|
|
01-01-2010, 07:11 PM
|
|
|
Tham gia: Aug 2009
Bà i gởi: 588
Thá»i gian online: 4 ngà y 2 giá» 30 phút
Thanks: 520
Thanked 225 Times in 138 Posts
|
|
Những Ngà y Mới
Tác giả: Thạch Lam
Những bông lúa và ng má»›i cắt xong Ä‘á»u xếp rải rác từng hà ng trên bá» ruá»™ng, trong đám cá» xanh má»c dầy. Má»—i khi gặt được và i lượm lúa ngÆ°á»i thợ hái ôm sát bó lúa thÆ¡m và o ngÆ°á»i, Ä‘em ra xếp và o chá»— lúa trÆ°á»›c. Rồi há» lại trở và o ruá»™ng, đứng theo hà ng những ngÆ°á»i bạn gặt. Tiếng hái Ä‘Æ°a và o gốc lúa xoà n xoạt nhÆ° tiếng trâu bò ăn cá».
Chăm chú và o công việc là m, Tân không để ý gì đến cảnh váºt chung quanh. Chà ng cÅ©ng không thấy mệt nữa, tuy ánh nắng chiếu trên lÆ°ng nóng rát, và mồ hôi từng giá»t rỠở trên trán xuống. Tân chú ý Ä‘Æ°a cái hái cho nhanh nhẹn, má»—i lần bông lúa rung Ä‘á»™ng chạm và o mặt, và o ngÆ°á»i, mùi lúa chÃn thÆ¡m lại phản phất lẫn vá»›i mùi rạ Æ°á»›t má»›i cắt. Mùi thÆ¡m đó là m cho chà ng say sÆ°a nhÆ° men rượu. Tân lại cố hết sức gặt, chỉ lo không theo kịp hà ng những ngÆ°á»i thợï khác.
Buổi sáng khi Tân ngỠý cầm hái xuống gặt, bá»n thợ hái chà ng mượn đã mấy hôm nay Ä‘á»u trông chà ng mà cÆ°á»i. Má»™t cô gái trong bá»n, cặp mắt Ä‘en nhà nhảnh dÆ°á»›i và nh khăn vuông che kÃn đầu, nói đùa:
- Ông để mặc chúng tôi, bộ ông thế kia thì gặt được độ ba nẹn lúa.
Má»i ngÆ°á»i vui vẻ cÆ°á»i là m Tân cÅ©ng cÆ°á»i theo.
NgÆ°á»i già nhất trong bá»n, má»™t ông cụ râu tóc đã bạc, nhÆ°ng da xém Ä‘en và khá»e mạnh, lẳng lặng Ä‘em má»™t cây hái ra mà i trên bá» ruá»™ng. Khi má»i ngÆ°á»i sá»a soạn xong, ông cụ Ä‘Æ°a cho Tân cây hái, lưỡi sáng loáng nói:
- Lưỡi sắc thế nà y thì cắt cứ ngá»t nhÆ° cắt cá».
Cắt được mấy lượm lúa, Tân thấy cánh tay má»i rã rá»i. Chà ng tưởng không thể nà o gặt được nữa. Tuy váºy, cố hết sức chà ng cÅ©ng chÆ°a theo kịp bá»n thợ gặt. NhÆ°ng được và i bÆ°á»›c, Tân lại phải dừng lại để thở. Chà ng nháºn thấy cô gái ban nãy, tuy tay Ä‘Æ°a hái thoăn thoắt nhÆ°ng vẫn để ý nhìn chà ng. Còn ông cụ già cứ Ä‘iá»m đạm gặt, bên cạnh ông ta, những bông lúa đã xếp thà nh đống. Tân lại cúi xuống là m việc. Dần dần má»m dẻo, Tân thấy dá»… chịu. Chà ng luôn Ä‘Æ°a lưỡi hái, vui vẻ khi thấy những bông lúa chắc, và ng ngả sát và o ngÆ°á»i. Tân thấy tâm hồn khoan khoái nhÆ° không báºn má»™t ý nghÄ© gì.
Từ bá» ruá»™ng đằng xa Ä‘i lại, má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà gánh hai gánh đầy. Ông cụ già thẳng ngÆ°á»i đứng lên nói vÆ¡i các bạn gặt:
- Thôi, hãy nghỉ tay ăn quà đi.
Tân cÅ©ng ngừng tay lại. Chà ng Ä‘Æ°Æ¡ng thÃch là m việc, nói: "Äã nghỉ rồi cÆ¡ à ? Sao chống thế". Chà ng quên rằng bá»n thợ đã gặt luôn bốn giỠđồng hồ chÆ°a nghỉ, há» là m việc từ buổi sáng sá»›m, trong lúc chà ng còn ngủ.
Bá»n thợ gặt tìm chá»— có bóng mát ở chân đồi nghỉ. Chung quanh đấy, ở các ruá»™ng khác, những thợ hái cÅ©ng Ä‘á»u nghỉ cả, má»—i ngÆ°á»i chá»n má»™t chá»— dÆ°á»›i gốc cây, tay cầm bát cÆ¡m nếp ăn rất ngon là nh. Äấy là bữa quà buổi trÆ°a, vì sáng sá»›m trÆ°á»›c khi ra đồng, ngÆ°á»i nà o cÅ©ng ăn cÆ¡m cả rồi.
Mấy ngÆ°á»i thợ Tân mượn nhìn chà ng ra dáng cám Æ¡n lắm vì Tân rá»™ng rải, bữa cÆ¡m sáng đã cho hỠăn má»™t Ãt cá vụn mà em chà ng mua của bá»n đánh dáºm. Äến lúc đổi đồng, chà ng lại cho phép hỠđược Ä‘em lúa đổi lấy má»™t Ãt chả để ăn vá»›i xôi và bao diêm, gói thuốc cho má»i ngÆ°á»i. Bởi váºy, há» rất sung sÆ°á»›ng vì ngà y công tám xu của há» còn nguyên không phải tiêu dùng đến.
Thấy Tân dá»… dãi vui tÃnh, há» cÅ©ng vui vẻ trò chuyện trÆ°á»›c mặt chà ng, không còn ngượng nghịu hay giữ gìn gì nữa. Ông cụ già gá»i chà ng đến bên cạnh má»i hút thuốc là o và uống nÆ°á»›c. Cụ rót trong cái vò sà nh ra má»™t bát nÆ°á»›c Ä‘á» thẫm ra Ä‘Æ°a cho Tân:
- Cáºu thá» uống bát nụ vối nà y mà xem. Không có thứ nÆ°á»›c nà o ngon hÆ¡n nữa.
Tháºt đúng nhÆ° váºy, Tân chÆ°a uống bát nÆ°á»›c nà o ngon hÆ¡n bát nÆ°á»›c vối của ông cụ. Chà ng nghÄ© đến khi còn ở Hà Ná»™i, uống rượu bia và nÆ°á»›c chanh ngâm đá, nhÆ°ng chÆ°a thấy bao giá» khoan khoái nhÆ° bây giá».
Ä‚n xong, trên ven đồi, bá»n thợ gặt nằm dà i trên cá» ngủ. Các thợ Ä‘Ã n bà há»p nhau lại má»™t chá»— ăn trầu và nói chuyện mùa mà ng còn ông cụ thì loay hoay buá»™c lại mấy cái hái để dùng đến buổi gặt chiá»u.
Cánh đồng lúa chÃn lóe và ng dÆ°á»›i mặt trá»i buổi trÆ°a. Từng chá»—, ở thá»a ruá»™ng nà o đã gặt rồi, gốc rạ lấp lánh nhÆ° dát bạc. PhÃa xa, là ng mạc ở chân trá»i rung Ä‘á»™ng trong ánh nắng.
Tân nằm trên thảm cá», nhìn lên. Qua khe lá lung lay, chà ng thấy trá»i xanh trong và mát. Mùi cá» và mùi lúa thÆ¡m bốc lên xung quanh, Tân cảm thấy cái sung sÆ°Æ¡ng của má»™t ngÆ°á»i là m xong công việc. Chà ng thấy vui vẻ, má»™t mối tình nảy nở giữa tâm hồn Tân vá»›i những ngÆ°á»i thợ gặt giản dị và má»™c mạc chung quanh chà ng.
Há» là m việc xong cÅ©ng vui vẻ, sung sÆ°Æ¡ng tuy những lúa gặt không phải là của há». Tân cÅ©ng váºy, chà ng biết rằng những bó lúa kia Ä‘em bán Ä‘i thì có lẽ không đủ tiá»n trả công ngÆ°á»i là m. Song những bông lúa ấy đối vá»›i Tân quý lắm và nhÆ° có má»™t ý nghÄ©a thiêng liêng, đấy là kết quả của cả má»™t năm là m lụng khó nhá»c và vất vả.
Tân nhìn xuống đồi, ngắm nghÃa những dải mây trắng lững thững ở phÃa xa. Từ khi trở vá» quê, chà ng quen nhìn xét những đám mây mà trÆ°á»›c kia ở tỉnh chà ng không bao giỠđể ý đến. Tân nhá»› lại tất cả quãng Ä‘á»i niên thiếu của mình đã qua ở tỉnh thà nh. Ngay từ khi còn nhá» tuổi, cha mẹ chà ng đã gởi chà ng ở nhà ông chú là m việc trên Hà Ná»™i. Nhà chà ng cÅ©ng không lấy gì là m già u có, nhÆ°ng cÅ©ng và o báºc nhất nhì trong là ng. Quanh năm cà y cấy mÆ°Æ¡i mẫu ruá»™ng ở ven đồi vầ chăm bón mấy nÆ°Æ¡ng chè, sắn, cÅ©ng thừa đủ chi dụng trong nhà .
CÅ©ng nhÆ° tất cả những nhà già u khác ở trong là ng, cái hy vá»ng của cha mẹ Tân là cho chà ng Ä‘i há»c để trở nên thầy thông hay thầy ký... Mà lúc bấy giá», chà nguyện của Tân cÅ©ng chỉ có thế, chà ng hết sức chăm há»c nên năm mÆ°á»i tám tuổi đã đạt được cái hy vá»ng của gia đình.
Tân mỉm cÆ°á»i khi nghỉ đến cái tâm trạng của mình lúc mÆ¡i Ä‘i là m; nghÄ© đến cái anh chà ng lúc nà o cÅ©ng ăn báºn chải chuốt nhÆ° má»™t cô gái, lúc nà o cÅ©ng nghÄ© đến cái quan trá»ng của mình. Hình nhÆ° má»—i cá» chỉ của thầy ký trẻ tuổi Ä‘á»u có ảnh hưởng đến má»i ngÆ°á»i.
Khi có nạn kinh tế, chà n mất việc. Cái chán nản của Tân và của cha mẹ chà ng lúc bấy giá» thá»±c đến cá»±c Ä‘iểm. Cha chà ng buồn rầu từ trần. Còn chà ng cứ lang thang ở Hà Ná»™i mấy tháng trá»i, sống cái Ä‘á»i vất vưởng của anh thất nghiệp. Chà ng đã biết cái thất vá»ng của những lúc đợi chá», cái khổ sở của những đêm không có chá»— trá», vì trong lúc ấy ở nhà quê có mình bà mẹ trông nom ruá»™ng nÆ°Æ¡ng không xuể, và giá thóc hÆ¡n, nên không có tiá»n gá»i cho chà ng.
NhÆ°ng má»™t hôm rét mÆ°á»›t, má»™t ý nghÄ© bá»—ng nảy ra trong trÃ, nếu ở đây không đủ sống, tại sao không trở vá» quê sống cái Ä‘á»i giản dị của ngÆ°á»i là m ruá»™ng?
Thế là hôm sau, Tân xách khăn gói vá». Rồi từ đấy chà ng hoà n toà n là má»™t ngÆ°á»i nhà quê dá»… dãi. Má»›i đầu Tân cÅ©ng thấy nhiá»u sá»± thiếu thốn khổ sở. NhÆ°ng dần dần chà ng nghiệm ra rằng những cái thiếu thốn đó, không phải là những cái cần dùng cho cuá»™c Ä‘á»i, mà là những cái thừa. Sá»± cần dùng là ăn vá»›i mặc, chà ng đã có đủ. Dần dần chà ng má»›i thấy cái Ä‘á»i chà ng sống trÆ°á»›c ở tỉnh thà nh là má»™t cuá»™c Ä‘á»i phức tạp và vô vị, không có nghÄ©a lý gì. Chỉ việc có ăn ở theo má»i ngÆ°á»i, nghÄ© ngợi theo má»i ngÆ°á»i, và đi tìm cái vui chốc lát trong những cuá»™c hà nh lạc để mua lấy cái chán nản vá» sau.
Tân tiếc hồi thủa nhá» không sống ở thôn quê để được gần gÅ©i vá»›i cảnh váºt. Chà ng thÃch sống bên cạnh những ngÆ°á»i nhà quê chất phác và má»™c mạc. Bấy giá» chà ng má»›i biết đến trá»i đất, đến thá»i tiết, đến sá»± thay đổi của mùa ná» sang mùa kia. Má»™t cÆ¡n gió hay má»™t cái mầm cá» non, đối vá»›i chà ng Ä‘á»u có ý nghÄ©a riêng.
Tân không dá»ng dÆ°ng nhÆ° trÆ°á»›c vá»›i những cái chung quanh mình. Tâm hồn chà ng có liên lạc và rung Ä‘á»™ng cùng vá»›i cảnh váºt. Chà ng có cái cảm giác rằng mình sống...
Buổi chiá»u, thá»a ruá»™ng của Tân đã gặt xong. Cả má»™t cánh đồng chỉ còn trÆ¡ cuống rạ. Bá»n thợ gặt Ä‘á»u thu xếp liá»m háiù để trở vá». Trên con Ä‘Æ°á»ng và o là ng, các lá»±c Ä‘iá»n gánh những gánh lúa và ng nặng trÄ©u.
Mặt trá»i đã xế phÃa bên kia đồi. Ở dÆ°á»›i thung lÅ©ng, sÆ°Æ¡ng mù lạnh trắng xóa lan ra lẫn vá»›i là n khói tá»a ở xung quanh các là ng. Cá» bên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i đã Æ°á»›t. "Vá» phÃa xa, có ngá»n lá»a của ai đốt trên sÆ°á»n rặng núi mỠở chân trá»i. Tân vá»›i bá»n thợ bÆ°á»›c Ä‘á»u trở vá» nhà , ai nấy yên lặng không nói gì,nhÆ° cùng kÃnh trá»ng cái thá»i khắc của má»™t ngà y tà n. Trong cái thá»i khắc nà y, Tân nhÆ° thấy cảnh váºt Ä‘á»u có má»™t tâm hồn, mà lá»›p sÆ°Æ¡ng mù kia là tâm hồn của đất mà u, đã nuôi hạt thóc cần cho sá»± sống của loà i ngÆ°á»i.
Khi và o đến con Ä‘Æ°á»ng khuất khúc trong là ng, trá»i nhá nhem tối. Qua hà ng rà o cây, Tân thấy lấp lánh đèn ở sân các nhà , tiếng néo Ä‘áºp lúa trên cối đá, tiếng hạt thóc bắn và o nia cót nhÆ° mÆ°a rà o. Äâu đâu cÅ©ng thấy tiếng cÆ°á»i nói vui vẻ, cảnh đêm trong là ng thôn quê vẫn yên lặng âm thầm thì chiá»u nay hoạt Ä‘á»™ng vô cùng. Mùi lúa thÆ¡m vÆ°Æ¡ng lại trong các bụi cây hòa lẫn vá»›i mùi đầm ấm của phân cá», bốc lên khắp cả.
VỠđến sân nhà , má»i ngÆ°á»i ăn xong lại bắt đầu là m việc. Äà n bà vừa Ä‘áºp lúa vừa hát, còn bá»n thợ hái ngồi quây quần bên chiếc đèn con nói chuyện. Ai cÅ©ng cÆ°á»i đùa tá»± nhiên. HỠđã táºn tâm là m việc suốt ngà y. Những lượm lúa và ng sẫm Ä‘em đến cho há» cái vui của ngà y được mùa, cái hình ảnh của sá»± no ấm trong Ä‘á»i.
Tân thấy mình cÅ©ng sung sÆ°á»›ng nhÆ° há», chà ng thấy tấm lòng mình rá»™ng rãi ra, tâm hồn thân thiết, và yêu mến vá»›i cả má»i ngÆ°á»i.
Sau khi hẹn thưởng cho bá»n thợ nồi cÆ¡m nếp má»›i,Tân bÆ°á»›c ra ngõ, nhìn xuống dÆ°á»›i đồi. Trên trá»i, ngà n sao lấp lánh. Gió dÆ°á»›i ruá»™ng Ä‘Æ°a lên mùi rạ Æ°á»›t và hÆ¡i sÆ°Æ¡ng lạnh. Cả má»™t vùng đêm rá»™ng rãi và bình tÄ©nh trên cánh đồng yên lặng.
Tân chợt thấy ở chân phÃa trá»i xa, cái khá»ang ánh sáng má» của tỉnh thà nh Hà Ná»™i...
Chà ng sung sÆ°á»›ng nghÄ© đến những ngà y đầy đủ của mình ở chốn thôn quê nà y. Má»™t cuá»™c Ä‘á»i má»›i Ä‘Æ°Æ¡ng chỠđợi chà ng...
|
01-01-2010, 07:13 PM
|
|
|
Tham gia: Aug 2009
Bà i gởi: 588
Thá»i gian online: 4 ngà y 2 giá» 30 phút
Thanks: 520
Thanked 225 Times in 138 Posts
|
|
Sợi Tóc
Tác giả: Thạch Lam
Anh Thà nh nhá»m dáºy, nghiêng mình chống khuá»·u tay xuống giÆ°á»ng rồi bắt đầu nói vá»›i má»™t giá»ng trầm và thong thả khiến ngÆ°á»i nghe hiểu được hết các ý tứ của câu chuyện:
- Tôi có má»™t ngÆ°á»i anh há» rất giầu và rất ngốc (có lẽ mình cho anh ta là ngốc, bởi vì hắn không xá» sá»± nhÆ° mình, không có những quan niệm vá» cuá»™c Ä‘á»i nhÆ° mình; nhÆ°ng tháºt ra biết đâu cách ăn ở của anh ta lại không khôn ngoan hÆ¡n, bởi vì anh ta đã giầu và sung sÆ°á»›ng?). Tên anh ta là Bản, Bản rất phục tôi, coi tôi là má»™t ngÆ°á»i sà nh sá»i, thạo Ä‘á»i và nhất là thạo các ngón ăn chÆ¡i. Bởi váºy, Ä‘á»™ng có việc gì, hoặc là muốn mua bán cái gì, anh ta Ä‘á»u không quên đến há»i tôi trÆ°á»›c.
Hôm ấy, Bân đến rủ tôi cùng Ä‘i mua má»™t cái đồng hồ. Anh ta muốn mua hạng tháºt tốt, và nhá» tôi xem há»™. Hai chúng tôi đến hiệu Chabot ở phố Trà ng Tiá»n. Äồng hồ ở hãng nà y thì không còn phải nói gì nữa: Tháºt là những đồng hồ các hiệu có tiếng, có bảo hà nh chắc chắn và cố nhiên là giá đắt. Tôi chá»n cho hắn ta cái đồng hồ Ä‘eo tay hiệu Movado, xuống nÆ°á»›c hay vùi cát cÅ©ng không há» gì. Chiếc đồng hồ trông rất đẹp. Tôi thấy anh ta mân mê cầm lên ngắm nghÃa, xem chừng cÅ©ng muốn mua lắm. NhÆ°ng cái tÃnh hà tiện của anh ta lại thắng cái thÃch, nên rồi lưỡng lá»± má»™t lát, anh ta trả lại nhà hà ng, kéo tôi Ä‘i ra và bảo:
- Äẹp thì đẹp tháºt, nhÆ°ng mà đắt quá, anh ạ. Thôi, chúng ta lại các hiệu khách mà mua thì hÆ¡n.
Tôi yên lặng gáºt đầu, và theo Ä‘i, cÅ©ng chả muốn nói gì. Trong bụng nghÄ© anh chà ng nà y tháºt là ngốc, có tiá»n mà không biết chÆ¡i đồng hồ tốt. Lại kiệt nữa. Không biết hắn để tiá»n là m cái gì?
Và o má»™t hiệu ở Hà ng Ngang, sau khi mặc cả ráo riết từng hà o, anh ta bằng lòng mua má»™t cái đồng hồ hiệu không mấy ai biết tiếng. Hắn có há»i ý kiến tôi, song tôi cÅ©ng ừ hữ bảo dùng được cho xong chuyện, vì hắn có mua được thứ tốt hay không, bấy giá» tôi thá»±c không thấy quan hệ mấy.
Lúc trả tiá»n, tôi thấy hắn giở ra má»™t cái và da lá»›n, phồng chặt. Hắn đếm giấy bạc thong thả và cẩn tháºn.
Thoáng nhìn qua, tôi cÅ©ng biết trong và nhiá»u tiá»n lắm: ngoà i số tiá»n bạc lẻ hắn mang ra trả, tôi còn thấy gấp ở ngăn trên đến năm, sáu cái giấy bạc má»™t trăm nữa, những giấy bạc má»›i, mà u còn tÆ°Æ¡i nguyên - "Quái, thằng cha nà y là m gì mà lắm tiá»n thế? Mình thì chả bao giá» có đến được má»™t trăm bạc bá» túi!"
Tôi nghĩ thầm và so sánh thế.
Mua xong đồng hồ. Bân rủ tôi đi ăn:
- Ta lên hiệu chén, rồi lát nữa là m má»™t chầu chứ, - hắn vá»— và o túi - tôi có đủ tiá»n đây!
Chúng tôi và o hiệu. Bân ăn vui vẻ lắm, có lẽ hắn vừa ý vì cái đồng hồ mua rẻ. Tôi thì trong óc cứ vÆ¡ vẩn cái ý nghÄ© sao má»™t thằng ngốc nhÆ° hắn - tôi thấy hắn cà ng ngốc - lại có lắm tiá»n thế, còn mình...
Tuy váºy, ý nghÄ© cÅ©ng không là m tôi ăn mất ngon. Tôi tá» mặt sà nh, gá»i những thức ăn quý và đắt tiá»n, và hai chúng tôi uống rượu say sÆ°a.
CÆ¡m xong, Bân Ä‘Æ°a tôi xuống Vạn Thái, và o nhà má»™t ngÆ°á»i nhân tình của hắn. Hình nhÆ° đã lâu không được Ä‘i hát, nên hắn có vẻ tha thiết và sung sÆ°á»›ng đến đáng ghét. Vá» phần tôi, không thấy hứng lắm, - Ä‘i chÆ¡i vá»›i má»™t anh có nhiá»u tiá»n mà mình lại khinh là ngốc, không có thú vị mấy - nhÆ°ng chẳng lẽ lại bá» hắn ná»a chừng. Tôi định bụng ở chÆ¡i qua quýt đến ná»a đêm thì vá».
Nhà hát, ngoà i cô nhân tình của Bân, các con em khác trông cÅ©ng khá. Tôi nằm bên bà n đèn nói và i câu chuyện tầm phÆ¡. Còn Bân, hắn không nghe hát hiếc gì cả. Ngồi nói chuyện vá»›i tôi má»™t lát lấy lệ, rồi hắn cùng vá»›i cô nhân tình và o buồng trong Ä‘i nằm má»™t chá»—. Hắn không quên - tÃnh cẩn tháºn của anh kiệt! - Ä‘em cả cái áo tây trong có và tiá»n và o chá»— nằm, vất trên thà nh đầu giÆ°á»ng.
Má»™t mình tôi ở ngoà i đâm chán. Nằm má»™t lát rồi tôi cÅ©ng đứng dáºy sá»a soạn ra vá»; Bân vẫn ở trong mà n, nói vá»ng ra giữ lại:
- Anh hãy ở chÆ¡i đã, vá» là m gì vá»™i. Ngà y mai chủ nháºt cÆ¡ mà .
- Thôi, tôi phải vá». Sáng mai còn có việc.
Vừa nói tôi vừa vá»›i cái áo tây của tôi treo trên mắc. Bá»—ng nhiên có cái gì chuyển mạnh qua tim: tay tôi yên hẳn lại; tôi vừa má»›i nháºn ra rằng cái áo tôi Ä‘Æ°Æ¡ng cầm không phải là áo của tôi. Thì ra lúc mang áo và o giÆ°á»ng nằm, Bân đã mang nhầm áo. Hai chúng tôi cùng mặc thứ hà ng len giống mà u, nhÆ° váºy dá»… lẫn lắm. Tôi ghé nhìn và o phÃa trong áo thấy cái và tiá»n ở túi thò ra ngoà i má»™t Ãt. Cái và tiá»n... mấy tá» giấy bạc...
- ở chơi đã anh. ở chơi sáng sớm mai vỠvới tôi một thể.
- á»... á»...
Tôi Ä‘iá»m nhiên treo cái áo và o chá»— cÅ©, quay ra. Mấy chị em cÅ©ng phụ há»a và o lá»i má»i của Bân, nà i nỉ:
- Tội gì mà vỠbây giỠanh, khuya và lạnh chết.
Tôi chỉ thoáng nghe thấy, trong trà nhÆ° còn báºn sá»± gì. Bâng khuâng tôi lại gần giÆ°á»ng; má»™t chị nâng chén má»i:
- Anh uống chén nước nóng. Rồi nằm xuống đây có hơn không?
- Ỡthì hẵng nằm một lát đã.
Tiếng Bân trong mà n đưa ra:
- Phải đấy, đến mai hẵng vá». Tôi bảo chị Lan phải là m thế nà o giữ anh ấy lại thì là m...
- Không... thể nà o tôi cÅ©ng phải vá», anh ạ...
Những lá»i đối đáp ấy cứ tá»± nhiên buá»™t miệng ra, tôi không để ý đến. TrÆ°á»›c mắt tôi, mấy tá» giấy bạc má»™t trăm gấp trong ngăn vÃ, hiện ra rất rõ rệt. Lấy mấy tá», Ä‘á»™ hai tá» - tại sao lại hai? Tôi không biết - tháºt dá»… dà ng quá. Tôi cứ việc Ä‘iá»m nhiên vá»›i lấy áo, mở và rút ra hai tá», rồi khoác áo ở trên vai, ra ý sắp sá»a vá». Rồi chá»n lúc má»i ngÆ°á»i vô ý - mà dẫu có ý cÅ©ng không ai biết được - tôi đổi lấy áo của tôi vắt ở đầu giÆ°á»ng Bân... Thế là xong, và gá»n. Mai dáºy Bân biết mất chắc chẳng bao giá» dám nghi ngá» cho tôi. Mà nghi ngá» thế nà o được?
Tôi vá» từ đêm cÆ¡ mà ! Vả lại cái áo Ä‘á»±ng tiá»n hắn đã cẩn tháºn mang và o giÆ°á»ng ngay từ cháºp tối, váºy nếu có ngÆ°á»i lấy, thì chỉ có ngÆ°á»i nhà cô đầu mà thôi. Mà ngÆ°á»i nhà thì cÅ©ng khó lòng đến đấy lấy được, há»a chăng có ngay cô nằm vá»›i Bân. ừ, có lẽ Bân sẽ nghi cho nhân tình của hắn lấy... Chắc thế. Tôi mỉm cÆ°á»i: Bân sẽ không dám nói gì đâu; biết nhân tình lấy, hắn sẽ im lặng, sợ là m cho nhân tình xấu hổ, và sợ là m tai tiếng chủ nhà . Hắn vốn tÃnh nhát, vá»›i lại hai trăm đối vá»›i hắn chắc chả là bao.
Tất cả những cách xếp đặt ấy diễn qua rất nhanh trong trà tôi. Chỉ một thoáng thôi, tôi đủ tưởng trước được các việc xảy ra như thế, êm thấm và yên lặng, và trôi chảy... dễ dà ng quá, mà không còn sợ cái gì cả...
- Má»i anh xÆ¡i thuốc.
Tôi giáºt mình đỡ lấy dá»c tẩu. Cô Lan đã tiêm xong Ä‘iếu thuốc từ bao giá», quay dá»c sang má»i. Mắt cô nhìn tôi âu yếm. Tôi Ä‘Æ°a mắt nhìn xuống, cầm lấy dá»c hút. Äiếu thuốc kêu vo vo, tiếng nhÆ° ở đâu Ä‘Æ°a lại. Qua là n khói trắng tá»a ra, tôi tưởng nhìn thấy táºp giấy bạc má»™t trăm, còn má»›i nguyên gấp trong ngăn vÃ. Hắn là m gì mà có lắm tiá»n thế? Lại mang để trong và là m gì? Rõ anh chà ng ngốc không biết dùng đồng tiá»n, tiá»n ở trong tay hắn cÅ©ng uổng. Ngá»™ có đứa lấy Ä‘i thì sao? Äể thế có bữa mất tháºt...
- Anh nghÄ© gì mà thần ngÆ°á»i ra thế? Say thuốc có phải không?
Lan để tay nhẹ nhà ng lên ngÆ°á»i tôi, lẳng lÆ¡ Ä‘Æ°a mắt há»i. Tôi giả vá» cÆ°á»i không đáp, rồi xoay nằm ngá»a, nhìn lên trần nhà . Trong ngÆ°á»i bứt rứt không yên... Lắng nghe thấy tiếng Bân thì thà o và tiếng cÆ°á»i khúc khÃch của nhân tình hắn trong mà n. Chiếc áo vắt ở đầu giÆ°á»ng - chiếc áo của tôi - chắc vẫn còn y nguyên ở đấy.
Tôi tưởng tượng khi có hai trăm trong túi rồi, lên xe vá» Ä‘iá»m tÄ©nh Ä‘i nằm ngủ. Sá»›m mai mất tiá»n, thế nà o hắn chả vá» qua nhà mình. Hắn gá»i cá»a và o, đánh thức mình dáºy và bÆ¡ phá» bảo:
- Tôi mất hai trăm bạc tối hôm qua rồi, anh ạ...
Tôi thấy trÆ°á»›c bá»™ mặt ngạc nhiên của tôi lúc bấy giá» - má»™t vẻ mặt rất tá»± nhiên, - và tôi há»i: "Chết chá»a, mất bao giá»? ở đâu?" - Hắn sẽ thuáºt lại buổi tối hôm nay, lúc mang áo và o giÆ°á»ng, đến lúc thấy mất: "Chỉ có con nhân tình tôi nó lấy thôi, anh ạ. Chả còn ai và o đấy nữa..."
- Thế giấy bạc của anh có biên số không?
Nếu hắn không biên số thì mình cứ việc tiêu tá»± nhiên! Vạn nhất hắn có biên số rồi, thì bảo hắn Ä‘i trình cẩm. NhÆ°ng mình sẽ tiêu ngay hôm ấy... Má»™t ngÆ°á»i nhÆ° mình cầm tá» giấy trăm và o Gô Äa mua hà ng, ai dám nghi ngá»?...
Tôi nhá»› lúc ấy tuy vẫn nói chuyện vá»›i mấy cô em, tôi xếp đặt đâu và o đấy rất chu đáo, phòng ngừa đủ má»i việc xảy ra. Chỉ còn việc lấy, và đổi áo nữa là xong. Rất dá»….
- ấy kìa, anh đi đâu đấy?
- Tôi Ä‘i vỠđây, mai có việc báºn, không thể ở lại được.
Tôi đã nhổm dáºy đến bên mắc, vá»›i áo, chiếc áo của Bân. Qua lần vải tôi thấy chiếc và ká»nh kệnh răn rắn. Khoác áo lên má»™t bên vai, tôi Ä‘i lại trong nhà , bồn chồn nóng ruá»™t. Má»™t cô đầu lê guốc ra hé cá»a, nhìn ra ngoà i trá»i:
- Tối lắm. Phải vạ gì mà đi bây giỠanh ạ.
- Äâu xem nà o...
Tôi cÅ©ng đến bên cá»a nghiêng nhìn ra ngoà i. Tay tôi Ä‘Æ°a và o trong áo, luồn và o khe vÃ, sá» và o mấy tấm giấy bạc. Tôi rùng mình. Mấy ngón tay mân mê đầu tấm giấy, má»™t cái, hai cái...
- Thôi, và o không gió, anh ạ. Và o nằm cho ấm...
Tôi bá» tay ra - thong thả, không vá»™i gì, - theo và o, cái áo vẫn đè trÄ©u trên vai. Tôi ngồi ghé xuống cạnh giÆ°á»ng, cầm chén nÆ°á»›c lên nhấp, rồi lại đặt xuống.
Tiếng Bân trong nhà cất lên:
- ông ấy vỠrồi à ?
Tôi đáp:
- Không, đã vỠđâu. Tà nữa.
Bân nói câu gì sau, tôi cÅ©ng không nghe thấy. Tâm hồn tôi lúc bấy giá» thế nà o, tôi không biết rõ. Tôi đứng lên, ngồi xuống, nhÆ° má»™t cái máy. Tôi chỉ băn khoăn, bứt rứt, và thá»i giá» qua... tôi cảm thấy Ä‘i qua tâm hồn tôi từ bên nà y sang bên kia... nhÆ° thế không biết trong bao nhiêu lâu... Tôi khẽ thở dà i, đứng lên lần nà y thì nhất định.
- Vá» thôi. Không mai Ä‘i sá»›m lại nhá»c chết.
Bân há»i vá»ng ra:
- ồ, anh vỠà ? Mấy giỠrồi đấy nhỉ?
- Gần má»™t giá» rồi. Anh cứ ở đây. Cả mấy cô nà y nữa, Ä‘i ngủ Ä‘i cho béo mắt. Báºn sau tôi ở lâu nhé.
Tôi Ä‘Æ°a tay vuốt mái tóc má»™t cô sán đến gần, hai tay để lên vai tôi, mắt nhìn ra vẻ âu yếm. Hai cô khác ngồi yên trên giÆ°á»ng, cÅ©ng Ä‘Æ°a mắt nhìn tôi nhÆ° chỠđợi.
- Thôi đi ngủ đi.
Tôi gạt tay cô ấy ra, gấp cái áo tây trên cánh tay, rồi Ä‘i và o phÃa giÆ°á»ng Bân nằm. Tôi cúi xuống, tì và o thà nh giÆ°á»ng - cố ý tì và o chá»— vắt cái áo - nhìn và o trong, qua mà n.
- Anh ở lại nhé - tôi mỉm cÆ°á»i - tri ká»· hết đêm nay cho nó sÆ°á»›ng...
Cô nhân tình khúc khÃch trong chăn. Và Bân ngá»a đầu trông lên, tay vá»›i và o tấm mà n:
- Mai nhé.
- Oui, Ã demain.
NhÆ°ng tôi chÆ°a quay ra. Tôi vẫn cứ tì mình trên thà nh giÆ°á»ng, lưỡng lá»±, má»™t lát bấy giá» sao lâu thế. Rồi, không biết tại sao, bá»—ng nhiên:
- áo anh đây nà y, đây là áo của tôi.
Và nói thêm bằng tiếng Pháp:
- Anh đếm lại tiá»n Ä‘i. Và để cẩn tháºn và o trong ấy.
Bân nhá»m ná»a ngÆ°á»i dáºy, cầm lấy áo:
- Merci, được rồi.
Tôi bÆ°á»›c má»™t bÆ°á»›c lùi ra. Thế là hết. Bây giá» thì không sao đụng đến và được nữa. Tôi bần thần ngÆ¡ ngẩn, mặc lấy chiếc áo của tôi, và đội mÅ©... Vừa gà i khuy, tôi vừa nói mấy câu bông đùa vô vị vá»›i cô ả đứng ở chân giÆ°á»ng sắp tiá»…n tôi vá». Tôi trùng trình uống nÆ°á»›c và hút thuốc, muốn cái thá»i khắc nà y cứ kéo dà i ra mãi.
Äến khi ngồi trên xe vá» qua những phố khuya vắng vẻ, tâm trà tôi má»›i dần bình tÄ©nh lại. Gió lạnh thổi mát trên vừng trán nóng, và cái cảm giác mát ấy khiến tôi dá»… chịu. Tôi nghÄ© lại đến những cá» chỉ và dá»± định của tôi lúc nãy, tháºt vừa nhÆ° má»™t ngÆ°á»i khôn khéo lại nhÆ° má»™t ngÆ°á»i mất hồn. Tất cả những cái đó bây giá» xa quá. Tâm trà tôi giãn ra, nhÆ° má»™t cây tre uốn cong trở lại cái thẳng thắn lúc thÆ°á»ng. Tôi cảm thấy má»™t cái thú khoái lạc kỳ dị, khe khẽ và thầm lặng rung Ä‘á»™ng trong ngÆ°á»i, có lẽ là cái khoái lạc bị cám dá»—, mà cÅ©ng có lẽ cái khoái lạc đã đè nén được sá»± cám dá»—. Và má»™t mối tiếc ngấm ngầm, tôi không tá»± thú cho tôi biết và cÅ©ng cố ý không nghÄ© đến, khiến cho cái cảm giác ấy của tâm hồn tôi thêm má»™t vẻ rá»n rợn và sâu sắc.
*
* *
Sáng hôm sau tỉnh dáºy ở nhà , tôi ngẩn ngÆ¡ nghÄ© lại các việc tối hôm trÆ°á»›c, y nhÆ° trong má»™t giấc má»™ng, chứ không phải việc đã xảy ra... Tôi ngạc nhiên tá»± há»i sao mình hãy còn là ngÆ°á»i lÆ°Æ¡ng thiện, không phải là kẻ ăn cắp. Mà tôi thú thá»±c rằng nếu bấy giá» tôi đã là kẻ ăn cắp, cái đó cÅ©ng không khiến tôi lấy là m ngạc nhiên hÆ¡n. Mà còn là ngÆ°á»i lÆ°Æ¡ng thiện, tôi tá»± thấy cÅ©ng chẳng có gì là đáng khen. Tôi nhá»› rõ lúc đó không có má»™t ý nghÄ© nà o vá» danh dá»±, vá» Ä‘iá»u phải, Ä‘iá»u trái ngăn cản tôi, và khiến tôi Ä‘i và o con Ä‘Æ°á»ng ngay, nhÆ° ngÆ°á»i ta vẫn nói. Không, không có má»™t chút gì nhÆ° thế. Cái gì đã giữ tôi lại? Tôi không biết... Có lẽ chỉ má»™t lá»i nói không đâu, má»™t cá» chỉ nà o đấy, vá» phÃa nà y hay phÃa kia, đã khiến tôi có ăn cắp hay không ăn cắp. Chỉ má»™t sợi tóc nhá», má»™t chút gì đó, chia địa giá»›i của hai bên... Tôi có tiếc đã không lấy hay không, hay bằng lòng mình vì đã chống giữ lại cái ý xấu? Tôi cÅ©ng không tìm biết rõ hÆ¡n. Hình nhÆ° ý nghÄ© ham muốn hay trù trừ tối ấy không phải là của tôi, hình nhÆ° của ai ấy, của má»™t ngÆ°á»i nà o khác lạ, khác vá»›i cái ngÆ°á»i thÆ°á»ng của tôi bây giá»...
Chúng tôi Ä‘á»u yên lặng. Anh Thà nh nói xong, vá»›i cái Ä‘iếu hút má»™t hÆ¡i thuốc là o rất kêu. Rồi anh thở ra thong thả, mắt lá» má» nhìn dõi theo là n khói Ä‘i.
Rút từ táºp truyện ngắn Sợi tóc,
Nxb Äá»i nay, Hà Ná»™i, 1942.
|
01-01-2010, 07:14 PM
|
|
|
Tham gia: Aug 2009
Bà i gởi: 588
Thá»i gian online: 4 ngà y 2 giá» 30 phút
Thanks: 520
Thanked 225 Times in 138 Posts
|
|
Tiếng Chim Kêu
Tác giả: Thạch Lam
Má»™t đêm mÆ°a phùn ẩm Æ°á»›t và tối tăm vá» cuối tháng chạp, hai anh em chúng tôi Ä‘i nghỉ sá»›m. Nằm trên giÆ°á»ng, trùm chăn lên táºn cằm, chúng tôi cùng nhau nói chuyện phiếm để đợi giấc ngủ.
Trong căn phòng yên lặng, chỉ nghe rõ tiếng tà tách thong thả và đá»u Ä‘á»u của chiếc đồng hồ treo trên tÆ°á»ng. NhÆ°ng thỉnh thá»ang má»™t cÆ¡n gió Ä‘Æ°a đến văng vẳng những tiếng ếch nhái kêu ở cánh đồng quê ở chung quanh nhà .
Ngá»n đèn hoa kỳ vặn nhỠđể dÆ°á»›i đất, chiếu lên trần và tÆ°á»ng nhà những bóng tối kỳ dị, hÆ¡i lung lay. Còn chiếc mà n Ä‘á» rá»™ng treo ở giữa nhà thì tối sẫm lại, rủ những nếp vải má»ng manh và tha thÆ°á»›t. Bên kia chiếc mà n ấy, là giÆ°á»ng của bà tôi và chị tôi nằm. Và o hồi nữa đêm, chúng tôi sá»±c thức dáºy: gió thổi à o à o trong các lá cây và đáºp mạnh các tà u lá chuối, từng luồng chá»›p loáng qua cá»a sổ. Má»™t lát thì mÆ°a rà o đổ xuống mái nhà .
Anh tôi bảo:
- Có lẽ là má»™t tráºn bão to.
- Bão thì cà ng thÃch.
Mà thÃch tháºt. Tưởng tượng không có cái khoan khoái êm ấm nà o bằng cái thú đắp chăn nằm ngủ mà nghe mÆ°a gió ở ngoà i. Äêm lúc bấy giá» lạnh hÆ¡n, lại cà ng là m cho mình thấy cái ấm trong chăn là dá»… chịu. Tiếng mÆ°a reo to và gió thổi nhÆ° má»™t thứ âm nhạc vui vui, ru ngủ ngÆ°á»i ta dần dần.
Hai anh em chúng tôi vừa cuá»™n kÃn trong chăn cho ấm vừa nói chuyện. Chúng tôi nghÄ© đến, rồi thÆ°Æ¡ng hại những ngÆ°á»i lữ khách và o giá» nà y hãy còn trên Ä‘Æ°á»ng vắng, Æ°á»›t nhÆ° chuá»™t lá»™t và run nhÆ° cầy sấy, Ä‘i vá»™i và ng để tìm má»™t chá»— trú thân. Chúng tôi lại ái ngại cho những nhà nghèo bên hà ng xóm, giá» nà y vợ chồng con cái Ä‘á»u phải dáºy để chống cái nhà lá mà má»—i cÆ¡n gió mạnh là m lung lay và để Ä‘em cái cháºu thau hứng những chá»— dá»™t nÆ°á»›c.
Khi ngÆ°á»i ta yên ấm trong má»™t căn phòng nhà gạch chắc chắn, không sợ mÆ°a gió vá» phần mình, thì ngÆ°á»i ta dá»… có lòng thÆ°Æ¡ng đối vá»›i những ngÆ°á»i xấu số hÆ¡n.
Chúng tôi Ä‘Æ°Æ¡ng ở và o cái tâm tình tốt đẹp ấy, thì bá»—ng nhiên anh tôi sẽ thÃch tay và o bảo im rồi nói khẽ:
- Có nghe thấy gì không?
Tôi lắng tai: qua tiếng gió, tiếng mưa ở ngoà i, tôi nghe thấy có tiếng chiêm chiếp như tiếng con chim kêu. Tôi bảo anh tôi:
- Tiếng chiêm chiếp như tiếng chim kêu phải không?
- Phải rồi. Tôi nghe thấy từ lúc nãy.
Hai chúng tôi lại chăm chú nghe: tiếng chiêm chiếp khe khẽ và yếu á»›t hình nhÆ° ở chiếc cá»a sổ phÃa đầu cái mà n Ä‘á» Ä‘Æ°a lại. Tôi há»i anh tôi:
- Quái, không biết con chim nó đến đây kêu là m gì nhỉ?
Anh tôi chợt nghĩ ra:
- Thôi phải rồi, chắc hẳn là một con chim bị mưa gió đánh bạt đến đây trú.
- Tội nghiệp, chắc ở ngoà i ấy nó rét lắm.
Chúng tôi tưởng tượng ngay ra má»™t con chim Æ°á»›t át, xù lông ra vì rét, đến chá»— cá»a sổ đòi và o vì nó thấy ánh sáng trong phòng ấm áp chiếu ra. Câu chuyện con chim gáy má»™t hôm tránh bão tuyết, đến gõ cá»a vợ chồng ngÆ°á»i cà y ruá»™ng, được hai vợ chồng nâng niu và rắc bánh cho ăn, câu chuyện ấy mà hồi nhá» chúng tôi đã Ä‘á»c trong quyển "Bà i Tạp Äá»c" bây giá» lại thoáng qua trong trà nhá»›, là m chúng tôi Ä‘em lòng thÆ°Æ¡ng con chim kia vô hạn, và muốn cứu vá»›t nó.
Tôi bảo anh tôi:
- Hay là chúng ta mang nó và o trong nà y cho nó ấm.
- Mang thế nà o được.
- Sao lại không được! Ta cứ việc mở cá»a sổ dụ nó và o có khó gì. Chứ nếu để nó ở ngoà i ấy thì nó chết mất.
- Ừ, phải đấy.
Tuy nói thế, nhÆ°ng chúng tôi vẫn chÆ°a dáºy, ngÆ°á»i ná» có ý đợi ngÆ°á»i kia, vì trá»i lạnh mà ra ngoà i chăn kể cÅ©ng hÆ¡i ngại. Còn lưỡõng lá»±, thì bá»—ng ở bên kia tấm mà n treo, chá»— phÃa chị tôi nằm có tiếng ngÆ°á»i ú á»›. Tôi bảo anh tôi:
- Chị Hai đã lại mê hẳn.
Nói dứt câu lại thấy tiếng ú ớ cà ng to lên và cà ng rõ rệt. Chị tôi như định nói cái gì mà không nói được. Anh tôi phà n nà n:
- Chị ấy độ nà y cứ hay mê nói lảm nhảm luôn, chắc chị ấy yếu.
Tôi cũng nghĩ thế. Hai chúng tôi yên lặng một lát để xem chị Hai có nói mê nữa không. Nhưng chắc chị tôi lại ngủ rồi. Chúng tôi lại nghe thấy tiếng vẫn cái tiếng chiêm chiếp ban nãy bây giỠhình như yếu ớt hơn. Anh tôi bảo:
- Thôi, chú dáºy Ä‘em con chim và o Ä‘i.
Tôi ngần ngại:
- Dáºy bây giá» rét lắm, anh ạ.
Rét gì mà rét. Chú cứ mạnh bạo ra thì không rét đâu.
Hình nhÆ° để trái vá»›i lá»i anh tôi nói, má»™t cÆ¡n gió mạnh lá»t và o phòng là m lay Ä‘á»™ng chiếc mà n. Tôi rùng mình nói:
- Rét lắm, ra bây giỠthì chết cóng.
Rồi tôi kéo chăn trùm kÃn cổ. Anh tôi cÅ©ng kéo chăn lên, rồi bảo tôi:
- Chú lÆ°á»i lắm. Có ra kia mở cánh cá»a sổ mà cÅ©ng không chịu khó.
Bên kia mà n, tiếng ú á»› của chị Hai lại nổi lên, thà nh thá» tôi không biết câu trả lá»i của anh tôi ra thế nà o. Má»™t lát má»›i thấy anh tôi nói:
- Chú có thương nó, bảo mang nó và o thì ra mở chứ.
Tôi lúc bấy giỠđã buồn ngủ lắm, mắt đã dÃp lại, bèn quay mặt và o trong rồi bảo:
- Thôi, mặc kệ nó anh ạ.
Anh tôi gắt:
- Thế thì còn nói chuyện!
Rồi anh tôi quay lÆ°ng vá» phÃa tôi, kéo chăn trùm kÃn đầu, co chân ngủ, không nói gì nữa. Tôi còn lắng tai nghe tiếng chiêm chiếp của con chim con nhÆ° thiết tha gá»i. Rồi má»™t lát tôi cÅ©ng ngủ nốt.
Sáng hôm sau, khi chúng tôi tỉnh dáºy, đã thấy chị Hai đứng ph nÆ°á»›c ở đầu bà n. Khi thấy chúng tôi ngồi dáºy, chị nhìn chúng tôi mỉm cÆ°á»i há»i:
- Có phải tối qua hai chú cãi nhau vỠcon chim không?
Chúng tôi nhìn nhau ngạc nhiên. Tôi há»i:
- Chi cũng biết à ? Lúc bấy giỠchúng tôi thấy chị nói mê mãi kia mà .
Chị Hai phá lên cÆ°á»i, đầu ngả vỠđằng sau, hai bà n tay che miệng, vì chị má»›i nhuá»™m răng. Chị cÆ°á»i nhÆ° nắc nẻ, khiến chúng tôi không hiểu ra sao. Sau chị vừa cố nén cÆ°á»i vừa nói:
- Hai chú có biết cái tiếng chiêm chiếp ấy ở đâu ra không? Äó là tiếng cây tre ở đầu nhà bị gió lay đấy. Tôi nằm ở gần nên nghe rõ. Äến khi thấy hai chú thÆ°Æ¡ng hại con chim, định mang nó và o mà sưởi, tôi buồn cÆ°á»i suýt nữa bị sặc. Mà định nói bảo cho chú biết là không phải thì lại vÆ°á»›ng thuốc nhuá»™m răng trong mồm, không nói được. Thà nh ra ú á»› nhÆ° ngÆ°á»i nói mê váºy.
Chị tôi kể xong lại cÆ°á»i. Chúng toi nghÄ© đến cái nhầm tưởng hôm qua, cÅ©ng buồn cÆ°á»i nốt. Ba chúng tôi cÆ°á»i mãi chảy cả nÆ°á»›c mắt.
Sau anh tôi ngừng lại vui vẻ nói:
- Thế mà chúng em cứ tưởng có má»™t con chim đáng thÆ°Æ¡ng nó đến gá»i cá»a.
|
01-01-2010, 07:15 PM
|
|
|
Tham gia: Aug 2009
Bà i gởi: 588
Thá»i gian online: 4 ngà y 2 giá» 30 phút
Thanks: 520
Thanked 225 Times in 138 Posts
|
|
Tiếng Sáo
Tác giả: Thạch Lam
Má»—i buổi chiá»u, ngÆ°á»i ta lại thấy anh ta thổi. Tiếng sáo trong theo gió Ä‘Æ°a và o phố, réo rắt và chÆ¡i vÆ¡i, hoà nhịp vá»›i tiếng sáo diá»u vang vang ở trên cao. Má»i ngÆ°á»i ngừng câu chuyện, lắng tai nghe, rồi bảo nhau:
- Sáo của Tiến ngoà i ga.
Há» yên lặng nghe, cám dá»— bởi tiếng nhạc êm dịu ấy, cùng vá»›i buổi chiá»u man mác của đồng quê, thấm thÃa và o tâm hồn há». Thong thả và sẽ sẽ, há» bắt đầu kể những chuyện vá» thân thế ngÆ°á»i thổi sáo.
Tiến là má»™t anh chà ng xinh trai, và tà i hoa. Âm nhạc thứ gì anh cÅ©ng biết hết, nhÆ°ng hay nhất là sáo ngang. Anh lại biết ca hát đủ các lối: giá»ng anh trầm và mạnh mẽ, má»—i khi anh vừa gẩy Ä‘Ã n bầu vừa ca Nam Binh thì ai cÅ©ng phải muốn nghe. Anh không có nghá» nghiệp gì cả. Mẹ anh chỉ có má»™t mình anh; bà cụ năm nay đã già , và đứng trông nom má»™t cá»a hà ng cÆ¡m trá» cho các hà nh khách Ä‘i tầu. anh không là m việc gì. Suốt ngà y loay hoay và o mấy cái Ä‘Ã n, hoặc là m những thứ đèn kéo quân rất thần tình, ngà y tháng tám, bởi anh rất khéo tay, bà cụ Tiến đã nhiá»u lần phà n nà n vá» sá»± Tiến chẳng giúp đỡ cụ được công việc gì; tuy già đã hai thức tóc mà bà vẫn còn phải khó nhá»c để nuá»™i con. Hà ng xóm ai cÅ©ng chê anh chà ng lÆ°á»i và bất hiếu. NhÆ°ng há»… khi nà o bà cụ chá»i mắng quá là Tiến nổi xung – anh ta tÃnh rất cá»c - Ä‘áºp phá hết cả đồ đạc trong nhà . Bà cụ Tiến lăn lá»™n kêu khóc ngoà i Ä‘Æ°á»ng, phân vua vá»›i cả phố vá» sá»± khổ cá»±c của bà ; tiến cứ Ä‘áºp và cứ phá, nhÆ°ng không bao giá» anh chạm đến những cây Ä‘Ã n treo trên vách.
Cãi nhau xong, hai mẹ con lại là m là nh nhÆ° cÅ©. Tá»™i nghiệp bà cụ, bà có má»™t con, chẳng lẽ giáºn con mãi. Ngưòoi ta lại thấy Tiến ngồi chắp nhặt những thức mà anh ta đã phá và bà cụ thổi nồi cÆ¡m rõ ngon và mua nhiá»u đồ nhắm cho con uống rượu.
Rồi buổi chiá»u, tiến mang sáo ra cánh đồng đằng sau nhà thổi. Tiếng sáo anh nà y hôm ấy cà ng réo rắt du dÆ°Æ¡ng, lên bổng xuống trầm, bay Ä‘i khắp má»i nÆ¡i.
Nếu chỉ có thế, thì ngÆ°á»i trong phố cÅ©ng Ãt chuyện kháo nhau vá» anh ta. Tôi quên chÆ°a nói rằng tiến không có vợ, không có con chÃnh thức. Ngà y còn trẻ, đã lâu lắm, mẹ Tiến có cÆ°á»›i cho anh ta má»™t cô vợ ngÆ°á»i cùng là ng, nhà khá giả và đảm Ä‘ang lắm. NhÆ°ng sau khi Ä‘i há»c Ä‘Ã n trở vá», anh ta chê vợ xấu và tìm cá»› Ä‘uổi Ä‘i.
Từ đấy, anh không lấy ngÆ°á»i nà o nữa, và giả thá» anh có muốn lấy vợ, nhữngnhà có con gái trong là ng cÅ©ng chẳng ai gả cho anh. NhÆ°ng anh không cần vì anh nhiá»u vợ theo lắm.
Lần đầu tiên, sau khi Ä‘i vắng má»™t Ãt lâu, anh trở vá» Ä‘em theo má»™t cô gái rất trẻ và co nhan sắc, chỉ Ä‘á»™ mÆ°á»i lăm, mÆ°á»i sáu tuổi. Tất cả phố ga Ä‘á»u tò mò chú ý và bà n tán đến ngÆ°á»i con gái ấy. Há» bảo nhau rằng cô ta mê Tiến vì tiếng sáo, trốn nhà theo Tiến vỠđây. NgÆ°á»i bảo cô là con má»™t ông phán già ở trên tỉnh; có ngÆ°á»i, ra dáng biết rõ chuyện hÆ¡n, quả quyết rằng cô lạ con út má»™t ông Ãn vùng suôi, em má»™t cáºu ấm cÅ©ng chÆ¡i bá»i và đà n địch nhÆ° Tiến; và bởi thế Tiến Ä‘i lại nhà cáºu ấm kia haá» Ä‘Ã n, rồi quyến rÅ© cô em gái. Sá»± thá»±c, có lẽ không ai biết rõ. NgÆ°á»i ta bà n tán vì rá»—i chuyện cÅ©ng có, và vị ghen vá»›i Tiến có cô vợ đẹp theo cÅ©ng có. Những trang sức đắt tiá»n của cô con gái, vòng xuyến, há»™t hoa, toà n bằng và ng, gây lòng thèm muốn và ganh ghét. Cô Liên – tên ngÆ°á»i thiếu nữ - Ä‘i đến đâu cÅ©ng gợi chung quanh cô những bà n tà n ra và o. NhÆ°ng không ai dám tỠý khinh cô. Cái vẻ thanh cao quý của cô, cái bà n tay xinh xẻo, có ngón tay búp măng, và gót chân Ä‘á» hồng nhá» nhắn của cô nổi lên giữa đám ngÆ°á»i thô sÆ¡ ở phố nà y và khiến há» kÃnh phục. Má»™t đằng khác, cái vẻ duyên thắm dá»… thÆ°Æ¡ng của cô, đôi mắt Ä‘en là nh và thÆ¡ ngây nhÆ° đôi mắt của trẻ con, khiến má»i ngÆ°á»i có cảm tình tốt đối vá»›i ngÆ°á»i con gái ấy.
Trong mấy tháng đầu, đôi nhân tình trẻ đó yêu nhau lắm. Hai ngÆ°á»i bao giá» cÅ©ng ở cạnh nhau, không rá»i nhau ra ná»a bÆ°á»›c.
Cứ má»—i buổi chiá»u, Tiến Ä‘Æ°a vợ ra ngoà i cánh đồng, thổi sáo cho vợ nghe. Tiếng sáo của anh lÆ°u loát cả gió mấy, êm du Ä‘Æ°a và o trong phố những Ä‘iệu ân ái. Cái bác Ä‘Ã n ông lặng nghe, nghiêm nghị và các cô thiếu nữ trở nên mÆ¡ mà ng, dừng tay trên kim chỉ hay trên khung cá»i.
NgÆ°á»i ta thấy Tiến trang hoà ng nhà cá»a rất sang trá»ng; anh mua những thứ Ä‘Ã n sáo quý và đắt tiá»n, và ăn tiêu rất hoang phÃ. Những kẻ xấu miệng thì thầm rằng đó là tiá»n của Liên bá» ra. Sá»± ấy chức đúng, vì ngÆ°á»i ta thấy Liên Ä‘eo Ãt dần đồ trang sức Ä‘i.
Cho đến ngà y cô không còn thức gì đáng giá trên ngÆ°á»i nữa. Cả đến những chiếc áo lụa là cô mặc ngà y vá» cÅ©ng bị Tiến bán dần lấy tiá»n tiêu. Hai vợ chồng bắt đầu cãi nhau. Tiến luôn luôn chữi mắng hay gắt gá»ng vá»›i vợ, sau đấy anh bá» nhà lên tỉnh năm ba hôm má»›i vá». Tá»™i nghiệp cho cô thiếu nữ; Liên trở nên gầy tÆ°á»›t và xanh xao, mắt nà ng lúc nà o cÅ©ng Ä‘á» hoe nhÆ° má»›i khóc. Liên không còn cái vẻ ngây thÆ¡ và duyên sắc ngà y trÆ°á»›c nữa. Khi nà ng đến chợ mua thức ăn, chân Ä‘i đất và mặc áo vá, má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u ái ngại cho nà ng. NgÆ°á»i ta trông cái bà n chân hồng và nhá» nhắn của nà ng vụng vá» dẫm trên bùn mà thÆ°Æ¡ng hại. Các bà mẹ khẽ chép miệng khi nà ng Ä‘i qua, rồi quay lại phÃa các con gái, thầm thì những câu chuyện khuyên nhủ, nhÆ° bảo cô nên coi đó là m gÆ°Æ¡ng.
Rồi má»™t buổi đêm, sau khi ban chiá»u ngÆ°á»i ta đã được nghe tiếng sáo của Tiến réo rắt hÆ¡n và nỉ non hÆ¡n má»i khi, cả phố Ä‘á»u bị đánh thức dáºy bởi những tiếng kêu hãi hùng của bạ cụ Tiến. Má»i ngÆ°á»i bà ng hoà ng đổ lại nhà Tiến, xô cá»a và o: má»™t cảnh tượng Ä‘au thÆ°Æ¡ng bầy ra trÆ°á»›c mắt há». bên chiếc giÆ°á»ng, mà n xô tung và gối lệch. Tiến nắm lấy tóc Liên mà đánh. Mắt anh ta Ä‘á» vì giáºn dữ, trông ghê sợ và hung ác; anh ta thẳng thay tát, đấm và o cái thân hình nhá» bé quằn quại trên mặt đất. Liên nấc lên chịu Ä‘au nghiến chặt hai hà m răng lại để khá»i kêu cứu. Bà cụ tiến sợ hãi run lẩy bẩy và loay hoay chung quanh hai ngÆ°á»i để gỡ con ra những vô Ãch.
Má»i ngÆ°á»i xúm và o can tiến, xốc lấy Liên và đặt nà ng lên giÆ°á»ng; nà ng Ä‘au quá đã ngất Ä‘i.
Thế rồi tá» má» sáng hôm sau, và i ngÆ°á»i thấy Liên sách má»™t cái bá»c nhá» ra ga lên tầu. Nà ng chỉ còn là cái bóng hình tiá»u tụy của nà ng.
Còn Tiến anh chà ng vẫn nhÆ°n thÆ°á»ng. Anh ta hình nhÆ° lấy là m sung sÆ°á»›ng được rá»i bá» cô gái tá»™i nghiệp. Chiá»u đến, cánh đồng lại văng vẳng tiếng sáo du dÆ°Æ¡ng của anh.
Cái tấn kịch đó diá»…n lại và i lần, má»—i lần vá»›i má»™t cô thiếu nữ khác, cô nà o cÅ©ng trẻ đẹp, và sau má»—i báºn Tiến Ä‘i vắng anh ta lại Ä‘em theo vá». Chỉ có má»™t cái khác là những cô thiếu nữ nà y hình nhÆ° ở những gia đình thÆ°á»ng hÆ¡n và cÅ©ng Ãt tiá»n hÆ¡n. Có khi là má»™t cô gái quê, mắt bồ câu và má núng đồng tiá»n; có khi là cô gái ná»a tỉnh ná»a quê, ra vẻ ngÆ°á»i buôn bán là m ăn. Cuá»™c tình duyên của Tiến vá»›i há» không được lâu bá»n nhÆ° vá»›i Liên. Chỉ má»™t hai tháng sau, những cuá»™c cãi cỠđã xẫy ra liên tiếp hà ng ngà y cho đến má»™t buổi kia. tiến lại trở nên hung ác và tà n bạo. Các cô thiếu nữ đó không có gan chịu đòn nhÆ° Liên, kêu cứu ầm cả phố. Rồi và i hôm sau các cô lần lượt bổ ra Ä‘i.
NgÆ°á»i hà ng phố đã quen vá»›i những cuá»™c cãi nhau ấy. Há» lặng yên, vì bởi ghét Tiến nên cứ mặc kệ. Trừ khi nà o các cô bị đánh Ä‘au quá, há» má»›i can thiệp má»™t cách chểnh mảng, và lãnh đạm; những Ä‘iá»u khueyen bảo của há» Ä‘á»u bị Tiến trả lá»i má»™t cách vô lá»…, nên há» cÅ©ng chẳng hoà i hÆ¡i. Vì những lẽ đó, không còn ai giao thiệp vá»›i Tiến nữa. Há» tỠý khinh bỉ con ngÆ°á»i lừa lá»c tệ bạc đó. Tiếng sáo của anh lúc buổi chiá»u không còn tìm được những ngÆ°á»i lắng nghe chăm chú và thân máºt nhÆ° trÆ°á»›c nữa, trái lại, tiếng sáo giá» chỉ gây nên những câu bình phẩm nghiêm khắc và khinh miệt.
Tiến cÅ©ng trả lại sá»± lãnh đạm ấy bằng cái thái Ä‘á»™ dá»ng dÆ°ng. Anh không thiết chuyện trò vá»›i các ngÆ°á»i lá»›n trong phố nÅ©ua, chỉ là m bạn vá»›i các trẻ con nhÆ° chúng tôi. Tuy bị cấm đón, chúng tôi vẫn trái lá»i cha mẹ, đến chÆ¡i nhà anh luôn. Ãối vá»›i chúng tôi, tiến là má»™t ngÆ°á»i bạn đáng yêu và quyến rÅ©. Anh khiến chúng tôi say mê và là m chúng tôi khâm phục vì cái khéo tay của anh, những đồ chÆ¡i anh là m cho chúng tôi thá»±c là những đồ chÆ¡i kỳ lạ, ham thÃch. Anh dáºy chúng tôi há»c Ä‘Ã n, và má»—i buổi chiá»u; anh Ä‘Æ°a chúng tôi ra cánh đồng. Tiếng sáo của anh cà ng ngà y cà ng hay, văng vẳng Ä‘Æ°a và o trong phố nhÆ° vừa khiêu khÃch lại vừa quyến luyện.
***
Rồi cái việc đố xẩy đến, không ai ngá» và không ai Ä‘oán được trÆ°á»›c. Vì câu chuyện nà y, chúng tôi đã mất ngÆ°á»i bạn quý hoá và thân yêu kia.
Bên cạnh nhà tôi là chá»— ở của bà Hà n. Hai nhà liá»n sân nhau vì váºy, những buổi chiá»u mùa hạ hay đêm sáng trăng, bà Hà n và mẹ tôi thÆ°á»ng hay bắc ghế ngồi nói chuyện. Chúng tôi quây quần chung quanh má»™t cái bà n nhá», giữa sân. Bà Hà n vá»›i mẹ tôi ngồi uống nÆ°á»›c, còn tôi ngồi Ä‘á»c sách bên cạnh Thân, con gái của bà Hà n. Thân là má»™t thiếu nữa xinh đẹp, ngÆ°á»i rất có duyên và biết chữ nghÄ©a. Cô đã há»c đến lá»›p nhất trÆ°á»ng tÄ©nh, rồi vá» giúp đỡ mẹ trong việc buôn bán và trông nom nhà cá»a. Nhà bà Hà n giầu nhất phố, hầu hết các ruá»™ng chung quanh là của bà ta cả. Cô Thân, bởi thế, được nhiá»u ngÆ°á»i trong huyện muốn há»i. NhÆ°ng bà đá»u tìm cách từ chối; theo ý bà trong cái huyện nhá» má»n nà y không có ai xứng đáng là m rể nhà bà hết. Bà có ý muốn chá»n chá»— danh giá, và đánh cho con gái mình má»™t địa vị cao xa hÆ¡n. NhÆ°ng bà không khéo léo từ chối, hay không cần khéo léo, vì phần nhiá»u những ngÆ°á»i hổi cô Thân Ä‘á»u là ngÆ°á»i có hà m ân bà Ãt nhiá»u... Thái Ä‘á»™ kiêu kỳ của bà khiến má»i ngÆ°á»i sinh ác cảm.
Cô Thân, trái vá»›i mẹ lại được má»i ngÆ°á»i yêu mến; cô tÃnh dá»… dãi và nhã nhặn, lúc nà o cÅ©ng tÆ°Æ¡i nhÆ° bông hoa, và hay thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i. NgÆ°á»i ta ghét bà Hà n bao nhiêu thì ngÆ°á»i ta lại ca tụng con gái bà bấy nhiêu.
Buổi chiá»u hôm cái tin cô Liên Ä‘i truyá»n ra, chúng tôi Ä‘ang ngồi chÆ¡i ở sân. Bà Hà n bá»—ng nhìn mẹ tôi nói:
- Hừ, cô Liên ấy tháºt chẳng ai thÆ°Æ¡ng. Ai bảo mê giai và o rồi mà chết, con gái nhÆ° thế không biết xấu hổ.
Mẹ tôi chưa kịp đáp, bà Hà n lại tiếp:
- Nghe đâu con nhà gia giáo cơ đấy. Không biết sao mà lại đổ đốn ra như thế?
- Tá»™i nghiệp cho cô bé, con ngÆ°á»i có duyên đáo để.
- Tôi thì cho là đáng kiếp!
Cô Thân ngước mặt nhìn mẹ, thong thả nói len và o:
- Cứ như ý con thì Liên chỉ đáng thương chứ không đáng trách. biết đâu cô ta...
Không để con nói hết, bà Hà n đã quắc mắt bảo:
- Biết đâu là m sao? Mà y thì biết gì mà dám nói. Con nhà gia giáo mà lại theo giai thì không đáng kiếp à . Thế chứ nữa cÅ©ng chẳng ai ngÆ°á»i ta thÆ°Æ¡ng!
Thấy mẹ mắng, Thân yên lặng không dám nói. Giữa lúc ấy, tiếng sáo của Tiến nổi lên theo gió ngoà i cánh đồng đưa và o réo rắt và nỉ non quá. Bà Hà n cau lông mà y, lẩm bẩm:
- Chỉ sáo với địch cả ngà y, chả được cái công trạng gì.
Tôi nhìn cô Thân, cô không hiểu mẹ nói gì nữa. Nét mặt mÆ¡ mà ng, Thân Ä‘ang chú ý lắng nghe tiếng sáo ngoà i xa, êm dịu nhÆ° quyến gá»i.
Từ ngà y ấy, tôi thÆ°á»ng bắt gặp Thân đứng tá»±a cá»a nghe tiếng sáo của Tiến, má»—i buổi chiá»u. Nà ng hay há»i tôi luôn vá» Tiến, và thÃch nghe tôi kể những câu chuyện tôi lượm được vá» anh ta.
Rồi má»™t hô, khi ra cánh đồng thả diá»u ngạc nhiên thấy bên bá» ruá»™ng. Thân Ä‘ang đứng nói chuyện vá»›i Tiến. Hai má nà ng Ä‘á» hồng, và đôi môi chúm chiếm, Thân đứng khép nép bên bông lúa, tay mân mê cái quai nón che ngang mặt. Tiến ngồi trên má»™t môi đất, chiếc sáo để ngang miệng, nhÆ°ng không thổi. Anh ngÆ°á»›c mắt nhìn lên, và tôi thấy anh cÆ°á»i cái cÆ°á»i xinh nhất của anh ta.
Biết tôi đến, hai ngÆ°á»i yên lặng, Thân rủ tôi cùng vá». Và khi chúng tôi quay bÆ°á»›c Ä‘i tiếng sáo của Tiến lại nổi lên hoà dịp vá»›i sáo diá»u, theo rõi chúng tôi vỠđến táºn nhà .
***
NgÆ°á»i trong phố đã bắt đầu bà n tán mong manh vá» sá»± Ä‘i lại của Thân vá»›i Tiến. NgÆ°á»i ta thấy là m lạ thỉnh thoảng gặp hai ngÆ°á»i đứng vá»›i nhau ngoà i cánh đồng hay bên bụi cây. Bà Hà n thấy cái nguy hiểm cho con gái tuy bà không tin những Ä‘iá»u ngÆ°á»i ta thuáºt lại. Tá» ra là ngÆ°á»i mẹ biết lo cho con bà Hà n tìm ngay được má»™t nhà môn đăng há»™ đối. Cáºu ấy còn trẻ mà lÆ°Æ¡ng cao, lại là ông phán nhà nÆ°á»›c.
Hôm bên nhà trai vỠăn há»i, bà Hà n bầy tiệc linh đình và má»i đủ mặt ngÆ°á»i quen, có ý khoe ông rể má»›i. Cà phố háo hức đợi chá». Trên ô tô bÆ°á»›c xuống, sau mấy bà bệ vệ, má»™t ngÆ°á»i thấp bé, mặt rá»— chằng chịt. Cáºu phán không có vẻ ngÆ°á»i gì cả, và những con trai trong huyện bị bà Hà n từ chối từ trÆ°á»›c Ä‘Æ°a nhau phân tách những cái xấu của ông rể tÆ°Æ¡ng lai kia.
Khi bá»n nhà trai đã trở vá», bà Hà n gá»i con và o buồn nói chuyện. Hai mẹ con thủ thỉ vá»›i nhau lâu lắm. Lúc cô Thân bÆ°á»›c ra, ngÆ°á»i ta thấy mắt cô Ä‘á» hoe; chắc cô vừa má»›i khóc. Buổi chiá»u cô tìm tôi, gá»i ra má»™t chá»— kÃn khẽ dúi và o tay tôi má»™t bức thÆ° và bảo:
- Em cầm lấy cái nà y Ä‘Æ°a cho cáºu Tiến. Ãừng cho ai biết nhé, chóng ngoan rồi chị cho tiá»n ăn kẹo.
Tôi ra nhà Tiến thấy anh ta Ä‘ang loay hoay nối lại giây Ä‘Ã n. Tiến mở thÆ° ra xem, rồi lại bá» và o túi; anh nÃn lặng không nói câu gì và nét mặt bà máºt không biến đổi.
Ngà y cÆ°á»›i Thân định và o hôm mÆ°á»i tháng tám. Chiá»u ngà y hôm trÆ°á»›c, tôi thấy cô có vẻ băn khoăn, lo nghÄ©. Thân đứng ngồi không yên, và luôn luôn ra tá»±a cá»a trông vá» phÃa cánh đồng. Tiếng sáo của Tiến đã theo gió Ä‘Æ°a và o, má»™t âm Ä‘iệu não nùng và tha thiết, nhÆ° má»™t lá»i than vãn ai oán dà i.
Thân trở và o gục xuống giÆ°á»ng khóc nÆ°á»›c nở.
Sá»›m hôm sau bà Hà n trở dáºy thấy cá»a để ngá»; Thân đã Ä‘i từ bao giá»; không có má»™t lá»i nà o để lại.
***
Từ đấy, bà cụ Tiến trông hà ng có má»™t mình. Bà không tá» vẽ nhá»› con lắm, tuy những lúc nói chuyện vá»›i hà ng xóm, bà vẫn thÆ°á»ng nhắc đến những cuá»™c Ä‘áºp phá của Tiến vá»›i má»™t giá»ng êm ả và lẫn chút yêu thÆ°Æ¡ng.
Những cây Ä‘Ã n của Tiến lâu ngà y để mốc, bà cụ Ä‘em bán rẻ cho má»i ngÆ°á»i trong huyện. Còn cái đèn kéo quân, công trình tuyệt xảo của Tiến, trong có máy đồng hồ cá» Ä‘á»™ng má»™t cảnh Lã Bố hý Ãiêu Thuyá»n – cái đèn ấy bà treo ngoà i nhà để là m thú vui cho khách trá». NgÆ°á»i ta tấm tắc khen cái khéo léo tinh vi; bà cụ Tiến chỉ dịu dà ng trả lá»i:
- Ấy của cháu nhà là m ngà y xưa đấy. Nó khéo tay lắm, các ông ạ.
VÀ có ai chặn há»i nó ở đâu, bà đá»u nói là Tiến Ä‘i là m ăn ở xa, không mấy khi vá» nhà .
Cảnh váºt phố huyện vẫn không có gì thay đổi: chỉ có tiếng sáo của Tiến không còn vang vang trene cánh đồng. Câu chuyện của Tiến và Thân lâu dần cÅ©ng không ai bà n đến nữa. NhÆ°ng má»—i khi bà Hà n ra phố, ngÆ°á»i ta lại thì thầm chỉ tay và o bà , tò mò và ái ngại.
|
01-01-2010, 07:16 PM
|
|
|
Tham gia: Aug 2009
Bà i gởi: 588
Thá»i gian online: 4 ngà y 2 giá» 30 phút
Thanks: 520
Thanked 225 Times in 138 Posts
|
|
Tình Xưa
Tác giả: Thạch Lam
Ngà y theo há»c trÆ°á»ng tỉnh Thái Bình, tôi ở trá» nhà ông Cả Vinh, má»™t nÆ¡i quen biết của thầy mẹ tôi. Ông Cả cÅ©ng có ngÆ°á»i con trạc tuổi chúng tôi Ä‘i há»c, bởi váºy ông cho há»c trò đến ở, lấy cá»› rằng để anh Hòe, con ông, được vui anh vui em. Thá»±c ra, ông bà Cả muốn chứa trỠđể kiếm lá»i. Nhà ông nghèo lại đông con, và số tiá»n tháng của ba chúng tôi cÅ©ng đủ giúp cho bà Vinh má»™t cái vốn nhỠđể buôn bán.
Ông Cả ở má»™t lá»›p nhà cổ, má»™t cái nhà ngói năm gian chạy dà i mặt phố và má»™t căn nhà lá rá»™ng, đầy những hà ng hóa của bà Cả, rồi đến nhà dÆ°á»›i và bếp. Äằng sau nhà có má»™t miếng đất trồng cây cối, ngăn vá»›i bãi cá» hoang của tỉnh bằng má»™t hà ng rà o râm bụt thấp. Ngay trÆ°á»›c nhà gạch trông ra, có má»™t cái sân vuông và hẹp, có bể nÆ°á»›c lá»›n. Cái sân đó là giang sÆ¡n riêng của ông Cả: má»™t cái núi non bá»™ nhá» trong cái bể con bằng xi măng và hai dẫy cháºu trồng đủ các thứ lan. CÅ©ng nhÆ° nhiá»u ngÆ°á»i rá»—i khác, ông Cả có cái ham mê những công việc tỉ mỉ. Sá»›m chiá»u lúc nà o tôi cÅ©ng thấy ông lom khom ở ngoà i sân, cúi mình tỉa xén các cháºu lan hay sá»a sang non bá»™. Tháºt là má»™t dịp trá»ng vá»ng nếu cháºu lan có chúm má»™t dò hoa. Phải nhìn vẻ vui sÆ°á»›ng trên mặt ông lúc bấy giá» má»›i hiểu. Ông gá»i chúng tôi ra xem hoa, vá»›i cái tá»± kiêu của má»™t chủ nhân ông khéo léo; rồi hà ng giỠông đứng lặng ngắm cháºu lan, dÆ°á»ng nhÆ° để đợi chá» bông hoa nở.
Sân gạch ngay chá»— cá»a sổ buồng há»c chúng tôi trông ra, và lúc nà o ngá»ng lên trên sách, chúng tôi cÅ©ng thấy bóng ông. Sá»± chăm chút âu yếm và cẩn trá»ng của ông là m chúng tôi buồn cÆ°á»i. Nếu không có anh Hòe cùng ngồi đấy, chúng tôi đã bà n định tinh nghịch đùa ông má»™t chuyến.
Bữa cÆ¡m há»p đông đủ cả nhà : chúng tôi, anh Hòe và ông Cả ngồi ăn cÆ¡m nhà trên, còn bà Cả vá»›i hai cô con gái và đứa em nhỠăn riêng dÆ°á»›i bếp. Hai mâm cÆ¡m khác nhau: bữa cÆ¡m chúng tôi ăn ngà y nà o cÅ©ng có thịt cá, còn bữa cÆ¡m ở dÆ°á»›i nhà chỉ toà n rau muống và đáºu phụ. Không bao giá» chúng tôi thấy có món ăn khác, và có lúc chúng tôi thầm phà n nà n cho sá»± kham khổ của bà Cả và hai cô con gái. Vẻ xanh xao của Lan và Huệ không là m chúng tôi ngạc nhiên. Äó là hai thiếu nữ lặng lẽ và kÃn tiếng, không lúc nà o cÆ°á»i nói to.
Bởi váºy tuy hai cô cÅ©ng trạc tuổi vá»›i chúng tôi, tôi cÅ©ng không để ý đến. ở trong buồng há»c trông ra, thỉnh thoảng tôi thấy bóng Lan Ä‘i qua sân xuống nhà dÆ°á»›i hay vá»›i tay múc nÆ°á»›c trong bể. NhÆ°ng cách Ä‘i đứng khép nép và cách phục sức nhã nhặn của cô không gợi ý chúng tôi bao giá».
*
* *
Chúng tôi ở trá» nhà ông Cả đã được ngót hai năm. Tôi thÃch ở đấy, giữa những ngÆ°á»i giản dị, và riêng đối vá»›i tôi, ông Cả rất có cảm tình.
Anh Hòe là má»™t cáºu há»c trò rất đần và dốt, cháºm trà khôn; cùng và o há»c mà tôi lên lá»›p nhất, anh má»›i há»c lá»›p nhì. Bởi váºy ông Cả nhá» tôi rèn cặp cho anh ta, và bảo ban thêm. Tôi gắng là m công việc đó má»™t cách chu đáo, nên ông Cả tỠý biết Æ¡n. Những lúc nà o anh Hòe cháºm hiểu bà i hay là m tÃnh há»ng, ông Cả thÆ°á»ng gắt bảo:
- Mà y không xem cáºu Bình đấy mà bắt chÆ°á»›c. Cáºu ấy há»c sáng bao nhiêu, mà lại chịu khó nữa.
Tôi lặng yên và tìm cá»› lánh ra ngoà i để anh Hòe khá»i ngượng.
Từ đấy, tôi được gia đình ông Cả trá»ng vá»ng và yêu quý. Số tiá»n trá» trả sòng phẳng, và những quà cáp mà mẹ tôi không bao giá» quên mang đến biếu ông Cả má»—i khi lên thăm con, khiến bà Cả có ý biệt đãi tôi. Tiếng bà dịu Ä‘i và trở nên êm ái má»—i khi nói vá»›i tôi; khi nà o vá» muá»™n, bà dà nh phần riêng cho tôi những món ăn ngon và má»™t mâm cÆ¡m tÆ°Æ¡m tất. Hai bạn tôi ganh tị, thÆ°á»ng nói mát:
- Thôi, sắp là m rể bà Cả đi thì vừa. Cho chúng tao ăn cỗ cưới với nhé!
Tôi mỉm cÆ°á»i không trả lá»i, vừa nghÄ© đến cô gái cả bà chủ trá»: cô thiếu nữ ấy không là m tôi có chút ý gì. Mà tháºt ra, tôi cÅ©ng không biết mặt mÅ©i cô ta thế nà o cả: tôi chÆ°a bao giá» nhìn kỹ cô ta.
Vá» cuối tháng tám năm ấy, sau ngà y nháºp trÆ°á»ng Ãt lâu, má»™t việc xảy đến là m náo loạn các há»c trò: má»™t thiếu nữ, cô BÃch, và o há»c lá»›p nhất lẫn vá»›i bá»n con trai. ở Thái bấy giá» trÆ°á»ng con gái chÆ°a có lá»›p trên, mà cô nà y đã há»c hai năm liá»n ở lá»›p nhì rồi. Cha mẹ cô không thể gá»i cô lên Hà Ná»™i, bèn xin cho cô và o há»c trÆ°á»ng con giai. Sau khi đắn Ä‘o mãi, ông đốc trÆ°á»ng bằng lòng để cô há»c lá»›p nhất. Ngà y đầu cô đến trÆ°á»ng, bá»n há»c trò thầm thì bà n tán và chỉ tay vá» phÃa cô. Ngay thà y giáo chúng tôi cÅ©ng có vẻ ngượng nghịu. NhÆ°ng chỉ bá»n há»c trò chúng tôi là xôn xao nhất. Chúng tôi không thể quên được có má»™t ngÆ°á»i con gái lẫn và o trong lá»›p. Cô BÃch lại đẹp và rất có duyên. Tất cả lá»›p ra công cố sức để bắt chim cô. Những bức thÆ° tình gá»i Ä‘i nhÆ° bÆ°Æ¡m bÆ°á»›m. ChÃnh tôi, tôi cÅ©ng yêu thầm nhá»› vụng cô ta. Và vì thế mà tôi bắt đầu để ý đến các cô thiếu nữ.
Rất lâu, việc cô BÃch và o há»c là đầu Ä‘á» câu chuyện trong bữa ăn của chúng tôi. Chúng tôi thuáºt lại cho nhau nghe những cá» chỉ của cô và của những anh mê cô. Anh Hòe cục mịch quá, không biết nói gì vá» chuyện ấy, nhÆ°ng ông Cả, tuy ngà y thÆ°á»ng rất đạo mạo, cÅ©ng thỉnh thoảng tá»± cho phép má»™t câu nói đùa hóm hỉnh. Ông vuốt hai bên mép râu và nhìn chúng tôi cÆ°á»i má»™t cách tá»± đắc. Tiếng ồn à o của chúng tôi đến tai bà Cả ở gian bên, và bà cÅ©ng chen và o má»™t câu nói:
- Cô ta ở đấy thì há»c vá»›i hà nh gì được. Không khéo lại tằng tịu vá»›i anh nà o thôi.
NgÆ°ng má»™t lát, bà lại há»i đùa:
- Sao cáºu Bình không nhân ngãi phăng vá»›i cô ta có được không?
Tôi chÆ°a kịp trả lá»i, hai anh bạn tôi đã nhao nhao lên đáp:
- Có, có đấy ạ. Cô ấy để ý đến anh Bình lắm ạ, vì anh ấy há»c giá»i nhất lá»›p.
Tôi toan cãi, nhÆ°ng lại thôi, lòng cÅ©ng hÆ¡i thÃch vì lá»i nói ấy. Má»™t lát yên lặng theo sau câu chuyện. Rồi có tiếng thanh và nhá» của con gái bên kia. Cô Lan nói chuyện vá»›i mẹ; tôi lắng tai chú ý, nhÆ°ng tiếng nói khẽ quá, không nghe rõ gì cả.
Má»™t hôm giá» ra chÆ¡i, anh Ngạc, ngÆ°á»i bẻm mép và láu chuyện nhất lá»›p, bá»—ng tá»± dÆ°ng vá»— và o vai tôi, bảo:
- Sáng nay nhân tình mà y ra phố mua sắm cho mà y ăn phải không?
Tôi ngơ ngác chưa hiểu Ngạc nói gì, thì anh đã nhìn tôi nháy một bên mắt rất ý nghĩa, tiếp:
- Lại còn vỠmãi. Cô Lan con ông Cả chứ gì!
Rồi hắn quay lÆ°ng bá» Ä‘i, để tôi đứng sững ngÆ°á»i, yên lặng; tôi chÆ°a kịp cãi lại Ä‘iá»u gì.
VỠđến nhà , tôi thấy trong buồng há»c, ngay trên bà n vá» phÃa tôi ngồi, má»™t Ä‘Ä©a sắn gá»t sẵn để đấy. Câu nói của Ngạc trở lại trà nhá»› tôi, là m cho tôi ngạc nhiên. Là m sao hắn ta biết được cô Lan mua sắn, và để phần cho tôi? Vừa lúc ấy, anh Chi Ä‘i há»c vá», chạy và o. Thấy Ä‘Ä©a quà , anh kêu lên:
- á sắn! Trông ngon quá.
Không lưỡng lá»±, anh cầm lấy ăn liá»n. Cá» chỉ ấy khiến tôi khó chịu.
- Anh biết sắn của ai đấy mà cũng ăn?
Chi cầm miếng sắn cắn dở, quay lại phÃa tôi:
- Không phải sắn của anh à ?
- Không. Tôi không biết của ai để đấy.
Nghe thấy tiếng chúng tôi nói, bà Cả ở ngoà i sân bước và o:
- Các cáºu cứ ăn Ä‘i. Sắn của em nó mua phần các cáºu đấy.
Khi bà Cả ra rồi, Chi nhìn tôi với một vẻ trêu nghịch, vừa cầm miếng sắn nữa trên đĩa:
- Cô ấy phần riêng anh đấy, chúng tôi ăn có được không?
Bá»±c mình, tôi không trả lá»i, yên lặng ngồi xuống ghế. Chi không nhìn tôi nữa, và anh cúi mình ăn sắn vá»›i má»™t vẻ khoan khoái rất rõ rệt. Tôi nhìn trá»™m anh ta. Tá»± nhiên tôi nghi cho Chi và Hoạt đã đặt Ä‘iá»u thêu dệt vá» tôi vá»›i các bạn ở trÆ°á»ng. Hai anh Ä‘á»u là những ngÆ°á»i lém và hay bịa chuyện lắm.
*
* *
Từ hôm ấy có những cái săn sóc nho nhá» tá» rằng cô Lan chăm chú đến tôi. Äi há»c vá», bao giá» tôi cÅ©ng thấy má»™t và i thứ quà dà nh sẵn, để ngay trên bà n chá»— tôi vẫn ngồi. Có khi má»™t bó hoa tÆ°Æ¡i cắm trong ống bút. Sách vở ngăn nắp và sạch sẽ khiến cho tôi biết cô Lan có và o buồng há»c lúc chúng tôi Ä‘i vắng. Tuy váºy, tôi cÅ©ng không dám chắc hẳn rằng Lan để ý đến tôi; tôi cÅ©ng không bao giá» cố ý giáp mặt nà ng.
Má»™t buổi chiá»u, chúng tôi ra vÆ°á»n đằng sau nhà . Bấy giỠđầu tháng chÃn, hai cây hồng ở góc vÆ°á»n trÄ©u những quả. Anh chị em Lan Ä‘ang cầm quèo trẩy. Chúng tôi bÆ°á»›c lại gần. Anh Chi nói:
- Nà o, cô Lan cho chúng tôi mấy quả nà o?
Lan lặng yên cầm quèo vá»›i má»™t cà nh cao. Thân thể trẻ tÆ°Æ¡i và dẻo dang của nà ng vÆ°Æ¡n cong dÆ°á»›i bóng cây, và tấm áo mảnh căng sát để phô hẳn những Ä‘Æ°á»ng má»m mại. Khi nà ng hái chùm quả xuống, Chi và Hoạt xúm lại cÆ°á»›p ngay trên tay nà ng những quả ngon. Tôi vẫn đứng riêng ra, và thèm muốn cái vẻ tá»± nhiên của hai ngÆ°á»i bạn. NhÆ°ng sau cùng, Lan đến gần bên, Ä‘Æ°a cho tôi má»™t quả ngon nhất mà nà ng đã giấu trong lúc các bạn tôi tranh. Tôi giÆ¡ tay đón lấy và ngón tay tôi chạm và o ngón tay nà ng. Lan nói khẽ:
- Anh cầm lấy.
Äôi mắt nà ng nhìn tôi, tôi bá»—ng rung Ä‘á»™ng cả ngÆ°á»i; đôi mắt nà ng phản chiếu má»™t tình yêu mãnh liệt và tha thiết quá. Tôi hiểu ngay rằng nà ng yêu tôi. Tá»± nhiên, má»™t sá»± cảm Ä‘á»™ng trà n lấn và o ngÆ°á»i; tôi cÅ©ng nhìn lại nà ng. Nét mặt của Lan lúc bấy giá» tôi má»›i biết rõ. Nà ng không đẹp, nhÆ°ng khuôn mặt dá»… coi, và lúc nà y nà ng có má»™t vẻ xinh xắn đáng yêu, má»™t cái duyên tÆ°Æ¡i thắm và kÃn đáo. TrÆ°á»›c tôi, nà ng cúi mặt xuống; má»™t ná»—i e thẹn là m á»ng hồng hai gò má. Khi nà ng quay Ä‘i, tôi nhìn theo khen phục cái dáng Ä‘iệu uyển chuyển của nà ng.
Sau buổi ấy, tôi biết chắc chắn ý tứ của nà ng đối vá»›i tôi. Lan tìm hết cách là m cho tôi vừa lòng. Những sá»± chăm nom săn sóc riêng của nà ng là m tôi tá»± kiêu. Äôi khi, nà ng cố ý tìm cách gặp tôi. Những lúc tôi Ä‘i há»c vá», tôi thấy nà ng nhÆ° tình cá» ra đứng ở ngõ. Khi tôi Ä‘i qua, nà ng khép nép và o bên tÆ°á»ng và nhìn tôi mỉm má»™t nụ cÆ°á»i sung sÆ°á»›ng. Tôi cÅ©ng mỉm cÆ°á»i trả lại nà ng; tôi còn trẻ và tình yêu của má»™t cô con gái khiến tôi tá»± đắc.
Má»™t đêm giữa tháng, tôi ngồi buồn trong buồng há»c, không biết là m gì. Cả nhà đã Ä‘i ngủ, và anh Chi vá»›i anh Hoạt Ä‘i xem tuồng vắng. Tôi ngồi gần bên cá»a sổ trông ra sân. ở ngoà i, trăng rằm vằng vặc, tÆ°á»ng vôi sáng trắng lên chói lá»i. Hai dãy cháºu lan cắt bóng xuống mặt sân, và các lá lan Ä‘en sẫm lấp lánh ánh trăng cong. Thá»i khắc rất êm dịu và thú vị. Tôi lặng yên hưởng luồng gió mát của ban đêm.
Bá»—ng nhiên má»™t bóng ngÆ°á»i len và o các cháºu cây, rồi tôi nghe thấy tiếng nÆ°á»›c khẽ rá»›t xuống. Cô Lan tÆ°á»›i hoa. Tôi nhá»› má»—i khi cháºu lan có dò hoa nở, ông Cả lại bắt nà ng tÆ°á»›i ban đêm. Có khi, khuya lắm, chúng tôi hãy còn nghe thấy tiếng cô ở ngoà i vÆ°á»n. Má»™t ý ham muốn bá»—ng đến chiếm lấy tâm hồn tôi. Mùi thÆ¡m nhẹ và sắc của hoa lan thoang thoảng ở ngoà i. Lan vẫn cúi mình trên cháºu cây, dÆ°á»ng nhÆ° không biết có tôi bên cạnh. Tuy váºy, tôi Ä‘oán rõ sá»± cảm Ä‘á»™ng của nà ng. Tôi đến bên cạnh nà ng khẽ gá»i:
- Lan, em Lan...
Tôi để tay lên tay nà ng. Lan rung Ä‘á»™ng cả ngÆ°á»i, toà n thân nà ng má»m lại. Nà ng ngả ngÆ°á»i trên vai tôi... Tôi biết rằng từ đây Lan sẽ là má»™t váºt của tôi, và tôi muốn là m gì nà ng cÅ©ng được.
Sau Ä‘á»™ ấy, tÃnh nết nà ng hình nhÆ° đổi hẳn, hay bây giá» nà ng má»›i biểu lá»™ cái tÃnh nết thá»±c của nà ng ra. Nà ng không còn là cô gái lặng lẽ và kÃn đáo trÆ°á»›c kia nữa. Lan nói năng luôn miệng và tiếng cÆ°á»i của nà ng vang lên trong nhà ; mắt nà ng sáng lên, và hÆ¡i má»™t chút việc cÅ©ng là m cho nà ng vui sÆ°á»›ng. Bà Cả lấy là m lạ vá» con và nhiá»u khi bà định ngăn cản cái vui trà n lan ấy:
- Ôi! Con Lan độ nà y là m sao ấy. Không biết có gì mà vui vẻ thế.
Hai bạn tôi hình nhÆ° hiểu biết. Há» thÆ°á»ng nhìn tôi vá»›i má»™t vẻ trêu nghịch và cÆ°á»i vá»›i nhau má»™t cách tùng đảng. Tôi là m lÆ¡ nhÆ° không biết gì.
ái tình đã khiến Lan thà nh má»™t ngÆ°á»i khác. Tâm hồn nà ng phô bà y ra rõ rệt. Nà ng thà nh ra con trẻ và ngây thÆ¡ quá. Nà ng tưởng là m tôi vừa lòng bằng những cá» chỉ săn sóc âu yếm. Những thức quà liên tiếp nhau trên bà n há»c, khiến chúng tôi ăn no bá» cả cÆ¡m. (Chỉ béo cho hai anh bạn tôi, hỠđược hưởng tá»± nhiên và lại còn có chuyện để chế giá»…u tôi nữa). Lúc nà o nà ng cÅ©ng nghÄ© cách để chiá»u ý tôi. Những cá» chỉ vụng vá» của nà ng khiến tôi vừa cảm Ä‘á»™ng lại vừa ngượng vá»›i anh em. NhÆ°ng Lan hình nhÆ° không nháºn thấy.
Má»™t buổi chủ nháºt, mấy ngÆ°á»i bạn đến rủ chúng tôi Ä‘i chÆ¡i. Vừa Ä‘i qua chợ ở đầu phố, bá»—ng thấy Lan tất tả chạy theo, gá»i. Tôi dừng lại, cau mà y, không bằng lòng. Nà ng trông lên, và lúc bấy giá» hình nhÆ° má»›i biết tôi không Ä‘i má»™t mình. Hai má Ä‘á» bừng vì thẹn. Lan lúng túng:
- Anh... anh cầm lấy cái nà y mà ăn.
Nà ng giở trong bá»c áo mấy bẹ ngô nÆ°á»›ng vừa mua ở chợ.
Tiếng cÆ°á»i của các bạn tôi vang lên. Bá»±c mình, tôi đâm gắt:
- Ai bảo cô cho tôi? Tôi không dùng cái của ấy.
Lan sững ngÆ°á»i, đứng lặng nhìn. Tôi biết tôi đã là m pháºt ý nà ng, nhÆ°ng ai lại Ä‘em cho quà giữa phố nhÆ° thế. Anh Chi há»i lỡm:
- Sao, của chị ấy mua cho mà anh lại chê à ?
Há» cÆ°á»i vá»›i nhau, rồi Hoạt giá»›i thiệu vá»›i mấy ngÆ°á»i bạn:
- Nhân tình đẹp của anh tôi đấy.
Tôi không trả lá»i, khó chịu. Lúc vá», tôi cố ý tránh nà ng, và giữ vẻ mặt giáºn. NhÆ°ng Lan vẫn trẻ con và vô lý nhÆ° cÅ©.
Ngà y mồng năm tháng năm, không biết nghÄ© thế nà o, Lan Ä‘Æ°a tặng tôi má»™t bá»™ bùa bằng vóc nhiá»…u xanh Ä‘á». Äó là công trình tỉ mỉ mà nà ng đã thức suốt đêm để khâu. Trông thấy váºt ấy rõ rà ng để trên táºp sách của tôi, anh Chi và Hoạt rÅ© ra mà cÆ°á»i. Há» chuyá»n tay nhau xem quả Ä‘Ã o và quả á»›t sặc sỡ ấy, và những câu mỉa mai lại gấp đôi lên. Xấu hổ, tôi giằng lấy và vứt ra ngoà i cá»a sổ. Cái bùa túi rÆ¡i ngay và o rãnh nÆ°á»›c.
Chiá»u đến, khi gặp Lan, tôi thấy nà ng nhìn tôi có vẻ âm thầm oán trách. Vừa bá»±c mình cho tôi lại vừa bá»±c mình cho nà ng, tôi lặng yên giả vá» lãnh đạm rồi tránh mặt ra chá»— khác.
Ông bà Cả đã bắt đầu nghi ngá» má»™t sá»± gì. Äiá»u ấy khiến tôi lo ngại. Tôi đã nhiá»u lần bảo nhá» Lan phải kÃn đáo. NhÆ°ng mặc những Ä‘iá»u khuyên nhủ cẩn tháºn của tôi, Lan hình nhÆ° không thể giữ gìn được. Nà ng có má»™t tâm hồn giản dị và quê mùa trong tình yêu. Lan là m quà cho tôi những thức rất buồn cÆ°á»i và vô lý, và tá» vẻ ngạc nhiên khi thấy tôi không bằng lòng:
- Những thứ ấy em biếu anh, anh không thÃch Æ°?
Biết không thể là m nà ng hiểu được, tôi chỉ trả lá»i:
- Tôi không thÃch cô cho tôi cái gì cả.
Sá»± yêu mến của tôi vá»›i nà ng có lẽ Hoạt và Chi đã kể cho nhiá»u ngÆ°á»i nghe rồi. ở trÆ°á»ng các bạn há»c nhiá»u lần đã nói bóng gió xa xôi đến. Câu chuyện cái bùa túi ngà y mồng năm hỠđã biết. Ngạc, má»™t hôm, tá»± dÆ°ng đến thò tay vạch áo tôi ra, bảo:
- Nà o, xem cái bùa túi của mà y đâu nà o...
Tôi giáºn dữ gạt hắn ra, quay Ä‘i. Ngạc chế vá»›i:
- Ê, ê, nhớn thế kia mà còn đeo bùa túi kia!
Những lá»i chế giá»…u ấy là m tôi bá»±c tức đến cá»±c Ä‘iểm. Tôi thầm trách Lan đã gây cho tôi những ná»—i khó chịu ấy. Tình yêu má»™c mạc của nà ng bắt đầu đè nén tôi. Những cách yêu mến săn sóc của nà ng chỉ là m tôi báºn bịu.
Tôi bắt đầu tìm cớ tránh nà ng. Lan, trái lại, cà ng quấn quýt lấy tôi. Lòng ham mê khiến nà ng quên hết cả giữ gìn. Hễ gặp tôi chỗ khuất là nà ng nhẩy đến ôm lấy, và tôi khó khăn mới gỡ được ra. Chúng tôi như thế đã suýt bị ông bà Cả bắt gặp mấy lần.
... Những vẻ chế giá»…u của các bạn há»c và những câu mỉa mai lại thoáng qua trong trÃ. Tôi không còn cái yên tâm để sẵn sà ng hưởng tình yêu nữa. Tôi vá»™i xa nà ng. Lan không hiểu, và những câu trách móc, tuy rất kÃn đáo, vá»›i những giá»t nÆ°á»›c mắt của Lan má»—i khi thấy tôi thá» Æ¡, chỉ cà ng khiến tôi khó chịu thêm.
Má»™t buổi chiá»u, cả nhà đi ăn cá»— vắng, Hoạt và Chi sang Nam Äịnh chÆ¡i. Tôi ở ngoà i vá» thấy mâm cÆ¡m chá» sẵn ở nhà vá»›i hai đôi Ä‘Å©a và hai cái bát. Lan đứng khuất má»™t chá»— khúc khÃch cÆ°á»i. Rồi, nhÆ° con chim non, nhảy nhót chạy ra nắm lấy tay tôi mắng:
- Hôm nay cáºu vá» muá»™n quá! CÆ¡m nÆ°á»›c nguá»™i cả rồi!
Câu trách cợt đùa, nà ng cố lấy giá»ng đứng đắn để giống nhÆ° lá»i ngÆ°á»i vợ trách chồng. Tôi buồn cÆ°á»i, nhÆ°ng cau mà y không đáp.
Lan nhìn tôi nhÆ° đứa trẻ dò ý ngÆ°á»i lá»›n:
- Gá»›m, là m gì mà lầm lầm cái mặt thế? Thôi, tôi xin cáºu Ä‘i.
Nà ng bÆ°ng miệng cÆ°á»i, mở lồng bà n, rình sá»± bằng lòng của tôi trÆ°á»›c những món ăn khéo là m mà nà ng biết là tôi vẫn thÃch.
NhÆ°ng tôi vẫn không nói. Tôi uể oải và o buồng bên, ngồi sau bà n há»c giở sách ra coi. Biết nà ng Ä‘ang tiến lại gần, tôi cÅ©ng không quay lại.
- Anh Bình sang xơi cơm.
Tôi không đáp, nà ng lại má»i:
- Má»i cáºu Bình Ä‘i xÆ¡i cÆ¡m... Xin má»i cáºu Bình Ä‘i xÆ¡i cÆ¡m ạ!
Tiếng cÆ°á»i nà ng giòn giã reo lên sau câu nói ấy. Nà ng chạy đến bên định kéo tôi dáºy, nhÆ°ng nét mặt nghiêm nghị của tôi bắt nà ng ngừng im.
Vẻ sững sỠcủa nà ng và sự oán trách buồn rầu ứa trên đôi mắt khiến tôi có ý ái ngại cho nà ng, song tôi cũng nói:
- Äược, cô cứ để mặc tôi, tôi chÆ°a muốn ăn.
- Kìa, nhưng mà ...
- Không, chốc nữa tôi ăn cũng được.
Nà ng toan nói, nhưng sau cúi đầu im lặng, nhìn tôi một lần nữa rồi quay ra.
Tôi ăn cÆ¡m má»™t mình, ăn rất nhanh, và không để ý đến sá»± giáºn dá»—i của Lan; xong bữa tôi Ä‘i chÆ¡i tức khắc.
ở ngoà i phố, tôi gặp Chi và Hoạt bên Nam vá», Chi là m bá»™ ngạc nhiên:
- Kìa sao không ở nhà tự tình?
Hoạt thêm một câu:
- Ông bà đã giáºn nhau chứ gì?
Rồi cả hai nấc lên cÆ°á»i. Tôi cau mà y để đáp lại.
Äêm hôm đó tôi bá»±c mình và trằn trá»c không ngủ được. NghÄ© đến tình yêu của Lan đối vá»›i tôi, nghÄ© đến bữa cÆ¡m chiá»u, tôi hÆ¡i lấy là m hối háºn, và bởi thế lại cà ng thấy bá»±c mình thêm.
Sáng hôm sau tôi nghe thấy bà Cả há»i:
- Lan, mà y mệt đấy à ?
Tiếng Lan đáp:
- Thưa đẻ không ạ.
Khi Lan ở dưới nhà đi qua sân, tôi thấy nà ng mặt rầu rầu, hai mắt quầng thâm, dáng điệu lặng lẽ và chán ngán. Nà ng xách cái thùng tưới đến để bên bể nước và hình như cố tình giữ lại trong lòng những tiếng thở dà i.
Tôi thấy lòng nao nao vừa bực vừa buồn, như thấy một sự gì êm đẹp đang mất đi mà không còn can đảm giữ lại được nữa.
Từ hôm ấy, Lan lại yên lặng nhÆ° trÆ°á»›c. Nà ng Ãt nói và cÅ©ng không hay gặp mặt tôi. Nà ng tá» ra má»™t thái Ä‘á»™ đúng má»±c, lãnh đạm và lúc nà o cÅ©ng buồn rầu. Sá»± đó để cho tôi được bình yên, nhÆ°ng cÅ©ng là m cho tôi pháºt ý. Tôi tưởng nà ng chỉ thế trong Ãt bữa, chắc có buổi nà ng không gan được nữa, sẽ phải tìm đến tôi, sẽ phải há»i han tôi, và sá»± chỠđợi cái lúc nà ng là m là nh vá»›i tôi lại cà ng khiến tôi tức bá»±c trong sá»± kiêu hãnh.
Cùng ở má»™t nhà , chúng tôi nhÆ° ngÆ°á»i xa lạ, và lâu dần, nghÄ© đến nà ng, tôi thấy lòng dá»ng dÆ°ng. HÆ¡n má»™t tháng trá»i thỉnh thoảng má»›i trông thấy nhau, Lan vá»›i tôi thản nhiên há»i nhau hay trả lá»i những câu không giấu má»™t ý tứ gì thân máºt hay há»n giáºn.
Tôi cÅ©ng không để mắt đến dung nhan nà ng nữa, và đôi khi tưởng tượng đến chuyện cÅ©, tôi ngạc nhiên nhÆ° tìm thấy má»™t tÃnh tình dị kỳ.
Rồi mùa thi tá»›i nÆ¡i. Chi, Hoạt và tôi chăm chỉ luyện táºp. Sá»± ganh Ä‘ua sốt sắng cuối năm là điá»u quan tâm hoà n toà n của ngÆ°á»i Ä‘i há»c. ở nhà ông Cả trong những bữa cÆ¡m, chỉ nói đến chuyện thi cá» và bà n bạc đến những đầu bà i khó hay dá»… sẽ ra trong kỳ thi nà y.
Lan bị xóa bá» hẳn trong Ä‘á»i tôi. Không bao giá» sá»± lãng quên lại mau chóng nhÆ° trong tâm trà tôi hồi bấy giá», và không bao giá» cuá»™c tình duyên của tuổi thanh niên lại Ä‘Æ¡n bạc đến nhÆ° thế. Giữa cô con gái ông chủ nhà cùng vá»›i ngÆ°á»i ở trá» há»c, hình nhÆ° không có má»™t tình nghÄ©a nà o cả và cái đêm trăng ân ái trÆ°á»›c đây dăm ba tháng chỉ là hình ảnh há» hững của má»™t giấc má»™ng thoáng qua.
Hồi ấy kỳ thi cÆ¡ thủy chÆ°a mở ở Thái Bình. Tôi cùng các bạn hữu phải sang trÆ°á»ng Nam và ở luôn đó bốn ngà y để chỠđợi kết quả. Ngà y thứ năm tôi trở vá» Thái vá»›i cái mừng được trúng tuyển và tức khắc nghÄ© đến sá»± thu xếp vá» quê. Anh Hòe, con ông Cả, cÅ©ng may mắn nhÆ° tôi, và hai anh Chi và Hoạt. Tôi để cả tâm trà và o sá»± vui vẻ của má»i ngÆ°á»i. Vợ chồng ông chủ là m má»™t bữa cÆ¡m sang trá»ng nhÆ° bữa tiệc để khao chúng tôi. Cả nhà ngồi ăn trừ cô Lan khó ở từ mấy hôm trÆ°á»›c. Tôi há»i thăm qua quýt lấy lệ và cÆ°á»i nói giảo hoạt nhất nhà . Chi thỉnh thoảng trêu tôi bằng má»™t câu ranh mãnh khác. Má»™t lần, khi rượu ngà ngà say, và nhân thấy Chi đứng là m mối xin cô Lan cho tôi, ông Cả cÆ°á»i thÃch chÃ:
- Cái gì chứ cái đó thì được. NhÆ°ng ai lấy con gái tôi thì phải ở gá»i rể ba năm.
Tôi "xin vâng" và cÆ°á»i má»™t cách rõ rà ng tá» ra tÃnh cách đùa cợt của câu chuyện.
Tôi không kịp có thì giá» hối háºn cho sá»± tà n ác vô tình có thể thấy trong câu đùa cợt. Tôi cÅ©ng không muốn nghÄ© rằng Lan lúc đó có thể Ä‘au lòng vì tôi. Lan không còn liên lạc vá»›i tôi nữa.
Hôm sau tôi từ giã nhà ông chủ, lòng há»›n hở tưởng đến sá»± mừng rỡ của mẹ tôi lúc thấy tôi vá». Trong cái thì giá» Ä‘i xe từ Thái đến bến Tân Äệ và đợi tầu ở Nam qua, tôi mải nghÄ© chuyện nghỉ hè, chuyện lên Hà Ná»™i há»c ban Thà nh chung, không má»™t lúc nà o có má»™t ý mến tiếc cô thiếu nữ con gái ông Cả.
Khi tà u Nam tá»›i tôi đáp thuyá»n lên, chá»n chá»— cất hà nh lý và vui vẻ ngó đầu ra trông má»™t lần cuối cái bến tôi vẫn Ä‘i vá» trong mấy năm qua. Hai dãy nhà lá bồng bá»nh ở hai con Ä‘Æ°á»ng quạnh quẽ Ä‘ang thong thả lùi lại và nhá» dần. Má»™t sá»± bâng khuâng nhẹ nhà ng dìu tâm hồn ngÆ°á»i đến những tình cảm man mác, tôi bá»—ng thấy cả ngÆ°á»i xúc Ä‘á»™ng vì nháºn ra trong bá»n ngÆ°á»i lác đác ở bến má»™t cái xe Ä‘á»— vá»™i, và trên xe bÆ°á»›c xuống má»™t ngÆ°á»i con gái ngÆ¡ ngác nhìn vá» phÃa tôi.
Tầu đã xa hẳn mạn sông. Mặt ngÆ°á»i trên bến không nhìn rõ. Tuy váºy, tôi không thể lầm được, ngÆ°á»i thiếu nữ kia chÃnh là con ngÆ°á»i tá»™i nghiệp đã há»n giáºn tôi và thÆ°Æ¡ng tôi.
Chỉ má»™t lát, bến đò Tân Äệ đã khuất hẳn ven sông. Từ đó, tôi không gặp Lan lần nà o nữa.
Rút từ táºp truyện ngắn Sợi tóc,
Nxb Äá»i nay, Hà Ná»™i, 1942.
|
|
|
Từ khóa được google tìm thấy
|
1 so tac pham thach lam, 3 tac pham cua thach lam, 4vn.eu, áèëàí, Ä‘oc tac pham thach lam, bach luyen thanh tien, cac sach cua thach lam, cac tac pham thạh lam, cac truyen cua thach lam, cactacpham cua thach lam, cactpcuathachlam, chuyen cua thach lam, chuyen cua thach lam., chuyen ngan thach lam, chuyen thach lam, doc chuyen cua thach lam, doc truyen cua thach lam, doc truyen thach lam, doc truywn thach lam, ïèùåâûõ, ìèýëü, îòåëè, nhà mẹ lê, tac pham cua thach lam, tac pham cua thach lam., tac pham cuathach lam, tac pham thach lam, tacc pham cua thach lam, tai truyen cua thach lam, taÌc pham cua thach lam, tap truyen cua thach lam, tác pham cua thach lam, tác phẩm thạch lam, thac lam, thach lam, thạch lam, tieuthuyetthachlam, tp cua thach lam, truen ngan cua tahch lam, truen ngan cua thach lam, trujen cua thach lam, truyên của thach lam, truyên ngăn thach lam, truyện thạch lam, truyện thạch lam pdf, truyen của thạch lam, truyen cua thach lam, truyen cuathach lam, truyen gan cua thach lam, truyen hay cua thac lam, truyen hay cua thach lam, truyen hay thach lam, truyen ngan cua thachlam, truyen ngan thach lam, truyen ngan thanh lam, truyen ngan thạch lam, truyen nhan thạch lam, truyen thach lam, truyen.ngan.thach.lam., truyencuathachlam, truyenngancuathachlam, truyennganthachlam, truywn ngan, tryen ngan thach lam, tu luc van doan, vu dong can khon, www.truyen thach lam, xem truyen cua thach lam |
| |