|
|
09-09-2008, 08:41 PM
|
Bất Diệt Ma Tôn
|
|
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dÆ°Æ¡ng
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
|
|
173. Bệnh chắp sản sinh như thế nà o?
Chắp gồm hai loại: chắp mắt bên ngoà i mà mắt gá»i là chắp ngoà i; chắp nằm bên trong mà mắt gá»i là chắp trong. Khi bệnh má»›i phát sinh, trên mà mắt (sát chân lông mi) xuất hiện má»™t Ä‘iểm Ä‘á», hình giống hạt gạo. Äiểm nhá» nà y sÆ°ng lên, sá» và o thì Ä‘au. Mấy ngà y sau, vết sÆ°ng mở rá»™ng khiến cho cả mà mắt sÆ°ng Ä‘á», mắt khó mở, ngÆ°á»i có thể phát sốt. Sau mấy ngà y, mà dần dần là m mủ, da mà mắt vỡ, mủ chảy ra rồi dần dần sẽ khá»i.
Chắp mắt được hình thà nh nhÆ° thế nà o? Có ngÆ°á»i nói đó là háºu quả việc "trá»™m kim khâu" của ngÆ°á»i khác. Äiá»u nà y hoà n toà n không có căn cứ. Nguyên nhân chủ yếu gây bệnh là không chú ý giữ vệ sinh mắt sạch sẽ, chẳng hạn nhÆ° dùng tay bẩn hoặc khăn bẩn lau mắt, khiến cho mà mắt cảm nhiá»…m vi khuẩn, gây mủ.
Khi mắc bệnh nà y, ban đầu có thể dùng khăn ấm để chÆ°á»m. Má»—i ngà y chÆ°á»m 4-5 lần, má»—i lần 10-15 phút, vết sÆ°ng sẽ dần dần tiêu Ä‘i. Nếu vết sÆ°ng Ä‘á» không tiêu hoặc xuất hiện mủ mà u và ng, nên đến bác sÄ©, tuyệt đối không tá»± mình xá» lý, không dùng kim chÆ°a tẩy trùng hoặc dùng váºt khác để khÆ¡i mủ, cà ng không nên dùng lá»±c nặn ép. Vì Ä‘iá»u nà y sẽ là m cho vi khuẩn hoặc Ä‘á»™c tố trong mủ ép và o mạch máu, từ đó lan ra, gây bại huyết hoặc những biến chứng bất ngá» khác.
174. Vì sao nhân dân một số vùng dễ bị bướu cổ?
Ở những vùng núi rừng, ngÆ°á»i dân thÆ°á»ng mắc bệnh bÆ°á»›u cổ (y há»c gá»i là phù tuyến giáp trạng địa phÆ°Æ¡ng). Nguyên nhân chủ yếu nhất là hà m lượng iốt trong nÆ°á»›c uống, muối ăn, rau xanh và lÆ°Æ¡ng thá»±c ở những vùng nà y rất thấp.
I ốt là chất không thể thiếu được đối vá»›i hoạt Ä‘á»™ng của tuyến giáp trạng. Nó tham gia và o hoạt Ä‘á»™ng hấp thu Ä‘Ã o thải của cÆ¡ thể. CÆ¡ thể ngÆ°á»i giống nhÆ° má»™t cá»— máy vô cùng tinh vi, phức tạp. Khi thiếu iốt, việc sản xuất chất ná»™i tiết tuyến giáp sẽ giảm. Lúc đó, cÆ¡ thể sẽ thông qua chức năng Ä‘iá»u tiết của hệ thống thần kinh tá»± Ä‘á»™ng sản sinh ra "tÃn hiệu" kÃch thÃch hai bá»™ pháºn chủ quản tuyến giáp, đó là đồi não dÆ°á»›i và thùy thể hÆ°ng phấn. NhÆ° váºy, lượng tiết ra của chất ná»™i tiết tuyến giáp sẽ tăng lên. Äiá»u nà y tác Ä‘á»™ng và o tổ chức tuyến giáp, gây các biến đổi. Những tế bà o tuyến giáp từ hình láºp phÆ°Æ¡ng biến thà nh hình há»™p to hÆ¡n để thÃch ứng vá»›i việc sản xuất nhiá»u ná»™i chất tiết. Do đó, thể tÃch tuyến giáp trạng cÅ©ng tăng lên, gây bệnh bÆ°á»›u cổ.
175. Vì sao trẻ em cũng cao huyết áp?
Nói đến cao huyết áp, ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng nghÄ© đó là bệnh của ngÆ°á»i già , không liên quan đến trẻ em. Thá»±c ra trẻ em, tháºm chà trẻ sÆ¡ sinh cÅ©ng có thể mắc bệnh huyết áp cao, tá»· lệ mắc bệnh ngà y cà ng có xu hÆ°á»›ng tăng lên. Theo nhiá»u kết quả thống kê, bệnh huyết áp cao chiếm khoảng 3% tổng số trẻ em. Rất nhiá»u ngÆ°á»i lá»›n mang bệnh huyết áp cao có căn nguyên từ thá»i trẻ em.
Bệnh huyết áp cao của trẻ em có thể chia thà nh hai loại: má»™t là kế phát của má»™t số bệnh nà o đó nhÆ° viêm tháºn cấp tÃnh, viêm mạch máu tháºn biến chứng, Ä‘á»™ng mạch chủ bụng bị hẹp và má»™t số bệnh ná»™i tiết. Loại khác liên quan vá»›i các yếu tố di truyá»n, béo phì hoặc bị căng thẳng.
Phải tranh thủ phát hiện sớm những nhân tố nguy hiểm gây nên bệnh cao huyết áp để có lợi cho việc đỠphòng và khống chế sự phát sinh, phát triển của bệnh.
176. Vì sao ngÆ°á»i bị bệnh tim thÆ°á»ng bị tÃm môi?
Trong cÆ¡ thể có hai loại máu: máu Ä‘á»™ng mạch chứa nhiá»u ôxy nên có mà u Ä‘á» tÆ°Æ¡i; máu tÄ©nh mạch chứa CO2 nên mà u hÆ¡i Ä‘en.
Máu Ä‘á»™ng mạch Ä‘Æ°a ôxy đến khắp các cÆ¡ quan, là m cho cÆ¡ thể hoạt Ä‘á»™ng bình thÆ°á»ng. Khi ôxy đã bị tiêu hao hết, máu Ä‘á»™ng mạch sẽ trở thà nh máu tÄ©nh mạch. Sau đó, máu trao đổi khà ở phổi để bổ sung ôxy, tiếp tục theo Ä‘á»™ng mạch đến các tế bà o. Trong quá trình nà y, tim đóng vai trò rất quan trá»ng. Nó giống nhÆ° cái bÆ¡m không ngừng bÆ¡m máu Ä‘á»™ng mạch, mang nhiá»u ôxy Ä‘i khắp toà n thân và thu hồi máu trong tÄ©nh mạch để Ä‘Æ°a lên phổi, tiến hà nh trao đổi khÃ. Má»™t khi tim mắc bệnh thì công năng bÆ¡m sẽ giảm yếu hoặc mất Ä‘i, ảnh hưởng đến tuần hoà n máu.
Tim có 2 tâm nhÄ© và 2 tâm thất. Chúng giống nhÆ° bốn gian phòng. Tâm nhÄ© trái và tâm thất trái thông vá»›i nhau, chứa máu Ä‘á»™ng mạch; tâm nhÄ© phải và tâm thất phải cÅ©ng thông vá»›i nhau, chứa máu tÄ©nh mạch. Trong trÆ°á»ng hợp bình thÆ°á»ng, tâm nhÄ© trái và tâm nhÄ© phải, tâm thất trái và tâm thất phải không thông vá»›i nhau. NhÆ°ng ở má»™t số bệnh nhân tim, vách ngăn giữa hai bên xuất hiện lá»— thủng nhá», khiến máu tÄ©nh mạch vốn ở tâm nhÄ© phải và tâm thất phải sẽ lẫn sang máu Ä‘á»™ng mạch. Khi đó, hà m lượng ôxy trong máu sẽ thấp Ä‘i. Chúng Ä‘i theo Ä‘á»™ng mạch đến khắp cÆ¡ thể, cho nên môi của bệnh nhân có mà u Ä‘áºm hÆ¡n so vá»›i ngÆ°á»i bình thÆ°á»ng, tháºm chà có mà u tÃm.
Môi mà u tÃm không chỉ xuất hiện ở ngÆ°á»i bệnh tim. Nếu phổi trao đổi khà không tốt, hoặc cÆ¡ thể bị lạnh nặng, máu cung cấp không đủ cÅ©ng sẽ xuất hiện môi tÃm.
177. Vì sao khi bị lạnh, ngÆ°á»i ta dá»… bị tiêu chảy?
Dù mùa hè hay mùa đông, cơ thể bị lạnh sẽ dễ tiêu chảy. Tiêu chảy do lạnh khác với tiêu chảy do ngộ độc thức ăn, viêm ruột, kiết lỵ. Nó có hai đặc điểm: bụng sôi liên tục kèm theo đau từng cơn; phân không vón từng cục mà là nước loãng, kèm cặn bã thức ăn chưa hoà n toà n tiêu hóa.
Lạnh giá là má»™t loại kÃch thÃch khá mạnh. Khi cÆ¡ thể bị lạnh, đặc biệt là bụng dÆ°á»›i bị lạnh, nhu Ä‘á»™ng ruá»™t tăng lên khiến cho những thức ăn trong ruá»™t chÆ°a được tiêu hóa hoặc hấp thu hết bị Ä‘Ã o thải ra ngoà i cùng má»™t lượng lá»›n nÆ°á»›c. Cho nên khi bụng kêu liên tục, Ä‘au co thắt từng cÆ¡n sẽ Ä‘i ra phân lá»ng.
Vì váºy, đêm ngủ tốt nhất nên dùng vải má»ng đắp kÃn phần bụng, nếu không sẽ dá»… bị Ä‘i chảy.
178. Bệnh Ä‘au dạ dà y có truyá»n nhiá»…m không?
Má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u biết viêm gan, lao phổi Ä‘á»u là bệnh truyá»n nhiá»…m, nhÆ°ng nếu nói Ä‘au dạ dà y cÅ©ng truyá»n nhiá»…m thì lại cảm thấy khó tin. Thá»±c ra, đó là má»™t phát hiện má»›i của y há»c trong những năm gần đây.
Bệnh Ä‘au dạ dà y liên quan vá»›i má»™t loại vi khuẩn Ä‘Å©a hình xoắn ốc. Khoảng 50-95% bệnh nhân Ä‘au dạ dà y Ä‘á»u cảm nhiá»…m loà i vi khuẩn nà y. Nó là thủ phạm đứng đầu gây bệnh dạ dà y. Vi khuẩn Ä‘Å©a xoắn ốc sống trong dạ dà y ngÆ°á»i và động váºt cao cấp, nó cÅ©ng truyá»n nhiá»…m giống nhÆ° các loà i vi khuẩn khác.
Các kết quả nghiên cứu đã chứng tá» loà i khuẩn Ä‘Å©a xoắn ốc có thể truyá»n nhiá»…m qua thức ăn. Ở những ngÆ°á»i dùng chung công cụ ăn uống, tá»· lệ nhiá»…m loại vi khuẩn nà y rất cao. Các bác sÄ© đã kiểm tra những bệnh nhân dạ dà y mang loại vi khuẩn nà y và phát hiện là trong cặn răng, nÆ°á»›c bá»t và chất nôn của há» Ä‘á»u có vi khuẩn Ä‘Å©a xoắn ốc, trong phân cÅ©ng có loà i vi khuẩn nà y.
Từ đó, có thể thấy, viêm dạ dà y cÅ©ng là loại bệnh truyá»n nhiá»…m. Do đó, muốn Ä‘á» phòng bệnh dạ dà y, phải tránh cảm nhiá»…m loà i vi khuẩn trên. Nên tránh dùng bát Ä‘Å©a chung và không ăn rau sống. Hãy táºp thói quen rá»a tay trÆ°á»›c khi ăn và sau khi đại tiện.
179. Viêm ruột thừa có phải do hay ăn cơm cháy gây ra không?
TrÆ°á»›c kia, ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng gá»i viêm ruá»™t thừa là viêm mãng trà ng, cho rằng nó phát sinh là do ăn cÆ¡m cháy, hạt cÆ¡m rÆ¡i và o mãng trà ng. Thá»±c ra Ä‘iá»u nà y không đúng.
Trên thá»±c tế, ruá»™t thừa là má»™t Ä‘oạn nhá» giống nhÆ° con giun, nằm bên ngoà i mãng trà ng. Nó dá»… viêm không phải do hay ăn cÆ¡m cháy mà chủ yếu là nó rất nhá», dá»… bị sá»i hoặc trứng ký sinh trùng là m tắc. HÆ¡n nữa, ruá»™t thừa nhá» và dà i nên khi di Ä‘á»™ng dá»… bị xoắn. Ngoà i ra, các Ä‘á»™ng mạch của ruá»™t thừa Ä‘á»u là phần cuối, không có nhánh tuần hoà n. Nếu Ä‘oạn ruá»™t thừa nối vá»›i mãng trà ng bị tắc thì những chất ná»™i tiết trong niêm mạc ruá»™t thừa sẽ không Ä‘Ã o thải ra được, áp lá»±c trong ruá»™t thừa sẽ tăng cao, khiến cho máu chảy trong thà nh ruá»™t thừa không tuần hoà n được. Nếu bá»™ pháºn nà y không được nuôi dưỡng tốt, các vi khuẩn gây bệnh trong ruá»™t sẽ nhân cÆ¡ há»™i xâm nháºp, gây viá»…m nhiá»…m.
Triệu chứng chủ yếu của viêm ruá»™t thừa là đau bụng. Ban đầu thÆ°á»ng Ä‘au ở phần bụng hoặc chung quanh rốn, rất giống Ä‘au dạ dà y. Mấy giá» sau, vùng Ä‘au chuyển dần sang bên phải bụng dÆ°á»›i. 70 - 80% bệnh nhân Ä‘á»u có chứng Ä‘au Ä‘iển hình nà y. Äau nặng hay nhẹ chủ yếu do mức Ä‘á»™ viêm quyết định.
Ngoà i Ä‘au bụng, ngÆ°á»i bị viêm ruá»™t thừa còn hay kèm theo nôn. Nếu bụng má»m, phÃa phải bụng dÆ°á»›i (vị trà ruá»™t thừa) bị Ä‘au khi ấn và o ấn thì Ä‘au, thân nhiệt không cao chứng tá» chứng viêm còn nhẹ. Nếu viêm nặng, đã có mủ, hoại tá», hoặc đã thủng thì bệnh nhân Ä‘au bụng rất dữ dá»™i, phạm vi sá» Ä‘au cÅ©ng mở rá»™ng, kèm theo sốt cao, khi ấn bụng thì cÆ¡ bụng căng cứng, hoặc phÃa bên phải bụng dÆ°á»›i có cục cứng.
Dù viêm nặng hay nhẹ, má»™t khi đã phát hiện viêm ruá»™t thừa, bệnh nhân phải đến ngay bệnh viện để Ä‘iá»u trị.
180. Vì sao ngÆ°á»i bị bệnh tiểu Ä‘Æ°á»ng thÆ°á»ng hay đói?
Trong bá»™ phim nÆ°á»›c ngoà i có tình tiết sau: buổi tối, má»™t em bé gái nhân lúc gia đình Ä‘i ngủ đã lén xuống nhà ăn lấy, ăn để. Khi bị ngÆ°á»i nhà phát hiện và ngăn lại, cô ta còn giáºt má»™t miếng thịt nhét và o miệng. Có phải đó là cô bé bị ngược đãi không? Không phải. Cô ta là con cÆ°ng của má»™t nhà già u, vì cô ấy bị bệnh tiểu Ä‘Æ°á»ng nên rất dá»… đói. Tại sao thế?
Muốn hiểu được Ä‘iá»u nà y, phải bắt đầu bà n vá» nguyên nhân cÆ¡ bản của bệnh tiểu Ä‘Æ°á»ng. Nói má»™t cách dá»… hiểu, tiểu Ä‘Æ°á»ng là loại bệnh Ä‘Æ°á»ng trong nÆ°á»›c tiểu quá cao. Công năng hấp thu và đà o thải của Ä‘Æ°á»ng trong cÆ¡ thể chịu sá»± Ä‘iá»u tiết của tuyến tụy. Có ngÆ°á»i vì thiếu insulin nên sá»± hấp thu Ä‘Æ°á»ng bị trở ngại. Phần Ä‘Æ°á»ng "thừa ra" sẽ được bà i tiết theo nÆ°á»›c tiểu. NhÆ° váºy, tổ chức tế bà o của cÆ¡ thể sẽ không thể dùng Ä‘Æ°á»ng gluco để sản sinh ra năng lượng cần thiết, vì váºy, ngÆ°á»i bệnh luôn rÆ¡i và o trạng thái đói, luôn muốn được bổ sung thức ăn.
NgÆ°á»i bị tiểu Ä‘Æ°á»ng không những ăn nhiá»u mà còn uống và đi tiểu nhiá»u, trá»ng lượng giảm. Có ngÆ°á»i gá»i bệnh tiểu Ä‘Æ°á»ng là "bệnh trá»ng lượng giảm", "bệnh ba nhiá»u, má»™t Ãt".
Nguyên nhân căn bản sinh bệnh tiểu Ä‘Æ°á»ng là insulin không đủ, cho nên có thể dùng phÆ°Æ¡ng pháp tiêm insulin để chữa bệnh tiểu Ä‘Æ°á»ng. ÄÆ°Æ¡ng nhiên, những bệnh nhân còn nhẹ chỉ cần khống chế ăn uống là có thể Ä‘iá»u chỉnh được.
|
09-09-2008, 08:42 PM
|
Bất Diệt Ma Tôn
|
|
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dÆ°Æ¡ng
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
|
|
181. Vì sao máºt có sá»i?
Ở bên phải bụng trên của cÆ¡ thể có má»™t hệ thống Ä‘Æ°á»ng máºt gồm túi máºt và ống máºt, trong đó có dịch máºt ( được sản xuất tại gan, má»—i ngà y 50-100 ml). Dịch nà y được Ä‘Æ°a và o Ä‘Æ°á»ng ruá»™t để giúp tiêu hóa thức ăn. Váºy vì sao trong máºt lại có sá»i?
Nói chung, ngÆ°á»i ta cho rằng, sá»± hình thà nh sá»i máºt có ba Ä‘iá»u kiện:
- TÃnh chất dịch máºt thay đổi, thà nh phần cholesteron hoặc sắc tố máºt tăng lên, tạo nên sá»i cholesterol, sá»i sắc tố máºt hay sá»i há»—n hợp.
- Hệ thống Ä‘Æ°á»ng máºt bị viêm hoặc có giun Ä‘Å©a là m tắc, khiến dịch máºt không lÆ°u thông, tÃch lại, thà nh sá»i.
- Những hạt cholesterol hoặc sắc tố máºt dần dần kết tụ, phát triển thà nh sá»i.
Sá»i máºt là bệnh thÆ°á»ng gặp. Khi ăn thức ăn nhiá»u mỡ hay lượng váºn Ä‘á»™ng giảm Ä‘i, thà nh phần dịch máºt bị ảnh hưởng, hà m lượng cholestron, sắc tố máºt tăng lên. Ngoà i ra, hệ thống Ä‘Æ°á»ng máºt có rất nhiá»u cÆ¡ há»™i để viêm. Äặc biệt là ở nông thôn, tá»· lệ bệnh giun Ä‘Å©a rất cao, dẫn đến giun Ä‘Å©a ống máºt, là m cho dịch máºt tÃch lại để hình thà nh sá»i. Má»™t khi sá»i máºt hình thà nh sẽ ngà y cà ng to thêm.
Äể ngăn ngừa bệnh sá»i máºt, ta nên tránh ăn thức ăn nhiá»u mỡ để giảm thấp chất mỡ, cholesterol và sắc tố máºt trong cÆ¡ thể. Ngoà i ra, nên ăn rau tÆ°Æ¡i và hoa quả để tăng thêm vitamin; đây cÅ©ng là má»™t biện pháp có hiệu quả để ngăn chặn sá»i máºt.
Việc tÃch cá»±c váºn Ä‘á»™ng, tăng thêm công năng của các ná»™i tạng không những Ä‘á» phòng được sá»i máºt mà còn giúp giảm béo, tăng thêm sức Ä‘á» kháng cho cÆ¡ thể để tránh viêm hệ thống Ä‘Æ°á»ng máºt. Kịp thá»i chữa bệnh giun Ä‘Å©a hoặc bệnh viêm Ä‘Æ°á»ng máºt cÅ©ng là những biện pháp quan trá»ng để Ä‘á» phòng sá»i máºt.
182. Hiếu động ở trẻ có phải là chứng hà nh động lung tung không?
Có những trẻ em rất hiếu Ä‘á»™ng, từ sáng đến tối ngoà i thá»i gian ngủ ra thì hoạt Ä‘á»™ng không ngừng. Do đó, nhiá»u báºc bố mẹ cảm thấy lo lắng, cho rằng con mình mắc bệnh Ä‘á»™ng nhiá»u. Thá»±c ra, trẻ em hiếu Ä‘á»™ng là bẩm tÃnh. Hiếu Ä‘á»™ng không phải là chứng Ä‘á»™ng nhiá»u. Hai trÆ°á»ng hợp nên được phân biệt má»™t cách rõ hÆ¡n để tránh ảnh hưởng đến sá»± là nh mạnh của con cái.
Trong y há»c, trẻ em quá hiếu Ä‘á»™ng, sức chú ý phân tán, kèm theo tÃnh cách và hà nh vi luôn thay đổi được coi là mắc chứng hay Ä‘á»™ng. Theo kết quả Ä‘iá»u tra ở mấy trÆ°á»ng tiểu há»c Thượng Hải, tá»· lệ phát sinh chứng hay Ä‘á»™ng ở trẻ em là khoảng 5 -13%. Nguyên nhân có thể do di truyá»n, não bị chấn thÆ°Æ¡ng hoặc môi trÆ°á»ng gây nên.
Những biểu hiện chủ yếu của bệnh gồm có: không táºp trung được sá»± chú ý, Ä‘á»™ng tác lặt vặt nhiá»u, má»™t số có thể Ãt Ä‘á»™ng, ngồi tÄ©nh má»™t chá»— trong lá»›p há»c, nhÆ°ng tÆ° tưởng lại Ä‘ang "mông lung không cố định". Loại trẻ em nà y hà nh Ä‘á»™ng nhiá»u, ná»™i dung hoạt Ä‘á»™ng không rõ rệt, trong phòng há»c có thể tá»± ngồi gá»t bút chì, cắn móng tay, nghịch sách vở là m ảnh hưởng đến các bạn chung quanh, tháºm chà bất giác đánh nhau. Sau giá» há»c vá» nhà không đúng giá», lang thang trên Ä‘Æ°á»ng, phần nhiá»u há»c táºp khó khăn, tháºm chà lÆ°u ban. Äể bố mẹ dá»… phân biệt trẻ em có mắc chứng Ä‘á»™ng nhiá»u hay không, các bác sÄ© Ä‘Æ°a ra mấy tiêu chuẩn sau để phán Ä‘oán.
1. Sức chú ý không táºp trung (tối thiểu có 3 trong 5 mục sau):
- Là m việc qua loa, không hoà n thà nh công việc theo từng bước.
- Lên lớp không chú ý nghe giảng.
- Sức chú ý dễ bị phân tán.
- Không thể táºp trung chú ý má»™t thá»i gian dà i để là m xong bà i hoặc những việc khác.
- Khi tham gia trò chơi cũng khó là m đầy đủ từ đầu đến cuối.
2. Dễ bị xung động (có 3 trong 5 mục sau):
- Là m việc thiếu suy nghĩ.
- Nhiá»u lần bá» dở việc nà y để chạy theo việc khác.
- Không thể là m má»™t việc má»™t cách có thứ tá»± (không phải do năng lá»±c nháºn thức gây nên).
- ThÆ°á»ng gá»i to vô cá»› trong lá»›p há»c.
- Khi chÆ¡i táºp thể, không chỠđược đến phiên mình.
3. Hoạt động quá mức (tối thiểu có 2 mục trong 5 mục sau):
- Hay chạy nhảy hoặc leo trèo.
- Ngồi không yên hoặc đứng ngồi không ổn định.
- Không thể ngồi yên ở chỗ của mình, nhấp nha nhấp nhổm.
- Khi ngủ thÆ°á»ng hay trở mình.
- Hoạt động suốt từ sáng đến tối, không hỠnghỉ ngơi.
4. Bị một bệnh nà o đó trước 7 tuổi, bệnh kéo dà i trên 6 tháng.
5. Loại trừ tất cả những nguyên nhân khác, kể cả nguyên nhân do giáo dục gia đình không thÃch đáng, hoặc có những hà nh vi giáo dục không thÃch hợp... gây nên, trẻ có biểu hiện phát triển trà tuệ rất cháºm chạp.
Má»™t khi đã chẩn Ä‘oán chÃnh xác trẻ em có chứng Ä‘á»™ng nhiá»u, nên cải thiện môi trÆ°á»ng, sá»a đổi phÆ°Æ¡ng pháp giáo dục, kết hợp uống thuốc theo sá»± chỉ dẫn của bác sÄ©. Chỉ cần trẻ em, bố mẹ, thầy giáo và bác sÄ© tÃch cá»±c phối hợp vá»›i nhau thì hiệu quả chữa trị nói chung là tốt, tháºm chà có thể chữa khá»i hoà n toà n.
183. Vì sao có ngÆ°á»i "ngã nÆ°á»›c"?
Trong cuá»™c sống thÆ°á»ng ngà y ta thÆ°á»ng gặp trÆ°á»ng hợp: ngÆ°á»i chuyển đến má»™t vùng má»›i, vì môi trÆ°á»ng địa lý Ä‘á»™t nhiên thay đổi mà cảm thấy khẩu vị không hợp, mất ngủ, choáng đầu, uể oải, tháºm chà ngÆ°á»i gầy Ä‘i, ỉa chảy, ngứa... Những hiện tượng nà y không phải do bệnh táºt gây nên mà là do Ä‘á»™t nhiên thay đổi môi trÆ°á»ng, dân gian thÆ°á»ng gá»i là "ngã nÆ°á»›c".
Vì sao má»™t ngÆ°á»i Ä‘ang bình thÆ°á»ng lại "ngã nÆ°á»›c"? Nguyên nhân chủ yếu là cÆ¡ thể có phản ứng không thÃch nghi được vá»›i khà háºu, địa hình, nÆ°á»›c uống, thức ăn và các Ä‘iá»u kiện phong tục táºp quán ở chá»— má»›i. Äặc biệt, hệ thần kinh trung khu vừa là bá»™ tÆ° lệnh tối cao của cÆ¡ thể, vừa có vai trò chỉ huy và điá»u hòa mối liên hệ giữa cÆ¡ thể vá»›i môi trÆ°á»ng bên ngoà i. Bình thÆ°á»ng, đối vá»›i môi trÆ°á»ng đã quen thÃch ứng thì quá trình hÆ°ng phấn và ức chế của hoạt Ä‘á»™ng thần kinh thÆ°á»ng giữ được cân bằng. NhÆ°ng sau khi thay đổi môi trÆ°á»ng, mối liên hệ giữa cÆ¡ thể và môi trÆ°á»ng bị nhiá»…u loạn, từ đó là m đảo lá»™n mối quan hệ cân bằng giữa hÆ°ng phấn và ức chế của hoạt Ä‘á»™ng thần kinh, dẫn đến xuất hiện má»™t loạt các chứng "ngã nÆ°á»›c".
NhÆ°ng con ngÆ°á»i có bản năng thÃch ứng vá»›i môi trÆ°á»ng và chiến thắng tá»± nhiên. Sau khi xuất hiện hiện tượng "ngã nÆ°á»›c", công năng sinh lý của cÆ¡ thể sẽ tiến hà nh má»™t loạt Ä‘iá»u chỉnh khiến cho nó dần dần thÃch nghi vá»›i môi trÆ°á»ng má»›i.
Äặc biệt là thanh thiếu niên, sá»± thay đổi vá» sinh lý để thÃch nghi vá»›i môi trÆ°á»ng rất mạnh, há» luôn luôn dá»… khắc phục hiện tượng "ngã nÆ°á»›c" hÆ¡n" so vá»›i ngÆ°á»i lá»›n tuổi.
184. Vì sao xuất hiện "phản ứng chênh lệch giá»"?
Những ngÆ°á»i Ä‘i xa để tham gia thi đấu, biểu diá»…n hoặc du lịch... thÆ°á»ng Ä‘i máy bay Ä‘Æ°á»ng dà i, cÆ¡ thể hay xảy ra má»™t vấn Ä‘á» khiến ngÆ°á»i ta Ä‘au đầu, đó là "phản ứng chênh lệch giá»". Sau khi đến chá»— má»›i, thÆ°á»ng ban ngà y há» cảm thấy mệt má»i, lÆ¡ mÆ¡ buồn ngủ, ăn không ngon, buổi tối lại hÆ°ng phấn khác thÆ°á»ng, khó ngủ.
Äó là do phản ứng của cÆ¡ thể không quen vá»›i sá»± chênh lệch của thá»i gian mà gây ra. Má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u biết: quả đất tá»± quay từ tây sang đông, cứ 24 giá» quay được 360 Ä‘á»™, tức má»™t giá» quay được 15 Ä‘á»™. Múi giỠở những kinh Ä‘á»™ khác nhau có khác nhau. NgÆ°á»i ta quy định cách 15 kinh Ä‘á»™ là má»™t múi giá». Toà n cầu được chia thà nh 24 múi giá». Cùng má»™t múi giá» thì dùng giá» nhÆ° nhau, giữa hai múi giá» cạnh nhau chênh nhau má»™t giá», phÃa đông sá»›m, phÃa tây muá»™n, ánh sáng mặt trá»i di chuyển trên mặt đất 15 Ä‘á»™ thì chuyển qua múi giá» khác. GiỠánh sáng mặt trá»i đến sá»›m hay muá»™n quy định sá»± biến đổi giá» tiêu chuẩn ở chá»— đó. Máy bay Ä‘i từ Äông sang Tây, phù hợp vá»›i sá»± chuyển dá»i của ánh sáng mặt trá»i, cho nên thá»i gian "co ngắn" hÆ¡n. Và dụ, từ Thượng Hải bay Ä‘i OasinhtÆ¡n mất 12 tiếng, vượt qua 13 múi giá»; nếu Ä‘i từ 9 giá» sáng ngà y 1/6 thì lúc đến nÆ¡i là đến 8 giá» sáng ngà y 1/6 ở OasinhtÆ¡n (lúc đó là 9 giá» tối ở Thượng Hải). Ngược lại, máy bay bay vá» phÃa Tây thì thá»i gian sẽ "dà i ra".
Giống nhÆ° quy luáºt chuyển Ä‘á»™ng hằng ngà y của quả đất, cÆ¡ thể cÅ©ng có quy luáºt hoạt Ä‘á»™ng 24 giá» trong má»™t ngà y của nó. NgÆ°á»i ta có thói quen ban ngà y là m việc, đêm nghỉ ngÆ¡i. Nhiệt Ä‘á»™ bình thÆ°á»ng của ngÆ°á»i buổi sáng thấp nhất, buổi chiá»u tối cao nhất. Nhịp tim, nhịp thở ban ngà y nhanh, ban đêm thấp. Số lượng hồng cầu và bạch cầu trong máu buổi sáng thấp nhất, buổi tối tăng nhiá»u. Các chất ná»™i tiết tố hằng ngà y cÅ©ng có tăng giảm. Và dụ, chất ná»™i tiết tố của vá» thượng tháºn ban đêm Ãt, ban ngà y nhiá»u, chất kÃch thÃch tố sinh trưởng ban ngà y Ãt, ban đêm nhiá»u. Những Ä‘iá»u nà y Ä‘á»u thể hiện quy luáºt biến đổi chu kỳ ngà y đêm của sinh lý cÆ¡ thể. Sá»± hình thà nh quy luáºt biến đổi sinh lý cÆ¡ thể liên quan máºt thiết vá»›i sá»± biến đổi của thá»i gian chiếu sáng của mặt trá»i, nhiệt Ä‘á»™, áp suất không khÃ, Ä‘á»™ ẩm của môi trÆ°á»ng trong thá»i gian lâu dà i.
Khi Ä‘i máy bay vá» phÃa Äông hoặc phÃa Tây trong má»™t thá»i gian ngắn, xuyên qua nhiá»u múi giá», do múi giá» thay đổi nên thá»i gian ngà y đêm cÅ©ng thay đổi. Việc ngủ, thức, nhiệt Ä‘á»™, huyết áp, tiết ra các chất kÃch thÃch tố... vá»›i nhịp Ä‘iệu sinh lý bình thÆ°á»ng bị đảo lá»™n, tháºm chà đảo ngược. NhÆ° đã nói ở trên, từ Thượng Hải Ä‘i và buổi sáng, qua 12 tiếng đến OasinhtÆ¡n vẫn là buổi sáng; trong khi bình thÆ°á»ng, đó là lúc trá»i tối và hà nh khách được nghỉ ngÆ¡i. Vì váºy, tuy là buổi sáng nhÆ°ng ngÆ°á»i ta vẫn lÆ¡ mÆ¡ buồn ngủ, mệt má»i, sức chú ý và hiệu suất là m việc giảm thấp. NhÆ°ng qua mấy ngà y hoặc mấy tuần sau, nhịp Ä‘iệu tâm lý và sinh lý của cÆ¡ thể tá»± Ä‘á»™ng Ä‘iá»u tiết thay đổi thÃch nghi vá»›i môi trÆ°á»ng, sá»± phản ứng vá» chênh lệch giá» sẽ mất dần Ä‘i.
185. Vì sao và o ngà y nắng to có nhiá»u ngÆ°á»i ngá»™ nắng?
Mùa hè, dÆ°á»›i ánh nắng chói chang, nếu không được che mát, lại Ä‘i bá»™, váºn Ä‘á»™ng hoặc là m việc má»™t thá»i gian dà i ngoà i trá»i, bạn có thể Ä‘á»™t nhiên bị ngã lăn ra, gá»i là ngá»™ nắng.
Vì sao lại ngá»™ nắng? Vì cÆ¡ thể con ngÆ°á»i từng giá», từng phút Ä‘á»u sản sinh nhiệt; khi váºn Ä‘á»™ng, nhiệt sản sinh cà ng nhiá»u. CÆ¡ thể ngÆ°á»i không thể giữ được nhiá»u nhiệt nhÆ° thế mà luôn luôn phải phát tán ra. Vì hoạt Ä‘á»™ng tán nhiệt chủ yếu do trung khu thần kinh Ä‘iá»u tiết nên nếu bá»™ pháºn nà y gặp trắc trở, nhiệt trong cÆ¡ thể không xuất ra được, tÃch lÅ©y ngà y cà ng nhiá»u, dẫn đến ngá»™ nắng.
Ngộ nắng gồm mấy loại sau:
- Chứng quá nhiệt: Khi lao Ä‘á»™ng trong môi trÆ°á»ng nắng và oi bức (Ä‘á»™ ẩm lá»›n), nhiệt trong cÆ¡ thể khó khuếch tán ra nên tÃch lÅ©y ngà y cà ng nhiá»u. Do đó, thân nhiệt tăng cao, có thể trên 40 Ä‘á»™ C. Lúc đó, trung khu Ä‘iá»u tiết của thân nhiệt nhiá»…u loạn, mất Ä‘iá»u hòa, không thể chỉ huy bình thÆ°á»ng; tháºm chà cÆ¡ thể ngừng ra mồ hôi, đóng kÃn con Ä‘Æ°á»ng khuếch tán nhiệt chủ yếu, khiến cho da bị khô và nóng. Lúc đó, con ngÆ°á»i sẽ cảm thấy Ä‘au đầu, buồn nôn, tháºm chà hôn mê, có lúc còn nói sảng.
- Chứng mặt trá»i chiếu: Khi là m việc ngoà i đồng, đầu không Ä‘á»™i nón, ánh nắng mặt trá»i chiếu thẳng xuống đầu, nhiệt Ä‘á»™ phần đầu tăng lên gây Ä‘au đầu, phiá»n não, tháºm chà hôn mê, nói sảng.
- Nhiệt suy kiệt: Trong môi trÆ°á»ng nóng gắt, da và các mạch máu ở cÆ¡ bắp giãn ra. Nếu chúng giãn quá mức thì má»™t lượng lá»›n máu sẽ phân bố trên da và trong cÆ¡ bắp; lượng máu trở vá» tim Ãt, khiến huyết áp giảm xuống, mạch Ä‘áºp yếu, hÆ¡i thở cạn, toà n thân ra mồ hôi lạnh, ngÆ°á»i cảm thấy hồi há»™p, uể oải, tháºm chà không tỉnh táo.
- Nhiệt co rút: Do là m việc trong môi trÆ°á»ng nhiệt Ä‘á»™ cao, mồ hôi ra quá nhiá»u gây nên. Lúc đó, cÆ¡ thể sẽ mất quá nhiá»u muối, gây thiếu muối, khiến cÆ¡ bắp bị co rút (thÆ°á»ng là cÆ¡ bắp chân, có khi cả cÆ¡ bụng, cÆ¡ tay và cÆ¡ thân), rất Ä‘au và khó chịu.
NgÆ°á»i béo, ngÆ°á»i yếu (đặc biệt là ngÆ°á»i có bệnh tim), thiếu ngủ, dạ dà y không tốt, ăn uống không bình thÆ°á»ng dá»… bị ngá»™ nắng. Vì váºy, khi là m việc trong những ngà y nóng bức, nên nghỉ ngÆ¡i thÃch đáng; ngÆ°á»i cÆ¡ thể yếu cà ng phải chú ý Ä‘á» phòng ngá»™ nắng.
Khi phát hiện có ngÆ°á»i ngá»™ nắng thì không được hoang mang. TrÆ°á»›c hết, phải Ä‘Æ°a há» và o chá»— râm mát hoặc thoáng gió, mở quần áo để tản nhiệt, đồng thá»i nhanh chóng Ä‘Æ°a đến bệnh viện gần đó để cấp cứu.
186. Sốt cao có phải là xấu không?
Nhiệt Ä‘á»™ cÆ¡ thể căn bản là cố định, thÆ°á»ng ở mức 37 Ä‘á»™ C. Khi chỉ số nà y vượt quá phạm vi bình thÆ°á»ng thì gá»i là "sốt". TrÆ°á»›c kia, nhiá»u ngÆ°á»i cho rằng sốt là không tốt. Vì khi lên cÆ¡n sốt, ngÆ°á»i ta cảm thấy khó chịu, tim Ä‘áºp nhanh, thở dốc, ăn Ãt và đau đầu.
Những năm gần đây, các nhà y há»c cho rằng, việc lên cÆ¡n sốt không phải là không tốt. TrÆ°á»›c hết, cÆ¡n sốt là tÃn hiệu của bệnh, có lợi cho bác sÄ© chẩn Ä‘oán. Ngà y nay, má»™t số ngÆ°á»i cứ há»… lên cÆ¡n sốt, chÆ°a là m rõ nguyên nhân đã dùng thuốc hạ sốt. NhÆ° váºy, tuy chứng bệnh tạm thá»i được hòa hoãn nhÆ°ng bá»™ mặt tháºt của bệnh đã bị che lấp, gây khó khăn cho chẩn Ä‘oán và điá»u trị.
Ngoà i ra, cÆ¡n sốt là phản ứng phòng vệ có tÃnh sinh lý để cÆ¡ thể chống lại vi khuẩn xâm nháºp, có tác dụng bảo vệ cÆ¡ thể. Khi nhiệt Ä‘á»™ cÆ¡ thể tăng cao, năng lá»±c hoạt Ä‘á»™ng của các loại men tăng lên, sá»± hấp thu Ä‘Ã o thải trở nên mạnh mẽ, công năng giải Ä‘á»™c của gan mạnh lên rất nhiá»u. Äồng thá»i, lượng bạch cầu - phòng tuyến bảo vệ tá»± nhiên trong máu - cÅ©ng sẽ tăng lên rất nhiá»u. Chúng sẽ bao vây từng đám vi khuẩn gây bệnh, khiến cho vi khuẩn bị tiêu diệt. Lúc đó, nhiệt Ä‘á»™ cÆ¡ thể sẽ dần dần trở vá» bình thÆ°á»ng, sức khá»e cÅ©ng được khôi phục.
CÆ¡n sốt còn là m cho hệ thống miá»…n dịch trong cÆ¡ thể trá»—i dáºy, khiến cho cÆ¡ thể sản sinh sức Ä‘á» kháng đối vá»›i bệnh táºt. Má»™t số bệnh nhân ung thÆ° sau khi khá»i má»™t bệnh nhiá»…m khuẩn đã phát hiện thấy khối u trở nên cháºm phát triển. Äó là do cÆ¡n sốt đã kÃch thÃch hệ thống miá»…n dịch.
ÄÆ°Æ¡ng nhiên, sốt cao quá và kéo dà i sẽ không có lợi cho cÆ¡ thể vì sẽ là m nhiá»…u loạn các công năng sinh lý, cần phải xá» lý hạ sốt.
187. Vì sao và o ngà y nắng to có nhiá»u ngÆ°á»i ngá»™ nắng?
Mùa hè, dÆ°á»›i ánh nắng chói chang, nếu không được che mát, lại Ä‘i bá»™, váºn Ä‘á»™ng hoặc là m việc má»™t thá»i gian dà i ngoà i trá»i, bạn có thể Ä‘á»™t nhiên bị ngã lăn ra, gá»i là ngá»™ nắng.
Vì sao lại ngá»™ nắng? Vì cÆ¡ thể con ngÆ°á»i từng giá», từng phút Ä‘á»u sản sinh nhiệt; khi váºn Ä‘á»™ng, nhiệt sản sinh cà ng nhiá»u. CÆ¡ thể ngÆ°á»i không thể giữ được nhiá»u nhiệt nhÆ° thế mà luôn luôn phải phát tán ra. Vì hoạt Ä‘á»™ng tán nhiệt chủ yếu do trung khu thần kinh Ä‘iá»u tiết nên nếu bá»™ pháºn nà y gặp trắc trở, nhiệt trong cÆ¡ thể không xuất ra được, tÃch lÅ©y ngà y cà ng nhiá»u, dẫn đến ngá»™ nắng.
Ngộ nắng gồm mấy loại sau:
- Chứng quá nhiệt: Khi lao Ä‘á»™ng trong môi trÆ°á»ng nắng và oi bức (Ä‘á»™ ẩm lá»›n), nhiệt trong cÆ¡ thể khó khuếch tán ra nên tÃch lÅ©y ngà y cà ng nhiá»u. Do đó, thân nhiệt tăng cao, có thể trên 40 Ä‘á»™ C. Lúc đó, trung khu Ä‘iá»u tiết của thân nhiệt nhiá»…u loạn, mất Ä‘iá»u hòa, không thể chỉ huy bình thÆ°á»ng; tháºm chà cÆ¡ thể ngừng ra mồ hôi, đóng kÃn con Ä‘Æ°á»ng khuếch tán nhiệt chủ yếu, khiến cho da bị khô và nóng. Lúc đó, con ngÆ°á»i sẽ cảm thấy Ä‘au đầu, buồn nôn, tháºm chà hôn mê, có lúc còn nói sảng.
- Chứng mặt trá»i chiếu: Khi là m việc ngoà i đồng, đầu không Ä‘á»™i nón, ánh nắng mặt trá»i chiếu thẳng xuống đầu, nhiệt Ä‘á»™ phần đầu tăng lên gây Ä‘au đầu, phiá»n não, tháºm chà hôn mê, nói sảng.
- Nhiệt suy kiệt: Trong môi trÆ°á»ng nóng gắt, da và các mạch máu ở cÆ¡ bắp giãn ra. Nếu chúng giãn quá mức thì má»™t lượng lá»›n máu sẽ phân bố trên da và trong cÆ¡ bắp; lượng máu trở vá» tim Ãt, khiến huyết áp giảm xuống, mạch Ä‘áºp yếu, hÆ¡i thở cạn, toà n thân ra mồ hôi lạnh, ngÆ°á»i cảm thấy hồi há»™p, uể oải, tháºm chà không tỉnh táo.
- Nhiệt co rút: Do là m việc trong môi trÆ°á»ng nhiệt Ä‘á»™ cao, mồ hôi ra quá nhiá»u gây nên. Lúc đó, cÆ¡ thể sẽ mất quá nhiá»u muối, gây thiếu muối, khiến cÆ¡ bắp bị co rút (thÆ°á»ng là cÆ¡ bắp chân, có khi cả cÆ¡ bụng, cÆ¡ tay và cÆ¡ thân), rất Ä‘au và khó chịu.
NgÆ°á»i béo, ngÆ°á»i yếu (đặc biệt là ngÆ°á»i có bệnh tim), thiếu ngủ, dạ dà y không tốt, ăn uống không bình thÆ°á»ng dá»… bị ngá»™ nắng. Vì váºy, khi là m việc trong những ngà y nóng bức, nên nghỉ ngÆ¡i thÃch đáng; ngÆ°á»i cÆ¡ thể yếu cà ng phải chú ý Ä‘á» phòng ngá»™ nắng.
Khi phát hiện có ngÆ°á»i ngá»™ nắng thì không được hoang mang. TrÆ°á»›c hết, phải Ä‘Æ°a há» và o chá»— râm mát hoặc thoáng gió, mở quần áo để tản nhiệt, đồng thá»i nhanh chóng Ä‘Æ°a đến bệnh viện gần đó để cấp cứu.
188. Sốt cao có phải là xấu không?
Nhiệt Ä‘á»™ cÆ¡ thể căn bản là cố định, thÆ°á»ng ở mức 37 Ä‘á»™ C. Khi chỉ số nà y vượt quá phạm vi bình thÆ°á»ng thì gá»i là "sốt". TrÆ°á»›c kia, nhiá»u ngÆ°á»i cho rằng sốt là không tốt. Vì khi lên cÆ¡n sốt, ngÆ°á»i ta cảm thấy khó chịu, tim Ä‘áºp nhanh, thở dốc, ăn Ãt và đau đầu.
Những năm gần đây, các nhà y há»c cho rằng, việc lên cÆ¡n sốt không phải là không tốt. TrÆ°á»›c hết, cÆ¡n sốt là tÃn hiệu của bệnh, có lợi cho bác sÄ© chẩn Ä‘oán. Ngà y nay, má»™t số ngÆ°á»i cứ há»… lên cÆ¡n sốt, chÆ°a là m rõ nguyên nhân đã dùng thuốc hạ sốt. NhÆ° váºy, tuy chứng bệnh tạm thá»i được hòa hoãn nhÆ°ng bá»™ mặt tháºt của bệnh đã bị che lấp, gây khó khăn cho chẩn Ä‘oán và điá»u trị.
Ngoà i ra, cÆ¡n sốt là phản ứng phòng vệ có tÃnh sinh lý để cÆ¡ thể chống lại vi khuẩn xâm nháºp, có tác dụng bảo vệ cÆ¡ thể. Khi nhiệt Ä‘á»™ cÆ¡ thể tăng cao, năng lá»±c hoạt Ä‘á»™ng của các loại men tăng lên, sá»± hấp thu Ä‘Ã o thải trở nên mạnh mẽ, công năng giải Ä‘á»™c của gan mạnh lên rất nhiá»u. Äồng thá»i, lượng bạch cầu - phòng tuyến bảo vệ tá»± nhiên trong máu - cÅ©ng sẽ tăng lên rất nhiá»u. Chúng sẽ bao vây từng đám vi khuẩn gây bệnh, khiến cho vi khuẩn bị tiêu diệt. Lúc đó, nhiệt Ä‘á»™ cÆ¡ thể sẽ dần dần trở vá» bình thÆ°á»ng, sức khá»e cÅ©ng được khôi phục.
CÆ¡n sốt còn là m cho hệ thống miá»…n dịch trong cÆ¡ thể trá»—i dáºy, khiến cho cÆ¡ thể sản sinh sức Ä‘á» kháng đối vá»›i bệnh táºt. Má»™t số bệnh nhân ung thÆ° sau khi khá»i má»™t bệnh nhiá»…m khuẩn đã phát hiện thấy khối u trở nên cháºm phát triển. Äó là do cÆ¡n sốt đã kÃch thÃch hệ thống miá»…n dịch.
ÄÆ°Æ¡ng nhiên, sốt cao quá và kéo dà i sẽ không có lợi cho cÆ¡ thể vì sẽ là m nhiá»…u loạn các công năng sinh lý, cần phải xá» lý hạ sốt.
189. Thế nà o là trạng thái thứ ba của cơ thể?
Mấy năm gần đây, trên các tạp chÃ, ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng Ä‘á»c thấy nhà khoa há»c nổi tiếng nà o đó qua Ä‘á»i, rất nhiá»u ngÆ°á»i tuổi còn chÆ°a đến 50. Äiá»u kiện chữa trị của há» rất tốt, tình trạng sức khá»e cÅ©ng không có bệnh gì đặc biệt, nhÆ°ng vì sao há» lại chết sá»›m? Äiá»u nà y có liên quan vá»›i má»™t khái niệm má»›i trong y há»c, đó là trạng thái thứ ba của cÆ¡ thể.
Sức khá»e, tình yêu và cuá»™c sống là nh mạnh là ba vấn Ä‘á» lá»›n của cuá»™c Ä‘á»i, trong đó sức khá»e nên là cái gốc. Từ xÆ°a đến nay, ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng lấy có bệnh hoặc không có bệnh là m căn cứ để xác định tiêu chuẩn phán Ä‘oán sức khá»e. Cùng vá»›i sá»± phát triển nhanh chóng của y há»c, Tổ chức Y tế Thế giá»›i đã Ä‘Æ°a ra má»™t khái niệm má»›i vá» sức khá»e rất nổi tiếng: Sức khá»e không những là không ốm mà là má»™t trạng thái tốt đẹp của cÆ¡ thể, tâm lý và sá»± thÃch ứng vá»›i xã há»™i".
Váºy thế nà o là trạng thái thứ ba của cÆ¡ thể? Trên thá»±c tế, trạng thái thứ ba là trạng thái nằm giữa ngÆ°á»i khá»e và ngÆ°á»i ốm, tức là vừa không khá»e thá»±c sá»±, vừa chÆ°a thể hiện là có bệnh. Äó là má»™t trạng thái đặc biệt. Ở ngÆ°á»i rÆ¡i và o trạng thái nà y, cÆ¡ thể có vẻ vẫn còn khá»e nhÆ°ng trạng thái tâm lý không tốt hoặc không thÃch ứng được vá»›i công việc, môi trÆ°á»ng hay xã há»™i, hoặc các tổ chức trong cÆ¡ thể đã có mầm bệnh, chẳng qua chÆ°a xuất hiện những chứng bệnh tÆ°Æ¡ng ứng mà thôi. Äiá»u đáng sợ hÆ¡n là ngÆ°á»i ở trạng thái thứ ba không há» hay biết gì vá» tình trạng sức khá»e của mình. Do đó, há» không há» có những biện pháp cần thiết để giữ gìn, Ä‘iá»u chỉnh hoặc Ä‘á» phòng.
Vì nhịp Ä‘iệu cuá»™c sống hiện đại ngà y cà ng nhanh, không Ãt nhà khoa há»c cho rằng hiện nay trên thế giá»›i có đến má»™t ná»a số ngÆ°á»i rÆ¡i và o trạng thái thứ ba. Do đó, má»—i chúng ta nên nâng cao nháºn thức đối vá»›i trạng thái thứ ba, phải coi trá»ng bảo vệ sức khá»e, nên tham gia luyện táºp, ăn uống đúng mức và giữ vệ sinh, định kỳ Ä‘i khám sức khá»e khiến cho mình có má»™t tâm lý là nh mạnh và má»™t thể chất sảng khoái vui tÆ°Æ¡i.
|
09-09-2008, 08:42 PM
|
Bất Diệt Ma Tôn
|
|
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dÆ°Æ¡ng
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
|
|
190. "NgÆ°á»i thá»±c váºt" là thế nà o?
Trong bệnh viện, có lúc ta bắt gặp những bệnh nhân rất đặc biệt. Tuy há» mở to mắt, lúc nhìn lên tÆ°á»ng, lúc nhìn trần nhà , có lúc nhìn ngÆ°á»i Ä‘i lại gần mình nhÆ°ng khi ngÆ°á»i khác gá»i tên thì há» không có phản ứng gì. Khi ta Ä‘Æ°a các váºt nà o đó đặt trÆ°á»›c mặt há», hai mắt bệnh nhân vẫn không há» chá»›p, miệng không há» nói, không ăn, không uống, không thể khống chế đại, tiểu tiện. Những hiện tượng nà y chứng tá» công năng đại não của bệnh nhân đã mất, khiến há» hoà n toà n không còn tri giác; nhÆ°ng quái lạ là bệnh nhân vẫn thở, tim vẫn Ä‘áºp, ho, hắt hÆ¡i và vẫn nuốt được, tức là vẫn tồn tại những phản ứng bản năng bẩm sinh. Bệnh nhân phải dá»±a và o việc bÆ¡m sữa và các chất lá»ng để duy trì cuá»™c sống. Những ngÆ°á»i nhÆ° thế giống nhÆ° thá»±c váºt, chỉ biết hấp thu dinh dưỡng để duy trì sá»± sống, nên được gá»i là "ngÆ°á»i thá»±c váºt".
Có rất nhiá»u nguyên nhân để trở thà nh ngÆ°á»i thá»±c váºt: não bị chấn thÆ°Æ¡ng nghiêm trá»ng, ngá»™ Ä‘á»™c khà gas, ngạt thở, tắc Ä‘á»™ng mạch và nh cấp tÃnh gây ngừng thở và ngừng tim Ä‘á»™t ngá»™t. Khi bệnh nhân ngừng thở và ngừng tim, sá»± cung cấp ôxy cho não cÅ©ng ngừng; sau thá»i gian dà i, tổ chức não bị tổn thÆ°Æ¡ng nghiêm trá»ng, các tình huống hấp thu Ä‘Ã o thải bị trở ngại và tế bà o não ngá»™ Ä‘á»™c axit. Sá»± tổn thÆ°Æ¡ng nà y thÆ°á»ng bắt đầu từ vỠđại não, dần dần mở rá»™ng ra tủy sống. Cho nên tình trạng não thiếu máu hoặc thiếu ôxy cà ng kéo dà i thì tổn thÆ°Æ¡ng não cà ng nặng. Y há»c cho rằng, dÆ°á»›i nhiệt Ä‘á»™ và áp suất bình thÆ°á»ng, não có thể chịu Ä‘á»±ng tình trạng thiếu ôxy tối Ä‘a 3-4 phút. Não thiếu ôxy 15 giây, bệnh nhân đã hôn mê mấy phút; thiếu ôxy 3 phút: hôn mê mấy ngà y. Nếu tim ngừng Ä‘áºp 5 phút, bệnh nhân sẽ tá» vong.
Nếu thá»i gian ngừng tim và ngừng thở vượt quá ngưỡng kể trên, não bá»™ - cÆ¡ quan chỉ huy của trung khu thần kinh - đã mất Ä‘i thì dù bệnh nhân được cấp cứu và phục hồi lại hô hấp và tim Ä‘áºp lại, há» vẫn không thể có tri giác nhÆ° cÅ© mà trở thà nh "ngÆ°á»i thá»±c váºt".
Từ đó, có thể thấy, phà m những bệnh có thể tạo nên sá»± tổn hại nghiêm trá»ng cho não Ä‘á»u có thể khiến cho bệnh nhân trở thà nh "ngÆ°á»i thá»±c váºt". Sau khi trở thà nh "ngÆ°á»i thá»±c váºt", muốn khôi phục trở lại bình thÆ°á»ng là vô cùng khó. NhÆ°ng cÅ©ng có trÆ°á»ng hợp ngoại lệ. Và dụ: Ngà y 17 tháng 2 năm 1991, Báo "Tân Dân buổi chiá»u" Ä‘Æ°a tin: ở thà nh phố Tuyá»n Châu có má»™t "ngÆ°á»i thá»±c váºt", sau khi hôn mê 14 tháng đã nói được. Là m thế nà o để cứu sống "ngÆ°á»i thá»±c váºt"? Äây là má»™t vấn đỠđáng được Ä‘i sâu để nghiên cứu.
191. Ung thư là gì?
Trong số những bệnh nguy hại nhất, phải kể đến ung thÆ°. Con ngÆ°á»i lo sợ bệnh nà y đến mức há»… nói đến ung thÆ° là mặt biến sắc. Ung thÆ° đã cÆ°á»›p Ä‘i sá»± sống của vô số ngÆ°á»i, nhÆ°ng thá»±c chất nó là bệnh gì?
Äó là má»™t loại bệnh thÆ°á»ng gặp, xảy ra khi có khối u ác tÃnh. Có ngÆ°á»i nói ung thÆ° là bệnh do xã há»™i hiện đại gây ra. Thá»±c ra không phải thế. Loà i ngÆ°á»i đã nháºn biết vá» bệnh khối u từ rất lâu Ä‘á»i. Ở Trung Quốc, trong các văn bản giáp cốt Ä‘á»i nhà Ân đã dùng đến chữ "diêm" (chữ "diêm" tiếng cổ có nghÄ©a là khối u, tức là khối u cứng nhÆ° đá). Chữ khối u ở tiếng Anh lấy từ chữ La tinh, có nghÄ©a là con cua, tức ngÆ°á»i ta hình dung khối u nhÆ° có tám cà ng phát triển ra bốn phÃa.
Ngà y nay, y há»c hiện đại đã có má»™t định nghÄ©a chặt chẽ vá» khối u. Nói má»™t cách khái quát thì khối u là tổ chức tế bà o phát triển khác thÆ°á»ng do tác dụng của má»™t số nhân tố trong cÆ¡ thể. NhÆ° ta đã biết, tế bà o của cÆ¡ thể có má»™t quá trình ra Ä‘á»i, phát triển, suy lão và tá» vong. Sau khi tế bà o già chết Ä‘i thì có tế bà o má»›i thay thế để duy trì công năng bình thÆ°á»ng của các tổ chức và cÆ¡ quan trong cÆ¡ thể. Äại bá»™ pháºn tế bà o của cÆ¡ thể Ä‘á»u có thể phát triển, đó là hiện tượng bình thÆ°á»ng. Khi sá»± tăng trưởng trở nên khác thÆ°á»ng và không được khống chế thì sẽ hình thà nh khối u.
Tế bà o bình thÆ°á»ng sau khi phát triển sẽ có má»™t quá trình phân hóa thà nh thục, sau đó trở thà nh các tế bà o của các tổ chức cụ thể. Còn đại Ä‘a số tế bà o khối u có mức Ä‘á»™ phân hóa rất thấp, không thể hình thà nh tế bà o bình thÆ°á»ng để phát huy công năng vốn có của nó. Ngược lại, nó tiêu hao má»™t lượng lá»›n chất dinh dưỡng trong cÆ¡ thể, khiến cho sá»± ra Ä‘á»i và phát triển của các tế bà o bình thÆ°á»ng khác bị ảnh hưởng. Äiá»u đáng sợ hÆ¡n là sau khi hình thà nh, khối u còn thông qua máu, lympho... để chuyển dịch đến phá hoại tổ chức của các cÆ¡ quan khác.
ÄÆ°Æ¡ng nhiên, khối u không phải là không thể chữa khá»i. Chỉ cần phát hiện sá»›m, cắt bá» nó trÆ°á»›c khi tế bà o khối u di căn là có thể chữa khá»i triệt để. Ngược lại, khi khối u đã di căn, muốn chữa trị triệt để là rất khó. Cho nên, hiện nay, biện pháp tốt nhất để đối phó khối u là phát hiện bệnh sá»›m và chữa trị kịp thá»i.
192. Vì sao AIDS được gá»i là "đại dịch của thế ká»· 20?"
Cuối tháºp ká»· 70, đầu tháºp ká»· 80, ở các nÆ°á»›c Âu, Mỹ bắt đầu lÆ°u hà nh má»™t căn bệnh kỳ quái. Bệnh nhân phần lá»›n Ä‘á»u có triệu chứng giống nhÆ° viêm phổi, sốt kéo dà i, ho; má»™t số có biểu hiện tiêu chảy mạn tÃnh, trá»ng lượng giảm dần. Vá» sau, há» bị nhiá»…m các men khuẩn. Äiá»u kỳ lạ là các chứng bệnh rất phổ thông nà y không đáp ứng vá»›i bất cứ loại thuốc nà o. Khoảng 4 - 5 năm sau, những bệnh nhân nà y Ä‘á»u chết.
Äể bóc trần bà máºt của căn bệnh đáng sợ nà y, các nhà khoa há»c đã Ä‘iá»u tra nghiên cứu má»™t lượng lá»›n các bệnh án. Äến cuối năm 1981, há» phát hiện nguyên thể bệnh là má»™t loại Ä‘á»™c tố bệnh chÆ°a há» gặp. Nó giống nhÆ° ôn dịch, phát triển vá»›i tốc Ä‘á»™ nhanh trên phạm vi toà n thế giá»›i. Vì loại bệnh nà y khiến cho công năng miá»…n dịch của cÆ¡ thể mất hết tác dụng nên nó được gá»i là Há»™i chứng suy giảm miá»…n dịch tổng hợp, viết tắt là AIDS.
Bệnh AIDS trong mấy năm ngắn ngủi đã lan trà n khắp thế giá»›i. Hầu nhÆ° nÆ°á»›c nà o cÅ©ng không tránh khá»i. Nó đã trở thà nh sá»± uy hiếp nghiêm trá»ng nhất mà loà i ngÆ°á»i phải đối mặt.
Hiện nay chÆ°a có thuốc đặc hiệu để chữa bệnh AIDS. Má»™t số thuốc tuy có cải thiện được tình trạng bệnh và kéo dà i thêm má»™t Ãt tuổi thá», nhÆ°ng lại có phản ứng phụ. Vì bệnh AIDS chÆ°a có vacxin phòng ngừa, sau khi phát bệnh lại không có thuốc đặc trị cho nên tá»· lệ tá» vong rất cao. Vì váºy mà ngÆ°á»i ta gá»i nó là "đại dịch của thế ká»· 20".
Các kết quả nghiên cứu chứng tá», Ä‘Æ°á»ng truyá»n chủ yếu của AIDS là máu, tinh dịch và các dịch thể khác bao gồm nÆ°á»›c bá»t, sữa. Con Ä‘Æ°á»ng truyá»n nhiá»…m là đồng tÃnh luyến ái, quan hệ nam nữ lung tung, tiếp máu, tiêm, sinh đẻ và bú sữa. Nó không truyá»n nhiá»…m qua không khÃ, qua vết muá»—i cắn, cà ng không truyá»n nhiá»…m qua Ä‘Æ°á»ng ăn uống, lao Ä‘á»™ng, bÆ¡i lá»™i, bắt tay và dùng chung hố xÃ. Vì váºy, chỉ cần gìn giữ bản thân sạch sẽ, không có những hà nh vi giá»›i tÃnh không đúng đắn, không nghiện hút, cẩn tháºn khi truyá»n máu... là sẽ hạn chế được nguy cÆ¡ nhiá»…m bệnh AIDS.
193. Äá»™c tố bệnh AIDS hủy hoại hệ thống miá»…n dịch của cÆ¡ thể nhÆ° thế nà o?
Hung thủ gây nên bệnh AIDS là virus Human immunodeficiency virus, gá»i tắt là HIV. Äá»™c tố bệnh nà y vô cùng nhá», đầu mÅ©i kim có thể chứa được mÆ°á»i sáu nghìn con. Mặc dù nhá» nhÆ° thế nhÆ°ng nó lại có sức sát thÆ°Æ¡ng rất mạnh đối vá»›i hệ thống miá»…n dịch của con ngÆ°á»i và cuối cùng phá tan hệ thống miá»…n dịch. Quá trình nà y được diá»…n ra nhÆ° thế nà o?
Äá»™c tố bệnh AIDS thông qua hà nh vi giá»›i tÃnh không an toà n của con ngÆ°á»i hoặc kim tiêm bị ô nhiá»…m mà đi và o tÄ©nh mạch, thâm nháºp và o cÆ¡ thể. Mục tiêu đầu tiên mà nó công kÃch là tế bà o lympho T có tÃnh bổ trợ (T - helper cell).
Tế bà o lympho T có tÃnh bổ trợ đóng má»™t vai trò vô cùng quan trá»ng trong hệ thống miá»…n dịch của cÆ¡ thể. Nó là chất là m hà i hòa, có thể truyá»n tÃn hiệu hóa há»c để kÃch thÃch cÆ¡ thể sản sinh ra kháng thể chuyên dụng chống lại vi khuẩn xâm nháºp. Nó còn có thể khống chế sá»± phát triển của mấy loại tế bà o khác trong hệ thống miá»…n dịch.
Những hạt Ä‘á»™c tố bệnh AIDS sau khi xâm nháºp và o cÆ¡ thể sẽ cùng vá»›i nucleoxit và axit nucleic hợp thà nh RNA. Trên RNA mang đầy đủ thông tin di truyá»n của hạt Ä‘á»™c tố bệnh. Sá»± kết hợp nà y có tÃnh chuyên nhất rất mạnh, giống nhÆ° má»™t chìa khóa chỉ có thể mở được má»™t ổ khóa, phối hợp rất nghiêm ngặt vá»›i nhau. Má»™t khi Ä‘á»™c tố kết hợp vá»›i thụ thể thì Ä‘iá»u đáng sợ sẽ xảy ra. Äá»™c tố bệnh cho RNA xâm nháºp và o trong tế bà o lympho T có tÃnh bổ trợ, thông qua men ghi nhá»› chuyển RNA thà nh DNA, hợp lại và o trong DNA của tế bà o lympho T. Äá»™c tố bệnh DNA sau khi Ä‘i và o tế bà o lympho T sẽ nằm im ở đó, có thể nằm im trong má»™t thá»i gian dà i. NhÆ°ng và o má»™t dịp nà o đó, khi hệ thống miá»…n dịch của cÆ¡ thể được kÃch hoạt để chống lại loại vi khuẩn nà o đó má»›i xâm nháºp, tế bà o lympho T đã bị cảm nhiá»…m bèn sinh sôi nảy nở, từ đó mà sản sinh ra vô số hạt Ä‘á»™c tố bệnh AIDS. Những hạt Ä‘á»™c tố nà y sẽ được giải phóng ra khá»i các tế bà o lympho T. Má»™t mặt, chúng giết chết má»™t lượng lá»›n tế bà o T, là m cho phòng tuyến thứ nhất của hệ thống miá»…n dịch tan rã; mặt khác, nó tiếp tục công kÃch các loại tế bà o khác của hệ thống miá»…n dịch, cuối cùng phá hủy triệt để hệ thống nà y, khiến cho cÆ¡ thể mất Ä‘i khả năng miá»…n dịch.
Trong thá»±c tế, bệnh AIDS có tên gá»i chÃnh thức là "chứng thiếu miá»…n dịch tổng hợp". ChÃnh vì nó có thể phá hủy hệ thống miá»…n dịch của cÆ¡ thể cho nên má»›i có tên gá»i nhÆ° thế.
194. Vì sao hệ thống miễn dịch của cơ thể có thể tiêu diệt được vi khuẩn?
Trong cÆ¡ thể ngÆ°á»i bình thÆ°á»ng, hệ thống miá»…n dịch rất hoà n chỉnh. Khi cÆ¡ thể bị vi khuẩn gây bệnh tấn công, hệ thống miá»…n dịch sẽ được kÃch hoạt và phản kÃch lại vi khuẩn bệnh đã xâm nháºp và o.
Hệ thống miá»…n dịch của cÆ¡ thể tiến hà nh công kÃch khuẩn bệnh nhÆ° thế nà o? Äây là má»™t quá trình vô cùng phức tạp. Sau khi vi khuẩn gây bệnh xâm nháºp và o cÆ¡ thể, trÆ°á»›c hết tế bà o to trong hệ thống miá»…n dịch sẽ phát Ä‘á»™ng công kÃch. Nó "nuốt" vi khuẩn và o trong bụng của mình, phân giải các vi khuẩn trong bụng thà nh từng mảnh vụn. Những mảnh vụn nà y của vi khuẩn hiện trên bá» mặt của tế bà o to, trở thà nh kháng nguyên. Chúng giống nhÆ° những nhãn hiệu biểu thị mình là tế bà o to đã nuốt các vi khuẩn xâm nháºp, đồng thá»i báo cho tế bà o T trong hệ thống miá»…n dịch biết.
Tế bà o T cùng vá»›i những mảnh vụn trên bá» mặt tế bà o to (hay nói cách khác là kháng nguyên vi sinh hai bên gặp nhau) giống nhÆ° má»™t chìa khóa phối hợp vá»›i má»™t ổ khóa, láºp tức kết hợp vá»›i nhau sinh ra phản ứng. Khi đó, tế bà o to sẽ sản sinh ra má»™t chất gá»i là nhân lympho. Tác dụng lá»›n nhất của nó là kÃch hoạt tế bà o T. Tế bà o T "tỉnh dáºy" láºp tức sẽ phát lệnh "cảnh báo" đối vá»›i hệ thống miá»…n dịch, báo tin đã có má»™t lượng lá»›n "kẻ địch" xâm nháºp và o. Lúc đó, hệ thống miá»…n dịch sẽ Ä‘Æ°a ra má»™t loại tế bà o lympho T có tÃnh sát thÆ°Æ¡ng và nó còn dẫn xuất ra loại tế bà o lympho B có công dụng đặc biệt. Cuối cùng, tế bà o lympho B sẽ sản sinh ra chất kháng thể chuyên dụng để tiêu diệt khuẩn bệnh.
Tế bà o lympho T có tÃnh sát thÆ°Æ¡ng có thể truy tìm những tế bà o trong cÆ¡ thể đã bị cảm nhiá»…m khuẩn bệnh, tiêu hủy chúng, ngăn ngừa khuẩn bệnh tiếp tục phát triển. Äồng thá»i vá»›i việc phá hủy tế bà o bị cảm nhiá»…m, tế bà o lympho B còn sản sinh ra kháng thể, kết hợp vá»›i vi khuẩn trong tế bà o, khiến cho vi khuẩn mất Ä‘i tác dụng gây bệnh. ChÃnh nhá» thông qua má»™t loạt quá trình phức tạp nhÆ° thế mà hệ thống miá»…n dịch có thể khống chế có hiệu quả những vi khuẩn gây bệnh trong cÆ¡ thể.
Sau khi sá»± cảm nhiá»…m lần thứ nhất được khống chế, hệ thống miá»…n dịch sẽ ghi lại toà n bá»™ quá trình đối kháng của nó đối vá»›i khuẩn bệnh và bảo tồn lâu dà i. Nếu cÆ¡ thể lại bị loại khuẩn bệnh nà y xâm nháºp lần thứ hai, hệ thống miá»…n dịch sẽ biết rõ cần phải là m thế nà o để đối phó lại chúng. Nó sẽ có những phản ứng dá»… dà ng, chÃnh xác, nhanh chóng để tiêu diệt vi khuẩn đã xâm nháºp.
195. Äông y khám bệnh vì sao phải xem lưỡi?
Khi khám bệnh, thầy thuốc Äông y thÆ°á»ng bảo "thè lưỡi ra xem". NhÆ° thế là vì sao? Nguyên nhân là lưỡi phản ánh tình hình các bá»™ pháºn trong cÆ¡ thể. Má»™t khi cÆ¡ thể mắc bệnh, lưỡi thÆ°á»ng có sá»± biến đổi. Thầy thuốc có thể căn cứ và o các vết tÃch "nhÆ° mạng nhện" trên lưỡi để chẩn Ä‘oán bệnh.
Cách xem lưỡi nhÆ° thế nà o? Thầy thuốc chủ yếu quan sát Ä‘Ã i lưỡi và chất lưỡi. Äà i lưỡi là những nấm má»ng nằm trên mặt lưỡi. Ở ngÆ°á»i bình thÆ°á»ng, nấm lưỡi má»ng, mà u trắng, gá»i là nấm trắng má»ng. Chất lưỡi là mà u sắc của lưỡi, ngÆ°á»i bình thÆ°á»ng nói chung lưỡi có mà u hồng nhạt.
Khi mắc bệnh, trÆ°á»›c hết có thể thấy nấm lưỡi bị thay đổi, sau đó chất lưỡi cÅ©ng thay đổi. Nếu Ä‘Ã i lưỡi từ má»ng biến thà nh dà y, từ mà u trắng biến thà nh mà u và ng, và ng cháy tháºm chà là mà u Ä‘en thì chứng tá» bệnh từ nhẹ đã biến thà nh nặng. TÆ°Æ¡ng tá»±, khi chất lưỡi từ mà u hồng nhạt biến thà nh mà u Ä‘á», mà u Ä‘á» sẫm, tháºm chà là mà u tÃm hoặc những vết tÃm xanh thì chứng tá» bệnh đã nặng lên nhiá»u. Äiá»u cần chú ý là ở ngÆ°á»i già , vì mạch máu xÆ¡ cứng, tổ chức lão hóa, chất lưỡi cÅ©ng có thể xuất hiện những vết tÃm xanh, cần phân biệt vá»›i khi bị bệnh. Ngoà i ra, trong quá trình bị bệnh, Ä‘Ã i lưỡi thÆ°á»ng bong, bá» mặt lưỡi rất trÆ¡n, giống nhÆ° mặt gÆ°Æ¡ng, chứng tá» bệnh rất nặng.
Äặc Ä‘iểm của những vị trà khác nhau trên bá» mặt lưỡi cÅ©ng có thể là m căn cứ bổ trợ để chẩn Ä‘oán bệnh. Äầu lưỡi thÆ°á»ng phản ánh sá»± biến đổi của tim và phổi, phần giữa lưỡi phản ánh lá lách và dạ dà y, hai bên mép lưỡi phản ánh gan và máºt, còn cuống lưỡi phản ánh tháºn.
Ngoà i ra, tình trạng đà i lưỡi trở nên dà y có liên quan đến việc tinh thần bị căng thẳng, thở bằng miệng, hút thuốc, xoang miệng vệ sinh không tốt hoặc bị nhiễm khuẩn.
Ngoà i ra, má»™t số ngÆ°á»i tuy sức khá»e bình thÆ°á»ng nhÆ°ng lưỡi hÆ¡i khác thÆ°á»ng, có thể lúc đó trong cÆ¡ thể đã tiá»m tà ng má»™t sá»± biến đổi vá» bệnh lý, nhÆ°ng tạm thá»i chÆ°a có biện pháp để chẩn Ä‘oán ra. Vì váºy, cần phải nâng cao cảnh giác, định kỳ kiểm tra để sá»›m phát hiện bệnh tình trong cÆ¡ thể.
196. Vì sao "siêu âm B" cũng có thể chẩn đoán được bệnh?
Cùng vá»›i sá»± phát triển của y há»c, những thiết bị chẩn Ä‘oán bệnh tiên tiến không ngừng ra Ä‘á»i. Chẩn Ä‘oán siêu âm B chÃnh là phÆ°Æ¡ng pháp chẩn Ä‘oán má»›i hình thà nh trên cÆ¡ sở sá»± phát triển của Ä‘iện tá» hiện đại, kết hợp nguyên lý ra Ä‘a vá»›i âm thanh há»c. PhÆ°Æ¡ng pháp nà y có các Æ°u Ä‘iểm là tÃnh chuẩn xác cao, không gây tổn thÆ°Æ¡ng hay Ä‘au Ä‘á»›n, không có phóng xạ, không cần thuốc tạo ảnh Ä‘á»™c hại và tốn kém... Nó không những có thể kiểm tra các bệnh của ná»™i tạng nhÆ° gan, tháºn, lá lách, tụy và tá» cung mà còn có thể tìm hiểu tình trạng phát triển của thai nhi trong tá» cung.
Siêu âm B vì sao lại có thể phát hiện bệnh tình của các cÆ¡ quan trong cÆ¡ thể? Äiá»u nà y phải bắt đầu từ nguyên lý tạo thà nh ảnh của nó. Siêu âm là má»™t loại sóng âm thanh, có tần số rất cao vượt quá phạm vi tai ngÆ°á»i nghe được (tần số vượt quá 2000 lần/giây).
Siêu âm có các tÃnh chất váºt lý giống nhÆ° âm thanh bình thÆ°á»ng, dùng phÆ°Æ¡ng thức sóng dá»c và vá»›i tốc Ä‘á»™ nhất định truyá»n trong môi trÆ°á»ng không khÃ, nÆ°á»›c và chất rắn. Khi gặp váºt trở ngại, nó sẽ phản xạ hồi âm và có thể bị môi chất hấp thu là m yếu Ä‘i. Äồng thá»i, siêu âm còn có má»™t số đặc Ä‘iểm váºt lý quan trá»ng khác, và dụ nó có hÆ°á»›ng thống nhất vá»›i hÆ°á»›ng ánh sáng, có thể phát thà nh chùm tia, phát thà nh những tia nắng.
Máy siêu âm vừa có tác dụng phát ra siêu âm, vừa có tác dụng thu tÃn hiệu phản xạ. Khi là m việc, nó tạo ra những sóng cÆ¡ cao tần, tức là siêu âm, định kỳ phát sinh tÃn hiệu siêu âm. Bác sÄ© tay cầm đầu dò đặt và o những vị trà cần kiểm tra của bệnh nhân để thăm dò. Vì các tổ chức trong cÆ¡ thể dà y đặc nên hệ số trở kháng và hệ số hấp thu siêu âm rất khác nhau. Äặc biệt, khi những tổ chức trong cÆ¡ thể bị viêm tÃch nÆ°á»›c, sÆ°ng to, can xi hóa và có bóng khà thì hồi âm từ trong các cÆ¡ quan của cÆ¡ thể phản xạ lại sẽ rất khác nhau. Lúc đó, đầu dò có thể chuyển tÃn hiệu siêu âm phản hồi thà nh tÃn hiệu Ä‘iện, thông qua má»™t loại xá» lý phức tạp và tinh tế của máy siêu âm để chuyển thà nh ảnh mặt cắt của các cÆ¡ quan và hiện lên mà n hình. Bác sÄ© căn cứ các ảnh mặt cắt khác nhau nà y để phân tÃch tổng hợp, từ đó xác định được tÃnh chất và vị trà mắc bệnh.
|
09-09-2008, 08:43 PM
|
Bất Diệt Ma Tôn
|
|
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dÆ°Æ¡ng
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
|
|
197. Kỹ thuáºt CT chẩn Ä‘oán bệnh nhÆ° thế nà o?
Từ sau khi tia X. được nhà váºt lý LÆ¡nxin phát hiện, nó đã phát huy tác dụng to lá»›n trong y há»c; đặc biệt, từ khi xuất hiện kỹ thuáºt chụp CT thì hiệu lá»±c chẩn Ä‘oán của nó cà ng nhÆ° "hổ được thêm cánh".
Tên gá»i đầy đủ của CT là kỹ thuáºt quét lá»›p tia X của máy tÃnh Ä‘iện tá». Kỹ thuáºt nà y ra Ä‘á»i năm 1972, đến nay đã thay đổi 4 Ä‘á»i máy. Sá»± ứng dụng kỹ thuáºt CT đã là m cho phÆ°Æ¡ng thức chẩn Ä‘oán bằng tia X chuyển lên má»™t bÆ°á»›c nhảy vá»t. TrÆ°á»›c kia, ngÆ°á»i ta chÆ°a thể dùng kỹ thuáºt X-quang để kiểm tra những vị trà nằm sâu trong các ná»™i tạng. Ngà y nay, kỹ thuáºt CT đã có thể tiến hà nh kiểm tra được bệnh tình ở những vị trà bị che khuất đó. Có thể nói sá»± phát minh kỹ thuáºt CT là tiến bá»™ lá»›n nhất của lÄ©nh vá»±c y há»c phóng xạ kể từ ngà y phát hiện tia X-quang đến nay.
Äầu tiên, kỹ thuáºt CT được ứng dụng để chẩn Ä‘oán các bệnh vá» não, tá»· lệ chẩn Ä‘oán chÃnh xác đối vá»›i các khối u não đạt từ 95% trở lên. Nó chẩn Ä‘oán rất chÃnh xác đối vá»›i chứng phù não. Kỹ thuáºt CT phân biệt hiệu quả bệnh trúng phong do xuất huyết não và bệnh trúng phong do não thiếu máu; bởi vì ảnh CT não xuất huyết có máºt Ä‘á»™ thay đổi rất cao, còn ảnh CT não thiếu máu thì máºt Ä‘á»™ rất thấp.
Cùng vá»›i sá»± cải tiến và không ngừng hoà n thiện, thiết bị chụp CT được dùng rá»™ng rãi trong việc chẩn Ä‘oán các bệnh ở lồng ngá»±c, bụng, xoang cháºu, cá»™t sống và tứ chi. Và dụ, việc dùng kỹ thuáºt CT kiểm tra phần ngá»±c có thể giúp phát hiện bệnh lao phổi, phổi phù nÆ°á»›c, phổi bị khối u và mà ng ngá»±c, các bệnh ở hoà nh cách mô. Nó còn có thể giúp ta tìm hiểu các thá»i kỳ và hÆ°á»›ng phát triển của khối u. Äiá»u đó đối vá»›i phÆ°Æ¡ng án Ä‘iá»u trị chÃnh xác rất có giá trị.
Gan là má»™t cÆ¡ quan đặc và lá»›n, khó chẩn Ä‘oán bệnh bằng phÆ°Æ¡ng pháp chụp X-quang. Vá»›i kỹ thuáºt CT, các khối u, các túi viêm, túi mủ trong gan thể hiện rất rõ rà ng.
Việc dùng kỹ thuáºt CT để chẩn Ä‘oán bệnh ở tuyến tụy có giá trị thá»±c dụng rất lá»›n, vì tuyến tụy nằm sâu trong khoang bụng, kỹ thuáºt chụp chiếu X-quang hoặc siêu âm rất khó hiện rõ; còn CT có thể phát hiện được rất sá»›m những khối u, chứng viêm cấp tÃnh và các bệnh khác ở tuyến tụy.
Ngoà i ra, việc dùng kỹ thuáºt CT để kiểm tra xoang cháºu cÅ©ng có thể chẩn Ä‘oán buồng trứng có khối u, khối u tá» cung và các bệnh ở bà ng quang, tuyến tiá»n liệt. Vá»›i cá»™t sống, tủy sống và tứ chi, kỹ thuáºt nà y thể hiện rất rõ các tổ chức phần má»m nhÆ° cÆ¡ thăn và những cÆ¡ khác chung quanh cá»™t sống, từ đó mà có được những tÆ° liệu chẩn Ä‘oán.
198. Chiếu X-quang có hại cho sức khá»e không?
Chiếu X-quang là má»™t biện pháp được ứng dụng rá»™ng rãi trong chẩn Ä‘oán và điá»u trị. Khi kiểm tra sức khá»e, bác sÄ© thÆ°á»ng dùng X-quang để chiếu phần ngá»±c. Khi hệ thống tiêu hóa, hệ thống tim mạch và hệ thống xÆ°Æ¡ng có bệnh, bác sÄ© cÅ©ng thÆ°á»ng dùng X-quang kiểm tra.
Có má»™t số ngÆ°á»i khi kiểm tra X-quang thÆ°á»ng lo lắng sức khá»e có bị tổn hại không? Vì tia X-quang có tác dụng sát thÆ°Æ¡ng nhất định đối vá»›i tế bà o sinh váºt nên cÆ¡ thể sau khi chiếu X-quang cÅ©ng sẽ có những phản ứng sinh lý nhất định. Chiếu X-quang quá mạnh sẽ gây tổn hại đối vá»›i các tổ chức, ảnh hưởng đến chức năng sinh lý, tháºm chà gây nguy hiểm cho tÃnh mạng. NhÆ°ng chiếu X-quang đúng mức thì sẽ không ảnh hưởng đến sức khá»e, vì lượng phóng xạ khi chiếu rất nhá», chỉ hạn chế trong phạm vi an toà n. Nếu cần phải chụp ảnh hoặc chiếu lại, bác sÄ© cÅ©ng sẽ xét đến thá»i gian phân cách giữa hai lần (đặc biệt là khi ngẫu nhiên chiếu phần ngá»±c hoặc kiểm tra dạ dà y, Ä‘Æ°á»ng ruá»™t, chụp ảnh xÆ°Æ¡ng hoặc mạch máu). Äồng thá»i, để tăng cÆ°á»ng bảo vệ, cho dù chiếu kiểm tra hay chữa trị, ở những bá»™ pháºn không cần thiết phải chiếu (đặc biệt là ở những tổ chức nhạy cảm), bác sÄ© Ä‘á»u dùng tấm chì hoặc tấm cao su chứa chì để che chắn. HÆ¡n nữa, há» cố gắng chiếu trong thá»i gian ngắn nhất. Cho nên khi chiếu X-quang, bạn không cần phải lo lắng.
199. Vì sao máy tÃnh có thể chẩn Ä‘oán được má»™t số bệnh?
Ngà y nay, trong lÄ©nh vá»±c kỹ thuáºt cao, máy tÃnh không những dùng để tÃnh toán mà còn có má»™t vai trò to lá»›n trong nhiá»u lÄ©nh vá»±c, trong đó có chẩn Ä‘oán bệnh.
Nhiá»u ngÆ°á»i có thể sẽ nghi ngá» Ä‘iá»u nà y vì há» cho rằng, nếu máy tÃnh có thể khám bệnh thì cần gì đến bác sÄ© nữa? Thá»±c ra, máy tÃnh chỉ là má»™t loại máy móc, cần có con ngÆ°á»i Ä‘iá»u khiển; hÆ¡n nữa, trình tá»± chẩn Ä‘oán của nó cÅ©ng là do bác sÄ© thiết kế nên. Tóm lại, dù máy móc tiên tiến đến bao nhiêu thì Ä‘iá»u quyết định vẫn là con ngÆ°á»i, máy tÃnh khám bệnh cÅ©ng không ngoà i nguyên lý đó.
Vì sao máy tÃnh có thể chẩn Ä‘oán được má»™t số bệnh? Äiá»u nà y phải bắt đầu nói vá» nguyên lý là m việc của máy tÃnh. TrÆ°á»›c hết, ngÆ°á»i ta phải xây dá»±ng cho máy tÃnh má»™t kho bệnh án, tức là bác sÄ© phải láºp các dạng chứng bệnh, các kết quả thà nghiệm và đưa ra những phÆ°Æ¡ng án chữa trị tÆ°Æ¡ng ứng rồi Ä‘Æ°a trình tá»± đó và o máy tÃnh. Khi bệnh nhân đến khám, chỉ cần cho và o máy tÃnh những dữ liệu (nhÆ° triệu chứng bệnh, kết quả thà nghiệm), máy tÃnh sẽ căn cứ những chỉ tiêu nà y tá»± Ä‘á»™ng tìm kiếm trong kho bệnh án để tìm ra bệnh tÆ°Æ¡ng ứng. Má»™t khi đã tìm được, nó sẽ Ä‘Æ°a ra kết quả cho biết bệnh nhân mắc bệnh gì, nên Ä‘iá»u trị nhÆ° thế nà o. Và dụ: Má»™t ngÆ°á»i đến khám bệnh vá»›i biểu hiện sắc mặt tái xám, thÆ°á»ng cảm thấy Ä‘au đầu, hoa mắt, sức chú ý không táºp trung và có chứng gan, lá lách sÆ°ng to; kết quả xét nghiệm hồng cầu và bạch cầu Ä‘á»u thấp, chất sắt trong huyết thanh thấp. Sau khi Ä‘Æ°a những thông tin vá» bệnh án nà y và o, máy tÃnh sẽ xá» lý và phát hiện nó ăn khá»›p vá»›i các chỉ tiêu bệnh máu thiếu sắt. Máy tÃnh sẽ Ä‘Æ°a ra kết luáºn chẩn Ä‘oán bệnh nhân mắc bệnh thiếu máu, thiếu sắt.
Qua đó, có thể thấy việc dùng máy tÃnh khám bệnh thá»±c chất là việc bác sÄ© dùng các tiêu chuẩn chẩn Ä‘oán các bệnh sắp xếp theo má»™t thứ tá»± nhất định để Ä‘Æ°a và o trong máy tÃnh. Khi bệnh nhân đến khám, chỉ cần Ä‘Æ°a các thông tin vá» chứng bệnh, kết quả xét nghiệm và o để đối chiếu; nếu chỉ tiêu hai bên ăn khá»›p nhau thì có thể Ä‘Æ°a ra kết quả chẩn Ä‘oán. Cho nên, then chốt của việc chẩn Ä‘oán bệnh trên thá»±c tế vẫn là do bác sÄ© quyết định.
200. Vì sao nên dùng nước ấm để uống thuốc?
Khi uống thuốc, nói chung dùng nÆ°á»›c ấm là tốt nhất. Má»™t số ngÆ°á»i khi uống thuốc viên để tá» ra dÅ©ng cảm, có bản lÄ©nh đã cho viên thuốc và o miệng và nuốt mà không cần dùng nÆ°á»›c. Trên thá»±c tế, cách uống thuốc nhÆ° váºy rất không khoa há»c, tháºm chà còn có hại cho sức khá»e.
Các nhà y há»c cho biết, nếu uống thuốc nuốt khô, viên thuốc rất dá»… ngừng lại trong thá»±c quản, gây cảm giác rất khó chịu. HÆ¡n nữa, Ä‘a số thuốc viên Ä‘á»u có tÃnh kÃch thÃch nhất định đối vá»›i niêm mạc thá»±c quản. Và dụ: các viên kháng sinh, sunfat ferrous... có tÃnh kÃch thÃch mạnh, hòa tan cháºm trong thá»±c quản nên nó sẽ dẫn đến tình trạng niêm mạc ứ huyết, sÆ°ng lên, tháºm chà hình thà nh vết loét và xuất huyết. Do đó, để phát huy đầy đủ công hiệu của thuốc, ngăn ngừa tác dụng phụ, không nên uống thuốc khô.
PhÆ°Æ¡ng pháp uống thuốc viên chÃnh xác nhất là dùng nÆ°á»›c ấm để uống, nên uống nÆ°á»›c nhiá»u để giúp những thuốc có tÃnh kÃch thÃch Ä‘i và o dạ dà y má»™t cách nhanh chóng, tránh ngừng lại trong thá»±c quản, là m hại niêm mạc thá»±c quản.
201. Vì sao phải uống thuốc đúng giỠquy định?
Khám bệnh xong, cầm Ä‘Æ¡n của bác sÄ© đến cá»a hà ng thuốc, khi giao thuốc, dược sÄ© sẽ báo cho bạn biết từng loại thuốc, má»™t ngà y uống mấy lần hoặc cách mấy giá» uống má»™t lần, má»™t lần uống mấy gói hoặc mấy viên. Việc nghiêm khắc quy định thá»i gian và lượng uống thuốc có căn cứ khoa há»c của nó.
Khuẩn bệnh vừa ngoan cÆ°á»ng vừa rất giảo quyệt. Bạn uống thuốc và o, nếu lượng Ãt, không những thuốc không giết chết vi khuẩn mà còn là m tăng tÃnh nhá»n của chúng; nếu uống lượng nhiá»u rất có thể gây hại cho má»™t số bá»™ pháºn nà o đó của cÆ¡ thể. Nếu bạn khi cao hứng uống thêm nhiá»u lần, khi không cao hứng uống Ãt lần thì khuẩn bệnh sau má»™t tráºn váºt lá»™n kịch liệt có thể sẽ bung ra là m loạn, cÆ¡ thể bạn rất khó đối phó.
ChÃnh vì khuẩn bệnh khó đối phó nhÆ° thế cho nên phải quy định má»™t ngà y uống thuốc mấy lần, hoặc cách mấy giá» uống má»™t lần, má»—i lần uống bao nhiêu để thuốc trong cÆ¡ thể có nồng Ä‘á»™ hợp lý. NhÆ° váºy, khuẩn bệnh không ngừng bị khống chế, tiêu diệt, khiến cho chúng không sinh trưởng được, không có sức chống lại, bệnh má»›i khá»i.
Ngoà i ra, còn phải chú ý có loại thuốc uống trÆ°á»›c khi ăn cÆ¡m, có loại uống sau khi ăn. Khẩu vị không tốt, không ăn nổi cÆ¡m thì phải uống thuốc tăng thêm sá»± hoạt Ä‘á»™ng của dạ dà y để thúc đẩy thèm ăn. Nếu dạ dà y hoặc hà nh tá trà ng bị loét thì phải uống loại thuốc có thể bảo vệ thà nh dạ dà y, giảm nhẹ sá»± ma sát cÆ¡ há»c của thức ăn. Những loại thuốc nà y Ä‘á»u phải uống trÆ°á»›c khi ăn cÆ¡m, nếu ăn xong má»›i uống sẽ không còn tác dụng.
Tiêu hóa không tốt nên uống thuốc trợ giúp tiêu hóa. Muốn tiêu hóa thì phải có cái gì đó để tiêu hóa; vì váºy loại thuốc nà y phải uống sau khi ăn, nếu uống thuốc giúp tiêu hóa khi trong bụng không có gì thì sẽ không có tác dụng.
Có những loại thuốc đòi há»i cÆ¡ thể phải nhanh chóng hấp thu, phải uống trÆ°á»›c khi ăn, vì lúc bụng đói, thuốc có thể tiếp xúc trá»±c tiếp vá»›i thà nh dạ dà y. NhÆ°ng có những loại thuốc có tác dụng kÃch thÃch nhất định, đòi há»i phải được hấp thu cháºm, thá»i gian kéo dà i, cần uống sau khi ăn để thuốc và thức ăn trá»™n lẫn vá»›i nhau, lượng thuốc tiếp xúc vá»›i thà nh dạ dà y sẽ Ãt Ä‘i.
202. Là m thế nà o để tạo thà nh thuốc từ vi khuẩn ?
Trong thuốc hiện đại có má»™t thà nh phần gá»i là chất nhiá»…u. Nó không những có thể Ä‘á» kháng nhiá»u loại Ä‘á»™c tố bệnh, chữa được má»™t số bệnh do Ä‘á»™c tố bệnh gây nên, mà còn có tác dụng Ä‘iá»u tiết miá»…n dịch và khống chế khối u, có vai trò quan trá»ng trong việc khôi phục sức khá»e. NhÆ°ng sản xuất hà ng loạt chất gây nhiá»…m nà y là việc vô cùng khó khăn. Nếu tách nó từ trong máu ngÆ°á»i thì giá thà nh quá cao. Nếu tách từ trong máu Ä‘á»™ng váºt thì hiệu quả của thuốc thấp. Vá» sau có má»™t nhà khoa há»c đã dùng vi khuẩn, dá»±a và o kỹ thuáºt gene, cuối cùng đã giải quyết được khó khăn nà y.
Di truyá»n là đặc tÃnh chung của giá»›i sinh váºt trong tá»± nhiên. Hai con sÆ¡n dÆ°Æ¡ng bố mẹ chỉ có thể sinh ra được sÆ¡n dÆ°Æ¡ng con, hạt giống dÆ°a chuá»™t chỉ có thể má»c dÆ°a chuá»™t. Tất cả những Ä‘iá»u nà y Ä‘á»u do quy luáºt di truyá»n quyết định. Ngà y nay, ngÆ°á»i ta đã biết được chất khống chế di truyá»n trong tất cả các loà i sinh váºt là axit nucleic, mà đoạn axit nucleic phụ trách nhiệm vụ di truyá»n nà y là má»™t cái nhân. Trong kỹ thuáºt gene, các chuyên gia Ä‘em má»™t mẫu phân tá» trên axit nucluic của má»™t loà i cắt ra, lắp ghép lên phân tá» axit nucleic của má»™t loà i sinh váºt khác, khiến cho loà i sinh váºt thế hệ sau biểu hiện ra đặc tÃnh của mẫu nhân nà y. ÄÆ°Æ¡ng nhiên, không phải dùng kéo để cắt mà là dùng má»™t loại men có hoạt tÃnh đặc biệt.
Năm 1973, nhà khoa há»c Mỹ KhÆ¡in lần đầu dùng kỹ thuáºt gene Ä‘em nhân của các loà i sinh váºt khác ghép và o trong loà i khuẩn Ä‘Å©a đại trà ng (có tốc Ä‘á»™ sinh sôi tÆ°Æ¡ng đối nhanh), khiến cho thế hệ sau của khuẩn Ä‘Å©a đại trà ng được sắp xếp lại, có thể duy trì được đặc tÃnh của sinh váºt ban đầu. Sá»± xuất hiện khuẩn Ä‘Å©a đại trà ng nà y đánh dấu sá»± thà nh công đầu tiên của kỹ thuáºt gene.
Năm 1980, các nhà khoa há»c ghép những mẫu nhân anbumin của ngÆ°á»i đã qua xá» lý và o khuẩn đại trà ng, dùng kỹ thuáºt gene tổ chức lại, chế thà nh công chất gây nhiá»…u nhân tạo. Vì khuẩn Ä‘Å©a đại trà ng sinh sôi nảy nở rất nhanh, trong 20-30 phút đã có thể sinh được má»™t Ä‘á»i, sau 24 giá» có thể sinh sôi 70 Ä‘á»i. Nguyên liệu nuôi khuẩn Ä‘Å©a đại trà ng rất Ä‘Æ¡n giản, nguồn phong phú nên giá thà nh thấp. Ngà y nay, vá»›i tốc Ä‘á»™ phát triển cao của khoa há»c kỹ thuáºt, việc dùng vi khuẩn chế tạo thuốc quý đã trở thà nh hiện thá»±c.
Ngà y nay, các nhà khoa há»c không những đã lợi dụng kỹ thuáºt gene để chế tạo ra chất nhiá»…u mà còn có thể ứng dụng nó rá»™ng rãi và o trong các lÄ©nh vá»±c sản xuất thuốc khác và già nh được những thà nh tá»±u rất đáng kể. Ở những năm 90 của thế ká»· 20, ngÆ°á»i ta đã áp dụng kỹ thuáºt gene để dùng vi khuẩn hoặc tế bà o Ä‘á»™ng váºt có vú sản xuất ra hÆ¡n 100 loại thuốc, trong đó có vacxin viêm gan B, chất nhiá»…u, bạch cầu giá»›i tố 2, nhân sinh trưởng tế bà o dạng xÆ¡...
203. Vì sao không nên lạm dụng vitamin?
Tục ngữ có câu: "Thuốc ba phần là độc". Vitamin cÅ©ng là thuốc, vì váºy nên uống theo nhu cầu, không thể lạm dụng.
Äáng tiếc là không Ãt ngÆ°á»i cho rằng vitamin là thuốc bổ, có lợi cho sức khá»e, uống cà ng nhiá»u cà ng tốt. Vitamin quả thá»±c có lợi cho cÆ¡ thể, không thể thiếu; tình trạng thiếu vitamin sẽ gây ra các triệu chứng lâm sà ng (chẳng hạn, thiếu viatmin A sẽ dẫn đến khô mắt, quáng gà ). NhÆ°ng Ä‘iá»u đó không có nghÄ©a là dùng vitamin cà ng nhiá»u cà ng tốt; bởi vì nó không phải thuốc bổ mà là thuốc, nếu dùng quá liá»u sẽ phát sinh biểu hiện ngá»™ Ä‘á»™c có hại cho sức khá»e.
Vitamin được phân là m hai loại:
- Loại hòa tan trong nÆ°á»›c: Gồm nhóm vitamin B, vitamin C... Chúng dá»… bị Ä‘Ã o thải cho nên chỉ cần không uống quá nhiá»u má»—i lần là có thể Ä‘Ã o thải ra khá»i cÆ¡ thể, không gây ra ngá»™ Ä‘á»™c mạnh.
- Loại hòa tan trong mỡ: Gồm vitamin A, D, E, K. Chúng đòi há»i thông qua lượng mỡ trong cÆ¡ thể để hòa tan và đà o thải. Khi dùng lượng quá nhiá»u, Ä‘Ã o thải không kịp, chúng sẽ tÃch lại trong cÆ¡ thể, lâu ngà y sẽ gây ngá»™ Ä‘á»™c.
Và dụ: Trong ngá»™ Ä‘á»™c vitamin A, bệnh nhân sẽ có biểu hiện chán ăn, rối loạn tiêu hóa, da nổi vết từng đám, ngứa, bong da, rụng tóc, tóc giòn và dá»… gãy; bệnh nhân thÆ°á»ng bị Ä‘au xÆ°Æ¡ng; nếu bệnh nghiêm trá»ng sẽ nôn, Ä‘au đầu, buồn ngủ. Tình trạng ngá»™ Ä‘á»™c vitamin D (do uống quá liá»u) gây chán ăn, nôn nao, phiá»n toái, bất an, kèm theo chứng nhiệt Ä‘á»™ thấp, vá» sau có thể xuất hiện co giáºt, nhịp tim không Ä‘á»u, Ä‘au đầu, công năng tháºn suy kiệt, Ä‘Æ°á»ng hô hấp bị cảm nhiá»…m, sá»± phát triển tầm vóc của trẻ em bị ảnh hưởng.
Qua các và dụ trên, có thể thấy việc uống vitamin quá liá»u lượng gây nguy hại rất lá»›n, không kém gì tình trạng thiếu vitamin.
Vì váºy, không nên lạm dụng vitamin. Nhìn chung, nếu bạn có chế Ä‘á»™ ăn Ä‘a dạng, các thá»±c phẩm hằng ngà y đã đủ cung cấp lượng vitamin cần thiết cho cÆ¡ thể. Chỉ má»™t số trÆ°á»ng hợp đặc biệt (nhÆ° ăn kiêng lâu ngà y, nôn má»a nhiá»u hoặc bị những bệnh có tÃnh tiêu hao nhiá»u) má»›i cần uống thêm vitamin.
204. Vì sao trÆ°á»›c lúc tiêm, phải đẩy má»™t Ãt thuốc ra khá»i kim tiêm?
Nếu bạn chú ý quan sát sẽ phát hiện thấy y sÄ© trÆ°á»›c khi tiêm thÆ°á»ng đẩy má»™t Ãt thuốc ra khá»i kim tiêm. Äó là để bảo đảm Ä‘iá»u trị an toà n. Khi y sÄ© rút thuốc từ trong ống thuốc, Ä‘iá»u chỉnh lượng thuốc, hoặc rút thuốc từ trong ống tiêm ra, thÆ°á»ng khó tránh khá»i tình trạng đầu kim bị lá»™ ra khá»i mặt thuốc. Nếu không đẩy má»™t Ãt thuốc ra khá»i kim trÆ°á»›c khi tiêm, há» sẽ đẩy không khà và o cÆ¡ thể. Váºy không khà tiêm và o trong cÆ¡ thể có hại gì?
Không khà tiêm và o trong cÆ¡ thể sẽ gây ra má»™t số phản ứng, phụ thuá»™c và o lượng không khà và o nhiá»u hay Ãt và tiêm ở vị trà nà o. Lượng không khà tiêm và o cà ng nhiá»u, ảnh hưởng cà ng lá»›n; nếu chỉ má»™t Ãt thì có lẽ cảm giác không rõ.
Khi tiêm phòng dịch, nói chung là tiêm thuốc dÆ°á»›i da, nếu lẫn và o má»™t Ãt không khà thì ngoà i cảm giác căng Ä‘au hÆ¡i khác thÆ°á»ng ra, thÆ°á»ng không có ảnh hưởng gì lá»›n lắm. NhÆ°ng nếu tiêm nhầm má»™t Ãt không khà và o mạch máu thì sẽ rất phiá»n phức. Bởi vì không khà sẽ cùng máu Ä‘i khắp cÆ¡ thể; đến chá»— Ä‘Æ°á»ng kÃnh mạch máu nhá», bá»t khà không vượt qua được, dẫn đến tình trạng giống nhÆ° cái bình bị bịt nút. Äiá»u đó sẽ cản trở máu lÆ°u thông, ảnh hưởng đến công năng váºn chuyển ôxy và chất bổ của máu, là m cho các tổ chức phÃa sau mạch máu đó thiếu ôxy và chất dinh dưỡng. Tình trạng nà y được y há»c gá»i là apxe, hoặc nó sản sinh apxe.
NhÆ° váºy, tiêm tuy là má»™t việc bình thÆ°á»ng, nhÆ°ng nếu xá» lý không thÃch đáng, sẽ có rất nhiá»u háºu quả tai hại.
|
09-09-2008, 08:44 PM
|
Bất Diệt Ma Tôn
|
|
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dÆ°Æ¡ng
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
|
|
205. Trước khi tiêm penicelin, vì sao phải tiêm thỠphản ứng dưới da?
Penicelin là loại kháng sinh đầu tiên con ngÆ°á»i phát hiện được. Sá»± phát hiện ra nó giúp cho con ngÆ°á»i không còn phải bó tay trÆ°á»›c vi khuẩn bệnh. NhÆ°ng ngÆ°á»i ta cÅ©ng phát hiện ra má»™t Ä‘iá»u rất lạ là có má»™t số ngÆ°á»i sau khi dùng penicelin bị khó thở, mặt trắng bệch, đổ mồ hôi, huyết áp giảm thấp, có ngÆ°á»i tháºm chà hôn mê, tá» vong. Äiá»u nà y khiến cho các nhà y há»c thá»i đó cảm thấy rất hoang mang, không hiểu vì sao lại xuất hiện tình trạng nghiêm trá»ng nhÆ° thế?
Qua nghiên cứu không mệt má»i, cuối cùng các nhà khoa há»c đã là m sáng tá» Ä‘iá»u bà máºt đó. Nguyên là trong cÆ¡ thể có má»™t hệ thống phòng ngá»± miá»…n dịch. Khi chất kháng nguyên từ bên ngoà i xâm nháºp, hệ thống miá»…n dịch sẽ phản ứng, sản sinh ra kháng thể tÆ°Æ¡ng ứng nên cÆ¡ thể không phát sinh phản ứng dị ứng. NhÆ°ng vá»›i những ngÆ°á»i có tÃnh dị ứng, nếu má»™t lần nữa tiếp xúc vá»›i loại kháng nguyên tÆ°Æ¡ng tá»± thì kháng thể trong cÆ¡ thể sẽ phát huy tác dụng vá»›i kháng nguyên đó, khiến cho má»™t số tế bà o bị phá hoại và giải phóng ra má»™t hoạt chất. Hoạt chất nà y sẽ là m xuất hiện trong thá»i gian ngắn hà ng loạt phản ứng nghiêm trá»ng nhÆ° huyết áp giảm thấp, da nổi mẩn, yết hầu sÆ°ng nÆ°á»›c, thở khó khăn... Penicelin cÅ©ng là má»™t loại kháng nguyên nên cÅ©ng có khả năng phát sinh phản ứng dị ứng. Vì cÆ¡ thể của má»i ngÆ°á»i có khác nhau, lượng kháng thể sản sinh ra cÅ©ng khác nhau nên không phải tất cả Ä‘á»u bị dị ứng.
Có biện pháp gì để biết trÆ°á»›c là penicelin có gây dị ứng hay không? Qua nghiên cứu, ngÆ°á»i ta đã phát hiện: Kháng thể gây dị ứng vá»›i penicelin là má»™t loại bạch cầu IgE, tồn tại ngay trong huyết thanh. Vì váºy, nếu tiêm thá» dÆ°á»›i da, ta có thể biết được loại kháng thể nà y có tồn tại hay không. Nếu kết quả thá» dÆ°á»›i da là dÆ°Æ¡ng tÃnh thì không thể tiêm Penicelin, nếu không sẽ gây dị ứng nhẹ hoặc nặng.
Hiện các nhà khoa há»c Ä‘ang nghiên cứu má»™t loại penicelin không gây ra phản ứng dị ứng. Khi đó con ngÆ°á»i sẽ không cần phải tiêm thá» dÆ°á»›i da nữa.
206. Vì sao cấm váºn Ä‘á»™ng viên uống thuốc kÃch thÃch?
Năm 1988, tại Thế váºn há»™i ở Seun, váºn Ä‘á»™ng viên Ä‘iá»n kinh Canada B.Jonhson tham gia chạy 100 m nam. Vì kết quả kiểm tra nÆ°á»›c tiểu tại hiện trÆ°á»ng cho thấy có thuốc kÃch thÃch nên danh hiệu quán quân của anh bị tÆ°á»›c Ä‘i. Ngoà i ra, váºn Ä‘á»™ng viên nà y còn bị phạt 2 năm không được thi đấu.
Tôn chỉ của Thế váºn há»™i là thể chất mạnh mẽ, tăng cÆ°á»ng sức khá»e; cho nên má»i hình thức mượn thuốc để nâng cao thà nh tÃch thi đấu Ä‘á»u trái vá»›i tôn chỉ nà y. HÆ¡n nữa, việc dùng các thuốc kÃch thÃch chắc chắn rất có hại cho sức khá»e. Vì váºy, những loại thuốc nà y trở thà nh thuốc cấm của Thế váºn há»™i.
Thuốc cấm của Thế váºn há»™i có không dÆ°á»›i 100 loại, chủ yếu thuá»™c mấy dạng sau:
- Thuốc gây hÆ°ng phấn thần kinh trung khu nhÆ° caphein, lithalin, strycnin. Chúng có tác dụng gây hÆ°ng phấn đối vá»›i hệ thần kinh, là m tinh thần phấn chấn, ngÆ°á»i tỉnh táo, giảm cảm giác mệt má»i. NhÆ°ng chúng cÅ©ng Ä‘em lại những háºu quả không tốt nhÆ° dị ứng thần kinh, mất ngủ, choáng đầu, tim hồi há»™p, huyết áp tăng cao, gây nghiện.
- Thuốc gây hÆ°ng phấn cÆ¡ bắp nhÆ° sinsitimin pintinsitimin, niwelin. Chúng có thể gây hÆ°ng phấn ở mức Ä‘á»™ nhất định đối vá»›i cÆ¡ váºn Ä‘á»™ng, tăng cÆ°á»ng lá»±c co của cÆ¡. NhÆ°ng thuốc cÅ©ng gây ra tác dụng phụ nhÆ° tim Ä‘áºp cháºm, nôn nao, nôn ẩu, da nổi mẩn...
- Loại steron đà o thải: Có tác dụng tăng tốc độ hấp thu, đà o thải, tăng các chất tạo thà nh anbumin, tăng công năng nội tiết. Thuốc dễ dẫn đến phù thũng, tổn hại gan.
- Thuốc lợi tiểu: Có tác dụng tăng tiểu, thông qua nÆ°á»›c tiểu để bà i tiết nhanh những chất thải trong cÆ¡ thể; hoặc là m cho cÆ¡ bắp váºn Ä‘á»™ng, sản sinh nhanh các chất phế thải có lợi cho việc nâng cao sức mạnh và sức chịu Ä‘á»±ng của cÆ¡ bắp. Ngoà i ra, thông qua cÆ¡ chế lợi tiểu, thuốc giúp bà i tiết nhanh những chất thuốc mà Thế váºn há»™i cấm. NhÆ°ng thuốc lợi tiểu cÅ©ng gây mất nhiá»u nÆ°á»›c và muối, là m nhiá»…u loạn các chất axit, kiá»m trong cÆ¡ thể.
Äể bảo đảm sức khá»e cho váºn Ä‘á»™ng viên, các Thế váºn há»™i hiện đại đã có Trung tâm kiểm nghiệm để ngăn ngừa váºn Ä‘á»™ng viên dùng thuốc kÃch thÃch.
207. Vì sao không nên lạm dụng thuốc kháng sinh?
Lịch sá» phát triển y há»c của Việt Nam và thế giá»›i có nhiá»u bà i há»c và sai lầm. Trong đó, á»· lại thuốc kháng sinh, lạm dụng kháng sinh là má»™t trong những sai lầm lá»›n nhất.
TrÆ°á»›c đây, khi phát hiện ra thuốc kháng sinh, loà i ngÆ°á»i đã thu được nhiá»u lợi Ãch to lá»›n. Nó có thể khiến cho phụ nữ sốt cao khi sinh đẻ không bị chết nhÆ° trÆ°á»›c đây; khiến cho những bệnh truyá»n nhiá»…m giết chết hà ng triệu ngÆ°á»i (nhÆ° dịch hạch, thÆ°Æ¡ng hà n, dịch tả...) được khống chế hiệu quả; khiến cho những cuá»™c phẫu thuáºt lá»›n không vì nhiá»…m trùng mà thất bại. NhÆ°ng cùng vá»›i việc số loại thuốc kháng sinh tăng lên, hiện tượng lạm dụng thuốc cÅ©ng ngà y cà ng phổ biến, đồng thá»i Ä‘Æ°a lại những háºu quả không lÆ°á»ng trÆ°á»›c được.
Thuốc kháng sinh có thể phân thà nh nhiá»u loại. Má»—i loại có phạm vi kháng khuẩn riêng. Nói má»™t cách Ä‘Æ¡n giản, má»™t loại kháng sinh có tác dụng diệt khuẩn hoặc khống chế má»™t loại bệnh nà o đó, nhÆ°ng nó không có tác dụng đối vá»›i các vi khuẩn khác. Việc chá»n dùng thuốc kháng sinh sai, hoặc dùng má»™t loại thuốc kháng sinh nà o đó kéo dà i sẽ gây nên háºu quả không tốt; nhẹ thì không có tác dụng chữa bệnh, nghiêm trá»ng hÆ¡n là sẽ kéo dà i bệnh táºt, tháºm chà gây ra nhiá»u phản ứng xấu, khiến cho ngà y cà ng có nhiá»u loà i vi khuẩn nhá»n thuốc.
Má»™t số thuốc kháng sinh ban đầu vốn rất công hiệu nhÆ°ng dần dần mất Ä‘i hiệu lá»±c; do đó, ngÆ°á»i ta không thể không vắt óc để tìm ra những loại kháng sinh má»›i. Äiá»u Ä‘au đầu nhất là tốc Ä‘á»™ phát hiện các chất kháng sinh má»›i không Ä‘uổi kịp tốc Ä‘á»™ nhá»n thuốc của vi khuẩn. HÆ¡n nữa, chất Ä‘á»™c của vi khuẩn nhá»n thuốc ngà y cà ng mạnh, ngà y cà ng khó đối phó. Äể đối phó vá»›i vi khuẩn nhá»n thuốc, bác sÄ© bắt buá»™c phải dùng đồng thá»i nhiá»u loại kháng sinh. Việc nà y tuy giết chết những vi khuẩn có hại nhÆ°ng cÅ©ng khiến má»™t số vi khuẩn có Ãch bị tiêu diệt, gây mất cân bằng trong quần thể vi khuẩn, giảm thấp năng lá»±c Ä‘á» kháng của cÆ¡ thể.
Ngoà i ra, đồng thá»i vá»›i tác dụng chữa bệnh, các loại thuốc kháng sinh Ãt nhiá»u Ä‘á»u có tác dụng phụ. Nếu không được hiểu biết đầy đủ vá» những tác dụng phụ của thuốc mà vẫn lạm dụng thuốc thì háºu quả tháºt khôn lÆ°á»ng. Và dụ: Có loại thuốc kháng sinh ảnh hưởng đến thÃnh lá»±c, tháºm chà gây Ä‘iếc; có thuốc kháng sinh là m tổn hại tháºn, nếu dùng cho những bệnh nhân có bệnh tháºn sẽ là m bệnh nặng thêm; có những loại thuốc kháng sinh gây dị ứng, trÆ°á»›c khi dùng nhất định phải thá» dÆ°á»›i da... Do đó, khi chá»n dùng thuốc phải vô cùng tháºn trá»ng.
Rất nhiá»u ngÆ°á»i có quan Ä‘iểm sai lầm, cho rằng kháng sinh là thuốc vạn năng, chỉ cần hÆ¡i Ä‘au đầu, hÆ¡i sốt là tùy ý sá» dụng. Äiá»u đó không những gây lãng phà lá»›n mà còn là m cho khuẩn bệnh nhá»n thuốc. Ngoà i ra, việc sá» dụng kháng sinh nhiá»u sẽ giảm thấp rõ rệt khả năng Ä‘á» kháng của cÆ¡ thể. Vì váºy, bệnh nhân không nên tá»± mình sá» dụng kháng sinh mà nhất thiết phải nghe theo chỉ dẫn của bác sÄ©.
208. Vì sao có một số xét nghiệm máu phải lấy mẫu khi đói?
Những ngÆ°á»i đã xét nghiệm máu Ä‘á»u biết rõ, khi là m má»™t số xét nghiệm máu nhÆ° Ä‘Æ°á»ng huyết, mỡ huyết, bệnh nhân không được ăn gì và o buổi sáng để lấy máu.
Vì sao lại cần là m nhÆ° thế? Bởi vì phÆ°Æ¡ng pháp thá»±c hiện của các loại xét nghiệm Ä‘á»u khác nhau, giá trị bình thÆ°á»ng của kết quả xét nghiệm cÅ©ng khác nhau. Äể có số liệu đúng, cần lấy mẫu máu đói để xác định. Vì lúc đói, cÆ¡ thể ở trạng thái Ä‘Ã o thải cÆ¡ sở, có thể bà i trừ ảnh hưởng của các nhân tố trong thức ăn. Lúc đói, tÃnh tình bệnh nhân lại tÆ°Æ¡ng đối ổn định, kết quả xét nghiệm máu sẽ chân thá»±c nhất. Do đó, khi kiểm tra máu bệnh nhân, nên lấy mẫu xét nghiệm lúc bụng đói. NhÆ° váºy, kết quả xét nghiệm má»›i có tÃnh so sánh để phản ánh trung thá»±c tình hình thá»±c tế của bệnh nhân, nó có giá trị để chẩn Ä‘oán bệnh được chÃnh xác.
Nếu lấy máu sau khi ăn, má»™t số thà nh phần của thức ăn được tiêu hóa sẽ lẫn và o máu, khiến cho nồng Ä‘á»™ của má»™t số thà nh phần nà o đó trong máu tăng cao, kết quả xét nghiệm sẽ không chÃnh xác.
TrÆ°á»›c kia, rất nhiá»u loại xét nghiệm đòi há»i phải nhịn ăn. NhÆ°ng cùng vá»›i sá»± phát triển của kỹ thuáºt xét nghiệm, phÆ°Æ¡ng thức xét nghiệm cÅ©ng đã có nhiá»u biến đổi. Những xét nghiệm vá» công năng gan, công năng tháºn đã dần dần không đòi há»i phải nhịn ăn. Vá»›i sá»± phát triển của y há»c, sau nà y, những xét nghiệm cần nhịn ăn có thể sẽ dần dần trở thà nh không cần thiết.
209. Có thể giảm đau khi tiêm không?
NgÆ°á»i ốm thì phải uống thuốc hoặc phải tiêm. Trong hai cách đó, hiệu quả của thuốc theo Ä‘Æ°á»ng tiêm sẽ nhanh hÆ¡n nhiá»u so vá»›i Ä‘Æ°á»ng uống. NhÆ°ng việc tiêm thuốc lại khiến bệnh nhân bị Ä‘au. Äặc biệt là trẻ em khi thấy y tá chuẩn bị tiêm rất căng thẳng và khóc thét lên, vì váºy cÆ¡ bắp ở trạng thái căng cứng, khi tiêm cảm giác Ä‘au sẽ nhiá»u hÆ¡n.
Ở tháºp ká»· 90 của thế ká»· 20, má»™t nhà khoa há»c Anh đã phát minh ra dụng cụ tiêm không Ä‘au. Hình dạng ống tiêm giống nhÆ° khẩu súng lục, Ä‘em mÅ©i súng dà và o chá»— cần tiêm, chỉ cần ấn nút là thuốc đã Ä‘i và o cÆ¡ thể. Bệnh nhân chỉ cảm thấy nhÆ° có má»™t luồng khà xung Ä‘á»™ng, không há» Ä‘au, lại rất thoải mái.
Loại dụng cụ tiêm nà y không có kim, không cần cắm và o cÆ¡ bắp, váºy thuốc là m thế nà o Ä‘i và o cÆ¡ thể được? Nguyên là thuốc trong ống tiêm là thuốc bá»™t rất mịn. Bá»™t thuốc tiêm phải được nghiá»n mịn, Ä‘Æ°á»ng kÃnh hạt thuốc chỉ khoảng 0,02 - 0,0được mm. Nếu bá»™t thuốc không đạt yêu cầu nà y thì không thể nà o tiêm được, tức là không đạt được hiệu quả Ä‘iá»u trị.
Trong súng tiêm có má»™t máy phát sóng siêu âm rất nhá». Khi tiêm, sóng siêu âm sẽ khiến cho da hoặc niêm mạc chá»— tiêm Ä‘á»™t nhiên giãn nở. Nói thì cháºm nhÆ°ng là m thì nhanh; chÃnh tại thá»i Ä‘iểm đó, bá»™t thuốc bị bắn vá»›i tốc Ä‘á»™ 750 m/s Ä‘i và o tế bà o da, cùng vá»›i máu tuần hoà n khắp cÆ¡ thể. Bá»™t thuốc xuyên thấu niêm mạc hoặc da vá»›i tốc Ä‘á»™ nhanh nhÆ° thế cho nên bệnh nhân không há» có cảm giác Ä‘au. Má»™t nguyên nhân khác không gây Ä‘au là nhá» bá»™t thuốc rất mịn, không chứa những chất bổ trợ và không cần pha loãng, so vá»›i thể tÃch của các chất thuốc tiêm phổ thông thì có thể nói là rất Ãt. Nhiá»u thà nghiệm chứng tá» việc tiêm loại bá»™t khô nà y không là m cho da bị tổn thÆ°Æ¡ng. Phát minh tiêm bằng bá»™t thuốc nà y chắc chắn là má»™t cuá»™c cách mạng lá»›n trong lÄ©nh vá»±c công nghiệp bà o chế thuốc.
Äối vá»›i bệnh nhân, dụng cụ tiêm không Ä‘au có rất nhiá»u Æ°u Ä‘iểm. Nhiá»u bệnh nhân tiểu Ä‘Æ°á»ng phải Ä‘iá»u trị suốt Ä‘á»i bằng cách tiêm insulin má»—i ngà y; ngoà i ra còn phải thÆ°á»ng xuyên tiêm thuốc cắt cÆ¡n Ä‘au. Việc dùng thuốc bá»™t sẽ giải thoát cho há» khá»i ná»—i khổ nà y.
210. Vì sao việc uống thuốc, tiêm thuốc có thể giúp chữa được bệnh?
Má»i ngÆ°á»i trong cả cuá»™c Ä‘á»i khó tránh khá»i có lúc bị ốm; phải uống thuốc, phải tiêm thì bệnh má»›i khá»i. Vì sao uống thuốc và tiêm có thể chữa được bệnh?
Nguyên là việc uống thuốc hay tiêm thuốc thá»±c chất Ä‘á»u là sá» dụng hóa chất để chữa bệnh. Chúng được Ä‘Æ°a và o cÆ¡ thể theo những phÆ°Æ¡ng thức khác nhau. Thông qua tuần hoà n máu, thuốc sẽ đến những chá»— cần thiết để phát huy tác dụng, từ đó mà chữa được bệnh.
Bệnh táºt vốn muôn mà u muôn vẻ, và dụ nhÆ° cảm, viêm phổi... Ngay chứng cảm cÅ©ng biểu hiện đủ dạng nhÆ° Ä‘au đầu, lên cÆ¡n sốt. Do đó, các loại "vÅ© khÃ" chữa bệnh cÅ©ng theo đó mà ra Ä‘á»i. Có loại vÅ© khà sát khuẩn, diệt vi khuẩn nhÆ° thuốc kháng sinh, có loại vÅ© khà tấn công các tế bà o khối u nhÆ° thuốc kháng u. HÆ¡n nữa, má»—i loại lại có nhiá»u dạng thuốc khác nhau, giống nhÆ° vÅ© khà đánh tráºn có súng máy, súng ngắn, súng trÆ°á»ng.
Cho dù là loại bệnh gì, dù theo Ä‘Æ°á»ng uống hay Ä‘Æ°á»ng tiêm, việc dùng thuốc vẫn không ngoà i mục Ä‘Ãch chữa nguyên nhân (loại bá» những nguyên nhân gây bệnh) hoặc chữa triệu chứng (loại bá» các biểu hiện bệnh). Và dụ: Má»™t em bé viêm phổi vì nhiá»…m khuẩn sẽ xuất hiện các chứng sợ rét, sốt cao, ho, Ä‘au ngá»±c... Bác sỹ sẽ cho em tiêm thuốc kháng sinh để chiến đấu vá»›i vi khuẩn; cho uống thuốc hạ nhiệt, giảm Ä‘au (thuốc sẽ tác dụng và o trung khu Ä‘iá»u tiết nhiệt Ä‘á»™ của cÆ¡ thể, ra lệnh giãn mạch máu da và thải mồ hôi để giải nhiệt, đồng thá»i đến những nÆ¡i bị tổn thÆ°Æ¡ng để ức chế cÆ¡n Ä‘au). Bệnh nhân cÅ©ng được dùng thuốc trấn ho, hóa Ä‘á»m để ức chế phản xạ ho, là m loãng dịch Ä‘á»m.
Bệnh nhân uống hoặc tiêm thuốc, thuốc sẽ có tác dụng trá»±c tiếp hoặc gián tiếp để đạt được mục Ä‘Ãch chữa bệnh. Và dụ: Khi bệnh tim nặng là m cho lá»±c tim suy kiệt, bệnh nhân vì thiếu ôxy mà thở gấp, môi tÃm, có thể xuất hiện phù nÆ°á»›c. Sau khi uống hoặc tiêm thuốc trợ tim, thuốc sẽ trá»±c tiếp tiếp xúc vá»›i tim, là m tăng lá»±c co bóp của cÆ¡ tim, nâng cao công năng của bá»™ pháºn nà y. Äó chÃnh là tác dụng trá»±c tiếp của thuốc trợ tim. Thông qua tác dụng trợ tim, bệnh nhân Ä‘i tiểu nhiá»u hÆ¡n, đó là tác dụng gián tiếp của thuốc trợ tim.
Äa số các chất hóa há»c khi được dùng vá»›i liá»u lượng thÃch đáng sẽ phân biệt được mục tiêu cần công kÃch, nó chỉ gây tác dụng vá»›i má»™t số tổ chức hoặc cÆ¡ quan nà o đó; đối vá»›i những tổ chức hoặc cÆ¡ quan khác thì tác dụng rất Ãt, tháºm chà hầu nhÆ° không hỠảnh hưởng. Y há»c gá»i đó là tác dụng lá»±a chá»n.
|
|
|
| |