ng rá»™ng chân cẳng. Cái thói Ä‘á»i, há»… cà ng rá»™ng chân rá»™ng cẳng thì cà ng dá»… gặp tai há»a. Tại xà nghiệp nà y, mức thu nháºp ngoà i lÆ°Æ¡ng, nói thẳng ra là thu nháºp bất lÆ°Æ¡ng, còn tăng hÆ¡n trên công ty gấp bá»™i. Rồi tôi liên tục Ä‘i nÆ°á»›c ngoà i, lúc Ä‘i úc, lúc Ä‘i Singapore, Phiilipin, Äà i Loan. ở xà nghiệp, tôi có má»™t cô thÆ° ký, vá» thá»±c chất nhÆ° là má»™t trợ lý cho tôi. Cô nà y trạc trên ba mÆ°Æ¡i, đẹp cách sắc sảo, lại nói giá»i tiếng Anh. Thú tháºt, tôi già u lên là nhá» những chuyến xuất ngoại, ký kết những hợp đồng mua bán: bán thà nh phẩm mua máy móc, nguyên liệu. Vá» phần bán thì bán rẻ, vá» phần mua thì mua mắc, cái dáng mua thì không mua, cái đã cÅ© hoặc sắp há»ng thì lại mua. Nhà nÆ°á»›c mất, nhÆ°ng tụi tôi được, nhất là bá»n công ty nÆ°á»›c ngoà i được lợi lá»›n. Há» cho tụi tôi hưởng khoản tiá»n không há» có chứng từ ký nháºn. Tất cả Ä‘á»u do cô trợ lý đó gợi bà y, xếp đặt. Thoạt tiên tôi đâu có chịu nghe theo, nhÆ°ng rồi tôi phải chịu, vì vÆ°á»›ng phải cô ta, trong má»™t khách sạn ở Singapore. Bây giá» tôi có thể nói chắc vá»›i anh rằng tiá»n và tình bao giá» cÅ©ng Ä‘i đôi, và tình là thứ dây trói chặt không cho cục cá»±a. Cái mánh mung nầy đâu phải là má»›i, nhÆ°ng trong má»—i má»™t tình huống, nó lại diá»…n biến rất khác nhau, khiến cho ta rất khó cÅ©ng đã má»i má»c mình nhảy vô vòng tá»™i lá»—i, mà khi đó mình lại luôn có má»™t láºp luáºn ngụy biện để tá»± củng cố rằng đấy chẳng qua là chuyện vặt dại gì không chÆ¡i cho biết. Huống chi ở những chốn ấy khách sạn sang trá»ng nằm bên vịnh biển, sau má»™t bữa ăn tối thá»a thuê ngon là nh, mình cùng cô ta ngồi nÆ¡i ban công hóng mát. Rồi kế đến, má»i sá»± diá»…n ra không sao cưỡng nổi, cứ nhÆ° la mình phải Ä‘i vô hÆ°á»›ng đó chá»› không thể khác. Khi vá» nhà , tụi tôi kỹ hÆ¡n, gặp gỡ nhau hạn chế, lén lút. Dần dần, sẵn có nhiá»u tiá»n, cô ta bà n nên mua nhà . Má»™t căn phố không lá»›n, nhÆ°ng có đầy đủ tiện nghi, ấm cúng và khuất nẻo. Bắt đầu có những buổi trÆ°a tôi không vá» nhà ăn cÆ¡m vá»›i vợ con, viện cá»› ăn luôn tại xà nghiệp để là m luôn buổi đứng, nhÆ°ng kỳ thá»±c là tôi ghé lại căn phố ấy, hú hà vá»›i con thÆ¡ ký ấy. Giá» nghÄ© lại má»›i thấy trong cÆ¡n mê muá»™i, tôi không còn tÃnh tá»›i háºu quả. Tôi đã nói vá»›i anh, cái con đó kém tôi tá»›i hai chục tuổi, nhÆ°ng nó cÅ©ng đã trên ba mÆ°Æ¡i, chÃn muồi và điệu nghệ, vô song trong nghệ thuáºt yêu Ä‘Æ°Æ¡ng ân ái. Nó báo hại tôi từng bÆ°á»›c, lần lần tôi ở lại đêm vá»›i nó. Có trên má»™t năm, mà vợ tôi tháºt thà không biết, vì từ khi đổ đốn, tôi trở thà nh má»™t kẻ nói dối tà i tình. NhÆ°ng sá»± việc rồi cÅ©ng vỡ ra. Vợ tôi khóc lóc buồn giáºn, can ngăn. Thằngcon trai tôi năm ấy đã mÆ°á»i tám, nghe mẹ kể, nó gặp tôi vá»›i thái Ä‘á»™ rất căng, yêu cầu tôi phải chấm dứt. Riêng con gái còn nhá» không biết mấy, vẫn trìu mến bình thÆ°á»ng vá»›i tôi, bởi lâu nay vốn cÆ°ng nó. Từ khi biết rõ việc nà y, vợ tôi từ chối những xấp tiá»n tôi Ä‘Æ°a vá», trừ số lÆ°Æ¡ng. Phần tôi ngà y cà ng rấn sâu vá»›i con nhỠđó, tá»›i cái mức nhìn lại vợ mình thấy già , thấy xấu, và tin rằng nếu bứt khá»i cô ấy để sống vá»›i con nhá» kia thì tôi má»›i có được má»™t Ä‘á»i đáng sống, má»›i xứng vá»›i vị trà của ngÆ°á»i giám đốc, xe rÆ°á»›c xe Ä‘Æ°a. Ngà y ná», trong lúc cãi vả, tôi lợi dụng thá»i cÆ¡, nói ra ý đó. Vợ tôi lặng Ä‘i, nhÆ°ng không nói gì. Má»™t tháng sau, cô ấy nói vá»›i tôi rằng nếu tôi quyết định muốn nhÆ° thế thì cô ấy đồng ý. Bây giá» thì tôi lại hÆ¡i phân vân, vì dù sao nghÄ© cÅ©ng thÆ°Æ¡ng vợ thÆ°Æ¡ng con. Khổ ná»—i, tá»›i khi gặp lại con kia, thì ý muốn ly dị quay lại. Và sá»± thể đã diá»…n ra nhÆ° thế. Cái buổi ra tòa để là m thủ tục, tháºt là má»™t cú Ä‘Ãch đáng cho tôi. Và o lúc gần tám giá» sáng, tôi Ä‘i ô tô tá»›i đó bá»—ng nhác thấy vợ tôi Ä‘ang lủi thủi dắt xe đạp và o cổng. Thằng lái xe cho tôi bóp còi bin bin. Vợ tôi vá»™i lôi xe đạp nép ngÆ°á»i và o cánh cổng sắt. Chiếc xe đẹp đẽ của tôi chạy ngang ngÆ°á»i vợ bị tôi ruồng bá» bây giá» cố né sát hÆ¡n vì sợ bị quẹt. Chợt cô Ä‘Æ°a mắt nhìn và o xe, nháºn ra tôi. tôi phải giả bá»™ ngó thẳng tá»›i trÆ°á»›c là m nhÆ° không thấy. NhÆ°ng tôi đã thấy, tôi thấy má»™t ánh mắt vừa khốc liệt vừa Ä‘au Ä‘á»›n. Trong ánh mắt đó không chỉ chứa chất ná»—i căm uất vì mình bị phụ bạc mà còn lá»™ ra ná»—i kinh hoà ng trÆ°á»›c sá»± đổi thay từ con ngÆ°á»i cho tá»›i cái phÆ°Æ¡ng tiện Ä‘i lại cụ thể sá» sá» là chiếc Toyota trắng toát bóng lưởng của tôi và chiếc xe đạp cÅ© kỹ Ä‘em từ ngoà i Bắc vá» mà giỠđây cô ấy Ä‘ang rung run nÃu vịn.
Lúc ra tòa, lại xảy ra thêm mấy chuyện nữa. Riêng sá»± ăn mặc của tôi và vợ tôi cÅ©ng đã là má»™t tố cáo hùng hồn. Tôi thì quần gin áo pun ngoại. Vợ tôi trong cÆ¡n buồn khổ, vẫn chiếc áo ngà ngà xÆ°a cÅ©. Thay mặt tòa là má»™t nữ thẩm phán trạc tuổi vợ tôi, chỉ há»i vợ tôi có chịu ly dị không, chá»› không há»i tôi. Vợ tôi gáºt đầu, nÆ°á»›c mắt lÆ°ng tròng. Tá»›i mục phân chia tà i sản, tôi bảo cho hết cô ấy. Tôi là m vẻ cao thượng, nhÆ°ng tháºt ra đó là ná»—i Ä‘iếm nhục, vì có gì đâu đáng gá»i là cho. Riêng ngôi nhà , cÅ©ng chÃnh là của cô ấy. Vá» con cái và trợ cấp nuôi con, tất nhiên tòa buá»™c tôi phải gánh vác theo quy định. NhÆ°ng vợ tôi nói "Tá»± tôi sẽ nuôi con, và không để tách chia má»™t đứa nà o hết". Vợ tôi nói má»™t cách bình tÄ©nh, kiên quyết, và đó là câu nói duy nhất của cô ấy trong suốt buổi há»p. NgÆ°á»i nữ thẩm phán tá» vẻ cá»±c kỳ đắc ý. Bà ta nhìn tôi không chút giấu diếm sá»± khinh bỉ: "Anh kia nghe rõ chÆ°a? Anh có chấp nháºn nhÆ° váºy không?"
Bấy giá» tôi chỉ có nÆ°á»›c gáºt đầu, mong sao sá»›m xong, để bÆ°á»› ra khá»i cá»a. Kể tá»›i đây, ông Hai Hồ thở mạnh, nhÆ° thể ông vừa vượt qua truông ải.
Ly dị vợ chÆ°a tá»›i ná»a năm, ông kể tiếp, tôi bị phát giác tá»™i lạm quyá»n, tham ô và là m tổn thất tà i sản Nhà nÆ°á»›c, bị khai trừ khá»i Äảng, bị cách chức và đưa ra khá»i xà nghiệp. Con tình nhân xinh đẹp của tôi cÅ©ng tức thá»i biến mất, sau khi bán ôm ngôi nhà nó đứng tên. Nghe nói nó vượt biên.. May mà tôi không bị ở tù, chỉ phải cái trắng tay, sạch sẽ không còn thứ gì, kể cả gia đình, vợ con. Từ vị trà giám đốc má»™t xà nghiệp có cỡ, tôi bị đẩy xuống hà ng má»™t công dân hạng bét, tháºm chà còn tệ hÆ¡n má»™t công dân hạng bét.. Tôi không còn Ä‘Æ°á»ng để Ä‘i, không còn nÆ¡i để ở. Cùng quá, tôi mò tá»›i nhà má»™t thằng bạn cÅ© là Bảy Chức, phó giám đốc công ty bảo đảm hà ng hải, tức là cái chá»— quản lý những thứ nhÆ° phao tiêu, hải đăng. Nhá» Bảy Chức, nên tôi đã ra đây. HÆ¡n ba năm qua, tôi chôn mình giữa đảo vắng, tứ bá» sóng vá»— nà y. Cứ ná»a tháng má»›i có má»™t chuyến ca nô chở thá»±c phẩm ra.. NhÆ°ng anh đừng lo, lần nà y cáºn Tết, nay mai há» sẽ ra thôi. Chắc có Bảy Chức, vì Tết nà o y cÅ©ng ra thăm coi tôi chết chÆ°a..
Ông Hai Hồ nói thế, và cÆ°á»i
- Tôi còn hy vá»ng sẽ có thÆ° của con gái tôi nữa.. Phải, chỉ có nó viết cho tôi, chá»› mẹ và anh nó thì..
NgÆ°á»i Ä‘Ã n ông luống tuổi có má»™t thá»i Ä‘i mây vá» gió kia đã ngừng kể chuyện Ä‘á»i mình. Äêm cuối năm cà ng vá» khuya cà ng lạnh. Những cÆ¡n gió từ biển khÆ¡i liên tiếp thổi và o. Các khung cá»a kÃnh chợt nhÆ° rùng mình, rên rÄ©. Ông Hai Hồ ngồi xổm dáºy Ä‘Æ°a đôi bà n tay hÆ¡ trên bếp lá»a đã vạc, chỉ còn hÆ¡i Æ°ng á»ng dÆ°á»›i lá»›p tro.
Ngồi nán thêm má»™t lát, tôi lên giÆ°á»ng. Tôi nằm hoà i không ngủ được, cứ thao thức suy nghÄ© vá» chuyện ông Hai Hồ. Sá»± tha hóa kiểu ấy gần đây tháºt nhiá»u, mức Ä‘á»™ gia tăng đến phát chóng mặt và tÃnh chất còn nghiêm trá»ng gấp bá»™i phần, nhÆ°ng chuyện của Hai Hồ lại có những chi tiết rất nhá» mà lại gây nên nổi bất nhẫn rất lá»›n, nhÆ° chuyện vá» bát phở, chuyện chiếc xe đạp cÅ© của ngÆ°á»i vợ đáng thÆ°Æ¡ng. Riêng Hai Hồ, ông ta quả là ngÆ°á»i đáng tá»™i, còn việc ông ta trù tÃnh tá»± vùi chôn quãng Ä‘á»i còn lại của mình, tôi cho rằng Ä‘iá»u đó không đúng mà chắc gì sá»± việc lại diá»…n ra nhÆ° thế. Linh cảm của tôi do cuá»™c sống mách bảo rằng chuyện nà y có thể sẽ Ä‘i tá»›i má»™t kết cục khác.
Và điá»u đó đã xảy ra nhÆ° má»™t Ä‘iá»m ứng.
Hai hôm sau, và o lúc chúng tôi sắp ăn cÆ¡m trÆ°a thì ca nô tá»›i. Trên ca nô, ngoà i ngÆ°á»i lái và Bảy Chức, còn có má»™t cáºu thanh niên chừng hăm hai vá»›i má»™t đứa con gái Ä‘á»™ mÆ°á»i lăm trông hết sức dá»… thÆ°Æ¡ng: "Trá»i Æ¡i, hình nhÆ° hai đứa nhá» tôi! Ông Hai Hồ la lên, run run trao chiếc ống nhòm cho tôi. NhÆ° không còn tin ở mình, ông đứng sững bất Ä‘á»™ng. Trong khi ông bắt đầu nhảy qua các phiến đá dẫn xuống bãi, thì cô bé từ mÅ©i ca nô đã bÆ°á»›c xuống cát. Tôi nhìn nó, mÆ¡ hồ hình dung ra khuôn mặt ngÆ°á»i mẹ hẳn cÅ©ng hao hao nhÆ° thế, rồi nghÄ© rằng việc chị cho hai con mình ra đảo gặp cha chúng trong những ngà y giáp Tết là dấu hiệu cho thấy cÆ¡n giáºn dữ nÆ¡i chị đã lắng. Còn nhÆ° sau đó liệu có dẫn tá»›i má»™t cái gì nữa hay không, tháºt tôi chÆ°a thể biết.
1983
|
25-09-2008, 10:59 PM
|
|
Anh Khùng Trốn Viện
|
|
Tham gia: Aug 2008
Äến từ: hÆ° vô
Bà i gởi: 639
Thá»i gian online: 21 giá» 15 phút 21 giây
Thanks: 821
Thanked 262 Times in 71 Posts
|
|
Dòng sông trÆ°á»›c mặt - Anh Äức
Anh Äức
Dòng sông trước mặt
Sau má»™t đêm thức trắng và gần trá»n ngà y Ä‘i tuần tra những cánh rừng ở xung quanh khu nông trÆ°á»ng má»›i láºp, tiểu Ä‘á»™i chiến sÄ© cảnh giá»›i vừa cắt rừng trổ ra tá»›i Ä‘Æ°á»ng cái thì bóng chiá»u đã ngã. Trong hÆ¡i gió Tết đã hây hây lùa vá», các chiến sÄ© cảm thấy khà rừng mát lạnh. Anh đại úy Ä‘i cà nhắc ở phÃa sau giÆ¡ tay ra lệnh cho anh em dừng lại. MÆ°á»i má»™t ngÆ°á»i tạt và o má»™t cánh rừng ở cạnh Ä‘Æ°á»ng. Thế rồi y nhÆ° trong thá»i chiến, tiếng "hănggô" bắt đầu khua xổn xoảng. Những cái cây chả hai được cắm xuống bãi cá». Lúc mấy chiến sÄ© xuống suối vo gạo chÆ°a trở lên thì bếp lá»a đã nhóm xong. Ngá»n lá»a bùng cháy, nhảy nhót trá»ng giỡn trong ánh nắng rừng chiá»u. Con suối ở gần đấy vẳng tá»›i tiếng reo róc rách. Và i anh má»›i đến đã lẩn Ä‘i đâu mất. Lát sau, há» trở lại mang theo những chùm dâu rừng và ng tÆ°Æ¡i và những túm Ä‘á»t lá kim cang. Cả tiểu Ä‘á»™i ngồi quây quần lại vặt dâu ăn. Từng cặp "hănggô" xá» xâu được bắt lên cây chả hai. Lúc má»› dâu rừng hỠăn vừa hết là lúc những "hănggô" cÆ¡m vừa sôi cạn. Má»™t anh ngồi xổm trên bãi cá», dở há»™p thịt gà rán ra. Anh ta sắp chế biến món thịt gà rán thà nh món gà ragu, nghÄ©a là thêm nÆ°á»›c, muối, bá»™t ngá»t để tạo nên má»™t thứ nÆ°á»›c chấm vá»›i rau rừng.
Bữa cÆ¡m chỉ có thế mà năm "hănggô" cÆ¡m đầy cứ hết veo. HỠăn coi má»›i ngon là nh là m sao. Có lẽ là nhỠở cái giây phút sống lại những ngà y hà nh quân chiến đấu cÅ©. Và cÅ©ng có lẽ là nhỠở Ä‘á»t lá kim cang, thứ lá xÆ°a kia các anh vẫn gá»i là xà lách rừng hảo hạng ấy. Vả chăng đêm qua và gần trá»n ngà y hôm nay, hỠđã là m nhiệm vụ lùng sục cảnh giá»›i má»™t cách đầy đủ. Hòa bình rồi, các anh lên đây cả trung Ä‘oà n để mở nông trÆ°á»ng, và bao giá» cÅ©ng giữ vững ká»· luáºt cảnh giá»›i. Cứ má»—i tuần, các anh lại tổ chức má»™t chuyến tuần tra diện rá»™ng. Vá» phần anh đại úy, lẽ ra hôm nay anh không phải Ä‘i, nhÆ°ng vì muốn xem xét kỹ các cánh rừng quanh nông trÆ°á»ng nên anh cùng Ä‘i vá»›i anh em.
CÆ¡m nÆ°á»›c xong, tiểu Ä‘á»™i thu xếp lên Ä‘Æ°á»ng trở vá» nông trÆ°á»ng. NhÆ°ng khi há» vừa khoác súng lên vai thì từ xa bá»—ng vẳng tá»›i tiếng lá»™c cá»™c, lá»™c cá»™c. Lát sau, từ phÃa cá»a rừng nhô ra má»™t cặp bò và ng óng Ä‘ang kéo chiếc xe rÆ°á»›n tá»›i. Có tiếng roi vút nghe chanh chách, tiếng phụ nữ nói chuyện lảnh lót. Sau chiếc xe thứ nhất, lại hiện ra chiếc thứ hai. Cứ thế lần lượt hiện ra bốn chiếc tất cả. Con Ä‘Æ°á»ng rừng yên tÄ©nh vụt trở nên huyên náo, bởi tiếng bánh gá»— bịt sắt nghiến sá»i Ä‘Æ°á»ng, tiếng móng bò, tiếng xe va xốc, rá»n rÄ©. Các chiến sÄ© Ä‘á»u dừng lại. Coi bá»™ anh nà o cÅ©ng há»›n hở. Äã Ä‘Ã nh, anh đại úy vừa cho phép há» há»i Ä‘i nhá» xe, nhÆ°ng lẽ khác còn là vì mấy cô gái trên xe, vừa thoáng thấy há» từ xa, mắt các cô đã ánh lên cái vẻ tinh nghịch mà các cô vốn rất sẵn có. Các cô bấm chà nhau, giả bá»™ im, rồi bá»—ng cÆ°á»i rÅ© rượi, nghiêng ngả và o nhau nữa.
Äoà n xe bò bồng Ä‘em lại cho các chiến sÄ© má»™t ná»—i vui bất ngá». Tháºt váºy, ai đã từng dá»c xuôi chiến đấu qua các nẻo Ä‘Æ°á»ng rừng Äồng Nai, Sông Bé và hôm nay trong buổi yên bình vẫn còn lặn lá»™i ở chốn nà y thì Ä‘á»u biết rõ giá trị của những cuá»™c gặp gỡ nhÆ° thế. Có khi đó là má»™t tốp thanh niên nam nữ Ä‘i vác tranh vá» lợp nhà cho má»™t xã kinh tế má»›i. Có khi đó là má»™t tổ công tác địa chất hay lâm nghiệp. Hoặc cÅ©ng có khi là má»™t Ä‘á»™i tải hà ng bằng xe bò nhÆ° chuyến xe bò của các cô gái nà y.
Anh đại úy bÆ°á»›c sát đến bên chiếc xe thứ nhất, há»i há» vỠđâu. Má»™t cô gái trên xe sốt sắng đáp:
- Tụi em vỠtới sông đây. Còn mấy anh?
- Tụi tôi hình như cũng đi tới bỠsông...
Cô gái trỠmôi một cách dễ thương:
- Hình nhÆ°... Há»i thiệt mà mấy anh cứ nói lấp lá»ng. Có vá» nông trÆ°á»ng thì lên mau, tụi em chở Ä‘i!
Cái tiếng "Ä‘i" sau cùng, cô nói giá»ng kéo dà i đến là nghịch. Rồi cô còn ra bá»™ sợ hãi, hạ thấp giá»ng nói vá»›i anh đại úy:
- Vá»›i lại tụi em cÅ©ng sợ cá»p lắm!
- Có tụi tôi, yên chà là không Ä‘á»i nà o tụi tôi ngồi ngó cá»p tha mấy cô đâu!
Anh đại úy nhoẻn cÆ°á»i nói. Và anh bảo thêm:
- Nè, tụi tôi có cả thảy mÆ°á»i má»™t "chÆ°" đó nghen!
- Nhiá»u hÆ¡n, tụi em cÅ©ng không dám từ chối. Bất quá mình ngồi khÃt lại má»™t chút. Xin miá»…n mấy anh ngồi cho có ý, không khéo đạp gẫy hết má»™ng dừa thì tụi em mắc Ä‘á»n. Dừa má»™ng chở lên là m giống cho nông trÆ°á»ng của mấy anh đó. Mấy anh có mÆ°á»i má»™t ngÆ°á»i phải không? Váºy phân Ä‘á»u ra, xe trÆ°á»›c má»—i xe ba anh, còn xe sau hai anh. NhÆ°ng anh nà o Ä‘i chung xe vá»›i em là em giao trÆ°á»›c má»™t Ä‘iá»u à ...
- Äiá»u gì? Các anh chiến sÄ© nhao nhao há»i.
- Äi vá»›i tụi em thì tụi em cấm mấy anh ngủ. Không thể để ngÆ°á»i ta đánh xe còn mình lại lăn ra ngáy khò khò. Mấy anh phải nói chuyện hoà i má»›i được!
- Tưởng vụ gì chớ vụ đó dễ ợt!
Cả tiểu Ä‘á»™i Ä‘á»u cÆ°á»i rá»™ lên mà chấp nháºn ngay cái Ä‘iá»u kiện ấy.
Thế là các cô gái trên xe bắt đầu đón lấy ba lô, súng của các anh đưa lên.
Anh đại úy cùng anh chiến sÄ© còn lại đứng đợi chiếc xe sau Ä‘i tá»›i. Anh đại úy trong đêm Ä‘i sục rừng vừa rồi không may bị má»™t sợi dây "chìu" cứa vô nhượng chân, tuy không nặng lắm, nhÆ°ng vì gống dây chìu cứa và o da thịt thì gây rát bá»ng rất khó chịu, khiến ngà y hôm nay anh Ä‘i theo anh em cÅ©ng có phần hÆ¡i vất vả. Bởi váºy anh bÆ°á»›c tá»›i bên chiếc xe bò cuối cùng vá»›i cái dáng Ä‘i hÆ¡i cà nhắc. Cô gái trên xe há»i, giá»ng nhá» nhẹ:
- Anh bị xốc cây à ?
- Không, tôi bị dây "chìu" nó suốt!
Cô gái liá»n vá»™i và ng Ä‘Æ°a tay kéo anh lên xe.
Chiếc xe nà y chỉ có cô gái đó, vá»›i má»™t chị tuổi đã trạc ba mÆ°Æ¡i, coi có vẻ là ngÆ°á»i phụ trách Ä‘oà n xe. Chị ta có khổ ngÆ°á»i hÆ¡i to máºp, tiếng nói oang oang khác hẳn vá»›i cô gái. Ngồi đánh xe phÃa trÆ°á»›c, chị ra rả há»i thăm Ä‘iá»u nà y chuyện ná», giữa tiếng bò thở phì phò, tiếng nhịp xe kêu cót két, tiếng cà nh roi tre liên tiếp vút Ä‘en đét xuống mông bò. Anh đại úy há»i:
- Dạ, xin lỗi, chị thứ mấy?
- Tôi thứ ba, anh!
Rồi chị trỠcô gái:
- Còn cô em đây thì thứ tÆ°, tôi xin trân trá»ng giá»›i thiệu...
- Chị Ba!
Cô gái kêu lên như đe, ngăn không cho chị nói tới. Nhưng chị vẫn nói:
- Cô em đây thì không phải là ngÆ°á»i ở Ä‘á»™i xã chúng tôi đâu. Cô ta cÅ©ng là khách Ä‘i nhá» nhÆ° mấy anh thôi. Cô ấy là y sÄ© má»›i được Ä‘iá»u vá» khu kinh tế má»›i S.B ở cạnh nông trÆ°á»ng mấy anh đó!
- Váºy sao? Váºy thì hay quá, tụi tôi xin nhiệt liệt hoan nghinh.
Äoạn anh đại úy tá»± giá»›i thiệu cho cả anh và anh chiến sÄ©.
- Tôi thì, thứ bảy, còn anh bạn trẻ tôi đây thứ chÃn. Thiệt là phần số tụi tôi thÆ°á»ng gặp may. Nếu không gặp xe mấy chị, chắc tụi tôi phải lá»™i tá»›i khuya má»›i vá» tá»›i. Nhứt là tôi, cái chân...
Cô gái vội nhổm tới:
- Äâu, Ä‘Æ°a em coi coi!
Anh đại úy bất đắc dÄ© Ä‘Ã nh duá»—i chân phải ra. Cô gái nhìn thấy má»™t vệt Ä‘en sáºm hÆ¡i rỉ rỉ máu ở trên gót chân anh. Cô nói:
- Chá»— đó không sao, nhÆ°ng cÅ©ng có thể bị nhiá»…m trùng. Äể em bôi má»™t chút "pommát pinixilin" rồi băng lại.
Cô gái vừa nói vừa nhắc cái túi nhá» bên cạnh, lục lá»i lấy ra má»™t lá» cồn và bông băng. Cô Ä‘á» nghị vá»›i chị Ba cho xe dừng lại má»™t chút. Chiếc xe dừng lại ở giữa Ä‘Æ°á»ng. Cô gái kẹo bông thấm rượu cồn, xát và o vết thÆ°Æ¡ng nÆ¡i chân anh đại úy. Vừa xát, cô vừa Ä‘Æ°a mắt liếc nhìn anh, sợ anh Ä‘au. NhÆ°ng phải nói là lúc đó dẫu có rát mấy, anh đại úy chắc chắn sẽ không kêu lên má»™t tiếng.
Cô gái bôi thuốc và lại băng cho anh. Quấn xong lượt băng chót, cô day ra trước nói:
- Thôi, cho bò đi đi chị Ba!
Chị Ba giÆ¡ roi lên vút cái "trót" và o khoảng không. Chiếc xe lại cót két lăn bánh rấn tá»›i. Những chiếc xe phÃa trÆ°á»›c vượt há» chẳng bao xa. Äoà n xe Ä‘i, để lại trên Ä‘Æ°á»ng những vầng bụi Ä‘á». Cánh lá rừng hai bên Ä‘Æ°á»ng trút bá» dần những tia nắng chiá»u hôm. tiếng suối cÅ©ng xa Ä‘i, chỉ còn nghe mÆ¡ hồ nhÆ° tiếng ve ngân.
Sau khi được cô gái băng chân cho, anh đại úy dá»±a lÆ°ng và o thà nh xe, lim dim đôi mắt. Anh chiến sÄ© ngồi bên cÆ°á»i bảo:
- Ngủ sao anh Bảy? Các cô ấy có cho mình ngủ đâu mà ...
Cô gái ngăn:
- Äừng anh, để cho ảnh ngủ!
Rồi cô nhìn anh chiến sÄ©, há»i:
- Anh nói các cô nà o không cho mấy anh ngủ?
- Mấy cô ở xe trÆ°á»›c chá»› ai. Mấy cô đó muốn tụi tôi thức nói chuyện cho vui chặng Ä‘Æ°á»ng dà i.
- à , ra là váºy đó... NhÆ°ng thôi, riêng anh Bảy thì cứ để cho ảnh ngủ!
Xe sắp ra đến trảng trống. Thình lình anh đại úy chợt mở mắt. Vá»›i nét mặt tỉnh tuồng, anh cÆ°á»i:
- Tự nảy giỠtôi có ngủ đâu!
... ÄÆ°á»ng Ä‘i rá»™ng hÆ¡n, thoải mái hÆ¡n. Äã thoáng thấy cái cá»a rừng sáng sủa, và từng mảng trá»i lam sẫm hiện ra sau những vòm lá giao cà nh. Äoà n xe cứ từng chiếc má»™t, lần lượt ra khá»i rừng. Äôi bò dÆ°á»ng nhÆ° cÅ©ng vui mừng khấp khởi vì sắp được ra chá»— thoáng, chúng lôi chiếc xe xồng xá»™c chạy tá»›i. Con Ä‘Æ°á»ng rừng sâu hun hút ở lại phÃa sau. NhÆ°ng tiếp nối vá»›i con Ä‘Æ°á»ng thầm kÃn ấy đã có má»™t lối mòn Ä‘á» sẫm, ngoằn ngoèo vắt mình qua những dãy đồi thoai thoải. Chiá»u đã xuống hẳn, ở nÆ¡i bình nguyên Nam Bá»™ tiếp giáp vá»›i cao nguyên Trung Bá»™ của đất nÆ°á»›c, ở nÆ¡i buổi chiá»u bao giá» cÅ©ng cứ mang mang, cao rá»™ng. Bên Ä‘Æ°á»ng rải rác những ngôi má»™ ngÆ°á»i Xê Tiêng, ngôi má»™ nà o cÅ©ng có bêu má»™t chiếc đầu trâu vểnh hoắt đôi sừng và chất lổn nhổm nhiá»u chiếc ché nung mà u thổ chu bị lá»t thủng cả đáy. Rồi thì chẳng có gì nữa, ngoà i các bụi sim tÃm rợp, bầu trá»i cÅ©ng Ä‘ang tÃm, in hình những chiếc xe bò Ä‘i chênh vênh trên triá»n dốc.
Vẻ mặt anh đại úy bấy giá» bá»—ng trở nên tÆ° lá»±, bâng khuâng. Anh hÆ¡i nhổm dáºy, Ä‘Æ°a mắt nhìn khoảng trá»i trống trải. Lát sau, anh lại ngồi xuống, nói vá»›i tất cả má»i ngÆ°á»i:
- Yên giặc rồi, không biết các anh chị thì sao, chớ riêng tôi lúc nà o còn đi qua các đồi trảng như vầy là lòng tôi vẫn cứ còn áy náy...
Äang nói, anh dừng lại, Ä‘Æ°a tay trá» bao quát khung cảnh đồi trảng, giá»ng trở nên âm thầm:
- Nhiá»u đồng chÃ, đồng Ä‘á»™i của tôi đã nằm lại mãi mãi ở chốn nà y trong những năm đánh Mỹ. ChÃnh tay tôi đã chôn cất nhiá»u ngÆ°á»i. NhÆ°ng chẳng thà nhÆ° váºy thì cÅ©ng là rõ rà ng ra. Khổ ná»—i, có má»™t ngÆ°á»i, cho tá»›i hôm nay, tôi vẫn chÆ°a rõ còn sống hay đã chết. NgÆ°á»i đó không phải là má»™t ngÆ°á»i lÃnh chiến đấu, mà là má»™t Ä‘á»™i viên thanh niên xung phong, má»™t cô gái tải thÆ°Æ¡ng. Thú tháºt rằng chÃnh tôi, tôi cÅ©ng không biết mặt cô gái ấy...
Câu chuyện của anh đại úy má»›i thoạt nghe chÆ°a chi đã ra chiá»u bà ẩn. Chị Ba đánh xe ngạc nhiên quay lại:
- ủa, anh nói sao nghe lạ quá. Một cô gái anh không rõ mặt mũi là m sao?
- Phải - Anh đại úy gáºt đầu: - Tôi hoà n toà n không biết mặt cô ấy. Là vì đêm đó trá»i tối nhÆ° má»±c, kịp đến khi trá»i sáng rõ thì cô ấy không còn nữa... Số là tôi bị thÆ°Æ¡ng trong má»™t tráºn đánh tăng trên lá»™ 13. Vết thÆ°Æ¡ng của tôi kể cÅ©ng khá nặng. Thà nh ra giữa lúc tráºn đánh tăng chÆ°a kết thúc thì tôi đã bị Ä‘Æ°a ra phÃa sau cùng má»™t số anh em bị thÆ°Æ¡ng khác. Các cô thanh niên xung phong thay phiên võng tôi. Lúc đầu đêm thì tôi còn tỉnh, tá»›i sáng vá» gần tá»›i quân y viện thì tôi bị hôn mê. Và o giữa cái lúc tôi mê Ä‘i đó, các cô Ä‘ang khiêng tụi tôi băng qua má»™t trảng rừng. Khi ra đến giữa trảng thì thình lình bị trá»±c thăng Mỹ đổ quân đón đánh. Chuyện nà y vá» sau tôi nghe kể lại, chá»› giữa lúc đó tôi có hay biết trá»i đất gì đâu. Nói chung các cô ở toán trÆ°á»›c Ä‘á»u võng anh em chạy kịp vô rừng, riêng hai cô võng tôi vì Ä‘i ở sau cùng nên lâm và o má»™t tình huống hết sức hiểm nghèo, coi nhÆ° cầm chắc bị tụi Mỹ bắt sống hoặc hy sinh. NhÆ°ng hai cô nà y rất mÆ°u trà và gan dạ. Nếu cả hai cô Ä‘á»u võng tôi chạy vô tá»›i mé rừng thì má»™t là chạy, không kịp, hai là sẽ bị chúng bắn chết hết. Cho nên giữa lúc trá»±c thăng đã rà thấp, và tụi Mỹ đã đứng há»m sẵn bên cá»a hông máy bay chuẩn bị nhảy xuống, má»™t cô bảo cô kia cứ võng tôi chạy còn cô láºp tức giÆ°Æ¡ng AK nổ súng chiến đấu. Rốt cuá»™c chúng tôi thoát nhÆ°ng cô gái nổ súng cầm chân địch thì không biết số pháºn sống chết ra sao. Tá»›i bây giá» tôi cÅ©ng không rõ. Äã bảy năm trôi qua. Hồi đó là gần tá»›i mùa xuân Máºu Thân...
- Bộ sau đó đơn vị mấy anh không có trở lại kiếm cô ta sao?
Chị Ba ngoảnh lại há»i.
Anh đại úy đáp:
- Sao lại không, nhÆ°ng kiếm không gặp. Không còn có gì ở trên trảng cá, ngoà i những dấu máu và bông băng vÆ°Æ¡ng vãi... Lại thêm má»™t trở ngại, là sau tráºn ấy tôi và o nằm quân y, còn Ä‘Æ¡n vị tôi được lệnh hà nh quân cấp tốc vá» mặt tráºn Sà i Gòn. Äá»™i nữ thanh niên xung phong nghe đâu cÅ©ng đổi vá» là m công tác chuyển váºn vÅ© khà cho đồng bằng sông Cá»u Long. Tá»›i khi là nh vết thÆ°Æ¡ng, tôi bám vá» Ä‘Æ¡n vị, có há»i thăm sá»± thể cô gái ra sao thì anh em há» cÅ©ng chỉ biết nhÆ° tôi. Thà nh ra từ đó tá»›i nay, tôi chỉ nghÄ© đến má»™t trong hai lẽ, hoặc cô ấy bị Mỹ bắt sống, hoặc cô ấy đã chết. NhÆ°ng nếu cô ấy đã chết, thì tại sao không tìm thấy xác ở trên trảng. Chẳng lẽ tụi Mỹ nó lại chở cả xác của cô ấy Ä‘i hay sao?... Äó, chuyện là nhÆ° váºy đó. Má»™t cô gái, tôi chÆ°a há» quen biết, đã cứu tôi và mất tÃch... Các anh chị coi, tôi không áy náy khổ tâm sao được. Cho nên, há»… cứ má»—i lần Ä‘i ngang qua trảng trống là lòng tôi cứ dấy lên má»™t niá»m trắc ẩn... Tôi cứ nghÄ© hoà i vá» cuá»™c chiến đấu, thấy thắng lợi hôm nay, sở dÄ© có được là nhỠở biết bao ngÆ°á»i, biết bao hà nh Ä‘á»™ng có tên và không tên, mà những con ngÆ°á»i cùng hà nh Ä‘á»™ng không tên thì lại nhiá»u, quá nhiá»u...
Anh đại úy ngừng lại. Chiếc xe vẫn Ä‘i tá»›i, lắc lÆ°. Hoà ng hôn trên trảng Ä‘ang Ä‘á» rá»±c biến dần sang sắc tÃm. Äêm Ä‘ang xuống. Trên xe không ai nói vá»›i ai má»™t câu nà o. Tất cả Ä‘á»u im lặng, nhÆ°ng tất cả Ä‘á»u nghÄ© tá»›i má»™t cái gì tuy há» không cầm nắm được mà lại quý giá vô cùng. Và ai cÅ©ng chá»›m dáºy trong lòng bao ká»· niệm cùng bao ná»—i nhá»›.
- à tôi quên. Anh đại úy bá»—ng tiếp lá»i: - Tôi quên nói tuy đã Ä‘uối sức và đêm rất tối, nhÆ°ng tôi còn nháºn ra được má»™t Ä‘iá»u là cô gái ấy còn rất trẻ, có lẽ chừng mÆ°á»i bảy tuổi. Tôi nằm trên võng, nghe tiếng nói cÆ°á»i của cô thiệt hồn nhiên thÆ¡ trẻ. Tôi tin chắc rằng đó là má»™t cô gái có khuôn mặt nếu không đẹp thì cÅ©ng nhứt định là rất dá»… thÆ°Æ¡ng... Tiếc quá, tôi chỉ tiếc không nhìn rõ mặt cô ta...
- Nếu lúc đó anh nhìn rõ mặt cô ta, rồi bất ngá» bây giá» gặp lại, liệu anh có nháºn đúng cô ta hay không? - Cô y sÄ© tá»± nãy giá» ngồi im, Ä‘á»™t nhiên cất giá»ng trong trẻo há»i.
- Có thể lắm chá»›, tôi nhá»› ngÆ°á»i rất dai!
Cô y sÄ© lại im lặng. Hình nhÆ° cô định há»i thêm má»™t câu gì đó, nhÆ°ng cô lưỡng lá»± suy tÃnh rồi thôi không há»i nữa. Mãi má»™t lúc sau, khi chiếc xe ra tá»›i giữa trảng cá», cô ta bá»—ng cứ luôn rục rịch day trở đổi tÆ° thế ngồi, cÆ¡ chừng nhÆ° chá»— ngồi không được thoải mái. Thế rồi cô trở nên quả quyết:
- Xin phép anh... Cho em há»i Ä‘iá»u nà y, anh nói anh bị thÆ°Æ¡ng tráºn đánh tăng, váºy có phải... có phải là tráºn đánh tăng trên lá»™ 13 quãng Xa Cát không?
- Äúng rồi, đúng là tôi bị trong tráºn đó, năm 1967...
Anh đại úy đáp. Và hÆ¡i ngạc nhiên, anh há»i lại cô y sÄ©:
- ủa cô cÅ©ng biết tráºn đó nữa sao?
Cô y sÄ© không đáp, lại há»i tiếp má»™t câu khác, giá»ng vẫn nhá» nhẻ:
- Váºy chá»› anh Bảy bị thÆ°Æ¡ng ở đâu? Có phải... anh bị bom bi nÆ¡i bụng không?
- Phải rồi, tôi bị bốn vết bom bi ở bụng. Tụi tôi chặn tăng lại bằng Ä.K và B40, rồi xung phong lên đánh bằng thủ pháo. Những chiếc xe tăng địch còn lại đã khôn ngoan đóng tháp xe lại rồi gá»i phản lá»±c tá»›i liệng bom bi... ủa, mà sao cô lại biết?
Cô y sÄ© cÆ°á»i trong bóng đêm vừa đổ xuống, và cô chăm chú nhìn anh. Trong khi anh đại úy bá»—ng nhiên cÅ©ng chú mục nhìn kỹ cô gái. Tiếc thay, bây giá» cả hai ngÆ°á»i Ä‘á»u không thể nhìn nhau tá» rõ. Bởi đêm đã xuống, dịu dà ng xóa nhòa tất cả từ đồi trảng tá»›i những cánh rừng xa. Äêm tối cÅ©ng không chừa lại má»™t ai trên xe. Trừ con Ä‘Æ°á»ng lá» má» và má»™t cánh rừng má»›i nữa hiện ra phÃa trÆ°á»›c. Äoà n xe lại bắt đầu rá»i trảng cá», Ä‘i và o cá»a rừng. Mấy chiếc xe trÆ°á»›c đã lên đèn. Chị Ba cÅ©ng dừng xe, thắp cây đèn chai, treo bên cạnh chá»— chị ngồi. Những cây đèn chai soi rá»i con Ä‘Æ°á»ng, cháºp chá»n hắt lên rừng câyở hai bên, vầng ánh sáng và ng mù. Chẳng còn thấy hình dạng chiếc xe nà o nữa. Chỉ thấy ánh đèn xe chao Ä‘á»™ng, Ä‘i tá»›i. Còn có mấy cánh rừng nữa là đã đến sông. Äồi trảng, vá»›i cái lối mòn vòng vèo, vá»›i những ngôi má»™ lâu năm của ngÆ°á»i Xê Tiêng, Ä‘á»u đã ở lại phÃa sau. Duy có câu chuyện của anh đại úy vừa kể là vẫn còn, vẫn Ä‘eo đẳng theo xe. Vá»›i bấy nhiêu tình tiết ngắn ngủi, cá»™ng thêm mấy câu há»i bất ngá» của cô gái, váºy mà ai ở trên xe cÅ©ng đâm ra bối rối, pháºp phồng. Hẳn chỉ có má»™t ngÆ°á»i Ãt bối rối hÆ¡n cả, đó là cô gái. NhÆ°ng nãy giá» cô nÃn lặng, không thốt thêm má»™t lá»i nà o. Không khà ở trên xe hồ nhÆ° bị nén Ä‘á»ng lại. Äến ná»—i chị Ba hết chịu được, ghìm bò cho chiếc xe Ä‘i cháºm lại. Chị quay ra phÃa sau nhìn chằm chằm và o cô y sÄ©.
Lâu sau cô y sĩ run run nói:
- Em nghĩ cô gái ấy chắc không chết mà cũng không bị bắt...
- Coi, sao lại "em nghĩ"? Có thế nà o thì phải ra thế đó chớ sao lại nghĩ với ngợi, kỳ cục hôn?
Chị Ba lại nóng nảy kêu lên. Cô y sÄ© không nén được cÆ°á»i. Cô bảo:
- Là vì em... em không biết có chắc không... Thì để từ từ em kể cho các anh chị nghe...
- Có kể thì kể lẹ lên. Sắp tới chỗ em phải ghé xuống rồi!
Chị Ba lại giục.
Cô y sÄ© liá»n nói:
- Äúng là trong tráºn đánh tăng trên lá»™ 13 ở quãng Xa Cát cuối năm 67, em vá»›i má»™t chị thanh niên xung phong tên là chị Lụa có võng má»™t anh trung Ä‘á»™i trưởng bị thÆ°Æ¡ng vì bom bi nÆ¡i bụng. Tụi em nháºn ảnh từ trạm phẫu thuáºt tiá»n phÆ°Æ¡ng, võng ảnh suốt đêm đó, tá»›i sáng ngà y khi khiêng qua trảng Bà u Cá thì bị trá»±c thăng nhảy dù chặn đánh...
- Thôi rồi, váºy thì đúng quá rồi!
Anh chiến sĩ ngồi bên anh đại úy vụt kêu lên.
- Phải, cái Ä‘oạn đó thì không có chi khác vá»›i những Ä‘iá»u anh Bảy vừa kể em miá»…n nói lại, chỉ nói Ä‘oạn sau... Là khi trá»±c thăng sắp đổ quân, em hạ má»™t đầu võng, thét kêu chị Lụa má»™t mình cõng anh trung Ä‘á»™i trưởng chạy vô mé rừng. Còn em giÆ°Æ¡ng AK bắn xối xả và o đám Mỹ vừa sá»a soạn nhảy xuống. Chiếc trá»±c thăng hoảng sợ bốc lên. Em bắn thêm má»™t loạt nữa rồi chạy. Em không chạy vô rừng mà chạy ra má»™t bà u nÆ°á»›c lấp xấp ở giữa trảng. Cái bà u đó khá rá»™ng, má»c đầy lau sáºy. Äến chừng tụi Mỹ đổ xuống, chúng bắn tùm lum nhÆ°ng không dám nhảy xuống bà u. Em trầm mình chém vè ở trá»ng, thấy có và i thằng Mỹ má»›i lá»™i xồn xá»™n đã bị đỉa Ä‘eo, la ré chạy vá»™i trở lên. Phần em bị nó bắn trúng má»™t viên AR15 bên bả vai, may mà không trúng xÆ°Æ¡ng, nhÆ°ng máu chảy ra Ä‘á» nÆ°á»›c. Tá»›i lúc tụi nó kiếm em không ra rồi rút Ä‘i, em cÅ©ng ngất xỉu, vì quá mệt mà mất nhiá»u máu... Hồi lâu, khi em tỉnh dáºy thì nắng đã lên cao. Em chợt nghe xe xa trên trảng có tiếng hú gá»i tên em. Em mừng quá ráng hú trả lá»i nhÆ°ng hú hoà i mà mấy chị đó không nghe. Tại vì em Ä‘uối quá. Bá»—ng sá»±c nhá»› khẩu AK ghìm trong tay vẫn còn đạn, em liá»n nổ súng. Nhá» váºy mà các chị má»›i tá»›i Ä‘em em vá»... Nằm bệnh viện và i tháng em trở lại Ä‘á»™i thanh niên xung phong, nhÆ°ng bên vai trái em yếu lắm, không thể là m nhiệm vụ tải thÆ°Æ¡ng được nữa. Ban chỉ huy Ä‘á»™i má»›i cho em Ä‘i há»c lá»›p y tá. Công tác được ba năm, em lại há»c lá»›p y sÄ©... Và bây giá» em lên đây. Gia đình ba má em cÅ©ng đã lên ở trên nà y gần được ná»a năm rồi... Hồi nãy nghe anh Bảy kể chuyện, em đã hÆ¡i nghi nghi, nhÆ°ng em chÆ°a dám nói, chỉ sợ mình nháºn lầm. Là vì em nghÄ© hồi đánh Mỹ vừa qua, có khi tại má»™t nÆ¡i xảy ra rất nhiá»u tráºn đánh. ở con lá»™ 13 thì cÅ©ng đã xảy ra cả chục tráºn... Thà nh thá» em má»›i há»i nhóng thá» coi sao.
Chị Ba cất ngang:
- Còn coi sao nữa? Äã rõ nhÆ° ban ngà y rồi, còn coi coi cái gì. Trá»i đất, không dè đêm nay Ä‘i chở chuyến dừa má»™ng, tôi gặp chuyện hên thiệt là hên ta. Không phải nói, chá»› tôi mà nhÆ° anh Bảy là tôi phải ăn mừng. Bá»—ng dÆ°ng tầm ra được ân nhân, phải tÃnh sao coi cho được đó nghen!
Anh đại úy giỠđâm ra lúng túng. Coi bá»™ anh không được tá»± nhiên thong thả nhÆ° lúc đầu. Sá»± tháºt anh hãy còn sững sá», mặc dù anh còn tÃnh há»i thêm cho cặn kẽ nhÆ°ng rồi cÅ©ng ấp úng không há»i được. Lát sau thì đã muá»™n. Bởi vì ánh đèn nhà của khu là ng má»›i đã lố nhố hiện ra trÆ°á»›c mặt. Chị Ba nói:
- Thôi em Tư chuẩn bị đồ đạc nghe, tới rồi!
Äoạn chỉ ngoảnh đầu lại, giả bá»™ nói nhá» chỉ cho anh đại úy nghe, nhÆ°ng kỳ thá»±c là cả cô y sÄ© cÅ©ng đủ nghe:
- Tôi biết là m sao được... Không lẽ bây giá» tôi nán Ä‘áºu xe lại thì mấy chiếc xe trÆ°á»›c nó Ä‘i tuốt luốt hết. Äà nh váºy thôi... ối, mà lo chi anh Bảy Æ¡i, từ chá»— nông trÆ°á»ng của mấy anh Ä‘i xuống đây có xa xôi gì. Mai, mốt hoặc bữa kia bữa kìa anh Bảy lá»±a bữa nà o xuống thăm cô TÆ° mà chẳng được!
Cô y sÄ© cảm thấy mặt nóng bừng lên. Anh đại úy cÅ©ng Ä‘iếng ngÆ°á»i. Riêng anh chiến sÄ© ngồi bên thì báºt lên tiếng cÆ°á»i nho nhá».
DÆ°á»ng nhÆ° chiếc xe được chị Ba khiển cho Ä‘i cháºm hẳn... Con Ä‘Æ°á»ng dẫn ra sông Ãt sá»i đá hÆ¡n. Bánh xe nghiến trên cát sà o sạo. Những đốm đèn của các xe trÆ°á»›c lần lượt tắt mất. Trăng đã lên. Dòng sông chợt hiện ra sau vòm lá, êm ả trôi xuôi và lấp loáng ánh trăng. Gió thổi qua mặt sông nhấp nhô vẩy bạc, lùa qua rừng, sà và o lòng má»i ngÆ°á»i. Là n gió từ sông Ä‘em đến cho má»i ngÆ°á»i trên xe cái hÆ°Æ¡ng vị ngất ngây của má»™t mùa xuân Ä‘ang vá» tá»›i.
1976
|
25-09-2008, 11:00 PM
|
|
Anh Khùng Trốn Viện
|
|
Tham gia: Aug 2008
Äến từ: hÆ° vô
Bà i gởi: 639
Thá»i gian online: 21 giá» 15 phút 21 giây
Thanks: 821
Thanked 262 Times in 71 Posts
|
|
Äứa con - Anh Äức
Anh Äức
Äứa con
Trong đêm khuya bấy giá» chỉ còn có hai vợ chồng chú Ba. Chú Ba tuổi đã ngót bốn mÆ°Æ¡i. còn thÃm Ba chừng nhÆ° kém hÆ¡n và i tuổi. Chú Ba ngồi dá»±a cá»™t, chân duá»—i thẳng lên chiếu trải dÆ°á»›i đất. Hai vợ chồng ngồi nhÆ° váºy rất lâu, không ai nói câu nà o. Chợt chú Ba đấm tay xuống chiếu:
- Thôi đi, tôi đã quyết rồi!
ThÃm Ba cÅ©ng chẳng nói gì. Song nÆ°á»›c mắt bá»—ng trà o ra khóe mắt thÃm. Khuôn mặt ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà trông tháºt đáng thÆ°Æ¡ng. Äêm đã khuya. Chốc chốc lại có tiếng nổ "Ä‘oà ng" ngoà i vá»ng gác. ở ấp chiến lược, súng nổ mãi thà nh quen tai, nên hai vợ chồng hình nhÆ° không lÆ°u ý gì cho lắm. Khi không có cái tiếng súng bắn vu vÆ¡ nữa và khi cả hai vợ chồng Ä‘á»u im lặng thì gian nhà chỉ còn có tiếng ngáy Ä‘á»u Ä‘á»u của cáºu con trai mÆ°á»i bảy tuổi Ä‘ang ngủ trên vạt. Bá»—ng chú Ba co chân lại, vÆ°Æ¡n vai đứng lên, Ä‘i ra bá»™ ván trÆ°á»›c. ThÃm Ba vá»™i đứng dáºy bÆ°á»›c theo, thì thà o:
- Váºy mình định chừng nà o cho con nó Ä‘i?
- ChÆ°a biết. NhÆ°ng cÅ©ng không lâu đâu. Äể tôi gặp lÃnh TÆ° bà n coi đã. Há»… đêm nà o lÃnh TÆ° gác là cho nó Ä‘i!
- Trá»i... - ThÃm B buá»™t kêu lên.
- Trá»i vá»›i đất gì. Äà n bà thiệt mau nÆ°á»›c mắt quá. Tôi há»i mình, váºy chá»› để thằng Trung ở đây cho tụi nó bắt lÃnh, mình má»›i vui sao?
ThÃm Ba đứng sững, nÆ°á»›c mắt trà o ra vuốt Æ°á»›t tay. ThÃm biết tÃnh chồng, há»… đã định là m chuyện gì thì khó mà can được. Gần ná»a tháng nay, chồng thÃm có Ä‘em chuyện đứa con trai ra bà n vá»›i thÃm, bảo là không thể để thằng Trung ở giữa cái ấp chiến lược nà y được nữa. Rồi chồng thÃm lại bảo rằng sẽ thu xếp cho con nó Ä‘i. ThÃm há»i cho con nó Ä‘i đâu thì chú Ba ghé sát và o tai thÃm mà nói: "Äi theo đằng giải phóng!". Chú còn căn dặn: "Mà chá»› có nói vá»›i ai đó, tụi nó biết được thì khốn. Ngay nhÆ° thằng Trung cÅ©ng đừng cho nó hay trÆ°á»›c. Chuyện đó để tôi. Phần mình cứ lo sá»a soạn cho nó, quần áo nó có rách thì vá lại, ở nhà còn hai trăm đồng bạc đừng đụng tá»›i, để nó Ä‘em theo. Nhà mình chỉ có má»—i mình nó... tôi biết, nhÆ°ng tôi nghÄ© nát óc rồi. Thằng nhá» khá»e mạnh, lại gần tá»›i tuổi Ä‘i lÃnh, nhÆ° miếng mồi treo sá» sá» trÆ°á»›c mặt, sá»›m muá»™n gì nó cÅ©ng Ä‘á»›p...
Thôi, mình nên tÃnh trÆ°á»›c Ä‘i là hÆ¡n. Cho nó Ä‘i theo anh em, nó sẽ nên ngÆ°á»i. Chắc rồi nó cÅ©ng cầm súng, nhÆ°ng cầm súng nổ vô đầu tụi phản dân hại nÆ°á»›c, nó chết tôi cÅ©ng mát dạ".
Lúc thoạt tiên, nghe chồng nói chuyện ấy, thÃm Ba giáºt nẩy ngÆ°á»i. Giữa ấp chiến lược đầy dẫy phÆ°á»ng lang rợ sói nà y, nghe chuyện nhÆ° thế mà không giáºt mình sao được. ThÃm Ba sợ lắm. Song nghÄ© tá»›i nghÄ© lui thÃm thấy chồng nói đúng. Hai vợ chồng thÃm lấy nhau đã lâu chỉ có được má»™t đứa con trai, năm nay nó đã mÆ°á»i bảy tuổi, ngÆ°á»i ta sắp sá»a bắt nó Ä‘i, rõ rà ng là nhÆ° váºy mà ngồi đó chịu cho ngÆ°á»i ta bắt hay sao. Biết chồng nói phải nhÆ°ng thÃm vẫn khổ tâm áy náy. Dạo nà y giấc ngủ đến vá»›i thÃm sao mà khó khăn. Nằm xuống thÃm vụt nhá»› lại mÆ°á»i bảy năm vá» trÆ°á»›c mình đã sanh con mình nhÆ° thế nà o và nó đã cất tiếng khóc ra sao. Äêm đó, má»™t cô y tá Vệ quốc Ä‘oà n đỡ đẻ cho thÃm giữa tiếng súng của má»™t cái bót Tây đóng. Tã lót con cÅ©ng của bá»™ Ä‘á»™i cho. Hồi ấy, vợ chồng thÃm vừa má»›i ở đợ cho ngÆ°á»i ta ra. Lấy nhau rồi, vợ chồng vẫn còn mặc đồ bố. Năm sau, cách mạng cấp cho vợ chồng thÃm hai mẫu đất, nhỠđó mà là m ăn khá lên, nuôi con khôn lá»›n. Ba tháng trÆ°á»›c, thÃm gạt nÆ°á»›c mắt mà từ biệt miếng đất Ä‘i ra đây dÆ°á»›i hà ng lưỡi lê tua tủa. Lần đó chú Ba bị chúng đánh tất cả là bốn báng súng vì chú đã kéo chân cái thằng leo lên dỡ nhà chú, khiến nó té nhà o xuống đất. ThÃm Ba vá»›i thằng Trung cÅ©ng bị lùa Ä‘i. VỠđây, gia đình thÃm sống nhÆ° bị cầm tù. Cá»±c khổ, hằng ngà y bị Ä‘e dá»a đã Ä‘Ã nh, lại tiếp đến mối lo nà y. Mối lo âu nà y đối vá»›i vợ chồng thÃm tháºt là đáng sợ. Nó không là mÅ©i dao hòn đạn giết chết vợ chồng thÃm nhÆ°ng nó già y vò, cấu xé lÆ°Æ¡ng tâm vợ chồng thÃm.
"Cách mạng đã Ä‘em đất lại cho mình, nhỠđó mình nuôi thằng Trung lá»›n lên. GiỠđể tụi nó bắt thằng Trung Ä‘i lÃnh bắn lại cách mạng à ? Trả nghÄ©a cách mạng nhÆ° váºy à ?".
Chồng thÃm vẫn bảo thế. Thá»±c ra thì thÃm Ba chÆ°a há» cãi lại ý kiến của chồng. Äá»™ má»™t tuần nay, thÃm đã âm thầm thu xếp cho con trốn Ä‘i. NhÆ°ng lòng thÃm vẫn Ä‘au. Cái ná»—i Ä‘au mà ngÆ°á»i mẹ nà o chả có trÆ°á»›c khi chia tay vá»›i đứa con mình đã mang nặng đẻ Ä‘au mà không biết còn gặp lại nữa không.
Chú Ba đã cất tiếng ngáy khò khò ở bá»™ ván trÆ°á»›c. ThÃm Ba nằm xuống bên cạnh con. NhÆ°ng thÃm đâu có ngủ. ThÃm mở mắt trao tráo. Lát sau, thÃm lại ngồi dáºy. DÆ°á»›i ánh đèn, thÃm nhìn con trai Ä‘ang ngủ. Trá»i nóng, thằng Trung ở trần trùi trụi. Tiếng ngáy của nó nghe rất Ä‘á»u và khá»e. ThÃm ba thừa lúc con ngủ, cầm trá»™m bắp tay con. ThÃm thấy bắp tay con rất chắc. Từ má»™t đứa trẻ nó đã trở thà nh má»™t thanh niên tráng kiện. Nhè nhẹ buông tay con ta, thÃm Ba mò kiếm cái rổ may ở góc vạt. ThÃm đứng lên Ä‘i lấy đèn lại, ngồi vá nốt chiếc áo của con bị rách. Tay luồn kim, ngồi vá nốt chiếc áo của con bị rách. Tay luồn kim, mặt thÃm lại nhòe Æ°á»›t. NgÆ°á»i Ä‘Ã n bà khóc thầm má»™t mình, khi chồng và con Ä‘á»u ngủ cả. Giữa đêm tối, lâu lâu bá»n dân vệ lại bắn đùng má»™t cái. Không mấy lúc là ngá»›t tiếng giẫm thình thịch ở các ngõ nhà , hè nhà . Äó là tiếng già y của bá»n công an Ä‘i sục sạo, nghe ngóng. Nhà nà o nhà nấy Ä‘á»u im thin thÃt. Cái yên lặng ở ấp chiến lược khác hẳn cái im lặng ở má»™t thôn xóm bình thÆ°á»ng. Má»™t sá»± yên lặng rợn ngÆ°á»i, man rợ và tăm tối. Bốn ánh đèn ở bốn chòi gác loi lói nhÆ° mắt của quá»· dữ. Loáng thoáng hiện dÆ°á»›i ánh đèn, những sợi dây thép gai giăng giăng in bóng xuống mặt nÆ°á»›c hà o sâu.
***
- Chuyện tao muốn nói vá»›i mà y là nhÆ° váºy. Liệu có Ä‘i được không?
Chú Ba sau khi Ä‘em chuyện đó ra nói cho con trai nghe, chú há»i con nhÆ° thế. Thằng Trung ngồi im không nói. Nó Ä‘Æ°a mắt liếc nhìn ba nói. Chú Ba không thấy con trả lá»i, liá»n há»i tiếp:
- Sao! Hay là sợ không dám đi?
Thằng Trung đứng phắt dáºy. Nó nói mà không nhìn ba nói:
- Tôi mà sợ. Có cái là tại sao phải đi ban đêm? Cứ ban ngà y ban mặt mà đi, sợ thằng nà o?
- ấy phải sợ nó thấy chá»›. Mà y ngu quá. Äi ban đêm dá»… hÆ¡n. Tao đã bà n vá»›i lÃnh TÆ° rồi, đêm mốt tá»›i phiên chú TÆ° gác ở chòi gác chánh, chú sẽ để cho mà y Ä‘i thong thả. Chừng mà y Ä‘i rồi chú sẽ bắn súng báo Ä‘á»™ng. Tao sẽ la rầm lên là mà y đã bá» nhà trốn...
Thằng Trung nghe ba nó nói thế thấy cũng có lý. Ngẫm nghĩ một chút nó bảo
- Tôi đi rồi thế nà o nó cũng là m khó dễ ba má. Chú Ba nói:
- Ôi đừng lo. Xin miễn mà y đi thoát là được. Còn tao, nếu nó đánh thêm và i báng súng nữa cũng chịu nổi. Chịu cho nó thúc và i báng súng để mà y đi thoát thì tao chịu được.
Äứa con trai ngồi xuống. Nó yên lặng, không Ä‘á»™ng Ä‘áºy. Mi mắt của nó cứ chá»›p lia. Nó Ä‘ang nghÄ© tá»›i lúc nó đã ra Ä‘i rồi không có ai Ä‘i kiếm củi cho má nó. Rồi xa nó, má nó thể nà o cÅ©ng khóc. NghÄ© tá»›i bÆ°á»›c Ä‘Æ°á»ng sắp tá»›i thì nó khoan khoái, nhÆ°ng chạnh nhá»› cảnh nhà thì nó hÆ¡i băn khoăn. Niá»m vui xen lẫn vá»›i ná»—i lo. Có lúc nó tưởng tượng nó Ä‘i bá»™ Ä‘á»™i, có ngà y nà o đó nó sẽ vỠđây giải phóng cho má nó, thÃm Tám, chú Năm và mấy đứa nhá» nhÆ° con Là nh, con Quế. Nó mà vô bá»™ Ä‘á»™i, thì đám dân vệ bảo an ở đây nó coi không ra cái thá»› gì. Bá» rà o ấp chiến lược nó đạp đổ nhà o hết. Trong đầu nó đã sắp sẵn: Những ngÆ°á»i của mình nhÆ° chú TÆ°, anh ChÃn Cồ thì chừa ra, còn bắt được thằng nà o là nó Ä‘em trấn nÆ°á»›c. ChÆ°a gì mà trÆ°á»›c mắt thằng Trung đã vẽ ra những cảnh tượng hết sức sôi nổi. Ba nó bấy giá» lạibảo:
- Vô trong đó, phải siêng năng, hiểu chÆ°a! Mà phải chịu cá»±c khổ đã, tao nói trÆ°á»›c. Äược Ä‘i bá»™ Ä‘á»™i cà ng hay, nhÆ°ng liên lạc cÅ©ng Ä‘i. Anh em ngÆ°á»i ta giao cho việc gì cÅ©ng là m, hiểu chÆ°a?
Chú Ba nói nhấn mạnh tiếng "hiểu chÆ°a" sau cùng. Thằng Trung có vẻ không thÃch ba nó cứ nhấn Ä‘i nhấn lại nhÆ° thế. Cái chuyện đó nó thừa biết Ä‘i rồi mà ba nó cứ nói mãi. Äi là m cách mạng cá»±c khổ, nó đâu có sợ. Lá»™i sông, lá»™i ruá»™ng, lá»™i bÆ°ng nó đã từng lá»™i rồi. Nhịn đói hai ba ngà y nó đã từng nhịn. Chà , cái thứ đói bụng thiệt má»›i khó chịu chá»›. NhÆ°ng nó tá»± hứa vá»›i lòng là sẽ cố gắng. NgÆ°á»i ta sao, mình váºy. Ngồi ở đây, thằng Trung Ä‘Æ°a mắt nhìn ra vòng rà o dây thép gai. Xuyên qua má»™t quãng bá» chÆ°á»›ng ngại ấp chiến lược chÆ°a đắp, nó nhìn thấy dòng sông và ven cây xanh mù dÆ°á»›i chân đồng. Äó là là ng Mỹ Hiệp, kế là ng Tân Hiệp của nó. Nó sẽ vượt qua con sông ấy, rồi băng đồng Ä‘i tá»›i ven cây xanh đó. Dòng sông thì nó đã có lá»™i, bốn lần lá»™i qua lá»™i lại mà không biết mệt. Còn cánh đồng nó chạy má»™t hÆ¡i là tá»›i. Thằng Trung cầm chắc là nó sẽ Ä‘i qua mấy chá»— đó má»™t cách dá»… dà ng.
Ba nó thấy nó cứ ngồi ngó mông ở đâu đâu thì lại dặn thêm:
- Cái Ä‘iá»u chủ chốt...
"Lại cái Ä‘iá»u chủ chốt..." Thằng Trung nghÄ©.
- Äiá»u chủ chốt là phải có gan, - ba nó tiếp lá»i - Mình ăn thằng Mỹ - Diệm là ở sá»± tinh thần. LÃnh tụi nó chÆ°a đánh đã chạy, bá»™ Ä‘á»™i mình chÆ°a hô là đã xung phong lên rồi...
Thằng Trung ngó ba nó, nghÄ© bụng: "ChÆ°a hô mà đã xung phong thì bá» bà ". Song nó chỉ nghÄ© thầm trong bụng váºy thôi chá»› không dám cãi. Nó tức cÆ°á»i mà cÅ©ng không dám cÆ°á»i. Tánh ba nó nóng lắm. Mấy lần ba nó rượt nó chạy thiếu Ä‘iá»u hụt hÆ¡i chỉ vì nó hay bà n tá»›i bà n lui. NhÆ°ng nó không oán ba nó bao giá». Ba nó thÆ°Æ¡ng nó vá»›i má nó lắm, tại tÃnh ba nó không Æ°a thổ lá»™, ra tuồng vuốt ve âu yếm. Có thÆ°Æ¡ng thì ba nó để bụng mà thôi. Má nó lại hay khóc, và lo lắng cho nó đủ Ä‘iá»u. Äây nó Ä‘i rồi má nó khóc cho mà coi. Nhiá»u lúc nó cứ nghÄ© sao má nó chỉ đẻ má»—i mình nó, phải chi nó có má»™t đứa em, má»™t đứa em gái nhÆ° con Quế con chú Tám chẳng hạn thì dầu nó có Ä‘i, má nó hú hà vá»›i em nó cÅ©ng đỡ buồn. Bữa nay, trong lúc ba nó to nhá» dằn dò nó trÆ°á»›c lúc ra Ä‘i thì má nó nấu cÆ¡m dÆ°á»›i bếp. Má nó Ä‘Æ°Æ¡ng xà o cái món gì bay mùi thÆ¡m quá. Chắc là hủ tiếu xà o tôm. Món đó nó Æ°a lắm. ở đây rồi nó không được ăn, vì lẽ không có tôm. Cứ nhÆ° lúc còn ở trong Tân Hiệp thì nó ăn thÆ°á»ng. Nó là m siêng xuống rạch mò má»™t chút là xách lên má»™t xâu và i chục con tôm cà ng xanh. ở đây thì nhịn thèm. Sáng nay má nó cầy cục xin phép thằng Hai công an Ä‘i chợ mua vỠđược má»™t má»› tôm. Mắc muốn chết, có tám con tôm mà tá»›i mÆ°á»i lăm đồng.
Giữa lúc má nó sắp dá»n chén ăn cÆ¡m thì nghe có tiếng chân ai Ä‘i lạo xạo trÆ°á»›c cá»a. Nó ngó nhóng ra thì thấy thằng Hai công an. Hắn dừng chân trÆ°á»›c cá»a nhà , thá»c sâu hai tay và o túi quần "đạcgá»rông" kêu lá»›n:
- Ê, Ba Äô Æ¡i, tối nay Ä‘i há»c táºp nghe. Há»c vá» chánh sách chiêu hồi, quan trá»ng lắm Ä‘a!
Nói tới đó không thấy ai lên tiếng, hắn la lớn:
- ủa, nhà bá»™ chết hết rồi sao, không thấy ai lên tiếng váºy kìa!
- Có tôi ở nhà đây - Chú Ba đáp, nhưng vẫn không bước ra.
Tên công an nói:
- Kêu sao mần thinh váºy. Nè, tôi nhắc lại tối nay ra trụ sở há»c táºp nghe, để thông hiểu chánh sách Ngô tổng thống rồi có bà con ai theo Việt Cá»™ng thì kêu há» vá»... Chà ... xà o nấu giống gì mà bay mùi thÆ¡m dữ váºy?
- Dạ, bữa nay hết gạo xà o hủ tiếu ăn trừ cơm đó thầy Hai!
- à ... à , xà o hủ tiếu ăn trừ cÆ¡m... Sung túc chÆ°a, váºy mà hồi đó kêu Ä‘i ra đây còn là m bá»™!
- Dạ, sung túc... thì cũng sung túc...
Tên công an ngắt lá»i chú Ba:
- Äó, đó sắp sá»a mở giá»ng nói mắc má» rồi đó!
Tên công an Ä‘i khá»i, chú Ba lẩm bẩm:
- Lại chiêu hồi. Chiêu hồi ai đâu không thấy chớ nay mai tao cho con tao đi ra với Việt Cộng cho bây coi.
Ngay hôm sau, sau khi cÆ¡m nÆ°á»›c xong, chú Ba gá»i con Ä‘em bình má»±c và cây viết ra cho chú. Rồi chú bảo nó đứng ở cá»a gác chừng. Chú nghÄ© rằng không thể để con mình Ä‘i vô đó tay không được. Giao đứa con trai Ä‘á»™c nhất của mình cho cách mạng, bổn pháºn ngÆ°á»i cha, chú thấy cần phải có Ãt lá»i. Chú cầm bút chấm và o bình má»±c. Có má»™t cái gì rất thiêng liêng dâng lên trong ngÆ°á»i chú khi chú hạ bút sắp sá»a viết những dòng chữ ấy. Chú Ba có cảm giác nhÆ° hồi ở trong kia chú đứng chà o cá» trong các buổi lá»…, hoặc lúc chú đốt hÆ°Æ¡ng trong ngà y Ä‘i tảo má»™ liệt sÄ©. Cái cảm giác đó là m mi mắt chú nóng hổi, rân rấn. Thà nh ra cây bút chú cầm trong tay cứ run lên. Thà nh ra cây bút chú cầm trong tay cứ run lên. Ngồi đã lâu mà chú chÆ°a viết được má»™t chữ. Vả lại, thuở giá» chú Ba có hay viết thÆ° từ gì đâu. Nói sao cho rà nh rẽ, cho anh em hiểu được ý mình, tình mình đây. Quả là khó. TrÆ°á»›c hết, chú nghÄ©, phải nói là "Hai vợ chồng tôi chỉ đẻ được má»™t thằng con trai"... Mà không ổn rồi, viết thÆ° cho cách mạng mà gá»i con mình bằng thằng nhÆ° ở nhà thì không được. "Hai vợ chồng tôi chỉ có má»™t đứa con trai..." Phải nói nhÆ° thế. Chú Ba ngồi trên bá»™ vạt sau, khom lÆ°ng, nắn nót viết từng chữ. Lúc nà o chú nghe thằng Trung húng hắng ho thì chú đút tá» giấy xuống chiếu. Xong lại Ä‘em ra viết. Cứ thế mãi tá»›i lúc mặt trá»i đứng bóng chú má»›i viết xong bức thÆ°. Má»™t bức thÆ° mà trong Ä‘á»i mình, ngÆ°á»i nông dân ấy chÆ°a há» viết.
***
Buổi chiá»u nay cả nhà chú Ba ăn cÆ¡m sá»›m. ThÃm Ba ăn không được. BÆ°ng chén cÆ¡m lên thÃm lại nghẹn ngà o đặt xuống. Thằng Trung ăn cÅ©ng không thấy ngon. Chỉ có chú Ba là lặng lẽ ngồi ăn, thản nhiên nhÆ° má»i bữa. Chú nói vá»›i con, giá»ng có phần âu yếm hÆ¡n ngà y thÆ°á»ng:
- Rán mà ăn chút đỉnh đi. Bữa cơm nà y là bữa cơm cuối cùng má mà y nấu cho mà y ăn đó!
ThÃm Ba nghe chồng nói câu ấy thì không chịu nổi nữa. ThÃm Ä‘Æ°a ống tay áo lên quệt nÆ°á»›c mắt lia lịa. Äoạn thÃm buông Ä‘Å©a, Ä‘i lại bá»™ vạt ngồi khóc sụt sịt. Thằng Trung và nốt mấy miếng cÆ¡m rồi cÅ©ng đứng dáºy. Nó nói vẻ cứng cá»i:
- Thôi, đừng khóc má. Con Ä‘i đây đáng lẽ má phải mừng má»›i phải... Trá»i tối rồi, cái gói quần áo của con đâu?
- Äây!
ThÃm Ba lấy gói quần áo cá»™t túm bằng chiếc khăn sá»c Ä‘Æ°a cho con. Tấm khăn đó thÃm Ä‘á»™i thÆ°á»ng ngà y, nay Ä‘em gói quần áo cho con trai. Thằng Trung ôm cái tay nải, ngồi xổm dÆ°á»›i đất. Nó nghe từ tấm khăn toát ra mùi mồ hôi quen thuá»™c của má nó. Cái mùi mồ hôi tần tảo, lam lÅ© lao Ä‘á»™ng của ngÆ°á»i mẹ chợt là m cho đứa con rá»™n rá»±c má»™t cách khó tả. Thằng Trung biết má nó nghèo nên không sắm cho nó má»™t cái khăn má»›i. Nó cảm Ä‘á»™ng, rÆ¡m rá»›m nÆ°á»›c mắt. NhÆ°ng nó quay mặt vá» phÃa bóng tối, giấu không cho má thấy. Nó thầm nghÄ©, dầu cho nó có Ä‘i theo quân giải phóng tá»›i chân trá»i góc biển nà o, nó cÅ©ng sẽ giữ cái khăn ấy nhứt định không để mất. Nó chợt có cảm tưởng rồi đây má nó sẽ ở bên nó mãi mãi. Lúc ấy, má nó cÅ©ng ngồi thụp xuống, giúi và o tay nó má»™t cái gói gì bằng giấy:
- Äây là tiá»n, con cất để dà nh xà i...
Thằng Trung mở gói giấy. Nó thấy trong đó có bốn tá» giấy bạc năm chục đồng. Nó chỉ lấy má»™t tá», còn bao nhiêu nó Ä‘Æ°a cho má nó.
- Äi bá»™ Ä‘á»™i, lo gì!
Má nó không bằng lòng. Nà i nỉ mãi nó mới chịu cầm thêm năm chục đồng nữa là chẵn một trăm.
Ba thằng Trung ăn cÆ¡m rồi quầy quả Ä‘i đâu, má»™t chốc sau ba nó trở vá», nói:
- Tôi đã gặp lÃnh TÆ°, êm rồi!
- Äi chÆ°a, ba?
- ChÆ°a. Khuya khuya má»™t chút má»›i Ä‘i được. Äây nà y, mà y cầm cái nà y...
Chú Ba lấy cái thư trao cho con căn dặn:
- Cất kỹ nghe, vô đó trao cái thÆ¡ nà y cho chú ChÃn Tâm, ổng là chi bá»™ ở Mỹ Hiệp. Nếu không gặp chú ChÃn Tâm, gặp bá»™ Ä‘á»™i hay du kÃch Ä‘Æ°a cÅ©ng được. Tao dặn lại, má»™t lát nữa cứ thẳng ra cá»a mà đi, đã có lÃnh TÆ° gác ở đó, không sợ gì. Äi má»™t Ä‘á»—i mà y sẽ qua sông, lúc đó chẳng có súng nổ, nhÆ°ng cứ tỉnh, tiếng súng của lÃnh TÆ° bắn, không lo. Có Ä‘iá»u là vô tá»›i vÆ°á»n rồi thì phải bá» Ä‘Æ°á»ng bá»™, xuống kinh lá»™i Ä‘i. Trên lá»™ bà con ngÆ°á»i ta gà i chông Ä‘i không được đâu...
ThÃm Ba nghe nói thế thì lo lắng ra mặt. Thằng Trung bảo: "Äược rồi".
Chừng má»™t tiếng đồng hồ sau, thằng Trung bÆ°á»›c khá»i nhà . Ba nó đứng coi hoặc chừng Ä‘Æ°á»ng. Nó Ä‘i má»™t mạch. Lúc ngoảnh lại nó thấy bóng má nó đứng trên thá»m nhà . Nó biết má nó Ä‘Æ°Æ¡ng khóc, nhÆ°ng không dám khóc lá»›n.
... Bây giá» thì thằng Trung đã ra tá»›i cá»a ấp. Nó thấy cá»a mở he hé, chá»› không đóng. Nó liá»n đẩy nhẹ má»™t cái, lách qua rồi thoăn thoắt bÆ°á»›c Ä‘i. Chốc sau nó qua khá»i hà ng rà o dây thép gai cuối cùng tá»›i chân đồng. Nó xốc cái tay nải lên vai, bắt đầu chạy... Gió thổi lá»™ng. Không khà trong là nh quá. Chạy má»™t quãng nó dừng lại thở. Nó cảm thấy không khà nó hÃt và o mát mẻ, dá»… chịu hÆ¡n ở trong ấp nhiá»u lắm.
Tá»›i bá» sông, thằng Trung cởi hết quần áo bá» và o khăn, buá»™c túm lại. Nó giÆ¡ cái tay nải cao quá đầu, lá»™i qua sông. Quả nhiên đúng nhÆ° lá»i ba nó nói, lúc nó lá»™i gần tá»›i bá» thì nghe má»™t phát súng nổ "Ä‘oà ng". Vốn biết trÆ°á»›c nên nó vẫn tỉnh, lên bá» lấy quần áo mặc và o. Nhìn vá» phÃa ấp chiến lược, nó thấy đèn ở chòi gác le lói. Lại thấy có ánh đèn "pin" chiếu lố nhố, nhì nhằng. Thằng Trung nghÄ© bụng "Chắc tụi nó Ä‘Æ°Æ¡ng kiếm bắt mình".
Nó rÆ¡i và o tá»›i ven vÆ°á»n thì đêm đã khuya. Theo lá»i ba nó dặn, nó lại cởi quần áo lá»™i xuống kinh. NÆ°á»›c chỉ tá»›i ngá»±c. Nó trầm mình dÆ°á»›i nÆ°á»›c mà đi. Äi được má»™t quãng, thình lình nó nghe má»™t tiếng quát từ trên bá» dá»™i xuống:
- Ai đó!
- Tôi.
- Tôi là ai?
- Tôi... tôi ở ngoà i ấp chiến lược vô đây, để tôi lên...
Má»™t bóng Ä‘en trên bá» nhô ra. Rồi má»™t bóng Ä‘en nữa. Há» chÄ©a mÅ©i súng xuống kinh. Má»™t ánh đèn "pin" vụt chiếu ngay mặt thằng Trung khiến nó lóa cả mắt. Nó nghe ngÆ°á»i kia nói:
- Có má»™t ngÆ°á»i thôi... Má»™t chú em.
- Chú ngoà i ấp chiến lược vô à ? Có ai nữa không?
- Không, chỉ có một mình tôi thôi!
Thằng Trung vừa nói vừa leo lên bá» kinh. Nó vá»™i và ng mặc quần áo rồi há»i thăm chú ChÃn Tâm. Hai ngÆ°á»i đó bảo ChÃn Tâm Ä‘i vắng không có nhà , ở đây giá» chỉ có bá»™ Ä‘á»™i ở. Má»™t ngÆ°á»i bÆ°á»›c sát lại gần nó há»i khẽ.
- Chú em có chuyện gì đó? Có thể nói với chúng tôi được không?
Thằng Trung suy nghÄ© má»™t lát rồi gáºt đầu:
- Äược.
- Vô nhà đi!
Thằng Trung theo má»™t ngÆ°á»i Ä‘i và o nhà . NgÆ°á»i đó đốt đèn, nhìn nó suốt lượt rồi Ä‘i gá»i má»™t ngÆ°á»i khác Ä‘Æ°Æ¡ng ngủ. NgÆ°á»i được gá»i thức dáºy, dụi mắt há»i:
- Gì đó?
- Báo cáo có má»™t chú em vừa ở ấp chiến lược và o. Chú ấy muốn gặp đồng chÃ.
- Äâu, em ấy đâu?
Thằng Trung mạnh bạo đáp:
- Dạ, em đây!
Nói rồi nó mò trong túi lấy cái thư của ba nó đưa cho đồng chà ấy:
- Ba tôi dặn Ä‘Æ°a thÆ¡ nà y cho chú ChÃn Tâm, nhÆ°ng nếu không gặp chú ChÃn Tâm mà gặp du kÃch hay bá»™ Ä‘á»™i Ä‘Æ°a cÅ©ng được.
NgÆ°á»i chỉ huy Ä‘Æ¡n vị cầm lá thÆ°, kê sát lại ngá»n đèn. Má»›i Ä‘á»c mấy dòng đầu, đôi mà y ráºm của anh chỉ huy vụt nhÃu lại. Bức thÆ° viết bằng má»±c tÃm, nét chữ ngoằn ngoèo và to cồ cá»™:
KÃnh mến gởi anh em Cách mạng giải phóng,
Vợ chồng tôi chỉ có má»™t đứa con. Vì tình cảnh bị kẹt nên tôi phải ở trong ấp chiến lược. TrÆ°á»›c đây vợ chồng tôi được Cách mạng cấp đất nên là m ăn đặng khá. Tôi vốn chịu Æ¡n Cách mạng và Äảng rất nặng. Nay con trai tôi (là đứa cầm thÆ¡ nà y) đã lá»›n, tôi không thể để tụi Mỹ - Diệm bắt nó Ä‘i lÃnh đánh lại Cách mạng. Tôi không Ä‘Ã nh lòng mà chịu cảnh đó được. Váºy nên vợ chồng tôi từ trong ấp chiến lược gởi đứa con trai má»™t của chúng tôi cho Cách mạng. Xin coi nhÆ° tôi hoà n toà n dâng cho Äảng đứa con của tôi. Nó còn khá» khạo, mong anh em cứ dạy dá»—, chỉ bảo cho nó thà nh ngÆ°á»i thì vợ chồng tôi lấy là m mừng lắm.
Nay kÃnh thÆ¡
Nguyễn Văn Ba, bần nông
Bên dÆ°á»›i lá thÆ°, ngoà i chữ còn có dấu lăn tay, ngón cái và ngón trá», lăn bằng lá» nghẹ vá»›i dầu dừa. Äá»c xong bức thÆ°, ngÆ°á»i chỉ huy vui vẻ bÆ°á»›c tá»›i Ä‘Æ°a hai bà n tay chụp lấy vai thằng Trung, là m nhÆ° tá»± nãy giá» chÆ°a thấy nó:
- Em đó hả? Ba em gởi tới đây à ?
Thằng Trung tủm tỉm gáºt đầu. NgÆ°á»i chỉ huy tiếp lá»i:
- Tôi có nghe chú ChÃn Tâm của em nói. Thôi được, em cứ ở đây. Có lẽ là em sẽ Ä‘i vá»›i chúng tôi. Bây giá» khuya rồi, chúng ta Ä‘i ngủ, mai sẽ nói chuyện thêm. Mùng tôi rá»™ng, em vô mùng tôi mà ngủ.
6-1963
|
25-09-2008, 11:01 PM
|
|
Anh Khùng Trốn Viện
|
|
Tham gia: Aug 2008
Äến từ: hÆ° vô
Bà i gởi: 639
Thá»i gian online: 21 giá» 15 phút 21 giây
Thanks: 821
Thanked 262 Times in 71 Posts
|
|
Giấc mÆ¡ giữa buổi bình yên - Anh Äức
Anh Äức
Giấc mơ giữa buổi bình yên
Tôi bÆ°á»›c ra khá»i văn phòng Tỉnh ủy trong buổi chiá»u muá»™n. NhÆ°ng ở quá dÆ°á»›i kia thị xã, sau cái mái Ä‘á» nhấp nhô, sóng biển vẫn nhuốm nắng và đùa giỡn. DÆ°á»ng nhÆ° không bao giá» biết thá»a, bữa nà o những con sóng ấy cÅ©ng quấn quÃt ánh mặt trá»i cho tá»›i phút chót. Chiá»u nay tôi cảm thấy mình được thảnh thÆ¡i. Cuá»™c há»p kiểm Ä‘iểm từng ngÆ°á»i trong Ban chấp hà nh Tỉnh đảng bá»™ sẽ còn tiếp tục và o tuần tá»›i, nhÆ°ng phần tôi và và i đồng chà khác thì đã xong. Trong suốt cả má»™t nhiệm kỳ, là má»™t nữ tỉnh ủy viên chịu trách nhiệm công tác thÆ°Æ¡ng binh và xã há»™i, tôi được toà n Ban chấp hà nh nháºn xét: Æ°u Ä‘iểm là nổi báºt và căn bản, còn khuyết, nhược Ä‘iểm không có gì nghiêm trá»ng. Bằng và o sá»± đánh giá đó, tôi thấy mình có thể yên tâm được. Chiá»u hôm nay lại là má»™t chiá»u thứ bảy. Sau cả tuần vất vả há»p hà nh đồng thá»i vẫn phải xá» lý má»™t số công việc gấp của cÆ¡ quan mà tôi là thủ trưởng, thì má»™t chiá»u thứ bảy đối vá»›i tôi là rất quý. Trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i bá»™ vá» nhà mình ở gần bá» biển, từ xa tôi Ä‘Æ°a mắt nhìn sóng biển trÆ°á»n tá»›i nhÆ° âu yếm vá»— vá» những mái ngói, lòng thanh thản nghÄ© tá»›i má»™t buổi tối được rảnh rang, rồi cả má»™t ngà y chủ nháºt cÅ©ng được rảnh rang nhÆ° váºy. ở và o cái tuổi gần chấm năm mÆ°Æ¡i, tôi thấy mình cần được nghỉ ngÆ¡i má»™t chút xa hÆ¡i má»™t chút. Tôi cho rằng mình xứng đáng được hưởng Ä‘iá»u đó, sau ba mÆ°Æ¡i năm Ä‘i kháng chiến, trải qua bao gian khổ hiểm nguy, và không dÆ°á»›i và i chục lần ở sát ká» cái chết. Tôi đã giã biệt thà nh phố chôn nhau cắt rốn nà y ra Ä‘i tham gia cách mạng từ tuổi con gái tóc còn Ä‘en mượt. Bây giá» tóc đôi đã Ä‘iểm quá nhiá»u sợi bạc. Là má»™t đảng viên và là má»™t tỉnh ủy viên, từ lâu tôi ý thức rõ rà ng chá»— đứng và trách nhiệm của mình, dám gánh vác lấy khó khăn và cÅ©ng không ngần ngại hy sinh cả tÃnh mạng vì sá»± nghiệp chung khi Äảng đòi há»i. Tuy nhiên, là má»™t con ngÆ°á»i, là má»™t phụ nữ, bấy lâu tôi vẫn mong sao lúc thắng lợi rồi có được buổi bình yên, vợ chồng con cái được chung sống dÆ°á»›i má»™t mái nhà , không còn phải chịu cái cảnh chồng má»™t nÆ¡i, con cái má»™t nẻo. Äiá»u ao Æ°á»›c đó từ sau ngà y giải phóng, tôi đã có được. Tuy trong cuá»™c chiến đấu má»›i, tôi lại gặp nhiá»u khó khăn gian khổ má»›i, bá»™n bá» và phức tạp. NhÆ°ng công bằng mà nói, thì tôi đã có được Ä‘iá»u ao Æ°á»›c đó. Má»™t ngôi nhà , tôi đã có, kèm theo má»™t mảnh đất gia đình tôi có thể trồng rau đủ ăn khá»i bá» tiá»n mua, rồi còn thêm mấy gốc dừa, và i cây vú sữa. Ngôi nhà là của nhà nÆ°á»›c cấp cho vợ chồng tôi, tuy không phải là má»™t thứ biệt thá»± nguy nga lá»™ng lẫy gì, nhÆ°ng khá khang trang rá»™ng rãi, và thoáng mát. Tôi còn được cấp riêng cả má»™t chiếc xe hÆ¡i, má»™t chiếc "Toyota" tốt, nhÆ°ng tôi không Ä‘em vá» nhà sá» dụng riêng mà để lại cÆ¡ quan để dùng chung, chỉ khi nà o có việc cần tôi má»›i Ä‘i. Chồng tôi rất tán thà nh cách đó. Anh ấy nói: "Nên nhÆ° váºy, khi cần thiết em có thể Ä‘i phản lá»±c cÆ¡, nhÆ°ng khi không cần thiết, em cứ lá»™i bá»™ cho khá»e chân. Từ nhà mình lại cÆ¡ quan em chÆ°a tá»›i má»™t cây số, Ä‘i xe là m gì!" Chồng tôi nguyên là phó bà thÆ° Tỉnh ủy, nhÆ°ng gần đây sức khá»e kém do trÆ°á»›c kia bị tù đầy tra tấn trong nhà tù Mỹ Diệm nên anh xin rút ra khá»i tỉnh ủy, vá» công tác bên Ban Nghiên cứu lịch sá» Äảng. TrÆ°á»›c anh báºn hÆ¡n tôi nhiá»u, nhÆ°ng bây giá» thì anh được rảnh rá»—i hÆ¡n tôi, thÆ°á»ng là m việc ở nhà , thỉnh thoảng gặp gỡ các đồng chà cÅ© hay vá» lại má»™t địa phÆ°Æ¡ng nà o đó để nghiên cứu, khai thác tá»± liệu. Anh có ý định muốn dà nh thì giá» viết má»™t táºp hồi ký vá» những ngà y Ä‘en tối, khoảng từ năm năm mÆ°á»›i tÆ° cho tá»›i ngà y đồng khởi. Tôi hết sức khuyến khÃch anh là m việc đó. Vợ chồng tôi có hai đứa con, Ä‘á»u sanh ra trong những năm gian khổ lao lung nhứt của cách mạng. Äứa con trai lá»›n của tôi năm nay hăm mốt Ä‘ang há»c đại há»c trên thà nh phố Hồ Chà Minh. ở nhà chỉ còn đứa gái út, mÆ°á»i sáu tuổi. Tôi nhá» cáºy đứa con gái út đó của tôi nhiá»u lắm. Nó vừa Ä‘i há»c vừa lo chuyện chợ búa, bếp núc. Ngoà i ra có chuyên chi thì đã có chồng tôi. Thà nh thá» tôi cÅ©ng được khá»e nhẹ mà dồn lo công tác. Rốt cuá»™c, trong gia đình bây giá» ngÆ°á»i gánh lấy công việc xã há»™i và cách mạng nhiá»u nhứt lại chÃnh là tôi. Äôi khi là m việc căng thẳng, rồi gặp khó khăn, va chạm, nằm đê bên chồng, tôi cÅ©ng có kêu mệt. Chồng tôi cÆ°á»i nói: "thì bây giá» ná»™i trong nhà mình chỉ có em là lãnh chức lá»›n nhứt, nên chi phải ráng. Việc nhà đã có anh vá»›i con út. Hai ngÆ°á»i là m cần để yểm trợ cho má»™t ngÆ°á»i, tiêu chuẩn háºu cần nhÆ° váºy là cao nhứt thế giá»›i rồi còn gì!". Lần nà o chồng tôi nói giỡn kểu đó, tôi cÅ©ng tiện tay thụi nhẹ vô sÆ°á»n chồng tôi má»™t cái rồi cÆ°á»i theo. Nà o nói ngay, tôi kêu là kêu để chồng biết cho mình váºy thôi chá»› không phải kêu than. Mà tôi than ná»—i gì, khi trong thâm tâm, tôi thấy rõ bây giá» mình sÆ°á»›ng hÆ¡n hồi kháng chiến nhiá»u.
Trên Ä‘Æ°á»ng vá» nhà , vừa Ä‘i tôi vừa vui vẻ hình dung chỉ trong chốt lát nữa, đứa con gái út cÆ°ng của tôi sẽ la lên: "Mà vá» ba Æ¡i!" Và tôi và o nà , sẽ ngả lÆ°ng lên chiếc ghế xÃch Ä‘u mây ngoà i hà ng hiên nghỉ má»™t chút, rồi vô bếp ngó sÆ¡ qua coi cÆ¡m nÆ°á»›c ra sao. Bữa cÆ¡m chiá»u thứ bảy thế nà o con út cÅ©ng sẽ là m má»™t món gì đó tÆ°Æ¡i hÆ¡n má»i bữa, có thể là lÆ°Æ¡n um dừa; cÅ©ng không biết chừng là tôm lăn bá»™t chiên. Con nhá» khoái là m cho tôi ngạc nhiên vá» các món ăn mà nó cắc củm há»c lóm được ở nhà má»™t đứa bạn trong phố, để cứ chiá»u thứ bảy là nó lại trổ ra má»™t món cho tôi vừa thÃch thú vừa phục lăn nó chÆ¡i.
Vá» tá»›i cổng ngoà i, tôi chÆ°a kịp Ä‘Æ°a tay lên bấm chuông thì con út, nhÆ° đã đứng sẵn sau cánh cổng từ lúc nà o, mở cánh cổng ra. Äón cầm lấy túi và nón trên tay tôi, nó thì thà o:
.. Má ơi.. có khách, có một chị kiếm má..
Tôi nghÄ© bụng chắc lại có ai đó tá»›i trần tình hoặc nhá» vả chuyện gì. ThÆ°á»ng thÆ°á»ng có những ngÆ°á»i muốn gặp tôi má»™t cách chắc ăn và để tiện bá» giãy bà y chuyện riêng tÆ°, há» vẫn đón tôi và o giá» nà y. Tôi liá»n Ä‘i vá» phÃa phòng khách. Má»›i tá»›i cá»a phòng, chợt thấy chồng tôi bÆ°á»›c ra. Anh nắm tay tôi kéo và o:
- Vô đây, em vô đây, nhìn con nhỠnà y coi có biết nó là đứa nà o không?
Có má»™t cô gái tuổi chừng hăm mốt hăm hai, mặc bà ba Ä‘en, Ä‘ang nồi nép nÆ¡i ghế. Thấy tôi, cô gái đứng lên cúi chà o, tay cầm chiếc khăn rằn vo vo, guá»™n lại. Äó là má»™t cô gái có nÆ°á»›c da hồng hà o rám nắng. Rõ là cô ở dÆ°á»›i miệt ruá»™ng nhÆ°ng lá»i ăn tiếng nói lại coi bá»™ rà nh rẽ, mạnh dạn:
- Thưa cô, cô mới đi là m v�
Tôi lạ lẫm dòm cô gái chà o tôi mà hoà n toà n không biết cô ta là ai. Tôi cÆ°á»i cÆ°á»i, day ngó chồng tôi có ý muốn há»i. NhÆ°ng anh không đáp, cầm tay cô gái, kéo cô ngồi xuống, Má»™t lúc sau anh má»›i bảo tôi:
- Thì đoán đi, ráng đoán thỠcoi!
Thế rồi biết rằng tôi không thể nà o nháºn ra cô gái, và chừng nhÆ° chÃnh anh cÅ©ng không thể kìm giữ lâu hÆ¡n, anh hạ thấp giá»ng:
- Em ơi, con của chị Năm Lúa ở dưới Kinh Trà m Lụt đó!
Phải nói là lúc ấy tôi ngạc nhiên đến sá»ng sốt. Tôi kêu trá»i, rồi nhà o tá»›i ôm lấy cô gái. Con nhỠđể yên cho tôi ôm. Tôi nghẹn ngà o úp mặt trên mái tóc thoảng mùi nắng của nó, kêu lên:
- Con là con Thắm đây phải không? Trá»i Æ¡i ?; Con lá»›n quá, là m sao cô nháºn ra con nổi - Hồi đó..
Và tôi khóc, nÆ°á»›c mắt chảy Æ°á»›t hai bên má. Äặt hai tay lên đôi vai tròn trịa của con Thắm, tôi ngó hoà i mặt nó, cÆ°á»i giữa lúc Ä‘ang khóc, rồi kéo nó ngồi chung má»™t ghế vá»›i tôi, há»i dồn:
- Con lên đây hồi nà o váºy, mà đi lên bằng gì?
Con Thắm đáp:
- ThÆ°a cô, con Ä‘i vá» lãi lên tá»›i đây giác ba bốn giá», há»i thăm kiếm nhà cô hoà i mà kiếm không ra, may gặp má»™t anh công an, con má»›i nói tên cô là ảnh đã biết liá»n..
- Má vẫn mạnh giá»i hả con?
- ThÆ°a, má con mạnh. Má gởi lá»i thăm cô chú, má nói lẽ ra má Ä‘i lên đây, tại vì kẹt công chuyện quá nên má phân con Ä‘i..
- Chắc má đương lo gặt lúa phải không?
- Dạ không..
Thắm dừng lại, chúm chÃm cÆ°á»i:
- Má con lóng rà y công tác lu bu lắm, cô Tư ơi!
Tôi hơi ngạc nhiên:
- ủa, má con công tác à , má là m công tác gì váºy?
- Má công tác lâu rồi cô. Hồi tụi nó bình định đặc biệt, Ä‘Æ°á»ng dây giao liên từ Khánh Bình nối qua vùng con bị đứt, má con lo cắt má»™t con Ä‘Æ°á»ng băng qua rừng rồi là m trưởng trạm luôn. Hồi giải phóng má vá» xã công tác phụ nữ, bây giá» má là m bà thÆ°..
- Bà thư gì?
- ThÆ°a cô, bà thÆ° Äảng ủy xã
Nghe Thắm nói tá»›i đó, tôi thá»±c sá»± bất ngá». Chồng tôi Ä‘Æ°a mắt nhìn tôi, có vẻ cÅ©ng bất ngá» nhÆ° tôi. NhÆ°ng cả hai chúng tôi Ä‘á»u im lặng, Ä‘á»u nghÄ© vá» má»™t Ä‘iá»u buá»™c chúng tôi phải nghÄ© tá»›i.
Tôi kêu con út, giá»›i thiệu Thắm vá»›i nó, nhắc lại chuyện tôi đã từng gởi nó đến ở chung vá»›i con Thắm tại Kinh Trà m Lụt. Cả hai đứa Ä‘á»u có biết chút Ãt chuyện nà y. Chúng bỡ ngỡ, bẽ lẽn ngó nhau cÆ°á»i. Con út vốn mau mắn, nó tá»›i nắm tay Thắm kêu Thắm theo nó Ä‘i tắm cho mát. Nó còn ngoái lại báo vá»›i tôi là đã nấu cÆ¡m thêm cho Thắm.
Tôi ngồi thừ ra nÆ¡i ghế. Cuá»™c gặp lại đứa con chị Năm Lúa khiến tôi vừa bất ngá» vừa cảm thấy hối háºn. Bao nhiêu chuyện đã qua Ä‘á»™t nhiên ùa đến vá»›i tôi trong buổi chiá»u nay. Tôi không dè chị Năm Lúa, má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà nông dân dÆ°á»›i miệt xẻo biển, xÆ°a kia gặp phải má»™t tai biến thê thảm nhất Ä‘á»i, cái tai biến tưởng chừng khó có ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà nà o chống chá»i và đứng vững nổi, váºy mà nay chị lại trở nên má»™t ngÆ°á»i trụ cá»™t, đứng mÅ©i chịu sà o cho cả má»™t xã. Tôi chợt thấy hÆ¡i ngượng nghịu cho mình, vá» sá»± bao năm nay đã quá xa cách vùng đó, vùng đất rừng nằm ká» bên biển nÆ¡i có rất nhiá»u con kinh từ bá» sông Trẹm thá»c và o ruá»™ng rẫy má»›i khai phá, tiếp giáp những cánh rừng trà m mùa khô bên dÆ°á»›i pháºp phá»u đất xốp, mùa mÆ°a rừng dầm chân trong biển nÆ°á»›c mênh mông Ä‘á» tá»±a máu. Tôi đã sống, lăn lá»™n bám trụ vùng đất ấy suốt ba bốn năm liá»n, sau năm năm mÆ°Æ¡i tÆ°, là những năm Ä‘en tối khốc liệt nhứt. Trong những năm đó, có lúc mạng sống của chúng tôi chỉ tÃnh được từng ngà y, tháºm chà từng giá». Biết quá rõ là vùng căn cứ cách mạng cÅ©, bá»n Diệm đã triển khai mau chóng bá»™ máy tá» xã và đồn bót, cầm đầu là những tên ác ôn, ngà y đêm ra sức lùng diệt số đảng viên cán bá»™ còn lại. Ban đầu bà con cô bác còn nuôi chứa chúng tôi trong nhà , vá» sau bà con Ä‘Ã nh rá»›t nÆ°á»›c mắt để chúng tôi ra ở nÆ¡i rừng bụi. Tôi biết gia đình anh Năm Lúa trong thá»i kỳ ấy. Và o má»™t buổi chiá»u cuối tháng tám năm năm mÆ°Æ¡i bảy, sau khi bị địch rượu Ä‘uổi hà ng chục lần, má»™t tổ thông tin in ấn nhá» thuá»™c Ban Tuyên huấn Tỉnh ủy do tôi phụ trách gồm ba ngÆ°á»i kể cả tôi được lịnh phải rá»i ngay chá»— Ä‘ang ở là nhà của má»™t bác nông dân ở cuối Kinh Láng Sởy Ä‘i vỠđầu Kinh Trà m Lụt cách đó chừng mÆ°á»i cây số để bắt và o má»™t cÆ¡ sở khác. Äó là gia đình anh Năm Lúa. Tôi nháºn được lịnh từ xế chiá»u. Má»™t tá» giấy nhá» bằng bụm tay vá»›i tuồng chữ quen thuá»™c, dặn rõ là phải Ä‘i ngay, phÆ°Æ¡ng tiện in ấn nà o nặng quá thì để lại sẽ có ngÆ°á»i tá»›i lấy Ä‘em vá» chá»— má»›i. Tá» lịnh đó ký tên 2T, tức anh Hai tháºn, là chồng tôi bây giá». Năm đó chúng tôi chỉ má»›i biết nhau chá»› chÆ°a cÆ°á»›i nhau. Tôi cầm tá» giấy, ná»a lo ná»a mừng. Lo là lo không hiểu có chuyện gì mà bảo Ä‘i gấp nhÆ° váºy. Có lẽ lại có tụi Ä‘iệp lởn vởn quanh đây chăng. Mừng là mừng thấy được tuồng chữ của 2T thì biết anh ấy vẫn còn sống.
Äịa Ä‘iểm má»›i, tức nhà anh Năm Lúa thì tôi chỉ nghe nói chá»› chÆ°a há» tá»›i. Trong tổ tôi, có cáºu Chiến đã ghé qua má»™t lần, còn cáºu Triá»u thì cÅ©ng chÆ°a biết. Hai cáºu Chiến và Triá»u là hai thanh niên ở tuổi mÆ°á»i chin đôi mÆ°Æ¡i, tánh tình siêng năng, hăng hái và rất gan dạ. Tôi lá»›n hÆ¡n hai đứa nó bốn năm tuổi, vừa là ngÆ°á»i phụ trách vừa nhÆ° là ngÆ°á»i chị cả. Tôi còn nhá»› chúng tôi rá»i nhà bác nông dân ở Kinh Láng Sởy lúc trá»i vừa sụp tối, để lại dÆ°á»›i hầm bà máºt trong nhà bác má»™t máy in "xtăngxin" quay tay hiệu "Êvêrét" sẽ chuyển tá»›i sau vì cái máy nặng tá»›i mấy chục kilô. Chúng tôi má»—i ngÆ°á»i đã phải mang má»™t bồng nặng trong đó gồm quần áo chăn mùng, giấy sáp, bà n máy đánh chữ, raÄ‘iô tranxito, ngoà i ra còn có đồ nghá» tá»± túc nhÆ° các tay lÆ°á»›i, lưỡi câu, dây nhợ để tá»›i đâu chúng tôi cÅ©ng có thể kiếm cả cải thiện. Riêng tôi, trong bồng còn có má»™t thứ đồ nghá» khác, đó là các dụng cụ đỡ đẻ nhÆ° dao kéo, bông băng, ống chÃch và thuốt sát trùng, thuốc cầm máu. Và o cuối năm năm mÆ°Æ¡i tÆ°, khi biết mình ở lại, tôi đã há»c lấy nghỠđó trong má»™t nhà há»™ sinh huyện. Hồi chống Pháp, tôi chỉ là má»™t cô gái đánh máy ở văn phòng. Váºy mà trong đôi ba năm đó, tôi trở nên bình tÄ©nh và có kinh nghiệm, biết phải sống ra sao khi rủi ro rÆ¡i và o tình huống Ä‘Æ¡n Ä‘á»™c, biết phải ứng phó thế nà o khi đánh hÆ¡i nghe thấy mùi của những tên Ä‘iệp, biết phải rút súng ra lúc nà o tháºt đúng lúc. Trong tổ tôi, cả ba Ä‘á»u có súng ngắn luôn luôn lên đạn giắt sẵn trong ngÆ°á»i. Tôi có má»™t khẩu Braoninh Bỉ bắn đạn chÃn ly rất tốt, do anh Hai Tháºn tặng. Mãi cho tá»›i giá», tôi vẫn còn giữ nguyên cái cảm giác nghiêm trá»ng khi anh đặt khẩu súng và o lòng bà n tay tôi. Anh không nói má»™t lá»i nà o, nhÆ°ng tôi biết anh muốn tôi cố gắng đừng để sa và o tay địch và trong tình huống cần thiết, phải bắn trả để vượt thoát.
Äoạn Ä‘Æ°á»ng từ cuối kinh ra đầu kinh Láng Sởy, chúng tôi không cặp theo bá» kinh mà đi bá»c trong háºu rẫy. Chừng ra gần tá»›i đầu kinh, chúng tôi má»›i cặp và o, lá»™i qua kinh trong đêm tối. Cứ nhÆ° váºy, hết lá»™i kinh tá»›i lá»™i rẫy, gần mÆ°á»i giỠđêm chúng tôi má»›i đụng đầu má»™t con kinh mà cáºu Chiến bảo hình nhÆ° là Kinh Trà m Lụt. Là vì nó chỉ ghé qua có má»™t lần, vả lại ở đây có rất nhiá»u con kinh nên nó chỉ nhá»› mang máng. May sao, đó là Kinh Trà m Lụt tháºt, và khi Chiến kêu cá»a cái nhà ở đầu kinh thì là nhà anh Năm Lúa. Gặp chúng tôi, vợ chồng anh vô cùng mừng rỡ. Anh Năm vá»™i và ng khép cá»a, đỡ tiếp từng cái bồng trên vai chúng tôi xuống. Chị Năm Lúa nói:
- Cô vá»›i hai chú nghỉ khá»e má»™t chút rồi ăn cháo! Hồi chiá»u ba sắp nhá» bắt được má»™t con hổ đất lá»›n lắm. Tôi đã nấu cháo xé phai, đợi cô vá»›i hai chú hoà i mà không thấy, lo sợ không biết có chuyện gì..
Tôi há»i:
- Mấy cháu ngủ hết rồi hả chị?
- ối, hai thằng đựa rựa nhà tôi nó ngủ lâu rồi, Gà ngủ giác nà o thì nó ngủ giác đó hè!
Anh Năm Lúa báo cho tôi biết cái "cứ" mà anh được lịnh lo liệu cho tổ in ấn chúng tôi thì anh đã lo xong rồi. NhÆ°ng từ đây vô đó phải lá»™i tá»›i bảy cây số Ä‘Æ°á»ng nÆ°á»›c. Theo anh, Ä‘i ngay vô cÅ©ng được, nhÆ°ng anh thấy chúng tôi lá»™i tá»›i đây đã quá mệt, chi bằng nghỉ má»™t bữa, tối mai hẵng vô. Anh cho biết tình hình ở đây yên, tụi tá»± vệ hÆ°Æ¡ng thôn chỉ Ä‘i rểu qua giác đầu hôm và giác gần sáng. Gia đình anh thì sống hoà n toà n hợp pháp nhÆ° má»i bà con khác, nên chúng tôi có thể yên tâm. Tôi bà n vá»›i Chiến và Triá»u, đồng ý ở lại má»™t ngà y. Tôi định nhân má»™t ngà y đó, tranh thủ tìm hiểu và nói chuyện thêm vá»›i vợ chồng anh vá» tình hình, củng cố lòng tin cho vợ chồng anh, giữa những ngà y mà kẻ thù Ä‘ang ra sức táºn diệt cốt lõi của phong trà o là Äảng, để từ đó đè bẹp tinh thần và ý chà cách mạng của quần chúng. Sá»± giác ngá»™ cách mạng của quần chúng, nhứt là quần chúng cÆ¡ sở của ta, đó là điá»u quan trá»ng hà ng đầu. Nó quan trá»ng hÆ¡n xa so vá»›i súng, vá»›i lá»±u đạn hay bất cứ má»™t thứ vÅ© khà nà o khác, bởi vì có cái đó chúng tôi sẽ có tất cả, nhÆ°ng trÆ°á»›c hết là có được má»™t sá»± bảo vệ an toà n nhứt.
Vợ chồng anh Năm Lúa là má»™t cặp vợ chồng nông dân chánh cống không thể lầm lẫn. Chồng cÅ©ng nhÆ° vợ, cả hai Ä‘á»u có sức vóc, vạm vỡ, cả hai Ä‘á»u chất phác và trung háºu. Vá» anh Năm Lúa, tôi được các đồng chà cho biết anh là má»™t cÆ¡ sở nòng cốt, chắc chắn. Anh chÆ°a há» bị lá»™ mặt. Từ trÆ°á»›c tá»›i nay, dÆ°á»›i con mắt bà con cÅ©ng nhÆ° kẻ địch, anh là má»™t nông dân chuyên lo ruá»™ng rẫy, giăng câu, đặt trúm. Lẽ Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên, tôi coi anh Năm Lúa là chá»— dá»±a chÃnh rồi. NhÆ°ng không hiểu sao, do cảm ứng riêng hay là do giữa tôi vá»›i chị Năm Lúa Ä‘á»u là phụ nữ, mà tôi tá»± nhiên thấy rằng cần hết sức gần gÅ©i gắn bó vá»›i chị. Äồng thá»i cÅ©ng có má»™t Ä‘iá»u rất rõ nữa là nếu giữa hai vợ chồng anh Năm Lúa có má»™t sá»± giác ngá»™ nhứt trà cùng cỡ, chồng nhÆ° vợ, vợ nhÆ° chồng thì má»›i tháºt đảm bảo, khó có cái gì tách há» ra. Những năm sau hiệp định GiÆ¡nevÆ¡, kẻ thù cố Ä‘Æ°a lưỡi dao đẫm máu của chúng hòng tách Äảng ra khá»i dân, và lưỡi dao đó còn Ä‘Æ°a và o từng xóm ấp, từng gia đình, cha mẹ, vợ con, há» hà ng ruá»™t thịt, há»… cắt được tá»›i đâu là nó cắt liá»n không kể gì máu tuôn lệ chảy. Tôi đã từng chứng kiến nhiá»u trÆ°á»ng hợp không phải kẻ thù không đạt được hiệu quả. Cho nên những bà i há»c sống đã cho tôi được những dá»± cảm, từ đó tôi phải dá»± kiến. Má»™t sá»± việc đã đặt ra quá rõ là cái "cứ" má»›i mà tối mai chúng tôi sẽ và o để là m công việc in ấn các bản tin không phải chỉ có anh Năm Lúa biết, mà có cả chị Năm Lúa biết.
Äêm hôm ấy, sau khi ăn bữa cháo rắn hổ đất rất ngon, trong lúc anh Năm Lúa Ä‘Æ°a cáºu Chiến và Triá»u ra má»™t cái chòi sau nhà để ngủ, thì tôi vẫn còn ngồi lại trong bếp vá»›i chị Năm Lúa. Tôi cầm bà n tay to lá»›n đầy chai của chị nói:
- Tụi tôi bây giá» còn sống còn hoạt Ä‘á»™ng là nhá» cô bác anh chị, tụi tôi hết sức biết Æ¡n. Nói thiệt vá»›i chị Năm, hôm rầy tụi nó truy lùng đánh phá dữ lắm, tụi tôi phải dá»i chá»— liên miên. NhÆ° váºy rất khó in ấn tà i liệu tin tức phân phát cho bà con Ä‘á»c nắm hiểu tình hình, biết phải trái, biết đối phó vá»›i âm mÆ°u của tụi nó. Hy vá»ng lần nà y nhá» anh Năm chị Năm giúp đỡ ổn định nÆ¡i chốn để là m việc cho được lâu lâu..
Chị Năm Lúa ngó tôi, nÆ°á»›c mắt ứa ra. Äá»™t nhiên chị rút tay ra khá»i tay tôi, và vuốt vai, lÆ°ng tôi, tuồng nhÆ° để coi hổm rầy tôi có bị tụi địch là m sứt da trầy thịt hay không váºy:
- Cô vá»›i mấy chú tá»›i đây, đừng sợ gì hết. Nay mai có vô trong rừng cÅ©ng đừng lo, đã có vợ chồng tôi bảo bá»c, tiếp tế. Chá»— đó kÃn đáo êm ái lắm, tụi nó vô phÆ°Æ¡ng mò tá»›i nổi. Hổm rà y, thấy tụi nó ruồng dữ quá, tôi cứ ngỡ phÃa đằng mình chỉ còn Ä‘Ã n ông thanh niên lặn lá»™i công tác. Äâu dè còn có phụ nữ nhÆ° cô..
Tôi há»i thăm vợ chồng chị căn cÆ¡ gốc gác tại đây hay ở đâu, chị cho biết là má»›i tá»›i đây trên dÆ°á»›i mÆ°Æ¡i năm. Hai vợ chồng hồi trÆ°á»›c khi lấy nhau, Ä‘i là m mÆ°á»›n cho chủ Ä‘iá»n dÆ°á»›i Cạnh Äá»n, nghèo cá»±c quá rủ nhau dắt dÃu tá»›i đây, kế được cách mạng cấp đất là m ăn má»›i khá lên. Chị thú tháºt vá»›i tôi là vừa má»›i chá»›m thai, Æ°á»›c sao lần nà y chị đẻ mà tôi còn ở đây, tôi sẽ sanh cho chị. Chị Năm trố mắt nhìn tôi:
- ủa, cô cũng biết mần mụ sao?
Tôi cÆ°á»i:
- Tôi không phải là cô mụ nghá», nhÆ°ng tôi có há»c mấy tháng. ở chung vá»›i cô bác, trong xóm có chị nà o chuyển bụng thì tôi đỡ cho há», khá»i phải lấy xuồng bá»™ng chở Ä‘i xa. Tôi đỡ riết rồi bây giá» cÅ©ng rà nh, cô bác khen là tôi đỡ mát tay..
Chị Năm Lúa ôm ghì vai tôi:
- Váºy thì lúc nà o cô TÆ° phải dạy cho tôi nghen.. Tôi muốn há»c vụ đó, vá»›i há»c thêm chữ. Nhá» hồi nẳm Ä‘i há»c bình dân, giá» tôi má»›i biết viết quá»t quẹt, còn Ä‘á»c thì phải đánh vần, thiệt dở quá chừng.. Tôi muốn là m sao Ä‘á»c cho chạy tá» tin của cô in ra mà lại thông hiểu hết là mừng rồi!
Lâu nay, tôi thÆ°á»ng nghÄ© khát vá»ng của quần chúng là má»™t cái gì rất Ä‘á»—i lá»›n lao, chá»› Ãt khi nghÄ© rằng khát vá»ng ấy có khi rất Ä‘á»—i nhá» bé Ä‘Æ¡n sÆ¡. NhÆ°ng và o thá»i kỳ đó, có khả năng quá xấu, dẫn tá»›i chá»— má»i khát vá»ng dù lá»›n bé cÅ©ng Ä‘á»u có thể bị kẻ quả cảm nhứt để Ä‘Æ°a quần chúng qua cÆ¡n thá» thách ghê gá»›m nà y thì những mảnh đất tạm cấp kia, cùng cây trà m, ngá»n lúa, con cá con lÆ°Æ¡n, manh quần tấm áo cho tá»›i cái chữ cái nghÄ©a của kháng chiến chÃn năm để lại cÅ©ng có cÆ¡ bị tÆ°á»›c mất hết.
Tôi lặng đi một lúc lâu với ý nghĩ ấy. Lát sau tôi bảo chị Năm Lúa:
- Nếu như còn ở đây thì tôi sẽ ráng dạy cho chị Năm biết cả hai thứ đó!
- Thiệt nghe, cô Tư nói thiệt nghe!
Äêm hôm đó, tôi ngủ chung má»™t mùng vá»›i chị Năm Lúa. Má»™t cái mùng hai nóc lá»›n, phÃa trong cùng là hai đứa con trai của chị, má»™t đứa lên mÆ°á»i, má»™t đứa mÆ°á»i hai, nằm ôm nhau ngủ. Ngà y hôm sau, tôi tranh thủ là m má»™t bà i há»c vỡ lòng cho chị Năm Lúa vá» công việc của ngÆ°á»i đỡ đẻ. Äại để tôi nói vá»›i chị là cô mụ phải có tối thiểu những dụng cụ gì và khi má»™t sản phụ chuyển bụng thì cô mụ phải là m gì, từ việc bắc má»™t nồi nÆ°á»›c tá»›i việc theo dõi nÆ°á»›c ối của sản phụ bắt đầu ra. Tôi nói cặn lẽ cho chị Năm Lúa biết cách đỡ đứa trẻ, và vấn Ä‘á» phải chú ý coi kỹ là đừng để sót nhau, rồi tá»›i vụ cắt rốn, buá»™c rốn, tôi Ä‘á»u chỉ dẫn tỉ mỉ. Rất tiếc tôi không có dịp sanh cho má»™t chị nà o ở xóm nà y, để lấy thá»±c tế đó mà dạy cho chị Năm. NhÆ°ng phải nói là chị Năm Lúa rất sáng dạ, và quý hÆ¡n nữa là lòng chị tha thiết mong muốn há»c được má»™t cái nghỠđể có thể đỡ đần cho chị em nông dân cùng xóm khi vượt cạn.
Chúng tôi theo anh Năm Lúa và o "cứ" má»›i trong tối hôm ấy. Con Ä‘Æ°á»ng dẫn vô "cứ" má»›i trong tối hôm ấy. Con Ä‘Æ°á»ng dẫn vô "cứ" chừng bảy cây số, ná»a đồng ná»a rừng, hết sức vòng vo hiểm hóc. Ngoà i đồng thì trống trÆ¡n, chỉ có rau muống dại và cây móp. Những tráºn mÆ°a tháng bảy đã là m cho đồng nổi nÆ°á»›c mênh mông, chúng tôi phải lá»™i tá»›i trên gối chân. NhÆ°ng nếu chỉ nhÆ° váºy thì cÅ©ng dá»… Ä‘i, đằng nà y bên dÆ°á»›i lại có không biết bao nhiêu hố sâu, bÆ°á»›c tráºt là chá»›i vá»›i bị sụp lút tá»›i cổ liá»n. Thà nh ra anh Năm Lúa dặn chúng tôi phải bám sát. Há»… ảnh bÆ°á»›c tá»›i đâu là chúng tôi phải bá» bÆ°á»›c theo tá»›i đó. Lá»™i chừng trên bốn cây số ngoà i đồng nÆ°á»›c đầy bÆ°ng trấp thì tá»›i mà rừng trà m. Từ mà rừng, chúng tôi lá»™i chừng ba cây số nữa, bên dÆ°á»›i cÅ©ng lồi lõm kiểu đó, má»›i tá»›i "cứ".
Cái "cứ" mà anh Năm Lúa cùng vợ tạo nên cho chúng tôi tháºt là chu tất, kÃn đáo. Äó là má»™t cái nhà sà n nhá» lợp bằng lá máºt cáºt dầy, cất trên mặt nÆ°á»›c, dá»±a và o những thân trà m sống. Sà n nhà lót bằng cây trà m lá»™t vá», khÃt khao, có thể trải đệm lên ngủ. Cái nhà sà n nà y còn có vách ngăn đôi. Anh Năm Lúa nói:
- Cô Tư ở một bên, hai chú kia ở một bên cho rộng rãi
Sá»± bố trà nhỠấy khiến tôi cảm Ä‘á»™ng. Bởi vì dù tôi là ngÆ°á»i phụ trách và lá»›n đáng báºc chị đối vá»›i thằng Triá»u và thằng Chiến, thì tôi vẫn là má»™t phụ nữ. Tôi chắc chi tiết nà y là do chị Năm Lúa nghÄ© tá»›i. Ngoà i hai gian nhỠđó, còn có má»™t cái chái bếp. Anh Năm bấm đèn pin chỉ cho tôi lu gạo, lu mắm, những chai hÅ© Ä‘á»±ng mỡ, muối và còn có cả Ä‘Æ°á»ng mÃa nữa. Nói tóm lại vợ chồng anh Năm đã chuẩn bị cho chúng tôi má»™t nÆ¡i ăn ở là m việc giữa rừng có đủ các thứ ăn dá»± trữ hằng mấy tháng liá»n. Vá» nÆ°á»›c uống thì chúng tôi khá»i lo, Ãt nhứt là trong mùa nầy. Khắp rừng trà m mênh mông má»™t biển nÆ°á»›c, thứ nÆ°á»›c U Minh Ä‘á» lá»±ng uống và o rất là nh va mát. Bà con nói thứ nÆ°á»›c ấy còn có vị thuốc, vì đó là nÆ°á»›c hòa vá»›i lá trà m lÆ°u cữu rụng xuống. Trong mùa khô, chúng tôi vẫn không lo bị khan nÆ°á»›c. Chỉ cần bá»›i mốt cái hố nhá», thứ nÆ°á»›c đỠấy lại dâng lên.
ÄÆ°a chúng tôi và o "cứ" rồi, anh Năm Lúa trở vá» xóm ngay trong đêm. Khi tiếng chân lá»™i nÆ°á»›c bì bõm của anh nghe má»—i lúc má»™t xa dần rồi lịm hẳn, tôi liá»n thấy cảnh ngá»™ chúng tôi sao mà trÆ¡ trá»i và đơn Ä‘á»™c. Lần đầu tiên, tôi và hai cáºu Chiến, Triá»u sống xa dân. Không ai thốt ra má»™t lá»i nà o, nhÆ°ng cả ba chúng tôi Ä‘á»u buồn bã. Không nghe vẳng tá»›i má»™t tiếng chó sủa, má»™t tiếng trẻ khóc. Không còn nghe được tiếng rẽ nÆ°á»›c của má»™t chiếc xuồng nà o đó trên sông trên kinh. Chỉ còn lại có ba chúng tôi trong cái nhà sà n nhÆ° nổi hêu bên trên mặt nÆ°á»›c má» má» in bóng những thân trà m. Rừng U Minh không có tiếng Ä‘á»™ng nà o khác, ngoà i tiếng muá»—i xà o xà o, tiếng Ä‘áºp muá»—i lép bép của chúng trên mÆ°á»i cây số Ä‘á»u Ä‘á»u vá»ng tá»›i tiếng sóng biển rì rà o.
Trong đêm đó, tôi nằm nghe tiếng sóng, trăn trở hoà i không ngủ được.
Ngà y hôm sau, chúng tôi thức dáºy rất sá»›m, theo thói quen nấu cÆ¡m để sẵn, rồi lá»™i khắp chung quanh để xem xét khu rừng. Từ sáng tá»›i trÆ°a, chúng tôi phát hiện ra nhiá»u Ä‘iá»u đáng phấn khởi. Có rất nhiá»u cá dÆ°á»›i rừng ngáºp nÆ°á»›c và trên những ngá»n trà m Ä‘ong Ä‘Æ°a ken sát tổ cò, tổ cồng cá»™c. Lâu lâu những bầy ong Ä‘i, vá» hút hoa là m máºt đông đảo đến ná»—i từ xa nghe tiếng chúng Ä‘i rà o rà o nhÆ° má»™t cÆ¡n gió lá»›n. Thằng Chiến, thằng Triá»u nhảy nhót, mừng rỡ tuyên bố là lần nà y sẽ có cá, chim, máºt ong ăn thoải mái và tụi nó còn tÃnh lấy sáp ong để chế là m đèn cầy nữa. Tôi cÅ©ng rất vui mừng. Tôi ra ở rừng trà m U Minh, thiên nhiên không há» eo hẹp, ngược lại đã dà nh cho chúng tôi sá»± hứa hẹn đãi ngá»™ rất hà o phóng, miá»…n là chúng tôi chịu khó và biết cách là m ăn. Vá» chuyện nà y, thằng Chiến, thằng Triá»u là hai đứa có tà i. Ngay bữa cÆ¡m trÆ°a hôm đó, chúng tôi đã được ăn cá rô má» nÆ°á»›ng, do hai đứa thả lÆ°á»›i bắt được. Rồi những ngà y kế tiếp, hai đứa lại bắt được cò và cồng cá»™c ra rà ng, Ä‘em vá» lá»›p rô ti lá»›p kho mặn.
Hằng ngà y, công việc của chúng tôi là bắt tin Ä‘á»c cháºm của Ä‘Ã i tiếng nói Việt Nam phát từ Hà Ná»™i, lược lấy những tin quan trá»ng, phù hợp rồi đánh máy trên giấy sáp để in ra, bằng cái máy quay tay "Êvêrét" mà anh Năm Lúa đã Ä‘em và o. Cho tá»›i bây giá», tôi hãy còn nhá»› cái cảm giác xúc Ä‘á»™ng nhiá»u lần bắt tôi phải rÆ°ng rÆ°ng nÆ°á»›c mắt khi tôi mở chiếc Ä‘Ã i bán dẫn "Sony", thì trong Ä‘Ã i phát ra tiếng của đồng chà xÆ°á»›ng ngôn viên: "- Äây là Tiếng nói Việt Nam phát Ä‘i từ Hà Ná»™i, thủ đô nÆ°á»›c Việt Nam Dân Chủ Cá»™ng Hòa.." Các anh chị nà o đã từng là xÆ°á»›ng ngôn viên hồi những năm ấy chắc chÆ°a biết rằng chúng tôi đã khóc. Các anh chị chắc cÅ©ng chÆ°a biết rằng những buổi tin Ä‘á»c cháºm của các anh chị đã Ä‘em đến cho chúng tôi và đồng bà o hiệu quả tinh thần lá»›n nhÆ° thế nà o đâu.
Công việc chép tin, đánh máy và in tin đối vá»›i cả ba chúng tôi, ai cÅ©ng thà nh thạo. Tuy nhiên, phần chá»n lá»c tin và phần soạn thêm má»™t bà i ngắn gần nhÆ° là má»™t xã luáºn thì do tôi đảm trách. Tá» tin của chúng tôi được nâng lên gần nhÆ° má»™t tá» báo nhá», cứ năm ngà y là phát hà nh má»™t lần ba ngà n bản. NhÆ° váºy, cÅ©ng năm ngà y má»™t lần, anh Năm Lúa vô "cứ" Ä‘em số in xong vá», phân phát cho các mạng lÆ°á»›i cÆ¡ sở. CÅ©ng có lúc chị Năm Lúa là m việc ấy. Bữa nà o chị Năm Lúa và o thì chị và o sá»›m hÆ¡n, và tôi tranh thủ cầm ngay tá» tin má»›i in chÆ°a ráo má»±c, dạy thêm chữ cho chị, cắt nghÄ©a cho chị biết các Ä‘oạn, các danh từ nà o chị chÆ°a rõ. Nhá» váºy mà không bao lâu, chị đã Ä‘á»c được tá» tin, biết được má»i Ä‘iá»u trong đó. Má»—i lần tá»›i ngà y anh Năm hoặc chị Năm và o là tôi hồi há»™p lắng đợi. Vừa thoáng nghe tiếng chân khủa nÆ°á»›c lá»m bá»m vắng tá»›i từ xa, thì trên sà n nhà tôi đã tuá»™t xuống, lá»™i ra đón. Lần nà o anh Năm chị Năm cÅ©ng Ä‘em lại cho chúng tôi những tin má»›i ngoà i xóm, những chỉ thị hoặc thông báo của cấp trên, nhỠđó tuy sống ở giữa rừng chá»› chúng tôi vẫn biết được tình hình ta địch, nhỠđó chúng tôi vẫn không trÆ¡ trá»i. Cái cảm giác Ä‘Æ¡n Ä‘á»™c ban đầu ấy chẳng qua là vì lần đầu tiên chúng tôi ở lại giữa rừng chá»› chúng tôi vẫn có má»™t sợi dây liên hệ chặt chẽ vá»›i cấp ủy và xóm ấp, qua vợ chồng anh Năm Lúa, chúng tôi luôn được vợ chồng anh tiếp tế nhiá»u thứ nhÆ° chuối, bÃ, rau cải và thỉnh thoảng còn có các thứ bánh do chị Năm là m lấy nhÆ° bánh xếp, bánh lá mÃt.
Sức tiêu thụ của tá» tin nhá» của chúng tôi ngà y má»™t lá»›n. Nhiá»u nÆ¡i yêu cầu được phân phối tá» tin đó. NhÆ°ng khổ ná»—i, tình hình giấy má phÆ°Æ¡ng tiện của chúng tôi ngà y lại cà ng eo hẹp. Giấy nhá»±t trình lấy từ các kho giấy nhà in kháng chiến cÅ© để lại, in riết rồi cÅ©ng cạn, phải in tá»›i giấy há»c trò. Giấy sáp cÅ©ng moi lên từ các hầm Ty Thông tin tỉnh, do chôn giấu dÆ°á»›i đất lâu ngà y, nên ngoà i số giấy sáp xanh còn tốt đã đánh máy hết, má»™t hôm thằng Triá»u đánh tá»›i số giấy sáp trắng bị ẩm mục, nó vụt kêu lên:
- Thôi chết rồi chị Tư ơi!
Tôi chạy lại coi. Thằng Triá»u đánh tá»›i đâu, sáp bở rá»i ra tá»›i đó. Con chữ từ bà n máy gõ và o giấy sáp không ấn được, sáp cứ rÆ¡i ra. Tôi toát mồ hôi. Sá»± cố nà y tuy nhá», nhÆ°ng có thể gây trở ngại phải đình đốn công việc, vì nếu chá» tổ chức ra thà nh để mua giấy sáp thì cÅ©ng còn lâu và không phải dá»…. Tôi ngồi và o đánh thá», sáp cÅ©ng rá»›t ra nhÆ° váºy. Má»—y mò hoà i lúc lâu, tôi thá» gõ thiệt nhẹ, vừa đủ để con chữ dáºp và o giấy. Vá»›i lối đánh đó, sáp chịu yên không tróc ra nữa. NhÆ°ng vì con chữ dáºp nÆ°Æ¡ng nhẹ quá, nên muốn ấn má»™t chữ vô giấy sáp, tôi phải gõ tá»›i bảy lần. Tốc Ä‘á»™ đánh máy bị giảm rất cháºm, nhÆ°ng nhÆ° váºy vẫn còn có thể tiếp tục công việc được. Tôi chỉ cho Chiến và Triá»u kiên trì là m theo cách đó.
Chúng tôi là m việc cáºt lá»±c rồi còn phân công Ä‘i câu, Ä‘i giăng lÆ°á»›i, lấy củi. Vợ chồng anh Năm Lúa vẫn vô "cứ" Ä‘á»u Ä‘á»u để tải bản tin ra. Thấm thoát đã được năm sáu tháng. ChÆ°a có lúc nà o chúng tôi lại có được thá»i gian ổn định để in ấn dà i nhÆ° váºy. Chị Năm Lúa mang thai bụng ngà y má»™t to, nhÆ°ng chị vẫn tiếp chồng lặng lá»™i ra và o. Chị kể lại vá»›i tôi rằn theo sá»± chỉ dẫn của tôi, chị đã mạng dạn Ä‘i đỡ đẻ cho bà con trong xóm và nhá»› đó mà đó mà đã xây dá»±ng được nhiá»u cÆ¡ sở rất tốt. Có mấy lượt, chị Năm Lúa và o liên tiếp. Tôi đặt tay nhẹ lên bụng đã khá to của chị nói:
- Thôi từ rà y chị đừng Ä‘i nữa, để anh Năm ảnh Ä‘i. Tá»›i tháng nà y mà lá»™i nhiá»u vác nặng sợ không tốt đâu..
Chị Năm cÆ°á»i, khoát tay:
- Hồi đó tá»›i giá» gần sát ngà y đẻ, tôi còn mần công chuyên quần quât mà đẻ đứa nà o đứa nấy cÅ©ng liá»n trân, cô TÆ° đừng lo. Sở dÄ© mấy bữa nay tôi Ä‘i thay là vì hổm rà y ba sắp nhá» lo phát cá» ruá»™ng, tôi để ba sắp nhá» ngủ thẳng giấc đặng sá»›m ngà y còn Ä‘i phát. Và i bữa nữa phát xong, tôi nghỉ thì ba sắp nhá» Ä‘i!
Chị Năm Lúa thay chồng lặn lá»™i ra và o "cứ" chúng tôi không kể gì bụng chá»a nhÆ° váºy, mãi tá»›i lúc anh Năm Lúa phát xong cá» ruá»™ng, chị má»›i nghỉ ở nhà . Lối ba tháng sau, và o má»™t buổi chiá»u khi những ngá»n trà m trên đầu chúng tôi vừa rút hết nắng, chợt tôi nghe có tiếng có diệc nhao nhác bay lên ở cụm rừng phÃa ngoà i. Äiá»u đó chứng tá» có ngÆ°á»i. Tôi bắt đầu lo ngại, vì hôm ấy chÆ°a tá»›i ngà y anh Năm Lúa và o để lấy bản tin. Bá»—ng lát sau, tôi nghe tiếng vá»— bồm bá»™p và o thân trà m. Äó là tiếng ám hiệu của anh Năm Lúa. Tôi yên tâm chá» anh tá»›i. Anh Năm Lúa nhảy thoắt lên báºc thang bắc lên nhà , kêu tôi báo tin vợ anh chuyển bụng. Anh nà i nỉ:
- Cô TÆ° là m Æ¡n vá» trá»ng sanh cho vợ tôi nghe cô TÆ°. Vợ tôi nói muốn cô TÆ° sanh lấy hên đẻ con gái.. Vá»›i lại, tôi mà cụ bị xuồng bá»™ng chở vợ tôi lên quáºn sanh thì tÃt nhứt cÅ©ng mất ba bốn bữa, ngặt lắm.. Vắng tôi, lỡ có chuyện chi..
Tôi lặng thinh, do dá»± cân nhắc, e việc mình ra xóm có thể lá»™ bà máº. NhÆ°ng khi tôi nói ra Ä‘iá»u đó, thì anh Năm bảo:
- Vụ đó cô TÆ° khá»i lo, tôi bảo đảm. Trong xóm Ä‘á»u là bà con cÆ¡ sở của mình, không ngại!
Sau khi suy nghÄ© kỹ, tôi gáºt đầu nháºn lá»i. Là vì tôi thấy tình hình ở xóm đầu kinh Trà m Lụt nói chung rất tốt, hÆ¡n nữa chÃnh tôi, tôi cÅ©ng rất muốn Ä‘i đỡ cho chị Năm Lúa để tá» rõ mối cảm tình và lòng biết Æ¡n của chúng tôi đối vá»›i vợ chồng chị trong suốt tám chÃn tháng vợ chồng chị đã hết lòng vá»›i việc chung, hết lòng cÆ°u mang bảo bá»c chúng tôi.
Tôi căn dặn hai cáºu Chiến, Triá»u ở lại "cứ", rồi lấy dụng cụ, theo anh Năm Lúa ra xóm
Lối đầu đêm, tôi ra tá»›i, giữa lúc chị Năm Lúa Ä‘au bụng nhiá»u hÆ¡n. Vừa lo bắc nÆ°á»›c, sát trùng dụng cụ, tôi vừa giảng giải thêm công việc há»™ sinh. Chị Năm Lúa nằm trên chõng, Ä‘au bụng gắt rồi mà vẫn cÆ°á»i, lắng nghe từng lá»i tôi nói. Äêm hôm ấy chị Năm Lúa đã sanh má»™t cách êm xuôi. Và tôi đã đỡ trên tay mình má»™t đứa bé gái, y nhÆ° vợ chồng chị ao Æ°á»›c. Khi tôi kêu: "- Con gái rồi!" thì chị Năm Lúa cÆ°á»i no nê, còn anh Năm ở ngoà i vá»t vô, lăng xăng há»i dồn nhÆ° chÆ°a tin: "-Con gái hả, con gái thiệt hả cô TÆ°?"
Tôi trở vá» "cứ" rừng ngay, sau khi đã đỡ đẻ cho chị Năm Lúa má»™t cách tốt là nh. Anh Năm Lúa nhất định không chịu để tôi Ä‘i má»™t mình. Anh lại Ä‘Æ°a tôi và o "cứ". NhÆ° váºy, từ chiá»u cho tá»›i quá ná»a đêm, anh đã Ä‘i tá»›i Ä‘i lui cả thảy bốn lượt. NhÆ°ng tôi thấy anh không biết mệt má»i gì cả. Ná»—i vui sÆ°á»›ng vá» việc vợ sanh con gái là m anh bắt nói chuyện vá»›i tôi hoà i suốt dá»c Ä‘Æ°á»ng nhÆ° má»™t đứa trẻ.
Váºy mà đau Ä‘á»›n thay, chỉ má»™t tháng sau anh đã phải xa lìa tất cả. Từ ngÆ°á»i vợ đã cùng anh dắt dÃu đến đây trong những ngà y đói khổ, cho tá»›i các con mà anh yêu quÃ. Anh Năm Lúa có thể không phải vÄ©nh biệt vợ con, nếu anh chỉ chịu nói má»™t lá»i. NhÆ°ng anh đã nÃn im, không hé răng nói ra lá»i đó. Và o má»™t tối, nhÆ° lệ thÆ°á»ng, anh vô "cứ" vác bản tin vá» sá»›m. Tôi tiá»…n anh vá» nhÆ° má»i lần, sau đó cùng hai cáºu Chiến và Triá»u há»™i ý công việc, rồi sá»a soạn Ä‘i ngủ. Và o khoảng ná»a đêm, Ä‘ang ngủ, thình lình tôi bị đánh thức bởi tiếng chim kêu xao xác, kế nghe có tiếng chân lá»™i nÆ°á»›c sồn sá»™n. Tôi láºp tức gá»i hai cáºu kia dáºy. Chúng tôi lắng nghe kỹ, nháºn ra tiếng chân lá»™i nÆ°á»› đó chỉ là tiếng chân của má»™t ngÆ°á»i. Tôi hÆ¡i yên tâm. Má»™t lát sau, tiếng lá»™i bì bõm gấp gáp tá»›i gần, rồi tiếng chị Năm Lúa hổn hển đứt quãng:
- Cô Tư.. Cô Tư ơi!
Tôi tụt xuống sà n nhà . Vừa lúc chị Năm Lúa nhà o tá»›i, chụp lấy báºc thang kêu lên:
- Cô Tư ơi, tụi nó bắt ba sắp nhỠrồi!
Chúng tôi dìu chị Năm Lúa lên nhà . Chị thở hà o hển, mình mẩy Æ°á»›t mèm. Há»—u nhÆ° chị đã chạy từ nhà và o đây, nên chị quá mệt. Chị kể lại là anh Năm Lúa bị bắt lúc vá» tá»›i đám ruá»™ng sau nhà . Äây không phải là tụi tá»± vệ hÆ°Æ¡ng thôn mà là tụi biệt kÃch do thằng Lân cầm đầu từ trên đồn cắt đồng xuống. Cả xóm Ä‘á»u không hay, vì chúng bá»c và o rất êm ở sau ruá»™ng. Chị Năm cho biết sau khi bắt được anh Năm, chúng đã dẫn anh vô nhà . Qua lá»i chúng nói vá»›i nhau, chị biết được là khi anh Năm phát hiện ra chúng thì đã qua gần. Anh vá»™i ém cái bồng Ä‘á»±ng bản tin xuống mé bùn. Chúng bắt được anh và tìm thấy cái bồng.
Chị Năm Lúa nói:
- Thằng Lân cầm đầu tốp biệt kÃch buá»™c ba sắp nhá» phải khai ra, lãnh cái bồng đó của ai, tại đâu. Nó ngá»i tá» tin, nói mùi má»±c in còn má»›i, nên nhứt quyết chá»— in ở đâu đây thôi. Ba sắp nhá» trÆ°á»›c sau vẫn má»™t má»±c bảo vừa Ä‘i thăm câu vá», không biết cái bồng đó của ai hết.. Tụi nó nhảy vô đấm đá rồi dẫn ba sắp nhá» vỠđồn. Tôi phải chạy liá»n vô đây báo cho cô TÆ° vá»›i mấy chú biết để lo liệu. Trá»i Æ¡i, nó đánh ba sắp nhá» dữ lắm cô TÆ° Æ¡i..
Chị Năm Lúa khóc nấc. Tôi khuyên chị bình tÄ©nh và hãy trở lại nhà , vì còn cháu bé ở đó. Tôi cÅ©ng Ä‘á» nghị vá»›i chị qua Ä‘Æ°á»ng dây báo việc nà y vá» cấp trên chúng tôi để xin ý kiến. Chị Năm Lúa nói chị sẽ báo ngay trong đêm nay, rồi lau nÆ°á»›c mắt lá»™i trở vá». Lúc ấy tôi cÅ©ng không ngá» tá»›i hôm sau sá»± việc còn Ä‘i tá»›i chá»— dữ dá»™i hÆ¡n nữa. Ngà y hôm sau, đó là má»™t ngà y ghê gá»›m nhứt của Ä‘á»i chị Năm Lúa. Chúng Ä‘Æ°a anh Năm Lúa trở lại nhà , tiếp tục tra khảo bắt anh phải khai ra chúng tôi, khai ra nÆ¡i đã in những bản tin đó. Anh Năm Lúa vẫn nói nhÆ° anh đã nói, là anh chỉ Ä‘i thăm câu, chá»› anh không biết cái bồng đó của ai hết. Chúng đánh anh tá»›i ná»—i các con anh Ä‘á»u khóc thét lên. Rồi chúng kêu chị Năm khuyên bảo anh, nhÆ°ng chị Năm cÅ©ng nói ý nhÆ° anh Năm chá»› không nói khác. Thằng Lân, thằng đồn trưởng khét tiếng ác ôn nói vá»›i anh Năm Lúa:
- Váºy thì tao sẽ giết mà y trÆ°á»›c mặt vợ con mà y!
Giữa giấy phút cá»±c kỳ nghiêm trá»ng đó, anh chị Năm Lúa, chồng cÅ©ng nhÆ° vợ, đã im lặng. ChÃnh sá»± im lặng đó đã cứu lấy chúng tôi, và anh Năm đã bị tên Lân mổ bụng má»™t cách ghê rợn ngay trÆ°á»›c mặt vợ vá»›i ba đứa con, trong đó có đứa con gái vừa đầy tháng mà chÃnh tay tôi đã đón nó ra Ä‘á»i, và trong buổi chiá»u nay nó vừa từ vùng xẻo biển lên đây tìm gặp lại tôi.
.. Hồi tưởng, trong phút chốc cứ trà n đến vá»›i tôi nhÆ° sóng. NhÆ°ng hồi tưởng chÆ°a dừng ở đó, ở ngà y anh Năm Lúa hy sinh mà còn dẫn tiếp tôi vá» những ngà y còn lại của chị Năm Lúa. Sau khi anh Năm Lúa chết năm bữa, tổ in ấn của chúng tôi được lịnh chuyển tá»›i má»™t vùng khác. Lòng tôi Ä‘au nhÆ° xé, vì ra Ä‘i mà không thể ghé qua nhà chị Năm Lúa được. Tôi xót xa lo lắng không biết rồi chị sẽ chịu Ä‘á»±ng ra sao trÆ°á»›c thá» thách dữ dá»™i đó. Má»™t và i tháng sau, tôi má»›i được biết là lúc anh Năm Lúa bị mổ bụng, chị Năm Lúa đã ngất xỉu tại chá»—, tay bồng con nhá». Rồi chị bị mất trÃ, trở thà nh má»™t ngÆ°á»i lịu, ai nói gì cÅ©ng nói theo, ai la gì cÅ©ng lo theo. NhÆ°ng má»™t thá»i gian sau, chị tỉnh dần lại, không lẫn trà nữa. Bà con bảo rằng chị tỉnh lại má»™t cách đáng sợ, trở nên Ãt nói, ai há»i gì má»›i trả lá»i, con ngÆ°á»i trầm lặng hẳn Ä‘i. Chị lại lo là m ruá»™ng, nuôi con, thỉnh thoảng Ä‘i đỡ đẻ cho lối xóm. Bá»n giặc ở trên đồn và bá»n tá» xã hầu nhÆ° không để ý gì tá»›i chị nữa. Cho tá»›i ngà y đồng khkởi, thình lình chị Năm Lúa hoạt bát trở lại. Chị là m bữa giá»— cúng chồng, rồi bÆ¡i xuồng Ä‘Æ°a đứa con trai lá»›n má»›i có mÆ°á»i lăm tuổi giao cho cho má»™t đại Ä‘á»™i võ trang đóng bên sông Trẹm. Tá»›i đứa con sau, má»›i mÆ°á»i lăm mÆ°á»i sáu, chị lại cho Ä‘i nữa. Bà con nói chị Năm Lúa nuôi con tháºt lá»±c, cho ăn uống đủ sức, nên tuy chÆ°a tá»›i tuổi Ä‘i bá»™ Ä‘á»™i, mà đứa nà o đứa nấy vóc vạc cÅ©ng cao lá»›n. Bà con còn nói đứa nà o lá»›n lên cÅ©ng được chị nhắc nhở việc cha nó chết ra sao, xóm là ng bị khủng bố thế nà o, dạy dá»— nuôi chà căm thù từng chút từng chút. Tá»›i cái năm tôi có dịp trở lại Kinh Trà m Lụt thì vùng nà y Ä‘á»u đã giải phóng. Không còn đứa con trai nà o của chị ở nhà nữa, chỉ có đứa gái út là con Thắm, đã lên tám. Lầ đó, chị và tôi ôm nhau khóc lặng. Chị há»i thăm tôi đã có chồng con gì chÆ°a. Tôi nói tôi đã có chồng và hai con, hiện gởi tứ tán má»—i đứa má»™t nÆ¡i cho cô bác nuôi giùm vì phải Ä‘i công tác. Khi ấy tôi là bà thÆ° huyện ủy ở má»™t huyện bị địch ká»m kẹp rất gay gắt. Tối hôm đó, tôi lại ngủ chung vá»›i chị Năm Lúa và con Thắm. Nằm trò chuyện, tôi cÆ°á»i bảo chị rằng giỠđây tôi thèm xum há»p vá»›i mấy đứa con, chỉ mÆ¡ Æ°á»›c khi nà o yên rồi sắm được má»™t cái mùng hai nóc nhÆ° của chị, quy tụ con cái vá» tối tối ngủ chung, đùa giỡn vá»›i tụi nó cho đã là tôi thấy sÆ°á»›ng rồi. Chị Năm Lúa nghe tôi nói váºy thì nằm nÃn thinh. Má»™t lát sau, chợt chị day qua khẽ nói:
- Cô TÆ° nè, tôi tÃnh nhÆ° vầy nói cô TÆ° nghe coi có chịu không.. Thôi cô TÆ° Ä‘em hết hai đứa nhá» vỠđây tôi nuôi. Rồi tôi may sẵn cho cô má»™t cái mùng, há»… lúc nà o cô rảnh vá» thăm tụi nó thì mấy mẹ con ngủ chung, mặc sức mà giỡn vá»›i nhau.
Tá»›i lượt tôi nÃn thinh, nÆ°á»›c mắt ứa ra. Tôi đâu có ngá» mình nói váºy thôi mà chị Năm Lúa lại tÃnh thiệt. Quả là khi ấy Ä‘iá»u Æ°á»›c muốn nhá» nhoi đó của tôi cÅ©ng không có được, nhÆ°ng tôi đâu còn dám nhỠở chị, ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà đã bảo bá»c chúng tôi năm xÆ°a bằng sá»± nÃn lặng trÆ°á»›c cái chết của chồng mình. Tôi chỉ mong Ä‘á»n đáp lại sá»± hy sinh ấy, nhÆ°ng chÆ°a Ä‘á»n đáp được thì chị lại lo phụ tiếp tá»›i tôi. Chị nà i nỉ bảo tôi cứ Ä‘Æ°a hai đứa con tôi vá» cho chị nuôi. Tôi cố lá»±a lá»i thoát thác. Chị bảo:
- Bá»™ cô tÃnh là tôi nuôi dùm cho riêng cô sao. Tôi nuôi mấy đứa nhỠđể cô rảnh tay Ä‘i công tác, để cô cùng bà con ở chá»— đó phá banh phá rã hết ba cái ấp chiến lược của tụi nó Ä‘i!
Rốt cuá»™c, má»™t lần nữa tôi lại nhá» và o chị. Tôi đã Ä‘i gom hai đứa con tôi Ä‘em gởi chị. NgÆ°á»i Ä‘Ã n bà nông dân góa bụi ấy đã nuôi con tôi bằng lúa gạo cá mắm ở Kinh Trà m Lụt, đã sắm cho tôi má»™t cái mùng đôi nhÆ° tôi mong má»i. Lâu lâu tôi ghé qua thăm con và được hưởng má»™t và i ngà y xum há»p chen kẽ giữa cuá»™c chống Mỹ đã kéo dà i ác liệt trên mÆ°á»i lăm năm. Tá»›i năm bảy mÆ°Æ¡i, được Ä‘iá»u Ä‘á»™ng vá» trên khu, tôi má»›i Ä‘Æ°a các con tôi Ä‘i theo. Từ bấy đến nay, sau ngà y giải phóng vá» công tác tại tỉnh nhà , tôi đã không có dịp trở lại Kinh Trà m Lụt nữa. NhÆ°ng tôi được biết là cả hai đứa con của chị ở bá»™ Ä‘á»™i Ä‘á»u lần lượt hy sinh. Mãi cho tá»›i hôm nay, trong buổi chiá»u nà y, đứa con gái của chị Năm Lúa từ dÆ°á»›i đó lên tìm tôi. Tôi nghÄ© bụng chắc con Thắm lên đây gặp tôi có chuyện gì đó mà chị Năm Lúa nhá» tôi giúp. NhÆ°ng bất cứ việc gì nhỠở tôi, giỠđây tôi cÅ©ng Ä‘á»u chÆ°a nghÄ© tá»›i, bởi vì riêng việc con Thắm lên đây là là m cho tôi bứt rứt, hối háºn. Bởi vì lẽ ra tôi phải vá» dÆ°á»›i đó trÆ°á»›c chá»› sao tôi lại để cho đứa con gái của chị Năm Lúa lên tôi ngồi lặng Ä‘i trong buổi chiá»u hôm Ä‘ang xuống, và hồi tưởng cứ từng đợt đã trà n tá»›i vá»›i tôi nhÆ° những cÆ¡n sóng.
Äúng là chị Năm Lúa có việc nhá» tôi giúp tháºt. Con Thắm đã nói việc đó, và o buổi tối hai cô cháu tôi ngồi trò chuyện. Tưởng là việc chi lá»›n lao, nà o ngá» là việc bình thÆ°á»ng bé nhá».
Con Thắm nói:
- Má biểu con lên đây ráng kiếm thăm cô, coi cô có được mạnh khá»e không. Vá»›i lại má có chút chuyện nhá» cô coi ở trên tỉnh có bệnh viện nà o hoặc có cách nà o cho má con gởi và i ngÆ°á»i dÆ°á»›i xã lên vừa là m vừa há»c. Má»™t anh y tá muốn há»c thà nh má»™t y tá cứng hoặc y sÄ©, và mấy chị há»™ sinh trÆ°á»›c nay cÅ©ng là m nhiá»u nhÆ°ng chÆ°a có há»c khóa nà o cho thiệt đầy đủ hết.. ở dÆ°á»›i xã con, gặp bịnh gì nguy ngáºp cần cấp cứu hay có chị nà o sanh khó, phải chở Ä‘i xa lắm cô TÆ° Æ¡i!
Äó, cái việc mà chị Năm Lúa giao con Thắm lên đây để nhá» cáºy tôi là nhÆ° váºy đó. Không có gì lá»›n lao cả, chỉ là việc rất bình thÆ°á»ng. NhÆ°ng chÃnh vì nó bình thÆ°á»ng nhÆ° váºy nên tôi cà ng thêm bứt rứt xốn xang, thấy nhÆ° mình đã thất hứa bởi má»™t cam kết trá»ng hệ, cái cam kết thá»±c ra không có luáºt pháp nà o rà ng buá»™c, chỉ có tình yêu thÆ°Æ¡ng trong buổi gian truân, chỉ có máu chảy nÆ¡i chốn ruá»™ng đồng bÆ°ng trấp cất lên thà nh tiếng nói dáºp dồn dá»™i Ä‘áºp mãi và o giữa tâm tôi. Rõ rà ng tôi đã cách xa má»™t quãng, đã quên Ä‘i má»™t chặng, nên từ đó không thấy sá»± thôi thúc của những Æ°á»›c vá»ng tưởng nhÆ° nhá» bé nhÆ°ng tháºt ra rất đổi lá»›n lao kia.
Con Thắm thấy tôi ngồi im sau câu nói của nó, thì nó ngỡ là việc má nó nhỠtôi giúp chắc đã gặp khó khăn. Nên nó vội tiếp:
- Má con có dặn, nếu chuyện đó có chi khó thì thôi, cô khá»i lo, để rồi má vá»›i tụi con tÃnh cách khác..
Con Thắm còn bà y tá» tháºt là chuyện nà y cÅ©ng là chuyện nó Ä‘ang lo. Nó là bà thÆ° chi Ä‘oà n Thanh niên xã, được góp sức và o việc xây dá»±ng bệnh xá, cụ thể là cất má»™t bệnh xá Ä‘Ã ng hoà ng và đưa anh chị em thanh niên Ä‘i há»c. Con Thắm nói bệnh xá thì tụi nó cất dá»… dà ng, ngÆ°á»i cÅ©ng có, nhÆ°ng Ä‘i há»c ở đâu thì Ä‘ang gặp bÃ. Không biết tÃnh sao, má nó nghÄ© tá»›i tôi, bảo nó lên đây kiếm tôi. Con Thắm cà ng tá» bà y tá»›i đâu, lòng dạ tôi cà ng xốn xang bứt rứt tá»›i đó.
Äể cho nó khá»i hiểu lầm và yên tâm, tôi vá»™i bảo:
- Không đâu con, việc má con nhá» cô giúp, cô xin trả lá»i ngay là chắc chắn cô giúp được, không có gì khó khăn cả. Con vá» báo lại vá»›i má, cứ gởi ngÆ°á»i lên sá»›m, cô sẽ thu xếp!
Con Thắm nghe váºy, nó mừng rỡ vụt đứng lên, nhổm tá»›i chụp tay tôi:
- Cô giúp được hả cô, được chắc hả cô?
Tôi rÆ°ng rÆ°ng nÆ°á»›c mắt. Câu nói nà y tôi đã có nghe, ná»—i mừng nà y tôi đã từng gặp, ở chị Năm Lúa và biết bao bà con cô bác khác. Tôi tá»± há»i, tại sao chúng tôi đã không thể là m cho há» vui mừng sá»›m hÆ¡n, nhiá»u hÆ¡n?
Tôi lÆ°u con Thắm ở lại chÆ¡i trong ngà y chủ nháºt, Ä‘Æ°a nó ra phố, muaa cho nó má»™t xấp vải may áo mà u nâu nhạt và mua gởi vá» cho má nó má»™t xấp vải Ä‘en may quần loại tốt. Tôi còn sắm cho nó những thứ linh tinh khác nữa. Là m nhÆ° váºy, tôi cảm thấy nhÆ° mình có thể bù đắp lại được chút Ãt thiếu sót lầm lá»—i. CÅ©ng nhÆ° và o sáng ngà y thứ hai, sau má»™t cú Ä‘iện thoại đến bệnh viện tỉnh là tôi đã lo liệu xong công việc chị Năm Lúa nhá» giúp, để tôi có thể hứa chắc vá»›i con Thắm hÆ¡n trÆ°á»›c khi nó bÆ°á»›c xuống võ lãi Ä‘i vá» xẻo biển. Tôi ngá» rằng vá»›i sá»± sốt sắng mau lẹ đó, lòng tôi sẽ rÅ© bá»›t được ná»—i già y vò day dứt. NhÆ°ng ngỠđâu, khi con Thắm đã Ä‘i vá» rồi, tôi vẫn không thấy nhẹ nhà ng thanh thản hÆ¡n. Những hình ảnh nông dân chÆ¡n chất ở miệt xẻo biển kia, ngÆ°á»i còn cÅ©ng nhÆ° kẻ mất, trong đó anh Năm Lúa cứ thấp thoáng hiện lên mà nói vá»›i tôi những lá»i má»™c mạc không ẩn chút trách móc vá» ngôi trÆ°á»ng chÆ°a có đủ thầy, vá» bệnh xá cần có thêm y tá, cô đỡ, và vá» nhiá»u thứ khác nữa.
Äêm đến, tôi nằm thao thức trên giÆ°á»ng nệm, ngó lên nóc mùng. ánh đèn ngủ tá»a mà u xanh êm dịu lên nóc cái mùng tuyn rá»™ng thoáng. Ná»—i mÆ¡ Æ°á»›c của tôi ngà y xÆ°a chỉ cầu tá»›i má»™t chiếc mùng vải nóc đôi. GiỠđây tôi có được nhiá»u thứ vượt quá xa Æ°á»›c mÆ¡ nhá» bé đó. GiỠđây tôi nằm trên giÆ°á»ng nệm, nhÆ°ng xÆ°a kia đã có bao tháng ngà y ròng rã tôi không hỠđược đặt lÆ°ng nằm ngủ trên má»™t mặt phẳng, dù chỉ là mặt đất. Tôi đã có lúc ngủ trên những thân trà m lá»™t vá» rất cấn lÆ°ng, trên những bỠđìa lạn và cả trên mặt ruá»™ng nổi nÆ°á»›c. XÆ°a kia cái gì ở xóm ấp tôi cÅ©ng thấu rõ, lúc cô bác âu lo hay phấn khởi, trái tim đôi Ä‘á»u hòa cùng nhịp Ä‘áºp. XÆ°a kia tôi đã từng buồn bã sợ hãi khi Ä‘Æ¡n Ä‘á»™c giữa rừng, khi nghe tiếng chân anh Năm Lúa má»—i lúc má»™t xa dần. Bây giá» tôi Ä‘ang lâm và o cảnh huống đó mà chừng nhÆ° tôi không thấy sợ?
Äêm đã khuya, nhÆ°ng tôi vẫn còn thao thức. Cuối cùng rồi tôi cÅ©ng thiếp Ä‘i. Trong giấc ngủ, tôi chợt nằm mÆ¡ thấy lại má»™t dòng sông Ä‘á», hai bên bá» là rừng dừa nÆ°á»›c nhô lá sắc tợ những lưỡi gÆ°Æ¡m, và các con kinh cÅ©ng Ä‘á» sẫm nhÆ° sông, Ä‘ang mải miết chảy qua vùng đất rẫy nâu mà u mỡ, chảy và o táºn những cánh rừng trà m xanh ngát. Trong mÆ¡, tôi nghe thấy tiếng cò diệc xôn xao lên xuống trên những ngá»n trà m, tiếng vo vo lá»›n dần của má»™t bầy ong vÄ© đại Ä‘ang Ä‘i, và tôi còn nghe nhÆ° có tiếng chân ai cứ bì bõm, bì bõm lá»™i hoà i giữa cánh rừng ngáºp đầy nÆ°á»›c Ä‘á».
1981
|
|
|
Từ khóa được google tìm thấy
|
äîìîäåäîâî, anh duc tuyen tap, çàâîä, çîîôèëû, êóëèíàðèÿ, íèæíèé, ïîñóäà, nghe truyen ngan anh duc, nhungtruyenngananhduc, ñîòîâûå, ñòèøêè, truye ngan anh duc, truyen ngan anh đức, truyen ngan anh duc, truyen ngan cua anh duc, truyen ngan cuaanh duc, truyen ngan dat anh duc, truyenngananhduc, tuyen tap truyen anh duc, ÷àñòíûå |
| |