|
|
10-09-2008, 08:39 PM
|
Guest
|
|
Bà i gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
|
|
Không gia đình_ Hector Malot
ChÆ°Æ¡ng 1
Ở là ng
Tôi là má»™t đứa trẻ ngÆ°á»i ta nhặt được.
NhÆ°ng cho tá»›i lúc tám tuổi tôi vẫn tưởng rằng tôi có má»™t ngÆ°á»i mẹ bởi vì má»—i lúc tôi khóc lại có má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà nhẹ nhà ng ôm siết tôi trong hai cánh tay và ru tôi khiến nÆ°á»›c mắt tôi ngừng chảy. Khi tôi Ä‘i ngủ không bao giá» bà không đến ôm hôn tôi và khi gió tháng mÆ°á»i hai là m tuyết dán chặt và o các tấm kÃnh cá»a sổ trắng xóa bà nắm lấy hai bà n chân tôi và cứ ngồi sưởi ấm chân tôi trong hai bà n tay bà , vừa hát cho tôi nghe má»™t bà i hát mà đến nay tôi còn nhá»› lõm bõm và i câu. Khi tôi cãi nhau vá»›i má»™t đứa bạn bà lại bảo tôi kể cho bà nghe những ná»—i buồn của tôi để tìm lá»i an ủi hoặc thừa nháºn tôi có lý.
Bằng và o những cái đó và nhiá»u cái khác nữa nhÆ° cách bà nói vá»›i tôi, nhìn tôi, vuốt ve tôi, mắng tôi má»™t cách trìu mến, tôi tin rằng bà là mẹ tôi.
Và đây là vì sao tôi biết bà không phải mẹ tôi. Là ng tôi, nói cho đúng hÆ¡n, là ng nÆ¡i tôi được nuôi dạy, gá»i là Chavanon, má»™t trong những là ng nghèo nhất ở miá»n Trung nÆ°á»›c Pháp.
Äất rất bạc mà u, muốn gặt hái tốt phải bón phân hoặc cho thêm chất cải tạo đất mà ở trong nÆ°á»›c không có. Vì thế ngÆ°á»i ta chỉ gặp (hoặc Ãt ra là ở thá»i kỳ tôi nói đến) rất Ãt cánh đồng cà y cấy trong khi trông thấy nhiá»u vùng mênh mông má»c toà n cá» thạch thảo và cây Ä‘áºu kim. Hết vùng đất toà n bụi cây lại đến vùng đất truông.
ở đúng và o má»™t nếp gấp của vùng đất đó, trên bá» má»™t dòng suối là nhà tôi, nÆ¡i tôi sống những năm đầu tiên của cuá»™c Ä‘á»i. Cho đến lúc tám tuổi tôi không bao giá» trông thấy Ä‘Ã n ông ở trong nhà nà y, tuy thế mẹ tôi không góa chồng, chồng bà là thợ đẽo đá chÆ°a trở lại quê hÆ°Æ¡ng lần nà o kể từ khi tôi đến tuổi hiểu biết được những gì xảy ra quanh mình. Chỉ thỉnh thoảng ông má»›i gá»i bạn bè vá» là ng và i mẩu tin.
- Má Barberin nà y, ông nhà bà khá»e, ông ấy nhá» tôi bảo bà là công việc vẫn chạy tốt và chuyển tiá»n cho bà đây nà y..Chỉ có thế.
Ông Barberin ở Paris lâu thế ta đừng tưởng vì ông không thân tình vá»›i vợ ông mà ông ở Paris do công việc đòi há»i. Khi nà o già ông sẽ vỠở vá»›i bà vợ già của ông, và vá»›i số tiá»n ky cóp được há» sẽ tránh được nghèo khổ.
Má»™t buổi chiá»u tháng mÆ°á»i má»™t, má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông dừng lại trÆ°á»›c hà ng rà o nhà chúng tôi và há»i tôi có phải đây là nhà má Barberin không. Tôi má»i ông ta và o.
Ông đẩy rà o và cháºm bÆ°á»›c vá» phÃa nhà tôi.
Tôi chÆ°a nhìn thấy ai lấm bùn bê bết đến thế. Hà ng mảng bùn phủ từ chân lên đến đầu ông khiến ngÆ°á»i ta hiểu ngay ông đã Ä‘i trên những con Ä‘Æ°á»ng rất xấu trong thá»i gian khá dà i. Nghe tiếng chúng tôi má Barberin chạy ra.
- Tôi mang tin từ Paris vỠđây.
- A! Trá»i Æ¡i!
- Má Barberin kêu lên.
- Tai vạ đến với Jérôme rồi!
- Phải đấy, sá»± thá»±c là ông nhà ta bị thÆ°Æ¡ng, chắc sẽ què mất thôi. Hiện giỠông ấy Ä‘ang nằm bệnh viện. Tôi nằm cạnh giÆ°á»ng ông ấy nên khi ra viện ông ấy nhá» tôi qua nhà nhắn giùm. Tôi không ở lại được đâu vì còn ba dặm nữa phải Ä‘i.
Má Barberin muốn biết kỹ hÆ¡n bèn má»i ông ta ở lại ăn tối. Má bảo Ä‘Æ°á»ng xấu và nghe nói trong rừng có chó sói, sáng mai hãy Ä‘i.
Ông ngồi xuống trong góc lò sưởi vừa ăn vừa kể cho chúng tôi nghe tai nạn đã xảy ra thế nà o: ông Barberin bị già n giáo đổ đè bẹp ná»a ngÆ°á»i và vì không chứng minh được tại sao ông cần phải đứng ở nÆ¡i xảy ra tai nạn nên nhà thầu không chịu bồi thÆ°á»ng má»™t đồng nà o.
- Con ngÆ°á»i tá»™i nghiệp ấy không gặp may rồi, ông ta nói, bá»n láu cá thì tìm ngay được cách kiếm lá»i nhÆ°ng ông nhà bà thì không được cái gì hết. Tuy nhiên tôi khuyên ông ấy kiện tay thầu khoán. Má Barberin định Ä‘i Paris.
Sáng hôm sau chúng tôi xuống là ng há»i ý kiến mục sÆ°. ông mục sÆ° viết thÆ° cho cha tuyên úy ở bệnh viện ông Barberin nằm và và i hôm sau nháºn được trả lá»i nói rằng má Barberin không cần lên Paris chỉ cần gá»i má»™t món tiá»n lên cho chồng thôi để ông Ä‘i kiện nhà thầu.
Ngà y lại ngà y, tuần lại tuần cứ thế trôi qua, nhiá»u thÆ° gá»i vá», thÆ° nà o cÅ©ng yêu cầu gá»i tiá»n thêm, lá thÆ° cuối cùng nói rằng nếu không có tiá»n thì bán con bò Roussette Ä‘i..Chỉ những ngÆ°á»i đã sống ở thôn quê má»›i hiểu được cảnh khốn quẫn Ä‘au thÆ°Æ¡ng trong ba chữ "Bán con bò". Thá»±c tế dù nghèo túng đến mấy, gia đình đông đến mấy ngÆ°á»i nông dân vẫn vững tâm không lo đói nếu nhà có má»™t con bò cái.
Má Barberin và tôi đã nhá» con bò cái của chúng tôi mà sống no đủ, cho tá»›i táºn lúc ấy tôi hầu nhÆ° có bao giỠăn thịt đâu. Vá»›i lại chúng tôi yêu con bò lắm. ấy thế mà nay phải xa nó rồi.
Má»™t ông lái đến nhà chúng tôi, sau khi xem Ä‘i xem lại Roussette và nhắc Ä‘i nhắc lại hà ng trăm lần là con bò nà y không thÃch hợp vá»›i ông, không bán lại được cho ai, không có sữa, cuối cùng má»›i nói là bằng lòng mua nhÆ°ng chỉ là vì lòng tốt muốn giúp má Barberin mà thôi. Roussette hình nhÆ° am hiểu nhất định không chịu ra khá»i chuồng.
- Ra phÃa sau nó Ä‘uổi nó ra.
- NgÆ°á»i lái nói và đưa tôi cái roi.
- Là m thế không được.
- Má Barberin bảo.
Má cầm lấy sợi dây dắt, nhẹ nhà ng bảo con bò:
- Ra nà o, ra nà o, cô gái đẹp. Và Roussette không chống lại nữa, ra tá»›i Ä‘Æ°á»ng cái ngÆ°á»i lái buá»™c nó đằng sau chiếc xe. Thế là hết sữa, hết bÆ¡. Buổi sáng má»™t mẩu bánh, buổi chiá»u khoai tây ăn vá»›i muối.
Sau đó không bao lâu đến ngà y thứ ba béo; năm ngoái và o ngà y nà y má Barberin đã là m cho tôi má»™t bữa tiệc có bánh xèo, bánh tẩm bá»™t rán, tôi ăn nhiá»u đến ná»—i má rất sung sÆ°á»›ng.
Nhưng lúc ấy chúng tôi còn Roussette nên có sữa để tẩm bột và có bơ cho và o chảo. Tuy nhiên má Barberin đã là m tôi ngạc nhiên; má xin hà ng xóm nhà nà y một chén sữa, nhà kia một miếng bơ, thế là đến trưa vỠtôi thấy má đang đổ bột và o một chiếc chảo bằng đất.
- ạ nà y có cả bột cơ ạ.
- Tôi vừa nói vừa bước lại gần.
- Äúng đấy bé Rémi của má ạ. Thế ngÆ°á»i ta là m gì vá»›i bá»™t nà o?
- Má Barberin nhìn tôi há»i.
- Là m bánh.
- Gì nữa?
- Quấy bột.
- Gì nữa nà o?
- ôi trá»i... con cÅ©ng không biết nữa..
- Con biết hôm nay là ngà y thứ ba béo chứ, ngà y của bánh xèo và bánh rán mà ...
- ôi, má Barberin!
- Má đã thu xếp sao cho ngà y thứ ba béo đối với con không đến nỗi tệ quá. Nhìn và o thùng xem nà o? Tôi hăng hái nhấc nắp thùng lên, thấy ở trong có sữa, bơ và ba quả táo.
- ÄÆ°a trứng cho má.
- Má nói.
- Trong khi má Ä‘áºp trứng con gá»t táo nhé. Khi bá»™t đã nhà o xong má Barberin đặt chiếc liá»…n trên tro nóng, thế là chỉ còn đợi đến chiá»u nữa thôi vì và o bữa tối chúng tôi má»›i ăn bánh xèo và bánh rán. Cuối cùng nến được thắp lên.
- Nhóm lá»a Ä‘i con.
- Má Barberin bảo tôi. Không cần phải nhắc tôi đến lần thứ hai. Chẳng mấy chốc ngá»n lá»a đùng đùng bốc lên ống khói, ánh sáng cháºp chá»n của nó tá»a khắp gian phòng.
Má Barberin nhấc chiếc chảo rán treo trên tÆ°á»ng xuống để nó lên trên ngá»n lá»a.
- ÄÆ°a má bÆ¡ nà o.
Má cắt Ãt bÆ¡ bằng đầu con dao bá» và o chảo. ái chà ! ThÆ¡m tháºt là thÆ¡m!
Tuy nhiên dù táºp trung chú ý đến mấy Ä‘i nữa tôi vẫn nghe nhÆ° có bÆ°á»›c chân ngoà i sân. Ai có thể đến và o giá» nà y nhỉ?
- Má»™t chiếc gáºy chạm và o ngưỡng cá»a, cá»a mở tung ra. Má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông bÆ°á»›c và o, nhỠánh sáng ngá»n lá»a tôi thấy ông ta mặc má»™t chiếc áo bá»-lu trắng tay chống má»™t chiếc gáºy to.
- ở đây đang là m tiệc đấy à ? Cứ yên!
- ông ta nói bằng má»™t giá»ng thô lá»—.
- A! Trá»i Æ¡i!
- Má Barberin kêu lên, đặt mạnh chiếc chảo xuống đất. Rồi cầm lấy cánh tay tôi bà đẩy tôi vá» phÃa ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông Ä‘ang dừng lại trên ngưỡng cá»a:
- Äây là cha con. Tôi lại gần để hôn ông nhÆ°ng ông lấy đầu chiếc gáºy ngăn tôi lại.
- Thằng nà y là thằng nà o đây? Ông bÆ°á»›c mấy bÆ°á»›c vá» phÃa tôi, chiếc gáºy vẫn giÆ¡ lên là m tôi lùi lại.
- à ra các ngÆ°á»i là m tiệc ngà y thứ ba béo.
- ông ta nói.
- Súp gì đấy?.
- Chẳng có súp gì cả. Chúng tôi có chỠông đâu. Ông ta nhìn quanh:
- Bơ nà y, hà nh nà y.
- ông nói.
- Bốn năm củ hà nh vá»›i miếng bÆ¡ là có món súp ngon rồi còn gì. Ta bóc hà nh Ä‘i. Má Barberin vá»™i là m theo yêu cầu của chồng trong khi ông ta ngồi và o chiếc ghế dà i ở góc lò sưởi. Tôi không dám rá»i nÆ¡i chiếc gáºy đã Ä‘Æ°a tôi tá»›i. Dá»±a và o bà n, tôi nhìn kỹ ngÆ°á»i khách má»›i tá»›i nà y. Äó là má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông Ä‘á»™ năm mÆ°Æ¡i tuổi mặt thô nét Ä‘anh lại, đầu ngoẹo sang vai phải sau chấn thÆ°Æ¡ng vừa rồi.
- Bà định nấu súp cho chúng tôi với mẩu bơ nà y chứ gì?
Tá»± mình bÆ°ng chiếc Ä‘Ä©a trên có miếng bÆ¡ ông ta đổ tá»t miếng bÆ¡ và o trong chảo. Hết bÆ¡, còn gì là bánh xèo nữa cÆ¡ chứ.
Giá nhÆ° và o lúc khác hẳn tôi phải xót xa vá»›i tai há»a nà y lắm nhÆ°ng lúc nà y ý nghÄ© ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông ấy là cha tôi chiếm cứ cả tâm hồn tôi.
Tôi chÆ°a bao giá» tá»± há»i mình má»™t cách cụ thể thế nà o là má»™t ngÆ°á»i cha, nhìn con ngÆ°á»i bá»—ng nhiên từ trên trá»i rÆ¡i xuống nà y tôi cảm thấy sợ hãi.
- Mà y đừng đứng im thế, ông ta nói, Ä‘i mà dá»n Ä‘Ä©a lên bà n Ä‘i chứ. Tôi vá»™i vâng lá»i. Súp đã nấu xong. Má Barberin múc súp ra. Äến lúc đó ông ta má»›i ra bà n ngồi và bắt đầu ăn, chỉ thỉnh thoảng má»›i dừng lại nhìn tôi. Tôi hoang mang quá ăn không nổi.
- Bình thÆ°á»ng nó có ăn Ãt nhÆ° thế nà y không?
- à , vẫn thế đấy.
- Kệ xác nó! Giá nhÆ° nó không ăn thì cà ng tốt! DÄ© nhiên tôi không nói gì, má Barberin cÅ©ng váºy, má cứ Ä‘i lại quanh bà n chăm chú phục vụ chồng.
- Mà y không đói à ?
- ông ta há»i tôi.
- Không ạ.
- Thế thì đi ngủ đi, và ngủ ngay đi.
Giống nhÆ° trong Ä‘a số nhà nông dân, căn bếp của chúng tôi cÅ©ng đồng thá»i là phòng ngủ. Tôi vá»™i và ng thay quần áo Ä‘i ngủ. NhÆ°ng ngủ được hay không lại là má»™t chuyện khác. Tôi không buồn ngủ!.NgÆ°á»i Ä‘Ã n ông ấy là cha tôi! Thế thì tại sao ông đối vá»›i tôi nghiệt ngã nhÆ° thế? Dán mÅ©i và o tÆ°á»ng tôi cố xua Ä‘uổi những ý nghÄ© trên mà không được. Sau má»™t lúc tôi nghe có ngÆ°á»i đến gần giÆ°á»ng tôi.
Nghe tiếng bÆ°á»›c chân cháºm chạp, kéo lê và nặng ná» tôi nháºn ra ngay không phải má Barberin. Má»™t hÆ¡i thở nóng hổi lÆ°á»›t trên tóc tôi.
- Mà y ngủ chưa?
- Má»™t giá»ng nghèn nghẹn há»i tôi. Tôi cẩn tháºn không trả lá»i.
- Nó ngủ rồi, má Barberin nói, nó có thói quen nằm xuống là ngủ, ông có thể nói được. Có lẽ tôi phải nói là tôi chưa ngủ, nhưng tôi không dám.
- Vụ kiện của ông đến đâu rồi?
- Má Barberin há»i.
- Thua rồi! Các quan tòa Ä‘á»u bảo rằng lá»—i ở tôi. Nói đến đây ông đấm má»™t cái xuống bà n.
- Kiện thua, ông nói tiếp, tiá»n mất, què quặt, đói nghèo. NhÆ° thế chÆ°a đủ, vỠđến đây lại còn thấy má»™t đứa trẻ con nữa. Bà hãy giải thÃch cho tôi vì sao không là m theo lá»i tôi bảo?
- Vì tôi không thể là m được. NgÆ°á»i ta không thể bá» má»™t đứa trẻ nuôi bằng chÃnh sữa mình.
- Có phải con bà đâu.
- Cuối cùng tôi cÅ©ng muốn là m theo lá»i ông bảo đấy nhÆ°ng đúng lúc ấy thì nó ốm, không phải lúc Ä‘em nó đến trại trẻ vô thừa nháºn được.
- Thế nó khá»i khi nà o?
- Sau tráºn ốm đó lại đến tráºn khác, nó ho ghê lắm, thằng bé tá»™i nghiệp, ho đến là m nát lòng ngÆ°á»i ta ra được. Chẳng phải vì ho mà thằng Nicolas của chúng ta đã chết đấy Æ°? Tôi tưởng nhÆ° Ä‘em nó lên tỉnh nó cÅ©ng sẽ chết nhÆ° thế.
- Nhưng sau đó?
- Thá»i gian cứ dần trôi.
- Nó lên mấy rồi?
- Lên tám.
- Thì nó sẽ đến nơi nó phải đến và o lúc lên tám.
- A! Jérôme, ông không định là m Ä‘iá»u đó đấy chứ?
- Ai ngăn cản được tôi nà o?.Có một lúc im lặng và tôi thở được, xúc động là m tôi nghẹn ngà o đến tắc thở.
Chẳng mấy chốc má Barberin nói tiếp:
- Paris đã là m ông thay đổi rồi!
- Có lẽ thế. NhÆ°ng có Ä‘iá»u chắc chắn là nó đã là m tôi què. Là m sao kiếm sống bây giá»? Ta đâu còn tiá»n nữa. Chẳng lẽ trong khi mình không có gì ăn lại còn phải nuôi thêm má»™t đứa trẻ không phải con mình?
- Nó là con tôi.
- Chẳng phải con bà cÅ©ng nhÆ° không phải con tôi váºy. Nó không phải má»™t đứa trẻ con nhà nông. Tôi đã nhìn nó trong bữa tối: nó mong manh lắm.
- Äó là má»™t đứa trẻ trung háºu. Sau nà y nó sẽ là m việc cho chúng ta.
- Nhưng trong khi chỠđợi ta phải là m việc để nuôi nó.
- Nếu cha mẹ nó đòi thì sao?
- Nếu thế hẳn hỠđã đi tìm nó. Có lẽ hỠđã chết.
- NhÆ°ng há» còn sống thì sao? Má»™t ngà y kia hỠđến há»i ta thì sao?
- Ta Ä‘Æ°a hỠđến trại trẻ chứ sao? Thôi tôi đến chà o Francois đây. Cá»a ra và o mở ra rồi đóng lại. ông ta Ä‘i mất. Thế là tôi nhá»m dáºy, gá»i má Barberin. Má chạy đến chân giÆ°á»ng tôi.
- Má không để con Ä‘i đến trại trẻ vô thừa nháºn chứ?
- Không, bé Rémi của má ạ.
Và má ôm hôn tôi, ghì chặt lấy tôi trong hai cánh tay. Sự âu yếm của má là m tôi can đảm lên.
- Thế ra con đã nghe thấy hết những Ä‘iá»u Jérôme nói rồi Æ°?
- Vâng, má không phải má con, ông ấy không phải cha con. Tôi không nói hai câu trên bằng cùng má»™t giá»ng, bởi vì nếu nhÆ° tôi khổ tâm biết má không phải mẹ tôi, tôi lại mừng vì biết ông ta không phải cha tôi.
- Có lẽ má nên cho con biết sá»± tháºt thì hÆ¡n.
- Má Barberin nói. Không ai biết mẹ con là ai cả. Bà còn sống hay không cÅ©ng không ai biết. Má»™t buổi sáng ở Paris trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i là m Jérôme.qua đại lá»™ Breteuil và nghe thấy tiếng trẻ con khóc. Tiếng khóc nhÆ° vẳng ra từ má»™t khe cá»a vÆ°á»n. Lúc đó và o tháng hai. ông lại gần và thấy má»™t em bé nằm trên ngưỡng cá»a. Jérôme rất lúng túng bèn bế bé đến sở cảnh sát. ở sở cảnh sát ngÆ°á»i ta mở tã lót bé ra trÆ°á»›c lá»a sưởi. Äó là má»™t em bé khoảng năm sáu tháng, tã lót chứng tá» em là con nhà già u có. ông cảnh sát giải thÃch có lẽ bé bị ngÆ°á»i ta ăn cắp rồi bỠđấy. ông cÅ©ng nói sẽ gá»i bé đến trại trẻ nhặt được nếu không ai nháºn trông nom bé. Cha mẹ em bé thế nà o cÅ©ng Ä‘i tìm, có ngÆ°á»i trông nom bé thì há» sẽ trá»ng thưởng. Jérôme bèn nói muốn nháºn trông nom bé, há» trao bé cho ông. Má cÅ©ng có má»™t đứa con trai bằng tuổi ấy. Thế là má trở thà nh mẹ con. Con má chết, má cà ng gắn bó vá»›i con hÆ¡n. Má quên hẳn con không phải con ruá»™t của má. Không may Jérôme không quên. Ba tháng sau thấy cha mẹ con không tìm con, ông đã muốn Ä‘em con và o trại trẻ.
- ôi! Äừng và o trại trẻ!
- Tôi kêu lên.
- Con sẽ không Ä‘i trại trẻ. Jérôme không phải ngÆ°á»i ác, chỉ tại buồn phiá»n nghèo khó là m ông ta đâm ra nhÆ° thế mà thôi. Chúng ta sẽ là m việc, cả con cÅ©ng sẽ là m việc.
- Vâng, má muốn gì con là m nấy. Miá»…n là đừng và o trại trẻ. Sau khi ôm hôn tôi má quay mặt tôi và o tÆ°á»ng. Tôi muốn ngủ nhÆ°ng vì quá xao Ä‘á»™ng nên không sao ngủ được.
Tôi không muốn đi trại trẻ... Tôi sợ ông Barberin... Cuối cùng thì tôi cũng ngủ được và ngủ suốt đêm. Sáng hôm sau động tác đầu tiên của tôi là nhìn quanh để biết chắc chắn là hỠkhông đem tôi đi.
Suốt buổi sáng Barberin không nói gì với tôi cả và tôi bắt đầu tin rằng ông ta đã quên kế hoạch của mình.
Äến giữa trÆ°a thì ông ta bảo tôi Ä‘á»™i mÅ© Ä‘i theo ông. Tôi sợ quá Ä‘Æ°a mắt vá» phÃa má Barberin. Má trá»™m lấy tay ra hiệu bảo tôi cứ yên tâm. Thế là tôi lên Ä‘Æ°á»ng.
Từ nhà tôi đến là ng khá xa, Ä‘i bá»™ phải mất hà ng tiếng đồng hồ. Suốt trong tiếng đồng hồ đó Barberin không há» nói vá»›i tôi má»™t lần nà o. Ông ta Ä‘i trÆ°á»›c, kháºp khà kháºp khiá»…ng, thỉnh thoảng lại quay lại nhìn xem tôi có Ä‘i theo không..ạng ta Ä‘Æ°a tôi Ä‘i đâu? Câu há»i nà y là m tôi lo lắng, tôi nghÄ© đến bá» trốn. Vá»›i mục Ä‘Ãch đó tôi cố chần chừ lại sau.
Tôi định khi nà o ở xa ông ta tôi sẽ nhảy xuống hố, ông ta sẽ chịu không tóm được tôi. Äầu tiên ông ta bằng lòng bảo tôi Ä‘i đằng sau, nhÆ°ng chẳng mấy chốc ông Ä‘oán ra ý định của tôi nên nắm lấy cổ tay tôi. Cứ thế chúng tôi Ä‘i và o là ng.
Khi Ä‘i qua quán cà -phê, có ngÆ°á»i gá»i Barberin và má»i ông ta và o. Barberin nắm tai tôi, đẩy tôi Ä‘i trÆ°á»›c, và khi chúng tôi đã và o trong quán, ông đóng cá»a lại. Trong khi ông ngồi ở má»™t chiếc bà n vá»›i ông chủ quán cà phê, tôi tá»›i ngồi bên lò sưởi.
ở góc đối diện nơi tôi ngồi có một cụ già cao lớn râu bạc trắng, mặc một bộ quần áo rất kỳ quặc. Bên cạnh cụ có ba con chó: một con chó bông trắng, một con chó bác-be đen và một con chó cái con nom vừa ranh ma vừa dịu dà ng.
Trong khi tôi ngắm cụ già , Barberin thì thầm chuyện trò vá»›i ông chủ quán. ông ta bảo ông chủ quán là chúng tôi từ là ng lên tìm ông xã trưởng để nhỠông nà y yêu cầu trại trẻ trả cho ông ta tiá»n trợ cấp nuôi tôi.
Äó là điá»u má Barberin yêu cầu được ông chồng đây... Cụ già cÅ©ng nghe tuy là m ra vẻ không nghe thấy gì. Bá»—ng nhiên cụ chỉ tay vá» phÃa tôi và há»i Barberin:
- Thằng bé nà y là m ông vÆ°á»›ng vÃu Æ°? Và ông tưởng rằng chÃnh quyá»n sẽ trả cho ông tiá»n trợ cấp Æ°?
- Chứ còn gì nữa! Nó không có cha mẹ, tôi nuôi nó, váºy phải có ngÆ°á»i chi tiá»n cho nó chứ?
- Tôi không bảo là không nhÆ°ng tôi tin là ông không đạt được Ä‘iá»u ông yêu cầu.
- Thế thì nó sẽ và o trại trẻ, chẳng có luáºt nà o bắt nó phải ở trong nhà tôi cả.
- Ngà y xÆ°a ông đã bằng lòng nháºn nó vá», có nghÄ©a đã cam kết giữ nó.
- Tôi không giữ nó nữa.
- Có lẽ có thể có cách giũ nó ra được, mà biết đâu còn kiếm chác được chút gì nữa đấy ông ạ.
- Cụ già nói sau một lát suy nghĩ.
Rá»i chiếc ghế dá»±a của mình cụ tá»›i ngồi trÆ°á»›c mặt Barberin..
- Äể tôi nháºn nó, cụ nói, tôi thuê nó. Má»—i năm tôi trả ông hai mÆ°Æ¡i phrăng. Giá cao đấy và tôi trả trÆ°á»›c.
- Nếu tôi giữ nó, trại trẻ có thể trả tôi má»—i tháng hÆ¡n mÆ°á»i phrăng.
- Thế nếu trại trẻ đáng lẽ để ông giữ lại Ä‘em nó cho ngÆ°á»i khác thì sao, thế là ông chẳng được gì hết, trong khi vá»›i tôi ông chỉ việc Ä‘Æ°a tay ra. Cụ già lục túi lấy ra má»™t túi tiá»n bằng da lấy ra bốn đồng bạc bà y lên bà n và là m chúng kêu lanh canh.
- Cụ thá» nghÄ© xem, Barberin kêu lên, má»™t ngà y nà o đó đứa bé tất phải có cha mẹ! Lúc đó ai nuôi nó hẳn sẽ có lá»i. Nếu không tÃnh đến chuyện đó hà tất tôi đã nháºn trông nom nó. Câu nói của Barberin là m tôi ghét ông ta thêm chút nữa.
- Thì chÃnh vì ông không trông mong gì ở cha mẹ nó, cụ già nói, nên ông má»›i Ä‘uổi nó. Cụ ranh mãnh nhìn Barberin.
- Äứa bé nà y sẽ Ä‘i cùng vá»›i tôi, cụ nói, tôi già rồi, sau má»™t ngà y mệt nhá»c, thá»i tiết xấu, tôi thÆ°á»ng có những ý nghÄ© u ám, nó sẽ là m tôi vui lên. Nó sẽ tham gia gánh hát của xi-nho Vitalis.
- Gánh hát của cụ ở đâu?
- Xi-nho Vitalis là tôi, còn gánh hát, đây. Nói rồi cụ mở áo măng-tô lấy ra má»™t con váºt kỳ lạ Ä‘ang áp ngÆ°á»i và o ngá»±c cụ. Tôi không biết gá»i con váºt kỳ quái nà y là gì vì đây là lần đầu tiên tôi nhìn thấy nó.
- A! Con khỉ xấu xÃ!
- Barberin kêu. Tiếng đó là m tôi hết ngạc nhiên bởi vì tuy chÆ°a nhìn thấy con khỉ bao giá» Ãt nhất tôi cÅ©ng đã nghe nói tá»›i.
- Äây là ngà i Joli - Coeur. Bạn Æ¡i hãy chà o Ä‘i nà o.
Joli - Coeur Ä‘Æ°a bà n tay khép chặt lên môi và gá»i chúng tôi má»™t cái hôn.
- Bây giá», - vừa nói cụ Vitalis vừa Ä‘Æ°a tay vá» phÃa con chó bông trắng, - ông Capi đây sẽ hân hạnh giá»›i thiệu các bạn ông vá»›i cá» tá»a kÃnh mến.
Nghe lệnh, con chó bông đứng ngay dáºy, bằng hai chân sau, khoanh hai chân trÆ°á»›c lại trÆ°á»›c ngá»±c, cúi chà o chủ mình tháºt thấp. Hai con chó kia, nhìn chăm chăm và o Capi cÅ©ng láºp tức đứng lên, má»—i con giÆ¡ má»™t chân ra trÆ°á»›c tá»±a nhÆ° Ä‘Æ°a tay cho ngÆ°á»i ta bắt, bÆ°á»›c sáu bÆ°á»›c ra trÆ°á»›c rồi lùi ba bÆ°á»›c ra sau, cúi chà o.
- Capi, cho ta biết mấy giỠrồi.
Capi không khoanh tay nữa, lại gần chủ vạch áo măng-tô lục trong túi áo gi-lê lôi ra một cái đồng hồ quả quýt, nhìn và o mặt đồng hồ rồi sủa lên hai tiếng to sau đó đến ba tiếng nhỠhơn. Quả lúc đó là hai giỠba khắc.
- Tốt. Bây giá» Ä‘á» nghị con má»i nà ng Dolce ra nhảy cho chúng ta xem nà o. Capi láºp tức lục túi áo vét của chủ lôi ra má»™t Ä‘oạn dây thừng. Nó ra hiệu cho Zerbino, con chó bác-be nhá», thế là con nà y ra đứng ngay trÆ°á»›c mặt Capi. Capi bèn ném cho nó má»™t đầu dây và hai con bắt đầu quay dây. Dolce lao và o vòng quay vừa nhảy vừa nhìn chủ. Rõ rà ng là há»c trò cụ Vitalis tháºt ná»±c cÆ°á»i và cứ Ä‘i chÆ¡i suốt nhÆ° thế hẳn phải thú vị, nhÆ°ng nếu Ä‘i theo há» tôi phải xa má Barberin.
- Bây giá», cụ Vitalis nói tiếp, trở lại công việc của chúng ta. Tôi trả ông ba mÆ°Æ¡i phrăng.
- Bốn mươi.
Bắt đầu bà n bạc. Cụ Vitalis ngắt lá»i:
- Thằng bé ngồi đây chắc chán lắm, cho nó Ä‘i ra ngoà i sân chÆ¡i Ä‘i. Äồng thá»i cụ là m hiệu cho Barberin.
- Phải đấy, ông nà y nói, ra sân chÆ¡i Ä‘i bao giá» tao gá»i hãy và o. Tôi Ä‘i ra sân, ngồi trên má»™t tảng đá suy nghÄ©. Số pháºn tôi Ä‘ang được quyết định đây. Lạnh và lo lắng là m tôi run lên cầm cáºp. Cuá»™c bà n bạc kéo dà i khá lâu. Cuối cùng tôi trông thấy má»—i má»™t mình Barberin. ông ta ra tìm tôi để giao cho cụ Vitalis chắc?
- Nà o, đi vỠnhà nà o.
- ông ta nói.
Vá» nhà ư? Không phải xa má Barberin Æ°? Tôi muốn há»i nhÆ°ng không dám.
- MÆ°á»i phút trÆ°á»›c khi tá»›i nhà , Barberin dừng lại:
- Mà y mà kể lại má»™t lá»i nà o mà y nghe thấy, ông ta vừa nói vừa véo mạnh tai tôi, thì mà y sẽ phải trả giá đắt đấy. Liệu hồn!.
Các chủ đỠkhác cùng chuyên mục nà y:
|
10-09-2008, 08:41 PM
|
Guest
|
|
Bà i gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
|
|
ChÆ°Æ¡ng 2
Vĩnh biệt ngôi nhà của má
- Nà o! Thế ông xã trưởng bảo thế nà o nà o?
- Má Barberin há»i khi chúng tôi vá» tá»›i nhà .
- Không gặp. Mai chúng tôi quay lại.
NhÆ° thế là Barberin đã từ bá» giao kèo mua bán của lão ta. Suốt dá»c Ä‘Æ°á»ng tôi đã nhiá»u lần tá»± há»i Ä‘i vá» nhà nhÆ° thế nà y liệu lão có giở trò mÆ°u mẹo gì không, câu nói vừa rồi của lão phá tan má»i nghi ngá».
NhÆ°ng sáng hôm sau, khi tỉnh dáºy tôi không thấy má Barberin đâu cả.
- Má đâu?
- Má ra là ng, chiá»u má»›i vá».
Sự vắng mặt nà y là m tôi lo lắng. Barberin nhìn tôi vẻ rất lạ. Bỗng nhiên tôi thấy cụ Vitalis và mấy con chó đi và o. à ra thế! Cụ đến đón tôi, Barberin bảo má ra là ng để má không bảo vệ được tôi.
- ôi, xin cụ, cụ đừng mang cháu đi! Và tôi òa lên khóc nức nở.
- Nà o nà o, cáºu con trai của ông, cụ nói vá»›i tôi tháºt dịu dà ng, ở vá»›i ông cháu không khổ đâu, lại được ở bên mấy đứa há»c trò rất ngá»™ của ông, cháu tiếc cái gì cÆ¡ chứ?
- Má Barberin!
- Kiểu gì thì mà y cÅ©ng không ở lại đây, Barberin vặn tai tôi nói, hoặc là cụ đây hoặc là trại trẻ, mà y chá»n thứ nà o thì chá»n.
- Không, má Barberin cơ!
- Thằng bé nà y có tình, là dấu hiệu tốt. Thôi ta và o việc! Nói rồi cụ bà y lên bà n tám đồng năm phrăng, Barberin vơ luôn và o túi lão.
- ÄÆ°a gói quần áo của nó cho nó, nà o lên Ä‘Æ°á»ng. Rémi! Äi trÆ°á»›c con Capi. Tôi cảm thấy cụ Vitalis nắm lấy cổ tay tôi. Barberin Ä‘i và o nhà . Thế là hết. Lên dốc khá dà i. Cụ Vitalis không rá»i tay tôi..
- Cụ cho cháu nghỉ một chút có được không ạ?
- Tôi há»i cụ.
- Sẵn sà ng.
Lần đầu tiên cụ rá»i tay tôi. NhÆ°ng đồng thá»i tôi thấy cái nhìn của cụ hÆ°á»›ng vá» con Capi là m hiệu. Capi láºp tức đến đứng đằng sau tôi. Nó là tay cai ngục của tôi: chỉ má»™t cá» Ä‘á»™ng bá» trốn nó sẽ vồ lấy chân tôi ngay.
Tôi Ä‘i tá»›i ngồi trên ụ đất, Capi Ä‘i theo và vá»›i đôi mắt má» lệ tôi tìm ngôi nhà của má Barberin. Bá»—ng nhiên trên con Ä‘Æ°á»ng dốc lên là ng tôi nhìn thấy má»™t chiếc khăn nhá» mà u trắng. Xa quá nên tôi chỉ thấy được mà u trắng của chiếc khăn nhÆ°ng có những lúc trái tim nhìn tinh hÆ¡n đôi mắt: tôi nháºn ra má Barberin. Äúng má rồi. Má bÆ°á»›c từng bÆ°á»›c dà i. Tá»›i rà o nhà chúng tôi má đẩy ra, và o sân và đi qua sân khá nhanh. Tôi láºp tức đứng lên trên ụ đất không nghÄ© tá»›i con Capi đã chồm đến gần tôi. Má Barberin không ở trong nhà lâu. Má Ä‘i ra ngay và chạy trong sân. Má tìm tôi.
Tôi cúi xuống phÃa trÆ°á»›c và kêu lên bằng tất cả sức lá»±c của mình:
- Má Æ¡i! Má Æ¡i! NhÆ°ng giá»ng tôi chìm nghỉm trong không trung.
- Cháu điên à ?
- Cụ Vitalis há»i.
Tôi không trả lá»i chỉ dán mắt và o má Barberin nhÆ°ng má đâu có ngá» tôi ở gần má đến nhÆ° thế nên không nghÄ© đến chuyện ngẩng đầu lên. Má Ä‘i qua sân, ra lại ngoà i Ä‘Æ°á»ng, quay nhìn tứ phÃa. Tôi cà ng gà o to hÆ¡n. Lúc đó cụ Vitalis Ä‘oán ra sá»± thể bèn cÅ©ng leo lên ụ đất. Cụ nhìn thấy cái khăn trắng.
- Tội nghiệp thằng bé!
- Cụ thì thầm.
- ôi! Cháu xin cụ, cho cháu vá».
- Äược sá»± thông cảm của cụ Ä‘á»™ng viên, tôi nói.
NhÆ°ng cụ nắm lấy cổ tay tôi Ä‘Æ°a tôi xuống Ä‘Æ°á»ng.
- Cháu đã nghỉ rồi, thôi lên Ä‘Æ°á»ng, chà ng trai của ông.
- Cụ nói.
Tôi muốn gỡ tay cụ ra nhưng cụ nắm chặt lắm.
- Capi, Zerbino!
- Cụ gá»i.
Hai con chó vây lấy tôi..Äà nh phải theo cụ Vitalis thôi. Tôi đã có bằng chứng để hiểu cụ không phải ngÆ°á»i ác. Sau khi Ä‘i Ä‘á»™ mÆ°á»i lăm phút cụ bá» cánh tay tôi.
- Bây giỠcháu đi cạnh ông, nhưng đừng quên nếu cháu muốn trốn thì Capi và Zerbino sẽ theo kịp cháu ngay.
Tôi buông một tiếng thở dà i:
- Cháu buồn, ông hiểu.
- Cụ Vitalis tiếp tục nói.
- Cháu có thể khóc. NhÆ°ng chỉ cần cháu cố mà cảm thấy được là ông mang cháu Ä‘i không phải để là m cháu khổ. Cháu mà không Ä‘i thì sao nà o? Sẽ và o trại trẻ. Những ngÆ°á»i nuôi cháu không phải cha mẹ cháu. Má tốt vá»›i cháu và cháu yêu má, cháu khổ tâm phải xa má, tất cả những cái đó là tốt thôi, nhÆ°ng bà ấy không giữ nổi cháu. Chà ng trai của ông ạ, cháu phải hiểu rằng cuá»™c Ä‘á»i thÆ°á»ng là má»™t tráºn chiến mà trong đó có phải ngÆ°á»i ta muốn là m gì là là m được đâu. Những lá»i của cụ rất khôn ngoan nhÆ°ng lúc nà y má»™t sá»± thá»±c còn kêu to hÆ¡n bất kỳ lá»i nói nà o: đó là sá»± chia ly.
Từ nay tôi không bao giá» còn nhìn thấy ngÆ°á»i đã nuôi tôi lá»›n lên nữa và ý nghÄ© nà y là m tôi nghẹn ngà o trong cổ há»ng.
- Hãy suy nghÄ© vá» những Ä‘iá»u ông nói vá»›i cháu, thỉnh thoảng cụ Vitalis lại nhắc lại, cháu không phải khổ khi ở vá»›i ông đâu.
Cuối cùng thì cụ già cao lá»›n và đẹp lão nà y có lẽ không đến ná»—i kinh khủng nhÆ° lúc đầu tôi tưởng. Äó là lần đầu tiên tôi Ä‘i má»™t mạch không nghỉ nhÆ° váºy. Kéo lê đôi chân, vất vả lắm tôi má»›i theo được chủ tôi. Tuy nhiên tôi không dám xin cụ dừng chân.
- Äôi guốc của cháu là m cháu mệt đấy.
- Cụ bảo tôi.
- Äến Ussel ông sẽ mua già y cho cháu. Câu nói nà y là m tôi thêm can đảm. Thá»±c tế đôi già y là thứ tôi hằng khát khao mong muốn.
- Ussel còn xa không ạ?
- à ra đó là tiếng nói của lòng cháu, cụ Vitalis vừa nói vừa cÆ°á»i, cháu muốn có già y Ä‘i chứ gì? Äược, ông hứa, già y Ä‘inh. Má»™t chiếc quần cụt bằng nhung, má»™t áo vét, má»™t chiếc mÅ© nữa. ông hy vá»ng chúng là m cháu khô nÆ°á»›c mắt và sẽ giúp cho đôi chân cháu Ä‘i nốt sáu dặm Ä‘Æ°á»ng còn lại..Không, ông chủ tôi không phải má»™t con ngÆ°á»i tà n ác. Má»™t ngÆ°á»i tà n ác là m sao nháºn ra đôi guốc là m tôi mệt được?
Trá»i đầy mây xám xịt và không bao lâu bắt đầu mÆ°a nhẹ hạt. Vá»›i tấm da cừu cụ Vitalis được bảo vệ khá kÃn lại còn che chở được Joli - Coeur nữa, anh chà ng nà y ngay từ giá»t mÆ°a đầu tiên đã ẩn ngay và o chá»— nấp. NhÆ°ng mấy con chó và tôi chẳng mấy chốc Æ°á»›t thấm và o da thịt, bá»n chó thì thỉnh thoảng còn giÅ© được lông chứ còn tôi, tôi cứ phải Ä‘i dÆ°á»›i má»™t sức nặng là m tôi giá băng lên được.
- Cháu có dễ bị cảm lạnh không?
- Chủ tôi há»i.
- Cháu không biết, cháu nhớ là chưa bao giỠthì phải.
- Tốt. Quả cháu tốt tháºt đấy. NhÆ°ng ông không muốn phÆ¡i cháu ra mÆ°a thế nà y, chẳng được Ãch gì, hôm nay chúng ta không Ä‘i xa hÆ¡n nữa. Có là ng đây rồi ta sẽ và o ngủ ở đó thôi. Trong là ng không có cái quán nà o và không ai muốn nháºn má»™t ngÆ°á»i ăn mà y kéo theo má»™t đứa trẻ và ba con chó tất cả Ä‘á»u vấy bùn be bét là m gì.
Cuối cùng má»™t ngÆ°á»i nông dân mở cá»a cho chúng tôi và o má»™t vá»±a thóc. Cụ Vitalis là má»™t ngÆ°á»i cẩn trá»ng. Trong cái túi cụ Ä‘eo ở vai có má»™t chiếc bánh mì tròn to tÆ°á»›ng. Cụ Ä‘Æ°a cho tôi má»™t miếng còn cụ thì vừa ăn vừa chia bánh thà nh những miếng nhá» phân phát cho lÅ© há»c trò phần dà nh cho chúng. Mệt đến gẫy ngÆ°á»i, hai chân bị trầy da vì đôi guốc, tôi run lên vì lạnh trong bá»™ quần áo sÅ©ng nÆ°á»›c.
- Răng cháu va láºp cáºp rồi kìa, cụ Vitalis nói, cháu có rét không?
- Hơi rét thôi ạ.
Tôi nghe tiếng cụ mở cái túi:
- ây là cái áo sơ-mi khô và áo gi-lê, cháu mặc và o đi, sau đó rúc và o cỠkhô cháu sẽ ấm lên nhanh thôi và ngủ được.
Tuy nhiên tôi không ấm lên nhanh nhÆ° cụ Vitalis nói, rất lâu sau tôi cứ trở mình mãi, lòng quá Ä‘au buồn, quá khốn khổ. Lúc nà o cÅ©ng nhÆ° thế nà y sao? Äi bá»™ không ngừng dÆ°á»›i trá»i mÆ°a, ngủ trong má»™t vá»±a thóc, run lên vì lạnh, chỉ có má»™t mẩu bánh mì cho bữa tối, không ai thÆ°Æ¡ng xót tôi, không ai yêu tôi. Äang nghÄ© ngợi, lòng nặng trÄ©u và hai mắt đẫm nÆ°á»›c mắt, tôi cảm thấy má»™t hÆ¡i thở âm ấm phả và o mặt tôi. ÄÆ°a tay ra tôi sá» thấy là n lông mượt nhÆ° len của con Capi. Nó nhẹ nhà ng tá»›i bên tôi, nằm xuống chá»— cá» khô bên cạnh tôi và tế nhị liếm và o bà n tay tôi. Cảm Ä‘á»™ng quá tôi hÆ¡i nhá»m mình dáºy hôn và o chiếc mÅ©i lạnh ngắt của nó. Nó kêu lên má»™t tiếng nghẹn ngà o, đặt chân nó và o bà n tay tôi rồi nằm im. Thế là tôi quên mệt, quên buồn, há»ng tôi nghẹn lại, tôi không còn chỉ có má»™t mình nữa: Tôi đã có má»™t ngÆ°á»i bạn.
Hôm sau chúng tôi lên Ä‘Æ°á»ng từ sáng sá»›m. Äã tạnh mÆ°a, bầu trá»i xanh và nhá» là n gió khô thổi suốt đêm, không còn bùn lầy nữa. LÅ© chó nhảy nhót quanh chúng tôi. Thỉnh thoảng Capi lại đứng trên hai chân sau hÆ°á»›ng vá» tôi sủa lên má»™t tiếng mà tôi hiểu rất rõ ý nghÄ©a.
- Can đảm lên!
- Nó bảo tôi nhÆ° váºy.
Äó là má»™t con chó rất thông minh cái gì cÅ©ng hiểu và biết cách là m cho ngÆ°á»i ta hiểu mình. Giữa nó và tôi không cần lá»i: ngay từ ngà y đầu tiên chúng tôi đã hiểu nhau rồi. ChÆ°a bao giá» ra khá»i là ng nên tôi rất sốt ruá»™t muốn trông thấy má»™t thà nh phố. NhÆ°ng Ussel không là m tôi lóa mắt. Những ngôi nhà cổ có tháp bên trên khiến tôi chỉ thấy lãnh đạm thá» Æ¡. Äầu óc tôi chỉ có má»—i má»™t ý nghÄ©: hiệu già y.
Äâu là hiệu già y sẽ cung cấp cho tôi đôi già y mà cụ Vitalis đã hứa?
Chẳng mấy chốc tôi có cái hạnh phúc xá» chân và o đôi già y Ä‘inh nặng gấp mÆ°á»i lần đôi guốc của tôi. Lòng hà o hiệp của chủ tôi không dừng ở đó; mua già y xong cụ mua cho tôi má»™t áo vét nhung mà u xanh da trá»i, má»™t quần len và má»™t mÅ© phá»›t. Tất cả những gì cụ hứa. Rõ rà ng cụ là ngÆ°á»i tuyệt nhất trần Ä‘á»i rồi!
Nhung đã nhầu, len đã sá»n, cái mÅ© thì không ai Ä‘oán được trÆ°á»›c đây mà u gì nữa, nhÆ°ng choáng ngợp vì những huy hoà ng đó tôi chẳng cần biết đến những nhược Ä‘iểm nà y là m gì. Tôi chỉ mong chóng được mặc bá»™ cánh má»›i, nhÆ°ng trÆ°á»›c khi Ä‘Æ°a cho tôi cụ Vitalis còn là m chúng biến đổi đã.
VỠđến quán cụ lấy kéo trong túi ra cắt hai ống quần tôi lên đến táºn đầu gối. Khi tôi nhìn cụ vá»›i đôi mắt sợ hãi:.
- NhÆ° váºy để cháu trông không giống ai, cụ nói. Chúng ta Ä‘ang ở Pháp, ông mặc cho cháu nhÆ° ngÆ°á»i ý, nếu ta ở ý ông lại mặc cho cháu nhÆ° ngÆ°á»i Pháp. Chúng ta là nghệ sÄ©. Bá» ngoà i của chúng ta đã phải gây tò mò rồi. Cháu thá» tưởng tượng xem nếu ngay chiá»u nay ta ra nÆ¡i công cá»™ng mà ăn mặc nhÆ° những nhà tÆ° sản hay những nông dân là m sao ta buá»™c má»i ngÆ°á»i phải nhìn ta và dừng lại quanh ta? Không được. Hãy há»c lấy rằng ở Ä‘á»i nà y đôi khi sá»± xuất hiện thôi cÅ©ng đã là má»™t việc tối cần thiết rồi.
ấy là tại sao buổi sáng là ngÆ°á»i Pháp buổi chiá»u tôi đã thà nh ngÆ°á»i ý. Quần tôi ngắn đến gối, cụ Vitalis lại buá»™c quanh tất tôi những sợi dây Ä‘á» bắt chéo nhau suốt cẳng chân. Trên chiếc mÅ© phá»›t của tôi cụ cÅ©ng buá»™c chéo nhau nhiá»u dây ruy-băng khác và trang trà thêm má»™t bó hoa bằng len. Tháºt thà mà nói tôi thấy mình tuyệt đẹp, chẳng thế mà anh bạn Capi của tôi sau khi ngắm tôi rất lâu phải chìa chân ra cho tôi vá»›i vẻ hà i lòng.
Trong khi tôi xá» quần áo má»›i, Joli - Coeur đứng trÆ°á»›c mặt tôi bắt chÆ°á»›c Ä‘iệu bá»™ tôi lại còn là m quá lên nữa. Tôi thắng xong bá»™ cánh, ngắm vuốt xong xuôi thì nó đặt hai tay lên háng, ngá»a đầu ra sau bắt đầu phá ra cÆ°á»i vá»›i những tiếng kêu là nhà giá»…u cợt. Äã sống thân tình vá»›i Joli -Coeur khá lâu tôi có thể khẳng định nó rất hay cÆ°á»i. Có lẽ cái cÆ°á»i của nó không giống hệt nhÆ° cái cÆ°á»i của con ngÆ°á»i. NhÆ°ng cuối cùng, má»—i khi có má»™t tình cảm nà o đó là m cho nó vui lên, ngÆ°á»i ta thấy hai mép nó kéo ra sau, hai mi mắt he hé, hai hà m răng Ä‘á»™ng Ä‘áºy rất nhanh và đôi mắt Ä‘en của nó hầu nhÆ° bắn ra những tia lá»a.
- Bây giá» cháu sá»a soạn áo quần đã xong, cụ Vitalis bảo tôi, ta bắt đầu là m việc để đến mai ngà y phiên chợ có thể ra mắt má»™t buổi biểu diá»…n lá»›n trong đó cháu khởi sá»± bÆ°á»›c và o nghá». Tôi há»i cụ thế nà o là bÆ°á»›c và o nghá», cụ giải thÃch có nghÄ©a lần đầu xuất hiện trÆ°á»›c công chúng diá»…n vở hà i kịch.
- ông sẽ phải táºp cho cháu vai mà ông dà nh cho cháu. Äôi mắt ngạc nhiên của tôi nói vá»›i cụ là tôi không hiểu.
- ông muốn cháu hiểu vai trò cháu phải là m. Ông mang cháu theo là để cháu là m việc. Việc của cháu là diễn hà i kịch với Joli - Coeur và mấy chú chó của ông..
- Nhưng cháu có biết gì đâu!
- Tôi sợ hãi kêu lên.
- ChÃnh vì thế ông má»›i phải dạy cháu. Không phải tá»± nhiên mà Capi Ä‘i đứng duyên dáng nhÆ° thế trên đôi chân sau cÅ©ng không phải Dolce nhảy dây là ý thÃch của nó. Capi đã phải há»c đứng và Dolce đã phải há»c nhảy; chúng tháºm chà đã phải là m việc khá lâu má»›i đạt được những tà i đó. Cho nên cháu cÅ©ng phải là m việc để há»c những vai khác nhau mà cháu sẽ diá»…n vá»›i chúng. Vở kịch, cụ Vitalis nói tiếp, có tên là NgÆ°á»i đầy tá»› của ngà i Joli - Coeur hay Kẻ ngu hÆ¡n trong hai ngÆ°á»i lại là kẻ mà ngÆ°á»i ta không nghÄ© tá»›i.
Äá» tà i nhÆ° thế nà y: Cho tá»›i hôm ấy ngà i Joli -Coeur vẫn có má»™t tên đầy tá»› mà ngà i rất hà i lòng, đó là Capi. NhÆ°ng Capi đã vá» già , ngà i Joli - Coeur muốn có má»™t đầy tá»› má»›i. Capi chịu trách nhiệm cung cấp tên đầy tá»› má»›i. NhÆ°ng đó không phải là con chó sẽ nối tiếp sá»± nghiệp của Capi mà là má»™t chà ng trai nông dân tên là Rémi.
- Khỉ là m gì có đầy tớ ạ.
- Trong hà i kịch thì có. Cháu đến và ngà i Joli - Coeur thấy cháu có vẻ đần độn ngây ngô.
- Thế chẳng hay tà nà o.
- Có nghÄ©a lý gì đâu nếu chỉ để cÆ°á»i? Vả chăng cháu hình dung mình thá»±c sá»± đến nhà má»™t quý ông để là m đầy tá»› và giả dụ há» bảo cháu dá»n bà n ăn. Äây chÃnh là cái bà n trong vở trình diá»…n của chúng ta. Nà o cháu bÆ°á»›c lên và dá»n bà n ra. Trên cái bà n có các Ä‘Ä©a, má»™t cái cốc, má»™t con dao, má»™t cái dÄ©a và khăn bà n mà u trắng. Là m sao bà y ra bây giá»?
Tôi tá»± há»i mình câu há»i đó, hai tay thõng xuống, cúi ngÆ°á»i xuống trÆ°á»›c, miệng há ra chẳng biết bắt đầu từ chá»— nà o; chủ tôi vá»— tay cÆ°á»i phá lên.
- Hoan hô!
- Cụ nói.
- Tuyệt! Là m ra vẻ mặt nhÆ° cháu tháºt xuất sắc. Vẻ ngây thÆ¡ của cháu đáng phục đấy.
- Cháu chẳng biết phải là m gì.
- ChÃnh vì thế mà đâm xuất sắc. Và i ngà y nữa cháu sẽ biết tÆ°á»ng táºn cháu phải là m gì. Äến lúc đó cháu lại phải nhá»› lại cái lúng túng mà lúc nà y đây cháu Ä‘ang cảm thấy và giả vá» những thứ mà cháu không cảm thấy nữa. Nếu cháu tìm lại được cách tạo ra vẻ mặt và thái Ä‘á»™ nhÆ° lúc nà y thì ông nói trÆ°á»›c là cháu sẽ thà nh công rá»±c rỡ đấy. Nhân váºt mà cháu phải thể hiện trong vở.hà i kịch là nhÆ° thế nà o? Là má»™t chà ng trai nông thôn chÆ°a nhìn thấy gì và không biết gì cả; tháºm chà thấy mình vụng vá» ngu si hÆ¡n con khỉ; do đó vở kịch có tên Kẻ ngu hÆ¡n trong hai ngÆ°á»i lại là kẻ mà ngÆ°á»i ta không nghÄ© tá»›i. Ngu hÆ¡n Joli - Coeur, đó là vai diá»…n của cháu.
Vở NgÆ°á»i đầy tá»› của ngà i Joli - Coeur không phải má»™t hà i kịch lá»›n, biểu diá»…n chÆ°a đầy hai mÆ°Æ¡i phút. NhÆ°ng chúng tôi táºp đến gần ba tiếng đồng hồ, cụ Vitalis bắt chúng tôi là m Ä‘i là m lại đến mÆ°á»i lần cùng má»™t thứ, lÅ© chó cÅ©ng nhÆ° tôi. DÄ© nhiên lÅ© chó có lúc quên và i phần trong vai của chúng.
Tôi rất ngạc nhiên thấy chủ tôi kiên nhẫn và dịu dà ng biết nhÆ°á»ng nà o. Cụ không há» tức giáºn má»™t lần nà o.
- Nà o ta lại bắt đầu lại, mỗi lần yêu cầu của cụ không đạt được cụ lại nói: chưa được, Capi; còn ngà i Joli - Coeur, ngà i không chú ý gì cả. Chỉ có thế, nhưng thế cũng là đủ.
- Äược rồi, cụ bảo tôi, táºp đã xong, cháu có nghÄ© rằng mình sẽ quen đóng kịch không?
- Cháu chẳng biết nữa.
- Cháu có chán không?
- Không, cháu thÃch là khác.
- Thế thì tốt. Cháu thông minh, lại chú ý.
Vừa chú ý vừa vâng lá»i ngÆ°á»i ta sẽ đạt tá»›i tất cả má»i thứ. Cháu hãy xem lÅ© chó và so sánh chúng vá»›i Joli - Coeur. Joli - Coeur có lẽ hiếu Ä‘á»™ng hÆ¡n, thông minh hÆ¡n nhÆ°ng không dá»… bảo. Bảo nó cái gì không bao giá» nó vui lòng là m.
Äó là do bản chất nó và chÃnh vì váºy ông không bao giá» giáºn nó. Khỉ không giống chó, không có ý thức vá» bổn pháºn. Tôi mạnh dạn nói vá»›i cụ rằng cái là m tôi ngạc nhiên nhất trong buổi táºp vừa qua là cụ tá» ra vô cùng kiên nhẫn. Cụ mỉm cÆ°á»i:
- NgÆ°á»i ta thấy ngay là , cụ nói, trÆ°á»›c nay cháu chỉ sống vá»›i những ngÆ°á»i nông dân tà n nhẫn vá»›i súc váºt.
- Má Barberin dịu dà ng với con bò của chúng cháu lắm.
- Tôi nói.
- Bà là m thế là đúng. Bà hiểu rõ Ä‘iá»u mà ngÆ°á»i nông dân thÆ°á»ng không biết: dịu dà ng thì ngÆ°á»i ta được nhiá»u hÆ¡n. ChÃnh vì không bao giá» tức giáºn các con váºt của ông mà ông đã Ä‘Ã o tạo được chúng nhÆ° ngà y nay. Nếu ông đánh chúng, chúng sẽ sợ, sợ hãi là m tê liệt trà thông.minh. HÆ¡n nữa nếu để mình Ä‘i đến giáºn dữ ông sẽ mất lòng tin ở cháu. Mấy con chó của ông đã dạy cho ông nhiá»u bà i há»c nhÆ° những bà i há»c ông dạy chúng. ông đã là m phát triển trà thông minh của chúng còn chúng tạo tÃnh cách cho ông.
Các bạn tôi, lÅ© chó và con khỉ, có thuáºn lợi hÆ¡n tôi ở chá»— đã quen xuất hiện trÆ°á»›c công chúng thà nh ra ngà y hôm sau chúng không há» sợ hãi. NhÆ°ng tôi không có được cái an tâm bình tÄ©nh của chúng. Ná»—i xúc Ä‘á»™ng của tôi tháºt mạnh mẽ khi chúng tôi rá»i quán Ä‘i đến nÆ¡i biểu diá»…n.
Cụ Vitalis mở đầu cuộc diễu hà nh bằng một điệu van-xơ thổi trên sáo. Theo sau là Capi, trên lưng Capi, Joli - Coeur trong bộ quân phục đại tướng Anh ung dung ngồi thoải mái. Rồi cách xa ra một đoạn kha khá là Zerbino và Dolce tiến tới. Cuối cùng tôi kết thúc đoà n diễu hà nh.
NhÆ°ng cái là m ngÆ°á»i ta chú ý còn nhiá»u hÆ¡n cả sá»± hùng tráng của cuá»™c diá»…u hà nh của chúng tôi lại là những tiếng sáo chói tai. Má»i ngÆ°á»i đổ ra cá»a xem chúng tôi diá»…u qua, tất cả các rèm cá»a sổ Ä‘á»u được kéo lên nhanh chóng.
Và i đứa trẻ Ä‘i theo chúng tôi, nhiá»u nông dân sá»ng sốt nháºp bá»n vá»›i chúng, khi đến nÆ¡i biểu diá»…n chúng tôi đã có cả má»™t đám rÆ°á»›c đằng sau mình rồi. Phần đầu buổi biểu diá»…n của chúng tôi gồm má»™t số trò do chó thá»±c hiện. Cụ Vitalis bỠống sáo, thay và o đó má»™t chiếc vÄ© cầm, kéo đệm theo các tiết mục của chó lúc thì Ä‘iệu van-xÆ¡ lúc thì má»™t Ä‘iệu nhạc buồn réo rắt.
Tiết mục đầu tiên kết thúc, Capi ngáºm má»™t cái bát gá»— giữa hai hà m răng, Ä‘i trên hai chân sau bắt đầu là m má»™t vòng quanh "cá» tá»a đáng kÃnh". Khi nà o không thấy xu rÆ¡i xuống nó lấy hai chân trÆ°á»›c đặt lên ngÆ°á»i vị khán giả chai sạn, sủa hai ba cái rồi Ä‘áºp nhè nhẹ và o cái túi mà nó muốn mở. Thế là trong công chúng xuất hiện những tiếng kêu, những lá»i bà n tán vui vẻ, những tiếng chế giá»…u.
- Con chó bông nà y thông minh tháºt, nó biết những ai có túi đầy đấy nhé. Thế là cuối cùng những đồng xu Ä‘Ã nh được dốc ra.
Äến lượt Joli - Coeur và tôi ra mắt.
- ThÆ°a quý bà quý ông, cụ Vitalis nói, chúng tôi tiếp tục buổi biểu diá»…n bằng má»™t hà i kịch dá»….thÆ°Æ¡ng có tên: NgÆ°á»i đầy tá»› của ngà i Joli -Coeur hay Kẻ ngu hÆ¡n trong hai ngÆ°á»i lại là kẻ không ai nghÄ© tá»›i. Má»™t ngÆ°á»i nhÆ° tôi không hạ mình; để khen vở kịch và diá»…n viên của chÃnh mình, chỉ xin các vị hãy mở to mắt, hãy dá»ng tai và chuẩn bị tay để vá»—.
Tuy nhiên để là m cho diá»…n xuất của các diá»…n viên dá»… hiểu hÆ¡n, cụ Vitalis kèm theo mấy lá»i bình. Thế là , vá»›i vẻ hiếu chiến ngầm, cụ tuyên bố ông Joli - Coeur, rồi đến Capi, đến tôi, lên sân khấu. Cụ bình luáºn tóm tắt từng cảnh má»™t. Vở kịch được dá»±ng lên nhằm thể hiện sá»± ngu si đần Ä‘á»™n của tôi trong tất cả má»i mặt: má»—i cảnh tôi phải giở và i hà nh Ä‘á»™ng ngá»› ngẩn trong khi Joli - Coeur ngược lại phải tìm cÆ¡ há»™i trổ hết thông minh và khéo léo. ái chà ! Duyên dáng và lịch sá»± của ngà i Joli - Coeur sao mà khiến khán giả mê say đến thế! Còn sá»± vụng vá» lúng túng của tôi là m há» cÆ°á»i Æ¡i là cÆ°á»i! Tiếng vá»— tay vang dá»™i tứ phÃa, buổi biểu diá»…n kết thúc thắng lợi. Con khỉ má»›i thông minh là m sao! Tên đầy tá»› má»›i ngu ngốc là m sao!
Cụ Vitalis khen tôi nhÆ° váºy và tôi tá»± hà o lắm.
Chắc chắn các kịch sÄ© trong Ä‘oà n ông Vitalis tà i cao rồi - tôi muốn nói lÅ© chó và con khỉ -nhÆ°ng tà i nà y cÅ©ng chẳng nhiá»u vẻ lắm. Biểu diá»…n mấy buổi ngÆ°á»i ta đã biết hết vở. Từ đó Ä‘i đến kết luáºn là không ở lâu mãi má»™t thà nh phố được. Sau ba ngà y đến Ussel lại phải lên Ä‘Æ°á»ng. Äi đâu bây giá» nhỉ? Tôi đã khá mạnh dạn vá»›i chủ tôi để há»i cụ câu há»i nà y.
- Cháu có biết đất nước nà y chứ?
- Cụ vừa nhìn tôi vừa trả lá»i.
- Không ạ.
- Thế tại sao cháu lại há»i ông là ta Ä‘i đâu?
Nếu ông bảo cháu là ta đi Aurillac để tiếp tục đi Bordeaux rồi từ Bordeaux đi Pyrénées thì cháu biết được cái gì?
- Nhưng cụ biết xứ sở nà y chứ ạ?
- ông chưa bao giỠđến đây.
- Thế tại sao cụ lại biết là mình đi đâu?
Cụ nhìn tôi rất lâu.
- Cháu không biết Ä‘á»c phải không?
- Cụ há»i tôi.
- Không, nhÆ°ng cháu đã nhìn thấy ngÆ°á»i ta Ä‘á»c.
- Tôi tá»± hà o nói..Quả tháºt ngÆ°á»i ta có cho tôi Ä‘i há»c nhÆ°ng chỉ có má»™t tháng.
- Äá»c có khó lắm không ạ?
- Tôi há»i cụ Vitalis sau khi Ä‘i khá lâu vừa Ä‘i vừa nghÄ© ngợi.
- Khó đối vá»›i kẻ nà o rắn đầu thôi, lại cà ng khó vá»›i những ai không thiện chÃ. Cháu có rắn đầu không?
- Cháu không biết nhÆ°ng có vẻ nhÆ° nếu cụ dạy cháu Ä‘á»c thì cháu không ngại khó đâu.
- Äược, chúng ta sẽ xem; ta còn thá»i gian trÆ°á»›c mặt mà . Tôi không biết há»c Ä‘á»c khó thế nà o nhÆ°ng tôi hình dung ngay thấy mình mở má»™t quyển sách và biết được có những gì trong đó.
Hôm sau trong khi Ä‘i Ä‘Æ°á»ng tôi thấy chủ tôi cúi xuống nhặt trên Ä‘Æ°á»ng cái má»™t mảnh ván phủ bụi đến má»™t ná»a.
- Äây là quyển sách, cháu sẽ há»c Ä‘á»c trong đó.
- Cụ bảo tôi.
Tôi nhìn cụ xem có phải cụ giá»…u tôi không. Rồi khi thấy cụ rất nghiêm túc, tôi nhìn kỹ cái váºt mà cụ tìm được. Äó là má»™t mảnh ván bằng gá»— sồi, dà i bằng cánh tay, rá»™ng bằng hai bà n tay, rất nhẵn, bên trên chẳng có chữ có hình gì cả.
- Cụ giễu cháu đấy ạ?
- Äâu có, con trai ta, cứ chá» tá»›i lúc chúng ta đến bụi cây đằng kia đã, ta nghỉ ở đấy và cháu sẽ thấy ông dạy cháu Ä‘á»c bằng cái mảnh gá»— nà y nhÆ° thế nà o.
Cụ Vitalis lấy má»™t con dao trong túi ra, cắt từ mảnh ván má»™t lá»›p gá»— má»ng gá»t nhẵn Ä‘i rất kỹ cà ng. Sau đó cụ cắt nó thà nh từng miếng nhá» Ä‘á»u nhau.
- Trên má»—i miếng gá»— nà y, cụ nói, ông sẽ lấy mÅ©i dao khoét má»™t chữ cái. Qua đó cháu há»c được hình dáng các chữ và khi đã thuá»™c cháu ghép chúng lại thà nh các từ. Khi cháu đã tạo thà nh các từ mà ông bảo rồi, cháu sẽ Ä‘á»c được má»™t quyển sách.
Chẳng bao lâu các túi áo tôi đầy những miếng gá»— và tôi mau chóng biết mặt các chữ cái, nhÆ°ng để biết Ä‘á»c lại là má»™t chuyện khác. Sá»± việc không nhanh được nhÆ° thế tháºm chà có lúc tôi đã hối tiếc muốn há»c Ä‘á»c.
Dầu sao phải nói rằng, công bằng mà nói, không phải vì lÆ°á»i mà tôi hối tiếc mà chÃnh là do tá»± ái. Trong khi dạy tôi chữ cái cụ Vitalis có ý nghÄ© dạy luôn cả con Capi. Chúng tôi cùng há»c vá»›i nhau. DÄ© nhiên Capi không thể Ä‘á»c lên những.chữ cái mà nó trông thấy vì nó không biết nói, nhÆ°ng khi những miếng gá»— được bà y trên cá» nó phải lấy chân tha ra những chữ mà cụ Vitalis Ä‘á»c lên. Lúc đầu tiến bá»™ của tôi nhanh hÆ¡n nó nhÆ°ng nếu nhÆ° tôi có trà thông minh nhạy bén hÆ¡n thì nó lại có trà nhá»› vững và ng hÆ¡n. Thế là cứ má»—i lần tôi phạm lá»—i chủ tôi lại không quên bảo tôi:
- Capi sẽ biết Ä‘á»c trÆ°á»›c Rémi cho mà xem, tháºt xấu hổ.
Äiá»u đó kÃch thÃch tôi đến mức tôi dốc lòng ra há»c mà trong khi con chó dừng lại ở chá»— viết được tên nó tôi tiến tá»›i Ä‘á»c được má»™t quyển sách.
- Bây giá» cháu đã Ä‘á»c được chữ, cụ Vitalis bảo tôi, cháu có muốn Ä‘á»c được nhạc không?
- Cháu có hát được như cụ không ạ? Thỉnh thoảng cụ Vitalis hát và cụ đâu có ngỠnghe cụ hát như một ngà y hội đối với tôi.
- Cháu muốn hát Æ°? Nghe ông hát cháu thấy thÃch Æ°?
- ThÃch nhất đấy ạ. Má»—i khi cụ hát cháu chỉ muốn khóc, khi cụ hát má»™t khúc hát êm Ä‘á»m hay buồn bã, khúc hát lại Ä‘Æ°a cháu vá» vá»›i má Barberin, cháu nghÄ© đến má, cháu nhìn thấy má trong nhà . ấy thế mà cháu có hiểu gì vá» những lá»i cụ hát đâu vì nó là tiếng ý mà .
Vừa nói vừa nhìn cụ, tôi thấy đôi mắt cụ nhÆ° đẫm nÆ°á»›c mắt, tôi bèn há»i cụ nói nhÆ° váºy có là m cụ khổ tâm phiá»n não gì không.
- Không con ạ, cụ nói vá»›i tôi bằng má»™t giá»ng cảm Ä‘á»™ng, con là m ông nhá»› tá»›i tuổi trẻ của ông, thá»i thanh niên đẹp đẽ của ông. Cứ yên tâm, ông sẽ dạy con hát. Và vì con là ngÆ°á»i có tấm lòng, cả con nữa, con cÅ©ng sẽ là m ngÆ°á»i ta khóc và vá»— tay.
Thế là ngay hôm sau chủ tôi dạy âm nhạc nhÆ° đã dạy tôi há»c. Cụ bắt đầu gá»t những miếng gá»— nhá» rồi lấy dao khắc lên đó. Chuẩn bị xong các bà i há»c, phải thú tháºt là há»c nhạc không phải kém nhá»c nhằn hÆ¡n há»c Ä‘á»c. Cụ Vitalis, vốn kiên nhẫn vá»›i mấy con váºt của cụ là thế mà nhiá»u lần phải bá»±c vá»›i tôi.
Cuối cùng những bước đầu đã vượt qua và tôi hà i lòng thấy mình đã có thể xướng âm một điệu nhạc mà cụ Vitalis viết trên một tỠgiấy.
Ngà y hôm ấy cụ tát nhẹ và o má»—i bên má tôi hai cái tát yêu và tuyên bố rằng nếu cứ tiếp tục nhÆ° thế tôi sẽ trở thà nh má»™t ca sÄ© lá»›n..DÄ© nhiên chuyện há»c hà nh nói trên không phải chỉ là m trong má»™t ngà y, và trong rất nhiá»u tháng túi quần túi áo tôi nhét đầy các miếng gá»—. HÆ¡n nữa há»c không Ä‘á»u bởi vì chỉ những lúc rá»—i cụ Vitalis má»›i dạy tôi há»c.
Má»—i ngà y chúng tôi phải hoà n tất Ä‘oạn hà nh trình, dà i ngắn tùy theo xóm là ng ở xa nhau hay không; phải biểu diá»…n ở tất cả những nÆ¡i có cÆ¡ may kiếm được chút thu nháºp Ãt á»i; phải táºp vai cho mấy con chó và cho Joli - Coeur; chuẩn bị bữa ăn; chỉ sau tất cả những cái đó má»›i nói đến chuyện há»c Ä‘á»c hay há»c nhạc.
Cuối cùng tôi đã há»c được má»™t cái gì đó và đồng thá»i há»c Ä‘i những quãng Ä‘Æ°á»ng dà i. Tôi là má»™t đứa trẻ khá gầy còm ốm yếu khi sống vá»›i má Barberin; nay bên cạnh cụ Vitalis, sống giữa khà trá»i, vá»›i gian khổ, đôi chân và hai cánh tay tôi khá»e lên, phổi tôi nở ra, da tôi săn sắn lại, tôi có thể chịu Ä‘á»±ng được lạnh cÅ©ng nhÆ° nóng, nắng cÅ©ng nhÆ° mÆ°a, những thiếu thốn những mệt nhá»c mà không Ä‘au khổ chút nà o.
Chúng tôi đã vượt qua má»™t phần của miá»n Nam nÆ°á»›c Pháp. Chúng tôi cứ thẳng tiến, gặp đâu Ä‘i đấy và cứ thấy má»™t cái là ng nà o không đến ná»—i nghèo khổ quá chúng tôi lại chuẩn bị tiến và o má»™t cách oai vệ. Tôi trang Ä‘iểm cho lÅ© chó, chải lông cho Dolce, mặc quần áo cho Zerbino, dán miếng dán lên má»™t bên mắt con Capi để nó có thể đóng vai má»™t ông già cảu nhảu cà u nhà u, tôi buá»™c Joli - Coeur phải mặc quần áo đại tÆ°á»›ng và o.
Cụ Vitalis cho tôi được hoà n toà n tự do phóng túng:
- Không ngá» cháu lại được ông cho Ä‘i qua toà n bá»™ nÆ°á»›c Pháp ở cái tuổi mà trẻ con chỉ Ä‘i há»c tiểu há»c hoặc trung há»c, cháu hãy nhìn, hãy há»c Ä‘i. Thấy cái gì không hiểu hoặc muốn há»i Ä‘iá»u gì, cứ há»i ông. Có lẽ không phải lúc nà o ông cÅ©ng trả lá»i được bởi vì ông không cho rằng mình hiểu biết tất cả nhÆ°ng biết đâu ông có thể thá»a mãn được tò mò của cháu thì sao? Không phải xÆ°a nay ông vẫn là m giám đốc má»™t gánh hát súc váºt thông thái, ông cÅ©ng đã há»c được những Ä‘iá»u ngoà i những cái bổ Ãch cho ông lúc nà y để giá»›i thiệu Capi và Joli - Coeur vá»›i "cá» tá»a đáng kÃnh". NhÆ°ng ta sẽ nói vá»›i nhau chuyện đó sau. Cháu chỉ cần biết là má»™t ngÆ°á»i là m trò chó cÅ©ng có má»™t vị trà đáng kể trong thiên hạ đấy chứ. Không phải thÆ°á»ng đâu..Sau khi rá»i dãy núi ở Auvergne chúng tôi tá»›i vùng cao nguyên đá vôi ở Quercy. Giữa bình nguyên nà y có má»™t là ng lá»›n tên là Labastide - Murat, chúng tôi qua đêm ở đó trong vá»±a thóc má»™t cái quán.
- ChÃnh ở đây, cụ Vitalis bảo tôi buổi tối trÆ°á»›c khi Ä‘i ngủ, cÅ©ng có thể ngay tại cái quán nà y, đã sinh ra má»™t con ngÆ°á»i bắt đầu Ä‘á»i mình là m má»™t thằng bé quét chuồng ngá»±a. Tên ông ta là Murat. ông đã trở thà nh má»™t anh hùng và ngÆ°á»i ta đã lấy tên ông đặt cho là ng nà y. ông biết ông ta và đã từng chuyện trò thÆ°á»ng xuyên vá»›i ông ta.
- Khi ông ta còn là thằng bé quét chuồng ngựa ấy ạ?
- Không, cụ Vitalis cÆ°á»i nói, khi ông ấy là m vua cÆ¡.
- Cụ đã từng quen một ông vua?
Hẳn giá»ng tôi thốt lên phải buồn cÆ°á»i lắm bởi vì cái cÆ°á»i của chủ tôi lại cất lên và kéo dà i rất lâu.
- ông sẽ kể cháu nghe chuyện ông vua nà y.
Thế là trong nhiá»u giá» sau đó chúng tôi ngồi trên chiếc ghế dà i, ông thì nói, tôi thì dán mắt và o khuôn mặt ông Ä‘ang được ánh trăng má» nhạt chiếu sáng. Chủ tôi biết tháºt nhiá»u Ä‘iá»u!.
|
10-09-2008, 08:43 PM
|
Guest
|
|
Bà i gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
|
|
ChÆ°Æ¡ng 3
Äi khắp đó đây
Rá»i vùng đất khô cằn của những cao nguyên đá vôi và vùng đất truông, tôi nhá»› lại là chúng tôi tá»›i má»™t thung lÅ©ng xanh tÆ°Æ¡i vá»›i má»™t thu nháºp kha khá, đất Ä‘ai già u có của xứ sở là m ngÆ°á»i dân sung túc, chúng tôi biểu diá»…n nhiá»u buổi, những đồng xu cÅ©ng dá»… dà ng rÆ¡i xuống chiếc bát gá»— của Capi. Má»™t lần, chúng tôi ngủ trong má»™t ngôi là ng khá nghèo khổ, trá»i vừa sáng đã lại ra Ä‘i. Chúng tôi Ä‘i mãi trên con Ä‘Æ°á»ng cái bụi mù và bá»—ng nhiên tầm nhìn của chúng tôi, cho tá»›i lúc đó vẫn bị hạn chế trong má»™t con Ä‘Æ°á»ng bao quanh những ruá»™ng nho, tá»± nhiên mở ra má»™t không gian mênh mông.
- Bordeaux đấy.
- Cụ Vitalis nói.
Äối vá»›i má»™t đứa trẻ nhÆ° tôi, từ trÆ°á»›c đến nay má»›i chỉ nhìn thấy và i thà nh phố nhá» gặp trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i, đây đúng là má»™t quang cảnh thần tiên. Trên sông tà u bè qua lại tấp náºp: má»™t số tà u trở vá» từ những chuyến Ä‘i dà i ngà y trên biển cả, má»™t số khác từ cảng ra Ä‘i. Khi tá»›i chiếc cầu nối Bastide vá»›i Bordeaux, cụ Vitalis không còn thì giỠđể trả lá»i má»™t phần trăm những câu há»i mà tôi đặt ra cho cụ nữa!
Từ Bordeaux chúng tôi phải đi qua Pau.
Hà nh trình khiến chúng tôi phải Ä‘i qua bãi sa mạc lá»›n trải dà i tá»›i táºn dãy Pyrénées nà y có tên gá»i là miá»n Lander. Không còn vÆ°á»n nho, không còn đồng cá», không còn vÆ°á»n cây ăn trái. Hiếm lắm má»›i trông thấy nhà cá»a. Bình nguyên trải dà i trÆ°á»›c mặt chúng tôi đến vô táºn, đất mà u xám. Suốt dá»c Ä‘Æ°á»ng chỉ thấy thạch thảo khô vá»›i cây Ä‘áºu kim cằn cá»—i.
- Chúng ta Ä‘ang ở miá»n Lander, cụ Vitalis nói, ta còn phải Ä‘i từ hai mÆ°Æ¡i đến hai mÆ°Æ¡i nhăm dặm nữa giữa sa mạc nà y. Äôi chân cháu phải can đảm lên.
NhÆ°ng không phải chỉ là m cho đôi chân can đảm lên mà còn phải là m cho cái đầu và trái tim cÅ©ng can đảm lên nữa bởi vì bÆ°á»›c chân trên con Ä‘Æ°á»ng tưởng nhÆ° không bao giá» táºn cùng nà y ngÆ°á»i ta luôn cảm thấy trà n ngáºp má»™t ná»—i buồn không sao chế ngá»± nổi..Kể từ hồi ấy tôi đã nhiá»u lần Ä‘i những chuyến Ä‘i biển và cứ má»—i lần giữa đại dÆ°Æ¡ng không má»™t cánh buồm tôi lại tìm lại được trong tôi cái tình cảm buồn bã không sao định nghÄ©a nổi mà tôi đã cảm thấy trong cảnh cô Ä‘Æ¡n ấy. Pau để lại cho tôi má»™t ká»· niệm thú vị. Chúng tôi ở đó cả mùa đông, ngà y nà o cÅ©ng Ä‘i ra phố và những nÆ¡i công cá»™ng. Chúng tôi có má»™t công chúng trẻ con không biết chán các tiết mục của chúng tôi.
Má»™t buổi sáng, chúng tôi lên Ä‘Æ°á»ng. Không biết hà ng bao nhiêu tuần chúng tôi cứ thẳng trÆ°á»›c mặt mà tiến bÆ°á»›c. Rồi má»™t tối kia chúng tôi tá»›i má»™t thà nh phố lá»›n. Nhà cá»a xây bằng gạch Ä‘á», phố xá có vỉa hè lát bằng những hòn cuá»™i nhá»n. Chúng tôi đã đến Toulouse.
Hôm đó cÅ©ng nhÆ° má»i khi việc đầu tiên chúng tôi lo lắng là tìm nÆ¡i thuáºn tiện để biểu diá»…n. Chúng tôi tìm được má»™t con Ä‘Æ°á»ng nhÆ°ng má»™t viên cảnh sát bảo chúng tôi Ä‘i chá»— khác. Mặc dù chủ tôi chỉ là má»™t ngÆ°á»i là m trò thú nghèo và già , nhÆ°ng cụ có tá»± trá»ng của mình, không chịu Ä‘i. Viên cảnh sát quay lÆ°ng Ä‘i nhÆ°ng hôm sau lại tá»›i, bÆ°á»›c qua dây thừng quây thà nh rạp hát của chúng tôi và o đúng giữa lúc biểu diá»…n. Sá»± can thiệp nà y gây ra nhiá»u tiếng xì xà o. Rõ rà ng là ngÆ°á»i ta ủng há»™ cụ Vitalis. Há» chế giá»…u viên cảnh sát và thÃch thú vá»›i bá»™ dạng nhăn nhó của Joli - Coeur.
Viên cảnh sát không có vẻ má»™t con ngÆ°á»i kiên nhẫn, Ä‘á»™t ngá»™t quay gót.
- Nếu ngà y mai chó của ông không bị buá»™c mõm, tôi sẽ Ä‘Æ°a ra tòa. Ngà y hôm sau tôi tá»›i chá»— má»i khi chăng dây thừng. Chỉ vừa dạo lên và i nhịp Ä‘Ã n hác-pÆ¡ má»i ngÆ°á»i đã đổ xô đến từ tứ phÃa.
Viên cảnh sát cÅ©ng đến ngay sau đó. Joli -Coeur trông thấy trÆ°á»›c tiên bèn hai tay chống nạnh, đầu ngá»a ra sau, Ä‘i Ä‘i lại lại quanh tôi ngÆ°á»i cứng Ä‘á», ngá»±c ưỡn ra vá»›i má»™t vẻ oai vệ rất là lố bịch. Công chúng cÆ°á»i ồ lên và vá»— tay nhiá»u trà ng dà i. Viên cảnh sát chÆ°ng há»ng, ném vá» phÃa tôi những cái nhìn giáºn dữ là m cho công chúng cà ng la ó thêm.
Bản thân tôi cÅ©ng muốn cÆ°á»i nhÆ°ng không dám. Viên cảnh sát cứ Ä‘i Ä‘i lại lại ngoà i dây thừng. Tôi gá»i Joli - Coeur nhÆ°ng nó không chịu vâng lá»i cứ tiếp tục Ä‘i nhÆ° thế, cứ má»—i khi tôi muốn tóm lấy nó nó lại chạy thoát khá»i tay tôi..Viên cảnh sát cho là tôi kÃch Ä‘á»™ng con khỉ, phăng phăng bÆ°á»›c và o bên trong vòng dây thừng và ngay láºp tức giáng cho tôi hai cái tát vẹo ngÆ°á»i. Khi tôi đứng vững lại được, cụ Vitalis không hiểu bằng cách nà o đã đứng giữa tôi và viên cảnh sát, nắm lấy cổ tay viên cảnh sát.
- Tôi cấm ông không được đánh thằng bé nà y.
Viên cảnh sát muốn giằng tay ra nhÆ°ng cụ Vitalis cứ nắm chặt lấy cổ tay hắn khiến hắn giáºn Ä‘iên lên. Chủ tôi trông cao thượng tuyệt vá»i. Viên cảnh sát túm lấy cổ áo chủ tôi và dữ dằn đẩy cụ ra trÆ°á»›c hắn. Cụ Vitalis tức quá đứng thẳng ngÆ°á»i lên đánh mạnh và o cổ tay viên cảnh sát để gỡ ra.
- ông muốn gì chúng tôi nà o?
- Cụ Vitalis há»i.
- Tôi muốn bắt cụ.
- Không cần thiết phải đánh thằng bé.
- Theo tôi!
Cụ Vitalis đã lấy lại được bình tÄ©nh; cụ không đáp lá»i hắn, nhÆ°ng quay lại tôi:
- Cháu vỠquán. ở đấy với lũ chó. ông sẽ tin cho cháu sau. Cụ không nói được gì thêm nữa vì viên cảnh sát đã lôi cụ đi. Thế là tan cuộc biểu diễn.
Công chúng mau chóng tản Ä‘i; chỉ còn và i ngÆ°á»i ở lại bà n tán vá» những gì vừa xảy ra. Tôi vá» quán rất lo lắng. Trong thá»i gian nà y tôi là m gì? Sống thế nà o? Sống bằng gì? Chủ tôi có thói quen mang tiá»n trên ngÆ°á»i chÆ°a kịp Ä‘Æ°a cho tôi đồng nà o. Tôi chỉ có và i xu trong túi. Tôi trôi qua hai ngà y nhÆ° váºy trong lo lắng, không dám ra khá»i sân quán trá», chỉ trông nom Joli - Coeur và lÅ© chó.
Cuối cùng đến ngà y thứ ba có ngÆ°á»i mang đến cho tôi má»™t lá thÆ° của cụ Vitalis. Trong thÆ° chủ tôi bảo há» cho cụ và o tù chá» thứ bảy sau Ä‘Æ°a ra tòa tiểu hình vá» tá»™i đã chống lại viên chức chÃnh quyá»n. Tôi Ä‘i nắm thêm tình hình, ngÆ°á»i ta nói tòa xá» bắt đầu lúc mÆ°á»i giá». ChÃn giá» sáng thứ bảy tôi là ngÆ°á»i đầu tiên và o phòng xá». Dần dần phòng đông lên. Tôi không hiểu gì vá» tòa án và pháp luáºt nhÆ°ng theo bản năng, tôi hãi hùng kinh khủng. Có vẻ nhÆ° chúng tôi Ä‘ang gặp nguy hiểm. Tôi ngồi thu mình đằng sau chiếc lò sưởi..Chủ tôi không được Ä‘em ra xỠđầu tiên. Bắt đầu là những ngÆ°á»i đã ăn cắp, đã đánh nhau, ai cÅ©ng nói là mình vô tá»™i nhÆ°ng tất thảy Ä‘á»u bị kết án. Cuối cùng cụ Vitalis ra ngồi trên ghế dà i mà những ngÆ°á»i trÆ°á»›c cụ đã ngồi, giữa hai tay hiến binh.
Những gì lúc đầu ngÆ°á»i ta há»i cụ và cụ trả lá»i nhÆ° thế nà o tôi không biết gì hết. Tôi quá xúc Ä‘á»™ng để nghe và để hiểu. HÆ¡n nữa tôi không nghÄ© đến nghe. Tôi cứ nhìn chủ tôi đứng thẳng, mái tóc dà i bạc trắng hất ra sau trong thái Ä‘á»™ má»™t con ngÆ°á»i vừa hổ thẹn vừa Ä‘au buồn. Tôi nhìn vị quan tòa thẩm vấn cụ.
- NhÆ° váºy là cụ thừa nháºn đã đánh nhiá»u lần viên cảnh sát bắt cụ?
- Không, thÆ°a chánh tòa, chỉ có má»™t lần thôi ạ, tôi gỡ ra khá»i cái siết chặt của ông ta. Khi tá»›i nÆ¡i chúng tôi định biểu diá»…n tôi thấy ông cảnh sát tát thằng bé Ä‘i cùng vá»›i tôi.
- Thằng bé có phải con cụ không?
- Không, thÆ°a chánh tòa, nhÆ°ng tôi yêu nó nhÆ° con trai tôi. Khi thấy nó bị đánh, tôi đã để mình cả giáºn mất khôn, nắm chặt lấy bà n tay ông cảnh sát ngăn ông ta tiếp tục đánh nó nữa.
- ChÃnh ông cÅ©ng đánh viên cảnh sát chứ gì?
- Khi ông nà y nắm và o cổ tay tôi tôi quên mất ngÆ°á»i lao và o tôi là ai và má»™t Ä‘á»™ng tác bản năng, không cố ý đã Ä‘Æ°a tôi Ä‘i quá xa.
- ở tuổi ông không thể để mình đi quá xa được.
- Không may là không phải ngÆ°á»i ta lúc nà o cÅ©ng là m được những việc phải là m.
- Ta sẽ nghe đến ông cảnh sát. Tay nà y kể lại những chuyện đã xảy ra, nhấn mạnh và o cách ngÆ°á»i ta chế giá»…u con ngÆ°á»i hắn hÆ¡n là cú bị đánh. Trong khi tay cảnh sát khai vá»›i tòa cụ Vitalis đáng lẽ chú ý nghe thì lại nhìn quanh khắp gian phòng. Tôi hiểu cụ tìm tôi. Tôi bèn rá»i chá»— nấp, len lá»i giữa những ngÆ°á»i tò mò, lên hà ng ghế đầu. Cụ nhìn thấy tôi và gÆ°Æ¡ng mặt buồn rầu của cụ sáng hẳn lên, tôi cảm thấy cụ sung sÆ°á»›ng khi nhìn thấy tôi, nÆ°á»›c mắt trà n mi tôi dù tôi cố kìm lại.
- Cụ chỉ nói có thế để bảo vệ mình thôi ư?
- Cuối cùng chủ tá»a phiên tòa há»i.
- Phần tôi tôi chẳng có gì để nói thêm cả, nhÆ°ng vì đứa bé mà tôi thÆ°Æ¡ng yêu thắm thiết sắp sá»a tứ cố vô thân, vì nó, xin tòa rá»™ng lượng.để chúng tôi chỉ phải xa nhau trong thá»i gian ngắn nhất. Tôi cứ tưởng ngÆ°á»i ta trả lại tá»± do cho chủ tôi, cụ sẽ không là m sao hết.
Má»™t viên thẩm phán khác phát biểu và i phút, rồi đến chủ tá»a phiên tòa, bằng giá»ng trang trá»ng, nói rằng ngÆ°á»i có tên Vitalis đã lăng mạ và có những hà nh Ä‘á»™ng là m tổn thÆ°Æ¡ng đến nhân viên chÃnh quyá»n, bị kết án hai tháng tù và bồi thÆ°á»ng má»™t trăm phrăng.
Qua hà ng nÆ°á»›c mắt tôi nhìn thấy cánh cá»a qua đó cụ Vitalis Ä‘i và o nay lại mở ra, đằng sau cụ là má»™t tay hiến binh, sau đó cá»a đóng lại. Hai tháng xa cách! Äi đâu bây giá»?
Khi vá» tá»›i quán trá» lòng tôi nặng trÄ©u, hai mắt hoe Ä‘á», tôi thấy ông chủ quán đã chá» tôi ở cá»a.
- Thế nà o, ông ta há»i, chủ mà y thế nà o?
- Bị kết án hai tháng tù và bồi thÆ°á»ng má»™t trăm phrăng.
- Thế trong hai tháng nà y mà y là m gì?
- Thưa ông, cháu không biết.
- à ! Mà y không biết? Mà y có tiá»n tá»± nuôi thân và nuôi lÅ© váºt nà y không?
- Thưa ông không ạ.
- Thế mà y trông và o tao để có chỗ ở chắc?
- ồ, không ạ. Cháu có trông và o ai đâu. Lá»i tôi nói không gì thá»±c bằng.
- Äược đấy con ạ, mà y nói đúng, chủ mà y đã nợ tao quá nhiá»u rồi, tao không thể để mà y nợ thêm nữa mà rút cục không chắc có được trả hay không. Mà y phải Ä‘i thôi.
- ông muốn cháu đi đâu ạ?
- Có phải việc của tao đâu, tao chẳng phải bố mà y cÅ©ng không phải chủ mà y, tao giữ mà y là m gì? Tất nhiên mà y phải để lại đây cái túi của chủ mà y. Khi nà o chủ mà y ra tù sẽ đến đây lấy túi và thanh toán. Còn mà y, mà y là m gì chẳng tìm được cách kiếm sống. Äi đến những suối nÆ°á»›c nóng ấy, kiếm tiá»n được đấy. Mà y chỉ cần trở lại khi nà o chủ mà y ra.
Tôi cảm thấy có chống lại cÅ©ng vô Ãch. Tôi và o chuồng ngá»±a, tháo chó và Joli - Coeur, buá»™c chặt cái túi của mình, Ä‘eo dây chiếc Ä‘Ã n hác-pÆ¡ lên vai, Ä‘i ra khá»i quán. Chủ quán đứng ở cá»a.
- Nếu có thư tao sẽ giữ cho mà y.
- ông ta kêu to bảo tôi.
Tôi vá»™i và ng Ä‘i khá»i thà nh phố nà y. Tôi chỉ có mÆ°á»i má»™t xu. Tôi đã trở thà nh chủ gia đình, tôi, má»™t đứa bé không gia đình, và tôi ý thức được trách nhiệm của mình. MÆ°á»i má»™t xu của tôi không thể cho chúng tôi ăn cả bữa sáng lẫn bữa tối, chúng tôi Ä‘Ã nh dùng má»™t bữa và o giữa trÆ°a. Quán trá» nÆ¡i chúng tôi vừa bị Ä‘uổi ở ngoại ô Saint Michel trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i Montpellier, lẽ tá»± nhiên là tôi theo con Ä‘Æ°á»ng ấy.
Cuối cùng tôi thấy đã đủ xa Toulouse để không còn sợ nữa. Tôi và o hiệu bánh mì đầu tiên yêu cầu bán cho má»™t pao rưỡi và trả há» tám xu. Tôi Ä‘i ra cắp chặt bánh mì dÆ°á»›i cánh tay. Tá»›i cái cây đầu tiên gặp trên Ä‘Æ°á»ng, chúng tôi yên vị, tôi chia Ä‘á»u chiếc bánh mì tròn ra cho năm chúng tôi. Mặc dù bữa tiệc nà y không phải là má»™t bữa tiệc sau đó cần má»™t bà i diá»…n văn, tôi vẫn thấy đã đến lúc cần nói vá»›i các bạn tôi má»™t và i câu. Có lẽ Capi hiểu ý định của tôi vì nó cứ dán chặt đôi mắt thông minh và âu yếm của nó và o mắt tôi.
- Phải, các bạn ạ, tôi có má»™t tin xấu báo cho các bạn đây. Chủ chúng ta phải xa chúng ta hai tháng. Việc nà y trÆ°á»›c nhất là m cụ rất buồn, sau đến chúng ta cÅ©ng váºy. Cụ là ngÆ°á»i nuôi chúng ta sống, vắng cụ, chúng ta rÆ¡i và o tình cảnh kinh khủng. Chúng ta không có tiá»n. Nghe thấy chữ tiá»n mà nó rất hiểu, Capi bèn đứng lên trên hai chân sau Ä‘i má»™t vòng nhÆ° vẫn Ä‘i quanh "cá» tá»a đáng kÃnh" váºy.
- Mà y muốn chúng ta biểu diá»…n chứ gì, tôi nói tiếp, quả đó là má»™t lá»i khuyên tốt. NhÆ°ng liệu chúng ta có thu được gì không? Tất cả là ở đó. Nếu chúng ta không thà nh công, tôi xin báo trÆ°á»›c vá»›i các bạn là cả gia sản chúng ta chỉ có ba xu. Phải thắt lÆ°ng buá»™c bụng. Tình hình là nhÆ° váºy đấy, tôi mong các bạn hiểu sá»± nghiêm trá»ng của nó, Ä‘em hết thông minh ra phục vụ xã há»™i chúng ta. Tôi đòi há»i các bạn vâng lá»i và can đảm. Hãy trông cáºy và o tôi, cÅ©ng nhÆ° tôi trông cáºy ở các bạn. Nghỉ ngÆ¡i má»™t lát tôi ra lệnh lên Ä‘Æ°á»ng: phải kiếm má»™t chá»— ngủ, kiếm bữa sáng mai, muốn váºy chúng tôi Ä‘Ã nh ngủ ngoà i trá»i để tiết kiệm.
Sau khoảng má»™t giá» Ä‘i bá»™ chúng tôi tá»›i má»™t ngôi là ng xem ra phù hợp vá»›i việc thá»±c hiện mục Ä‘Ãch của tôi. Tôi trang Ä‘iểm các kịch sÄ© của mình, Ä‘i thà nh hà ng ngÅ© chỉnh tá» nhất có thể, tiến và o là ng. Không may thiếu ống sáo của cụ Vitalis, thiếu cả cái oai vệ của cụ để là m má»i ngÆ°á»i phải nhìn. Tôi cÅ©ng lại không có dáng cao lá»›n và cái đầu diá»…n cảm của cụ, trên mặt tôi thể hiện ná»—i lo lắng thì đúng hÆ¡n là sá»± tá»± tin.
Tá»›i má»™t bãi đất ở giữa có má»™t cái máy nÆ°á»›c dÆ°á»›i bóng mấy cây tiêu huyá»n, tôi lấy Ä‘Ã n hác-pÆ¡ ra dạo má»™t khúc van-xÆ¡. Nhạc rất vui, ngón tay tôi nhẹ nhà ng nhÆ°ng lòng tôi buồn bã, tôi cảm thấy mình gánh trên hai vai má»™t trá»ng lượng quá nặng.
Tôi bảo Zerbino và Dolce ra nhảy, chúng vâng lá»i ngay và ra nhảy theo nhạc. NhÆ°ng chẳng ai buồn tá»›i xem chúng tôi cả mặc dầu trên ngưỡng các cá»a ra và o tôi nhìn thấy những ngÆ°á»i phụ nữ ngồi Ä‘an lát hoặc chuyện trò vá»›i nhau.
Tôi tiếp tục chÆ¡i Ä‘Ã n, Zerbino và Dolce tiếp tục nhảy. Hình nhÆ° có ngÆ°á»i tiến lại gần chúng tôi, nếu má»™t ngÆ°á»i đến thì sẽ có hai ngÆ°á»i, rồi mÆ°á»i, hai mÆ°Æ¡i ngÆ°á»i khác nữa. NhÆ°ng tha hồ tôi chÆ¡i, tha hồ Zerbino và Dolce nhảy, má»i ngÆ°á»i vẫn cứ yên vị trong nhà tháºm chà chẳng thèm nhìn vá» phÃa chúng tôi nữa.
Tháºt tuyệt vá»ng!.Có lẽ những ngÆ°á»i nà y không thÃch nhảy chăng? Tôi bắt đầu hát khúc can-zô. Tôi thấy má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông mặc áo vét Ä‘á»™i mÅ© phá»›t tiến đến gần chúng tôi. Tôi hát cà ng hăng hái.
- NÃ y!
- ông ta kêu lên.
- Mà y là m gì ở đây thế thằng nghịch ngợm nà y?
- ông thấy đấy, tôi đang hát.
- Mà y có giấy phép hát ở xã tao không?
- Không ạ.
- Thế thì cút nếu không tao Ä‘Æ°a ra tòa bây giá», thằng ăn mà y xấu xa nà y. Tao là ngÆ°á»i gác đồng quê đây!
NgÆ°á»i gác đồng quê! Tôi lại Ä‘i trên con Ä‘Æ°á»ng mà tôi đã đến.
†n mà y! Tôi có Ä‘i xin ăn đâu: Tôi hát, tôi nhảy, đó là cách là m việc của tôi, tôi có là m gì xấu đâu! Chỉ năm phút sau tôi đã ra khá»i cái thôn xóm kém hiếu khách nà y. LÅ© chó theo tôi, đầu cúi xuống, hiểu là chúng tôi đã gặp chuyện không may.
Chúng tôi cứ theo con Ä‘Æ°á»ng trắng trÆ°á»›c mặt mà đi. Hết cây số nà y sang cây số khác, cho đến lúc những ánh hồng cuối cùng của mặt trá»i Ä‘ang lặn đã biến mất khá»i bầu trá»i, chúng tôi vẫn chÆ°a tìm thấy má»™t chá»— nà o có thể ngủ được.
Chúng tôi dừng chân bên má»™t cánh rừng, nghỉ ngÆ¡i ở đó, Capi canh gác. Ngà y du hà nh đầu tiên thế nà y tháºt là xấu. Chuyến Ä‘i ngà y mai sẽ ra sao? Tôi đói và khát, mà chỉ còn có ba xu. Là m sao nuôi cả Ä‘oà n, nuôi bản thân tôi, và nếu ngà y mai và cả những ngà y tiếp theo nữa không tìm được cách biểu diá»…n? Chết đói cả hay sao?
Vừa láºt Ä‘i láºt lại những câu há»i nà y tôi vừa nhìn những vì sao lấp lánh trên đầu trong bầu trá»i tối thẫm. Chúng tôi bÆ¡ vÆ¡ quá và bị bá» rÆ¡i!
Tôi cảm thấy mắt mình ngáºp lệ rồi bá»—ng nhiên tôi òa khóc. Tôi khóc trong hai bà n tay, khóc không sao ngừng lại được và bá»—ng tôi cảm thấy má»™t hÆ¡i thở âm ấm lÆ°á»›t qua tóc mình: đó là Capi. Tôi lấy hai cánh tay ôm lấy cổ nó và hôn lên cái mõm ẩm của Capi, nó bèn thốt lên hai ba tiếng rên nghẹn ngà o, có lẽ nó cÅ©ng khóc vá»›i tôi.
Khi tôi tỉnh dáºy, trá»i đã sáng rõ và Capi ngồi trÆ°á»›c mặt tôi, Ä‘ang nhìn tôi, chim hót trên cà nh lá, mặt trá»i đã lên cao, chiếu xuống những tia nắng nóng là m ấm cả lòng ngÆ°á»i..Tôi đã quyết định: tiêu nốt ba xu rồi sau đó liệu sau.
Tá»›i là ng, chẳng cần há»i thăm đâu là hiệu bánh mì, cái mÅ©i chúng tôi đã Ä‘Æ°a chúng tôi tá»›i đó. Ba xu bánh mì chỉ đủ cho chúng tôi má»™t bữa sáng còm cõi, nuốt quá nhanh chóng. Sau đó tôi Ä‘i qua ngôi là ng tìm xem có chá»— nà o thuáºn tiện cho biểu diá»…n không. ý định của tôi là nghiên cứu địa phÆ°Æ¡ng trÆ°á»›c đã, đến trÆ°a má»›i quay vá» thá» váºn may. Tôi nhằm má»™t nÆ¡i để chúng tôi tạm thu mình trong chốc lát ở vùng đồng quê bên cạnh, bên bá» má»™t con sông Ä‘Ã o. Chán nản xâm chiếm lòng chúng tôi, nhu cầu ăn trở nên thôi thúc. Phải tạo ra má»™t công việc gì đó cho nó báºn bịu.
Tôi nhá»› lại cụ Vitalis bảo trong chiến tranh khi má»™t trung Ä‘oà n hà nh quân lâu mệt má»i, ngÆ°á»i ta chÆ¡i nhạc khiến binh lÃnh quên cả mệt.
Tôi lấy đà n hác-pơ ra dạo một điệu nhảy rồi một khúc van-xơ. Lúc đầu các diễn viên của tôi xem chừng chưa sẵn sà ng lắm, rõ rà ng một mẩu bánh lúc nà y mới là m nên chuyện. Nhưng dần dần âm nhạc phát huy hiệu quả: chúng tôi quên mẩu bánh không có và tôi chỉ còn nghĩ đến chơi nhạc, lũ chó chỉ còn nghĩ đến nhảy mà thôi.
Bá»—ng nhiên tôi nghe thấy giá»ng trong trẻo của má»™t đứa trẻ reo lên: Hoan hô! Má»™t chiếc tà u dừng lại trên sông Ä‘Ã o, mÅ©i quay vá» phÃa bá» tôi Ä‘ang đứng, hai con ngá»±a kéo nó dừng lại ở bá» bên kia. Äó là má»™t chiếc tà u đặc biệt, tôi chÆ°a trông thấy cái tà u nà o giống thế bao giá»: nó ngắn hÆ¡n nhiá»u so vá»›i các xà -lan thÆ°á»ng phục vụ việc Ä‘i lại trên sông, trên cầu tà u lại được xây má»™t nhà cầu lắp kÃnh. PhÃa trÆ°á»›c nhà cầu là má»™t cái hiên có bóng mát của những cây leo che phủ. Cà nh lá cây móc và o chá»— nà y má»™t tà chá»— kia má»™t tà ở các vết cắt trên mái nhà rủ xuống từng chùm dây leo xanh mÆ°á»›t. DÆ°á»›i cái hiên đó tôi trông thấy hai ngÆ°á»i: má»™t phu nhân còn trẻ, vẻ quý phái và buồn buồn Ä‘ang đứng và má»™t cáºu bé trạc tuổi tôi hình nhÆ° Ä‘ang nằm. Có lẽ đó là thằng bé đã reo lên: Hoan hô!
Không còn ngạc nhiên nữa tôi nâng mÅ© cảm Æ¡n cáºu bé đã vá»— tay tôi Bà phu nhân há»i vá»›i giá»ng ngÆ°á»i nÆ°á»›c ngoà i:
- Cháu chỉ vì thÃch mà chÆ¡i Ä‘Ã n đấy chứ?
- Dạ để là m cho các kịch sÄ© của cháu diá»…n trò... vá»›i lại cÅ©ng để cho khuây khá»a. Cáºu bé ra hiệu và bà ta cúi xuống..
- Cháu muốn tiếp tục chơi đà n nữa không?
- Bà ta há»i.
- Xin chÆ¡i má»™t Ä‘iệu nhảy, và nếu cá» tá»a đáng kÃnh muốn, tôi sẽ giá»›i thiệu nhiá»u trò khác nữa giống nhÆ° các tiết mục trong các rạp xiếc ở Paris.
Äó là má»™t câu nói của chủ tôi, tôi cố gắng tuôn ra nhÆ° cụ má»™t cách cao quý. Tôi cầm lấy chiếc Ä‘Ã n hác-pÆ¡ và bắt đầu chÆ¡i má»™t Ä‘iệu van-xÆ¡, láºp tức Capi lấy hai tay ôm lấy mình Dolce và chúng bắt đầu nhảy theo nhạc. Sau đó Joli -Coeur nhảy má»™t Ä‘iệu sô-lô. Cứ thế chúng tôi trình diá»…n tất cả má»i tiết mục không biết mệt là gì. Các diá»…n viên hà i kịch của tôi Ä‘á»u hiểu rằng ngÆ°á»i ta sẽ trả công cho ná»—i khó nhá»c của chúng bằng má»™t bữa cÆ¡m, chúng là m việc không tiếc mình, cả tôi cÅ©ng váºy. Vừa chÆ¡i Ä‘Ã n vừa trông coi các diá»…n viên, thỉnh thoảng tôi lại nhìn cáºu bé, có Ä‘iá»u kỳ lạ là tuy có vẻ rất thÃch những trò biểu diá»…n của chúng tôi, nó vẫn cứ nằm bất Ä‘á»™ng, chỉ Ä‘á»™ng Ä‘áºy hai bà n tay để vá»— tay tán thưởng chúng tôi mà thôi. Nó liệt chăng?
Ngá»n gió vô tình đã Ä‘Æ°a chiếc tà u sát và o bá» nÆ¡i tôi đứng, và lúc nà y tôi nhìn cáºu bé rõ nhÆ° tôi ở ngay trên tà u váºy: tóc nó và ng, mặt nó nhợt nhạt đến ná»—i nhìn thấy cả những mạch máu xanh dÆ°á»›i là n da trong suốt.
- Trả tiá»n các cháu diá»…n nhÆ° thế nà o nhỉ? -Bà phu nhân há»i.
- Tuỳ theo khán giả thÃch nhiá»u hay Ãt.
- Mẹ ơi, thế thì trả cho đắt và o mẹ ạ.
- Cáºu bé nói.
Rồi nó nói thêm mấy lá»i bằng má»™t thứ tiếng mà tôi không hiểu.
- Arthur muốn nhìn gần các diễn viên xem sao.
- Bà ta bảo tôi.
Tôi ra hiệu cho lũ chó, chúng nhảy phóc xuống tà u. Joli - Coeur nhảy thì dễ rồi nhưng tôi không bao giỠtin ở nó: một khi lên tà u nó có thể giở những trò hỠbiết đâu không hợp với thị hiếu của bà quý phái thì sao?
- Con khỉ có dữ không?
- Bà ta há»i.
- ThÆ°a bà không ạ, nhÆ°ng không phải lúc nà o nó cÅ©ng vâng lá»i.
- Thế thì cháu hãy xuống tà u cùng với nó.
Nói xong bà ra hiệu cho má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông đứng ở phÃa sau gần bánh lái và láºp tức ngÆ°á»i nà y Ä‘i ra phÃa trÆ°á»›c, bắc má»™t tấm ván lên bá» là m thà nh má»™t cái cầu cho phép tôi lên tà u mà .không phải nhảy liá»u nguy hiểm. Thế là tôi bÆ°á»›c lên tà u má»™t cách trang trá»ng, chiếc Ä‘Ã n hác-pÆ¡ trên vai và Joli - Coeur trong tay.
- Con khỉ! Con khỉ!
- Arthur kêu lên.
Tôi đến gần cáºu bé và trong khi nó nịnh ná»t vuốt ve con khỉ tôi tha hồ ngắm nó. Tháºt là lạ! Quả là nó bị buá»™c và o má»™t tấm ván đúng nhÆ° lúc đầu tôi đã nghÄ©.
- Cháu có cha mẹ hay Ãt nhất là má»™t ông chủ chứ?
- Bà quý phái há»i.
- Có ạ, nhưng lúc nà y cháu sống một mình, trong hai tháng.
- ôi, chú bé đáng thương! Là m sao phải sống một mình lâu đến thế, ở tuổi cháu!
- Phải váºy ạ, thÆ°a bà .
- ông chủ có lẽ bắt cháu sau hai tháng phải Ä‘em vá» cho ông ta má»™t món tiá»n chăng?
- Không ạ, chỉ cốt đủ sống cùng gánh hát thôi ạ.
- Cho tới hôm nay cháu đủ sống chứ?
Tôi do dá»± trÆ°á»›c khi trả lá»i. Tôi chÆ°a bao giá» gặp má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà quý phái là m nảy sinh trong tôi má»™t tình cảm tôn trá»ng nhÆ° con ngÆ°á»i Ä‘ang há»i tôi đây. Bà há»i tôi vá»›i biết bao lòng tốt, giá»ng bà sao mà dịu dà ng, cái nhìn của bà sao mà nhã nhặn, thế là tôi quyết định nói sá»± thá»±c. Tôi kể cho bà nghe vì sao tôi phải xa cụ Vitalis và là m sao mà từ khi dá»i Toulouse tôi không sao kiếm nổi má»™t xu.
Trong khi tôi nói chuyện Arthur chÆ¡i vá»›i lÅ© chó tuy váºy nó vẫn lắng nghe.
- Thế thì bá»n anh hẳn Ä‘ang đói lắm nhỉ.
- Nó kêu lên.
Nghe thấy từ đói mà chúng hiểu rất rõ, lũ chó sủa ầm lên còn Joli - Coeur thì lấy tay xoa bụng một cách cuồng nhiệt.
- ôi, mẹ ơi!
- Arthur nói.
Bà quý phái hiểu ngay lá»i gá»i đó là nghÄ©a thế nà o, bà nói và i lá»i bằng tiếng nÆ°á»›c ngoà i vá»›i má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà vừa thò đầu ra khá»i cánh cá»a hé mở và gần nhÆ° ngay sau đó bà ta bÆ°ng ra má»™t cái bà n trên đã dá»n sẵn thức ăn.
- Ngồi xuống con.
- Bà quý phái nói.
Tôi không để phải van nà i lâu hơn, đặt đà n xuống, nhanh nhẹn ngồi ngay và o bà n; lũ chó.ngồi quanh tôi theo thứ tự, Joli - Coeur thì ngồi trên đầu gối tôi.
- LÅ© chó của anh có ăn bánh mì không? -Arthur há»i.
Lại còn có ăn bánh mì hay không? Tôi cho mỗi con chó một mẩu bánh mì, chúng nhai ngấu nghiến.
- Còn con khỉ thì sao?
- Arthur lại há»i.
NhÆ°ng chẳng cần phải há»i han chăm lo đến nó: trong khi tôi cho lÅ© chó ăn nó đã chá»™p ngay má»™t miếng vá» pa-tê và đang nghẹn ở dÆ°á»›i gầm bà n.
Äến lượt tôi, tôi lấy má»™t lát bánh mì, và nếu nhÆ° tôi không nghẹn nhÆ° Joli - Coeur thì tôi cÅ©ng ăn lấy ăn để nhÆ° nó.
- Tội nghiệp chú bé.
- Bà quý phái vừa nói vừa rót đầy cốc nước cho tôi.
- Nếu bá»n anh không gặp chúng em thì sẽ ăn tối ở đâu?
- Arthur há»i.
- Thì sẽ nhịn ăn tối.
Arthur bèn quay vá» phÃa mẹ nó, hai mẹ con nói vá»›i nhau bằng tiếng nÆ°á»›c ngoà i, có vẻ nhÆ° nó yêu cầu mẹ nó Ä‘iá»u gì đó còn mẹ nó Ä‘Æ°a ra và i ý kiến phản đối. Äá»™t nhiên bà bảo tôi:
- Cháu có đồng ý ở lại đây cùng chúng tôi không? Tôi nhìn bà không trả lá»i vì câu há»i nà y bất chợt quá đối vá»›i tôi.
- Trên tà u nà y ấy ạ?
- Phải. Con trai tôi bị ốm, bác sÄ© yêu cầu buá»™c nó và o má»™t tấm ván nhÆ° cháu trông thấy đấy. Äể nó khá»i buồn chán tôi Ä‘Æ°a nó Ä‘i chÆ¡i trên chiếc tà u nà y. Cháu ở lại đây vá»›i chúng tôi. Con khỉ và lÅ© chó của cháu sẽ biểu diá»…n cho Arthur xem. Còn cháu, nếu muốn, cháu sẽ chÆ¡i Ä‘Ã n hác-pÆ¡. NhÆ° váºy cháu giúp chúng tôi, vá» phÃa chúng tôi, chúng tôi cÅ©ng có Ãch cho bá»n cháu. Má»—i ngà y cháu đỡ phải lo tìm công chúng, việc nà y đối vá»›i má»™t đứa trẻ ở tuổi cháu không phải dá»… dà ng gì.
Sẽ được sống trên tà u, trên mặt nÆ°á»›c, hạnh phúc nà o bằng! Äó là ý nghÄ© đầu tiên Ä‘áºp và o đầu óc tôi và là m cho nó sáng lóe lên. Tháºt là má»™t giấc mÆ¡!
Chỉ cần suy nghÄ© và i giây là tôi đủ cảm thấy tất cả những gì khiến tôi sung sÆ°á»›ng qua Ä‘á» xuất nà y và ngÆ°á»i Ä‘Æ°a ý kiến đó ra rá»™ng lượng biết bao nhiêu!.Tôi cầm lấy bà n tay bà quý phái mà hôn. Bà có vẻ cảm kÃch vá» sá»± thể hiện lòng biết Æ¡n nà y và vuốt ve trán tôi má»™t cách âu yếm.
Vì ngÆ°á»i ta yêu cầu tôi chÆ¡i Ä‘Ã n hác-pÆ¡, váºy thì là m sao tôi có thể Æ¡ thỠđối vá»›i việc là m thá»a lòng mong muốn của há»? Tôi cầm lấy cây Ä‘Ã n, đứng trÆ°á»›c mÅ©i tà u và bắt đầu chÆ¡i nhạc. Cùng lúc đó bà quý phái Ä‘Æ°a má»™t chiếc còi bằng bạc lên miệng và thổi lên má»™t tiếng chóe tai. Tôi láºp tức ngừng Ä‘Ã n. Arthur Ä‘oán ra ná»—i lo lắng của tôi.
- Mẹ thổi còi để cho hai con ngựa lại tiếp tục đi đấy.
Quả tháºt con tà u nay đã xa bá» Ä‘ang bắt đầu lÆ°á»›t trên là n nÆ°á»›c lặng lẽ của con sông Ä‘Ã o do ngá»±a kéo Ä‘i. Sóng vá»— và o thân tà u, hai bên Ä‘Æ°á»ng cây cối chạy ngược lại chúng tôi, mặt trá»i Ä‘ang lặn chiếu những tia nắng xiên nghiêng là m chúng sáng lên.
- Anh chơi đà n đi chứ?
- Arthur bảo.
Và gáºt đầu là m hiệu gá»i mẹ lại gần, nó nắm lấy tay mẹ và giữ bà n tay mẹ trong tay mình suốt thá»i gian tôi chÆ¡i những bản nhạc mà chủ tôi đã dạy tôi.
|
10-09-2008, 08:44 PM
|
Guest
|
|
Bà i gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
|
|
ChÆ°Æ¡ng 4
NgÆ°á»i bạn đầu tiên của tôi
Mẹ Arthur là ngÆ°á»i Anh, tên là bà Milligan.
Bà góa chồng và ngay sau đó tôi được biết bà còn má»™t cáºu con trai lá»›n nữa nhÆ°ng đã mất tÃch trong hoà n cảnh rất bà máºt, đúng và o lúc ông Milligan hấp hối, bà thì Ä‘ang ốm nặng. Khi bà hồi phục thì chồng đã chết, con mất tÃch. Cuá»™c tìm kiếm được ông James Milligan, em trai ông Milligan Ä‘iá»u hà nh. NhÆ°ng ông James Milligan lại có quyá»n lợi ngược vá»›i bà chị dâu. Thá»±c váºy, nếu ông Milligan chết không con cái ông ta sẽ trở thà nh ngÆ°á»i thừa kế của anh mình.
Tuy nhiên ông James Milligan không thừa kế được, vì bảy tháng sau cái chết của ông Milligan, bà Milligan sinh hạ cáºu bé Arthur.
NhÆ°ng các bác sÄ© tuyên bố đứa bé ốm yếu nà y không sống được. Äã hai chục lần tưởng nó chết nhÆ°ng rồi hai chục lần nó lại được cứu sống..Thá»i gian gần đây ngÆ°á»i ta phát hiện ở nó má»™t bệnh quái ác gá»i là lao khá»›p háng. Äể Ä‘iá»u trị chứng nà y bác sÄ© ra lệnh chữa bằng nÆ°á»›c có lÆ°u huỳnh cho nên bà Milligan má»›i đến vùng núi Pyrénées. NhÆ°ng sau khi chữa bằng nÆ°á»›c lÆ°u huỳnh không ăn thua, ngÆ°á»i ta thá» má»™t cách Ä‘iá»u trị khác: bệnh nhân phải nằm không được đứng dáºy.
Lúc đó bà Milligan má»›i đặt đóng má»™t chiếc tà u ở Bordeaux, chiếc tà u mà tôi đã đặt chân lên. Bà không thể nghÄ© tá»›i chuyện để con nằm nhÆ° thế trong nhà , nó sẽ chết vì buồn chán. NgÆ°á»i ta biến con tà u thà nh má»™t căn nhà nổi, có phòng ngủ, bếp, phòng khách và hiên. Tùy theo thá»i tiết mà Arthur nằm ở phòng khách hay cái hiên nà y, có mẹ bên cạnh. Chỉ cần mở mắt ra là nó nhìn thấy cảnh váºt diá»…u qua.
Ngà y xuống tà u tôi chỉ biết có má»—i phòng ngủ của tôi trên tà u Thiên Nga nà y. Mặc dù nó bé xÃu, đây là cái ca-bin đẹp nhất mà trà tưởng tượng thÆ¡ ngây của tôi có thể Æ°á»›c mÆ¡.
Cá»a sổ khoét và o vá» tà u, có thể đóng lại bằng má»™t cá»a kÃnh tròn, vừa chiếu sáng vừa là m thoáng căn phòng. ChÆ°a bao giá» tôi nhìn thấy má»™t căn phòng xinh xẻo sạch sẽ đến thế, tÆ°á»ng được lát bằng gá»— lãnh sam đánh véc-ni, trên sà n trải tấm bạt đánh xi kẻ ô Ä‘en trắng. NhÆ°ng không phải chỉ cặp mắt là thÃch thú.
Khi nằm trên giÆ°á»ng tôi có má»™t cảm giác thoải mái hoà n toà n má»›i lạ, lần đầu tiên những chiếc khăn trải giÆ°á»ng xoa dịu da tôi chứ không phải cà o và o ngÆ°á»i tôi. Tuy ngủ rất ngon trong chiếc giÆ°á»ng ấm cúng ấy, ngay từ sáng sá»›m tôi đã trở dáºy vì lo lắng không hiểu các kịch sÄ© của tôi qua đêm ra sao.
Tôi thấy tất cả nằm đúng và o vị trà mà đêm qua tôi đặt chúng và o, chúng Ä‘ang ngủ say sÆ°a nhÆ° đã từ nhiá»u tháng nay sống trên con tà u nà y rồi. Khi tôi lại gần, lÅ© chó tỉnh dáºy, vui vẻ đến bên tôi để được tôi vuốt ve buổi sáng. Joli -Coeur, bằng má»™t Ä‘á»™ng tác kịch câm, giải thÃch là nó sẵn sà ng lên mặt đất.
Ông thủy thủ Ä‘Æ°á»ng sông hôm qua đứng gần bánh lái cÅ©ng đã dáºy và lo việc cá» rá»a cầu tà u. Ông bắc tấm ván lên bá» và thế là tôi và cả Ä‘oà n kịch nghệ của tôi Ä‘i lên bãi cá» trên mặt đất. Äùa nghịch vá»›i lÅ© chó và Joli - Coeur, nà o chạy, nà o trèo cây, thá»i gian trôi tháºt nhanh. Khi.chúng tôi trở lại, ngá»±a đã được móc và o tà u và buá»™c và o má»™t cây dÆ°Æ¡ng trên con Ä‘Æ°á»ng kéo tà u: Chúng chá» tiếng còi để ra Ä‘i.
Tôi xuống tà u, và i phút sau ngÆ°á»i ta thả dây buá»™c tà u và o bá» ra, ngÆ°á»i thủy thủ đứng và o sau tay lái, ngÆ°á»i kéo tà u cưỡi lên ngá»±a, chiếc ròng rá»c dây kéo luồn qua đó kêu lên kèn kẹt; chúng tôi lên Ä‘Æ°á»ng.
Sung sướng biết bao được đi chơi trên tà u!
Ngá»±a phi nÆ°á»›c kiệu trên bá» không há» cảm thấy Ä‘á»™ng Ä‘áºy gì thế mà chúng tôi cứ lÆ°á»›t nhẹ trên mặt nÆ°á»›c, hai bên bá» có rừng cây lùi lại sau chúng tôi, chẳng còn nghe thấy gì hết ngoà i tiếng nÆ°á»›c xoáy và o lòng tà u, tiếng nÆ°á»›c vá»— hòa lẫn vá»›i tiếng leng keng của chiếc nhạc buá»™c và o cổ ngá»±a. Tôi Ä‘ang chăm chú chiêm ngưỡng cảnh váºt thì có tiếng gá»i đằng sau. Äó là Arthur, ngÆ°á»i ta đã mang nó ra ngoà i cùng vá»›i tấm ván, mẹ nó ở bên cạnh.
- Anh ngủ có ngon không?
- Arthur há»i tôi.
Tôi đến gần, tìm lá»i lá»… phép nói vá»›i bà mẹ và cả cáºu bé.
Bà Milligan đặt con và o nơi không có ánh nắng chiếu và o và ngồi xuống cạnh nó.
- Cháu ra chá»— khác nhé, chúng tôi sắp há»c đây. Tôi là m theo yêu cầu và đi ra mÅ©i tà u.
Tôi thấy Arthur há»c thuá»™c lòng má»™t bà i há»c mà mẹ nó Ä‘á»c từ trong sách ra. Nằm dà i trên ván, không cá» Ä‘á»™ng, nó lặp lại hay nói đúng hÆ¡n, cố gắng lặp lại, vì nó ngắc ngứ kinh khủng và khó lòng nói trôi chảy được lấy ba từ, thÆ°á»ng thÆ°á»ng là nhầm. Mẹ nó bắt nó há»c lại từ đầu, rất dịu dà ng nhÆ°ng cÅ©ng rất cÆ°Æ¡ng quyết.
- Con không thuộc bà i ngụ ngôn rồi.
- Bà nói.
- Hôm nay con vấp nhiá»u lá»—i hÆ¡n hôm qua.
- Con đã cố há»c... Con ốm mà ...
- Mẹ không bằng lòng con không há»c hà nh gì cả, lấy lý do ốm con sẽ lá»›n lên trong ngu dốt. Bà Milligan có vẻ rất nghiêm khắc tuy váºy bà nói mà không giáºn dữ, giá»ng rất dịu dà ng.
- Con không há»c được mẹ ạ, con Ä‘oán chắc nhÆ° váºy. Và Arthur báºt khóc..NhÆ°ng bà Milligan không bị những giá»t nÆ°á»›c mắt là m lung lay mặc dầu bà tá» ra xúc Ä‘á»™ng.
- Con chỉ được chÆ¡i sau khi đã há»c thuá»™c bà i.
Nói xong bà đưa quyển sách cho Arthur rồi Ä‘i và o trong tà u. Ngay láºp tức Arthur bắt đầu Ä‘á»c câu chuyện ngụ ngôn, từ chá»— tôi, tôi thấy môi nó Ä‘á»™ng Ä‘áºy. Rõ rà ng là nó Ä‘ang chuyên tâm và o há»c. NhÆ°ng sá»± chuyên tâm nà y kéo dà i chẳng được bao lâu, nó ngÆ°á»›c mắt lên khá»i quyển sách, môi chỉ mấp máy chầm cháºm. Rồi nó không Ä‘á»c cÅ©ng chẳng nhắc lại nữa. Äôi mắt nó lang thang đây đó, gặp mắt tôi. Tôi ra hiệu bảo nó há»c Ä‘i. Nó cÆ°á»i vá»›i tôi, mắt lại nhìn và o quyển sách. NhÆ°ng chẳng mấy chốc mắt nó lại ngÆ°á»›c lên nhìn từ bá» ná» sang bá» kia sông. Tôi lại gần.
- Em không há»c được, nó nói, mặc dầu em muốn lắm.
- Bà i ngụ ngôn nà y có gì là khó đâu.
- ồ, ngược lại là khác, nó rất khó.
- Anh thấy nó rất dá»… chỉ nghe mẹ em Ä‘á»c anh đã hầu nhÆ° thuá»™c rồi. Nó cÆ°á»i nghi ngá».
- Äể anh Ä‘á»c cho em xem. Tôi cầm lấy quyển sách bắt đầu Ä‘á»c thuá»™c lòng mà chỉ phải nhìn và o sách ba bốn lần.
- ồ, anh thuộc ư?
- Nó kêu lên.
- Anh là m thế nà o váºy?
- Anh nghe mẹ em Ä‘á»c nhÆ°ng vừa nghe vừa chú ý không nhìn những cái gì diá»…n ra xung quanh anh. Nó Ä‘á» mặt quay Ä‘i và sau má»™t lát hổ thẹn, nó nói:
- Em hiểu, em cÅ©ng đã cố nghe nhÆ° anh, nhÆ°ng là m sao để nhá»› lại tất cả má»i từ?
- Truyện ngụ ngôn nà y nói vỠcái gì nà o?
Tôi nói.
- VỠmột con cừu chứ gì. Anh nghĩ đến những con cừu. Sau đó anh nghĩ đến chúng là m gì. "Những con cừu sống yên ổn trong bãi quây của chúng". Anh nhìn thấy chúng đang nằm và ngủ trong bãi quây và thế là anh không quên nữa.
- Phải đấy, nó nói, em cũng nhìn thấy chúng: Cừu trắng có cừu đen có, cả những con cừu cái, cừu con. Em nhìn thấy cả cái bãi quây nữa, có rà o chung quanh.
- Thế thì em không quên nữa chứ?.
- ồ! Không.
- Bình thÆ°á»ng con gì giữ cừu nà o?
- Những con chó.
- Thế khi cừu được an toà n thì chó là m gì nà o?
- Chẳng là m gì cả.
- Chúng có thể ngủ. Ta nói "Những con chó ngủ".
- Äúng váºy, dá»… tháºt.
- Phải không nà o? Bây giỠta nghĩ đến chuyện khác. Cùng với lũ chó còn có ai giữ cừu nữa không?
- NgÆ°á»i chăn cừu.
- Nếu những con cừu Ä‘ang an toà n ngÆ°á»i chăn cừu không có việc gì phải là m thì anh ta dùng thá»i gian là m gì?
- Thổi sáo - Em có nhìn thấy không?
- Có. Anh ta ngồi dÆ°á»›i bóng mát má»™t cây du non, cùng vá»›i những ngÆ°á»i chăn cừu khác.
- Váºy thì, nếu em trông thấy cừu, thấy bãi quây, những con chó, ngÆ°á»i chăn cừu rồi, em có thể Ä‘á»c thuá»™c lòng bà i ngụ ngôn từ đầu mà không lá»—i không?
- Có lẽ có thể.
- ThỠxem nà o.
Sau và i phút lưỡng lá»±, nó bắt đầu Ä‘á»c:
- Những con cừu nằm an toà n trong bãi quây, lÅ© chó ngủ, và ngÆ°á»i chăn cừu, dÆ°á»›i bóng mát má»™t cây du non, Ä‘ang thổi sáo vá»›i những ngÆ°á»i chăn cừu láng giá»ng.
Thế là nó vỗ hai tay và o nhau, kêu lên:
- Tôi thuộc rồi!
- Thế em có muốn há»c phần cuối của bà i ngụ ngôn theo nhÆ° cách đó không?
- Có. Mẹ em sẽ hà i lòng.
Thế là chÆ°a đến mÆ°á»i lăm phút nó đã thuá»™c lòng bà i ngụ ngôn và đang Ä‘á»c là u là u không há» ngắc ngứ thì vừa lúc mẹ nó chợt tá»›i sau chúng tôi. Lúc đầu mẹ nó tưởng chúng tôi gần nhau để chÆ¡i, nhÆ°ng Arthur không để cho bà nói đến hai câu.
- Con thuá»™c bà i rồi, nó kêu lên, chÃnh anh ấy dạy con há»c.
Bà Milligan nhìn tôi rất ngạc nhiên khi Arthur lên tiếng Ä‘á»c thuá»™c bà i Chó sói và con cừu non. Nó Ä‘á»c vá»›i má»™t vẻ thắng lợi và vui mừng, không há» ngáºp ngừng..Tôi nhìn bà Milligan. Khuôn mặt bà rạng rỡ lên vá»›i má»™t nụ cÆ°á»i rồi hình nhÆ° mắt bà ươn Æ°á»›t nhÆ°ng lúc nà y bà cúi xuống hôn con trai má»™t cách trìu mến.
- Những từ, Arthur nói, chẳng nghÄ©a lý gì, nhÆ°ng ngÆ°á»i ta nhìn thấy má»i thứ và Rémi đã là m con nhìn thấy ngÆ°á»i chăn cừu vá»›i ống sáo, con nghe thấy cả Ä‘iệu nhạc mà anh ta thổi sáo nữa. Bà Milligan khóc, khi bà đứng lên tôi thấy trên má con trai có nÆ°á»›c mắt của bà . Bà lại gần tôi, cầm lấy tay tôi và siết tay tôi má»™t cách dịu dà ng đến ná»—i tôi vô cùng cảm Ä‘á»™ng.
- Cháu là cáºu con trai tốt quá Ä‘i mất.
- Bà nói.
Sở dÄ© tôi kể lại sá»± kiện nà y là để má»i ngÆ°á»i hiểu được sá»± thay đổi của vị trà tôi kể từ ngà y hôm đó. Tối hôm qua ngÆ°á»i ta còn coi tôi là má»™t ngÆ°á»i là m trò vá»›i chó để mua vui cho đứa con Ä‘au ốm nhÆ°ng bà i há»c vừa rồi đã tách tôi ra khá»i lÅ© váºt và tôi bá»—ng trở thà nh má»™t ngÆ°á»i bạn, gần nhÆ° má»™t ngÆ°á»i bạn thân của gia đình.
Lúc nà y khi tôi nhá»› lại những ngà y trôi qua bên cạnh bà Milligan và Arthur, tôi thấy đó là những ngà y đẹp nhất trong cả thá»i thÆ¡ ấu của tôi.
Arthur kết bạn vá»›i tôi vô cùng nhiệt tình, vá» phÃa tôi tôi cứ để buông trôi nhÆ° thế và do ảnh hưởng của thiện cảm tôi coi nó nhÆ° má»™t đứa em, chúng tôi không bao giá» cãi nhau, nó không bao giá» tá» ra trịch thượng do vị trà xã há»™i của mình còn tôi tôi cÅ©ng không bao giá» tá» ra lúng túng dù chỉ là má»™t chút xÃu.
Tất cả những Ä‘iá»u nà y là do tuổi tôi và sá»± ngu dốt của tôi đối vá»›i cuá»™c Ä‘á»i và cÅ©ng nhá» sá»± tế nhị và lòng tốt, bà Milligan thÆ°á»ng nói vá»›i tôi nhÆ° vá»›i má»™t đứa con. Cuá»™c du hà nh tháºt tuyệt diệu đối vá»›i tôi, không má»™t phút mệt má»i hay chán nản, suốt từ sáng đến chiá»u giá» nà o cÅ©ng có việc.
Nếu quang cảnh hay hay thì cả ngà y chúng tôi chỉ Ä‘i được và i dặm, nếu quang cảnh Ä‘Æ¡n Ä‘iệu chúng tôi Ä‘i nhanh hÆ¡n. Và o giá» nhất định cÆ¡m được dá»n ra ngoà i hiên và vừa ăn chúng tôi vừa yên lặng theo dõi cảnh quan di Ä‘á»™ng hai bên bá».
Khi mặt trá»i lặn, chúng tôi dừng lại.
Không lúc nà o chúng tôi biết đến những giỠăn không ngồi rồi lúc chiá»u tối, những giá» mà .ngÆ°á»i du hà nh luôn cảm thấy dà i dặc và buồn bã. Những giá» nà y, ngược lại, đối vá»›i chúng tôi lại quá ngắn ngủi, giá» Ä‘i ngủ đến bất chợt và o đúng lúc chúng tôi chẳng nghÄ© đến ngủ chút nà o.
Tà u dừng lại mà trá»i lạnh thì chúng tôi giam mình trong phòng khách, sau khi đốt má»™t ngá»n lá»a nhá» cho đỡ ẩm thấp và đỡ sÆ°Æ¡ng mù, ngÆ°á»i ta mang đèn đến, đặt Arthur trÆ°á»›c bà n, tôi ngồi bên cạnh nó, bà Milligan cho chúng tôi xem những sách tranh hay những bức ảnh. Bà cÅ©ng kể cho chúng tôi nghe các truyện truyá»n thuyết, các sá»± kiện lịch sá» liên quan đến đất nÆ°á»›c mà chúng tôi Ä‘ang Ä‘i qua. Phần tôi, buổi tối nà o đẹp trá»i, tôi ôm chiếc Ä‘Ã n lên bỠđứng hÆ¡i xa xa sau má»™t cái cây, hát tất cả những bà i hát mà tôi biết, chÆ¡i tất cả những khúc nhạc mà tôi thuá»™c. Äối vá»›i Arthur được nghe nhạc trong đêm khuya tÄ©nh lặng không nhìn thấy ngÆ°á»i chÆ¡i Ä‘Ã n là má»™t niá»m vui lá»›n.
Tháºt là má»™t cuá»™c Ä‘á»i êm dịu và sung sÆ°á»›ng đối vá»›i má»™t đứa trẻ chỉ vừa dá»i mái nhà tranh của má Barberin để Ä‘i theo những con Ä‘Æ°á»ng lá»›n của xi-nho Vitalis.
Äã hai lần tôi tưởng nhÆ° những sợi dây rà ng buá»™c tôi vá»›i những ngÆ°á»i thân yêu nhất phải tan vỡ, phải kết thúc: lần đầu khi tôi bị rứt ra khá»i má Barberin, lần thứ hai phải xa cách cụ Vitalis, cả hai lần tôi Ä‘á»u thấy mình trÆ¡ trá»i trên cõi Ä‘á»i nà y, không nÆ¡i nÆ°Æ¡ng tá»±a, không ngÆ°á»i nâng đỡ chỉ có lÅ© váºt là m bạn.
ấy thế mà trong cảnh cô Ä‘Æ¡n tuyệt vá»ng tôi lại tìm thấy má»™t ngÆ°á»i tá» ra trìu mến tôi, mà tôi không được phép yêu: má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà xinh đẹp, dịu dà ng, âu yếm; má»™t đứa bé đối xá» vá»›i tôi nhÆ° em đối vá»›i anh. Tháºt vui sÆ°á»›ng, tháºt hạnh phúc đối vá»›i má»™t trái tim luôn khao khát yêu thÆ°Æ¡ng không biết bao nhiêu mà kể nhÆ° tim tôi.
Tôi phải sung sÆ°á»›ng chứ, mà thá»±c tế tôi sung sÆ°á»›ng tháºt. Thá»i gian trôi Ä‘i rất mau, đã tá»›i lúc chủ tôi ra tù. Tôi vừa vui mừng đồng thá»i vừa bối rối.
Cà ng xa Toulouse bao nhiêu ý nghÄ© nà y cà ng già y vò tôi bấy nhiêu. Äi thuyá»n nhÆ° thế nà y thì thÃch tháºt nhÆ°ng lại phải Ä‘i bá»™ quay vá» suốt chặng Ä‘Æ°á»ng đã trôi qua trên mặt nÆ°á»›c. Nhất là phải xa bà Milligan và Arthur, từ bá» lòng thÆ°Æ¡ng mến của há», mất há» nữa. ý nghÄ© nà y là bóng mây duy nhất trong những ngà y xán lạn nà y.
Má»™t hôm tôi quyết định báo cho bà Milligan biết và há»i bà theo bà thì mất bao nhiêu ngà y.để chúng tôi trở vá» Toulouse vì tôi muốn có mặt ở cổng nhà tù đúng lúc chủ tôi bÆ°á»›c ra. Nghe nói đến ra Ä‘i Arthur kêu lá»›n:
- Tôi không muốn Rémi đi!
Tôi trả lá»i là tôi không được tá»± do, tôi thuá»™c vá» chủ tôi và tôi phải trở vá» là m việc vá»›i cụ.
- Mẹ ơi, phải giữ Rémi lại.
- Arthur nói tiếp.
- Mẹ thì mẹ rất sung sÆ°á»›ng được giữ Rémi, bà Milligan nói, con đã kết bạn vá»›i anh ấy rồi mà , mẹ cÅ©ng rất mến anh ấy, nhÆ°ng muốn giữ anh ấy lại cần hai Ä‘iá»u kiện: Việc đầu tiên là Rémi phải muốn ở cùng chúng ta đã...
- à ! Rémi thì muốn lắm chứ.
- Arthur ngắt lá»i.
- Việc thứ hai, bà Milligan nói tiếp không đợi tôi trả lá»i, là chủ anh ấy từ bá» quyá»n giữ anh ấy. DÄ© nhiên cụ Vitalis là má»™t ngÆ°á»i chủ tốt đối vá»›i tôi rồi và tôi biết Æ¡n sá»± săn sóc cÅ©ng nhÆ° những bà i há»c của cụ, nhÆ°ng không thể so sánh cuá»™c Ä‘á»i sống bên cụ vá»›i cuá»™c Ä‘á»i mà bà Milligan Ä‘á» nghị vá»›i tôi.
- TrÆ°á»›c khi trả lá»i, bà Milligan nói tiếp, Rémi phải suy nghÄ© đã. Mẹ không Ä‘á» nghị má»™t cuá»™c sống chỉ vui, chỉ Ä‘i chÆ¡i mà là má»™t cuá»™c sống lao Ä‘á»™ng. Phải há»c, phải theo Arthur trong há»c hà nh, phải cân nhắc lợi hại so vá»›i cuá»™c sống tá»± do trên những con Ä‘Æ°á»ng lá»›n.
- ThÆ°a bà , tôi nói, có gì mà phải cân nhắc, cháu đảm bảo vá»›i bà nhÆ° váºy, cháu thấy ngay giá trị lá»i Ä‘á» nghị của bà là thế nà o.
- Äấy mẹ xem!
- Arthur reo lên.
- Rémi muốn mà .
- Bây giá», bà Milligan nói tiếp, ta cần phải có được sá»± thá»a thuáºn của chủ anh ấy, vì váºy mẹ sẽ viết thÆ° cho cụ để cụ gặp chúng ta ở Cette vì chúng ta không thể quay lại Toulouse được. Mẹ sẽ gá»i tiá»n tà u xe và giải thÃch cho cụ tại sao chúng ta không thể Ä‘i tà u há»a. Mẹ mong cụ sẽ tá»›i theo lá»i má»i của chúng ta. Nếu cụ chấp nháºn những Ä‘á» nghị của mẹ, mẹ vẫn còn phải thá»a thuáºn vá»›i cha mẹ Rémi nữa, há» phải được há»i ý kiến.
Mấy lá»i sau cùng nà y là m tôi cay đắng trở lại thá»±c tế Ä‘au buồn từ giấc mÆ¡ mà tôi Ä‘ang bay bổng. Sá»± tháºt thế là bùng nổ. Tôi rụng rá»i. Bà Milligan nhìn tôi ngạc nhiên muốn tôi nói ra nhÆ°ng tôi không dám trả lá»i những câu há»i của.bà . Bà lại tưởng tôi lo lắng vá» việc chủ tôi sắp tá»›i nên không gặng há»i nữa.
May thay đã sắp đến giá» Ä‘i ngủ tôi có thể và o buồng suy nghÄ© và sợ hãi. Và sau khi đã nghÄ© Ä‘i nghÄ© lại hà ng trăm lần cùng má»™t ý nghÄ©, sau khi đã chấp nháºn biết bao cách giải quyết mâu thuẫn lẫn nhau, tôi dừng lại ở cách thuáºn tiện nhất: để mặc nó đến đâu thì đến, cái gì đến vá»›i tôi tôi Ä‘Ã nh chấp nháºn.
Ba ngà y sau khi gá»i thÆ° Ä‘i bà Milligan nháºn được trả lá»i. Cụ Vitalis viết và i dòng nói là rất hân hạnh được đến theo lá»i má»i của bà , thứ bảy sau cụ sẽ đến trên chuyến tà u hai giá» chiá»u. Tôi xin phép bà Milligan ra ga, Ä‘em theo lÅ© chó và Joli - Coeur. Chúng tôi đợi tà u đến. Bá»n chó đứng ngồi không yên, chúng cảm thấy có cái gì đó, còn tôi, tôi vô cùng xúc Ä‘á»™ng. Trong tâm hồn dốt nát của tôi bao đấu tranh mâu thuẫn vá»›i nhau Ä‘ang diá»…n ra.
ChÃnh lÅ© chó báo cho tôi biết tà u đã đến và đánh hÆ¡i thấy chủ tôi. Bá»—ng nhiên tôi thấy mình bị kéo Ä‘i và vì không chuẩn bị, chúng thoát khá»i tay tôi. Chúng chạy và sủa lên mừng rỡ, ngay láºp tức tôi thấy chúng nhảy quanh cụ Vitalis vừa xuất hiện trong trang phục má»i khi. Nhanh hÆ¡n các bạn, Capi lao và o vòng tay chủ tôi trong khi Zerbino và Dolce bám riết và o chân cụ. Äến lượt tôi tiến tá»›i, cụ Vitalis đặt Capi xuống đất ôm siết lấy tôi trong hai cánh tay và lần đầu tiên vừa ôm hôn tôi vừa nhắc Ä‘i nhắc lại:
- Tội nghiệp, con yêu dấu tội nghiệp của ta.
Chủ tôi vốn không phải ngÆ°á»i khắc nghiệt nhÆ°ng cÅ©ng không bao giá» thÃch vuốt ve mÆ¡n trá»›n, tôi không quen vá»›i những thể hiện tình cảm yêu thÆ°Æ¡ng trìu mến nhÆ° thế nên cảm Ä‘á»™ng quá, mắt tôi ngáºp lệ.
Tôi thấy cụ già đi trong nhà tù, lưng còng xuống, mặt xanh xao.
- Con thấy ông thay đổi, đúng không? Nhưng bây giỠthì sẽ khá lên thôi. Rồi cụ đổi đỠtà i:
- Bà mà viết thư cho ông đó, con biết bà ta trong hoà n cảnh nà o?
Tôi kể lại cụ nghe chuyện gặp gỡ của chúng tôi. Tôi kể tháºt dà i vì sợ đến hồi kết thúc phải Ä‘á» cáºp tá»›i vấn Ä‘á» là m tôi Ä‘ang hết hồn vì từ lúc nà y không bao giá» tôi có thể nói vá»›i chủ tôi là tôi muốn ở lại vá»›i bà Milligan nữa. NhÆ°ng tôi chÆ°a phải thú nháºn chuyện nà y, kể chÆ°a xong thì chúng tôi đã tá»›i khách sạn bà Milligan ở. HÆ¡n nữa cụ Vitalis cÅ©ng không nói gì vá»›i tôi vá» bức thÆ° của bà Milligan, cÅ©ng không nói tá»›i những lá»i Ä‘á» nghị mà bà sẽ phải nói vá»›i cụ.
- Cho ông biết số buồng của bà ấy còn con ở lại đây vá»›i lÅ© chó và Joli - Coeur. Tại sao cụ Vitalis không muốn tôi tham dá»± cuá»™c nói chuyện vá»›i bà Milligan? ChÆ°a tìm được câu trả lá»i thì tôi đã thấy cụ quay vá».
- Con đến tạm biệt bà đi, cụ bảo tôi, mÆ°á»i phút nữa ta sẽ Ä‘i. Tôi ngần ngừ, mặc dầu cảm giác vá» quyết định đó là m tôi ngã ngá»a.
- Thế ra con chưa hiểu sao?
- Cụ nói.
ChÆ°a bao giá» cụ có thói quen nói xẵng vá»›i tôi. Tôi đứng dáºy.
- Cụ nói là ...
- tôi há»i.
- Là con có Ãch đối vá»›i ông, ông cÅ©ng có Ãch vá»›i con, và ông không muốn bá» con. Và o buồng bà Milligan tôi thấy Arthur Ä‘ang khóc còn mẹ nó Ä‘ang cúi xuống an ủi nó.
- Rémi, có phải anh không đi không?
- Arthur kêu lên.
Bà Milligan trả lá»i thay tôi, giải thÃch là tôi phải vâng lá»i.
- Chủ cháu thá»±c sá»± yêu thÆ°Æ¡ng cháu Rémi ạ, cháu giúp Ãch được cho cụ nhiá»u. HÆ¡n nữa lá»i cụ nói là lá»i của má»™t con ngÆ°á»i lÆ°Æ¡ng thiện. Cụ nói nhÆ° thế nà y để cắt nghÄ©a lá»i từ chối của mình: "Tôi yêu thằng bé nà y, nó cÅ©ng yêu tôi, bà i há»c khắc nghiệt của trÆ°á»ng Ä‘á»i há»c được ở bên tôi đối vá»›i nó sẽ có Ãch hÆ¡n tình trạng đầy tá»› giả danh mà bà dà nh cho nó dù bà không muốn. Bà sẽ Ä‘em lại cho nó há»c vấn, giáo dục, tạo nên trà tuệ nó nhÆ°ng không tạo được tÃnh cách cho nó. Nó không thể là con trai bà . Nó sẽ là con tôi. Tôi, tôi cÅ©ng sẽ dạy dá»— cháu." - Con không muốn Rémi Ä‘i!
- Arthur kêu lên.
- Nhưng anh ấy phải đi.
- Mẹ nó trả lá»i. Tôi bèn lại gần Arthur, ôm nó trong tay và hôn nó nhiá»u lần, đặt trong những cái hôn đó tất cả tình cảm của tôi đối vá»›i nó. Rồi, rứt ra khá»i cái siết chặt của nó tôi tá»›i chá»— bà Milligan, cầm lấy bà n tay bà mà hôn..Bà hôn tôi trên trán. Thế là tôi đứng ngay lên và chạy ra cá»a:
- Arthur, anh sẽ yêu em mãi mãi!
- Tôi vừa nói vừa thổn thức là m giá»ng tôi bị ngắt quãng.
- Còn bà , thưa bà , cháu sẽ không bao giỠquên bà !
- Rémi! Rémi!
- Arthur kêu. Nhưng tôi không nghe thêm nữa, tôi đã chạy ra ngoà i. Một phút sau tôi ở bên chủ tôi.
- Lên Ä‘Æ°á»ng!
- Chủ tôi nói.
|
10-09-2008, 08:45 PM
|
Guest
|
|
Bà i gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
|
|
ChÆ°Æ¡ng 5
Tuyết và chó sói
Lại phải theo gót bÆ°á»›c chân chủ tôi Ä‘i dá»c theo những con Ä‘Æ°á»ng lá»›n, dây Ä‘Ã n Ä‘eo căng trên chiếc vai Ä‘au. Lại phải là m trò ở những nÆ¡i công cá»™ng, phải cÆ°á»i phải khóc để mua vui cho "cá» tá»a đáng kÃnh".
Sá»± chuyển tiếp nà y khá ngặt nghèo vì bao giá» ngÆ°á»i ta cÅ©ng thÆ°á»ng mau quen vá»›i sung túc, vá»›i hạnh phúc. Tôi có những chán ngán, buồn nản và mệt nhá»c chÆ°a từng cảm thấy trÆ°á»›c khi được sống cuá»™c Ä‘á»i của những ngÆ°á»i sung sÆ°á»›ng trên thế gian nà y trong hai tháng êm Ä‘á»m vừa qua.
Trong những chuyến Ä‘i bá»™ dà i dằng dặc nhÆ° váºy, nhiá»u lần tôi tụt lại sau để mặc sức nghÄ© đến Arthur, đến mẹ nó, đến tà u Thiên Nga, cho tâm tưởng trở vá» sống vá»›i quá khứ.
May thay trong ná»—i buồn của tôi lại có má»™t niá»m an ủi: chủ tôi dịu dà ng hÆ¡n nhiá»u, trÆ°á»›c.đây chÆ°a từng thấy bao giá». Vá» mặt nà y tÃnh tình cụ có thay đổi lá»›n, hoặc Ãt nhất là trong cách đối xá» vá»›i tôi. Äiá»u nà y nâng đỡ tôi nhiá»u, tôi cảm thấy mình không đến ná»—i cô Ä‘Æ¡n trong cuá»™c Ä‘á»i.
Sau khi từ Cette ra Ä‘i, rất nhiá»u ngà y chúng tôi không nói tá»›i bà Milligan và thá»i kỳ tôi sống trên tà u Thiên Nga; nhÆ°ng dần dà đỠtà i nà y xuất hiện trong những cuá»™c chuyện trò giữa chúng tôi, bao giá» chủ tôi cÅ©ng là ngÆ°á»i đầu tiên Ä‘á» cáºp tá»›i và chẳng mấy chốc không ngà y nà o tên bà Milligan không được nhắc tá»›i.
- Con yêu bà ấy lắm hả?
- Cụ Vitalis bảo tôi.
- ông hiểu Ä‘iá»u đó lắm, bà ấy tháºt tốt vá»›i con. Không phải con chỉ nghÄ© đến bà ấy vì lòng biết Æ¡n mà thôi đâu.
Rồi cụ thÆ°á»ng nói thêm:
- Phải nhÆ° váºy thôi. Lúc đầu tôi không hiểu, nhÆ°ng dần dần tôi Ä‘i đến tá»± bảo phải nhÆ° váºy có nghÄ©a là phải từ chối lá»i Ä‘á» nghị của bà Milligan muốn giữ tôi ở lại vá»›i bà . Hẳn đó là điá»u chủ tôi nghÄ© khi nói "Phải nhÆ° váºy thôi" và hình nhÆ° trong mấy chữ nà y có chút gì luyến tiếc.
Má»—i lần đến má»™t thà nh phố nà o đó, nÆ¡i đầu tiên tôi Ä‘i thăm Ä‘á»u là kè sông và cầu, tôi tìm tà u Thiên Nga. Khi nà o thấy má»™t con tà u má»™t ná»a chìm trong sÆ°Æ¡ng mù má» mịt tôi lại đứng chá». NhÆ°ng không phải nó.
Thỉnh thoảng tôi mạnh dạn há»i thăm các thủy thủ, tôi mô tả con tà u, nhÆ°ng há» không nhìn thấy. Chúng tôi ở Lyon nhiá»u tuần lá»…, khi nà o có thá»i gian cho riêng mình tôi lại ra kè sông Rhône và sông Saône. NhÆ°ng dù cho có tìm hoà i tôi cÅ©ng chẳng thấy tà u Thiên Nga đâu cả.
Äã đến lúc phải dá»i Lyon để Ä‘i Dijon, tôi bắt đầu cảm thấy không còn hy vá»ng nà o gặp lại bà Milligan và Arthur nữa, vì ở Lyon tôi đã nghiên cứu má»i bản đồ nÆ°á»›c Pháp tìm được trên giá các quầy bán sách, tôi biết con sông Ä‘Ã o chÃnh mà tà u Thiên Nga Ä‘i theo để tá»›i sông Loa tách khá»i sông Saône ở Chalon.
Chúng tôi tá»›i Chalon rồi lại ra Ä‘i mà không gặp tà u Thiên Nga, Ä‘Ã nh từ bá» Æ°á»›c mÆ¡. Phải là m Ä‘iá»u nà y tôi không khá»i buồn ghê gá»›m. Äể là m cho ná»—i thất vá»ng của tôi tăng thêm, đúng lúc nà y thá»i tiết trở nên rất xấu, mùa đông.đã tá»›i, Ä‘i bá»™ dÆ°á»›i mÆ°a, trong bùn ngà y cà ng khó khăn. Buổi tối khi tá»›i má»™t cái quán tồi tà n hay má»™t vá»±a thóc, nhoà i ngÆ°á»i ra vì mệt, nÆ°á»›c mÆ°a ngấm và o táºn áo sÆ¡ mi, bùn lấm đến táºn chân tÆ¡ kẽ tóc, tôi không thể nà o Ä‘i ngủ vá»›i những ý nghÄ© tÆ°Æ¡i vui được.
Khi dá»i Dijon, chúng tôi Ä‘i qua dãy đồi Bá» Và ng thì chợt gặp má»™t tráºn lạnh ẩm là m chúng tôi rét thấu xÆ°Æ¡ng, Joli - Coeur còn buồn bá»±c cáu kỉnh hÆ¡n cả tôi nữa.
Mục Ä‘Ãch của chủ tôi là đi đến Paris cà ng nhanh cà ng tốt bởi vì chỉ có ở đó chúng tôi má»›i có cÆ¡ há»™i biểu diá»…n trong mùa đông. NhÆ°ng vì túi tiá»n có hạn không Ä‘i tà u há»a được chúng tôi Ä‘Ã nh Ä‘i bá»™ suốt chặng Ä‘Æ°á»ng.
Cho tá»›i Chation má»i việc vẫn tạm xuôi chiá»u, nhÆ°ng khi dá»i thà nh phố nà y mÆ°a tạnh và gió quay vá» hÆ°á»›ng bắc. Bầu trá»i kéo đầy mây biểu hiện sắp có tuyết. Tuy nhiên chúng tôi đã tá»›i được má»™t ngôi là ng lá»›n mà không gặp tuyết, nhÆ°ng ý chủ tôi là phải đến Troyes cho tháºt nhanh bởi vì Troyes là má»™t thà nh phố lá»›n có thể biểu diá»…n và i buổi được nếu nhÆ° vì trá»i xấu mà phải trú chân tại đó.
- Con Ä‘i ngủ sá»›m Ä‘i, cụ bảo tôi ngay sau khi chúng tôi ổn định chá»— ở trong quán, mai ta lên Ä‘Æ°á»ng sá»›m.
Cụ cứ ngồi bên lò sưởi trong bếp để sưởi ấm cho Joli - Coeur suốt ngà y đã phải chịu lạnh và không ngừng rên rỉ mặc dù chúng tôi đã cẩn tháºn bá»c nó trong nhiá»u tấm chăn. Sáng hôm sau tôi dáºy sá»›m.
- ở địa vị cụ, chủ quán nói với chủ tôi, tôi sẽ không đi, tuyết xuống đến nơi rồi.
- Tôi Ä‘ang vá»™i, cụ Vitalis đáp, tôi hy vá»ng đến được Troyes trÆ°á»›c khi tuyết rÆ¡i.
- Không đi nổi ba mươi cây số trong một giỠđâu.
Tuy váºy chúng tôi vẫn cứ Ä‘i. Cụ Vitalis ôm chặt Joli - Coeur dÆ°á»›i áo vét mong truyá»n cho nó chút hÆ¡i ấm của chÃnh mình, lÅ© chó chạy trÆ°á»›c chúng tôi; ở Dijon chủ tôi đã mua má»™t tấm da cừu bên dÆ°á»›i là len, tôi trùm và o ngÆ°á»i tấm da cừu đó, gió quất và o mặt là m cho tấm da dÃnh chặt và o ngÆ°á»i tôi.
Mở miệng ra chẳng thú vị gì, chúng tôi cứ nhanh chân lẳng lặng mà đi..Vùng chúng tôi Ä‘i qua buồn thảm vô cùng cà ng là m tăng thêm yên lặng, cố nhìn tháºt xa trong cái ngà y tối trá»i nà y ngÆ°á»i ta cÅ©ng chỉ thấy những cánh đồng trÆ¡ trụi, những ngá»n đồi cằn cá»—i và những cánh rừng cháy sém. Gió vẫn thổi từ phÃa bắc và hÆ¡i có xu hÆ°á»›ng thổi vá» phÃa tây, phÃa nà y bầu trá»i có những đám mây mà u đồng hầu nhÆ° đè nặng lên các ngá»n cây.
Ngay sau đó một và i nụ tuyết to bằng cánh bướm bay qua trước mắt chúng tôi, nó cứ bay lên lại bay xuống, quay cuồng không chạm xuống đất.
Chúng tôi Ä‘i chÆ°a được bao xa, tôi cho rằng khó lòng đến được Troyes trÆ°á»›c khi tuyết xuống; nhÆ°ng tôi chẳng lo lắm, tháºm chà còn tá»± bảo mình tuyết vừa rÆ¡i sẽ là m ngừng gió bắc, lạnh sẽ giảm Ä‘i. NhÆ°ng tôi chÆ°a hiểu thế nà o là má»™t tráºn bão tuyết mà tôi sẽ há»c được ngay sau đây. Từ phÃa tây bắc những đám mây bay lại gần và bầu trá»i phÃa đó được chiếu sáng trắng lên; mạn sÆ°á»n chúng đã mở: đó là tuyết. Má»™t cÆ¡n mÆ°a tuyết bao phủ chúng tôi.
- Rõ rà nh rà nh là chúng ta không đến được Troyes rồi, cụ Vitalis nói, ta phải trú trong căn lá»u đầu tiên ta gặp thôi.
Nói thì dá»… đấy nhÆ°ng tìm đâu ra nhà ? TrÆ°á»›c lúc tuyết bao phủ chúng tôi, tôi đã xem xét kỹ cả vùng tá»›i táºn nÆ¡i xa nhất mà mắt tôi nhìn thấu được, tôi chẳng thấy má»™t ngôi nhà hay bất cứ cái gì chứng tá» có là ng mạc đâu đây. Ngược lại chúng tôi sắp và o má»™t khu rừng thì có. Là m sao trông mong và o má»™t ngôi nhà được? NhÆ°ng có lẽ sau hết thì tuyết sẽ không tiếp tục rÆ¡i nữa chăng?
Tuyết cà ng rÆ¡i nhiá»u hÆ¡n.
Chẳng bao lâu tuyết đã phủ kÃn những gì cản nó trên mặt Ä‘Æ°á»ng: những đống đá, đống cá» bên vệ Ä‘Æ°á»ng, bụi ráºm, bụi cây trong các hố. Dầu váºy chúng tôi vẫn cứ Ä‘i, thỉnh thoảng lại quay mặt ra sau để thở.
LÅ© chó theo gót chúng tôi, đòi há»i má»™t chá»— ẩn mà chúng tôi không thể Ä‘em lại cho chúng được. Chúng tôi tiến lên rất vất vả, không nhìn thấy gì, ngÆ°á»i Æ°á»›t sÅ©ng, lạnh buốt, và mặc dầu đã ở giữa rừng nhÆ°ng chúng tôi chẳng được che chắn tà gì, con Ä‘Æ°á»ng vẫn phÆ¡i ra trÆ°á»›c gió..May mắn thay (có phải là may không đây?), cÆ¡n gió Ä‘ang lồng lá»™n giảm Ä‘i má»™t chút nhÆ°ng tuyết cà ng rÆ¡i mạnh, tuyết không còn rÆ¡i nhÆ° bụi nữa mà từng mảng cứng, to.
Chỉ trong và i phút con Ä‘Æ°á»ng phủ má»™t lá»›p tuyết dà y. Thỉnh thoảng tôi thấy chủ tôi nhìn sang bên trái tá»±a nhÆ° tìm tòi cái gì đó; nhÆ°ng ở đó chỉ thấy má»™t khu rừng trống khá rá»™ng. Cụ hy vá»ng tìm thấy gì ở đây?
Bá»—ng nhiên tôi thấy cụ Vitalis Ä‘Æ°a tay vá» phÃa trái nhÆ° để là m tôi chú ý. Tôi hình nhÆ° nhìn thấy trong khoảng rừng thÆ°a đó má»™t cái lá»u bằng cà nh cây phủ đầy tuyết. Phải tìm má»™t con Ä‘Æ°á»ng Ä‘i tá»›i lá»u. Rất khó.
ở chá»— táºn cùng của khu rừng trống đó, nÆ¡i tiếp cáºn khu rừng có cây to, tôi có cảm giác cái hố ở chá»— con Ä‘Æ°á»ng lá»›n đã được lấp đầy có lẽ có Ä‘Æ°á»ng Ä‘i và o lá»u. Lý luáºn nhÆ° váºy là đúng, chúng tôi giẫm và o hố tuyết mà không bị thụt và chẳng bao lâu chúng tôi tá»›i cái lá»u.
Chá»— trú nà y đáng giá má»™t ngôi nhà . LÅ© chó nhanh chân hÆ¡n chúng tôi, hăng hái hÆ¡n chúng tôi xông và o đầu tiên, chúng lăn lá»™n trên mặt đất và sủa lên mừng rỡ. Chúng tôi cÅ©ng mãn nguyện không kém chỉ có Ä‘iá»u là thể hiện ra khác chúng mà thôi.
- ông đã nghÄ© ngay là ở quãng rừng thÆ°a nà y thế nà o cÅ©ng có lá»u của ngÆ°á»i Ä‘i đốn củi. Giá» thì mặc sức tuyết rÆ¡i.
- Vâng, tha hồ cho nó rơi.
- Tôi nói vá»›i vẻ thách thức. Tôi ra cá»a lá»u giÅ© áo vét và mÅ©.
Äồ đạc trong lá»u chỉ có má»™t cái ghế dà i bằng đất và và i tảng đá dùng là m chá»— ngồi. NhÆ°ng cái mà trong hoà n cảnh hiện tại còn có giá trị hÆ¡n nhiá»u đối vá»›i chúng tôi, đó là năm sáu hòn gạch đặt sẵn trong má»™t góc lá»u là m bếp.
Chúng tôi có thể nhóm lá»a. Lá»a được nhóm rất nhanh và má»™t ngá»n lá»a sáng bừng nổ lép bép tÆ°Æ¡i vui trên cái lò sưởi của chúng tôi. A! Ngá»n lá»a tuyệt đẹp! Ngá»n lá»a quý hóa! DÄ© nhiên cháy nhÆ° váºy là m cho khói tá»a đầy lá»u nhÆ°ng quan trá»ng gì đối vá»›i chúng tôi? Chúng tôi chỉ cần ấm.
Trong khi tôi nằm xẹp xuống đất chống hai tay thổi lá»a, lÅ© chó ngồi quanh bếp má»™t cách trang trá»ng trên hai chân sau, cổ ngá»ng lên, phÆ¡i chiếc bụng Æ°á»›t và lạnh ngắt ra trÆ°á»›c ngá»n lá»a..Ngay sau đó Joli - Coeur hé chiếc áo vét của ông chủ ra, tháºn trá»ng thò mÅ©i ra ngoà i nhìn xem mình Ä‘ang ở đâu; xem xét chắc chắn rồi nó nhảy phắt xuống đất chiếm chá»— tốt nhất trÆ°á»›c ngá»n lá»a và hÆ¡ hai bà n tay run rẩy bé xÃu ra trÆ°á»›c lá»a.
Bây giá» chúng tôi đã yên tâm không chết rét nữa, nhÆ°ng chÆ°a giải quyết được vấn đỠđói. May thay chủ tôi là ngÆ°á»i tháºn trá»ng và đầy kinh nghiệm, buổi sáng lúc tôi còn chÆ°a dáºy cụ đã chuẩn bị thức ăn Ä‘i Ä‘Æ°á»ng: má»™t chiếc bánh mì tròn và má»™t miếng phó mát nhá», cho nên trông thấy chiếc bánh tất cả chúng tôi Ä‘á»u tá» ra rất hà i lòng.
Khẩu phần không nhiá»u, tôi đã hy vá»ng nhầm: đáng lẽ ăn cả cái bánh, chủ tôi chỉ cho chúng tôi có má»™t ná»a.
- ông không thuá»™c Ä‘Æ°á»ng, cụ nói để trả lá»i cho cái nhìn dò há»i của tôi, ông chÆ°a biết từ đây đến Troyes có cái quán nà o không. HÆ¡n nữa ông cÅ©ng không biết khu rừng nà y. ông chỉ biết vùng nà y rất nhiá»u rừng. Có lẽ còn xa má»›i có ngÆ°á»i ở. Biết đâu ta bị hãm lâu trong cái lá»u nà y thì sao. Phải lÆ°u lại thá»±c phẩm.
Tuy nhiên dù cho bữa ăn tháºt đạm bạc chúng tôi cÅ©ng vững dạ lên nhiá»u, chúng tôi đã có chá»— trú, ngá»n lá»a ngấm dần và o chúng tôi má»™t niá»m ấm áp êm ái. LÅ© chó đã ngủ và tôi cÅ©ng muốn là m nhÆ° váºy.
Tôi không biết đã ngủ trong bao lâu, khi tôi tỉnh dáºy tuyết đã ngừng rÆ¡i. Tôi nhìn ra ngoà i: Äống tuyết phủ trÆ°á»›c lá»u đã dà y lên nhiá»u, nếu phải lên Ä‘Æ°á»ng hẳn tuyết phải ngáºp đến đầu gối tôi. Trong khi tôi Ä‘ang đứng ở cá»a lá»u tôi nghe thấy tiếng chủ tôi gá»i:
- Con muốn lại lên Ä‘Æ°á»ng chăng?
- Cụ bảo tôi.
- Cháu không biết, cháu sẽ là m theo lá»i cụ bảo.
- Thế nà y nhé, ý ông là hẵng ở lại đây, Ãt nhất ta còn có chá»— trú ẩn, có lá»a sưởi. Tôi nghÄ© chúng tôi ở lại sẽ không có bánh mì, nhÆ°ng tôi giữ ý nghÄ© ấy trong bụng.
- ông cho là tuyết lại sắp rÆ¡i tiếp ngay bây giỠđây, cụ Vitalis nói, ta không thể phÆ¡i mình ra trên Ä‘Æ°á»ng trong khi không biết nhà cá»a có gần ta không. Tuyết thế nà y mà qua đêm dá»c Ä‘Æ°á»ng chắc chẳng êm ả gì, thà ở lại đây còn hÆ¡n.. Äể ăn tối cụ Vitalis chia Ä‘á»u mẩu bánh còn lại là m sáu. Hỡi ôi! Chẳng còn được bao nhiêu, chẳng mấy chốc mà hết nhẵn mặc dầu chúng tôi chia bánh thà nh từng miếng nhá» xÃu mà ăn để kéo dà i bữa cÆ¡m!
Tuyết tiếp tục rÆ¡i, dai dẳng nhÆ° lúc trÆ°á»›c, giá» nà y sang giá» khác lá»›p tuyết phủ trên mặt đất cứ dà y lên dần dá»c theo các cụm chồi. ăn cÆ¡m xong thì chúng tôi chỉ còn thấy lá» má» những gì xảy ra bên ngoà i túp lá»u bởi vì và o cái ngà y tối tăm nà y bóng tối tá»›i rất sá»›m.
Äêm rồi mà tuyết vẫn không ngừng rÆ¡i. Vì phải qua đêm ở đây nên tốt nhất là chúng tôi Ä‘i ngủ sá»›m, tôi cÅ©ng là m nhÆ° lÅ© chó, sau khi quấn mình trong tấm da cừu mà tôi đã hong khô lúc ban ngà y, tôi nằm dà i bên ngá»n lá»a, đầu gối trên má»™t phiến đá nhẵn dùng là m gối.
- Ngủ Ä‘i, cụ Vitalis bảo tôi, khi nà o muốn ngủ ông sẽ đánh thức cháu dáºy, bởi vì má»™t trong hai chúng ta phải thức để duy trì ngá»n lá»a.
Tôi không để nhắc đến hai lần.
Khi chủ tôi đánh thức tôi dáºy, đêm đã khuya.
Tuyết không rÆ¡i nữa, lá»a vẫn cháy.
- Bây giỠđến phiên cháu, cụ Vitalis bảo tôi, chỉ cần cháu thỉnh thoảng cho thêm củi và o bếp. Äến lượt cụ nằm dà i trÆ°á»›c ngá»n lá»a, sát và o Joli - Coeur quấn trong má»™t cái chăn và chẳng bao lâu cụ thở Ä‘á»u và to, tôi biết cụ đã ngủ.
Thế là tôi đứng dáºy, rón rén trên đầu ngón chân Ä‘i ra cá»a lá»u để xem bên ngoà i thế nà o. Tất cả được chôn vùi trong tuyết, nhìn ra tháºt xa cÅ©ng chỉ thấy nhÆ° má»™t chiếc khăn trải bà n mấp mô đầy má»™t mà u trắng xóa. Bầu trá»i Ä‘iểm và i ngôi sao lấp lánh nhÆ°ng dù chúng có sáng đến mấy chăng nữa chÃnh tuyết má»›i tạo nên ánh sáng nhợt nhạt chiếu trên quang cảnh nà y. Trá»i lại trở lạnh, ở ngoà i kia chắc lạnh buốt vì không khà trà n và o lá»u rét cóng lên được.
Chúng tôi tháºt sung sÆ°á»›ng gặp được căn lá»u nà y. Nếu không sẽ ra sao ở giữa rừng? Dù Ä‘i lại rất khẽ tôi đã là m lÅ© chó thức giấc, Zerbino theo tôi ra cá»a. Nó mau chán, muốn ra ngoà i. Tôi lấy tay ra lệnh cho nó và o. Nó vâng lá»i nhÆ°ng cái mÅ©i vẫn hÆ°á»›ng ra cá»a, tá» ra là má»™t con chó bÆ°á»›ng bỉnh.
Cuối cùng tôi tá»›i gần ngá»n lá»a. Trong má»™t lúc lâu, tôi nhìn những tia lá»a báºp bùng là m vui. Dần dần, ná»—i mệt má»i là m tôi đỠđẫn. Tôi lại chìm và o giấc ngủ trong khi vẫn tưởng mình Ä‘ang thức..Bá»—ng nhiên tôi choà ng tỉnh bởi tiếng chó sủa giáºn dữ.
- Cái gì váºy?
- Cụ Vitalis cÅ©ng thức dáºy kêu lên.
- Có chuyện gì xảy ra thế?
- Cháu không biết.
Capi lao ra cá»a.
Äáp lại tiếng sủa của Capi là hai ba tiếng rú thảm thiết trong đó tôi nháºn ra tiếng con Dolce. Những tiếng rú nà y vang lên từ phÃa sau lá»u. Tôi định Ä‘i ra, chủ tôi ngăn lại.
- Cho thêm củi và o lá»a đã.
Trong khi tôi theo lá»i cụ thì cụ lấy ra từ trong bếp má»™t que cá»i lá»a và thổi và o đầu toan cho nó rá»±c lên. Cụ giữ que cá»i đó trong tay.
Äúng lúc chúng tôi định Ä‘i ra thì má»™t tiếng tru khủng khiếp vang lên trong yên lặng.
- Chó sói rồi! Zerbino và Dolce đâu?
Tôi không trả lá»i được. Có lẽ trong lúc tôi ngủ hai con chó đã ra ngoà i.
- Cầm lấy má»™t que cá»i lá»a ra cứu chúng Ä‘i.
Nhưng khi ra đến quãng rừng thưa, chúng tôi chẳng thấy chó cũng chẳng thấy chó sói, chỉ thấy vết chân những con chó in trên tuyết.
Chúng tôi cứ Ä‘i theo vết chân nà y, những vết chân Ä‘i quanh lá»u; rồi ở má»™t quãng cách lá»u khá xa trong bóng tối chúng tôi thấy má»™t vùng tuyết bị chà đạp, nhÆ° thể những con chó đã lăn lá»™n trong đó. Cụ Vitalis đã khẳng định ná»—i hoảng sợ của tôi.
- Chó sói cắp chúng đi rồi.
Chủ tôi trở vá» căn lá»u, tôi theo sau, má»—i bÆ°á»›c lại ngoảnh lại sau và dừng lại nghe ngóng, nhÆ°ng tôi chỉ nghe thấy tiếng lạo xạo của tuyết.
Trong lá»u má»™t sá»± ngạc nhiên Ä‘ang chỠđợi chúng tôi, những cà nh cây tôi xếp trên ngá»n lá»a cháy bùng lên trong khi chúng tôi không có mặt trong lá»u. Tôi chẳng nhìn thấy Joli - Coeur đâu cả.
Tôi gá»i nó, đến lượt cụ Vitalis gá»i nó, nhÆ°ng không thấy nó ra. Chúng tôi cầm má»™t nắm cà nh cây Ä‘ang cháy, Ä‘i ra tìm vết tÃch nó.
Chúng tôi không tìm thấy dấu vết nà o của nó cả.
Chúng tôi lại và o lá»u, xem nó có thu mình sau bó củi nà o không. Chúng tôi tìm rất lâu, tôi.trèo cả lên vai cụ Vitalis thám hiểm những cà nh cây dá»±ng lá»u, cÅ©ng vô Ãch. Tôi há»i chủ tôi xem cụ có cho là nó cÅ©ng bị chó sói tha Ä‘i hay không.
- Không, cụ bảo, sói không dám và o lá»u khi có ánh sáng đâu. Chúng tôi lại bắt đầu Ä‘i tìm nhÆ°ng cÅ©ng nhÆ° lần đầu không Ä‘em lại kết quả gì.
- Phải đợi ban ngà y ban mặt thôi.
- Cụ Vitalis nói.
Những ngôi sao tắt Ä‘i và trá»i sáng dần. Ngay khi ánh sáng lạnh ngắt của ban mai khiến chúng tôi nhìn rõ hình thù các bụi cây và các cây to, chúng tôi Ä‘i ra ngoà i. Cụ Vitalis vÅ© trang bằng má»™t cái gáºy to, tôi cÅ©ng váºy. Trong khi chúng tôi mải tìm dấu vết của Joli - Coeur trên mặt đất, Capi bá»—ng nhìn lên và sủa vang mừng rỡ, Ä‘iá»u đó có nghÄ©a phải tìm ở trên không chứ không phải ở dÆ°á»›i đất.
Quả nhiên chúng tôi thấy mặt tuyết phủ mái lá»u đã bị giẫm lên đây đó cho tá»›i má»™t cà nh cây lá»›n rủ xuống mái lá»u. Mắt chúng tôi dõi theo cà nh cây nà y, nó là cà nh của má»™t cây sồi, thì thấy ở tÃt trên cao chá»— má»™t chạc cây có má»™t cái bóng thẫm mà u thu mình ở đó.
Äó là Joli - Coeur và chúng tôi dá»… dà ng Ä‘oán được cái gì đã xảy ra: quá sợ hãi những tiếng rú của chó và chó sói, Joli - Coeur lao lên nóc lá»u trong khi chúng tôi ra ngoà i, rồi từ đó leo tÃt lên cây sồi cao và cứ ẩn mình trên đó ai gá»i cÅ©ng không thÆ°a. Con váºt bé nhá» tá»™i nghiệp mong manh ấy hẳn phải lạnh cóng.
Chủ tôi nhẹ nhà ng gá»i nó. Nó leo thoăn thoắt từ cà nh ná» sang cà nh kia rồi nhảy phóc xuống vai cụ Vitalis, chui và o trong áo vét của cụ.
Tìm được Joli - Coeur kể cÅ©ng đã là nhiá»u, nhÆ°ng những con chó vẫn mất dạng. Có lẽ chúng đã bị sói ngoạm đứt cổ rồi tha đến má»™t bụi ráºm nà o đó để ăn thịt thá»a thÃch. Tá»™i nghiệp Zerbino, tá»™i nghiệp Dolce.
Chúng đã là bạn chúng tôi, là đồng hà nh của chúng tôi, vui sÆ°á»›ng hoạn nạn có nhau, và đối vá»›i tôi, trong những ngà y buồn bã cô Ä‘Æ¡n, chúng là những ngÆ°á»i bạn thân thiết. Mặt trá»i lấp lánh trên bầu trá»i không gợn mây và những tia nắng lại được tuyết trắng ngần không tì vết phản chiếu lại, khu rừng lúc nà y tháºt rá»±c rỡ. Thỉnh thoảng cụ Vitalis lại thò tay.và o trong chăn sá» Joli - Coeur, nhÆ°ng nó không ấm lên chút nà o.
- Phải tới một là ng nà o thôi, cụ Vitalis nói, chứ không Joli - Coeur chết mất. Chăn được hơ nóng lên, Joli - Coeur được quấn và o đó rồi đặt và o trong áo vét sát ngực chủ tôi. Chúng tôi chuẩn bị đi.
- Äây là má»™t cái quán đã bắt chúng ta trả tiá»n trá» quá đắt.
- Cụ Vitalis nói.
Cụ Ä‘i đầu, tôi Ä‘i đằng sau. Chúng tôi phải gá»i Capi, nó cứ đứng ở ngưỡng cá»a căn lá»u, mÅ©i hÆ°á»›ng vá» nÆ¡i các bạn nó gặp nạn. Tá»›i Ä‘Æ°á»ng cái được mÆ°á»i phút thì chúng tôi gặp má»™t cái xe ba gác, ngÆ°á»i đánh xe cho biết chỉ Ä‘á»™ má»™t giá» nữa chúng tôi sẽ tá»›i má»™t ngôi là ng. Chân chúng tôi tăng thêm sức mạnh.
Cuối cùng, dÆ°á»›i chân má»™t sÆ°á»n đồi xuất hiện những mái nhà trắng của má»™t ngôi là ng. Chúng tôi không há» có thói quen và o những quán hạng nhất, những cái quán mà vẻ sang trá»ng của chúng hứa hẹn ăn ngon ngủ ngon. Chúng tôi thÆ°á»ng dừng lại ở những quán trá» ngÆ°á»i ta không là m chúng tôi rá»—ng túi.
NhÆ°ng lần nà y không phải nhÆ° váºy: cụ Vitalis cứ Ä‘i tá»›i má»™t cái quán có treo tấm biển và ng rá»±c. Chủ tôi lấy vẻ "ông chủ" và o thẳng bếp Ä‘á» nghị chủ quán cho má»™t buồng tốt có sưởi. Lúc đầu chủ quán, má»™t ngÆ°á»i có bá»™ dạng chững chạc không thèm nhìn chúng tôi, nhÆ°ng dáng dấp oai vệ của chủ tôi đã khiến ông ta phải kÃnh nể, má»™t ngÆ°á»i hầu gái nháºn lệnh dẫn chúng tôi Ä‘i.
- Con đi nằm đi.
- Cụ Vitalis bảo tôi trong khi cô hầu nhóm lò sưởi. Tôi ngạc nhiên đứng yên.
- Nhanh lên!
- Cụ Vitalis nhắc lại.
Tôi Ä‘Ã nh vâng lá»i.
Trong khi tôi nằm dưới chiếc chăn lông cho ấm lên, cụ Vitalis cứ quay đi quay lại chú Joli -Coeur tội nghiệp như muốn là m cho nó nóng lên.
- Cháu nóng chưa?
- Sau Ãt lâu cụ Vitalis há»i tôi.
- Nóng phát ngốt lên rồi ấy ạ.
Cụ nhanh chóng Ä‘i vá» phÃa tôi, đặt Joli -Coeur và o giÆ°á»ng tôi và dặn tôi ôm ghì nó và o.ngá»±c. Con váºt bé bá»ng tá»™i nghiệp sẵn sà ng là m tất cả má»i thứ. Nó dán chặt mình và o ngÆ°á»i tôi im thin thÃt, ngÆ°á»i nó nóng hừng há»±c.
Chủ tôi xuống bếp, chẳng mấy chốc cụ bÆ°ng lên má»™t bát rượu nóng pha Ä‘Æ°á»ng. Cụ muốn Joli - Coeur uống và i thìa rượu nà y nhÆ°ng hai hà m răng Joli - Coeur cứ nghiến chặt lại không sao mở ra được.
Nó thò má»™t tay ra khá»i giÆ°á»ng vá» phÃa chúng tôi. TrÆ°á»›c khi tôi và o gánh hát, Joli - Coeur đã má»™t lần bị sung huyết phổi, ngÆ°á»i ta đã má»™t lần trÃch huyết ở cánh tay nó, lúc nà y cảm thấy mình lại ốm nó bèn giÆ¡ cánh tay ra để ngÆ°á»i ta lại trÃch huyết và chữa cho nó khá»i nhÆ° lần trÆ°á»›c.
Cụ Vitalis không những xúc động mà còn lo lắng.
- Uống chỗ rượu nà y đi, cụ Vitalis nói, ông đi tìm thầy thuốc. Không đợi cụ ra lệnh hai lần, tôi uống bát rượu rồi nằm và o trong chăn, nhỠthêm cái nóng của rượu nữa tôi tưởng mình chết ngạt.
Chủ tôi Ä‘i không lâu trở lại ngay Ä‘em theo má»™t thầy thuốc. Cụ Vitalis không nói là để thăm cho bệnh nhân nà o, cho nên thấy tôi nằm trong giÆ°á»ng mặt Ä‘á» nhÆ° gấc ông thầy thuốc bèn tiến đến phÃa tôi:
- Sung huyết rồi.
- ông ta nói.
Và ông ta lắc đầu, tá» ra không có gì là tốt cả. Äã đến lúc là m ông ta tỉnh ngá»™. Tôi bèn kéo chăn lên má»™t chút, chỉ và o Joli - Coeur nói:
- Bệnh nhân đây cơ ạ.
Ông thầy thuốc lùi lại hai bÆ°á»›c, quay vá» phÃa cụ Vitalis, kêu lên:
- Má»™t con khỉ Æ°! Tôi tưởng ông ta sắp tức giáºn Ä‘i ra. NhÆ°ng chủ tôi là má»™t ngÆ°á»i khôn khéo.
Vừa lá»… phép vừa ra vẻ rất Ä‘Ã ng hoà ng, chủ tôi ngăn ông thầy thuốc lại, giải thÃch hoà n cảnh cho ông ta.
NgÆ°á»i ý vốn là những ngÆ°á»i biết lấy lòng ngÆ°á»i ta má»™t cách khéo léo, ông thầy thuốc lại từ cá»a ra và o Ä‘i tá»›i gần giÆ°á»ng bệnh.
Trong khi chủ tôi giải thÃch, có lẽ Joli -Coeur Ä‘oán được con ngÆ°á»i Ä‘eo kÃnh nà y là thầy.thuốc, nó giÆ¡ cánh tay ra đến mÆ°á»i lần để được trÃch huyết.
- ông xem con khỉ nà y thông minh như thế nà o, nó biết ông là bác sĩ nên đưa tay ra để ông xem mạch đấy.
Câu nói đó khiến bác sĩ quyết định khám.
- Ca nà y kể cũng lạ thực đấy.
- ông ta nói.
Hỡi ôi! Tháºt buồn cho chúng tôi. Joli -Coeur bị Ä‘e dá»a sung huyết phổi. Joli - Coeur yêu quý sá»± chăm sóc của tôi lắm, nó ban cho tôi má»™t nụ cÆ°á»i dịu dà ng; cái nhìn của nó giống nhÆ° cái nhìn của má»™t con ngÆ°á»i váºy. Do chú ý đến tất cả má»i thứ, chẳng lâu la gì nó nháºn xét thấy má»—i lần nó ho tôi lại cho nó má»™t viên Ä‘Æ°á»ng đại mạch.
Má»™t buổi sáng khi Ä‘i ăn trÆ°a vá», trong khi tôi Ä‘ang ở bên Joli - Coeur - không bao giá» chúng tôi bá» nó má»™t mình - tôi biết chủ quán đòi tiá»n chủ tôi.
Chỉ còn có năm mươi xu. Là m thế nà o bây gi�
Chỉ có má»—i má»™t cách ra khá»i ná»—i khốn đốn nà y: đó là ngay tối hôm đó tổ chức má»™t buổi biểu diá»…n. Mà theo tôi chuyện nà y hầu nhÆ° không thể là m được. ấy thế nhÆ°ng phải bằng bất cứ giá nà o chăm sóc Joli - Coeur và cứu sống nó.
Trong khi tôi trông ngÆ°á»i ốm, cụ Vitalis tìm được má»™t phòng biểu diá»…n ở chợ. Cụ viết và dán mấy tấm áp-phÃch, bố trà má»™t sân khấu bằng mấy tấm ván và dÅ©ng cảm chi năm mÆ°Æ¡i xu mua nến. Tôi lo lắng tá»± há»i chÆ°Æ¡ng trình biểu diá»…n của chúng tôi sẽ gồm những gì. NhÆ°ng ngay sau đó tôi khẳng định được ngay: tay đánh trống trong là ng Ä‘á»™i má»™t cái mÅ© kê-pi Ä‘á» choáng lá»™n dừng lại trÆ°á»›c quán và sau má»™t hồi trống rá»™n rã, Ä‘á»c lên chÆ°Æ¡ng trình biểu diá»…n nà y.
Không biết má»i ngÆ°á»i sẽ nghÄ© thế nà o khi há» biết là cụ Vitalis đã không tiếc những lá»i hứa hẹn quá đáng vá» "Capi, con chó thông thái" và "má»™t ca sÄ© thần đồng", tức là tôi. Phần đáng chú ý nhất của lá»i chiêu hà ng là ở chá»— ngÆ°á»i ta không quy định giá chá»— ngồi, mà tùy thuá»™c lòng Ä‘á»™ lượng của khán giả.
Việc nà y theo tôi khá táo bạo. Liệu ngÆ°á»i ta có vá»— tay chúng tôi hay không? Capi thì nổi tiếng là đúng thôi. NhÆ°ng tôi, tôi không tin tôi là má»™t thần đồng..Äã đến giá» ra chợ: tôi nhóm má»™t ngá»n lá»a to trong lò sưởi bằng những cây củi lá»›n để cho nó cháy được lâu; tôi ủ kỹ Joli - Coeur trong chăn - Joli - Coeur khóc nức nở vì không được tham gia biểu diá»…n. Sau đó chúng tôi ra Ä‘i. Chủ tôi giải thÃch cụ chỠđợi những gì ở tôi.
Vì thiếu ba diễn viên nên tôi và Capi sẽ phải đem hết nhiệt tình và tà i năng ra là m việc để là m sao thu được bốn mươi phrăng.
Cụ Vitalis đã chuẩn bị tất cả, chỉ còn việc thắp nến lên; nhưng chúng tôi chỉ cho phép mình có được cái xa xỉ đó khi mà phòng đã gần đông chứ không thì nến sẽ cháy hết trước khi biểu diễn xong. Trong khi chúng tôi chiếm lĩnh sân khấu, tay đánh trống còn đi một tua cuối cùng quanh là ng. Tiếng trống lại gần và ngoà i phố có tiếng ồn à o: độ hai chục đứa trẻ đến xem.
Vẫn không ngừng đánh trống, tay đánh trống đứng giữa hai chiếc đèn xếp ở ngay cá»a và o sân khấu, công chúng chỉ còn việc và o chá»— chá» xem biểu diá»…n nữa thôi.
Tôi xuất hiện đầu tiên, hát hai bà i hát há»a theo Ä‘Ã n hác-pÆ¡. Tháºt thà mà nói, vá»— tay không được sôi nổi mấy. XÆ°a nay tôi chẳng bao giá» có cái tá»± ái của ngÆ°á»i kịch sÄ©, nhÆ°ng lần nà y sá»± lạnh nhạt của khán giả là m tôi nản lòng. Rõ rà ng là nếu tôi không là m vui lòng há» thì Ä‘á»i nà o há» mở túi tiá»n ra. Äâu có phải vì thanh danh mà tôi hát, tôi hát là vì Joli - Coeur. ối chao! Tôi những muốn là m Ä‘á»™ng lòng công chúng, là m há» phấn khởi lên; nhÆ°ng nhìn trong gian phòng đầy những bóng ngÆ°á»i kỳ lạ nà y tôi thấy hình nhÆ° mình chẳng là m há» quan tâm bao nhiêu.
Capi may mắn hÆ¡n, được khán giả vá»— tay nhiá»u trà ng.
Cuá»™c biểu diá»…n vẫn tiếp tục, nhá» Capi nó kết thúc trong những tiếng vá»— tay rầm ráºp. Giá» phút quyết định đã đến. Trong khi tôi nhảy má»™t Ä‘iệu vÅ© Tây Ban Nha trên sân khấu có cụ Vitalis há»a Ä‘Ã n theo, Capi miệng ngáºm chiếc bát gá»—, Ä‘i qua tất cả má»i hà ng khán giả. Liệu nó có thu được bốn mÆ°Æ¡i phrăng hay không?
Tôi mệt đến đứt hÆ¡i nhÆ°ng vẫn tiếp tục nhảy bởi vì tôi chỉ có thể dừng khi Capi quay vá». Nó không há» vá»™i vã, khi ngÆ°á»i ta không cho tiá»n thì nó lấy chân vá»— nhẹ và o cái túi tiá»n không muốn mở ra..Cuối cùng, nó xuất hiện, tôi định ngừng, nhÆ°ng cụ Vitalis ra hiệu cho tôi cứ nhảy tiếp. Tá»›i gần Capi, tôi thấy cái bát gá»— còn vÆ¡i, còn phải thêm nhiá»u.
Lúc nà y cụ Vitalis cÅ©ng đánh giá thu nháºp xong bèn đứng dáºy:
- Tôi tin là mình có thể nói một cách không tự khen rằng chúng tôi đã biểu diễn xong chương trình; tuy nhiên vì nến vẫn còn cháy, nếu như khán giả muốn nghe, tôi xin hát một và i khúc:
Capi sẽ lại Ä‘i thêm vòng nữa, và những ai chÆ°a tìm thấy chá»— mở túi tiá»n ở đâu trong lần Capi Ä‘i qua lúc nãy thì lần nà y sẽ mở túi tiá»n khéo léo hÆ¡n.
Mặc dù cụ Vitalis là giáo sÆ° dạy tôi, tôi chÆ°a bao giá» thấy cụ hát nhÆ° đã hát buổi tối hôm đó. Tôi nhìn thấy má»™t phu nhân trẻ ngồi ở hà ng ghế đầu vá»— tay nhiệt liệt đến hết sức mình. Tôi đã để ý nháºn xét bà ta vì đó không phải má»™t bà nông dân mà là má»™t phu nhân thá»±c thụ, bên cạnh bà là má»™t đứa bé cÅ©ng vá»— tay tán thưởng Capi rất nhiá»u, có lẽ nó là con trai bà .
Sau khúc rô-man Capi lại Ä‘i quyên tiá»n, tôi ngạc nhiên thấy bà ta không cho gì và o trong bát Capi cả.
Khi chủ tôi hát xong khúc Ri-sa, bà ta ra hiệu cho tôi lại gần.
- Tôi muốn nói chuyện vá»›i chủ cháu. Äiá»u nà y là m tôi hÆ¡i ngạc nhiên. Tuy nhiên tôi cÅ©ng truyá»n đạt ý muốn nà y tá»›i cụ Vitalis, lúc nà y Capi đã trở vá» chá»— chúng tôi. Lần quyên tiá»n thứ hai nà y còn được Ãt hÆ¡n lần trÆ°á»›c.
- Bà ta muốn gì ông?
- Cụ Vitalis há»i.
- Muốn nói chuyện với cụ ạ.
- ông chẳng có gì nói với bà ta cả.
- Bà ấy không cho gì Capi, có lẽ bây giỠmuốn cho nó chăng?
- Thế thì Capi phải đến chỗ bà ấy, không phải ông.
Tuy nhiên cụ quyết định Ä‘i nhÆ°ng dắt Capi theo. Tôi cÅ©ng Ä‘i theo há». Trong lúc đó má»™t ngÆ°á»i đầy tá»› mang má»™t cái đèn lồng và má»™t cái chăn tá»›i đứng bên cạnh bà phu nhân và đứa bé.
Cụ Vitalis đến gần và chà o.
- Xin lá»—i đã là m phiá»n cụ, bà phu nhân nói, nhÆ°ng thế nà o tôi cÅ©ng phải ngợi khen cụ má»›i xong. Tôi là nhạc sÄ© mà , thà nh thá» muốn nói để.cụ hiểu má»™t tà i năng lá»›n nhÆ° cụ đã là m tôi xúc Ä‘á»™ng đến thế nà o.
- Nói đến tà i năng là m gì ở một ông già như tôi.
- Cụ Vitalis đáp.
- Xin cụ biết cho là không phải tôi bị thúc đẩy bởi tò mò xoi mói.
- Bà phu nhân nói.
- Tôi sẵn sà ng là m thá»a lòng tò mò của bà thôi, chắc bà ngạc nhiên thấy má»™t ngÆ°á»i là m trò chó mà lại hát được?
- Phải nói là ngạc nhiên đến thán phục.
- Có gì đâu, tôi thì không phải lúc nà o cÅ©ng nhÆ° thế nà y, ngà y xÆ°a, thá»i tôi còn trẻ, đã lâu lắm rồi, tôi là ... đầy tá»› cho má»™t ca sÄ© lá»›n và tôi cứ bắt chÆ°á»›c hát Ä‘i hát lại má»™t và i Ä‘iệu, chỉ có thế thôi. Bà phu nhân không trả lá»i nhÆ°ng nhìn cụ Vitalis khá lâu trong khi cụ đứng trÆ°á»›c mặt bà ta vá»›i má»™t thái Ä‘á»™ lúng túng.
- Xin chà o cụ.
- Bà ta nói.
Rồi cúi xuống Capi, bà ta đặt và o chiếc bát gá»— má»™t đồng và ng. Tôi cứ tưởng cụ Vitalis sẽ Ä‘Æ°a bà ra xe kia đấy, nhÆ°ng cụ không là m gì hết. Khi bà ta đã cách xa cụ và i bÆ°á»›c, tôi nghe thấy cụ rủa thầm và i lá»i bằng tiếng ý.
- Nhưng bà ta cho Capi cả một đồng lu-i cơ mà cụ.
- Tôi nói.
- Một đồng lu-i!
- Cụ nói, nhÆ° ra khá»i má»™t giấc mÆ¡.
- ừ nhỉ! Phải, tá»™i nghiệp Joli - Coeur, ông đã quên mất nó. Ta Ä‘i vá» vá»›i nó Ä‘i. Chúng tôi vá»™i vã trở vá» quán trá».
Tôi lên cầu thang đầu tiên và chạy và o buồng. Lá»a chÆ°a tắt, nhÆ°ng không bốc lên được thà nh ngá»n nữa. Tôi mau chóng thắp ngay má»™t ngá»n nến và tìm Joli - Coeur vì không thấy tiếng nó đâu. Nó nằm trên tấm chăn vẻ nhÆ° Ä‘ang ngủ. Tôi cúi xuống nhẹ nhà ng cầm lấy tay nó để cho nó khá»i thức giấc. Bà n tay nó lạnh ngắt.
Lúc nà y cụ Vitalis bÆ°á»›c và o phòng. Tôi quay mặt vá» phÃa cụ. Cụ Vitalis cúi xuống:
- ôi thôi!
- Cụ nói.
- Nó đã chết. Chuyện nà y ắt phải xảy ra thôi.
|
|
|
| |