14-09-2008, 09:45 PM
57991135 Cạch !
Tham gia: Feb 2008
Äến từ: VN
Bà i gởi: 1,152
Thá»i gian online: 3 tuần 0 ngà y 14 giá»
Thanks: 359
Thanked 1,686 Times in 186 Posts
Nam Quốc SÆ¡n HÃ
Tác giả : Yên Tá» CÆ° SÄ© Trần Äại Sỹ
Thể lá»ai: Kiếm hiệp
HỒI THỨ MƯỜI MỘT
Luáºn vá» chữ lá»…
Trinh-Dung chắp tay hà nh lá»… vá»›i thầy đồ Trá»ng-San:
– ThÆ°a thầy! Thầy là báºc khiêm khiêm quân tá», xin thầy dạy cho má»™t Ä‘iá»u: ngÆ°á»i quân tá» có cần phải giữ lá»… vá»›i kẻ thô láºu, tiểu nhân không?
Trá»ng-San nói vá»›i Quang-Minh:
– Quang-Minh, đức ngÆ°á»i quân tá» nhÆ° gió, đức của tiểu nhân nhÆ° cá». Cho nên phà m là m ngÆ°á»i quân tá», phải dùng đức mà cảm hóa kẻ tiểu nhân. Lê cô nÆ°Æ¡ng dù Ãt há»c, nhÆ°ng con cÅ©ng phải giữ đạo, đừng để mất cái đức cung Ä‘i. Cô Trinh-Dung trách cứ ta đúng đấy.
Äoà n Quang-Minh vẫn bÆ°á»›ng:
– ThÆ°a thầy vâng. NhÆ°ng con dám quả quyết rằng con má»i kia mà giải thÃch được chữ lá»…, thì con xin quỳ gối gá»i nó là sÆ° mẫu.
Yến-Loan cung tay hÆ°á»›ng thầy đồ Thái, rồi thầy đồ Trá»ng-San:
– Ở đây có hai thầy chứng cho. Con cÅ©ng xin thá» rằng, nếu con không giảng được chữ leã trong Nho-giáo, thì con xin là m đầy tá»› cho Äoà n huynh cả Ä‘á»i.
Trịnh Quang-Thạch cÆ°á»i nhạt nói vá»›i ông bà Thiết:
– Äấy nhá! ChÃnh miệng con nặc nô nà y nó nói đấy nhá. Nếu nó thua, thì ông bà đừng có mà than thở.
Bà Thiết chắp tay cúi rạp ngÆ°á»i xuống:
– Bẩm lạy quan lá»›n. Dù nó thua hay nó được, mà quan lá»›n nháºn nó là m tôi má»i, thì cÅ©ng phúc cho Ä‘á»i nó lắm đấy ạ!
Thầy đồ Thái nói vá»›i thầy đồ Trá»ng-San:
– Minh là há»c trò huynh. Äệ là há»c trò đệ. Bây giá» chúng ta thay phiên nhau há»i chúng. Huynh há»i Minh-Äệ. Äệ há»i Quang-Minh. Cứ nhÆ° thế, trong năm câu, nếu nhÆ° ai trả lá»i đúng nhiá»u câu hÆ¡n, thì ngÆ°á»i đó thắng cuá»™c.
Trá»ng-San tuy là thầy Quang-Minh, nhÆ°ng ông lại là nhà Nho chÃnh-thống, Ä‘em đạo thánh Ä‘i truyá»n cho thiên hạ. Nên dù Quang-Minh thắng hay Yến-Loan thắng ông cÅ©ng không báºn tâm. Ai Ä‘á»c nhiá»u, há»c nhiá»u, thì biết nhiá»u. Ai há»c Ãt, Ä‘á»c Ãt thì bị thua. Thua thì lại tiếp tục há»c cho giá»i bằng ngÆ°á»i. Ông đáp:
– Vâng. Quang-Minh lá»›n tuổi hÆ¡n Minh-Äệ, váºy xin huynh há»i y trÆ°á»›c cho.
Thầy đồ Thái hướng Quang-Minh:
– Äoà n huynh! Cứ nhÆ° Äoà n huynh biết thì chữ lá»… có từ bao giá»? Ai là ngÆ°á»i định ra chữ lá»… đầu tiên?
– ThÆ°a thầy chữ lá»… có từ thá»i Khổng-tá». Khi Khổng-tá» chÆ°a thà nh danh, mà đã được vị quan nÆ°á»›c Lá»— là Trá»ng-tôn Cồ gá»i hai ngÆ°á»i con đến há»c leã. NhÆ° váºy chÃnh ngà i là ngÆ°á»i định rõ thế nà o là lá»….
Nghe Quang-Minh ứng đối sai lạc, thầy đồ Trá»ng-San thở dà i, lắc đầu. Ông hy vá»ng Minh-Äệ cÅ©ng không hÆ¡n há»c trò mình. Ông há»i Minh-Äệ:
– Lê cô nÆ°Æ¡ng, Quang-Minh trả lá»i có đúng không?
– ThÆ°a thầy sai. Sai hoà n toà n. Äức thánh giá»i vá» lá»…, không có nghÄ©a rằng ngà i đặt ra lá»… nghi đầu tiên. ChÃnh ngà i là ngÆ°á»i san định kinh Lá»…, chứ không phải ngà i đặt ra lá»…. Nay kinh Lá»… tuy mất, nhÆ°ng cÅ©ng còn má»™t thiên Lá»… ký. Ngà i nói: Thuáºt nhi bất tác, nghÄ©a rằng ta chỉ thuáºt lại những gì của ngÆ°á»i xÆ°a, chứ không sáng tác. Vì váºy lá»… nghi của Nho gia vốn có từ trÆ°á»›c Khổng-tá».
Thầy đồ Trá»ng-San không ngá» kiến thức Yến-Loan lại rá»™ng nhÆ° váºy. Má»—i lá»i Yến-Loan nói ông lại gáºt đầu. Tuy há»c trò ông thua, nhÆ°ng ông giữ đạo Trung-dung, nên khi thấy má»™t cô gái quê mà giá»i nhÆ° váºy, ông lại vui vẻ. Ông thủng thỉnh nói:
– Câu đầu Quang-Minh đáp sai. Lê cô nÆ°Æ¡ng giảng đúng. NgÆ°á»i thua rồi.
Tuy nói váºy, nhÆ°ng ông vẫn hy vá»ng và o câu khác, may ra Quang-Minh gỡ được. Ông há»i Yến-Loan:
– Bây giá» tá»›i lượt tôi há»i Lê cô nÆ°Æ¡ng. Thế chữ Lá»… để chỉ Ä‘iá»u gì?
Yến-Loan đáp không suy nghĩ:
– ThÆ°a thầy tối cổ chữ lá»… dùng để chỉ việc cúng tế, có tÃnh cách tôn giáo. Sau dần dần, gồm cả phong tục, táºp quán nhÆ°: quan, hôn, triá»u, sÃnh, tang, tế. Rồi tá»›i thá»i Khổng-tá» thì còn có nghÄ©a là điển chÆ°Æ¡ng, hình pháp.
Quang-Minh lắc đầu:
– Bịa đặt! Bịa đặt! Xin dẫn chứng?
Yến-Loan cÆ°á»i khỉnh:
– Tôi xin dẫn chứng. Trong Tả-truyện chép:
« ...Tấn hầu bảo Nhữ Thúc-TỠ« Lá»— hầu cÅ©ng giá»i vá» Lá»… đấy nhỉ?â€. Äáp « Äó là nghi thức, không thể gá»i là lá»…. Lá»… để giữ nÆ°á»›c, thi hà nh chÃnh lệnh mà không mất lòng dân†(1).
Câu trên đã phân biệt nghÄ©a hẹp của lá»… là nghi, tức là quan, hôn, tang, tế. Câu dÆ°á»›i nói rõ lá»… là điển chÆ°Æ¡ng, luáºt pháp. NhÆ°ng lá»… khác vá»›i luáºt ở chá»— lá»… có mục Ä‘Ãch giáo hóa, ngăn ngừa tÃnh ác, việc ác chÆ°a xẩy ra. Còn luáºt pháp để trị cái ác đã xẩy ra rồi.
Ghi chú,
(1) Nguyên văn : Tấn hầu vi Nhữ-thúc-Tá» viết: « Lá»— hầu bất diệc thiện Æ° lá»… hồ?â€. Äối viết: « Thị nghi dã, bất khả vị lá»…. Lá»… sở dÄ© thủ kỳ quốc, hà nh kỳ chÃnh lệnh, vô thất kỳ dân giả dãâ€.
Quang-Minh lắc đầu:
– Láo, ngụy biện.
Thầy đồ Trá»ng-San xua tay:
– Minh thua rồi, Lê cô nÆ°Æ¡ng giảng đúng. Lê cô nÆ°Æ¡ng thắng hai câu. Thế nhÆ°ng Quang-Minh lại bảo là sai, thì Quang-Minh thua má»™t câu nữa. Bây giá» xin thầy Thái há»i Minh.
– Äoà n huynh cho biết lá»… nghÄ©a là gì?
– ThÆ°a thầy trong Lá»… ký đã định nghÄ©a trá»n trong mấy chữ: Lá»… là cái thá»±c của nghÄ©a. (2)
Ghi chú,
(2) Nguyên văn : Lễ dã giả, nghĩa chi thực dã.
Minh-Äệ lắc đầu:
– Lá»… không giản dị nhÆ° váºy đâu. Lá»… có rất nhiá»u nghÄ©a. Má»™t là lá»… dùng để là m phạm giá»›i cho cung, cẩn, dÅ©ng.
Quang-Minh kêu lên:
– Báºy! Bịa đặt.
Minh-Äệ lại cÆ°á»i rất tÆ°Æ¡i hÆ°á»›ng ông đồ Trần:
– Thưa thầy, xin thầy cho biết câu nà y do ai nói:
« Cung kÃnh mà không có lá»… thì phiá»n; cẩn tháºn mà không có lá»… thì thà nh sợ hãi; dÅ©ng mà không có lá»… thì thà nh ra loạn; chÃnh trá»±c mà không có lá»… thì thà nh ra hấp tấp ».
– À, câu đó là của đức thánh Khổng. (3)
Ghi chú,
(3) Nguyên văn : Cung nhi vô lá»… tắc lao, tháºn nhi vô lá»… tắc tá»·, dÅ©ng nhi vô lá»… tắc loạn, trá»±c nhi vô lá»… tắc giảo.
Mặt Quang-Minh đỠnhư gấc, y gượng gạo:
– Cô nói lá»… có nhiá»u nghÄ©a. Äây má»›i là má»™t. Má»™t không phải là nhiá»u? Váºy thứ hai, thứ ba, thứ tÆ° là gì?
– Tôi đã trình bầy hết đâu? NghÄ©a thứ hai của lá»… do chÃnh Khổng-tá» nói: « chỉ kẻ bất nhân má»›i không có lá»… ».
Quang-Thạch biết Yến-Loan nói kháy mình. Y hừ một tiếng:
– Mi khá»i nói kháy nữa. Nếu mi không dẫn chứng được nghÄ©a nà y, thì ta lá»™t da đầu mi.
– Dạ, quân hầu khá»i Ä‘e dá»a. Câu đó nguyên văn nhÆ° sau: « Nhân nhi bất nhân, nhÆ° lá»… hà â€. Ngà i còn nói: NgÆ°á»i ta sinh ra tÃnh vốn trá»±c. NhÆ° váºy con ngÆ°á»i cà ng tá»± nhiên thì cà ng có lá»…. Ngà i cá»±c ghét bá»n ngồi trên mà là m láo (xảo ngôn lệnh sắc). NhÆ°ng ngà i cÅ©ng định rõ: chất phác mà thiếu văn vẻ thì quê mùa. Văn vẻ mà thiếu chất phác thì rÆ°á»m rà . (4)
Ghi chú,
(4) Nguyên văn : Chất thắng văn tắc dã. Văn thắng chất tắc xá».
Nà ng hướng và o Quang-Minh:
– NghÄ©a thứ ba của lá»… là phải khoan hòa, không nhÆ° luáºt pháp thì tà n bạo. Trong Äại-há»c đã dẫn lá»i ngà i: xá» kiện thì ta cÅ©ng xá» nhÆ° ngÆ°á»i, phải là m sao cho dân dừng kiện nhau má»›i là ngÆ°á»i cai trị giá»i. (5). Má»™t nghÄ©a nữa của lá»… mà Khổng-tỠđịnh nghÄ©a rằng phải thà nh thá»±c, ngay thẳng trÆ°á»›c hết. Luáºn-ngữ, thiên Bát-dáºt thuáºt: Tá»-Hạ há»i Khổng-tá» rằng. Kinh-thi nói: « Miệng chúm chÃm cÆ°á»i tÆ°Æ¡i, mắt đẹp đẽ long lanh, trên ná»n trắng có bức há»a đủ mầu » nghÄ©a là gì? Ngà i đáp: « phải có sẵn ná»n trắng rồi sau má»›i vẽ thà nh bức há»a ». Tá»-Hạ há»i tiếp: « thế là phải thà nh thá»±c, trung chÃnh rồi má»›i theo lá»… Æ°? ». Ngà i khen Tá»-Hạ là hiểu được ý ngà i. (6)
Ghi chú,
Nguyên văn :
(5) ThÃnh tụng ngô do nhân dã, sá» vô tụng hồ?
(6) Tá»-Hạ vấn viết: Thi vân « Xảo tiếu thiến há», mÄ© mục phán há», tố dÄ© vi huyến hỠ». Hà thị dã? Tá» viết: Hôi sá»± háºu tố. Viết: Lá»… háºu hồ? Tá» viết: Khởi dÆ° giả, ThÆ°Æ¡ng dã.
Cuá»™c tranh luáºn vá» chữ lá»… giữa đệ nhất Thái-bảo trÆ°á»ng Trung-nghÄ©a, được coi nhÆ° văn hay chữ tốt báºc nhất trong vùng cùng vá»›i má»™t cô gái quê, chỉ Ä‘á»c thông văn tá»±; diá»…n ra trÆ°á»›c mặt lý dịch trong là ng Thổ-lá»™i, cùng hÆ¡n trăm há»c trò. Rõ rà ng Quang-Minh là ngÆ°á»i có há»c thức nhất, thì ngôn từ lại thô tục, cá»™c cằn; còn Yến-Loan trÆ°á»›c mắt má»i ngÆ°á»i thì chỉ là má»™t thứ rác rưởi, nhÆ°ng ngôn từ của nà ng lá»i lá»i ôn nhu văn nhã, lý luáºn Ä‘anh thép. Ngay chÃnh ông bà Thiết cÅ©ng không ngá» kiến thức con mình lại rá»™ng bao la đến nhÆ° váºy. Chỉ có má»™t ngÆ°á»i duy nhất không ngạc nhiên, đó là thầy đồ Thái.
Thầy đồ Trần Trá»ng-San vốn là ngÆ°á»i quân tá», lại há»c nhiá»u, hiểu rá»™ng, chỉ qua mấy câu đối đáp, thầy biết ngay sở há»c của há»c trò mình thua xa Minh-Äệ. Ông cung tay nói vá»›i thầy đồ Thái:
– Nhân huynh! TÃnh chung Lê cô nÆ°Æ¡ng đáp đúng ba câu, Quang-Minh đáp sai ba câu. Äệ công nháºn kiến thức Quang-Minh thua Lê cô nÆ°Æ¡ng quá xa. Dù có tranh luáºn đến mấy nữa cÅ©ng vô Ãch mà thôi. Äệ là thầy Quang-Minh, đệ xin trân trá»ng nói vá»›i nhân huynh rằng Lê cô nÆ°Æ¡ng thắng, Quang-Minh thua.
Từ nãy đến giá», bốn ngÆ°á»i bạn của Yến-Loan đứng nghe bạn đối đáp vá» Nho-há»c, há» quá kinh ngạc, vì trÆ°á»›c đây kiến thức của năm ngÆ°á»i ngang nhau. Thế mà chỉ vá»›i hai năm xa cách, mà Yến-Loan đã bÆ°á»›c những bÆ°á»›c dà i trên Ä‘Æ°á»ng há»c văn, bá» xa đệ nhất Thái-bảo trÆ°á»ng Trung-NghÄ©a.
Trinh-Dung bước ra, hướng Quang-Thạch xá một xá:
– Bẩm quân hầu, cháu là con gái, lại Ãt há»c, cháu có và i câu thắc mắc, mong quân hầu giải cho.
– Äược cháu cứ há»i.
– Thưa quân hầu.
Trinh-Dung lá»… phép: Không biết trong trÆ°á»ng Trung-nghÄ©a có dạy vỠđạo ngÆ°á»i quân tá» cho môn sinh không?
– Có, không những dạy, mà còn dạy rất kỹ.
– Thế bẩm quân hầu, chỉ há»c để biết, hay là còn phải thá»±c hà nh?
– Tri thì phải hà nh chứ!
– NhÆ° váºy cháu thấy dÆ°á»ng nhÆ° trong trÆ°á»ng không dạy vá» tam cÆ°Æ¡ng, ngÅ© thÆ°á»ng thì phải.
– Báºy nà o, đó là điá»u sÆ¡ tâm. Môn sinh nà o cÅ©ng há»c cả.
– Bẩm quân hầu.
Trinh-Dung cÆ°á»i rất tÆ°Æ¡i: Anh Äoà n Quang-Minh dÆ°á»ng nhÆ° là đệ nhất nhân trong đám môn sinh của quân hầu, tất văn võ kiêm toà n, mà sao chÆ°a há»c ngÅ©-thÆ°á»ng.
Quang-Minh nhăn mặt:
– Äạo là m quân tá», Äoà n má»— có chá»— nà o thiếu sót đâu mà tiểu cô nÆ°Æ¡ng phải thắc mắc?
– Có, tôi thắc mắc rất nhiá»u. Trong ngÅ© thÆ°á»ng bao gồm nhân, nghÄ©a, lá»…, trÃ, tÃn. Thế nhÆ°ng ban nãy anh thiếu lá»…, là mất má»™t trong ngÅ© thÆ°á»ng. Bây giá» mất chữ tÃn là mất hai thÆ°á»ng. NhÆ° váºy tôi cho rằng trÆ°á»ng Trung-nghÄ©a chỉ dạy có tam thÆ°á»ng thôi.
– Tại sao cô bảo ta không biết vá» chữ tÃn?
– Äoà n huynh là đấng quân tá», lại là đệ nhất nhân của trÆ°á»ng Trung-nghÄ©a. Không biết Äoà n huynh có nhá»› câu quân tá» nhất ngôn không? Hay định là m tiểu nhân tam ngôn, tứ ngôn, thất bát ngôn? TrÆ°á»›c khi thi văn, Äoà n huynh đã hứa rằng, nếu Äoà n huynh thua thì phải bái chị Yến-Loan là m sÆ° mẫu. Vây bây giá» chÃnh thầy của Äoà n huynh công nháºn Äoà n huynh thua. Äoà n huynh tÃnh sao đây? Nếu Äoà n huynh không chịu bái chị Yến-Loan là m sÆ° mẫu cÅ©ng được. Ở đây có đầy đủ lý dịch, dân chúng trong là ng. Há» sẽ Ä‘i nói khắp nÆ¡i rằng Trung-nghÄ©a chỉ dạy có tam thÆ°á»ng thôi. Vì đệ nhất Thái bảo không biết chữ lá»…, chữ tÃn.
Yến-Loan nói mỉa:
– NgÅ©-thÆ°á»ng, mà mất lá»…, vá»›i tÃn, thì không biết đạo ngÆ°á»i quân tá» sẽ thà nh đạo gì nhỉ? Nho nhÆ° thế là nho tiểu nhân, cẩu nho mà thôi.
Quang-Thạch muốn cứu há»c trò, y lấp liếm lá»i thá» của Quang-Minh, nên y quát:
– Quân tá» hay tiểu nhân ta không cần bà n vá»›i mi. Ta đến đây vá»›i mục Ä‘Ãch há»i tá»™i mi vá» vụ mi dám đánh công sai của ta. Mi có chịu trói hay không?
– Không! Xin quân hầu cho đứa con gái quê mùa nà y biết nó đã phạm tội gì mà ngà i muốn trói nó?
Quang-Thạch hừ một tiếng:
– Trá»n Ä‘á»i ta xông tên, Ä‘á»™t pháo, Ä‘á»™i nắng dầm mÆ°a, lăn mình và o chá»— chết, nhÆ°ng chÆ°a từng có kẻ nà o dám hoạnh há»e ta. Nay mi chỉ là đứa nhãi con, mà cÅ©ng đòi lý luáºn vá»›i ta Æ°? Ta nói cho mi biết rằng có lệnh của quan Tể-tÆ°á»›ng, Gia-viá»…n quốc công truyá»n rằng: mi thuá»™c thà nh phần bất hảo, phải bắt giam mi lại đợi khi hoà ng thượng du hà nh trở vá» má»›i thả ra. Ta chỉ biết tuân lệnh của ngÆ°á»i.
– Thế thì lệnh của quan Tể-tướng đâu, tôi muốn được xem trước khi chịu trói.
– Ta nháºn lệnh trá»±c tiếp từ ngà i.
– Tôi không tin. Tôi không để cho ai trói tôi vô lý.
Quang-Thạch cÆ°á»i nhạt:
– Mi tưởng mi há»c được mấy cái múa, rồi coi thÆ°á»ng thiên hạ hẳn? Ta nói cho mi biết, hồi mi thắng Äoà n Quang-Minh ở Kinh-Bắc là do mi dùng Ä‘á»™c chất, khiến kinh khà của y bế tắc. Hôm nay ta để y dần và o xác mi cho mi biết ngoà i bầu trá»i nà y còn có bầu trá»i khác.
Y quay lại bảo Quang-Minh:
– Con hãy ra túm cổ con má»i kia vá» cho sÆ° phụ.
Yến-Loan cÆ°á»i nhạt:
– HÆ¡n năm trÆ°á»›c, tôi đã đấu vá»›i Äoà n huynh tại dinh An-vÅ© kinh-lược sứ. Äoà n huynh thua rồi. Bây giá» Äoà n huynh lại muốn đấu nữa hay sao?
Quang-Minh cÆ°á»i nhạt:
– Hôm ấy mi dùng Ä‘á»™c chất thắng ta. Ta không phục. Vả mi thắng ta má»™t năm trÆ°á»›c, không có nghÄ©a mi thắng ta cả Ä‘á»i. Hôm nay là ngà y ta phục thù đây.
Quang-Thạch bảo Quang-Minh:
– Tại sao phải nói vá»›i con má»i nà y nhỉ? Äáºp và o xác nó cho rồi.
Quang-Minh dạ một tiếng, rồi y bái tổ, đứng thõng tay, đưa mắt nhìn Yến-Loan:
– Ta lớn tuổi hơn mi, mi ra tay trước đi.
Yến-Loan Ä‘Æ°a mắt quan sát đối thủ, vì rõ rà ng hôm ở Kinh-Bắc, bản lÄ©nh của nà ng không là m bao, mà nà ng thắng y dá»… dà ng. Rồi mấy hôm trÆ°á»›c, nà ng Ä‘iểm huyệt bắt y nhÆ° bắt ba ba trong rá». Thế mà sao hôm nay y lại cả gan đấu vá»›i nà ng?
Yến-Loan hÃt má»™t hÆ¡i, nà ng váºn khà phát chiêu Äông-hải lÆ°u phong trong Äông-a chưởng pháp tấn công. Vì ná»™i công của nà ng là ná»™i công âm nhu, nên không có gió. Quang-Minh cÆ°á»i nhạt, y tung mình lên cao, rồi đánh xuống má»™t chưởng. Vèo má»™t tiếng, hai chưởng chạm nhau. Yến-Loan kinh ngạc vô cùng, vì chưởng lá»±c của y mạnh gấp bá»™i hôm y đấu vá»›i nà ng ở miếu thổ thần. Nhất là ná»™i công của y hoà n toà n khác vá»›i ná»™i công hôm trÆ°á»›c.
Quang-Minh chuyển tay má»™t cái, y đã phát chiêu thứ nhì. Yến-Loan lại dùng chưởng Äông-a đấu vá»›i y. Äấu được hÆ¡n năm mÆ°Æ¡i hiệp, nà ng nghÄ© thầm:
– Nếu nhÆ° hôm đấu ở miếu thổ thần, mà y có bản lÄ©nh nhÆ° hôm nay, thì mình không phải là đối thủ của y. CÅ©ng may hôm rồi sÆ° phụ, sÆ° mẫu thu mình là m đệ tá», dạy mình biết bao nhiêu bản sá»±. Ừ, lạ má»™t Ä‘iá»u, lần nà y y dùng má»™t thứ ná»™i công, chiêu số hoà n toà n khác vá»›i những lần trÆ°á»›c. Hay là y má»›i được cao nhân nà o dạy thêm?
Äứng ngoà i quan sát tráºn đấu, mặt Quang-Thạch cau lại thá»±c khó coi. Ký ức giúp y nhá»› lại tráºn đấu ở chùa Từ-quang vá»›i má»™t nhà sÆ° trẻ tuổi. Hôm đó nhà sÆ° đã dùng má»™t thứ võ công giống hệt võ công của Yến-Loan hôm nay. Chiêu số là chiêu số Äông-a, trong khi ná»™i công là ná»™i công Mê-linh. Y nghÄ© thầm:
– Hay con má»i nà y là há»c trò của nhà sÆ° đó? Biết đâu hai đứa không há»c cùng má»™t thầy?
Äấu được hÆ¡n trăm hiệp, Yến-Loan nghÄ© thầm:
– Mình thá»±c Ä‘oảng. Từ hôm sÆ° phụ dạy võ công Mê-linh cho mình đến giá», mình chÆ°a há» xá» dụng qua. Bây giá» mình phải thá» xem.
NghÄ© váºy, thình lình nà ng đổi chưởng pháp. Bá»™p mot tiếng hai chưởng chạm nhau, Quang-Minh báºt lui đến năm bÆ°á»›c. Y chÆ°a lấy lại được bình tÄ©nh, thì Yến-Loan đã đánh tiếp má»™t chưởng nữa. Y vung tay đỡ, ngÆ°á»i bay tung vá» sau, mặt nhăn nhó tá» vẻ Ä‘au Ä‘á»›n vô cùng. Yến-Loan đã có nhiá»u kinh nghiệm chiến đấu, nà ng phóng liá»n hai chưởng nữa. Quang-Minh đỡ được má»™t chưởng. Äến chưởng thứ nhì, y báºt tung lên cao, rồi rÆ¡i xuống đất nằm thẳng cẳng.
Quang-Thạch xẹt tá»›i vung chưởng tấn công Yến-Loan, để cứu Quang-Minh. Yến-Loan cÆ°á»i nhạt, nà ng trở vá» vá»›i chưởng Äông-a. Hai chưởng chạm nhau. Bá»™p má»™t tiếng, Quang-Thạch tỉnh ngá»™:
– Thì ra thằng trá»c con hôm trÆ°á»›c cÅ©ng chÃnh là con má»i nà y. Hỡi Æ¡i, mình thá»±c ngu. Bây giá» mình chỉ còn má»™t cách vá» rút lui, rồi dùng số đông thắng y thị mà thôi.
NghÄ© váºy y quát lên má»™t tiếng, rồi nhảy lùi lại, miệng hô:
– Khoan!
Yến-Loan thu chiêu nhảy lùi lại. Quang-Thạch há»i ông bà Thiết:
– Nà y, vợ chồng gã kia. Các ngÆ°á»i là dân trong ấp của ta, mà không biết dạy con, để nó vô lá»… nhÆ° thế nà y, thì ta sẽ chặt đầu vợ chồng mi, rồi tịch thu Ä‘iá»n sản. Mi có biết không?
Bà Thiết chạy tá»›i trÆ°á»›c mặt Quang-Thạch quỳ gối xuống ráºp đầu binh binh:
– Bẩm quan, con đã từ nó rồi. Nó không còn là con của con nữa. Xin quan cứ giết chết nó đi.
Yến-Loan nghĩ rất nhanh:
– Bây giá» mình chịu cho chúng trói, thì chúng sẽ giết mình để rá»a nhục, rồi chúng cÅ©ng giết cha mẹ mình sau. Sá»± thể đã ra thế nà y, âu là mình bá» chạy, thì chúng còn gá»m mình mà không dám hại cha mẹ mình. Nhược bằng chúng giết cha mẹ mình, thì mình cÅ©ng còn giữ được cái thân mai háºu để trả thù.
NghÄ© váºy, nà ng chỉ tay và o mặt Quang-Thạch:
– Nà y, Trịnh thái giám. Mi tá»± thị rằng trÆ°á»ng Trung-nghÄ©a của mi Ä‘Ã o tạo ra những báºc văn mô vÅ© lược. Những gì là Tam-anh, Thất-hùng, Bát-tuấn, nhÆ°ng cuối cùng cÅ©ng bị ngÆ°á»i con gái quê mùa nhÆ° ta đả bại, bại cả văn lẫn võ. Ngay chÃnh bản thân mi, mấy tháng trÆ°á»›c, bị ta lá»™t mặt nạ mãi quốc cầu vinh, rồi đánh cho Ä‘au Ä‘á»›n đến phải kêu cha gá»i mẹ. Hôm nay, mi dẫn bá»n há»c trò tôm, há»c trò tép của mi đến đây hòng uy hiếp ta. Uy hiếp ta không được, mi uy hiếp cha mẹ ta Æ°?
Nà ng ngừng lại một lát rồi tiếp:
– Mi được phong là Trung-nghÄ©a đại tÆ°á»›ng quân, mà mi Ä‘i nháºn và ng của Thái-tá» Tống là Tần-vÆ°Æ¡ng để chia rẽ võ-lâm Äại-Việt, chia rẽ háºu cung triá»u Lý, rồi chá» khi quân Tống sang đây, mi sẽ là m ná»™i ứng cho giặc. NhÆ° váºy mi còn xứng đáng là trung, là nghÄ©a nữa không? Äược, mi có giá»i, hãy cứ Ä‘á»™ng đến cái lông, sợi tóc của song thân ta mà xem, ta sẽ đánh Hồng-chung tố cáo mi giữa triá»u đình, liệu toà n gia mi có khá»i bị tru di hay không? Ta sẽ Ä‘i Thiên-trÆ°á»ng, tố cáo mÆ°u gian của mi vá»›i phái Äông-a. Äại-hiệp Tá»±-An, Kinh-Nam vÆ°Æ¡ng sẽ giết toà n gia mi đến con gà , con chó cÅ©ng không sót.
Lá»i tố cáo của Yến-Loan là m Quang-Thạch phát run. Từ thầy đồ Thái, thầy đồ San cho tá»›i hÆ°Æ¡ng dịch Ä‘á»u kinh hoà ng vá» những gì Yến-Loan nói. Nà ng tiếp:
– Hiện giá» trên từ mi cho tá»›i tên Quang-Minh, con Minh-Can, nếu không có thuốc giải của ta, thì chỉ mấy hôm nữa sẽ chết. ChÃnh mi biết thế, mi định dùng số đông đến áp chế ta để có thuốc giải. NhÆ°ng mi lầm. Ta nói cho mi biết, mi không có quyá»n bắt ta.
Nà ng móc tấm thẻ bà i trong túi ra Ä‘Æ°a cho Quang-Thạch, rồi cÆ°á»i:
– Chắc mi muốn biết ta há»c võ công của ai mà hạ được mi phải không? Äây, mi hãy coi cái nà y thì biết rằng ta là đệ tá» của vua bà Bắc-biên. SÆ° mẫu ta cho ta tấm thẻ bà i. NgÆ°á»i dặn rằng, trong thế gian nà y, kể cả đức vua cho tá»›i Tể-tÆ°á»›ng, khi ngÆ°á»i nà o biết ta có tá»™i chỉ có thể mách sÆ° mẫu ta, để ngÆ°á»i trừng phạt ta, mà không có quyá»n bắt ta. Mi có gan thì bắt ta Ä‘i! Ta thách đấy.
Quang-Thạch không cần cầm lấy thẻ bà i. Y chỉ liếc nhìn qua, tấm thẻ bằng ngá»c xanh biếc, từ kÃch thÆ°á»›c, cho đến mầu sắc, y đã từng thấy nhiá»u lần. Vì váºy y phát run. Y chÆ°a kịp có phản ứng gì, thì Yến-Loan đã tung mình lên cao, rồi phóng ra Ä‘Æ°á»ng mất hút.
Xa giá ChÆ°Æ¡ng-thánh Gia-khánh hoà ng-đế đến chùa Pháp-vân và o ngà y rằm. Há»™ giá nhà vua có quan Vạn-thảo quốc-công DÆ°Æ¡ng Bình. Hồi nhà vua còn là thái-tá» thì DÆ°Æ¡ng Bình được cá» là m Thái-phó dạy há»c. Nên khi nhà vua lên ngôi, thì DÆ°Æ¡ng Bình trở thà nh thái sÆ° tÆ°á»›c phong tá»›i Quốc-công. Nay DÆ°Æ¡ng quốc công tuổi cao, xin vá» hÆ°u để hà nh y đạo cứu ngÆ°á»i. Tuy nhiên, trong dịp nhà vua hà nh hÆ°Æ¡ng chùa Pháp-vân, Quốc-công cÅ©ng há»™ giá, hầu chăm sóc bệnh cho ngà i. Ngoà i ra còn có Thượng-DÆ°Æ¡ng hoà ng háºu, ba công chúa Thiên-Thà nh, Äá»™ng-Thiên, Thiên-Ninh vá»›i hai Phò-mã. Thái-bảo Lý ThÆ°á»ng-Kiệt chỉ huy toà n bá»™ thị-vệ, cung nga, thái giám theo hầu.
Kể từ hôm rằm, má»—i ngà y chÆ° tăng là m má»™t tuần chay. Hằng ngà y, và o buổi trÆ°a, trÆ°á»›c giá» Ngá», là nhà vua lại sai Ä‘em cÆ¡m nắm, xôi, oản, khoai, ngô cùng những thá»±c váºt cúng Pháºt, cúng cô hồn để chÃnh tay ngà i phát chẩn cho dân nghèo. Ä‚n mà y, kẻ khó khắp nÆ¡i, nghe tiếng, ùn ùn kéo vá» chùa.
Hồi đầu thì chỉ có ngÆ°á»i nghèo tá»›i xin bố thÃ. NhÆ°ng sau, ngÆ°á»i ta tò mò muốn biết long nhan của nhà vua ra sao, nên cÅ©ng xếp hà ng khất thá»±c. Lại có ngÆ°á»i mang xôi, mang hoa quả tá»›i dâng nhà vua, để nhà vua phát chẩn. Nhà vua trang phục nhÆ° má»™t cÆ° sÄ©, Ä‘Ãch thân trao táºn tay phẩm váºt cho đám ngÆ°á»i bần khổ. Quan thái-bảo Lý ThÆ°á»ng-Kiệt, quan tổng lÄ©nh đạo Ngá»±-long là hữu-thiên ngÆ°u vệ thượng tÆ°á»›ng quân DÆ° Phi, quan tổng lÄ©nh đạo Äằng-hải là Tả-thiên ngÆ°u vệ đại tÆ°á»›ng quân Ngô ThÆ°á»ng-Hiến (em ruá»™t ThÆ°á»ng-Kiệt) luân phiên theo há»™ giá.
Vì chùa có lệ không thể cho nữ tÃn chủ ở lại, nên Thượng-DÆ°Æ¡ng hoà ng háºu, cùng các phi tần theo hầu phải đóng hà nh doanh ở dinh Trung-nghÄ©a đại tÆ°á»›ng quân, Siêu-loại hầu. Trịnh Quang-Thạch cho các thanh nữ trong trang ấp của y thay nhau chầu hầu nhà vua cùng hoà ng-háºu, hy vá»ng xem trong đó có ngÆ°á»i nà o là Hằng-Nga giáng thế không.
Äến ngà y thứ ba mÆ°Æ¡i, nhà vua cùng Thượng-DÆ°Æ¡ng hoà ng-háºu Ä‘ang phát thá»±c phẩm cho kẻ khó, thì có ngÆ°á»i ăn mà y liệt hai tay đến trÆ°á»›c nhà vua:
– Nà y ông ơi, ông có phải là vua không?
Nhà vua đáp:
– Äúng, ta là vua.
– Thế vua là gì? Có nhớn hơn Lý-trưởng không?
Dư Phi đáp thay vua:
– Lá»›n hÆ¡n nhiá»u lắm lắm.
– Bằng ông tiên chỉ không?
– Hơn nữa.
– À, nhÆ° váºy là bằng ông chánh tổng hẳn?
DÆ° Phi chỉ lên trá»i:
– Nhá» hÆ¡n trá»i má»™t chút.
– NhÆ° váºy là ông trá»i con.
Thượng-DÆ°Æ¡ng hoà ng-háºu cau mà y đáp:
– Vua là con trá»i, do trá»i sai xuống hạ giá»›i cai trị trăm há». Vua là chúa tể tất cả má»i ngÆ°á»i trong nÆ°á»›c, có quyá»n cho ai sống thì được sống, có quyá»n bắt ai chết thì phải chết.
– Tưởng gì, chứ váºy thì vua không khác chi tên đồ tể giữa bầy lợn, bầy gà . NgÆ°á»i đồ tể muốn cho con lợn, con gà nà o sống thì được sống, muốn bắt con nà o chết thì phải chết. á»i! Tôi không tin, vì ngÆ°á»i ta đồn ông Vua nà y tốt lắm.
Thượng-DÆ°Æ¡ng hoà ng-háºu quát :
– Mi biết cái gì mà nói? Mi có câm cái mõm đi không?
NgÆ°á»i ăn mà y cÅ©ng không vừa:
– Váºy mà ngÆ°á»i ta bảo vua là ngÆ°á»i có phúc trạch nhất thiên hạ. Phúc thì có hai phần, má»™t phần do tiên tổ để lại, má»™t phần do mình tÃch lÅ©y thêm. Hôm nay vua Ä‘i cầu siêu, cầu có con, tìm Hằng-Nga, mà lại Ä‘em cái ngÆ°á»i thất đức, vừa mở miệng ra là gấu ó nhÆ° quá»· A-tu-la, thì là m sao mà đắc phúc nhỉ?
Hoà ng-háºu chỉ mặt ngÆ°á»i ăn mà y:
– Thị vệ đâu, Ä‘em tên nà y ra chém tức thì vá» tá»™i đại bất kÃnh.
Viên thái giám già , lÄ©nh chức Chi-háºu ná»™i nhân Nguyá»…n Bông là ngÆ°á»i hầu cáºn Hoà ng-háºu từ khi tiến cung. Y đứng cạnh đó, nghe Hoà ng-háºu ban chỉ, y định gá»i thị-vệ bắt ngÆ°á»i ăn mà y.
Nhà Vua phất tay ra hiệu ngừng lại:
– Äể cho ngÆ°á»i ta nói.
NgÆ°á»i ăn mà y vẫn tá» vẻ không sợ:
– Nà y ông Vua, cái bà nói năng nhÆ° A-tu-la kia là ai váºy? Tôi trông tÆ°á»›ng, dÆ°á»ng nhÆ° bà có Ä‘iá»u gì uất ức đến và i chục năm nay mà chÆ°a giải được, vì váºy trong lòng bà oán háºn không Ãt. Thân bà tuy đứng cạnh ông Vua, mà lòng e lại không chà tình vá»›i ông. Ôi! Hoà ng-háºu là mẫu nghi thiên hạ, là cá»™i phúc của giòng giống nhà vua sau nà y mà nhÆ° thế Æ°?
Nhà vua trao cho y má»™t phẩm oản, vá»›i quả chuối. NgÆ°á»i ăn mà y nói:
– Tay tôi bị tê. Ông vua đút cho tôi ăn được không?
Nhà vua chỉ tảng đá gần đó:
– NgÆ°á»i ngồi xuống đây, trẫm đút cho mà ăn.
Nhà vua Ä‘Æ°a oản đút cho ngÆ°á»i ăn mà y. Y cắn oản ăn ngon là nh vô cùng. Trong khi đó Thượng-DÆ°Æ¡ng hoà ng háºu bá»±c mình nhìn Ä‘i nÆ¡i khác. Sau khi cho ngÆ°á»i hà nh khất ăn hết phẩm oản, vá»›i quả chuối, nhà vua còn bÆ°ng bát nÆ°á»›c vối Ä‘Æ°a lên miệng cho y uống. Uống xong ngÆ°á»i ăn mà y cung tay:
– Váºt bố thà không bằng cung cách bố thÃ. Từ tiá»n cổ đến giá», dù vua Hùng, vua An-DÆ°Æ¡ng của Äại-Việt; dù Nghiêu, Thuấn, VÅ©, Thang của Trung-quốc cÅ©ng không có vị nà o lại nhân từ thÆ°Æ¡ng dân nhÆ° bệ hạ. Äức trạch nà y, nhất định bệ hạ sẽ gặp lại Hằng-Nga, và sau đó Hằng-Nga sẽ sinh cho bệ hạ hai hoà ng nam. Trong hai hoà ng nam ấy, thì má»™t là Thanh-Y đồng tá», má»™t là Tiên-Äồng con vua XÃch-Äế. Sau nà y hai vị đó sẽ là m lên những sá»± nghiệp kinh thiên Ä‘á»™ng địa, hiển hách cho Äại-Việt.
Ngay từ lúc thấy ngÆ°á»i ăn mà y, nhà vua đã biết đây là dị nhân, nhÆ°ng ngà i vẫn vui vẻ, xem dị nhân định là m gì. Trong khi đút oản, chuối cho dị nhân, ngà i thấy rõ rà ng má»™t tay y nắm lấy huyệt Thái-khê trái, má»™t tay án và o huyệt Tháºn-du phải của mình. Má»™t luồng ná»™i lá»±c cá»±c kỳ hùng háºu, chÃnh đại quang minh tuôn và o ngÆ°á»i ngà i nhÆ° thác đổ, nhÆ° băng tan. Ngà i nghÄ© thầm:
– NgÆ°á»i nà y là ai mà ná»™i lá»±c Tiêu-sÆ¡n lại mạnh đến nhÆ° thế? Ta tưởng trên Ä‘á»i nà y chỉ chị Bảo-Hòa, Bình-DÆ°Æ¡ng cùng anh Thiệu-Thái má»›i luyện đến trình Ä‘á»™ tối cao mà thôi. Y còn trẻ, mà sao thiá»n-công Tiêu-SÆ¡n coi bá»™ muốn ngang vá»›i quốc-sÆ° Huệ-Sinh?
Nhà vua há»i:
– Xin dị nhân cho biết cao danh quý tÃnh?
– Danh Æ°? TÃnh Æ°? Tôi chẳng có. Hoặc giả bệ hạ muốn gá»i, xin cứ coi tôi nhÆ° con chó, con mèo, hay con trâu, con bò cÅ©ng được.
Nói rồi ngÆ°á»i ăn mà y xá nhà vua, thủng thẳng bá» Ä‘i. Hoà ng-háºu Ä‘Æ°a mắt cho Chi-háºu Nguyá»…n Bông. Y theo sát sau lÆ°ng ngÆ°á»i ăn mà y. Tất cả những hà nh Ä‘á»™ng của ngÆ°á»i hà nh khất không qua được mắt được Vạn-thảo quốc-công DÆ°Æ¡ng Bình vá»›i thái-bảo Lý ThÆ°á»ng-Kiệt. DÆ°Æ¡ng Bình há»i nhà vua:
– Tâu bệ hạ, vì vị tiểu sÆ° phụ đó đã dồn thiá»n-công Tiêu-SÆ¡n và o ngÆ°á»i bệ hạ quá nhiá»u, xin bệ hạ váºn khà theo vòng Tiểu chu-thiên, để hòa hợp vá»›i ná»™i công Tản-viên.
Nhà Vua kinh ngạc:
– Dị nhân đó là một vị tăng ư?
– Tâu bệ hạ đúng váºy. Vì thần thấy ngÆ°á»i Ä‘á»™i cái mÅ© vải che kÃn hết đầu, lại hÆ¡i có mùi hÆ°Æ¡ng, thì biết là má»™t vị tăng. Có Ä‘iá»u vị tăng nà y còn quá trẻ, mà sao Thiá»n-công đã cao đến trình Ä‘á»™ nhÆ° váºy? Trên Ä‘á»i, thần chỉ thấy bồ tát Minh-Không, vá»›i phò mã Thân Thiệu-Thái là luyện tá»›i mức nà y mà thôi. Thần e Quốc-sÆ° Huệ-Sinh cÅ©ng không bằng.
Nhà vua há»i:
– Có ai biết gốc tÃch tiểu hoà -thượng ấy ra sao?
Dư Phi tâu:
Tà i sản của The Creator
Chữ ký của The Creator Click và o quảng cáo là góp phần không nhỠgiúp cho 4vn duy trì và phát triển
14-09-2008, 09:47 PM
57991135 Cạch !
Tham gia: Feb 2008
Äến từ: VN
Bà i gởi: 1,152
Thá»i gian online: 3 tuần 0 ngà y 14 giá»
Thanks: 359
Thanked 1,686 Times in 186 Posts
Nam Quốc SÆ¡n HÃ
Tác giả : Yên Tá» CÆ° SÄ© Trần Äại Sỹ
Thể lá»ai: Kiếm hiệp
Nhà vua há»i:
– Có ai biết gốc tÃch tiểu hoà -thượng ấy ra sao?
Dư Phi tâu:
– Tâu bệ hạ, tiểu-hòa thượng đó không ai biết tu ở chùa nà o, thuá»™c giòng nà o. Ông thÆ°á»ng mặc quần áo rách rÆ°á»›i Ä‘i khất thá»±c. Khất thá»±c được gì, ông Ä‘em chia cho đám ăn mà y cùng khổ. Tối tối ông ra chợ, ngủ vá»›i chúng, giảng đạo lý cho chúng. Dân Thăng-long gá»i ông là Khất hoà -thượng. Tuổi ông dÆ°á»ng nhÆ° còn nhá», chÆ°a quá hai mÆ°Æ¡i lăm. Không rõ ông há»c thuốc vá»›i ai, từ bao giá», mà y thuáºt rất cao minh. Má»™t lần gặp Quốc-sÆ° Huệ-Sinh, ông gá»i quốc-sÆ° là sÆ° đệ. Sau đó không biết Quốc-sÆ° bà n gì vá»›i ông đến ná»a ngà y, rồi Quốc-sÆ° bái ông, gá»i ông là Bồ-tát Minh-Không tái đầu thai trở lại Äại-Việt.
ThÆ°á»ng-Kiệt là quản Khu máºt-viện, ông tâu:
– Tâu hoà ng-thượng, ngà i há» Nguyá»…n, tên là Lá»™, quê ở vùng Hải-thanh (Nay thuá»™c Thái-bình). Ngà i Ä‘Ãch thá»±c là Bồ-tát giáng sinh. Tuy tuổi còn trẻ, mà ngà i không há» phân biệt nam nữ. Vì váºy có kẻ ghét ngà i, bảo ngà i có tÃnh dê xồm. Ngà i vui vẻ tá»± nháºn là Lão DÆ°Æ¡ng, thà nh ra ngÆ°á»i ta tưởng ngà i há» DÆ°Æ¡ng. Vì không biết rõ tên ngà i là gì, chúng nhân gá»i ngà i là DÆ°Æ¡ng Không-Lá»™, hay Không-Lá»™. Khi gặp Quốc-sÆ° Huệ-Sinh, ngà i gá»i Quốc-sÆ° là sÆ° đệ. Ngà i xÆ°ng là háºu thân của Bồ-tát Minh-Không. Quốc-sÆ° và phái Tiêu-sÆ¡n đã cáºt vấn ngà i vá» hà nh trạng của Bồ-tát Minh-Không, ngà i đáp đúng hết. Cho nên ngÆ°á»i ta gá»i ngà i là Minh-Không.
– NhÆ° váºy thì đây là má»™t vị Bồ-tát giáng thế rồi.
Nhà vua than: Từ khi đạo đức Thế-tôn và o Äại-Việt, đã có không biết bao nhiêu Bồ-tát đắc đạo. Phải rồi, việc nà y trẫm đã được Lá»… bá»™ tâu đầy đủ. Khi ngà i Minh-Không sắp viên tịch, hoà ng-khảo là đệ tá» của ngÆ°á»i cÅ©ng hiện diện. Ngà i có phán: sẽ đầu thai trở lại để giúp tá»™c Việt giữ nÆ°á»›c, cùng Ä‘á»™ cho ngÆ°á»i có duyên. Sau đó ngÆ°á»i để lại bốn bà i kệ, niêm phong thá»±c kÃn, trao cho Quốc-sÆ° Huệ-Sinh, dặn rằng khi có vị tăng nà o xÆ°ng là ngà i, thì cứ bắt phải Ä‘á»c bốn bà i kệ kia. Nếu Ä‘á»c đúng, thì chÃnh là ngà i. Cho nên hôm Quốc-sÆ° gặp nhà sÆ° trẻ xÆ°ng là Minh-Không, ngÆ°á»i yêu cầu viết bốn bà i kệ ra. Quả nhiên nhà sÆ° trẻ viết không sai má»™t chút. Phái Tiêu-sÆ¡n còn cáºt vấn nhà sÆ° đến hÆ¡n trăm Ä‘iá»u vá» hà nh trạng của ngà i Minh-Không, nhà sÆ° Ä‘á»u đáp trúng hết. Nên chi phái nà y nháºn nhà sÆ° chÃnh là ngà i Minh-Không tái sinh (7).
Ghi chú,
(7) Luáºt Luân-hồi nhà Pháºt đã được chép rất nhiá»u trong Thiá»n-sá» Việt. Ngà y nay, Pháºt-giáo Tây-tạng vẫn còn giữ nguyên. Äức Äạt-lai Lạt-ma là đức Quan-âm luân hồi tái sinh. Ngà i cùng các vị Lạt-ma Tây-tạng, trÆ°á»›c khi viên tịch thÆ°á»ng để lại những máºt thÆ°, máºt kệ trao cho để tá» giữ kÃn, đợi đến khi các vị tái đầu thai, sẽ tìm gặp. Äệ tá» bắt ngÆ°á»i ấy phải nói hết những bà máºt trong máºt thÆ°, máºt kệ kia, rồi còn phải trả lá»i hằng trăm câu há»i vá» tiá»n kiếp. Sau khi ngÆ°á»i ấy đáp đúng, thì tiá»n kiếp má»›i được xác nháºn.
DÆ°Æ¡ng Bình vẫy tay cho má»i ngÆ°á»i im lặng để nhà vua váºn công. Nhà vua vá»™i ngồi ngay ngắn lại rồi váºn khÃ. Ngà i chỉ váºn có ba vòng Tiểu chu-thiên là chân khà Tản-viên vá»›i Tiêu-sÆ¡n hòa lẫn vá»›i nhau ngay. DÆ°Æ¡ng Bình chạy lại bắt mạch nhà vua. Ông nhÃu mà y suy nghÄ©, rồi nói má»™t mình:
– Sao lại có thể thế được nhỉ?
Thượng-DÆ°Æ¡ng hoà ng-háºu há»i DÆ°Æ¡ng Bình:
– Tên trá»c đó đã là m hại Hoà ng-thượng chăng?
– Tâu Hoà ng-háºu trái lại, vị tiểu-sÆ°-phụ đó đã mở tâm Bồ-Ä‘á» dồn chân khà để trị bệnh cho Hoà ng-thượng.
Hoà ng-háºu cau mà y:
– Bệnh Hoà ng-thượng đến Quốc-công cÅ©ng chịu thua, thì cái tên trá»c con thối tha kia là m sao mà trị được?
– Tâu Hoà ng-háºu, hồi niên thiếu Hoà ng-thượng ở trên Tản-lÄ©nh má»™t thá»i gian lâu. Khà háºu trên Tản-lÄ©nh rất lạnh, vì váºy vệ khà cÆ¡ thể Hoà ng-thượng chống không nổi, nên đã bị bệnh phong thấp.
– Lạnh mà là m thà nh phong thấp ư? Xin Quốc-công giảng cho nghe vỠchứng bệnh nà y!
Dương Bình nghĩ thầm:
– Mình đã từng giảng cho bà Hoà ng-háºu hữu danh vô thá»±c nà y nhiá»u lần vá» chứng phong thấp, mà sao nay bà ta còn há»i lại là m gì đây? Ừ thì thôi ta cÅ©ng giảng lần nữa, có mất gì đâu?
Ông tiếp: tâu Hoà ng-háºu phong thấp trong y-há»c còn gá»i là tý-chứng. Tý nghÄ©a là tê. Nên đôi khi tiếng Việt gá»i là tê-thấp. Nguyên do chứng nà y có hai phần. Má»™t là ngoại nhân, hai là ná»™i nhân. Ngoại thì do phong, hà n, thấp từ ngoà i nháºp và o cÆ¡ thể. Thế nhÆ°ng tại sao có rất nhiá»u ngÆ°á»i cùng sống trong má»™t vùng, mà phong, hà n, thấy không nháºp được và o cÆ¡ thể? NhÆ° hồi hoà ng-thượng sống trên Tản-lÄ©nh; bấy giá» tiên-nÆ°Æ¡ng Bảo-Hòa cÅ©ng ở trên ấy, Thái-bảo ThÆ°á»ng-Kiệt cÅ©ng ở trên ấy, bốn tiên cô Thân Mai, Thân Lan, Thân Cúc, Thân Trúc cÅ©ng ở trên ấy; biết bao nhiêu đệ tá» phái Tản-viên cÅ©ng ở trên ấy, mà không ai bị phong thấp cả?
Hoà ng-háºu mở to mắt ra, tá» vẻ suy nghÄ©. Äứng sau nhà vua, Thái-bảo ThÆ°á»ng-Kiệt nhìn Hoà ng-háºu, lòng đầy thÆ°Æ¡ng cảm:
– Hồi niên thiếu mình vá»›i Hồng-Hạc đã từng sống vá»›i nhau biết bao nhiêu ká»· niệm đẹp đẽ ở Bắc-cÆ°Æ¡ng. Thế rồi nà ng bị tiến cung do mÆ°u đồ lá»›n của ông ná»™i nà ng. Nà ng tuy được phong là m Hoà ng háºu, nhÆ°ng hữu danh vô thá»±c. Suốt hÆ¡n hai mÆ°Æ¡i năm qua, Hoà ng-thượng không chung chăn gối vá»›i nà ng, thà nh ra cho đến lúc nà y, nà ng cÅ©ng vẫn chỉ còn là cô gái đồng trinh mà thôi. Tá»™i nghiệp, hai mÆ°Æ¡i hai năm sống trong tẻ lạnh, nay nhan sắc đã tà n phai, khóe mắt ngoà i đã có vết dăn nhÆ° hai chân vịt, dÆ°á»›i bá»ng mắt có hai cái bìu nhÆ° hai quả nhót... NhÆ°ng mình... mình bị kẻ gian đầu Ä‘á»™c rồi tÄ©nh thân, mà cho đến nay mình cÅ©ng không biết kẻ hại mình là ai? Ai cÅ©ng bảo là Hồng-Hạc hại mình. NhÆ°ng mình thấy Hồng-Hạc yêu thÆ°Æ¡ng mình rất má»±c, chắc không phải nà ng hại mình. Mình đã thá», nếu tìm ra kẻ nà o hại mình, thì mình sẽ giết cả há» nó để trả cái háºn thiên thu nà y. DÆ°á»ng nhÆ° sÆ° phụ Bảo-Hòa, sÆ° thúc Thanh-Mai, Tá»±-Mai đã biết thủ phạm là ai, nhÆ°ng các ngÆ°á»i không nói ra mà thôi.
Tiếng Dương Bình vẫn giảng:
– Ngoại tà gồm phong, hà n, thấp. Sở dÄ© chúng nháºp được và o cÆ¡ thể là vì ná»™i nhân. Ná»™i nhân là gì? Là vì cÆ¡ thể suy nhược. NhÆ°ng bá»™ pháºn nà o trong cÆ¡ thể suy nhược kia chứ? Äầu tiên là huyết hÆ°. Huyết thuá»™c âm, khi huyết hÆ° thì cÆ¡ thể không đủ âm chất bảo vệ nên phong là dÆ°Æ¡ng tà từ ngoà i nháºp và o. Thứ nhì là tháºn-dÆ°Æ¡ng hÆ°. Tháºn dÆ°Æ¡ng chủ dÆ°Æ¡ng khà bảo vá» toà n thân. Khi tháºn dÆ°Æ¡ng hÆ°, không đủ chống vá»›i lạnh, thì hà n từ ngoà i nháºp và o cÆ¡ thể. Thứ ba là tỳ dÆ°Æ¡ng hÆ°. Tỳ chủ váºn, hóa, luân chuyển chân khÃ, chủ chống vá»›i ẩm Æ°á»›t, tức là thấp. Khi tỳ dÆ°Æ¡ng hÆ°, không đủ bảo vệ cÆ¡ thể, nên thấp nháºp cÆ¡ thể qua Ä‘Æ°á»ng da.
Ông ngừng lại, rồi tiếp:
– Phong thấp sinh ra, do ba nguyên nhân trong con ngÆ°á»i là huyết hÆ°, tháºn dÆ°Æ¡ng hÆ°, tỳ dÆ°Æ¡ng hÆ°; rồi ba ngoại tà phong, hà n, thấp thừa hÆ° nháºp cÆ¡ thể. Ngoà i ra còn má»™t loại phong thấp nữa là phong thấp nhiệt, nhÆ°ng hÆ¡i hiếm. Phong thấp nhiệt thì do phong, nhiệt, thấp nháºp cÆ¡ thể, bởi vì huyết, tháºn âm hÆ°, và tỳ hÆ°.
ThÆ°á»ng-Kiệt há»i:
– KÃnh sÆ° thúc, thế là m sao mà biết rằng mình bị phong thấp nó hà nh? Nhiá»u ngÆ°á»i cứ thấy Ä‘au khá»›p xÆ°Æ¡ng thì vá»™i kêu là phong thấp, rồi mua thuốc uống bừa, tiá»n mất, táºt mang.
DÆ°Æ¡ng Bình thấy ThÆ°á»ng-Kiệt gá»i mình là sÆ° thúc, thì cảm Ä‘á»™ng, ông nói:
– CÅ©ng không khó lắm đâu. Chứng trạng chung của phong-thấp là chân tay thấy tê dại, Ä‘i đứng khó khăn, ngÆ°á»i cảm thấy á»›n lạnh, đôi khi lên cÆ¡n sốt, rồi các khá»›p xÆ°Æ¡ng nhÆ° cổ, vai, cùi chá», đầu gối, cuối lÆ°ng sÆ°ng Ä‘á» lên. CÅ©ng có ngÆ°á»i bị bệnh lâu rồi, thì chân, tay co rút gấp lại không được; vai bị bế tắc không dÆ¡ tay lên nổi. ThÆ°á»ng thì cÆ¡n Ä‘au nhức không trị, đôi khi cÅ©ng biến mất. Rồi sau đó hoặc là mệt má»i, hoặc là cảm mạo, hoặc ăn uống thá»±c váºt khó tiêu, hoặc là thá»i tiết Ä‘ang nắng ráo đổi sang âm u, mÆ°a bão lại tái phát.
Má»™t cung nữ hầu cáºn nhà vua, há»i:
– ThÆ°a Quốc-công, tiểu tỳ là Trịnh Huyá»n, chầu hầu Hoà ng-thượng bấy lâu thì chỉ thấy ngÆ°á»i Ä‘au ở ngang lÆ°ng, đôi khi ở bà n tay trái. Còn Linh-Cảm thái-háºu thì lại Ä‘au nhẹ thôi, Ä‘a số ở đầu gối. Trong khi đó quan Chi-háºu ná»™i nhân Nguyá»…n Bông đây; thì hôm nay Ä‘au cổ, ngà y mai Ä‘au vai, rồi có khi lại Ä‘au đầu gối. Có gì khác lạ giữa ba cÆ¡ thể không?
DÆ°Æ¡ng Bình liếc nhìn ngÆ°á»i cung nữ, rồi trả lá»i:
– Cô nÆ°Æ¡ng há»i váºy thá»±c phải. Khi mắc bệnh, thì tùy trình Ä‘á»™ cÆ¡ thể hÆ° nhược khác nhau. Nếu nhÆ° huyết hÆ° nhiá»u hÆ¡n, thì phong nháºp mạnh. Phong là dÆ°Æ¡ng tà , thiện hà nh, Ä‘a biến, nên hôm nay Ä‘au chá»— nà y, mai Ä‘au chá»— khác. Loại nà y gá»i là hà nh tý tức phong thấp chạy. Còn tháºn dÆ°Æ¡ng hÆ° nhiá»u hÆ¡n, há»… Ä‘au chá»— nà o thì Ä‘au mãi ở chá»— đó, chá»— Ä‘au sÆ°ng Ä‘á» sá» và o thấy lạnh. Nếu chá»— Ä‘au gặp nóng, thì giảm. Ngược lại chá»— Ä‘au gặp lạnh thì cảm thấy Ä‘au hÆ¡n. Loại nà y gá»i là thống-tý. Loại thứ ba thì cảm thấy chân tay tê dại, nặng ná», Ä‘i đứng khó khăn, chá»— Ä‘au cố định, nhÆ°ng cÆ¡n Ä‘au không gắt, ngÆ°á»i máºp ra. Äây là trÆ°á»ng hợp tỳ dÆ°Æ¡ng hÆ° nặng hÆ¡n, thấp lÆ°u lại trong cÆ¡ thể nhiá»u mà sinh ra.
Nhà vua há»i:
– NhÆ° váºy là trẫm bị thống tý từ hồi niên thiếu. NhÆ°ng sau khi vá» kinh, thầy đã trị cho trẫm khá»i rồi kia mà ? DÆ°á»ng nhÆ° thầy cho trẫm uống ba thang thuốc, thì hết Ä‘au. Sau lại cho trẫm uống thuốc bổ nữa, nên suốt hai chục năm qua, bệnh không trở lại, sao bây giá» thầy lại nhắc tá»›i, nhÆ° là bệnh trẫm tái phát váºy?
– Tâu bệ hạ năm ấy thần dâng bệ-hạ thang thuốc trị phong thấp như sau:
Ma-hoà ng 3 tiá»n, Bạch-thược 3 tiá»n,
Hoà ng-thị 4 tiá»n, Cam-thảo 2 tiá»n,
Ô-đầu 2 tiá»n, Máºt ong 4 tiá»n,
Uy-linh tiên 2 tiá»n, KhÆ°Æ¡ng-hoà ng 3 tiá»n.
Vì sợ rằng sau khi bị tý chứng, có thể Ä‘Æ°a đến không con, nên lúc bệ hạ khá»i Ä‘au, thần dâng phÆ°Æ¡ng thuốc tá»… để bổ tháºn, tráng dÆ°Æ¡ng. Thà nh phần nhÆ° sau: Äịa-hoà ng 8 lạng, SÆ¡n-dược 4 lạng, SÆ¡n-thù du 4 lạng, Trạch-tả 3 lạng, Phục-linh 3 lạng, Mẫu-Ä‘Æ¡n-bì 3 lạng, Quế-chi 1 lạng, Phụ-tá» má»™t lạng. Thần thêm máºt ong để chế tá»…, má»—i viên bằng hạt ngô. Ngà y bệ hạ uống 15 tá»›i 25 viên, uống vá»›i rượu và o buổi sáng sá»›m. Vì váºy kể từ đấy, chứng phong thấp của bệ hạ không tái phát nữa (8).
Ghi chú,
(8) Chứng phong thấp (Rhumatisme) cho đến nay, y há»c Tây phÆ°Æ¡ng chỉ có thể dùng thuốc trấn thống (anti-antalgique), trấn viêm (anti-inflamatoire) để giúp bệnh nhân thoát cÆ¡n Ä‘au, sÆ°ng. NhÆ°ng không trị dứt được. Y há»c Äại-Việt thá»i Lý đã trị đứt được chứng nà y, trên cÆ¡ sở lý luáºn rất vững. Ngà y nay chúng tôi còn dùng để trị bệnh phong thấp, vẫn thu được kết quả tốt.PhÆ°Æ¡ng thuốc mà DÆ°Æ¡ng Bình trị cho vua Lý Thánh-tông ở trên, ngà y nay vẫn còn dùng được. Kết quả tốt.
Hoà ng-háºu vẫn chÆ°a chịu ngừng:
– Quốc-công nói bệnh Hoà ng-thượng khá»i rồi, sao ban nãy quốc-công tâu rằng thằng trá»c con chữa bệnh cho hoà ng-thượng?
– Tuy hồi đó bệnh Hoà ng-thượng đã khá»i, nhÆ°ng chân dÆ°Æ¡ng yếu. Con ngÆ°á»i ta, dù tiên, dù thánh, dù thần, rồi cÅ©ng không thể qua cái tuổi già , qua cái chết. Bệ-hạ nay niên ká»· đã trên bốn mÆ°Æ¡i, nên chân dÆ°Æ¡ng cà ng kém, nhÆ° thế thì sao có thể sinh hoà ng nam? Vì váºy vị tiểu sÆ° phụ đã phát tâm Bồ-Ä‘á», dồn chân khà sang trợ bệ hạ. Chân khà của tiểu sÆ° phụ là chân khà của đồng tá», của ngÆ°á»i Ä‘i tu. Chân khà đó hợp vá»›i chân khà bệ-hạ, thà nh má»™t chân khà má»›i.
Äến đó ngÆ°á»i xếp hà ng xin phát chẩn cà ng đông, nhà vua vá»™i quay lại bố thÃ. Sau khi bố thà xong, nhà vua nháy DÆ°Æ¡ng Bình, ThÆ°á»ng-Kiệt cùng dạo chÆ¡i quanh chùa. Nhà vua há»i DÆ°Æ¡ng Bình:
– Theo như thầy biết, liệu trẫm có thể sinh hoà ng nam không?
– Tâu bệ hạ có. Nhưng...
– Ở đây chỉ có Quốc-công là thầy trẫm, ThÆ°á»ng-Kiệt là ruá»™t gan trẫm, dù có gì bà ẩn đến đến đâu cÅ©ng xin thầy nói cho trẫm nghe.
– Mấy năm nay, tuy bệ hạ có nhiá»u phi tần, nhÆ°ng gần nhÆ° bệ hạ không thể gần được ngÆ°á»i nà o.
– Äúng váºy, đôi khi trẫm thèm ân ái, nhÆ°ng dÆ°Æ¡ng váºt cá» lên má»™t lát rồi lại xẹp xuống. HÆ¡n nữa trẫm nhìn những phi tần, mà cảm thấy rá»ng rÆ°ng. NhÆ° váºy là tháºn dÆ°Æ¡ng của trẫm bị liệt chăng? (9)
Ghi chú
(9) NhÆ° váºy nhà vua bị bất lá»±c sinh lý. Bất lá»±c sinh lý gồm có 18 loại. Loại của nhà vua gá»i là « Cúi đầu e thẹn ». Chứng bệnh nà y Tây-y bó tay. Tuy nhiên tổng hợp y há»c Âu-à thì trị được. Tác giả đã trình bầy phÆ°Æ¡ng pháp trị chứng « Cúi đầu e thẹn » trong đại há»™i quốc tế vá» tình dục há»c (Sexology) năm 1992. Sau phụ Ä‘Ãnh bá»™ Anh-linh thần võ tá»™c Việt, do Xuân-thu Hoa-Kỳ ấn hà nh 1994. Xin Ä‘á»c: Giáo-huấn tình dục bằng y há»c Trung-quốc cùng tác giả.
DÆ°Æ¡ng Bình nói nhá»:
– Không phải! Không phải! Chẳng qua là không có phi tần nà o được bệ hạ sủng ái mà thôi. Nếu nhÆ° có ngÆ°á»i nà o mà bệ hạ sủng ái thì láºp tức dÆ°Æ¡ng cá» ngay.
Nhà vua nắm lấy tay Dương Bình:
– Thầy nhÆ° nhìn thấu tim gan trẫm. Trẫm Ä‘i hà nh hÆ°Æ¡ng kỳ nà y mục Ä‘Ãch để tìm ngÆ°á»i đó đấy.
Sau khi là m bẩy tuần chay ở chùa Pháp-vân, để cầu cho oan hồn tÆ°á»›ng sÄ©, cùng dân chúng thác oan trong lần bảo quốc chống Tống xâm lăng, cùng tráºn phản công của Äại-Việt. ChÆ°Æ¡ng-thánh Gia-Khánh hoà ng đế lên Ä‘Æ°á»ng trở vá» Thăng-long.
Lần Ä‘i, khi ngà i qua tất cả các thôn xóm dá»c dÆ°á»ng, má»—i là ng, má»—i thôn ngà i Ä‘á»u ngừng lại xem các thanh nữ múa, hát. Ngà i chăm chú quan sát từng nét mặt, từng cá» chỉ, xem thanh nữ nà o có khuôn mặt giống nhÆ° Hằng-Nga, mà ngà i đã thấy trong giấc mÆ¡ năm xÆ°a. Má»—i khi long nhan hÆ°á»›ng và o cô nà o, thì từ cha mẹ, anh em của cô, chÃnh cô Ä‘á»u hồi há»™p, trà n đầy hy vá»ng ngà i nháºn ra cô là Hằng-Nga. Khi ngà i quay ra nhìn các cô khác, thì cha mẹ, anh chị cô, cho đến cô Ä‘á»u thất vá»ng ê chá». Thế rồi ngà i Ä‘i qua hết các là ng xã, mà chÆ°a tìm ra Hằng-Nga trong má»™ng của ngà i.
Hôm nay, đức vua trở vá», bô lão, hÆ°Æ¡ng dịch, cha mẹ các cô, cùng các cô lại hy vá»ng nữa. Cô nà o cÅ©ng mặc quần áo thá»±c đẹp, tô diểm thá»±c diá»…m lệ, cùng đứng bên Ä‘Æ°á»ng để đón chá» hồng ân ban xuống. Khác vá»›i lần Ä‘i, đức vua cỡi ngá»±a. Hôm nay trên Ä‘Æ°á»ng trở vá» Thăng-long, ngà i lại ngồi kiệu có mà n che, thà nh ra không ai nhìn rõ long nhan.
Äi đầu Ä‘oà n há»™ tống là má»™t vị tÆ°á»›ng quân, giáp trụ sáng ngá»i, ngồi trên mình ngá»±a, lÆ°ng Ä‘eo bảo kiếm. PhÃa sau, má»™t trăm hai mÆ°Æ¡i thiết kị, xếp hà ng bốn, lÆ°ng Ä‘eo bảo Ä‘ao, vai Ä‘eo cung tên, tay cầm giáo dà i. Äá»™i thiết kị qua Ä‘i, tá»›i má»™t Ä‘á»™i thị-vệ, lÆ°ng Ä‘eo bảo kiếm, vai mang côn đồng, ngồi trên mình ngá»±a xếp hà ng ba ruổi bÆ°á»›c, móng ngá»±a vá»— lốp bốp nhịp nhà ng. Rồi tá»›i Ä‘á»™i quân Ngá»±-long xếp hà ng bốn.
Äá»™i Ngá»±-long qua Ä‘i, thì tá»›i tám con ngá»±a, xếp hà ng bốn, do tám vị đại tÆ°á»›ng quân cỡi Ä‘i trÆ°á»›c. Tiếp, tá»›i hai tên quân cầm hai lá cá» Ä‘i trÆ°á»›c má»™t vị tÆ°á»›ng. Vị đại tÆ°á»›ng dáng ngÆ°á»i thá»±c uy vÅ©, mặt cá»±c đẹp, giáp trụ bằng bạc sáng choang, cỡi con bạch mà long câu. Má»™t lá cá» có chữ « Thái-bảo, Tả kiêu vệ đại tÆ°á»›ng quân », Má»™t lá có chữ « Thái-hà hầu Lý ». Kiệu đức vua Ä‘i ngay sau vị tÆ°á»›ng đó. Hai bên kiệu là năm ngá»±a của ba công chúa, hai phò mã Ä‘i kèm.
Ai cÅ©ng biết vị tÆ°á»›ng giáp trụ trắng đó là Lý ThÆ°á»ng-Kiệt. NhÆ°ng trong ba công chúa, thì ngÆ°á»i ta không phân biệt được công chúa nà o là công chúa Thiên-Thà nh, Äá»™ng-Thiên, Thiên-Ninh; cÅ©ng nhÆ° không ai phân biệt được hai phò mã, ngÆ°á»i nà o là chồng của công chúa Thiên-Thà nh, Äá»™ng-Thiên.
Kiệu đức vua vừa tá»›i đầu là ng Thổ-lá»™i, thì ngÆ°á»i có chức vị lá»›n nhất là ng là Trung-nghÄ©a đại tÆ°á»›ng quân, Siêu-loại hầu Trịnh Quang-Thạch cùng các đệ tá», phân ra Tam-anh, Thất-hùng, Bát-tuấn đứng hai bên Ä‘Æ°á»ng để cản dân chúng trà n ra, ngăn lối. Hầu mặc triá»u phục, cất tiếng hô lá»›n:
– Trung-nghÄ©a đại tÆ°á»›ng quân, Siêu-loại hầu, Trịnh Quang-Thạch cùng chÆ° đệ tá» trÆ°á»ng Trung-nghÄ©a khấu đầu trÆ°á»›c Pháp-thiên, Ứng-váºn, Sùng-nhân, ChÃ-đức, Anh-văn, Duệ-võ, Khánh-cảm, Long-tÆ°á»ng, Hiếu-đạo, Thánh-thần hoà ng đế. KÃnh chúc thánh hoà ng vạn vạn tuế.
Tiếng Thái-bảo Lý ThÆ°á»ng-Kiệt nói:
– Hoà ng-thượng miá»…n lá»… cho quân hầu cùng chÆ° đệ tá».
Một phò mã tiếp:
– Hoà ng-thượng miá»…n lá»… cho lý dịch cùng bách tÃnh.
Hôm trÆ°á»›c, khi đức vua Ä‘i qua, ngÆ°á»i ngÆ°á»i phải qùy gối, cúi mặt, nên không ai nhìn rõ long nhan cÅ©ng nhÆ° tùy tùng ra sao. Hôm nay, vì đức vua ngồi trong kiệu buông mà n, nên má»i ngÆ°á»i tha hồ ngắm ba công chúa, cùng các phò mã.
Äá»™i nhạc tổng DÆ°Æ¡ng-quang tấu bản Nguyên-thá», má»™t Ä‘á»™i thanh nữ mÆ°á»i tám cô, quần áo mầu xanh, dây lÆ°ng hồng, cổ quấn khăn hồng, vừa múa, vừa hát:
Minh minh thiên tá»,
Vạn dân sở vương,
Hiển hiển lệnh đức,
Như Khuê, như Chương.
Tuyên chiêu nghÄ©a váºn,
TrÆ°á»ng phát kỳ tÆ°á»ng.
Thiên tÃch thuần há»—,
Vạn thỠvô cương.(10)
Ghi chú,
(10) Dịch:
Vua ta sáng suốt,
Vạn dân ngước nhìn,
Äức tốt rừng rá»±c,
NhÆ° ngá»c Khuê, ChÆ°Æ¡ng.
Ban, gá»i nghiã trá»ng,
Äiá»m là nh tứ phÆ°Æ¡ng.
Trá»i ban phúc lá»›n,
Thánh thỠvô cương.
Äá»™i thanh nữ hát xong, đứng và o bên Ä‘Æ°á»ng thà nh hà ng dà i. Äá»™i thứ hai, khăn mầu hoa cà , quần áo mầu hồng nhạt lại đến trÆ°á»›c kiệu, vừa múa, vừa hát:
Vi viên củng ngá»c thần,(11)
ThÆ° hóa nháºt (12), áng tÆ°á»ng vân.
Cá»u ngÅ© long phi(13), kiến đại nhân,
Tam thiên hổ bái khánh xương thần.
Ngư li (14) vịnh đức trạm lộ (15) ca nhân,
Äan bệ hưởng thiá»u quân,
Cáºn chúc thiên xuân.(16)
Ghi chú,
(11) Ngá»c-thần: theo thần thoại, đó là vị sao trên trá»i chủ trung thà nh.
(12) Hóa nháºt: tức ngà y hóa quốc, có ý nghÄ©a mong cho vua thá», để ban ân bố đức cho dân.
(13) Cá»u ngÅ© long phi: quẻ Cà n trong kinh dịch, tượng trÆ°ng cho vua thánh ra Ä‘á»i.
(14) NgÆ° li: Chữ trong Kinh-thi, ý nói vạn váºt thịnh vượng.
(15) Trạm lộ: à trong Kinh-thi, nói các nước chư hầu vỠchầu vua, yến ẩm vui vẻ.
(16) Dịch:
Sao Tá»-vi hÆ°á»›ng Bắc thần,
Ngà y mở nước dà i mênh mông,
Mây đẹp phủ khắp bầu trá»i.
Ngôi cá»u ngÅ© phi long hiện,
Mừng thay thấy vua đức lớn,
Ba nghìn chÆ° thần chúc thá»,
Vui vì thá»i váºn vinh xÆ°Æ¡ng,
Vạn váºt thịnh vượng thánh đức,
Dân là m thơ tụng đức nhân.
Nhạc thiá»u vang lừng hôm nay,
Chúc vua ta sống nghìn năm.
Lá»i ca dứt, thì Ä‘á»™i thứ nhất lại tiến ra, cùng Ä‘á»™i thứ nhì hợp ca, múa hát:
Thánh đức váºn kiên cÆ°Æ¡ng,
Hà nh bất tức, chiếu vô phương.
Hoà thuáºn kiá»n,
Khôn nhược vũ,
Dương thanh bình giao,
Các táºp lân, hoà ng.
Khung, kì tiến chỉ,
Lư lạp tĩnh quang.
Äế đức nháºt thÆ° trÆ°á»ng,
Thánh thỠvô cương.(17)
Ghi chú,
(17) Dịch:
Äức vua nhÆ° thá»i chiếu xuống,
Lan ra, rộng lớn vô cùng,
Không sót nơi nà o không hưởng,
Âm dÆ°Æ¡ng mÆ°a thuáºn nắng hòa.
Lân, phượng trong cung ngoà i nội,
Hòa hót mừng nước thanh bình.
Trá»i đất tiếp phúc mãi mãi,
Thôn dã an ninh, phồn vinh.
Thánh đức ngà y cà ng dà i rộng,
Tuổi thỠvua ta vô cùng.
Hai Ä‘á»™i thiếu nữ múa hát xong, lui và o đứng thà nh hà ng dà i bên Ä‘Æ°á»ng. Cô nà o cÅ©ng tưởng tượng rằng đức vua Ä‘ang ngắm nhìn mình sau bức mà n kiệu. Minh-Can cÅ©ng có mặt trong Ä‘á»™i vÅ© đó. Ả ẹo ẹo nghiêng vai ngiêng đầu, tay vuốt tóc là m dáng, trong tâm tưởng ả cho rằng mình là Hằng-Nga, và đức vua sẽ truyá»n Ä‘em ả vá» cung phong là m hoà ng-háºu ngay.
Bá»—ng đâu đó có tiếng tiếng tiêu thổi lên véo von, ai cÅ©ng nháºn ra đó là bà i tiêu của bá»n mục đồng thÆ°á»ng tấu. Rồi có tiếng hát rất trong vá»ng lại:
Äức vua ngá»± ở trong cung,
Gian thần che phủ, mắt trông thấy gì?
Äức vua chỉ thấy cung phi,
Quần là , áo lụa, thấy gì nữa đâu?
Trăm hỠđói rách, khổ đau,
Äức vua lá»… Pháºt để cầu gì đây?
Cầu Pháºt, Pháºt ở phÆ°Æ¡ng Tây,
Sao không cầu đức, cầu ngay lòng mình.
Ta nay muốn nói thực tình,
Dẫu đao kỠcổ, há đà nh chịu câm?
Tiếng hát rất rõ rà ng, vá»ng lại ai cÅ©ng nghe thấy. HÆ°Æ¡ng lý Ä‘á»u tái mặt hÆ°á»›ng vá» nÆ¡i phát ra tiếng hát, thì ở đó có má»™t cô gái quần lụa Ä‘en, áo cánh nâu Ä‘ang đứng dá»±a gốc cây lan, quay lÆ°ng lại, nên không ai nhìn rõ mặt.
Trung-nghÄ©a đại tÆ°á»›ng quân bảo đệ tá»:
– NgÆ°á»i ra bắt con nhá» nà o đó, Ä‘em chặt đầu tức thá»i.
Tên há»c trò dạ má»™t tiếng, rồi tung mình vượt qua khoảnh vÆ°á»n, tá»›i chá»— cô gái đứng. Y vung tay chụp cổ áo cô. Ai cÅ©ng tưởng cô gái sẽ bị túm cổ nhắc bổng lên. NhÆ°ng không ngá», vù má»™t tiếng, tên võ sinh bay bổng lên cao, rồi rÆ¡i xuống nằm dà i ra nhÆ° má»™t khúc cây, không ai rõ y còn sống hay chết.
Cô gái lại cầm tiêu thổi một bản nhạc đồng quê, rồi cô cất tiếng hát:
Vua, quan nà o phải ông trá»i?
Nhân, nghÄ©a không đủ, hại ngÆ°á»i chÆ°a thôi?
NgÆ°á»i xÆ°ng trung, nghÄ©a, là ai?
Là quân hại nÆ°á»›c, xin trá»i thấu cho.
Rồi cô gái lại thổi tiêu.
Từ hôm Yến-Loan tố cáo Trung-nghÄ©a đại tÆ°á»›ng quân, Siêu-loại hầu là phÆ°á»ng bất trung, bất nghÄ©a, mãi quốc cầu vinh, dân là ng ngà y đêm thì thà o bà n tán không Ãt. Trịnh Quang-Thạch phải cho mõ rao khắp trang ấp, ai mà nhắc đến chuyện đó thì y cho cắt lưỡi. Thế nhÆ°ng dân là ng vẫn cứ thì thầm. Hôm nay, giữa lúc đức vua qua là ng, mà cô gái nà y lại hát những câu nhÆ° trên là m cho Quang-Thạch kinh hoảng. Y ra lệnh cho mÆ°á»i đệ tá»:
– Xuống vây, bắt con chăn trâu đó chém ngay.
NhÆ°ng có tiếng đức vua gá»i Tả-kiêu vệ đại tÆ°á»›ng quân Lý ThÆ°á»ng-Kiệt. Ngà i nói rất nhá», đến Ä‘á»™ chỉ mình ThÆ°á»ng-Kiệt nghe rõ. ThÆ°á»ng-Kiệt vẫy tay bảo đám đệ tá» trÆ°á»ng Trung-nghÄ©a:
– Trở vỠchỗ, để đó cho ta.
Ông bảo một cung nữ đi sau kiệu vua:
– NgÆ°á»i má»i cô gái đến đây yết kiến hoà ng thượng.
NgÆ°á»i cung nữ băng qua khu vÆ°á»n tá»›i sau cô gái nói:
– Nà y chị. Äức vua tuyên chỉ gá»i chị tá»›i hầu.
Cô gái vẫn không quay lại. Cô lên tiếng há»i ngÆ°á»i cung nữ:
– Ông vua của chị gá»i tôi đấy à ? Ông là vua của chị chứ không phải là vua của tôi. Tôi không tá»›i đâu.
Rồi nà ng nói một mình:
– Dân vi quý, xã tắc thứ chi, quân vi khinh (Dân quý nhất, thứ đến đất nÆ°á»›c. Vua không đáng gì). Tôi là dân, thì tôi đáng quý nhất, rồi tá»›i xã tắc. Cái ông vua của chị chỉ đứng và o hà ng thứ ba so vá»›i tôi mà thôi. Tại sao cái ngÆ°á»i đứng báºc ba, mà lại gá»i ngÆ°á»i đứng báºc má»™t tá»›i nhỉ? Tại sao vua không tá»›i đây để hầu tôi?
Nà ng nói với cung nữ:
– Chị vá» há»i đức vua của chị rằng: phà m là m vua, thì phải Æ°u tiên thiên hạ chi Æ°u; lạc háºu thiên hạ chi lạc. (Lo trÆ°á»›c cái lo của dân. Vui sau cái vui của dân). Thế trong nÆ°á»›c hiện có bao nhiêu ngÆ°á»i bị oan khuất nhà vua có biết không? Trong nÆ°á»›c có bao nhiêu con gái nhà nghèo phải bán mình ở đợ, nhà vua có biết không? Trong triá»u, ngoà i biên có bao nhiêu gian thần, phản quốc nhà vua có biết không? Nếu nhà vua của chị trả lá»i được bằng ấy câu há»i, thì tôi sẽ đến trÆ°á»›c ngà i ráºp đầu tạ tá»™i. Còn không, thì xin ngà i hãy vá» kinh mà sá»a đức.
Tiếng nói của nà ng rất trong, rất rõ. Khi những lá»i đó lá»t và o tai thầy trò Trịnh Quang-Thạch, thì tất cả Ä‘á»u tái mặt. NhÆ°ng cÅ©ng những tiếng nói đó lá»t và o tai ChÆ°Æ¡ng-thánh Gia-khánh hoà ng đế cùng Thái-bảo Lý ThÆ°á»ng-Kiệt, công chúa Thiên-Thà nh, phò mã Thân Cảnh-Long, thì cả bốn ngÆ°á»i cùng rúng Ä‘á»™ng.
Mà n kiệu mở ra, hoà ng-đế tung mình khá»i kiệu, rồi phóng lại phÃa cô thôn nữ. Trịnh Quang-Thạch vẫy tay cho mÆ°á»i há»c trò của y cùng vá»t theo sau đức vua để há»™ vệ. NhÆ°ng thấp thoáng ba bóng xẹt tá»›i trÆ°á»›c mặt chúng. Rồi bình, bình, bình, thầy trò Quang-Thạch lại bay tung vá» chá»— cÅ©, giống nhÆ° chúng nhảy trở vá» váºy.
Má»i ngÆ°á»i nhìn lại, thì ra Thái-bảo ThÆ°á»ng-Kiệt cùng công chúa Thiên-Thà nh, phò mã Cảnh-Long ra tay ngăn cản. Công chúa nói bằng giá»ng uy nghiêm:
– Các ngÆ°á»i không được vá»ng Ä‘á»™ng!
Äức vua tiến đến trÆ°á»›c mặt cô gái. Ngà i ngây ngÆ°á»i ra má»™t lúc, rồi tay ngà i nhÆ° run run nắm lấy tay cô. Ngà i cất tiếng:
– Yến-Loan, em đấy ư? Anh nhớ em đến chết được. Anh tìm em khắp nơi mà không thấy. Anh phải bầy ra việc đi hà nh hương để tìm em.
Cô gái đó quả thá»±c là Yến-Loan, nà ng run run há»i:
– Trá»i Æ¡i, thì ra anh là vua đấy à ? Sao anh nói dối rằng anh là nho sÄ© DÆ°Æ¡ng Tông? Tể tÆ°á»›ng há» DÆ°Æ¡ng bảo anh là quân trá»™m cÆ°á»›p, đã Ä‘á»™t nháºp hoà ng thà nh ăn cắp nữ trang của Hoà ng-háºu Ä‘em tặng em. Tể tÆ°á»›ng bắt anh xung quân rồi.
Äức vua vẫn nói trong hÆ¡i thở:
– Khi má»›i gặp em, anh chả nói rồi, mà em cứ mắng anh là nói thánh, nói tÆ°á»›ng. Hôm đó, ThÆ°á»ng-Kiệt núp phÃa sau nghe em vá»›i anh đối thoại. Anh đã nói rằng y thấy anh là bá» chạy kia mà . Tại sao? Vì y là dưỡng tá» của anh.
Bây giá» Yến-Loan má»›i biết ngÆ°á»i yêu của mình lại chÃnh là ChÆ°Æ¡ng-thánh Gia-khánh hoà ng đế. Hèn gì hôm Ä‘i chÆ¡i ở Thăng-long, nà ng chê đức vua là thiếu đức nhân, thì láºp tức DÆ°Æ¡ng Tông quát lá»›n lên. Nà ng tá»± chá»i thầm:
– Mình đáng chết thá»±c, hôm đầu chà ng chẳng từng nói tên chà ng là DÆ°Æ¡ng Tông đó sao. Tên của nhà vua là Nháºt-Tông. Nháºt tức mặt trá»i, mặt trá»i là thái dÆ°Æ¡ng. Váºy DÆ°Æ¡ng Tông hay Nháºt-Tông cÅ©ng váºy.
Nhà vua ban chỉ:
– Thôi, chúng ta xa cách nhÆ° váºy đủ rồi. Em hãy theo anh vá» cung để cùng kiến tạo đất nÆ°á»›c nà y thà nh đất nÆ°á»›c thá»i vua Hùng, vua TrÆ°ng, sao cho muôn ngÆ°á»i Ä‘á»u hạnh phúc.
– Em không vỠđâu!
Nhà vua chÆ°ng há»ng :
– Sao váºy?
– Anh đã trả lá»i mấy câu há»i ban nãy của em đâu?
– Äược rồi, ngay khi vá» Thăng-long, anh sẽ ban chỉ đại xá thiên hạ, anh sẽ bá» tiá»n ra chuá»™c tất cả con gái nhà nghèo phải bán mình cho ngÆ°á»i, rồi Ä‘em gả cho ngÆ°á»i góa vợ, hoặc ngÆ°á»i nghèo không tiá»n cÆ°á»›i vợ. Anh lại ban chỉ xá thuế trên toà n quốc má»™t năm. Sau đó em vá»›i anh sẽ bắt hết bá»n gian thần, tặc tá» dạy dá»— chúng nó trở lại chÃnh đạo. NhÆ° váºy em Ä‘Ã vui lòng chÆ°a?
– Em cÅ©ng không vá». Em không muốn là m vợ vua.
– À, em không muốn là m vợ vua thì thôi. Hôm đó em vá»›i anh đánh cuá»™c. Anh nói rằng nhất định ThÆ°á»ng-Kiệt không dám xuất hiện. Còn em thì bảo sÆ° huynh sẽ xuất hiện. Chúng ta Æ°á»›c hẹn, nếu ai thua thì phải là m má»™t việc cho ngÆ°á»i thắng. Hôm ấy ThÆ°á»ng-Kiệt đâu có xuất hiện? NhÆ° váºy là em thua rồi. Em thua thì phải là m cho anh má»™t việc chứ?
Yến-Loan nhá»› chuyện cÅ©, lòng nà ng ngùn ngụt yêu Ä‘Æ°Æ¡ng, há»i:
– Bây giỠanh muốn em phải là m gì nà o?
Nhà vua nắm tay nà ng:
– Äiá»u anh muốn là ... em vá» Thăng-long, là m vợ anh.
Yến-Loan dÆ¡ tay định đánh sẽ và o vai nhà vua, để tá» má»™t cá» chỉ yêu Ä‘Æ°Æ¡ng. NhÆ°ng nà ng vá»™i dụt tay lại, vì ngÆ°á»i đứng trÆ°á»›c nà ng không còn là DÆ°Æ¡ng Tông Ä‘a tình nữa, mà là Hoà ng-đế. Nà ng cÆ°á»i, hai mắt óng ánh đầy tình tứ:
– Thôi, em chịu thua rồi.
Tà i sản của The Creator
14-09-2008, 09:48 PM
57991135 Cạch !
Tham gia: Feb 2008
Äến từ: VN
Bà i gởi: 1,152
Thá»i gian online: 3 tuần 0 ngà y 14 giá»
Thanks: 359
Thanked 1,686 Times in 186 Posts
Nam Quốc SÆ¡n HÃ
Tác giả : Yên Tá» CÆ° SÄ© Trần Äại Sỹ
Thể lá»ai: Kiếm hiệp
– Thôi, em chịu thua rồi.
Tuy hai ngÆ°á»i đối đáp rất nhá», nhÆ°ng quan Thái-bảo Lý ThÆ°á»ng-Kiệt, cùng công chúa Thiên-Thà nh, phò mã Thân-cảnh-Long cÅ©ng nghe rõ mồm má»™t. Công chúa váºn ná»™i lá»±c nói lá»›n:
– Hoà ng thượng đã tìm thấy Hằng-Nga rồi. Hằng-Nga đang cùng hoà ng thượng đà m thoại vỠviệc sao cho dân giầu, nước mạnh.
Dân chúng khắp là ng Thổ-lá»™i Ä‘á»u đã nghe nói nhiá»u vá» Yến-Loan. Nà o là há»c má»™t biết mÆ°á»i, nà o là đức hạnh, nà o là tá» gia ná»™i trợ giá»i, nhÆ°ng do số kiếp an bà i, nên bị mẹ ghét bá», bị em hà nh hạ, bị ngÆ°á»i ở khinh khiến. Há» thÆ°á»ng Ä‘em chuyện nà ng ra bà n luáºn vá»›i tất cả thÆ°Æ¡ng cảm. Rồi tá»± nhiên nà ng biến mất, hai năm má»›i trở vá» vá»›i nhan sắc diá»…m lệ. Má»›i đây nà ng đấu văn thắng đệ nhất thái bảo trÆ°á»ng Trung-nghÄ©a, đấu võ thắng cả Trung-nghÄ©a đại tÆ°á»›ng quân. Sau khi thắng, nà ng mắng y là bất trung, bất nghÄ©a, là gian thần bán nÆ°á»›c. Thế nhÆ°ng y không dám hại cha mẹ nà ng. Há» than thở vá»›i nhau: nà ng đẹp nhÆ° váºy, nhÆ°ng không chịu ra cho là ng tuyển và o Ä‘á»™i ca vÅ© đón đức vua. Bây giá» há» thấy đức vua nói chuyện thân máºt vá»›i nà ng nhÆ° má»™t cặp tình nhân dân dã. Ngà i lại tuyên chỉ rằng nà ng chÃnh là Hằng-Nga trong giấc má»™ng năm xÆ°a. NgÆ°á»i ngÆ°á»i nhìn nà ng mặc quần áo quê mùa, nhÆ°ng đẹp huyá»n ảo, Ä‘i cạnh đức vua. Ai cÅ©ng suýt xoa:
– Hằng-Nga giáng thế có khác.
ChÆ°Æ¡ng-thánh Gia-khánh hoà ng đế đắt Yến-Loan trở vá» kiệu. Yếm-Loan thấy bốn ngÆ°á»i bạn Trinh-Dung, Ngá»c-Huệ, Thanh-Thảo, Ngá»c-Nam trong Ä‘á»™i thiếu nữ múa hát. Nà ng vẫy tay gá»i bốn ngÆ°á»i:
– Em vá» Thăng-long, rồi sẽ đón bốn chị cùng vá», để Hồng-hà ngÅ© tiên mÆ°u hạnh phúc cho dân, tạo hùng khà Äại-Việt nhÆ° thá»i vua TrÆ°ng.
Äức vua cùng Yến-Loan lên kiệu. Nhã nhạc lại tấu khúc Hồi-loan.
Ghi chú,
Trong kiệu, đức vua vá»›i Yến-Loan bà n bạc những gì ? nói vá»›i nhau những gì ? và ... là m những gì ? Cho đến nay, sau ngót nghìn năm không ai Ä‘oán ra nổi. Chúng tôi đã tìm tòi hết chÃnh sá», dã sá», huyá»n sá» không có sách nà o thuáºt để ngÆ°á»i sau biết. Äá»™c giả Nam-quốc sÆ¡n vốn thông minh, xin cứ tùy tâm mà đoán. Nếu Ä‘á»™c giả có Ä‘oán sai cÅ©ng không sao, tôi tin rằng anh hồn hai vị cÅ©ng không trừng phạt đâu. Bởi ChÆ°Æ¡ng-thánh gia khánh hoà ng đế là ông vua nhân từ. Còn Ỷ-Lan sau trở thà nh Linh-Nhân hoà ng thái háºu, vá» già lại Ä‘i tu, đắc quả Bồ-tát, đầy từ bi há»· xả, tuy ngà i rất thiêng, nhÆ°ng không chấp nhất báºc cháu chắt nhÆ° chúng ta.
Quốc-tổ Lạc-Long là loà i rồng. Quốc-mẫu Âu-CÆ¡ là loà i chim. Váºt tổ tá»™c Việt là Rồng và chim Âu.
Tà i sản của The Creator
14-09-2008, 09:51 PM
57991135 Cạch !
Tham gia: Feb 2008
Äến từ: VN
Bà i gởi: 1,152
Thá»i gian online: 3 tuần 0 ngà y 14 giá»
Thanks: 359
Thanked 1,686 Times in 186 Posts
Nam Quốc SÆ¡n HÃ
Tác giả : Yên Tá» CÆ° SÄ© Trần Äại Sỹ
Thể lá»ai: Kiếm hiệp
HỒI THỨ MƯỜI HAI
Ỷ-Lan phu nhân
Kể từ thá»i vua Lý Thái-tổ lên ngôi. Ngà i cho ban hà nh luáºt lệ, chế triá»u nghi, định lá»… Ä‘á»™; đến giá» trải đã ba Ä‘á»i vua, gồm năm mÆ°Æ¡i sáu năm. Äiển sá»± lệ suốt triá»u Lý quy định rằng, khi hoà ng-đế Ä‘i đâu, hoặc ngồi xe, hoặc ngồi kiệu, hoặc ngồi võng, hoặc cỡi ngá»±a, thì xa giá Hoà ng-háºu phải ở phÃa sau xa giá hoà ng đế bốn trượng. Còn xa giá qúy phi, cung nga thì phải ở phÃa sau đến mÆ°á»i trượng. Äây là lần đầu tiên, trÆ°á»›c bách quan, trÆ°á»›c thần dân, má»™t cô thôn nữ nhÆ° Yến-Loan được hoà ng-đế cho ngồi chung má»™t kiệu.
Tuy Yến-Loan đã Ä‘á»c thiên kinh vạn quyển của Trung-quốc, của Äại-Việt. NhÆ°ng nà ng chÆ°a há» biết qua vá» những quy định lá»… nghi phiá»n phức cung đình. Bây giá» thá»±c tế trÆ°á»›c mặt, nà ng phải hà nh xá» lá»… nghi vá»›i nhà vua, vá»›i các quan, mà nà ng chÆ°a há» biết qua. Nhá» trà thông minh, nà ng tá»± nhủ:
– Mình hãy cứ xá» dụng cái tên DÆ°Æ¡ng Tông vá»›i nhà vua đã. DÆ°Æ¡ng Tông là ngÆ°á»i tình, thì mình muốn nói gì, muốn hà nh xá» thế nà o thì cÅ©ng không ai bắt bẻ mình được.
Sá»± thá»±c thì trong lòng Yến-Loan cÅ©ng chỉ thấy ở nhà vua môt ngÆ°á»i yêu mà thôi. Từ hồi lá»›n lên đến nay, Yến-Loan chỉ má»›i được biết má»™t nho sinh phong nhã tiêu sái duy nhất là DÆ°Æ¡ng Tông. Rồi hai ngÆ°á»i yêu nhau. Lúc đầu nà ng còn do dá»±, ái ngại vá» việc vượt quyá»n cha mẹ, theo trai. NhÆ°ng giữa lúc tình yêu và lý trà xung Ä‘á»™t nhau, thì có sá»± can thiệp của Lý ThÆ°á»ng-Kiệt. Äối vá»›i nà ng, ThÆ°á»ng-Kiệt là má»™t ông bố, má»™t ông thầy hÆ¡n là má»™t sÆ° huynh. NgÆ°á»i là má»™t đại thần cầm cÆ°Æ¡ng nẩy má»±c cho lá»… nghi, cho đạo lý; thế mà ThÆ°á»ng-Kiệt lại khuyên nà ng cứ dạo chÆ¡i kinh-thà nh vá»›i DÆ°Æ¡ng Tông. Vì váºy tình yêu của nà ng nở tung ra nhÆ° má»™t nụ hoa mùa Äông gặp nắng Xuân.
Khi bị Tể-tÆ°á»›ng DÆ°Æ¡ng Äạo-Gia lừa dối, nói vá»›i nà ng rằng DÆ°Æ¡ng Tông là kẻ trá»™m, tuy lúc đầu nà ng tin lá»i y. NhÆ°ng sau xét lại những cá» chỉ, những hà nh vi của chà ng, thì nà ng thấy DÆ°Æ¡ng Tông không thể là quân trá»™m cÆ°á»›p được. Tình yêu lại sống dáºy, má»™t thứ tình tuyệt vá»ng. Nà ng sinh chán Ä‘á»i, đến ná»—i trong là ng tuyển nà ng là m thanh nữ múa hát đón đức vua, may mắn ra có thể được tuyển là m cung nga, nà ng cÅ©ng từ chối. Nà ng từ chối luôn cả việc Ä‘i đón nhà vua. Bởi lỡ ra được nhà vua tuyển là m cung phi, thì nà ng vá»›i DÆ°Æ¡ng Tông trở thà nh nghìn trùng xa cách.
Lúc thấy Trịnh Quang-Thạch nịnh ná»t nhà vua quá đáng, lại nữa Ä‘á»™i nhạc cá» những bản nhạc Việt, nhÆ°ng lá»i lá»i giống nhÆ° trong thiên Nhã, Tụng của Kinh-thi; lòng tá»± ái dân tá»™c nổi dáºy, nà ng cất tiếng hát má»™t bà i ca bình dân, thổi lên khúc tiêu chăn trâu. Rồi không ngá» ChÆ°Æ¡ng-thánh Gia-khánh hoà ng đế lại chÃnh là DÆ°Æ¡ng Tông, ngÆ°á»i mà nà ng nhá»› nhung ngà y đêm.
Khi ngồi và o trong kiệu vá»›i nhà vua. Câu đầu tiên nà ng há»i là :
– Anh ơi! Em tưởng kiếp nà y không gặp anh nữa. Em nà o có ngỠanh lại là ông vua. Anh ơi! Giá như anh không phải là ông vua, mà chỉ là một nho sinh, có phải chúng mình hạnh phúc biết bao không?
– Thế anh là vua, thì có gì trở ngại cho tình mình đâu? Anh vẫn là anh, vẫn sủng ái em. Em vẫn là em, là Hằng-Nga tiên nữ của anh.
– Em không thÃch cái tên Hằng-Nga đâu.
– Thế thì anh đặt cho em má»™t cái tên má»›i. Hồi nãy em dá»±a gốc lan, váºy anh đặt cho em cái tên là Ỷ-Lan.
– Ừa! Tên nà y hay đấy.
Lịch sá» Äại-Việt chỉ ghi vắn tắt rằng vua Thánh-Tông Ä‘i hà nh hÆ°Æ¡ng chùa Dâu, khi trở vá» gặp má»™t giai nhân dá»±a gốc lan, nhà vua Ä‘em vá» cung, và đặt cho nà ng cái tên Ỷ-Lan và phong là m Ỷ-Lan phu nhân. Sau Ỷ-Lan sinh ra hoà ng nam, được phong là m Ỷ-Lan thần-phi. Äến lúc con trai của Ỷ-Lan lên là m vua, phong cho mẹ là m Linh-Nhân hoà ng thái háºu. Nhà vua lên ngôi má»›i có sáu tuổi, Linh-Nhân hoà ng thái háºu buông rèm thÃnh chÃnh. Äó là dùng mỹ tá»±, chứ thá»±c ra là bà là m vua.
Trong thá»i gian bà thÃnh chÃnh, bà cùng Lý ThÆ°á»ng-Kiệt đã là m má»™t chuyện Ä‘á»™c nhất vô nhị trong sá» Việt, là đánh sang Trung-nguyên, là m nghiêng ngả triá»u Tống. Thá»i Lý, trÆ°á»›c sau có ba cuá»™c đánh Tống. Má»™t là cuá»™c đánh Tống do Khai-Quốc vÆ°Æ¡ng thống lÄ©nh, nhÆ°ng dÆ°á»›i danh nghiã tá»™c Việt ở Lưỡng-Quảng vá»›i Nùng TrÃ-Cao nổi dáºy đòi đất cÅ©, công chúa Bảo-Hòa chỉ huy. Cuá»™c đánh sang lần thứ nhì, do vua bà Bình-DÆ°Æ¡ng cùng phò mã Thân-thiệu-Thái thống lÄ©nh, nhÆ° đã thuáºt ở các hồi trên. NhÆ°ng cuá»™c đánh sang do Linh-Nhân hoà ng thái háºu vá»›i Lý ThÆ°á»ng-Kiệt đã là m đảo lá»™n toà n bá»™ giang sÆ¡n nhà Tống, là m tan vỡ cuá»™c cải cách kinh tế của Tống Thần-Tông và VÆ°Æ¡ng An-Thạch. NhÆ°ng sá» Việt-Hoa, chỉ chép vắn tắt rằng Lý ThÆ°á»ng-Kiệt, Tôn-Äản đánh Tống để phá căn cứ địa của há», khi há» chuẩn bị đánh ta. Sá»± thá»±c ra, chÃnh Linh-Nhân hoà ng thái-háºu chủ trÆ°Æ¡ng.
Không má»™t sá» gia nà o chép rõ nguồn gốc cùng xuất thân của bà . Chỉ Ä‘á»™c giả Nam-Quốc sÆ¡n hà má»›i biết tên thá»±c của Ỷ-Lan là gì, nguồn gốc ra sao. Sau nà y ngÆ°á»i ta còn tưởng tượng rồi đặt ra chuyện Tấm-Cám để kể thá»i thÆ¡ ấu khốn khổ của bà . Bình dân tin theo chuyện Tấm-Cám, mà quên hẳn công nghiệp vÄ© đại của bà .
ChÆ°Æ¡ng-thánh Gia-khánh đã có tam-cung, lục-viện, và mấy chục phi tần, nhÆ°ng có lẽ mình Ỷ-Lan được nghe những lá»i chân tình yêu Ä‘Æ°Æ¡ng mà thôi. Nhà vua tiếp:
– Là vua, nhÆ°ng anh vẫn là ngÆ°á»i con trai, vẫn rung Ä‘á»™ng trÆ°á»›c má»™t đóa hoa lan ngát hÆ°Æ¡ng trong trăm vạn thứ hoa khác chứ? Em cho rằng anh là vua thì anh nhÆ° những tượng đất trong miếu thổ thần hay sao?
– Anh nói! Anh là hoà ng đế chà tôn, bị biết bao nhiêu lá»… nghi, bổn pháºn rà ng buá»™c, sao có thể bằng má»™t nho sinh DÆ°Æ¡ng Tông được? Rồi đây anh sẽ gá»i em là ái-khanh. Còn em thì má»—i khi thấy anh là phải cúi đầu phủ phục tung hô vạn tuế, rồi xÆ°ng là thần thiếp. Ôi! Ra luồn, và o cúi, chán biết bao?
Nhà vua ngồi ngay ngắn lại:
– NhÆ°ng chúng ta sẽ thá»±c hà nh những Ä‘iá»u em nói vá»›i anh trÆ°á»›c đây rằng nếu em là vua, em sẽ ban hà nh những chÃnh lệnh là m cho dân chúng hạnh phúc. Cái hạnh phúc của dân Äại-Việt, chÃnh là Cá»±c-lạc của chúng mình. Anh sinh ra là vua, em sinh ra có cái may mắn là đá»c sách, thiên tÃnh thuần háºu. Chúng ta vẫn yêu nhau, nhÆ°ng vẫn có thể Ä‘em tà i trà ra giữ nÆ°á»›c, là m cho trăm há» sống những ngà y tháng nhÆ° thá»i vua Hùng, vua TrÆ°ng.
Ỷ-Lan nắm chặt tay nhà vua:
– Thá»±c nhé! Anh sẽ ban hà nh những chÃnh pháp đó nhé! Anh hứa Ä‘i!
Nhà vua gáºt đầu:
– Anh xin hứa. Anh sẽ dùng em nhÆ° má»™t vị Äại-há»c sÄ©, để cùng anh bà n quốc sá»±. Äấy là trÆ°á»›c mặt quần thần. Còn khi chỉ có hai chúng mình, thì anh vẫn là DÆ°Æ¡ng Tông, em vẫn là Ỷ-Lan. Chúng mình nhÆ° đôi chim liá»n cánh mà !
Äôi mắt Ỷ-Lan sáng long lanh, đầy tình tứ liếc nhìn nhà vua. Nhà vua ôm lấy Ỷ-Lan, hôn lên đôi môi nà ng. Hai ngÆ°á»i lặng Ä‘i trong cái hạnh phúc của đôi tình nhân và ....
Tuy đã bốn mÆ°Æ¡i tuổi Ä‘á»i, đây là lần đầu tiên ChÆ°Æ¡ng-thánh Gia-khánh hoà ng đế được nếm mùi tình yêu nam nữ. Mặc dù từ năm mÆ°á»i lăm, nhà vua đã được mở phủ đệ riêng, được phụ hoà ng tuyển cho hà ng chục giai nhân ngang tuổi. Những giai nhân đó, nếu há» không là con đại thần, thì cÅ©ng là con nhà giầu có. Lúc há» nháºp cung đã được dạy dá»— rất kỹ vá» lá»… nghi cung đình. Khi gặp nhà vua, há» chỉ biết ráºp đầu hà nh lá»…, rồi dâng hiến. Má»—i lá»i nói của nhà vua, há» chỉ biết tuân theo. Sau nà y Thiên-Cảm hoà ng háºu tuyển cháu gá»i bà bằng cô là DÆ°Æ¡ng Hồng-Hạc, rồi phong là m VÆ°Æ¡ng phi cho vua. NhÆ°ng trÆ°á»›c đó, giữa Hồng-Hạc vá»›i nhà vua đã có đụng chạm lá»›n, đến ná»—i cha, anh của nà ng bị Ưng-sÆ¡n song hiệp giết chết. Vì váºy, cho đến tuổi bốn mÆ°Æ¡i, nhà vua má»›i gặp Ỷ-Lan, và nà ng là ngÆ°á»i đầu tiên cho nhà vua tình yêu. (1)
Ghi chú,
(1) Xin Ä‘á»c Anh-linh thần võ tá»™c Việt của Yên-tá» cÆ°-sÄ©
Nguyên nhân nà o nhà vua lại đến trang ấp của Lý ThÆ°á»ng-Kiệt giữa đêm khuya? Tại sao nhà vua lại thà nh thạo Ä‘Æ°á»ng ra lối và o trong nhà ThÆ°á»ng-Kiệt? Chuyện rất dà i: nguyên hồi thÆ¡ ấu, ChÆ°Æ¡ng-thánh Gia-khánh hoà ng đế cùng Lý ThÆ°á»ng-Kiệt theo há»c vá»›i tiên nÆ°Æ¡ng Thân Bảo-Hòa trên Tản-lÄ©nh. ThÆ°á»ng-Kiệt thì gá»i Thân tiên nÆ°Æ¡ng bằng sÆ° phụ. Còn nhà vua vá»›i tiên nÆ°Æ¡ng là con cô con cáºu, ông lại là đấng trừ quân, nên tiên nÆ°Æ¡ng vẫn để nhà vua gá»i bà bằng chị. Vì váºy tuy há»c chung má»™t thầy, ngang tuổi nhau mà ThÆ°á»ng-Kiệt phải gá»i nhà vua bằng sÆ° thúc. Sau nà y trong lần Ä‘i cùng nhau từ Tản-lÄ©nh vá» Thăng-long, hai ngÆ°á»i đánh cá: nếu nhà vua thắng cuá»™c, thì ThÆ°á»ng-Kiệt phải gá»i nhà vua bằng bố. Ngược lại ThÆ°á»ng-Kiệt thắng cuá»™c thì được lên má»™t vai, gá»i nhà vua là sÆ° huynh. Vì nhà vua thắng cuá»™c, nên từ đấy ThÆ°á»ng-Kiệt phải gá»i ông bằng nghÄ©a phụ.(1)
ChÃnh vì những liên hệ đồng há»c, cùng chÆ¡i đùa vá»›i nhau từ thá»i thÆ¡ ấu, nên khi nhà vua mở phủ đệ Khai-Hoà ng vÆ°Æ¡ng, thì ThÆ°á»ng-Kiệt được phong là m Thái-tá» máºt-thÆ° tỉnh-sá»±. Vá»›i chức vụ nà y, ngà y đêm giữa thái-tá» vá»›i ThÆ°á»ng-Kiệt là m việc cạnh nhau. Nối tiếp, ThÆ°á»ng-Kiệt bị kẻ vô danh ám hại bằng cách đánh thuốc mê rồi Ä‘em thiến. Từ đấy ThÆ°á»ng-Kiệt được dùng nhÆ° má»™t viên quan thân tÃn bên thái-tá» lại vừa là má»™t thái giám.
Khi Khai-Hoà ng vÆ°Æ¡ng lên ngôi vua, thì phong ThÆ°á»ng-Kiệt là m Tổng-lÄ©nh thái-giám, cung nga, coi toà n bá»™ ná»™i sá»± trong cung, kiêm chức Tổng-lÄ©nh thị vệ. Vá»›i chức vụ nà y, ThÆ°á»ng-Kiệt được quyá»n có nÆ¡i ở trong hoà ng cung. Những khi không có ai, nhà vua đối vá»›i ThÆ°á»ng-Kiệt nhÆ° ngÆ°á»i bạn. Tất cả những vui, buồn của nhà vua, ông Ä‘á»u tâm sá»± vá»›i ThÆ°á»ng-Kiệt.
Từ sau cuá»™c khởi binh của tá»™c Việt đánh sang vùng Lưỡng-Quảng, Ä‘Æ°a Nùng TrÃ-Cao lên là m vua, ThÆ°á»ng-Kiệt được phong hầu, có trang ấp riêng. Những lúc ở trong cung, bị tù túng vá»›i lá»… nghi, vá»›i đám phi tần chỉ biết quỳ lạy, chúc tụng; nhà vua cảm thấy chán nản. Äể giải khuây, ông lại tìm cách cùng ThÆ°á»ng-Kiệt giả là m nho sinh, trốn ra ngoà i thà nh Thăng-long chÆ¡i, thăm dò dân tình. Sau nà y sÆ° đệ của ThÆ°á»ng-Kiệt là Äá»— Oanh được phong là m thống-lÄ©nh đạo binh Ngá»±-long, thì đôi khi nhà vua tuần du, Äá»—-Oanh được theo há»™ giá.
Má»—i lần nhà vua đến trang ấp của ThÆ°á»ng-Kiệt chÆ¡i, nhà vua thÆ°á»ng giả là m nho sinh, còn Äá»— Oanh thì giả là m ngÆ°á»i đánh ngá»±a theo hầu. Nếu ban ngà y mà nhà vua đến thăm ThÆ°á»ng-Kiệt thì Ä‘i bằng cá»a chÃnh. Còn những khi Ä‘i ban đêm, thì nhà vua cùng Äá»—-Oanh tung mình qua tÆ°á»ng mà và o trong. Nhà vua Ä‘i lại trong ấp, trong nhà ThÆ°á»ng-Kiệt riết rồi thuá»™c là u.
Việc ThÆ°á»ng-Kiệt Ä‘em Ỷ-Lan vá» trang ấp chÆ¡i, ông chÆ°a kịp báo cho nhà vua biết, nên khi nhà vua đến nhà ông chÆ¡i thình lình, gặp Yến-Loan trong đêm. Sắc đẹp, nét ngây thÆ¡ quê mùa của nà ng đã là m cho vị vua chà tôn của Äại-Việt say đắm ngay từ lúc đầu. Trong lúc nhà vua cùng nà ng dạo chÆ¡i Thăng-long, gặp con cả của Tể-tÆ°á»›ng DÆ°Æ¡ng Äạo-Gia là m cà n. Nhà vua không muốn lá»™ thân thế, nên theo Ä‘á»™i binh vá» phủ thừa Thăng-long. Viên phủ thừa Thăng-long thấy nhà vua nháy mắt là m hiệu, thì biết rằng ngà i muốn giữ bà máºt, nên y bảo đám tùy tùng của gã DÆ°Æ¡ng công tá» cứ vá». Sau đó y má»i nhà vua và o ná»™i Ä‘Æ°á»ng. Nhà vua bắt y phải tuyệt đối thủ khẩu nhÆ° bình (giữ kÃn nhÆ° bình bị Ä‘áºy nắp), rồi ngà i cùng Äá»— Oanh trở vá» tá»u quán tìm Ỷ-Lan, trong khi Ỷ-Lan Ä‘á»™t nháºp dinh Tể-tÆ°á»›ng cứu ngà i.
Hôm sau, nhà vua triệu ThÆ°á»ng-Kiệt và o cung để há»i vỠỶ-Lan. ThÆ°á»ng-Kiệt tâu trình thá»±c tá»· mỉ vá» nà ng. Nhà vua bảo ThÆ°á»ng-Kiệt phải bà máºt tìm Ỷ-Lan cho ngà i, để ngà i phong là m quý phi. Äúng ra, nếu không phải giữ bà máºt, thì ThÆ°á»ng-Kiệt chỉ cần cho ngÆ°á»i lên Kinh-Bắc Ä‘iá»u tra ra là ng xóm, cha mẹ nà ng là ai ngay. NhÆ°ng vì phải giữ bà máºt, nên ThÆ°á»ng-Kiệt âm thầm cho há»c trò Ä‘i Ä‘iá»u tra. Má»™t thá»i gian sau, há»c trò má»›i tìm ra má»i chi tiết, và cho biết hiện nà ng Ä‘ang ở quê nhà .
Nhà vua vá»›i ThÆ°á»ng-Kiệt bà n nhau phải là m cách nà o để Ä‘Æ°a nà ng vá» cung má»™t cách tá»± nhiên, khiến không ai biết việc nhà vua Ä‘ang đêm ra nhà ThÆ°á»ng-Kiệt rồi gặp nà ng trÆ°á»›c đây. Thế là kế hoạch giả Ä‘i là m lá»… cầu siêu được hình thà nh. ChÃnh ThÆ°á»ng-Kiệt sai thị-vệ Ä‘em máºt thÆ° cho thầy đồ Thái, để thầy kể chuyện cho cả là ng nghe, rồi Ä‘em tất cả ngÆ°á»i đẹp trong là ng đón đức vua. Vua tôi Æ°á»›c tÃnh, thế nà o Yến-Loan cÅ©ng có mặt trong Ä‘á»™i múa hát. Bấy giá» nhà vua sẽ danh chÃnh, ngôn thuáºn Ä‘em nà ng vá» cung. NhÆ°ng sá»± việc lại không giống nhÆ° vua tôi bà n định, tuy rằng chung cuá»™c, nhà vua cÅ©ng tìm thấy Ỷ-Lan.
Tuy tìm được ngÆ°á»i yêu, nhÆ°ng trăm mối ngổn ngang trong lòng nhà vua: khi vá» Thăng-long, sẽ cho nà ng ở đâu? Hiện trong cung, bao nhiêu thái giám, cung nga Ä‘á»u do ThÆ°á»ng-Kiệt tổng lÄ©nh. NhÆ°ng há» Ä‘á»u dÆ°á»›i quyá»n sinh sát của Thượng-DÆ°Æ¡ng hoà ng háºu. Nhất nhất má»i hoạt Ä‘á»™ng của háºu cung, hoà ng háºu được máºt tấu hết. Ỷ-Lan sẽ cô Ä‘á»™c. Hoà ng háºu sẽ Ä‘em luáºt từ vua Thái-tổ, Thái-tông ra mà bắt Ỷ-Lan phải khuất phục bà là điá»u nhà vua không muốn.
Cà ng nghÄ©, cà ng thấy ruá»™t rối nhÆ° tÆ¡ vò. Nhà vua gá»i ThÆ°á»ng-Kiệt lại bên kiệu, rồi ban chỉ:
– ThÆ°á»ng-Kiệt à . Ngay khi vá» cung, ngÆ°á»i nghÄ© ta phải để Ỷ-Lan ở đâu?
– Thần nghÄ©, bệ hạ cứ để mỹ nhân ở cung Long-thụy, rồi ban chỉ Công-bá»™ khẩn cấp xây má»™t cung riêng cho mỹ nhân ở. Sau đó bệ hạ ban chỉ phong mỹ nhân là m Thần-phi. NhÆ° váºy là danh chÃnh ngôn thuáºn.
Ỷ-Lan nghe ThÆ°á»ng-Kiệt nói, nà ng há»i nhà vua:
– Theo lá»… nghi, em là vợ anh thì Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên khi sÆ° huynh ThÆ°á»ng-Kiệt gặp em phải hà nh đại lá»…. Trong khi em là sÆ° muá»™i của ngÆ°á»i, váºy em phải xá» sá»± là m sao?
Nhà vua vuốt tóc nà ng:
– Em thá»±c là ngÆ°á»i nhân háºu. Em phải là m nhÆ° thế nà y: khi không có ngÆ°á»i ngoà i, thì em vá»›i ThÆ°á»ng-Kiệt dùng lá»… sÆ° huynh, sÆ° đệ. Còn khi có ngÆ°á»i ngoà i, thì em cứ gá»i ThÆ°á»ng-Kiệt bằng sÆ° huynh, ThÆ°á»ng-Kiệt gá»i em là Thần-phi. Khi em má»›i trông thấy ThÆ°á»ng-Kiệt, em nói trÆ°á»›c : Xin sÆ° huynh chẳng nên Ä‘a lá»….
Ỷ-Lan nói vá»›i ThÆ°á»ng-Kiệt:
– SÆ° huynh Æ¡i! Em nhá» sÆ° huynh nói vá»›i Công-bá»™ rằng cứ là m cho em má»™t căn nhà toà n bằng gá»—, mái lợp tranh, xung quanh trồng lan. Em không muốn là m cung Ä‘iện nguy nga, tốn tiá»n, tốn sức của dân. NhÆ° váºy được không?
ThÆ°á»ng-Kiệt vui vẻ:
– Thần-phi đã tỠđức tốt nhÆ° váºy, thì còn gì bằng nữa.
Dá»c Ä‘Æ°á»ng, Ỷ-Lan nhá» nhẹ thuáºt lại cho nhà vua nghe tất cả những cay đắng của mình từ hồi thÆ¡ ấu đến giá». Nà o khi bị vu oan ở chùa Từ-quang cho tá»›i Kinh-Bắc rồi Khu-máºt-viện. Nà o bị Tể-tÆ°á»›ng DÆ°Æ¡ng Äạo-Gia vá»›i bá»n Tống vu oan. Nà o gặp Tá»±-An dạy võ công tà môn cho mình. Nhà vua cà ng nghe nà ng trình bầy, cà ng kinh hoà ng vá» há» DÆ°Æ¡ng lá»™ng quyá»n. Nếu không có Ỷ-Lan tâu cho biết, thì thá»±c là nguy vô cùng. Vì triá»u đình thì há» DÆ°Æ¡ng khuynh đảo. Trong cung thì từ cung nga cho tá»›i thái giám Ä‘á»u là ngÆ°á»i của DÆ°Æ¡ng hoà ng háºu cả.
TrÆ°á»›c đây, hồi nhà vua còn là Thái-tá», chÃnh Tôn Äản đã Ä‘á»™i tên Ưng-sÆ¡n song hiệp cáo cho nhà vua biết âm mÆ°u của há» DÆ°Æ¡ng là đem Hồng-Hạc gả cho Thái-tá», vá»›i ý đồ sau nà y Thái-tá» lên là m vua, con gái là m Thái-háºu, quyá»n hà nh và o tay DÆ°Æ¡ng gia. Bấy giá» DÆ°Æ¡ng gia sẽ lấy ngôi vua nhÆ° VÆ°Æ¡ng Mãn lấy ngôi vua nhà Hán. ChÃnh vì lẽ đó, từ khi Hồng-Hạc tiến cung, được cô ruá»™t là Thiên-Cảm hoà ng háºu phong là m VÆ°Æ¡ng phi. NhÆ°ng nhà vua nhất định không chung chăn gối vá»›i Hồng-Hạc, vì sợ có con, thì coi nhÆ° trúng kế há» DÆ°Æ¡ng.
Sau nà y nhà vua lên ngôi, Thiên-Cảm hoà ng háºu trở thà nh Thái-háºu. Bà ép nhà vua phong cho Hồng-Hạc là m Thượng-DÆ°Æ¡ng hoà ng-háºu. Nhà vua phải tuân lệnh, nhÆ°ng vẫn không gần Hoà ng-háºu. Hóa cho nên, Hồng-Hạc được tiến cung trên hai mÆ°Æ¡i năm, mà chÆ°a được nhà vua Ä‘oái tá»›i. Bà vẫn chỉ là má»™t trinh nữ. Từ đó, trong lòng bà sinh háºn thù, bà bà n vá»›i anh là DÆ°Æ¡ng Äạo-Gia mÆ°u chiếm ngôi nhà Lý bằng năm kế nhÆ° sau:
– Má»™t là váºn Ä‘á»™ng ngầm vá»›i Tống, để sau khi cÆ°á»›p ngôi, sẽ được Tống phong cho là m vua Äại-Việt. Kế nà y thà nh công, vì há» DÆ°Æ¡ng đã được Thái-tá» Tống hứa giúp, hÆ¡n nữa còn hợp tác trong tất cả má»i kế khác.
– Hai là triệt hết vây cánh của những phe phái trong triá»u. Phe phái trong triá»u bấy giá» ngang vá»›i há» DÆ°Æ¡ng là há» Mai. Nguyên thân mẫu của nhà vua là Triệu phi đã chết trong thá»i khởi loạn của chÆ° vÆ°Æ¡ng. Nhà vua được Mai phi nuôi dưỡng. Khi vua Thái-tông lên ngôi, phong Mai phi là m Linh-Cảm hoà ng háºu. Äến khi nhà vua lên ngôi lại phong Mai háºu là m Linh-Cảm hoà ng thái háºu. Há» Mai nguyên xuất thân là võ tÆ°á»›ng từ thá»i nhà Lê, nên hầu hết các võ tÆ°á»›ng Ä‘á»u thuá»™c phe đảng há» Mai. ChÃnh vì váºy há» Mai là mục tiêu đầu tiên để há» DÆ°Æ¡ng triệt hạ. Năm trá»›c đây khi Mai háºu vừa băng hà , thì Viên-Chiếu đại sÆ° là cháu gá»i bà bằng cô ruá»™t có uy tÃn thá»i bấy giá» bị vu oan trong vụ án chùa Từ-quang. Sau vụ án Viên-Chiếu bị cáo là phạm giá»›i, là nháºn và ng của Tống qua Kinh-Nam vÆ°Æ¡ng để là m ná»™i ứng khi quân Tống đánh sang... Hầu hết vây cánh há» Mai trong triá»u bị mất hết chức tÆ°á»›c, Ä‘uổi vá» dân dã.
– Ba là há» DÆ°Æ¡ng cho Trịnh Quang-Thạch mở trÆ°á»ng dạy văn, luyện võ, rồi phe cánh há» DÆ°Æ¡ng sẽ bổ và o những chức vụ quan trá»ng trong triá»u ngoà i trấn.
– Bốn là gây cho triá»u đình vá»›i các võ phái nghi kị nhau. Võ phái lá»›n nhất, uy tÃn nhất là phái Äông-a. Cho nên Tống cÅ©ng nhÆ° há» DÆ°Æ¡ng tìm cách triệt hạ phái nà y. Há» vu cáo cho Kinh-Nam vÆ°Æ¡ng Ä‘em và ng kết thân vá»›i ngÆ°á»i Việt, đợi sau nà y VÆ°Æ¡ng Ä‘em quân sang, sẽ là m ná»™i ứng. NhÆ°ng vụ nà y chÆ°a có ảnh hưởng là m bao.
– Năm là má»—i khi má»™t phi tần nà o được sủng ái, Hoà ng-háºu sai cung nga, thái giám ngầm bá» thuốc và o thức ăn, khiến phi tần đó suy nhược, không thể thụ thai. Nhà vua định láºp cháu là m Thái-tá», háºu tìm cách lần nữa cản trở nhà vua. Äể khi vua băng hà , Thượng-DÆ°Æ¡ng hoà ng-háºu sẽ láºp má»™t đứa trẻ trong tôn thất nhà Lý lên nối ngôi. Trong triá»u có ấu quân lên thay, thì DÆ°Æ¡ng tể-tÆ°á»›ng, DÆ°Æ¡ng hoà ng háºu Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên là m phụ chÃnh đại thần. Bấy giá» há» chỉ trở tay là lấy được ngôi vua.
Nhà vua nắm tay Ỷ-Lan:
– Trá»i Ä‘em em đến cho anh. Khi vá» cung, anh sẽ bảo ThÆ°á»ng-Kiệt lá»±a cho em mấy cung nữ thân tÃn. Em phải tối cẩn tháºn, kẻo những gì há» DÆ°Æ¡ng chuẩn bị mà chúng ta lá»™ ra rằng chúng ta biết, e há» sẽ ra tay trÆ°á»›c thì nguy lắm. Ta phải có kế hoạch chu toà n, để phá vụ nà y. Trong vụ ăn uống, em không sợ bị ngÆ°á»i ta bá» thuốc là m suy nhược, đến không thụ thai. Bởi em đã luyện Vô-ngã tÆ°á»›ng thiá»n công, không Ä‘á»™c chất nà o xâm nháºp cÆ¡ thể của em được.
Ỷ-Lan ngước mắt nhìn nhà vua, ánh mắt long lanh, hai khóe mắt có đuôi dà i trên khuôn mặt thanh tú, khiến con tim nhà vua xao xuyến, rung động thực mạnh. Không tự chủ được, nhà vua lại nắm lấy tay nà ng. Ỷ-Lan nói trong hơi thở như tơ:
– Anh đừng lo. Vụ nà y không phải mình em biết, mà có mấy nhân váºt cá»±c kỳ uy tÃn, cá»±c kỳ minh mẫn cÅ©ng biết. Không hiểu sao mấy vị ấy chÆ°a nói vá»›i anh.
Nhà vua kinh ngạc:
– Ai? Phải chăng là Lý ThÆ°á»ng-Kiệt?
Ỷ-Lan xòe bà n tay đưa cao quá đầu, rồi lại đưa xuống thấp ngang bụng:
– Cao hơn nữa, và thấp hơn nữa.
à Ỷ-Lan muốn nói là sư phụ Thân Thiệu-Thái, sư mẫu Bình-Dương, U-bon vương Lê Văn, công chúa Nong-Nụt và công chúa Thiên-Thà nh với phò mã Thân Cảnh-Long. Nhưng nhà vua đoán không ra:
– Quốc-phụ chăng?
Ỷ-Lan há»i ngược lại:
– Quốc-phụ là ai?
– Là chú anh, là Khai-Quốc vương.
Ỷ-Lan hạ tay thấp xuống chút nữa rồi mỉm cÆ°á»i.
– Quan thái-sư Dương Bình chăng?
Ỷ-Lan vẫn lắc đầu.
– Tiên-nương Bảo-Hòa chăng?
Ỷ-Lan lại lắc đầu.
Nhà vua thấy vui vui, lại đoán tiếp:
– Kinh-Nam vương Trần Tự-Mai chăng?
Ỷ-Lan vẫn lắc đầu.
– Váºy thì anh chịu thua. Thôi Ỷ-Lan cho anh biết Ä‘i!
– Há» gồm sáu ngÆ°á»i. Tất cả Ä‘á»u cấm em không được tiết lá»™, bằng không thì sẽ đánh đòn. Em chỉ hé cho anh biết há» gồm có bốn vị cao hÆ¡n anh ná»a báºc và hai vị thấp hÆ¡n anh má»™t báºc. Há» Ä‘á»u là ngÆ°á»i thân vá»›i anh lắm lắm, thân đến Ä‘á»™ có thể chết thay anh được, há» cÅ©ng sẵn sà ng.
Nhà vua bùi ngùi cảm động:
– Anh biết quanh anh, có không nhiá»u ngÆ°á»i thân phù trì cho anh, mà tiếc rằng anh không đáp lại được trong muôn má»™t.
– Không phải hỠyêu anh mà hy sinh cho anh đâu. Chẳng qua anh là đại biểu cho tinh thần tộc Việt. HỠhy sinh cho tộc Việt, thì hỠphải giúp anh.
Nhà vua tuyệt không ngỠỶ-Lan lại kiến giải sáng suốt đến thế. Ông chắp tay xá nà ng:
– Äa tạ em đã phân giải cho anh. Không biết ai là ngÆ°á»i dạy em lối giải thÃch nà y?
– Äó là bản sÆ° của em.
– Là ai mà cao minh váºy?
Ỷ-Lan nghÄ© đến bản sÆ° Viên-Chiếu yêu thÆ°Æ¡ng nà ng không khác gì đức ThÃch-Ca yêu chÆ° đệ tá» của ngà i. NhÆ°ng không biết hiện đại sÆ° bị lÆ°u đầy ở đâu? Bất giác nà ng báºt lên tiếng khóc, hai hà ng lệ lã chã chảy xuống hai gò má trắng mịn. Nhà vua ngạc nhiên há»i:
– Tại sao em lại khổ tâm như thế? Phải chăng bản sư của em đã vỠTây-phương cực lạc rồi chăng?
Ỷ-Lan nức nở:
– NgÆ°á»i vì... vì yêu Äại-Việt, vì... phù trì cho anh, mà bị anh lÆ°u đầy Ä‘i Nam biên rồi.
Nhà vua nắm chặt hai tay Ỷ-Lan:
– Từ khi anh tiếp ngôi trá»i đến giá» anh chÆ°a đầy má»™t vị tăng nà o cả. Có lẽ bản sÆ° em bị các trấn đầy chăng? Pháp danh ngÆ°á»i là gì?
– NgÆ°á»i chÃnh là đại sÆ° Viên-Chiếu, cháu gá»i Linh-Cảm thái háºu bằng cô ruá»™t.
Nhà vua à lên một tiếng:
– Phải rồi, anh sÆ¡ tâm, ban nãy em đã kể vụ án chùa Từ-quang cho anh nghe rồi. Äại sÆ° Viên-Chiếu bị bá»n há» DÆ°Æ¡ng vu oan. Ngay khi vá» kinh, em cùng anh phải minh oan cho ngÆ°á»i. NhÆ°ng có Ä‘iá»u anh nói trÆ°á»›c cho em nghe, giữa DÆ°Æ¡ng Tông vá»›i Yến-Loan thì thế nà o cÅ©ng được. NhÆ°ng khi vá» kinh, em phải chịu sá»± cai quản của Thiên-Cảm thái háºu và Thượng-DÆ°Æ¡ng hoà ng háºu. Hai ngÆ°á»i nà y tuy cùng vá»›i há» DÆ°Æ¡ng chuẩn bị phản nghịch, nhÆ°ng tá»™i trạng chÆ°a công bố, thì há» vẫn là chúa tể háºu cung.
– Em phải là m gì?
– Khi tá»›i Thăng-long, anh dẫn em đến yết kiến Thái-háºu, rồi Hoà ng-háºu. Má»™t tháng em phải theo anh Ä‘i chầu hầu Thái-háºu, và ná»a tháng má»™t lần em phải chầu Hoà ng-háºu để biết những việc phải là m trong các cuá»™c lá»… nhÆ° giá»— các vị tiên hoà ng, tiên háºu, các ngà y tết Nguyên-đán, tết Trùng-cá»u, tết Trung-thu...
– Anh yên tâm, dù sao em cÅ©ng là ngÆ°á»i Ä‘á»c sách. Em có đủ đức nhẫn để theo lá»… nghi. Anh Æ¡i! Dù em có lấy chồng nông dân chăng nữa, em cÅ©ng phải gánh vác giang sÆ¡n nhà chồng. Huống hồ nay em là m vợ anh, thì phải cùng anh lo liệu cho toà n tá»™c Việt nhà mình.
Nhà vua nắm lấy tay nà ng:
– Em vừa là ngÆ°á»i yêu, lại vừa là cánh tay phải của anh.
Chợt nhá»› lại chuyện cÅ©, Ỷ-Lan há»i nhà vua:
– Anh có nhớ cái đêm mình du ngoạn Thăng-long không?
– Nhớ chứ, nhớ lắm lắm.
– Hôm ấy em có giá»›i thiệu vá»›i anh bẩy đứa em nuôi xuất thân ăn mà y của em. Anh vá»›i Äá»— Oanh đã trắc nghiệm võ công chúng, rồi tìm ra ngÆ°á»i nuôi chúng tên Chiêu-Văn. Chiêu-Văn là ai?
– À, Chiêu-Văn là con trai thứ nhì của chú anh tức Khai-Quốc vÆ°Æ¡ng vá»›i vÆ°Æ¡ng phi Thanh-Mai. Äúng ra Chiêu-Văn chỉ được gá»i là vÆ°Æ¡ng tá» hay thế tá». NhÆ°ng chú anh được tôn là Quốc-phụ, nên Chiêu-Văn được phong là hoà ng-tá».
– NhÆ° váºy Chiêu-Văn là cháu ngoại của đại hiệp Tá»±-An à ?
– Äúng thế.
Ỷ-Lan lại nhá»› đến hôm nà ng dạo chÆ¡i Thăng-long vá»›i năm đứa trẻ há»c ở chùa Từ-quang, gặp công tá» DÆ°Æ¡ng Äức-Nhà n, cháu tể tÆ°á»›ng DÆ°Æ¡ng Äạo-Gia bang bạnh đánh Khất hòa thượng. Năm trẻ nhảy ra lấy thân che cho ông, chúng bị gã há» DÆ°Æ¡ng đánh. Hai hoà ng tá» Hoằng-Chân vá»›i Chiêu-Văn tung chúng lên xe Ä‘em Ä‘i. Cho đến nay nà ng cÅ©ng không biết tin tức của chúng.
Nà ng gá»i Lý ThÆ°á»ng-Kiệt:
– Ngay khi vá» Thăng-long, sÆ° huynh có thể má»i hai hoà ng tá» Hoằng-Chân, Chiêu-Văn cho muá»™i không?
– Äược chứ, Thần-phi cứ ban chỉ triệu hồi, thì hai hoà ng tá» phải và o cung chầu hầu ngay. NhÆ°ng xin Thần-phi đợi chiếu chỉ ban ra, định rõ danh pháºn Thần-phi đã.
Ỷ-Lan hiểu ý ThÆ°á»ng-Kiệt muốn nói: nà ng tuy được nhà vua sủng ái, nhÆ°ng cÅ©ng vẫn chỉ là cô gái nhà quê, chÆ°a có chức tÆ°á»›c gì, nên không thể ban chỉ, phát lệnh. Nà ng phải chá» nhà vua ban chỉ phong chức tÆ°á»›c đã.
Từ hôm ChÆ°Æ¡ng-thánh Gia-khánh hoà ng đế của Äại-Việt Ä‘i hà nh hÆ°Æ¡ng ở chùa Dâu trở vỠđến giỠđã mấy tháng. Suốt mấy tháng ngà i không thiết triá»u. Bách quan cứ Ä‘oán già , Ä‘oán non rằng ngà i tái hồi vá»›i Hằng-Nga nên say hÆ°Æ¡ng, đắm sắc, mà trá»… việc triá»u chÃnh. Nhiá»u ngÆ°á»i tò mò, há»i thăm cung nga, thái giám, nhÆ°ng không má»™t ngÆ°á»i nà o dám hé môi. Trong bách quan, chỉ có hai ngÆ°á»i được chầu chá»±c bên ngà i, đó là thái-bảo Lý ThÆ°á»ng-Kiệt và quan thống lÄ©nh đạo binh Ngá»±-long Äá»— Oanh.
Luáºt đặt ra từ thá»i Phụng-thiên chÃ-lý, Ứng váºn tá»± tại, Thánh minh long kiến, Duệ văn anh võ, Sùng nhân quảng hiếu, Thiên hạ thái bình, Khâm minh quang trạch, Chiêu chÆ°Æ¡ng vạn bang, Hiển ứng tiết cảm, Uy trấn phiên man, Duệ mÆ°u thần công, Chà trị tắc thiên, Äạo chÃnh hoà ng đế tức vua Thái-tổ. Luáºt ấn định rằng phà m tấu chÆ°Æ¡ng các nÆ¡i gá»i vá», được đóng dấu nháºt ấn, rồi bá» trong tráp khóa kÃn, Ä‘em và o hoà ng thà nh dâng lên đức vua. Ban ngà y đức vua ngồi ở Ä‘iện KÃnh-thiên, ban đêm thì là m việc ở cung Long-thụy. Khi đức vua là m việc, luôn có cung nga, thái giám chầu hầu. Sau khi Ä‘á»c tấu chÆ°Æ¡ng, ngà i dùng bút son phê lên thÆ°á»ng gá»i là châu phê, rồi cung nga, thái giám lại bá» và o tráp chuyển ra ngoà i cho Chiêu-văn quan đại há»c sÄ©, tức Tể-tÆ°á»›ng. Tể-tÆ°á»›ng sẽ giải quyết theo chỉ dụ châu phê, hoặc chuyển cho các bá»™ liên hệ.
Ba tháng rồi, ngà i không thiết triá»u, nhÆ°ng các tấu chÆ°Æ¡ng cùng chế, chiếu vẫn ban ra Ä‘á»u đặn. NhÆ° váºy chứng tá» ngà i vẫn là m việc, chứ không phải mê hÆ°Æ¡ng, đắm nguyệt mà bá» bê triá»u chÃnh. Các quan còn ngạc nhiên vô cùng khi thấy rõ rà ng nhà vua thá»± ở dÆ°á»›i, còn bút phê trên các công văn không phải chữ của nhà vua. Bởi chữ của nhà vua thì nét hÆ¡i cứng. Còn chữ phê nà y thá»±c má»m mại nhÆ° rồng múa, nhÆ° phượng bay. Trên các công văn thoang thoảng có mùi thÆ¡m của nÆ°á»›c hoa ngá»c lan. Má»™t thái giám hé ra chút bà máºt: nhà vua ngồi là m việc trong ngá»± thÆ° phòng. Phà m má»i tấu chÆ°Æ¡ng, công văn Ä‘á»u do Ỷ-Lan mỹ nhân Ä‘á»c cho ngà i nghe. Ngà i phán gì, thì mỹ nhân phê và o, rồi ngà i thá»± ở dÆ°á»›i. Chữ đẹp nhÆ° rồng bay phÆ°Æ¡ng múa chÃnh là chữ của mỹ nhân Ỷ-Lan đó.
Hôm nay là ngà y nhà vua thiết đại triá»u. Các vị vÆ°Æ¡ng, công, hầu cùng các đại tÆ°á»›ng quân, đô đốc tổng trấn Nam, Bắc biên; các vị An-phủ kinh-lược sứ; quan tổng-trấn Thăng-long; các vị cá»±u thần Ä‘á»i vua Thái-tông Ä‘á»u tá» tá»±u ở Ä‘iện Cà n-nguyên.
Má»—i khi thiết đại triá»u nhÆ° thế, thì tể-tÆ°á»›ng DÆ°Æ¡ng Äạo-Gia phụ trách sắp xếp chá»— ngồi, chá»— đứng cho trăm quan. Viên thái-giám Trịnh Quang-Liệt con trai Trịnh Quang-Thạch, lÄ©nh chức vÅ©-vệ hiệu úy cung Long-thụy. TrÆ°á»›c đây y theo phù trì DÆ°Æ¡ng Äức-Huy bang bạnh cả vá»›i nhà vua, sau nà y nhà vua bảo ThÆ°á»ng-Kiệt bổ nhiệm y chỉ huy Ä‘á»™i thị vệ ở Ä‘iện Cà n-nguyên. Từ đấy má»—i khi thấy nhà vua, y nghÄ© lại chuyện cÅ© mà rởn tóc gáy.
Giữa điện, trên một bệ cao, là ngai và ng dà nh cho Hoà ng-đế. Hai ghế sơn son thiếp và ng, chạm kỳ lân, đặt hai bên, cao ngang với ngai và ng. Ghế bên trái dà nh vị thượng phụ (vai bố vua) là Khai-quốc vương. Ghế bên phải dà nh cho trưởng đại công chúa tiên-nương Thân Bảo-Hòa, vì công chúa là sư phụ của đức vua.
Tám ghế thấp hÆ¡n má»™t báºc, cÅ©ng sÆ¡n son thiếp và ng. Bốn ghế bên trái chạm hình sÆ° tá», dà nh cho Long-thà nh ẩn sÄ© Tôn Äản, phò-mã Thân Thiệu-Thái, phò mã Lê Thuáºn-Tông, phò mã Hà Thiện-Lãm. Bốn ghế bên phải chạm hình phượng hoà ng dà nh cho vua bà Bình-DÆ°Æ¡ng, công chúa Kim-Thà nh, TrÆ°á»ng-Ninh, phu nhân Long-thà nh ẩn-sÄ© là Ngô Cẩm-Thi.
Còn lại các quan chia ra hai hà ng văn võ đứng hai bên. Äúng giá» Mão, nhã nhạc tấu lên khúc Ngân-hà để và trăm quan nhÆ° trăm ngôi sao trên giải Ngân-hà trên trá»i:
Húc nháºt thủy đán,
Loan thanh tÆ°Æ¡ng tÆ°Æ¡ng.
Triá»u ký doanh lữ,
Tả hữu trần hà ng.
Nhạc hòa tấu tấu,
Chung cổ tương tương.
Hổ bái khể thú,
Tể, tể, thương thương,
Ư vạn dư niên,
Tự thiên giáng khương. (2)
Ghi chú,
(2) Dịch:
Mặt rá»i má»c sá»›m,
Nhạc xe sang sảng,
Triá»u há»™i đầy đủ,
Äứng là m hai hà ng.
Nhã nhạc hoà tấu,
Chuông trống vang vang.
Trăm quan lễ vua,
Từ trá»i giáng xuống.
Nhạc dứt, thì các vị chủng tể báºc nhì tá»›i. Äi đầu là Long-thà nh ẩn sÄ© Tôn Äản, rồi tá»›i ba phò mã Thân Thiệu-Thái, Lê Thuáºn-Tông, Hà Thiện-Lãm. Tiếp theo là vua bà Bình-DÆ°Æ¡ng, công chúa Kim-Thà nh, TrÆ°á»ng-Ninh, Ngô Cẩm-Thi. Dân chúng Äại-Việt cá»±c kỳ kÃnh trá»ng vua bà Bình-DÆ°Æ¡ng, ngÆ°á»i ngÆ°á»i truyá»n tụng nhau bà là Quan-thế-âm phân thân giáng thế cứu Ä‘á»™ cho chúng sinh. Vì váºy khi vua Bà vừa tá»›i, trăm quan Ä‘á»u cung cung kÃnh kÃnh hà nh lá»….
Triá»u đình ChÆ°Æ¡ng-thánh Gia Khánh đặt Long-thà nh ẩn-sÄ© Tôn Äản ngồi trên ba phò mã, bởi vì trá»ng cái đức của ông.
Kể từ thá»i Thuáºn-Thiên (1028) đến giá», bất cứ quốc biến nà o ông cÅ©ng tham dá»± vá»›i tất cả tấm lòng son. Từ cuá»™c khởi loạn của chÆ° vÆ°Æ¡ng, cho tá»›i cuá»™c bình Chiêm, lần nà o ông cÅ©ng lÄ©nh ấn nguyên nhung. Trong hai cuá»™c đánh Tống; cuá»™c thứ nhất giúp Nùng TrÃ-Cao chiếm lại vùng Lưỡng-Quảng vá» cho tá»™c Việt, tá»›i cuá»™c đánh sang má»›i đây (1059-1060), ông Ä‘á»u láºp đại công. NhÆ°ng sau đó, dù nhà vua phong ông tá»›i tÆ°á»›c vÆ°Æ¡ng, ông cÅ©ng từ chối. Bất cứ triá»u đình lao tưởng gì, ông cÅ©ng chối. Ông lại mở trÆ°á»ng dạy văn, dạy võ. Há»c trò ông hiện giữ hầu hết những chức quan trá»ng tại triá»u, cÅ©ng nhÆ° vùng Nam, Bắc biên. Phu nhân.
Tà i sản của The Creator
14-09-2008, 09:57 PM
57991135 Cạch !
Tham gia: Feb 2008
Äến từ: VN
Bà i gởi: 1,152
Thá»i gian online: 3 tuần 0 ngà y 14 giá»
Thanks: 359
Thanked 1,686 Times in 186 Posts
Nam Quốc SÆ¡n HÃ
Tác giả : Yên Tá» CÆ° SÄ© Trần Äại Sỹ
Thể lá»ai: Kiếm hiệp
Kể từ thá»i Thuáºn-Thiên (1028) đến giá», bất cứ quốc biến nà o ông cÅ©ng tham dá»± vá»›i tất cả tấm lòng son. Từ cuá»™c khởi loạn của chÆ° vÆ°Æ¡ng, cho tá»›i cuá»™c bình Chiêm, lần nà o ông cÅ©ng lÄ©nh ấn nguyên nhung. Trong hai cuá»™c đánh Tống; cuá»™c thứ nhất giúp Nùng TrÃ-Cao chiếm lại vùng Lưỡng-Quảng vá» cho tá»™c Việt, tá»›i cuá»™c đánh sang má»›i đây (1059-1060), ông Ä‘á»u láºp đại công. NhÆ°ng sau đó, dù nhà vua phong ông tá»›i tÆ°á»›c vÆ°Æ¡ng, ông cÅ©ng từ chối. Bất cứ triá»u đình lao tưởng gì, ông cÅ©ng chối. Ông lại mở trÆ°á»ng dạy văn, dạy võ. Há»c trò ông hiện giữ hầu hết những chức quan trá»ng tại triá»u, cÅ©ng nhÆ° vùng Nam, Bắc biên. Phu nhân của ông, là Ngô Cẩm-Thi thì mở trÆ°á»ng dạy dệt gấm, dệt lụa, dệt vải cho con gái trong nÆ°á»›c. Bà còn được má»i là m thầy dạy văn, luyện võ cho cung nữ. Vì đức của ông bà cao nhÆ° váºy, nên ông được đặt ngồi cao hÆ¡n các phò mã (Ä‘á»u là đại thần, giữ trá»ng trách quốc gia). Còn bà thì được đặt ngang hà ng vá»›i các công chúa cầm đại quân biên trấn.
Cuá»™c chà o há»i chÆ°a chấm dứt, thì ba hồi chiêng trống, rồi Ä‘oà n nhạc cá» bản Tụng đại đức:
Thượng phụ duy tÃch,
Thụ thiên chi hỗ,
Ưu tai, du tai.
DÄ© dÆ¡i mi thá»,
Cấn cán kỳ minh,
Äức âm thị máºu.
Ký an thả ninh,
Tỉ thỠnhi phú,
Khách vô bất nghi,
Kỳ diệc khổng cố. (3)
Ghi chú,
(3) Dịch:
Thượng phụ trị nước,
Æ n trá»i nhà n du.
Nay hưởng tuổi thá»,
Xét việc cà ng sâu.
Âm đức ấy tốt,
Äã ninh, thêm giầu.
Trăm sự trăm tốt,
Giúp vua bá»n lâu.
Tiên nÆ°Æ¡ng Bảo-Hòa vừa bÆ°á»›c và o Ä‘iện, thì mùi trầm hÆ°Æ¡ng thoảng thoảng khắp Ä‘iện. Ai nấy đầu cảm thấy ngÆ°á»i thÆ° thái nhẹ nhà ng. Khai-Quốc vÆ°Æ¡ng tuổi tuy cao, nhÆ°ng tóc chÆ°a bạc, mặt tÆ°Æ¡i hồng nhÆ° má»™t đồng nam. VÆ°Æ¡ng cùng tiên cô Bảo-Hòa Ä‘i khắp Ä‘iện thăm há»i bách quan.
Äến đó, thì có tiếng hô:
– Hoà ng thượng giá lâm.
Bách quan phủ phục hà nh đại lá»…. Duy các vị ngồi ghế thì chỉ đứng lên thôi. Nhạc cá» bà i Nguyên-thá».
Minh minh thiên tá»,
Vạn dân sở vương... (3)
( Xem chú giải hồi 8 , hồi 10)
Bốn ngÆ°á»i từ trong tiến ra. Nhà vua Ä‘i đầu, kế đó là Lý ThÆ°á»ng-Kiệt, hông Ä‘eo thanh Thượng-phÆ°Æ¡ng bảo kiếm, phÃa sau là hai công chúa Thiên-Thà nh, Thiên-Ninh. Nhà vua hÆ°á»›ng Khai-Quốc vÆ°Æ¡ng vái:
– Thần nhi xin vấn an Quốc-phụ, kÃnh chúc Quốc-phụ tâm an, thần tÄ©nh, minh trÃ, tráng lá»±c, để dạy dá»— thần nhi. Thần nhi thấy dÆ°á»ng nhÆ° Quốc-phụ Ä‘ang có Ä‘iá»u Æ°u tÆ° thì phải?
Khai-Quốc vÆ°Æ¡ng mỉm cÆ°á»i:
– Kể từ khi bản triá»u tiếp ngôi trá»i. Äá»i đức Thái-tổ phải lo chÃnh đốn giá»ng mối. Äến đức Thái-tông thì là m cho dân giầu nÆ°á»›c mạnh. Nay bệ hạ được hưởng hai tà i sản của ông cha để lại, rồi ban bố đức nhân cho trăm há», thá»±c không gì phúc bằng. Chỉ có má»™t Ä‘iá»u là bệ hạ chÆ°a có hoà ng nam, khiến thần lo nghÄ© mà thôi.
– Thần nhi xin ghi lá»i dạy của Quốc-phụ.
Nhà vua hướng tiên-nương Bảo-Hòa:
– ThÆ°a chị, không biết tráºn Nam-phong nà o thổi lên Tản-lÄ©nh, mà chị vá» thăm em thế nà y! Äại giá Äà o-nguyên của chị Ä‘Æ°a hÆ°Æ¡ng cho cả triá»u đình Ä‘á»u sảng khoái nhÆ° và o vÆ°á»n thượng uyển ở cung Dao-trì.
Nguyên tiên-nÆ°Æ¡ng Bảo-Hòa thÆ°á»ng không thÃch những lá»… nghi, nói năng kiểu cách của triá»u đình, nên nhà vua phải dùng những toà n tiếng Việt trong giá»›i bình dân để xÆ°ng hô vá»›i ngÆ°á»i. Tiên nÆ°Æ¡ng không úy kị nhà vua là má»™t đấng chỉ tôn. Bà nắm lấy tay nhà vua, nói bằng giá»ng thá»±c ôn nhu thân máºt nhÆ° mẹ vá»›i con:
– Chị vỠđây để vấn an Quốc-phụ, thăm em, mà cÅ©ng để cứu má»™t số ngÆ°á»i sắp chết thảm.
Nghe Tiên-nÆ°Æ¡ng nói, các đại thần Ä‘á»u Ä‘Æ°a mắt nhìn nhau. Há» tá»± há»i, không biết những ai sắp chết, mà Tiên-nÆ°Æ¡ng phải vá» cứu?
Nhà vua lên ngai ngồi. Má»™t ngÆ°á»i duy nhất được Ä‘eo Thượng-phÆ°Æ¡ng bảo kiếm đứng sau nhà vua là Lý ThÆ°á»ng-Kiệt, vì ông là nghÄ©a tá» của Hoà ng-đế, có bổn pháºn bảo vệ nhà vua. Cạnh đó, hai công chúa đứng hầu.
Lễ quan hô:
– Bình thân.
Các quan Ä‘á»u vá» chá»—.
Nhà vua phán:
– Hôm nay trẫm thiết đại triá»u, lại có cả Quốc-phụ, sÆ° phụ cùng chÆ° vị hoà ng thân, công chúa tham dá»±. Váºy chÆ° khanh có Ä‘iá»u gì cần bà n, thì Ä‘em trình ra, để trẫm được nghe lá»i dạy dá»— của các vị trưởng thượng.
Một đại thần bước ra tâu:
– Thần, Thái-tá» thái-phó, Äồng-bình chÆ°Æ¡ng-sá»±, Lại-bá»™ thượng thÆ°, Khu-máºt-viên sứ, Văn-minh Ä‘iện đại há»c sÄ©, Bình-sÆ¡n hầu Bùi Há»±u xin kÃnh tâu; chÆ°Æ¡ng trình nghị sá»± hôm nay gồm có năm Ä‘iá»u chÃnh. Má»™t là việc phong Thần-phi. Hai là má»™t số văn võ quan ngoà i các lá»™, trấn bị sát hại. Ba là ... Bây giá» xin nghị sá»± vấn Ä‘á» thứ nhất. Vấn Ä‘á» nà y thuá»™c bá»™ Lá»…. Xin bá»™ Lá»… tâu lên.
Lễ-bộ thượng thư Mai Cảnh-Tiên bước ra tâu:
– Muôn tâu bệ hạ, thần Thái-tá» thiếu-phó, Lá»…-bá»™ thượng thÆ°, Khu-máºt viện phó sứ, lÄ©nh Cần-chÃnh Ä‘iện thuyết thÆ°, Thiên-trÆ°á»ng hầu Mai Cảnh-Tiên, xin kÃnh tâu: ba ngà y trÆ°á»›c thần nháºn được chỉ dụ là m chiếu-chỉ phong cho mỹ nhân Lê Thị Yến-Loan là m Thần-phi. Thần đã là m xong, chuyển lên Tể-tÆ°á»›ng. NhÆ°ng Tể-tÆ°á»›ng ban lệnh chỠđình thần nghị sá»± đã. Váºy hôm nay xin bệ hạ chuẩn cho đình nghị.
– Äược. Xin má»i chÆ° khanh bình nghị việc nà y.
Tể-tÆ°á»›ng DÆ°Æ¡ng Äạo-Gia bÆ°á»›c ra quỳ tâu:
– Thần, DÆ°Æ¡ng Äạo-Gia, Kiểm-hiệu thái-phó, Long-thà nh tiết Ä‘á»™ sứ, Äồng-bình chÆ°Æ¡ng sá»±, Khu-máºt-viện sứ, lÄ©nh Chiêu-văn-quan đại há»c sÄ©, Giám tu quốc-sá», Gia-viá»…n quốc-công khép nép kÃnh tâu.
– Äược, khanh bình thân.
– Từ Ä‘á»i đức Thái-tổ đã định rõ thể lệ tuyển cung tần mỹ nữ nhÆ° sau: đầu tiên ban chỉ cho các lá»™ chá»n lấy những thanh nữ dÆ°á»›i bẩy Ä‘iá»u kiện. Má»™t là phải xuất thân trong gia đình trung lÆ°Æ¡ng. Hai là phải ở tuổi từ mÆ°á»i ba, đến mÆ°á»i tám. Ba là phải có nhan sắc. Bốn là phải đó đức hạnh. Năm là phải tá» gia ná»™i trợ giá»i. Sáu là không bệnh táºt. Bẩy là còn đồng trinh. Rồi lại phải qua ba lần tuyển chá»n. Lần thứ nhất các lá»™, các trấn sÆ¡ tuyển. NgÆ°á»i nà o trúng cách, thì cha mẹ được tặng và ng lụa, được ban cho bằng khen. Khi tá»›i kinh, thì sẽ dá»± tuyển lần thứ nhì do Lá»…-nghi há»c sÄ© trong cung, Tổng-lÄ©nh thái giám chủ trì. Äến đây, ngÆ°á»i nà o không trúng cách, thì được chia cho các thân vÆ°Æ¡ng, hoà ng tá», để là m tỳ thiếp hoặc gả cho các võ tÆ°á»›ng, văn quan chÆ°a vợ. Những ngÆ°á»i trúng cách thì chÃnh Hoà ng-thượng vá»›i Hoà ng-háºu sẽ tuyển má»™t lần nữa, chá»n lấy ngÆ°á»i tà i sắc nhất sung và o háºu cung. NhÆ°ng dù tà i sắc đến đâu cÅ©ng chỉ được phong là m mỹ-nhân, tu dung, tu nghi, dung nghi v.v, rồi dần dần má»›i có thể phong là m các chức phi.
Ngừng một lát, lão nói:
– Äây mỹ-nhân Lê Thị Yến-Loan xuất thân trong má»™t gia đình dân dã, lại thất há»c, mà bá»—ng nhiên được phong là m thần phi, thì thá»±c là quá đáng. Vì váºy thần má»›i xin đình nghị.
Một đại thần khác bước ra tâu tiếp:
– Thần DÆ°Æ¡ng ChÃ-Dung, Long-các Ä‘iện đại há»c sÄ©, lÄ©nh Ngá»±-sỠđại phu, hà m Thái-tá» thiếu phó, xin kÃnh tâu. Từ xÆ°a đến giá» nữ sắc thÆ°á»ng là m há»ng đại sá»±. Từ đức Thái-tổ, Thái-tông, trong cung chÆ°a từng có ngÆ°á»i con gái quê mùa nà o được phong là m tá»›i tu-dung, hay dung nghi. Thế mà nay, má»™t cô gái thôn dã thất há»c, bệ hạ gặp giữa Ä‘Æ°á»ng Ä‘em vá», chỉ đáng cho là m cung nữ, không thể phong là m phi. Mong bệ hạ xét lại.
Nhà vua há»i công chúa Thiên-Ninh:
– Ninh nhi! Khi từ khi Ỷ-Lan vá» cung đến giá», con vá»›i Ỷ-Lan gần nhau nhÆ° bóng vá»›i hình. Con thấy Ỷ-Lan thế nà o? Ỷ-Lan có phải là ngÆ°á»i thất há»c không?
Nhà vua có ba công chúa. Lá»›n tuổi nhất là công chúa Thiên-Thà nh nhÅ© danh An-Dân do giai-phi Trần-thị sinh ra, đệ tá» của cô ruá»™t là vua bà Bình-DÆ°Æ¡ng; được nhà vua gả cho thế-tá» Thân-cảnh-Long. Công chúa nổi tiếng vá» kiếm thuáºt nhÆ° tể tÆ°á»›ng PhÆ°Æ¡ng-Dung, lại có tà i dùng binh nhÆ° công chúa Thánh-Thiên thá»i LÄ©nh-Nam. Công chúa thứ nhì là Äá»™ng-Thiên, nhÅ© danh An-Hải do tuyên phi Lý thị sinh ra, đệ tá» của quốc-mẫu Trần-thanh-Mai, đã hạ giá vá»›i đô đốc thủy quân Hoà ng-Kiện. Công chúa nổi danh vá» mÆ°u trà và thủy chiến. Công chúa thứ ba là Thiên-Ninh nhÅ© danh An-Quốc, do qúi-phi Mai thị sinh ra, đệ tá» của tiên-nÆ°Æ¡ng Bảo-Hòa, nên võ công rất cao thâm. Công chúa nổi danh vá» bút mặc văn chÆ°Æ¡ng, cá» bút thà nh văn, bẩy bÆ°á»›c thà nh thÆ¡, lại có tà i tổ chức vá» cai trị, lÆ°Æ¡ng thảo, canh nông; hiện toà n cõi Äại-Việt chỉ có vua bà Bình-DÆ°Æ¡ng là hÆ¡n được mà thôi. Năm nay công chúa đã mÆ°á»i sáu tuổi. Nhà vua đôi lần định gả cho các danh sÄ©, võ tÆ°á»›ng trong triá»u. NhÆ°ng công chúa nhá» tiên nÆ°Æ¡ng Bảo-Hòa khất đến sang năm.
Từ hôm Ỷ-Lan vá» Thăng-long, công chúa cùng nà ng xÆ°á»›ng, há»a, ngâm vịnh, trao đổi sá»± hiểu biết vá» phÆ°Æ¡ng thức trị nÆ°á»›c của ngÆ°á»i xÆ°a. Cho hay cùng cái duyên bút má»±c, hai ngÆ°á»i ở hai vai khác nhau, mà thân vá»›i nhau ngay.
Nghe nhà vua há»i, công chúa bÆ°á»›c ra phủ phục:
– Tâu phụ hoà ng, ngay ngà y đầu nháºp cung, thần nhi gặp Thần-phi lấy sách của KhÆ°Æ¡ng Thái-Công, Tôn VÅ©, Ngô Khởi cùng sách của Gia-cát VÅ©-hầu ở Ä‘iện Kinh-DÆ°Æ¡ng Ä‘em vá» Ä‘á»c. Thế rồi thần nhi vá»›i Thần-phi trao đổi sá»± hiểu biết, nên trở thà nh bạn văn.
Quốc-phụ Khai-Quốc vÆ°Æ¡ng há»i:
– Cái sở há»c của con so vá»›i Thần phi thế nà o?
– Tâu Quốc-phụ, nói ra thá»±c xấu hổ. Từ trÆ°á»›c đến giá» thần nhi cứ nghÄ© rằng ngoà i cô mẫu Bình-DÆ°Æ¡ng ra, trong giá»›i nữ lÆ°u Äại-Việt thì mình đứng đầu vá» văn chÆ°Æ¡ng, bút mặc. Nay gặp Thần-phi, thần nhi má»›i biết ngoà i bầu trá»i nà y, có bầu trá»i khác. Hỡi Æ¡i! Kiến thức của Thần phi thá»±c bao la bát ngát. Nếu Ä‘em cái sở há»c của con so vá»›i Thần-phi thì chẳng khác gì Ä‘em Ä‘om đóm so vá»›i mặt trá»i, Ä‘em con se sẻ so vá»›i đại bà ng, Ä‘em con dun so vá»›i con rồng.
Tể tÆ°á»›ng DÆ°Æ¡ng Äạo-Gia lắc đầu:
– Tâu bệ hạ, thần e công chúa thân với Lê mỹ nhân, rồi đỠcao quá chăng?
Lá»…-nghi há»c sÄ© Ngô Cẩm-Thi đứng dáºy cung tay:
– Thần Ngô Cẩm-Thi xin được tâu trình.
Nhà vua nghe DÆ°Æ¡ng Äạo-Gia nói, long tâm muốn nổi lôi đình. Ngà i cÆ°á»i thầm:
– Cái ông già nà y đã biết rõ Ỷ-Lan từ lâu, nhÆ°ng lão nà o có ngỠđâu rằng ta biết rõ Ỷ-Lan còn hÆ¡n lão, lão định che mắt ta đây. Äược, ta sẽ cho lão hối háºn vá» việc nà y. Ta để Ngô sÆ° thẩm nói đã.
Nhà vua hướng Ngô Cẩm-Thi:
– Ngay ngà y đầu Yến-Loan vá» kinh, trẫm đã nhá» sÆ° thẩm dạy Yến-Loan vá» lá»… nghi. Xin sÆ° thẩm cho triá»u đình biết rõ Yến-Loan là ngÆ°á»i nhÆ° thế nà o?
– Khi Lê thần-phi vá» kinh, thần được ủy thác dạy lá»… nghi, nên đã tiếp xúc vá»›i phi. Thần xin tâu trình. Thứ nhất vá» nhân phẩm, quý phi thá»±c là ngÆ°á»i sắc nÆ°á»›c hÆ°Æ¡ng trá»i, nói năng từ tốn, ôn nhu văn nhã, trên Ä‘á»i thần chÆ°a há» thấy qua. Vá» há»c thức, thì thần phi đã Ä‘á»c thiên kinh vạn quyển, lầu thông kinh, sá», tá», táºp, Bách-gia, ChÆ°-tá», Cá»u-lÆ°u, Tam-giáo. Có lẽ trong nữ giá»›i Äại-Việt chỉ vua bà Bình-DÆ°Æ¡ng là hÆ¡n được. Äã thế, thần-phi lại há»c đến cùng kỳ cá»±c vá» chủ đạo tá»™c Việt. Vá» võ công, thần-phi đã thắng Trung-nghÄ©a đại tÆ°á»›ng quân Siêu-loại hầu. Vì váºy, thần chỉ giảng qua lá»… nghi bản triá»u trong vòng má»™t giá», là thần-phi đã nhá»› hết. NhÆ°ng tiếc rằng...
Äến đó bà ngừng lại cho triá»u thần theo kịp rồi tiếp. Nhà vua há»i:
– Chắc sư thẩm đã tìm ra những khiếm khuyết của thần phi chăng?
– Tâu bệ hạ không. Thần tiếc rằng bản triá»u không dùng nữ quan nhÆ° thá»i LÄ©nh-Nam, bằng không thì phải đặt quý phi và o chức Lá»…-bá»™ thượng-thÆ° hay Ãt ra cÅ©ng Lá»…-bá»™ thị-lang.
DÆ°Æ¡ng Äạo-Gia nhăn mặt:
– Phu nhân có quá sủng ái Lê mỹ-nhân mà khen tặng không?
Cẩm-Thi liếc đôi mắt sáng long lanh, sắc nhÆ° dao cau nhìn Äạo-Gia. Ná»™i công bà đã tiến tá»›i chá»— cá»±c cao thâm, nên tia hà n quang là m lão rùng mình. Bà cÆ°á»i:
– Ấy là tôi nói nhún đó. Nếu tôi là vua Trưng tôi sẽ đặt Thần-phi và o chức Tể-tướng mới xứng tà i.
Cả triá»u đình Ä‘á»u báºt lên tiếng ồ kinh ngạc.
DÆ°Æ¡ng Äạo-Gia bá»±c mình, há»i:
– ThÆ°a phu nhân, sở há»c của mỹ nhân thì nhÆ° váºy, nhÆ°ng còn đức hạnh? Hữu há»c vô hạnh thì cÅ©ng vô Ãch. Tôi nghe đâu mỹ nhân có võ công cao, dÆ°á»ng nhÆ° là thứ võ công của dÆ° đảng Hồng-thiết-giáo thì phải?
Ngô Cẩm-Thi lắc đầu:
– Vá» võ công của thần phi chÃnh hay tà , Ä‘iá»u nà y không khó. Ở đây có tiên-nÆ°Æ¡ng Bảo-Hòa, vua bà Bắc-biên Ä‘á»u là những đại tôn sÆ° võ há»c hiện thá»i. Chỉ cần má»™t trong hai vị phóng tầm mắt Quan-âm, Tiên-nÆ°Æ¡ng là biết Lê thần phi há»c võ vá»›i ai, chứ có gì khó đâu!
Má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u hÆ°á»›ng mắt nhìn tiên-nÆ°Æ¡ng Bảo-Hòa. Tiên nÆ°Æ¡ng cầm quạt phẩy má»™t cái, mùi trầm hÆ°Æ¡ng bay khắp Ä‘iện, khiến ai nấy Ä‘á»u cảm thấy nhÆ° lạc và o cõi bồng lai. Tiên nÆ°Æ¡ng khoan thai nói:
– Nà y Gia-viá»…n quốc công. Quốc công hiện là quốc trượng, lại lÄ©nh chức vụ tể thần, thì phải giữ lòng trung, cầm chÃnh đạo, chứ có đâu chỉ ngÆ°u tác mã nhÆ° váºy? (5) Quốc công biết rõ Thần-phi từ lâu, từ mấy năm rồi có phải không? Quốc công từng dùng quyá»n áp chế thần phi biết bao phen. Nay trắng Ä‘en đã rõ, mà quốc công lại còn muốn khi vua, khi triá»u thần không mắt chăng?
Ghi chú,
5) Chỉ ngÆ°u tác mã, Ä‘iển lấy trong Sá»-ký của TÆ°-mã-Thiên: Triệu-Cao, tể tÆ°á»›ng Ä‘á»i Tần Nhị-Thế. Cao là gian thần, hiếp đáp vua. Y chỉ và o con trâu há»i vua là con gì? Vua bảo đó là trâu. Y cãi rằng là ngá»±a. Nên sau nà y thà nh ngữ Chỉ ngÆ°u tác mã tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i những câu: Ngáºm máu phun ngÆ°á»i. Vừa đánh trống vừa ăn cÆ°á»›p. Vừa ăn cÆ°á»›p vừa la là ng.
DÆ°Æ¡ng Äạo-Gia là bác của Thượng-DÆ°Æ¡ng hoà ng háºu, nên y không coi nhà vua ra gì. NhÆ°ng trên Ä‘á»i y, y chỉ sợ có bằng nà y ngÆ°á»i: Khai-Quốc vÆ°Æ¡ng, Ưng-sÆ¡n song hiệp, và công chúa Bảo-Hòa. Gần đây Khai-Quốc vÆ°Æ¡ng bá» việc trần tục tu hà nh, Ưng-sÆ¡n song hiệp lại ở xa, nên y chỉ á»›n tiên nÆ°Æ¡ng Bảo-Hòa mà thôi. Y biết rằng, hồi còn là quáºn chúa, mà tiên nÆ°Æ¡ng dám xá» tá» công chúa Hồng-Phúc, con gái của vua Thái-tông, mà không ai dám phê phán. Vì váºy, bất cứ lúc nà o công chúa cÅ©ng có thể xá» tá» y vá»›i hoà ng háºu. Nghe công chúa nói váºy, y cảm thấy việc của mình đã bại lá»™ khiến y rét run.
Vua bà Bình-DÆ°Æ¡ng đứng Ä‘áºy. Cả triá»u đình Ä‘á»u nhìn bà nhÆ° nhìn Quan-thế-Âm. Bà khoan thai nói:
– Yến-Loan là đệ tỠcủa tôi với phò mã.
Cả triá»u thần cùng báºt lên những tiếng kinh ngạc.
Vua bà tiếp: Trong phái Mê-linh hiện có tám vị luyện thà nh ná»™i công âm nhu. Nay thêm Yến-Loan nữa là chÃn. Yến-Loan là cao thủ đứng hà ng thứ chÃn của bản phái. NhÆ°ng vá» võ đạo thì e không thua tôi là m bao. Tại sao DÆ°Æ¡ng tể tÆ°á»›ng lại bảo rằng Thần-phi há»c võ vá»›i dÆ° đảng Hồng-thiết giáo? Tôi vá»›i phò mã mà là dÆ° đảng Hồng-thiết-giáo Æ°?
Cả triá»u thần cùng ngÆ¡ ngẩn nhìn nhau kinh ngạc, trong đó có cả nhà vua, cả Ngô-cẩm-Thi. Duy mình ThÆ°á»ng-Kiệt thì đã biết từ trÆ°á»›c nên ông thản nhiên.
Khai-Quốc vương đưa mắt nhìn quần thần một lượt, rồi nói:
– Tại sao các vị lại cứ Ä‘em xuất thân dân dã của Thần-phi ra là m cái cá»› mà bà i bác phi? Ta hãy xét những ngÆ°á»i xuất thân từ bạch Ä‘inh rồi thà nh phò mã, thà nh quý phi trong lịch sá» Äại-Việt ta. Phò-mã Chá» Äồng-Tá» chỉ là má»™t bần dân nghèo khổ đến cái khố cÅ©ng không có mà là m rạng rỡ triá»u Hồng-bà ng. Hoà ng háºu của vua Äinh cÅ©ng chỉ là má»™t cô gái quê mà thôi. Ngay mẫu háºu ta, cÅ©ng chỉ là má»™t cô gái hái dâu nuôi tằm. Thế thì việc Thần-phi xuất thân con nhà dân dã không thể là cái cá»› để bà i bác phi được. Ta cho rằng Thần-phi xuất thân bần hà n, thì Thần-phi má»›i biết dân tình. Thần-phi bị đầy ải khổ sở thì đúng vá»›i câu â€Có tân khổ má»›i trải mùi trần thếâ€. Má»™t ngÆ°á»i Ä‘á»c thiên kinh vạn quyển, lại xuất thân phái Mê-linh, sống thá»i thÆ¡ ấu nghèo khổ, thì từ nay có thể cho ngồi ở toà Bình-chÆ°Æ¡ng được, chứ đừng nói là m thần-phi!
Thế là cuá»™c đình nghị vá» việc phong Ỷ-Lan là m thần-phi đã ngã ngÅ©. Äến đó Lá»…-bá»™ thượng thÆ° vá»™i cung kÃnh dâng tá» sắc chỉ phong cho Yến-Loan là m thần-phi lên cho nhà vua ký.
Nhà vua há»i Lại-bá»™ thượng-thÆ° Bùi Há»±u:
– Việc Thần-phi xong. Bây giá» xin Văn-minh Ä‘iện đại há»c sÄ© cho đình nghị tá»›i việc kế tiếp.
Bùi Hựu tâu:
– Tâu bệ hạ, vấn đỠđình nghị thứ nhì là trong vòng một tháng qua có tất cả ba võ tướng thuộc vùng Kinh-Bắc, ba văn quan thuộc phủ thừa Thăng-long và Kinh-bắc bị giết cả nhà .
Nhà vua há»i Hình-bá»™ thượng thÆ° Nguyá»…n Quý-Thuyết:
– Vụ nà y ra sao. Khanh tÆ°á»ng trình chi tiết cho triá»u đình biết.
– Tâu bệ hạ ba võ tÆ°á»›ng đó là Lữ trưởng Äặng Vinh, lữ phó Lê Kim-CÆ°Æ¡ng, Thiên tÆ°á»›ng Phạm Trung. Ba văn quan là trưởng ty thÆ°Æ¡ng bạc Quách Äồng thuá»™c phủ Thăng-long; hình quan VÆ°Æ¡ng Äình-Thụ, Tô SÆ¡n-Lâm ở Kinh-Bắc. Thần đã cho Ä‘iá»u tra, nhÆ°ng chÆ°a tìm ra manh mối.
Công-chúa Kim-Thà nh há»i:
– Xin đại-há»c sÄ© cho biết, thủ phạm đã giết bao nhiêu ngÆ°á»i trong nhà sáu vị quan kia?
– Khải công-chúa thủ phạm thá»±c tà n nhẫn. Toà n gia các vị ấy Ä‘á»u bị chặt đầu treo thà nh má»™t xâu trÆ°á»›c cổng chợ. Còn tôi tá»›, lừa ngá»±a, trâu bò, chó mèo, gà vịt cÅ©ng bị giết sạch. Tại phạm trÆ°á»ng hung thủ Ä‘á»u để lại má»™t mÅ©i tên. Trên mÅ©i tên có khắc hình chim Æ°ng bay qua núi.
Các quan bên võ ban đồng báºt kêu lên:
– Ưng-sơn song hiệp!
– Riêng Quách Äồng thì miệng y bị nhét và o má»™t cái chân chó luá»™c chÃn. NhÆ°ng chỉ mình y bị giết, còn vợ con, gia thuá»™c, lục súc vô sá»±. Trên đầu Quách Äồng có cắm cái thẻ bà i bằng đồng, trên thẻ bà i khắc hình má»™t hòa-thượng chống gáºy, tay cầm đùi chó.
Các quan lại kêu lên:
– Má»™c-Tồn Vá»ng-Thê hòa thượng.
Nhà vua há»i vua Khai-Quốc vÆ°Æ¡ng:
– Quốc-phụ. Quốc-phụ đã kết huynh đệ vá»›i Kinh-Nam vÆ°Æ¡ng, lại gần vÆ°Æ¡ng lâu ngà y. Xin Quốc-phụ ban cho lá»i và ng.
Khai-Quốc vÆ°Æ¡ng há»i Nguyá»…n-quý-Thuyết:
– Quan Thượng-thÆ° cho triá»u đình biết sÆ¡ lý lịch nạn nhân.
– Tâu Quốc-phụ, Äặng Vinh, Lê Kim-CÆ°Æ¡ng, Phạm Trung Ä‘á»u là há»c trò trÆ°á»ng Trung-nghÄ©a. Quách-Äồng là m thÆ° lại hình ngục Kinh-Bắc, mấy năm trÆ°á»›c được đổi vá» Thăng-long. Còn hình-quan VÆ°Æ¡ng Äình-Thụ, Tô SÆ¡n-Lâm Ä‘á»u thuá»™c Kinh-Bắc. Cả hai nổi tiếng thanh liêm, chÃnh trá»±c.
Khai-Quốc vương đưa mắt cho vua bà Bắc-Biên:
– Vụ nà y cháu biết hết rồi phải không?
– Tâu Quốc-phụ vâng.
Vua Bà đứng dây tâu: Ba võ quan quả do ngÆ°á»i của Ưng-sÆ¡n song hiệp ra tay. Còn ba quan văn, thì Quách Äồng là do Má»™c-Tồn Vá»ng-Thê hòa-thượng giết. Hai ngÆ°á»i kia là do ngÆ°á»i ta mạo danh Ưng-sÆ¡n mà thôi. Ưng-sÆ¡n Kinh-Nam vÆ°Æ¡ng Tá»±-Mai có tai mắt khắp nÆ¡i, mà ngÆ°á»i ta mạo danh vÆ°Æ¡ng thì vÆ°Æ¡ng biết ngay. VÆ°Æ¡ng biết, ắt vÆ°Æ¡ng sẽ xá» tá» toà n gia những kẻ mạo danh, đến con chó, con mèo cÅ©ng không tha. Vụ án nà y con biết chi ly từ đầu đến cuối, cho nên con xin vá»›i tiên-nÆ°Æ¡ng Bảo-Hòa vá» cứu những ngÆ°á»i giả mạo Ưng-sÆ¡n, mà không kịp. Tâu Quốc-phụ, xin triá»u đình khẩn Ä‘em những kẻ có tá»™i ra xá» ngay, có nhÆ° váºy, thì chỉ kẻ là m tá»™i bị thụ lÄ©nh hình phạt mà thôi. Bằng triá»u đình cháºm trá»… thì Kinh-Nam vÆ°Æ¡ng sẽ xá» theo luáºt Ưng-sÆ¡n, e cả nhà những kẻ phạm tá»™i chết oan hết. Mà dù Kinh-Nam vÆ°Æ¡ng có bá» qua, thì Má»™c-Tồn Vá»ng-Thê hòa thượng cÅ©ng chẳng tha nà o.
Nghe đến tên Kinh-Nam vÆ°Æ¡ng vá»›i Má»™c-Tồn hòa thượng, khắp triá»u đình đình Ä‘á»u nhìn nhau vá»›i con mắt kinh hãi.
Khai-Quốc vương cau mà y:
– Ai giết hai hình quan?
– Tâu Quốc-phụ.
Vua Bà tiếp: NgÆ°á»i giết là má»™t đại cao thủ, má»™t đại ma đầu tên Äinh Hiá»n. Thá»i vua Thái-tông, VÅ© ChÆ°Æ¡ng-Hà o vá»›i Äinh Kiếm-ThÆ°Æ¡ng là gia sÆ° dạy võ cho phủ đệ của DÆ°Æ¡ng tể tÆ°á»›ng. ChÃnh thân phụ của Thiên-Cảm thái háºu là DÆ°Æ¡ng Äức-Uy, anh của Thái-háºu là DÆ°Æ¡ng Äức-Thao, và bản thân Thái-háºu Ä‘á»u là đệ tá» của y. Äinh-Hiá»n là đệ tá» của Äinh-kiếm-ThÆ°Æ¡ng. Y giết hai hình quan, vì há» không chịu xá» vụ án chùa Từ-quang theo ý DÆ°Æ¡ng tể tÆ°á»›ng. Nguyên sau khi DÆ°Æ¡ng tể tÆ°á»›ng cố ý là m hại chÆ° tăng chùa Từ-quang, hai hình quan dâng biểu máºt tấu vá» triá»u hạch tá»™i DÆ°Æ¡ng tể-tÆ°á»›ng. Biểu nà y DÆ°Æ¡ng tể-tÆ°á»›ng ém Ä‘i, rồi sai Äinh Hiá»n giết hai hình quan hầu bịt miệng, sau đó để lại mÅ©i tên vu cho Ưng-sÆ¡n song hiệp.
DÆ°Æ¡ng Äạo-Gia nghe vua Bà nói, y rùng mình, định bÆ°á»›c ra chối tá»™i. NhÆ°ng nhà vua đã vẫy tay cho y đứng yên tại chá»—. Nhà vua há»i công chúa Bảo-Hòa:
– KÃnh chị, ban nãy chị dạy rằng chị vỠđể cứu má»™t số ngÆ°á»i sắp chết. ThÆ°a chị, có phải những ngÆ°á»i mà chị muốn cứu có liên quan đến vụ nà y không?
Công chúa đưa mắt nhìn quần thần một lượt rồi nói:
– Äúng đó. Äể chị nói cho em nghe. MÆ°á»i hôm trÆ°á»›c, Kinh-Nam vÆ°Æ¡ng Trần Tá»±-Mai và công chúa Huệ-Nhu có lên Tản-lÄ©nh viếng thăm chị. Sau khi trà nÆ°á»›c, chị thắc mắc rằng vÆ°Æ¡ng sang Äại-Việt sao không báo cho vua bà Bắc-biên biết, nhÆ° váºy e bá»n mặt dÆ¡i tai chuá»™t sẽ kiếm chuyện. VÆ°Æ¡ng nói rằng, vÆ°Æ¡ng vá» Äại-Việt vá»›i tÃnh cách Ưng-sÆ¡n song hiệp, chứ không phải vá»›i tÆ° cách Kinh-Nam vÆ°Æ¡ng. VÆ°Æ¡ng vỠđể xá» tá» và i ba nghìn gian tặc là m tế tác cho Tống, mà bá»n gian tặc đó hiện ăn cÆ¡m, mặc áo của triá»u Lý.
Nghe công chúa nói, bách quan Ä‘á»u rùng mình, Ä‘Æ°a mắt nhìn nhau. Công chúa tiếp:
– VÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°a danh sách chÃn ngÆ°á»i cùng gia nhân bị xá» cho chị coi. Chị đếm lại tổng cá»™ng tám nghìn bẩy trăm hai mÆ°Æ¡i ba ngÆ°á»i, năm trăm bẩy mÆ°Æ¡i mốt con ngá»±a. Còn trâu bò, gà vịt, chó mèo kể không hết. Chị há»i rằng chúng phạm tá»™i gì. VÆ°Æ¡ng đã Ä‘iá»u tra kỹ chÆ°a? Thì vÆ°Æ¡ng đáp rằng Ưng-sÆ¡n đã giết hà ng vạn gian thần, tặc tá» Tống-Việt, cùng bá»n đầu trá»™m Ä‘uôi cÆ°á»›p, có bao giá» giết oan ai đâu?
Nhà vua liếc nhìn tể tÆ°á»›ng DÆ°Æ¡ng Äạo-Gia, rồi há»i:
– Xin chị cho biết bá»n gian thần đó là ai?
– Kinh-Nam vÆ°Æ¡ng cho biết rằng bá»n nà y tá»™i cao nhÆ° núi. Không những vÆ°Æ¡ng biết, mà U-bon vÆ°Æ¡ng Lê Văn cÅ©ng biết, vua bà Bình-DÆ°Æ¡ng, phò mã Thân Thiệu-Thái cÅ©ng biết; công chúa Thiên-Thà nh vá»›i phò mã Thân Cảnh-Long cÅ©ng biết. Tất cả tang váºt, chứng cá»›, U-bon vÆ°Æ¡ng giữ cả.
Công chúa chỉ công chúa Thiên-Thà nh ra lệnh:
– Con hãy Ä‘em hết sá»± việc bá»n gian thần tâu lên cho phụ hoà ng cùng triá»u thần rõ.
Công chúa Thiên-Thà nh bÆ°á»›c ra phủ phục trÆ°á»›c ChÆ°Æ¡ng-thánh Gia-khánh hoà ng đế, rồi nà ng thuáºt tá»· mỉ má»i chi tiết vụ DÆ°Æ¡ng Äạo-Gia cấu kết vá»›i Tần-vÆ°Æ¡ng Triệu Thá»±, rồi bầy ra vụ án chùa Từ-quang thế nà o, nhất nhất không bá» sót chi tiết.
Tể-tÆ°á»›ng DÆ°Æ¡ng Äạo-Gia run run bÆ°á»›c ra quỳ gối, lá»™t mÅ© ráºp đầu tâu:
– Muôn tâu bệ hạ, chắc chắn Kinh-Nam vÆ°Æ¡ng định vá» giết cả nhà thần chỉ vì thần trung thà nh vá»›i bệ hạ. Gần đây thần khám phá ra vụ chÆ° tăng chùa Từ-quang đã tiếp xúc vá»›i vÆ°Æ¡ng, nháºn và ng bạc của vÆ°Æ¡ng để mua chuá»™c võ lâm, đợi khi vÆ°Æ¡ng Ä‘em quân sang, sẽ nổi dáºy là m ná»™i ứng. VÆ°Æ¡ng còn âm thầm khuyến dụ, mua chuá»™c nhiá»u ngÆ°á»i theo vÆ°Æ¡ng. Tất cả những việc là m của vÆ°Æ¡ng, thần Ä‘á»u biết hết, và phá kế hoạch gian hiểm nà y. Cho nên vÆ°Æ¡ng định giết cả nhà thần để báo thù. Nếu thần bị vÆ°Æ¡ng giết chết, thì cái chết đó do lòng trung vá»›i bệ hạ mà ra. Mong bệ hạ cứu thần.
Y nhìn vua Bà , rồi tiếp:
– Vá» Äinh Kiếm-ThÆ°Æ¡ng quả có thá»i y là m gia sÆ° trong phủ của phụ thân thần. NhÆ°ng từ sau vụ án Bắc-ngạn, y trốn biệt. Nay y ra tay giết hai hình quan thì chắc là nguyên do khác, chứ không phải thần sai y. Biết đâu y chẳng là chân tay của Trần Tá»±-An?
Công chúa Bảo-Hòa phóng đôi mắt nhìn Äạo-Gia, rồi cÆ°á»i nhạt:
– Nà y DÆ°Æ¡ng tể tÆ°á»›ng. Cô vỠđây vá»›i mục Ä‘Ãch để cứu toà n gia Tể-tÆ°á»›ng, mà Tể-tÆ°á»›ng còn hoa ngôn xảo ngữ Æ°? Nếu váºy cô để cho Kinh-Nam vÆ°Æ¡ng xá» Tể-tÆ°á»›ng. Ở đây có Quốc-phụ, có Long-thà nh ẩn-sÄ© Tôn Äản, có vua bà Bình-DÆ°Æ¡ng, có phò mã Lê Thuáºn-Tông, Hà Thiện-Lãm, có U-bon vÆ°Æ¡ng Ä‘á»u là bạn kết nghÄ©a vá»›i VÆ°Æ¡ng. Tất cả Ä‘á»u tá» tá»±u, hầu bà n kế can vÆ°Æ¡ng cứu Tể-tÆ°á»›ng. Thế mà Tể-tÆ°á»›ng lại còn vừa đánh trống vừa ăn cÆ°á»›p, thì thôi, chúng ta để mặc cho Tể-tÆ°á»›ng chết. Cô không nói vá»›i Tể-tÆ°á»›ng nữa.
Công chúa nói với nhà vua:
– Tiá»n nguyên, háºu quả của vụ án nà y em đã biết rồi phải không? Em sợ thế lá»±c của Tể-tÆ°á»›ng lá»›n qúa, không thể xuống tay ngay có phải không? Äược, em cứ khoan thai, chần chá», nhÆ° váºy Ưng-sÆ¡n không ra tay thì Má»™c-Tồn Vá»ng-Thê hòa thượng ra tay còn khiếp đảm hÆ¡n nữa.
Công chúa váºn ná»™i lá»±c nói lá»›n:
– Xin má»i U-bon vÆ°Æ¡ng cùng công chúa Xiêm-quốc xuất hiện cho.
Hai bóng ngÆ°á»i từ trên nóc Ä‘iện nhảy xuống. Äá»— Oanh kinh hãi nghÄ© thầm:
– Xung quanh điện mình bố trà đến mấy trăm thị vệ, đến con kiến muốn ra và o điện cũng còn khó, mà sao ông bà nà y tới bao giỠmà thị vệ không biết. Lạ thực!
U-bon vÆ°Æ¡ng cùng công chúa Nong-Nụt hà nh lá»… vá»›i nhà vua. Nhà vua vá»™i đứng lên đáp lá»… rồi Ä‘Ãch thân kéo ghế má»i VÆ°Æ¡ng vá»›i Công-chúa ngồi.
Tà i sản của The Creator
Từ khóa được google tìm thấy
1057-1077 vua nao , ãàçåòà , áåñïëàòíàÿ , àâòîìîáèëÿ , âèäåîíàáëþäåíèå , àíãåë , àíãëî , àíàëüíûé , ãîëîâîëîìêè , âîë÷àò , äîìàøíèé , äóøåâûå , ãðóçèÿ , áþäæåòèðîâàíèå , çàäàíèÿ , çàâîä , çàðàáîòîê , çîëîòî , êàëüÿíû , êàìèí , êàðàîêå , èçâåñòèÿ , ëèòåðàòóðà , êíèãà , êíèãó , êîìïüþòåðîâ , êîðîëü , ëîøàäè , èñëàì , ëþäåé , ìåíåäæìåíò , ìåðëåí , ìåðòâûå , ïàðôþìåðèÿ , íèêîëü , ïëèòêà , ïèööà , ìèýëü , ïîñòíîå , ìîñýíåðãîñáûò , íîóòáóê , ïîðíîðàññêàçû , íóäèçì , îòåëè , ìóðìàíñê , ïðîäâèæåíèå , îðóæèå , ñäàòü , ñâèíãåðû , ñåðâåð , ñëóæáà , òàéëàíä , ôàêòû , õåíòàé , òàíöû , ôèíñêàÿ , õèðóðãèÿ , ôîìåíêî , ôîòîãðàôèè , õðåíîâûé , ýâàêóàòîð , ýëüäîðàäî , ÿíäåêñ , æàííà , øàõìàòû , ÷åëñè