Hải chiến TrÆ°á»ng Sa 1988
Hải chiến TrÆ°á»ng Sa 1988 là tên gá»i của cuá»™c xung Ä‘á»™t trên biển Äông năm 1988 giữa Hải quân Quân giải phóng Nhân dân Trung Hoa vá»›i Hải quân Nhân dân Việt Nam để chiếm các đảo thuá»™c quần đảo TrÆ°á»ng Sa và o ngà y 14 tháng 3 năm 1988 mà kết quả thắng lợi thuá»™c vá» Trung Quốc, phÃa Việt Nam mất 3 hải váºn hạm của hải quân Việt Nam, 64 thủy binh Việt Nam được ghi nháºn đã chết.
Trong các tà i liệu của Hải quân Nhân dân Việt Nam, sá»± kiện nà y được biết đến vá»›i tên gá»i CQ-88 (Chủ quyá»n-88).
Bố trà kiểm soát TrÆ°á»ng Sa của các nÆ°á»›c
* Việt Nam chiếm 3 đảo: TrÆ°á»ng Sa Lá»›n (Spratly), Nam Yết (Namyit) và Sinh Tồn (Sincowe). Ngoà i 3 đảo, Việt Nam còn chiếm 3 cồn là An Bang(Amboyna), Song Tá» Tây (SouthWest) và SÆ¡n Ca (Sand cay), cùng 7 đá nổi, 9 đá chìm và bãi ngầm, tổng cá»™ng 22 Ä‘Æ¡n vị.
* Philippines chiếm 5 đảo: Bình Nguyên (Flat), Vĩnh Viễn (Nanshan), Bến Lộc (West York), Loại Tá (Loaita) và Thị Tứ (Thitu). Ngoà i 5 đảo, Philippines còn chiếm 3 cồn , 2 đá nổi và 8 đá chìm, tổng cộng 18 đơn vị.
* Äà i Loan chiếm Äảo Ba Bình (Itu Aba).
* Äảo TrÆ°á»ng Sa diện tÃch 0,13 km², bằng 1/10 Phú Lâm.
* Trung Quốc chiếm 2 đá nổi (reef) là Äá Chữ Tháºp (Fiery Cross) và Äá Ga Ven (Gaven), cùng 6 đá chìm, tổng cá»™ng 8 Ä‘Æ¡n vị.
Quần đảo TrÆ°á»ng Sa là má»™t nhóm gần 100 đảo đá ngầm và đảo nhá» Ä‘ang trong tình trạng tranh chấp ở Biển Ãông. Là má»™t phần của các đảo ở Biển Ãông, quần đảo TrÆ°á»ng Sa được bao quanh bởi những ngÆ° trÆ°á»ng lá»›n và già u dầu má», khà đốt, hiện vùng mở rá»™ng (diện tÃch) của nó vẫn còn chÆ°a được biết và đang trong vòng tranh cãi. Việt Nam, Trung Hoa Dân Quốc (Ãà i Loan) và Cá»™ng Hòa Nhân Dân Trung Hoa, Ä‘á»u tuyên bố chủ quyá»n trên toà n bá»™ quần đảo, trong khi Brunei, Malaysia và Philippines, má»—i nÆ°á»›c tuyên bố chủ quyá»n nhiá»u phần.
Nhiá»u nÆ°á»›c tham gia cuá»™c tranh cãi nà y có quân Ä‘á»™i đóng trên từng phần của quần đảo TrÆ°á»ng Sa và kiểm soát nhiá»u căn cứ trên các đảo nhá» và đảo đá ngầm khác nhau. Ãà i Loan chiếm má»™t trong những đảo lá»›n nhất là đảo Ba Bình. Tháng 2 năm 1995, Cá»™ng Hòa Nhân Dân Trung Hoa chiếm đảo đá ngầm Và nh Khăn (Mischief reef), gây nên má»™t cuá»™c khủng hoảng chÃnh trị lá»›n ở Ãông Nam Ã, đặc biệt vá»›i Philippines. Ãầu năm 1999, những cuá»™c tranh cãi lại tăng lên khi Philippines tuyên bố rằng Cá»™ng Hòa Nhân Dân Trung Hoa Ä‘ang xây dá»±ng đồn bốt quân sá»± trên đảo đá ngầm. Mặc dầu những sá»± tranh cãi sau đó đã giảm bá»›t má»™t chút chúng vẫn là má»™t trong những nguyên nhân có thể gây ra má»™t cuá»™c chiến lá»›n ở Ãông à có sá»± tham gia của Cá»™ng Hòa Nhân Dân Trung Hoa hay má»™t cuá»™c chiến nhá» hÆ¡n giữa các nÆ°á»›c tuyên bố chủ quyá»n khác.
ChÃnh quyá»n Việt Nam hiện nay Ä‘ang trấn giữ 21 đảo. Nhóm đảo nà y được gá»™p và o thà nh má»™t huyện TrÆ°á»ng Sa thuá»™c tỉnh Khánh Hòa. (Xem bà i TrÆ°á»ng Sa, Khánh Hòa)
Pháp lý chủ quyá»n
TrÆ°á»ng Sa cách lục địa Trung Hoa khoảng 750 hải lý, nên không nằm trong thá»m lục địa của Trung Hoa. Hoà ng Sa cÅ©ng cách Hoa Lục lối 270 hải lý.
Tại bá» biển Việt Nam, thá»m lục địa chạy thoai thoải từ dãy TrÆ°á»ng SÆ¡n ra Hoà ng Sa. VỠđịa hình, Hoà ng Sa là má»™t hà nh lang của TrÆ°á»ng SÆ¡n từ Cù Lao Ré ra khÆ¡i. Äây là những bình nguyên của thá»m lục địa Việt Nam trên mặt biển. Năm 1925, nhà địa chất há»c quốc tế Tiến SÄ© Khoa Há»c A. Krempf, Giám Äốc Viện Hải Há»c Äông DÆ°Æ¡ng, sau 2 năm nghiên cứu và đo đạc đã láºp phúc trình và kết luáºn: "Vá» mặt địa chất, những đảo Hoà ng Sa là thà nh phần của Việt Nam" (Géologiquement les Paracels font partie du Vietnam)[cần dẫn nguồn].
Tại TrÆ°á»ng Sa cÅ©ng váºy. Vá» Ä‘á»™ sâu và địa hình đáy biển, các đảo cồn đá bãi TrÆ°á»ng Sa là sá»± tiếp nối tá»± nhiên của thá»m lục địa Việt Nam. Tại bãi Tứ ChÃnh, nÆ¡i khai thác dầu khÃ, biển sâu không tá»›i 400 m, và tại vùng đảo TrÆ°á»ng Sa Ä‘á»™ sâu chỉ tá»›i 200 m. Bãi Tứ ChÃnh cách bá» biển Việt Nam khoảng 190 hải lý và cách lục địa Trung Hoa tá»›i 780 hải lý. TrÆ°á»ng Sa cách Việt Nam 220 hải lý và cách Hoa Lục 750 hải lý. Từ TrÆ°á»ng Sa vá» bá» biển Trung Hoa có rãnh biển sâu hÆ¡n 4.600 m.
Không có sá»± phủ nháºn rằng Ãt nhất từ 1816, dÆ°á»›i Ä‘á»i vua Gia Long, Việt Nam đã chiếm cứ công khai, liên tục, hòa bình các hải đảo Hoà ng Sa và TrÆ°á»ng Sa. Bia chủ quyá»n do ngÆ°á»i Pháp dá»±ng năm 1938 có ghi rõ:
République Francaise (Cộng Hòa Pháp)
Empire d’Annam (Vương Quốc Việt Nam)
Archipel des Paracels (Quần Äảo Hoà ng Sa)
1816 -Ile de Pattle 1938 (Äảo Hoà ng Sa)
Lịch sá» Trung Hoa không mang lại bằng chứng nà o cho biết hỠđã liên tục chiếm cứ Hoà ng Sa, TrÆ°á»ng Sa từ Ä‘á»i Hán VÅ© Äế hay Ãt nhất từ Ä‘á»i Mãn Thanh[cần dẫn nguồn].
Theo Trung Quốc, năm 1956, thứ trưởng ngoại giao Việt Nam Ung Văn Khiêm đã nói vá»›i đại biện lâm thá»i của Trung Quốc rằng Hoà ng Sa và TrÆ°á»ng Sa vá» mặt lịch sỠđã thuá»™c vá» lãnh thổ Trung Quốc.
Lá thÆ° ngà y 14 tháng 9 năm 1958 do của Thủ tÆ°á»›ng Việt Nam Phạm Văn Äồng gởi Thủ tÆ°á»›ng Trung Quốc Chu Ân Lai nà y được nhiá»u ngÆ°á»i xem là sá»± thừa nháºn của Việt Nam Dân chủ Cá»™ng hòa đối vá»›i chủ quyá»n của Trung Quốc đối vá»›i TrÆ°á»ng Sa và Hoà ng Sa. Trả lá»i phá»ng vấn của BBC, tiến sÄ© Balazs Szalontai, má»™t nhà nghiên cứu vá» châu Ã, đã cho rằng cả lá thÆ° của Phạm Văn Äồng cÅ©ng nhÆ° tuyên bố miệng của Ung Văn Khiêm Ä‘á»u không có sức nặng rà ng buá»™c.
Diễn biến
Trong những tháng đầu năm 1988, Hải quân Trung Quốc cho quân chiếm đóng má»™t số bãi đá thuá»™c khu vá»±c quần đảo TrÆ°á»ng Sa, chiếm giữ Äá Chữ Tháºp (31-1), Châu Viên (18-2), Ga Ven (26-2), Huy GÆ¡ (28-2), Xu Bi (23-3)[2]. Hải quân Việt Nam Ä‘Æ°a vÅ© khÃ, khà tà i ra đóng giữ tại các đảo Äá Tiên Nữ (26-1), Äá Lát (5-2), Äá Lá»›n (6-2), Äá Äông (18-2), Tốc Tan (27-2), Núi Le (2-3), bÆ°á»›c đầu ngăn chặn được hà nh Ä‘á»™ng mở rá»™ng phạm vi chiếm đóng của hải quân Trung Quốc ra các đảo lân cáºn. PhÃa Việt Nam dá»± kiến Trung Quốc có thể chiếm thêm má»™t số bãi cạn xung quanh cụm đảo Sinh Tồn, Nam Yết và Äông kinh tuyến 1150.
Căn cứ và o tình hình xung quanh khu vá»±c TrÆ°á»ng Sa, Hải quân Việt Nam xác định: Gạc Ma giữ vị trà quan trá»ng, nếu để hải quân Trung Quốc chiếm giữ thì há» sẽ khống chế Ä‘Æ°á»ng tiếp tế của Việt Nam cho các căn cứ tại quần đảo TrÆ°á»ng Sa. Vì váºy, thÆ°á»ng vụ Äảng ủy Quân chủng hạ quyết tâm đóng giữ các đảo Gạc Ma, Cô Lin và Len Äao... ThÆ°á»ng vụ Äảng ủy Quân chủng giao cho Lữ Ä‘oà n Váºn tải 125 cá» lá»±c lượng thá»±c hiện nhiệm vụ nà y.
Trong khi đó, hải quân Trung Quốc sau khi Ä‘Æ°a quân chiếm đóng các đảo chìm Chữ Tháºp, Châu Viên, Ga Ven, Xu Bi, Huy GÆ¡ cÅ©ng Ä‘ang có ý đồ chiếm giữ ba đảo Gạc Ma, Cô Lin và Len Äao. Äầu tháng 3 năm 1988, Trung Quốc huy Ä‘á»™ng lá»±c lượng của hai hạm Ä‘á»™i xuống khu vá»±c quần đảo TrÆ°á»ng Sa, tăng số tà u hoạt Ä‘á»™ng ở đây thÆ°á»ng xuyên lên 9 đến 12 tà u chiến gồm: 1 tà u khu trục tên lá»a, 7 tà u há»™ vệ tên lá»a, 2 tà u há»™ vệ pháo, 2 tà u đổ bá»™, 3 tà u váºn tải há»— trợ LSM, tà u Ä‘o đạc, tà u kéo và 1 pông tông lá»›n.
TrÆ°á»›c tình hình đó, ngà y 31 tháng 3, TÆ° lệnh Hải quân Việt Nam lệnh cho vùng 4, Lữ Ä‘oà n 125, Lữ Ä‘oà n 146, các hải Ä‘á»™i 131, 132, 134 của Lữ Ä‘oà n 172 chuyển trạng thái sẵn sà ng chiến đấu cao. Äồng thá»i lệnh cho Vùng 1, Vùng 3 và Lữ Ä‘oà n 125 ở Hải Phòng chuyển trạng thái sẵn sà ng chiến đấu tăng cÆ°á»ng. Bá»™ tÆ° lệnh Hải quân Ä‘iá»u Ä‘á»™ng 41 tà u thuyá»n và phÆ°Æ¡ng tiện nổi của Lữ Ä‘oà n 125, Cục Kinh tế, Vùng 1,3,5, TrÆ°á»ng SÄ© quan Hải quân Việt Nam (nay là Há»c viện Hải quân Việt Nam), nhà máy Ba Son... đến phối thuá»™c khi cần thiết.
Lúc 19h ngà y 11 tháng 3 tà u HQ-604 rá»i cảng ra đảo Gạc Ma để thá»±c hiện nhiệm vụ trong chiến dịch CQ-88 ("Chủ Quyá»n 88").
Ngà y 12 tháng 3, tà u HQ-605 thuá»™c Lữ 125 do thuyá»n trưởng Lê Lệnh SÆ¡n chỉ huy được lệnh từ Äá Äông đến đóng giữ đảo Len Äao trÆ°á»›c 6h ngà y 14 tháng 3. Sau 29 tiếng hà nh quân, tà u 605 đến Len Äao lúc 5h ngà y 14 tháng 3 và cắm cá» Việt Nam trên đảo.
Thá»±c hiện nhiệm vụ đóng giữ các đảo Gạc Ma và Cô Lin, 9h ngà y 13 tháng 3, tà u HQ-604 của thuyá»n trưởng VÅ© Phi Trừ và tà u HQ-505 của thuyá»n trưởng VÅ© Huy Lá»… được lệnh từ đảo Äá Lá»›n tiến vá» phÃa Gạc Ma, Cô Lin. Phối hợp vá»›i 2 tà u 505 và 604 có hai phân Ä‘á»™i công binh (70 ngÆ°á»i) thuá»™c trung Ä‘oà n công binh 83, bốn tổ chiến đấu (22 ngÆ°á»i) thuá»™c Lữ Ä‘oà n 146 do Trần Äức Thông Phó Lữ Ä‘oà n trưởng chỉ huy và 4 chiến sÄ© Ä‘o đạc của Äoà n Ä‘o đạc và biên vẽ bản đồ (thuá»™c Bá»™ Tổng tham mÆ°u). Sau khi hai tà u của Việt Nam thả neo được 30 phút, tà u há»™ vệ của Hải quân Trung Quốc từ Huy GÆ¡ chạy vá» phÃa Gạc Ma, có lúc đôi bên chỉ cách nhau 500 m.
17h ngà y 13 tháng 3, tà u Trung Quốc áp sát tà u 604 và dùng loa gá»i sang. Bị uy hiếp, 2 tà u 604 và 505 kiên trì neo giữ quanh đảo. Còn chiến hạm của Trung Quốc cùng 1 há»™ vệ hạm, 2 hải váºn hạm thay nhau cÆ¡ Ä‘á»™ng, chạy quanh đảo Gạc Ma.
TrÆ°á»›c tình hình căng thẳng do hải quân Trung Quốc gây ra, lúc 21h ngà y 13 tháng 3, Bá»™ TÆ° lệnh Hải quân Việt Nam chỉ thị cho Trần Äức Thông, VÅ© Huy Lá»…, VÅ© Phi Trừ chỉ huy bá»™ Ä‘á»™i quyết giữ vững các đảo Gạc Ma, Cô Lin. Tiếp đó Bá»™ TÆ° lệnh Hải quân chỉ thị cho lá»±c lượng công binh khẩn trÆ°Æ¡ng dùng xuồng chuyển váºt liệu xây dá»±ng lên đảo ngay trong đêm ngà y 13 tháng 3. Thá»±c hiện mệnh lệnh, tà u 604 cùng lá»±c lượng công binh trung Ä‘oà n 83 chuyển váºt liệu lên đảo Gạc Ma, tiếp đó lá»±c lượng của Lữ Ä‘oà n 146 bà máºt đổ bá»™, cắm cá» Việt Nam và triển khai 4 tổ bảo vệ đảo.
Lúc nà y, Trung Quốc Ä‘iá»u thêm 2 há»™ vệ hạm trang bị pháo 100 mm đến há»— trợ lá»±c lượng đã đến từ trÆ°á»›c, yêu cầu phÃa VN rút khá»i đảo Gạc Ma. Ban chỉ huy tà u 604 há»p nháºn định: Trung Quốc có thể dùng vÅ© lá»±c can thiệp và quyết định chỉ huy bá»™ Ä‘á»™i bình tÄ©nh xá» trÃ, thống nhất thá»±c hiện theo phÆ°Æ¡ng án tác chiến Ä‘á» ra, quyết tâm bảo vệ Gạc Ma.
Ngà y 14 tháng 3, chiến sá»± diá»…n ra tại khu vá»±c các đảo Gạc Ma, Cô Lin, và Len Äao.
Bãi Gạc Ma
Sáng ngà y 14 tháng 3, từ tà u HQ 604 Ä‘ang thả neo tại Gạc Ma, Trần Äức Thông, Lữ Ä‘oà n phó Lữ Ä‘oà n 146, phát hiện thấy bốn chiếc tà u lá»›n của Trung Quốc Ä‘ang tiến lại gần. Tổ 3 ngÆ°á»i gồm thiếu uý Trần Văn PhÆ°Æ¡ng và hai chiến sÄ© Nguyá»…n Văn TÆ°, Nguyá»…n Văn Lanh được cá» lên đảo bảo vệ lá cá» Việt Nam Ä‘ang cắm trên bãi.
PhÃa Trung Quốc cá» 2 xuồng chở 8 lÃnh có vÅ© khà lao thẳng vá» phÃa đảo. Chỉ huy Trần Äức Thông ra lệnh cho các thủy thủ từ tà u 604 tiến vá» bảo vệ bãi để hình thà nh tuyến phòng thủ, không cho đối phÆ°Æ¡ng tiến lên.
6h sáng, Hải quân Trung Quốc thả 3 thuyá»n nhôm và 40 quân đổ bá»™ lên đảo giáºt cá» Việt Nam. Hạ sÄ© Nguyá»…n Văn Lanh bị lê đâm và bắn bị thÆ°Æ¡ng. Thiếu úy Trần Văn PhÆ°Æ¡ng bị bắn tá» thÆ°Æ¡ng, trÆ°á»›c khi chết ông đã hô: "Thà hy sinh chứ không chịu mất đảo, hãy để cho máu của mình tô thắm lá cá» truyá»n thống của Quân chủng Hải quân".[cần dẫn nguồn]
Do Hải quân Việt Nam không chịu rút khá»i đảo, lúc 7h30, Trung Quốc dùng 2 chiến hạm bắn pháo 100 mm và o tà u 604, là m tà u bị há»ng nặng. Hải quân Trung Quốc cho quân xông vá» phÃa tà u Việt Nam. Thuyá»n trưởng VÅ© Phi Trừ chỉ huy quân trên tà u sá» dụng các loại súng AK, RPD, B-40, B-41 đánh trả quyết liệt, buá»™c đối phÆ°Æ¡ng phải nhảy xuống biển bÆ¡i trở vá» tà u.
Hải quân Việt Nam vừa chiến đấu, vừa tổ chức băng bó, cứu chữa thÆ°Æ¡ng binh và há»— trợ các chiến sÄ© bảo vệ cá». Trung Quốc tiếp tục nã pháo, tà u 604 của Việt Nam bị thủng nhiá»u lá»— và chìm dần xuống biển. VÅ© Phi Trừ - thuyá»n trưởng, Trần Äức Thông - lữ Ä‘oà n phó Lữ Ä‘oà n 146, cùng má»™t số thủy thủ trên tà u đã tá» tráºn cùng tà u 604 ở khu vá»±c đảo Gạc Ma.
Äảo Cô Lin
Tại đảo Cô Lin, 6h, tà u HQ-505 của Việt Nam đã cắm hai lá cá» trên đảo. Khi thấy tà u 604 của Việt Nam bị chìm, thuyá»n trưởng tà u 505 VÅ© Huy Lá»… ra lệnh nhổ neo cho tà u ủi bãi. Phát hiện tà u 505 Ä‘ang lên bãi, 2 tà u của Trung Quốc quay sang tiến công tà u HQ-505. Khi tà u HQ-505 trÆ°á»n lên được hai phần ba thân tà u lên đảo thì bốc cháy.
8h15, thủy thủ tà u 505 vừa triển khai lá»±c lượng dáºp lá»a cứu tà u, bảo vệ đảo, và đưa xuồng đến cứu thủy thủ tà u 604 bị chìm ở phÃa bãi Gạc Ma ngay gần đó.
Äảo Len Äao
Ở hÆ°á»›ng đảo Len Äao, 8h20 ngà y 14 tháng 3, Hải quân Trung Quốc bắn mãnh liệt và o tà u HQ-605 của Hải quân Việt Nam. Tà u 605 bị bốc cháy và chìm lúc 6h ngà y 15/3, thủy thủ Ä‘oà n của tà u bÆ¡i vỠđảo Sinh Tồn.
Thượng uý Nguyá»…n Văn ChÆ°Æ¡ng và trung uý Nguyá»…n SÄ© Minh tổ chức Ä‘Æ°a thÆ°Æ¡ng binh và chiến sÄ© vá» tà u 505 (sau khi bị bắn cháy nằm trên bãi Cô Lin). Thi hà i các chiến sÄ© Trần Văn PhÆ°Æ¡ng, Nguyá»…n Văn TÆ°, cùng các thÆ°Æ¡ng binh nặng được đặt trên xuồng. Số ngÆ°á»i còn sức má»™t tay bám thà nh xuồng má»™t tay là m mái chèo Ä‘Æ°a xuồng lết trên mặt nÆ°á»›c để tá»›i bãi Cô Lin.
Kết quả
Trong tráºn chiến ngà y 14 tháng 3 năm 1988, Việt Nam bị thiệt hại 3 tà u bị bắn cháy và chìm, 3 ngÆ°á»i tá» tráºn, 11 ngÆ°á»i khác bị thÆ°Æ¡ng, 70 ngÆ°á»i bị mất tÃch. Sau nà y Trung Quốc đã trao trả cho phÃa Việt Nam 9 ngÆ°á»i bị bắt, 61 ngÆ°á»i vẫn mất tÃch và được xem là đã tá» tráºn.
Việt Nam bảo vệ được chủ quyá»n tại các đảo Cô Lin và Len Äao. Trung Quốc chiếm đảo Gạc Ma từ ngà y 16 tháng 3 năm 1988 và vẫn giữ cho đến nay.
Trong năm 1988, Hải quân Việt Nam Ä‘Æ°a quân ra đóng giữ tiếp 11 bãi đá ngầm khác. Ngà y 17 tháng 10, Tổng Bà thÆ° Nguyá»…n Văn Linh ký văn bản 19/NQ-TƯ vá» việc bảo vệ khu vá»±c bãi ngầm trong thá»m lục địa phÃa Nam (khu DK1). Ngà y 5 tháng 7 năm 1989, Thủ tÆ°á»›ng chÃnh phủ ra chỉ thị số 180UT vá» việc xây dá»±ng cụm dịch vụ kinh tế - khoa há»c - kỹ thuáºt thuá»™c tỉnh Bà Rịa VÅ©ng Tà u (DK1), xác định lại chủ quyá»n Việt Nam đối vá»›i khu vá»±c thá»m lục địa nà y. Từ tháng 6 năm 1989, Hải quân Việt Nam bắt đầu đóng giữ các bãi đá ngầm: TÆ° ChÃnh, Phúc Nguyên, Phúc Tần, Huyá»n Trân, Quế DÆ°Æ¡ng, Ba Kè.
Thông tin thêm
Trong tráºn Hải chiến TrÆ°á»ng Sa nà y Há»c viện Hải quân Việt Nam có 2 há»c viên (Kiá»u Hồng Láºp và Nguyá»…n Bá CÆ°á»ng) hi sinh trong lúc tham gia thá»±c táºp và chiến đấu trên tà u HQ 604, hiện nay vẫn còn lÆ°u giữ hình ảnh tại nhà truyá»n thống của Há»c viện[cần dẫn nguồn].
Trong thá»i gian xảy ra chiến sá»±, Hải quân Liên Xô đóng ở Cam Ranh đã không can thiệp, tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° Äệ thất Hạm Ä‘á»™i của Mỹ năm 1974 trong Hải chiến Hoà ng Sa.
Nguyên nhân
Theo phÃa Trung Quốc thì trong khi các tà u của há» Ä‘ang bá» neo để yểm trợ cho má»™t nhóm nghiên cứu thăm dò má» dầu ở đây thì Hải quân Việt Nam nổ súng tấn công, vì thế hải quân Trung Quốc bắt buá»™c phải tá»± vệ. Khi hạm Ä‘á»™i Trung Quốc di chuyển tá»›i TrÆ°á»ng Sa, Trung Quốc lấy danh nghÄ©a Ä‘Æ°a phái Ä‘oà n khoa-há»c Liên hợp quốc Ä‘i khảo sát. Sau nà y ChÃnh phủ Trung Quốc tuyên bố rất tiếc là biến cố đã xảy ra. Vá» phÃa Liên Hợp Quốc thì cho rằng há» không có công tác khảo sát nà o ở TrÆ°á»ng Sa[3].
Và o tháng 4 năm 1988, Trung Quốc cÅ©ng đã thông qua má»™t nghị quyết thà nh láºp tỉnh Hải Nam, trong đó bao gồm cả Hoà ng Sa và TrÆ°á»ng Sa mà theo Việt Nam là của Việt Nam.
] Bất chấp luáºt lệ chiến tranh
Theo các báo của Việt nam thì khi tà u của Việt Nam bị đánh đắm thì tà u chiến Trung Quốc chặn không cho tà u của Há»™i Chữ tháºp đỠđến cứu. Äây là má»™t sá»± vi phạm những Ä‘iá»u luáºt cÆ¡ bản nhất của chiến tranh