TASS Được Quyền Tuyên Bố - Julian Semyonov

[ngudoc]

Phần 13
GLÉP

Glép tỉnh dậy, như thể có ai dần lên người. Hắn còn chưa hiểu vì sao khi tỉnh dậy, mồ hôi lại ra lạnh toát, với cái cảm giác nhớp nháp khủng khiếp thế! Hắn nhắm mắt lại, thiếu gì chuyện linh tinh xảy đến trong cái nóng hầm hập này, nhưng vào giây phút hắn nhắm mắt lại, những con số màu đen lúng liếng hiện ra: “sáu”. “không”, “bảy”. Hắn thấy chúng chính xác và gần đến nỗi hắn phải tự dưng lấy tay giụi mắt. Mở mắt ra và nhìn đồng hồ: Sáu giờ kém mười. Hắn ném cái thân xác đã được rèn luyện nhiều xuống giường, gõ gõ gót chân ướt mồ hôi xuống sàn gạch men, nhắc ống, quay số điện thoại, cảm thấy ngón tay còn run lẩy bẩy. Hắn đợi cho đầu kia có người đã cầm ống nói, mới thì thầm rất khẽ:
- Rô-bớt, ông hãy đến bể bơi ngay được không? Tôi đi bơi ngay bây giờ, đừng chậm trễ. Ông hiểu tôi không? Không chậm trễ nhé!
Hắn đặt ống nói xuống, nhìn đống hồ. Đã sáu giờ bảy phút – Glép mặc quần áo, vuốt qua mặt mũi rồi bổ ra xe. Mười phút sau hắn đã ở “Hin-tơn”, khu bể bơi.
Rô-bớt Lô-ren-xơ, phụ trách khu vực của CIA, ngồi trên ghế tựa dài, vẻ ngái ngủ, mặt mũi bơ phờ, mí mắt sùm sụp, thâm quầng, như tất cả những kẻ mắc bệnh gan kinh niên.
- Có chuyện gì xảy ra? – Lô-ren-xơ hỏi vẻ mệt mỏi – Tôi vừa làm việc suốt đêm đến sáng. Có gì khuấy động vậy?
- Tôi không rõ, có thể giờ cũng chưa có gì khuấy động đâu. Hôm qua, tôi với Pôn có cuộc gặp gỡ với tên Nga mà Xtau đã báo. Cuộc gặp diễn ra tự nhiên. Nhưng bây giờ, thốt nhiên tôi bỗng nghĩ: Tại sao hắn lại trú ngụ ở đúng cái phòng 607?
- Vì không còn phòng nào khác, chẳng hạn… Đã tới mùa người ta kéo đến tắm biển rồi.
- Nhưng sao hắn thuê đúng cái phòng mà ta đã gặp và tuyển mộ được gã “Tỉnh Táo” ấy nhỉ? – Glép xích lại gần hỏi khẽ.
- Bởi vì đó là căn phòng có các trang thiết bị riêng, phù hợp với thị hiếu người Nga. Chỉ có thế mà ông đánh thức tôi dậy à?
- Không chỉ vì thế mà thôi đâu, ông trùm ạ. Đứa nào đã đến phục vụ chúng ta hôm ấy? Đứa nào mang đồ ăn đến? Hồi đó, lũ con tườu đang bãi công kia mà! Phục vụ ta là một thằng da trắng không ai biết đến. Hắn lại cụt ngón tay nữa. Mà bọn Nga đang săn tìm thằng Thiếu Ngón ấy, kẻ đang làm việc ở “Hin-tơn” này đấy.
- Ông loạn trí à?
- Tôi không hề loạn trí. Tôi rất sợ đấy, ông đại diện à. Xla-vin là một thằng cha khác thường, mắt hắn ranh như ma ấy. Hắn lại thông minh quỉ quái khôn lường.
- Thế ông tưởng tất cả bọn Nga là lũ ngốc cả đấy! Cứ cho là hắn ở trong bọn phản gián đi. Cứ cho là thế. Thì sao? Nếu gã “Tỉnh Táo” bị bọn chúng phát giác rồi thì Trung Tâm đã cảm thấy ngay có trò giả hiệu rồi. Người của ta vẫn gặp hắn ở Mát-xcơ-va thường xuyên. Hắn dính vào với KGB chăng? Không, vì hắn vẫn chuyển cho ta tin tức gốc kia mà, các tin ấy đều đúng, nên ta vẫn giữ liên lạc với hắn.
- Ông trùm, ông có muốn tôi làm sáng tỏ việc đứa nào đã phục vụ ta ở phòng 607 trước đây không? Ông nhiếc tôi là kém về các loại hình nghệ thuật thẩm mỹ và không biết tiếng Pháp, nhưng tôi lại nhạy cảm như một con mụ đàn bà ấy. Tôi linh cảm, ông ạ, tôi linh cảm thấy…
- Ông sẽ hỏi ai, để biết đứa nào đã dọn bàn ăn hôm đó? Danh sách các thủ lĩnh bãi công, ông nhớ chứ?
- Cái này thì tôi không nhớ lắm.
- Tôi vẫn nhớ mà!
Glép chạy đến chỗ người gác cổng, hỏi số điện thoại của ông chủ tiệm ăn, người này lại chỉ cho hắn số điện người trông coi kho nhà hầm, sau mười phút, Glép quay lại bể bơi.
Lô-ren-xơ đang bơi trong làn nước xanh, động tác của hắn cẩn trọng, đều đặn và uyển chuyển như phụ nữ.
- Lên đây đã, ông trùm! – Glép đứng bên mép bể bơi gọi, - Nhanh lên nhé! Dọn bàn ăn là Ai-ven Bê-liu, dân di cư từ Lvốp, mất 2 ngón tay bên trái. Xla-vin đang tìm hắn.
Lô-ren-xơ, - thật bất ngờ với thể tạng hắn, - đã phốc lên khỏi bể bơi rất nhanh nhẹn, khoác áo choàng vào và nói bằng giọng thực sự quan tâm:
- Tư liệu về bọn di cư này đang nằm trong tay ai? Sao lại có một người Pháp mang giấy chứng minh kẻ di cư? Cái này rối rắm đây, ông có thấy thế không?
- Tôi lấy làm thích về chuyện này, ông trùm ạ!
Bọn chúng leo lên tầng 15, vào khu phòng khép kín số 1.500, mà CIA đã thuê hẳn từ hai năm nay, đánh thức Un-xơ, tên phụ trách cơ sở tra cứu dậy. Gã này không kịp rửa mặt đã phải đến lật bộ ô phiếu của mình lên. Ai-ven Be-liu, cũng tức là I-van Bê-lưi, sinh năm 1925, người U-krai-na ở vùng Gi-tô-mia ra đi theo người Đức, sau chiến tranh ở lại Bỉ, trong thời kỳ lạm phát, lại chuyển sang Tuy-ni-di làm công nhân khuân vác ở cảng, rồi từ đó sang Luy-xbua. Có họ hàng thân thích ở Gi-tô-mia, nhưng không thư từ gì, vì sợ gây rắc rối cho họ. Thường ăn nói gay gắt, thường kêu ca là cuộc đời vứt đi rồi, cái gì cũng quy tội cho người Mỹ, vì đã không khuyên hắn trở về nước Nga. Không thấy có liên lạc gì với sứ quán Nga. Hay uống rượu.
- Thế nào? – Lô-ren-xơ hỏi – ta làm gì bây giờ? Điện hỏi Len-gli chứ? [1]
Glép không trả lời quay số “607”. Hắn nghe tiếng “tút tút” rất lâu và chuông điện thoại reo không mãi. Hắn liếc một cái nhìn đầy ý tứ sang Lô-ren-xơ – “Không có Xla-vin trong khách sạn!”, - rồi quay sang số khác.
- Chào ông Xtau - hắn nói, hạ giọng một cách máy móc như thể đang gọi từ một trạm điện thoại tự động nào – ông có giúp được tôi việc này không: ông hỏi giúp xem tên Xla-vin, hói đầu, người cao to, mắt đen, cử động nhanh nhẹn, có đến sứ quán bọn Nga không, vào lúc nào? Tôi phỏng đoán là hắn đã đến đó vào khoảng bốn giờ sáng.
- Ông đợi nhé, khoảng ít phút nữa tôi sẽ gọi lại.
Rồi không nhìn sang Lô-ren-xơ nữa, Glép quay số hỏi Pi-la:
- Cô bạn thân mến, xin lỗi, vì tôi đã gọi cô sớm thế này. Cô chia tay với anh bạn của chúng ta khi nào vậy?
- Ông ta đưa em về tới nhà, anh Giôn ạ. Tán dóc độ dăm phút trong ô-tô thôi. Ông ta không chịu lên nhà chơi, chỉ nài em dành ít thời gian cho ông ta ngày hôm nay. Hẹn vào 8 giờ sáng đấy.
- Ông ta chia tay với em khi nào, là điều tôi muốn hỏi.
- Quãng 3 giờ sáng đấy, mà cũng có thể là…
Glép không đợi Pi-la nói hết, hắn cắt máy, rồi lại gọi cho tướng Xtau và nghe trả lời:
- Ông Giôn ạ, - Xtau nói, - Có một người có đặc điểm giống tên Xla-vin ông hỏi, đã đến sứ quán Nga…
- Hắn rời khỏi đó khi nào? – Glép ngắt lời.
- Ông có hỏi tôi điều đó đâu.
- Vậy nhờ ông xác định hộ ngay nhé. Và hỏi giùm bọn đã canh gác ở sứ quán Nga đặc điểm của tên đã từng lảng vảng đến bên hàng rào hôm trước… Tôi quan tâm hơn hết đến vấn đề này, tên đó có bị cụt ngón tay không?
Lô-ren-xơ đặt ấm cà phê lên bếp điện trong phòng ăn, lau mặt rồi hỏi Glép?
- Ta làm gì bây giờ?
- Ốc-ta-vi-ô đã đi gặp Ô-ga-nô, còn Pê-rây-ra thì đang chuyển vũ khí sang Na-gô-ni-a, trong tay tôi giờ không còn ai trong đội khủng bố nữa, ông trùm ạ!
- Sao ông lại cho rằng phải dùng đến đội khủng bố…?
- Thế theo ông, ta phải đi giải thích với gã Bê-liu này về sự ưu việt của xã hội ta so với xã hội độc tài mất nhân quyền kia của chúng sao? Vấn đề bây giờ còn là: Xla-vin đang ở đâu?
- Gượm đã, ông Giôn! Tôi không hiểu sao ông lại sốt vó lên thế, làm tôi cũng như bị cuốn theo mất. Thế cái ngữ gã Bê-liu ấy thì có thể nói được cái gì?
- Hắn chẳng cần nói gì cả, chỉ cần hắn biết trỏ tay nhận diện đúng tấm ảnh của điệp viên “Tỉnh Táo” là tôi với ông đi đời nhà ma!Mà thế cũng đáng đời thôi: chúng ta đã không biết bảo vệ cho tay nội gián quý giá bậc nhất mà lại!
Điện thoại lại reo và Glép nhận thấy Lô-ren-xơ cũng thốt rùng mình như bị rét.
- Tôi nghe đây, - Glép đáp. Hắn chắc rằng Xtau gọi, và quả đã không nhầm.
- Ông Giôn ạ, tên Xla-vin ấy vừa ra khỏi sứ quán xong.
- Ông có cho theo dõi hắn không?
- Ông có phát hiệu lệnh gì thêm đâu, ông chỉ bảo tôi đợi trong ngày nay. Tôi có cảm giác là hắn gặp may.
- Cảm ơn ông Xtau nhé, ông giúp tôi vậy là được nhiều việc lắm. Ông có thể cho xin cả địa chỉ của tên Ai-ven Bê-liu được không? Tôi cho rằng Xla-vin hiện đang đến đó.
- Năm sinh, nơi sinh của hắn?
- Hắn từ phương Bắc tới, đã hơn 10 năm. Hiện làm việc ở “Hin-tơn”. Hắn là người của bọn chúng đấy, ông ạ! Xla-vin chắc đến gặp hắn, ta phải xác định được sự việc đó.
- Cử người đến địa chỉ ấy chăng? Tất nhiên, sau khi đã xác định đúng sự việc?
- Nhưng chỉ khi nào có hiệu lệnh của tôi. Hiểu không? Bây giờ thì hoàn toàn không được, ông động vào, sợ lộ việc. Chỉ sau khi có hiệu lệnh đã nhé, ông Xtau ạ! Tôi chưa gác máy đâu, ông cho tôi địa chỉ ấy ngay đã, ông Xtau.
- Ông Giôn, ông đang nói việc gì thế? – Lô-ren-xơ hỏi.
- Một việc thú vị, ông trùm ạ. Tôi muốn làm sao để Xla-vin bị bắt như một tên gián điệp Nga và một tên khủng bố. Điều ấy sẽ đem lại cho chúng ta nhiều cái lợi lắm. Khó mà hình dung được nhiều đến thế nào, nhất là đúng trước lúc bắt đầu chiến dịch “Ngọn đuốc”.

[1] Len-gli: Nơi đặt trụ sở của cục tình báo Trung ương Mỹ. (ND)

[ngudoc]

Phần 14
TÌM KIẾM I-GRÊ-SA-ÉP, TƠ-RU-KHIN

Grê-sa-ép được cử đến trò chuyện với người bán nước khoáng Xi-din mà theo tư liệu quan sát, thì ngày nào, vào một giờ nhất định, Pa-ra-mô-nốp cũng đều đến đó, việc này đã thẩm tra kỹ. Nhưng gặp Xi-din rồi, anh đâm ra lúng túng.
- Vâng, vâng, vâng – Xi-din nhỏ thó, đầy mồ hôi, nói lia lịa – Anh đừng giả bộ ngây ngô, cứ như anh từ bên cơ quan “Thanh tra lò cao” hay “Mua bán nguyên vật liệu” đến ấy! Người ta đã dạy cho nhân viên thương nghiệp chúng tôi thừa cảnh giác rồi! Anh cứ nói thẳng thừng xem: Ở đây đã có điều tiếng gì? Ai báo cáo? Pri-khốt-cô lại đi tố cáo tôi nấu chảy những chai không với đồng và kền phải không? Hay là Đrư-nốp đánh tín hiệu lên? Tay này chắc báo là tôi tiêu thụ chui các mác chai “Boóc-giô-mi” cùng với nút, thông đồng với Sa-ru-đi-nốp?... Anh có muốn xem các phiếu nhập không. Tôi không có bán nước lã thay cho nước khoáng đâu đấy nhé! – Trình độ văn hoá đã lên cao rồi, ai cũng biết sợ bệnh gan mà lại…
- Anh nói kháy tôi đủ kiểu thật uổng công, - Grê-sa-ép đáp, anh đã bị lão lắm mồm này tước hết mọi phương án ứng phó có thể có – Tôi không phải từ ban chống tham ô tài sản xã hội chủ nghĩa và chống đầu cơ buôn lậu đến đâu.
- Thế thì còn từ đâu đến? Chả lẽ lại từ phòng khám phụ khoa cử đến? Hay là từ xưởng “Mốt-xphim”?
- Ấy, chính là từ tổ liên hợp làm phim số 2 của xưởng “Mốt-xphim” thật đấy! – Ru-xta-mốp điềm nhiên trả lời thay Grê-sa-ép. Anh quyết định sử dụng tình bạn quen lâu năm với trợ lý đạo diễn Kha-rin, bạn từ hồi còn đi học thời trẻ, đã bị đuổi khỏi trường Plê-kha-nốp vì một vụ say rượu bí tỉ, suýt dẫn đến chuyện ẩu đả ồn ào (Đấy là kết luận của buổi họp Đoàn thanh niên – dù sao, mới là suýt ẩu đả, chứ việc ồn ào ấy chưa diễn ra; các bạn hồi ấy đã tỏ ra nhẹ tay vì không muốn gây đao to búa lớn, làm hỏng cả tương lai chàng thanh niên!).
Đến đó, thì Xi-din thực sự ngạc nhiên. Cũng như bất kỳ nhân viên thương nghiệp nào, anh ta tỏ ra đặc biệt quan tâm tới các nhà hoạt động văn hoá.
- Thật ư? Vậy phải có giấy tờ xác nhận chứ?
- Giả thử tôi từ ban chống tham ô, đầu cơ và buôn lậu tới thì đã có giấy tờ xuất trình rồi… Còn thế này thì thực ra có cần gì giấy? Tôi là trợ lý của đạo diễn Bô-brốp-xky, chắc anh đã nghe tên?
- A, Tô-li-a đây mà! – Xi-din nhún vai – “Nghe tên” là thế nào? Ông ấy gần như tuần nào cũng đến mua nước khoáng “Xla-vi-a-nốp-xkai-a” của hàng tôi. Và tôi vẫn cất riêng, không bán cho các khách hàng bình thường, mặc cho ai ngứa mồm cứ việc chửi! Tôi phải biết quý hệ tiêu hoá của các nghệ sĩ hơn là các cơn đau khổ vì quá chén của các phần tử lưu manh đội lốt vô sản chứ!
Thực tình, Bô-brốp-xky có đến mua của Xi-din nước uống, nói chuyện phiếm dăm ba câu, nhưng thế cũng đủ để những kẻ tán dóc khôn khéo như Xi-din thoả mãn với cuộc gặp gỡ, và bốc phét nó thành một tình bạn cố cựu.
- Vậy thì hay rồi, chúng tôi đang rất muốn yêu cầu…
- Xin cứ việc.
- Anh có giúp chúng tôi tổ chức quay phim được không?
- Ở ngay chỗ tôi?
- Vâng! Một cảnh hay đấy. Nếu anh muốn, chúng tôi sẽ đưa anh xem kịch bản trước.
- Thế tôi cũng được lên phim chứ?
- Hẳn thế rồi!
- Các anh nói thật chứ?
(Ôi, nỗi háo danh của người đời! Vì lẽ gì mà người ta háo hức quay phim làm vậy? Chắc để lưu hình muôn thuở chăng?)
- Thật chứ còn gì. Ít ra là do đạo diễn Bô-brốp-xky muốn thế!
- Sao ông ấy không đích thân đến đây nhỉ? Các anh về nói lại với ông ấy, là sắp tới tôi sẽ được nhận nước khoáng nhãn hiệu “Náp-tu-xi-a” nhé. Cái này mới thật là thuốc trường sinh, uống nó thì cứ thích mê. Dù có rượu chè quá chén cũng không còn đáng sợ nữa, nó rửa gan rửa thận sạch sẽ, thật cứ y như bột giặt!
- Anh Xi-din này, cả tên anh là gì nhỉ?
- Gri-gô-ri Gri-gô-ri-ê-vích.
- À phải, đúng rồi, sếp Bô-brốp-xky có nhắc đến… Anh Gri-gô-ri Gri-gô-ri-ê-vích này, chúng tôi muốn tổ chức quay tại cửa hàng nhưng giấu kín ca-mê-ra đi.
- Giấu kín ca-mê-ra? Học như kiểu Gri-sa chứ gì?
- Gri-sa nào nhỉ?
- Ồ, đạo diễn Chu-khơ-rai ấy mà. Ông ta đặt máy, vờ làm như đang quay lũ chim bay; kỳ thực lại bấm trộm vào chỗ một đôi trai gái đang tình tự.
- Đúng thế đấy!
- Thế thì còn gì đơn giản hơn! Ta đục một lỗ ở cửa kia – Anh ta quay người lại, - có cái kho, anh vào trong mà đặt máy, còn tôi sẽ tán tếu với khách hàng… À, nhưng gượm đã, thế thì lại không trông được rõ mặt tôi, ai biết là tôi đóng phim từ phía sau lưng?
- À, chúng tôi sẽ đặt hai ca-mê-ra. Khách hàng thì tưởng là chúng tôi quay anh, nhưng thực thì quay cả từ hai phía, có hai điểm thu hình một lúc.
- Biết đâu các anh lại chả lấy cái mặt sau lưng mà chiếu lên phim, còn mặt trước thì quẳng vào sọt rác, tôi cũng biết tỏng cái trò lấy lòng ấy của các anh rồi.
- Anh yên tâm, nếu anh không tin tôi, thì chuyến này anh cứ gặp Bô-brốp-xky mà trực tiếp đề nghị!
- Thôi đi, anh làm như tôi không biết gì ấy. Thời buổi này, có phải người đứng đầu quyết định cả đâu, việc can hệ có khi lại tận người đứng hàng thứ năm quyết ấy chứ! Tôi không rõ anh xếp vào loại nào trong nghề điện ảnh, trợ lý là thế nào, có hơn người giúp việc không, nhưng có điều khỏi phải bàn cãi. Anh cứ trình lên bàn giấy thủ trưởng anh cái gì, thì rồi nó sẽ lên phim cái ấy! Ở ta vẫn chả thấy nhan nhản như thế là gì? Ví như trưởng phòng thương nghiệp quận có bao giờ thèm tiếp đến tôi, đối với tôi, ông ta cũng xa lạ như giáo hoàng La Mã ấy, hòng gì mà dễ dàng đề đạt này nọ. Phải vào chỗ cô thư ký! Nếu bộ máy tiêu hoá của cô ta tốt cả và thận làm việc đều đặn như các máy móc vũ trụ ấy thì đến nước khoáng “Náp-tu-xi-a” cũng chẳng được việc gì! Nhưng cũng có thể cô ta lại đang thích có một kiểu quần lót mang liền với tất, mà ông quầy hàng trưởng lại mắc bệnh loét dạ dày. Vậy là xong ngay. Tôi mang cho ông nước khoáng “số 17” và “Vi-tau-tat”, - còn này đây phần cô, quần mang liền với tất. Vậy thì tôi chăm lo cho ai vậy? Cho lợi ích cá nhân hay lợi ích tập thể? Mà có thể cứ nhổ toẹt, bất cần ai hỏi! – Không có nước khoáng “Ê-xen-túc”, các vị kêu lên đâu đấy, chứ kêu gì tôi?! Làm thế lại sướng, chả phải bận rộn vất vả gì! Thôi, chẳng đáng nói làm gì những chuyện đó, động đến nửa câu là tôi lại thấy bực, mà cũng chẳng làm gì được!
… Cửa đằng sau Grê-sa-ép bỗng sập mạnh. Anh quay lại. Trên ngưỡng cửa hiện ra Pa-ra-mô-nốp, mắt chằm chằm nhìn Xi-din. Xi-din mỉm cười rồi đưa tay làm một cử chỉ lạ lùng, khó hiểu, đồng thời lên tiếng hỏi:
- Ông cần gì?
- E hèm… ồ không… chẳng qua tôi muốn hỏi, người ta đã chở nước khoáng “Xai-rơ-mê” đến chưa?
- Ông đến muộn hơn nhé, khoảng trước 5 giờ chiều, bây giờ họ chưa chở “Xai-rơ-mê” đến đâu,
Grê-sa-ép liếc mắt lên nhìn tủ kính bày hàng. Trước mắt anh vẫn có bảy chai “Xai-rơ-mê” xếp ở đó!

*
* *

- Thế ngộ nhỡ những chai đặt làm mẫu trong tủ kính là nước thường thì sao? – Côn-xtan-ti-nốp hỏi, ngắt ngang mạch báo cáo của Grê-sa-ép. – Chai hết nước khoáng rồi, để bày hàng thôi?
Đại tá Tơ-ru-khin, trưởng nhóm điều tra, trả lời:
- Cũng có thể thế. Nhưng việc gì Pa-ra-mô-nốp lại phải đến tận cửa hàng của Xi-din để mua “Xai-rơ-mê”, trong lúc như tôi đã kiểm tra, ngay tại quầy bán điểm tâm ở chỗ Pa-ra-mô-nốp vẫn có bán loại nước khoáng ấy?
- Quan sát tiếp thì thấy thế nào?
- Pa-ra-mô-nốp vòng vèo ngoài phố mất 17 phút, chốc chốc lại nhìn đồng hồ, rồi rẽ vào một trạm điện thoại tự động và gọi điện với ba số đầu chỉ khu vực là 241, có lẽ gọi cho Sác-ghin Lê-ô-pôn Ni-ki-pho-rô-vích.
- Sao lại có lẽ?
- Anh ta che lưng khuất mặt số, lại còn lấy tay bảo hiểm, nên các đội viên trinh sát không thể xác định được những số còn lại… Nhưng Pa-ra-mô-nốp không có người quen nào khác ở khu Xa-đô-vô-xen-nai-a, theo chỉ số ấy, ngoài Sác-ghin.
- Giả định thứ nhất, tôi chấp nhận, có nhiều phần chắc là anh ta gọi cho Sác-ghin thật, nhưng giả định thứ hai, tôi bác bỏ. Nếu anh ta gọi về khu vực ấy nhưng tới một địa chỉ liên lạc mà các đồng chí chưa biết thì sao? Có thể như vậy lắm chứ?
- Có thể lắm, nhưng chỉ ở một trường hợp.
- Trường hợp nào?
- Trường hợp Pa-ra-mô-nốp đích danh là tên nội gián mà CIA vẫn đánh những bức điện mật sang; một khâu trung chuyển trong mạng lưới.
- Các đồng chí kể tiếp đi.
- Pa-ra-mô-nốp lại quay về chỗ Xi-din. Tay này rót cho anh ta một cốc nước. Pa-ra-mô-nốp uống hết, không trả tiền, cũng không chào cả Xi-din, chạy ra bến xe, nhảy lên ô-tô buýt và 7 phút sau đã ở ga-ra.
- Rồi sao?
- Rồi lại tiếp tục sửa xe của Ôn-ga Vin-te.
- Các đồng chí hãy đi sâu vào Sác-ghin nhé. Các đồng chí đã tìm hiểu được những tài liệu nào từ “phòng lưu trữ đặc biệt” lọt được vào tay Sác-ghin chưa?
- Rồi. Chính là những tài liệu mà Trung tâm CIA rất quan tâm.

*
* *

Giữa lúc ấy, Sác-ghin đang đứng ở ngã tư Ác-bát và Xmô-lên-xcai-a, ở cửa ra của một cửa hàng thực phẩm, vẻ sốt ruột. Khi nhìn thấy một chiếc xe có biển số ngoại giao, anh ta từ vỉa hè bước xuống, vẫy tay vui vẻ với người nước ngoài lái chiếc xe, anh này phanh ngay xe lại, họ chào hỏi nhau, nói chuyện vài ba phút nhưng không nghe được họ nói gì, vì Sác-ghin tì tay vào cửa ô-tô và cúi người về phía người ngồi trong xe. Lát sau, thấy Pa-ra-mô-nốp lái xe của Ôn-ga Vin-te tiến lại, cho chiếc xe “Gi-gu-li” đỗ cạnh chiếc xe mang biển ngoại giao. Khi người nước ngoài kia chia tay tạm biệt, Sác-ghin ngồi vào xe Pa-ra-mô-nốp lái, họ đến phố Prê-ô-bra-gien-xkai-a nhà số 7, đón thêm hai cô gái, rồi lên đường tới tiệm ăn “Nước Nga”, ăn xong họ quay về nhà Sác-ghin và ngủ đêm lại đó…

[ngudoc]

Phần 15
CÔN-XTAN-TI-NỐP

- Về Sác-ghin, lúc ấy anh ta đã nói chuyện với Van Dê-gơ, đại diện của hãng “Tơ-rết Co-pô-rây-sân”, đó là bạn hàng của cơ quan Sác-ghin, - Prô-xcu-rin báo cáo.
- Có gì đáng ngại về anh bạn hàng này không?
- Một thương gia thuần tuý. Theo ý chúng tôi, anh ta không dính dáng gì đến các cơ quan tình báo.
- Thế còn các cô gái nào đi cùng với Sác-ghin và Pa-ra-mô-nốp?
- Hai cô thợ đốt lò bánh – Prô-xcu-rin trả lời - Một cô tốt nghiệp trung cấp dệt, cô kia về thực phẩm, cả hai từ Rô-xtốp chuyển lên Mát-xcơ-va, đang thiếu nhân lực, thế là bảo làm gì cũng ừ, miễn là người ta cho vào ở nhà tập thể, dù tạm thời ở căn hộ 1 phòng cho cả hai người. Một ngày trực lò, hai ngày đi chơi.
Côn-xtan-ti-nốp phì cười: “Đi chơi với ai?”
- Chúng tôi chỉ vừa mới xác định được họ thế thôi, thưa đồng chí Côn-xtan-tin I-va-nô-vích, chúng tôi đang nghiên cứu thêm.
- Thế đồng chí không thấy là sự việc cứ dày thêm mãi như tảng tuyết đóng cục à? Như thế là ngày càng khó ra, đúng không?
- Chẳng làm thế nào được, đây là thực tế. Mà thực tế nó lại chẳng chịu xuôi chiều, cứ đâm ngang ra mãi.
- Đồng chí có một trí nhớ rất tốt – Côn-xtan-ti-nốp nhận xét – nhưng, dù đây là thực tế chăng nữa thì cái cách để cho sự kiện ấy lấn ra, cứ phình to thêm mãi thế này làm tôi ngại lắm. Con người đâu phải là tảng tuyết mà ta cứ chồng đống mãi vào một chỗ - đây là một phạm trù đáng sợ, đồng chí có thấy thế không?
… Khi Prô-xcu-rin đã báo cáo và thông qua kế hoạch hành động xong, bước ra, Côn-xtan-ti-nốp quay số điện thoại gọi cho Ôn-ga Vin-te.
- Chào nhà quán quân, - Ông nói - Họ trò của chị đang chào chị đấy. Tôi đang lo ngày mai sẽ ra sân trễ giờ mất. Cái xe “Gi-gu-li” của tôi lại bị trục trặc, mà đem đến chỗ sửa xe thì mất cả ngày mới xong, rất tiếc là không quen một anh thợ sửa xe nào cừ khôi…
- Tôi có quen một chỗ. Và nếu bác nói là tôi giới thiệu, anh ta còn không lấy tiền của bác là đằng khác. Bác chịu khó mua cho anh ấy một vốt-ca “Pơ-sen-nhit-nai-a”; hoặc tốt hơn là rượu gin. Bác có bút chì ở đấy không?
- Tôi có đây.
- Bác ghi nhé: Pa-ra-mô-nốp, Mi-kha-in Mi-khai-lô-vích, số điện 351.40.04. Có điều là đừng nói qua điện thoại rằng cần gặp anh ta để sửa xe!
- Anh chàng tội nghiệp ấy sợ đấy! – Côn-xtan-ti-nốp mỉm cười.
- Nát rượu mà, đâm ra nhát, cái gì cũng sợ!
- À, mà chị đã nói chuyện được với các nhà nghiên cứu về châu Phi, bạn bè của chị chưa?
- Hiện giờ chưa kết quả lắm. Họ chưa muốn trò chuyện đâu, vì còn muốn để dành các ý của mình để viết một số bài báo. Mấy anh chàng keo thật! Bác có hay nghe các đài của địch không?
- Cũng đôi lúc.
- Hôm qua đài Anh đã truyền đi một bài bình luận rất đáng chú ý về Na-gô-ni-a đấy; bác thử suy tính kỹ xem,chúng đang chuẩn bị đổ bộ mất, rất giống ở Công-gô[1], vì lời lẽ cũng gần như thế.
- Bọn họ đổ bộ, vậy thì ta, trong trường hợp cần thiết, cũng sẽ sử dụng những đối sách của mình chứ, vì chúng ta có hiệp ước tương trợ kia mà, - Côn-xtan-ti-nốp nói, đúng vào câu hỏi mà CIA đưa ra cho tên gián điệp giấu mặt của chúng, trong bức điện mật mã gần đây nhất.
Đầu dây bên kia im lặng một lát.
- Có chuyện gì vậy, chị Ôn-ga?
- Không, tôi hút thuốc một tý thôi.
- Chị mà cũng hút thuốc cơ à?
- Ấy, cũng mới bắt đầu thôi.
- Từ khi nào vậy?
- Mới hôm nay… Thôi được, bác gọi cho Pa-ra-mô-nốp đi nhé, rồi ngày mai ta lại ra sân chơi, tôi thích được trò chuyện với bác.
- Tôi cũng thế, và dễ hiểu thôi - chị là nhà khoa học uyên bác, còn tôi là anh luật gia khô không khốc mà lại…
- Bác đừng quá lời khen làm vậy, suy nghĩ của bác mới thật là dứt khoát, rạch ròi chứ! Chứ còn tôi ấy à, giá tôi dám viết “Bọn họ thì đổ bộ, còn chúng ta… cũng sẽ sử dụng những đối sách của mình chứ”, thì người ta sẽ bẻ quặt tay tôi lại!
- Ai?
- Các thủ trưởng của tôi.
- Sao vậy?
- Họ sẽ bảo: “Không thể gay gắt như vậy, chị không phải là chính phủ, kẻ thù chúng ta chỉ chờ đợi chúng ta nói ra câu ấy…”
- Việc gì mà chúng phải đợi, khi ngay trong hiệp ước, mọi thứ đều đã được công bố trên báo?
- Họ sẽ bác lại tôi: Khi cuộc bạo loạn nổ ra rồi, chúng sẽ xé ngay cái hiệp ước ấy. Và thế là ta sẽ không thể làm gì được, vì đó sẽ là sự vi phạm pháp luật quốc tế.
- Không đúng – Côn-xtan-ti-nốp nói, mà đầu căng ra để nghĩ, có nên tiếp tục câu chuyện nữa không, hay là chuẩn bị để đến ngày mai nói ở sân chơi thì hơn – Không đúng, ông nhắc lại, vì việc lật đổ chính phủ hợp pháp ở Na-gô-ni-a chỉ có thể thành, khi có các lực lượng từ bên ngoài tham gia, mà chính đó đã là sự vi phạm lớn nhất công pháp quốc tế… Thôi nhé, cám ơn chị đã giới thiệu cho tôi Pa-ra-mô-nốp. Giá như chị gọi dây nói trước một chút cho anh ấy thì tốt quá, được chứ?

*
* *

Pa-ra-mô-nốp bắt tay Côn-xtan-ti-nốp, rồi đi với ông vào trong ga-ra, xem chiếc xe, lật nắp mui xe lên, và di tay vào các mối dây.
- Chị Ôn-ga có bảo là xe của bác bị hỏng hóc khá phức tạp… Hoá ra đường dây điện của bác bị đứt, nên máy không nổ, thế thôi. Nếu có ra nước ngoài công tác, bác hãy mua lấy một bộ dây để tự kiểm tra, cái này chúa lắm, bọn tư bản chết tiệt chúng nó biết làm nhẹ gánh cho anh thợ sửa chữa rất nhiều.
- Cái ấy thì bọn chúng có thể làm được lắm – Côn-xtan-ti-nốp đồng ý – anh có kính không nhỉ? Tôi chẳng nhìn thấy hỏng ở đâu cả, tôi để quên kính ở chỗ làm việc mất rồi…
- Cái gì cơ?
- Hai màng mỏng thấu kính lắp liền vào mắt, làm tiêu cự của thị giác trở lại bình thường. Mất đứt nửa tháng lương ở nước ngoài đấy, nhưng được cái không vướng bận gì cả.
Anh ta cười to, vẻ hả hê, thoả mãn làm phả ra mùi vốt-ca, nhưng không nồng nặc, vì còn rất mới.
- Bây giờ ta vào căng-tin ở ngay chỗ anh, kiếm cái gì uống, hay ra quán cà phê? Côn-xtan-ti-nốp hỏi.
- Có vì dịp gì mà uống nhỉ, đồng chí thân mến, với lại ở cơ quan tôi có quy chế cấm uống rượu, giám đốc của chúng tôi bị huyết áp cao, bản thân ông ta không uống, và thế là cũng cấm mọi người. Không được uống, cứ y như trại lính, chứ đâu có được sống ra hồn người. Thỉnh thoảng có sự cố gì nghiêm trọng bác cứ lại đây, tôi sẽ giúp bác, chị Ôn-ga đã nhờ thì có phải nhảy vào lửa, tôi cũng không nề hà. Chị ấy có bảo tôi, là bác sắp đi Luy-xbua phải không?
- Đúng thế. Anh có nhắn gì sang đấy? Hay có gì cần mang hộ về không?
- Thế bác đi theo bộ phận nào?
- Pháp lý ấy mà.
- Nghĩa là sao?
- Tôi đi làm nhiệm vụ hợp thức hoá các chuyến hàng cung ứng của Sác-ghin.
- Bác có biết anh Lê-ô-pôn không?
- Cũng có nghe tên.
- Một con người thật thánh thiện đấy. Vì sao mà tôi lại phải hỏi bác đi thay mặt cho cơ quan nào, bác biết không?... Có lẽ bác sẽ giúp được tôi, tôi nghĩ thế: Tôi đã dành dụm được nửa tiền để mua chiếc “Gi-gu-li” rồi, còn phải chạy một nửa tiền nữa. Giá tôi còn được làm việc cho phái đoàn ta bên đó độ hai năm nữa nhỉ! Lê-ô-pôn có hứa với tôi, nhưng bác biết không, anh ấy không có chức quyền gì, chỉ là nhà kinh tế đơn thuần, còn bác thì nhìn mặt cũng có thể đoán là một nhân vật quan trọng.
- Sao vậy?
- Cái ấy chả giải thích được, chỉ có thể cảm nhận thấy thôi.
- Anh đi công tác về nước đã lâu chưa?
- Cũng mới thôi.
- Bên đó thú vị chứ?
- Cũng được! Ở đấy có gì tốt nhỉ? Có thể mua phụ tùng ra-đi-ô với giá rẻ, nhập thẳng từ Hồng Kông mà. Hàng dệt cũng khá. Mỗi tội giày dép thì không ra gì. Người ta bảo ở Tây Ban Nha giày rẻ, chỉ 10 “bắc” [2]một đôi thôi, lại còn các loại mũ thượng hạng nữa, có đủ… Pa-ra-mô-nốp đậy nắp xe lại – Xong rồi, bác có thể yên trí đi được, nhưng dù sao bác cũng cứ nên mua bộ dây để kiểm tra tự động đi,sẽ không còn phải khổ vì nó nữa.
- Cám ơn anh đã chỉ vẽ tận tình. Trong căng-tin, chỗ anh ấy, có nước gì lạnh uống được không?
- Trong đó có nước khoáng.
- Nước khoáng nhãn hiệu gì?
- Có quỷ biết được chúng nhãn hiệu gì. Nước nào mà họ chẳng chở đến đấy. Bác nhớ cho gửi lời hỏi thăm chị Ôn-ga nhé, và đừng phóng nhanh quá, xe còn chạy được khá êm đấy…
- Tôi sẽ chuyển lời chào. Chắc anh dạy chị ấy lái xe?
- Không. Đu-bốp dạy chị ấy đấy.
- Thế chồng chị ấy?
- Không phải. Chồng chị ấy không thích, rất sợ chị ấy bị tai nạn. Ở bên ấy, người ta phóng kinh lắm, không như ở ta đâu.
Côn-xtan-ti-nốp rút trong cặp ra chai rượu gin, chìa cho Pa-ra-mô-nốp và nói:
- Cám ơn anh nhé, Mi-kha-in Đi- khai-lức.
- Ấy chết, bác cứ vẽ - Pa-ra-mô-nốp đáp, nhưng sau khi nhìn quanh một loáng, đã cầm lấy chai rượu.
- Hình như tôi có gặp Dô-tốp rồi, - Côn-xtan-ti-nốp nói sau khi đã ngồi vào xe – Anh ấy hơi khập khiễng phải không?
- Vâng.
- Một anh chồng tốt?
- Vét dĩa. Chị Ôn-ga đã hành động đúng, khi bỏ anh ta mà về.
- Sao vậy?
- Ớn lắm. Lúc nào cũng: Cái này không phải thế, cái kia phải thế cơ! Thời gian gần đây tôi không thèm sửa xe cho anh ta nữa. Soi mói, kiểm tra, cứ làm như mình là đồ bịp ấy, rồi lại hít hít ngửi ngửi y như dân nghiện cần sa… Phải biết là, chỉ cần một cốc rượu cũng sinh chuyện rồi, kẻ này thì đâm ra ngờ nghệch, lú lẫn, người khác thì lại thêm sinh khí, công việc hoá chạy hơn, uống rượu cũng dăm bảy đường chứ!
- Có lẽ anh ta cũng không bao giờ thật tỉnh táo thì phải.
- Không, chỗ này thì phải nói là bác không thể tìm ra dấu hiệu gì đâu, anh ta không nghiện, chỉ nhấm nháp một ly gọi là thôi. Thực ra thì anh ta có thể tợp cả lít cũng không sao, nhưng không hề tít mắt lại và cũng không lấy làm thích thú. Ở cùng nhau bên ấy, chẳng có gì giấu được nhau, người nào cũng biết rõ tất cả mọi chuyện về nhau…
- Thôi nhé, - Côn-xtan-ti-nốp cho nổ máy - Tất cả mọi chuyện thì ai có thể biết được về ai, đến ngay bản thân mình, con người ta cũng chưa biết hết đến tận cùng nữa là. Cám ơn anh bạn lần nữa nhé, ta còn gặp nhau mà.

“Điện gửi Xla-vin:
Hãy tìm cách đến được đồn cảnh sát giao thông mà Pa-ra-mô-nốp đã bị giữ. Hãy cố tìm ra nguyên nhân anh ta bị giữ.
Trung tâm”

[1] Nhắc đến sự kiện Công-gô năm 1960, khi chính phủ Lu-mum-ba yêu cầu quân đội Liên hiệp quốc vào ổn định trật tự. Quân đội LHQ do phương Tây thao túng, đã dung túng cho bọn phản động có cớ hoành hành. Do đó, thủ tướng Lu-mum-ba bị sát hại. (ND)

[2] “Bắc” – Buck (tiếng lóng): đồng đô-la Mỹ. (ND)

[ngudoc]

Phần 16
XLA-VIN

Xla-vin đã hiểu cả, khi ba viên cảnh sát cùng đi với người gác cổng bước qua cạnh anh và mở cửa phòng nơi Bê-liu đã làm việc. Phòng không có cửa sổ, phía trên đầu chỉ có mấy đường ống điều hoà không khí, khá ngột. Trên bàn thợ, có kẹp cái ê-tô, đồ nghề để rải trên cái áo choàng bằng da, rải theo cách có thể đoán ngay rằng đó là đồ nghề làm việc của một người Nga: Sự lộn xộn đặc biệt có thể nói là hào hứng, mà chỉ có một anh thợ của ta, do làm hùng hục, bị cuốn vào việc đến quên cả thời gian mới thế; đến khi sực tỉnh, nhìn đồng hồ thì đã muộn, bèn quẳng nguyên tại chỗ. Người thợ Đức hoặc Mỹ sẽ xếp sắp đồ nghề 5 phút trước khi chấm dứt công việc, trong óc anh ta đã lắp sẵn đồng hồ rồi, không để thừa phút nào cả, một phút, cũng như đô-la, đối với anh ta đều có giá trị.
- Cái anh chàng khéo tay của các ông đâu rồi? – Xla-vin hỏi người gác cổng - người ta đã bảo với tôi là chỉ có anh ta mới có thể giúp tôi sửa cái vợt đánh ten-nít ưng ý…
- Anh ta bị giết rồi! - Người gác cổng trả lời, nhưng một viên cảnh sát quắc mắt nhìn bác ta, đến nỗi bác ta hoảng sợ; ho một cách vụng về, quay lưng lại Xla-vin, đi vào một góc, kéo cái ghế đẩu và ngồi xuống.
- Anh đứng lên đi, - vẫn viên cảnh sát kia nói. – và đừng có động tay vào bất cứ việc gì.
Xla-vin quay về phòng, mở ban công, ngồi vào ghế tựa, vặn người răng rắc. “Tao đã đánh giá mày chưa đúng, Glép ạ, - anh nghĩ, - mày đã nện tao, nện một cú thật mạnh, có điều là, bằng cú nện này, mày đã khẳng định rằng chính chúng mày đã tuyển mộ được một kẻ trong số chúng tao ở ngay đây, điều ấy, bây giờ đã hiển nhiên. Nghĩa là Bê-liu đã viết đúng sự thật. Bây giờ không ai còn có thể trỏ tay vào nhận dạng một trong những tấm ảnh đang nằm trong túi ta đây. Ta đã hành động đúng khi ta không bén mảng đến nhà Bê-liu: Nếu đến, Glép thừa sức đổ vấy việc này cho ta. Nhưng làm sao hắn đọc được ý nghĩ của ta nhỉ? Trong vụ này, ta sai lầm ở chỗ nào?”
Trong nhà tắm, Xla-vin đốt hết các tấm ảnh mà anh lấy ở chỗ Đu-lốp hôm qua, anh vò hết tro vụn ra, đổ nước, rẩy crê-din để hết mùi giấy cháy, và quay ra ban công. Anh vuốt mạnh khuôn mặt mình bằng bàn tay rắn chắc, đứng dậy, gọi điện cho Pôn Đích lúc anh chàng này còn ngủ, và mời anh ta đi uống cà phê.
“Phải lựa chiều đánh lạc hướng - cuối cùng Xla-vin ngẫm ra, - Phải làm cho Glép yên tâm, nếu không mình sẽ không hoàn thành được nhiệm vụ, sẽ hỏng bét cả và không thể dò ra tên gián điệp. Chỉ có một người có thể giúp mình trong việc này, đó là Đích. Mình phải qua anh ta mà làm Glép tin rằng cái việc mình xuống tiệm ăn đêm qua chỉ là một sự vô tình, một sự vô tình vô nghĩa lý khi say. Tiếc là mình chưa trông thấy Bê-liu, dù là chỉ nhìn thoáng thấy mặt. Mình phải làm cho hắn tin rằng hắn đã uổng công mà lo sợ mình. Mình có thể làm được điều đó, nếu mình hé ra cho Pôn một góc sự thật. Và anh ta sẽ hiểu là Glép thuộc về CIA, cái đó cũng có lợi cho mình trong tương lai”.
Trong “ba” vắng tanh, Pôn Đích đi tới, nét mặt đăm đăm, nhếch nhác, tay run lẩy bẩy.
- Nghiện rượu là cái bệnh xã hội, I-van ạ, - anh ta thở dài – Dù sao chăng nữa, luận cứ kiểu ấy cũng cho phép tôi uống thoải mái từ sáng. Anh thích tợp một ngụm gì nào?
- Cà phê. Tôi muốn nhảy ra sân quần vợt một tý… Nhưng này, tại sao anh cứ gọi tôi là I-van mãi?
- Đối với tôi. Người Nga nào cũng tên là I-van. Kể cũng hay, khi có một cái tên xác định được cả dân tộc. Chúng tôi chẳng hạn, chẳng thấy người ta gọi đồng loạt là Giôn, như thế kể cũng tiếc.
- Sao vậy?
- Vì mỗi người chúng tôi sống cho mình, chúng tôi không có hướng chung, các ông thì là một khối, người ta bảo các ông thế nào thì các ông hành động thế!
- Này, Pôn, ông thử đọc lại Tôn-xtôi, Đốt-xtôi-ép-xki. Đừng có coi một dân tộc nào là một bầy cừu, chỉ biết ngậm miệng thi hành mệnh lệnh. Ông hãy đọc văn học Nga!
- Văn học chỉ nói phét, - Pôn Đích cười khẩy, - nó chỉ tung hoả mù! Nếu không, ông cứ đọc Đích-ken mà xem, rồi cứ tưởng như dân tộc Anh là đa cảm nhất ấy. Thế mà đúng thời kỳ ấy, họ đang chĩa nòng đại bác vào mà bắn thổ dân Xi-nai… Còn Mô-pát-xăng đã viết sự thực về người Pháp. Anh có nhớ chuyện một anh chàng chặt đứt tay kẻ khác chỉ để giữ lưới, đồ nghề đánh cá ấy không? Thế mà ta thì cứ tán: tính khoáng đạt của người Pháp! Thực ra thì bọn chúng cũng chi li, con buôn nhất hạng đấy, bọn người Pháp ấy!...
- Không nên vơ đũa cả nắm như thế về các dân tộc, Xla-vin nhận xét, - đây không phải là trí thức.
Pôn quay lại người hầu bàn đang đứng sau lưng, hơi cúi xuống và nói:
- Cho tôi rượu “Blê-đi Mê-ri” còn ông đây – cà phê.
- Sao anh lại đi tự giết mình thế, Pôn? – Xla-vin hỏi.
- Tôi đã chết rồi, I-van ạ, cho nên đây chỉ là giải khuây khi từ biệt.
- Gượm đã hãy chết, còn sớm mà. Đời còn thú vị chán…
- Hừm… Anh có biết kết cục thế nào với Xten-bếch [1] không? Chính Hê-ming-uê đã giết chết ông ta. Phải, đúng thế đấy! – Xten-bếch đã ghen tức lồng lộn với Hê-ming-uê, không chỉ trong văn học mà cả trong cuộc đời. Ông ta mới mò sang Việt Nam, cũng bắt chước kiểu phiêu lưu của Hê-ming-uê, gọi là vớt vát: vòng nguyệt quế của một phóng viên chiến tranh làm ông ta háo hức, dù bây giờ không còn cuộc chiến tranh Tây Ban Nha, không còn nền Cộng hoà Tây Ban Nha, và thế là ông ta bèn sang Châu Á vậy, nơi có bắn nhau, để có thể tự an ủi mình là cũng dám xông pha nguy hiểm. Chính tôi đây, tôi cũng luôn ghen tỵ với mọi người, và sự ghen tỵ ấy đã bóp chết tôi, anh hiểu không? Điều đó nó đốt người ta thành tro ấy chứ…
- Anh có muốn tôi đề xuất một câu chuyện khác? – Xla-vin tỏ vẻ đăm chiêu nói.
- Lại về chủ nghĩa đế quốc đẫm máu chứ gì? Tôi xin đủ.
- Không, tôi muốn ông hứa sẽ không phản tôi thì tôi mới nói.
Người hầu bàn đem cốc rượu trắng với nước cà chua ép, và cà phê lại bàn, Pôn Đích uống hết, trên trán anh ta hiện ra những giọt mồ hôi to.
- Được, thế mới đáng để tôi nói chuyện với anh. Bồi, cho thêm một cốc nữa nhé, nhiều đá vào… Nào, bây giờ tôi xin thề với anh. Anh có tin tức gì vậy?
- Đêm qua vì tôi mà người ta đã giết chết một người.
- Phịa!
- Không phịa chút nào đâu.
- Anh giải thích xem, chuyện gì vậy?
- Anh có nhớ, hôm qua tôi rẽ xuống tiệm ăn không? – Tôi muốn thết các vị món cốc-tây kiểu Nga ấy mà.
- Tôi không nhớ, nhưng cái đó chả quan trọng gì. Rồi sao?
- Và tôi phát hiện được ra là có một người gốc Xla-vơ làm việc ở dưới nhà hầm, mang họ Pháp lai Mỹ. Tôi muốn nhờ anh ta giúp, vì anh ta hẳn phải biết ít nhiều cách thức nấu nước kiểu Nga. Thế là, do tôi hỏi han về người đó, các cơ quan tình báo nước các anh khám phá ra điều đó, nên ngay hôm nay người ta đã giết anh chàng tôi nghiệp kia.
- Ông nói nhảm.
- Ông phải biết rõ tính tôi chứ.
- Chắc đó là nội gián của các ông?
- Giá được thế - Xla-vin cười khẩy – giá anh ta là người của chúng tôi thì có phải chúng tôi biết được nhiều bí mật không, nhất là về hệ thống điều hoà không khí ở khách sạn “Hin-tơn” này của các ông!!...
- Thế tên họ anh ta là gì?
- Bê-liu, Ai-ven Bê-liu. Nếu ông có kể với Glép, thì đừng bảo là tôi nói nhé, được không?
- Sao vậy? Lại triệu chứng của người Nga – lo xung quanh toàn là mật thám, gián điệp?
- Cái gì về chúng tôi ông cũng biết cả!... Nhưng ông hãy nhớ rằng, chỉ cần ông hỏi Glép về Bê-liu lập tức ông ta sẽ hỏi: “Gã Xla-vin đã biết khi nào vậy?”. Có thể không hỏi ngay, mà sau độ nửa giờ, nhưng nhất định thế nào cũng hỏi.
- Cuộc chứ?
- Một chai vốt-ca!
- Xong ngay. Tôi sẽ gọi điện cho ông.
- Ông đến tôi thì tốt hơn. Hôm nay ông ăn chiều ở đâu?
- Còn chưa biết.
- Ta đến một hiệu của hãng “Mắc Đô-nan” ở ngoại ô vậy. Ngắm nhìn thiên hạ kể cũng thú.
- Được. Ta sẽ gặp nhau dưới tiền sảnh nhé. Hai giờ, ông thu xếp được không?

*
* *

Cô gái ở văn phòng cho thuê ô-tô, cuối cùng đã tìm được chiếc “Fi-át” vừa ý. Xla-vin không muốn thuê xe “Ya-gua” (đắt tiền, ngốn xăng đến 20 lít) lẫn “Méc-xê-đét”. Anh cho là “Fi-át” quen thuộc hơn, không phải “tìm hiểu” gì nó để thích ứng, chẳng gì nó cũng là kiểu trước của “Gi-gu-li”, cứ việc ngồi vào, dễ dàng ấn máy.
Trước khi cho xe vào thành phố, Xla-vin nói dăm ba câu chuyện với anh thợ máy trông coi ga-ra ô-tô.
- Tôi chưa bao giờ ở châu Phi – anh nói – Anh bảo giùm tôi, làm sao khỏi chạm trán với các “Pha-ra-ông” [2]của các anh?
- Bọn họ cũng lành thôi, thưa ông. Dĩ nhiên, nếu ông đi ngang tàng quá thì họ thu bằng lái. Người da trắng như ông thì bọn họ lột khoảng 100 đô-la đã thành giá như vậy trong cảnh sát – nhưng nhất định trước khi lấy tiền, họ phải hành ông đã, họ chưa học được cái lối ăn hối lộ cho tế nhị đâu!
- Còn điều gì mà anh lái xe da trắng cần nhớ nữa không?
- Tôi thiết nghĩ chẳng còn điều gì, thưa ông! À, nếu đêm đến, ông có vớ một cô gái nào vào xe và hú hí với cô ta, thì đừng để cô ta cởi bỏ quần áo. Ở đây bây giờ lũ gái điếm ấy láu cá lắm, chúng cởi quần áo rồi hô hoán lên là bị cướp. Muốn dập nổi một vụ tai tiếng như thế, ông phải lo lót cho họ 300 đô-la, không thể ít hơn…
- Cám ơn, tôi sẽ nhớ kỹ - Xla-vin nói – Ngoài ra không còn gì sợ nữa chứ?
- Không. Ông đeo kính à?
- Vâng.
- Thế thì đừng để quên ở nhà. Họ kiểm tra đấy. Ông có thấy bây giờ ở đây nhiều người đeo kính không? Thị lực kém quá, nghe nói từ đời ông đời bà chúng tôi đã ăn uống chả ra sao, nên mới bị thiếu vi-ta-min, quáng gà, rồi trăm thứ bà dằn khác, thế là cảnh sát vớ bở. Thật ra không mang kính thì chúng phạt không nhiều, chỉ độ 20 đô-la, đối với các ông thì chẳng đáng gì, nhưng đối với chúng tôi không gì sợ bằng bị phạt.
“Với tôi cũng thế chứ - Xla-vin nghĩ thầm, - cám ơn anh thợ cơ khí - giờ mình phải hành động, không thì hỏng, và mình sẽ tự dằn vặt mình về bác Bê-liu bất hạnh kia. Chỉ cốt sao cho Pôn đừng uống quá say. Anh ta không được nói lộ mình ra với Glép. Nếu anh ta phản thùng thì quả thực chẳng còn biết nói thêm gì nữa, nhịp độ ván bài của ta chỉ càng chóng vánh hơn. Nó đã bắt đầu, và bắt đầu bằng sự tấn công của hắn, đó là điều hiển nhiên. Nhưng dù sao, hắn cũng đừng nên vội tìm ta ở dưới nhà hầm thế, chớ nên tỏ vẻ đắc thắng rõ rệt thế”.
Xla-vin lái xe ra đại lộ rộng thênh thang dọc bờ biển, anh thử xe. Chiếc “Fi-át” đang nhận đà, bị thúc chân, phanh rất ăn, dừng đột ngột.
Xla-vin nhìn vào tấm gương con. Một chiếc “Méc-xê-đét” đen đi theo sau, trong xe có bốn hành khách.
“Được đấy, - anh nghĩ, - ta thử đua nhé, các vị! Các vị giở trò dớ dẩn thật phí công. Vô ích thôi! Giá các vị tống khứ Glép và các tên cùng hội cùng thuyền với hắn ra khỏi nơi đây có phải tốt hơn không, khi ấy tớ không phải bay đến đây để tìm Bê-liu, cũng không phải lượn khắp thành phố để xác định điều cần phải xác định. Thế mà tớ thề với các vị, là vẫn cứ phải tìm cho ra đấy, nhất định thế!”
Anh phanh gấp xe cạnh trạm xăng, quặt ken két,lốp rít lên. Chiếc “Méc-xê-đét” không kịp quay, phóng lướt qua và đỗ cạnh quán báo; cửa xe mãi không mở, có lẽ bọn cớm lưu động của Luy-xbua nghĩ là Xla-vin sẽ vòng xe và quay ngược hướng trở lại. Chỉ khi anh yêu cầu rót xăng và người phục vụ đã mở nắp xe, bật công tơ đo xăng lên, mới thấy một gã ra khỏi chiếc “Mec-xê-đét”, tiến lại người bán báo và lấy một tờ báo.
- Xin ông kiểm tra xem lốp bơm thế nào, - Xla-vin hỏi trong khi buộc cái đai lưng to vào chỗ ngồi.
- Hoàn toàn bình thường, - người phục vụ trả lời sau khi nhìn lốp xe.
- Tôi đề nghị ông kiểm tra kỹ cơ, chứ không phải xem qua, và nhờ ông lắc hộ cả bánh xe, xem ốc vít có chặt không, trục có “giơ” không – Xla-vin chìa đồng đô-la cho người phục vụ.
Anh này bằng một cử chỉ tài nghệ như làm xiếc huơ lấy tờ đô-la và thụp xuống, ngồi xổm. – Ê! – Xla-vin phá lên cười khi chiếc “Fi-át” con bắt đầu bị lúc lắc mạnh – Tôi không dặn ông vần cho lật xe đâu nhá!
- Xe vững lắm, thưa ông! Tôi muốn kiểm tra cho thật chắc mọi bề, - người phục vụ trả lời – Cái bánh trước, bên phải, bơm quá cũng có thể nổ, tôi hạ nó xuống một phảy chín, của ông trước đó là hai phảy bốn mươi.
Xla-vin tính toán khi ở ngã tư đằng xa vừa bật đèn xanh và dòng ô-tô lao lên, anh bèn dấn tốc độ, vọt khỏi chỗ đỗ và quay ngoặt lại, lũ người trong chiếc “Méc-xê-đét” bối rối - chẳng thể nào quay xe kịp nữa, dòng xe ngược chiều đang đi – Xla-vin rẽ vào một ngõ, tiến vào sân một khách sạn nhỏ và bước vào “ba”, đặt cà phê và nửa giờ sau mới lại vào ngồi bên tay lái. Lần này không thấy có “cái đuôi” nào nữa, bọn chúng đã mất dấu anh.
…Xla-vin phạm luật giao thông tới lần thứ 5 mới thấy có một viên cảnh sát giữ anh lại. Nóng bức không tưởng tượng nổi, mặt trời nung chiếc ô-tô hầm hập, mặt đường nhựa chảy ra, dường như đang đi trên mặt hồ băng mùa xuân trong lần câu cá cuối cùng, khi lũ cá măng ở gần Da-vi-đốp ra sức cắn câu, chỉ có điều ở đó, bạn cảm thấy cái lạnh và mùi quần áo mới giặt thơm tho, còn ở đây chẳng còn gì để thở và gót chân rát bỏng qua lần đế giày, cái xứ xích đạo khổ sở này…
- Ông đi với tốc độ bao nhiêu, thưa ông? Vừa mới dẫn xe vào đến chỗ râm, có mái che, viên cảnh sát mồ hôi nhễ nhại đã hỏi anh.
- Có lẽ quá mức quy định, - Xla-vin trả lời
- Tốt lắm, ông đã nhận lỗi ngay. Yêu cầu ông cho xem bằng lái xe…
Xla-vin vỗ vỗ khắp các túi.
- Tôi quên ở nhà… Tuỳ các ông “hành quyết” vậy!
- Hành quyết đã bị bãi bỏ ở nước Cộng hoà chúng tôi – Viên cảnh sát trả lời.
“Một kiểu nói như vừa rồi, ở nước ta sẽ tác động ngay đến tình cảm các cảnh sát giao thông – Xla-vin ghi nhận - khả năng ưa ân xá phù hợp với đặc tính dân tộc Nga, Phê-đô Mi-khai-lô-vích nói đúng thật, hết sức đúng!”.
- Vậy biết làm sao bây giờ? – Xla-vin hỏi.
- Về bót, thưa ngài. Phải xác định xem ngài là ai!
Thế là Xla-vin đã đạt ý muốn.
Ở bót, anh ngồi khoảng nửa giờ trong hành lang tối, không có máy điều hoà không khí, oi bức không chịu nổi. Một viên cảnh sát già, xét theo mọi biểu hiện bên ngoài, thì là người trực nhật, đang vất vả chống lại cơn ngủ gật.
- Ở đây bao giờ cũng phải đợi lâu thế này à? – Xla-vin hỏi.
- Ông cứ nghỉ đã, - ông ta đáp - ở đây không đến nỗi nắng quá như ở ngoài đường.
- Nhưng lại không có không khí mà thở.
- Không khí ở đâu chả có – ông ta phản đối – cháu tôi bảo ở ngay dưới biển cũng có không khí nữa là.
- Nếu tôi yêu cầu ông sĩ quan xác định nhanh hộ việc của tôi, ông ấy có nổi giận không? – Xla-vin hỏi.
- Ông ấy không nổi giận, nhưng dù sao bác sĩ cũng còn đi ăn trưa.
- Tôi không cần bác sĩ, vì tôi có bị tai nạn đâu.
- Thưa ông, ai đã vào đây cũng đều cần bác sĩ. Phải xác định xem, ông có say rượu không, có mắc bệnh mắt không, có uống thuốc ngủ trước đó không…
Bác sĩ, té ra là một cô gái Phi còn trẻ, cô đi lại nhanh nhẹn, đồng thời cũng có vẻ gì vòng vèo quay tròn trên đường như thân cô được lắp những bản lề bí mật nào đó, tạo những vòng uyển chuyển cho một cử chỉ, ngay cả khi cô đã chỉ cho Xla-vin cái ghế ở góc phòng, nơi còn ngột ngạt hơn nữa, vì hai cái cửa sổ con đã bị che kín bằng thứ vải đen dày. Cô ta lên tiếng hỏi:
- Ông đã uống rượu? Nhiều ít? Khi nào?
- Hôm qua, tôi uống uýt-xky.
- Vào lúc nào?
- Vào buổi trưa.
Bác sĩ nhìn đồng hồ.
- Nếu vào khoảng hai giờ, thì phải phân tích máu sẽ chứng tỏ có dấu vết say rượu, và tôi buộc sẽ phải tước bằng của ông.
- Cô tước bằng hay ông sĩ quan cảnh sát?
- Chúng tôi không tách rời nhau, thưa ông!
- Thế còn vì lý do gì nữa, cô có thể tước bằng lái?
- Vì dùng ma tuý, vì bệnh xơ động mạch ở võng mạc, vì bệnh lác mắt. Nào ông đưa tay đây, để thử máu.
Sau 5 phút, bác sĩ từ phòng thí nghiệm quay về lắc đầu, tỏ ý tiếc rẻ: “Đúng là ông đã uống uýt-xky từ trước 2 giờ, trong máu không còn chứng tích gì là say nữa. Mời ông hãy ngồi vào góc kia, bịt mắt trái lại, và đọc những chữ trên bảng”.
- Không có kính thì tôi không nhìn thấy!
- Ông lấy quyền gì mà dám ngồi vào tay lái không đeo kính?
- Xin cô bớt giận!
- Luật pháp không cần giận dữ gì, - Cô bác sĩ cắt ngang, giọng cô thật trái ngược với vẻ tròn trặn không đổi của các cử động mà Xla-vin thầm thán phục, - luật pháp phải vô tư, dù rằng những người thì hành nó cũng có cảm xúc chứ.
“Họ đã bóp nặn Pa-ra-mô-nốp bao nhiêu, nếu mình đoán đúng? – Xla-vin nghĩ bụng. Anh ta có lẽ sợ mất bằng lái, nên phải chạy suốt đêm khắp Luy-xbua để vay tiền. Nói chung, mọi cái đều khớp với nhau, cầu trời cho nó khớp thật. Anh ta đã vay của Ni-ki-skin đêm ấy 50 đô-la, của Prô-klốp 75 đô-la. Thêm 25 đô-la của anh ta vào nữa, vị chi 150 đô-la, hoàn toàn đủ để là mềm tim những kẻ phục vụ luật pháp vô tư nhưng vẫn có “cảm xúc” ở đây…”

*
* *

“Điện gửi Trung tâm:
Đề nghị xác minh thị lực của Pa-ra-mô-nốp. Anh ta có mắc bệnh loạn thị không? Có mang kính không? Nếu có, thì mức độ kém thị lực là bao nhiêu? Những người mắc bệnh kinh niên ở đây bị mất bằng lái sau khi bị xét xử. Anh ta có nghiện rượu không?
Xla-vin”

“Gửi Xla-vin:
Đồng chí có thể xác minh được bằng các phương tiện của mình về số phận đoàn tàu vận tải số 642, khởi hành trên đường từ Luy-xbua đến Na-gô-ni-a không. Mọi thời hạn đã qua rồi, mà vẫn không thấy đoàn tàu đến nơi.
Trung tâm”

“Gửi Trung tâm:
Theo những tin tức của các giới thân cận với cơ quan báo chí của Ô-ga-nô, thì đoàn tàu vận tải số 642 đã bị quân đội hắn chiếm đoạt vào cuối tuần trước.
Xla-vin”

“Gửi Xla-vin:
Ai trong số cán bộ ta chịu trách nhiệm về hành trình và thời hạn chuyên chở hàng cho Na-gô-ni-a?
Trung tâm”

“Gửi Trung tâm:
Chịu trách nhiệm về thời hạn là Dô-tốp. Còn hành trình thì do Sác-ghin, cán bộ Ngoại thương, đến bàn bạc trong chuyến công tác sang Luy-xbua vào tháng tư năm nay.
Xla-vin”

“Gửi Xla-vin:
Đồng chí có thể cho biết gì về Sác-ghin?
Trung tâm”

“Gửi Trung tâm:
Sác-ghin được đánh giá tốt. Tuy nhiên, anh ta cũng ham nhậu nhẹt. Có nhận xét nữa là anh ta hay quan tâm đến các cuộc gặp gỡ với phụ nữ. Về chiếc máy thu thanh cực mạnh “Pa-na-xô-níc”, thì Sác-ghin đã mua nó trực tiếp ở đại lý của hãng này tên là Grê-gô-ri-ô A-ma-ra-la với giá 512 đô-la. Khi rời Luy-xbua, Sác-ghin còn khai trong tờ khai hải quan là có đem theo cả máy ảnh “Mi-nốc”, loại mới nhất, kích thước nhỏ nhất trong các máy thấy có ở đây. Theo tài liệu ở phòng kế toán của cơ quan thương vụ, Sác-ghin được nhận 650 đô-la một ngày tiền nhà do Liên hiệp các công ty trả.
Xla-vin”

“Gửi Xla-vin:
Hãy xác minh xem, đồng thời với Sác-ghin, có một thương gia của hãng “Tơ-rết Co-pô-rây-sân” là Van Dê-gơ cùng đến Luy-xbua không?
Trung tâm”

“Gửi Trung tâm:
Thương gia Van Dê-gơ không hề thấy đến Luy-xbua.
Xla-vin”

[1] Giôn Xten-bếch: Nhà văn Mỹ, sinh năm 1902, nổi tiếng thế giới vì những tác phẩm hiện thực phê phán thời kỳ đầu, như “Chùm nho nổi giận” (1939). Về sau phản động, ca tụng cuộc chiến tranh xâm lược của Mỹ ở Việt Nam. (ND)

[2] “Pha-ra-ông”: Các hoàng đế cổ xưa ở Ai Cập. Ở đây là từ lóng để chỉ bọn cảnh sát xưng hùng xưng bá ở các trạm kiểm soát. (ND)

[ngudoc]

Phần 17
TÌM KIẾM – II. GIƠ-VA-NỐP, GMƯ-RI-A PA-RA-MÔ-NỐP

Thiếu uý Giơ-va-nốp “đón đợi” Pa-ra-mô-nốp. Pa-ra-mô-nốp đã cẩn thận ngó quanh, nhìn vào tủ kính cửa hàng thực phẩm xem có ai thấy mình không. Rồi lẩn ngay vào cửa hàng “Nước khoáng” của Xi-din.
Sau khi theo dõi từ những ngày trước đó, Giơ-va-nốp biết là Pa-ra-mô-nốp không nán lâu ở quầy “Nước khoáng” nên anh đi theo ngay vào và nhận thấy Xi-din đang rót vào cốc từ chai “Vi-tau-tát”, nhưng khi rót xong không để lại ngay cạnh mình mà nhét luôn vào tủ lạnh. Pa-ra-mô-nốp uống hết một hơi, mắt đờ đẫn giây lát rồi đỏ lựng lên, và sau khi đã đặt lên mặt đĩa 5 cô-pếch, anh ta đi ra khỏi cửa hàng.
Giơ-va-nốp kịp tiến lại, vớ ngay lấy cái cốc mặc dù Xi-din muốn cất đi trước tiên. Anh đưa lên, cốc bốc mùi vốt-ca thô nặng, loại nấu lấy.
- Đưa cái chai kia nào, - Giơ-va-nốp nói.
Xi-din vội rút trong túi ra 50 rúp, chìa ngay cho Giơ-va-nốp:
- Đừng tố giác ra, hỏng bét cả. Này đây, đồ khốn!...
- Giúi cái gì thế hử, định mua chuộc hử? – Giơ-va-nốp giả giọng lè nhè rít lên – Rót vào đây, thằng đểu, mày coi tao là cái đồ gì vậy?
- Ấy gượm đã; đừng có rống lên vậy. – Xi-din chuyển sang nói thì thào. – Tôi tưởng anh từ chỗ ấy lại… Chứ còn không thì tôi rót ngay đấy, thực bụng mà, cha bợm rượu ạ!...
Và anh ta lấy ngay cái chai lúc nãy trong tủ lạnh ra, nhưng khi mở nút, cái chai tuột khỏi tay, vỡ tan; Anh ta vớ nốt một chai còn lại trong tủ, cố tình đập nó vỡ nốt ở chỗ vòi nước rửa tay, rồi trở mặt tấn công ngay:
- Mày cần gì, hử? Đòi rót cái gì? À, mày định đổ cho tao tiêu thụ rượu lậu trái phép hả? Đi mà tìm chứng cớ đi! Cứ mà đi vu cáo, tao sẽ cho mày nhừ xương!
Xi-din tiếp tục lu loa, gào lên trong khi có ba bà già bước vào cửa hàng. Anh ta quay sang phân bua, giọng như mếu:
- Nó định tống tiền tôi đấy. Nó bảo rót rượu “nấu thô” cho nó, mà tôi lấy đâu ra cái của ấy! Đừng hòng khiêu khích tôi, đi mà báo công an! Theo Hiến Pháp mới, người ta đem chuyện này ra toà đấy, chứ chẳng chơi! Úi chào, ăn mặc thì bảnh choẹ thế kia, lại còn để râu cằm, tưởng người tử tế, hoá ra đồ đểu!

*
* *

Đại tá Gmư-ri-a đến gặp vợ Pa-ra-mô-nốp. Khi lắng nghe câu hỏi của anh, chị thở dài và đáp khẽ, khó khăn lắm mới nghe được:
- Tôi chưa hoàn toàn hiểu anh. Có chuyện gì xảy ra với chồng tôi vậy?
- Không, chưa có chuyện gì đâu, nhưng nếu chị vui lòng kể hết sự thật, thì sẽ tốt hơn cho cả anh ấy và cả chị.
- Vâng, anh ấy đôi khi cũng có uống một ly, - người phụ nữ trả lời còn nhỏ hơn nữa, khuôn mặt hơi bệu có vẻ ốm yếu của chị bỗng nhăn nhó lạ lùng, - vào dịp lễ tết, sinh nhật.
Gmư-ri-a ngả người ra lưng ghế, nhìn một lượt gian phòng, phòng sạch sẽ có vẻ chay tịnh, cái bàn mòn bóng, giường kiểu đi văng, trải tấm vải phủ màu trắng, một cây thiên-trúc-quỳ cong queo trồng trên bệ cửa sổ. Anh khẽ thở dài, trong tâm tư có gì hơi ngao ngán, và kết luận:
- Chị thứ lỗi cho tôi, có điều chị đã tỏ ra không thành thật với tôi. - Thật vô ích. Bởi vì anh ấy nghiện rượu. Không phải loại chỉ sa đà đôi lần, lăn ra ngủ ở ghế đá công viên, mà là loại cứ đều đặn làm một cốc đầy vốt-ca trước bữa trưa và tối. Rồi đến cả trước bữa sáng cũng vậy. Và chị, người phụ nữ bất hạnh, nhất là phải làm việc ở nước ngoài, cứ phải chịu đựng, làm lụng cố sống cố chết nuôi cả nhà đạm bạc, bằng mì ống thôi, cốt sao đừng để ai biết, đừng có xảy ra tai tiếng gì ồn ỹ! Cái giàn “Xô-ny” mà anh chị đem về đâu? Anh ta đã bán nó lấy hai nghìn rúp, vì không đủ tiền mua rượu. Máy ảnh đâu rồi? Cũng chui vào cửa hàng đồ cũ, tiêu tan vào be rượu, đúng không? Còn tiền dành dụm định mua xe “Gi-gu-li”? Cũng do anh ta nốc, bốc hơi rượu hết, giấu giếm để khỏi bị tai tiếng, đi uống thành bữa như ở nhà - một ngày nửa lít, vậy là 5 rúp rồi, thứ bảy và chủ nhật thì 10 rúp, mà tiền lương chỉ có 180 rúp, vợ lại bị thương tật, bệnh tim, không làm việc được, con gái cũng phải lo cho một xuất ăn, phải thế không nào?
Người phụ nữ khóc nấc lên. Chị khóc không thành tiếng, vẻ ảo não. Có một vẻ gì thật không phù hợp giữa thân hình nặng nề, thiếu gọn ghẽ của chị với những giọt nước mắt trẻ thơ không thể an ủi được kia, những giọt nước mắt chị cũng không buồn lau nữa, vì đối với chị, khóc như vậy đã thành lệ rồi. Chị vừa khóc vừa lẩm bẩm:
- Cái lão ăn tàn phá hại ấy, mắt cứ tối lại vì bét nhè, sao mà lại không chết chìm đi dưới cái vại vốt-ca nhà lão kia chứ! Ngày nào cũng vậy… Giá như chỉ có 5 rúp thì đã phúc! Thì chúng tôi đã tậu được ô-tô rồi, chúng tôi mơ ước cả nhà đi nghỉ ở miền Nam biết bao, khi ấy con bé Ma-ri-not-ska còn ở với chúng tôi, bây giờ nó đi lấy chồng rồi, khổ con bé chả được đi đến đâu; hãy còn trẻ con lắm, mà giờ thì đã vất vả ở nhà người ta rồi. Ban ngày lão ta uống hết 5 rúp, tối đến lại chừng ấy nữa, còn thứ bảy, chủ nhật nếu không đi làm gì linh tinh thì hết 20 rúp, uống từ sáng sớm, còn tối thì cứ phải ngậm đắng nuốt cay. Tôi đã bảo lão ta, cái lão không biết thương xót ai ấy, rằng thế nào rồi người ta cũng biết, chẳng hay hớm gì cái trò nát rượu đâu, rồi sẽ không còn được vác mặt đi đâu hết… Bây giờ lại còn chuyện gì xảy ra nữa?
- Hiện giờ thì chưa có gì! Chị có nhớ chị đã cùng đi với anh ấy, khi anh ta bị cảnh sát bắt giữ không?
Người phụ nữ ngạc nhiên giơ cả hai tay lên:
- Ở đâu? Lại còn dính đến cả cảnh sát nữa?
- Ở Luy-xbua, trước khi về nước không lâu lắm…
- Có phải là cái hôm anh ấy không về nhà suốt đêm không? Rồi chạy lồng đi vay tiền, hử?...
- Vay tiền của ai?
- Lão ấy đến vay tiền ở nhà Prô-clốp; rồi của ai đó nữa, lão nói, cần tiền để mua quà biếu, mua đồ kỷ niệm, vì những của vô bổ ấy, lão đã phải bán rẻ nửa tiền cái máy ghi âm, vậy mà còn trợn mắt lên với tôi, nếu tôi có đi chợ mua đôi ba thứ rau cỏ, chỉ cho ăn cháo với mì ống mà sống thôi…
- Anh ta làm quen với Sác-ghin ở Luy-xbua?
- Cái ông tóc xoăn ấy à? Lúc nào cũng rảy nước hoa lên người ấy chứ gì? Quen nhau ở đấy đấy! Lão nhà tôi luôn đưa ông ta đến các hãng đại lý hàng, ra bãi tắm. Trông như một chú ngỗng tốt mã, trước mặt với ai cũng vui tính “tơ-la-la-la”, chỉ cần quay lưng đi, là hắn có thể hắt nước bẩn vào người ấy…
- Chị Cláp-đi-a, chị cho tôi xem cái máy ảnh với…
- Lão ấy cũng đã đem giúi vào cửa hàng đổ cũ rồi còn đâu, cái máy thật tiện quá! Chụp màu, ra ảnh ngay, tha hồ mà ngắm…
- Thế còn cái máy ảnh con bỏ túi?
- Loại “Mi-nốc” ấy à? Không, chúng tôi không mua, vì ở ta không có loại phim cỡ ấy.
- Chị có nhớ anh ấy bắt đầu uống rượu từ bao giờ không?
- Khi lên phụ trách ga-ra - người phụ nữ trả lời chắc chắn. Trước kia, khi còn là thợ máy, còn phải chạy đây chạy đó nên lão không uống, chỉ từ khi thay bộ quần áo lao động sang quần áo xanh khoác ngoài, ra vẻ người phụ trách, ra giao dịch với khách hàng, thế là mới có dịp rượu chè. Khi thì với người này, khi thì với người khác. Nhưng tuy vậy lão cũng vẫn phân minh, sòng phẳng, anh đừng nghĩ có chuyện tư túi gì ở lão, được cái là lão ấy không chịu nhận thừa của ai cái gì, thà lão chịu thiệt phần mình còn hơn là phải làm hại đến người khác.
- Thế mắt anh ấy bị hỏng từ bao giờ vậy?
- Chính cũng từ rượu quá, hoá đâm mờ mắt. Lão uống suông không đồ nhắm. Mà cái rượu cồn chết tiệt ấy, nó đốt ruột bào gan ra ấy chứ: người này thì bị loét dạ dày, người khác thì bị huyết áp cao, nên cái lão ngốc nhà tôi mới bị mắt mũi cập kèm. Lão giấu ghê lắm! Lão bảo, nếu để người ta biết thì rồi đời, ai người ta còn cho làm việc này nữa, hết cả nghề ngỗng chuyên môn, vả lại ai còn cho thằng mù dở ra nước ngoài làm gì. Cuối cùng xoay xở mãi, lão mới cầu kỳ đi đặt được hai màng thấu kính, lắp thẳng vào mắt, bây giờ không còn lo sợ trước ủy ban kiểm tra sức khoẻ nữa, thế là qua được… Vậy là cứ chứng nào tật ấy.
- Chị đã thử gọi bác sĩ chữa cho anh ấy chưa?
- Tôi gọi bác sĩ ở đâu được? - Người phụ nữ bỗng nổi khùng lên - ở sứ quán chắc? Bảo là chồng tôi mắt mờ vì say rượu bét nhè chắc? Thế thì người ta tống lên máy bay mà về nước cho rồi. Rồi còn viết giấy đến báo ở cơ quan, rửa được tai tiếng còn là nhục. Chứ giá chỉ êm ả, nhẹ nhàng mà thoát được nạn rượu, thì tôi đã làm toáng lên rồi, đằng này đành phải ngậm tăm mà nuôi hy vọng…
- Hy vọng gì nữa kia?
- Mong cho bệnh loét dạ dày nó hành lão, để lão tỉnh ra. Hay là thận chẳng hạn. Ấy đấy cái anh chàng Xi-đô-rốp uống rượu đến nỗi phải đi cắt thận đấy, bây giờ cạch rồi, thế là gia đình lại đâm ra hạnh phúc trở lại! Không giọt nào dốc vào mồm nữa, là lại có cả một mảnh vườn, sắm cho vợ được cả áo choàng lông thú , lại mua được cả một căn nhà ba buồng ở Chéc-ta-nốp… Ôi chao, còn biết nói thế nào cho được, chẳng qua bây giờ cũng đã an cư lạc nghiệp, người ta mới rượu chè đổ đốn ra thế. No cơm ấm cật rồi mà, lương thì không thể dưới 150 rúp, muốn làm gì thì làm… Chứ cai hồi xưa ấy à…
- Cai hồi ấy thì có khác. – Gmư-ri-a đồng ý, - Còn cái máy thu thanh nhà chị? Anh ấy còn mua được cả máy thu thanh cực kỳ tốt kia mà?
- Bán rồi! Chà, cái đài ấy cái gì cũng bắt được; mua rẻ chỉ bằng nửa giá ngoài tiệm. Lão nhà tôi chả lắp hộ bộ chế hoà khí cho một ông ở hãng buôn nào ấy mà, lại còn sửa thêm cái này cái kia, tiết kiệm hẳn chỉ số hao xăng, ông kia thích quá, mới để rẻ cho, gớm, cái đài tốt đến thế, thật đài ra đài…
- Anh ấy còn sửa chế hoà khí đại loại kiểu ấy cho ai nữa không, chị Cláp-đi-a? Chẳng hạn, sao không sửa hẳn cho một ông chủ nào người Mỹ?
- Không, cho dù họ có yêu cầu thì lão nhà tôi cũng tránh xa người Mỹ, chúng tôi cũng đã nghe phổ biến nhiều, biết tâm địa họ, lũ hiếu chiến ấy, khiêu khích ở khắp nơi trên thế giới, chúng tôi lại còn không biết ư, mà cái đó còn đáng sợ bằng mấy vốt-ca ấy chứ!...
Nhưng Gmư-ri-a vừa đứng dậy vừa nói:
- Trong trường hợp này thì vốt-ca đáng sợ hơn đấy, đáng sợ hơn nhiều kia, chị ạ!

*
* *

- Chào anh, tôi xin tự giới thiệu, tôi là Mi-kha-in I-va-nô-vích Prô-xcu-rin, cấp bậc trung tá. Tôi muốn nói chuyện với anh về quãng thời gian anh làm việc ở Luy-xbua.
- Xin cứ việc, đồng chí I-van Mi-khai-lô-vích ạ - Pa-ra-mô-nốp xun xoe trả lời.
- Đúng hơn là Mi-kha-in I-va-nô-vích. Còn nếu anh thích tâng bốc tôi lên bằng cách ấy, thì cũng chả đáng giận anh, phải không? [1]
- Ấy chết, xin lỗi đồng chí, tôi hay lẫn tên lắm.
- Đấy cũng chưa phải tai hoạ lớn nhất đâu… Anh nói hộ nhé, anh đã gặp nhà kinh doanh mỹ Glép ở bên đó phải không?
- Đồng chí nghi ngờ tôi? Đây là cuộc hỏi cung sao?
- Không phải. Tôi chưa có quyền hỏi cung anh, vì anh chưa bị kết vào tội gì và cũng chưa bị bắt đến làm chứng. Đây chỉ mới là cuộc mạn đàm, anh cũng vẫn có quyền từ chối, nếu không thích trả lời những câu hỏi của tôi…
- Thế thì, thề có Chúa soi xét, tôi không nhớ gì về Glép, quả là tôi không nhớ.
- Đây là tấm ảnh ông ta.
Pa-ra-mô-nốp cầm lấy tấm ảnh nhỏ, đưa lại gần mắt, và hai mắt lại càng nheo lại hơn.
- Ảnh bé tí tẹo thế này thì nhìn làm sao cho rõ?
- Chết, thế anh vẫn lái xe ra làm sao?
Pa-ra-mô-nốp ngửng đầu lên, tái mặt đi:
- Khi lái xe, tôi vẫn phải lắp thấu kính vào mắt, thưa đồng chí Phê-đo I-va-nô-vích…
Prô-xcu-rin bật cười:
- Đấy là tên một Sa hoàng ngày trước đấy. Thôi được, mặc kệ Sa hoàng… Tôi chỉ muốn biết là sau khi anh bị cảnh sát bắt giữ ở bên đó, có ai đến bót cứu anh không?
- Không! Tôi có tội tình gì đâu! Tôi có say đâu! Chẳng ai việc gì phải cứu tôi cả!
- Quả thực hôm ấy anh không uống rượu?
- Không có lấy một giọt.
- Thế còn hôm trước đó?
- Cũng không mà.
- Chà, thật đúng như vậy chứ?
- Tôi thề đấy, không nhấp lấy một giọt! Tôi ít uống lắm! Qua cái cung cách mà Pa-ra-mô-nốp nói dối một cách đầy sợ hãi, giấu đầu hở đuôi, Prô-xcu-rin đã đoán định là anh ta không phải con người mình cần tìm. Đây chỉ là một kẻ bạc nhược, gian dối, say rượu đến mức phải lén lút, nhưng phần chắc là không phải tay sai CIA…
- Tôi đã phải nộp tiền cho họ thả - cuối cùng Pa-ra-mô-nốp nói khẽ với vẻ đau xót, - bọn chúng ở đấy tất cả đều là lũ ăn của đút và tống tiền, chúng bảo: không có kính là phải nộp bằng…
- Vậy anh phải xì ra cho họ bao nhiêu?
- Một trăm bảy lăm đô-la. Tôi chỉ có cả thảy 50, tôi phải lồng lên đi vay khắp nơi, lúc ấy viên cảnh sát mới chịu xé toạc tờ biên bản xét nghiệm.
- Anh có nhớ viên bác sĩ không?
- Hơi sức đâu mà nhớ chứ? Một phụ nữ Phi đẹp, à mà cũng có đeo kính…
- Có thấy còn người nước ngoài nào đến giúp việc ở đó không?
- Nếu có thì tôi đã xin nói ngay, thưa đồng chí… Va-xi-li I-va-nô-vích.
- Thôi, anh cứ gọi tôi đơn giản là Pết-ca , thế nhé! Va-xi-li I-va-nô-vích là tên của Tra-pa-ép đấy[2]! Anh cứ gọi tôi là Pết-ca cho tiện đi!
- Xin đồng chí hiểu cho tình cảnh tôi! Pa-ra-mô-nốp van nài - Mất cái bằng ấy ở Châu Phi thì thật đi đứt cả công danh!
- Đi đứt cái gì?
- Công việc ấy ạ, - Pa-ra-mô-nốp vội chữa lại - sẽ chẳng còn đi được tới đâu. Nóng lắm, ai mà đi bộ tới sở thuế quan được? Mà xếp hàng dài khủng khiếp! Tôi sẽ lỡ việc của tập thể! Mà anh em chỉ trông vào sự cơ động của tôi: chạy giúp đi đằng này, phóng giúp ra chỗ kia…
- Chắc họ còn chờ đợi hơn hết ở anh sự chân thật nữa. Chúng tôi đã hỏi và đã xác minh được sự việc. Nếu anh đã kể mọi điều thành thật, thì các luật gia của ta sẽ chứng minh cho nhà chức trách ở Luy-xbua biết rằng anh đã được Ủy ban kiểm tra sức khoẻ - có chân trong một công ước quốc tế - cho phép anh vẫn được lái xe và công tác bình thường, do đó sẽ không ai có quyền đòi hỏi gì ở anh và vô cớ buộc tội anh như vậy nữa. Được chứ?

[1] Nếu gọi Mi-kha-in I-va-nô-vích thì tên thật là Mi-kha-in, tên bố là I-van (do đó có đệm là I-va-nô-vích). Còn nếu gọi tên ngược lại, thì vô hình chung là gọi tên bố ra.

[2] Anh hùng thời Nội chiến ở Liên Xô. Nhân vật chính trong tiểu thuyết của Phuốc-ma-nốp (ND).