|
18-05-2010, 11:22 PM
|
|
Bất Diệt Ma Tôn
|
|
Tham gia: Mar 2009
Äến từ: NÆ¡i có gió...
Bà i gởi: 1,479
Thá»i gian online: 1 ngà y 14 giá» 21 phút
Thanks: 1,805
Thanked 1,346 Times in 395 Posts
|
|
Là ng nghỠkhảm trai Chuyên Mỹ
Äịa chỉ: Xã Chuyên Mỹ - Huyện Phú Xuyên - Hà Ná»™i
Äá»™c đáo má»™t là ng nghá»
Từ thủ đô Hà Ná»™i, theo quốc lá»™ 1 vá» hÆ°á»›ng Nam gần 40km, đến trung tâm huyện Phú Xuyên, rẽ phải Ä‘i tiếp chừng 5km, bạn sẽ tá»›i xã Chuyên Mỹ, nÆ¡i có nghá» khảm trai truyá»n thống từ lâu đã nức tiếng thị trÆ°á»ng trong và ngoà i nÆ°á»›c.
Thuá»™c xã nghá» Chuyên Mỹ có 7 thôn là m nghá» khảm trai chÃnh:
- Thôn Ngá»
- Thôn Trung
- Thôn Äông Vinh
- Thôn Bối Khê
- Thôn Hạ
- Thôn Mỹ Văn
- Thôn Thượng
Là ng Chuôn Ngá» xÆ°a là PhÆ°á»ng Ngá», là là ng nghá» khảm trai truyá»n thống là ng có từ Ä‘á»i cụ tổ nghá» khảm đã được Bá»™ văn hóa xếp hạng di tÃch lịch sá» năm 1996. Theo truyá»n thuyết và thần phả đình là ng truyá»n kể rằng: Cách đây gần 1000 năm và o thá»i kỳ Nhà Lý, vá» phÃa Nam Kinh thà nh Thăng Long ở phÆ°á»ng Ngá», Chuyên Mỹ, huyện Quảng Uyên có đôi vợ chồng ông TrÆ°Æ¡ng Công Huy và bà Trần Thị Mai ngà y đêm cầu nguyện mong có má»™t ngÆ°á»i con trai. Má»™t đêm bà nằm mÆ¡ thấy hà o quang sáng rá»±c, má»™t con rồng trắng bay và o nhà hóa thà nh bông sen hÆ°Æ¡ng thÆ¡m ngát, hà hái lấy bông ben nâng niu nhÆ° báu váºt. Khi bông sen tá»a hÆ°Æ¡ng thÆ¡m ngát, bà hái lấy bông sen nâng niu nhÆ° báu váºt. Khi tỉnh dáºy và đem chuyện kể vá»›i chồng, hai ông bà mừng rỡ coi đó là điá»m là nh. Quả nhiên, Ãt lâu sau bà mang thai và sinh hạ được má»™t cáºu con trai đặt tên là Thà nh. Lúc còn nhá», TrÆ°Æ¡ng Công Thà nh rất chăm chỉ há»c và nổi tiếng thông minh, năm 17 tuổi thi Ä‘á»— Thái há»c sinh sau Ä‘á»— Hoà ng Tá» và là m đến chức TÆ°á»›ng công Phù Quảng Bá được Lý Äạo Thà nh gả con gái là Lý Tố HÆ°Æ¡ng cho. Hạnh phúc Ä‘ang đầm ấm thì quân Tống sang xâm lược. Theo lệnh của triá»u đình, ông được giữ chức Tây đạo TÆ°á»›ng quân Tham tán phó Nguyên Soái cùng Äông đạo TÆ°á»›ng quân ChÃnh Nguyên soái Lý ThÆ°á»ng Kiệt mang quân Bắc phạt. Hai ông dẫn 2 đạo quân tiến thẳng sang Quảng Tây đánh phủ đầu quân Tống, Ä‘áºp tan âm mÆ°u của kẻ thù từ trong trứng nÆ°á»›c.
NhÆ°ng giặc BăÌc vÆ°Ì€a deÌ£p xong, hai nÆ°Æ¡Ìc Chiêm ThaÌ€nh vaÌ€ Chân LaÌ£p laÌ£i mang quân quâÌy nhiễu biên thuÌ€y, TrÆ°Æ¡ng Công ThaÌ€nh laÌ£i laÌ€ một trong nhữn tÆ°Æ¡Ìng Ä‘Æ°Æ¡Ì£c cử Ä‘i biÌ€nh Chiêm. Sau cuộc chinh chiêÌn bảo vệ đâÌt nÆ°Æ¡Ìc ở phiÌa Nam ông Ä‘ã cuÌ€ng quân sỹ chiêÌn thăÌng trở về. Vua NhaÌ€ LyÌ nghĩ đêÌn công phaÌ£t TôÌng biÌ€nh Chiêm bảo vệ đâÌt nÆ°Æ¡Ìc, bảo vệ triều Ä‘iÌ€nh liền mở tiệc mÆ°Ì€ng chiêÌn thăÌng vaÌ€ phong chÆ°Ìc tÆ°Æ¡Ìc cho những ngÆ°Æ¡Ì€i coÌ công. Riêng TrÆ°Æ¡ng Công ThaÌ€nh không nhận chÆ°Ìc tÆ°Æ¡Ìc maÌ€ xinh nhaÌ€ vua Ä‘Æ°Æ¡Ì£c "Thanh lu nhâÌt ôÌc, xiêm baÌ€o đổi lâÌy caÌ€ sa chi dã", Vua nhaÌ€ LyÌ chiều theo nguyện voÌ£ng của ông vaÌ€ phong cho ông 4 chữ "huyền Chân Bồ TaÌt" đồng thÆ¡Ì€i ra thông baÌo khăÌp thiên haÌ£, tăng ni caÌc chuÌ€a chiền đều phải Ä‘oÌn tiêÌp cho phải pheÌp. Sau một thÆ¡Ì€i gian du ngoaÌ£n khăÌp caÌc chuÌ€a chiền, ông xin Ä‘i du sÆ¡n thủy, khi đêÌn caÌc bãi sông, bãi biển ông thâÌy vỏ trai vỏ ôÌc biÌ£ mÆ°a gioÌ xô đầy, moÌ€n lÆ¡Ìp vỏ bên ngoaÌ€i lộ ra nhiều maÌ€u săÌc oÌng aÌnh, trong saÌng trông râÌt Ä‘eÌ£p. ông nghĩ thiên nhiên Ä‘ã giaÌ€nh cho con ngÆ°Æ¡Ì€i những sản vật quyÌ, Ä‘eÌ£p thÃªÌ naÌ€y maÌ€ sao không biêÌt sử duÌ£ng? Ông liền choÌ£n một sÃ´Ì mảnh về chÆ¡i, sau mâÌy ngaÌ€y ngăÌm nhiÌ€n suy nghĩ ông liền gheÌ€ ra maÌ€i, goÌ£t theo yÌ muôÌn rồi xêÌp Ä‘i xêÌp laÌ£i vaÌ€o caÌc neÌt chữ ở HoaÌ€nh phi câu đôÌi. TrÆ°Æ¡Ìc hỏng sau Ä‘Æ°Æ¡Ì£c vaÌ€ ông laÌ£i ngồi maÌ€i dũa, maÌ€i những mảnh trai Ä‘oÌ thaÌ€nh hiÌ€nh hoa laÌ Ä‘Æ°Æ¡Ì£c nhiều ngÆ°Æ¡Ì€i khen ngÆ¡Ì£i
Khi về thăm quê, ông cho moÌ£i ngÆ°Æ¡Ì€i xem vaÌ€ daÌ£y cho dân laÌ€ng, nhiều nguiowf nhÆ¡Ì€ ông hÆ°Æ¡Ìng dẫn vaÌ€ dần daÌ€ qua thÆ°Ì£c tÃªÌ saÌng taÌ£o Ä‘ã laÌ€m cho sản phẩm ngaÌ€y caÌ€ng thêm phong phuÌ.
ChâÌt liệu xaÌ€ cÆ°Ì€ thông thÆ°Æ¡Ì€ng Ä‘Æ°Æ¡Ì£c lâÌy tÆ°Ì€ trai, ôÌc nên khảm xaÌ€ cÆ°Ì€ coÌ€n Ä‘Æ°Æ¡Ì£c goÌ£i laÌ€ khảm trai hay khảm ôÌc. Vỏ trai Ä‘Æ°Æ¡Ì£c Æ°a chuộng laÌ€ loaÌ£i vỏ trai của trai ngoÌ£c môi vaÌ€ng (Pinctada maxima) , noÌ thÆ°Æ¡Ì€ng coÌ kiÌch thÆ°Æ¡Ìc lÆ¡Ìn, mặt trong coÌ lÆ¡Ìp xaÌ€ cÆ°Ì€ daÌ€y maÌ€u vaÌ€ng oÌng aÌnh. NgÆ°Æ¡Ì€i thÆ¡Ì£ khảm trai duÌ€ng những mảnh vỏ trai để khảm (găÌn) lên caÌc đồ vật. CaÌc công Ä‘oaÌ£n cần phải thÆ°Ì£c hiện khaÌ tỉ mỉ : vẽ mẫu tranh, maÌ€i, cÆ°a , Ä‘uÌ£c mảnh, khảm lên tranh rồi laÌ£i maÌ€i nhẵn vaÌ€ Ä‘aÌnh boÌng. Khảm xaÌ€ cÆ°Ì€ coÌ Æ¡Ì‰ đồ trang sÆ°Ìc, khuy aÌo, dũa, đồ gỗ nhÆ° baÌ€n ghêÌ, giÆ°Æ¡Ì€ng, sập, tủ, biÌ€nh phong, tranh treo tÆ°Æ¡Ì€ng
Khảm xaÌ€ cÆ°Ì€ thÆ°Æ¡Ì€ng Ä‘Æ°Æ¡Ì£c thiêÌt kÃªÌ hÆ¡Ì£p vÆ¡Ìi đồ gỗ Ä‘aÌnh boÌng sÆ¡n maÌ€i mỹ nghệ, tuy nhiên nền caÌc bÆ°Ìc khảm xaÌ€ cÆ°Ì€ thÆ°Æ¡Ì€ng coÌ maÌ€u tôÌi của lÆ¡Ìp sÆ¡n Ä‘en, chÆ°Ì không coÌ thêm nhiều maÌ€u nhÆ° caÌc sản phẩm thủ công mỹ nghệ khaÌc, do bản thân châÌt liệu xaÌ€ cÆ°Ì€ coÌ taÌ£o nên nhiều maÌ€u săÌc trang triÌ. CaÌc hoÌ£a tiêÌt ở đồ khảm xaÌ€ cÆ°Ì€ coÌ thể laÌ€ về hoa laÌ, chim bÆ°Æ¡Ìm, caÌc danh lam thăÌng cảnh ở Việt Nam hay tÆ°Ì€ một tiÌch cổ naÌ€o Ä‘oÌ trong dân gian. Từ xÆ°a các cụ trong là ng đã là m nghỠđồ sét sÆ¡n son thiếp và ng, hoà nh phi câu đối, sÆ¡n tượng, pháºt, dùng trong các đỉnh chùa trong địa phÆ°Æ¡ng và khu vá»±c cÅ©ng nhÆ° ở cả nÆ°á»›c. NghỠđược các thế hệ trong là ng qua các Ä‘á»i gìn giữ và phát triển.
Chuyện về một người giữ lửa
Trò chuyện vá»›i Nghệ nhân Trần Bá Dinh (70 tuổi) là má»™t trong những ngÆ°á»i “giữ lá»a†lâu năm trong nghá». Ông từng Ä‘oạt nhiá»u giải Bà n tay và ng, đặc biệt là giải Tinh hoa Việt Nam tại Văn Miếu - Quốc Tá» Giám năm 2003 vá»›i bức tranh khảm trai "Chân dung Bác Hồ". Ông có cả má»™t “kho†kiến thức vá» những tinh hoa văn hoá của nghỠđể có thể truyá»n lại cho con cháu. Ná»a Ä‘á»i ngÆ°á»i gắn bó vá»›i nghá», ông Dinh vinh dá»± được giao là m nhiá»u bức tranh quan trá»ng vá» Bác Hồ và các đồng chà lãnh đạo Äảng và Nhà nÆ°á»›c nhÆ° Thủ tÆ°á»›ng Phạm Văn Äồng, Tổng Bà ThÆ° Nguyá»…n Văn Linh, Äá»— MÆ°á»i, các vị nguyên thủ Quốc Gia các nÆ°á»›c bạn : Chủ tịch Fidel Castro - vị lãnh tụ của nhân dân Cu Ba chịu khó, kiên cÆ°á»ng. Mặc dù không qua trÆ°á»ng lá»›p vá» há»™i hoạ nhÆ°ng nhá» cách nghÄ© “há»c thầy không tà y há»c bạn†nên ông Dinh đã há»c ở má»i chá»—, má»i nÆ¡i, há»c qua bạn bè, sách vở. Äi đâu thấy tranh ảnh đẹp là ông nghiên cứu, quan sát, vá» tìm cách váºn dụng ngay. Ông còn tÃch cá»±c mua sách há»™i hoạ, Ä‘á»c sách báo, xem tranh ảnh,... Nhá» váºy, ông đã tÃch luỹ được nhiá»u kiến thức vá» há»™i hoạ và cho ra Ä‘á»i nhiá»u bức tranh nghệ thuáºt tôn vinh nghá» khảm trai của là ng mình.
Nghệ nhân Trần BaÌ Dinh vaÌ€ taÌc phẩm khảm trai về BaÌc Hồ
Má»™t Ä‘á»i tá»± há»c, tu luyện tay nghá», ông đã trở thà nh nghệ nhân và truyá»n nghá» cho nhiá»u thế hệ con cháu trong là ng. Äến nay, nhiá»u há»c trò của ông đã trở thà nh thợ giá»i, mang nghá» Ä‘i khắp nÆ¡i trên đất nÆ°á»›c. Ông từng Ä‘oạt nhiá»u giảithưởng tại các há»™i chợ, triển lãm, 2 lần được tặng danh hiệu “Bà n tay Và ngâ€, vá»›i tác phẩm Bá»™ tứ bình, và Quan Thế Âm Bồ Tát. Ngoà i ra, ông còn được công nháºn danh hiệu Nghệ nhân dân gian Việt Nam 2005, Huy chÆ°Æ¡ng vì sá»± nghiệp văn nghệ dân gian...
NghỠkhảm trai - tinh xảo đến từng nét
Nghá» khảm trai không Ä‘Æ¡n giản chỉ là nghỠđục đẽo, lắp ráp theo khuôn mẫu nhất định. Äể có được má»™t sản phẩm khảm trai theo đúng nghÄ©a, đó còn là cả má»™t nghệ thuáºt. NgÆ°á»i thợ khảm phải trải qua nhiá»u công Ä‘oạn, trÆ°á»›c hết là phải chá»n loại vá» trai phù hợp vá»›i đồ dùng mình định khảm. Vá» trai có nhiá»u loại: trai cánh mảnh nhá», sẫm mà u, trai thịt trắng, vá» mình dầy; trai Nông Cống (Thanh Hoá) có nhiá»u vân; ốc biển, có thứ gá»i là ốc xà cừ, có nhiá»u ở vùng biển Quy NhÆ¡n, Quảng Nam Äà Nẵng, Nha Trang, Phan Thiết. Hến biển có má»™t thứ gá»i là vá» xác, thÆ°á»ng có nhiá»u ở Quy NhÆ¡n. Ngoà i ra còn có má»™t thứ vá» trai đặc biệt gá»i là Cu Khổng (vì có 9 lá»— vỠở phÃa mép vá»), có vân mà u sắc phong phú hÆ¡n mầu cầu vồng. Muốn là m hà ng mặt nổi nhÆ°: núi non, cánh phượng, cánh công, phải tìm bằng được Cu Khổng. Trong cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng hiện nay, ngoà i nguồn nguyên liệu ở trong nÆ°á»›c, ngÆ°á»i thợ Chuyên Mỹ phải mua nguyên liệu từ Trung Quốc, nguyên liệu quý nhÆ° ốc phải mua từ Singapore.
Từ chất liệu vá» trai, ngÆ°á»i thợ khảm phải bá» rất nhiá»u công sức để hoà n thà nh má»™t mặt tranh khảm, bao gồm các khâu: sáng tác bản vẽ, mà i, cÆ°a, đục mảnh trên mặt tranh khảm, mà i, đánh bóng mặt khảm. TrÆ°á»›c đây, Ä‘á» tà i khảm thÆ°á»ng chá»n các tÃch ở truyện Tam Quốc và các truyện cổ khác nhÆ°: "Tam cố Thảo LÆ°", "Văn chÆ°Æ¡ng cầu hiá»n", hay khảm theo mẫu Æ°á»›c lệ nhÆ°: mai, thông, cúc, trúc, chim hoa, "tứ dân" cảnh - 4 ngÆ°á»i dân thá»i cổ. Ngà y nay, Ä‘á» tà i khảm lại chá»n là các di tÃch, danh lam thắng cảnh nổi tiếng của đất nÆ°á»›c nhÆ° Chùa Má»™t Cá»™t, Hạ Long, Huế, Sà i Gòn…
Hiện nay, công Ä‘oaÌ£n khăÌc thủ công coÌ thể thay thÃªÌ bằng maÌy khăÌc laser vaÌ€ caÌc loaÌ£i maÌy moÌc hỗ trÆ¡Ì£ khaÌc, song việc cẩn caÌc mảnh xaÌ€ cÆ°Ì€ vaÌ€ hoaÌ€n thiện sản phẩm vẫn không thể thiêÌu đôi baÌ€n tay của nghệ nhân.
hanoi36plus.vn
Các chủ đỠkhác cùng chuyên mục nà y:
|
|
Từ khóa được google tìm thấy
|
êåðàìè÷åñêàÿ, hanoi36plus, huong dan kham trai, kham trai chuyen mi, kham trai my nghe, khảm trai chuyên mỹ, lang kham trai chuyen my, nghe thuat kham trai, ñòèðàëüíûå, tranh kham oc, tranh kham trai, tranh khảm chim hoa, tranh tu quy kham trai, tu tho kham oc, þáêîé |
| |