Äêm kinh hoà ng
Tác giả: ARTHUR CONAN DOYLE
"Thưa ông Holmes,
Tôi vừa dự một cuộc phiêu lưu hoà n toà n khó tin và kỳ lạ. Tôi muốn tham khảo ý kiến ông!
Scott Eccles.
Hộp thư lưu trữ,
Charing Cross".
- Tác giả của bức điện nà y là đà n ông hay đà n bà ?
- Chắc là đà n ông! Một phụ nữ đánh điện không bao giỠtrả cước hồi âm! Ông ta sẽ thân hà nh tới.
- Anh sẽ tiếp ông ta?
- Tôi đã thất nghiệp sau ngà y Ä‘Æ°a đại tá Carruthers và o tù. Tôi giống nhÆ° má»™t cái máy của xe Ä‘ua: xe sẽ bị rỉ sét nếu nó không là m nên chiến tÃch.
Tiếng bÆ°á»›c chân vang Ä‘á»u Ä‘á»u trên cầu thang. Rồi má»™t nhân váºt cao, lá»±c lưỡng, râu mép um tùm bÆ°á»›c và o, khuôn mặt nặng ná» và tá»± mãn. Äôi dép và cái khung kÃnh gá»ng và ng cho thấy ông ta là má»™t ngÆ°á»i bảo thủ, ngoan đạo, có ý thức công dân cao Ä‘á»™. NgÆ°á»i khách Ä‘i thẳng và o vấn Ä‘á»:
- ThÆ°a ông Holmes, chÆ°a bao giá» tôi lâm và o má»™t tình huống nhÆ° váºy! Tháºt là tủi nhục! Tôi cần được giải thÃch....
Trong cÆ¡n giáºn dữ, mặt ông ta xệ xuống, hÆ¡i thở hổn hển. Holmes cố gắng xoa dịu:
- Má»i ông ngồi. TrÆ°á»›c hết, tôi xin phép há»i tại sao tôi hân hạnh được ông nhá» vả?
- ThÆ°a ông, chuyện nà y hình nhÆ° không thuá»™c thẩm quyá»n cảnh sát. Tôi không há» có cảm tình vá»›i thám tá» tÆ°, nhÆ°ng có nghe nói vỠông...
- Xin cảm Æ¡n! NhÆ°ng xin được há»i câu thứ hai: Tại sao ông không đến ngay?
- Ông muốn nói gì?
Holmes nhìn đồng hồ:
- 2 giá» 15. Äiện được đánh lúc 1 giá». Chỉ nhìn qua cách ăn mặc của ông, tôi cÅ©ng hiểu rằng ông gặp chuyện không may ngay từ lúc vừa thức dáºy.
NgÆ°á»i khách vuốt mái tóc rối rồi mân mê cái cằm xồm xoà m.
- Äúng váºy. Tôi quên rá»a mặt. TrÆ°á»›c khi đến đây, tôi có tá»›i dịch vụ cho thuê nhà và được biết tiá»n thuê biệt thá»± Wisteria đã được thanh toán sòng phẳng.
- Nà y ông bạn! - Holmes vừa cÆ°á»i vừa trách nhẹ - Ông bạn giống y bác sỹ Watson của tôi đây: quen bắt đầu bằng cái Ä‘uôi của câu chuyện. Mong ông bạn kể cho có lá»›p lang.
NgÆ°á»i khách cau mà y:
- ThÆ°a ông, tôi sẽ tÆ°á»ng thuáºt ngá»n ngà nh câu chuyện dị thÆ°á»ng nà y và ông sẽ thấy rõ tại sao tôi mất bình tÄ©nh đến thế!
NhÆ°ng câu chuyện chÆ°a bắt đầu được, vì chúng tôi nghe có tiếng náo Ä‘á»™ng ở bên ngoà i và bà Hudson vừa mở cá»a, Ä‘Æ°a và o hai ngÆ°á»i lá»±c lưỡng, dáng dấp cảnh sát tuy mặc thÆ°á»ng phục. Má»™t trong hai ngÆ°á»i là thanh tra Gregson của Scotland Yard. Ông bắt tay chúng tôi rồi giá»›i thiệu ngÆ°á»i bạn đồng hà nh là thanh tra Baynes thuá»™c Sở cảnh sát Surrey.
- Chúng tôi cùng săn má»™t con mồi Ä‘ang Ä‘i vá» hÆ°á»›ng nà y - Nhìn ngÆ°á»i khác của chúng tôi, Baynes há»i Ä‘á»™t ngá»™t - Ông là John Scott Eccles, thÆ°á»ng trú tại Popham House, hạt Lee?
- Vâng!
- Chúng tôi đi tìm ông từ sáng.
- Äầu mối của các bạn là bức Ä‘iện tÃn? - Holmes há»i.
- Vâng. Chúng tôi kiếm ra đầu mối tại bưu điện Charing Cross và bây giỠhiện diện tại đây.
- Sao hai ông lại tìm tôi? Các ông cần gì?
- Chúng tôi muốn biết vỠcái chết của ông Aloysius Garcia tại biệt thự Wisteria gần Esher đêm qua.
NgÆ°á»i khách sá»ng sốt, mở to đôi mắt, mặt trắng bệch.
- Ông ấy đã chết à ?
- Vâng.
- Chết cách nà o? Tai nạn?
- Ãn mạng.
- Ồ! Ông không muốn nói rằng... Ông không cho rằng tôi có liên can chứ?
- Chúng tôi tìm thấy lá thư của ông ở trong túi nạn nhân, nên chúng tôi biết rằng đêm qua ông đã ngủ tại nhà đó.
- Vâng, đêm qua tôi ngủ ở đó.
Các sổ công vụ được rút ra.
- Cháºm má»™t chút, ông Gregson! - Holmes xen và o - Ông muốn lấy lá»i khai đầy đủ chứ gì?
- Và tôi báo trÆ°á»›c rằng lá»i khai đó có thể buá»™c tá»™i ông Scott Eccles.
- Má»™t phút trÆ°á»›c đây, ông nà y sắp sá»a nói hết cho tôi nghe thì nhị vị bÆ°á»›c và o. Tôi Ä‘á» nghị vá»›i bác sỹ Watson, hãy cho ông Eccles má»™t ly brandy pha sô Ä‘a... GiỠđây, yêu cầu ông Eccles tiếp tục câu chuyện.
NgÆ°á»i khách đã uống ly rượu, hai mắt Ä‘á» ngầu liếc vá» phÃa các quyển sổ và bắt đầu nói:
- Tôi Ä‘á»™c thân và có nhiá»u bạn. Trong số nà y, tôi thân vá»›i ông Melville ở Albemarle Mansion, hạt Kensington. Và i ngà y trÆ°á»›c đây, chÃnh trong má»™t bữa cÆ¡m tại nhà của Melville, tôi đã kết thân vá»›i ông Garcia, ngÆ°á»i gốc Tây Ban Nha. Ông Garcia nói tiếng Anh rất đúng giá»ng, ngÆ°á»i thanh lịch, khiêm tốn.
Hai ngà y sau, ông ta tá»›i thăm tôi tại Lee. Sau má»™t hồi chuyện trò, Garcia má»i tôi vá» chÆ¡i và i ngà y ở biệt thá»± Wisteria. Biệt thá»± nà y nằm trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i từ Esher tá»›i Oxshott. Và hôm qua, tôi đã tá»›i Esher. Sau đó, dùng xe ngá»±a đến lâu Ä‘Ã i Wisteria.
Má»™t ngÆ°á»i phục vụ gốc Tây Ban Nha nói tiếng Anh ra rÆ°á»›c hà nh lý của tôi. Ngoà i ra, trong nhà còn có má»™t đầu bếp có hai dòng máu, bá»™ dạng rất lạ lùng. Biệt thá»± khá lá»›n, bá» ngoà i có vẻ già cá»—i, nằm ở cuối má»™t đại lá»™ có cây to bóng mát. Khi xe ngừng trÆ°á»›c cổng, tôi bá»—ng tá»± há»i mình có nên sống và i ngà y tại nhà má»™t ngÆ°á»i má»›i quen hay không?
ÄÃch thân Garcia ra mở cổng và nồng nhiệt chà o đón tôi. Sau đó, anh ta gá»i ngÆ°á»i hầu nhá» con, da ngăm, mặt buồn, xách valy và đưa tôi vá» phòng. Tiếc thay! Trong ngôi nhà nà y, việc gì cÅ©ng là m tôi chán chÆ°á»ng.
Trong bữa cÆ¡m, tuy Garcia cố là m cho tôi vui nhÆ°ng tâm trà anh ta nhÆ° để đâu đâu. Anh ta nói năng lung tung, dùng ngón tay gõ nhẹ trên bà n rồi cắn móng tay. Tóm lại, các dấu hiệu bá»±c dá»c má»—i lúc má»™t tăng. Bữa cÆ¡m thì rất tồi, cả vá» thức ăn lẫn cách phục vụ. Sá»± hiện diện của ngÆ°á»i phục dịch câm lặng cà ng là m cho bầu không khà cà ng thêm u tịch. Trong đêm qua, nhiá»u lần tôi muốn quay trở vá» Lee.
Cuối bữa cÆ¡m, ngÆ°á»i là m trao cho Garcia má»™t phong thÆ°. Sau khi Ä‘á»c xong, Garcia ngồi lặng thinh, hút thuốc liên tục. Khoảng 11 giá», chủ nhà má»i tôi Ä‘i ngủ. Má»™t lát sau, anh ta hé cá»a bÆ°á»›c và o (phòng tôi tối Ä‘en nhÆ° má»±c), há»i xem tôi có bấm chuông không. Tôi trả lá»i là không. "Xin lá»—i vì đã đánh thức anh và o lúc 1 giá» khuya nhÆ° vầy". Sau đó tôi ngủ lại.
Khi tôi thức giấc thì đã 9 giá» sáng. Tôi ngạc nhiên vì ngÆ°á»i ta đã quên đánh thức tôi lúc 8 giá» theo lá»i tôi dặn. Tôi đứng lên và bấm chuông. Không ai trả lá»i. Tôi cho là chuông hÆ°, bèn hối hả mặc quần áo và đi xuống cầu thang để xin nÆ°á»›c nóng. Căn nhà vắng tanh. Tôi kêu to ngoà i hà nh lang. Không má»™t hồi âm. Tôi chạy từ phòng nà y sang phòng ná». Tất cả Ä‘á»u im lặng. Tôi đến gõ cá»a phòng ngủ của Gar. Vẫn không có tiếng trả lá»i. Tôi vặn cá»a bÆ°á»›c và o. Phòng trống rá»—ng. HỠđã bá» Ä‘i hết: Gar, ngÆ°á»i đầy tá»› và gã đầu bếp; cả ba đã biến mất trong đêm. Chuyến Ä‘i đến biệt thá»± Wisteria của tôi đã kết thúc nhÆ° thế đó.
Sherlock Holmes xua tay và cÆ°á»i nhẹ:
- Anh Watson, anh hãy thêm câu chuyện kinh hoà ng nà y và o trong bá»™ sÆ°u táºp những chuyện dị thÆ°á»ng của anh Ä‘i!
- Äây là má»™t cuá»™c phiêu lÆ°u Ä‘á»™c nhất vô nhị. Ông vui lòng cho tôi biết ông là m gì sau đó - Tôi há»i Eccles.
- Tôi xách vali, giáºn dữ đóng cá»a và đi bá»™ vá» Esher. Tôi dừng chân tại cÆ¡ quan là m dịch vụ cho thuê nhà và được biết chÃnh hỠđã cho thuê biệt thá»± đó. Tôi nghÄ© rằng há» dà n dá»±ng cảnh nà y để trốn nợ. Cuối tháng 3 mà , gần phải trả tiá»n nhà quý I rồi. NhÆ°ng ngÆ°á»i ta cho tôi biết rằng tiá»n thuê nhà đã được trả rồi. Tôi bèn lên thủ đô, tá»›i tòa đại sứ Tây Ban Nha. Tại đây, không ai biết anh chà ng Garcia cả. Tôi lại đến nhà ngÆ°á»i đã giá»›i thiệu tôi vá»›i Garcia. Khốn thay, Melvillelại còn lù mù hÆ¡n tôi nữa. Cuối cùng, nháºn được hồi âm của ông Holmes, tôi vá»™i chạy tá»›i đây ngay, vì tôi tin rằng ông Holmes có thể giải đáp được. NhÆ°ng giỠđây, thÆ°a ông thanh tra, tôi biết thêm rằng câu chuyện không chấm dứt tại đó và được tiếp nối bằng má»™t thảm kịch. Tôi đã khai báo hết sá»± tháºt. Tôi hoà n toà n không biết gì vá» những việc xảy ra cho chà ng trai đó. à muốn Ä‘á»™c nhất của tôi là táºn tình tiếp tay vá»›i luáºt pháp.
- Tôi tin Ä‘iá»u đó, thÆ°a ông Eccles! - Thanh tra Gregson đáp má»™t cách khả ái - Lá»i khai của ông phù hợp vá»›i các dữ kiện mà chúng tôi thu lượm được, nhÆ° bức thÆ° mà Garcia nháºn được và o bữa cÆ¡m tối. Ông có để ý thấy Garcia là m gì vá»›i lá thÆ° đó?
- Garcia vo tròn và quăng và o lá»a.
- Baynes, anh nghĩ sao?
Viên thám tỠđịa phÆ°Æ¡ng to con, má Ä‘á», gÆ°Æ¡ng mặt to tròn, có đôi mắt sáng rá»±c, rút trong túi ra má»™t mảnh giấy xếp đã phai mà u.
- NhỠcái lưới sắt có móc, đương sự quăng quá cao nên cục giấy rớt đằng sau lưới. Nó còn nguyên vẹn đây.
Holmes dà nh cho Baynes má»™t nụ cÆ°á»i của ngÆ°á»i rà nh việc!
- Phải sục sạo lắm mới moi ra cục giấy nà y!
- ThÆ°a ông Holmes, tôi tìm ra nó theo thói quen mà ! ThÆ°a ông Gregson, tôi xin phép Ä‘á»c nó.
Viên thanh tra thủ đô gáºt đầu đồng ý.
ThÆ° viết trên má»™t góc tÆ° tá» giấy mà u kem thÆ°á»ng, cắt bằng hai nhát kéo lưỡi cụt, xếp lại ba lần, khằn Ä‘á» nguệch ngoạc và được ấn xuống bằng má»™t váºt dẹp và bầu dục. ThÆ° gá»i ông Garcia, biệt thá»± Wisteria. Nó chỉ có mấy hà ng:
"Mà u sắc của chúng ta là lục và trắng. Mà u lục được mở, mà u trắng bị đóng lại. Cầu thang lá»›n, hà nh lang thứ nhất, thứ bảy, phÃa tay mặt cá»a có đệm. Chúc may mắn - D".
Äó là tuồng chữ của Ä‘Ã n bà , sá» dụng má»™t ngòi chuốt kỹ, nhÆ°ng địa chỉ được ghi bằng má»™t ngòi khác, hoặc bởi má»™t ngÆ°á»i nà o khác, tuồng chữ to hÆ¡n, dầy đặc hÆ¡n.
- Má»™t bức thÆ° kỳ lạ - Holmes nhìn mẫu giấy và tiếp - Tôi nhiệt liệt ca ngợi anh, anh Baynes ạ. Tôi xin nêu thêm và i Ä‘iểm lặt vặt có thể bổ sung cho các nháºn xét của anh. Cái đầu bầu dục chắc chắn là má»™t nút áo vì không có váºt nà o khác có dạng giống nhÆ° thế! Cây kéo được sá» dụng ở đây là má»™t cây kéo cắt móng tay, mÅ©i cong. Tuy các đợt cắt ngắn, nhÆ°ng vẫn thấy rõ rà ng có Ä‘á»™ cong.
Viên thanh tra Surrey cÆ°á»i nhẹ.
- Tôi đã trình bà y hết các Ä‘iểm chủ yếu của sá»± việc. Tuy nhiên, tôi phải thú nháºn rằng lá thÆ° nà y chẳng giải thÃch được Ä‘iá»u gì khác hÆ¡n là có má»™t việc sẽ xảy đến và kẻ chủ mÆ°u là má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà .
Suốt cuộc đà m thoại nà y, ông Eccles ngồi không yên trên ghế, ông nói:
- Tôi quá mừng trÆ°á»›c sá»± kiện ông tìm được bức thÆ°. NhỠđó, lá»i khai của tôi được xác nháºn phần nà o. Tuy nhiên, tôi xin phép lÆ°u ý là tôi không há» biết Ä‘iá»u gì đã xảy ra cho ông Garcia và hai ngÆ°á»i là m kia.
- Vá» phần ông Garcia - Gregson nói - Câu giải đáp rất Ä‘Æ¡n giản. Sáng nay, ngÆ°á»i ta phát hiện ông ấy đã chết tại đồng cá» Oxshott, cách nhà khoảng 1 dặm[1]. Cái đầu nát ngÆ°á»›u vì bị Ä‘áºp bằng bao cát hay má»™t váºt gì cùng loại. Hiện trÆ°á»ng là má»™t nÆ¡i hoà n toà n hoang vắng, nhà gần nhất cách đó cÅ©ng phải tá»›i ¼ dặm. Có thể ban đầu, ông bị Ä‘áºp từ phÃa sau và kẻ tấn công tiếp tục Ä‘áºp khá lâu, sau khi ông ta đã chết! Không má»™t dấu chân, không má»™t vết tÃch giúp ta nháºn dạng kẻ sát nhân.
- Nạn nhân có bị mất gì không?
- Không, tuyệt nhiên không có dấu vết cướp bóc.
- Tháºt là đau Ä‘á»›n và khủng khiếp - Ông Eccles nói, giá»ng run run - Tuy nhiên cÅ©ng là má»™t Ä‘iá»u phiá»n phức đối vá»›i tôi. Tôi liên can gì đến cuá»™c du ngoạn ban đêm đó? Tại sao tôi lại dÃnh và o má»™t vụ quái dị nhÆ° váºy?
- Dá»… hiểu thôi - thanh tra Baynes đáp - Lá thÆ° Ä‘á»™c nhất tìm được trong túi nạn nhân là của ông, nó cho tôi biết rằng ông là khách má»i trong đêm đó. ChÃnh phong bì của bức thÆ° giúp chúng tôi nháºn dạng xác chết. Chúng tôi đến đó sau 9 giá», tuyệt đối không có ai quanh đó. Trong lúc lục soát biệt thá»± Wisteria, tôi đã đánh Ä‘iện cho ông Gregson để truy tầm ông ở London. Sau đó, tôi Ä‘i gặp ông Gregson và cuối cùng cả hai chúng tôi đến đây.
- GiỠđây, tôi trá»™m nghÄ© - Gregson vừa nói vừa đứng dáºy - ông Eccles nên Ä‘i theo chúng tôi vá» sở cảnh sát để chúng tôi lấy lá»i khai bằng văn bản.
- ÄÆ°Æ¡ng nhiên, tôi Ä‘i ngay thôi. NhÆ°ng ông Holmes, tôi xin ông giúp đỡ.
Holmes quay qua viên thanh tra cảnh sát địa phương.
- Tôi hy vá»ng rằng hai ông sẽ không thấy có gì trở ngại nếu có sá»± cá»™ng tác của tôi.
- Nếu được nhÆ° váºy, tôi vô cùng hân hạnh.
- Tôi xin phép được há»i xem hai ông có suy Ä‘oán được nạn nhân bị giết lúc nà o không? - Holmes há»i.
- Nạn nhân ra đi từ 1 giỠsáng, lúc mưa bắt đầu rơi và án mạng xảy ra trong cơn mưa.
- Không thể nà o nhÆ° thế được, ông Baynes ạ! - NgÆ°á»i khách hà ng của chúng tôi thét lá»›n - Giá»ng nói của Garcia dá»… nháºn ra lắm. Tôi sẵn sà ng thá» Ä‘á»™c rằng chÃnh Garcia nói chuyện vá»›i tôi hồi 1 giá» khuya tại phòng ngủ của tôi.
- Má»™t sá»± trùng hợp dị thÆ°á»ng, nhÆ°ng có thể hiểu được - Holmes vừa thì thầm vừa cÆ°á»i.
- Căn cứ và o đâu? - Gregson há»i.
- Thoạt nhìn, sá»± việc không phức tạp lắm, tuy nó có và i đặc Ä‘iểm kỳ dị. NhÆ°ng trÆ°á»›c khi Ä‘Æ°a ra má»™t ý kiến dứt khoát, tôi cần nghiên cứu dữ kiện má»™t cách sâu sắc hÆ¡n. Nhân tiện xin há»i ông Baynes, ông có thu lượm được cái gì khác, khi lục soát căn nhà không?
Viên thanh tra địa phương nhìn Holmes một cách ngạc nhiên:
- Có hai hay ba Ä‘iá»u lý thú. Sau khi xong việc tại sở cảnh sát, Ä‘á» nghị ông đến và góp ý vá» các chi tiết đó.
- Tôi sẵn sà ng - Holmes đáp và nhấn chuông - Bà Hudson, bà vui lòng sao lại bức Ä‘iện nà y và nhá» ai Ä‘i gá»i gấp! Nhá»› bảo hỠđóng 5 shillings cho hồi âm.
Khi khách đã ra vá» hết, chúng tôi vẫn ngồi lặng thinh. Holmes rÃt chiếc tẩu thuốc, trầm ngâm, nét mặt sa sầm trong má»™t lúc lâu. Thình lình, anh quay vá» hÆ°á»›ng tôi:
- Nà o, Watson, ý kiến của anh ra sao?
- Tôi không thể nà o hiểu vì sao Eccles bị lừa.
- Tôi muốn nói vỠcái chết của Garcia kia!
- Có gì đâu! Hai ngÆ°á»i hầu đã Ä‘Ã o tẩu. Có thể chúng là hung thủ.
- Äó là má»™t giả thiết dá»… chấp nháºn. Tuy nhiên, chÃnh anh cÅ©ng thắc mắc tại sao chúng phải chá» tá»›i cái đêm nhà có khách. Ra tay đêm nà o lại chẳng được!
- Thế thì tại sao chúng trốn?
- Äấy là má»™t câu há»i lá»›n! Còn có má»™t câu há»i lá»›n khác nữa: cuá»™c phiêu lÆ°u không bình thÆ°á»ng của Eccles? Chúng ta phải giải đáp hai câu há»i lá»›n đó. Ngoà i ra, nếu giải thÃch được bức thÆ° vá»›i câu cú lạ lùng thì ta có thể xem nó là giả thiết tạm thá»i. Nếu các dữ kiện má»›i lại phù hợp thì giả thiết đó trở thà nh giải đáp.
- Nhưng giả thiết gì?
Holmes tựa lưng và o ghế, lim dim đôi mắt:
- Giả thiết đây là má»™t trò đùa sẽ không thể nà o đứng vững. Việc Garcia má»i Eccles đến biệt thá»± Wisteria là có chủ Ä‘Ãch!
- Äể là m gì?
- Ta lần lượt xét từng khâu. TrÆ°á»›c hết, tôi thấy tình hữu nghị giữa Garcia và Eccles không bình thÆ°á»ng tà nà o. Nguyên nhân bắt nguồn từ ngÆ°á»i Tây Ban Nha. Garcia lặn lá»™i đến nhà Eccles để má»i má»c. Y muốn gì nÆ¡i Eccles? Tôi thấy Eccles chẳng có gì quyến rÅ© đặc biệt. Thông minh? - Không! Có tÃnh chất linh hoạt đặc biệt? - Không! Thế mà tại sao Garcia lại tuyển chá»n Eccles trong vô và n những bạn hữu khác? Có phải vì Eccles là má»™t ngÆ°á»i Anh mà chúng hằng mong Æ°á»›c để gây cảm xúc nÆ¡i má»™t ngÆ°á»i Anh khác? Anh có để ý cả hai viên thanh tra không ai ngá» vá»±c lá»i khai của ngÆ°á»i khách hà ng, mặc dù nó khá dị thÆ°á»ng.
- NhÆ°ng ngÆ°á»i nà y là m chứng cho cái gì?
- Không là m chứng cho cái gì hết, nếu căn cứ theo các sự kiện tiếp diễn. Nhưng đó là mấu chốt, nếu nhìn sự việc diễn tiến cách khác.
- Tóm lại, Eccles có thể đã được dùng là m cái cớ để che tội ác.
- Äúng váºy. Äó là cái cá»› để che Ä‘áºy tá»™i ác! Giả sá» bá»n tôi tá»› tại biệt thá»± Wisteria là thủ phạm. Và , còn nữa... Công việc của Garcia phải hoà n tất trÆ°á»›c 1 giá» sáng. Do đồng hồ bị vặn sai giá», nên Eccles được má»i Ä‘i ngủ sá»›m. Khi Garcia nói vá»›i ông ta là 1 giá» sáng thì thá»±c tế chÆ°a quá 12 giỠđêm. Nếu Garcia có thể thá»±c hi ện công việc và trở vá» nhà đúng giá» thá»±c tế thì y có thể thoát ra khá»i má»i lá»i cáo buá»™c. NgÆ°á»i khách trá» kia có thể thá» thốt nặng lá»i rằng bị cáo không rá»i khá»i nhà và o giỠđó. Má»™t đảm bảo dá»± phòng!
- Tốt! NhÆ°ng sá»± tan biến của bá»n tôi tá»› thì sao?
- Tôi chưa có đủ dữ kiện. Hãy chỠcó thêm các thông tin mới.
- Còn bức thư?
- "Mà u sắc của chúng ta là lục và trắng"... Liên quan tá»›i má»™t cuá»™c Ä‘ua ngá»±a chăng? "Mà u lục được mở, mà u trắng bị đóng lại...". Rõ rà ng là má»™t tÃn hiệu. "Cầu thang lá»›n, hà nh lang thứ I, thứ 7 phÃa tay mặt, cá»a có đệm...". Là nÆ¡i hẹn hò. Có thể chúng ta sẽ tìm ra má»™t ông chồng ghen tuông. Bà ta đã không thêm hai tiếng "MAY MẮN" nếu không phải là chuyện dâm bôn. Chữ "D" viết hoa có giúp ta được gì không?
- Garcia là ngÆ°á»i Tây Ban Nha, có thể nà o "D" hoa là DOLORES viết tắt, má»™t tên nữ được dùng nhiá»u của Tây Ban Nha.
- Giá»i, Watson rất giá»i. NhÆ°ng tráºt lất. Má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà Tây Ban Nha nói chuyện vá»›i má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông Tây Ban Nha sẽ sá» dụng tiếng Tây Ban Nha. Còn tác giả của bức thÆ° dùng chấm chấm thì phải là phụ nữ Anh. Ta hãy kiên nhẫn chá» viên thanh tra khả ái! Thôi, ta hãy cảm Æ¡n thần may mắn giúp ta thoát khá»i và i giá» nhà m chán.
TrÆ°á»›c khi Baynes quay lại, Holmes nháºn được hồi âm của bức Ä‘iện. Anh cầm Ä‘á»c và khi chuẩn bị xếp nó và o sổ con, nhìn thấy nét mặt của tôi, anh liá»n trao nó cho tôi và cÆ°á»i:
- ThÆ° trao và o bữa cÆ¡m tối là má»™t giấy hẹn hoặc má»™t giấy má»i. Theo tôi, bức thÆ° cho biết để Ä‘i đến Ä‘iểm hẹn, hoặc phải leo lên cầu thang chÃnh, kiếm cái cá»a thứ bảy trong má»™t hà nh lang. NhÆ° váºy, ngôi nhà phải to rá»™ng thênh thang và chắc chắn nhà nà y cách Oxshott không quá hai hay ba trăm mét, vì Garcia đã Ä‘i bá»™ vá» hÆ°á»›ng nà y và hy vá»ng quay vá» biệt thá»± trÆ°á»›c 1 giá» sáng. Vì số lượng căn nhà to lá»›n gần kế Oxshott không nhiá»u, tôi đã gá»i má»™t Ä‘iện tÃn cho dịch vụ địa ốc địa phÆ°Æ¡ng mà Eccles nêu tên, yêu cầu há» cung cấp danh sách. Nè, cái đầu kia của cuá»™n chỉ rối chắc chắn nằm trong danh sách nà y.
Lúc chúng tôi cùng vá»›i thanh tra Baynes thuê xong má»™t phòng đầy đủ tiện nghi tại khách sạn Bò Má»™ng thì đã gần 6 giá». Sau đó, ba chúng tôi lại lên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i tá»›i biệt thá»± Wisteria. Hôm đó, là má»™t buổi chiá»u tháng 3 năm 1892, không gian u ám và giá buốt, mÆ°a đầy trá»i, hoà n toà n phù hợp vá»›i không khà trong thảm kịch
Äi khoảng 3 cây số, chúng tôi đến trÆ°á»›c má»™t cái cổng cao mở ra má»™t đại lá»™ âm u, hai bên có trồng cây dẻ. Äại lá»™ nà y Ä‘Æ°a đến má»™t ngôi nhà thấp, tối tăm, tá»±a hồ má»™t cục than Ä‘en nổi báºt trên ná»n trá»i xám. Äằng sau má»™t cá»a sổ nằm vá» bên trái của cái cá»a lá»›n, le lói má»™t vệt ánh sáng nhá». Baynes nói:
- Có má»™t cảnh sát viên Ä‘ang canh gát tại đó. Äể tôi ra hiệu.
Ông băng qua má»™t bãi cá» nhá» và gõ và o kiếng. Qua cá»a kiếng má» sÆ°Æ¡ng, tôi thấy má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông nét mặt kinh hoà ng, nhảy dá»±ng khá»i ghế đặt gần lò sưởi, và tiếp đó là má»™t tiếng la chói tai trong gian nhà . Má»™t phút sau, ngÆ°á»i cảnh sát mặt tái mét, tay cầm đèn cầy, thở hổn hển ra mở cá»a đón chúng tôi.
- Chuyện gì váºy Walters? - Baynes cất giá»ng.
Viên cảnh sát lấy khăn lau trán và thở dà i nhẹ nhõm:
- Ông trở lại, tôi mừng muốn chết. Tôi không dè rằng thần kinh của tôi rắn chắn như vừa rồi.
- Thần với chả kinh? Té ra anh cũng có dây thần kinh?
- Thưa ông, trước hết là cái căn nhà cô tịch nà y; sau đó là cái chuyện lạ lùng trong nhà bếp. Do đó, khi ông gõ và o kiếng, tôi tưởng là chuyện kinh hoà ng đó lại tái diễn.
- Chuyện đó là chuyện gì?
- Con quá»·, thÆ°a ông. Nó ở tại cá»a sổ.
- Cái gì ở tại cá»a sổ và hồi nà o?
- Má»™t con quá»· đứng tại cá»a sổ. Lúc trá»i chạng vạng, tôi Ä‘ang ngồi Ä‘á»c sách trên ghế nà y. Tôi không biết tại sao tôi lại ngÆ°á»›c mặt lên, nhÆ°ng rõ rà ng tôi thấy má»™t cái đầu nhìn tôi qua khung kiếng phÃa dÆ°á»›i. Má»™t cái đầu quái dị!
- Tại sao anh nhát quá váºy?
- ThÆ°a ông, tôi ý thức lắm chứ! Tôi quả có hoảng hốt nhÆ°ng ông buá»™c tôi phủ nháºn thì không thể được. Không phải là má»™t cái đầu ngÆ°á»i da Ä‘en, mà cÅ©ng không phải là má»™t cái đầu ngÆ°á»i da trắng, cÅ©ng không phải cái đầu vá»›i mà u sắc quen thuá»™c. Äó là má»™t cái đầu bằng đất sét có những vệt trắng. Dáng vóc của nó thì gấp đôi ông. Còn cái nhìn của nó? Hai con mắt to tổ bố sáng rá»±c. Còn bá»™ răng của nó? Trắng tinh nhÆ° răng thú đói thịt. Lúc đó, tôi cuống cuồng chạy ra ngoà i, lục soát các bụi ráºm, nhÆ°ng không thấy nó.
- Vì biết rõ trÆ°á»›c đây anh là ngÆ°á»i dÅ©ng cảm, bằng không tôi sẽ cho anh Ä‘iểm xấu. Theo tôi, đó chỉ là ảo giác hoặc là kết quả của má»™t sá»± căng thẳng thần kinh.
- Các giải pháp cho vấn Ä‘á» là dá»… thôi - Holmes phát biểu và cầm cây đèn cầy chiếu xuống bãi cá» - Äúng rồi, cỡ già y 48. Nếu tầm vóc của gã nà y ứng vá»›i cỡ già y thì Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên đây là má»™t tên khổng lồ.
- Nó trốn vỠhướng nà o?
- Có lẽ giữa đám bụi ráºm kia, sau đó, nó ra ngoà i Ä‘Æ°á»ng cái.
- Äược - viên thanh tra thì thầm, vẻ mặt trầm ngâm - Dù vá»›i lý do gì Ä‘i nữa, hắn cÅ©ng đã biến mất rồi. Ông Holmes, chúng ta cùng Ä‘i giáp vòng ngôi nhà .
Quan sát kỹ, Holmes thấy há» còn bá» lại má»™t số lượng lá»›n áo quần mang nhãn hiệu của công ty Marx. Äánh Ä‘iện há»i thì cá»a hà ng không biết gì vá» ngÆ°á»i khách hà ng nà y. Ngoà i việc ngÆ°á»i nà y đã thanh toán bằng tiá»n mặt. Äồ váºt riêng của Garcia không có váºt gì đáng giá, và i cái tẩu thuốc, và i cuốn tiểu thuyết bằng tiếng Tây Ban Nha, má»™t khẩu súng lục đã cÅ©, má»™t cây Ä‘Ã n guitare.
- Không có gì có ý nghĩa - Baynes nói sau khi cầm nến sục sạo trong phòng - GiỠđây chúng ta nên đặc biệt lưu tâm đến nhà bếp.
Nhà bếp nằm phÃa sau, tuy trần cao nhÆ°ng rất âm u. Trong má»™t góc, má»™t cái đệm rÆ¡m được dùng là m giÆ°á»ng. Trên bà n còn la liệt nhiá»u Ä‘Ä©a thức ăn bá» dở và dÄ©a dÆ¡! Vết tÃch của bữa ăn đêm qua.
- Nhìn kìa! Ông nghĩ thế nà o? - Baynes nói
Viên thanh tra giÆ¡ cao ngá»n nến chiếu sáng má»™t váºt kỳ dị đặt sau tủ ăn: đầy vết nhăn, co rút, khô đét đến ná»—i khó nháºn dạng. Chỉ biết có mà u Ä‘en, có vẻ bằng da và lá» má» dáng của má»™t thằng lùn. Nhìn lần đầu, tôi cho đó là má»™t đứa trẻ sÆ¡ sinh da Ä‘en ốm đói; nhìn lần sau, tôi liên tưởng tá»›i má»™t con khỉ, và nhìn kỹ, tôi không còn biết đấy là con thú hay con ngÆ°á»i!
- Hay lắm! Còn gì nữa? - Holmes nói
Baynes lặng thinh, Ä‘Æ°a chúng tôi đến bồn rá»a chén và chiếu ngá»n nến và o. Chân, cánh và thân xác má»™t con chim lá»›n mà u trắng không nhổ lông bị chặt khúc, bá» tứ tán trong đó. Holmes chỉ cái mà o trên đầu:
- Một con gà trống trắng! Cực kỳ lý thú và quái dị!
Baynes tiếp tục lặng thinh, cúi xuống bồn, lấy ra một cái xô đựng máu rồi đến bà n lấy cái tô đựng một mớ tro và cốt vụn.
- Chúng đã giết và thiêu má»™t cái gì đó. Pháp y sáng nay cho biết không phải là tro ngÆ°á»i.
Holmes xoa tay, cÆ°á»i:
- Xin khen ông thanh tra. Tà i năng của ông vượt trội tầm vóc của công tác ông được giao phó.
Äôi mắt tà tẹo của thanh tra Baynes nhấp nháy:
- Ông có lý, ở tỉnh lẻ dễ bị chột tà i. Một vụ tầm cỡ như vầy cho tôi một cơ may. Ông nghĩ gì vỠmớ cốt nà y?
- Có lẽ là một con cừu con hoặc một con dê con.
- Còn con gà trống trắng?
- Kỳ quái! Có một không hai!
- Nhà nà y chứa những ngÆ°á»i quái dị. Má»™t trong bá»n đã chết: bạn đồng hà nh của anh ta đã theo Ä‘uổi và ám sát anh ta? Trong trÆ°á»ng hợp nà y, chúng ta phải truy tầm chúng, khắp nÆ¡i Ä‘á»u đã được thông báo. NhÆ°ng tôi có quan Ä‘iểm khác!
- Một quan điểm trái ngược?
- Má»™t quan Ä‘iểm dẫn Ä‘Æ°á»ng cho tôi, ông Holmes ạ. Chỉ có tôi má»›i có cái nhìn nà y và tôi sẽ ra công tìm kiếm chúng. Ông đã nổi danh. Sau nà y tôi sẽ hãnh diện rằng chÃnh tôi đã tá»± lá»±c giải quyết bà i toán không có tiếp sức của ông.
Holmes cÆ°á»i vui vẻ:
- Tốt thôi, ông thanh tra! Chúng ta, má»—i ngÆ°á»i theo má»™t con Ä‘Æ°á»ng riêng. Các kết quả của tôi luôn luôn để phục vụ ông. Tất cả những gì cần xem tại nhà nà y, tôi đã xem xong, nhÆ°ng các nÆ¡i khác chắc cÅ©ng cần biết đến. Tôi xin kiếu từ. Chúc ông may mắn!
Vá» phần tôi, tôi tin chắc rằng Holmes Ä‘ang Ä‘i trên con Ä‘Æ°á»ng chông gai. Thái Ä‘á»™ bá»›t lãnh đạm, ánh mắt suy tÆ° của anh cho tôi biết anh đã có dấu vết con mồi. Theo thói quen, anh ta câm lặng suốt ngà y và tôi tuyệt đối tôn trá»ng sá»± câm lặng nà y.
Holmes lên thủ đô và o má»™t buổi sáng và tình cá» tôi biết anh có đến viện Bảo tà ng Anh Quốc. Ngoà i ra, hết thá»i gian còn lại, anh Ä‘i dạo má»™t mình, cÅ©ng có khi dừng lại, nói chuyện đôi Ä‘iá»u vá»›i dân là ng.
- Watson, chúng ta nên Ä‘i nghỉ má»™t tuần ở miá»n quê để ngắm nhìn hà ng rà o trổ nụ xanh và hoa dẻ.
Trong chuyến Ä‘i đó, tình cá» chúng tôi gặp Baynes. Baynes không nói nhiá»u tá»›i vụ án nhÆ°ng căn cứ và o khuôn mặt hồng hà o, những lá»i nói sÆ¡ sà i, chúng tôi suy ra rằng ông ta khá hà i lòng vá» công việc của mình. Má»™t buổi sáng kia, tôi Ä‘iếng ngÆ°á»i khi mở tá» báo, gặp má»™t số tá»±a to:
“Những Ä‘iá»u bà máºt tại Oxshott. Äã bắt ngÆ°á»i tình nghi là hung thủâ€.
Holmes nhảy dựng lên khi tôi báo tin:
- Baynes đã bắt ngÆ°á»i sao?
- Äúng thế!
Và tôi Ä‘á»c cho anh nghe:
“Má»™t chấn Ä‘á»™ng đã xảy ra tại Esher khi có tin rằng khuya hôm qua cảnh sát đã bắt má»™t ngÆ°á»i có liên quan tá»›i án mạng tại Oxshott. Chúng ta còn nhá»› rằng ông Garcia, ngụ trong biệt thá»± Wisteria, được phát hiện đã chết tại đồng cá» của xã Oxshott. Thi thể ông mang dấu vết bị hà nh hung. Ngay trong đêm đó, bá»n tôi tá»› cÅ©ng biến mất, chứng tá» chúng có nhúng tay và o vụ án mạng. NgÆ°á»i ta nói rằng, kẻ quá cố đứng sở hữu nhiá»u của cải quý giá nên đã cám dá»— lòng tham của bá»n gian phi. Thanh tra Baynes tin rằng há» không Ä‘i đâu xa mà đang ẩn nấp tại má»™t nÆ¡i an toà n được chuẩn bị trÆ°á»›c. Ngay từ đầu, ngÆ°á»i ta tưởng rằng việc nháºn ra chúng sẽ dá»… dà ng vì theo lá»i khai của và i thÆ°Æ¡ng nhân, ngÆ°á»i đầu bếp có cái bá» ngoà i rất dị thÆ°á»ng của má»™t ngÆ°á»i lai Ä‘en vá»›i khuôn mặt và ng lợt và dáng dấp châu Phi. Ngay trong đêm đó, y bị má»™t viên cảnh sát nháºn dạng và bị săn Ä‘uổi. Sau vụ án mạng, y lại cả gan lẩn quẩn quanh biệt thá»± Wisteria. Thanh tra Baynes suy Ä‘oán y sẽ quay lại, và ông ra lệnh canh gác cẩn máºt ngôi biệt thá»±, đồng thá»i bố trà ngÆ°á»i nằm phục kÃch ngoà i rừng. Bị lá»t bẫy, hung thủ đã bị bắt sau má»™t hồi chống trả quyết liệt. Má»™t cảnh sát viên bị y cắn má»™t cách tà n tệ. Chúng tôi tiếp tục chá» các diá»…n biến quan trá»ng sẽ tiếp nốiâ€.
- Ta nên đi gặp Baynes ngay - Holmes nói lớn và đội mũ ra đi.
Chúng tôi tá»›i nÆ¡i đúng lúc Baynes rá»i khách sạn.
- Holmes! Ông có Ä‘á»c báo chứ? - Baynes há»i và đưa ra má»™t tá».
- Có chứ! Cho phép tôi lưu ý ông.
- Lưu ý tôi? Tôi đã nghiên cứu sự việc khá kỹ.
- Tôi không tin rằng ông đang đi đúng hướng. Tôi mong rằng ông đừng lao và o quá sâu.
- Cám ơn ông.
- Tôi nói vì lợi Ãch của ông.
Tôi có cảm giác khuôn mặt lạnh lùng của Baynes đang lay động nhẹ.
- Chúng ta đã giao ước với nhau rằng mỗi bên đi một hướng và tôi đang thực hiện giao ước nà y.
- á»’ đúng thế - Holmes thốt lên - Xin ông đừng giáºn.
- Không! Tôi tin chắc rằng ông chỉ muốn giúp tôi thôi. NhÆ°ng tất cả chúng ta Ä‘á»u có phÆ°Æ¡ng pháp riêng. Ông Holmes, chúng ta nên bá» qua chuyện nà y. Lúc nà o tôi cÅ©ng sẵn sà ng trao đổi thông tin vá»›i ông. Thằng lai Phi châu thiệt là dã man, nó mạnh nhÆ° trâu. Nó cắn gần đứt ngón tay cái của má»™t Ä‘Ã n em tôi. Nó ục ục nhÆ° heo chứ có biết tiếng Anh đâu!
- Và ông tin rằng ông nắm bằng chứng nó giết chủ nó?
- Tôi không bao giỠnói thế cả. Tôi đang thỠcác phương pháp của tôi.
Khi từ giã Baynes, Holmes nhún vai:
- Không thể nói chuyện với Baynes được! Tôi có cảm giác rằng hắn ta sẽ trượt ngã mà thôi.
Tuy nhiên có một cái gì đó còn bà ẩn trong thanh tra Baynes.
Khi quay vá» khách sạn Bò Má»™ng, Holmes má»i tôi ngồi và o ghế bà nh.
- Tôi sắp sá»a cho anh biết tình hình, có lẽ đêm nay tôi cần sá»± tiếp tay của anh.
Chúng ta hãy quay trở lại bức thÆ° mà Garcia nháºn được đêm hôm ấy. Hãy gạt bá» cái ý tưởng của Baynes cho rằng tôi tá»› của Garcia dÃnh lÃu và o ná»™i vụ. Bằng chứng Æ°? ChÃnh Garcia dá»± mÆ°u dá»±a và o sá»± hiện diện của Eccles. Garcia thiết láºp kế hoạch và đấy là kế hoạch tá»™i ác. Tôi nói tá»™i ác vì chỉ có ngÆ°á»i dá»± định tá»™i ác má»›i tìm cách chạy tá»™i. NhÆ°ng ai giết y? Chắc chắn là đối thủ của kế hoạch.
Vá» việc bá»n tôi tá»›, chúng ta có thể giải thÃch rằng chúng nó Ä‘á»u là đồng phạm. Nếu thà nh công trong tá»™i ác thì Garcia đã quay trở lại biệt thá»± Wisteria; sá»± là m chứng của Eccles sẽ giúp y khá»i bị nghi ngá» và tất cả sẽ trót lá»t êm xuôi. Nếu Garcia không vá» và o giá» G, Ä‘iá»u đó có nghÄ©a là y đã thất bại và đã mất mạng rồi. Do đó, theo giao Æ°á»›c trÆ°á»›c, hai đệ tá» sẽ ẩn trốn tại má»™t nÆ¡i dá»± định để thoát khá»i sá»± tầm nã của cảnh sát. Giả thiết nà y giải thÃch trá»n vẹn các dữ kiện chứ gì?
- Nhưng tại sao một trong hai thằng đó lại trở lại?
- Ta có thể giả thiết rằng, chúng nó bá» quên má»™t cái gì đó quý giá hoặc thằng lai muốn tìm má»™t váºt riêng của nó. Hà nh Ä‘á»™ng đó giải thÃch sá»± cứng đầu của nó.
- Rồi sao nữa?
- Rồi đến bức thÆ°! Bức thÆ° chứng tá» rằng đầu kia của sợi dây còn có má»™t tòng phạm khác. Äầu kia là ở đâu? Chắc chắn nó nằm trong má»™t ngôi nhà lá»›n ở vùng nà y. Số nhà lá»›n tại vùng nà y không phải là vô hạn. Những ngà y đầu tiên tá»›i đây, tôi đã Ä‘i dạo và nghiên cứu thá»±c váºt há»c. Thá»i gian dÆ° thừa cho phép tôi Ä‘i vá» phÃa các ngôi nhà lá»›n kia thăm há»i. Chỉ có má»™t ngôi nhà lôi cuốn sá»± chú ý của tôi. Äó là lâu Ä‘Ã i High Gable nổi tiếng xây dá»±ng từ thá»i vua James I[2] ở cách Oxshott khoảng 1dặm và cách hiện trÆ°á»ng ná»a dặm. Các ngôi nhà khác là của những ngÆ°á»i bình thÆ°á»ng. Còn đối vá»›i Henderson (chủ lâu Ä‘Ã i High Gable) thì má»i ngÆ°á»i cho là má»™t nhân váºt lạ thÆ°á»ng.
Tôi đã xoay xở để gặp chủ nhà vá»›i má»™t cái cá»› khá vững, nhÆ°ng không qua được đôi mắt của ông ta. Äó là má»™t ngÆ°á»i khoảng 50 tuổi, mạnh khoẻ, linh hoạt, tóc mà u xám thép, lông mà y Ä‘en cứng, bệ vệ nhÆ° má»™t ông vua. Má»™t con ngÆ°á»i dữ tợn, che giấu đằng sau khuôn mặt nhăn nheo má»™t ý chà sắt đá. Hoặc ông là ngÆ°á»i nÆ°á»›c ngoà i, hoặc ông đã sống nhiá»u tại miá»n nhiệt Ä‘á»›i vì nÆ°á»›c da và ng vá»t và khô đét, nhÆ°ng rắn chắc. Má»™t ngÆ°á»i bạn thân kiêm thÆ° ký của ông, là ông Lucas thì chắc chắn là ngÆ°á»i nÆ°á»›c ngoà i, da nâu, quá»· quyệt, nhÆ°ng nói năng ngá»t xá»›t. Tóm lại, chúng ta có tá»›i hai băng ngÆ°á»i nÆ°á»›c ngoà i, má»™t ở biệt thá»± Wisteria, má»™t ở lâu Ä‘Ã i High Gable.
Hai ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông sống trong lâu Ä‘Ã i High Gable luôn chia ngá»t xẻ bùi vá»›i nhau. Tuy nhiên, còn có má»™t ngÆ°á»i khác còn quan trá»ng hÆ¡n nữa.
Henderson có hai cô gái, 13 và 11 tuổi. Vú già là cô Burnet, má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà Anh, khoảng 40 tuổi. Ngoà i ra còn có thêm má»™t số tôi tá»› tin cẩn. Cái nhóm nhá» nà y tạo thà nh má»™t gia đình thá»±c sá»± bởi vì há»… di chuyển là toà n bá»™ Ä‘á»u Ä‘i. Henderson Ä‘i đây Ä‘i đó nhiá»u nÆ¡i, ông ta má»›i Ä‘i High Gable cách đây và i tuần, sau má»™t năm vắng mặt. Ông ta già u nứt đố đổ vách. Còn vá» tùy tùng, gia nô, bồi bếp thì đông vô kể.
Tôi biết được các Ä‘iá»u trên qua các cuá»™c nói chuyện vá»›i dân là ng và may nhất qua tin tức của má»™t ngÆ°á»i đầy tá»› bị Ä‘uổi việc. ChÃnh cái phÆ°Æ¡ng pháp riêng của tôi đã giúp tôi gặp may tìm ra ông John Warner, ngÆ°á»i là m vÆ°á»n của lâu Ä‘Ã i High Gable. Ông nà y có những thâm giao trong đám tôi tá»›.
Má»™t đám ngÆ°á»i dị thÆ°á»ng Watson ạ! Lâu Ä‘Ã i có hai cánh: nhóm gia nhân và nhóm gia đình. NgÆ°á»i liên lạc giữa hai cánh là má»™t đệ tá» ruá»™t của Henderson. Henderson không bao giá» ra khá»i nhà má»™t mình. NgÆ°á»i thÆ° ký theo chân ông ta nhÆ° bóng vá»›i hình. Äám gia nhân xì xầm rằng ông chủ há» rất sợ má»™t cái gì đó. “Chắc chắn y đã bán linh hồn cho quá»· dữ để lấy tiá»n†Warner nói. “Do đó, ông ta chỠđợi ông quá»· chủ để đòi hồn. Nguyên quán, tên tuổi của hắn không ai biết. Hắn rất hung bạo. Äã hai lần Henderson đánh Ä‘áºp tà n nhẫn má»™t gia nhân, nhÆ°ng chÃnh nhá» bá» nhiá»u tiá»n Ä‘á»n bù nên khá»i bị truy tố.
GiỠđây, chúng ta hãy nháºn định tình hình theo các tin tức má»›i nà y. Chúng ta có thể giả thiết rằng bức thÆ° phát xuất từ ngôi nhà lạ thÆ°á»ng nà y. Ai viết? Má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà trong lâu Ä‘Ã i. Còn ai nữa, nếu không phải là vú già , cô Burnet? Tất cả tin tức của chúng ta Ä‘á»u há»™i tụ vá» hÆ°á»›ng nà y. Dù sao đây cÅ©ng chỉ là giả thiết và xét các háºu quả Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên của nó. Tuổi tác và tÃnh khà của cô Burnet phá tan ý tưởng cho rằng có mối tình trong vụ án nà y.
Vì cô là ngÆ°á»i viết bức thÆ° nên có thể cô là bạn thân và là đồng lõa của Garcia. Cô sẽ là m gì khi hay tin Garcia chết?
Nếu Garcia là nạn nhân của má»™t sá»± phản bá»™i, Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên cô ta sẽ im bặt. NhÆ°ng không có nghÄ©a là cô không căm thù bá»n sát nhân và do đó, cô sẽ táºn tình tiếp sức vá»›i những ai chịu ra tay phục thù giùm. Váºy ta hãy tìm cách gặp cô ta? NhÆ°ng không biết cô còn sống không? Kể từ đêm xảy ra án mạng, cô đã chết hay chỉ bị giam giữ? Äấy là cái Ä‘iểm mà chúng ta cần là m sáng tá».
Anh Watson, anh đã thấy được mức Ä‘á»™ khó khăn của tình hình rồi chứ. Lấy gì là m cÆ¡ sở để xin trát bắt giam? Nếu chúng ta nói ra những suy diá»…n nà y cho má»™t thẩm phán thì ông ta sẽ cÆ°á»i ngất. Trong lâu Ä‘Ã i quái dị nà y, ai cÅ©ng có thể vắng mặt trong má»™t tuần, váºy thì sá»± vắng mặt của ngÆ°á»i vú có gì phải báºn tâm. NhÆ°ng rõ rà ng giá» nà y, tÃnh mạng cô ấy có thể Ä‘ang lâm nguy. Tôi chỉ có thể canh chừng tòa nhà và đặt Wa gác ngoà i cổng sắt. Tình huống nà y không thể kéo dà i được. Nếu luáºt pháp bó tay thì chúng ta phải liá»u.
- Anh định là m gì?
- Tôi biết phòng cô ấy. Ta có thể qua mái ngói của má»™t nhà phụ mà và o phòng. Tối nay hai anh em mình cùng bà máºt leo và o.
Trong khi Holmes lý luáºn, có má»™t cái gì đó không cho phép tôi từ chối. Tôi siết chặt tay anh. NhÆ°ng định mạng không muốn chúng tôi liá»u lÄ©nh nhÆ° thế. Khoảng 5 giá», bóng đêm bắt đầu lan rá»™ng, má»™t ngÆ°á»i cục mịch thở hổn hển bÆ°á»›c và o căn há»™ của chúng tôi.
- HỠđã ra Ä‘i. Chuyến xe lá»a chót. Cô ấy trốn thoát và được tôi Ä‘Æ°a đến đây bằng xe ngá»±a. Cô ấy Ä‘ang đứng dÆ°á»›i nhà .
- Hoan hô, ông Warner! - Holmes la lá»›n và hết sức vui mừng - Anh Watson, các lá»— trống tá»± Ä‘á»™ng lấp lại tháºt là nhanh!
Trong xe ngá»±a có má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà gần nhÆ° thiếp Ä‘i. Khuôn mặt hốc hác, còn mang dấu vết của thảm kịch vừa xảy ra. Äầu cô gục xuống ngá»±c, nhÆ°ng khi cô ngẩng lên và quay vá» hÆ°á»›ng chúng tôi, tôi thấy đôi mắt cô lá» Ä‘á», mất thần: cô ấy bị gây mê bằng thuốc phiện.
- Tôi đứng gác ngoà i cổng. Khi xe ngá»±a ra, tôi Ä‘i theo cho tá»›i nhà ga. Cô ấy giống ngÆ°á»i má»™ng du. Khi há» muốn Ä‘Æ°a cô lên xe lá»a thì cô tỉnh lại và kháng cá»±. Tôi cÆ°á»›p cô, và đưa cô tá»›i đây. Tôi chÆ°a quên cái đầu của ngÆ°á»i nỠđứng ở cá»a toa. Con quá»· da và ng đó - Warner nói.
Chúng tôi đặt cô ấy nằm trên trà ng ká»·. Hai tách cà phê Ä‘áºm giải được thuốc mê. Thanh tra Baynes được má»i tá»›i.
- Hay quá! Ông cung cấp cho tôi chÃnh ngÆ°á»i chứng mà tôi cần! - Viên thanh tra vừa nói vừa siết mạnh tay Holmes - Ngay t ừ đầu, tôi Ä‘i cùng má»™t hÆ°á»›ng vá»›i ông.
- Ủa, ông cũng theo dõi Henderson à ?
- Nghe đây, ông bạn! Trong lúc ông len lá»i trong các rừng thÆ°a quanh lâu Ä‘Ã i High Gable, thì tôi ngồi ngất nghểu trên cây cao, quan sát ông.
- Thế tại sao ông lại bắt thằng lai đen?
Baynes phì cÆ°á»i:
- Tôi bắt thằng lai đen là để cho y tưởng rằng chúng ta không để ý đến hắn nữa. Tôi biết rằng hắn sẽ chuồn và như thế chúng ta có cơ may gặp cô Burnet.
Holmes để tay trên vai viên thanh tra:
- Ông đã vươn cao trong nghỠnghiệp! Ông có bản năng và trực giác.
Baynes khoái chà đỠmặt:
- Tôi đã đặt má»™t nhân viên mặc thÆ°á»ng phục đứng canh tại nhà ga từ đầu tuần. Bất cứ má»™t ngÆ°á»i nà o trong lâu Ä‘Ã i Ä‘i đâu, anh ấy Ä‘á»u không bá» qua. Tuy nhiên, anh ấy quýnh quáng khi cô Burnet Ä‘Ã o thoát. Chúng ta không thể bắt con mồi, nếu không có được lá»i chứng của cô ấy.
- Cô ta Ä‘ang tỉnh dần - Holmes vừa nói vừa nhìn ngÆ°á»i phụ nữ - NhÆ°ng ông à , Henderson là ai váºy?
- Henderson là Don Murillo, trÆ°á»›c kia có biệt danh là “Con cá»p vùng San Pedro†- viên thanh tra đáp.
- “Con cá»p vùng San Pedroâ€! Tôi nhá»› mồm má»™t lịch sá» của con ngÆ°á»i nà y. Y có biệt danh nà y vì trÆ°á»›c đây y là nhà độc tà i khát máu. Sức mạnh uy quyá»n đầy trong tay, nhÆ°ng rất tán táºn lÆ°Æ¡ng tâm, y đã tròng cái ách thống khổ lên má»™t dân tá»™c. Tên của y gieo rắc sá»± kinh hoà ng trong toà n vùng châu Mỹ. Cuối cùng, má»™t cuá»™c tổng khởi nghÄ©a bùng nổ lên để láºt đổ y. NhÆ°ng bá»n chúng rất xảo quyệt. Y, hai con gái, viên thÆ° ký Ä‘Æ°a báu váºt xuống thuyá»n vÅ© trang và trốn thoát. Kể từ đấy, y biệt tÃch và báo giá»›i châu Âu nhiá»u lần thắc mắc, không biết y Ä‘ang ẩn núp nÆ¡i nà o.
- Äúng thế! Don Murillo là con cá»p vùng San Pedro. Chắc anh còn nhá»› rằng cá» của San Pedro gồm mà u lục và mà u trắng! Các mà u sắc trong bức thÆ°, Holmes ạ!
Y đổi tên là Henderson, nhÆ°ng không qua được mắt tôi. Tôi đã theo dõi dấu vết của y khi thuyá»n y cáºp và o Barkercelona năm 1886, sau khi ghé qua Madrid, Rome và Paris. Từ lâu, các nạn nhân truy tầm y để phục thù nhÆ°ng y chỉ bị phát hiện gần đây thôi.
- Cách đây má»™t năm - Cô Burnet nãy giá» theo dõi câu chuyện, ngồi dáºy nói xen và o - Có má»™t lần y bị mÆ°u sát, và hình nhÆ° y được má»™t con quá»· sứ che chở nên đã thoát nạn. NhÆ°ng má»™t âm mÆ°u nà y thất bại vá»›i má»™t ngÆ°á»i anh hùng phải hy sinh thì lại có má»™t âm mÆ°u khác tiếp diá»…n cho tá»›i khi nà o tên khát máu đó Ä‘á»n tá»™i má»›i thôi. Chắc chắn ngà y mai mặt trá»i phải má»c.
Hai bà n tay của cô nắm chặt lại và khuôn mặt hốc hác của cô trắng bệch dÆ°á»›i cÆ¡n bão của sá»± háºn thù.
- NhÆ°ng vì sao lại có má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà Anh trong vụ nà y, cô Burnet - Holmes há»i.
- Tôi phải dấn thân, bởi vì đó là phÆ°Æ¡ng cách duy nhất để công lý được thá»±c thi. Guồng máy tÆ° pháp của nÆ°á»›c Anh đâu có để ý đến các suối máu cuồn cuá»™n chảy tại San Pedro hoặc đến chiếc thuyá»n đầy ngá»c ngà châu báu mà tên cÆ°á»›p đó đã vÆ¡ vét? DÆ°á»›i mắt các ông, đó là những tá»™i ác xảy ra ở má»™t hà nh tinh khác. Còn chúng tôi, chúng tôi táºn mắt mục kÃch các tá»™i ác đó! Chúng tôi biết rõ ná»—i khổ của Ä‘au của má»™t dân tá»™c. Äối vá»›i chúng tôi, ở địa ngục cÅ©ng không có con quá»· nà o tà n ác hÆ¡n Don Murillo.
- Quả có như thế - Holmes đáp - Tôi có nghe nói vỠcác hà nh động của y. Nhưng bản thân cô nếm mùi bạo tà n bằng cách nà o?
- Thằng ăn cÆ°á»›p đó có chÃnh sách ám sát. Bất cứ ai có tà i hoặc có thể trở thà nh địch thủ của y thì Ä‘á»u nằm trong danh sách bị thủ tiêu. Tôi là bà Durando[3]! Chồng tôi là m sứ thần của San Pedro tại London. Chúng tôi quen nhau tại London. Chồng tôi có má»™t tâm hồn cao đẹp. Khốn thay, Murillo ghen ghét sá»± cao cả ấy, nó triệu hồi anh ấy vá» và giết chết anh ấy. Tà i sản của anh ấy bị tịch biên. Tôi trở thà nh góa bụa, lòng tan nát, sống lây lất trong cÆ¡ cá»±c.
Cuối cùng, y bị láºt đổ, và phải lẩn trốn nhÆ° các ông biết. Tất cả những kẻ bị y tà n phá cuá»™c Ä‘á»i hoặc có bà con bị chÃnh y áp bức, Ä‘á»u quyết tâm bắt y Ä‘á»n nợ máu. Khi phát giác rằng hắn muốn trốn Ä‘i dÆ°á»›i tên Henderson, tôi lãnh công tác phục dịch y rồi thông báo cho các đồng chà má»i sá»± xê dịch của y. Äó là nguyên nhân tôi là m bà vú già tại nhà y. Y không bao giá» ngá» rằng ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà ngồi trÆ°á»›c mặt y và o má»—i bữa cÆ¡m chÃnh là ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà có chồng bị y giết chết. Tôi tÆ°Æ¡i cÆ°á»i vá»›i y, tôi chuyên cần lo cho con y để chá» giá» hà nh Ä‘á»™ng. Má»™t mÆ°u toan đã xảy ra tại Paris, nhÆ°ng thất bại. Hắn phải Ä‘Æ°a cả gia đình Ä‘i khắp châu Âu, lá»™ trình ngoằn ngoèo để đánh lạc hÆ°á»›ng những kẻ săn Ä‘uổi và cuối cùng trở vá» lâu Ä‘Ã i nà y.
NhÆ°ng tại đây cÅ©ng thế, những ngÆ°á»i “thế thiên hà nh đạo†đã chỠđợi y. Biết rằng sá»›m muá»™n gì Murillo cÅ©ng quay lại High Gable, cho nên Garcia (con trai của má»™t viên chức cao cấp cÅ© của San Pedro) dá»n nhà đến ở gần, vá»›i hai đồng chà trung kiên gốc gác khiêm nhÆ°á»ng, nhÆ°ng cả ba Ä‘á»u cùng khát khao phục háºn. Ba ngÆ°á»i dÅ©ng cảm nà y không thể là m gì được giữa ban ngà y, bởi vì Murillo luôn luôn tháºn trá»ng tối Ä‘a. Không bao giá» hắn Ä‘i ra ngoà i mà không có sá»± tháp tùng của thằng Lucas (tên tháºt là Lopez). VỠđêm, y ngủ má»™t mình, y luôn luôn lo âu nên luôn luôn thay phòng ngủ. Tôi phải canh chừng sao để mở các cá»a lá»›n và cho tÃn hiệu bằng ánh sáng hoặc lục lạc trắng tại cá»a sổ để báo Ä‘á»™ng hay chỉ dẫn cuá»™c Ä‘á»™t kÃch. Äêm ấy, đã được giao Æ°á»›c trÆ°á»›c, tôi gá»i máºt thÆ° cho Garcia.
- NhÆ°ng kế hoạch bị trục trặc. Lopez ngá» vá»±c tôi. Y bắt tôi ngay khi tôi hoà n tất bức máºt thÆ°. Y cùng vá»›i chủ y lôi kéo tôi và o phòng. Há» muốn giết tôi nhÆ°ng lá» má» thấy khó né tránh háºu quả của tá»™i ác. Sau khi thảo luáºn khá lâu, há» kết luáºn rằng giết tôi quá nguy hiểm. NhÆ°ng đối vá»›i Garcia, há» quyết định thanh toán dứt khoát. Tôi bị nhét giẻ và o miệng và bị bẻ quẹo tay cho tá»›i khi tôi phải khai ra địa chỉ của Garcia. Tôi thá» nếu tôi biết trÆ°á»›c rằng lá»i khai của tôi là án tá» hình thì tôi đã không khai. Lopez chép địa chỉ, đóng khằn bằng cái nút măng sét rồi sai ngÆ°á»i Ä‘em thÆ° Ä‘i. Chúng giết Garcia nhÆ° thế nà o, tôi không biết. Tôi chỉ biết anh ấy chết do tay của Murillo, bởi vì Lopez vẫn Ä‘ang ở cạnh tôi để canh phòng. Tôi cho là y phục kÃch trong các bụi ráºm hai bên Ä‘Æ°á»ng. Lúc đầu, y có dá»± định để Garcia và o lâu Ä‘Ã i rồi má»›i giết nhÆ° giết má»™t tên ăn trá»™m bị bắt quả tang. NhÆ°ng há» suy nghÄ© rằng há»… kẹt và o má»™t cuá»™c Ä‘iá»u tra tÆ° pháp thì hình tÃch của há» bị lá»™, rất nguy hiểm. Theo há», cái chết của Garcia sẽ là m cho những kẻ âm mÆ°u chùn bÆ°á»›c.
Má»i chuyện có lẽ đã êm đẹp nếu tôi không hay biết những chuyện chúng là m. Tôi biết chắn chắn rằng cuá»™c Ä‘á»i tôi chỉ là chỉ mà nh treo chuông. Chúng nhốt tôi trong phòng. Chúng thốt ra những lá»i Ä‘e dá»a khủng khiếp nhất và dà nh cho tôi những đối xá» tệ hại nhất, bằng chứng là vết thÆ°Æ¡ng trên vai và vết bầm trên hai cánh tay tôi. Có má»™t lần, tôi thá» kêu cứu qua cá»a sổ thì tôi bị nhét giẻ và o miệng. Suốt 5 ngà y, tôi bị bỠđói. Hôm nay, há» cho tôi ăn cÆ¡m nhÆ°ng vừa má»›i nuốt má»™t chút tôi hiểu ngay rằng tôi bị đánh thuốc mê. Trong cÆ¡n mê, tôi cảm thấy nhÆ° có lúc được dẫn Ä‘i, có lúc ngồi trong xe, sau rốt, tôi được đẩy lên xe lá»a. Khi tà u lăn bánh, tôi hÆ¡i tỉnh lại nên đã nhảy d á»±ng lên. Chúng nó ấn tôi xuống, và nếu không nhá» ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông dÅ©ng cảm nà y thì tôi không bao giá» tẩu thoát được.
Chúng tôi ngồi im lặng nghe câu chuyện thương tâm nà y. Chợt Holmes lên tiếng:
- Con Ä‘Æ°á»ng chông gai của chúng ta còn dà i lắm. Công tác cảnh sát đã chấm dứt. Công tác pháp lý bắt đầu.
- Äúng thế - Tôi tán đồng - Má»™t luáºt sÆ° giá»i biến biến má»™t tá»™i sát nhân thà nh má»™t hà nh Ä‘á»™ng tá»± vệ chÃnh đáng. Cho dù tiá»n tÃch của nghi can là cả trăm án sát nhân, nhÆ°ng chỉ có thể xá» Ä‘á»™c nhất cái án nà y.
Thanh tra Baynes phát biểu một cách hồ hởi:
- Tất cả chúng ta sẽ hoan hô khi chúng ta truy tố bá»n chủ lâu Ä‘Ã i High Gable ra trÆ°á»›c tòa đại hình.
Tuy nhiên, con cá»p vùng San Pedro cùng bá»n đồng hà nh qua mặt viên cảnh sát Ä‘ang theo Ä‘uổi bằng cách chui và o má»™t căn nhà có cá»a sau. Kể từ đấy, há» biệt tăm tại Anh. Sáu tháng sau, báo chà đăng tên hầu tÆ°á»›c Montalva và viên thÆ° ký Rulli bị ám sát tại khách sạn Escurial ở Madrid. Tá»™i ác được gán ghép cho phái HÆ° vô chủ nghÄ©a và bá»n hung thủ không bao giá» bị bắt. Thanh tra Baynes đến thăm chúng tôi tại Ä‘Æ°á»ng Baker, mô tả khuôn mặt sô-cô-la của viên thÆ° ký và những nét kẻ cả vá»›i đôi mắt Ä‘en và bá»™ lông mà y Ä‘en cứng của ngÆ°á»i chủ. Lúc đó, chúng tôi không còn nghi ngá» nữa, công lý đã thưởng phạt nghiêm minh.
- Anh Watson, đây là má»™t vụ án há»—n Ä‘á»™n. Anh khó mà trình bà y má»™t cách mạch lạc đúng theo thói quen cố hữu của anh. Äịa bà n ná»™i vụ nằm trên hai lục địa, ná»™i dung là sá»± kình địch giữa hai nhóm ngÆ°á»i bà hiểm, kết cấu được tăng phần rối rắm do sá»± hiện diện của ông bạn Eccles của chúng ta. ChÃnh sá»± lôi cuốn Eccles và o má»›i là m nổi báºt cái óc sáng tạo và cái biệt tà i nói chuyện của Garcia. Còn có chi tiết nà o là m báºn trà anh không?
- Tại sao chà ng trai lai da đen quay vỠbiệt thự Wisteria?
- Äể tìm cái váºt kỳ lạ trong nhà bếp. Äó là má»™t thổ dân trong rừng San Pedro. Khi chạy trốn, chà ng trai ấy không thể nà o rá»i xa linh váºt của mình nên hôm sau, anh ta quay vá» và bị bắt. Còn thắc mắc nà o không, anh Watson?
- Còn con chim bị chặt khúc, cái xô máu, má»› xÆ°Æ¡ng bị thiêu rụi và toà n bá»™ mà n huyá»n bà trong cái nhà bếp dị kỳ?
Holmes mỉm cÆ°á»i rồi kiếm trong sổ tay:
- Tôi đã dà nh má»™t buổi sáng để tá»›i Viện bảo tà ng Anh quốc tham khảo tà i liệu. Sau đây là má»™t Ä‘oạn văn trÃch dẫn lấy từ Eckermann: “Bất cứ là m Ä‘iá»u gì hệ trá»ng há» Ä‘á»u cúng kiến để xin quá»· thần phù há»™. Có khi còn giết ngÆ°á»i để tế rồi sau đó ăn cá»— thịt ngÆ°á»i. Váºt hy sinh thÆ°á»ng là má»™t con gà trống trắng bị chặt lúc còn sống hoặc má»™t con dê Ä‘en bị cắt cổ và thiêu xácâ€. NgÆ°á»i bạn da Ä‘en của chúng ta theo đạo ma, có tÃn ngưỡng kỳ cục, phải không Watson? - Holmes bổ sung rồi từ từ xếp cuốn sổ lại.
[1] Nguyên văn: mile, khoảng 1600 m
[2] James the First (1566-1625): Vua Anh, trị vì từ 1603-1625 (Nguyên văn: Jacobean)
[3] Nguyên văn: Signora Victor Durando (phu nhân Victor Durando - tiếng Tây Ban Nha)
Hết