|
|
29-03-2008, 01:00 AM
|
Guest
|
|
Bà i gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
|
|
Thuáºt Nói Chuyện Hằng Ngà y
Phần 001
Äừng Già Hà m
Bạn thá» nghe câu chuyện sau đây: Tôi có thói quen Ä‘i thà nh thị má»—i tháng. Ngà y ná» tôi Ä‘em tiá»n theo nhiá»u. Tôi thấy gần bến xe có bán nhiá»u bồ câu đẹp quá. Tôi mua má»™t cặp vá» nuôi chÆ¡i. À! Tôi đóng cái lồng rất khéo vì tôi thÆ°á»ng biết, bồ câu thÃch ở nÆ¡i chuồng sÆ¡n nhiá»u mà u. Lúc ấy vợ tôi phụ đóng chuồng vá»›i tôi. Hai chúng tôi lấy là m sung sÆ°á»›ng vì có cặp bồ câu ngá»™ nghÄ©nh. Con mái vừa đẻ được má»™t trứng. NhÆ°ng Ä‘au Ä‘á»›n thay, nó bị con chó "cắn chết". Äó là câu chuyện tháºt của má»™t ngÆ°á»i lân cáºn vá»›i chúng tôi, có danh là "già hà m". Anh chỉ muốn nói vá»›i chúng tôi, con bồ câu mái của anh chị bị chó cắn mà anh thuyết gần ấy. Bạn thá» nghe có mệt không?
ThÆ°a bạn, trong xã há»™i có biết bao ngÆ°á»i có táºt Ä‘a ngôn nhÆ° ngÆ°á»i lân cáºn nà y của chúng tôi. Há» mở miệng ra không phải nói những Ä‘iá»u đã suy nghÄ©, bổ Ãch, mà chỉ thÃch nói cho đã, không lúc nà o để miệng "kéo da non". Há» không cần biết nghệ thuáºt nói chuyện là gì, mà sung sÆ°á»›ng, tá»± đắc là m má»™t cái "máy nói".
NgÆ°á»i xung quanh khi gặp há», phải mệt cả óc, ù cả tai để nghe há» nói hằng giá» Ä‘iá»u mà má»™t ngÆ°á»i khéo nói có thể nói trong mÆ°á»i phút. "Äặc sắc" của há» là gặp ai, bất kỳ lạ quen, có dịp là há» thuyết. NgÆ°á»i bà n chuyện của há» có óc tinh tế, chú trá»ng lịch sá»±, có công chuyện gấp, có thái Ä‘á»™ khinh rẻ há», tá» ra nhà m chán há», bằng những cái ngáp hay giã từ. Mặc kệ. Há» cứ nói. Äến những nÆ¡i có ngÆ°á»i ăn há»c cao, ngồi đứng vá»›i thái Ä‘á»™ trầm ngâm, nói năng Ä‘iá»m đạm, há» rá»™ tiếng lên nhÆ° muốn giục bao kẻ xung quanh "nhóm chợ" vá»›i há». NgÆ°á»i ta mắc cỡ, ngượng ngùng giùm cho há» mà há» không ý thức được. Sống trong chá»— đông, há» không quan tâm đến bổn pháºn, mà đi cà rểu hết bạn bè nà y đến ngÆ°á»i thân kia để kể con cà con kê. Trong khi há» già hà m, Ä‘iá»u bạn thấy nổi báºt nÆ¡i há», là chuyện "chuá»™t đẻ" há» nói ra "núi chuyển bụng". Có khi chỉ và i ý tưởng xà m láp gì đó thôi, há» vô đỠđại cà sa, thuáºt cả má»™t lịch sá» rồi phê bình, rồi than thở, rồi nói lại, rồi dẫn giải, rồi má»›i nói ra ý mình. Thứ chỉ và i tiếng ngăn ngắn là diá»…n đạt đủ. Há» chỉ cần có mặt ngÆ°á»i nghe thôi, có mặt để há» nói vô ý thức nhÆ° cái máy. NgÆ°á»i nghe nà o, khi chÆ°a quen biết há», tưởng há» là báºc trà thức cao giá»i hùng biện, nhÆ°ng trong và i phút sống vá»›i há» ngÆ°á»i ta phải nhăn mặt nhà m chán. NgÆ°á»i nghe muốn lánh mặt há» Æ°?
Không được, há» nói cà nhằng. Há» bà n đủ thứ chi tiết, há» giả bá»™ há»i, rồi cÆ°á»›p câu trả lá»i. Há» sá»a soạn ra vá» nhÆ°ng ngồi lại, ra tá»›i cá»a nhÆ°ng đứng đó, lại thuyết bất tuyệt. Bạn đừng trông ở câu chuyện của há» có má»™t cứu cánh nhé. Äến bà n chuyện vá»›i ai, há» tá» ra lo lắng vá» kẻ ấy, là m ngÆ°á»i ta ngạc nhiên tưởng có gì quan hệ. NhÆ°ng rồi sau cùng phải ngáp dà i vá»›i lá»i nói tấp náºp nhÆ° thác nÆ°á»›c của há», và không thu hoạch ở há» má»™t kết luáºn nà o hay đẹp cả. Trong câu chuyện, há» cÅ©ng hay lặp Ä‘i lặp lại rằng, mình không muốn nói nhiá»u. Há» hay bảo: "Thiệt tôi buá»™c lòng lắm má»›i nói, tôi chẳng muốn nói nhiá»u vì nói chiá»u ngÆ°á»i ta nói mình không tháºt..." Nói váºy nhÆ°ng há» vẫn thuyết gần đứt hÆ¡i. Có nhiá»u ngÆ°á»i lịch sá»±, không cháºn lá»i nói của há», há» tưởng các kẻ nà y mê say câu chuyện của há», coi há» là tay hùng biện, nên há» tha hồ nói vá»›i nét mặt và điệu bá»™ dÆ°Æ¡ng dÆ°Æ¡ng tá»± đắc.
Ná»±c cÆ°á»i nữa là khi nà o có nhiá»u nay già hà m há»™i lại. Äúng là má»™t cái chợ. Há» gân cổ, lấy hÆ¡i không kịp để nói, tranh nói nhÆ° ăn cÆ°á»›p, há» giá»±t lá»i nhau. NgÆ°á»i nà y há»i ngÆ°á»i kia, ngÆ°á»i kia má»›i hé trả lá»i là bị ngÆ°á»i ná» giá»±t lá»i. NgÆ°á»i giá»±t lá»i nói và i tiếng là bị kẻ khác cháºn lại để cắt nghÄ©a, để phê bình, để chế giá»…u. Không biết bạn có lần nà o nghe nhiá»u tay già hà m há»p mặt chÆ°a. Ai rủi nghe hỠđối khẩu thì mắc mệt nhÆ° sắp lìa trần. Không cần chúng tôi nói, bạn dÆ° biết rằng, những ngÆ°á»i Ä‘a ngôn trong xã há»™i là m đối tượng cho thiên hạ oán ghét, khinh chê. Những khi nói chuyện vá»›i bất kỳ ai, há» không sao thuyết phục được. NgÆ°á»i nghe há» nói là má»™t thứ hình phạt. Váºy muốn thuyết phục thÃnh giả của mình xin bạn chịu khó đừng nói nhiá»u quá. hãy coi táºt Ä‘a ngôn nhÆ° má»™t thứ bệnh dịch của uy tÃn và nhân cách của mình. Nó là cái lá»— má»t là m tiêu tan dÅ©ng khà của tâm hồn, để rồi bị kẻ khác chi phối. Bạn thá» thà nghiệm Ä‘i. Khi bạn sống chung vá»›i nhiá»u ngÆ°á»i nếu bạn Ãt nói bạn có vẽ thinh lặng, tá»± nhiên bạn nghe con ngÆ°á»i của mình hùng dÅ©ng. lá»i nói của mình có "ma lá»±c" lôi kéo sá»± chú ý của kẻ khác, còn nếu sau đó bạn nói đủ thứ chuyện mà nói nhÆ° đê vỡ, tá»± nhiên bạn cảm thấy con ngÆ°á»i của mình yếu Ä‘uối, bẽn lẽn, không còn đủ lá»±c dẫn dụ kẻ khác. Váºy từ đây, khi gặp ai để tiếp chuyện, xin bạn hãy Ä‘á» phòng táºt già hà m, má»—i khi mở miệng nên nhá»› lá»i khuyên chà lý nà y của LÆ°u Há»™i: "Nhất ngôn bất trúng, thiên ngôn vô dụng: Nói tráºt má»™t lá»i thì thuyết ngà n lá»i cÅ©ng vô Ãch". Trong trÆ°á»ng hợp gặp ngÆ°á»i già hà m, bắt bạn phải nghe chuyện xà m láp của há», thì bạn phải là m sao?
bạn mạnh tiếng bảo há» câm Æ°? Äáng lẽ phải váºy, nhÆ°ng không lịch sá»± chút nà o. Mà dù sao, cÅ©ng phải cháºn cái biến lá»i của há» lại, bằng không bạn tốn thì giá» vô Ãch, phải bá»±c dá»c đến mất đức yêu ngÆ°á»i. Bạn có thể trầm tÄ©nh, cháºm cháºm, vừa ngó ngay mắt há» vừa nói: " Xin ông hay bà ...cho tôi có ý kiến nà y". Há» chắc chắn không chịu và cÆ°á»›p lá»i bạn. NhÆ°ng bạn cÆ°Æ¡ng quyết bảo: "Ông hay bà phải nhÆ° thế nà y hay thế kia". Thái Ä‘á»™ nà y có thể không nên dùng vá»›i ngÆ°á»i tinh tế, nhÆ°ng vá»›i những kẻ già hà m, nhất định bạn phải dừng bằng không bạn tốn thì giá» vô Ãch, mà không Ä‘i đến kết quả nà o.
Giá khi cần thiết, há»i há» Ä‘iá»u gì, thì bạn hãy tinh tÆ°á»ng sáng suốt, đặt vấn Ä‘á» cho rõ rệt, lúc nà o cÅ©ng chú ý kéo há» vá» câu trả lá»i mà bạn yêu cầu. Nếu bạn "đắc nhân tâm" không đúng chá»—, ngồi nghe há» tá»± do nói, thì chÆ°a tháºt vá»›i bạn, sau cùng bạn phải thất vá»ng mà mất thiện cảm vá»›i há». Äiá»u bạn há»i có khi chỉ và i tiếng là trả lá»i xong, há» lại lo "diá»…n thuyết" cho bạn đủ Ä‘iá»u.
Các chủ đỠkhác cùng chuyên mục nà y:
Last edited by Vô Tình; 24-09-2008 at 08:03 PM.
|
29-03-2008, 01:00 AM
|
Guest
|
|
Bà i gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
|
|
Phần 002
Äừng Cứ "bổn CÅ© Soạn Lại"
Trong lúc nói chuyện, nhiá»u ngÆ°á»i mang táºt nói Ä‘i vói lại mãi những Ä‘iá»u nà o đó là m cho ngÆ°á»i nghe phải bá»±c mình. Äối vá»›i cuá»™c Ä‘á»i, ngÆ°á»i ta nói: "DÆ°á»›i bóng mặt trá»i không có gì má»›i lạ". Chúng ta có thể nói, trong thứ ngÆ°á»i ấy, không có chuyện gì má»›i lạ cả. Hầu hết những Ä‘iá»u há» thốt ra có thể gá»i má»™t cách vui vui là "Bổn cÅ© soạn lại". NgÆ°á»i ta hay lặp lại, thÆ°á»ng bởi nhiá»u nguyên do. Vì nghèo nà n trà nhá»›, nói rồi quên, nên phải nhiá»u lần nhắc lại để kẻ khác cảm hiểu vá»›i mình. Vì nhà m chán cảnh Ä‘á»i hiện tại, thÃch mÆ¡ vá»ng tÆ°Æ¡ng lai. Vì má»™t nhu cầu khẩn thiết nà o đó, nên phải hạ mình xuống van nà i lòng tốt của kẻ khác. Vì cho mình là quan trá»ng, thấy mình già u tà i đức khao khát thiên hạ ngợi khen mình. Vì thiếu lÆ°Æ¡ng tri, thiếu tâm lý, nên thÃch nhai Ä‘i nhai lại má»™t hai Ä‘iá»u gì đó tưởng thiên hạ mê nghe, và tá»± đắc rằng mình duyên dáng trong khi nói chuyện.
Vì quá yêu thÃch má»™t ai, hay má»™t váºt nà o nên ngÆ°á»i ta thấy cần nhắc mãi những gì có liên hệ đến đối tượng yêu của mình. Vì cô Ä‘Æ¡n, Ä‘au khổ, nghèo túng. Có lẽ do kinh nghiệm, bạn biết nhiá»u ngÆ°á»i hay nói mãi má»™t vấn Ä‘á» chỉ vì há» kém trà khôn, hoặc bởi hoà n cảnh gia đình nghèo túng, há» không thu trữ được nhiá»u kiến văn. Phạm vi hiểu biết của há» chỉ căn cứ trên những công ăn việc là m cháºt hẹp hằng ngà y của mình, vì váºy, khi nói chuyện, há» không biết gì má»›i lạ để nói, phải bà n luôn những việc tầm thÆ°á»ng cuá»™c sống của mình. Chúng tôi có quen được má»™t bà lão bán kẹo Ä‘áºu phá»™ng. Trong mÆ°á»i lần chúng tôi đến thăm bà là có đến bảy lần nghe bà nói vá» cách rang Ä‘áºu, xà o Ä‘áºu vá»›i Ä‘Æ°á»ng, cách nÆ°á»›ng bánh tráng, vá» mùa nà o kẹo Ä‘áºu phá»™ng phải đổi lúa, đổi dừa, phải bán bằng tiá»n để có lợi. Trong xã há»™i, có biết bao ngÆ°á»i hay nói chuyện nhÆ° bà lão nầy.
Táºt kém trà nhá»› cÅ©ng là m cho nhiá»u ngÆ°á»i khi nói chuyện bị kẻ khác chê chán. Chuyện há» má»›i nói và i bữa trÆ°á»›c, nói rất nhiá»u, rất lâu mà bữa nay há» lại nghiá»…m nhiên nói lại nữa. Bởi não nhá»› khiếm khuyết, nên những Ä‘iá»u há» há»c táºp từ trÆ°á»›c dần dần tiêu tan trong thá»i gian. Câu chuyện của há» do đó không được dồi dà o ý tưởng. Những Ä‘iá»u há» má»›i bà n, há» cắt nghÄ©a lại. Bệnh láºp lại nà y chẳng những rất thÆ°á»ng ở báºc lão thà nh mà cÅ©ng không Ãt ở những thanh niên yếu tinh thần, Ä‘au thần kinh, Ãt trà khôn, trác táng qúa Ä‘á»™ hay dùng không chừng má»±c những món kÃch thÃch nhÆ° cà phê, rượu mạnh.
Không biết bạn có gặp nhÆ° chúng tôi, nhiá»u ông lão hay chê thá»i hiện tại cuảa chúng ta và ca tụng thá»i dÄ© vãng của mình đã sống không? Chúng tôi thỉnh thoảng lại gặp những báºc cao tuổi có tinh thần nhÆ° váºy. Tá»± nhiên há» có ác cảm vá»›i cuá»™c sống, mà há» Ä‘ang sống có cảm tình rất nhiá»u vá»›i cái kiếp xá»a xÆ°a nà o của thá»i há» còn măng xuân. Há» hay Ä‘em những chuyện xÆ°a ra kể lể. Ãt khi bạn gặp má»™t ông lão hay bà lão mà không nghe há» nói hồi đó ngÆ°á»i ta không nhÆ° thế nà y, trá»i đất, cây trái, tôm cá nhÆ° thế kia, Ä‘á»i bây giá» tệ hÆ¡n hồi xÆ°a nhiá»u. Và bạn nên nhá»› rằng, cái thá»i mà khi há» còn xuân tráng, há» không ca ngợi gì lắm đâu. Có khi há» cÅ©ng chê chán lắm. Lúc vá» già , há» mang tâm lý "Vang bóng má»™t thá»i". Mà không phải chỉ ngÆ°á»i già má»›i có tâm lý nà y nghe bạn. Hạng thanh niên cÅ©ng có nhiá»u ngÆ°á»i Æ°a khen ngợi thá»i xÆ°a. Bạn và chúng tôi chắc có lần nói, bây giá» há»c sinh lÆ°á»i biếng và há»c kém hÆ¡n chúng ta hồi lúc bằng tuổi chúng. Có kẻ khác chê hiện tại, khao khát những cải cách ngà y mai và hay nói Ä‘i nói lại những kết quả còn trong má»™ng. Tất cả hai hạng nà y Ä‘iá»u là m cho thÃnh giả bá»±c mình.
Sá»± tá»± ty mặc cảm có khi cÅ©ng là m cho đôi ngÆ°á»i hạ mình xuống thái quá để van nà i lòng từ nhân của kẻ khác. Khi kẻ nà y, vì lý do nà o đó không là m há» thá»a mãn được, há» lặp Ä‘i lặp lại mãi lá»i yêu cầu của mình. ThÃnh giả trÆ°á»›c mặt há» phải bá»±c mình hÆ¡n cả ngÆ°á»i mắc nợ trÆ°á»›c mặt chhủ nợ.
Nhiá»u ngÆ°á»i hay "bổn cÅ© soạn lại" chỉ vì có tÃnh khoe khoang thái quá. Lúc nà o há» cÅ©ng muốn Ä‘á»i nháºn mình là má»™t ngÆ°á»i quan trá»ng và muốn cho thiên hạ biết những tà i đức của mình. Gặp ai há» cÅ©ng hay bà n đến những thà nh công của há» vá» quân sá»±, những kết quả của há» vá» doanh nghiệp, những cấp bằng, những tác phẩm văn nghệ, những ngà nh văn hóa mà há» chuyên khảo. Các đầu đỠấy ám ảnh tâm hồn há», nên há»… nói vá» chúng là tâm hồn hỠđược thá»a mãn phần nà o.
Trong nhiá»u cuá»™c há»™i Ä‘Ã m, có không Ãt kẻ hay trà o phúng, hay là m trò há» mà thiếu lÆ°Æ¡ng tri và dốt tâm lý thÃnh giả. Há» nói những Ä‘iá»u mà há» tưởng là m kẻ khác cÆ°á»i vỡ bụng, tronh khi thÃnh giả ngượng nghịu, thÆ°Æ¡ng hại tÃnh khá» dại của há», và muốn bịt giá»ng há» cho rồi.
Má»™t nguyên nhân nữa hay là m cho nhiá»u ngÆ°á»i có táºt láºp lại lúc nói chuyện là yêu say mê má»™t ngÆ°á»i hay má»™t váºt nà o. Chắc bạn nhiá»u lần chán ngắt má»™t và i bè bạn há»… gặp bạn là bà n vá» ngÆ°á»i tình của há». Có nhiá»u chi tiết bá láp của kẻ ấy, há» cÅ©ng Ä‘em ra nói nhÆ° thuáºt má»™t kỳ công. Há» thÃch nói Ä‘i nói lại vá» ngÆ°á»i há» yêu, là vì thá»± nhiên há» muốn chia sẻ ná»—i sung sÆ°á»›ng trong tâm hồn yêu và được yêu của mình. Song tiếc má»™t ná»—i há» quên rằng, con ngÆ°á»i ai cÅ©ng Æ°a nói vá» mình nhÆ° há», và ai cÅ©ng không thÃch kẻ khác bà n những việc không ăn thua gì đến mình vì thế thÃnh giả không thÃch há». Chúng tôi có biết được má»™t bà lão rất thÃch những đồ cổ nhÆ° ghế trÆ°á»ng ká»·, mâm thau, dÄ©a chén, lÆ° ô... Và má»™t ông lão rất say mê chuyện Tà u. Ai gặp hai ngÆ°á»i nà y Ä‘á»u nghe há» bà n vá» những há» yêu thÃch. Trong xóm chúng tôi ở, thiên hạ không Æ°a mà há» không lo lắng gì. Có lần chúng tôi đến chÆ¡i nhà ông lão mê truyện tà u, sau khi ông thuyết cho chúng tôi nà o Chung Vô Diệm đánh cá» vá»›i Hầu Anh, nà o các anh hùng trong Thủy Há», nà o Äắc Ká»· vá»›i Bá Lạc Äà i. Ông nói vá»›i chúng tôi: Nhiá»u ngÆ°á»i không Æ°a tôi, nhÆ°ng tôi thấy tôi Æ°a truyện Tà u là đủ rồi. Tháºt là ông Lão ngoan cố! Những ngÆ°á»i gặp tai nạn, táºt nguyá»n, bệnh hoạn, gặp cảnh chia ly, đói rét cÅ©ng hay nói Ä‘i nói lại nguy cảnh và tâm sá»± của mình. Thiệt ra, há» không đáng trách, vì tâm hồn Ä‘au khổ của há» cần được chia sá»›t, cần nÆ¡i nÆ°Æ¡ng ẩn, ủy lạo. NhÆ°ng bởi ngÆ°á»i Ä‘á»i, không mấy ai quan tâm đến tâm sá»± của kẻ khác, nên má»™t khi há» là i nhà i kể lể cõi lòng của mình, thì nhiá»u ngÆ°á»i chán ghét há».
Bây giá» xin bạn hãy tá»± xét mình, coi trong câu chuyện hà ng ngà y, bạn có táºp quán "bổn cÅ© soạn lại" nhÆ° những ngÆ°á»i đáng tiếc trên nà y không. Nếu rủi có, sinh bạn mau mau trừ tuyệt. Lối nói láºp lại là m cho kẻ có óc sáng suốt phải khổ tâm. Nó là m cho kẻ khác, thấy ngÆ°á»i nói ra không biết chú trá»ng đến kẻ xung quanh mà mãi lo nghÄ© đến mình. Và bởi cái gì nhiá»u quá gây chán nản, nên câu chuyện của ngÆ°á»i có táºt láºp lại là m kẻ xung quanh mất thiện cảm của há».Trong xã há»™i, nếu bạn thÆ°á»ng gặp những ngÆ°á»i có táºt xấu nà y, bạn nên khoan hồng vá»›i há». Phần đông há» bị cô Ä‘á»™c, tâm hồn lúc nà o cÅ©ng khao khát bạch lá»™ để được an ủi. Nếu không tốn thì giá», hay không có hại, thì bạn nên nhẫn nhịn nghe há» giao phó cõi lòng. Bạn sẽ là ngÆ°á»i há» yêu quý cách riêng, và nhá» há» bạn có thể thà nh công trong nhiá»u việc. Sá»± nhẫn nhịn nhÆ° thế, đã Ä‘Ã nh là thái Ä‘á»™ lịch sá»± mà còn là bà quyết rèn luyện tâm tÃnh cho má»m dẻo, có thể ăn chịu nhiá»u Ä‘au khổ và đủ khả năng để là m nên.
Last edited by Vô Tình; 24-09-2008 at 08:04 PM.
|
29-03-2008, 01:01 AM
|
Guest
|
|
Bà i gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
|
|
Phần 003
Äừng Là m NgÆ°á»i Ta Ngượng
Trong xã há»™i, thứ ngÆ°á»i hay nói vá» hạnh phúc của mình trÆ°á»›c mặt kẻ khốn khổ quả nhiá»u nhÆ° lá rừng. Rất có thể, há» là những báºc "thánh sống", những vị lão thà nh, những biển kiến thức, nhÆ°ng há» phải cái táºt là không biết dùng lÆ°Æ¡ng tri của mình trong câu chuyện. Há» hay buá»™t miệng buông nhiá»u tiếng không hợp vá»›i ngÆ°á»i nghe, khiến kẻ khác phải ngượng nghịu, mắc cỡ, khổ tâm. NgÆ°á»i chạm tá»± ái kẻ khác, không những bằng lá»i nói của mình, mà còn bằng những nét cÆ°á»i, những Ä‘iệu bá»™ Ä‘i theo lá»i nói đó.
Khi ngồi cùng má»™t bà lão không còn răng, há» má»i bà nhai khô má»±c, và nói rằng răng của mình còn nguyên vẹn không có cái nà o bị gãy hay sứt mẻ. Thăm viếng ngÆ°á»i cùi, rụng hết những lóng tay chân và ốm nhÆ° mắm, há» bà n vá» thể dục, thể thao, nói rằng mình có má»™t em, bằng tuổi ngÆ°á»i cùi mà thân thể rất "lá»±c sÄ© " quanh năm không biết bệnh là gì. Äang bà n chuyện cùng má»™t phụ nữ có mang, há» nói vá» nhà bảo sanh, vá» những tin tức trong báo thuáºt lại những cuá»™c sinh quái thai rất rùng rợn.
Gặp cha mẹ má»™t há»c sinh ngu đần, thi mấy lần là há»ng mấy lần, há» Ä‘em khoe đứa cháu của há» có óc thông minh, hy vá»ng sẽ Ä‘oạt nhiá»u bằng đại há»c sau nà y. Há» cÅ©ng thÃch bà n vá» những cuá»™c trúng số Ä‘á»™c đắc của kẻ ná» ngÆ°á»i kia cho ngÆ°á»i vừa bị ăn trá»™m nghe.
Trong nhiá»u trÆ°á»ng hợp, há» không có đầu óc và cặp mắt tinh tế, sâu sắc để hiểu ngÆ°á»i nghe của mình. Há» giao tiếp vá»›i kẻ khác, nói năng cùng bất cứ ai má»™t cách tá»± nhiên, có khi tá»± đắc nữa. Thiệt là thứ ngÆ°á»i đáng tá»™i nghiệp. Có ngÆ°á»i sá»a táºt xấu của mình dá»… dà ng. Có ngÆ°á»i rất khó sá»a.
Há» thấy mình nhiá»u lần, bị kẻ khác "sá»a lÆ°ng", cho những lá»i cảnh cáo nhÆ° tát nÆ°á»›c và o mặt, nên cố gắng ăn nói duyên dáng hÆ¡n. NhÆ°ng đến khi gặp dịp để nói, há» quên liá»n. Không biết tại sao váºy? Bản tánh Æ°? Há»… nói là nói lãng xẹt, nói tráºt Ä‘á», nói không hợp tuổi tác, địa vị ngÆ°á»i nghe. Có nhiá»u khi há» tốt bụng, thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i, hiá»n là nh lắm nhÆ°ng nói chÆ¡i má»™t tiếng là nói báºy, ai nghe cÅ©ng phát ghét.
Muốn câu chuyện của mình được duyên dáng, hấp dẫn, xin bạn Ä‘á» phòng khiếm khuyết nà y. Äừng vì cao hứng, vì quá thân thiện, hay vì lý do gì đó mà không chá»n lá»c kỹ lá»i trÆ°á»›c khi nói. Con ngÆ°á»i, kể cả những đứa thất phụ, những ngÆ°á»i không được dạy dá»— chu đáo vá» tâm đức, Ä‘á»u có tá»± ái Ãt nhiá»u. Cẩu thả trong việc ăn nói, có thể bạn là m cho há» Ä‘au khổ trong lòng và oán ghét bạn. Trong xã há»™i, thứ ngÆ°á»i nà y tuy Ãt hÆ¡n những tay già hà m, nhÆ°ng không phải là không có. Khi bà n chuyện vá»›i há», vì lý do thu tâm, bạn đừng "sá»a lÆ°ng" há» má»™t cách chua chát. Có rất nhiá»u ngÆ°á»i già u lÆ°Æ¡ng tri thiệt, nhÆ°ng không đủ quân tá», hay "chỉnh" ngay mặt những ngÆ°á»i đó bằng đủ thứ lý luáºn, đủ thứ bà i há»c luân lý. Bạn đừng bắt chÆ°á»›c thứ ngÆ°á»i thông tái rởm nà y. Hãy quăng đại vá»›i kẻ vụng ăn vụng nói.
Há» là ngÆ°á»i đáng thÆ°Æ¡ng, chá»› không phải đáng ăn thua. Sống chung má»™t cá»™ng đồng nhiá»u kẻ chỉ trÃch há», nếu bạn khoan hồng vá»›i há», há» sẽ là ngÆ°á»i bạn thân vá»›i bạn, và giúp bạn đắc lá»±c. Äôi khi lỡ miệng nói những lá»i, là m chạm tá»± ái kẻ khác, nếu muốn khá»i mất danh giá, theo chúng tôi, bạn nên xin lá»—i liá»n. Äó là diệu kế. Xin lá»—i nhÆ° váºy, bạn tá» ra mình có lÆ°Æ¡ng tri, biết rõ phải quấy, tá» ra mình kÃnh trá»ng ngÆ°á»i nghe, lúc nà o cÅ©ng muốn đẹp lòng há». NhÆ° thế mà há» không mến phục bạn sao được.
Äừng vì lá»i nói mà gieo oán thù. NhÆ° váºy, cuá»™c Ä‘á»i sẽ bá»›t cô Ä‘á»™c hÆ¡n.
Last edited by Vô Tình; 24-09-2008 at 08:08 PM.
|
29-03-2008, 01:02 AM
|
Guest
|
|
Bà i gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
|
|
Phần 004
Äừng Có Giá»ng "thầy Äá»i"
Bạn có biết thứ ngÆ°á»i hay là m cái mà ngÆ°á»i ta gá»i là "sÆ° tà ng" không? Khi nói chuyện vá»›i bạn. Há» không kể gì đến đầu óc tinh tế và vốn kiến thức của bạn. Há» lấy là m hãnh diện là hỠăn nói nhÆ° báºc thầy. Bạn trình bà y ý kiến của bạn vá» má»™t vấn Ä‘á», nhanh nhÆ° chá»›p, há» chụp lá»i bạn, tán rá»™ng lá»i bạn nói, há» cắt nghÄ©a lăng nhăng, dẫn chứng hết danh nhân nà y đến sách báo kia. Há» nghị luáºn, phê bình, chỉ trÃch bạn, bÄ©u môi chê ý kiến của bạn là chủ quan, là sai lạc. TrÆ°á»›c mặt há», bạn có cảm tưởng mình Ä‘ang đứng trÆ°á»›c má»™t vị giáo sÆ° nghiêm khắc ở trÆ°á»ng đại há»c. Há» có bá»™ mặt ra vẻ oai nghiêm, mắt há» tá» ra suy nghÄ©, tay há» múa và miệng há» thao thao thuyết trịnh trá»ng nhÆ° má»™t báºc thầy đạo mạo vá»›i đứa há»c trò còn măng xuân. Há» thÃch quan trá»ng hóa những vấn Ä‘á» bạn Ä‘Æ°a ra, ý kiến bạn, há» bất chấp.
Há» tá»± nhiên cảm thấy có bổn pháºn ăn nói bằng giá»ng kẻ cả, thông thái để bạn Ä‘á»c theo. Có nhiá»u chuyện, bạn há»i há», có ý để há» nói sÆ¡ qua má»™t chút là đủ, nhÆ°ng há» lại Ä‘Æ°a ra má»i chi tiết dong dà i để chứng minh. Khi nói chuyện cần Ä‘á» cáºp nhiá»u vấn Ä‘á» cho vui, nhÆ°ng vá»›i há» bạn phải thất vá»ng. Há» chụp câu há»i hay lá»i bà n của bạn, rồi há» nói không cho bạn trả lá»i, há» chỉ bà n má»™t vấn Ä‘á», tán rá»™ng vấn đỠấy đến Ä‘á»—i bạn bắt mệt và xin chịu há». Không kể bạn có đồng ý vá»›i há» hay không, có cảm tình vá»›i há» hay không? Há» cứ Ä‘Æ°á»ng Ä‘Æ°á»ng Ä‘em giá»ng quả quyết, Ä‘anh thép ra chá»i thẳng và o mặt bạn. Há» hay nói " nghe kịp không? Hiểu chÆ°a? Có phải váºy không?". Há» cÅ©ng thÃch nói má»™t cách rắn rá»i "nhÆ° thế nà y, nhÆ° thế nà y". Nói tắt, há» biến nÆ¡i nói chuyện thà nh má»™t lá»›p há»c nghiên cứu những vấn Ä‘á» nát óc, mà ông thầy là má»™t ngÆ°á»i vô lá»…, Ä‘á»™c Ä‘oán. Thiệt quả là má»™t thứ ngÆ°á»i rất kém lÆ°Æ¡ng tri nên chả trách kẻ xung quanh nhà m chán há».
Muốn được nhiá»u bạn, muốn trở thà nh ngÆ°á»i nói chuyện gÆ°Æ¡ng mẫu, xin bạn nhá»› kỹ tâm lý nà y. Là phần đông con ngÆ°á»i thÃch nói chuyện để giải trÃ. NgÆ°á»i ta muốn câu chuyện được thay đổi, để có nhiá»u thú vị nhÆ° con chim nhảy nhót trên cà nh có bông trái. NgÆ°á»i là m "sÆ°", lo "dạy" kẻ khác vá» má»™t vấn Ä‘á», thì có khác gì nhốt ngÆ°á»i ta và o tù. Vẫn hiểu, khi trò chuyện, ngÆ°á»i ta cÅ©ng hay bà n những vấn Ä‘á» chuyên môn, nhÆ°ng chỉ bà n qua rồi thôi. Giá phải bà n luáºn chu đáo, thì và o trÆ°á»ng há»c hay những há»c há»™i, chá»› không phải lúc Ä‘Ã m thoại giải trà mà cứ nhai mãi những vấn Ä‘á» nhÆ° búa bổ. HÆ¡n nữa, ngÆ°á»i hay là m sÆ° cÅ©ng không có lý để "dạy" thiên hạ, khi mà phần nhiá»u ngÆ°á»i nghe, không được chuẩn bị đủ để hiểu những vấn Ä‘á» chuyên môn. Dù há» có nói khéo đến đâu, kẻ nghe, phần đông nếu không nhÆ° vịt nghe sấm, thì cÅ©ng bụm miệng ngáp... Má»™t tâm lý nữa của ngÆ°á»i nói chuyện là muốn kẻ khác nghe mình. NgÆ°á»i là m sÆ° dốt vá» tâm lý nà y. Há» cÆ°á»›p lá»i kẻ khác, không cho ai trình bà y ý kiến, thá» lá»™ tâm tình, tức nhiên há» bị ngÆ°á»i ta đối xá» má»™t cách lãnh đạm.
Váºy nguyên tắc bạn nên nhá»› là : "Trong câu chuyện đối vá»›i bất kỳ ai, ta đừng có giá»ng Ä‘á»c Ä‘oán, chỉ dạy khoe tà i". Má»—i lần nói chyện, bạn nên tránh những sá»± biện luáºn quá chuyên môn, lạc Ä‘á», Ä‘i sâu và o chi tiết. Äối xá» khiêm tốn vá»›i kẻ bà n chuyện cùng mình, trả lá»i má»™t cách nhã nhặn: Äó là bà quyết lấy lòng há», khiến há» luôn tìm gặp mình.
Nếu rủi phải nói chuyện vá»›i ngÆ°á»i có giá»ng "thầy Ä‘á»i" thì phải là m sao? Có lẽ bạn Ä‘ang há»i chúng tôi nhÆ° váºy. Khổ thiệt! NhÆ°ng xin bạn đừng quăng và o mặt há» những tiếng nà y "là m phách! Câm cái mồm Ä‘i." Nếu không hao tốn thì giá», thì bạn nên chăm chỉ nghe há» thuyết. CÅ©ng có thể há» cho chúng ta nhiá»u tÆ° tưởng hay và lần sau nếu không cần há», thì bạn lánh há» trÆ°á»›c.
|
29-03-2008, 01:02 AM
|
Guest
|
|
Bà i gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
|
|
Phần 005
Äừng Cho Mình Là "bách Khoa Äại Từ Äiển"
Có lần nà o bạn nói chuyện vá»›i má»™t ngÆ°á»i "biết hết" chÆ°a? Chúng tôi có má»™t ngÆ°á»i bạn lúc nà o cÅ©ng tưởng là má»™t bá»™ "Bách khoa đại từ Ä‘iển". Hình ảnh anh không bao giá» phai nhòa trong tâm não chúng tôi. Khi viết cho bạn mấy dòng nà y, chúng tôi Ä‘ang thấy lại cảnh mấy năm trÆ°á»›c, anh thuyết vá»›i chúng tôi. Anh múa tay, anh chồm chồm tá»›i, anh cháºn lá»i chúng tôi, trả lá»i hết má»i câu há»i. Chúng tôi bà n vấn Ä‘á» gì anh cÅ©ng tham gia, giải quyết hết. NhÆ°ng có Ä‘iá»u anh rất bất lá»… là hay giải quyết báºy. Xung quanh chúng ta, thÆ°a bạn, có biết bao kẻ có lối nói chuyện nhÆ° ngÆ°á»i bạn đáng thÆ°Æ¡ng nà y của chúng tôi. Tá»± bản năng, há» cảm thấy mình tá» ra quán thông hết những hiểu biết đông tây kim cổ.
Cả những vấn Ä‘á» hết sức chuyên môn, kẻ khác há»i há», há» cứ tá»± nhiên thao thao trả lá»i. Giá cò cuá»™c tranh luáºn giữa há» và những kẻ khác, thì ngÆ°á»i ta còn thấy cái táºt tá» ra mình biết hết của há». Há» tin tưởng rằng, Ä‘iá»u gì mình cÅ©ng là u thông và những gì khác Ä‘á»u sai báºy. Có ai dẫn chứng lá»i của văn sÄ© hay triết gia nà o để thế giá cho Ä‘iá»u mình quả quyết thì há» rống cổ lên: "Tôi biết rồi. Tôi Ä‘á»c rồi. Hãy dẹp ý kiến đó Ä‘i. Nói báºy." Há» rất Ä‘á»™c Ä‘oán trong khi tranh cãi. Há» nhất định không để ai Ä‘em lý nà o má»›i lạ ra bẻ hỠđược. Nếu ngÆ°á»i bà n vá»›i há» là kẻ cao tuổi hÆ¡n há», có chức quyá»n hÆ¡n há», há» không bảo câm ngay mặt, nhÆ°ng cứ cãi xÆ°á»›c. Lẽ dÄ© nhiên, ngÆ°á»i nhá» hÆ¡n há», nhÆ° há»c trò của há» chẳng hạn, thì há» bắt nghe vá»›i "Dạ, vâng" thôi. Bạn hay chúng tôi có muốn há»i há» Ä‘iá»u gì chăng? Há» sẽ trả lá»i cho chúng ta hết. Há» trả lá»i cả những Ä‘iá»u há» không biết gì cả. Bạn biết há» nói thế nà o không. Há» nói cÅ©ng vá»›i thái Ä‘á»™ thông thái, đạo mạo, oai nghiêm "thầy lắm". Há» hất mặt lên, cắt nghÄ©a dẫn chứng, phân tÃch, so sánh. Há» nói rất hùng biện, nhÆ°ng tiếc là chỉ nói xà m, nói lạc Ä‘á», nói không ăn thua gì đến Ä‘iá»u chúng ta há»i. NgÆ°á»i biết hết khi nói những Ä‘iá»u mình không biết, há» vô tình bạch lá»™ cái ngu dốt, cái há»c non, cái bất lá»… của mình.
ThÆ°a bạn quý mến! Bạn có gá»›m táºt kiêu căng, tÃnh nông nổi của thứ ngÆ°á»i nà y không? Khi nói chuyện, bạn coi chừng tránh những lá»—i lầm của há». Bạn nên để ý rằng, ngÆ°á»i biết hết là ngÆ°á»i mâu thuẩn má»™t cách ná»±c cÆ°á»i. Há» nói há» quán thông má»i sá»±, nhÆ°ng sao há» ngu dốt Ä‘iá»u nà y. Ai nói mình biết hết là tá»± thú mình không biết hết. Há» không biết rằng nếu há» khôn ngoan, không nên tá»± hà o là đầy đủ, không ai được bảo tồn những thà nh kiến, tranh luáºn không nên chủ quan, lòng tá»± ái của kẻ khác rất dá»… bị tổn thÆ°Æ¡ng. Biết hết má»i sá»±, sao há» bá» qua mấy Ä‘iá»u quan hệ đó. Trong khi há» tá» ra mình hoà n toà n thông thái, há» vô tình là cho ngÆ°á»i nói chuyện vá»›i há» phải mất mặt, phải bá»±c mình vá»›i giá»ng phách lối, Ä‘á»™c Ä‘oán của há».
Vả lại, trên Ä‘á»i, là m sao ta thông suốt hết má»i nghà nh được. Thông thái nhÆ° Newton còn nói: "Äiá»u chúng ta hiểu biết chỉ là giá»t nÆ°á»›c trong đại dÆ°Æ¡ng", thì chúng tôi và bạn, chắc không lý gì có thái Ä‘á»™ ngông nhÆ° những ngÆ°á»i biết hết đáng tiếc ấy. Chúng ta đâu có tin ai trên Ä‘á»i Ä‘á»u "biết hết", thì kẻ khác đâu có tin ta hoà n toà n thông thái. Vì thế, khi ta tá» ra mình là má»™t bá»™ "Bách khoa đại từ Ä‘iển", ta chỉ là m trò há» cho má»i ngÆ°á»i ghét mà thôi. Má»™t cuá»™c nói chuyện Ä‘em hứng thú cho má»i ngÆ°á»i, khi những ngÆ°á»i bà n chuyện biết nhÆ°á»ng nhịn, nghe nhau, đối xá» vá»›i nhau bằng lÆ°Æ¡ng tri, trình bà y ý kiến khiêm tốn, khách quan và lịch sá»±. Xin bạn nhá»› thá»±c hiện những Ä‘iá»u tất yếu nà y. Rủi phải Ä‘Ã m thoại cùng ngÆ°á»i cho là "biết hết", bạn có thái Ä‘á»™ quân tá». Äừng Ä‘Ãnh chÃnh chi cho mệt những Ä‘iá»u há» nói báºy. Há» có mắng rằng bạn ngu, nói tráºt, thì bạn hãy nghe theo lá»i khuyên của TÆ° HÆ° Nguyên Quân "nhẫn, nhẫn, nhẫn". Nhịn há» là hay hÆ¡n cả. Nhịn, bạn còn súc tÃch khà lá»±c cho mình gây uy thế cho lá»i mình nói, và đồng thá»i là m cho ngÆ°á»i biết hết có cảm tình vá»›i mình. Biết đâu trên Ä‘á»i chẳng có lúc bạn cần đến há».
|
|
|
| |