Chiếc bút máy đầu đời của tôi vào năm học lớp Sáu là thừa hưởng của mẹ, một cây Pilot nắp vàng mẹ tôi từng dùng khi học Sư phạm. Nắp bút đã hơi lỏng do ngàm bị mòn, dễ rơi. Hồi đó, có mốt cài bút vào khe khuy áo chứ không cài lên nắp túi. Giờ chơi, chạy nhảy nô đùa thỉnh thoảng cũng phải đưa tay sờ ngực xem có còn nguyên bút hay chỉ còn mỗi nắp. Bút Pilot của Nhật, một cái hãng có tên phiên âm rất buồn cười là Kobushiki Kaisha Pairotto Koporeshon (người Nhật lẫn lộn l với r nên đọc Pilot thành Pairotto). Thế hệ cũ ở Việt Nam đọc theo kiểu Pháp, bút pi-lốt. Nét đẹp lắm, có điều thời tôi đi học thì vở toàn bằng giấy tái chế nhòe nhoẹt và đầy xơ, thành thử bút nào cũng chỉ viết ít ngày là mòn hết ngòi.
Cũng vào thời đi học, tôi dùng hai cây bút nữa: Hồng Hà và Hero. Hồng Hà thì nội địa chính cống, nhái mẫu Hero của Thượng Hải. Bút Hero (Anh Hùng) dùng tốt, bền, nét không đẹp lắm vì không ra được thanh đậm, cũng hơi khó rút ngòi ra khỏi quản để vệ sinh bút. Nhưng Hero nắp vàng thời ấy đã là cả một niềm tự hào. Tự hào chưa được bao lâu thì đã nhảy sang bút bi hiệu Bic có cái logo anh chàng đầu tròn vo.
Quãng 1995, tôi dùng Parker, nhân lúc Saigon có đại lý chính thức của Parker/Waterman. Nhưng như đã nói, mực Waterman rất loãng, tôi viết bản thảo nhạc xong, photocopy rất mờ. Đành chuyển qua dùng bút kim, bút lông, bút calligraphy (Lê Quang cũng thích dùng bút calligraphy ngòi to để viết nhạc). Mãi sau này tôi mới dùng lại bút máy.
Để dùng được bút máy, bạn phải… tập viết. Thật vậy, viếtbút bi lâu ngày khiến bạn có thói quen lướt trên mặt giấy chứ không nhấn đè từng nét thanh đậm. Như vậy viếtbút máy rất xấu, chữ to bè, run rẩy. Phải tập lại. Phải làm quen trở lại với việc đặt ngòi nghiêng 45º trên giấy, tập lại từng nét nhấn, nét đá, nét móc. Công phu đấy. Nhưng xét cho cùng, có thú chơi nào khỏi công phu?
Hình ảnh tôi còn giữ nguyên trong trí và hiện ra rõ ràng lúc này, là cảnh Cosette của Những Người Khốn Khổ ngồi viết thư cho người yêu, dùng bút lông ngỗng chấm mực, viết hết một trang phải dùng giấy thấm đặt nhẹ lên hút cho mực khô đi (chính do “hành vi” này mà Jean Valjean phát hiện ra bí mật của cô con gái nuôi, khi tờ giấy thấm đặt trước gương đảo chữ lại từ ngược thành thuận). Chữ viết tay cổ điển của người Pháp nghiêng về bên phải, ngòi bút lông ngỗng được chuốt rồi cắt cho bằng đầu, bề rộng đầu ngòi quãng hơn một ly, khi ấn xuống thành nét đậm, hất lên ra nét thanh. Muốn viết các kiểu chữ ronde, chữ gothique như người Đức thì dùng ngòi có bản rộng hơn, ta thường gọi là ngòi ronde. Kỹ năng viết nét thanh nét đậm này, thế hệ chúng tôi được học và rèn luyện rất kỹ từ khi mới biết mặt chữ. Trải qua bao nhiêu năm, nét chữ thay đổi, nhưng kỹ năng vẫn còn. Và bây giờ, nó trở thành một cái thú.
Thú viết chữ đẹp.
Thường, để trở thành một nhà viết chữ chuyên nghiệp, bạn phải cần mẫn luyện tập sáu năm. Có một tinh thần rất Thiền ở đó, như một nhà viết chữ người Đức đã nói:
“Học viết chữ là một quá trình dài. Anh phải kiên nhẫn, và phải luôn luôn tỉnh giác [tỉnh giác, state of alertness, là chữ nhà Phật]. Có ba quá trình diễn ra song song: trí óc, tâm hồn và các cơ bàn tay. Anh phải hợp nhất chúng.”
Hãy viết sao cho người ta có thể cảm thấy nét chữ tỏa ra trạng thái tâm hồn bạn, sự nhạy cảm của bạn, những vui buồn giận dữ khoan hòa mà bạn đang trải nghiệm. Hãy viết sao cho bao nhiêu tinh hoa trong bạn phát tiết ra mặt giấy.
Hãy viết. Và đến một lúc nào đó, bạn sẽ thấy một niềm an lạc ấm áp tràn đầy châu thân, như thể bạn vừa nuốt một mảnh sáng của mặt trời. Và mặt giấy, những nét bút cất tiếng hát…
Địa chỉ: 25 Phan Văn Trị P.2 Q.5 (cách ngã tư Nguyễn Trãi và Nguyễn Văn Cừ 500m)
Website: www.butdep.com
BÚT KÝ CAO CẤP MONTBLANC MỚI 100% ĐẦY ĐỦ FULLBOX
