Lần đầu tiên nhìn thấy con ngá»±a TÃa của ông Năm, tôi cùng chục ngÆ°á»i nữa gồm nà i ngá»±a lẫn du khách chỉ biết đứng nhìn và nghe ông Năm nói. Ông già đang sÆ°á»›ng vì có con ngá»±a đẹp: “Ở trÆ°á»ng Ä‘ua, tên nó là Jacqueline, vỠđây tao đặt nó là TÃa, giản dị và gần gÅ©i hÆ¡n!â€. Nghe ông già khoe ngá»±a, TÆ° xe ôm ngứa mồm: “Sao bác Năm không cho nó tên Thanh Nga, Ngá»c HÆ°Æ¡ng hay Diệp Lang, VÅ© Linh gì đó... cho nó Ä‘áºm Ä‘Ã bản sắc dân tá»™c?â€. Ông Năm sá»a ngay: “Mà y nói dở ẹc! Cái tên là để gá»i, nhất là tên con ngá»±a, là m gì phải bắt nó mang chuyện dân tá»™c và o đây, dẹp Ä‘i!â€.
Äại khái trong đám chúng tôi, có ngÆ°á»i nà o chõ miệng và o con ngá»±a Ä‘á»u bị ông Năm gạt ngay. Con ngá»±a má»›i, con ngá»±a cÆ°ng, con ngá»±a đắt giá nhất khu du lịch mà ! Ông mất cả tuần lá»… để chá»n trong bầy ngá»±a thải của trÆ°á»ng Ä‘ua, tốn cả cây và ng má»›i Ä‘Æ°a được con ngá»±a nà y vá». Tiếng là ngá»±a thải, hÆ¡i già , khá»›p cổ chân bị trặc đã là nh, không còn thÃch hợp vá»›i tốc Ä‘á»™ trÆ°á»ng Ä‘ua, nhÆ°ng nó vẫn là con ngá»±a đẹp nhất trong đám ngá»±a Ä‘ang là m dịch vụ tại khu du lịch nà y. Nó to và cao hẳn so vá»›i đám ngá»±a cá». NÆ°á»›c lông tÃa bầm mà u nâu Ä‘en có pha chút Ä‘á» thẫm, cổ thon, ngá»±c nở, nhất là cái bá»m vá»›i đám lông dà i má»m mại, trông nhÆ° những con ngá»±a chiến trong phim Tà u, đẹp tháºt!
Con TÃa có má»—i nhiệm vụ chụp hình vá»›i khách. Khách chỉ mất ba ngà n, được khoác áo da, Ä‘á»™i nón da rá»™ng và nh, mang dây đạn và khẩu súng ngắn – dÄ© nhiên là súng, đạn giả, sẽ có má»™t tấm ảnh đẹp Ä‘ang cưỡi ngá»±a nhÆ° những chà ng chăn bò thứ thiệt trong phim viá»…n tây của Mỹ. Có khi khách phải xếp hà ng để chụp hình, cha con ông Năm đếm ngÆ°á»i lấy tiá»n, má»—i kiểu hình ba ngà n, khá»e re! Thỉnh thoảng, ông Năm còn cho khách thuê giá», nghÄ©a là khách ngồi lên ngá»±a, thằng Äạt nắm dây cÆ°Æ¡ng dắt Ä‘i quanh quanh trong khu du lịch, má»—i giỠđược trăm ngà n. Ai cÅ©ng nói ông Năm hái ra tiá»n từ con TÃa!
Tuần lá»… đầu vá» khu du lịch, con ngá»±a quen dần vá»›i cái tên TÃa dân dã do ông Năm đặt cho. Chỉ cần ông Năm kêu “chóc, chóc!†là con TÃa chạy đến vá»›i ông ngay. Những lúc vắng khách, ông Năm chải lông cho TÃa, cắt từng chiếc lông bá»m, ông cho là vô tráºt tá»±, là m xấu TÃa! Thỉnh thoảng, ông Năm nhảy lên lÆ°ng ngá»±a, túc tắc lÆ°á»›t qua khu mua bán hà ng đặc sản. Hứng chÃ, ông giáºt nhẹ tay cÆ°Æ¡ng, con TÃa hà lên và i tiếng, hai thầy trò phi nÆ°á»›c đại má»™t vòng ra đến dãy đồi xa, những buổi chiá»u, thầy trò ông Năm chầm cháºm nÆ°á»›c kiệu vá» nhà , đó là má»™t hình ảnh đẹp! Tháºt váºy, không phải những anh chà ng trẻ trung, đẹp trai, mà chÃnh ông Năm, ông già trên ngÅ© tuần, ngồi trên con TÃa là chà ng kỵ mã đẹp nhất khu du lịch. NhÆ°ng “đẹp†hÆ¡n cả là hình ảnh những lúc con TÃa cạ mõm và o ngÆ°á»i ông hoặc lúc ông vuốt ve nó, ai cÅ©ng thấy giữa ông vá»›i con ngá»±a có má»™t cái gì rất thân thiết, thân thiết hÆ¡n cả cái tình ngÆ°á»i và ngá»±a!
Hai năm sau, dù thÆ°Æ¡ng yêu con TÃa bao nhiêu, ông Năm cÅ©ng phải “chuyển quyá»n sá» dụng ngá»±a†cho thằng Äạt. Thằng con trai của ông lấy vợ và con TÃa là món nó thÃch nhất trong số tà i sản gia đình. Con TÃa trở thà nh vốn ban đầu của ông Năm cho con mình...
Tôi hạp vá»›i ông Năm vì ông đánh giá tôi rà nh tÆ°á»›ng ngá»±a. Thá»±c ra tôi chỉ nhá» và o má»› kiến thức “bạ đâu Ä‘á»c đấy†và xem các chÆ°Æ¡ng trình thế giá»›i Ä‘á»™ng váºt trên TV... Có váºy mà ông hay chiếu cố tôi từ bia đến rượu, là m các đồng nghiệp chụp hình dạo của tôi lắm khi phát ghen.
Má»™t chiá»u trá»i mÆ°a, trong lúc tôi lo sấy đồ nghá» chụp hình, anh TÆ° xe ôm đến nhà : “Anh ThÆ°! Bác Năm gá»i anh và o gấp!â€. Tôi ngạc nhiên: “Và o là m gì giá» nà y? MÆ°a thấy mẹ, ông già muốn chụp hình thì gá»i đại đứa nà o cÅ©ng được, tao tháo ống kÃnh ra rồi và cÅ©ng đã hết phim...â€. Thấy tôi có ý bà n lùi, TÆ° lá»›n tiếng: “Có chuyện! Bác ấy má»›i gá»i anh, chứ dân chụp hình đầy trong khu du lịchâ€. Xem nhÆ° má»™t mệnh lệnh của ông già , tôi gom vá»™i đồ nghá» Ä‘i theo TÆ°. TÆ° không chở tôi và o khu du lịch mà đi vòng ra ngá»n đồi phÃa sau, và tôi đã biết tại sao ông Năm gá»i tôi và o trong lúc mÆ°a gió!
Con TÃa! Tôi chỉ nháºn ra được con TÃa nhá» cái đầu vá»›i cái bá»m của nó, còn thân và đùi đã được lá»™t da gần hết. Hai cẳng sau con TÃa vẫn còn co giáºt, cặp mắt nó mở nhÆ° những lúc tôi đến gần vuốt ve nó. Ông Năm đứng giữa cảnh khủng khiếp ấy! Tôi đến gần gáºt đầu chà o, nhÆ°ng ông Năm chẳng nói năng gì. NgÆ°á»i ông rÅ© xuống, nét mặt nhÆ° Ä‘ang phải chịu Ä‘á»±ng má»™t Ä‘iá»u gì ghê gá»›m. Tôi Ä‘Æ°a máy lên, theo thói quen bấm má»™t kiểu ảnh, rồi đóng máy, lặng yên xem ngÆ°á»i ta xẻ thịt con TÃa...
Những ngà y mÆ°a, khu du lịch không có khách, thằng Äạt bắt con TÃa Ä‘i kéo xe. Từ má»™t con ngá»±a kiểng sang kéo xe, nhÆ°ng TÃa vẫn kéo đến cả tấn hà ng vì thằng Äạt ra roi không thÆ°Æ¡ng tiếc. TÃa là con ngá»±a du lịch duy nhất Ä‘i kéo xe cùng vá»›i đám ngá»±a của hợp tác xã xe thô sÆ¡ của phÆ°á»ng. Äạt kiêu hãnh vá» sáng kiến của nó và năng lá»±c của con TÃa, nên nó quyết tâm Ä‘i sá»›m vá» muá»™n, tăng năng suất lao Ä‘á»™ng. Tá»™i nghiệp con TÃa, hÆ¡n má»™t tháng mùa mÆ°a, nó không còn là con ngá»±a đẹp mã ngà y nà o nữa.
Ngá»n đồi phÃa sau khu du lịch đã sang bằng, trồng rau được mấy vụ, cây trái tốt ra trò, khoai ra khoai, sú ra sú... MÆ°a là m cho cây tốt, nhÆ°ng con Ä‘Æ°á»ng và o vÆ°á»n được là m thủ công, trở nên hÆ° há»ng, bùn lầy đến máy công nông còn có khi phải “rá»›tâ€. CÅ©ng vì máy cà y không dám và o nên thằng Äạt má»›i có mối hà ng nà y, nó sung sÆ°á»›ng đã là m được bốn chuyến trong ngà y... Khi ra chuyến chót, chủ hà ng yêu cầu nó chở thêm mấy tạ nữa cho hết luôn, nó đòi thêm tiá»n rồi chở cả, cho dù nó cÅ©ng biết xe hà ng đã nặng và con TÃa đã quá mệt. Trá»i tạnh rồi, nhÆ°ng Ä‘Æ°á»ng vẫn lầy, con TÃa phải bấm từng bÆ°á»›c nhỠđể kéo xe Ä‘i. Äoạn xuống dốc, cả bốn chân TÃa Ä‘á»u phải trụ xuống, vừa bÆ°á»›c, vừa dùng cả thân mình chịu hết sức nặng của chiếc xe cứ muốn đùa vá» phÃa trÆ°á»›c. Bá»—ng... hấp! Con TÃa sụp xuống má»™t hố đầy bùn, ngã nghiêng, rồi nằm hẳn! TÃa bị nguyên chiếc cà ng xe đè lên... Khi thằng Äạt bỠđược rau, kéo cà ng xe ra thì con TÃa đã sùi bá»t mép, tắt thở! Biết con ngá»±a đã chết, Äạt tìm ngay mấy tay chuyên là m bò láºu, bán thịt con ngá»±a... Khi ông Năm và o thì con váºt vừa được chá»c xả tiết và bắt đầu lá»™t da! “Hãy Ä‘Ã o má»™t cái hố chôn Ä‘i, dù sao nó cÅ©ng là ngá»±a có nghÄ©a, nó đã giúp cho gia đình ta nhiá»u rồi...â€. Khi nghe ông Năm nói thế, thằng Äạt gạt ngang: “Chôn! Äem tiá»n Ä‘i chôn à ? Ba biết con bán được mấy trăm ngà n không?â€. Biết không thể ngăn được thằng Äạt, ông Năm đứng chết lặng! Quyến luyến con TÃa không muốn rá»i, nhÆ°ng ở đó, ông nháºn hết những sá»± Ä‘au Ä‘á»›n, mà hình nhÆ° chỉ có ông thấy được, ngoà i con ngá»±a...
Hôm ấy, tôi lẳng lặng bá» vá» sau khi nghe hết chuyện con TÃa. Xem lại “bá»™ ảnh ngá»±aâ€, gồm những tấm ảnh tôi chụp TÃa từ lúc má»›i vỠđến ngà y cuối của nó, bá»™ ảnh hiếm trong sá»± nghiệp chụp hình dạo, thỉnh thoảng má»›i ngứa tay bấm má»™t tấm ảnh nghệ thuáºt của tôi. Tấm nà y, con TÃa co má»™t chân trÆ°á»›c, đầu ngẩng lên trá»i, hà ! Tấm kia, con TÃa Ä‘ang nÆ°á»›c kiệu lẫn và o rừng thông vá»›i những tia nắng chiá»u chiếu xiên. Tấm khác, con TÃa Ä‘ang tung bốn vó, bá»m và đuôi bay trong gió, phi! Bá»™ ảnh đẹp tháºt, nhÆ°ng xem đến tấm cuối cùng, tôi cứ rá»n rợn. Máu con TÃa Ä‘á» thà nh vÅ©ng, lá»›p da nâu đã lá»™t, cả thân hình nó là má»™t tảng thịt bầy nhầy những máu, thịt và gân trắng. Mắt con TÃa! Con mắt nó nhìn vá» phÃa tôi, ná»a quen thuá»™c, ná»a oán trách... Tấm hình khủng khiếp, nghÄ© thế nên tôi chẳng dám cho ông Năm xem...
Lâu lắm má»›i có được má»™t buổi chiá»u nhÆ° chiá»u nay, trá»i nắng và ng nhÆ° lụa, đâu đâu cÅ©ng má»™t mà u xanh. Ở nhà uổng quá! Tôi xách máy Ä‘i má»™t vòng khu du lịch và mấy quả đồi hình bát úp, khÆ¡i khÆ¡i váºy thôi, gặp khách gá»i thì chụp, còn không thì Ä‘i rá»a đôi mắt suốt mÆ°á»i mấy ngà y bị mÆ°a phủ má».
Bên rìa ngá»n đồi cá» xanh, những cây mua, cây sim gặp mÆ°a lên ngang tầm ngá»±c, nở những bông hoa tÃm, đẹp bất ngá»! Thiên nhiên, kể cả những vùng tôi Ä‘i qua nhiá»u lần, nhÆ°ng má»—i lần nhìn thấy tôi Ä‘á»u thấy có những nét đẹp riêng và má»›i. Tôi Ä‘Æ°a máy lên ngắm những đóa hoa dại, chÆ°a bấm đã nghe tiếng ai gá»i ngá»±a!
Bên kia con suối nhá», trên đồi thông, bóng ông Năm thấp thoáng! Ông giáºt hai tay và o không khà nhÆ°ng giáºt dây cÆ°Æ¡ng ngá»±a, miệng ông “chóc... chóc...â€, thỉnh thoảng gá»i “TÃa Æ¡i! Phi mauâ€. Ông Năm bệnh! Tôi biết ông bị bệnh tâm thần từ sau cái chết của con TÃa...
Tôi Ä‘Æ°a máy lên mắt, đẩy ống kÃnh ra, rút ảnh gần lại, bấm! Trên ná»n trá»i chiá»u, khuôn mặt ông Năm hiện rõ dÆ°á»›i chiếc mÅ© da rá»™ng và nh. Khuôn mặt xanh xao, tiá»u tụy, đôi mắt thất thần của ông Năm nhìn vá» má»™t hÆ°á»›ng vô định và miệng ông mỉm cÆ°á»i nhÆ° Ä‘ang cưỡi trên con TÃa thân yêu...
Äây sẽ là tấm ảnh cuối cùng trong “bá»™ ảnh ngá»±a†của tôi.
!
truyện sưu tầm