|
|
08-09-2008, 11:58 PM
|
Bất Diệt Ma Tôn
|
|
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dÆ°Æ¡ng
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
|
|
Phần 16
Ãp xe răng
Nếu răng có má»™t lá»— sâu mà không trám ngay, lá»— sâu nà y sẽ lá»›n dần và ngà y cà ng Ä‘i gần đến tủy răng. Vi khuẩn từ lá»— sâu sẽ Ä‘i theo ống tủy chân răng đến vùng chóp gốc răng và có thể tạo mủ, thà nh áp xe. Khi mủ nhiá»u, nó sẽ tạo nên má»™t áp lá»±c lá»›n ép và o dây thần kinh và gây Ä‘au dữ dá»™i.
Triệu chứng:
- Äau liên tục ngay cả khi Ä‘i ngủ.
- Cảm thấy răng dà i ra và hơi lung lay.
- Äau khi gõ dá»c răng.
- Có bá»c mủ ở trên nÆ°á»›u, gần chân răng.
- SÆ°ng nÆ°á»›u quanh răng hay sÆ°ng mặt bên cùng phÃa vá»›i răng Ä‘au.
Äiá»u trị:
- Nếu mặt không sÆ°ng, cần nhổ răng ngay (trừ trÆ°á»ng hợp có khả năng chữa được ống tủy răng) để giúp cho mủ thoát ra từ ổ răng và là m giảm Ä‘au. Dùng thuốc kháng sinh, thuốc chống viêm, kèm thuốc giảm Ä‘au.
- Nếu mặt có sÆ°ng: Dùng kháng sinh, đồng thá»i nhổ răng ngay để nhanh chóng loại trừ nguyên nhân.
Cần lÆ°u ý là khi sÆ°ng, thuốc tê Ãt tác dụng. Có thể dùng Erytromycin 250 mg (12 viên), uống 3 ngà y, ngà y 2 lần, má»—i lần 1 viên.
- TrÆ°á»ng hợp nhiá»…m trùng nặng có thể dùng kháng sinh lâu ngà y hÆ¡n: Erytromycin 250 mg (20 viên). Uống 5 ngà y.
- Khi nhổ răng rồi, có thể dùng thuốc kháng sinh thêm 3 ngà y nữa. Nếu bá»c mủ đã hình thà nh nhiá»u, có thể rạch thoát mủ bằng dao vô trùng hay đầu thám châm đã tiệt khuẩn kỹ lưỡng:
+ Äắp má»™t khăn nhúng nÆ°á»›c ấm trên mặt.
+ Ngáºm nÆ°á»›c ấm trong miệng, gần chá»— sÆ°ng.
+ Dùng thêm thuốc giảm Ä‘au: Paracetamol (12 - 18 viên). Uống 2 - 3 ngà y, ngà y 3 lần, má»—i lần 2 viên. Äối vá»›i trẻ em, phải giảm liá»u lượng và không dùng Tetracillin vì là m đổi mà u răng.
Dùng:
* Erytromycin 250 mg (6 viên), uống 3 ngà y, ngà y 2 lần, mỗi lần 1 viên.
* Paracetamol 500 mg. Trẻ em 8-12 tuổi: 1 viên x 3 lần/ngà y; 3-7 tuổi: 1/2 viên x 3 lần/ngà y; 1-2 tuổi: 1/4 viên x 3 lần/ngà y.
Viêm nướu do cao răng
Viêm nÆ°á»›u do vôi răng (cao răng) là má»™t bệnh khá phổ biến, có thể gặp ở bất kỳ lứa tuổi nà o từ thiếu nhi cho đến ngÆ°á»i già do vệ sinh răng miệng không đúng cách (không đúng kỹ thuáºt, không đúng lúc...). Thức ăn đóng quanh cổ răng không được chải sạch sẽ kết hợp vá»›i muối vô cÆ¡ và vi trùng trong miệng tạo thà nh vôi răng. Sá»± kết hợp nà y tạo cho vôi răng có mùi hôi riêng. Vôi răng thÆ°á»ng đóng nhiá»u ở mặt trong răng phÃa trÆ°á»›c hà m dÆ°á»›i và mặt ngoà i răng hà m lá»›n hà m trên vì là nÆ¡i có lá»— tiết của tuyến nÆ°á»›c bá»t. Tùy theo mức Ä‘á»™ đóng vôi, vôi răng có thể là dạng mủn dá»… lấy nhÆ°ng cÅ©ng có khi đóng thà nh mảnh cứng, phải dùng dụng cụ chuyên ngà nh má»›i lấy sạch. Nếu vôi răng quá dà y hoặc chịu tác dụng của lá»±c nhai mạnh, nó có thể tá»± bong ra. Khi ấy, ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng tưởng nhầm là răng bị vỡ. Vôi răng cà ng nhiá»u thì nÆ°á»›u viêm cà ng nặng, có khi sÆ°ng Ä‘á» má»ng, dá»… chảy máu, đôi lúc có mủ là m cho miệng rất hôi. Trên thá»±c tế khám bệnh, chúng tôi thấy có 95% trÆ°á»ng hợp viêm nÆ°á»›u và viêm quanh răng là do vôi răng, chỉ 5% là do nguyên nhân khác. NhÆ° váºy, phòng ngừa vôi răng là điá»u quan trá»ng hà ng đầu đối vá»›i bệnh ở vùng nÆ°á»›u.
Äể ngừa vôi răng, chúng ta nên lÆ°u ý các Ä‘iểm sau:
- Phải chải răng đúng phương pháp và đúng lúc; nhất là trước khi đi ngủ, răng phải được chải sạch và nên súc miệng bằng nước muối pha loãng như nêm canh.
- Äịnh kỳ 6 tháng má»™t lần nên đến phòng nha khám răng và lấy vôi răng. Vá»›i ngÆ°á»i dá»… đóng vôi răng, định ký tái khám có thể rút ngắn lại 3-4 tháng 1 lần.
- Mỗi khi súc miệng nên dùng ngón tay xoa nắn nướu.
- Ăn vừa phải những thức ăn có sinh tố C.
- Ngoà i ra, nên tránh các Ä‘iá»u sau: Hút thuốc (là m tăng vôi răng), thở bằng miệng (là m nÆ°á»›u khô và dá»… viêm hÆ¡n), dùng tăm chá»c và o nÆ°á»›u, chá»c xuyên từ trÆ°á»›c ra sau răng,dùng tăm to và tăm không vệ sinh.
Chúng ta nên phòng ngừa vôi răng và điá»u trị viêm nÆ°á»›u ngay từ đầu, vì nếu chỠđến khi nÆ°á»›u viêm rõ rệt má»›i chữa trị thì đã muá»™n. Nếu để lâu, viêm nÆ°á»›u sẽ tiến triển thà nh viêm quanh răng rất khó trị (thÆ°á»ng xảy ra ở ngÆ°á»i trên 40 tuổi): mô quanh răng lá»ng lẻo, nÆ°á»›u tụt, răng lung lay, ngÆ°á»i bệnh có cảm giác răng trồi lên rất khó chịu và má»—i khi trở trá»i hoặc cÆ¡ thể yếu thì răng Ä‘au, có mủ, thÆ°á»ng phải nhổ bá».
BS Lâm Hữu Äức (ÄH Y dược TP HCM)
Bệnh nha chu
Äó là loại bệnh lý tấn công và o má»™t trong các thà nh phần mô nha chu, gây phá hủy và là m mất chức năng của răng. Bệnh nha chu xuất hiện và diá»…n tiến từ nhẹ đến nặng, từ giai Ä‘oạn Ä‘iá»u trị dá»… dà ng, Ä‘Æ¡n giản đến khó khăn, phức tạp và có khi không Ä‘iá»u trị được, phải Ä‘i đến nhổ bá» răng.
Nguyên nhân chÃnh gây bệnh là vi khuẩn (táºp trung dÆ°á»›i hình thức mảng bám). Ngoà i ra còn có các nguyên nhân khác nhÆ° bệnh tiểu Ä‘Æ°á»ng, tuổi dáºy thì, thai nghén hay đặc biệt là HIV.
Bệnh nha chu chia là m 2 giai đoạn
- Nhẹ: Äược gá»i là viêm nÆ°á»›u, dấu chứng bệnh lý chỉ xảy ra ở phần nÆ°á»›u. Dấu chứng cÆ¡ bản nhất là nÆ°á»›u bị chảy máu, có thể là tá»± phát hoặc do kÃch thÃch (đánh răng va chạm).
- Nặng: Phá hủy các thà nh phần bên trong của mô nha chu. NÆ°á»›u, dây chằng, xÆ°Æ¡ng ổ răng bị phá hủy nhiá»u lần, dẫn đến răng lung lay hoặc có thể bị áp xe nha chu vá»›i những bá»c mủ , phải nhổ bá» răng.
Äể Ä‘á» phòng bệnh nha chu, nên khám răng định kỳ 6 tháng má»™t lần để phát hiện kịp thá»i và điá»u trị có hiệu quả. Cạo vôi răng theo định kỳ, có thể 6 tháng má»™t lần. Äiá»u trị, phẫu thuáºt túi nha chu.
|
08-09-2008, 11:59 PM
|
Bất Diệt Ma Tôn
|
|
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dÆ°Æ¡ng
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
|
|
Phần 17
Chương 4: Bệnh da và tóc
Bệnh ghẻ
Là má»™t trong những bệnh ngoà i da tÆ°Æ¡ng đối phổ biến. Ở những khu táºp thể diện tÃch cháºt chá»™i và đông ngÆ°á»i, vệ sinh, dinh dưỡng kém có khi tá»· lệ mắc bệnh lên hÆ¡n 80%.
Bệnh ghẻ gây ngứa dữ dá»™i, bệnh nhân gãi nhiá»u dá»… gây viêm da, nhiá»…m khuẩn, ảnh hưởng đến sinh hoạt, sức khá»e, năng suất lao Ä‘á»™ng, nhất là trạng thái tinh thần. Má»™t số bệnh khác khi có ghẻ kèm theo sẽ thêm phức tạp trong diá»…n biến và điá»u trị (sốt rét, chấn thÆ°Æ¡ng, bệnh mạn tÃnh). Äối vá»›i thanh niên, trẻ em, cần Ä‘á» phòng biến chứng, viêm cầu tháºn cấp.
Bệnh do cái ghẻ có chá»a gây nên (ghẻ Ä‘á»±c không gây bệnh và thÆ°á»ng chết sau khi giao hợp). Cái ghẻ có tên khoa há»c là Sarcopte Scabieihminis, hình tròn dẹt, nhìn mắt thÆ°á»ng nhÆ° má»™t Ä‘iểm trắng di Ä‘á»™ng, sống khoảng 3 tháng, má»—i ngà y đẻ 1-5 trứng. Sau khi đẻ 8-10 ngà y, trứng nở thà nh ấu trùng và sau nhiá»u lần lá»™t xác, nó thà nh ghẻ trưởng thà nh (khoảng 22 ngà y). Ghẻ sinh sôi nảy nở rất nhanh, sau 3 tháng đã có má»™t dòng há» khoảng 150 triệu con. Lúc bệnh nhân bắt đầu đắp chăn Ä‘i ngủ, cái ghẻ bò ra khá»i hang để tìm Ä‘á»±c; đây chÃnh là lúc ngứa nhất và dá»… lây truyá»n nhất. Bệnh nhân gãi là m vÆ°Æ¡ng vãi cái ghẻ ra quần áo, giÆ°á»ng chiếu. Trong quần áo ấm, cái ghẻ có thể sống được 7 ngà y.
Bệnh ghẻ lây chủ yếu do ban đêm nằm chung giÆ°á»ng chung chăn, rất Ãt lây do tiếp xúc ban ngà y. Có thể diệt cái ghẻ bằng nhiệt Ä‘á»™ cao, ánh sáng, nÆ°á»›c sôi hoặc má»™t số hoá chất đặc hiệu.
Thá»i gian ủ bệnh là 5-10 ngà y. Äến khi bệnh toà n phát, có thể dá»±a và o các yếu tố sau để chẩn Ä‘oán:
- Tổn thÆ°Æ¡ng đặc hiệu của ghẻ là luống ghẻ và mụn trai (còn gá»i là đưá»ng hang và mụn nÆ°á»›c). Luống ghẻ là má»™t Ä‘Æ°á»ng gồ cao hÆ¡n mặt da, cong hoặc hÆ¡i vằn vèo, mà u trắng đục, không ăn khá»›p vá»›i hằn da, ở đầu có má»™t mụn nÆ°á»›c nhá» bằng đầu Ä‘inh ghim. Äây là đưá»ng hang mà cái ghẻ Ä‘Ã o ở lá»›p sừng, mụn nÆ°á»›c là nÆ¡i khu trú của cái ghẻ.
- Vị trà đặc biệt Æ°a thÃch của cái ghẻ là lòng bà n tay, ngấn cổ tay, kẽ tay, rìa ngón chân, cùi tay, bá» trÆ°á»›c nách, quanh rốn, đầu vú phụ nữ, qui đầu và thân qui đầu; gót chân và lòng bà n chân trẻ còn bú. Ãt khi gặp tổn thÆ°Æ¡ng đặc hiệu của ghẻ ở cổ, mặt, lÆ°ng. Äối vá»›i nam giá»›i, nhiá»u khi ở lòng bà n tay, kẽ tay không có tổn thÆ°Æ¡ng nhÆ°ng ở qui đầu và thân qui đầu hầu nhÆ° trÆ°á»ng hợp nà o cÅ©ng có.
- Rải rác trên da có nhiá»u vết xÆ°á»›c, sần trợt, sẩn vảy, mụn mủ, nhá»t, mụn nÆ°á»›c, kiểu viêm da, eczema sẫm mà u... Do chà xát, bôi thuốc linh tinh nên bệnh nhân gặp biến chứng viêm da ở vùng hai bên hông, đùi, bẹn, nách và tổn thÆ°Æ¡ng nhiá»…m khuẩn ở lòng bà n tay, kẽ tay, mông. Trẻ em dá»… kèm tổn thÆ°Æ¡ng chốc đầu, eczema hai má, viêm quanh móng tay, nổi hạch. Những tổn thÆ°Æ¡ng thứ phát viêm da, nhiá»…m khuẩn, chà m hoá thÆ°á»ng che lấp tổn thÆ°Æ¡ng đặc hiệu, phải khám kỹ má»›i thấy.
Ngoà i ra, còn có các biểu hiện: ngứa nhiá»u lúc đắp chăn Ä‘i ngủ; trong gia đình hoặc táºp thể có nhiá»u ngÆ°á»i bệnh tÆ°Æ¡ng tá»±; bắt được cái ghẻ ở đầu luống ghẻ.
Tuy nhiên, cần phân biệt ghẻ với viêm da gây ngứa, tiếp xúc với các loại lá ngứa, nước ô nhiễm; sẩn ngứa do côn trùng (ruồi và ng, bỠchét, rệp...); Dysidrose lòng bà n tay.
Cần phát hiện và điá»u trị sá»›m ngay từ khi ghẻ còn giản Ä‘Æ¡n, lẻ tẻ trong táºp thể. Äiá»u trị hà ng loạt cùng lúc tất cả những ngÆ°á»i cùng bị, tránh lây nhiá»…m cho nhau. Äiá»u trị liên tục, triệt để Ãt nhất 10-15 ngà y, sau đó theo dõi tái phát 10-15 ngà y nữa, Ä‘á» phòng có đợt trứng má»›i nở. Bôi thuốc và o buổi tối trÆ°á»›c khi Ä‘i ngủ, bôi rá»™ng kiểu quang dầu bao vây toà n bá»™ vùng có tổn thÆ°Æ¡ng ghẻ. Bôi 2-3 tối liá»n, sau đó má»›i tắm (khi tắm, tránh chà xát kẻo gây thÆ°Æ¡ng tổn thêm cho da). Kết hợp Ä‘iá»u trị vá»›i thá»±c hiện qui chế phòng bệnh cá nhân và táºp thể, cắt móng tay, giặt luá»™c quần áo, tổng vệ sinh giÆ°á»ng chiếu, tránh lây lan từ ngÆ°á»i bị ghẻ.
Äối vá»›i ghẻ giản Ä‘Æ¡n:
- Dùng má»™t trong các loại thuốc nhÆ° Licovenminh, mỡ diêm sinh 10%-30%, dầu Benzin benzoat 30%, mỡ Baume de perou, dầu DEP (diethylphtalat), mỡ Kwell, bôi má»—i tối trÆ°á»›c khi Ä‘i ngủ, từng đợt 2-3 tối liá»n.
- Xoa bá»™t Lindan 1% hai tối liá»n, cách 5 ngà y sau, nếu cần xoa thêm hai tối nữa. Hoặc dùng phÆ°Æ¡ng pháp Demiamovitch: Bôi dung dịch Hyposulfit Natri 30% để 3 phút rồi bôi tiếp dung dịch HCl 3% đè lên. Bôi 5-7 tối liá»n (tuy nhiên nhá»› Ä‘á» phòng viêm da kÃch ứng). Hoặc dùng phÆ°Æ¡ng pháp Diakova: xà phòng giặt 50 g, bá»™t diêm sinh 125 g, nÆ°á»›c cất 350 g, hoà thà nh dung dịch bôi ngà y hai lần sáng và tối. Bôi 3 ngà y liá»n, sau đó tắm và thay quần áo.
Äối vá»›i ghẻ viêm da:
- Với các đám viêm da, bôi dầu kẽm, hồ nước, Oxycort. Các vùng có tổn thương ghẻ bôi dầu benzin Benzoat, dầu DEP.
Äối vá»›i ghẻ nhiá»…m khuẩn:
- Các tổn thÆ°Æ¡ng viêm da mủ: Bôi thuốc mà u, mỡ kháng sinh; buổi tối bôi thuốc ghẻ. Nếu cần, kết hợp cho kháng sinh chung (Tetra, Penicilin) trong 1-10 ngà y. Nếu có viêm cầu tháºn cấp, cần chuyển Ä‘iá»u trị tại khoa ná»™i hoặc khoa nhi.
Ngoà i ra, nếu ngứa nhiá»u trong 5-7 ngà y đầu, cho thêm thuốc an thần, chống ngứa (Siro an thần, kháng histamin tổng hợp, Sedusen). Nếu kèm suy nhược cÆ¡ thể thì tăng cÆ°á»ng dinh dưỡng vitamin.
Có thể kết hợp chữa thuốc Nam như tắm các loại lá đắng (lá ba chạc, chân chim, lá xoan, lá nhãn...) lá có tinh dầu thơm (cúc tần, bạch đà n, bôi dầu mù, dầu hạt máu chó, cặn dầu trà m...).
Chú ý: Tránh dùng các loại thuốc có Ä‘á»™c tÃnh cao: mã tiá»n, hạt củ Ä‘áºu, bá»™t 666, TNT, Vifatox...
BS Duy Lợi Hiá»n
|
08-09-2008, 11:59 PM
|
Bất Diệt Ma Tôn
|
|
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dÆ°Æ¡ng
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
|
|
Phần 18
Bệnh giá»i leo (Zona)
Bệnh giá»i leo còn gá»i là zona, do virus varicella-zoster (VZV) gây ra. Äây cÅ©ng là viaus gây ra bệnh trái rạ (giá»i leo là má»™t biến chứng của bệnh trái rạ). Bệnh giá»i leo thÆ°á»ng xảy ra ở ngÆ°á»i lá»›n tuối, Ãt gặp ở trẻ con. Virus nà y sống tiá»m ẩn nhiá»u năm ở mô thần kinh trong cÆ¡ thể, khi gặp các Ä‘iá»u kiện thuáºn lợi nó sẽ hoạt Ä‘á»™ng trở lại gây ra giá»i leo.
Ở ngÆ°á»i lá»›n tuổi, do hệ miá»…n dịch suy yếu đối vá»›i virus VZV nên những ngÆ°á»i tuổi trên 50 thÆ°á»ng gặp phải bệnh giá»i leo. Ngoà i ra, các yếu tố khác là m ảnh hưởng đến hệ miá»…n dịch của cÆ¡ thể cÅ©ng là m tăng nguy cÆ¡ phát bệnh giá»i leo. Các yếu tố nà y có thể là : ung thÆ°, nhiá»…m HIV, căng thẳng (stress), phẫu thuáºt, xạ trị và hoá trị trong ung thÆ°.
Hầu hết bệnh nhân bị giá»i leo cấp tÃnh Ä‘á»u cảm thấy Ä‘au nhức. Äau xuất hiện trÆ°á»›c khi nổi bóng nÆ°á»›c trong 80% trÆ°á»ng hợp, và đau ở vùng mà dây thần kinh chi phối. Và i ngà y sau cÆ¡n Ä‘au sẽ xuất hiện các bóng nÆ°á»›c trên vùng đó. Các bóng nÆ°á»›c kéo dà i trong khoảng 7 ngà y, nhÆ°ng cÆ¡n Ä‘au thì có thể tồn tại lâu hÆ¡n nhiá»u.
Vị trà xuất hiện các bóng nÆ°á»›c: Phần lá»›n các trÆ°á»ng hợp giá»i leo xảy ra ở vùng xÆ°Æ¡ng sÆ°á»n (50-56%); vị trà thÆ°á»ng gặp khác là vùng mặt, có thể liên quan đến mắt gây mù mắt.
Các biến chứng của giá»i leo:
- Äau sau giá»i leo: Ãt gặp ở ngÆ°á»i trẻ tuổi, nhÆ°ng đặc biệt nghiêm trá»ng ở ngÆ°á»i trên 60 tuổi vá»›i khoảng 40% trÆ°á»ng hợp. CÆ¡n Ä‘au có thể rất dữ dá»™i và kéo dà i trong nhiá»u tháng hoặc nhiá»u năm. Äôi khi ngay cả các thuốc giảm Ä‘au mạnh nhất cÅ©ng không là m giảm cÆ¡n Ä‘au. Chỉ khi nà o cắt dây thần kinh cảm giác chi phối vùng Ä‘au thì cÆ¡n Ä‘au má»›i giảm.
- Viêm não và viêm phổi là các biến chứng Ãt gặp khác của giá»i leo.
Äiá»u trị:
- Vệ sinh sạch sẽ.
- Dùng Acyclovir (uống) sẽ là m là nh tổn thương và giảm đau nhanh.
Khi bị zona ở mắt, cần khám chuyên khoa mắt ngay.
NhÆ° ta đã biết, giá»i leo là má»™t biến chứng của bệnh trái rạ (Ä‘á»u do virus varicella-zoster gây nên). ChÃnh vì váºy, cách phòng ngừa bệnh nà y tốt nhất là nên chủng ngừa bệnh trái rạ.
BS Trần Kim Hưng
Chà m thể tạng
Chà m thể tạng là má»™t bệnh da dị ứng rất phổ biến có nguyên nhân ná»™i sinh, xuất hiện ở má»i lứa tuổi, nam và nữ Ä‘á»u có khả năng mắc bệnh nhÆ° nhau. Vì bệnh thÆ°á»ng xảy ra ở má»™t số ngÆ°á»i trong gia đình và có nhiá»u hồng ban – mụn nÆ°á»›c nên dân gian thÆ°á»ng gá»i là chà m thể tạng là “ghẻ ruồi†hay “ghẻ dòng†và thÆ°á»ng nghÄ© là do muá»—i cắn hoặc yếu gan, Ä‘au gan.
Chà m thể tạng thÆ°á»ng diá»…n biến thà nh nhiá»u đợt và hay tái phát. Khởi đầu là xuất hiện má»™t dát (vết) hồng ban hÆ¡i phù; rồi trên đó xuất hiện những mụn nÆ°á»›c; mụn nÆ°á»›c sẽ vỡ ra, rỉ dịch và đóng mà y; sau khi mà y tróc, da sẽ tróc vảy nhẹ và gây ngứa. Dát hồng ban có giá»›i hạn quanh co, không rõ nét và ngứa dữ dá»™i. Ở giai Ä‘oạn thà nh bệnh, da xuất hiện liên tục những đợt mụn nÆ°á»›c, tạo thà nh những mảng hồng ban – mụn nÆ°á»›c có kÃch thÆ°á»›c rất thay đổi, từ và i centimet đến mảng to.
Có 4 dạng chà m thể tạng:
- Chà m thể tạng cấp (Eczéma aigu): Chà m thÆ°á»ng xuất hiện đối xứng hai bên cÆ¡ thể trên mặt duá»—i của tay chân, nhất là ở mu bà n tay và mu bà n chân. Trên da xuất hiện Ä‘á»™t ngá»™t những mảng hồng ban giá»›i hạn má» và ngứa dữ dá»™i. Sau đó, xuất hiện những mụn nÆ°á»›c nhá» nhÆ° đầu kim đứng riêng lẻ hoặc gom thà nh đám; đôi khi Ä‘á»ng thà nh bóng nÆ°á»›c nhá» gây ngứa. Nếu bệnh xảy ra ở mà mắt, bìu, âm há»™, da sẽ sÆ°ng phù do bản chất của bệnh và do cà o gãi nhiá»u. Bệnh có thể diá»…n tiến khô ráo, mụt nÆ°á»›c đóng mà y và biến mất nhÆ°ng cÅ©ng có má»™t số trÆ°á»ng hợp mụt nÆ°á»›c, bóng nÆ°á»›c vỡ ra, liên tục rỉ dịch trong hoặc mà u hÆ¡i và ng. Nếu lau khô lá»›p dịch sẽ thấy những lá»— khuyết nhá», gá»i là “giếng chà mâ€; trÆ°á»ng hợp nà y gá»i là chà m rỉ dịch.
- Chà m thể tạng mạn tÃnh (Eczéma chronique): Chà m khô, thÆ°Æ¡ng tổn là những mảng hồng ban ngứa, bá» mặt thÆ°á»ng có vết gãi, thượng bì liên tục vỡ và tróc ra những vảy mịn nhá»; có khi tróc ra rất nhiá»u vảy dà y, kÃch thÆ°á»›c lá»›n.
- Chà m thể tạng liken hoá (Eczéma lichénifié): Chà m đã diá»…n tiến lâu ngà y, ngứa liên tục, da bị cà o gãi dữ dá»™i nên bị liken hoá, nghÄ©a là dà y và bá» mặt có nhiá»p nếp ngang dá»c. ThÆ°Æ¡ng tổn là những mảng có giá»›i hạn khá rõ, mà u hồng, Ä‘á» Ä‘áºm hay hÆ¡i tÃm, thÆ°á»ng có đám mụn nÆ°á»›c.
- Chà m nhiá»…m trùng (Eczéma infécte): Còn gá»i là chà m chốc hoá (Eczéma impétiginisé): thÆ°Æ¡ng tổn chà m bị nhiá»…m trùng, rỉ dịch đục, rồi có mủ; bá» mặt thÆ°Æ¡ng tổn đóng mà y dà y, và ng nhÆ° máºt ong. Có thể Ä‘au hạch vùng liên hệ kèm theo nóng sốt.
Chà m thể tạng có thể diá»…n tiến thà nh từng đợt, khi là nh để lại sẹo xấu. Bệnh thÆ°á»ng tái phát; riêng vá»›i trẻ nhá», sau 12 tháng bệnh có thể tá»± khá»i hẳn.
Äiá»u trị:
Dùng thuốc tùy theo dạng bệnh và giai đoạn bệnh. Có thể dùng các loại thuốc sau:
- Thuốc kháng histamin loại má»›i, Ãt gây ngủ để kiểm soát phản ứng dị ứng, bao gồm Cétirizine (Cetrine – Zyrtec); Loratadine (Clarityne); Acrivastine (Semprex). Nếu không thể kiểm soát cÆ¡n ngứa, bác sÄ© có thể cho dùng thêm Dexchlorphéniramin (Polaramine); Hydroxyzine (Atarax); Chlorphéniramin và o buổi tối vì các thuốc nà y có khả năng gây ngủ.
- TrÆ°á»ng hợp chà m nhiá»…m trùng: Bệnh nhân phải dùng thêm kháng sinh phổ rá»™ng nhÆ° Tétracyline, Erythromycien, Doxycyline, Roxithromycien (Rulid) hay sulfamid nhÆ° Bactrim, Cotrim.
- Bệnh nhân còn được dùng thêm các thuốc nhÆ°: thuốc trợ gan máºt (Chophytol, B.A.R, Sulfarlem), thuốc giảm dị ứng ở gan (Hyposulfène) sinh tố PP.
- Vá»›i chà m thể tạng cấp tÃnh hay rỉ dịch, cần Ä‘iá»u trị tại chá»— để giảm rỉ dịch, là m cho nÆ¡i thÆ°Æ¡ng tổn khô ráo bằng cách:
+ Äắp bằng gạc sạch tẩm dung dịch thuốc tÃm pha vá»›i nÆ°á»›c ấm, nồng Ä‘á»™ 1/10.000 giúp chống viêm, là m cho bệnh nhân bá»›t ngứa và thấy dá»… chịu hÆ¡n.
+ Dùng hồ nÆ°á»›c có tÃnh hút nÆ°á»›c để là m cho nÆ¡i thÆ°Æ¡ng tổn khô ráo, giảm rỉ dịch và bảo vệ thượng bì.
Äể hạn chế tái phát:
- Kiêng các thức ăn gây ngứa như thịt bò, cá biển, trứng gà lộn, trứng vịt lộn, cua ghẹ…
- Không xát xà phòng và o vùng da bệnh để da không bị kÃch thÃch và không bị ngứa thêm.
- Khi mang già y dép, cần lưu ý để vùng da bệnh không bị cỠxát để da không ngứa và dà y thêm.
BS Lý Hữu Äức, (Bệnh viện Da liá»…u TP HCM)
|
09-09-2008, 12:00 AM
|
Bất Diệt Ma Tôn
|
|
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dÆ°Æ¡ng
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
|
|
Phần 19
Chà m tiếp xúc
Chà m tiếp xúc là một bệnh da dị ứng gây ngứa do tiếp xúc với một chất gây dị ứng (dị ứng nguyên).
Bệnh có thể xuất hiện dÆ°á»›i dạng cấp hay mạn tÃnh. ThÆ°Æ¡ng tổn da xuất hiện dÆ°á»›i dạng hồng ban mụn nÆ°á»›c nhÆ° chà m thể tạng nhÆ°ng khác biệt ở Ä‘iểm:
- Giá»›i hạn rất rõ, theo hình dạng của váºt tiếp xúc (chà m thể tạng có giá»›i hạn không rõ).
- Xuất hiện ở bất cứ vị trà nà o có dị ứng nguyên.
Khi bệnh diá»…n tiến mạn tÃnh, da sẽ có dạng liken hoá do cà o gãi nhiá»u hay do bá»™i nhiá»…m. Bệnh xảy ra từ 5-7 ngà y sau lần tiếp xúc đầu tiên, đôi khi trá»… hÆ¡n.
Nếu dị ứng nguyên là chất có hình dạng không đổi nhÆ° dây đồng hồ, gá»ng kÃnh, thÆ°Æ¡ng tổn sẽ có hình dáng của váºt tiếp xúc. Nếu chà m tiếp xúc do thoa kem trang Ä‘iểm ở mặt, các vị trà nhÆ° hai gò má, cằm, trán trở lên Ä‘á» hồng, rịn nÆ°á»›c trong khi quanh hai mắt, mÅ©i, miệng là những vùng không thoa thuốc có mà u da bình thÆ°á»ng.
Nếu dị ứng nguyên là chất lá»ng, thà dụ dầu thÆ¡m, dị ứng có thể lan ra các vùng da kế cáºn.
Có khi, ngÆ°á»i bị chà m tiếp xúc ở bà n chân nhÆ°ng sau đó lại có những thÆ°Æ¡ng tổn tÆ°Æ¡ng tá»± ở bụng, cổ. Y há»c gá»i đây là phản ứng tá»± thân ("id" réaction) hay phản ứng ở xa (réaction à distance).
ThÆ°Æ¡ng tổn tùy theo vị trÃ:
- Chà m tiếp xúc ở da đầu: ThÆ°á»ng khô, có mà u hồng, ngứa rất dữ dá»™i. Sau khi ngừng tiếp xúc vá»›i chất gây dị ứng, vảy mịn nhÆ° vảy phấn sẽ tróc ra và có thể gây rụng tóc tạm thá»i ở vùng da bệnh.
- Chà m tiếp xúc ở da mặt: Rất thÆ°á»ng gặp, dÆ°á»›i dạng hồng ban mụn nÆ°á»›c, có khi rịn nÆ°á»›c. ThÆ°á»ng do thoa trá»±c tiếp kem trị bệnh hay kem trang Ä‘iểm, chất tẩy trắng, tẩy nám; có khi do những chất bay trong không khà nhÆ° bụi xi măng, phấn hoa, khói nhang...
- Ở mà mắt: ThÆ°á»ng mà mắt hay bị sÆ°ng. Nếu mà mắt và kết mạc cùng lúc bị sÆ°ng Ä‘á», ngứa thì do dị ứng vá»›i thuốc nhá» mắt. Nếu chỉ hai mà bị thì thÆ°á»ng do thoa chất gây dị ứng và o mà mắt (thoa phấn mà u và o mà mắt, bút chì kẻ mi, lông mà y, xăm môi...)
- Ở *** tai: ThÆ°á»ng do dị ứng vá»›i nikel trong bông Ä‘eo tai. ThÆ°Æ¡ng tổn khô, mà u hồng, có vảy. Äôi khi có mụn nÆ°á»›c, rỉ nÆ°á»›c Ä‘Æ°a đến trợt da, bá»™i nhiá»…m vi trùng sinh mủ.
-Ở môi: Chất amalgame dùng trong Ä‘iá»u trị răng có thể gây dị ứng trong miệng và lan ra môi. CÅ©ng có thể do thoa son lên môi hay do xăm môi.
- Chà m tiếp xúc ở bà n tay:
+ Ở mặt lÆ°ng bà n tay: Rất dá»… gặp. Bệnh có thÆ°Æ¡ng tổn mụn nÆ°á»›c, rỉ nÆ°á»›c ở giai Ä‘oạn cấp, thÆ°Æ¡ng tổn trở nên khô và có vảy ở giai Ä‘oạn mạn tÃnh. Các móng tay Ä‘á»u bị hÆ°, có nhiá»u sá»c ngang, không Ä‘á»u, giống nhÆ° bà n tay thợ hồ.
+ Ở lòng bà n tay: ThÆ°á»ng rất khó chẩn Ä‘oán vì dá»… lầm vá»›i các bệnh da gây ngứa khác.
- Chà m tiếp xúc ở bà n chân: Lưng bà n chân hay bị hơn lòng bà n chân. Thương tổn ở lòng bà n chân cũng rất dễ lầm với các bệnh da gây ngứa khác.
- Chà m tiếp xúc ở bá»™ pháºn sinh dục: Ở Ä‘Ã n ông, chà m tiếp xúc tại bá»™ pháºn sinh dục gây phù ná» rất dữ dá»™i (da bìu) trong khi ở Ä‘Ã n bà thì Ãt hÆ¡n (môi lá»›n). Bệnh thÆ°á»ng xảy ra cấp tÃnh, rất ngứa, đôi khi có mụn nÆ°á»›c, rỉ nÆ°á»›c, đôi khi khô.
Äể việc Ä‘iá»u trị mang lại kết quả tốt đẹp, cần tránh tiếp xúc vá»›i các tác nhân gây dị ứng
* Äiá»u trị triệu chứng:
- Bác sÄ© sẽ cho dùng các loại thuốc kháng dị ứng nhÆ° Loratadine (Clarityne), Cétirizine (CéFrine-Zyrtec), Acrivastine (Semprex), Astémizole (Histalong) là những loại thuốc thuá»™c thế hệ má»›i, Ãt gây ngủ.
- Có thể dùng thêm sinh tố PP (Nicobion), sinh tố C, thuốc trợ gan máºt (Chophytol, Sulfarlem), thuốc giải dị ứng ở gan (Hyposulfène).
- Nếu có rịn nước, có thể dùng thêm kháng sinh phổ rộng (Tétracycline, Erythromycine, Doxycyline, Rulid...) hay Sulfamide như Bactrim...
- TrÆ°á»ng hợp bệnh nặng, sÆ°ng phù, có thể can thiệp bằng corticoid uống hoặc tiêm (Prednisolone, Bétaméthasone) nhÆ°ng cần phải cẩn tháºn và dÆ°á»›i sá»± theo dõi của bác sÄ©.
* Äiá»u trị tại chá»—:
- Nếu thÆ°Æ¡ng tổn khô, có vảy, có thể bôi Ãt thuốc mỡ hay kem có chất kháng viêm bong vảy nhẹ (Diprosalic). Cần hạn chế dùng corticoid mạnh thoa tại chá»— (Bétaméthasone, Clobétasol...)
- Nếu thÆ°Æ¡ng tổn rịn nÆ°á»›c, nên đắp Æ°á»›t bằng thuốc tÃm pha loãng vá»›i nÆ°á»›c ấm (nồng Ä‘á»™ 1/10.000) hay phun sÆ°Æ¡ng vá»›i nÆ°á»›c cất vô trùng. Và sau đó thoa hồ nÆ°á»›c (Pâte à l eau) để hút bá»›t nÆ°á»›c rỉ ra từ thÆ°Æ¡ng tổn.
Phòng ngừa:
Tránh tiếp xúc với những chất gây dị ứng đã được biết; nhất là phải tránh bị lại lần thứ hai vì bệnh sẽ xuất hiện nhanh và rất nặng.
Cần có những biện pháp bảo há»™ lao Ä‘á»™ng thÃch hợp cho công nhân là m ở nhà máy xi măng, cao su, sản xuất dây thun, xà nghiệp thủy hải sản (do tiếp xúc thÆ°á»ng xuyên vá»›i nÆ°á»›c đá, muối...). Sá»± chăm lo đến những biện pháp an toà n lao Ä‘á»™ng sẽ là m giảm thiểu các trÆ°á»ng hợp chà m tiếp xúc do nghá» nghiệp (bệnh da nghá» nghiệp).
BS Lý Hữu Äức
|
09-09-2008, 12:00 AM
|
Bất Diệt Ma Tôn
|
|
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dÆ°Æ¡ng
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
|
|
Phần 20
Sạm da
Sạm da là tình trạng ứ Ä‘á»ng sắc tố ở da, thÆ°á»ng gặp nhất là melanin. Äây là sắc tố được sinh ra do quá trình oxy hoá má»™t hợp chất trong cÆ¡ thể. Mà u da Ä‘en, và ng, trắng là do sá»± táºp trung hay phân tán các hạt melanin trên da.
Các nguyên nhân gây ra sạm da được xác định là : do bẩm sinh và do các bệnh lý.
Sạm da do hoá chất (đặc biệt là các loại mỹ phẩm và thuốc): Trong và i năm gần đây có má»™t toa thuốc trị mụn truyá»n miệng được pha chế và bán tại các tiệm thuốc tây, gồm: cortibion + aspirin + becozyme và thêm và i phụ liệu khác. Do có chứa corticoid, khi má»›i dùng lần đầu loại thuốc nà y, ngÆ°á»i dùng có cảm giác nhÆ° da sạch mụn, trắng hÆ¡n, mịn hÆ¡n. NhÆ°ng nếu tiếp tục sá» dụng, thuốc sẽ gây teo da, mụn nổi nhiá»u hÆ¡n, da ngà y cà ng nám hÆ¡n và có nhiá»u biến chứng nguy hiểm khác. Äồng thá»i, vì được pha chế bừa bãi bởi những ngÆ°á»i không có chuyên môn, Ä‘iá»u kiện vệ sinh kém nên thuốc dẫn đến nhiá»…m trùng da, viêm da nặng ná».
Sạm da ở những ngÆ°á»i phụ nữ có thai: ThÆ°á»ng liên quan đến ná»™i tiết tố sinh dục nữ, má»™t số trÆ°á»ng hợp khá»i sau khi sinh.
Sạm da Riehl: Khởi đầu, bệnh nhân có triệu chứng Ä‘á» da và ngứa, sau đó da sạm dần. ThÆ°á»ng ở những bệnh nhân nà y hay có kèm viêm đại trà ng, viêm gan, thiếu vitamin PP...
Há»™i chứng Addison: Có đặc Ä‘iểm là sạm da toà n thân, thÆ°á»ng xuất hiện sau các triệu chứng rối loạn tiêu hoá, yếu cÆ¡.
Vá» Ä‘iá»u trị và phòng ngừa, cần lÆ°u ý:
- Nếu xác định được nguyên nhân, phải giải quyết dứt điểm như ngưng sỠdụng mỹ phẩm, các loại thuốc gây sạm da.
- Hạn chế tiếp xúc với ánh nắng.
- Phải đến bác sÄ© khám khi sạm da ngà y cà ng nhiá»u, đặc biệt là những trÆ°á»ng hợp sạm da toà n thân.
BS Lê Thị Tuyết Phượng
Ung thÆ° da
Ung thÆ° da là má»™t trong những bệnh ung thÆ° thÆ°á»ng gặp, dá»… chẩn Ä‘oán; Ä‘iá»u trị đạt kết quả tốt nếu được phát hiện sá»›m.
Hầu hết ung thÆ° da phát sinh do bị ảnh hưởng kéo dà i của tác dụng tia cá»±c tÃm. Các tia cá»±c tÃm xuyên qua da và là m tổn thÆ°Æ¡ng các tế bà o sống, lúc đầu là m cho da rám nắng. Nếu nhÆ° tiếp tục bị phÆ¡i dÆ°á»›i ánh nắng mặt trá»i quá mức, tia cá»±c tÃm sẽ gây nguy hiểm cho da và là m cho bạn già trÆ°á»›c tuổi.
CÅ©ng có má»™t số trÆ°á»ng hợp ung thÆ° da được phát hiện từ các nguyên nhân khác nhÆ°: tia bức xạ ion hoá, các sản phẩm của nhá»±a, than đá, thạch tÃn...
Các loại ung thÆ° da thÆ°á»ng gặp:
Ung thÆ° biểu mô tế bà o đáy: Hay gặp ở vùng da hở, tiếp xúc vá»›i ánh sáng mặt trá»i. Là loại ung thÆ° dá»… chữa nhất, tá»· lệ khá»i bệnh gần 100%.
Ung thÆ° biểu mô gai sừng hoá: Hay phát từ sẹo bá»ng hoặc vết loét lâu ngà y, là loại hay di căn hạch, có thể gây tá» vong cao nếu không được phát hiện, chẩn Ä‘oán sá»›m và điá»u trị hợp lý.
Ung thÆ° hắc tố: ThÆ°á»ng khởi đầu bằng má»™t nốt ruồi là nh, tà n nhang hoặc má»™t đám sắc tố bẩm sinh (bá»›t) nhÆ°ng cÅ©ng có thể phát triển ở chá»— da bình thÆ°á»ng... Äây là loại ung thÆ° của da hay di căn tá»›i các bá»™ pháºn khác của cÆ¡ thể.
Những ngÆ°á»i có nguy cÆ¡ bị ung thÆ° da: Tất cả những ngÆ°á»i mà da của há» không thÆ°á»ng xuyên được bảo vệ khi tiếp xúc vá»›i ánh nắng mặt trá»i. Những ngÆ°á»i da trắng dá»… có nguy cÆ¡ ung thÆ° da hÆ¡n những ngÆ°á»i da mà u. Những ngÆ°á»i là m việc ngoà i trá»i nhÆ° nông dân, ngÆ°á»i là m Ä‘Æ°á»ng, ngÆ°á»i bị bệnh khô da nhiá»…m sắc, thiếu khả năng phòng ngừa tác hại của tia tá» ngoại, ngÆ°á»i bị bạch biến do rối loạn chức năng sinh sản sắc tố, có vết sẹo bá»ng cÅ© lâu ngà y do xăng, vôi hoặc do váºt gây cháy khác; ngÆ°á»i có vết loét hoặc ổ viêm nhiá»…m lâu ngà y... Ä‘á»u có thể bị ung thÆ° da.
Các dấu hiệu và triệu chứng của ung thư da:
- Vết loét dai dẳng, thỉnh thoảng lại chảy máu hoặc có thể khá»i trong từng thá»i kỳ.
- Những thay đổi tại má»™t vùng da bị sừng hoá do ảnh hưởng của ánh nắng mặt trá»i nhÆ° chảy máu, loét, cục nhá»...
- Loét hay nổi cục tại vùng da đã được tia xạ từ trÆ°á»›c hoặc tại má»™t vết sẹo hay má»™t Ä‘Æ°á»ng rò.
- Má»™t vết đốm Ä‘á» nhạt mạn tÃnh vá»›i sá»± xÆ°á»›c trợt nhẹ.
Phòng bệnh ung thư da:
- Mặc áo nhiá»u mà u hoặc tối bằng các chất liệu tá»± nhiên, nó sẽ bảo vệ da bạn được tốt hÆ¡n là áo mà u sáng bằng chất liệu nhân tạo. Khi là m việc ngoà i trá»i, cần sá» dụng nón, mÅ© hoặc mà n che nắng, dùng mÅ© nón rá»™ng và nh để che được cả đầu, mặt, cổ... hoặc táºn dụng bóng râm của cây cối... Khi là m việc có tiếp xúc vá»›i hoá chất, phóng xạ, cần phải có biện pháp bảo vệ nhÆ° Ä‘i găng, Ä‘i ủng, quần áo bảo há»™, kÃnh, mặt nạ... Hạn chế là m việc ngoà i trá»i nắng từ 10 giá» sáng đến 2 giá» chiá»u. ThÆ°á»ng xuyên vệ sinh da sạch sẽ, tránh và điá»u trị kịp thá»i các triệu chứng viêm nhiá»…m trên da.
- Da của trẻ sÆ¡ sinh và trẻ nhá» rất nhạy cảm vá»›i ánh nắng mặt trá»i so vá»›i ngÆ°á»i lá»›n, thÆ°á»ng trở nên rám nắng sau và i phút tiếp xúc. Má»™t đứa trẻ bị phÆ¡i nắng quá nhiá»u khi trưởng thà nh dá»… bị ung thÆ° da. Và o buổi trÆ°a (10 giá» sáng - 14 giá» chiá»u) cố gắng giữ cho trẻ không tiếp xúc trá»±c tiếp vá»›i ánh nắng mặt trá»i, nên chá»n chá»— cho trẻ ở dÆ°á»›i bóng cây, nếu phải ra ngoà i phải dùng các biện pháp bảo vệ nhÆ°: ô, mÅ©, nón.
- Cần nhắc lại rằng: Khi có bất kỳ má»™t tổn thÆ°Æ¡ng nghi ngỠở da bạn hoặc của ngÆ°á»i thân, nên tá»›i và khuyên ngÆ°á»i thân tá»›i các cÆ¡ sở y tế để khám. Má»i phát hiện và chẩn Ä‘oán sá»›m Ä‘á»u tốt cho bạn trong việc Ä‘iá»u trị triệt để. Ung thÆ° da có thể phòng ngừa được và dá»… phát hiện sá»›m.
BS Nguyễn Chấn Hùng (Trung tâm Ung bướu TP HCM)
|
|
|
Từ khóa được google tìm thấy
|
ãâàðäèÿ, áèëüÿðä, àëòûí, êîìïüþòåð, êóðñû, erytromycin250mg, êðàñíîÿðñê, ïàëüòî, ïåòåðáóðãà, íàöèîíàëüíûé, îáðàçåö, ìèòñóáèñè, ìèöóáèñè, ìîíèòîð, mót rặn, òðàíññåêñóàëû, sÆ°c khoe con ngÆ°Æ¡i, thuốc difrarel e |
| |