23-11-2008, 09:46 AM
Phi Thăng Chi Háºu
Tham gia: Jun 2008
Bà i gởi: 1,213
Thá»i gian online: 3 tuần 1 ngà y 1 giá»
Thanks: 286
Thanked 0 Times in 0 Posts
ChÆ°Æ¡ng 20
Bá»n xtreletz hoà nh hà nh dữ dá»™i. Chúng giết chết má»™t loạt tên quý tá»™c quyá»n thế: hai ngÆ°á»i anh của thái háºu, Ivan và Afanaxi Naryskin, bá»n vÆ°Æ¡ng hầu Yuri và Mikhail Dolgoruki, Grigori và Andrey Romodanovski, Mikhail Seckaski, Matveev, Piotr và Fedor Xazukov và nhiá»u ngÆ°á»i khác, dòng dõi kém vai vế hÆ¡n. Chúng được lÄ©nh lÆ°Æ¡ng tất cả là hai trăm bốn mÆ°Æ¡i nghìn rúp và thêm má»—i ngÆ°á»i mÆ°á»i rúp tiá»n thưởng. Tất cả thà nh phố Ä‘á»u phải ná»™p bát Ä‘Ä©a bằng và ng bạc dể đúc tiá»n trả cho bá»n xtreletz ). Má»™t cá»™t trụ được trồng ở Hồng trÆ°á»ng; trên bốn mặt cá»™t trụ có viết tên bá»n quý tá»™c bị tà n sát cùng những tá»™i lá»—i của chúng.
Các trung Ä‘oà n xtreletz đòi phải được cấp giấy cam kết trong đó bá»n quý tá»™c quyá»n thế phải thá» rằng trong hiện tại cÅ©ng nhÆ° trong tÆ°Æ¡ng lai không bao giỠđược dùng những lá»i lẽ khinh miệt đối vá»›i quân xtreletz , không bao giỠđược gá»i chúng là phiến loạn hay bá»™i phản, không được vô cá»› xá» tá» chúng hoặc Ä‘em chúng Ä‘i Ä‘Ã y. Sau khi lấy lÆ°Æ¡ng thá»±c trong Ä‘iện Kreml ra ăn uống no say, bá»n xtreletz trở vá» doanh trại, bá»n thợ thủ công và bá»n buôn bán trở vá» khu phố của há». Và nếp sống cÅ© lại trở lại nhÆ° không có gì xảy ra cả. Những cảnh tối tăm muôn thuở - tình trạng cùng khổ, nô lệ, nghèo nà n - ứ Ä‘á»ng ở khắp nÆ¡i, ở Moskva, ở các thà nh phố, ở hà ng trăm quáºn rải rác trên đất nÆ°á»›c mông mênh.
NgÆ°á»i nông dân vá»›i mông Ä‘Ãt ăn đòn nát nhừ, cà o đất được chăng hay chá»›. Anh ta đã kinh tởm đất. Thợ thủ công chết bẹp dÆ°á»›i gánh nặng của thuế má và cống nạp, rên rỉ trong những căn nhà giá lạnh. Bá»n buôn bán nhá» không tiếc lá»i than thở. Bá»n chúa đất nhá» Ä‘ang phá sản. Äất cằn cá»—i dần: gặt được gấp ba lần số thóc đã gieo đã là phúc to, phải cảm Æ¡n Chúa. Äến cả bá»n quý tá»™c quyá»n thế và bá»n buôn bán lá»›n cÅ©ng phải lẩm bẩm phà n nà n. XÆ°a kia, má»™t ngÆ°á»i quý tá»™c không cần nhiá»u lắm cÅ©ng giữ được thể diện: chỉ cần má»™t cái áo lót lông hắc Ä‘iêu thá» và má»™t cái mÅ© lông cao ngất nghểu là đủ. Còn ở nhà thì rau cháo thế nà o cÅ©ng xong, tối đến Ä‘á»c kinh cầu Chúa rồi Ä‘i ngủ sá»›m. Bây giá», ngÆ°á»i ta chú trá»ng nhiá»u đến bá» ngoà i: bá»n quý tá»™c muốn sống sang trá»ng nhÆ° bá»n quý phái Ba Lan, bá»n Livonien, bá»n Äức. HỠđược nghe nói đến nhiá»u sá»± kỳ lạ và cÅ©ng được nhìn táºn mắt nhiá»u sá»± kỳ lạ. Lá»a tham ngùn ngụt trong lòng ngÆ°á»i. Từ đó, bá»n quý tá»™c có đến má»™t trăm gia nhân. Thế nhÆ°ng, còn phải đóng giầy, may áo nẹp có mang gia huy và nuôi cái đám ngÆ°á»i lá»™n xá»™n tham lam vô Ä‘á»™ đó - lợi tức cÅ© của há» không sao đủ được. Sống trong những ngôi nhà gá»— bị coi nhÆ° là không lịch sá»±. XÆ°a kia, ông hoặc bà quý tá»™c Ä‘i ra ngoà i Ä‘Æ°á»ng dùng xe trượt tuyết đóng có má»™t ngá»±a do má»™t gia nhân cưỡi. Äể khêu gợi sá»± ao Æ°á»›c trong lòng ngÆ°á»i ta, há» treo những chiếc Ä‘uôi cáo ở vòng cổ ngá»±a, ở Ä‘ai ngá»±a, ở dây buá»™c háºu. Bây giá» thì phải mua má»™t xe ngá»±a thếp và ng từ Danzich vá», đóng bốn ngá»±a, nếu không là m nhÆ° thế thì bị khinh rẻ ngay. NhÆ°ng Ä‘Ã o đâu ra tiá»n? Thá»i buổi nầy khó khăn. Buôn bán ế ẩm. Bán cho ngÆ°á»i trong nÆ°á»›c thì chẳng được bao nhiêu vì hỠđã trần nhÆ° nhá»™ng. Xuất biên Æ°? NhÆ°ng tà u bè đâu? Biển không phải là của mình. Bá»n ngoại quốc đã nắm hết thị trÆ°á»ng ngoà i nÆ°á»›c. Nghe nói đến sá»± buôn bán ở các nÆ°á»›c khác mà bá»±c mình muốn Ä‘áºp đầu chết quách Ä‘i cho rồi. Khốn nạn thay cái nÆ°á»›c Nga nầy! Bao giá» mi má»›i chịu nhúc nhÃch!
Ở Moskva có hai Sa hoà ng - Ivan và Piotr và trên cả là công chúa Sofia nắm quyá»n phụ trách. Äây chỉ là chuyện thay báºc đổi ngôi của bá»n quý tá»™c quyá»n thế, có thế thôi. Chán nản vô cùng! Thá»i gian nhÆ° dừng lại và chẳng có gì mà mong đợi cả. Má»™t thá»i gian, trÆ°á»›c cái má»™t trụ ká»· niệm của quân xtreletz ở Hồng trÆ°á»ng có má»™t ngÆ°á»i lÃnh cầm kÃch đứng gác, rồi sau không thấy đâu nữa. Dân chúng Ä‘em rác rưởi đến đồ thà nh đống chung quanh cái cá»™t trụ. Và ở các chợ, ngÆ°á»i ta lại bắt đầu thì thầm xì xà o. Bá»n xtreletz đâm nghi: váºy ra há» chÆ°a là m đến nÆ¡i đến chốn; hỠđã là m om sòm lên, nhÆ°ng chẳng được lợi lá»™c gì cả. Có lẽ phải là m cho xong xuôi việc nầy trÆ°á»›c khi quá muá»™n chăng?
Những ngÆ°á»i già cả nhắc lại những thá»i tốt đẹp xÆ°a kia. Äá»i sống lúc đó không đắt Ä‘á» bằng bây giá», ngÆ°á»i ta no đủ hÆ¡n, sống Ä‘Æ°á»ng hoà ng hÆ¡n. Ở nông thôn, trai gái nắm tay nhau ca múa. Ở ngoại ô ngÆ°á»i ta đâm béo ra vì chẳng phải là m gì cả. Tuyệt nhiên không nghe nói đến chuyện cÆ°á»›p bóc. Tháºt thế đấy, nhÆ°ng tất cả những cái đó là chuyện đã qua!… Sáu ngÆ°á»i razkonic(1) , sáu ngÆ°á»i không chịu quy phục quốc giáo, chuyên giải thÃch Kinh thánh, ngÆ°á»i gầy nhÆ° mõ không ai lay chuyển được niá»m tin, đến xloboda của quân xtreletz . "Con Ä‘Æ°á»ng sống duy nhất, - há» nói vá»›i bá»n xtreletz - con Ä‘Æ°á»ng sống duy nhất cho các bạn là láºt đổ lão giáo trưởng theo phái Nikon và tất cả bè lÅ© quý tá»™c quyá»n thế đã theo phái Nikon và tiêm nhiá»…m phong tục Ba Lan, để trở lại đức tin chân chÃnh và lối sống cÅ©". Mấy ngÆ°á»i razkonic đó Ä‘á»c những quyển vở mang từ tu viện Xolovetski vá» trong đó có dạy cách thoát khá»i bùa phép mê hoặc của bá»n Nikon và cách cứu vá»›t linh hồn mình nhÆ° thế nà o. Bá»n xtreletz lắng tai nghe, nÆ°á»›c mắt ròng ròng. Ở chợ, lão razkonic Nikita Pustosviat, má»™t ông già đạo mạo, đứng trên má»™t xe ngá»±a nhá» có mui, Ä‘á»c quyển vở của tu viện Xolovetski cho dân chúng nghe:
"Hỡi các đạo hữu, tôi đã trông thấy Ma VÆ°Æ¡ng, tháºt váºy tôi đã trông thấy hắn… Má»›i đây tôi Ä‘ang chìm đắm trong những tÆ° tưởng buồn nản bụng nghÄ© đến thá»i Ma VÆ°Æ¡ng sẽ xuất hiện, tôi Ä‘á»c kinh nhÆ°ng rồi, khốn nạn thân tôi, tôi đã thiu thiu ngủ. Bá»—ng tôi thấy má»™t đám đông trên má»™t cánh đồng. Có ngÆ°á»i đứng bên cạnh tôi. Tôi há»i ngÆ°á»i đó: Cái đám ngÆ°á»i đông đúc kia là thế nà o? Hắn trả lá»i: Ma VÆ°Æ¡ng sắp đến, cứ đứng yên đấy, đừng sợ. Tôi chống cây trượng có hai sừng đứng sững. Và ngÆ°á»i ta dẫn đến má»™t ngÆ°á»i trần truồng, da thịt ghê tởm xông ra má»™t mùi hôi thối, hắn thở ra lá»a, từ mồm mÅ©i và hai lá»— tai hắn bốc ra má»™t ngá»n lá»a tanh tưởi đến lá»™n má»a. Theo sau là Sa hoà ng của chúng ta, các thủ lÄ©nh, những ngÆ°á»i quý tá»™c, những quan đại thần của triá»u đình và những uá»· viên của viện Duma… Tôi bèn nhổ và o mặt Ma vÆ°Æ¡ng và cảm thấy hết sức Ä‘au Ä‘á»›n… Kinh thánh có nói đến việc đó: chẳng bao lâu nữa Ma VÆ°Æ¡ng sẽ đến…".
Thế là ngÆ°á»i ta hiểu cần phải đòi há»i những gì.
Bá»n xtreletz chạy ùa đến Ä‘iện Kreml. Ivan Andreevich Khovanski, thủ trưởng Bá»™ cấm quân xtreletz đã tuyên bố theo giáo phái ly khai. Sáu ngÆ°á»i razkonic gầy nhÆ° que củi, đứng đầu là Nikita Pustosvita đã ba hôm nay tuyệt không ăn uống má»™t tà gì, mang những giá tán kinh, những cây tháºp ác bằng gá»—, những bản kinh cổ đến Ä‘iện Hữu Giác rồi trÆ°á»›c mặt Sofia, há» chá»i rủa và nói xấu vị giáo trưởng và giáo há»™i. Bá»n xtreletz tụ táºp trÆ°á»›c Thá»m Äá» hét lên: "Chúng tôi muốn trở lại đức tin cÅ©, chúng tôi muốn có Ä‘á»i sống tốt đẹp nhÆ° xÆ°a". Có ngÆ°á»i nói những lá»i lẽ mạnh mẽ hÆ¡n: "Äã đến lúc công chúa nên lui vá» má»™t tu viện, công chúa gây cho quốc gia khá nhiá»u chuyện rắc rối rồi. Äủ rồi".
Sofia tức giáºn chỉ còn cách hăm doạ:
- Các ngÆ°Æ¡i định đánh đổi chúng ta lấy sáu tên thầy tu, sáu tên nông dân dốt nát Æ°? Váºy thì chúng ta, những ngÆ°á»i trong gia đình của Sa hoà ng, chúng ta không thể sống ở đây được nữa. Chúng ta sẽ Ä‘i đến những thà nh phố khác báo cho nhân dân biết sá»± suy tà n của chúng ta và sá»± phản bá»™i của các ngÆ°Æ¡i.
Bá»n xtreletz hiểu rõ Ä‘iá»u Sofia hăm doạ chúng, chúng đâm hoảng. "Nếu bà ấy định tung Ä‘oà n vệ binh quý tá»™c đánh vá» Moskva thì là m thế nà o?" Chúng bèn rút lui rồi bắt đầu thÆ°Æ¡ng lượng. Trong khi đó, theo lệnh của Vaxili Vaxilievich Golixyn, ngÆ°á»i ta Ä‘em đến quảng trÆ°á»ng từng cháºu rượu vodka và rượu bia lấy ở hầm rượu của Sa hoà ng. Bá»n xtreletz đâm ra nao núng, đầu óc choáng váng. Có kẻ kêu lên: "Bá»n mình cần quái gì đến đức tin cÅ© kia chứ? Äó là việc của bá»n thầy tu. Tóm cổ lấy bá»n razkonic !". Nói xong há» lôi má»™t ngÆ°á»i trong bá»n mấy ông già gầy đét ra chặt đầu và bóp cổ chết hai ngÆ°á»i nữa, mấy ông già còn lại chỉ đủ thì giá» chạy tháo lấy thân.
Bá»n quý tá»™c trá»i đánh thánh váºt ấy đã thoát được cÆ¡n hiểm nghèo bằng cách đổ rượu cho ngÆ°á»i dân chất phác say má»m. Ở Moskva, thiên hạ ồn à o bà n tán nhÆ° ong vỡ tổ. Bạ ai ngÆ°á»i ấy nói, bạ đâu kêu đấy. Không có ai là ngÆ°á»i có đầu óc đứng ra cầm đầu cả. NgÆ°á»i ta nổi loạn má»™t cách há»—n Ä‘á»™n vô tráºt tá»±, cÆ°á»›p phá những quán rượu Sa Hoà ng, lùng bắt bá»n thÆ¡ lại của các bá»™, các vụ và đem băm há» ra từng mảnh.
Ở Moskva, không thể nà o qua lại được dù Ä‘i bá»™ hoặc Ä‘i xe. Há» bao vây dinh thá»± của bá»n quyá»n quý, bá»n nầy phải tá»± tay nổ súng, cháºt váºt lắm má»›i đánh lui được những cuá»™c tấn công - những tráºn đánh nhau trong những ngà y đó tháºt là ác liệt. Lắm nÆ¡i cả má»™t dãy nhà gá»— bốc cháy. Xác chết không có ngÆ°á»i chôn cất nằm ngổn ngang trên các Ä‘Æ°á»ng phố và ở các chợ. Có tin đồn rằng bá»n quý tá»™c đã Ä‘Æ°a má»™t Ä‘oà n vệ binh đến trÆ°á»›c thà nh Moskva: chúng định chỉ má»™t tuần là dẹp xong cuá»™c nổi loạn. Má»™t lần nữa bá»n xtreletz lại cùng vá»›i đám nông nô Ä‘ang trốn tránh đông nhÆ° kiến cá» xông và o Ä‘iện Kreml xiên trên mÅ©i giáo má»™t lá Ä‘Æ¡n yêu cầu phải giao cho há» tất cả bá»n quý tá»™c quyá»n thế, không chừa má»™t ai, để Ä‘em ra xứ…
Sofia ra đứng ở Thá»m Äá», mặt tái Ä‘i vì tức giáºn:
- NgÆ°á»i ta bịa đặt để nói xấu ta, ta không há» nghÄ© đến việc tuyển má»™t Ä‘oà n vệ binh, ta xin hôn thánh giá mà thá» nhÆ° váºy - Sofia kêu lên, tay giáºt chiếc thánh giá nạm kim cÆ°Æ¡ng lóng lánh Ä‘eo trên ngá»±c - chÃnh thái tá» Matveika bịa đặt nói xấu ta.
Và từ trên thá»m cao ngÆ°á»i ta quẳng thái tá» xấu số ngÆ°á»i Tarta là Matveika và o mÅ©i giáo mác dá»±ng lên tua tủa. Äấy, cho bá»n mi xâu xé lẫn nhau…
Bá»n xtreletz xé xác Matveika là m trăm mảnh cho hả giáºn và má»™t lần nữa lại tiu nghỉu ra vá»â€¦ Suốt ba ngà y ba đêm, Moskva tá»±a hồ nhÆ° biá»n Ä‘á»™ng; tiếng chuông báo Ä‘á»™ng là m cho hà ng Ä‘Ã n quạ cất cánh bay lên. ChÃnh lúc đó, trong đấu óc những kẻ hung hăng nhất nảy ra ý kiến đánh rắn phải đánh dáºp dầu: Ä‘em giết phăng cả hai Sa hoà ng lẫn Sofia. NhÆ°ng đến ngà y thứ tÆ° khi dân thà nh Moskva tỉnh dáºy thì Ä‘iện Kreml đã rá»—ng tuếch: chẳng còn Sa hoà ng, chẳng còn công chúa đâu nữa, hỠđã cùng bá»n quý tá»™c quyá»n thế rá»i Moskva Ä‘i nÆ¡i khác. Dân chúng rất Ä‘á»—i hoảng sợ.
Sofia trú lại là ng Kolomenskoe và tức tốc cho ngÆ°á»i vá» các quáºn tuyển má»™ má»™t Ä‘oà n vệ binh quý tá»™c.
Suốt tháng tám, Sofia Ä‘i khắp các là ng mạc và tu viện ở các vùng lân cáºn Moskva, đứng ở thá»m nhà thá» than khóc kể lể những ná»—i oán há»n và sá»± bất hạnh của mình. Ivan Andreevich Khovanski ở lại Ä‘iện Kreml vá»›i bá»n xtreletz . NgÆ°á»i ta bắt đầu tá»± há»i xem có nên tôn hắn lên là m Sa hoà ng không? Hắn là má»™t ngÆ°á»i nhã nhặn, dòng dõi quý tá»™c lâu Ä‘á»i và tha thiết những phong tục cÅ©. Nếu nhÆ° thế thì ngÆ°á»i dân Ä‘en sẽ có má»™t Sa hoà ng của riêng há», do chÃnh há» tôn lên ngôi.
Những mong sau nầy được hưởng ân huệ lá»›n, bá»n quý tá»™c vui lòng nai nịt lên ngá»±a ra Ä‘i. Má»™t Ä‘oà n vệ binh lá»›n gồm hai trăm ngà n ngÆ°á»i táºp hợp tiến vá» phÃa tu viện Ba Ngôi của Thánh XecgiÆ¡. Tá»±a nhÆ° má»™t con chim, Sofia luôn luôn lởn vởn chung quanh thà nh Moskva. Äến tháng chÃn, má»™t chi Ä‘á»™i kỵ binh do Sofia cấp tốc Ä‘iá»u Ä‘á»™ng đến và do Xtiovka Odoievski chỉ huy tấn công là ng Kuskino và o lúc tá» má» sáng. Ivan Andreevich Khovanski sau khi cùng quân xtreletz Ä‘i tuần tra chung quanh thà nh Moskva đã ngủ lại đêm ở đó trong má»™t chiếc lá»u dá»±ng trên má»™t ngá»n đồi nhá». Bá»n xtreletz thản nhiên ngủ kỹ chẳng Ä‘á» phòng gì cả nên bị chém chết hết không kịp trở mình.
Ivan Andreevich mặc quần áo lót, nhảy bổ ra khá»i lá»u, tay khoa má»™t lưỡi búa. Mikhail Tyktov từ trên mình ngá»±a, nhảy cưỡi lên vai hắn. Khovanski bị trói và o yên ngá»±a rồi giải vá» là ng Vozdvizenskoe, nÆ¡i công chúa Ä‘ang linh đình ăn mừng ngà y sinh của mình: hôm đó là ngà y Thánh Sofia. Mikhail Tyktov ném Khovanski từ trên mình ngá»±a xuống đất; quần áo chẳng có vừa buồn rầu lại vừa xấu hổ, Khovanski quỳ xuống cá» khóc. Saklovity, viên thÆ¡ lại của viện Duma Ä‘á»c bản tá»™i trạng. Ivan Andreevich tức giáºn kêu ầm lên: "Nói láo! Không có ta thì ở Moskva máu đã ngáºp đến đầu gối từ lâu rồi".
Bá»n đại thần do dá»±, không biết có nên là m đổ máu má»™t dòng dõi quý tá»™c lâu Ä‘á»i nhÆ° váºy không. Vaxili Vaxilievich mặt nhợt nhạt không còn má»™t giá»t máu. Khovanski và hắn, cả hai Ä‘á»u dòng dõi Gedymin. Váºy mà , bây giá» có những kẻ nguồn gốc nghèo hèn, má»›i được già u sang, lại xá» má»™t ngÆ°á»i dòng dõi Gedymin.
Thấy má»i ngÆ°á»i do dá»±, Ivan Mikhailovich Miloslavski liá»n tiến vá» phÃa những kỵ sÄ© rồi ghé và o tai Xtiovka Odoievski thì thầm. Láºp tức gã nầy cho ngá»±a phi nÆ°á»›c đại phóng qua là ng đến chiếc lá»u bằng lụa của công chúa Sofia rồi lại phi nhÆ° bay trở vá», mặc cho ngá»±a giầy xéo lên gà què và trẻ con. "Bà nhiếp chÃnh ra lệnh không do dá»±, phải kết liá»…u số pháºn vÆ°Æ¡ng hầu ngay". Nghe thấy thế, Vaxili Vaxilievich vá»™i vã lánh Ä‘i nÆ¡i khác, lấy khăn tay che mắt. Khovanski rú lên má»™t tiếng rùng rợn khi Mikhail Tyktov nắm lấy tóc hắn lôi xá»nh xệch trên quãng Ä‘Æ°á»ng bụi báºm. Ra đến đầu là ng, ngÆ°á»i ta chặt đầu vÆ°Æ¡ng hầu Khovanski.
Thế là bá»n xtreletz mất chủ tÆ°á»›ng. Khi biết tin Khovanski bị xá» tá», chúng đâm hoảng sợ, kéo ùa cả và o trong Ä‘iện Kreml đóng chặt cá»a lại, nạp súng đại bác và chuẩn bị phòng thủ.
Sofia vá»™i vã trở lại tu viện Ba Ngôi của Thánh XecgiÆ¡ để lánh mình sau những bức tÆ°á»ng dà y bất khả xâm phạm. Công chúa giao cho Vaxili Vaxilievich nhiệm vụ Ä‘iá»u khiển Ä‘oà n vệ binh. Hai bên đóng quân đối diện nhau hầm hè diá»…u võ dÆ°Æ¡ng oai xem bên nà o nhụt trÆ°á»›c. Bá»n xtreletz hoảng trÆ°á»›c; chúng cho ngÆ°á»i đến tu viện Ba Ngôi xin tạ tá»™i vá»›i Sofia. Thế là chúng mất hết tá»± do. NgÆ°á»i ta hạ ngay cái cá»™t trụ dá»±ng ở Hồng trÆ°á»ng. NgÆ°á»i ta thu lại những giấy cam kết và những khoản miá»…n trừ đã cấp cho chúng. Saklovity được bổ nhiệm là m bá»™ trưởng bá»™ cấm quân xtreletz vì đã tá» ra nhanh nhẹn trong việc thi hà nh luáºt pháp. Dân chúng không dám ho he gì nữa và má»™t là n không khà im lặng bi thảm lại đè nặng lên thà nh Moskva và toà n cõi đất nÆ°á»›c. Năm, tháng trôi qua.
Chú thÃch:
(1)Giáo sÄ© thuá»™c phái ly khai vá»›i đạo chÃnh thống.
Tà i sản của ngudoc
23-11-2008, 09:48 AM
Phi Thăng Chi Háºu
Tham gia: Jun 2008
Bà i gởi: 1,213
Thá»i gian online: 3 tuần 1 ngà y 1 giá»
Thanks: 286
Thanked 0 Times in 0 Posts
ChÆ°Æ¡ng 21
Alexaska rảo cẳng chạy men theo dãy hà ng rà o, trong ánh hoà ng hôn Ä‘ang trùm Ä‘Æ°á»ng phố. Thỉnh thoảng nó lại thấy Ä‘au nhói trong tim và mắt má» Ä‘i vì mồ hôi chảy ròng ròng. Má»™t ngôi nhà gá»— Ä‘ang bốc cháy ở đằng xa, ánh lá»a ghê rợn chiếu sáng những vÅ©ng nÆ°á»›c Ä‘á»ng trong vết bánh xe. Äằng sau Alexaska, cách xa khoảng hai mÆ°Æ¡i bÆ°á»›c, Danila Melsikov say khÆ°á»›t Ä‘ang Ä‘uổi theo, tiếng ủng nện xuống đất thình thịch. Lần nầy lão không cầm roi mà cầm má»™t con dao găm lưỡi cong sáng loáng.
- Äứng lại? Tao sẽ giết chết mầy! - Danila quát lên vá»›i má»™t giá»ng dữ tợn. Alioska đã tụt lại đằng sau từ lâu, trèo tót lên cây.
Äã hÆ¡n má»™t năm nay, Alexaska chÆ°a gặp lại bố lần nà o, váºy mà bá»—ng nhiên nó lại gặp bố nó trÆ°á»›c má»™t quán rượu bị đốt phá. Láºp tức Danila Ä‘uổi theo thằng con. Suốt quãng thá»i gian đó, Alexaska và Alioska ăn không đủ no nhÆ°ng sống vui vẻ. Ở ngoại ô, ngÆ°á»i ta đã nhẵn mặt chúng, ai cÅ©ng vui lòng cho chúng ngủ đỡ lại má»™t đêm. Suốt mùa hè chúng tha thẩn trong vùng lân cáºn Moskva, dá»c các con sông, trong các khu rừng. Chúng đánh bẫy những loà i chim hót hay Ä‘em bán cho bá»n con buôn, hay Ä‘i bẻ trá»™m hoa quả rau dÆ°a. Có lúc chúng Ä‘i câu. Chúng mÆ¡ Æ°á»›c đánh bẫy được má»™t con gấu để dạy là m trò, nhÆ°ng bắt được gấu đâu có phải chuyện dá»….
Má»™t hôm chúng thả câu trên con sông Yauza, nÆ°á»›c trong vắt và lặng lá» từ những khu rừng ráºm của Äảo Nai chảy ra, chợt chúng trông thấy má»™t đứa bé ngồi ở bá» bên kia, cằm tì và o lòng bà n tay. Äứa bé ăn mặc lạ lùng: chân xá» bÃt tất dà i mà u trắng, mình mặc áo nẹp xinh xinh mà u xanh lá cây, may theo kiểu ngoại quốc ve áo mà u Ä‘á» Ä‘Ãnh khuy sáng loáng. Cách đó không xa, trên má»™t ngá»n đồi con, nóc hình răng cÆ°a của lâu Ä‘Ã i Preobrazenski vÆ°Æ¡n lên đám cà nh lá um tùm của những cây bồ Ä‘á». XÆ°a kia có thể trông thấy toà n bá»™ lâu Ä‘Ã i nầy: hình dáng thanh tao, mà u sặc sỡ, nó in bóng trên sông Yauza; nhÆ°ng nay bá» hoang không ngÆ°á»i săn sóc, nó đã bị che lấp sau đám cà nh lá um tùm.
TrÆ°á»›c cổng và trên cánh đồng cá», mấy ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà đang chạy ngÆ°á»i chạy xuôi, miệng gá»i ầm lên: hẳn há» Ä‘ang tìm chú bé con. NhÆ°ng chú bé ngồi khuất trong bụi ngÆ°u bà ng, không nhúc nhÃch, vẻ mặt há»n dá»—i. Alexaska nhổ toẹt má»™t bãi nÆ°á»›c bá»t và o mồi câu, rồi chõ sang phÃa bên kia bá» gá»i đứa bé:
- Nầy, thôi Ä‘i, đừng ngồi đấy là m cá của chúng tao sợ nữa. Liệu hồn, chúng tao sẽ bÆ¡i qua sông lá»™t quần mầy ra cho mầy má»™t tráºn, cứ đợi đấy, rồi mầy sẽ biết tay?
Äứa bé khụt khịt mÅ©i không nói gì, Alexaska lại nói:
- Mầy là ai? Bố mầy là ai? Nầy, thằng oắt con…
- Tao sẽ cho chặt đầu mầy, lúc đó mầy sẽ biết, - đứa bé nói vá»›i má»™t giá»ng nhá» nhẻ.
Alioska liá»n thì thầm bảo Alexaska:
- Mầy là m sao thế? Sa hoà ng đấy. - Rồi nó bỠcần câu xuống định bỠchạy.
Một vẻ tinh nghịch lóe lên trong cặp mắt xanh của Alexaska.
- Khoan đã, chúng mình vẫn đủ thì giỠđể mà chuồn cÆ¡ mà . - Nó thả dây câu rồi toét miệng cÆ°á»i, ngắm nghÃa thằng bé.
- Mầy tưởng doạ chúng tao sợ phá»ng? Còn phải tìm được ngÆ°á»i chặt đầu chứ… NhÆ°ng mầy ngồi là m gì đấy? NgÆ°á»i ta Ä‘ang tìm mầy kia kìa…
- Tao ngồi đây thôi, tao trốn bá»n Ä‘Ã n bà .
- Nầy, có lẽ mầy là Sa hoà ng của dân ta chắc? Phải không?
Äứa bé không trả lá»i ngay, rõ rà ng là nó ngạc nhiên thấy có kẻ lại dám nói vá»›i nó má»™t cách táo tợn nhÆ° váºy.
- Phải, tao là Sa hoà ng. Thế thì việc gì đến mầy?
- Sao, việc gì đến tao à ? Lẽ ra mầy phải Ä‘em bánh mì ngá»t ra cho chúng tao chứ. (Piotr nhìn Alexaska không chá»›p mắt và cÅ©ng chẳng cÆ°á»i). Tháºt đấy, vá» lấy Ä‘em ra cho bá»n tao mấy cái, tao sẽ là m trò cho mà xem. - Alexaska bá» mÅ©, lấy ở trong lần lót ra má»™t chiếc kim. - Trông nầy có đúng là má»™t cái kim không nà o? Mầy có muốn tao đâm chiếc kim có xâu chỉ nầy qua má mà không việc gì không?
- Mầy không nói dối chứ? - Piotr há»i.
- Äây tao xin là m dấu thá». Mầy có muốn tao là m dấu bằng chân không? - Alexaska nhanh nhẹn ngồi xuống, cầm lấy bà n chân để trần giÆ¡ lên mặt là m dấu.
Piotr lại cà ng ngạc nhiên.
- Lại còn thiếu cái nÆ°á»›c ấy nữa, bắt Sa hoà ng chạy Ä‘i lấy bánh ngá»t cho mầy, - Piotr cà u nhà u nói. - Thế cho mầy tiá»n mầy có đâm kim qua má không?
- Cho tao má»™t đồng tiá»n bằng bạc, tao sẽ đâm kim qua má ba lần liá»n mà không việc gì cả cho mà xem.
- Mầy không nói dối chứ? - Piotr tò mò chá»›p chá»›p mắt, rồi đứng dáºy, nghểnh nhìn qua đám ngÆ°u bà ng vá» phÃa lâu Ä‘Ã i, nÆ¡i mấy ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà vẫn Ä‘ang cuống cuồng gá»i "a-hu", rồi rảo chân chạy vá» phÃa chiếc cầu bắc ngang sông.
Sang đến đầu cầu bên kia, Piotr đứng cách Alexaska có ba bÆ°á»›c. Và i con chuồn chuồn xanh biếc Ä‘ang rung cánh lÆ°á»›t trên mặt nÆ°á»›c. Mấy đám mây nhá» và má»™t cây liá»…u thân bị sét đánh vỡ nứt in bóng xuống mặt sông. Äứng dÆ°á»›i bóng liá»…u, Alexaska biểu diá»…n cho Piotr xem cái trò nó đã hứa, nó xiên chiếc kim có sâu chỉ Ä‘en qua má ba lần liá»n mà không việc gì cả; không chảy má»™t giá»t máu nà o, chỉ có ba vệt bẩn nhá» trên má mà thôi. Piotr tròn xoe đôi mắt nhìn nhÆ° mắt cú vá».
- ÄÆ°a tao chiếc kim, - Piotr nói vá»›i má»™t giá»ng nóng nảy.
- Nầy, thế tiá»n đâu?
- Äây!
Alexaska giơ tay bắt lấy đồng rúp Piotr vứt cho nó.
Piotr cầm lấy chiếc kim, xiên qua má mình rồi ngá»a cái đầu có bá»™ tóc quăn vỠđằng sau; báºt lên cÆ°á»i khanh khách:
- Tao cÅ©ng là m được nhÆ° mầy! CÅ©ng là m được nhÆ° mầy? - Rồi bá» rÆ¡i hai đứa bé, Sa hoà ng chạy vá» lâu Ä‘Ã i chắc là để dạy cho bá»n đại thần biết cách xiên kim qua má.
Äồng rúp má»›i tinh: má»™t mặt có hình con phượng hoà ng hai đầu, mặt bên kia có hình bà nhiếp chÃnh Sofia. Alexaska và Alioska cả Ä‘á»i chÆ°a từng kiếm được nhiá»u tiá»n nhÆ° váºy. Từ đó chúng thÆ°á»ng hay Ä‘i trên bá» sông Yauza nhÆ°ng chỉ trông thấy Piotr ở đằng xa. Lúc thì thấy Piotr cưỡi ngá»±a con, theo sau là má»™t bá»n ngÆ°á»i to béo cưỡi ngá»±a, lúc thì thấy Piotr mang trống dẫn đầu má»™t bá»n con trai mặc áo nẹp kiểu Äức có Ä‘eo súng gá»—, rồi chúng lại thấy bá»n ngÆ°á»i to béo ấy hoa chân múa tay tÃu tÃt chung quanh Piotr.
- Nó chơi đùa nhảm nhà chẳng ra là m sao cả, - Alexaska ngồi dưới gốc liễu bị sét đánh nói.
Cuối mùa hè, Alexaska rút cuá»™c cÅ©ng tìm cách mua được của bá»n ngÆ°á»i Digan má»™t con gấu con gầy còm, có bÆ°á»›u trên lÆ°ng nhÆ° vẫn thấy trên lÆ°ng lợn, vá»›i số tiá»n là ná»a rúp. Alioska cầm đầu sợi dây xÃch có móc và o má»™t cái vòng dẫn gấu Ä‘i. Alexaska hát múa, váºt nhau vá»›i con gấu. NhÆ°ng đến mùa thu, trá»i mÆ°a, các Ä‘Æ°á»ng phố và quảng trÆ°á»ng ở Moskva bùn lầy đến táºn đầu gối. Không cá»n chá»— nà o để nhảy múa được nữa. Chẳng ai để cho chúng Ä‘em gấu và o nhà . Mà con gấu lại rất phà m ăn. Chúng kiếm được bao nhiêu và o mồm gấu hết. HÆ¡n nữa, chúng thấy nó sắp sá»a ngủ lì suốt mùa đông. Äà nh phải bán lá»— nó Ä‘i.
Khi mùa đông tá»›i, Alioska ăn mặc hết sức tiá»u tuỵ, Ä‘i ăn xin. Alexaska thì cởi trần đến ngang thắt lÆ°ng, đứng run nhÆ° cầy sấy giữa trá»i lạnh nhÆ° cắt trên quảng trÆ°á»ng hay trÆ°á»›c cá»a nhà thá» giả là m kẻ câm hay bại liệt, moi được vô khối tiá»n của dám công chúng dá»… Ä‘á»™ng lòng trắc ẩn. Nhá» trá»i chúng cÅ©ng sống tạm ổn qua được mùa đông.
Thế rồi, mặt đất lại khô ráo, các khu rừng lại xanh tÆ°Æ¡i, chim chóc lại hót lÃu lo. Hai đứa trẻ rất báºn rá»™n: sáng sá»›m chúng Ä‘i câu trên con sông sÆ°Æ¡ng phủ mù mịt; ban ngà y chúng la cà các chợ và chiá»u tối chúng và o rừng đặt bẫy. NgÆ°á»i ta đã nhiá»u lần bảo cho Alexaska biết: "Mầy coi chừng, lâu nay bố mầy Ä‘i tìm mầy khắp Moskva và doạ sẽ giết mầy đấy".
Äể trả lá»i, Alexaska tia nÆ°á»›c bá»t qua kẽ răng xa đến ba xagien. Thế mà bất chợt, nó lại chạm trán ngay vá»›i ông bố… Chạy đến đầu phố Baxmannaia cổ kÃnh thì Alexaska bị chuá»™t rút. Nó không dám ngoái cố lại nhìn nữa nhÆ°ng vẫn nghe thấy tiếng ủng chạy huỳnh huỵch và hÆ¡i thở phì phò của Danila má»—i lúc má»™t gần sau lÆ°ng nó. Thôi, thế là chết đến nÆ¡i rồi!
- Cứu tôi với! - Alexaska kêu thất thanh.
Giữa lúc đó, má»™t chiếc xe hòm bốn bánh cao ngất nghểu, từ má»™t ngõ ngang lắc lÆ° ngoặt và o phố Razgulaia, nÆ¡i có má»™t quán rượu nổi tiếng. Äôi ngá»±a, đóng hà ng má»™t, Ä‘ang phi nÆ°á»›c kiệu. Má»™t gã ngÆ°á»i Äức chân Ä‘i bÃt tất dà i, đầu Ä‘á»™i mÅ© rá»™ng vảnh, cưỡi con ngá»±a Ä‘i đầu. Láºp tức Alexaska lao vá» phÃa hai bánh xe sau đánh Ä‘u lên trục xe rồi leo lên chá»— ngồi đằng sau xe. Thấy váºy, Danila hét lên: "Äá»— lại!"
NhÆ°ng gã ngÆ°á»i Äức giÆ¡ roi thắng cánh quất Danila ngã chúi và o đống bùn, lão tức uất ngÆ°á»i nguyá»n rủa không ngá»›t miệng. Chiếc xe hòm vụt qua.
Alexaska ngồi ở phÃa sau xe lấy lại hÆ¡i thở. Nó phải Ä‘i khá»i nÆ¡i nầy cà ng xa cà ng tốt: Ra khá»i cá»a ô Pokrovskie, chiếc xe quặt và o má»™t con Ä‘Æ°á»ng bằng phẳng, chạy mau hÆ¡n trÆ°á»›c, rồi chẳng mấy chốc Ä‘á»— lại trÆ°á»›c má»™t hà ng rà o cao chót vót. Má»™t ngÆ°á»i ngoại quốc từ cá»a Ä‘i ra há»i gì không rõ. Má»™t cái đầu, giống nhÆ° đầu thầy tu, vá»›i bá»™ tóc dà i quăn nhÆ°ng không có râu, thò ra ngoà i cá»a xe trả lá»i: "Franx LÆ¡fo". Cá»a mở và thế là Alexaska đã nghiá»…m nhiên ở Kukui, trong xloboda của ngÆ°á»i Äức. Bánh xe lăn lạo xạo trên cát.
Ãnh đèn ấm cúng từ cá»a sổ những ngôi nhà nhá» hắt ra, chiếu sáng những hà ng rà o thấp, những dám cây nhá» xéo gá»n, những bầu thuá»· tinh hình cầu đặt trên những chiếc cá»c cắm ở giữa những lối Ä‘i rải cát. Trong những khu vÆ°á»n cá»n con, trÆ°á»›c mấy. căn nhà nhá», có những bông hoa trắng thÆ¡m ngát lạ lùng. Äó đây, trên những chiếc ghế dà i và trên thá»m nhà , mấy ngÆ°á»i Äức Ä‘ang ngồi, đầu Ä‘á»™i mÅ© bằng vải bông, miệng ngáºm tẩu dà i.
"Cha mẹ Æ¡i, sao mà há» sống sạch sẽ ngăn nắp thế?". Alexaska ngồi sau xe tá»± nhủ thầm, đầu quay nhìn tứ phÃa. Những ngá»n lá»a nhá» cháºp chá»n trÆ°á»›c mắt nó. Chiếc xe Ä‘ang chạy trÆ°á»›c má»™t cái hồ hình vuông chung quanh có những cháºu gá»— lá»›n mà u xanh lá cây trồng những khóm cây tròn mặt xinh xinh; xen giữa những cháºu cây có treo những đèn lồng chiếu sáng mấy chiếc thuyá»n trên có phụ nữ Ä‘ang cÆ°á»i đùa ca hát, váy chùm ngoà i vén cao lên để khá»i nhà u, cổ, ngá»±c Ä‘á»u để hở, cánh tay để trần đến táºu khuá»·u, đầu Ä‘á»™i mÅ© có cà i lông chim. ChÃnh ở chá»— nầy dÆ°á»›i chân má»™t chiếc cối xay gió, trÆ°á»›c cá»a má»™t quán rượu có đèn sáng, thanh niên nam nữ Ä‘ang từng cặp ôm nhau nhảy múa.
Chá»— nà o cÅ©ng có bá»n lÃnh ngá»± lâm Ä‘i lại; ở Ä‘iện Kreml há» lầm lì khắc khổ nhÆ°ng ở đây thì há» không mang vÅ© khÃ, áo cởi cả khuy, khoác tay nhau hát cÆ°á»i ầm Ä© má»™t cách bình dị không có má»™t vẻ gì là tức giáºn.
Ở đây tất thảy Ä‘á»u thanh bình, niá»m nở tưởng đâu nhÆ° không phải ở trên trái đất nầy; có lẽ phải dụi mất xem có phải tháºt thế không? Có lẽ là má»™t giấc chiêm bao chăng?
Bá»—ng xe chạy và o má»™t cái sân rá»™ng, giữa sân lả má»™t cái hồ con hình tròn, có vòi nÆ°á»›c phun. PhÃa trong cùng ngÆ°á»i ta thấy má»™t ngôi nhà quét vôi giả gạch có dán đè những cá»™t giấy trắng lên trên. Chiếc xe Ä‘á»— lại.
NgÆ°á»i Ä‘Ã n ông có má»› tóc dà i xuống xe và trông thấy Alexaska cÅ©ng vừa nhảy xuống đất.
- Mầy là ai, ở đâu đến đây là m gì? - NgÆ°á»i ấy há»i, giá»ng nói nghe kỳ cục. - Tao nói vá»›i mầy đấy, thằng bé con kia. Mầy có phải là kẻ cắp không?
- Cháu mà ăn cắp à ? Cháu mà ăn cắp thì bác cứ đánh cho chết Ä‘i, - Alexaska vui vẻ nhìn thẳng và o khuôn mặt nhẵn nhụi, có cái mÅ©i hếch và cái miệng tÆ°Æ¡i cÆ°á»i nhá» nhắn. - Bác đã trông thấy bố cháu vác dao Ä‘uổi theo cháu ở phố Razgulaia rồi chứ?
- A, có, tao có trông thấy và tao đã báºt buồn cÆ°á»i. Má»™t ngÆ°á»i to lá»›n Ä‘uổi theo má»™t đứa bé con.
- Dẫu sao thì rồi bố cháu cũng sẽ cắt cổ cháu. Cháu van bác, xin bác để cháu là m việc cho bác.
- Là m cho tao ư? Nhưng mầy biết là m gì nà o?
- Việc gì cháu cÅ©ng là m được… TrÆ°á»›c tiên, cháu biết hát vô số bà i. Cháu biết thổi sáo, thổi kèn, đánh nhịp bằng những chiếc thìa. Cháu biết pha trò cho ngÆ°á»i ta cÆ°á»i. Không biết bao lần ngÆ°á»i ta nghe cháu phải cÆ°á»i vỡ bụng. Cháu có thể nhảy múa từ sáng đến tối, rồi lại từ tối cho đến sáng mà không ra tà mồ hôi nà o cả. Bác bảo gì cháu cÅ©ng là m được…
Franx LÆ¡fo nắm lấy chiếc cằm nhá»n của Alexaska. Rõ rà ng hắn thấy thÃch thằng bé.
- á»’ mầy là má»™t thằng bé láu lỉnh… Mầy Ä‘i lấy xà phòng rá»a mặt mÅ©i Ä‘i vì mầy bẩn lắm. Xong tao sẽ cho mầy quần áo rồi mầy sẽ là m cho tao. NhÆ°ng nếu mầy ăn cắp…
- Bác nghÄ© thế chứ, dại gì mà lại ăn cắp, - Alexaska nói má»™t cách chắc chắn đến ná»—i Franx LÆ¡fo tin lá»i nó. Hắn gá»i ngÆ°á»i coi ngá»±a ra nói cái gì đó vá»
Alexaska rồi Ä‘i vá» phÃa ngôi nhà , miệng huýt sáo, chân nhún nhảy nhÆ° múa, chắc là vì ở ngay gần đó, tiếng nhạc vang vang trên mặt hồ và đám phụ nữ Äức Ä‘ang hò hét vui vẻ.
Tà i sản của ngudoc
23-11-2008, 09:50 AM
Phi Thăng Chi Háºu
Tham gia: Jun 2008
Bà i gởi: 1,213
Thá»i gian online: 3 tuần 1 ngà y 1 giá»
Thanks: 286
Thanked 0 Times in 0 Posts
ChÆ°Æ¡ng 22
- Như thế đủ rồi, Nikita Moixeevich ạ, ta e rằng trẻ nó nhức đầu mất…
Natalia Kirilovna nói vừa dứt lá»i thì Sa hoà ng Piotr Ä‘ang Ä‘á»c dở quyển sách nói vá» các vị tông đồ dừng ngay lại rồi vá»™i Ä‘Æ°a ngón tay đầy vết má»±c lên là m dấu.
Không đợi cho Nikita Moixeevich Zotov, ông thầy dạy há»c và sÆ° phó của Sa hoà ng, ráºp đầu chà o theo đúng nhÆ° nghi lá»… đã định, Piotr vá»™i vã hôn tay bà mẹ, Ä‘ang luống cuống muốn giữ con lại vá»›i mình dù chỉ trong má»™t phút mà cÅ©ng không được. Piotr hấp tấp Ä‘i ra, đôi chân to xù rảo bÆ°á»›c trên sà n nhà kêu cót két, trên những báºc hà nh lang và báºc cầu thang là m cho mấy bà già chuyên nghỠăn ghẹ ngồi thu lu trong những góc nhà tối om của lâu Ä‘Ã i Preobrazenski hoảng sợ.
- MÅ© lông của con đâu, Ä‘á»™i và o kẻo cảm nắng đấy! - Thái háºu khẽ gá»i con.
Nikita Zotov đứng trÆ°á»›c thái háºu, thà nh kÃnh và thắng Ä‘Æ¡ nhÆ° khi ở nhà thá», tóc chải cẩn tháºn, quần áo sạch sẽ chân Ä‘i ủng ngấn da má»m, mình khoác áo chùm dà i bằng da mịn mà u sầm, cổ áo dá»±ng đứng sau gáy cao hÆ¡n đỉnh đầu. Vá»›i má»™t thái Ä‘á»™ thà nh kÃnh, hắn ngá»a khuôn mặt nhẹ nhõm dá»… coi có đôi môi lá»™ vẻ nhu nhược và má»™t bá»™ râu loăn xoăn. Hắn là má»™t ngÆ°á»i má»™ đạo, cái đó không còn phải nói gì nữa. Nếu bảo hắn: Nikita, nhảy và o đống lá»a Ä‘i, hắn sẽ nhảy ngay. Hắn trung thà nh hÆ¡n cả loà i khuyển mã nhÆ°ng có Ä‘iá»u là lúc nà o hắn cÅ©ng có vẻ há»›n hở thanh thản thái quá. Äối vá»›i má»™t đứa trẻ khó bảo nhÆ° Piotr thì đáng lẽ ra má»™t ngÆ°á»i nhÆ° hắn không thể là m sÆ° phó được.
- Nikita Moixeevich, cần phải cho hoà ng thượng Ä‘á»c nhiá»u kinh thánh hÆ¡n nữa vì quả tháºt hoà ng thượng không có vẻ Sa hoà ng má»™t chút nà o cả… Rồi đây, ngoảnh Ä‘i ngoảnh lại đã phải lấy vợ cho hoà ng thượng rồi… Cho đến giá» vẫn chÆ°a bảo được hoà ng thượng Ä‘i đứng cho Ä‘Ã ng hoà ng, thong thả, lúc nà o hoà ng thượng cÅ©ng chạy đùng đùng nhÆ° má»™t kể thÆ°á»ng dân. Kia, ông trông hoà ng thượng kìa…
Thái háºu nhìn qua cá»a sổ, hai tay chắp lại tỠý buồn phiá»n. Piotr Ä‘ang chạy qua sân, vừa chạy vừa vấp loạng choạng vì muốn chạy nhanh quá. Theo sau là má»™t lÅ© gia nhân trong lâu Ä‘Ã i, cao lêu đêu nhÆ° sếu, tay cầm súng hoả mai và rìu nhá», lưỡi dà i. Trên luỹ đất đắp trÆ°á»›c lâu đất bên kia hà ng rà o, trông tá»±a má»™t pháo Ä‘Ã i thu nhá», có má»™t số nông dân bị lùa từ là ng bên đến, đầu Ä‘á»™i mÅ© kiểu Äức rá»™ng và nh. Há» lại còn được lệnh phải ngáºm những chiếc tẩu nhồi đầy thuốc lá.
Thấy Sa hoà ng vừa nhảy chồm chồm vừa chạy vá» phÃa há», hỠđâm hoảng quên khuấy mất vai trò của mình là m Piotr cáu giáºn kêu váng lên, giá»ng nhÆ° tiếng gà trống. Natalia Kirilovna kinh hãi, trông thấy con mình mắt tròn xoe vì tức giáºn. Piotr trèo lên luỹ pháo Ä‘Ã i và hầm hầm cầm khẩu súng hoa mai nhỠđánh lấy đánh để má»™t nông dân Ä‘ang đứng rụt cổ lại.
- Ai không là m theo ý muốn của hoà ng thượng, hoà ng thượng có thể giết chết ngÆ°á»i ta được, - Natalia Kirilovna nói, - không hiểu tÃnh nết hung hãn của hoà ng thượng giống ai?
Cuá»™c chÆ¡i bắt đầu lại. Piotr bắt bá»n gia nhân cao lênh khênh cầm rìu xếp thà nh hà ng, rồi lại nổi giáºn vì há» không hiểu rõ ý định của mình. Tháºt quả là má»™t tai hoạ: khi cáu lên Piotr lÃu cả lưỡi lại chẳng còn ai hiểu Sa hoà ng nói gì nữa tá»±a hồ nhà vua muốn nói nhiá»u mà lưỡi không uốn theo kịp.
- Tại sao Ãt lâu nay đầu hoà ng thượng lại cứ lắc lÆ° nhÆ° váºy?
Natalia Kirilovna nói và khiếp sợ nhìn con. Bá»—ng bà bịt hai tai lại. Äám nông dân ở cái pháo Ä‘Ã i tà hon mang đến má»™t khẩu đại bác bằng gá»— sồi mà theo lệnh của thái háºu căn dặn, ngÆ°á»i ta chỉ tá»ng và o nòng những thứ gì má»m nhất nhÆ° khoai hoặc củ cải luá»™c. Äám nông dân châm ngòi bắn rồi hạ ngay khà giá»›i của há» xuống, giÆ¡ cao tay lên tỠý dầu hà ng.
- Không được đầu hà ng! LÅ© mi phải chiến đấu, - Piotr hét om lên, đầu quay tứ phÃa lắc lia lịa. - ChÆ¡i lại. Phải chÆ¡i lại từ đầu!
- Nikita Moixeevich, đóng cá»a sổ lại Ä‘i, chúng là m ầm quá, ta nhức đầu lắm, - bà thái háºu nói. Khuôn cá»a sổ nhá» có những ô kÃnh mà u khép lại. Natalia Kirilovna gục đầu xuống, mấy ngón tay khẽ Ä‘á»™ng Ä‘áºy lần chuá»—i trà ng hạt bằng vỠốc biển đã được ban phÆ°á»›c là nh mua từ núi Atox vá». Bà rất buồn. Ná»—i phiá»n muá»™n và nÆ°á»›c mắt đã là m bà già đi nhiá»u trong mấy năm qua. Tất cả nhan sắc của bà chỉ còn lại cặp lông mà y và đôi mắt thâm quầng xÆ°a kia long lanh sáng quắc. Lúc nà o bà cÅ©ng mặc đồ Ä‘en, khoác má»™t chiếc khăn quà ng Ä‘en.
XÆ°a kia, hoà ng háºu Maria Nagais đã sống nhÆ° váºy ở Uglich vá»›i Dimitri xấu số… Nếu má»™t số bất hạnh tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng cÅ©ng xảy ra ở đây… Bà nhiếp chÃnh Sofia chỉ mÆ¡ tưởng có má»—i má»™t Ä‘iá»u: lấy Golixyn và lên ngôi báu. Sofia đã đặt bá»n thợ thủ công ngÆ°á»i Äức đúc cho mình má»™t cái vÆ°Æ¡ng miện rồi.
Lâu Ä‘Ã i Preobrazenski vắng ngắt; chỉ có bá»n gia nhân chạy rón rén trên đầu ngón chân và bá»n u già , lão bá»™c xì xà o trong các xó tối. Sa hoà ng tuy hãy còn trẻ nhÆ°ng không sao chịu được những bả già đó: trông thấy má»™t mụ nà o áo vấy những giá»t sáp Ä‘ang men sát tÆ°á»ng lần Ä‘i là Piotr cất tiếng há»i má»™t cách phÅ© phà ng đến ná»—i bà lão tá»™i nghiệp sợ chết khiếp, gắng lắm má»›i lê được và o má»™t xó nhà gần nhất.
Bá»n quý tá»™c không lui tá»›i lâu Ä‘Ã i Preobrazenski vì ở đấy danh, lợi Ä‘á»u không có. Chúng Ä‘á»u đổ xô và o Ä‘iện Kreml để được gần mặt trá»i. Äể tá» vẻ tôn trá»ng nghi lá»… đôi chút, Sofia đã cắt bốn vị đại thần Ä‘i theo triá»u đình của Sa hoà ng Piotr. Bốn ngÆ°á»i đó là : vÆ°Æ¡ng hầu Mikhail Alegukovich Seckaski, vÆ°Æ¡ng hầu Lykov, vÆ°Æ¡ng hầu Troekurov và vÆ°Æ¡ng hầu Boris Alekseevich Golixyn. NhÆ°ng há» có tác dụng gì má»›i được chứ? Äến chân thá»m, há» xuống ngá»±a má»™t cách uể oải, hôn tay bà thái háºu rồi ngồi xuống và thỉnh thoảng lại yên lặng thở dà i. Tìm đâu ra chuyện mà nói vá»›i má»™t vị thái háºu đã bị thất thế? Piotr xồng xá»™c chạy và o phòng; bá»n đại thần chảo Sa hoà ng - mà nà o có ra Sa hoà ng - há»i thăm sức khá»e Sa hoà ng rồi lại thở dà i, lắc đầu: quả tháºt là Sa hoà ng trở nên ngá»— nghịch quá Ä‘á»—i. Má»™t vết sÆ°á»›t trên má, hai bà n tay nẻ toác ra. Không còn ra thể thống gì nữa.
Nikita Moixeevich, ngÆ°á»i bảo rằng ở Mytisi có má»™t mụ tên là Vorobikha gì đó chuyên xem bói bằng bã rượu kvas hay lắm, má»i sá»± mụ ấy tiên Ä‘oán Ä‘á»u đúng cả… - Bà thái háºu nói má»™t cách rà nh mạch. - Có lẽ ông cho tìm mụ ấy đến chăng? NhÆ°ng không hiểu tại sao, ta sợ lắm… Chỉ sợ mụ ấy lại tiên Ä‘oán má»™t tai hoạ cho ai thôi…
- Tâu lệnh bà , có tai hoạ nà o mà mụ đốn mạt Vorobikha đó có thể tiên Ä‘oán cho lệnh bà được? - Zotov đáp lại vá»›i má»™t giá»ng ngá»t ngà o dá»… nghe. - Nếu thế thì giá có xé xác nó ra từng mảnh cÅ©ng hãy còn là nhẹ…
Natalia Kirilovna giÆ¡ ngón tay út ra hiệu gá»i. Zotov bÆ°á»›c tá»›i gần, đôi ủng má»m không má»™t tiếng Ä‘á»™ng.
- Moixeevich… vừa rồi mụ vợ goá của má»™t tên xtreletz có mang má»™t thúng hoa quả và o nhà bếp, mụ đó nói hôm trÆ°á»›c Sofia có nói ầm cả cung, ai cÅ©ng nghe thấy: "Tiếc thay, bá»n xtreletz khi đó đã không bóp chết cả con sói con lẫn con sói mẹ…"
Äôi môi của Natalia Kirilovna mấp máy, cái cằm hai ngấn buá»™c trong khăn quà ng Ä‘en rung lên, nÆ°á»›c mắt dà n dụa. Biết trả lá»i là m sao? An ủi thế nà o? Tất cả các trung Ä‘oà n xtreletz và toà n thể Ä‘oà n vệ binh quý tá»™c Ä‘á»u đứng vá» phe Sofia, còn Piotr chỉ có khoảng ba chục tên lá»™c ngá»™c ngốc nghếch để là m trò vui và má»™t khẩu đại bác bằng gá»— nhồi củ cải… Nikita Zotov dang tay, ngá»a đầu vỠđằng sau tá»±a gáy và o chiếc cổ áo cứng nhắc. Bà thái háºu thì thầm:
- Hãy cho tìm mụ Vorobikha và o đây, Ä‘á» mụ nói rõ sá»± tháºt xem sao chứ cứ tình hình nầy ta lại cà ng thấy sợ.
Ngà y hè dà i đằng đẵng, buồn tẻ. Từng đám mây trắng nhá» lững lở trôi, có lúc dừng lại bên trên con sông Yauza. Trá»i nóng nhÆ° thiêu nhÆ° đốt. Ruồi nhặng không ngá»›t quấy nhiá»…u. Qua là n sÆ°Æ¡ng má» hiện lên vô số nóc tròn của kinh thà nh Moskva và những đỉnh tháp của pháo Ä‘Ã i, gần hÆ¡n nữa là ngá»n tháp nhà thá» của ngÆ°á»i Äức và những chiếc cối xay gió của xloboda Kukui. Tiếng gà mái cục te cục tác, nghe buồn ngủ. Từ nhà bếp vá»ng ra tiếng dao dÄ©a chạm nhau loảng xoảng. Thá»i còn Sa hoà ng Aleksey Mikhailovich, lâu Ä‘Ã i Preobrazenski suốt ngà y vang lên tiếng cÆ°á»i đùa ầm Ä©. NgÆ°á»i đông nhÆ° há»™i, ngá»±a hà inh tai. Hết cuá»™c vui nầy lại đến trò chÆ¡i khác: khi săn thú, săn gấu, lúc Ä‘ua ngá»±a. Còn bây giá» thì trông đấy: cá» dại đã má»c lấp cả con Ä‘Æ°á»ng từ cổng đá đần tá»›i thá»m nhà . Cuá»™c Ä‘á»i đã trôi qua. Hãy ngồi đấy mà lần trà ng hạt!
Má»™t váºt gì bá»—ng Ä‘áºp và o cá»a kÃnh. Zotov vá»™i mở cá»a sổ. Piotr đứng dÆ°á»›i gốc má»™t cây bồ Ä‘á», ngÆ°á»i đầy cát, bụi báºm, quyện và o mồ hôi, bẩn thỉu nhÆ° con nhà nông dân, gá»i Zotov:
- Nikita, viết cho ta má»™t đạo dụ… Bá»n nông dân của ta chẳng được tÃch sá»± gì cả. Chúng già yếu, ngu ngốc quá… Nhanh lên!
- Kẻ hạ thần nầy phải viết thế nà o trong dụ? Xin bệ hạ cho biết, - Nikita nói.
- Ta cần má»™t trăm nông dân, trẻ, khá»e mạnh. Nhanh lên…
- NhÆ°ng dùng bá»n nông dân nầy và o việc gì ạ? Thần phải viết thế nà o ạ?
- Dùng và o những trò chÆ¡i quân sự… Và phải gá»i đến cho ta những súng tốt, vá»›i đạn dược… và cả hai khẩu đại bác bằng gang, bắn tháºt ấy… Nhanh, nhanh lên để ta ký rồi cho phu trạm Ä‘Æ°a Ä‘i…
Thái háºu thò đầu ra ngoà i cá»a sổ, lấy tay gạt má»™t cà nh bồ Ä‘á» vÆ°á»›ng mắt ra má»™t bên.
- Piotr, ánh sáng của mẹ, lúc nà o con cũng chỉ đánh nhau thôi… Con hãy nghỉ đi, ở đây với mẹ một lúc đã?
- Không có thì giá» mẹ ạ, chốc nữa, bây giá» con không có thì giá»â€¦
Piotr bá» chạy. Thái háºu Natalia Kirilovna, Ä‘Æ°a mắt nhìn theo con, miệng thở Ä‘Ã i. Zotov là m dấu thánh giá rồi rút ra má»™t chiếc lông ngá»—ng và má»™t con dao con.
Hắn tỉ mỉ vót nhá»n đầu chiếc lông ngá»—ng, viết thá» lên móng tay. Má»™t lần nữa hắn lại là m dấu, Ä‘á»c má»™t bà i kinh, xong vén ống tay áo ngồi thảo đạo dụ bằng lối chữ bán đại tá»±: "Thừa thiên hÆ°ng váºn, Sa hoà ng kiêm Äại quáºn công, hoà ng đế quang minh cao cả vả hùng mạnh Piotr Alekseevich, toà n quyá»n ngá»± trị Äại Nga, Tiểu Nga và Bạch Nga… "
Ngồi buồn, thái háºu Natalia Kirilovna mở vở là m bà i của con ra xem. Äó là má»™t vở toán, chi chÃt vết má»±c: nét chữ khó Ä‘á»c, hà ng chữ đè lên nhau: "Và dụ tÃnh cá»™ng… Tôi nợ má»™t số tiá»n lá»›n nhÆ°ng có Ãt thiá»n hÆ¡n xố nợ và tôi phải tÃnh còn phải chả bao nhiêu. Phải là m nhÆ° sau: viết xố thiá»n nợ lên chên, số tiá»n có suống dÆ°á»›i rồi chữ xố chên vá»›i xố dÆ°á»›i. Và dụ: hai chữ má»™t còn má»™t. Phải viết xố hai lên chên, xố má»™t xuống dÆ°á»›i, gạch ngang má»™t cái dÆ°á»›i xố má»™t, rồi viết kết quả dÆ°á»›i gạch ngang… "
Bà thái háºu bá»—ng ngáp, thá»±c ra bà cÅ©ng chẳng biết mình muốn gì, muốn ăn hay là m gì…
- Nikita Moixeevich, ta quên khuấy Ä‘i mất, hôm nay đã ăn quà chiá»u rồi hay chÆ°a nhỉ?
- Tâu lệnh bà , - Zotov gác bút sang má»™t bên, đứng dáºy cúi chà o đáp lại, - sau khi ăn trÆ°a, lệnh bà đã vui lòng Ä‘i nghỉ và khi dáºy, lệnh bà đã dùng quà chiá»u, quả đánh kem, lê nấu và rượu máºt ong của tu viện gá»i đến…
- Ừ phải… Váºy thì sắp phải Ä‘i dá»± khoá lá»… chiá»u rồi.
Thái háºu Natalia Kirilovna uể oải đứng lên Ä‘i và o buồng riêng. Trong buồng, dÆ°á»›i ánh sáng le lói của những chiếc đèn chong đêm (cá»a sổ che rèm), mấy mụ già ăn bám ngồi dá»c theo bức tÆ°á»ng trên những chiếc hòm có vải bá»c ngoà i; vốn hay kiếm chuyện gây sá»±, há» Ä‘ang thì thầm trách móc nhau. Thái háºu Natalia Kirilovna và o; cả bá»n vá»™i đứng dáºy, cúi gáºp ngÆ°á»i trông nhÆ° những con búp bê bằng giẻ cÅ© không xÆ°Æ¡ng và cúi chà o. Bà thái háºu ngồi xuống chiếc ghế bà nh kiểu VÆ¡nidÆ¡, có lÆ°ng tá»±a cao, bên dÆ°á»›i những tranh thánh. Từ phÃa sau chiếc giÆ°á»ng, má»™t mụ lùn mắt toét chạy ra, khóc nức nở nhÆ° má»™t đứa con nÃt rồi ngồi thụp xuống, nép và o chân bà thái háºu: mụ bị mấy bà già ăn bám kia bắt nạt.
- Các bà hãy kể ra nghe xem các bà nằm mê thấy những gì nà o, - Natalia Kirilovna nói - Có ai mơ thấy kỳ lân không?
Chuông nhà thá» trong lâu Ä‘Ã i thong thả Ä‘iểm từng tiếng má»™t, báo ngà y đã tà n. Trong tiá»n sảnh, ở các cầu thang, xuất hiện bá»n con em quý tá»™c, bá»n quý phái nông thôn, dòng dõi tầm thÆ°á»ng, bá»n dapife (1) do Sofia cắt Ä‘i theo triá»u đình Piotr; chúng vừa Ä‘i vừa dụi cặp mắt húp hÃp vì ngái ngủ. Trong bá»n nầy có Vaxili Volkov - cha hắn đã cầu khẩn nói khó nên cuối cùng đã xin được cho con cái danh giá đó. Ä‚n uống tha hồ, Ä‘á»i sống dá»… dà ng, lÆ°Æ¡ng lại được sáu mÆ°Æ¡i rúp má»™t năm. NhÆ°ng chỉ phải cái tá»™i là buồn chẳng biết là m gì cả. Bá»n dapife ngủ suốt ngà y.
Chuông báo khoá lá»… chiá»u. NhÆ°ng Sa hoà ng đâu rồi? Bá»n dapife bổ Ä‘i tìm khắp nÆ¡i, ngoà i sân, trong vÆ°á»n rau, ngoà i đồng cá», bá» sông. Thái háºu đã phái thêm hai mÆ°Æ¡i vú em to mồm, cùng Ä‘i tìm vá»›i bá»n dapife . Há» tìm kiếm khắp vùng không còn thiếu chá»— nà o, gá»i ầm cả lên nhÆ°ng tuyệt không thấy Sa hoà ng đâu cả. Ôi lạy Chúa, hay Sa hoà ng chết Ä‘uối rồi? Bá»n dapife hết cả lá» Ä‘á» ngái ngủ. Chúng nhảy lên mình ngá»±a chẳng kịp đóng yên cÆ°Æ¡ng rồi má»—i ngÆ°á»i Ä‘i tìm má»—i ngả, vừa hò vừa gá»i trên cánh dồng Ä‘ang chìm dần và o đêm tối. Tại lâu Ä‘Ã i, tháºt là cả má»™t sá»± hốt hoảng. Xó nà o cÅ©ng có những mụ già loắt choắc Ä‘ang liến láu thì thầm: "Mụ Sonka (2) đấy, chỉ có mụ ấy thôi chứ còn ai nữa. Vừa rồi có má»™t gã lảng vảng chung quanh lâu dà i… trong ống ủng hắn gà i má»™t con dao, có ngÆ°á»i trông thấy… Chúng đã cắt cổ ngÆ°á»i bố nuôi bé bá»ng của ta rồi, chúng đã cắt cổ NgÆ°á»i rồi…"
Những tiếng thì thầm ghê rợn đó là m Natalia Kirilovna không sao chịu được nữa, sợ hoảng lên. Bà chạy ra ngoà i thá»m. Má»™t là n khói từ cánh đồng chìm trong đêm tối bốc lên. Tiếng cuốc kêu ra rả trong những thung lÅ©ng nhỠẩm Æ°á»›t. Xa xa bên trên khu rừng Chim Æ°ng, má»™t ngôi sao hiện lên, ánh sáng thê lÆ°Æ¡ng, nhợt nhạt. Ná»—i lo âu nhÆ° đâm và o tim Natalia Kirilovna. Thái háºu vặn tay tuyệt vá»ng kêu lên:
- Piotr , con Æ¡i!
Vaxili Volkov phi ngá»±a dá»c theo con sông, tá»›i chá»— mấy ngÆ°á»i dân chà i Ä‘ang chất củi đất lá»a; đám dân chà i sợ quá vá»™i đứng nhá»m cả dáºy, nồi cá Ä‘ang Ä‘un đổ láºt và o lá»a Volkov thở hổn hển há»i:
- Nầy, bá»n nông dân, tụi bay có thấy Sa hoà ng đâu không?
- Có lẽ chÃnh Sa hoà ng đã Ä‘i thuyá»n qua đây lúc nãy chăng? Mấy ngÆ°á»i chèo thuyá»n hình nhÆ° cho thuyá»n Ä‘i thẳng vá» phÃa Kukui. Ngà i hãy đến chá»— ngÆ°á»i Äức ở mà tìm.
Cổng xloboda ngÆ°á»i Äức chÆ°a đóng. Volkov phi ngá»±a theo Ä‘Æ°á»ng phố vá» phÃa có nhiá»u ngÆ°á»i Äức Ä‘ang túm tụm lại thà nh má»™t đám đông. Ngồi trên mình ngá»±a hắn nhìn thấy Sa hoà ng, bên cạnh là má»™t ngÆ°á»i tầm thÆ°á»›c tóc dà i, vạt áo nẹp ngắn xòe ra nhÆ° cánh gà . Má»™t tay hắn cầm mÅ© cách xa ngÆ°á»i, má»™t tay cầm chiếc gáºy. Quân chó đẻ ấy vừa cÆ°á»i vừa nói chuyện vá»›i Sa hoà ng chẳng chút ngượng nghịu Piotr vừa nghe hắn nói vừa cắn móng tay. Và tất cả bá»n Äức trâng tráo ấy đứng Ä‘Ã ng hoà ng chẳng há» khúm núm. Volkov xuống ngá»±a, len và o quỳ xuống trÆ°á»›c mặt Sa hoà ng.
- Tâu bệ hạ, thái háºu Ä‘ang lo lắng không biết có chuyện gì xảy đến cho bệ hạ. Xin bệ hạ hãy trở vá» dá»± khoá lá»… chiá»u…
Piotr hất đầu tỠvẻ sốt ruột:
- Ta không muốn vá». Cút Ä‘i! - Volkov vẫn quỳ và nhìn Piotr má»™t cách thà nh kÃnh, Sa hoà ng Ä‘á» mặt tÃa tai, co chân đạp Volkov, nói:
- Cút đi, đồ nông nô!
Volkov dáºp đầu sát đất chà o rồi vẻ mặt buồn bá»±c, không nhìn những ngÆ°á»i chung quanh Ä‘ang khúc khÃch cÆ°á»i, phi nÆ°á»›c kiệu vá» báo cáo vá»›i thái háºu. Má»™t ngÆ°á»i Äức tÃnh tình hiá»n là nh, cằm hai ngấn, trắng hồng, mình mặc áo gilê, đầu Ä‘á»™i mÅ© chụp bằng vải bông, chân xá» giầy vải thêu - hắn bán rượu vang, tên là Ivan Monx - từ trong quán rượu của hắn Ä‘i ra để xem mặt Sa hoà ng; hắn rút chiếc tẩu sứ ra khá»i miệng, nói:
- Hoà ng thượng thÃch ngá»± ở đây hÆ¡n là ở nhà . Ở đây vui hÆ¡n…
Bá»n ngoại quốc xúm xung quanh Ä‘á»u nhả tẩu ra cầm tay, gáºt đầu biểu đồng tình, miệng mỉm cÆ°á»i má»™t cách hiá»n háºu.
- Äúng đấy, ở khu chúng ta vui hÆ¡n…
Rồi há» nhÃch lại gần để nghe xem Franx LÆ¡fo, anh chà ng lịch sá»± có bá»™ tóc giả loăn xoăn to xù, Ä‘ang nói gì vá»›i vị Sa hoà ng cao lênh khênh cổ ngẳng. Piotr đã gặp hắn ở bá» sông Yanza. Sa hoà ng Ä‘i trên má»™t chiếc thuyá»n lá»›n, nặng ná», bá»n gia nhân vụng vá» chèo thuyá»n mái chèo luôn luôn Ä‘áºp và o cá»c chèo. Piotr ngồi ở mÅ©i thuyá»n, hai chân gáºp lại. Trong ánh hoà ng hôn, Sa hoà ng trông thấy những mái ngói, những ngá»n tháp nhá»n hoắc ngá»n những cây đã được gá»t tỉa, những chiếc cối xay gió cắm chong chóng trên đỉnh, những chuồng nuôi chim bồ câu, tất cả những cái ấy Ä‘ang từ từ tiến lại gần. Má»™t Ä‘iệu nhạc lạ lùng từ khu Kukui vá»ng lại, tá»±a hồ hình ảnh cái thà nh phố huyá»n ảo xa xăm trong những câu chuyện thần thoại mà bá»n vú bõ đã kể cho Piotr nghe khi Piotr còn thÆ¡ ấu.
Trên bá» sông, má»™t ngÆ°á»i mặc áo nẹp bằng nhung, vạt áo phanh ra hai bên hông, cạnh sÆ°á»n deo thanh gÆ°Æ¡m và trên đầu Ä‘á»™i mÅ© ba cạnh, Ä‘ang đứng trên má»™t đống rác: đó là viên đại uý Franx LÆ¡fo. Piotr đã trông thấy hắn ở Ä‘iện Kreml trong má»™t cuá»™c chiêu đãi các sứ thần nÆ°á»›c ngoà i. Tay trái cầm cách xa ngÆ°á»i má»™t cái gáºy dà i, tay phải bá» mÅ© ra, hắn lùi lại má»™t bÆ°á»›c nghiêng mình chà o, - những chùm tóc giả loăn xoăn xoà xuống kÃn cả mặt. Hắn đứng thẳng ngÆ°á»i lên cÅ©ng không kém phần nhanh nhẹn rồi vá»›i má»™t nụ cÆ°á»i nhếch trên mép, hắn nói rà nh mạch má»™t câu tiếng Nga lủng củng nghe chói cả tai:
- Hạ thần xin hết lòng phụng sự hoà ng thượng…
NgÆ°á»i đó lanh lợi, vui vẻ và cá» chỉ chẳng giống ai đến ná»—i Piotr ngây ngÆ°á»i ra nhìn nhÆ° má»™t hiện hình kỳ lạ.
Lơfo lắc lư bộ tóc giả loăn xoăn nót với Sa hoà ng:
- Thần có thể Ä‘Æ°a hoà ng thượng đến xem má»™t cái cối xay chạy bằng nÆ°á»›c, có công dụng bà o nhá» thuốc lá dùng để hÃt, xay kê, là m chuyển Ä‘á»™ng má»™t chiếc khung cá»i và đưa nÆ°á»›c lên đổ và o má»™t cái thùng to. Thần lại có thể dẫn hoà ng thượng đến xem má»™t cái bánh xe cối xay bên trong có má»™t con chó chạy là m cho bánh xe quay. Ở nhà bác Monx bán rượu vang có má»™t cái há»™p âm nhạc trên nắp có tượng mÆ°á»i hai công tá» và tiểu thÆ° cùng hai con chim nhá» trông nhÆ° tháºt, nhÆ°ng không lá»›n hÆ¡n móng tay. Hai con chim hót nhÆ° hoạ mi, Ä‘uôi, cánh Ä‘á»u vẫy được, theo những định luáºt cÆ¡ há»c phức tạp. Thần sẽ Ä‘Æ°a hoà ng thượng xem má»™t ống viá»…n kÃnh dùng để quan sát mặt trăng và cho ngÆ°á»i ta trông thấy trên mặt trăng có nhiá»u biển cả núi non. Ở hiệu thuốc, hoà ng thượng sẽ thấy má»™t đứa con gái sÆ¡ sinh ngâm trong cồn: mặt nó bá» ngang chỉ Ä‘o được má»™t phần tÆ° mình đầy lông tÆ¡, tay chân chỉ có hai ngón.
Piotr thao láo tròn xoe mắt vì hiếu kỳ nhÆ°ng mÃm cặp môi nhá» lại không nói. Không hiểu tại sao Piotr cho rằng nếu mình bÆ°á»›c lên bá» vá»›i cái thân hình lênh khênh và đôi cánh tay dà i nghêu thì LÆ¡fo chắc sẽ cÆ°á»i mình.
Piotr khụt khịt má»™t cách bá»±c bá»™i, dùng dằng chÆ°a muốn dá»i thuyá»n tuy rằng mÅ©i thuyá»n đã chạm và o bá». LÆ¡fo liá»n chạy xuống gần mặt nÆ°á»›c, dáng Ä‘iệu lịch sá»±, vui vẻ hồn háºu; hắn cầm lấy bà n tay Piotr sứt sát, móng tay gặm mòn, rồi siết chặt và o ngá»±c.
- Chà , bá»n dân là nh chúng thần ở Kukui sẽ rất sung sÆ°á»›ng được bái yết bệ hạ. Há» sẽ Ä‘Æ°a bệ hạ xem những váºt kỳ lạ rất ngá»™ nghÄ©nh.
LÆ¡fo vốn khéo léo và mÆ°u mẹo. Piotr chÆ°a kịp định thần thì đã thấy mình Ä‘i bên cạnh LÆ¡fo, tay ve vẩy, tiến vá» phÃa cổng xloboda Kukui. Dân cÆ° nÆ¡i nầy béo tốt da dẻ hồng hà o, đứng quây chung quanh Piotr và LÆ¡fo, ai cÅ©ng muốn khoe nhà mình, cối xay của mình có con chó chạy trong bánh xe, cái vÆ°á»n của mình, có những lối Ä‘i rải cát, những khóm cây xén tỉa gá»n gà ng và không có đến má»™t ngá»n cá» má»c thừa. Há» Ä‘Æ°a Piotr Ä‘i xem má»i váºt tinh xảo mà LÆ¡fo đã nói.
Piotr ngạc nhiên luôn miệng há»i: "Thế cái kia là cái gì? Thế còn cái kia dùng để là m gì? Thế còn cái kia, là m thế nà o?" Dân Kukui gáºt gù tá» vẻ tán thà nh nói: "Chà , Sa hoà ng trẻ tuổi Piotr Alekseevich cái gì cÅ©ng muốn biết, tháºt đáng khen". Sau cùng, há» dẫn Piotr đến cái hồ vuông. Trá»i đã nhá nhem tối. Ãnh đèn lá»t qua cánh cá»a mở toang của quán rượu, chiếu sáng mặt hồ. Piotr trông thấy má»™t chiếc thuyá»n con, cánh buồm nhá» rÅ© xuống vì không có gió. Má»™t cô gái trẻ măng ngồi trên thuyá»n mình mặc áo dà i mà u trắng trông tá»±a má»™t bông hồng Ä‘ang nở. Tóc cô bé búi lên và cà i hoa, đôi cánh tay để trần ôm má»™t cây Ä‘Ã n tỳ bà . Thấy thế, Piotr rất Ä‘á»—i ngạc nhiên, tháºm chà còn sợ nữa, không hiểu tại sao? Cô gái quay mặt vá» phÃa Piotr, khuôn mặt trông tháºt huyá»n ảo trong ánh hoà ng hôn, rồi tay báºt dây Ä‘Ã n tỳ bà , nà ng bắt đầu hát bằng tiếng Äức vá»›i má»™t giá»ng nhá» nhẹ, má»™t bà i ca nghe hay và cảm Ä‘á»™ng đến ná»—i má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u thấy mủi lòng. Giữa những hà ng cây xanh tÆ°Æ¡i tốt xen thà nh hình cầu hay hình tán, những bông hoa thuốc lá trắng toả mùi thÆ¡m êm dịu. Má»™t cảm giác lạ lùng là m cho tim Piotr Ä‘áºp thình thình.
- Cô gái hát để chà o mừng bệ hạ, - Lơfo nói với Piotr. - Thiếu nữ xinh đẹp đó là con gái của Johan Monx, một nhà buôn rượu vang lớn.
ChÃnh Johan Monx miệng phì phèo tẩu thuốc lá cÅ©ng vui vẻ giÆ¡ tay lên chà o Piotr. Giá»ng nói cám dá»— của LÆ¡fo thì thầm:
- Nhiá»u cô gái sắp tụ há»p trong quán rượu ngay bây giá»; sẽ có nhảy múa và đốt pháo bông…
Có tiếng vó ngá»±a lá»™p cá»™p dừ dá»™i trong Ä‘Æ°á»ng phố tối mò.
Má»™t đám đông dapife đến táºn chá»— Sa hoà ng đứng, Ä‘em theo nghiêm lệnh của thái háºu đòi Sa hoà ng vá».
Lần nầy thì Ä‘Ã nh phải vâng lá»i thôi.
Chú thÃch:
(1) Thị vệ, quan hầu vua khi ăn.
(2) gá»i tắt Sofia
Tà i sản của ngudoc
23-11-2008, 09:52 AM
Phi Thăng Chi Háºu
Tham gia: Jun 2008
Bà i gởi: 1,213
Thá»i gian online: 3 tuần 1 ngà y 1 giá»
Thanks: 286
Thanked 0 Times in 0 Posts
ChÆ°Æ¡ng 23
Khách ngoại quốc đến thăm Ä‘iện Kreml thÆ°á»ng ngạc nhiên nói rằng, không nhÆ° ở Paris, ở Viên, ở London, ở Warsawa hay ở Stockholm, triá»u đình Sa hoà ng giống má»™t cá»a hiệu buôn thì đúng hÆ¡n. Những cuá»™c giải trà lịch sá»±, những buổi khiêu vÅ©, những trò chÆ¡i, những thú vui tế nhị Ä‘á»u không có. Trong những căn phòng thấp nóng hầm háºp của Ä‘iện Kreml, bá»n quý tá»™c đại thần mình mặc áo dà i bằng gấm thêu kim tuyến, bá»n vÆ°Æ¡ng hầu kiêu kỳ và bá»n tổng trấn lừng danh chỉ tụm nhau lại mà nói rặt những chuyện mua bán gai, bá»™t tạt, dầu hải cẩu, lúa mì, da… Há» mặc cả gắt gao. Há» thở ngắn than dà i rằng đất Ä‘ai của há» phì nhiêu, thứ gì cÅ©ng dồi dà o, nhÆ°ng sá»± buôn bán lại đình trệ, và tuy dinh cÆ¡ của những ngÆ°á»i quý tá»™c rá»™ng thênh thang nhÆ°ng lại chẳng sản xuất được thứ gì để bán cả. Ở Hắc Hải thì ngÆ°á»i Tarta thống trị. Ra biển Baltic thì không được. NÆ°á»›c Trung Hoa thì xa lắc xa lÆ¡ và cả má»™t dãy miá»n Bắc nằm trong tay ngÆ°á»i Anh. Nhẽ ra phải chiếm lấy biển cả nhÆ°ng việc nầy quá sức há».
Vả lại ngÆ°á»i Nga bản chất cháºm chạp vụng vá», quen sống ru rú xó nhà . Há» sống nhÆ° loà i gấu, ẩn trong những ngôi nhà kÃn cống cao tÆ°á»ng ở Moskva.
Má»—i ngà y hỠđứng dá»± ba khoá lá»…. Má»—i ngà y hỠăn uống no say bốn lần rồi lại còn ngủ trÆ°a nữa để tá» ra có tÆ° cách và giữ gìn sức khá»e. Chẳng còn mấy thì giỠđể là m những công việc khác: bá»n quý tá»™c đại thần thì phải và o triá»u túc trá»±c để Sa hoà ng sai bảo; bá»n lái buôn thì ngồi trÆ°á»›c cá»a hà ng chà o khách; bá»n thÆ¡ lại các bá»™, các vụ thì vùi đầu và o nghiên cứu văn kiện.
NgÆ°á»i Nga hẳn còn phải than thở lâu nữa, miệng húng hắng ho, tay gãi sÆ°á»n nếu không có má»™t sá»± việc bất ngá» xảy ra: váºn may đã đến vá»›i há». Vua Jean Xobieski nÆ°á»›c Ba Lan phái mấy sứ thần danh tiếng đến Moskva để ký kết vá»›i nÆ°á»›c Nga má»™t liên minh chống Thổ NhÄ© Kỳ. Vá»›i má»™t giá»ng ngá»t ngà o, mấy ngÆ°á»i Ba Lan nói rằng không thể nà o để cho bá»n Thổ đê tiện hà nh hạ ngÆ°á»i theo đạo Thiên chúa được và ngÆ°á»i Nga chÃnh thống mà chung sống hoà bình vá»›i vua Thổ NhÄ© Kỳ và phiên vÆ°Æ¡ng xứ Krym thì tháºt không hợp đạo lý chút nà o. Ở Moskva, ngÆ°á»i ta hiểu ngay rằng ngÆ°á»i Ba Lan Ä‘ang gặp khó khăn và bây giá» là lúc nên mặc cả vá»›i há». Äúng nhÆ° váºy: nÆ°á»›c Ba Lan đồng minh của hoà ng đế Ão Ä‘ang phải cháºt váºt chống lại quân Thổ NhÄ© Kỳ và vá» phÃa Bắc lại bị ngÆ°á»i Thuỵ Äiển hăm dá»a. Má»i ngÆ°á»i còn nhá»› in trong óc những cảnh tà n phá của cuá»™c chiến tranh Ba mÆ°Æ¡i năm, khi đế quốc Ão nghiêng ngả, nÆ°á»›c Äức kiệt quệ và Ba Lan trở thà nh má»™t thái ấp của Thuỵ Äiển hay cÅ©ng gần nhÆ° váºy. Là m bá chủ biển cả hiện nay là ngÆ°á»i Pháp, ngÆ°á»i Hà Lan, ngÆ°á»i Thổ NhÄ© Kỳ và trên suốt bá» biển Baltic là ngÆ°á»i Thuỵ Äiển. NgÆ°á»i ta hiểu rõ ngÆ°á»i Ba Lan muốn gì: sá» dụng quân Ä‘á»™i Nga để bảo vệ những vùng thảo nguyên ở Ukraina chống lại vua Thổ NhÄ© Kỳ.
VÆ°Æ¡ng hầu Vaxili Vaxilievich Golixyn, quan đại chưởng ấn của Sa hoà ng, bá»™ trưởng các sứ quán và là tổng trấn tỉnh Novgorod, đòi ngÆ°á»i Ba Lan phải trả lại Kiev. "Hãy trả lại chúng tôi đất Kiev vá»›i những pháo Ä‘Ã i nhá» của nó, xÆ°a nay vẫn thuá»™c vá» Sa hoà ng, có nhÆ° váºy thì sang năm, chúng tôi sẽ gá»i quân đến Krym để đánh phiên vÆ°Æ¡ng". NgÆ°á»i Ba Lan thÆ°Æ¡ng lượng ròng rã ba tháng rưỡi trá»i: "Thà chúng tôi mất hết còn hÆ¡n phải trả lại Kiev". NgÆ°á»i Nga chẳng có gì phải vá»™i, nên nhất định không chịu rút lui ý kiến, há» Ä‘á»c cho ngÆ°á»i Ba Lan nghe tất cả những sá» liệu viết từ hồi nÆ°á»›c Nga thần thánh láºp quốc. Rút cuá»™c ngÆ°á»i Nga thắng.
Jean Xobieski bị ngÆ°á»i Thổ NhÄ© Kỳ đánh thua ở Bexarabi vừa khóc vừa ký hoà ước Ä‘á»i Ä‘á»i vá»›i triá»u đình Moskva vả trả lại Kiev vá»›i những pháo Ä‘Ã i nhá» cho ngÆ°á»i Nga. Thà nh công quả là lá»›n, nhÆ°ng ngược lại, không thể lùi được nữa: phải táºp hợp má»™t đạo quân Ä‘i đánh phiên vÆ°Æ¡ng xứ Krym.
Tà i sản của ngudoc
23-11-2008, 09:53 AM
Phi Thăng Chi Háºu
Tham gia: Jun 2008
Bà i gởi: 1,213
Thá»i gian online: 3 tuần 1 ngà y 1 giá»
Thanks: 286
Thanked 0 Times in 0 Posts
ChÆ°Æ¡ng 24
Trong ngôi nhà Golixyn ở trông ra phố Okhotnyi Riat, chá»— nà o cÅ©ng sạch sẽ chỉnh tá». TÆ°á»ng nhà rá»±c rỡ chói lá»i vì dát đồng má»ng từ nóc nhà đến mặt đất. Ở cá»a và o, hai tên lÃnh pháo thủ Thuỵ SÄ© cao lá»›n, đầu Ä‘á»™i mÅ© sắt, mình mặc áo giáp da trâu, đứng gác trên những nệm rÆ¡m bện. Hai tên lÃnh khác gác ở trÆ°á»›c hà ng rà o sắt thếp và ng. Dân chúng Ä‘i dạo chÆ¡i trong phố Okhotnyi Riat thÆ°á»ng đứng ngẩn ra nhìn bá»™ mặt no nê của bá»n lÃnh Thuỵ SÄ©, cái sân rá»™ng thênh thang lát đá mà u, cá»— xe sang trá»ng hoà n toà n lắp kÃnh, có đóng bốn con ngá»±a hồng, ngôi nhà lá»™ng lẫy của quan đại chưởng ấn, tình nhân của bà công chúa nhiếp chÃnh.
Trong tiết trá»i nóng bức oi ả ngà y hôm đó, Vaxili Vaxilievich ngồi giữa luồng gió mát, trÆ°á»›c cá»a sổ mở rá»™ng, và đang chuyện trò bằng tiếng la tinh vá»›i De NÆ¡vin má»™t ngÆ°á»i ngoại quốc từ Warsawa tá»›i. NgÆ°á»i khách mang má»™t bá»™ tóc giả và mặc áo lá»… phục Pháp, kiểu má»›i nhất của triá»u đình vua Louis XIV. Vaxili Vaxilievich tá»›i không mang tóc giả nhÆ°ng cÅ©ng ăn mặc theo kiểu Pháp: bÃt tất dà i và giầy mà u Ä‘á», quần ngắn chẽn ống bằng nhung có thắt dải mà u, dÆ°á»›i chiếc áo nhung ngắn, áo lót bằng vải mịn viá»n đăng-ten thòi ra ở bụng và ở hông. Vaxili để ria mép nhÆ°ng cằm cạo nhẵn thÃn. Trên má»™t cái bà n tròn ở trÆ°á»›c mặt hắn, có để những cuá»™n giấy má, những quyển vở, những cuốn sách la tinh bá»c da, những bản đồ và những hoạ đồ kiến trúc. TÆ°á»ng Ä‘á»u phủ da thiếp và ng, chạm nổi và có treo chân dung của các vÆ°Æ¡ng hầu dòng há» Golixyn; và trong má»™t chiếc khung xa hoa kiểu VÆ¡nidÆ¡, má»™t con chim Æ°ng hai đầu, móng quặp lấy chân dung của Sofia. Những ghế bà nh kiểu Pháp, kiểu Ã, cái thì bá»c vải thêu, cái thì bá»c gấm, những thảm mà u sắc rá»±c rỡ, rất nhiá»u đồng hồ treo trên tÆ°á»ng, những thứ khà giá»›i của ngÆ°á»i Ba TÆ°, quả địa cầu bằng đồng, chiếc hà n thá» biểu của Anh, những giá nến và bình trầm bằng bạc khối, những bìa sách, và trên ná»n trần cuốn, bầu trá»i chá»— thếp và ng, chá»— thép bạc, chá»— mà u xanh - tất cả những thứ đó phản chiếu và o những tấm gÆ°Æ¡ng treo giữa hai khuôn cá»a sổ và bên trên cá»a ra và o, là m hình ảnh đó tăng lên bất táºn.
Khách để ý nhìn những đồ đạc ná»a à ná»a Âu đó vá»›i má»™t vẻ tò mò tán thưởng. Vaxili Vaxilievich, ngồi bắt chéo ngoeo, tay mân mê cái bút lông ngá»—ng, ân cần mỉm cÆ°á»i và nói tiếng la tinh hÆ¡i đá giá»ng Moskva, nhÆ°ng được cái trÆ¡n tru Ãt khi phải ngáºp ngừng chá»n chữ:
- ThÆ°a tôn ông De NÆ¡vin, tôi xin trình bà y để tôn ông rõ. Hai tầng lá»›p hợp thà nh ná»n tảng của dế quốc chúng tôi: má»™t, chuyên cung cấp lÆ°Æ¡ng thá»±c và má»™t, chuyên và o việc phục vụ, nghÄ©a là tầng lá»›p nông dân và tầng lá»›p quý tá»™c. Hai tầng lá»›p nầy Ä‘ang ở trong cảnh vô cùng khổ cá»±c, đế quốc chúng tôi chẳng được lợi gì chỉ tốn kém thêm thôi. Tháºt là đại phúc nếu chúng tôi tách được lá»›p quý tá»™c ra khá»i nông dân vì rằng hiện nay, chỉ vì tham lam, đám chúa đất ăn sống nuốt tÆ°Æ¡i tụi nông nô không chút thÆ°Æ¡ng xót, khiến cho không những nông dân khốn đốn, mà cả quý tá»™c cÅ©ng khốn đốn và đế quốc cÅ©ng váºy…
- ThÆ°a ngà i Äại trưởng ấn, tháºt là những lá»i lẽ rất má»±c sáng suốt và sâu sắc, - De NÆ¡vin thủng thẳng nói. - NhÆ°ng ngà i định giải quyết vấn Ä‘á» gay go đó nhÆ° thế nà o?
Vaxili Vaxilievich mỉm cÆ°á»i, nét mặt rạng rỡ hẳn lên, cầm lấy cuốn vở bá»c da dê nhuá»™m mà u để ở trên bà n, có mang đầu Ä‘á» do chÃnh tay hắn viết nhÆ° sau: "Bà n vá» Ä‘á»i sống của dân hay vá» sá»± cải thiện tất cả các công việc theo lợi Ãch chung của nhân dân đòi há»i".
- Muốn là m cho toà n dân già u có là má»™t công cuá»™c lá»›n lao là vá» cùng khó khăn, - Vaxili Vaxilievich tuyên bố, rồi bắt đầu Ä‘á»c trong cuốn sổ ghi: "Có hà ng triệu dexiatin Ä‘ang bị bá» hoang. Những đất Ä‘ai đó đáng được cà y bừa trồng trá»t. Tăng số súc váºt chăn nuôi. Bá» giống cừu Nga gầy còm Ä‘i và bắt buá»™c chăn nuôi giống cừu Anh có lông mịn. Là m cho dân chúng quan tâm đến má»i ngà nh công nghiệp và nhất là công nghiệp hầm má», bằng cách cho há» có lợi đúng mức. Huá»· bá» những sÆ°u thuế, tạp dịch linh tinh nặng ná», và dặt cho tất cả má»i ngÆ°á»i má»™t thứ thuế chung, Ä‘á»™c nhất và vừa phải. Việc nầy sẽ chỉ thá»±c hiện được vá»›i Ä‘iá»u kiện là lấy lại hết đất Ä‘ai của các lãnh chúa, giao lại cho bá»n nông dân tá»± do. Huá»· bá» hết những văn tá»± sở hữu nông nô cÅ© để từ nay trở Ä‘i toà n dân không phải là m nô lệ cho ai cả, có lẽ chỉ trừ má»™t số nhá» những kẻ gia nhân…"
- ThÆ°a ngà i Äại trưởng ấn, - De NÆ¡vin kêu lên, - lịch sá» chÆ°a từng thấy có vua chúa nà o vạch ra được những kế hoạch vÄ© đại và cÆ°Æ¡ng quyết đến thế. (Vaxili Vaxilievich vá»™i Ä‘Æ°a mắt nhìn xuống và đôi má bì bì của hắn bá»—ng Ä‘á» á»ng). NhÆ°ng liệu lá»›p quý tá»™c có vui lòng nhượng đất lại cho nông dân và giái phóng nông nô không?
- Các lãnh chúa sẽ nháºn được tiá»n lÆ°Æ¡ng đánh đổi lấy đất Ä‘ai. Quân Ä‘á»™i sẽ chỉ tuyển má»™ trong lá»›p ngÆ°á»i quý tá»™c Chúng tôi sẽ huá»· bá» chế Ä‘á»™ tuyển tân binh trong nông nô và trong đám ngÆ°á»i phải ná»™p thuế. Dân cà y phải cà y ruá»™ng. Còn những ngÆ°á»i quý tá»™c, để trả công há», há» sẽ không lãnh đất Ä‘ai và nông nô, mà lãnh má»™t số tiá»n lÆ°Æ¡ng tăng thêm lên, do ngân khố trÃch ở tiá»n thuế Ä‘iá»n địa chung. Thu nháºp của Nhà nÆ°á»›c chắc chắn sẽ tăng lên hÆ¡n hai lần.
- Tôi tưởng chừng nhÆ° được nghe má»™t báºc hiá»n triết thá»i xÆ°a, - De NÆ¡vin lẩm bẩm nói.
- Phải gá»i những thanh niên con nhà quý tá»™c Ä‘i há»c quân sá»± ở Ba Lan, ở Thuỵ Äiển. Phải thiết láºp các viện hà n lâm và mở mang các ngà nh khoa há»c. Má»i ngà nh nghệ thuáºt sẽ được phát triển để tô Ä‘iểm cho Ä‘á»i sống. Chúng tôi sẽ Ä‘Æ°a những nông dân cần cù đến sinh sống ở những miá»n sa mạc. Chúng tôi sẽ là m cho dân tá»™c man rợ của chúng tôi trở nên má»™t dân tá»™c có há»c thức, chúng tôi sẽ biến những túp lá»u bẩn thỉu của chúng tôi thà nh những lâu Ä‘Ã i bằng đá. Kẻ hèn nhát sẽ trở nên can đảm. Chúng tôi sẽ là m cho ngÆ°á»i nghèo trở nên già u có. - Vaxili Vaxilievich liếc mắt vá» phÃa cá»a sổ; ngoà i Ä‘Æ°á»ng má»™t đám bụi Ä‘ang bay đến cuốn theo lông măng và cá»ng rÆ¡m - Chúng tôi sẽ lát đá các Ä‘Æ°á»ng phố. Ở Moskva, chúng tôi sẽ xây những nhà bằng đá và bằng gạch… Sá»± khôn ngoan sẽ toả khắp trên đất nÆ°á»›c nghèo nà n của chúng tôi.
Tay vẫn cầm bút lông ngá»—ng, Vaxili Vaxilievich rá»i ghế bà nh đứng lên rồi Ä‘i Ä‘i lại lại trên thảm, tiếp tục trình bà y vá»›i khách nhiá»u tÆ° tưởng phi thÆ°á»ng khác nữa.
- Nhân dân Anh đã tá»± tay huá»· bá» cái tráºt tá»± bất công, nhÆ°ng trong cÆ¡n tức giáºn, hỠđã phạm những tá»™i lá»—i lá»›n, hỠđã chạm đến tÃnh mạng thiêng liêng của nhà vua… Chúng tôi e ngại những sá»± ghê tởm đó xảy ra nhÆ°ng chúng tôi cÅ©ng muốn nhÆ° dân Anh Ä‘em lại Ãch lợi cho tất cả má»i tầng lá»›p. Nếu tầng lá»›p quý tá»™c chống lại những sáng kiến của chúng tôi, chúng tôi sẽ dùng quyá»n lá»±c Ä‘áºp tan sá»± bÆ°á»›ng bỉnh muôn thuở của há».
Câu chuyện bị gián Ä‘oạn. Má»™t tên gia nhân mặc áo hầu, cặp mắt tròn xoe tá» vẻ sợ hãi, rón rén bÆ°á»›c đến nói thầm vá»›i vÆ°Æ¡ng hầu. Nét mặt Vaxili Vaxilievich bá»—ng trở nên nghiêm trang và căng thẳng. Thấy thế, De NÆ¡vin cầm mÅ© đứng lên cúi chà o rồi Ä‘i giáºt lùi vá» phÃa cá»a. Vaxili Vaxilievich tiá»…n khách ra cÅ©ng nghiêng mình chà o lại, bà n tay đầy nhẫn, vung tròn từ chá»— tim vá» phÃa sà n nhà .
- ThÆ°a tôn ông De NÆ¡vin, tôi lấy là m buồn và rất thất vá»ng vì ngà i đã vá»™i ra vá».
Còn lại má»™t mình trong phòng, Vaxili Vaxilievich ngắm bóng trong gÆ°Æ¡ng rồi vá»™i vã bÆ°á»›c sang bên buồng ngủ, gót ủng nên lá»™p cá»™p trên sà n. Ở đó, trên chiếc giÆ°á»ng kê ở giữa nhà có mà n che chung quanh bằng lụa Ä‘iá»u, trên đình có cắm lông Ä‘Ã Ä‘iểu, nữ nhiếp chÃnh Sofia Ä‘ang ngồi áp thái dÆ°Æ¡ng và o cá»™t giÆ°á»ng kiểu vặn xoắn. NhÆ° má»i lần. Sofia ngồi trong má»™t cá»— xe đóng kÃn mÃt bà máºt đến bằng lối cá»a sau.
Tà i sản của ngudoc