Cô Gái Thành Rome - Alberto Moravia

[ngudoc]

Chương sáu

Mọi việc được xếp đặt xem ra tốt hết chỗ nói: Giacomo đã quay trở lại, tôi đã tìm cách giải thoát chị người hầu vô tội bị oan ức và trong chuyện này tôi đã tránh thoát không bị tù. Hôm ấy, sau khi Giacomo đã ra về, tôi ít ra có hai tiếng đồng hồ yên tĩnh để tận hưởng niềm hạnh phúc của mình. Tôi cảm thấy một niềm sảng khoái quen thuộc như người lần đầu tiên có được trong tay một vật quý hoặc một vật tuyệt đẹp, người đó bàng hoàng và ngỡ ngàng, không tin vào niềm hạnh phúc của mình và cảm thấy vô cùng sung sướng. Hồi chuông cầu kinh Đức Mẹ đã kéo tôi ra khỏi nỗi trầm ngâm dịu ngọt đó. Nhớ lại Astarita khuyên tôi giúp người đàn bà bị bắt càng sớm càng tốt, tôi vội mặc áo xống rồi ra khỏi nhà.

Chiều tối mùa đông kéo tới thay thế cho một ngày ngắn ngủi mới dễ chịu biết bao, khi ngồi lâu một mình chìm đắm trong suy nghĩ, ta ra đi dạo dọc các đường phố chính, nơi cảnh đi lại nhộn nhịp hơn, nơi có nhiều khách bộ hành và các quầy kính rực ánh đèn. Giữa làn không khí tươi mát và trong sạch, trong sự nhốn nháo và lộng lẫy của cảnh sinh hoạt ngoài thành phố, đầu óc trở nên minh mẫn, lòng thanh thản và chan chứa niềm vui, say nồng cảm xúc, mọi khó khăn liền tựa như tan biến và ta bình thản lang thang giữa đêm đông, nhởn nhơ ngắm cảnh này cảnh nọ thoáng qua mà đường phố phơi bày trước cặp mắt nhàn nhã của ta. Lúc đó thực sự bắt đầu mọi bổn phận của chúng ta, như trong lời cầu mà chúng ta cầu nguyện và cầu nguyện không phải để kể công hoặc nhằm một toan tính nào khác, chúng ta cầu nguyện vì phục tùng một quy luật huyền bí chung là tha thứ tất. Đương nhiên muốn thực hiện được điều đó thì phải ở trong trạng thái tinh thần sung sướng hoặc ít ra phải hài lòng với cuộc sống, nếu không tiếng ồn ào của một thành phố lớn sẽ gợi lên những suy nghĩ buồn rầu về sự vô bổ và vô nghĩa của cuộc sống này. Nhưng, như tôi đã nói, hôm ấy, tôi vui mừng về một điều và đặc biệt cảm thấy rõ chuyện ấy khi tới trung tâm thành phố, nơi tôi dạo chơi trên vỉa hè giữa đám khách bộ hành.

Tôi nhận thấy mình cần phải đến nhà thờ và xưng tội, và có lẽ chính vì được khuyên bảo như vậy tôi sẵn sàng nghe theo lời khuyên đó, nên tôi đủng đỉnh, thậm chí không suy nghĩ tới việc đó nữa. Tôi chậm dãi bước trên các phố, chốc chốc lại dừng lại và ngắm các mặt hàng bày trong những quầy kính. Nếu gặp một người quen, chắc họ nghĩ tôi đang “câu” đàn ông. Song thực tế tôi chưa bao giờ thấy dửng dưng đối với ý nghĩ tương tự. Có lẽ tôi đồng ý đi với bất kỳ người đàn ông nào tôi thích, nhưng hoàn toàn không phải vì tiền mà bị cuốn vào cơn phóng đãng, dồi dào sức sống. Nhưng tôi không thích những người đàn ông khi thấy tôi đừng bên tủ kính thì sán lại nói với tôi những lời quen thuộc và đưa ra những lời đề nghị quen thuộc muốn được cùng đi với tôi. Vì vậy, tôi không đáp lời họ, thậm chí cũng không ngoảnh sang nhìn họ và tiếp tục đủng đỉnh, kiêu hãnh bước tựa hồ như không có chuyện gì xảy ra.

Chợt, đang còn ở trong tâm trạng trầm ngâm và vui sướng, tôi thấy ngôi nhà thờ tôi đã đến xưng tội lần trước ngay sau chuyến đi Viterbo. Mặt tiền cao trang trí theo kiểu hoa văn của nhà thờ - có hai thiên sứ thổi kèn - nằm ép giữa các bảng quảng cáo nhấp nháy của rạp chiếu bóng và quầy kính rực ánh đèn của cửa hàng bán bít tất, nó chìm trong bóng tối và lùi sâu, tựa như một sân khấu, vào trong lòng phố. Ánh đèn quảng cáo màu tím lướt trên mặt tiền, tôi thấy nó giống như một khuôn mặt sạm đen, nhăn nheo của một bà lão trùm khăn cũ đang cả tin gật đầu với chính tôi chứ không phải với những khách bộ hành đi ngang qua gần đấy. Tôi nhớ lại cha cố người pháp đẹp trai, cha Elia, mà tôi đã có cảm tình, tôi thấy cha tuy trẻ những giàu kinh nghiệm, thông minh và chẳng giống một cha cố - người đã giúp tôi hoàn lại chiếc hộp đựng phấn. Hơn nữa cha Elia đã biết tôi đôi chút và tôi sám hối dễ dàng hơn với tôi mọi tội lỗi rất đau xót và nhục nhã đè nặng tâm hồn tôi.

Tôi leo lên các bậc thang, vén rèm che cửa, lấy khăn tay che đầu rồi bước vào nhà thờ. Khi nhúng tay vào nước thánh, tôi sửng sốt thấy hình chạm trên chén: một phụ nữ khỏa thân, tóc bay trong gió, hai tay giơ lên trời đang trốn chạy một con rồng đê tiện có mỏ chìm chồm lên đứng trên hai chân sau lao đuổi theo chị ta. Tôi thầm nghĩ mình giống người phụ nữ đó, cũng chạy trốn một con rồng, cũng chạy quanh, nhưng đôi lúc xem ra tôi cũng như người đàn bà ấy, không phải đang chạy trốn, mà là đang đuổi theo, trong say mê và vui sướng, kẻ hành hạ đê tiện của mình. Tôi quay người lại không nhìn chiếc chén, làm dấu thánh rồi quan sát nhà thờ. Nơi đây không có gì thay đổi cả, vẫn ngổn ngang, âm u và mờ tối như lần trước, trừ điện thờ chính có thắp nhiều nến quanh cây thánh giá, do đó làm các chân nến bằng đồng và các chén bạc mờ mờ lóe lên, còn nhà thờ vẫn tranh tối tranh sáng. Bệ thờ Đức Mẹ, nơi tôi đã cầu nguyện dưới chân tha thiết và hoài công cầu nguyện, cũng được thắp sáng, hai người gác đồ thánh đứng nơi cầu thang góp phần tô điểm những tua đỏ và vàng thêm vào toàn bộ những cột. Phòng nghe xưng tội của cha Elia đã có người, tôi đến quỳ trước điện thờ chính cạnh lô ghế có tựa bằng mây để ngổn ngang. Tôi không hề lo lắng chút nào, tôi sốt ruột muốn chấm dứt mọi chuyện cho rồi. Nhưng đây là một sự sốt ruột vui vẻ, mãnh liệt, nhẹ nhõm, pha trộn một nỗi niềm tự hào được làm một việc tốt đã được ấp ủ từ lâu. Nhiều lần tôi nhận thấy sự sốt ruột tương tự xuất phát từ chính trái tim và loại bỏ mọi sự can thiệp của lý trí, do đó nhiều khi đẩy cái việc tốt ấy đến chỗ chẳng ra sao cả và đôi lúc có hại nhiều hơn bất kỳ ý định đã suy nghĩ từ trước.

Vừa thấy người xưng tội đứng dậy và bước ra, tôi liền tiến tới phòng xưng tội, quỳ xuống và chờ đợi cha cố lên tiếng, tôi liền nói:

- Thưa cha Elia, hôm nay con đến đây không chỉ để xưng tội... con đến thưa với cha một điều rất rắc rối và cầu xin cha mở lượng khoan dung, mà con tin chắc cha sẽ không nỡ khước từ.

Phía bên kia chấn song nổi lên một giọng nói khe khẽ bảo sẵn sàng nghe tôi nói. Tôi tin chắc rằng cha Elia đang ngồi ở bên kia vách, thậm chí còn đang hình dung thấy khuôn mặt tuyệt đẹp, bình tĩnh của cha cúi bên tấm vách tối om om có các lỗ nhỏ. Và, lần đầu tiên, bước chân vào nhà thờ, tôi liền thấy trong lòng rộn lên một nỗi hân hoan vui sướng và thành kính. Tâm hồn trống trải và hoen ố của tôi bỗng tựa như lìa khỏi xác và đậu nơi bậc cửa chấn song. Tôi thực sự tin trong khoảnh khắc rằng tôi là cái hồn không xác, tự do và trong suốt như không khí: như người ta thường bảo hồn lìa khỏi xác khi con người qua đời. Và cha Elia, như tôi cảm thấy, giải thoát phần hồn của mình, khác với tâm hồn khoan khoái của tôi, khỏi cái vỏ thể xác, phá tan chấn song, vách ngăn, cảnh tối tăm của phòng xưng tội, không còn là người an ủi tôi. Chắc đây là tình cảm ta mong đợi mỗi khi đi xưng tội. Song trước đây chưa bao giờ tôi cảm thấy nó mãnh liệt đến nhường ấy.

Tôi nhắm mắt lại, trán tựa vào chấn song và bắt đầu kể không hề giấu gì. Tôi kể về công việc của mình, về Gino, về Astarita, về Sonzogno, và về vụ ăn cắp và vụ giết người. Tôi nêu tên mình, tên Gino, tên Astarita, tên Sonzogno. Tôi nêu địa điểm ăn cắp, địa điểm giết người và địa chỉ của mình. Tôi miêu tả cả hình dạng của những người này. Tôi chẳng hiểu điều gì đã xui khiến tôi làm như vậy, song qua sự nhiệt thành của bản thân, tôi nghĩ tới bà chủ nhà, sau một thời gian xả hơi dài, cuối cùng bắt tay vào dọn dẹp nhà cửa và chưa thây yên tâm chừng nào chưa quét sạch mọi bụi bặm và chưa moi móc hết rác rưởi trong mọi ngõ ngách. Và trên thực tế càng kể chi tiết mọi chuyện xảy ra, tôi càng cảm thấy mình đang giải thoát tâm hồn và lý trí, cảm thấy mình thanh thản hơn, trong sạch hơn.

Tôi nói xong, giọng chín chắn và bình tĩnh. Cha ngồi im nghe, không nói gì và cũng không hề ngắt lời. Khi tôi nói xong, xung quanh lại chìm vào im lặng trong giây phút. Sau đó tôi nghe thấy một giọng nói ghê rợn, khe khẽ, ngọt xớt như sau:

- Con ạ, con đã báo cho cha những điều kinh khủng và lạ lùng. Lý trí không muốn tin chuyện đó... đến xưng tội là con đã xử sự đúng... Bây giờ cha sẽ làm cho con tất cả những gì cha có thể làm được.

Tôi ngày đầu tiên và lần duy nhất tôi tới xưng tội ở nhà thờ này đến nay kể cũng khá lâu rồi. Còn tôi, do xúc động và tự hào mình sắp làm một việc thiện, đã quên khuấy mất một nét đặc trưng và dễ chịu đối với tôi: giọng nói lơ lớ tiếng Pháp của cha Elia. Con người nghe tôi xưng tội có giọng không hề lơ lớ chút nào, nói rất đúng giọng Ý, lời văn đặc biệt rườm rà như vốn có của các linh mục. Tôi nhận ra sai lầm của mình và đờ người như thường thấy khi vụt đưa tay ra tin tưởng hái được bông hoa đẹp, nhưng các ngón tay lại chạm phải con rắn lạnh toát và nhơm nhớp. Cái giọng xa lạ và ngọt xớt đã gây cho tôi một ấn tượng hãi hùng ấy còn chưa kể cái cảm giác đột ngột khó chịu khi thấy trước mắt mình là một người khác. Dẫu sao tôi vẫn còn đủ nghị lực hỏi:

- Dạ thưa cha, cha có đúng là cha Elia không?

- Đích thị là cha đây - Vị linh mục lạ khẳng định – sao con hỏi vậy? Con đã có lần tới đây rồi à?

- Dạ thưa cha, có mỗi một lần thôi.

Cha cố im lặng một lát rồi nói tiếp:

- Tất cả những điều con kể với cha, cần phải xem xét tỉ mỉ từng vấn đề một... vấn đề ở đây không phải là một tội lỗi, có cái liên quan tới con, có cái liên quan tới nhiều người khác nhau... Song ta nói về con nhé, con có biết con đã phạm rất nhiều lỗi lầm nặng không?

- Dạ thưa cha, có – Tôi khẽ đáp.

- Thế con có ăn năn hối lỗi không?

- Thưa cha, có.

- Nếu con thành tâm sám hối – Cha nói tiếp, giọng tin tưởng và ban ơn để lộ cha là người thích nói. - tất nhiên, con sẽ được nhẹ tội... song tiếc thay vấn đề không chỉ liên quan tới mình con... trong vấn đề này còn có những kẻ khác bị quyến dỗ, cùng với những tội lỗi và tội ác của họ... con cũng đã rõ về những tội ác tày trời... chẳng là có một người đã bị giết và bị giết một cách tàn bạo biết bao... liệu con có ý định công khai tuyên bố tên của kẻ phạm tội để hắn bị trừng phạt thích đáng không?

Như vậy là cha đã gợi ý tôi tố cáo Sonzogno. Là một cha cố, theo quan điểm của mình, ông ta cho là mình có lý. Song lời đề nghị đó nói ra với một giọng như vậy và vào giây phút như thế chỉ làm tăng thêm sự thiếu niềm tin và nỗi sợ của tôi.

- Nếu con nói người đó là ai – Tôi khẽ nói – thì cả con cũng sẽ phải ngồi tù.

- Con người cũng như Thượng Đế - Cha nói luôn - biết đánh giá sự hy sinh và mức độ sám hối của con... luật pháp không chỉ trừng phạt, mà còn biết tha thứ... và trải qua những đau đớn không gì sánh bì với cơn hấp hối của nạn nhân vô tội, con phục hồi lại công lý đã bị vùi lấp thô bạo biết bao... con có nghe thấy tiếng của nạn nhân uổng công van xin kẻ giết người rủ lòng thương không?

Ông ta tiếp tục răn dạy tôi bằng cách trích những thành ngữ trong cuốn từ điển sẵn có của mình với một vẻ hài lòng ra mặt. Trong đầu óc tôi nổi lên một nguyện vọng duy nhất đã trở thành gần như một ý nghĩ ám ảnh tâm trí tôi: mau chóng ra về. Và tôi vội vã nói:

- Con cần phải suy nghĩ... ngày mai con sẽ tới và báo với cha quyết định của mình... Ngày mai cha cho con được gặp chứ ạ?

- Tất nhiên, cha sẽ có mặt ở đây suốt ngày.

- Được rồi – Tôi bối rối kết luận – còn bây giờ con xin cha chuyển giúp một vật này tới cảnh sát.

Tôi im lặng. Sau một bài cầu nguyện ngắn, ông ta lại hỏi xem tôi có thực sự sám hối và kiên quyết thay đổi lối sống không và sau khi nghe câu trả lời chấp thuận mới chịu buông tha tôi. Tôi làm dấu thành và rời khỏi phòng xưng tội. Đúng lúc đó, ông ta mở cánh cửa con ra và đứng ngay trước mặt tôi. Nỗi sợ hãi mà giọng của ông ta đã gây ra cho tôi liền được khẳng định ngay khi tôi vừa trông thấy ông ta. Ông ta người nhỏ bé, cái đầu quá to cứ vặn vẹo sang một bên tựa hồ như ông ta bị bệnh đau lưng. Tôi không quan sát ông ta lâu vì tôi sốt ruột muốn bỏ đi và vì nỗi khiếp đảm mà ông ta gây ra cho tôi quá lớn. Tôi chỉ thoáng thấy bộ mặt vàng sậm của ông ta với cái trán rộng màu trắng, cặp mắt sâu, chiếc mũi hếch toách với cái mồm rộng không có hình thù, môi chỉ là một đường ngoằn ngoèo thâm xịt. Xem ra ông ta chưa già và có lẽ không có tuổi. Tay khoanh trước ngực, ông ta lắc đầu nói, giọng buồn rầu:

- Tại sao con không tới đây sớm hơn, tại sao? Lẽ ra con đã tránh được biết bao tội lỗi khủng khiếp.

Suýt nữa bụng nghĩ sao là tôi tuôn ra đáp ngay: có lẽ Chúa không muốn con tới đây, song tôi kìm được. Tôi lấy chiếc hộp đựng phấn trong túi xách ra, giúi vào tay ông ta và nói:

- Xin cha chuyển giúp sớm hộ con. Con không thể nào tả nổi với cha nỗi đau của con khi con nghĩ rằng người đàn bà tội nghiệp ấy đã bị bỏ tù vì con.

- Cha sẽ chuyển nội nhật hôm nay – Ông ta ép chiếc hộp phấn vào ngực và lắc đầu vẻ thánh kính và chua xót đáp.

Tôi khẽ cảm ơn ông ta, gật đầu chào, rồi vội bước tới lối ra vào. Ông ta vẫn đứng nguyên gần phòng xưng tội, tay khoanh trước ngực và lắc đầu.

Ra tới ngoài phố, tôi cố bình tâm suy ngẫm mọi chuyện. Lúc này sau khi đã rũ bỏ được những nỗi sợ mơ hồ đầu tiên, tôi nhận thấy mình phải đề phòng ông cha cố, ông ta có thể vi phạm bí mật của việc xưng tội, và tôi cố tìm hiểu nguyên nhân đã làm tôi sợ hãi. Tôi biết, như mọi người đều biết rõ, rằng xưng tội là một thánh lễ, nên nó linh thiêng, dù linh mục nghe xưng tội có là tên đểu cáng tới đâu, hắn cũng hầu như chẳng bao giờ vi phạm quy tắc đó. Song, mặt khác, nghe ông ta khuyên tố giác Sonzogno tôi liền nảy ra ý nghĩ rằng nếu tôi không nghe theo, hắn có thể tự báo với cảnh sát tên kẻ phạm tội ác ở phố Palestro. Song giọng nói và hình thù của ông ta là điều làm tôi sợ nhất. Thường thì tôi tuân theo tình cảm hơn lý trí và giống như con vật, đánh hơi thấy nguy hiểm theo bản năng. Tất cả những lý lẽ ấy của lý trí mà tôi bấu víu để tự an ủi, chẳng có giá trị gì so với linh cảm thuộc về tiềm thức ấy.

“Thật ra bí mật của việc xưng tội chưa bị vi phạm – Tôi suy nghĩ – nhưng dẫu sao cũng chỉ có phép mầu nhiệm mới can ngăn được cái ông cha cố ấy tố giác Sonzogno, mình và tất cả những kẻ khác còn lại”.

Còn một điểm nữa làm tôi linh cảm thấy tai họa tuy chưa rõ nét nhưng đang kéo đến, ấy là sự có mặt của người khác thay thế vào chỗ cha nghe xưng tội đầu tiên của tôi. Chắc thầy tu người Pháp không phải là cha nghe xưng tội, không phải là cha Elia, tuy cha đã tiếp tôi ở phòng xưng tội có ghi tên ấy, vậy thầy tu đó là ai? Tôi thấy ân hận tiếc rằng đã không hỏi cha Elia sự thật về ông ta. Đồng thời tôi sợ, nhỡ rằng cái ông cha cố kỳ quái này đáp rằng ông ta không biết chút gì về chàng thanh niên tuấn tú và lúc đó, chàng tu sĩ sống trong ký ức của tôi, sẽ càng trở nên huyền ảo hơn. Thật ra cha có một vẻ gì huyền bí: cha khác với tất cả những linh mục khác, cha bỗng dưng xuất hiện, rồi sau đó biến mất khỏi cuộc đời tôi. Tôi đã hoài nghi là liệu có một lúc nào đó tôi sẽ được gặp lại cha, nói cho đúng hơn là gặp lại trong thực tế nữa không hoặc tất cả những điều đó chỉ là một điều viển vông đối với tôi. Lúc này tôi chợt nhớ lại cha trông giống Chúa Giê-su thường vẫn được vẽ trên các bức họa. Nếu quả là vậy, nếu quả là Đức Chúa Giê-su đã hiện lên với tôi vào giây phút khó khăn và nghe lời xưng tội của tôi, còn lúc này là một tên cha cố kỳ quái đã nghe tôi xưng tội là triệu chứng xấu không? Xem ra Chúa đã từ bỏ tôi vào giây phút khó khăn nhất. Chắc nỗi tuyệt vọng này chẳng khác gì nỗi tuyệt vọng của một con người khi mở két đựng vàng, đã phát hiện thay vì những tập tiền mình rất cần lại chỉ thấy bụi bặm, mạng nhện và phân chuột.

Tôi trở về nhà, đầu óc cảm thấy tai họa đã đeo đuổi tôi từ sau khi xưng tội, ăn tối xong, tôi đi nằm và tin chắc rằng đây là đêm cuối cùng tôi ngủ ở nhà trước khi bị bắt.

Song tôi không sợ hãi, không cần phải chạy trốn khỏi số phận của mình. Nỗi khiếp sợ đầu tiên của tôi đã qua đi – tôi cũng như hầu hết chị em phụ nữ, là một người yếu bóng vía - nếu không phải là sự an tâm thì cũng là nguyện vọng muốn phục tùng số mệnh của mình đã hạ cố tới tâm hồn tôi. Đây là mức độ cao nhất của tuyệt vọng, còn tôi gần như tận hưởng trạng thái đó. Tôi có cảm giác bản thân được nỗi bất hạnh chọn làm bia, là tôi sung sướng nghĩ rằng, đối với tôi, không có gì đáng sợ hơn cái chết, nhưng bây giờ tôi không còn sợ nó nữa.

Nhưng hôm sau, tôi đã uổng công chờ đợi cảnh sát ập tới. Một ngày rồi lại một ngày nữa trôi qua nhưng vẫn không có chuyện gì xảy ra như tôi đã hốt hoảng lo sợ. Trong suốt thời gian này tôi không hề ra khỏi nhà, thậm chí không ra khỏi phòng mình nữa. Cuối cùng, tôi chán ngán chẳng buồn nghĩ xem sự bất cần của tôi có thể gây ra những chuyện gì. Tôi lại mơ tới Giacomo, tôi rất muốn gặp anh dù chỉ một lần nữa thôi, trước khi lời tố giác của ông cha cố có tác dụng, tôi tin chắc rằng thế nào ông ta cũng sẽ tới cảnh sát. Tới chiều tối ngày thứ ba, tôi gần như một cái máy nhỏm dậy khỏi giường mặc quần áo cẩn thận rồi ra phố.

Tôi biết địa chỉ của Giacomo và hai mươi phút sau đã tìm được nhà anh. Nhưng vừa bước tới bậc thềm, tôi chợt nghĩ rằng mình chưa bảo Giacomo là mình sẽ tới và tôi đâm ngài ngại. Tôi sợ anh không ân cần đón tiếp tôi, có khi còn xua đuổi tôi nữa. Tôi bước chậm lại, tim quặn đau, và khi dừng lại bên quầy kính một cửa hàng, tôi tự bảo có lẽ tốt hơn là nên quay về và đợi anh tới. Tôi biết rất rõ rằng, vào những ngày đầu khi mới quan hệ với nhau, cần phải xử sự thận trọng và chín chắn và dù thế nào đi chăng nữa cũng không được tỏ ra mình phải lòng anh và không thể sống thiếu anh được. Mặt khác, tôi chẳng nên đau khổ trở về nhà vì lẽ là, sau khi xưng tội, lòng tôi bồn chồn lo lắng và tôi cần gặp Giacomo để được yên tâm. Tôi đưa mắt nhìn quầy kính cạnh chỗ tôi đang đứng. Đây là một quầy thuộc cửa hàng bán cravat và áo sơ mi nam, chợt tôi nhớ rằng mình đã từng hứa mua tặng anh chiếc cravat mới. Kẻ đang yêu chẳng bao giờ suy nghĩ chín chắn cả, còn tôi quyết định rằng món quà tặng sẽ là lý do tuyệt vời để tôi đến với anh, trong lúc đó chính tôi lại không hiểu rằng chính nó là bằng chứng nói lên nỗi bẽ bàng và tuyệt vọng trong tình cảm của tôi đối với Giacomo. Tôi vào cửa hàng và sau khi lựa chọn hàng chục cái mới đồng ý mua một chiếc cravat xám có vạch đỏ đẹp nhất và đắt tiền nhất. Với một sự lịch thiệp quấy rầy mang tính chất nghề nghiệp mà các nhà buôn thường sử dụng để tuồn hàng của mình, người bán hàng hỏi xem chiếc cravat này dành cho người có mái tóc vàng hay mái tóc đen.

- Dành cho người có mái tóc đen – Tôi khẽ đáp và cảm thấy mình đang nói những lời này với một giọng dịu dàng và xúc động. Tôi thậm chí còn đỏ mặt khi nghĩ rằng mình đã bộc lộ với người bán hàng tình cảm của mình.

Bà góa Medolaghi sống ở tầng tư một ngôi nhà cũ và ảm đạm, có cửa sổ trông ra bờ sông Tiber. Tôi leo tám nhịp cầu thang và không chờ thở để lấy hơi, tôi bấm chuông. Cửa gần như mở ngay sau tiếng chuông và Giacomo xuất hiện nơi ngưỡng cửa.

- À, à, em đấy à – Anh sửng sốt hỏi.

Chắc anh đang đợi ai.

- Em vào được không?

- Được... em vào đi.

Anh dẫn tôi qua một hành lang tối, rồi vào phòng khách. Nơi đây cũng tranh tối tranh sáng: ánh sáng lọt vào đây qua các tấm kính tròn, dày màu đỏ, thường thấy ở trong các nhà thờ. Trong phòng cỏ bày một bộ đồ mun khảm xà cừ. Giữa phòng thấy kê một chiếc bàn hình bầu dục trên để chiếc bình cổ và các cốc uống rượu mùi bằng pha lê xanh lơ. Sàn trải mấy tấm thảm, thậm chí còn có cả một bộ da gấu trắng, cho dù đã gần bợt hết lông. Mọi thứ xem ra cũ kỹ, nhưng đều sạch sẽ, ngăn nắp và im ắng tưởng chừng như thời xa xưa còn bao trùm trong ngôi nhà này. Tôi bước lại đầu kia của phòng khách, ngồi xuống ghế đi-văng rồi hỏi:

- Anh đợi ai à?

- Không... em đến có việc gì vậy?

Thẳng thắn mà nói, những lời ấy nghe không được ân cần cho lắm, nhưng rõ ràng là việc tôi đến đây thế này chỉ làm cho anh ngạc nhiên chứ không bực tức.

- Em đến chia tay anh – Tôi mỉm cười – vì em cho rằng đây là buổi gặp mặt cuối cùng của chúng mình.

- Tại sao vậy?

- Em tin rằng ngày một ngày hai người ta sẽ đến tóm cổ em, tống vào tù.

Mặt anh biến sắc và qua giọng anh tôi nhận thấy anh hoảng sợ, có lẽ thậm chí còn nghĩ rằng tôi đã tố cáo anh hay phản anh do ba hoa về những hoạt động chính trị của anh. Tôi lại mỉm cười:

- Đừng sợ... anh chẳng hề có liên quan chút nào tới chuyện này.

- Đâu phải vậy – Anh vội ngắt lời - chẳng qua là anh không rõ... vào tù là thế nào? Về tội gì?

- Anh khép cửa lại, rồi ngồi xuống đây – Tôi trở lại đi-văng và bảo.

Anh khép cửa và ngồi xuống bên tôi. Lúc đó tôi rất bình tĩnh kể cho anh nghe toàn bộ câu chuyện xoay quanh chiếc hộp đựng phấn, kể cả việc đi xưng tội nữa. Anh cúi đầu, mắt không nhìn tôi và cắn móng tay, điều đó chứng tỏ anh chăm chú lắng nghe. Tôi kết luận:

- Em tin chắc cái lão cha cố ấy sẽ chơi em một vố tồi tệ... còn anh nghĩ sao?

Anh lắc đầu và không đưa mắt nhìn tôi, mà nhìn kính trên cửa sổ, rồi nói:

- Chưa chắc đâu, anh lại cho là ngược lại thế cơ... cứ cho rằng cái tên cha cố ấy là một tên quái thai đáng ghê tởm nhất đi nữa, nhưng chuyện đó cũng chẳng là gì cả đâu...

- Giá anh được thấy lão ấy! – Tôi sôi nổi cắt lời.

- Nếu em muốn biết thì anh nói với em rằng bản thân lão ta không đáng sợ... nhưng chuyện gì cũng có thể xảy ra. – Anh vội mỉm cười và tiếp lời.

- Thế có nghĩa là anh khẳng định rằng em chẳng có gì phải sợ cả đúng không?

- Đúng... hơn nữa bây giờ em còn biết làm gì nữa... chuyện này đâu có do em quyết định.

- Anh nói đúng đấy... người ta sợ là vì người ta hốt hoảng... cái đó mạnh hơn chúng ta.

Bỗng anh thân ái ôm tôi, lắc vai tôi mấy cái và mỉm cười nói:

- Mà em nào có sợ... đúng không nào?

- Em đã bảo anh là em sợ mà.

- Không, em không sợ, em là một người can đảm.

- Em cam đoan với anh là em sợ hết vía, sợ tới mức nằm lì trên giường hai ngày không dám dậy nữa.

- Đúng... nhưng sau đó em đã tới chỗ anh và bình tĩnh kể lại chi tiết mọi chuyện... không, em chưa biết sợ là gì.

- Thế anh còn bảo em biết làm gì hơn nữa, anh? – Tôi gượng cười hỏi - Chẳng nhẽ em lại kêu toáng lên vì sợ.

- Không, em không sợ - Chúng tôi im lặng trong giây phút. Sau đó anh hỏi tôi bằng một ngữ điệu đặc biệt đã làm tôi sửng sốt: - Thế anh bạn em, ta cứ gọi như vậy, cái gã Sonzogno ấy, là người như thế nào?

- Giống như hàng trăm người khác – Tôi mập mờ đáp. Giây phút ấy tôi chưa tìm được cách xác định chính xác hơn.

- Thế trông gã thế nào? Em mô tả xem.

- Anh định tố giác gã đấy à? – Tôi vui vẻ hỏi - Nhớ rằng nếu làm vậy cả em cũng sẽ bị tống vào tù đấy... Sau đó tôi nói tiếp: - Gã có mái tóc vàng, người thâm thấp... vai rộng, mặt nhợt nhạt, mắt xanh lơ... nói chung không có gì đặc biệt... có điều gã khỏe lắm.

- Khỏe như thế nào?

- Trông gã chẳng ai để ý đâu... cơ bắp tay gã đúng là bằng thép.

Thấy anh chú ý nghe, tôi liền kể anh nghe về cuộc xích mích giữa Gino và Sonzogno. Anh không ngắt lời tôi, chỉ khi tôi im lặng anh mới nói:

- Em thấy thế nào, liệu Sonzogno có chủ tâm gây ra tội ác không... anh muốn nói liệu gã có chuẩn bị trước, rồi sau đó bình tĩnh thực hiện dự định của mình?

- Đâu có – Tôi đáp – Gã chẳng bày mưu lập kế gì từ trước đâu: một phút trước khi gã đấm Gino ngã quay ra đất, gã chắc không định đánh hắn... đối với tay thợ kim hoàn cũng vậy.

- Nếu thế gã giết làm gì?

- Cái đó ngoài ý định của gã... gã cứ như một con hổ... bình tĩnh đấy, chẳng hiểu sao một phút sau giở chứng giơ cẳng tay đập rồi.

Tôi kể lại toàn bộ quan hệ giữa tôi và Sonzogno, về việc gã đánh tôi ra sao, và nói thêm rằng tất nhiên gã có thể giết tôi trong bóng tối, sau đó để kết luận tôi nói:

- Gã chẳng nghĩ tới chuyện như vậy đâu... bất chợt gã nổi cơn điên khùng, không kìm được... lúc đó tốt nhất nên tránh xa gã... Em tin chắc gã đã đến gặp tên thợ kim hoàn để bán cái hộp đựng phấn... Tên này đã xúc phạm gã, nên Sonzogno đã giết hắn.

- Tóm lại, đấy là một trong những biến chứng của tính hung bạo.

- Tùy anh muốn gọi thế nào cũng được... có lẽ như vậy đấy. – Tôi nói thêm và cố phân tích tình cảm và thói hung bạo của Sonzogno, tên sát nhân đang khơi gợi trong lòng tôi - chắc một cái gì đấy từa tựa như vậy thúc giục em tới với anh... Tại sao em lại yêu anh? Có Trời mới biết được... Tại sao ý muốn giết người đôi lúc lại dội xuống đầu Sonzogno? Cũng có mỗi ông Trời biết được. Em thấy rằng những chuyện như vậy chẳng còn biết giải thích ra sao nữa.

Giacomo trầm ngâm suy nghĩ, rồi ngẩng đầu, hỏi:

- Thế theo em cái gì xô đẩy anh tới với em? Theo em, anh có thể yêu em à?

Tôi sợ nghe anh bảo anh không yêu tôi, nên liền giơ tay bịt mồm anh rồi van nài:

- Lạy Trời... anh đừng nói gì hết về những tình cảm của anh đối với em.

- Tại sao?

- Vì đối với em, điều đó không có ý nghĩa gì... Em không biết và chẳng muốn biết anh đối với em ra sao... được yêu anh, em thấy thế là đủ rồi.

Anh lắc đầu và nói:

- Em đã lầm khi yêu anh... thật ra em phải yêu một người như Sonzogno.

Tôi ngạc nhiên:

- Anh nói gì mà lạ vậy? Yêu một tên tội phạm?

- Gã thậm chí là một tên tội phạm... tuy gã có thể nổi những cơn như em bảo... Anh tin chắc một khi Sonzogno có ý muốn giết người thì gã cũng có thể chấp nhận cả tình cảm yêu thương... một tình yêu bình dị nhất không cần hoa hòe hoa sói... anh...

Tôi cắt lời anh:

- Anh chẳng nên, dù chỉ so sánh mình với Sonzogno... anh là anh, còn gã là một tội phạm, một kẻ hung ác... và sau nữa, anh nói đúng, gã không vươn được tới tình yêu... một người như vậy không biết yêu... gã chỉ cần thỏa mãn lòng nhục dục của mình... với em hay một phụ nữ nào khác cũng vậy thôi!

Xem ra anh không tán thành những kết luận của tôi, nhưng không hề phản đối gì cả. Lợi dụng sự im lặng, tôi thọc các ngón tay vào áo sơ mi của anh, cố lần tới khuỷu tay.

- Anh Mino – Tôi thì thầm.

Anh giật mình:

- Sao em lại gọi anh là Mino?

- Đấy là tên thân mật của cái tên Giacomo, chẳng nhẽ em không được gọi anh như vậy à?

- Không, không... em cứ gọi... chẳng qua là ở nhà cũng gọi anh như thế, có vậy thôi.

- Mẹ anh gọi anh như vậy à? – Tôi hỏi và buông tay anh ra, luồn các ngón tay dưới cravat và qua làn đường xẻ áo sơ mi sờ ngực anh.

- Đúng, mẹ anh gọi anh như vậy – Anh xác nhận với vẻ hơi tức giận. Một phút sau, anh nói tiếp, giọng lạ lùng vừa giận dữ vừa mỉa mai: - Tuy nhiên mẹ anh và em không chỉ giống nhau ở mỗi điểm này... phụ nữ hầu như đều có một quan điểm.

- Ví dụ? - Tôi hỏi.

Tôi bị kích thích tới mức hầu như chẳng nghe anh nói gì nữa. Tôi cởi cúc áo sơ mi, vuốt ve tấm vai trẻ con dễ thương của anh.

- Ví dụ - Anh nói – khi anh kể với em về hoạt động chính trị, em liền hoảng hốt và sợ hãi kêu lên: “Nhưng điều đó bị cấm... điều đó nguy hiểm mà...”. tóm lại, em nói đúng hệt những lời mẹ anh đã nói và cũng bằng một giọng như vậy.

Tôi thích thú với cái ý nghĩ cho rằng tôi giống mẹ anh, thứ nhất vì đấy là mẹ anh, thứ hai, mẹ anh là một signora thực sự.

- Ngốc ơi là ngốc – Tôi âu yếm nói - chuyện ấy có gì là xấu nào? Thế nghĩa là mẹ anh yêu anh như em yêu anh... thì làm chính trị là quá nguy hiểm mà... Em biết một chàng trai, anh ta đã bị bắt, ngồi tù hai năm nay rồi... sau đó, được bổng lộc gì nào? Chúng mạnh hơn rất nhiều, nếu anh định giở giói, chúng gô cổ anh tống vào tù... Em thấy chẳng có chính trị vẫn có thể sống tuyệt vời ở trên đời.

- Mẹ, giống đúc in mẹ! – Anh thích thú thốt lên, giọng giễu cợt - Mẹ nói đúng như vậy.

- Em không biết mẹ anh bảo sao – Tôi phản đối – song dù mẹ anh có nói gì đi nữa, mẹ anh chỉ mong muốn những điều tốt đẹp cho anh... thôi đừng hoạt động chính trị nữa... nghề nghiệp của anh đâu phải là chính khách, anh là sinh viên... sinh viên thì phải học.

- Học, có bằng cấp và có địa vị - Anh thì thầm như đang tự nói với mình.

Tôi không nói gì, áp mặt sát vào anh, chìa môi ra. Chúng tôi hôn nhau, nhưng tôi liền cảm thấy anh hối hận hơn là hôn tôi, anh nhìn tôi vẻ lúng túng và hằn học. Tôi sợ anh giận tôi đã hôn làm dở câu chuyện bàn về chính trị, nên vội nói tiếp:

- Vả lại, tùy anh đấy... em không xen vào việc của anh đâu... thôi thì đằng nào em cũng đã tới chỗ anh, anh đưa cái bọc đó cho em... em sẽ cất giấu nó như chúng mình đã thỏa thuận.

- Không, không – Anh vội phản đối - lạy Chúa, không nên... Em đánh bạn với Astarita, hắn có thể thấy nó ở chỗ em.

- Thì sao? Chẳng nhẽ Astarita lại nguy hiểm vậy à?

- Đấy là một trong những tên đáng gớm nhất – Anh đáp, giọng nghiêm chỉnh.

Không hiểu sao tôi muốn trêu anh, chọc vào lòng tự ái của anh, không phải một cách ác ý mà thân ái thôi.

- Rốt cuộc – Tôi nhận xét, vẻ hồn nhiên – anh chẳng bao giờ định giao phó cho em cái bọc đó.

- Chẳng hiểu thế quái nào anh lại đi nói với em về nó nhỉ?

- Nói thế thôi, em xin lỗi, bỏ quá đừng giận em... em cho rằng chẳng qua anh muốn khoe khoang trước mặt em... muốn chứng tỏ anh tham gia một công việc quan trọng, bị cấm và nguy hiểm như thế nào.

Anh nổi cáu, tôi nhận thấy mình đã đánh trúng tim đen.

- Bậy – Anh thốt lên – Em thật là ngốc! – Nhưng sau đó bỗng định thần hỏi, giọng ngập ngừng – Song tại sao... tại sao em lại có ý nghĩ như vậy?

- Em không biết nữa – Tôi mỉm cười đáp - mới lại trông anh... có lẽ chính bản thân anh cũng không nhận thấy rõ điều này... nhưng anh không gây ấn tượng của một người làm công việc ấy một cách đặc biệt nghiêm túc.

- Nhưng điều đó rất nghiêm túc – anh nói, giọng tựa hồ như muốn kìm nén bản thân.

Anh đứng dậy, giơ tay về phía trước oang oang ngâm nga, giọng thống thiết:
“Đưa kiếm đây cho ta, hãy trao kiếm cho ta, sẽ một mình xông ra chiến trận và một mình ngã xuống bãi chiến trường”.

Anh lắc đôi tay gầy, giậm chân, trông anh đến là buồn cười như một con rối vậy.

Tôi hỏi:

- Có chuyện gì vậy?

- Không – Anh đáp – ngâm thơ thế thôi.

Tâm trạng đăm chiêu và buồn bã bỗng thay thế một cách lạ lùng cơn kích động của anh. Anh lại ngồi xuống đi-văng và chân thành nói:

- Thế mà ngược lại... em phải biết điều đó... anh làm mọi chuyện một cách nghiêm chỉnh... thậm chí anh nghĩ rằng mình bị bắt... lúc đó anh sẽ chứng minh với mọi người anh hoạt động chính trị nghiêm túc hay không nghiêm túc.

Tôi không đáp gì hết mà chỉ âu yếm vuốt má anh, sau đó ôm mặt anh trong lòng bàn tay và nói:

- Mắt anh đẹp quá!

Quả thật, mắt anh rất đẹp - dịu dàng và to, ân cần và thơ ngây. Anh lại xúc động, cằm anh giần giật.

- Thế tại sao ta lại không vào phòng anh nhỉ? – Tôi thầm thì.

- Đừng nghĩ đến chuyện đó, phòng anh ở kề bên phòng bà góa... bà ấy suốt ngày ngồi lì trong phòng mình, để cửa mở và mắt không rời khỏi hành lang.

- Nếu vậy thì đến chỗ em vậy.

- Muộn rồi... em ở xa... mới lại anh sắp có khách.

- Nếu vậy thì ở đây vậy...

- Em điên à?

- Tốt hơn hết là anh thú nhận mình sợ đi – Tôi nằng nặc – Anh không sợ hoạt động tuyên truyền mang tính chất chính trị... ít ra thì ấy cũng là do anh nói vậy... nhưng lại sợ bị bắt gặp trong phòng khách này với một người đàn bà yêu anh... xét cho cùng chuyện gì sẽ xảy ra nào?... Điều khủng khiếp nhất, bà góa sẽ tống cổ anh... và anh phải tìm một phòng khác...

Tôi biết rằng chạm vào lòng kiêu hãnh của anh thì có thể làm gì anh cũng được. Và thật ra tôi đã làm anh xiêu lòng. Chắc anh cũng có dục vọng mãnh liệt như tôi.

- Em điên rồi – Anh nhắc lại – em nên nhớ rằng bị tóm cổ còn dễ chịu hơn bị tống cổ đi... với lại làm ở đâu bây giờ?

- Ở dưới sàn ấy – Tôi khẽ bảo, giọng sôi nổi – Anh lại đây, em sẽ bày cho anh cách phải làm như thế nào.

Xem ra anh bị kích thích tới mức không còn trò chuyện được nữa. Tôi rời khỏi ghế đi-văng và chậm dãi nằm ra sàn nhà. Sàn trải thảm còn giữa phòng có kê một chiếc bàn trên bày bộ cốc uống rượu mùi. Tôi nằm trên thảm, còn đầu và ngực tôi nằm lọt dưới gầm bàn, tôi kéo tay Mino cứ một mực khăng khăng không chịu và ép anh nằm xuống với tôi. Tôi nhắm mắt lại, mùi bụi trên lông thảm làm tôi cảm thấy dễ chịu và ngây ngất, tựa như tôi đang nằm trên cánh đồng cỏ mùa xuân, quanh tôi sực nức không phải mùi lông bẩn, mà là hương vị hoa và cỏ. Dưới trọng lượng cơ thể của Mino, tôi cảm thấy sàn nhà cứng, tôi vui vì anh không cảm thấy điều đó và thân tôi làm đệm cho anh. Sau đó, tôi thấy anh hôn lên cổ và lên má tôi, nên tôi vô cùng sung sướng vì trước đây anh đâu có hôn như vậy. Tôi mở mắt ra, mặt tôi ngoảnh sang một bên, một chiếc lông thảm đâm vào má tôi, tôi thấy một mảng sàn xoa sáp, xa xa, ở sâu cuối phòng là phần dưới của chiếc cửa hai cánh. Tôi thở mạnh và nhắm nghiền mắt lại.

Mino đứng dậy trước còn tôi nằm hồi lâu ở tư thế như trước: nằm ngửa, cùi tay che mắt, váy tốc cao và hai chân dạng ra. Tôi thấy hạnh phúc, tôi hòa vào hạnh phúc của mình và muốn nán lại chút nữa để cảm thấy sàn cứng ở dưới lưng, hít mùi bụi. Hình như tôi đắm mình trong giây phút vào giấc mơ nhẹ nhàng và ngắn ngủi và tôi nằm mơ thấy mình đúng là đang nằm trên thảm cỏ xanh ngoài đồng nội, còn trên đầu tôi không là đáy mặt bàn mà là bầu trời chan hòa ánh nắng. Có lẽ Mino nghĩ rằng tôi bị mệt, vì bỗng tôi thấy anh lắc vai tôi và khẽ bảo:

- Em làm sao thế? em làm sao vậy? Dậy nhanh lên em.

Tôi nặng nề buông tay ra khỏi mặt, từ từ chui ra khỏi gầm bàn và đứng dậy. Tôi thấy hạnh phúc và mỉm cười. Mino so vai, đứng gập người bên chiếc tủ buýp-phê, anh thở hổn hển và nhìn tôi với cặp mắt thù hằn và bối rối:

- Anh không muốn gặp em nữa - Cuối cùng anh lên tiếng bảo.

Thân hình gù gù của anh cứ giật giật một cách kỳ lạ và vô ý thức, tựa như anh là một đồ chơi bỗng bị đứt dây cót.

Tôi mỉm cười đáp:

- Tại sao? Chúng ta yêu nhau... chúng ta sẽ gặp lại nhau. – Và tôi đến bên anh, âu yếm vuốt má anh.

Nhưng anh giấu không để tôi thấy khuôn mặt nhợt nhạt và nhăn nhó của mình, nhắc lại:

- Anh không muốn gặp em nữa.

Tôi hiểu rằng anh thù hằn tôi chủ yếu là do thấy nuối tiếc rằng đã nhượng bộ tôi. Anh không tài nào dung hòa được với tình cảm mà tôi đã khơi gợi trong lòng anh, cái tình cảm này luôn luôn đi kèm với sự phản kháng và hối hận. Anh xử sự như một người quyết định làm một hành động mà anh ta không muốn và không nên làm. Nhưng tôi tin rằng cơn giận của anh sẽ nhanh chóng qua đi và dục vọng mà anh ghìm trong lòng lẫn nỗi căm hờn cuối cùng sẽ mạnh hơn cái ước mong kìm nén kỳ lạ của anh. Do đó tôi không quá chú ý tới lời anh và chợt nhớ tới chiếc cravat tôi mua, tôi tiến tới bên bàn trên đó tôi quẳng túi xách và găng tay của mình.

- Thôi đừng giận nữa... em sẽ không tới đây nữa đâu... anh hài lòng chứ? – Tôi bảo.

Anh không đáp một lời. Đúng lúc đó cửa mở ra và người hầu gái dẫn hai người đàn ông vào phòng. Một người cất giọng trầm trầm ồ ồ bảo:

- Chào Giacomo.

Tôi đoán có lẽ đây là những người cùng lý tưởng chính trị của anh, nên đưa mắt tò mò ngó nhìn họ. Người cất tiếng chào đúng là một người khổng lồ: tầm vóc cao hơn Mino, vai rộng, anh ta trông giống như một võ sĩ chuyên nghiệp. Anh ta có bộ tóc rối bù màu sáng, đôi mắt xanh lơ, cái mũi tẹt và chiếc mồm đẹp không tươi đỏ. Nhưng khuôn mặt anh ta cởi mở và dễ thương, con người anh ta toát lên một vẻ rụt rè ngây thơ làm tôi thấy thích. Tuy đang mùa đông, anh ta không mặc áo bành tô, mà mặc một chiếc áo vét và trong là chiếc áo len dài tay cao cổ, nên anh ta trông càng giống một nhà thể thao. Tôi ngạc nhiên vì đôi tay anh ta: đỏ và to tướng, tay thò ra ngoài áo vét, bị cổ tay áo len vén trùm lên. Anh ta rất trẻ, cũng trạc tuổi Giacomo. Người thứ hai khoảng bốn chục tuổi – khác với anh chàng trẻ tuổi, anh ta có dáng vẻ và cách ăn mặc của một nhà trí thức. Anh ta đen sạm, người thâm thấp, bên cạnh các đồng chí của mình anh ta đúng là một người lùn, mặt mang một chiếc kính lớn, gọng đồi mồi. Một chiếc mũi hếch nho nhỏ nhô ra dưới kính, còn mồm thì rộng đến mang tai. Đôi má gầy hóp, lởm chởm đầy râu chổi sể, còn áo sơ mi sờn bợt, bộ quần áo cũ, bẩn, đung đưa trên thân hình thảm hại của anh ta tựa như đang trên mắc áo - tất cả những thứ đó gây nên một ấn tượng nghèo khổ và cẩu thả đến ngổ ngáo, tự đắc. Thật ra mà nói, hình dáng bên ngoài của hai con người này làm tôi ngạc nhiên, vì bản thân Giacomo bao giờ cũng ăn mặc một cách lịch sự chểnh mảng, nói chung con người anh cho thấy anh thuộc một giới hoàn toàn khác. Nếu tôi thấy những người vừa vào chào Mino và anh đã đáp lại lời chào của họ ra sao thì tôi chẳng bao giờ nghĩ họ là chỗ bạn bè với nhau. Song theo bản năng, tôi thích anh khổng lồ còn anh lùn thì không thể mê được. Anh khổng lồ bối rối mỉm cười và hỏi:

- Có lẽ chúng tôi tới quá sớm?

- Không, không – Mino lắc đầu bảo. Anh lúng túng và cố trấn tĩnh – Các anh đều rất đúng giờ hẹn.

- Sự chính xác là phép lịch sự của vương giả - Anh lùn xoa tay, nói xen vào.

Và bỗng thật bất ngờ đối với mọi người, anh ta phá lên cười cứ như vừa nói một điều gì rất hóm ấy. Sau đó, đột nhiên trở nên nghiêm nghị, quá nghiêm nghị đến mức khó có thể tin rằng một phút trước đây anh ta vui vẻ hô hố cười.

- Adriana – Mino gắng gượng bảo – em hãy làm quen đi – anh chỉ anh lùn và nói tiếp: - Đây là các bạn của anh... Tullio, còn đây là Tomasso.

Anh không nêu họ của hai người, tôi nghĩ rằng đây có lẽ không phải là tên thật của họ. Tôi bắt tay chào và mỉm cười. Anh khổng lồ bắt mạnh tay tôi rất đau, sau đó cả anh lùn chìa bàn tay nhơm nhớp mồ hôi bắt tay tôi.

- Thật diễm phúc – Anh người lùn nói, vẻ thán phục rõ ràng là cường điệu.

- Rất thú vị - Anh khổng lồ bảo.

Tôi lại hài lòng nhận thấy anh ta nói những lời ấy thật bình dị và niềm nở, có pha chút giọng thổ ngữ.

Chúng tôi im lặng nhìn nhau trong giây phút.

- Giacomo này, nếu thấy cần – Anh khổng lồ lại lên tiếng - bọn mình sẽ đi thôi, nếu hôm nay cậu bận, mai tụi này sẽ tới.

Mino giật mình, nhìn anh ta và tôi hiểu anh sắp bảo họ ở lại còn sẽ tiễn tôi. Tôi đã nghiên cứu khá kỹ và biết rằng anh sẽ xử sự như vậy. Tôi chợt nhớ là mấy phút trước đây tôi trao thân cho anh, tôi còn cảm thấy rõ những cái hôn của anh và đôi tay ôm chặt tôi trong lòng. Và thế là không phải tâm hồn tôi mà tấm thân tôi đã nổi dậy tựa hồ như nó không được đối xử thỏa đáng với lòng hào phóng và vẻ đẹp của nó.

- Đúng đấy, bây giờ các anh ra về, mai các anh tới thì tốt hơn, tôi có điều muốn trao đổi với Mino.

- Nhưng anh cần phải trao đổi trực tiếp với các anh ấy – Mino phản đối, vẻ buồn bực và ngạc nhiên.

- Mai trao đổi cũng được mà.

- Thôi được rồi – Tomasso hiền hậu nói – các bạn quyết định đi, nếu muốn mình ở lại thì bảo... nếu không bọn mình sẽ về.

- Chẳng cần phải hỏi nữa – Tullio kết luận và cười hềnh hệch.

Mino lưỡng lự. Và một sự phản đối mang tính chất công kích lại nảy sinh trong cơ thể tôi, bất chấp lý trí. Tôi cất cao giọng bảo:

- Các anh ạ, mấy phút trước đây tôi đã trao thân cho Mino tại đây, ngay trên sàn, chỗ chiếc thảm này, nếu ở địa vị anh ấy, các anh xử sự ra sao? Các anh có tống cổ tôi đi không?

Tôi cảm thấy Giacomo đỏ mặt. Anh bực mình quay ngoắt người và ngượng ngùng tiến đến bên cửa sổ, Tomasso vội đưa mắt nhìn tôi và nghiêm giọng nói:

- Rõ rồi... bọn mình đi đây... ngày mai hẹn nhau cũng vào giờ này Giacomo nhé.

Nhưng những lời tôi nói làm anh lùn Tullio sửng sốt. Anh ta há hốc mồm nhìn tôi trừng trừng qua lớp kính dày đeo trên mắt. Tôi tin chắc rằng anh ta chưa từng nghe một người đàn bà nói năng lộ liễu như vậy, có lẽ, vào giây phút này, hàng ngàn ý nghĩ bẩn thỉu nhất quay cuồng trong đầu anh ta. Nhưng anh khổng lồ đã từ ngoài ngưỡng cửa gọi anh ta:

- Ta đi thôi, Tullio.

Anh lùn giương cặp mắt ngạc nhiên và dâm đãng nhìn tôi trừng trừng, rồi bước lùi ra cửa và bỏ đi.

Chờ họ đi khỏi, tôi tiến đến bên Mino đang đứng quay lưng về phía tôi nơi cửa sổ, và giơ một tay ôm lấy cổ anh.

- Đánh cuộc là bây giờ anh ghét cay ghét đắng em.

Anh từ từ quay người lại và nhìn tôi, mắt bừng bừng phẫn nộ, nhưng thấy khuôn mặt tôi, chắc là đầy vẻ dịu dàng, yêu thương, hồn nhiên nên anh dịu bớt và nói, giọng bình tĩnh, buồn rầu:

- Thế nào? Em hài lòng chứ? Đã toại nguyện rồi nhé!

- Vâng, em hài lòng – Tôi nói và ôm chặt lấy anh.

Anh cứ để tôi ôm, sau đó nói:

- Em muốn trao đổi gì với anh?

- Chẳng trao đổi gì cả - Tôi đáp - Chẳng qua là em muốn sống bên anh chiều tối nay.

- Còn anh – Anh nói - sắp phải đi ăn tối... anh ăn tối ở đây... tại chỗ bà góa Medolaghi.

- Nếu vậy anh mời cả em ăn tối cùng với anh.

Anh nhìn tôi và mỉm cười vì thái độ bạo phổi của tôi.

- Thôi được – Anh phục tùng – bây giờ anh đi báo với bà chủ nhà, giới thiệu em ra sao hả?

- Tùy anh, thôi cứ bảo em là chỗ họ hàng.

- Không... anh giới thiệu em là vợ chưa cưới của anh, đồng ý không?

Tôi sợ không muốn để anh thấy lời đề nghị của anh đối với tôi thật dễ chịu biết bao, nên đáp, vẻ giả vờ lơ đễnh:

- Em thế nào cũng được... miễn sao được ở bên anh... còn tùy thuộc anh muốn bảo gì thì bảo: vợ chưa cưới hoặc gì gì cũng được.

- Đợi anh quay lại ngay đấy.

Anh bước ra, còn tôi lùi vào một góc phòng khách, xốc lại áo xống, vội sửa lại cái áo lót mà tôi chưa kịp kéo cho ngay ngắn do bạn của Mino đã bất ngờ tới. Qua gương treo ở phía tường đối diện, tôi thấy chân tôi thon dài và đẹp gọn nằm trong bít tất lụa, tôi nhận ra rằng kể trông mình cũng lạ lẫm giữa bộ đồ gỗ cũ kỹ, trong căn phòng ngột ngạt và yên tĩnh này. Tôi chợt nhớ lại lúc tôi và Gino đắm đuối yêu nhau tại biệt thự riêng của chủ hắn và lúc tôi ăn cắp chiếc hộp đựng phấn, tôi bất giác so sánh những ngày, lúc này tưởng chừng xa xôi biết bao, với ngày hôm nay. Hồi ấy tình cảm trống rỗng và đau xót đã giày vò tôi, tôi những muốn trả thù, có lẽ, không phải chính bản thân Gino, mà là toàn bộ cái xã hội thông qua Gino đã xúc phạm tôi một cách tàn bạo. Còn tôi lúc này thấy mình hạnh phúc, tự do và nhẹ nhõm. Tôi tin chắc rằng mình thực sự yêu Mino, còn tôi ít bận tâm là anh không yêu mình.
Tôi sửa lại xống áo xong, liền tiến đến bên gương chải đầu. Cửa mở ra, Mino bước vào.

Tôi hy vọng anh tới chỗ tôi và đứng ôm tôi khi tôi còn đang loay hoay trước gương, nhưng anh bước ngang qua chỗ tôi đứng và ngồi xuống đi-văng.

- Ổn cả rồi – Anh vừa hút thuốc vừa nói - họ đã bày thêm một bộ đồ ăn... mấy phút nữa ta sẽ dùng bữa tối.

Tôi rời gương đến bên anh, nắm tay và nép vào người anh rồi hỏi:

- Thế hai cái anh ấy cũng hoạt động chính trị hả anh?

- Ừ.

- Có lẽ họ không giàu có cho lắm.

- Sao em lại nghĩ vậy?

- Cứ trông họ là biết ngay mà.

- Tomasso là người phụ trách của bọn anh – Anh bảo – còn người thứ hai là thầy giáo.

- Em không thích anh ta.

- Ai cơ?

- Cái ông thầy giáo ấy... Anh ta trông bẩn thỉu thế nào ấy, sau đó anh ta cứ nhìn em bằng cặp mắt sỗ sàng khi em bảo là em hiến thân cho anh ở chỗ kia kìa.

- Thế nhưng, rõ ràng là anh ấy thích em.

Chúng tôi ngồi im lặng một hồi lâu, rồi tôi nói:

- Anh ngượng phải giới thiệu em là vợ chưa cưới, nếu anh muốn, em sẽ đi đây.

Tôi biết rằng biện pháp duy nhất để buộc anh phải bật ra những lời âu yếm là làm ra vẻ tôi nghĩ anh ngượng vì tôi. Và đúng như vậy, anh liền ôm ngang lưng tôi và nói:

- Thì tự anh đề xuất như vậy mà... tại sao anh lại ngượng vì em nhỉ?

- Em không biết nữa... song em thấy anh đang ở trong tâm trạng bực bội.

- Không, anh hoàn toàn không ở trong tâm trạng bực bội đâu, anh mệt đấy thôi – Anh nói, giọng răn dạy - ấy tất cả cũng là tại cái trò giải trí bằng tình yêu... để anh có thời gian lại sức đã.

Tôi nhận thấy anh còn tái mét và hút thuốc hoàn toàn không thấy ngon.

- Anh nói đúng đấy – Tôi nói – Tha lỗi cho em... Nhưng anh lúc nào cũng xử sự lạnh lùng, thờ ơ làm em mất cả lý trí... nếu anh xử sự khác thì em đã chẳng nài ở lại.

Anh vất thuốc lá và nói:

- Anh đâu có lạnh lùng và thờ ơ?

- Thế nhưng...

- Anh rất thích em – Anh chăm chăm nhìn tôi và nói tiếp – vì vậy trước em, tuy anh đã cố nhưng không thể cưỡng lại được.

Nghe nhưng lời ấy mà tôi thấy mát lòng và tôi lẳng lặng đưa mắt nhìn xuống. Anh nói tiếp:

- Dẫu sao em cũng nói đúng... đây không thể gọi là tình yêu được.

Tin tôi thắt lại và tôi lí nhí thì thầm:

- Thế theo anh, thế nào là tình yêu?

Anh đáp:

- Nếu anh yêu em thì mấy phút trước đây đã chẳng đuổi em, và sau đó, chẳng nổi cáu vì ý định muốn ở lại của em.

- Thế anh nổi giận à?

- Đúng... lẽ ra anh đã phải trò chuyện, đã phải vui vẻ, vô tư, đáng yêu, hóm hỉnh... anh đã phải âu yếm, nói với em những lời dịu dàng, hôn em... xây dựng kế hoạch cho tương lai... đấy, chắc tình yêu là phải vậy đó.

- Đúng – Tôi khẽ đáp - dẫu sao tất cả những điều đó là dấu hiệu của tình yêu.

Anh im lặng hồi lâu, sau đó nói, giọng không có chút gì hùng hổ, mà có phần nào thuần phục:

- Đối với mọi việc khác anh cũng vậy... chẳng yêu thích gì cả và chẳng dốc tâm làm gì hết... về mặt lý trí anh nhận thức được cần phải xử sự ra sao, nhưng đôi lúc, khi bắt tay làm anh lại có thái độ thờ ơ và lạnh lùng... Anh như vậy đấy, chắc anh không thay đổi bản tính được.

Tôi thu toàn lực và đáp:

- Chính vì vậy em thích anh... anh đừng ngại.

Tôi dịu dàng ôm anh. Nhưng cửa bật mở, mà người hầu già ngó vào phòng, gọi chúng tôi đi ăn.

Chúng tôi bước sang phòng ăn qua một hành lang. Tôi nhớ rõ căn phòng lẫn con người đến từng chi tiết một, vì lúc đó tri giác tôi nhạy cảm đến mức tất cả đã in đậm nét vào trí nhớ của tôi như một tấm kính ảnh. Tôi tưởng chừng như không hành động, mà buồn bã đứng ngoài giương mắt ngó nhìn các hành động của mình. Có thể, ảnh hưởng của thực tại đang gây ra trong lòng chúng ta tình cảm phản kháng, hoặc chúng ta đau khổ và rất muốn thay đổi cái thực tại này chính là ở chỗ ấy.

Chẳng hiểu sao tôi thấy bà góa Medolaghi rất giống bộ đồ gỗ mun khảm trai bày ở chính nơi phòng khách của bà. Đấy là một người đàn bà đứng tuổi có bộ dạng oai vệ, nửa thân trên của bà bè bè, mông đồ sộ. Bà mặc toàn đồ đen, bộ mặt to tướng của bà ta có các quầng thâm dưới mắt dường như đã được phủ lớp xanh ngắt của xà cừ và bó trong lớp tóc, chắc được nhuộm đen, viền quanh. Bà ta đứng bên bàn và càu cạu múc xúp. Đèn có treo đối trọng được thả thấp xuống bàn rọi vào ngực bà góa trông như một bọc ngồn ngộn đen, lấp lánh, mặt bà ta nằm trong bóng tối. Do cặp mắt có quầng thâm trên bộ mặt trắng gây nên ấn tượng một nửa chiếc mặt nạ bằng lụa của hội hóa trang. Bàn không lớn lắm, một phía đều thấy bày một bộ đồ ăn. Cô con gái bà góa đã ngồi vào chỗ của mình và khi chúng tôi bước vào cô ta chẳng buồn đứng dậy.

- Signorina ngồi đây – Bà góa Medolaghi tuyên bố - Tên của signorina là gì?

- Adriana ạ.

- Thế là cùng tên với cô con gái tôi đấy – Signora lơ đễnh nhận xét – như vậy chúng ta có hai Adriana.

Bà dè dặt trò chuyện, mắt không nhìn chúng tôi, rõ ràng là sự có mặt của tôi không làm bà thích thú. Tôi đã bảo tôi hầu như không dùng đồ trang điểm, không nhuộm tóc bằng perocid, tóm lại cứ nhìn bề ngoài mà xét thì không ai đoán được cái nghề của tôi. Nhưng tất nhiên ai cũng nhận thấy rằng tôi là một cô gái nghèo xuất thân từ giới cần lao, mới lại tôi không hề có ý định che giấu điều đó.

“Chẳng hiểu anh chàng dẫn ai vào nhà mình thế này? - Chắc signora nghĩ vậy – Anh ta lôi vào một cô nàng bình dân nào đó”.

Tôi ngồi nhìn cô gái trùng tên với tôi. Cô ta cao đúng bằng nửa người tôi, và để cân xứng, đầu, ngực, mông cô ta và mọi thứ đều nhỏ hơn. Cô ta gầy gò, có mái tóc thưa, bộ mặt nhỏ hình trái xoan, cô ta đưa mắt nhìn tôi vẻ hốt hoảng. Tôi nhận thấy cô ta cụp mắt và cúi đầu trước cái nhìn chằm chằm của tôi. Tôi nghĩ rằng cô ta ngượng, nên cất tiếng phá tan sự im lặng lạnh lùng:
- Một người trùng tên với tôi mà chẳng giống tôi một chút nào bao giờ cũng làm cho tôi cảm thấy lạ thế nào ấy.

Tôi nói vậy chẳng qua muốn mở đầu câu chuyện, song phải thú nhận là không được thông minh lắm. Tôi rất sửng sốt khi không ai đáp lời. Cô gái ngước cặp mắt to lên nhìn tôi, rồi lại cúi xuống bên đĩa và tiếp tục im lặng ăn. Lúc đó sự thật chợt lóe lên một cách rõ nét trong đầu óc tôi: cô gái hoàn toàn không phải là ngượng mà là sợ. Cô ấy sợ tôi. Cô ấy sợ trước vẻ đẹp của tôi bỗng ập vào ngôi nhà im ắng bụi bặm này, tựa như một bông hồng nở giữa đám mạng nhện, cô ấy sợ sự có mặt của tôi trong căn phòng này tựa hồ choán quá nhiều chỗ, tuy ngồi yên và bình thản, nhưng điều làm cô ấy sợ hơn cả là nguồn gốc xuất thân bình thường của tôi. Tất nhiên, người giàu không ưa kẻ nghèo, nhưng không sợ người nghèo mà kênh kiệu và giương giương tự đắc xa lánh họ, song nếu do giáo dục hoặc do nguồn gốc xuất thân, người nghèo có được cung cách của kẻ giàu thì kẻ giàu sẽ sợ và xa lánh người nghèo như ta xa lánh một con bệnh khỏi bị lây nhiễm. Nhà Medolaghi không giàu vì nếu giàu đã chẳng cho thuê phòng, ho nghèo, song không chịu thú nhận điều đó, và họ cho rằng sự có mặt của một cô gái nghèo, đã không che giấu địa vị của mình, là nguy hiểm và nhục mạ. Ai biết được những suy nghĩ thoáng qua trong đầu cô con gái của signora Medolaghi? Có thể cô ta nghĩ: xì, lại còn gợi chuyện đây, rõ ràng là muốn đánh bạn với mình, bây giờ thì đừng hòng bứt ra khỏi chị ta. Tôi liền nhận ra ngay điều đó và quyết định không mở miệng trong suốt bữa ăn.

Nhưng bà mẹ xử sự xuề xòa hơn, chắc là muốn bắt chuyện vì tò mò thì đúng hơn.

- Thế mà tôi lại không biết anh có vợ chưa cưới đấy nhé – bà ta quay sang bảo Mino – hai người đính ước đã lâu chưa?

Bà ta kiểu cách bặm môi và do tấm thân bè bè to tướng của mình, bà vừa nói chuyện, vừa ngó cứ như từ trong chiến hào ra.

- Cách đây một tháng – Mino bảo.

Quả là chúng tôi mới quen nhau tháng trước.

- Signorina là người Rome à?

- Đúng thế ạ! Bảy thế hệ đã từng sống ở đây.

- Thế bao giờ anh chị tổ chức đấy?

- Sắp tới, chỉ chờ giải phóng được ngôi nhà chúng tôi có định dọn đến ở.

- À, anh chị đã xem nhà rồi à?

- Đã ạ, một ngôi biệt thự nhỏ có vườn... và có tháp... rất đầy đủ tiện nghi.

Mino với giọng giễu cợt miêu tả ngôi biệt thự tôi đã chỉ cho anh ở trên con đường hai bên trồng cây gần nhà tôi. Tôi bảo:

- Nếu chúng ta chờ giải phóng được ngôi nhà ấy... thì em sợ rằng chẳng bao giờ chúng ta lấy được nhau.

- Chuyện vặt – Mino vui vẻ đáp. Xem ra anh đã hoàn toàn lại sức, thậm chí mặt anh còn hơi hồng hào – Thì em cũng biết người ta sẽ giải phóng ngôi nhà đúng hẹn rồi còn gì nữa.

Tôi không thích đóng kịch nên im lặng. Bà người hầu thay đĩa khác.

- Biệt thự signor Diodatti ạ - Bà góa Medolaghi bảo – có cái lợi thế của chúng, những cũng có cả những cái không thuận lợi... Chúng đòi hỏi phải có cả một lô người hầu.

- Chúng tôi cần gì phải mướn người hầu nhỉ? – Mino nói - chẳng cần thiết... Adriana định tự nấu nướng, tự đảm đương công việc của người hầu, người nội trợ... phải không Adriana?

Signora Medolaghi nhìn tôi trừng trừng từ đầu đến chân rồi bảo:

- Thật ra một signora chẳng có thời gian đâu mà nghĩ tới chuyện bếp núc, dọn dẹp phòng, chăn, giường... Một signora có biết bao nhiêu mối quan tâm khác... nhưng tất nhiên, nếu signorina Adriana đã quen rồi thì...

Bà ta bỏ lửng không nói hết câu và đưa mắt nhìn chiếc đĩa bà người hầu đưa cho bà ta.

- Chúng tôi không biết chị lại chơi... nếu biết chúng tôi đã chuẩn bị thêm vài quả trứng nữa.

Tôi bực mình với Mino, bực mình với người đàn bà này và suýt nữa buột mồm bảo: “Đúng, tôi đã quen rồi... quen ra vỉa hè”. Còn Mino thì vui vẻ và bị kích thích, anh thoải mái rót rượu vang ra cốc của mình, rồi cốc của tôi (signora Medolaghi không rời cặp mắt lo lắng khỏi chai rượu) và nói tiếp:

- Nhưng Adriana không phải, và sẽ không bao giờ là một signora. Adriana bao giờ cũng tự trải giường, và dọn dẹp giường... Adriana là một cô gái xuất thân từ bình dân.

Signora Medolaghi nhìn tôi như mãi tới lúc này mới thấy tôi, sau đó nhận xét với vẻ lịch sự đầy xúc phạm:

- Có vậy tôi mới bảo: nếu signorina quen rồi...

Cô con gái lại vục đầu vào đĩa của mình.

- Đúng, đã quen rồi – Mino nói tiếp – còn tôi, tất nhiên là sẽ không nài cô ấy bỏ thói quen lợi ích nhường ấy... Adriana là con gái một bà may áo lót và bản thân cũng là một người may áo lót... đúng không nào, Adriana? – Anh nhoài người qua bên kia bàn, tay cầm tay tôi rồi lật bàn tay ra - Thật ra cô ấy đã sửa móng tay, nhưng tay cô ấy vẫn là tay của người lao động: to, khỏe, dung dị... còn tóc, dẫu xoăn, nhưng dẫu sao vẫn không chịu ăn vào nếp và cứng đơ – anh buông tay tôi ra và thô bạo xoa tóc tôi như người ta xoa một con vật – Tóm lại, Adriana là đại diện xứng đáng của nhân dân tốt bụng, khỏe khoắn và mãnh liệt của chúng ta.

Lời nói của anh dội lên như một lời thách thức, nhưng không ai nói và nhận lời cả. Cô con gái bà góa Medolaghi nhìn tôi như nhìn một vật trong suốt và cô như nhìn một cái gì đó phía sau tôi. Người mẹ bảo bà người hầu thay món ăn, rồi bỗng quay sang hỏi Mino:

- Thế signor Diodatti đã coi vở hài kịch mới chưa?

Tôi suýt nữa bật cười ầm lên, vì bà chủ nhà lái đề tài câu chuyện mới vụng về làm sao. Song Mino không hề lúng túng:

- Mong bà đừng nói với tôi về vở hài kịch ấy... đến là dung tục.

- Thế mà mai chúng tôi lại định đi xem đấy... nghe nói các nghệ sĩ đóng tuyệt vời lắm.

Mino phản đối là các nghệ sĩ sắm vai không đến nỗi xuất sắc như báo chí khẳng định, signora ngạc nhiên là tại sao lại có thể bóp méo sự thật đến như vậy. Mino bình tĩnh đáp rằng tất cả các báo rặt nói dối suốt từ dòng đầu đến dòng cuối và suốt buổi nói chuyện cứ diễn ra với tinh thần như vậy. Khi những người đàm đạo vừa khai thác hết đề tài tiếp theo thì signora Medolaghi lại gấp gáp chộp ngay một đề tài khác. Xem ra Mino vui chơi hết lòng, nên anh thích thú tham gia trò chơi và sẵn lòng trả lời mọi câu hỏi. Mới đầu câu chuyên xoay quanh vấn đề các nghệ sĩ rồi chuyển sang cuộc sống ban đêm ở Rome, quán cà phê, rạp chiếu bóng, rạp hát, các tiệm ăn và những chốn đại loại như vậy. Mino và signora Medolaghi cứ như hai cầu thủ tamburello[1] giao bóng cho nhau và chăm chú theo dõi để bóng không chạm đất. Nhưng Mino chơi cái trò này với tính khôi hài sẵn có của anh, còn sìgnora Medolaghi thì bị chi phối bởi cơn sợ hãi và sự khinh bỉ đối với tôi và đối với tất cả những gì bằng cách này hay cách khác có liên quan tới tôi. Qua câu chuyện hời hợt và hoàn toàn mang tính ước lệ này, xem ra, signora Medolaghi muốn cho thấy rõ là: “Tôi muốn tuyên bố với anh rằng lấy con gái xuất thân từ nhân dân thì thật nhục và dẫn cô ta đến nhà bà góa của viên chức nhà nước Medolaghi thì lại là điều nhục nhã hơn nữa. Cô con gái sợ khiếp đảm: cô ta hết vía và mong sao bữa ăn càng kết thúc sớm càng tốt và thấy tôi ra về. Thoạt đầu tôi thấy cuộc đấu khẩu ấy cũng vui vui, nhưng sau thấy mệt mỏi và hoàn toàn buông thả theo nỗi buồn xâm chiếm tâm hồn tôi. Tôi nhận thấy Mino không yêu tôi, ý thức đó càng làm tôi đau khổ thêm. Mino đã trâng tráo lợi dụng những ước mơ thầm kín của tôi để dàn dựng một vở hài kịch về cuộc đính hôn của chúng tôi và tôi không tài nào hiểu rõ anh định nhạo báng tôi, hay nhạo báng bản thân mình, hoặc nhạo báng chính ngay hai người đàn bà kia. Nói cho thật đúng ra anh chế giễu tất, và trước hết là chính bản thân mình. Có lẽ anh cũng như tôi, đã ôm mộng về một cuộc sống bình thường, lương thiện, nhưng do những nguyên nhân nào đó - thật ra cũng không giống với những nguyên do của tôi - giấc mơ đã không được thực hiện. Mặt khác, tôi hiểu rằng anh tán thưởng, thông qua tôi, những cô gái xuất thân từ nhân dân thì hoàn toàn không phải anh phỉnh nịnh tôi, phỉnh nịnh nhân dân, anh muốn bằng cách đó chọc tức bà chủ nhà, có vậy thôi. Và tôi buộc phải thú nhận rằng anh không có khả năng yêu hết lòng. Đến đây, tôi lần đầu tiên nhận thấy tình yêu là cái chủ yếu, mọi điều đều phụ thuộc vào nó. Song tình yêu đến với những người này mà không đến với những kẻ khác. Nếu nó đến, ta không những được lan truyền tình yêu của mình sang người mình yêu, mà sang khắp mọi người và khắp thế gian như trường hợp của tôi, còn nếu không có tình yêu thì người ta không yêu ai, không yêu gì hết, như trường hợp của Mino. Thiếu tình yêu, sớm muộn gì con người cũng trở nên một sinh vật vô dụng và đớn hèn.

Bát đĩa đã được thu dọn, trên khăn trải bàn còn vương thức ăn rơi vãi và nằm trong vòng ánh đèn thấy xuất hiện bốn tách cà phê, một chiếc gạt tàn thuốc lá có hình thù hoa Tullioip, cạnh gạt tàn là một bàn tay to, trắng có các vết thâm, đeo đầy nhẫn rẻ tiền, đấy là bàn tay của signora Medolaghi đang kẹp điều thuốc lá. Bỗng tôi nhận thấy mình không thể nán lại đây được nữa, nêu đứng dậy rồi cố tình lấy giọng thủ đô Rome bảo:

- Anh Mino ạ, rất tiếc em phải đi đây... em còn biết bao việc phải làm.

Anh đặt điếu thuốc lá lên gạt tàn và cùng đứng dậy. Tôi cất giọng lanh lảnh phù hợp với một kẻ “bình dân” chúc họ “một chiều tối tốt đẹp”, rồi khẽ gật đầu chào, signora kiểu cách nghiêng mình đáp lại, còn cô con gái cứ ngồi im không nói không rằng. Ra ngoài hành lang, tôi bảo Mino:

- Em sợ rằng sau buổi chiều tối nay signora Medolaghi sẽ đề nghị anh đi tìm một căn phòng khác.

Anh nhún vai:

- Anh nghĩ... phòng thuê đắt tiền và sẽ thanh toán sòng phẳng.

- Em đi đây – Tôi nói - bữa tối nay làm em mất vui.

- Tại sao?

- Vì em thấy rõ anh thực sự không có khả năng yêu.

Tôi buồn rầu nói lên những lời này, mắt không ngước lên. Sau đó đưa mắt ngó anh và thấy anh tái mặt. Tôi thấy vậy có lẽ là do ánh sáng mờ tối ở ngoài hành lang. Bỗng tôi thấy hối hận:

- Anh giận à? – Tôi hỏi.

- Không – Anh cố nén – nhưng xét cho cùng thì đúng là vậy.

Lòng tôi tràn đầy tình yêu thương, tôi đột ngột mãnh liệt ôm chặt anh.

- Không, không đúng... em nói vậy chẳng qua vì em giận đấy thôi... em dẫu sao vẫn rất yêu anh... xem này... em mang cravat tặng anh này.

Tôi mở ví xách tay, lấy cravat ra đưa cho anh. Anh nhìn nó và hỏi:

- Xoáy được à?

Anh nói đùa, nhưng lời nói đùa ấy sau này tôi mới rõ, đã xác nhận mối thiện cảm của anh đối với tôi, có lẽ còn hơn cả những lời cảm ơn nồng nhiệt nhất. Song lúc đó tôi thấy mình bị xúc phạm quá đáng. Mắt đẫm lệ, tôi khẽ bảo:

- Không, em mua... trong cửa hàng dưới nhà này này.

Anh nhận ra nỗi xúc động của tôi nên ôm tôi:

- Ngốc ơi... anh đùa đấy... nếu em xoáy được thì anh cũng thấy vui... có lẽ còn vui hơn ấy chứ.

Tôi thấy hơi yên tâm và bảo:

- Gượm, để em thắt cho.

Anh ngẩng cằm lên, tôi tháo chiếc cravat cũ ra, lật cổ áo lên và thắt chiếc mới.

- Cravat này đã sờn quá rồi – Tôi bảo – cho em nhé, không nên thắt nó nữa.

Thật ra tôi muốn lấy chiếc cravat giữ làm kỷ niệm.

- Như vậy là ít bữa nữa chúng ta lại gặp nhau – Anh nói.

- Khi nào?

- Mai, sau bữa tối.

- Được.

Tôi nắm lấy tay anh và định hôn. Anh rụt tay lại, song tôi đã kịp lướt môi chạm vào tay anh. Tôi vội vã xuống thang một mạch, không nhìn ngoái lại.




[1] Môn thể thao dùng vợt căng bằng da để đánh bóng.

[ngudoc]

Chương bảy

Sau ngày hôm ấy, cuộc sống của tôi trở nên bình thường như trước. Tôi thực sự yêu Mino và nhiều lần tôi muốn vứt bỏ cái nghề của mình xem ra không phù hợp với một mối tình chân chính. Nhưng hoàn cảnh kinh tế của hai mẹ con tôi vẫn không thay đổi, tiền tôi chẳng có bao lăm và không thể kiếm tiền bằng con đường nào khác. Còn nhận tiền của Mino thì tôi lại không muốn. Mới lại anh chi tiêu cũng phải tính từng đồng lia một vì bố mẹ anh gửi tiền cho anh vừa đúng đủ để sống ngoài thành phố. Do đó ở trong quán cà phê, trong tiệm ăn, tóm lại, tất cả những nơi nào chúng tôi cùng đến, tôi luôn luôn có ý muốn không kìm nén được là tự mình trả tiền. Mino kiên quyết khước từ lời đề nghị ấy của tôi và lần nào tôi cũng thấy cay đắng và thất vọng. Khi nào anh không có tiền, anh dẫn tôi tới công viên thành phố, hai người ngồi trên ghế đá vừa trò chuyện vừa ngó nhìn khách bộ hành, hoàn toàn chẳng khác gì những kẻ thực sự nghèo khó. Một bận tôi bảo anh:

- Nếu anh không có tiền... dù sao ta cũng vào quán cà phê đi... em sẽ trả tiền, sao anh cứ đứng vậy?

- Không, không được đâu.

- Sao không được? Em muốn vào quán cà phê và uống một chút gì đó.

- Nếu vậy em vào một mình đi.

Thật ra mà nói, tôi chẳng muốn vào quán cà phê, cũng như chẳng muốn tự mình trả tiền thay cho anh. Nguyện vọng của tôi mãnh liệt, khát khao và tha thiết, nếu tôi được trao cho anh toàn bộ tiền tôi kiếm được do đã gần gũi với một người đàn ông tình cờ bắt gặp thì tôi còn vui mừng hơn. Tôi thấy chỉ có vậy tôi mới chứng minh được tình yêu của mình, hơn nữa qua cách đó, tôi hy vọng cột anh bằng những nút bền chặt hơn tình yêu. Một bận tôi thú nhận:

- Nếu được đưa tiền biếu anh, em sung sướng lắm... và em tin rằng điều đó sẽ làm anh vui.

Anh phá lên cười rồi đáp:

- Mối quan hệ của chúng ta, ít ra là về phía anh, hoàn toàn không dựa trên cơ sở vui thú.

- Nếu vậy thì dựa trên cơ sở gì?

Anh do dự một lát, rồi đáp:

- Trên cơ sở nguyện vọng yêu anh của em, và trên cơ sở sự bất lực của anh trong việc đấu tranh với nguyện vọng ấy... nhưng đây hoàn toàn không có nghĩa sự bất lực trong việc đấu tranh của anh là vô hạn.

- Ý anh nói là thế nào hả?

- Đơn giản thôi – Anh bình tĩnh giải thích – anh đã nhiều lần nói với em... chúng ta ở bên nhau vì em muốn vậy... còn anh, ngược lại, anh không muốn vậy, ngay cả lúc này, ít ra là về mặt lý thuyết, anh không muốn...

- Thôi đủ rồi, đủ rồi... – Tôi ngắt lời – chúng ta sẽ không nói tới tình yêu của chúng ta nữa... em đã uổng công khơi gợi câu chuyện này.

Khi nghĩ tới tính khí anh, tôi thường đi đến kết luận đáng buồn là anh chẳng hề yêu tôi và đối với anh, tôi chỉ là một đối tượng của một cuộc thí nghiệm khó hiểu nào đó. Thật ra, anh chỉ hết lòng say đắm bản thân mình thôi, song, tuy lĩnh vực quan tâm của anh rất hẹp, tính tình Mino xem ra phức tạp lắm. Anh xuất thân, như tôi được biết, trong một gia đình khá giả tại một tỉnh lẻ và là một thanh niên rất tế nhị, thông minh, có văn hóa, được giáo dục tốt, nghiêm túc. Gia đình anh – như tôi được biết qua những câu chuyện dè dặt của anh, vì anh không thích đả động đến vần đề này – đúng là nơi tôi muốn ra đời, vì tôi đã từng mơ ước có cuộc sống bình dị và êm ấm. Đây là một gia đình khá giả điển hình: bố anh là một thầy thuốc và điền chủ, mẹ anh còn trẻ, chi lo chăm sóc chồng con, anh có ba em gái và một anh trai. Thật ra, bố anh là một nhà doanh lợi địa phương và đầu nậu, mẹ anh là một kẻ giả nhân giả nghĩa khủng khiếp, các em gái – những cô gái rỗng tuyếch, còn anh trai – một kẻ bán trời không văn tự đại loại Giancarlo. Nhưng nói chung, tất cả những thiếu sót ấy đều không quan trọng và đối với tôi, một người sinh ra trong những điều kiện hoàn toàn khác và giữa những con người khác hẳn thì thậm chí không cho đó là những thiếu sót nữa. Dù sao, gia đình anh cũng sống hòa thuận, bố mẹ, anh em đều yêu thương Mino.

Tôi coi anh là một người hạnh phúc, vì anh đã sinh ra trong một gia đình như vậy. Ngược lại, bản thân anh lại cảm thấy một mối kinh tởm không thể giải thích được đối với gia đình mình, cảm thấy ác cảm và căm ghét nó mà tôi không thể hiểu nổi. Và xem ra anh cảm thấy một nỗi ghê tởm, ác cảm và hằn học tương tự đối với chính bản thân mình, với cuộc sống của mình, với các hành vi của mình. Tôi nghĩ rằng lòng căm ghét này đối với bản thân chỉ là sự ghê tởm đối với nỗi căm ghét gia đình mình. Nói một cách khác, anh căm ghét những gì có liên quan đến gia đình trong bản thân mình và căm ghét những gì gia đình ảnh hưởng đến anh. Như tôi đã nói, anh là một người được giáo dục tốt, có văn hóa, thông minh, sắc sảo, nghiêm túc. Nhưng anh khinh bỉ tất cả những phẩm chất này vì anh có được chúng là nhờ gia đình và môi trường anh đã ra đời và lớn lên.

Một hôm tôi hỏi anh:

- Nhưng anh muốn trở thành một con người như thế nào? Đấy là những phẩm chất tốt mà... anh phải ơn Trời đã có được những phẩm chất ấy.

- Hừm! Anh cần quái gì tất cả những cái đó? – Anh cực chẳng đã đáp - Bản thân anh cho rằng mình cứ như Sonzogno lại hóa hay.

Tôi chẳng hiểu sao câu chuyện của Sonzogno lại gây cho anh ấn tượng mạnh mẽ đến vậy.

- Khủng khiếp thật! – Tôi kêu lên – Gã là một kẻ độc ác, chẳng nhẽ anh lại muốn giống con quái vật ấy?

- Đương nhiên anh chẳng muốn hoàn toàn giống gã – Anh bình tĩnh đáp – anh nhắc tới cái tên Sonzogno chẳng qua là để em hiểu rõ ý anh... Sonzogno được tạo ra cho cuộc sống ở trên đời này, còn anh không phù hợp.

- Thế anh có biết em muốn được như thế nào không? – Tôi hỏi.

- Em nói anh nghe xem nào.

- Em muốn được như – Tôi chậm rãi mở đầu, nhấm nháp từng lời, vì mỗi lời là một giấc mơ thầm kín của tôi – chính như bản thân anh, tuy anh không thích địa vị của mình... em muốn được sinh ra trong một gia đình giàu có như gia đình anh để có thể có được một nền giáo dục... được sống trong ngôi nhà tuyệt vời và sạch sẽ như nhà anh... muốn có được như anh những thầy giáo và những gia sư tốt để dạy em học các thứ tiếng nước ngoài... muốn được nghỉ hè ở biển hay lên núi như anh... có quần áo đẹp, đi thăm và tiếp đón mọi người... sau đó muốn lấy một người lao động trung thực, sung túc, yêu thương em... muốn sống với người ấy và muốn có con với người ấy.

Chúng tôi ngồi trên giường trò chuyện. Bỗng, như vẫn thường thấy ở anh, anh đâm bổ vào tôi, vừa ôm, vừa sờ nghịch vừa láy đi láy lại:

- Hoan hô, hoan hô, hoan hô! Tóm lại em muốn được như signora Lobianco.

- Signora Lobianco là ai vậy? – Tôi ngạc nhiên và hơi phật ý hỏi.

- Là một mụ yêu quái độc ác, bà ta thường mời anh tới nhà chơi với hy vọng anh phải lòng một trong những cô con gái xấu như điên của bà ta và lấy cô ta... vì như người ta bảo, anh là một đám tuyệt vời.

- Nhưng em chẳng muốn như signora Lobianco.

- Song dẫu sao em cũng là như vậy, nếu em có được tất cả những điều em bảo... signora cũng sinh ra trong một gia đình giàu có, và được giáo dục một cách tuyệt vời, có các thầy giáo và gia sư, học tiếng nước ngoài, sau đó bà ta học ở trường phổ thông, hình như thậm chí còn học ở đại học nữa... năm nào bà ta cũng ra biển và lên núi... bà ta có áo xống đẹp... đi thăm hỏi và chơi bời, mời khách khứa lại nhà chơi... những cuộc mời mọc vô tận và những buổi tiếp đãi triền miên không dứt... bà ta lấy một ông chồng chung thực, kỹ sư Lobianco, ông này cũng lao động và kiếm được khối tiền... cuối cùng, bà ta cũng được đức ông chồng, mà anh cho rằng chẳng bao giờ bị bà ta cho mọc sừng cả, ban cho một lô lốc con: ba con gái và một con trai... và không những thế, như anh bảo, bà ta là một mụ yêu quái độc ác.

- Nhưng khi sinh ra bà ấy là yêu quái độc ác rồi... môi trường thì có liên quan gì ở đây nào?

- Không, bà ta giống như những người bà ta quen biết và những người quen biết của những người bà ta quen biết.

- Có lẽ bà ta như vậy – Tôi định thoát ra khỏi vòng tay của anh và bảo – nhưng mỗi người mỗi tính... có thể bà Lobianco đúng là một bà yêu quái độc ác... song em tin rằng nếu em được sống trong những điều kiện ấy, em sẽ trở nên tốt hơn bây giờ nhiều.

- Em cũng trở nên kinh khủng như signora Lobianco.

- Nhưng tại sao, anh nói xem, tại sao?

- Thế đấy...

- Không, ta thử phân tích xem... anh coi gia đình anh cũng tồi tệ à?

- Dĩ nhiên, tồi tệ nhất trên đời.

- Thế bản thân anh cũng tồi tệ à?

- Tất cả những gì ở trong anh bắt nguồn từ gia đình đều tồi tệ cả.

- Nhưng tại sao? Anh giải thích em nghe xem nào.

- Vây đấy!

- Đấy không phải là câu trả lời.

- Nếu em hỏi signora Lobianco những câu hỏi tương tự, em sẽ được nghe một câu trả lời chính xác – Anh nói.

- Những câu hỏi nào?

- Không đáng quan tâm – Anh vô tư đáp – những câu hỏi tế nhị... từ “vậy đấy”, đặc biệt khi nói với một giọng đầy tin tưởng sẽ bịt miệng thậm chí những người tò mò nhất... vậy đấy... chẳng cần bất cứ sự giải thích nào... có vậy thôi.

- Em không hiểu anh.

- Chúng ta hiểu nhau hay không thì có ý nghĩa gì nếu như em bảo, chúng ta yêu nhau? – Anh kết luận, và ôm tôi vẻ giễu cợt, muốn ra mặt tỏ rõ anh chẳng hề yêu tôi.

Cuộc tranh cãi của chúng tôi chấm dứt ở đây. Do Mino chẳng bao giờ bộc lộ hết tình cảm của mình, bằng cách che giấu một phần nào đó – có lẽ phần quan trọng nhất – tâm hồn mình, làm những biểu hiện hiếm hoi của anh trong tình yêu mất hết mọi vẻ duyên dáng, nên chẳng lần nào anh thổ lộ với tôi những suy nghĩ thầm kín của anh. Mỗi lần tôi tưởng sắp đi sâu vào được tâm hồn anh thì anh lại bông lơn và giễu cợt đánh bật tôi ra, đồng thời cố làm như mình không tập trung chú ý. Anh thực sự lẩn tránh tôi về mọi phương diện. Tôi cảm thấy mình là một sinh vật hạ đẳng, là một đối tượng thử nghiệm và nghiên cứu nào đó. Và có lẽ chính vì vậy tôi yêu anh mãnh liệt, tận tâm và hết lòng hết dạ như vậy.

Tuy thế, đôi lúc tôi cảm thấy anh căm ghét không chỉ riêng gia đình mình và môi trường của mình, mà còn tất cả mọi người ở trên đời. Một bận, tôi không còn nhớ vì lý do gì, anh nhận xét:

- Những kẻ giàu đều tồi tệ... nhưng ngay cả người nghèo cũng không tốt hơn, tuy vì những lý do hoàn toàn khác hẳn.

- Anh chẳng mấy chốc tuyên bố rằng mình hoàn toàn căm ghét tất cả mọi người, không loại trừ một ai.

Anh mỉm cười và đáp:

- Về nguyên tắc, khi có một mình, anh không cảm thấy ghét mọi người... Nói đúng hơn, lòng căm ghét của anh gần như tan biến hết và anh bắt đầu tin con người dần dần sẽ trở nên tốt đẹp hơn... nếu anh không tin vào điều đó, anh đâu tham gia vào hoạt động chính trị... song khi sống giữa con người, họ gây cho anh sợ hãi – Và anh nói thêm, vẻ chân thành và đau khổ: - Thật ra mà nói, con người có đáng là bao.

- Anh và em cũng là người – Tôi nói – và vì chúng ta chẳng là gì hết, nên không có quyền lên án họ.

Anh lại cười phá lên:

- Mà anh có lên án họ đâu... anh thấy họ... hay nói đúng hơn, đánh hơi thấy... như con chó săn đánh hơi thấy dấu vết của gà gô hoặc thỏ... liệu chó có thể lên án được không? Anh đánh hơi thấy sự nham hiểm, ngu ngốc, ích kỷ, nhỏ nhen, giả dối, thô bạo, dốt nát, tất cả sự đê tiện của con người... anh đánh hơi thây chúng, đấy là tình cảm mà... thế liệu em có thể phủ nhận cái tình cảm ấy được không?

Tôi không biết đáp sao và chỉ hạn chế bằng cách nhận xét:

- Em không có những tình cảm đó.

Lần khác anh nói:

- Vả lại, anh không biết rõ con người tốt hay xấu... song theo như anh được biết con người là những sinh vật vô dụng và vô tích sự.

- Ý anh muốn nói gì vậy?

- Anh muốn nói rằng có thể bỏ qua một cách tuyệt vời và không cần đến loài người... loài người là một khối u quái gở trên cơ thể trái đất... một ung nhọt... trái đất trông sẽ đẹp đẽ hơn nếu mặt đất không có con người, thành phố, đường phố, bến cảng do con người xây dựng nên, sự bận rộn vụn vặt của họ... em thử hình dung thế giới tuyệt đẹp biết bao, nếu chỉ có trời, biển, cây cối, đất đai, thú vật.

Tôi không thể nín được cười:

- Đầu óc anh nảy ra những ý nghĩ kỳ quặc thật.

- Nhân loại – Anh nói tiếp – không có khởi đầu và không có kết thúc... song nhân loại mang trong mình những nét tiêu cực gay gắt... lịch sử loài người là một sai lầm hoàn toàn đáng buồn... con người có ích lợi gì nào? Anh có thể bỏ qua một cách tuyệt đối không cần đến họ.

- Thế nhưng bản thân anh cũng là một phần của nhân loại này... thế cũng có thể bỏ qua cả anh à? – Tôi phản đối.

- Anh thì là cái quái gì?

Anh còn bị một ý định nữa luôn luôn ám ảnh: ý định tự kiềm chế, xem ra đặc biệt kỳ quặc vì anh không định áp dụng nó trong thực tế, nó chỉ làm hại cuộc đời anh. Anh chú ý quá nhiều đến nó và như cố tình phát triển nó một cách đặc biệt thích thú ngay sau khi chúng tôi gần gũi nhau. Anh bảo tình yêu chỉ là phương thức ngốc nghếch và dễ dàng nhất để giải thoát khỏi mọi nỗi hoài nghi bằng cách dùng con đường đê tiện, xa khuất con mắt kẻ lạ, để xua lùa chúng ra khỏi bản thân ta, như người ta tiễn đưa các ông khách chẳng ai ưa qua cổng hậu.

- Và khi đã giải quyết xong, người đàn ông cùng với bạn gái mình - vợ hoặc tình nhân – coi như chẳng có chuyện gì xảy ra cả, nhởn nhơ đi dạo chơi, và họ sẵn sàng hòa hoãn với cuộc sống, dù nó có khủng khiếp thế nào đi nữa.

- Em không hiểu anh – Tôi nói.

- Tuy vậy em phải biết rõ điều này chứ - Anh đáp - Đấy là nghề nghiệp của em.

Tôi bực mình đáp:

- Nghề nghiệp của em, như anh vừa diễn đạt, là yêu anh... Nhưng nếu anh muốn thì chúng mình sẽ không chung đụng với nhau nữa... dẫu sao em vẫn sẽ yêu anh.

Anh chế giễu hỏi:

- Em tin chắc như vậy à?

Ngày hôm ấy chúng tôi không đả động gì về đề tài này nữa. Song về sau anh nhiều lần quay trở lại vấn đề đó và cuối cùng, tôi không bận tâm chú ý tới những lời của anh và có nghe cũng không phản đối, cũng như chấp nhận một số điểm khác trong cá tính đầy mâu thuẫn của anh.

Về chính trị, nếu bỏ qua những lời bóng gió không rõ nào đó, thì có thể coi như anh không nói gì với tôi cả. Ngay cho đến hôm nay tôi cũng không rõ anh cố đạt được gì, chính kiến của anh ra sao, anh là người của đảng phái nào. Tôi không hay biết như vậy phần vì anh giữ bí mật, phần vì tôi không am hiểu chút gì về chính trị cả, hơn nữa do dè dặt và thờ ơ nên cũng chẳng có ý định hỏi cho rõ. Tôi đã xử sự không đúng và sau này có trời mới biết tôi ăn năn hối hận ra sao. Nhưng lúc ấy tốt hơn hết là tôi không nên xen vào công việc của anh, mà tôi cho rằng chẳng liên quan đến tôi, tôi chỉ nghĩ tới tình yêu. Tóm lại, tôi xử sự hệt như những phụ nữ - là vợ hay tình nhân không quan trọng - vẫn thường xử sự: họ không hề nghi ngờ hỏi xem đồng tiền chồng đưa họ được kiếm ra bằng cách nào. Tôi đã nhiều lần giáp mặt với hai người bạn của Mino mà anh gần như không ngày nào không gặp. Nhưng khi có mặt tôi, cả họ cũng chẳng bao giờ nói chuyện chính trị, họ nói chuyện bông lơn, hoặc những chuyện dớ dẩn chẳng đâu vào đâu.

Tuy vậy trong lòng tôi lúc nào cũng canh cánh sợ hãi vì tôi biết rõ âm mưu chống lại chính phủ là một việc nguy hiểm. Tôi sợ nhất là khi nghĩ rằng Mino có thể vấp phải một cuộc đụng độ công khai: do dốt nát tôi không hình dung được một cuộc âm mưu không có tiếng súng và đổ máu. Nhân tiện nói thêm, tôi còn nhớ một trường hợp, tuy vô ý thức, tôi nhận thấy mình phải ngăn ngừa mối nguy hiểm đe dọa anh. Tôi biết rằng có lệnh cấm mang vũ khí và ai mang theo vũ khí trái phép sẽ bị tống giam ngay. Hơn nữa, Mino đôi lúc dễ mất bình tĩnh, và có khi thoát thân được, nhưng mang vũ khí lại đâm tai vạ ấy chứ. Tất cả những điều ấy làm tôi nảy ra ý nghĩ cho rằng khẩu súng lục mà Mino tự hào đến vậy, thật không chỉ là không cần thiết đối với anh mà ngược lại, có khi còn gây tai họa cho anh một khi anh sử dụng nó hoặc bị phát hiện mang nó. Nhưng tôi không dám nói điều đó với anh vì biết rằng có nói cũng chẳng ăn thua gì. Cuối cùng tôi quyết định hành động bí mật. Một bận, anh giảng giải cho tôi nghe cấu tạo của súng lục. Và một hôm, khi anh ngủ, tôi lấy khẩu súng lục ở trong túi quần ra, lấy băng đạn, rút hết đạn bỏ đi. Sau đó, tôi lắp băng đạn không vào ổ và lại bỏ khẩu súng lục vào túi. Còn chỗ đạn tôi giấu dưới chỗ quần áo lót ở ngăn tủ commốt. Tôi làm tất cả những việc đó trong nháy mắt rồi lại trở về nằm bên Mino. Hai ngày sau, tôi bỏ chỗ đạn vào túi xách tay, ra khỏi nhà và quẳng xuống sông Tiber.

Astarita tới thăm tôi đúng vào thời gian ấy. Tôi gần như quên béng sự tồn tại của anh ta, cho rằng mình đã làm tất cả những gì mình làm được để cứu chị người hầu và chẳng muốn quay lại vấn đề ấy nữa. Astarita báo cho tôi biết rằng, cha cố mang chiếc hộp đựng phấn tới chỗ cảnh sát và sau khi nhận đồ của mình, theo lời khuyên của cảnh sát, bà chủ nhà rút đơn kiện, nên chị người hầu được công nhận là vô tội và đã được thả rồi. Cần phải nói rằng, tôi rất vui khi nghe tin này, vì nó xua tan cảm giác chua xót cứ bám lấy tôi sau cái buổi xưng tội ấy. Lúc này, tôi nghĩ không phải về chị người hầu được thả, mà về Mino và quyết định rằng nguy cơ bị cha cố tố giác không còn nữa thì hiện nay, cả tôi lẫn Mino chẳng có gì phải lo ngại. Do đó, tôi không kìm được và đã hân hoan ôm Astarita.

- Chẳng nhẽ em tha thiết muốn người phụ nữ đó được thả đến thế sao? – Anh ta nói, giọng nghi ngờ.

- Tất nhiên, anh cho là lạ vì hàng ngày anh thản nhiên tống giam hàng chục kẻ vô tội... nhưng em thực sự là bị dày vò đấy! – Tôi làm bộ sốt sắng thốt lên.

- Anh chẳng tống giam ai – Anh ta làu bàu – Anh chỉ làm tròn trách nhiệm của mình.

- Thế anh có gặp cha cố không – Tôi hỏi.

- Không... không gặp... anh gọi điện thoại... người ta bảo rằng có một cha cố nào đó đã mang đến một chiếc hộp đựng phấn mà cha đã nhận khi nghe xưng tội... và anh chỉ còn việc ra lệnh.

Không hiểu sao tôi thấy buồn và hỏi:

- Anh thực sự yêu em à?

Câu hỏi làm anh ta cảm động và ôm tôi, lúng búng:

- Sao em lại hỏi vậy? Bây giờ chắc em đã rõ lòng anh rồi.

Anh ta muốn hôn tôi, nhưng tôi quay đi và bảo:

- Em hỏi vậy vì muốn rõ có phải bao giờ anh cũng giúp đỡ em không... bất kỳ lúc nào em yêu cầu anh... cũng như anh đã giúp em lúc này này.

- Bao giờ anh cũng sẽ giúp đỡ - Anh ta đáp, giọng run rẩy. Sau đó đưa mắt lại sát bên tôi, anh ta hỏi: - Thế em sẽ dịu dàng với anh chứ?

Sau khi Mino quay về với tôi, tôi kiên quyết nhất định là sẽ không gặp Astarita nữa. Tôi phân biệt anh ta với tất cả những người đàn ông tình cờ bắt gặp khác, tuy không yêu, mà thậm chí còn thấy ghê tởm anh ta nữa, chắc chính vì vậy tôi cho rằng quan hệ với anh ta là tôi phản bội Mino. Tôi định nói với anh ta toàn bộ sự thật: “Không, không bao giờ em dịu dàng với anh đâu”, nhưng rồi nghĩ lại, nên im lặng, sức mạnh thuộc về anh ta, còn Mino có thể bị bắt bất kỳ lúc nào, lúc đó tôi phải nhờ vả Astarita giúp giải thoát cho Mino, vì vậy làm cho quan hệ giữa hai chúng tôi xấu đi thì chẳng có lợi cho tôi. Tôi đành cam chịu và liền tuôn ra một mạch:

- Vâng, em sẽ dịu dàng với anh.

- Thế em thử nói xem – Anh ta đánh bạo hỏi – em thử nói xem, em có yêu anh, dù chỉ là một chút ít thôi không?

- Không, em không thích yêu – Tôi kiên quyết đáp - bản thân anh cũng rõ đấy... em đã chẳng bảo anh hàng chục lần rồi còn gì nữa?

- Và sẽ chẳng bao giờ yêu cả?

- Em nghĩ rằng không.

- Nhưng tại sao?

- Lẽ nào lại có thể giải thích được điều đó sao?

- Em yêu người khác à?

- Chuyện đó không liên quan tới anh.

- Nhưng anh rất cần tình yêu của em – anh ta nhìn tôi hằn học bảo, giọng thất vọng - tại sao, tại sao em chẳng muốn yêu anh, dù chỉ chút xíu thôi?
Ngày hôm ấy tôi cho phép anh ta ở lại chỗ tôi tới khuya. Anh ta buồn khôn nguôi, sau khi một lần nữa tin chắc rằng tôi sẽ không yêu anh ta, và, chắc là anh ta khó lòng cam chịu được những lời của tôi.

- Nhưng anh nào có thua kém gì những kẻ khác đâu. – Anh ta khẳng định - tại sao em không yêu chính anh đây, mà lại đi yêu kẻ khác?

Thật ra mà nói, anh ta làm tôi động lòng thương, và vì anh ta cứ nằng nặc vặn hỏi tình cảm của tôi đối với anh ta và cố tìm trong lời tôi một chút tia hy vọng, nên tôi gần như bị cám dỗ đi đến chỗ nói dối anh ta để anh ta có thể tạo nên, dù chỉ là ảo ảnh cái tình cảm của mình hằng khát khao. Đêm ấy anh ta đặc biệt buồn và bối rối. Xem ra anh ta muốn qua cử chỉ và hành vi của mình thức tỉnh trong tôi, tuy vẻ bề ngoài thôi, tình yêu mà trái tim tôi đã khước từ anh ta. Tôi nhớ là anh ta yêu cầu tôi không mặc áo xống gì hết và ngồi trên ghế bành. Sau đó, anh ta quỳ trước mặt tôi, áp đầu vào đầu gối tôi và cứ giữ tư thế đó hồi lâu. Còn tôi trong lúc đó phải dịu dàng và âu yếm vuốt ve đầu anh ta. Đây không phải là lần đầu tiên anh ta bắt tôi phải đóng cái màn kịch câm yêu đương này, nhưng ngày hôm đó, hình như anh ta lâm vào một tình trạng hoàn toàn vô hy vọng. Anh ta rên rỉ áp đầu vào bụng tôi, tựa như muốn chui vào bụng tôi và ở lại trong đó. Vào giây phút ấy, tôi thấy anh ta hình như không phải người tình, mà là một đứa bé đang chúi đầu vào đầu gối ấm áp của mẹ, cái cử chỉ vô ý thức ấy của anh ta tỏ rõ nguyện vọng mơ hồ muốn chui vào trong lòng tối như bưng mà anh ta đã từ trong đó chui ra chào đời với một nỗi đau không kém gì thế này.

Cái cảnh quỳ gối sùng bái này kéo dài lâu tới mức tôi ngủ quách mất, người ngả lưng ra ghế, tay để trên đầu anh ta. Tôi chẳng rõ mình ngủ có lâu không, nhưng khi tỉnh dậy đã thấy Astarita mặc quần áo chỉnh tề ngồi đối diện với tôi và đưa mắt nhìn tôi vẻ soi mói và buồn bã. Có lẽ đó là do tôi nằm mơ hay tưởng tượng như vậy. Khi tỉnh dậy hẳn, Astarita đã bỏ đi rồi, anh ta để lại trên đùi tôi chỗ anh ta gối đầu một khoản tiền như mọi bận.

Sau đó là hai tuần lễ hạnh phúc nhất trong đời tôi, hầu như ngày nào tôi cũng gặp Mino và, tuy quan hệ giữa chúng tôi không thay đổi, tôi đã vui mừng là xét về mặt nào đó, những cuộc gặp gỡ của chúng tôi đã trở thành thói quen và cả hai chúng tôi hình như đã đi đến một sự nhất trí. Giữa hai chúng tôi có một sự thỏa thuận ngầm là anh không yêu tôi, không bao giờ yêu và bất luận thế nào vẫn thích tự kiềm chế tình yêu hơn. Cũng hệt như đương nhiên tôi yêu anh, sẽ mãi yêu anh, bất chấp thái độ thờ ơ của anh và thích cái tình yêu không thực và không hy vọng như vậy của anh hơn là hoàn toàn chẳng có tình yêu. Tôi không giống Astarita: tôi cam chịu là không được yêu và thấy vui sướng khi mình đang yêu. Phải thú nhận rằng trong thâm tâm tôi vẫn luôn ấp ủ nỗi niềm hy vọng rằng tôi sẽ buộc được Mino phải yêu tôi và tôi sẽ đạt được điều này qua sự thuần phục, kiên nhẫn và dịu dàng của bản thân. Nhưng bất luận thế nào tôi cũng không cho phép niềm hy vọng này bắt rễ sâu, anh ve vuốt tôi một cách thất thường và không chân thành, điều đó càng làm tăng thêm hương vị đắng cay hơn bất kỳ chuyện gì khác.

Tuy vậy tôi vẫn cứ vô tình cố đi sâu vào đời anh, và do không lọt được vào cổng chính, tôi cố luồn vào bằng cổng hậu. Mặc dù anh lải nhải kể lể là mình căm ghét con người, theo tôi anh căm ghét một cách chân thành, nhưng đồng thời anh lại ra sức tuyên truyền và hành động vì cái mà anh cho là hạnh phúc của loài người. Thật ra những cơn thất vọng đột ngột đã thường xâm chiếm anh, và chúng cũng chân thành. Vào giai đoạn ấy, anh say mê điều mà anh tự đặt cho cái tên khôi hài “khai hóa” tôi. Như tôi đã nói, tôi cố cột anh vào bản thân tôi và dung túng bằng mọi cách cái ý định dơ bẩn này. Song cuộc thử nghiệm đã nhanh chóng sụp đổ và cũng cần kể lại chuyện đó xảy ra như thế nào. Mấy buổi chiều liền, lần nào Mino cũng đến cắp theo cả sách nữa, sau khi vắn tắt giảng giải cho tôi rõ sách nói gì, anh liền đọc to lúc đoạn này, lúc đoạn kia. Anh đọc rất hay khi trầm khi bổng tùy theo lời văn, anh đọc những đoạn tuy tôi rất thiết tha muốn hiểu nhưng không thể hiểu được và chẳng mấy chốc không chịu đào sâu suy nghĩ, mà lại thích thú theo dõi sự thay đổi của nét mặt anh. Khi đọc, anh hoàn toàn trở thành một con người khác, tính rụt rè và khôi hài của anh biến mất tăm, anh dường như đang ở trong môi trường quen thuộc của mình và không sợ tỏ ra mình chân thành. Sự việc này làm tôi hoàn toàn sửng sốt, vì cho tới nay, tôi cho rằng tình yêu chứ hoàn toàn chẳng phải việc đọc sách giúp người ta phát hiện tâm hồn con người. Nhưng Mino thì ngược lại, chưa bao giờ, ngay cả vào những giây phút hiếm hoi khi anh công khai bày tỏ thiện cảm với tôi, tôi chưa bao giờ thấy xuất hiện trên khuôn mặt anh một nỗi thán phục và tha thiết như vậy, tôi chưa bao giờ thấy anh như lúc anh đọc tôi nghe sách của những tác giả anh ưa thích, khi anh cất cao giọng và buộc nó phải ngân vang và sâu sắc một cách lạ thường, khi anh hạ thấp giọng như khi đang tâm tình trò chuyện. Sự giả tạo có vẻ đóng kịch và khôi hài không lúc nào rời anh, ngay cả những lúc nghiêm túc nhất và gây cho người ta suy nghĩ rằng anh luôn luôn sắm một vai có suy nghĩ và tính toán hiệu quả ngoại lai - sự giả tạo này đã biến mất tăm mất tích. Mấy lần tôi nhận thấy mắt anh ươn ướt, sau đó anh gập sách lại và cộc lốc hỏi:

- Hay không?

Thường thì tôi bảo hay mà chẳng rõ lý do, mới lại tôi chẳng biết giải thích ra sao cả, vì ngay từ đầu tôi đã chẳng có hy vọng hiểu rõ ý nghĩa của cuốn sách. Nhưng một bận anh hỏi dồn:

- Thế em thử nói anh nghe tại sao em thấy hay nào? Em giải thích anh nghe.

Sau giây phút lưỡng lự, tôi đáp:

- Thành thực mà nói, em không biết giải thích ra sao, vì em chẳng hiểu gì cả.

- Thế sao em không nói với anh điều đó từ trước?

- Em chẳng hiểu gì cả, dù sao, cũng gọi là hiểu võ vẽ những gì anh đọc cho em nghe.

- Thế mà em không bảo anh dừng lại... không bảo trước điều đó.

- Em thấy anh say sưa đọc, nên không muốn làm anh mất hứng... mới lại em chẳng buồn chút nào cả... nhìn anh đọc cũng thú vị lắm.

Anh nổi cáu và đứng bật dậy:

- Quái thật, dốt đặc cán mai... đồ ngốc, thế mà mình cứ cố cật lực vì cái đồ ngốc nghếch này...

Anh làm một động tác tựa hồ muốn ném cuốn sách vào tôi, nhưng kìm được đúng lúc, và tiếp tục chửi rủa tôi vẫn theo đúng tinh thần như vậy. Tôi cứ để anh nói, sau đó mới lên tiếng nhận xét:

- Anh bảo anh muốn dạy dỗ em, nhưng trước hết cần phải tạo cho em những điều kiện để em không phải kiếm sống bằng cách như anh đã rõ đấy... để thu hút được đàn ông, thành thực mà nói, em đâu cần thơ thẩn với những luận văn về đạo đức... nếu em chẳng biết đọc, chẳng biết viết thì đàn ông, dẫu sao vẫn cứ trả tiền cho em.

Anh giễu cợt bảo:

- Em muốn có nhà đẹp, chồng con, có áo quần, xe hơi... nhưng tất cả tai họa là ở chỗ signora Lobianco cũng không đọc sách... thật ra, hoàn toàn vì một lý do khác, nhưng theo anh thì cũng chẳng thể dung thứ được.

- Em chẳng rõ em muốn gì – Tôi bực mình đáp – nhưng những cuốn sách này không hợp với em... thật ra chẳng khác nào đem tặng một chị nghèo khổ chiếc mũ đắt tiền và yêu cầu chị ta đội trong khi khoác trên người toàn những thứ giẻ rách.

- Có lẽ đúng vậy đấy – Anh đáp – thôi anh sẽ chẳng đọc tiếp để em nghe một dòng nhỏ nào nữa đâu.

Tôi kể lể về cuộc xích mích ấy vì, như tôi nghĩ, nó nêu rõ những cách nhìn nhận và hành vi của anh. Song tôi ngờ rằng anh vẫn tiếp tục dạy dỗ tôi, thậm chí tôi đã thú nhận rằng tôi chẳng hiểu gì cả. Chuyện đó xảy ra không hẳn vì tính bất thường của anh, mà chủ yếu là sự bất lực đến bất hạnh của Mino - ấy là tôi nói về thể lực – không làm được lao động nặng đòi hỏi tính nhất quán và sự say mê chân thành. Anh chẳng bao giờ thảo luận với tôi về điều đó, nhưng tôi hiểu: cái giọng giễu cợt bản thân mà anh đã để lộ trong lời nói của mình, giải đáp cho cái quan điểm chân thành của anh về mình. Nói chung, một tư tưởng nào đó bùng cháy trong anh và khi ngọn lửa nhiệt tình còn rực cháy thì anh thấy tư tưởng ấy là cụ thể và có thể thực hiện được. Sau đó, khi ngọn lửa ấy bỗng vụt tắt và Mino chỉ còn cảm thấy buồn chán và chủ yếu, đã coi hành vi và nhiệt tình của mình là vô nghĩa. Lúc đó anh buông trôi bỏ mặc xuôi theo thái độ lãnh đạm đến đờ đẫn và chây lười hoặc tiếp tục hành động làm ra vẻ như – tuy khá vô ích - ngọn lửa nhiệt tình vẫn bùng cháy. Tôi thấy khó giải thích được những chuyện gì đang xảy ra với anh: chắc anh bị suy nhược trầm trọng, tựa hồ như máu bị chiết ra khỏi não, chỉ để lại những suy nghĩ rỗng tuyếch và vô bổ. Sự thay đổi này luôn luôn bất ngờ, đột xuất, dứt khoát, tôi vô tình so sánh những sự cao hứng và suy sụp này với động tác tắt đèn: ánh sáng bỗng tắt, trước đó một phút, căn phòng còn sáng trưng liền chìm trong bóng tối, hoặc với động cơ tắt dần rồi chết ngóm khi ngừng cung cấp năng lượng điện. Tâm trạng thường xuyên thay đổi này mà lần đầu tiên tôi bắt gặp là thấy Mino đang từ hăng say hào hứng chuyển ngay sang dửng dưng, lãnh đạm, ấy là một trường hợp tình cờ mà dạo ấy tôi chẳng quan tâm lắm, nhưng sau đó tôi thấy rất có ý nghĩa. Một hôm anh bỗng hỏi tôi:

- Thế em không muốn làm một việc gì đấy cho bọn anh à?

- Cho bọn anh là cho ai cơ?

- Nhóm của bọn anh ấy... em không muốn, chẳng hạn, giúp bọn anh rải truyền đơn à?

Tôi muốn kiếm một lý do nào đẩy để làm cho chúng tôi xích lại gần nhau hơn nữa và thắt chặt thêm mối quan hệ của chúng tôi. Tôi chân thành đáp:

- Tất nhiên, anh cứ bảo em phải làm gì, em nhất định sẽ giúp đỡ các anh ngay.

- Thế em không sợ à?

- Tại sao em lại phải sợ nhỉ? Nếu một khi anh làm việc đó...

- Đúng, nhưng trước hết – Anh nói - cần phải giải thích cho em rõ công việc... giới thiệu với em những tư tưởng mà em có cơ vì chúng mà phải lâm vào tình trạng nguy hiểm đến tính mạng.

- Nào, giải thích em nghe đi anh.

- Em nghe chẳng thú vị lắm đâu.

- Tại sao, anh? Thứ nhất tự bản thân những tư tưởng ấy làm em rất thích thú... ngoài ra, em thích còn là vì anh làm những công việc ấy.

Anh nhìn tôi, mắt anh ngời sáng, giọng bừng bừng:

- Thôi được – Anh vội nói – hôm nay đã muộn rồi... nhưng ngày mai anh sẽ giải thích em nghe mọi điều... anh sẽ dùng từ ngữ của mình vì sách vở làm em chán ốm... nhưng đây là một câu chuyện dài, em phải tập trung chú ý nghe đấy... thậm chí cả đôi lúc em xem ra không hiểu nữa.

- Em sẽ cố hiểu – Tôi đáp.

- Em phải làm ra vẻ như hiểu – Anh làu bàu tựa hồ như đang nói với chính mình.

Và anh ra về.

Ngày hôm sau, tôi chờ anh, nhưng anh không tới. Hai ngày sau mới thấy anh ló mặt tới và bước vào phòng tôi, anh ngồi im lặng xuống một chiếc ghế bành kê gần giường.

- Vậy là... – Tôi vui vẻ nói – em sẵn sàng nghe anh nói đây.

Mặt anh nhợt nhạt, phờ phạc, mệt mỏi, cặp mắt đờ đẫn, nhưng tôi không muốn chú ý tới điều đó. Cuối cùng anh đáp:

- Em đợi thật uổng công, em chẳng muốn nghe gì đâu.

- Tại sao?

- Thế đấy!

- Thì anh cứ nói toạc ra rằng – Tôi tuyên bố - chẳng qua anh coi em quá ngu ngốc hoặc quá dốt nát hoặc chẳng hiểu cái mù tịt gì cả... em xin có lời cảm ơn.

- Em lầm rồi – Anh đáp vẻ trang nghiêm.

- Nếu vậy thì tại sao?

Chúng tôi bắt đầu đôi co, tôi muốn biết lý do còn anh lẩn tránh không chịu trả lời. Cuối cùng anh nói:

- Em muốn biết tại sao à?... Đúng, vì bản thân anh không biết cách diễn đạt ra sao với em những tư tưởng ấy.

- Nhưng đâu phải vậy, vì lúc nào chẳng thấy anh tâm niệm về những vấn đề đó?

- Đúng là anh thường nghĩ thật, nhưng từ chiều tối qua, anh thấy những tư tưởng này hoàn toàn mù mờ, bản thân anh cũng chẳng rõ gì về chúng và có Trời mới biết điều này sẽ còn kéo dài trong bao lâu nữa.

- Ra thế đấy!

- Cố hiểu anh, em – Anh nói tiếp – giá cách đây hai ngày, khi anh đề nghị em làm việc với bọn anh, anh đã trình bày những tư tưởng này thì anh tin chắc rằng anh đã trình bày chúng một cách rõ ràng và đấy sức thuyết phục làm em hiểu sáng mọi vấn đề... còn hôm nay anh có thể nói nhăng nhít, nói qua quít... như cái máy, chẳng nhiệt tình... hôm nay... – Anh kết luận, giọng nhấn mạnh từng lời một - bản thân anh cũng chằng hiểu gì cả.

- Bản thân anh cũng chẳng rõ gì cả ư?

Đúng, bản thân anh cũng chẳng rõ gì cả: tư tưởng, khái niệm, sự kiện, hồi ức, niềm tin - tất cả những cái đó trở thành một mớ hỗn độn... cái mớ này đã nhồi đầy trong đầu anh – anh đưa ngón tay ấn vào trán mình - đầy trong đầu, anh cảm thấy đến là ấm ức.

Tôi đưa mắt nhìn anh, vẻ ngạc nhiên và thắc mắc. Anh run rẩy vì xúc động:

- Em cố hiểu anh – Anh nhắc lại – không chỉ tư tưởng mà mọi thứ đã được viết ra, nói lên hoặc suy nghĩ hôm nay, đối với anh xem ra không tài nào hiểu được... em có biết bài “kinh Lạy Cha” không?

- Có.

- Em đọc cho anh nghe.

- “Lạy Cha chúng tôi – Tôi bắt đầu đọc - ở trên lời...”

- Thôi đủ rồi – Anh ngắt lời tôi – Bây giờ em cứ thử nghĩ xem, cái bài kinh cầu nguyện này được đọc từ bao thế kỷ nay... với đủ mọi cung bậc tình cảm khác nhau... thế mà anh không hiểu nó... hoàn toàn không hiểu... anh có thể đọc ngược từ dưới trở lên... ngược xuôi đối với anh cũng vậy. – Anh im lặng một lát, rồi nói tiếp: - Không chỉ lời nói mới có tác động như vậy đối với anh... mà cả đồ vật... lẫn con người nữa... em đang ngồi trên thành ghế bành cạnh anh và hẳn ngỡ rằng anh nhìn thấy em... nhưng anh không thấy em, vì anh không hiểu em... Anh có thể đụng vào người em đây này – Anh bảo và do bị kích động cực độ, anh nắm vạt áo tôi, rồi cởi để lộ ngực ra – đây, anh sờ ngực em... anh cảm thấy hình thù, hơi ấm, đường nét của nó, anh thấy rõ màu sắc, làn da em quanh ngực. Song anh không rõ đó là cái gì... Anh cứ thầm nhắc đi nhắc lại: đấy là những vật tròn tròn, ấm áp, mềm mại, màu trắng nhô ra phía trước, có núm tròn, nhỏ, sẫm màu ở chính giữa... Ngực được cấu tạo để có sữa nuôi con trẻ, nó gây khoái cảm thi vuốt ve... nhưng anh không hiểu rõ một chút nào cả. Bây giờ, em thấy rõ chưa nào? – Anh hỏi, vừa giận dữ bóp mạnh ngực tôi làm tôi không kìm được phải thốt lên một tiếng kêu đau đớn. Anh liền buông tôi ra và trầm ngâm nói:

- Chính sự không hiểu biết như vậy hẳn sẽ sản sinh ra tính hung bạo... nhiều người có lần tìm cách đến với thực tế, do đó gây đau đớn cho kẻ khác.

Im lặng trong một phút, sau đó tôi hỏi:

- Nếu quả đúng như vậy, anh làm sao có thể làm mọi việc của mình được?

- Chẳng hạn việc gì cơ?

- Em không rõ... nhưng anh bảo anh phải rải truyền đơn... anh đã viết nội dung những truyền đơn ấy... nếu anh không tin làm sao anh có thể viết và rải những tờ truyền đơn ấy được?

Anh phá lên cười đầy vẻ châm biếm:

- Anh làm ra vẻ như tin.

- Không thể thế được.

- Sao lại không thể được? Hầu như mọi người đều xử sự như vậy, trừ phi những trường hợp khi họ ăn, uống, ngủ hoặc làm tình, gần như ai ai cũng làm ra vẻ tin... lẽ nào mãi tới lúc này em không nhận thấy điều đó sao? - Rồi anh lại phá lên cười đầy vẻ phấn khích.

Tôi đáp:

- Nhưng em không xử sự như vậy.

- Em không hành động như vậy – Anh láy lại, giọng châm chọc – vì khi nào em cần ăn, uống, ngủ và làm tình thì em đều được thỏa mãn, đối với chuyện này cần gì phải vờ vĩnh... thế cũng là nhiều rồi... nhưng đồng thời lại quá ít ỏi.

Anh bật cười và vỗ mạnh vào đùi tôi, rồi ôm tôi theo thói quen và mân mê sờ nghịch rồi nhắc lại:

- Ôi, chẳng nhẽ em không nhận thấy thế giới của chúng ta được xây dựng trên sự dối trá sao? em không hay biết trên đời này, mọi người - từ vua chúa đến kẻ bần hàn nhất - đều là những kẻ dối trá... đâu đâu cũng dối trá, dối trá...

Tôi im lặng vì biết rõ trong những giây phút như thế này không nên giận anh làm gì, chẳng nên phản đối anh, mà để anh nói cho hả. Sau đó tôi nói, giọng kiên quyết:

- Em yêu anh... đó là điều duy nhất em biết và đối với em như vậy là quá đủ.

Anh bỗng trấn tĩnh lại, dung dị đáp:

- Em nói đúng.

Buổi chiều tối đã trôi qua như mọi lần, chúng tôi đã không nói tới chính trị, lẫn sự bất lực của Mino không giảng giải được tư tưởng của anh.

Còn lại một mình, tôi ngồi suy ngẫm hồi lâu và đi đến kết luận rằng mọi vấn đề quả đúng như anh đã nói, song, chẳng qua anh không muốn nói chuyện chính trị với tôi vì cho rằng tôi chằng hiểu gì cả, ngoài ra, hẳn anh sợ tôi có thể lỡ mồm làm hại anh. Tôi không cho là anh phụ tình, theo kinh nghiệm bản thân tôi biết rõ đôi lúc con người ta cảm thấy cả thế giới đang sụp đổ hoặc như Mino bảo, bỗng thấy mình chẳng hiểu gì cả, thậm chí cả “kinh Lạy Cha”. Tôi cũng vậy, khi không được khỏe hoặc vì lý do này hay lý do nọ, khi bản tính tôi cảm thấy một nỗi buồn bã, chán chường như vậy đã làm lu mờ mọi tình cảm khác. Nhưng anh từ chối không cho phép tôi đi sâu vào những điểm thầm kín nhất trong cuộc đời anh, chắc là do những nguyên nhân khác, có lẽ anh không tin tôi có thể lĩnh hội được những tư tưởng của anh hoặc sợ tôi có thể mất cảnh giác. Mãi sau này tôi mới vỡ lẽ tôi đã lầm, nguyên nhân chủ yếu là do anh trẻ người ít kinh nghiệm và nhu nhược nên mới có tất cả những hành động như vậy.

Nhưng lúc ấy tôi đã quyết định rằng tốt hơn hết mình nên lùi xuống hàng thứ yếu, không tò mò để đỡ quấy rầy anh, và tôi đã làm như vậy.

[ngudoc]

Chương tám

Chẳng hiểu sao tôi còn nhớ rất rõ, thậm chí cả thời tiết ra sao trong những ngày ấy. Tiết tháng hai trời lạnh và mưa, còn tháng ba ấm áp hơn. Những đám mây nhẹ màu trắng trông tựa một tấm lưới quây cả bầu trời và làm ta lóa cả mặt khi từ trong nhà bước chân ra ngoài phố. Không khí đã ấm áp những còn vương lại dư vị của mùa đông. Tôi đi dạo dọc các phố, tận hưởng làn ánh sáng không chói gắt, mờ nhạt mơn man này, đôi lúc đủng đỉnh vào nheo mi mắt, chốc chốc lại hồi lâu đắm đuối ngắm nhìn những vật thông thường nhất: một con mèo ngồi nơi ngưỡng cửa đang liếm bộ lông trắng điểm các vạt đen, nhắm nhìn các cành trúc đào bị gió thổi gẫy nhưng chắc chắn sẽ nở hoa, nhìn túm cỏ xanh tươi nhúm lên giữa các kẽ gạch lát đường, ngắm rêu xanh sau các trận mưa khắp bề mặt tầng một các ngôi nhà, tôi thấy lòng tin tưởng vào tương lai, nếu các lớp nhung màu ngọc bích kỳ diệu này mọc được ở các nơi kẽ đá và đất hẹp giữa các công viên lát đá thì cuộc đời tôi bám rễ cũng mỏng manh như rêu kia và cũng mộc mạc như vậy – cuộc đời chỉ có thể sánh với lớp mốc meo phủ mặt nhà - chắc sẽ không bị lui tàn mà sẽ đâm chồi nảy lộc. Tôi vững tin rằng những chuyện buồn rầu đã xảy ra với tôi trong thời gian gần đây đã qua khỏi. Tôi sẽ chẳng bao giờ gặp lại Sonzogno nữa, sẽ chẳng bao giờ nghe câu chuyện tội ác của gã và từ nay sẽ có thể thanh thản tận hưởng mối quan hệ giữa tôi và Mino.

Nghĩ vậy, có lẽ lần đầu tiên tôi cảm thấy trọn vẹn hương vị thực sự muốn được sống, đây chẳng qua chỉ là sự bình yên ngọt ngào, cảm giác tự do và hy vọng.

Tôi còn suy nghĩ tới chuyện thay đổi lối sống. Yêu Mino, tôi thấy giá lạnh với những người đàn ông khác đến nỗi trong những lần gặp gỡ tình cờ của tôi, tôi chẳng còn thấy tò mò lẫn khoái cảm nhục dục. Song tôi cho rằng dẫu sao cuộc sống vẫn là cuộc sống, vì vậy chẳng đáng phải dốc quá nhiều sức lực để thay đổi nó, chuyện này chỉ có thể xảy ra khi tôi thấy trong tôi xuất hiện những thói quen, tình cảm và nỗi say mê mới, như vậy tôi sẽ trở thành một con người hoàn toàn khác với tôi từ trước tới nay, nhưng đây đâu phải là do ý muốn của tôi mà la do bị cuốn vào những hoàn cảnh đã chuyển biến và chủ yếu, không có sự thay đổi đột ngột và đột xuất. Tôi không thấy có cách đổi đời nào khác, vì hồi ấy tôi đã quên đứt những giấc mơ háo danh về giàu sang của mình và không tin rằng, sau khi thay đổi lối sống, bản thân mình sẽ tốt đẹp hơn.

Một hôm tôi trao đổi những suy nghĩ của mình với Mino. Anh lắng nghe tôi rồi bảo:

- Xem ra anh thấy em tự mâu thuẫn với bản thân... thì lúc nào em cũng lải nhải là muốn giàu có, muốn có nhà cao cửa rộng, có chồng, có con đấy sao? Tất cả những ước muốn ấy đều chính đáng cả và có lẽ rồi chúng sẽ trở thành hiện thực... còn nếu cứ suy nghĩ như bây giờ, chẳng bao giờ làm được gì cả đâu.

Tôi đáp:

- Nói chung, em đâu có bảo là em muốn... mà em bảo giá như... nghĩa là nếu có trước khi ra đời, em được quyền chọn, tất nhiên là em chẳng lựa chọn cái số phận hiện nay của em... nhưng em đã ra đời trong ngôi nhà đấy, do một bà mẹ như vậy sinh ra, trong những điều kiện như vậy nên cuối cùng, em mới là em.

- Thì sao?

- Em cho rằng ước nguyện của em muốn trở thành một người khác là vô nghĩa... em muốn trở thành một con người khác trong trường hợp nếu như, sau khi trở thành người khác, em vẫn là em... tóm lại, nếu em có thể thực sự tận dụng được sự đổi thay này... còn trở thành người khác để trở thành một người như vậy thì chẳng bõ.

- Bỏ lắm chứ, em – Anh khẽ lên tiếng nhận xét - nếu không phải vì mình mà là vì những người khác.

- Sau nữa – Tôi không để ý đến lời anh và nói tiếp - mọi sự đều tùy thuộc vào hành vi của con người... anh cho rằng em không thể tìm được một tình nhân giàu có như Gisella à? Hoặc không lấy được ai hay sao? Sở dĩ em như vậy ấy chẳng qua là vì em không muốn thôi, em nói thật đấy chứ không phải ba hoa đâu.

- Anh sẽ lấy em – Anh nói đùa và ôm tôi – anh là một người giàu có... nếu bà mất... – mà bà chẳng bắt chúng ta phải chờ đợi lâu nữa đâu – anh sẽ được thừa hưởng hàng trăm hécta ruộng đất, chưa kể những biệt thự ở ngoại thành và những căn hộ ở nội thành... như vậy, chúng ta sẽ có một ngôi nhà rộng mở, em sẽ tiếp đón những bạn bè quen vào những ngày nhất định, chúng ta sẽ thuê người nấu ăn, người hầu, sẽ mua một chiếc ôtô bỏ mui hoặc một chiếc ôtô thường... một ngày nào đó chúng ta bỗng phát hiện - muốn là được thôi mà – chúng ta có nguồn gốc xuất thân quý tộc, và người ta sẽ gọi mình là bá tước hay hầu tước.

- Không thể nói chuyện nghiêm túc với anh được – Tôi đẩy anh ra và nói – anh thì lúc nào cũng đùa được.

Một lần tôi và Mino đi xem chiếu bóng. Chúng tôi trở về trên một chiếc xe điện chật ních người. Mino định đến nhà tôi, nên chúng ta quyết định ăn tối ở quán ăn gần tường thành. Anh cầm vé tàu và cố lách đám hành khách đứng kín cả lối đi hẹp. Tôi bám sau anh, nhưng do hành khách đông nên tôi không thấy anh. Trong khi tôi bám chặt thành ghế đưa mắt tìm kiếm anh thì một ai đó khẽ đụng nhẹ vào tay tôi. Tôi nhìn xuống và nhận ra Sonzogno đang ngồi ở chỗ tôi đứng.

Tôi choáng váng, tối sầm mặt mày, chắc nét mặt tôi đã thay đổi. Gã đưa cặp mắt sắc như dao nhìn tôi, sau đó hơi nhỏm dậy, rít răng bảo:

- Em ngồi xuống đây nhé!

- Không, cảm ơn – Tôi lắp bắp đáp – Em xuống ngay đây mà.

- Thì em cứ ngồi xuống đây nào.

- Cảm ơn anh – Tôi nhắc lại và ngồi xuống.

Nếu không ngồi chắc tôi đã bị ngất xỉu rồi.

Gã đứng bên cạnh, tựa hồ như bảo vệ tôi, một tay gã nắm thành ghế tôi đang ngồi, tay kia nắm thành ghế ở phía trước. Gã hầu như không thay đổi gì hết, vẫn chiếc áo khoác ngoài thắt đai nịt ở ngang lưng, vẫn những cục nho nhỏ giần giật trên má. Tôi nhắm mắt lại và cố tập trung suy nghĩ. Thật ra, cái nhìn của Sonzogno bao giờ cũng vậy, song lần này qua ánh mắt gã tôi thấy nó nghiệt ngã hơn nhiều. Tôi nhớ lại lời xưng tội của mình và nghĩ: nếu cha cố kể hết mọi chuyện với cảnh sát và Sonzogno biết được tất cả những chuyện đó thì mạng tôi lúc này treo trên sợi tóc.

Song tôi không sợ chuyện đó. Bản thân con người gã gây kinh hoàng, sợ hãi hay nói đúng hơn là thôi miên và áp đảo tôi. Tôi cảm thấy mình không khước từ được gã điều gì và giữa hai chúng tôi có một sợi dây ràng buộc - tất nhiên không phải là tình yêu – có lẽ gắn bó mạnh mẽ hơn tình cảm giữa tôi và Mino. Gã linh tính đoán ra điều đó và trên thực tế đã xử sự như một người chủ. Gã bỗng bảo:

- Ta đi về nhà em đi.

Tôi liền ngoan ngoãn đáp:

- Tùy anh.

Mino chật vật lách đám đông, lẳng lặng đến đứng bên tôi, tay nắm chặt thành ghế Sonzogno đang bám rất chặt. Tàu chạy lắc xô hai người đụng vào nhau và Mino lịch sự xin lỗi Sonzogno. Tôi vô cùng đau lòng khi thấy hai người đứng sát bên nhau mà chẳng hề hay biết. Bỗng tôi cố tình lớn tiếng bảo Mino để Sonzogno không nghĩ rằng tôi không trò chuyện với anh ta.

- Anh ạ, em chợt nhớ rằng chiều tối nay em có hẹn với một người... vì vậy bây giờ ta chia tay nhau nhé.

- Nếu em muốn, anh sẽ đưa em về đến nhà.

- Không... người đó đợi em ở chỗ bến tàu.

Chuyện này chẳng có gì lạ cả, tôi vẫn dẫn đàn ông về nhà, Mino biết rõ điều đó. Anh thản nhiên đáp:

- Tùy em... nếu vậy mai ta gặp nhau vậy.

Vào giây phút đó, khi anh đi khỏi, tôi có cảm giác vô cùng thất vọng. Bản thân tôi chẳng hiểu sao lại nghĩ rằng đây là lần cuối cùng tôi gặp anh.

- Vĩnh biệt – Tôi lẩm bẩm khi đưa mắt nhìn theo anh – vĩnh biệt mối tình của tôi.

Tôi những muốn kêu lên với anh: “Gượm hẵng anh, quay lại với em, anh”, nhưng tôi không thốt lên lời. Xe điện dừng lại, Mino bước xuống, tàu lại chạy tiếp.

Suốt chặng đường về tôi và Sonzogno không nói với nhau một lời nào. Tôi tự trấn an rằng chắc cha cố không nói gì với cảnh sát. Mặt khác, khi suy nghĩ một lát, tôi cho rằng cuộc gặp gỡ với Sonzogno không đến nỗi tồi tệ lắm, vì đây là cơ hội ngẫu nhiên để tôi xua tan những mối hoài nghi của bản thân về buổi xưng tội của tôi.

Đến bến tàu, tôi ra khỏi toa và không ngoái lại, cứ thế bước tiếp. Sonzogno đi bên tôi và khi hơi ngoảnh đầu tôi thấy bóng dáng gã. Cuối cùng, không nén được, tôi bèn hỏi:

- Anh cần thứ gì ở em nào? Anh đến chỗ em làm gì?

- Thì em đã cho phép anh mà - Giọng gã để lộ vẻ ngạc nhiên.

Quả đúng như vậy, nhưng do sợ tôi đã quên mất điều đó. Sonzogno tiến lại khoác tay tôi, dùng khuỷu tay quắp chặt lấy tay tôi. Tôi bất giác run hết cả người.

- Ai vậy? – Gã hỏi.

- Một người bạn của em.

- Từ dạo ấy em còn gặp Gino nữa không?

- Không gặp lại một lần nào cả.

Gã len lén đưa mắt ngó quanh:

- Không hiểu sao anh có cảm giác thời gian gần đây anh bị theo dõi... chỉ hai người có thể phản anh... em và Gino.

- Gino thì dính dáng quái gì vào chuyện này?

- Hắn biết anh mang cái hộp đựng phấn đến chỗ tay thợ kim hoàn... anh thậm chí còn nói cả tên của tay thợ kim hoàn ấy nữa... Gino không biết đích xác anh đã giết tay thợ kim hoàn, nhưng rất có thể hắn đoán ra.

- Gino chẳng hề có ý định tố cáo anh đâu... vì làm như vậy chẳng hóa là lại tự tố cáo mình.

- Anh cũng nghĩ vậy – Gã lí nhí nói trong miệng.

- Còn về phần em – Tôi nói tiếp giọng hết sức bình tĩnh – anh khỏi lo, em chẳng hề nói với ai hết... em đâu phải là con ngốc... nếu có chuyện gì em cũng phải vào tù ấy chứ.

- Anh tin em – Gã bảo, giọng dọa dẫm và nói tiếp – Anh mới gặp Gino... hắn nói giỡn với anh là hắn biết khối chuyện... anh lo lo... hắn đểu cáng lắm.

- Chiều tối hôm ấy anh xử sự với hắn không hay lắm, nên bây giờ hắn thù ghét anh đấy.

Khi nói điều này, tôi gần như muốn, mong rằng đúng là Gino đã tố cáo gã.

- Một quả tuyệt vời – Sonzogno chộp luôn, vẻ tự hào nhưng xem ra không hào hứng lắm - đấm xong anh phải đau tay mất hai ngày.

- Gino sẽ không tố cáo anh đâu – Tôi kết luận – làm như vậy không có lợi cho hắn... mới lại hắn sợ anh chết khiếp đi được.

Chúng tôi đi bên nhau, chẳng ai nhìn ai và khe khẽ nói chuyện. Hoàng hôn đã xuống, sương màu xanh lơ bao phủ bức tường thành mờ tối, những cánh tiêu huyền trăng trắng, các ngôi nhà màu vàng và con đường hai bên trồng cây chạy dài mãi nơi xa xa. Khi tới bậc thềm lên xuống trước nhà, lần đầu tiên tôi cảm thấy mãnh liệt là tôi đã phản bội Mino. Tôi những muốn tự kỷ ám thị rằng tôi cũng thờ ơ với Sonzogno như những người đàn ông khác, nhưng tôi biết là không phải như vậy. Tôi bước lên mở cổng ra, rồi đứng vào chỗ tối nhất và quay lại bảo Sonzogno:

- Anh ạ, tốt hơn hết là anh nên đi đi thì hơn.

- Tại sao?

Tuy tôi rất sợ gã, nhưng tôi muốn nói toạc tất cả sự thật để gã rõ:

- Vì em yêu một người khác và không muốn phản bội anh ấy.

- Ai? Cái tên cùng đi xe điện với cô ấy à?

Tôi lo cho Mino nên vội đáp:

- Không... người khác cơ... anh không biết anh ấy đâu... còn bây giờ xin anh để em được yên.

- Nhưng nếu tôi không muốn thì sao?

- Lẽ nào anh không biết rằng đâu phải cứ dùng vũ lực là muốn gì cũng được? – Tôi nói.

Nhưng tôi chưa nói dứt lời thì một cái tát khủng khiếp đã làm rát bỏng mặt tôi. Trong tối tôi không trông thấy Sonzogno, trông thấy gã đã vung tay lên, thậm chí cũng không rõ chuyện đã xảy ra ra sao nữa. Sau đó, gã bảo:

- Đi!

Tôi cúi đầu bước vội tới cầu thang. Sonzogno lại xốc nách và giúp tôi bước lên từng bậc từng bậc thang, tôi có cảm giác gã nhấc bổng tôi lên khỏi mặt đất và tôi bay bổng trong không trung. Má tôi rát bỏng, nhưng đau đớn nhất là tôi lại thấy một linh cảm đau buồn giày vò bản thân. Cái tát ấy tựa hồ rạch đứt thời kỳ hạnh phúc trong đời tôi, và tôi lại bước vào thời gian đau khổ và ghê sợ. Tôi tuyệt vọng và quyết định lẩn tránh bằng mọi giá cái số phận mà tôi đã hơi tiên đoán ra. Ngay hôm nay tôi sẽ ra khỏi nhà, sẽ trốn ở nhà người khác, chẳng hạn chỗ Gisella ấy, hoặc trong các phòng có kê đồ đạc. Mải suy nghĩ, tôi không rõ mình đã đi vào căn hộ, đi ngang qua hành lang và vào phòng tôi lúc nào không hay nữa. Tôi trấn tĩnh lại, nói đúng hơn là hoàn hồn khi ngồi xuống mép giường, còn trong lúc đó, bằng những động tác chính xác và đều đều, Sonzogno bắt đầu cởi áo quần và xếp cẩn thận lên ghế. Cơn giận của gã đã nguôi, gã bình tĩnh bảo tôi:

- Anh định đến từ trước cơ... nhưng không được... song lúc nào cũng nghĩ tới em.

- Nghĩ gì cơ? – Tôi buột miệng hỏi.

- Nghĩ rằng chúng mình xứng đôi phải lứa. – Gã đứng lại, cầm chiếc áo gilê trong tay, rồi nói tiếp, giọng đầy ý nghĩa: - Thậm chí anh đã quyết định đề xuất một việc.

- Việc gì?

- Anh có tiền... ta cùng nhau đi Milan, ở đấy anh có khối bè bạn... anh cho rằng có thể kiếm được một căn nhà... ở Milan chúng ta sẽ lấy nhau.

Lòng tôi tơi bời rối tung, tôi cảm thấy yếu đuối tới mức phải nhắm mắt lại. Lần đầu tiên, sau Gino, có người đề nghị lấy tôi, và người đó lại là Sonzogno. Tôi đã mơ ước biết bao về cuộc sống bình thường, có chồng, có con, và lúc này tôi có thể thực hiện được ước mơ ấy. Thế nhưng cuộc sống bình thường ấy chỉ được cái vẻ bề ngoài thôi, còn thực chất nó không bình thường và gớm ghiếc. Tôi lí nhí nói:

- Sao lại thế, anh? Chúng mình gần như chẳng biết gì về nhau cả, anh mới gặp em có mỗi một lần.

Gã ngồi xuống bên tôi, ôm ngang lưng tôi rồi bảo:

- Em biết rõ anh hơn ai hết, biết tất cả về anh.

Tôi nghĩ chắc gã xúc động, vì muốn thổ lộ mối tình của mình với tôi và chờ tôi đáp lại. Nhưng tôi có thể, ấy là tôi cảm giác thế thôi, vì cứ nhìn vào cái vẻ bề ngoài mà xét đoán thì gã không hề để lộ một tình cảm nào cả.

- Em không biết một tý gì về anh cả - Tôi khẽ nói – em chỉ biết anh đã giết người.

Gã nói tiếp tựa hồ như đang trò chuyện một mình:

- Anh chán ngấy cái cảnh độc thân... khi sống một mình, sớm muộn gì người ta cũng sẽ giở trò ngu xuẩn.

Sau một hồi im lặng, tôi bèn nói:

- Em không thể trả lời anh dứt khoát được trong lúc này... anh để cho em có thời gian suy nghĩ đã.

Tôi ngạc nhiên khi thấy gã chấp nhận và lí nhí nói:

- Em cứ suy nghĩ đi, cứ suy nghĩ đi... đối với anh không cấp bách đâu.

Rồi gã đứng dậy và tiếp tục cởi áo quần.

Tôi đặc biệt sửng sốt trước những lời của gã: “Chúng mình xứng đôi vừa lứa”, và tôi cứ suy nghĩ có khi gã nói đúng. Bây giờ tôi có thể lấy ai được nữa ngoài những người đại loại như Sonzogno? Giữa tôi và gã đã có những sợi dây ảm đạm và khủng khiếp ràng buộc nhau mà tôi cảm thấy rõ, gần như bằng thể xác sự tồn tại của chúng. Tôi bắt chộp được mình, nên đau khổ lắc đầu, khẽ thì thầm “Bỏ chạy, bỏ chạy”. Tôi nói giọng sang sảng, do nước miếng ứa ra đầy mồm:

- Đến Milan... thế anh cho rằng người ta sẽ không tìm được anh à?

- Thì anh cũng định bảo vậy... họ thậm chí không nghi ngờ về sự có mặt của anh đâu.

Bỗng sự nhu nhược trong tôi đã tan biến, tôi thấy mình khỏe khoắn, lòng đầy quyết tâm. Tôi đứng dậy, cởi áo khoác ngoài và treo lên mắc áo, sau đó, theo thói quen, tôi chốt chặt cửa lại, và từ từ tiến đến bên cửa sổ hạ rèm xuống. Rồi tôi đứng lại trước gương, bắt đầu từ từ cởi cúc áo, nhưng ngay sau đấy liền dừng tay và quay lại nhìn Sonzogno. Gã ngồi xuống mép giường và cúi xuống cởi giày cao cổ ra. Tôi cố lấy giọng tự nhiên nói:

- Anh chờ em một phút nhé... có một người sẽ tới chỗ em, em ra bảo mẹ không để cho anh ta vào.

Gã chẳng nói gì, với lại tôi chẳng để cho gã nói gì cả. Tôi bước ra khỏi phòng và đóng cửa lại, rồi đến gặp mẹ ở phòng may.

Mẹ ngồi bên may may bên cửa sổ. Dạo này mẹ lại làm việc để giết thời gian. Tôi vội thì thầm:

- Sáng mai mẹ gọi điện cho Gisella hay Gielinda, con sẽ có mặt tại đấy...

Gielinda có phòng cho thuê ở trung tâm thành phố, đôi lúc tôi đã đưa khách của mình đến đấy và mẹ có quen biết.

- Tại sao vậy?

- Con bỏ đi đây – Tôi nói tiếp – khi cái người hiện nay trong phòng con hỏi mẹ về con thì mẹ cứ bảo là chẳng biết gì hết.

Mẹ há hốc mồm nhìn tôi, còn tôi lấy từ trên móc xuống chiếc áo vét lông từ lâu tôi đã không mặc tới.

- Cái chính mẹ đừng bảo con đi đâu – Tôi nói tiếp, nếu không gã sẽ choảng con một trận ra trò.

- Nhưng...

- Tiền để ở chỗ mọi khi ấy... con xin mẹ im lặng và sáng mai gọi điện cho con.

Tôi vội rón rén bước ra hành lang và đi xuống thang.

Ra đến ngoài phố, tôi chạy như bay. Tôi biết rằng giờ này Mino đang ăn tối ở nhà, tôi rất muốn gặp anh trước khi anh cùng bè bạn mình đi đâu đó. Chạy qua quảng trường tôi gọi taxi và bảo chở mình đến chỗ Mino. Khi xe chạy lao qua giữa các đường phố, tôi chợt nhận ra rằng mình bỏ trốn hoàn toàn không phải vì Sonzogno mà vì chính bản thân mình, tôi mang máng cảm thấy mình bị quyến rũ trước sức lực và tính tàn bạo của gã. Tôi nhớ lại tiếng kêu thất thanh vì hãi hùng và khoái cảm mà tôi đã thốt lên khi lần duy nhất nắm trong vòng tay Sonzogno và nhận thấy rằng từ ngày ấy, gã mãi mãi bắt tôi phải quy phục theo ý gã, điều mà không một người đàn ông nào, kể cả Mino, làm nổi. Đúng, tôi không thể không tán thành là chúng tôi xứng đôi, nhưng tôi như người đứng bên bờ vực thẳm, thấy đầu óc quay cuồng, mắt tôi sầm lại như bị miệng vực sâu thẳm vẫy gọi.

Tôi lên thang hai bậc một và thở hổn hển gọi bà người hầu già xem Mino có nhà không.

Bà ta bối rối nhìn tôi, không nói một lời nào và chạy vào nhà bỏ tôi đứng một mình ngoài cửa.

Nghĩ rằng bà ta chạy đi báo Mino, tôi bước vào phòng khách và khép cửa lại.

Đúng lúc ấy, tôi nghe có tiếng sột soạt đằng sau màn ngăn cửa phòng khách với hành lang. Rồi màn cửa vén lên, bà góa Medolaghi ló ra hành lang. Từ khi tôi gặp bà lần đầu tiên và là lần duy nhất, tôi quên mất bà ta rồi. Bóng hình đen sừng sững, bộ mặt nhợt nhạt như của tử thần có cặp mắt đen đã hóa thành một vệt sẫm tối gợi cho ta nhớ tới nửa chiếc mặt nạ của vũ hội hóa trang, vào giây phút đó, không hiểu sao tôi hãi hùng như thấy một bóng ma hiện lên trước mắt tôi. Bà ta dừng lại và từ xa đã cất tiếng hỏi:

- Chị cần gặp signor Diodatti à?

- Vâng ạ.

- Anh ấy bị bắt rồi.

Tôi rõ là đã có chuyện gì, song không hiểu sao lại nghĩ rằng vụ bắt giam Mino có liên quan đến tội ác của Sonzogno nên khẽ bảo:

- Bị bắt... nhưng anh ấy có liên quan gì trong việc này?

- Tôi không biết gì hết – Bà ta nói – Tôi chỉ biết mỗi việc người ta đến khám và bắt anh ấy.

Qua giọng nói khó chịu của bà ta, tôi nhận thấy bà ta chẳng muốn nói gì thêm nữa, song không kìm được tôi gặng hỏi:

- Về tội gì ạ?

- Signorina này, tôi đã bảo tôi chẳng biết gì hết cả.

- Anh ấy bị giải đi đâu?

- Tôi không biết.

- Xin bà cho biết anh ấy có dặn gì không ạ?

Lần này bà ta không hé răng đáp nửa lời và vùng vằng quay ngoắt lại vẻ khinh bỉ và kênh kiệu gọi to:

- Dimiora!

Bà người hầu chạy lại, mắt hốt hoảng. Bà chủ nhà chỉ tay ra cửa, vừa vén màn cửa để chuẩn bị bước ra , vừa bảo:

- Đưa signorina ra!

Và màn cửa hạ xuống.

Mãi khi ra đến ngoài phố, cuối cùng tôi nhận ra rằng việc Mino bị bắt và tội ác của Sonzogno chẳng có liên quan gì với nhau cả. Do bối rối nên tôi đã lẫn lộn thế thôi. Những tai họa khủng khiếp dội xuống tôi cách biểu hiện tính hào phóng của số phận đã ban phát cho tôi một lúc bao tặng phẩm bất hạnh của mình, tựa như mùa thu đem tới cho ta bao trái quả hết sức khác nhau. Chẳng phải vô cớ người ta đã bảo: họa vô đơn chí, và tôi cảm thấy rõ điều đó qua trái tim hơn là qua trí não khi bước trên đường phố đầu cúi gằm, vai gập xuống dưới sức nặng của những tai họa đã dáng xuống tôi.

Tất nhiên, việc đầu tiên tôi quyết định là cầu cứu Astarita. Tôi còn nhớ số điện thoại chỗ làm việc của anh ta. Tôi vào tiệm cà phê đầu tiên bắt gặp để gọi điện. Tôi không thấy ai gọi và lảng vảng bên máy. Tôi quay số máy của Astarita liên tục mấy lần liền, cuối cùng nhận ra rằng anh ta không có mặt ở phòng làm việc. Chắc anh ta đi ăn tối và phải khuya mới quay về. Tôi biết điều đó, nhưng, trong trường hợp như thế này không hiểu sao cứ nghĩ lần này là ngoại lệ và tôi sẽ gọi điện được cho anh ta ở bộ.

Tôi đưa mắt nhìn đồng hồ. Tám giờ, Astarita về trước chín giờ. Tôi đứng ở góc phố, ngó chiếc cầu cong, khách bộ hành ủ rũ và vội vã kẻ đi một mình, người đi thành từng tốp nườm nượp kéo qua cầu, họ vượt qua tôi như những chiếc lá khô bị một cơn giông vô tận kéo theo. Nhà bên dãy phố tôi đang đứng xếp thành một hàng thẳng tắp, qua các ô cửa sổ sáng ánh đèn và con người sống, đi đi lại lại sau các ô cửa sổ ấy, tôi thấy trong lòng phảng phất một nỗi niềm thanh thản. Tôi nghĩ mình đang ở gần Sở Cảnh sát trung tâm - hẳn Mino đang bị giam giữ ở đây – và quyết định tới đó hỏi thăm tin tức về anh, tuy biết rằng có hỏi cũng bằng thừa. Tôi biết người ta sẽ không cho hay biết một điều gì hết, song chẳng vì vậy mà tôi ngã lòng, tôi muốn làm được một điều gì đó cho Mino.

Tôi rảo cẳng bước theo con đường ngắn nhất để tới sở, tôi đi sát bên các ngôi nhà, đến sở, tôi leo lên cầu thang. Tại phòng trực ban, một cảnh sát ngồi ngửa trên ghế và đang đọc báo, chân gác lên chiếc ghế khác, còn mũ vất trên bàn. Anh ta hỏi tôi đi đâu, tôi liền đáp:

- Tới bộ phận cảnh sát dành cho người nước ngoài.

Đây là một ban cảnh sát mà có lần do tình cờ, tôi đã được Astarita nêu tên.
Tôi không biết đường và đoán mò leo lên chiếc cầu thang nhớp nhúa và tối mù. Chốc chốc tôi lại chạm chán với nhân viên phục vụ hoặc cảnh sát đang ôm giấy tờ lên hay xuống cầu thang. Tôi cúi gằm mặt và đi nép sát vào bên tường. Tầng nào cũng thấy người tới lui dọc theo các dãy hành lang bẩn thỉu, tối om om, đèn sáng tù mù và hai bên hành lang rặt những phòng là phòng, nhiều vô kể. Sở cảnh sát giống như một tổ ong, nhưng ong ở đây không đậu lên hoa và lên mật của chúng, mà lần đầu tiên tôi được nếm mùi, thì thật cay đắng, có vị mốc và sắc đen. Đến tầng ba, tôi hoàn toàn thất vọng, tôi hú họa rẽ vào một nhánh hành lang. Chẳng ai buồn để ý đến tôi, chẳng ai nhìn tôi. Dọc theo hành lang có một dãy cửa mở toang, cạnh cửa thấy có những người mặc quần áo cảnh sát ngồi trên ghế đệm bằng rơm hút thuốc lá và tán chuyện gẫu. Phòng nào cũng như phòng nào, kể cả tủ đựng giầy tờ chật cứng, một nhân viên cảnh sát ngồi viết gì đó trên bàn. Hành lang không thẳng mà rẽ sang một bên, do đó tôi liền bị lạc ngay và chẳng còn xác định được xem vị trí của mình đang ở đâu nữa. Chốc chốc tôi lại bước lên hay xuống hai, ba bậc thang, đôi lúc hành lang này lại cắt ngang những hành lang khác, cũng có những dãy cửa sổ mở toang ra và những viên cảnh sát ngồi bên trong dưới ánh đèn tù mù. Tôi rất bối rối và định quay trở ra hành lang tôi đã đi qua. Một nhân viên chạy giấy đi ngang qua chỗ tôi, tôi liền cất tiếng hỏi:

- Chỗ ông phó sở cảnh sát ở đâu, anh?

Anh ta lẳng lặng giơ tay chỉ một lối đi tối om nằm giữa hai chiếc cửa. Tôi bước theo hướng anh ta chỉ, xuống 4 bậc thang và rơi ngay vào một hành lang hẹp, thấp lè tè. Đúng vào lúc cái hành lang hẹp này – na ná một chiếc ống cao su - ngoặt rẽ thì một cánh cửa mở toang và hai người bước ra. Người cảnh sát cầm tay một ai đó và tôi bỗng cảm thấy đó là Mino.

- Mino – Tôi kêu lên và lao tới đó.

Nhưng tôi không đuổi kịp được họ vì có người túm lấy vai tôi. Đấy là một nhân viên cảnh sát trẻ, có bộ mặt ngăm ngăm gầy guộc đội mũ lệch trên bộ tóc đen dày rậm.

- Chị cần gì? Chị tìm ai? – Anh ta hỏi.

Nghe tiếng kêu của tôi, hai người đi phía trước ngoảnh lại và tôi biết rằng mình nhầm lẫn. Tôi hổn hển đáp:

- Một người bạn của tôi bị bắt... tôi muốn biết rõ xem liệu anh ấy có bị giải tới đây không.

- Tên anh ta là gì? – Người cảnh sát làm bộ quan trọng, tay anh ta vẫn đặt trên vai tôi.

- Giacomo Diodatti.

- Làm gì?

- Sinh viên ạ.

- Bị bắt bao giờ?

Tôi chợt hiểu rằng anh ta hỏi vậy chẳng qua muốn hỏi thế thôi chứ bản thân không hay biết chút gì hết. Tôi nổi sung liền thốt lên:

- Giá anh cho tôi biết liệu anh ấy đang ở đâu còn hơn là cứ hỏi như vậy.

Ngoài hành lang có mỗi mình hai chúng tôi, anh ta đưa mắt ngó quanh, rồi tiến sát đến bên người tôi, khẽ suồng sã bảo:

- Bọn này sẽ chăm lo tới anh chàng sinh viên... còn bây giờ cô em hôn anh cái nào.

- Buông tôi ra... như vậy là tôi đã mất thời gian vô ích với anh – Tôi giận dữ kêu lên và xô anh ta ra, rồi vùng chạy trở ngược lại. Tôi thấy một cánh cửa mở và một căn phòng rộng hơn những căn phòng trước, một người đàn ông trạc tuổi trung niên ngồi sau chiếc bàn làm việc kê lùi sâu ở trong phòng. Tôi bước tới và tuôn ra một hơi:

- Tôi muốn được biết anh sinh viên Diodatti bị giải đi đâu... anh ấy bị bắt vào quãng trưa nay.

Người đàn ông ngừng đọc tờ báo nằm trên bàn và ngạc nhiên nhìn tôi:

- Chị muốn biết...

- Vâng, anh sinh viên Diodatti bị bắt lúc quá trưa nay bị giải đi đâu ạ?

- Nhưng chị là ai? Ai cho phép chị vào đây hả?

- Cái đó không quan trọng... ông làm ơn chỉ cho tôi biết hiện nay anh ấy đang ở đâu thôi.

- Nhưng chị là ai? – Ông ta đấm xuống bàn và rít răng hỏi – Ai cho phép chị, hả? Với lại chị có biết mình đang ở đâu không?

Tôi chợt nhận ra rằng mình chẳng thể gặng hỏi được gì, mong sao tôi không bị bắt giam trước khi trao đổi với Astarita, vì nếu vậy Mino sẽ phải ngồi tù. Tôi vừa đi giật lùi vừa lắp bắp:

- Xin lỗi... tôi bị nhầm lẫn.

Nghe vậy viên cảnh sát thực sự nổi giận, nhưng tôi đã ra tới sát cửa.

- Ra vào phải chào theo kiểu phát xít – Ông ta gào lên và chỉ tấm biển nhỏ treo trên đầu ông.

Tôi gật đầu tỏ vẻ tán thành những gì ông ta nói.

Việc tôi xộc vào tòa nhà cảnh sát đem lại kết quả duy nhất là dẫu sao tôi cũng giết được thời gian. Tôi nhẩm tính nếu không rảo cẳng thì tôi sẽ đi tới bộ mất độ bốn mươi nhăm phút, có khi một tiếng ấy. Sau đó tôi ngồi trong một quán cà phê nào gần đấy, rồi khoảng hai mươi phút sau tôi gọi điện cho Astarita, lúc đó có lẽ tôi sẽ chộp được anh ta.

Lang thang trên đường phố tôi chợt nảy ra ý nghĩ Astarita cho bắt Mino để trả thù. Anh ta giữ một cương vị quan trọng bên cảnh sát an ninh chính tri là nơi hiện đang giam giữ Mino. Tất nhiên lâu nay họ vẫn theo dõi Mino và biết rõ quan hệ giữa tôi và anh. Chắc như đinh đóng cột là vụ này đã rơi vào tay Astarita và do ghen tuông anh ta ra lệnh bắt Mino. Nghĩ vậy tôi căm giận Astarita. Tôi biết dù sao anh ta vẫn yêu tôi say đắm và quyết định bắt Mino, anh ta phải trả bằng cái giá đắt cho hành vi thấp hèn của mình, nếu một khi mối nghi ngờ của tôi được khẳng định. Ngay lúc ấy tôi lại lo ngại nghĩ rằng chắc không phải đến như vậy và tôi buộc phải quẳng bỏ cái thế yếu ớt của mình trong cuộc đấu tranh chống một đối phương thiếu cá tính chưa từng thấy - phải nói là một cái máy tinh vi thì đúng hơn là một sinh vật yếu đuối hết chỗ nói.

Tới bộ, tôi không theo kế hoạch vạch ra lúc ban đầu nữa, nghĩa là ngồi chờ đợi một lát ở tiệm cà phê, mà gọi điện luôn cho Astarita. Lần này, ngay hồi chuông đầu tiên tôi đã thấy Astarita đáp trong ống nghe. Tôi liền nói một lèo:

- Em, Adriana đây. Em cần gặp anh.

- Ngay bây giờ à?

- Không thể trì hoãn được... về một việc rất gấp... em đang ở ngay bên bộ, anh ạ.

Anh ta suy nghĩ một lát rồi bảo tôi có thể gặp anh ta. Lần thứ hai trong đời, tôi leo lên các bậc thang của bộ, nhưng lần này tôi bước mà lòng nổi lên một tình cảm hoàn toàn khác. Lần trước do Astarita tố giác tôi, sợ anh ta phá vỡ đám cưới của tôi với Gino, lúc đó tôi cảm thấy – như một người thấp cổ bé họng khi tiếp xúc với cảnh sát - rằng một mối nguy cơ không rõ ràng nào đó đang treo lơ lửng trên đầu tôi. Hồi ấy chân tôi bước đi mà lòng tan nát và run rẩy. Còn bây giờ tôi tới đây với một tâm trạng tấn công, với ý định giành việc tố giác Astarita về phần mình. Tôi quyết định sử dụng mọi thủ đoạn cốt sao giải thoát được Mino. Tôi sở dĩ có thái độ công kích như vậy không chỉ vì tôi yêu Mino mà còn do tôi khinh bỉ Astarita, khinh bỉ cái bộ của anh ta, khinh rẻ chính trị của Mino và cả bản thân anh nữa. Tôi chẳng hiểu gì về chính trị cả, và hẳn vì vậy tôi cho rằng, so với mối tình tôi yêu Mino thì chính trị là một thứ vô lý và không cần thiết. Tôi nhớ lại Astarita mỗi lần trông thấy hoặc chỉ nghe tiếng tôi nói liền bắt đầu bị cà lăm cà lắp và ê a ngay, và tôi hài lòng có lẽ đứng trước cấp trên của mình, dù có là Mussolini đi chăng nữa thì có lẽ anh ta cũng không bối rối đến vậy. Nghĩ vậy nên khi đi giữa hành lang rộng thênh thang của bộ, tôi khinh khỉnh nhìn các nhân viên bắt gặp lúc đi ngang qua. Tôi cứ những muốn giật những chiếc cặp giấy màu đỏ mà màu xanh lá cây họ cắp dưới nách rồi hất tung cho các giấy tờ, quy định đủ mọi loại bị cấm và các bản án vô tội bay tứ tung. Viên quan chức ngồi ở phòng khách tiến đến bên tôi, tôi liền lên giọng hách dịch bảo:

- Tôi cần trao đổi với tiến sĩ Astarita... nhanh nhanh lên... tôi đã được hẹn gặp... tôi không thể nào chờ đợi được lâu đâu.

Viên quan chức trố mắt nhìn tôi, song không dám cự lại và chạy đi báo là tôi đã tới.

Thấy tôi, Astarita liền đứng dậy tiến lại gần hôn tay tôi rồi dẫn tôi đến bên chiếc đi-văng kê ở đầu phòng đằng kia. Anh ta đón tiếp tôi hệt như lần trước và tôi nghĩ rằng anh ta đã xử sự như vậy với tất cả những phụ nữ bước vào phòng làm việc của mình. Tôi cố nén cơn giận dữ đã dâng trào trong lòng, bèn lên tiếng:

- Nếu anh đã ra lệnh bắt giam Mino thì cứ liệu hồn đấy... bây giờ anh thả ấy ra ngay... bằng không, anh nên nhớ đây là lần cuối cùng anh gặp em.

Thấy mặt anh ta đờ ra vẻ ngạc nhiên và sửng sốt, tôi nhận ra anh ta hoàn toàn chẳng hiểu tôi đang nói tới chuyện gì.

- Gượm nào... quỷ tha ma bắt, Mino nào? – Anh ta làu bàu.

- Em cứ ngỡ anh biết anh ấy – Tôi đáp.

Và tôi vắn tắt kể anh ta nghe chuyện tình giữa tôi và Mino rồi nói tiếp rằng quá trưa hôm nay Mino đã bị bắt tại nhà mình. Khi tôi bảo Astarita rằng tôi yêu Mino thì mặt anh ta liền biến sắc nhưng tôi cho rằng nên nói sự thật không chỉ vì sợ là nếu nói dối sẽ làm hại Mino, mà còn vì tôi có nguyện vọng hết sức tha thiết là muốn lớn tiếng nói với cả thế giới biết mối tình của tôi. Khi biết rõ Astarita không có liên quan gì đến vụ bắt giữ Mino, tôi thấy nguôi nguôi và lại thấy mình không có khả năng tự vệ và yếu đuối. Tôi mở đầu câu chuyện của tôi bằng một giọng đầy kích động nhưng lại kết thúc một cách gần như đáng thương. Nước mắt tôi dâng trào khi chua xót nói:

- Hơn nữa em chẳng rõ họ sẽ làm gì anh ấy... nghe đâu người ta đánh tù nhân.

Astarita ngắt lời tôi:

- Em yên tâm... nếu là công nhân cơ... còn sinh viên thì chẳng đáng ngại.

- Nhưng em không muốn... em không muốn anh ấy bị ngồi tù! – Tôi thổn thức kêu lên.

Hai chúng tôi im lặng hồi lâu. Tôi cố trấn tĩnh lại, còn Astarita ngồi nhìn tôi. Đây là lần đầu tiên anh ta xem ra không có ý định thực hiện lời đề nghị của tôi. Anh ta không muốn giúp tôi chủ yếu vì biết tôi yêu một người khác.
Do đó tôi cầm tay anh ta, nói tiếp:

- Nếu anh thả anh ta ra... em sẽ hứa thực hiện mọi điều anh muốn – Anh ta đưa mắt nhìn tôi vẻ không tin, còn tôi, sau khi đã cố gắng gượng liền nhoài người và dằn môi bảo: - Nào... anh chịu thực hiện lời đề nghị của em chứ?

Anh ta nhìn bộ mặt ướt đẫm nước mắt của tôi và do dự, chắc anh ta muốn hôn tôi, song anh ta hiểu tính chất đê tiện của cái hôn đó, một cái hôn hoàn toàn vì vụ lợi. Anh ta đẩy tôi ra, đứng bật dậy và bảo tôi ngồi đợi rồi bước ra ngoài.

Bây giờ tôi tin rằng Astarita đã ra lệnh thả Mino. Do mù mờ về những vấn đề tương tự tôi cứ ngỡ lúc này anh ta đang gọi điện thoại và lên giọng bực bội ra lệnh cho viên cảnh sát cấp dưới thả ngay anh chàng sinh viên Gicomo Diodatti. Tôi sốt ruột đếm từng phút một và khi thấy Astarita bước vào, liền đứng bật dậy định cảm ơn anh ta và vội vàng quay ra để gặp Mino.

Nhưng qua nét mặt nhăn nhó của Astarita, tôi thấy anh ta đang thất vọng và tức giận điên người.

- Em bảo bị bắt à? – Anh ta xẵng giọng hỏi tôi – Diodatti đã nổ súng bắn vào cảnh sát rồi bỏ trốn... một cảnh sát bị thương gần chết hiện đang nằm ở bệnh viện... bây giờ nếu hắn mà bị bắt... - chắc chắn hắn sẽ bị tóm cổ thôi – anh sẽ chẳng giúp gì được hắn.

Tôi sững người vì kinh ngạc. Chính tay tôi tháo đạn ở khẩu súng lục của Mino ra rồi, thế ra anh lại mới nạp lại đạn. Nhưng tôi lại thấy một niềm vui cực kỳ lớn trào dâng trong lòng, và tôi biết niềm vui này do những tình cảm rất khác nhau gây nên. Tôi vui vì biết Mino vẫn chưa bị bắt, vì nghe tin anh đã bắn chết một cảnh sát, điều mà trong thâm tâm tôi không tin anh có thể làm được như vậy và khái niệm của tôi về tính cách của Mino đã thay đổi tận gốc rễ. Tôi lấy làm lạ là hành vi tuyệt vọng của Mino đã làm cho tôi tràn đầy một nỗi niềm vui sướng và hăng say nhiệt huyết, tuy trước đây tôi cảm thấy rất xa lạ với mọi hình thức bạo lực. Một dạo, khi thầm phác họa bức tranh tội ác của Sonzogno, tôi thấy một nối niềm vui sướng không kìm nén được tương tự như vậy, nhưng lần này hòa chan vào nỗi niềm vui sướng còn có một phần nào sự biện hộ về mặt tinh thần. Sau đó tôi nghĩ rằng mình sẽ đi tìm gấp Mino và rồi cùng nhau chạy trốn, có thể là bỏ ra nước ngoài, tôi nghe nói những nhà hoạt động chính trị lưu vong tìm được chốn nương thân ở nước ngoài và lòng tôi tràn ngập một niềm hy vọng. Tôi còn nghĩ rằng có lẽ cuộc sống mới đã thực sự đến với tôi và để thực hiện sự đổi mới này, tôi phải chịu ơn sự dũng cảm của Mino – người tôi đã hàm ơn và càng yêu thương mãnh liệt hơn. Trong lúc đó, Astarita xúc động đi đi lại lại khắp phòng, đôi lúc anh ta dừng lại bên bàn và đặt một tờ giấy gì đấy từ chỗ này sang chỗ kia. Tôi lấy giọng bình tĩnh nói:

- Có lẽ khi người ta bắt anh ấy, anh ấy đã thu hết can đảm, giương súng bắn rồi bỏ chạy.

Astarita dừng lại, mắt nhìn tôi cau có đầy vẻ tức tối.

- Em mãn nguyện, đúng không nào?

- Giết viên cảnh sát là anh ấy làm đúng đấy – Tôi thẳng thắn tuyên bố - vì người đó muốn tống anh ấy vào tù... nếu anh ở địa vị anh ấy anh hẳn cũng xử sự hệt vậy.

Anh ta gay gắt đáp:

- Anh không hoạt động chính trị... người cảnh sát đó chỉ thực hiện nghĩa vụ của mình... anh ta có vợ và các con.

- Một khi anh ấy hoạt động chính trị - Tôi đáp – thì hẳn anh ấy có những lý do của mình... còn người cảnh sát phải hiểu rõ rằng con người có thể làm mọi chuyện để miễn phải đi đày vào chốn khổ sai... nghĩa là bản thân người cảnh sát có lỗi.

Tôi bình tĩnh vì tôi dường như thấy Mino đang tự do đi lại trên các đường phố và tôi khoan khoái nghĩ tới giây phút khi anh gọi tôi tới nơi ẩn nấp và tôi lại được gặp anh. Xem ra sự bình tĩnh của tôi đã làm Astarita nổi giận.

- Nhưng bọn này sẽ tìm ra hắn – Anh ta bỗng gào lên – em tưởng rằng bọn này không tìm ra được hắn hả?

- Em không biết nữa, em chỉ vui mừng là anh ấy đã trốn thoát, có vậy thôi.

- Bọn này sẽ tìm ra được hắn, lúc đó, cứ tin anh rằng hắn chẳng chạy thoát được một cách dễ dàng như vậy đâu.

Im lặng trong giây phút, rồi tôi bèn hỏi:

- Anh có biết tại sao anh nổi xung không?

- Anh chẳng hề nổi xung.

- Vì nếu anh ấy bị bắt, anh sẽ có một cử chỉ khoan dung là ban ơn cho em và anh ấy... nhưng anh ấy đã trốn thoát... vì vậy anh nổi cáu.

Anh ta tức giận nhún vai. Chuông điện thoại reo vang và Astarita thấy người nhẹ nhõm chộp luôn ống nghe tựa như người sẵn sàng lợi dụng mọi duyên cớ chỉ để bứt ra khỏi một cuộc trao đổi khó chịu. Mới thoạt nghe mấy câu, tôi thấy bộ mặt rạng rỡ và ủ ê của anh ta bỗng rạng rỡ như một tia nắng tình cờ chợt rọi sáng khắp nơi trong một ngày trời xấu. Sự thay đổi này, bản thân tôi cũng không rõ tại sao, là một dấu hiệu không tốt đối với tôi. Cuộc trao đổi qua điện thoại kéo dài khá lâu, nhưng Astarita chỉ trả lời “đúng” với “không”, nên tôi chẳng hiểu câu chuyện ra sao nữa.

- Rất tiếc – Anh ta đặt ống nghe xuống và bảo – là thông báo đầu tiên về việc bắt anh sinh viên ấy không chính xác... để đảm bảo ăn chắc, cảnh sát đã phái người tới nhà hắn và nhà em... họ cho rằng làm vậy chắc chắn sẽ tóm được hắn... và quả thực hắn đã bị bắt tại nhà bà góa nơi hắn trọ... còn ở nhà em, cảnh sát bắt gặp một tên tóc bạch kim nói giọng miền nam, khi thấy cảnh sát không chịu trình giầy tờ và nổ súng bắn rồi chuồn mất. Thoạt đầu người ta nghĩ đó là tên sinh viên nọ... nhưng chắc đó là cái tên mà bên tư pháp sẽ phải giải quyết với hắn.

Tôi thấy sắp bị ngất xỉu. Như vậy Mino đã bị bắt giam, hơn nữa bây giờ Sonzogno tin chắc rằng tôi đã tố cáo gã. Ai ở cương vị của gã cũng sẽ đều nghĩ như vậy: tôi bỏ trốn khỏi nhà, sau đó cảnh sát ập vào. Mino ở trong tù, còn Sonzogno đang lùng kiếm tôi để trả thù. Tôi bị điếng người tới mức chỉ còn biết lẩm bẩm: “Mình thật bất hạnh biết bao!”

Sau đó tôi tiến về lối ra vào, chắc hẳn trông tôi nhợt nhạt và tái mét, vì cái vẻ hài lòng và trịnh trọng vụt biến mất trên mặt của Astarita, anh ta đến bên tôi và lo ngại bảo:

- Em ngồi xuống đây... ta trao đổi với nhau một chút... mọi chuyện còn sửa được mà.

Tôi ngồi im lắc đầu và nắm lấy tay nắm đấm cửa. Astarita giữ tôi lại và khẽ bảo:

- Em này... anh hứa mọi điều anh có thể làm được... anh sẽ hỏi cung anh ta... sau đó nếu phát hiện không có gì quan trọng, anh sẽ ra lệnh thả anh ta ra, càng sớm càng tốt. được không?

- Được ạ - Tôi thều thào đáp, rồi cố thu hết sức, nói thêm: - Dù thế nào đi nữa , em cũng sẽ hết sức biết ơn anh.

Bây giờ tôi tin chắc Astarita sẽ xử sự đúng như anh ta đã nói và nếu chuyện này nằm trong quyền hạn của anh ta, anh ta sẽ thả Mino, bây giờ tôi có một ý muốn duy nhất là rời khỏi cái bộ đáng sợ này, nhưng anh ta nói với giọng tỉ mỉ theo kiểu cảnh sát:

- Nhân tiện... nếu em thấy sợ con người bị bắt gặp ở nhà em... thì cứ việc nêu tên hắn ta ra... Như vậy sẽ tạo điều kiện dễ dàng để truy lùng hắn.

- Em không biết tên hắn – Tôi đáp và tiến về phía lối ra vào.

- Dù sao đi nữa – Anh ta nói tiếp – anh khuyên em nên tới gặp cảnh sát và kể lại những gì em đã biết... họ sẽ bảo em khi nào họ cần gặp em, họ sẽ gọi em rồi họ để em đi thôi... nếu em không tới đó thì sẽ càng không hay cho em.

Tôi đáp lại rằng sẽ nghe theo lời khuyên đó, rồi chào chia tay Astarita. Astarita không khép cửa lại mà dừng lại nơi ngưỡng cửa nhìn theo tôi khi tôi đi ngang qua phòng khách.

[ngudoc]

Chương chín

Ra khỏi bộ, tôi bước vội gần như chạy tới quảng trường ở cạnh đó. Mãi khi đến quảng trường rồi tôi mới nhận ra rằng mình không biết đi đâu và nương tựa tại nơi nào. Thoạt đầu tôi định về nhà Gisella, nhưng cô ta ở xa đây, còn hai chân tôi thì đã mỏi nhừ rồi. Hơn nữa chắc gì cô ta đã chịu vui lòng tiếp nhận tôi. Còn lại chỗ Gielinda – chủ các căn phòng có trang bị đồ đạc mà tôi đã bảo mẹ trước khi rời khỏi nhà. Tôi với bà ta là chỗ bạn bè của nhau, vả lại bà ta ở ngay cạnh đây, nên tôi quyết định tới đó.

Nhà Gielinda rộng, quét vôi màu trắng, mặt trông ra quảng trường gần ga như mọi ngôi nhà lân cận khác. Một trong những đặc điểm của ngôi nhà đó là cầu thang suốt ngày đêm chìm trong bóng tối như bưng. Thang máy chẳng có, cửa sổ cũng không nữa, phải lên thang dưới bóng tối mù mịt, lúc nào cũng nơm nớp lo sợ người trên gác xuống – do cùng bấu vào thanh vịn – sẽ va vào mình. Căn nhà nồng nặc cái mùi thâm căn cố đế của nhà bếp, tựa hồ lâu nay không ai nấu ăn, nhưng mùi hôi này cứ ám vào trong làn không khí lạnh và ẩm ướt.

Lòng trĩu nặng, tôi lê bước lên cầu thang mà đã bao lần leo lên trong vòng tay ôm ấp của một tình nhân nào đó đang nóng vội. Thấy Gielinda mở cửa, tôi liền bảo:

- Tôi cần một phòng… trong đêm nay.

Gielinda là một phụ nữ béo ị, tuổi chưa cao lắm, xem ra bà ta già trước tuổi chính vì cái dáng người một quá béo của mình. Bà ta bị bệnh thống phong, má ửng một màu hồng không được khỏe mạnh, cặp mắt xanh lơ kèm nhèm cứ lờ đờ, còn bộ tóc vàng lơ thơ thì lúc nào cũng rối tung như sơ cây lanh, tuy vậy mặt bà ta ngời sáng một mối tình cảm hữu ái như mặt nước tù rực sáng dưới ánh hoàng hôn.

- Có phòng đấy – Bà ta bảo – cô đi một mình thôi à?

- Một mình thôi.

Tôi bước vào nhà, bà ta chốt cửa lại, rồi lạch bạch đi theo tôi, bà ta béo lùn, mặc một chiếc áo dài cũ, búi tóc xổ ra lõa xõa trên vai còn găm tóc đâm ra tua tủa. Căn phòng cũng lạnh lẽo và tối như ngoài cầu thang, nhưng mùi nhà bếp còn thơm phức tựa như nơi đây người ta vừa xào nấu những món sơn hào hải vị ngon tuyệt.

- Tôi nấu bữa tối - Gielinda mỉm cười giải thích.

Gielinda - người cho thuê phòng trong vài tiếng - quý mến tôi, cũng chẳng rõ vì sao nữa và thường khi khách của tôi ra về bà ta giữ tôi lại, ngồi nói chuyện phiếm với nhau và thường bà ta đãi tôi bánh và nước ngọt. Gielinda chưa chồng, chẳng ai yêu bà ta vì có lẽ ngay từ lúc còn trẻ đã quá béo, và qua cung cách bà ta hỏi tôi về những lần chung đụng của tôi với một vẻ e lệ và ngượng ngùng, tôi đoán biết bà ta còn trong trắng và trinh tiết. Bà ta có dư lòng đố kỵ và sự giảo hoạt nhưng tôi nghĩ, trong thâm tâm mình bà ta tiếc vì không làm được cái việc mà khách thuê phòng của bà ta đã làm. bà ta cho thuê phòng không chỉ vì tiền, mà có lẽ do ý muốn thầm kín là được tham gia gián tiếp vào cõi cấm của những quan hệ luyến ái.

Cuối hành lang có hai cánh cửa tôi biết rất rõ. Gielinda mở cánh cửa bên trái rồi dẫn tôi vào phòng. Bà ta bật đèn chum có lắp ba chao đèn trần bằng thủy tinh giống hình hoa tulip rồi buông rèm. Căn phòng rộng rãi, sạch sẽ. Song cái sạch sẽ đã tô đậm hơn cái nghèo nàn của căn phòng: thảm chùi chân ở bên giường rách lỗ chỗ, chăn phải mạng vá, bình nước và chậu thau đều bị sứt men. Gielinda nhìn tôi và hỏi:

- Em bị mệt à?

- Em rất khỏe chị ạ.

- Thế sao đêm nay em không ngủ nhà?

- Em muốn vậy.

- Thôi chị đoán ra rồi - Bà ta đáp có vẻ láu lỉnh và hiền hậu - rõ ràng em đang buồn… em đợi một người, cậu chàng đã hò hẹn nhưng không tới.

- Có thể thế, chị ạ.

- Và cậu chàng là anh chàng sĩ quan cùng tới lần trước với em à?

Gielinda nhiều lần nêu với tôi câu hỏi này. Tôi làm ra vẻ không có chuyện gì, nhưng cứ thấy nghẹn ngào.

- Chị nói đúng đấy, nhưng sao cơ?

- Không sao cả, song em thấy đấy, thoáng nhìn em chị đã hiểu rõ lòng dạ của em rồi… chỉ cần nhìn em, chị đã đoán ngay ra em có chuyện gì rồi… nhưng em đừng buồn… một khi anh ấy không tới, hẳn có lý do thôi… lính mà, bản thân em cũng rõ đấy, đâu được tự do?

Tôi không đáp gì cả. Gielinda đưa mắt nhìn tôi trong giây lát, rồi ngập ngừng nhưng chân tình mời:

- Em ăn tối với chị nhé? Hôm nay chị chuẩn bị bữa tối ngon lắm.

- Không ạ, cám ơn chị - Tôi vội đáp - em đã ăn rồi.

Bà ta nhìn tôi và âu yếm vỗ nhẹ má tôi.

Sau đó, với một giọng đầy hứa hẹn và bí ẩn, như các bà già thường nói với cháu nhỏ của mình, bà ta bảo:

- Bây giờ chị sẽ mời em một thứ, tất nhiên em sẽ không từ chối.

Bà ta lôi chùm chìa khóa ra, đi đến bên tủ commốt đứng quay lưng về phía tôi, mở ngăn kéo ra.

Tôi mở cúc áo vét, tay chống nạnh và cúi người trên bàn nhìn Gielinda lục đáy ngăn kéo. Tôi chợt nhớ rằng Gisella cũng thường đưa nhân tình tới đây, nhưng Gielinda không có chút tình cảm nào với cô ta cả. Bà ta yêu mến tôi vì tôi là tôi, chứ không phải yêu mến mọi người như nhau. Điều đó đã cổ vũ tôi. Cuối cùng khi tôi nghĩ rằng trên đời này đâu phải chỉ có cảnh sát, bộ, nhà tù và những chốn khủng khiếp tương tự. Gielinda không lục ngăn kéo nữa, bà ta đóng ngăn kéo cẩn thân lại, rồi đi đến bên tôi và nhắc lại:

- Tất nhiên là em không từ chối cái này - Bà ta đặt lên khăn trải bàn một vật gì đấy. Tôi nhận ra đó là năm điếu thuốc lá loại ngon có gắn đốt vàng, một nắm kẹo caramen gói trong giấy đủ màu sắc và bốn chiếc bánh hạnh đào nhỏ, có hình hoa quả.

- Thế nào, được không? - Bà ta hỏi và vỗ nhẹ má tôi.

- Được ạ, cảm ơn chị.

- Có gì đâu… chuyện vặt… nếu cần em cứ gọi chị, đừng ngại em nhé.

Còn lại một mình, tôi thấy rét run và lo lắng. Tôi không muốn ngủ, không muốn nằm xuống giường, nhưng trong căn phòng lạnh lẽo - cái lạnh trong nhưng ngày đông dường như đọng lại ở đây quanh năm tựa như ở nhà thờ hay nhà mồ - thì chẳng còn cách nào khác cả. Khi trước, mỗi khi đến đây, vấn đề này chẳng bao giờ được đặt ra cả vì cả tôi lẫn người đàn ông đi cùng đều muốn mau mau nằm xuống giường để làm tình, tuy tôi không có chút tình cảm nào với những người khách ngẫu nhiên của mình thế nhưng bản thân vẫn bị những sức mạnh huyền diệu của những khoái lạc luyến ái cuốn hút và làm đắm say. Bây giờ tôi không thể tin rằng mình có thể yêu và được yêu trong khung cảnh tăm tối, trong căn phòng lạnh lẽo này. Nhục dục lần nào cũng lừa dối tôi lẫn những người cùng đi với tôi bằng cách đã khoác gắn cho cái khung cảnh và căn phòng xa lạ, kỳ quặc này một tính cách thân thương và đáng yêu. Tôi nghĩ rằng nếu chẳng bao giờ còn được gặp Mino nữa thì cuộc sống sẽ giống như căn phòng này, nếu nhìn lại cuộc đời tôi một cách khách quan, không ảo tưởng thì từ nay nó chẳng còn gì là tốt đẹp và thầm kín nữa, nó như căn phòng của Gielinda, chất đầy những đồ vật sứt mẻ, xấu xí và lạnh lẽo. Tôi rùng mình và bắt đầu cởi áo xống.

Vải trải giường lạnh như băng thấm ẩm gây cho tôi cảm giác như mình đang nằm trong đất sét ướt để lấy khuôn. Trong khi vải trải giường từ từ nóng ấm tôi nằm đắm mình trong suy nghĩ. Tôi nghĩ về trường hợp xảy ra đối với Sonzogno và bắt đầu phân tích nguyên nhân, hậu quả của cái vụ ảm đạm này. Bây giờ thì tất nhiên Sonzogno cho rằng tôi đã tố cáo gã, mọi tình tiết đã tiến triển rất nguy hại cho tôi. Nhưng liệu chỉ có những tình tiết ấy thôi ư? Tôi chợt nhớ lại câu nói của gã: "Anh có cảm giác đang bị theo dõi", và tôi tự hỏi liệu cha cố đã nói lộ ra chưa. Chắc ông ta chưa nói lộ ra đâu, nhưng dẫu sao vẫn cần phải xác minh xem.

Nghĩ tới Sonzogno, tôi hình dung mọi diễn biến xảy ra ở nhà tôi sau khi tôi bỏ trốn: chờ hoài phát chán, Sonzogno liền mặc quần áo, thì liền ngay lúc đó hai người cảnh sát ập tới, gã liền lấy súng lục ra bắn rồi bỏ chạy. Như lần trước, khi nghĩ tới tội ác của Sonzogno, lúc này cảnh tượng đó đã khơi gợi cho tôi một niềm vui sướng mơ hồ và đầy thèm muốn. Đầu óc tôi quẩn quanh với cái cảnh bắn nhau và tôi tỉ mỉ tưởng tượng lại và tận hưởng mọi chi tiết, tất nhiên là trong cuộc đụng độ giữa cảnh sát và Sonzogno thì tôi luôn đứng về phía Sonzogno. Cuối cùng, tôi mệt mỏi và tắt đèn.

Tôi nhận thấy giường tôi kê sát với cánh cửa đã bị khóa dẫn sang phòng bên. Trong bóng tối tôi thấy cánh cửa không khép kín, để lộ một vạt ánh đèn qua kẽ hở giữa hai cánh. Tôi nhỏm dậy, chống khuỷu tay lên gối, thò đầu qua các thanh sắt ở thành giường và ghé mắt nhìn qua khe hở. Tôi làm vậy không chỉ vì do tò mò - chẳng là tôi biết trước những gì sẽ thấy và nghe được bên cánh cửa - mà chủ yếu do sợ phải đối mặt với những suy nghĩ của mình, sợ cô đơn, nên tôi đành phải sử dụng biện pháp đê tiện này để tìm kiếm xã hội con người tại phòng bên. Thoạt đầu tôi trông thấy một chiếc bàn tròn, ánh đèn chùm rọi xuống mặt bàn, nằm trong bóng tối là một chiếc tủ gương. Tuy vậy tôi còn nghe rõ tiếng trò chuyện: những lời thường lệ mà tôi biết rất rõ, những câu hỏi thường lệ về nơi sinh, về tuổi tác, về tên họ. Giọng người phụ nữ bình tĩnh và thận trọng, còn giọng người đàn ông - sốt ruột và xúc động. Họ trò chuyện với nhau ở trong một góc phòng, có lẽ họ đã lên giường nằm. Do đang ở trong tư thế không thuận tiện nên rất mỏi gáy, tôi định thôi không quan sát nữa thì bỗng một phụ nữ mình không mặc áo xống xuất hiện trong tầm mắt tôi và dừng lại bên chiếc gương ở phía mạn bàn nằm trong bóng tối. Cô ta đứng quay lưng về phía tôi, tôi chỉ nhìn thấy từ lưng trở lên. Chắc cô ta còn rất trẻ, mái tóc dày quăn xõa xuống chiếc lưng gầy, xương xẩu, nằm dưới làn da tái nhợt. Cô ta chắc chưa tới hai chục tôi, tôi nghĩ, nhưng đã có con, ngực đã bị chảy xệ. Có lẽ cô ta thuộc loại các cô gái đói khổ, mình không áo bành tô, đẩu trần, ăn mặc nhem nhuốc và rách rưới, chân đi giày có cổ to xù dạo chơi trên các vườn hoa của thành phố chỗ gần ga. Còn khi cô ta cười, tôi nghĩ, chắc trông rõ cả lợi. Tất cả những ý nghĩ này nẩy ra trong đầu tôi một cách vô ý thức, vì khi tôi thấy tấm lưng gầy guộc ấy tôi trấn tĩnh lại, thậm chí tôi còn thấy yêu mến cô gái này và hiểu rõ những tình cảm đang rộn lên trong lòng vào giây phút cô đứng ngắm mình trước gương. Nhưng một giọng đàn ông thô tục dội lên:

- Em đang làm gì ở đấy thế?

Cô gái rời khỏi gương. Tôi thoáng thấy cô ta từ phía bên: vai xuôi và ngực bị chảy xệ đúng như tôi đã nghĩ. Sau đó cô ta mất hút và ánh đèn trong phòng vụt tắt.

Tình cảm xao xuyến thiết tha mà cô gái đã khơi gợi trong tôi cũng vụt tắt và tôi lại có cảm giác cô đơn trong chăn đệm lạnh lẽo giữa cảnh tối tăm và đồ đạc xa lạ cũ kỹ. Tôi nghĩ tới hai người kia ở sau bức tường này: cả hai ngủ thiếp đi, cô gái nằm cạnh bồ của mình, cằm tựa vào vai anh ta , chân quặp chặt chân anh ta, tay ôm ngang lưng anh ta, bàn tay đặt nơi bẹn, còn các ngón tay lần dưới những lớp gần nơi bụng tựa rễ cây bò tìm nhựa sống ở dưới sâu trong đất và bỗng tôi cảm thấy mình là một cái cây bị nhổ bật rễ và bị quăng lên lớp đá phẳng trơn ngoài vỉa hè, cây bị héo khô và chết. Mino không ở bên tôi, khi vươn tay ra, tôi cảm thấy mình đụng vào khoảng không lạnh giá, không sức sống bao quanh tôi, còn chính giữa là bản thân tôi, yếu đuối cô đơn, nằm co quắp. Tôi có ý muốn đau xót và không kìm nén được là nằm bên Mino, nhưng anh đâu có ở cạnh tôi, tôi có cảm giác mình góa bụa, tôi bật khóc và vươn tay ra tựa như đang ôm Mino. Tôi chẳng còn nhớ mình thiếp đi lúc nào nữa.

Giấc ngủ của tôi luôn là một giấc ngủ sâu và khỏe khoắn có thể sánh ngang với cái ăn ngon miệng của một người dễ nuôi và dễ làm đã cái đói. Do đó, sáng hôm sau, vừa tỉnh dậy tôi đã hơi ngạc nhiên là mình đang ở trong phòng của Gielinda và nằm trên giường chan hòa ánh nắng lọt qua khe rèm lung linh trên gối và trên tường. Chưa tỉnh hẳn tôi đã nghe thấy tiếng chuông điện thoại từ hành lang vọng vào. Gielinda trả lời một câu gì đó, tôi có nghe nhắc đến tên mình, sau đó có tiếng gõ cửa. Tôi vùng dậy và tuy mặc độc chiếc áo lót, tôi chạy ra mở cửa.

Ngoài hành lang không có ai cả, ống điện thoại nằm trên chiếc bàn con. Gielinda đã xuống bếp. Tôi cầm ống nghe và giọng mẹ vang lên. Mẹ hỏi:

- Adriana, con đấy à?

- Vâng, con đây.

- Tại sao con lại bỏ đi thế? Có chuyện gì vậy… ít ra con cũng nên báo cho mẹ biết trước chứ… ôi khủng khiếp quá.

- Dạ, con biết rõ mọi chuyện rồi ạ… - Tôi vội đáp - mẹ chẳng cần phải giải thích làm gì.

- Mẹ lo cho con quá chừng - Mẹ bảo - À mà signor Diodatti đang ở nhà ta đấy.

- Signor Diodatti hả mẹ?

- Ừ, anh ấy đến lúc sáng sớm nay… vì muốn gặp con bằng được, anh ấy bảo sẽ đợi con ở đây.

- Mẹ bảo anh ấy rằng con về ngay bây giờ… mẹ bảo con về ngay đấy mẹ nhé.

Treo ống nghe lên, tôi chạy trở lại phòng và mặc vội áo xống. Tôi không thể ngờ rằng Mino lại được thả nhanh như vậy và không hiểu sao, tôi cảm thấy nếu tôi phải chờ đợi vài ngày hay thậm chí suốt một tuần thì sự phóng thích này còn mang đến cho tôi niềm vui trọn vẹn hơn. Do anh được phóng thích nhanh như vậy nên tôi cảm thấy khả nghi thế nào ấy và bất giác thấy lo lo. Mỗi sự đều có ý nghĩa riêng, nhưng ý nghĩa của việc được thả nhanh như vậy còn là mơ hồ. Song tôi cảm thấy an tâm là Astarita chắc đã giữ lời hứa và can thiệp để người ta thả Mino ra. Thế nhưng tôi tha thiết được gặp lại Mino và sự nóng lòng chờ đợi ấy dẫu sao cũng là một niềm hạnh phúc, tuy bị nỗi lo âu gây u buồn.

Mặc áo xống xong, để Gielinda không phật ý, tôi giấu thuốc lá, kẹo caramen và bánh ngọt mà tối qua tôi không hề đụng tới vào túi xách tay, rồi đi qua bếp chào bà chủ nhà.

- Bây giờ thì yên tâm rồi hả? - Bà ta hỏi - Tâm trạng em ra sao?

- Chiều tối qua em bị mệt… thôi chào chị nhé.

- Đi đi, em tưởng chị không nghe rõ câu chuyện qua máy điện thoại của em à?... Signor Diodatti… ở lại với chị một giây phút đã nào… ta uống một tách cà phê.

Bà ta còn nói những gì gì nữa, nhưng tôi đã chạy vụt ra cầu thang.

Tôi ngồi sát ngay bên cửa xe taxi, tay cầm sẵn túi để chực khi xe vừa đỗ là lao ngay ra khỏi xe, tôi sợ phải chạm trán với đám đông đứng bàn tán ngay bên cửa ra vào về mấy phát súng của Sonzogno. Tôi còn tự hỏi xem nói chung, mình có nên về nhà hay không, vì bất cứ lúc nào Sonzogno cũng có thể ập đến đề trừng trị tôi, nhưng tôi đã thầm nhận thấy mình hoàn toàn chẳng sợ gì chuyện đó. Nếu Sonzogno quyết định trả thù thì cứ việc trả thù, tôi không có ý định lẩn tránh con người mà tôi chẳng có lỗi gì với anh ta cả.
Không một bóng người nào lảng vảng gần nhà, cầu thang cũng vậy. Tôi chạy như bay vào phòng may và thấy mẹ đang ngồi đạp máy bên cửa sổ. Mặt trời ùa vào phòng qua lớp kính cáu bẩn, chú mèo ngồi trên bàn say sưa liếm chân. Mẹ liền ngừng may và bảo:

- Cuối cùng thì con đã về… ít ra thì con cũng nên báo trước với mẹ rằng con đi tìm cảnh sát.

- Cảnh sát nào? Mẹ nói gì vậy?

- Mẹ cũng đã nói với con rồi… ở nhà khủng khiếp quá.

- Con đâu có tìm cảnh sát - Tôi tức giận bảo - con bỏ đi, có vậy thôi… cảnh sát truy lung một người khác… đúng, chắc hẳn lương tâm người đó bất chính.

- Thậm chí con chẳng buồn cho mẹ biết thực hư ra sao - Mẹ nói và nhìn tôi vẻ trách móc.

- Vả lại nói gì mới được chứ?

- Mẹ sẽ không đi bép xép đâu… Nhưng mẹ cứ ngỡ con ra ngoài phố… nhưng thực ra, con vừa đi mấy phút thì cảnh sát xuất hiện ngay.

- Nhưng không phải là con…

- Vả lại, con xử sự đúng đấy… để cho loại người như vậy không nhởn nhơ tự do lượn lờ… con có biết một người cảnh sát đã bảo gì không?... Tôi đã thấy hắn ở đâu rồi thì phải.

Tôi nghĩ rằng tôi không thể khuyên can mẹ từ bỏ ý nghĩ cho rằng tôi đã đi tố cáo Sonzogno.

- Thôi được rồi, được rồi - Tôi xẵng giọng cắt ngang - thế còn người bị thương, làm thế nào đưa ra khỏi đây được?

- Người nào bị thương?

- Con nghe nói một cảnh sát bị thương gần chết.

- Con bị lừa rồi… thật ra một cảnh sát bị đạn trầy da tay… tự tay mẹ băng bó cho anh ta… anh ta vẫn đi lại được mà… song mẹ nghe có tiếng súng nổ, bắn nhau ở cầu thang… mẹ nghĩ cái nhà này sẽ nổ bung lên… sau đó người ta vặn vẹo hỏi mẹ, nhưng mẹ chẳng hay biết gì hết.

- Signor Diodatti đâu, mẹ?

- Ở kia kìa, trong phòng con ấy.

Tôi cố tình nán lại trong phòng mẹ chủ yếu là vì chưa muốn gặp Mino vội vì linh cảm có chuyện chẳng lành. Tôi rời khỏi phòng may và đi về phòng mình. Trong phòng tối om, trước khi vặn được núm bật đèn, tôi nghe thấy tiếng Mino bảo:

- Mong em đừng bật điện.

Tôi sửng sốt trước giọng nói kỳ lạ của anh, thật ra mà nói, chẳng có gì là vui cả. Tôi hé mở cửa mò mẫm xuống bên giường và ngồi xuống mép giường. Chắc anh nằm nghiêng, mặt quay về phía tôi.

- Anh bị mệt à? - Tôi hỏi.

- Anh khỏe lắm.

- Có lẽ anh bị mệt đấy.

- Không, không bị mệt đâu.

Tôi chờ đợi một cuộc gặp mặt hoàn toàn khác cơ. Niềm vui không thể tách rời khỏi áng sáng được. Há dễ gì trong cảnh tối tăm này tôi lại có thể vui mừng, ngời sáng, giọng nói tôi lại vui vẻ dội vang, đến tay tôi thậm chí của chẳng thể đụng vào khuôn mặt thân thương.

- Anh định làm gì đấy, anh? Anh muốn ngủ à?

- Không.

- Anh có muốn em đi đi không?

- Không.

- Em ở lại nhé.

- Ừ.

- Anh có muốn em nằm bên anh không?

- Ừ.

- Ta yêu nhau anh nhé.

- Ừ.

Câu trả lời này làm tôi sửng sốt vì, như tôi đã nói, anh không bao giờ có được nhu cầu thực sự trong tình yêu. Tôi lo ngại và âu yếm hỏi:

- Ngủ với em anh có thích không?

- Có.

- Thế bây giờ vẫn thích chứ?

- Vẫn.

- Thế chúng mình sẽ mãi mãi bên nhau chứ anh?

- Ừ.

- Có lẽ để em bật đèn nhé.

- Không.

- Không sao, em cởi áo xống trong tối vậy.

Tôi bắt đầu cởi áo xống, lòng rộn vui trước thắng lợi. Một đêm trong nhà tù, tôi nghĩ, đã làm cho anh nhận ra rằng anh đang yêu và không thể sống không có tôi. Sau này, tôi mới vỡ lẽ là tôi lầm to, tuy tôi đoán ra rằng sự nhượng bộ bất ngờ ấy có liên quan đến việc anh bị bắt, tôi vẫn không hiểu rõ rằng sự thay đổi như vậy trong hành vi của anh hoàn toàn không thể quyến rũ tôi hay thậm chí làm tôi vui mừng. Nhưng vào giây phút đó, tôi khó nhận biết được tất cả những chuyện ấy.

Tôi cởi bỏ áo xống với những động tác mãnh liệt tựa như một con ngựa đứng tù chân cố giằng bỏ dây cương. Tôi khao khát muốn truyền sang cho Mino toàn bộ nỗi niềm say đắm của mình và niềm vui được gặp lại anh mà mấy phút trước đây không thể nào thực hiện được do trong bóng tối và hành vi của tôi đã làm anh chán nản.

Song khi vừa lại gần anh và cúi xuống giường để nằm xuống bên anh, tôi bỗng thấy anh đưa hai bàn tay ôm lấy đầu gối tôi và cắn sườn tôi đến bật máu. Tôi bị nhói đau và đồng thời nhận thấy rằng hành động này bộc lộ một nỗi tuyệt vọng vô hạn tựa hồ hai chúng tôi không phải là tình nhân của nhau mà là hai kẻ phạm tội bị thù ghét, phẫn nộ và tuyệt vọng xô đẩy xuống đáy cảnh địa ngục mới, vì vậy họ túm lấy nhau và dùng răng cắn xé nhau. Tôi thấy anh cắn tôi lâu tưởng chừng như vô tận, cứ như muốn bứt một miếng thịt ra khỏi cơ thể. Tuy tôi thây thinh thích khi anh làm như vậy, nhưng hiểu rõ hành động của anh chẳng hề mang một chút yêu thương nào, cuối cùng tôi không chịu nổi, đẩy anh ra và bảo, giọng khe khẽ đầy tuyệt vọng:

- Bỏ em ra… anh làm gì thế anh? Đau em.

Mọi ảo tưởng về thắng lợi của tôi bị sụp đổ sạch. Sau đó đắm mình trong ái ân, hai chúng tôi không ai nói một lời nào, nhưng dẫu sao tôi đã lờ mờ đoán ra được lý do thực sự trong tâm trạng hờ hững và đắm say mà sau này anh tự giải thích với tôi. Tôi nhận thấy rằng từ trước tới nay anh không hẳn chi khinh bỉ tôi, đúng hơn còn khinh bỉ cả cái phần của chính bản thân mình mà tôi khao khát vuốt ve, còn bây giờ thì ngược lại, vì lý do gì thì chỉ mỗi anh rõ, anh đã hoàn toàn buông thả cái phần nho nhỏ trong bản chất của mình, mà cho tới nay bị anh căm ghét biết bao, chỉ riêng điều này cũng đủ rõ tất cả. Tôi chẳng liên quan gì đến việc ấy, vẫn như trước đây, anh không yêu tôi. Dù tôi có là một con người đổi khác đi nữa, anh đâu có biết, trước đây anh vẫn chỉ coi tôi như một công cụ hoặc để trừng phạt hoặc để thưởng cho bản thân mình. Nằm bên anh trong bóng tối, tôi hiểu rõ ràng điều đó không chỉ qua lý trí mà còn qua cả thể xác, do cảm thấy qua bản năng, hệt như hồi tôi cảm thấy Sonzogno là một kẻ giết người, tuy lúc đó tôi vẫn chưa hề biết gì về tội ác của gã. Nhưng tôi yêu Mino, và tình yêu của tôi mạnh hơn cái ý thức đó.

Dẫu sao tôi cũng thấy sửng sốt trước sự mãnh liệt và sự thèm muốn không thấy đã của anh mà trước đây anh vốn rất dè dặt. Tôi luôn luôn nghĩ rằng anh giữ mình còn vì do anh không được khỏe lắm. Bởi vậy, khi anh lại vuốt ve tôi, tôi không kìm được đã lên tiếng bảo:

- Em thì chuyện này xem chừng chẳng sao đâu… còn anh có lẽ có hại đấy.

Anh mỉm cười, rồi thì thầm bên tai tôi:

- Từ nay trở đi không còn gì làm hại anh được nữa.

Mấy chữ "từ nay trở đi" nghe đến là gở, nên niềm vui của tôi liền vụt tắt, tôi sốt ruột chờ đợi giây phút có thể trò chuyện cùng Mino và biết rõ mọi việc. Sau đó, anh ngủ thiu thiu chứ không hề thiếp giấc. Tôi im lặng chờ đợi một lúc, cuối cùng tự gượng ép mình - tuy tim thót lại vì sợ hãi - khẽ nói:

- Bây giờ anh kể em nghe xem có chuyện gì vậy?

- Chẳng có chuyện gì cả.

- Dù sao thì hẳn cũng có chuyện gì đó xảy ra anh ạ.

Anh im lặng trong giây phút, rồi lên tiếng tựa như nói với chính bản thân anh:

- Xét cho cùng anh thấy chuyện này cũng nên cho em biết thì hơn... chuyện là thế này: kể từ mười một giờ tối qua anh đã là một tên phản bội.

Nghe những lời ấy tôi thấy nổi cả da ốc, thật ra không phải vì chính những lời ấy, mà vì âm hưởng giọng nói của anh. Tôi khe khẽ thì thầm:

- Tên phản bội? Tại sao?

Anh đáp, giọng lạnh lùng buồn bã và đượm chất mỉa mai:

- Signor Mino nổi tiếng trong những người cùng tư tưởng chính trị với mình là kiên quyết về quan điểm và không thỏa hiệp... họ coi signor Mino là lãnh tụ tương lai của mình... còn signor Mino tin chắc rằng mình biết cách tự làm nổi trội trong mọi tình huống và gần như khao khát muốn bị bắt và bị tra tấn... đúng, signor Mino coi việc bắt bớ, tù đày và những nhục hình khác là không thể tránh khỏi được trong cuộc đời của một chính khách, cũng như cuộc đời của một thủy thủ không thể tránh được những cuộc hành trình nguy hiểm, những trận phong ba, những lần đắm tàu... nhưng vừa bị sóng lắc một cái, chàng thủy thủ đã đầu hàng như một mụ đàn bà yếu hèn nhất... signor Mino vừa bị điệu đến một chốn cảnh sát nào đó, chẳng cần phải đợi đến dọa dẫm và tra tấn đã phun ra hết... Tóm lại, signor đã đầu hàng... như vậy, từ chiều tối qua signor Mino đã rời bỏ lĩnh vực một chính khách và bước vào cái gọi là con đường công danh của một tên mật báo.

- Anh đã sợ mà! - Tôi thốt kêu lên.

Anh bình tĩnh đáp:

- Không, có lẽ, anh không sợ... có điều sự việc xảy ra tựa hồ như lần anh định giải thích với em các quan điểm của anh... tự dưng anh thấy hờ hững với mọi chuyện... và anh thậm chí còn cảm thấy cái tên hỏi cung đến là dễ thương... anh ta chỉ cần biết rõ một đôi điều... còn anh lúc đó thấy chẳng cần phải giữ kín làm gì... có vậy, hay nói đúng hơn - Mino suy nghĩ trong giây lát, rồi nói tiếp - không phải như vậy đâu... nếu anh đã nói một cách chân thành, vội vã nhiệt thành... thậm chí lại quá mức làm anh ta phải dừng lại.

Tôi nghĩ tới Astarita, nhưng anh ta không thể là một con người dễ thương với Mino:

- Thế ai đã hỏi cung anh?

- Anh không rõ nữa... một người còn trẻ, mắt đen, mặt vàng bủng, hói trán... ăn mặc rất chững chạc, chắc là một nhân vật quan trọng.

- Anh thấy anh ta dễ thương à? - Tôi không thể không thốt lên một tiếng kêu sửng sốt khi thấy sự mô tả ấy trùng khớp với Astarita.

Anh bật cười ngay bên tai tôi:

- Yên tâm... không phải cá nhân anh ta đâu... mà là hành động của anh ta cơ... khi một con người từ bỏ chính bản thân mình hoặc mất khả năng là người mà đáng nhẽ anh ta phải là như vậy thì kể cũng lạ là chính trong những hoàn cảnh tương tự lại bộc lộ bản chất thực sự của mình... anh chẳng là con nhà giàu đấy ư? Cái con người đó chẳng đứng ra bảo vệ quyền lợi cho anh đấy sao? Thế đấy, anh và anh ta đã hiểu rõ rằng hai người có cùng nguồn gốc xuất thân... gắn bó với nhau bằng cùng những nút thắt... Em nghĩ rằng anh không thích thú với cái bản thân cá nhân anh ta à? Không, không đâu... anh thích thú về những hành vi của anh ta... anh cảm thấy mình đã nuôi dưỡng và trả tiền cho anh ta để làm cái nhiệm vụ bảo vệ ấy, anh là người anh ta bảo vệ, chủ của anh ta, tuy đang đứng trước anh ta với tư cách bị cáo.

Anh cười, hay nói đúng hơn là cười sằng sặc như đang lên cơn ho làm tôi nhức nhối tai. Tôi chỉ biết mỗi một điều: đã xảy ra một chuyện chẳng có cách nào vớt vát được nữa, và cuộc đời tôi trở nên mờ mịt và bất định. Một phút sau anh nói tiếp:

- Có lẽ anh đã vu oan giáng họa cho bản thân... anh đã phản bội chẳng qua vì anh hờ hững... vì anh bỗng thấy mọi chuyện đến là kỳ cục và vô lý, anh chẳng còn hiểu rõ những gì anh phải tin tưởng.

- Chẳng còn hiểu rõ? - Tôi bất giác nhắc lại.

- Đúng... hay nói đúng hơn là anh hiểu, như anh đã luôn luôn từng hiểu, lời nói chứ không phải hành động mà những lời ấy định nói tới... lẽ nào lại đau khổ như vậy vì những lời nói sao? Lời nói chẳng qua chỉ là một sự ghép âm, nếu người ta bỏ tù anh vì tiếng rống của một con lừa hay tiếng cọt kẹt của một bánh xe... thì cũng bất cần, âm thanh của lời nói anh coi chẳng có ý nghĩa gì, đối với anh chúng kỳ cục và vô lý, con người cần lời nói, cần bao nhiêu anh cho tuốt bấy nhiêu.

- Nếu vậy - Tôi vặn lại - Nếu đây chỉ là âm thanh của lời nói... thì tại sao anh phải bồn chồn làm vậy?

- Đúng, nhưng tiếc rằng lời nói vừa rồi nói ra thì chúng chẳng còn là lời nói nữa mà trở thành hành động.

- Tại sao?

- Tại vì anh liền bị giày vò ngay... tại vì vừa nói xong anh liền hối hận... tại vì anh hiểu rõ và cảm thấy rằng nói ra những lời ấy, anh đã có hành vi mà người đời gọi là phản bội.

- Thế tại sao lúc đó anh lại nói ra?

Anh uể oải đáp:

- Tại sao trong khi ngủ con người trò chuyện? Có lẽ anh đã ngủ... còn bây giờ anh đã tỉnh giấc.

Chúng tôi cứ quanh đi quẩn lại về một vấn đề. Tim tôi thắt lại vì đớn đau, còn bản thân tôi, sau khi cố dằn lòng, tôi nói:

- Có lẽ anh nhầm đấy thôi... anh cứ ngỡ mình đã thốt lên những lời có trời mới hiểu nổi, nhưng thực tế anh chẳng nói gì cả.

- Không, anh không nhầm. - Anh cộc lốc đáp.

Im lặng một lát, tôi bèn lên tiếng:

- Này anh, thế còn các bạn anh thì sao?

- Bạn nào cơ?

- Tullio và Tomasso ấy.

- Anh không biết chút gì về họ cả - Anh làm bộ thờ ơ đáp - Họ đã bị bắt rồi.

- Không, họ chưa bị bắt - Tôi kêu lên.

Tôi cho rằng tất nhiên Astarita không lợi dụng giây phút yếu đuối ấy của Mino. Nhưng lúc này, sau khi nghe nói đến việc bắt hai người bạn của anh, tôi mới thực sự hiểu rõ toàn bộ tính chất nghiêm trọng của tình thế.

- Tại sao họ lại không bị bắt nhỉ - Anh hỏi - Anh đã nêu tên họ của họ mà, chắc họ sẽ bị bắt mất.

- Ôi, Mino! - Tôi đau xót kêu lên - Tại sao anh lại làm vậy?

- Anh cũng đang tự hỏi mình đây mà.

- Nhưng nếu họ không bị bắt - Tôi vớ luôn lấy cái hy vọng duy nhất còn lại - thì như vậy vẫn chưa phải là mất tất. Họ không khi nào biết được rằng anh...

Anh ngắt lời tôi:

- Đúng, nhưng anh sẽ biết... anh sẽ mãi mãi biết rõ... sẽ mãi mãi biết rõ rằng anh không còn là một người như trước đây mà là một con người khác, và chính bản thân anh đã sản sinh ra con người đó khi anh đã nói ra, cũng tựa như người mẹ sinh ra đứa con của mình... bây giờ tiếc rằng con người đó không vừa ý anh... tất cả tai họa là ở chỗ đó... thì đã chẳng có những ông chồng giết vợ mình vì không thể chung sống nổi đó sao?... Bây giờ em cứ thử tưởng tượng mà xem, có hai sinh vật sống cùng trên một thân mình mà lại căm ghét không đội trời chung với nhau thì rõ... còn các bạn anh, tất nhiên là họ sẽ bị bắt thôi.

Không kìm được, tôi nói:

- Nếu thậm chí anh không nói gì, đằng nào chúng cũng thả anh... và bè bạn anh chẳng bị nguy cơ nào đe dọa cả.

Tôi vắn tắt kể lại cho anh nghe toàn bộ mối quan hệ của tôi với Astarita, việc tôi có thể giải thoát anh khỏi nhà tù ra sao và lời Astarita đã hứa với tôi. Anh im lặng nghe tôi nói, sau đó anh nói:

- Mỗi lúc một rối rắm thêm... như vậy, anh được thả không chỉ do công lao làm kẻ tố giác mà còn do quan hệ luyến ái của em với cảnh sát.

- Mino, anh không nên nói thế! Anh...

- Tuy vậy - Một phút sau anh lên tiếng nói tiếp - anh mừng là các bạn anh may mắn đã thoát được... ít ra lương tâm anh không bị cắn rứt về chuyện đó.

- Anh thấy đấy - Tôi sốt sắng nói - bây giờ, về thực chất không có sự khác biệt nào giữa anh và các bạn anh nữa nhé. Họ cũng nhờ em và nhờ có sự việc là Astarita yêu em say đắm nên đã không bị bắt.

- Xin lỗi đi... có sự khác biệt đấy em ạ... họ đã không phản bội một ai.

- Làm sao anh biết được?

- Anh tin họ, song trong những trường hợp như thế này, mất liên lạc quả là một điều chẳng lấy gì làm thú vị cả.

- Thì anh cứ làm như chẳng có chuyện gì xảy ra cả - Tôi lại thuyết phục anh - anh đến với họ như không xảy ra chuyện gì hết... biết làm sao được? Ai cũng có giây phút yếu đuối.

- Đúng, nhưng không phải ai cũng gặp dịp chết mà cứ sống sờ sờ ra đấy - Anh đáp - em có biết chuyện gì xảy ra vào lúc anh khai không? Anh đã chết... đã chết... chết hẳn rồi.

Một nỗi buồn làm tim tôi thắt lại, nước mắt tôi lại tuôn trào.

- Sao em khóc? - Anh hỏi.

- Vì anh nói những chuyện khủng khiếp - Tôi đáp và lại càng bật khóc to hơn - cứ như anh đã chết thật rồi ấy... em sợ quá.

- Em không thích nằm với người đã quá cố à?- Anh giễu cợt hỏi - Song điều đó không đến nỗi đáng sợ như em nghĩ đâu... thậm chí chẳng có gì đáng sợ cả... anh không chết theo đúng nghĩa của từ này... về thể xác, nó vẫn sống, vẫn sống... Em cứ thử sờ xem, anh vẫn sống, còn với em, em tin rằng anh chưa bao giờ sống như lúc này... đừng sợ, khi anh sống chúng mình ít làm tình với nhau, lúc này khi anh đã chết chúng mình sẽ bù lại mà.

Anh khinh bỉ đến phẫn nộ hất bàn tay ngoan ngoãn của tôi khỏi người anh. Tôi gục đầu vào lòng bàn tay và nức nở, đau xót thổn thức khóc, dồn nén bao nỗi tuyệt vọng của mình trong tiếng khóc này. Tôi những muốn khóc mãi khóc hoài, vì sợ rằng có giây phút nước mắt khô cạn, còn tôi, trong lòng trống trải và ngây độn, lại phải đối mặt với những vấn đề nan giải như thế này - những vấn đề đã gợi nên bao nỗi thất vọng như vậy. Dù muốn hay không cái giây phút ấy đã đến, tôi lấy mép khăn trải giường lau gương mặt ướt đẫm nước mắt, rồi nằm im không động đậy, mắt mở trừng trừng nhìn vào bóng tối. Bỗng anh hỏi giọng âu yếm và tha thiết:

- Ta thử xem bây giờ anh nên làm gì?

Tôi vội quay người kề chặt anh rồi nói, môi gần kề môi anh:

- Thôi đừng nghĩ tới chuyện đó nữa... đừng tham gia công việc đó nữa... chuyện gì đã qua cho qua luôn... đấy, anh nên làm vậy.

- Sau đó?

- Sau đó anh cố học đi, lấy bằng, rồi quay về thành phố nơi anh ở... em biết rằng sẽ không được gặp anh nữa, nhưng biết anh hạnh phúc... anh làm việc và rồi sẽ lấy một cô gái địa phương xứng đáng với anh và thực sự yêu anh... Anh cần gì đến chính trị? Anh đâu sinh ra để làm chính trị, anh đã hành động không đúng khi tham gia cái công việc ấy... đấy là một sai lầm, nhưng bất kỳ ai mà chẳng có khi sai... một ngày nào đó chắc chính bản thân anh cũng thấy ngạc nhiên là mình đã hoạt động chính trị... còn em, anh Mino ạ, em rất, rất yêu anh, bất kỳ một người đàn bà nào ở cương vị em đều chẳng muốn chia tay với anh... nhưng nếu cần, anh cứ việc đi đi, dù ngày mai cũng được... nếu cần, em sẵn lòng không bao giờ gặp lại anh nữa... mong sao anh hạnh phúc.

- Nhưng anh - Anh nói giọng trầm và buồn bã - anh không bao giờ hạnh phúc nữa... anh là một kẻ tố giác.

- Không đúng - Tôi nói - anh đâu phải là một kẻ tố giác... dù nếu vậy thì dẫu sao anh sẽ hạnh phúc... có những kẻ thực sự phạm trọng tội, thế mà họ vẫn hạnh phúc đấy... mặt khác, ví dụ như em đây này... khi người ta bảo: cô gái đứng đường, có trời mới biết được người ta còn nghĩ gì nữa... em cũng như mọi người phụ nữ khác... thậm chí còn thường thấy hạnh phúc... chẳng hạn như thời gian gần đây - Tôi đau khổ nói tiếp - em hạnh phúc biết bao.

- Em đã hạnh phúc à?

- Vâng, rất hạnh phúc, nhưng em không thể nào kéo dài mãi được, và thật thế... - Tôi lại muốn òa khóc, nhưng kìm nén được, rồi nói thêm: - Anh cứ tưởng mình là một con người khác, không giống với bản thân trong thực tế... chính vì thế mới xảy ra như vậy... Bây giờ anh hãy là mình đi... và anh sẽ thấy mọi chuyện đâu vào đấy... xét cho cùng, anh đau khổ về chuyện đã xảy ra vì anh thấy ngượng và lo sợ dư luận của những người khác, dư luận của bạn bè mình... anh không gặp họ nữa, làm quen với những người khác, thế gian này rộng biết bao... nếu họ không yêu mến anh tới mức hiểu rõ hành vi của anh trong cái giây phút yếu đuối ấy, thì anh ở lại với em, hiểu rõ anh và sẽ không lên án anh... Thật ra mà nói - Tôi thốt lên một cách tin tưởng - nếu anh có hành động xấu xa gấp ngàn lần đi nữa, thì đối với em anh vẫn là Mino của em! Anh im lặng, tôi nói tiếp: - Em nghèo khổ, vô học, đúng như vậy, nhưng về một số vấn đề em còn hiểu rõ hơn cả bạn bè anh, thậm chí hơn cả anh... em cũng đã từng trải qua những giây phút như anh phải trải qua lúc này... sau lần gặp nhau đầu tiên khi anh không muốn đụng tới em, em tâm niệm rằng anh khinh bỉ em... và em bỗng chẳng thiết sống nữa... em thấy mình bất hạnh làm sao... em muốn mình trở thành một con người khác, nhưng đồng thời hiểu rõ là không thể được mà mình là sao thì mãi mãi như vậy... vết ô nhục đã đốt cháy em, em thấy nhục nhã và hoàn toàn tuyệt vọng... em tê dại và đờ người ra như bị cột trói... đôi lúc em nghĩ chết quách đi cho rảnh... sau đó, một hôm em đã cùng mẹ đi dạo và tình cờ rẽ vào nhà thờ, em cầu nguyện và nhận thấy rằng xét cho cùng, em chẳng có gì phải ngượng cả nếu em vẫn là vậy vì đó cũng là do tại ý Trời, em không nên nguyền rủa số phận mình, ngược lại phải ngoan ngoãn và hy vọng, chấp nhận nó, nếu anh khinh rẻ em thì anh có lỗi chứ đâu phải em... tóm lại, em đã suy đi tính lại khá kỹ, cuối cùng khi nỗi tuyệt vọng của em tiêu tan, em vui vẻ và thanh thản.

Anh thốt lên tiếng cười lạnh như băng giá:

- Thật ra, anh không phải cam chịu với điều mình đã làm, và không bao giờ quay trở lại đề tài này nữa... mình có sao đành cam chịu vậy chứ đừng nổi loạn... đúng, có thể những điều tương tự đã diễn ra trong nhà thờ... nhưng ngoài nhà thờ...

- Thì anh đi nhà thờ đi - Tôi đề nghị và cố bấu vào niềm hy vọng mới này.

- Không, anh không tới đó đâu... anh không tin vào Chúa, mới lại nhà thờ buồn chết đi được... thế nhưng chuyện trò quỷ quái gì thế này?

Anh lại cười, rồi bỗng ngừng bặt và vừa túm lấy vai tôi vừa gào thét:

- Với lại em có hiểu anh đã làm gì không? Em hiểu rõ không? Em hiểu rõ chứ?

Anh lắc tôi mạnh làm tôi nghẹt thở, và xô tôi ra, bật dậy khỏi giường rồi mặc quần áo trong bóng tối.

- Đừng bật đèn - Anh bảo, giọng dọa nạt - cần phải có thời gian để anh lại có thể nhìn thẳng vào mắt mọi người... bây giờ còn quá sớm đấy... bật đèn thì liệu hồn.

Tôi sợ đến mức không dám thở mạnh nữa, mãi sau mới dám cất tiếng hỏi:

- Anh đi đấy à?

- Ừ... nhưng anh sẽ quay lại - Anh bảo và lại bật cười - đừng sợ, anh sẽ quay lại... anh thậm chí thấy vui ở bên em... anh sẽ chuyển tới ở với em.

- Tới đây, đến chỗ em ấy à?

- Ừ, nhưng anh không có ý định gây trở ngại cho em... em cứ sống như trước đây... tuy vậy - Anh nói thêm - hai ta có thể sống bằng tiền nhà cho anh... chẳng là anh phải trả tiền phòng... nhưng sống ở nhà mình thì số tiền nhà gửi rất đủ cho hai ta.

Ý định của anh dọn đến ở chỗ hai mẹ con tôi làm tôi thấy sửng sốt hơn là vui mừng. Song tôi không dám hé răng nói gì cả. Anh lẳng lặng mặc áo quần trong bóng tối như bưng.

- Đêm nay anh sẽ quay lại - Mãi sau anh mới lên tiếng bảo vậy.

Tôi nghe rõ tiếng anh mở cửa, bước ra ngoài rồi đóng sập cửa lại. Còn lại một mình, tôi mở trừng mắt nhìn vào bóng tối.

[ngudoc]

Chương mười

Ngay hôm ấy, nghe theo lời khuyên của Astarita, tôi đến đồn cảnh sát khu tôi để cung cấp lời khai của người làm chứng về vụ Sonzogno. Tôi miễn cưỡng tới đó, vì sau sự việc xảy ra đối với Mino, tôi hết sức ghê tởm mọi vấn đề có liên quan tới sở cảnh sát và cảnh sát. Nhưng tôi đành phải yên phận mình: tôi nhận thấy rõ ràng rằng cuộc đời tôi đã bị hư hỏng, và bị hư hỏng trong một thời gian dài.

- Chúng tôi đã đợi cô suốt từ sáng - Trưởng đồn cảnh sát bảo khi nghe tôi giải thích lý do tới đồn.

Trưởng đồn là một người khá lực lưỡng, tôi biết ông ta từ lâu, và tuy là một người cha trong gia đình và đã quá ngũ tuần nhưng tôi đã nhận thấy là trong thời gian gần đây ông ta có cảm tình đặc biệt với tôi. Tôi đặc biết nhớ chiếc mũi to tướng lỗ chỗ như bọt biển của ông ta, làm cho khuôn mặt có dáng vẻ buồn buồn. Tóc ông ta lúc nào cũng rối bù, con mắt lim dim cứ như ông ta mới ở trên giường bước xuống. Cặp mắt xanh lơ ấy nhìn tựa như qua những kẽ hở trên chiếc mặt nạ, vì khuôn mặt đầy đặn hồng hào, nhăn nheo của ông ta chẳng khác gì một chiếc mặt nạ, còn da cứ như lớp vỏ của một loại cam cuối mùa là thứ cam to đấy nhưng múi lại nhão nhoét.

Tôi đáp là không thể tới sớm hơn được, ông ta đưa cặp mắt xanh lơ nổi rõ trên khuôn mặt như trái cam của mình, im lặng nhìn tôi trong giây phút, rồi hỏi với vẻ mặt của một kẻ mưu phản:

- Bây giờ cô cho biết tên hắn.

- Làm sao tôi biết được.

- Thôi đi, đừng làm bộ không biết gì nữa đi.

- Thề là tôi không biết thật mà - Tôi ép tay lên ngực và bảo - hắn chặn tôi lại ở Corso... thật ra... hắn có thái độ kỳ quặc thế nào ấy, nhưng tôi không để ý.

- Làm sao hắn lại có mối mình trong nhà cô, khi cô đi vắng?

- Tôi có hẹn gấp nên phải bỏ đi.

- Hắn nghĩ rằng cô đi báo cảnh sát, cô có biết chuyện đó không?... Và hắn hét toáng lên là cô đã đi tố giác.

- Có, tôi biết ạ.

- Thế như vậy thì cô sẽ còn phải trả giá cho chuyện đó đấy.

- Rồi để xem.

- Thế cô không biết là - Ông ta đưa mắt tò mò nhìn tôi và hỏi - con người đó rất nguy hiểm và có thể ngày mai, để trả thù cô và trả thù cho việc - như hắn nghĩ - cô tố giác, hắn sẽ bắn cô như bắn các nhân viên cảnh sát, ư?

- Biết chứ ạ.

- Nếu vậy sao cô không muốn nêu tên hắn ra?... Chúng tôi sẽ bắt hắn và cô sẽ được sống yên ổn.

- Thì tôi đã bảo với ông là tôi không biết hắn mà... hay hớm gì đâu... lẽ nào tôi lại có thể biết tên tất cả những người đàn ông tôi dẫn về nhà?

- Thế mà chúng tôi - Ông ta lớn tiếng nói, rồi cúi xuống vẻ rất kịch - chúng tôi biết tên hắn đấy.

Tôi biết rằng ông ta nói dối, nên bình tĩnh đáp:

- Nếu các ông đã biết tên hắn thì cần gì phải quấy rầy tôi? Cứ việc bắt hắn và thế là hết chuyện.

Ông ta lẳng lặng nhìn tôi trong giây phút, nhận thấy cặp mắt do dự và băn khoăn của ông ta cứ thường dừng lại nơi thân hình tôi, tôi hiểu rõ rằng sự nhiệt thành trong công việc đã nhường chỗ - ngoài ý muốn của ông - cho lòng dục vọng đã có từ lâu.

- Và chúng tôi còn biết rõ một điều nữa - Ông ta nói tiếp - một khi hắn bắn và tẩu thoát mất chắc chắn phải có lý do...

- Tôi cũng tin như vậy.

- Thế cô có biết lý do đó không?

- Tôi không hề hay biết gì hết... một khi đến tên còn chẳng biết nữa thì làm sao biết được những chuyện khác cơ chứ?

- Chúng tôi biết rất rõ cả những chuyện khác nữa cơ đấy - Ông ta bảo. Ông ta nói tất cả những điều đó như một cái máy, chắc ông ta mãi nghĩ tới chuyện khác, tôi tin chắc rằng ông ta sắp đứng dậy và tiến đến bên tôi.

- Chúng tôi biết rất rõ hắn và sắp tóm cổ được hắn... chỉ trong vài ngày nữa... có lẽ chỉ vài giờ nữa thôi.

- Càng tốt cho các ông.

Ông ta đứng dậy như tôi đã nghĩ, đi vòng quanh bàn tiến lại gần tôi, rồi cầm lấy cằm tôi và bảo:

- Nào, nào, cô biết rõ tuốt, thế tại sao không muốn nói... cô sợ gì?

- Tôi chẳng sợ gì cả - Tôi nói - Tôi không biết gì hết...ông bỏ tay ra.

- Nào nào - Ông ta nhắc lại, nhưng vẫn phải quay về chỗ bàn và nói tiếp: - May cho cô là tôi thấy thích cô... tôi biết cô là một cô gái tốt... cô có biết muốn buộc cô khai, một kẻ ở cương vị tôi sẽ xử sự như thế nào không? Sẽ tống cô vào một chốn lạnh lẽo trong một thời gian... hoặc ra lệnh đưa cô vào nhà giam San Galino.

Tôi đứng dậy và bảo:

- Tôi không có thời gian... nếu ông không còn gì hỏi tôi nữa...

- Thôi được rồi, cô về đi... nhớ phải lựa khách cho cẩn thận đấy... những chính khách và những người khác.

Tôi làm ra vẻ không nghe thấy những lời cuối nói ra với giọng đầy bóng gió và vội vã rời khỏi tòa nhà đáng ghét này.

Ra tới phố, tôi lại suy nghĩ đến Sonzogno. Viên cảnh sát khẳng định điều tôi đã dự đoán: Sonzogno tin chắc rằng tôi đã tố giác gã, do đó chắc chắn gã sẽ trả thù tôi. Tôi hoảng sợ, không phải sợ cho bản thân mà cho Mino. Sonzogno tàn nhẫn khi bắt gặp Mino bên tôi. Tôi sôi nổi tưởng tượng ra cái cảnh Sonzogno rút súng lục ra bắn, tôi lao tới giữa gã và Mino để bảo vệ Mino, tôi chứ không phải anh trúng đạn. Nhưng tôi thấy thú vị khi nghĩ rằng cả Mino cũng bị thương, chúng tôi hấp hối bên nhau, máu chúng tôi hòa trộn vào nhau. Song tôi nghĩ rằng nếu hai chúng tôi cùng bị giết một lúc thì không gây xúc động bằng nếu hai chúng tôi cùng tự vẫn.

Tôi bước về nhà, đầu óc mê mải với những suy nghĩ ấy. Bỗng tôi thấy hoa mắt, buồn nôn, toàn thân mệt mỏi vô cùng. Tôi lê bước bước vào tiệm sữa. Từ đây về tới nhà còn dăm bước nữa song tôi không đủ sức vượt qua được thậm chí cái đoạn đường ngắn ngủi làm vậy, tôi sợ bị ngã.

Tôi ngồi bên chiếc bàn kê cạnh cửa ra vào bằng kính và do khó ở tôi nhắm mắt lại. Tôi vẫn thấy buồn nôn và choáng váng, tình trạng này còn trầm trọng hơn do cứ phải nghe tiếng chiếc ấm cà phê xì hơi tưởng như từ nơi xa xôi dội lại làm tim nhói đau. Tôi cảm thấy qua mặt và hơi thở ấm áp của làn không khí ngột ngạt và bị đốt nóng, thế nhưng tôi vẫn bị lạnh. Chủ tiệm sữa biết tôi, ông ta không rời khỏi quầy hàng hỏi to:

- Một tách cà phê, signorina Adriana nhé?

Tôi mở mắt, gật đầu vẻ đồng ý.

Cuối cùng, tôi hồi tỉnh và uống cốc cà phê của chủ tiệm bưng ra đặt trên chiếc bàn con trước mặt tôi. Thật ra, thời gian gần đây tôi vẫn cảm thấy khó ở trong người như vậy, nhưng không đến nỗi rõ rệt như lần này. Tôi không để ý tới sự thay đổi đó còn là vì đầu óc lúc nào cũng quẩn quanh nghĩ tới những sự việc đặc biệt và buồn phiền. Song lúc này, suy nghĩ kỹ và so sánh sự khó ở đó với tình trạng sức khỏe sa sút trông thấy của tôi xảy ra chính trong tháng này, tôi nhận thấy nỗi nghi hoặc mà tôi vẫn cố xua đuổi nhưng vẫn tồn tại ở một nơi sâu kín trong nhận thức của tôi, là có thực.

"Không còn nghi ngờ gì nữa - Tôi chợt nghĩ - mình sẽ có con".

Tôi trả tiền cà phê, rồi bước ra khỏi tiệm sữa. Tình cảm tôi lúc này thật phức tạp, dù thời gian trôi qua đã lâu rồi nhưng tôi khó lòng giải thích nổi nó. Tôi đã có lần bảo họa vô đơn chí, cái tin này - vào lúc khác và trong những hoàn cảnh khác - chắc chắn tôi sẽ vui mừng đón nhận nó, còn bây giờ, trong hoàn cảnh hiện nay, tôi thấy nó là một nỗi bất hạnh lớn. Nhưng phải thú nhận rằng do tuân theo một sự vận động không kìm nén được và bí ẩn của tâm hồn, tôi biết cách tìm ra được điều thú vị ngay cả trong những trường hợp khó chịu nhất. Lần này chuyện đó không khó khăn lắm, lòng tôi tràn đầy hy vọng và vui mừng mà bất kỳ người phụ nữ nào cũng có thể thấy tim mình rộn lên khi biết mình sắp có con. Thật ra đứa con tôi ra đời trong điều kiện không như ý muốn của tôi, nhưng dẫu sao đây cũng là con tôi, tôi sinh ra nó, tôi sẽ dạy dỗ nó và sẽ tự hào về nó. "Con cái là con cái - Tôi nghĩ - không nỗi nghèo khó nào, không khó khăn nào, không một tương lai mờ mịt nào có thể ngăn cản được niềm vui của người đàn bà - thậm chí nghèo khổ và cô đơn nhất - khi biết rằng mình sẽ cho ra đời một đứa con".

Ý nghĩ ấy an ủi tôi rất nhiều, nên sau giây phút lo âu và chán nản đớn hèn, tôi lại cảm thấy bình tĩnh và vững dạ như mọi khi. Ông bác sĩ trong cửa hàng thuốc thường trực mà hồi lâu mẹ lôi tôi tới để xác minh xem tôi có ngủ với Gino không hiện nhận khám cho bệnh nhân gần tiệm sữa. Tôi quyết định tới chỗ ông ta. Chưa đến giờ khám nên không thấy một bệnh nhân nào ở phòng ngoài cả, ông bác sĩ biết rõ tôi và cởi mở đón tiếp tôi, tôi tuyên bố, giọng kiên quyết:

- Thưa bác sĩ, tôi gần như tin chắc rằng mình đã có mang.

Ông ta phì cười vì biết rõ công việc của tôi, ông ta hỏi:

- Cô buồn à?

- Không buồn chút nào, ngược lại vui là đằng khác chứ ạ.

- Để xem.

Ông ta hỏi dăm ba câu về tình trạng khó ở của tôi, rồi bảo tôi nằm xuống chiếc đi-văng trải vải dầu, khám cho tôi xong, sau đó vui vẻ bảo:

- Lần này thì đích thị rồi.

Tôi vui tới mức nghe những lời khẳng định nỗi ngờ vực của tôi, lòng thấy thanh thản chứ không hề buồn phiền và nói:

- Tôi cũng biết vậy... song đến để được khẳng định thêm.

Ông ta vui vẻ xoa tay tựa như mình là bố đứa trẻ không bằng và đứng chân nọ đổi chân kia, vui vẻ và thông cảm đưa mắt nhìn tôi. Tôi còn bị một nỗi nghi ngờ nữa dằn vặt, tôi muốn giải quyết nó.

- Có từ bao giờ ạ?

- Khoảng hai tháng, trên dưới một chút... cô hỏi làm gì? Muốn biết bố nó là ai à?

- Tôi biết rồi - Tôi đáp và tiến về phía cửa ra vào.

- Nếu cô cần gì cứ việc đến đây nhé - Ông ta mở cửa và bảo - khi nào ở cữ... tôi cam đoan rằng cô sẽ sinh ra một thằng cu tuyệt vời.

Như viên cảnh sát trưởng, ông ta có cảm tình với tôi. Nhưng khác với viên cảnh sát, tôi cảm thấy thích ông ta. Như tôi đã nói trước đây, ông ta còn trẻ và đẹp trai, có nước da ngăm ngăm, khỏe mạnh và lực lưỡng, ria đen, mắt ngời sáng, răng trắng, hoạt bát và vui vẻ tựa như một chú chó săn. Tôi thường đến để ông ta khám bệnh cho, ít nhất nửa tháng một lần, và để tạ ơn ông ta vì không lấy tiền của tôi, tôi đã hai hoặc ba lần hiến thân cho ông ta ngay trên chiếc đi-văng trải vải dầu này mà ông ta vừa khám bệnh cho tôi. Ông ta là người tế nhị, và đôi lúc, dưới hình thức vui đùa và thân ái đã không nài ép chuyện đó. Ông ta khuyên tôi đủ điều, tôi nghĩ rằng ông ta phần nào yêu tôi.

Tôi đã bảo với ông bác sĩ là biết rõ bố của đứa trẻ. Thực ra lúc đó tôi cảm thấy điều đó hơn là biết rõ. Nhưng khi đi ngoài phố, điểm lại trí nhớ và tính lại ngày tháng, linh cảm của tôi biến thành niềm tin. Tôi chợt nhớ rằng cách đây khoảng hai tháng, tôi vừa thấy sợ vừa có cảm giác khoái cảm, điều đó đã làm buột ra khỏi lồng ngực tôi một tiếng kêu dài ai oán, tiếng kêu đầy hấp hối và khoái cảm tột độ dội lên trong căn phòng ngủ tối om và tôi đi đến kết luận là bố đứa trẻ chỉ có thể là Sonzogno. Tất nhiên là tôi có mang với Sonzogno - một tên giết người tàn bạo và táng tận lương tâm - thì thật là khủng khiếp và càng đặc biệt khùng khiếp hơn khi nghĩ rằng đứa bé có thể giống bố và thừa hưởng bản tính của bố nó. Mặt khác tôi buộc phải thú nhận rằng Sonzogno có quyền được hưởng quyền làm cha. Sonzogno là người duy nhất trong tất cả những người gần gũi với tôi thực sự chiếm đoạt được tôi, đã lợi dụng mặt thầm kín và tối om của thể xác tôi, mà không hề gây nên một lời phản kháng nào trong trái tim tôi. Và sự việc tôi hãi hùng và khiếp đảm trao thân cho gã ngoài ý muốn của bản thân tôi mà không bác bỏ mà ngược lại, khẳng định toàn bộ sức mạnh và sự phức tạp trong quyền lực của gã đối với tôi. Cả Gino, Astarita cũng không làm thức tỉnh trong tôi cái cảm giác về quyền lực tự nhiên là vậy, tuy tôi căm thù nó. Tất cả những điều đó làm tôi thấy kỳ lạ và đồng thời gớm khiếp, nhưng cuộc sống là như vậy: tình cảm là điều duy nhất không thể phủ nhận, không thể cự tuyệt và không thể phân tích tới cùng được. Cuối cùng tôi kết luận là yêu một người, có con với một người, và nói theo một cách khác chính xác hơn, bố của đứa con tôi là Sonzogno, còn ít chính xác hơn thì tôi căm ghét, lẩn tránh gã và chỉ yêu mỗi mình Mino.

Tôi chậm rãi bước lên cầu thang và nghĩ tới một cuộc sống mà từ nay tôi mang trong bụng mình. Vào tới phòng ngoài, tôi nghe thấy tiếng nói chuyện từ phòng may vọng ra. Tôi ngó về hướng đó và ngạc nhiên khi thấy Mino ngồi bên bàn bình tĩnh trò chuyện với mẹ đang chuẩn bị khâu may. Đèn đang cháy giữa phòng, nhờ có vật đối trọng nên có thể thay đổi vị trí của đèn, còn phần lớn căn phòng may chìm trong bóng tối.

- Chào anh - Tôi từ từ bước vào phòng và bảo.

- Chào em, chào em - Mino đáp, giọng khàn khàn và do dự. Ngó nhìn anh, tôi thấy mắt anh long lanh nên suy nghĩ rằng anh đang say. Ở một đầu bàn thấy có trải khăn, trên bày hai bộ đồ ăn, do mẹ thường ăn ở bếp nên tôi cho rằng bộ đồ ăn thứ hai dành cho Mino.

- Chào em - Anh nhắc lại - Anh đã mang đồ đạc của anh tới rồi đó... ở đằng kia kìa... anh đã làm quen được với mẹ em rồi đấy... thưa signora, chúng ta đặc biệt hiểu lẫn nhau, có phải thế không ạ?

Tim tôi thắt lại khi nghe cái giọng mỉa mai và suồng sã ấy. Tôi mệt lử buông mình xuống ghế và nhắm mắt lại trong giây phút.Tôi nghe tiếng mẹ đáp:

- Ấy là anh nói chúng ta hiểu nhau... nhưng nếu anh có nhận xét xấu về Adriana... thì chúng ta sẽ không bao giờ thỏa thuận được với nhau đâu.

- Về điểm đó thì cháu đã nói gì nhỉ? - Mino làm bộ ngạc nhiên thốt lên - Đã nói là Adriana rất hợp với cuộc sống hiện nay của cô ấy... là thích hợp một cách tuyệt vời với cuộc sống ấy... như vậy thì có gì là xấu ạ?

- Không đúng thế đâu - Tôi nghe tiếng mẹ phản đối - Adriana không hợp với cuộc sống ấy... người đẹp như nó thì phải xứng đáng với một cuộc sống tốt đẹp hơn cơ, tốt đẹp hơn nhiều... anh không nhận thấy rằng Adriana là một trong những cô gái xinh đẹp nhất khu tôi, có lẽ, toàn thành Rome nữa ấy chứ?... Nhiều cô xấu thua kém trăm lần, thế mà lại sống sung sướng hơn... còn Adriana xinh đẹp như nàng tiên lại chẳng có gì cả... tôi biết tại sao rồi.

- Tại sao ạ?

- Tại vì em nó quá tốt bụng... thế đấy... tại vì em nó xinh đẹp và tốt bụng... nếu em nó xinh đẹp và độc ác thì mọi chuyện đã khác rồi.

- Thôi đủ rồi, đủ rồi - Tôi bảo, do chán ngấy cuộc tranh cãi này và đặc biệt chán ngấy cái giọng của Mino rõ ràng cố tình chế giễu mẹ - con đói rồi, bữa tối xong chưa hả mẹ?

- Xong rồi, mẹ dọn ngay ra đây.

Mẹ đặt chỗ đang khâu dở trên bàn và vội vã bước ra khỏi phòng. Tôi đứng dậy và đi theo mẹ xuống bếp.

- Chúng ta mở nhà trọ à? - Mẹ làu bàu khi thấy tôi lại gần - Xuất hiện ở đây cứ như ông chủ ấy... đưa vali vào phòng con... đưa tiền cho mẹ chi tiêu.

- Sao, mẹ không hài lòng à?

- Mẹ thấy như trước hóa hay.

- Thôi được rồi, mẹ coi như chúng con là vợ chồng chưa cưới của nhau... mới lại tạm trong vài ngày, anh ấy có ăn đời ở kiếp đâu.

Cứ như thế tôi tuôn ra một thôi một hồi và để động viên mẹ, tôi ôm hôn mẹ rồi quay về phòng mình.

Tôi nhớ mãi bữa ăn tối đầu tiên của Mino ăn ở nhà tôi tối ấy. Anh nói đùa suốt, song vẫn không quên ăn và ăn rất ngon miệng. Nhưng những lời nói đùa của anh tôi thấy lạnh hơn băng tuyết và đắng hơn ngải cứu. Rõ ràng anh mải suy nghĩ một điều, nó thấm vào não, cuốn quanh người tựa một cây gai leo, những lời bỡn cợt chỉ khơi lại vết thương và càng làm nó loét sâu hơn, mỗi lời khơi lại một cơn đau điếng người. Anh nghĩ tới những gì đã tiết lộ với Astarita: thật ra, tôi chưa bao giờ thấy một người ân hận về hành vi của mình. Ngay từ lúc nhỏ các cha cố đã nhồi nhét cho tôi rằng ăn năn hối hận sẽ được xóa tội, nhưng trái hẳn lại, Mino xem ra cứ bị giày vò mãi trong nỗi ăn năn, không lúc nào dứt và nó cứ đè nặng trĩu khôn nguôi trong người anh. Tôi nhận thấy anh khổ sở vô cùng và bản thân tôi, cũng đau khổ chẳng kém gì và thậm chí còn hơn vì không đủ khả năng xua tan hoặc làm giảm bớt nỗi đau ấy.

Chúng tôi im lặng ăn món thứ nhất. Sau đó bưng các món ra, mẹ đứng bên bàn và nói về giá cả của thịt thì Mino ngẩng đầu lên và bảo:

- Đừng lo signora ạ... từ nay cháu sẽ lo chuyện đó, ngày một ngày hai cháu sẽ được nhận vào làm ở một chỗ khá tươm.

Lời anh nói gây hy vọng cho tôi. Mẹ hỏi:

- Một chỗ nào vậy?

- Ở bên cảnh sát - Mino lấy giọng nghiêm trang đáp - một người bạn của Adriana... signor Astarita thu xếp cho cháu đấy... - Tôi buông dao và nĩa xuống rồi chăm chú nhìn anh. Anh vẫn nói tiếp: - Họ thấy cháu có đầy đủ mọi phẩm chất để làm việc ở sở cảnh sát.

- Có lẽ đúng vậy đấy - Mẹ nói - song tôi không tài nào yêu thích nổi mấy ông cảnh sát... con trai chị thợ giặt dưới nhà cũng là nhân viên cảnh sát đấy... anh có biết các chàng trai làm việc tại kho ximăng gần đây tuyên bố gì với anh ta không? "Bây giờ cậu tránh xa bọn này ra, bọn này chẳng muốn quen biết cậu nữa đâu...". Sau nữa, bên cảnh sát lương ít lắm.

Mẹ bĩu môi khinh bỉ, rồi bưng đĩa của anh đi thay vào đó là một đĩa thịt.

- Nhưng vấn đề không phải là công việc ấy - Mino phản đối và lấy một miếng thịt rán - trong trường hợp cụ thể này cháu đang nói về một chỗ quan trọng... tế nhị... bí mật... ê, ê, quái thật!... Lẽ nào cháu học hành lại đâm vô ích à?... Chẳng là cháu sắp tốt nghiệp trường đại học mà... cháu biết ăn nói... dân nghèo mới vào cảnh sát chứ không phải những người như cháu.

- Có lẽ đúng vậy đấy - Mẹ láy lại - Ăn đi con - mẹ nói tiếp khi bỏ vào đĩa tôi một miếng thịt to nhất.

Mino bảo:

- Không phải có lẽ đâu, mà đúng như vậy đấy - Anh im lặng một lát rồi lên tiếng: - Chính phủ biết rõ đâu đâu cũng có tội phạm... không chỉ người nghèo mà cả trong giới giàu sang nữa... để theo dõi bọn nhà giàu cần phải có học, biết trò chuyện như họ, biết cách ăn mặc như họ, tóm lại là được họ tin... đấy cháu được giao công việc ấy đấy... cháu sẽ kiếm được nhiều tiền hơn, sống trong những khách sạn lịch sự, đi trên các toa tàu hạng nhất, mặc quần áo do các thợ nổi tiếng cắt, nghỉ ngơi tại các nhà điều dưỡng, các nhà trọ trên núi sang trọng nhất... quái quỷ thật... bác tưởng cháu là ai nào?

Bây giờ mẹ há hốc mồm nghe anh nói. Chẳng là mẹ bị hoa mắt trước sự hào nhoáng ấy.

- Nếu vậy - Cuối cùng mẹ nói - tôi chẳng biết nói gì hơn nữa.

Tôi thôi không ăn nữa. Bỗng tôi hiểu rõ rằng mình chẳng nên ngồi nán lại xem trình diễn vở hài kịch u buồn này.

- Con bị mệt, con về phòng mình đây - Tôi sẵng giọng nói, bước ra khỏi phòng may.

Trong phòng ngủ, tôi ngồi thu lu ngoài mép giường và ôm mặt khẽ thút thít khóc. Tôi nghĩ tới chuyện không may xảy ra với Mino, tôi đứa con rồi sẽ sinh và tôi cảm thấy cả chuyện may rủi, cả đứa con cứ lớn lên ngoài ý muốn của tôi, tôi chẳng có ảnh hưởng đến chúng, chúng tồn tại và chẳng còn biết làm gì được với chúng. Một lát sau., Mino bước vào, tôi liền đứng dậy, đi đi lại lại trong phòng để anh không thấy nước mắt tôi và tôi len lén lau mắt. Anh châm thuốc hút và nằm ra giường. Tôi ngồi xuống bên anh và nói:

- Anh Mino... em van anh... đừng trò chuyện với mẹ như vậy nữa, anh.

- Tại sao?

- Vì mẹ chẳng hiểu gì cả đâu... còn em hiểu tất, mỗi lời nói của anh tựa như dao đâm vào tim em.

Anh không nói gì và lẳng lặng hút thuốc. Tôi lấy áo lót của mình ở ngăn kéo tủ commốt ra, lấy kim và chỉ tơ, ngồi bên đèn mạng áo. Tôi không muốn trò chuyện vì sợ rằng lại quẩn quanh với chuyện đó và hy vọng cảnh im lặng sẽ làm anh không bận tâm với những suy nghĩ đau buồn. Ai ngồi khâu cũng biết rõ rằng khâu vá đòi hỏi phải tập trung chú ý nhìn chứ không cần phải tập trung suy nghĩ. Do vậy, ngồi khâu, đầu óc tôi mải mê suy nghĩ, và mối mũi chỉ đường kim làm tôi có cảm giác mình đang chắp nối những suy nghĩ của bản thân. Lúc này tôi cũng như Mino đều bị ám ảnh bởi cùng một ảo giác, tôi không thể không nghĩ tới những gì anh nói với Astarita và hậu quả do hành vi của anh gây nên. Song tôi cố lãng quên, vì do một tác động không thể giải thích được, tôi hướng suy nghĩ của anh vào chính ngay chủ đề ấy, do đó buộc anh cảm thấy rõ hơn nỗi bất hạnh của mình. Vì vậy tôi quyết định nghĩ tới điều gì đó tươi sáng, vui vẻ, dễ chịu nên tập trung suy nghĩ về đứa con mà tôi mong đợi và quả đó là một vệt sáng duy nhất trong cuộc đời buồn tẻ của tôi. Tôi hình dung lúc nó hai, ba tuổi, đấy là lứa tuổi đáng yêu nhất, lúc đó trẻ con ngộ nghĩnh và đặc biệt đến là đáng yêu, và hình dung thấy nó sẽ làm gì và bi bô gì và tôi sẽ giáo dục nó ra sao, tôi thấy lòng mình thực sự vui hẳn lên và thậm chí đã quên đi trong chốc lát Mino và nỗi bất hạnh của anh. Tôi khâu xong chiếc áo lót và bắt tay vào sửa chiếc khác, tôi nghĩ bụng nếu tôi khâu trước đỡ phần nào tã lót cho đứa con thì sẽ làm cho không khí trong giờ phút dài đằng đẵng sống bên Mino đỡ căng thẳng. Song cần phải may vá sao cho không một ai nhận thấy gì hết, hoặc cần phải tìm ra một lý do thỏa đáng nào đó. Tôi quyết định bảo Mino là tôi may tã lót để tặng chị hàng xóm quả thật sẽ có con, tôi thấy như vậy rất hợp tình hợp lý, mới lại tôi đã kể cho Mino nghe về chị ta và cảnh nghèo túng của chị. Tôi mải mê suy nghĩ đến nỗi khẽ cất tiếng hát lúc nào không biết nữa. Tôi có tài cảm thụ nhạc điệu, tuy giọng không khỏe nhưng thanh sắc dễ chịu, đoán nhận ra ngay khi trò chuyện. Tôi hát bài "Ngôi biệt thự buồn" khá phổ biến vào thời đó. Khi cắn chỉ, tôi rời mắt khỏi đồ khâu thì nhận thấy Mino đang nhìn tôi chăm chăm. Tôi sợ anh quở rằng lúc này mà vẫn còn hát được nên đành im.

Anh vẫn nhìn tôi và nói:

- Em hát nữa đi!

- Anh thích nghe em hát à?

- Ừ.

- Em hát dở lắm.

- Không quan trọng.

Tôi lại vừa khâu vừa hát cho Mino nghe. Như mọi cô gái khác trên đời này, tôi đã học thuộc nhiều bài hát và buổi "biểu diễn" ở nhà của tôi khá phong phú vì tôi có trí nhớ rất tốt và tôi nhớ cả những bài hát tôi nghe từ hồi còn nhỏ. Tôi hát hết bài này đến bài kia, vừa hát xong bài này lại tiếp thêm bài khác. Thoạt đầu tôi hát khe khẽ, sau say sưa nên hát to, gửi gắm tất cả tình cảm của mình vào bài hát. Bài hát nọ tiếp nối bài hát kia, chẳng bài nào trùng bài nào, chưa hát hết bài nọ tôi đã nghĩ xem hát bài nào sau. Mino chăm chú nghe tôi hát, mặt anh bình thản, và tôi thấy vui vì đã làm cho anh lãng quên những suy nghĩ buồn phiền. Tôi liền nhớ ngay là hồi còn nhỏ, một bận tôi đã đánh mất một thứ đồ chơi mà tôi thích, thế là tôi khóc một hồi lâu, muốn an ủi tôi, mẹ ngồi xuống giường tôi và hát những bài quen thuộc. Mẹ hát không hay, lạc giọng nhưng dẫu sao thoạt đầu tôi đã thấy an tâm và nghe mẹ hát như Mino nghe tôi hát vậy. Nhưng một lát sau, tôi lại nghĩ tới cái đồ chơi đã mất và tâm trạng lãng quên dịu ngọt khi nghe mẹ hát bị xua tan, nên cuối cùng không nhịn được tôi lại bật khóc, sốt ruột mẹ tắt béng đèn và bỏ đi để mặc tôi khóc trong căn phòng tối, tùy muốn khóc đến bao giờ thì khóc. Tôi biết rằng khi tình cảm nhẹ nhõm giả dối khi nghe tôi hát qua đi, Mino lại rơi vào tâm trạng đau khổ, và nghe những bài hát xốc nổi và đa cảm của tôi, lòng anh lại cảm thấy bị giày vò gấp đôi. Tôi đã không nhầm. Tôi hát một tiếng liền, sau đó anh đột ngột cắt ngang:

- Thôi đủ rồi... anh chán ngấy các bài hát của em rồi.

Anh quay lưng lại phía tôi, quay lưng lại như muốn ngủ.

Tôi nhìn thấy trước cái kết cục ấy nên không giận. Tuy nhiên, từ nay trở đi tôi chẳng trông mong gì ngoài những điều khó chịu, và tôi sẽ ngạc nhiên nếu mọi chuyện tốt đẹp. Tôi đứng dậy và bỏ những thứ đã mạng vào ngăn kéo, rồi lẳng lặng cởi áo xống và giở chăn nằm xuống giường cạnh Mino. Chúng tôi quay lưng vào nhau, im lặng hồi lâu. Tôi biết Mino chưa ngủ và đang suy nghĩ mỗi một chuyện, hiểu rõ điều đó và nhất là cảm thấy nỗi bất lực của bản thân, tôi thấy trong lòng nổi lên cả một cơn lốc những suy nghĩ lo âu và tuyệt vọng. Tôi nằm nghiêng, mắt nhìn vào góc phòng, đầu óc vẫn mải suy nghĩ. Một trong hai chiếc vali mà Mino đưa từ nhà bà góa tới nằm trong góc ấy. Chiếc vali cũ bằng da màu vàng dán đầy nhãn tên đủ màu của các khách sạn. Nổi bật giữa nhưng nhãn ấy là một nhãn hình chữ nhật, trên minh họa biển xanh lơ, một tảng đá đỏ lớn và ở dưới có ghi: Capri. Trong căn phòng tranh tối tranh sáng, cái vệt xanh lơ ấy nổi bật giữa các đồ vật lờ mờ và sẫm màu, tôi thấy đấy không phải là một vệt nữa mà là một ô cửa sổ con qua đó tôi nhìn thấy rõ bờ biển xa xa. Tôi bỗng buồn buồn nhớ biển vào mùa xuân, trong làn nước sinh động, mọi vật, thậm chí dù gớm ghiếc và không có hình thù, cũng đều được rửa sạch, trau chuốt, mài tròn, nhỏ bớt đi, trở nên đẹp đẽ và sạch sẽ. Tôi bao giờ cũng yêu thích biển, thậm chí cho dù đó là bờ biển quen thuộc đầy những người ở Ostia. Khi trông thấy biển lòng tôi bao giờ cũng rộn lên một tình cảm tự do, biển cả làm dịu mắt tôi thì ít, mà do nhạc điệu kỳ diệu và vô tân của sóng đã làm thính giác tôi khoan khoái. Tôi nghĩ tới biển và rất muốn đắm mình vào làn nước trong vắt không những rửa sạch người tôi mà cả tâm hồn tôi nữa, làm cho lòng tôi tràn đầy vui sướng và nhẹ nhõm. Nếu được Mino đưa ra biển thì có lẽ cái vô tận ấy, sự chuyển động vĩnh viễn ấy và tiếng ầm ầm không lúc nào ngớt ấy sẽ có thể làm được điều mà tình yêu của tôi chịu bó tay. Tôi bỗng lên tiếng hỏi:

- Anh đã ở Capri rồi à?

- Ừ.

- Ở đấy đẹp không?

- Đẹp... rất đẹp.

- Anh này - Tôi quay người lại, ôm cổ anh và nói - tại sao chúng ta không đi Capri, anh... hoặc tới một vùng biển nào đó?... Ở đây, tại Rome, lúc nào anh cũng nghĩ tới những chuyện khó chịu... nếu anh được thay đổi không khí thì em tin rằng anh sẽ nhìn mọi việc bằng con mắt hoàn toàn khác... anh sẽ thấy nhiều điều hiện nay anh không nhận thấy... em nghĩ rằng việc ấy sẽ rất có lợi cho anh.

Anh không đáp gì hết, hình như anh suy ngẫm những lời của tôi. Sau đó anh nói:

- Anh không cần phải ra biển... Ở ngay đây, như em bảo, anh có thể thấy mọi vật hoàn toàn khác... muốn vậy, anh phải làm theo lời em khuyên là đành cam chịu mọi bề với điều anh đã làm, lúc đó anh có thể thực sự tận hưởng trời, đất, em và mọi thứ khác nữa... em cho rằng anh không biết thế giới này tuyệt đẹp sao?

- Nếu vậy - Tôi lo ngại nói - anh cam chịu đi... anh thấy không bõ à?

Anh bật cười.

- Cần phải suy nghĩ như vậy từ trước, như em ấy... cam chịu ngay từ đầu... những kẻ nghèo khổ, ngồi sưởi nắng trên các bậc thềm nhà thờ, họ cam chịu ngay từ đầu... còn anh đã muộn lắm rồi.

- Nhưng tại sao?

- Có những người cam chịu, có những người không cam chịu... rõ ràng anh thuộc loại người thứ hai... - Tôi im lặng không biết nói gì. Một lát sau anh nói tiếp: - Còn bây giờ em tắt đèn đi... anh cởi quần áo... đến lúc ngủ rồi đấy.

Tôi làm theo lời anh, anh cởi quần áo trong tối và nằm xuống bên tôi. Tôi những muốn ôm anh, nhưng anh xô tôi ra và nằm co quắp ở mép giường, lưng quay về phía tôi. Tôi buồn khổ trước thái độ thô bạo của anh và cũng nằm co chân lại, lòng cảm thấy trống trải khủng khiếp, tôi chờ đợi giấc ngủ kéo đến. Tôi lại nghĩ tới biển và muốn chết đuối luôn. Nỗi đau, có lẽ, kéo dài vỏn vẹn một khoảnh khắc, sau đó, cái xác tắt thở của tôi còn trôi nổi trên sóng, bầu trời mênh mông vô tận trải dài trên đầu tôi. Hải âu mổ mắt tôi, mặt trời đốt nóng ngực và bụng, cá rỉa lưng tôi. Cuối cùng, tôi chìm nghỉm và chúi đầu xuống nước, và một dòng nước xanh lơ cuốn trôi tôi đi về một chốn nào đó. Nó sẽ cuốn trôi tôi trong nhiều năm tháng dưới lòng biển, giữa các tảng đá ngầm, các bầy cá, tảo rong, làn nước mặn trong suốt luôn vuốt ve trán, ngực, chân tôi, sẽ cuốn đi những bộ phận của cơ thể tôi, chuốt dần nó và làm cho nó nhỏ gọn lại. Và một ngày nào đó sóng ầm ầm sẽ hất lên bờ cái phần còn lại của tôi: một nắm xương trắng và mảnh dẻ. Tôi khoan khoái hình dung dòng nước cuốn tóc tôi lôi xuống đáy, khoan khoái nghĩ rằng tôi chỉ còn là một đám xương trắng mất hình hài của con người được rửa sạch nắm lại bên các tảng đá nhẵn thín bên bờ biển. Và biết đâu đó ai đó sẽ vô tình giẫm lên xương tôi và biến nó thành bụi trắng. Thích thú trước những bức tranh buồn thảm ấy, cuối cùng tôi ngủ thiếp đi.