|
|
09-09-2008, 12:00 AM
|
Bất Diệt Ma Tôn
|
|
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dÆ°Æ¡ng
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
|
|
Phần 21
Phòng tránh và chữa trị rụng tóc
Rụng tóc có thể là biểu hiện sinh lý bình thÆ°á»ng của cÆ¡ thể nhÆ°ng cÅ©ng có thể là má»™t bệnh lý. Sau khi má»c, tóc sẽ già đi và rụng mất; tóc má»›i sẽ má»c lên thay thế. Do váºy, không có sợi tóc nà o sống vÄ©nh viá»…n và tồn tại mãi trên da đầu. Chu kỳ rụng tóc bình thÆ°á»ng có 3 giai Ä‘oạn: giai Ä‘oạn má»c tóc khoảng 1.000 ngà y, giai Ä‘oạn ngÆ°ng má»c tóc khoảng 20 ngà y và giai Ä‘oạn rụng tóc khoảng 100 ngà y.
Trung bình má»—i ngà y tóc rụng từ 50 đến 80 sợi. Nếu tóc rụng quá 80 sợi má»—i ngà y là có vấn Ä‘á», cần Ä‘i khám để bác sÄ© tìm hiểu nguyên nhân và cách giải quyết.
Có nhiá»u nguyên nhân gây rụng tóc, nhÆ°ng có thể chia là m 4 loại sau:
1. Rụng tóc cấp tÃnh: Rụng tóc nhiá»u và nhanh trong thá»i gian ngắn. Có thể do:
- Nhiá»…m Ä‘á»™c các chất: Ngá»™ Ä‘á»™c và ng (gặp ở những ngÆ°á»i chế biến và ng), ngá»™ Ä‘á»™c thủy ngân hay các chất phóng xạ (trong quá trình Ä‘iá»u trị bằng phóng xạ (chạy tia chữa ung thÆ°...); ngá»™ Ä‘á»™c vitamin A hay thuốc ngừa thai.
- Do bệnh nhiá»…m trùng: ThÆ°á»ng gặp sau khi bị các bệnh nhÆ° sốt rét, thÆ°Æ¡ng hà n, viêm mà ng não, nhiá»…m trùng sau khi sinh, cảm cúm nặng, bệnh giang mai... TrÆ°á»ng hợp nà y tóc sẽ rụng nhiá»u, nhÆ°ng sau khi hồi phục bệnh và i tháng, tóc sẽ má»c trở lại bình thÆ°á»ng.
- Do nguyên nhân ná»™i tiết: Gặp ở phụ nữ sau khi sinh hay Ä‘ang Ä‘iá»u trị ná»™i tiết tố nam giá»›i. Má»™t số bệnh là m rối loạn ná»™i tiết nhÆ° bệnh của tuyến giáp, bệnh của tuyến yên, tuyến thượng tháºn...
- Do tác Ä‘á»™ng thần kinh: ThÆ°á»ng gặp sau khi bị má»™t cÆ¡n xúc Ä‘á»™ng mạnh, hoặc mắc bệnh vá» tâm thần nhÆ° bị trầm cảm.
2. Rụng tóc mãn tÃnh: Loại nà y thÆ°á»ng gặp nhất. Diá»…n biến của bệnh rụng tóc loại nà y thÆ°á»ng kéo dà i, có thể trở thà nh mảng trụi tóc, là m da đầu láng nhẵn.
- Do quá trình tăng tiết bã nhá»n trong cÆ¡ thể: ThÆ°á»ng gặp ngÆ°á»i có da đầu nhá»n, là m cho bụi dá»… bám và o da đầu, tạo Ä‘iá»u kiện nhiá»…m vi trùng, nhiá»…m nấm... gây viêm da đầu, là m cho tóc rá»… rụng.
- Ở nam giá»›i: Chứng rụng tóc dẫn đến hói đầu đôi khi là do yếu tố di truyá»n.
- Do dầu gá»™i đầu: Má»™t số dầu gá»™i đầu có chứa thà nh phần hoá há»c tạo mùi thÆ¡m, chất tẩy rá»a... là m cho tóc xÆ¡ khô và dá»… rụng sau gá»™i đầu hay chải tóc.
- Do thuốc nhuá»™m tóc và những hoá chất sá» dụng uốn tóc: Các chất nà y có thể gây Ä‘á»™c cho da đầu và nhiá»…m Ä‘á»™c cÆ¡ thể nếu nhÆ° da đầu bị trầy xÆ°á»›c, có mụn nhá»t...
- Do thiếu dinh dưỡng, thiếu vitamin và chất khoáng: Những ngÆ°á»i suy nhược cÆ¡ thể (nhất là sau suy nhược thần kinh) hay bị rụng tóc. Má»™t số vitamin A, B, E... rất cần thiết cho da, cÅ©ng nhÆ° khoáng chất nhÆ° đồng, sắtNếu thiếu chúng, chân tóc yếu, tóc dá»… bị rụng.
Rụng tóc mãn tÃnh cÅ©ng xảy ra sau má»™t số trÆ°á»ng hợp bị chấn thÆ°Æ¡ng, bệnh tâm thần kinh, bệnh ná»™i tiết.
3. Rụng tóc do nấm da đầu: Khi bị rụng tóc có kèm theo ngứa nhiá»u vùng da đầu hoặc có vảy gầu ở quanh chân tóc. ThÆ°á»ng tóc rụng thà nh từng mảng ở trên da đầu nÆ¡i nhiá»…m nấm. Tùy theo nấm bị nhiá»…m mà có biểu hiện thêm nhÆ°: tóc vừa rụng, vừa gãy, có viêm trên da đầu (vùng da dầy Ä‘á»).
4. Bệnh trụi tóc: Loại nà y thÆ°á»ng khó xác định nguyên nhân. Äá»™t nhiên tóc rụng trụi Ä‘i má»™t vùng, có thể xảy ra cùng vá»›i trụi râu (ở nam giá»›i) hoặc trụi Ä‘i cả lông mà y.
Những yếu tố có thể gây tác Ä‘á»™ng cho rụng trụi tóc là do rối loạn tâm thần kinh, rối loạn vá» ná»™i tiết, hoặc do nhiá»…m trùng cấp tÃnh toà n thân
Chữa trị và phòng tránh rụng tóc
TrÆ°á»›c tiên phải xác định được nguyên nhân, xem đó là trạng thái sinh lý bình thÆ°á»ng hay là bệnh lý rồi tùy theo nguyên nhân mà chữa trị.
- Không nên thay đổi dầu gội đầu liên tục vì dầu gội không có tác dụng ngăn chặn rụng tóc, cũng không thể gây rụng tóc (ngoại trừ dầu pha chế rởm hoặc giả mạo).
- Sá»± má»c tóc chịu ảnh hưởng ở phần sâu bên trong tóc. Hiện nay chÆ°a có thuốc bôi nà o có hiệu quả rõ rà ng trong việc ngăn chặn rụng tóc hoặc kÃch thÃch tóc má»c. Minoxidil (Neoxidil) là thuốc bôi thÃch hợp cho ngÆ°á»i hói đầu do ảnh hưởng của androgen, kết quả đạt được khoảng 30% sau khi bôi thuốc liên tục Ãt nhất 6 tháng. Finasteride là thuốc ức chế men 5 alpha reductase, men nà y giúp không cho testosteron trở thà nh dihydrotestosteron - chất đóng vai trò quan trá»ng trong bệnh hói đầu do androgen. Gần đây việc cấy tóc đã được tiến hà nh tại TP HCM. NhÆ°ng tốt nhất là nên chăm sóc tốt da đầu để tránh rụng tóc:
1. Giữ sạch da đầu: Bằng cách gá»™i đầu thÆ°á»ng xuyên. Nên gá»™i đầu má»—i ngà y má»™t lần vá»›i loại xà bông có mà u trong (không pha chất mà u). Nên gá»™i đầu bằng nÆ°á»›c nóng. Má»™t số xà bông có mùi thÆ¡m nhiá»u và nặng mùi, dá»… là m tăng rụng tóc.
Nên gá»™i xà bông hai lần liên tục để là m sạch những cáu bẩn khó sạch trong lần gá»™i đầu tiên. Tốt nhất là dùng dầu xả sau khi gá»™i vì loại nà y có khả năng chống chất tẩy rá»a của xà bông và là m cho tóc má»m, mượt, tránh được sá»± bám bẩn của bụi.
2. Táºp xoa da đầu: Xoa da đầu có tác dụng là m lÆ°u thông tuần hoà n da đầu, tạo Ä‘iá»u kiện tăng sá»± tÆ°á»›i máu đến nuôi dưỡng chân tóc. Ngoà i ra, việc chà xát lên da đầu còn có tác dụng phân tán những phần dầu Ä‘á»ng ở chân tóc. Việc xoa da đầu có thể áp dụng ngay trÆ°á»›c và trong khi gá»™i. Ngoà i lúc gá»™i đầu, bạn có thể áp dụng xoa da đầu trong ngà y và i ba lần, trÆ°á»›c khi Ä‘i ngủ và sau khi ngủ dáºy.
3. Không nên sỠdụng máy sấy tóc sau khi gội đầu: Máy sấy tạo nên nhiệt độ quá nóng là m cho tóc bị giòn và dễ gãy. Tốt nhất là hong tóc khô bằng quạt gió.
4. Nên chải tóc bằng lược có răng thưa và chải nhẹ nhà ng.
5. Tránh táºp trung suy nghÄ© gây căng thẳng: Khi thần kinh bạn căng thẳng, nhiệt Ä‘á»™ ở da đầu có thể tăng là m cho bạn có cảm giác nóng ran. Äiá»u nà y sẽ tạo Ä‘iá»u kiện tiết ra các chất dầu ở chân tóc. Ngoà i ra, suy nghÄ© nhiá»u cÅ©ng tác Ä‘á»™ng là m tăng tiết androgen là má»™t kÃch thÃch tố có tác dụng thúc đẩy sá»± tiết chất nhá»n bã của cÆ¡ thể. NgÆ°á»i ta hay nói "suy nghÄ© đến sói đầu"; đó là má»™t thá»±c tế.
6. Bổ sung dinh dưỡng: Những ngÆ°á»i suy nhược cÆ¡ thể thÆ°á»ng hay bị rụng tóc, những ngÆ°á»i sau khi sinh, sau má»™t cÆ¡n bệnh nặng Ä‘á»u dá»… bị rụng tóc. Cần có chế Ä‘á»™ ăn đầy đủ dinh dưỡng, bổ sung vitamin (A, B, C...) và các thà nh phần chất khoáng (đồng, sắt, kẽm...) có trong những viên thuốc Ä‘a sinh tố.
Khi bị chứng rụng tóc (khoảng mấy chục sợi trong má»™t lần gá»™i, chải đầu), nên Ä‘i khám để tìm nguyên nhân. Ngoà i Ä‘iá»u trị những nguyên nhân gây rụng tóc, bạn có thể áp dụng má»™t số những biện pháp phòng tránh nêu trên để đảm bảo cho mái tóc của bạn luôn được bóng, má»m, mịn, mượt. Muốn chữa trị tốt, phải tìm đến bác sÄ© chuyên khoa da liá»…u.
BS Thái Hiệp
|
09-09-2008, 12:01 AM
|
Bất Diệt Ma Tôn
|
|
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dÆ°Æ¡ng
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
|
|
Phần 22
Rụng tóc do androgen
Rụng tóc do androgen là nguyên nhân thÆ°á»ng gặp nhất ở nam và nữ, chiếm khoảng 1/3 số bệnh nhân rụng tóc. Bệnh nhân thÆ°á»ng rụng tóc lúc 20 tuổi, cà ng sá»›m thì dá»± háºu cà ng xấu. Tóc bắt đầu rụng ở vùng thái dÆ°Æ¡ng và vùng trán kiểu hình chữ M. Tóc ở vùng trán và đỉnh đầu thÆ°a dần đến khi chỉ còn má»™t và nh trên gáy theo hình móng ngá»±a. Tóc ở vùng rụng được thay bằng những sợi mảnh, má»m và sáng hÆ¡n nhÆ° lông măng, đôi khi không nhìn thấy và cÅ©ng rất dá»… rụng.
Tóc rụng theo nhiá»u cÆ¡n bá»™c phát liên quan đến thá»i tiết và công việc lao tâm của bệnh nhân. Da đầu của bệnh nhân có khi sạch và tiết nhiá»u chất nhá»n, là m tóc dÃnh và o nhau, thÆ°á»ng có vảy phấn. Khi tóc rụng hết, vảy phấn sẽ biến mất, đầu láng bóng và thượng bì hÆ¡i teo. Ở nữ thÆ°á»ng rụng tóc ở vùng giữa da đầu. Trán Ãt bị và thÆ°á»ng rụng lan toả hÆ¡n.
Nguyên nhân: Do hai yếu tố quan trá»ng là di truyá»n và ná»™i tiết. Các nang lông nhạy cảm vá»›i dihydrotestosteron. Dihydrotestosteron là dạng hoạt Ä‘á»™ng của testosteron (má»™t loại androgen) được biến đổi nhá» men 5 alpha - reductase. Sá»± nhạy cảm nà y được quyết định bởi yếu tố di truyá»n. CÆ¡ chế tác Ä‘á»™ng hiện nay ngÆ°á»i ta vẫn chÆ°a rõ, ở những ngÆ°á»i bị hoạn không bao giá» bị hói, tuy nhiên khi cho testosteron và o những ngÆ°á»i bị hoạn (có yếu tố gia đình) thì có hiện tượng rụng tóc.
Äiá»u trị:
- Tại chá»— rụng tóc: Có thể dùng Minoxidil (dung dịch 2%). Xịt 1 ngà y 2 lần lên vùng rụng tóc, má»—i lần xịt 10 nhát (10 nhát tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i 1 ml). Thuốc có hiệu quả sau 4 tháng Ä‘iá»u trị liên tục và cần duy trì tối thiểu trong 1 năm để ngăn rụng tóc trở lại. Hiệu quả tốt trong các trÆ°á»ng hợp bệnh nhân còn trẻ, thá»i gian rụng tóc dÆ°á»›i 10 năm, ranh giá»›i vùng rụng tóc dÆ°á»›i 10 cm.
- Cấy tóc: áp dụng cho má»™t số bệnh nhân thÃch hợp.
Chú ý:
+ Bệnh nhân nữ có thể dùng chất ức chế androgen như Cyproterone Acetate.
+ Thuốc ngừa thai có nhiá»u progesteroen có thể là m bệnh nặng hÆ¡n.
+ Các bệnh nhân bị rụng tóc cần Ä‘iá»u trị bệnh lý tuyến giáp và thiếu máu nếu có.
+ Khi có dấu hiệu rụng tóc thì nên khám tại bệnh viện da liá»…u (bình thÆ°á»ng má»™t ngà y rụng dÆ°á»›i 100 sợi tóc. Äánh giá rụng tóc bằng cách kéo mạnh má»™t nhúm tóc khoảng 15-20 sợi, nếu rụng hÆ¡n 6 sợi là bất thÆ°á»ng).
BS Nguyễn Phan Anh Tuấn
Cẩn tháºn vá»›i thuốc nhuá»™m tóc
Hiện nay, tại bất cứ má»™t dịch vụ là m tóc nà o, các thợ há»›t tóc cÅ©ng Ä‘á»u ra sức thuyết phục khách hà ng trẻ nhá»™m tóc theo những model được in sẵn trong calalogue. Thuốc nhuá»™m tóc thá»±c ra là má»™t Ä‘á»™c chất mà nếu lạm dụng sẽ gây ra những tác hại khó lÆ°á»ng.
Theo má»™t công trình nghiên cứu của Viện Ung thÆ° quốc gia Mỹ (National Cancer Institute - NCI), những ngÆ°á»i nhuá»™m tóc cà ng lâu, dùng mà u cà ng Ä‘áºm thì nguy cÆ¡ mắc bệnh ung thÆ° cà ng cao. Nghiên cứu đã Ä‘Æ°a ra những kết quả chứng minh rằng, những ngÆ°á»i nhuá»™m tóc nâu nhạt, nâu sẫm và đỠđáºm thì có nguy cÆ¡ bị ung thÆ° cao nhất. Các công trình nghiên cứu khác cÅ©ng cho thấy, ngÆ°á»i dùng thuốc nhuá»™m tóc thÆ°á»ng có tần số mắc bệnh ung thÆ° cao hÆ¡n 50% so vá»›i những ngÆ°á»i không dùng thuốc nhuá»™m tóc.
Nhuá»™m tóc là má»™t nhu cầu là m đẹp chÃnh đáng. Tuy nhiên, khi nhuá»™m, cần cân nhắc giữa lợi Ãch của sức khá»e và vấn Ä‘á» thẩm mỹ. Khi dùng thuốc nhuá»™m, cần lÆ°u ý những vấn Ä‘á» sau đây:
- Äa số thuốc nhuá»™m tóc có thà nh phần là các hợp chất có thể gây dị ứng cho da và gây tác hại nghiêm trá»ng đến các cÆ¡ quan khác nhÆ° mÅ©i, miệng, mắt... Thông thÆ°á»ng trong má»—i há»™p thuốc nhuá»™m tóc có chứa hai chai vá»›i thà nh phần hoá há»c khác nhau, ở dạng bá»™t hay dạng nÆ°á»›c; khi sá» dụng sẽ trá»™n hai chai vá»›i nhau theo liá»u lượng thÃch hợp.
- Những loại thuốc nhuá»™m tóc khi pha quá 30 phút mà chÆ°a sá» dụng thì phải đổ bá». Khi pha thuốc nhuá»™m tóc, cần tránh dùng các đồ chứa bằng kim loại. Khi nhá»™m, không nên dùng lược chải bằng kim loại.
- TrÆ°á»›c khi nhuá»™m tóc cần phải thá» phản ứng thuốc trên da. Chấm má»™t đốm nhá» lên da rồi để thuốc khô tá»± nhiên. Sau 48 giá», nếu vùng da chấm thuốc bị nổi Ä‘á», sÆ°ng hoặc ngứa thì phải rá»a ngay vết thuốc ở chá»— thá» và tuyệt đối không nên dùng loại thuốc ấy nữa.
Những trÆ°á»ng hợp sau đây cÅ©ng không được dùng thuốc nhuá»™m tóc:
- Vùng da ở đầu, mặt, cổ bị thương hay sưng đau.
- Phụ nữ trong thá»i gian hà nh kinh hoặc trong thai kỳ.
Tuyệt đối không nhuộm lông mà y và lông mi. Trong lúc nhuộm, tránh giây thuốc lên da. Khi thuốc văng và o mắt thì cần phải đến bác sĩ nhãn khoa ngay.
Không nên nhuộm tóc một tuần trước và sau khi uốn tóc.
Cẩn trá»ng hÆ¡n, khi nhuá»™m tóc, nên dùng kem thoa mặt bôi tháºt dà y để bảo vệ những vùng da giáp chân tóc và vùng quanh tai.
BS Huy CÆ°á»ng
|
09-09-2008, 12:02 AM
|
Bất Diệt Ma Tôn
|
|
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dÆ°Æ¡ng
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
|
|
Phần 23
Chương 5: Các bệnh xương khớp
Thoái hoá khớp
Thoái hoá khá»›p là má»™t loại viêm khá»›p, hủy hoại chất sụn ở khá»›p. Äây là bệnh thÆ°á»ng gặp trong số các vấn Ä‘á» vá» khá»›p. Ở Mỹ, có đến 100 triệu ngÆ°á»i mắc bệnh nà y. TrÆ°á»›c 45 tuổi, thoái hoá khá»›p thÆ°á»ng xảy ra ở Ä‘Ã n ông; sau 55 tuổi, nó hay gặp ở Ä‘Ã n bà . Vị trà thoái hoá thÆ°á»ng gặp là hai bà n tay, bà n chân, xÆ°Æ¡ng sống và các khá»›p lá»›n chịu sức nặng nhÆ° háng, đầu gối.
Bệnh thoái hoá khá»›p nguyên phát có liện hệ vá»›i tuổi già . Tuổi cà ng lá»›n, nÆ°á»›c trong sụn gia tăng, chất protein sụn bị thoái hoá. Các khá»›p được dùng quá nhiá»u năm dá»… bị viêm sụn, Ä‘au khá»›p, sÆ°ng; nếu tiến triển quá lâu còn là m mất hẳn lá»›p đệm sụn khá»›p. Viêm khá»›p kÃch thÃch phát sinh tăng trưởng xÆ°Æ¡ng má»›i, tạo thà nh các gai quanh khá»›p. Thoái hoá khá»›p thứ phát xảy ra sau béo phì, chấn thÆ°Æ¡ng nhiá»u lần hay phẫu thuáºt khá»›p, bệnh bẩm sinh vá» khá»›p, gút, tiểu Ä‘Æ°á»ng và má»™t số rối loạn hoóc môn. Thoái hoá khá»›p chỉ là bệnh vá» khá»›p, không ảnh hưởng gì đến các cÆ¡ quan khác.
Bệnh thÆ°á»ng gây Ä‘au Ä‘á»›n nÆ¡i khá»›p, nhiá»u hÆ¡n và o lúc chiá»u tối. Khá»›p có thể sÆ°ng, ấm, khi váºn Ä‘á»™ng có tiếng kêu ở khá»›p. Äau và cứng khá»›p hay xảy ra khi ngồi bất Ä‘á»™ng lâu. Triệu chứng thay đổi tùy ngÆ°á»i: có ngÆ°á»i thấy quá Ä‘au, phải Ä‘i kháºp khiá»…ng, khó là m việc được; ở ngÆ°á»i khác lại có rất Ãt triệu chứng dù có nhiá»u hình ảnh thÆ°Æ¡ng tổn trên X-quang. Triệu chứng bệnh nà y có thể không liên tục, nhiá»u ngÆ°á»i bị ở khá»›p gối, tay có thể nhiá»u năm không Ä‘au gì. Do khá»›p gối bị thoái hoá, bệnh nhân Ä‘i kháºp khiá»…ng, ngà y cà ng tệ hÆ¡n khi bệnh tiến triển. Thoái hoá khá»›p ở xÆ°Æ¡ng sống gây ra Ä‘au cổ hay Ä‘au lÆ°ng. Thoái hoá khá»›p có thể tạo xÆ°Æ¡ng cứng quanh các khá»›p nhỠở bà n tay, gá»i là cục Heberden, có thể không Ä‘au (nhÆ°ng giúp chẩn Ä‘oán ra bệnh nà y).
Không có xét nghiệm máu nà o dùng chẩn Ä‘oán bệnh nà y. Thá» máu dùng để loại trừ bệnh khác gây ra thoái hoá khá»›p thứ phát hay má»™t số bệnh viêm khá»›p khác. X-quang các khá»›p giúp nhiá»u trong chẩn Ä‘oán. ThÆ°á»ng thấy nhất là mất sụn khá»›p khiến hẹp khe khá»›p và thà nh láºp các gai. Chá»c khá»›p đôi khi giúp chẩn Ä‘oán phân tÃch dịch khá»›p, loại trừ bệnh gút, nhiá»…m trùng và các nguyên nhân khác.
Vá» Ä‘iá»u trị, ngoà i giảm cân, tránh má»i hoạt Ä‘á»™ng thái quá ảnh hưởng đến khá»›p, không có cách nà o ngăn chặn được sá»± thoái hoá sụn hay sá»a chữa gì các sụn bị thÆ°Æ¡ng tổn. Mục Ä‘Ãch Ä‘iá»u trị là giảm Ä‘au khá»›p, viêm, cải thiện, gìn giữ chức năng hoạt Ä‘á»™ng.
- Có thể dùng biện pháp bảo tồn nhÆ° nghỉ ngÆ¡i, thể dục và giảm cân, váºt lý trị liệu hay các dụng há»— trợ.
- Ãp túi nóng trÆ°á»›c khi táºp và túi lạnh sau khi táºp thể dục để giảm Ä‘au, sÆ°ng.
- BÆ¡i lá»™i là cách táºp thể dục tốt Ãt là m chấn thÆ°Æ¡ng khá»›p.
- Nên dùng và i môn thể dục khác nhÆ° Ä‘i bá»™, đạp tại chá»—, táºp nâng tạ nhẹ.
Chuyên viên váºt lý liệu pháp có thể cung cấp các dụng cụ nhÆ° gáºy, thanh nẹp, dụng cụ táºp Ä‘i, nhằm giảm má»i chấn thÆ°Æ¡ng nÆ¡i khá»›p.
BS Dương Minh Hoà ng
|
09-09-2008, 12:02 AM
|
Bất Diệt Ma Tôn
|
|
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dÆ°Æ¡ng
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
|
|
Phần 24
Viêm khớp dạng thấp
Äây là bệnh quan trá»ng hà ng đầu trong các bệnh thấp khá»›p ở ngÆ°á»i lá»›n, thÆ°á»ng gặp ở phụ nữ lứa tuổi từ 30 đến 60, có thể kéo dà i đến suốt Ä‘á»i.
Biểu hiện đặc trÆ°ng của bệnh là hiện tượng viêm mà ng hoạt dịch "bà o mòn" ở các khá»›p nhá» ngoại biên, đối xứng hai bên, diá»…n biến kéo dà i, tiến triển từng đợt, có xu hÆ°á»›ng tăng dần, dẫn đến tổn thÆ°Æ¡ng bà o mòn sụn khá»›p và đầu xÆ°Æ¡ng, gây dÃnh khá»›p, biến dạng khá»›p và mất chức năng hoạt Ä‘á»™ng của khá»›p.
Bệnh khởi phát từ từ, tăng dần nhÆ°ng đôi khi cÅ©ng tiến triển rất nhanh. Vị trà bắt đầu thÆ°á»ng ở các khá»›p nhá» nhÆ° cổ tay, bà n tay, ngón tay... sau đó ảnh hưởng tá»›i các khá»›p khác nhÆ° khá»›p gối, khá»›p cổ chân, khá»›p khủyu tay, khá»›p vai, khá»›p háng... Biểu hiện chung của bệnh là hiện tượng cứng khá»›p gây khó cá» Ä‘á»™ng các khá»›p và o buổi sáng lúc má»›i ngủ dáºy và hiện tượng sÆ°ng, nóng, Ä‘á», Ä‘au các khá»›p nhá», đặc biệt ở bà n tay nhÆ° cổ tay, bà n ngón tay, bà n ngón chân và khá»›p gối, đối xứng hai bên. Bệnh nhân còn có các dấu hiệu toà n thân nhÆ° sốt, mệt má»i, xanh xao, gầy sút.
Diá»…n biến của bệnh rất khác nhau vá»›i từng ngÆ°á»i bệnh, thÆ°á»ng qua 2 giai Ä‘oạn:
- Giai Ä‘oạn đầu thÆ°á»ng kéo dà i 1 đến 3 năm. Biểu hiện là sÆ°ng, nóng, Ä‘á», Ä‘au, hạn chế váºn Ä‘á»™ng các khá»›p do mà ng hoạt dịch của khá»›p bị viêm. Bệnh diá»…n biến từng đợt, nhÆ°ng chÆ°a để lại di chứng gì đáng kể tại khá»›p sau má»™t đợt viêm, chÆ°a ảnh hưởng nhiá»u tá»›i toà n bá»™ cÆ¡ thể ngÆ°á»i bệnh.
- Giai Ä‘oạn sau: Bắt đầu xuất hiện tổn thÆ°Æ¡ng bà o mòn ở sụn khá»›p và đầu xÆ°Æ¡ng do háºu quả của hiện tượng viêm mà ng hoạt dịch, các tổn thÆ°Æ¡ng nà y má»™t khi đã xuất hiện thì không thể mất Ä‘i được. Nếu không được Ä‘iá»u trị đúng, các tổn thÆ°Æ¡ng sụn khá»›p và đầu xÆ°Æ¡ng ngà y cà ng nặng ná» là m khe khá»›p nà y dần dần hẹp lại, các đầu xÆ°Æ¡ng dÃnh vá»›i nhau gây biến dạng khá»›p, dÃnh khá»›p, cứng khá»›p và mất khả năng váºn Ä‘á»™ng của khá»›p. Lúc nà y, bệnh thÆ°á»ng ảnh hưởng tá»›i toà n thân vá»›i các biểu hiện: sốt, xanh xao, gầy sút, teo cÆ¡, mệt má»i, suy nhược...
Ở cả 2 giai Ä‘oạn của bệnh, bệnh nhân luôn luôn cần được là m thêm các xét nghiệm đặc hiệu nhÆ° chụp X-quang hai bà n tay, tìm yếu tố viêm khá»›p dạng thấp trong máu và má»™t số xét nghiệm khác tùy từng trÆ°á»ng hợp cụ thể để thầy thuốc chẩn Ä‘oán xác định bệnh viêm khá»›p dạng thấp, đồng thá»i chẩn Ä‘oán phân biệt vá»›i các bệnh khá»›p khác có những biểu hiện lâm sà ng tÆ°Æ¡ng tá»±.
Cần Ä‘iá»u trị toà n diện gồm:
1. Äiá»u trị triệu chứng sÆ°ng, nóng Ä‘á», Ä‘au và cải thiện khả năng váºn Ä‘á»™ng của khá»›p (các thuốc kháng viêm, giảm Ä‘au).
2. Äiá»u trị cÆ¡ bản (các thuốc chống thấp khá»›p có thể cải thiện bệnh).
3. Äiá»u trị há»— trợ: Táºp luyện, dá»± phòng, phục hồi chức năng, váºt lý trị liệu, thuốc y há»c dân tá»™c, châm cứu, xoa bóp...
4. Äiá»u trị các biến chứng do thuốc Ä‘iá»u trị (biến chứng viêm loét dạ dà y tá trà ng, loãng xÆ°Æ¡ng, nhiá»…m trùng, rối loạn ná»™i tiết...) và sá»a chữa các di chứng dÃnh khá»›p, biến dạng khá»›p (phẫu thuáºt chỉnh hình).
5. Giải quyết các vấn Ä‘á» kinh tế xã há»™i cho ngÆ°á»i bệnh.
Trong đó, 3 mục tiêu đầu là then chốt vì việc Ä‘iá»u trị triệu chứng, Ä‘iá»u trị cÆ¡ bản và điá»u trị há»— trợ nếu có hiệu quả và an toà n sẽ là m cho bệnh ổn định sá»›m, hạn chế các thÆ°Æ¡ng tổn tại sụn khá»›p và xÆ°Æ¡ng, giảm số lượng các thuốc kháng viêm giảm Ä‘au phải sá» dụng do đó giảm được các biến chứng của các loại thuốc.
Äiá»u trị cÆ¡ bản: Là việc sá» dụng các thuốc chống thấp khá»›p để cải thiện bệnh nhằm là m ngÆ°ng hoặc giảm sá»± tiến triển của bệnh. Việc Ä‘iá»u trị cÆ¡ bản cần được tiến hà nh cà ng sá»›m cà ng tốt, tốt nhất là trÆ°á»›c khi xuất hiện các tổn thÆ°Æ¡ng ở sụn khá»›p và đầu xÆ°Æ¡ng, vì thuốc chỉ có thể là m ngÆ°ng sá»± tiến triển của bệnh chứ không thể cải tạo được các tổn thÆ°Æ¡ng thá»±c thể đã có tại sụn khá»›p do các phÆ°Æ¡ng pháp Ä‘iá»u trị trÆ°á»›c đây, đặc biệt là viêm, loét dạ dà y - tá trà ng, rối loạn ná»™i tiết...
Các thuốc để Ä‘iá»u trị cÆ¡ bản bệnh viêm khá»›p dạng thấp gồm: Methotrexate, Sulfasalazine, Hydroxychloroquine, muối và ng chÃch hoặc uống, D-Penicillamine, Cyclosporine A... Việc lá»±a chá»n thuốc hoà n toà n do các thầy thuốc lá»±a chá»n dá»±a trên từng bệnh nhân cụ thể, mức Ä‘á»™ bệnh, giai Ä‘oạn bệnh, tình trạng sức khá»e...
Thuốc Ä‘iá»u trị cÆ¡ bản thÆ°á»ng được sá» dụng lâu dà i, có thể nói là suốt Ä‘á»i, nếu không có tác dụng bất lợi buá»™c phải bá» Ä‘iá»u trị. Vì váºy, việc Ä‘iá»u trị cÆ¡ bản cần có sá»± theo dõi và đánh giá của thầy thuốc chuyên khoa theo những nguyên tắc đã được qui định. Các yếu tố nhÆ° thá»i gian Ä‘iá»u trị, liá»u thuốc, phối hợp thuốc, ngÆ°ng thuốc, thêm thuốc, đổi thuốc... hoà n toà n phải có ý kiến của thầy thuốc chuyên khoa trá»±c tiếp theo dõi.
Việc ngừng thuốc tùy tiện, dùng thuốc không Ä‘á»u, không đủ liá»u, không theo dõi sát, bá» dở Ä‘iá»u trị... là những nguyên nhân là m giảm hoặc là m mất hiệu quả của Ä‘iá»u trị.
PTS Lê Anh Thư (Bệnh viện Chợ Rẫy)
|
09-09-2008, 12:03 AM
|
Bất Diệt Ma Tôn
|
|
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dÆ°Æ¡ng
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
|
|
Phần 25
Thấp khá»›p cấp tÃnh (Bệnh thấp tim)
Äây là má»™t bệnh thấp khá»›p của ngÆ°á»i nhá» tuổi; thÆ°á»ng gặp ở lứa tuổi 5-15, Ãt thấy ở trẻ em dÆ°á»›i 3 tuổi và ngÆ°á»i lá»›n trên 25 tuổi.
Bệnh thÆ°á»ng bắt đầu sau khi bé bị viêm há»ng do vi trùng liên cầu khuẩn từ 1 đến 3 tuần. Viêm há»ng do liên cầu khuẩn là nguyên nhân thúc đẩy cÆ¡ thể phản ứng toà n thân theo kiểu miá»…n dịch - dị ứng, đặc biệt là ở khá»›p và tim. Bệnh thấp tim không phải là bệnh nhiá»…m trùng.
Bệnh xuất hiện Ä‘á»™t ngá»™t, các dấu hiệu rõ rà ng, mạnh mẽ, nên được gá»i là cấp tÃnh. Có thể nháºn biết bệnh nhá» các dấu hiệu chÃnh nhÆ°:
- Sốt nóng vừa (37,5 độ C) hoặc cao (40 độ C).
- Äau các khá»›p lá»›n nhÆ° khá»›p gối, cổ chân, cổ tay, khủyu. Thấy rõ khá»›p sÆ°ng, nóng, Ä‘á» và đau nhức. Äau khá»›p thÆ°á»ng "chạy" lần lượt từ khá»›p nà y qua khá»›p khác. CÅ©ng có khi các khá»›p chỉ thấy Ä‘au mà không thấy rõ sÆ°ng, nóng, Ä‘á» hoặc có khi chỉ thấy má»™t khá»›p bị Ä‘au.
- Có những Ä‘Æ°á»ng vòng Ä‘á» hồng hoặc các cục cứng nhá» dÆ°á»›i da, ở dá»c các gân, mu bà n tay, bà n chân.
- Nếu bị nặng sẽ thấy hiện tượng thở gấp và có thể đau ở vùng tim.
- Trong má»™t số trÆ°á»ng hợp có thể có những biểu hiện ở các cÆ¡ quan khác nhÆ°: ngoà i da, hô hấp, tiêu hoá, thần kinh.
Bệnh thÆ°á»ng xảy ra và o mùa lạnh, nÆ¡i có không khà ẩm Æ°á»›t, nhà ở cháºt chá»™i, thiếu ánh sáng, ăn uống thiếu thốn.
Các chuyên gia y tế lÆ°u ý các giai Ä‘oạn thÆ°á»ng trải qua của bệnh thấp tim:
- Giai Ä‘oạn 1: Viêm há»ng liên cầu khuẩn.
- Giai đoạn 2: Bệnh thấp tim phát triển toà n diện (khớp, tim, da, thần kinh).
- Giai đoạn 3: Bệnh tim vĩnh viễn.
- Giai đoạn 4: Suy tim nặng dần không hồi phục hoặc là m tỠvong.
Chứng Ä‘au thấp khá»›p bên ngoà i tuy thấy rõ rệt nhất nhÆ°ng lại không đáng sợ; khá»›p không bao giá» bị là m mủ vì không phải bệnh nhiá»…m trùng. Và chỉ 5 đến 15 ngà y sau là nó có thể tá»± khá»i mà không chữa trị gì. Bệnh nặng và đáng sợ là bệnh tim, có thể dẫn đến suy tim gây tá» vong hoặc mang bệnh tim suốt Ä‘á»i. Theo má»™t số liệu được thống kê, cứ 10 trẻ em bị bệnh thấp tim thì có hÆ¡n 1 trẻ bị chết (10,9%). Bệnh khá»i rồi vẫn có thể tái phát hoặc tiến triển nặng hÆ¡n. Khi trẻ đã bị bệnh thấp tim rồi (giai Ä‘oạn 2), phải Ä‘Æ°a đến bệnh viện sá»›m để được Ä‘iá»u trị.
Phòng trị:
- TrÆ°á»›c hết, cần chú trá»ng cải thiện các Ä‘iá»u kiện ăn, ở, chú ý vấn Ä‘á» vệ sinh môi trÆ°á»ng, Ä‘iá»u kiện dinh dưỡng đối vá»›i trẻ em.
- TÃch cá»±c chữa trị đúng đắn viêm há»ng do liên cầu khuẩn.
- Phải cho trẻ em bị bệnh viêm há»ng nhiá»…m trùng ăn, ngủ riêng để tránh lây bệnh.
- Trẻ đã bị bệnh thấp tim má»™t lần rồi phải tiếp tục dùng kháng sinh để ngăn ngừa tái phát. Trẻ cần được khám bệnh thÆ°á»ng kỳ để thầy thuốc theo dõi, hÆ°á»›ng dẫn cụ thể cách săn sóc, cách dùng thuốc và thá»i gian dùng thuốc.
- Nếu nháºn thấy các dấu hiệu của bệnh thì phải sá»›m Ä‘Æ°a trẻ đến các phòng khám chuyên khoa, thá»±c hiện các xét nghiệm cần thiết theo chỉ định của thầy thuốc để có hÆ°á»›ng Ä‘iá»u trị kịp thá»i, giảm được nguy cÆ¡ ảnh hưởng xấu đến tim.
BS Trương Văn Anh Tuấn
|
|
|
Từ khóa được google tìm thấy
|
ãâàðäèÿ, áèëüÿðä, àëòûí, êîìïüþòåð, êóðñû, erytromycin250mg, êðàñíîÿðñê, ïàëüòî, ïåòåðáóðãà, íàöèîíàëüíûé, îáðàçåö, ìèòñóáèñè, ìèöóáèñè, ìîíèòîð, mót rặn, òðàíññåêñóàëû, sÆ°c khoe con ngÆ°Æ¡i, thuốc difrarel e |
| |