Sau Hiệp định Giơ-ne-vơ, cách mạng miền Nam trải qua một thời gian khó khăn. Những ngày ấy, phụ nữ miền Nam phải gánh chịu nhiều đau khổ nhất. Họ chỉ còn có một con đường duy nhất là đứng lên đấu tranh. Cố Thiếu tướng Nguyễn Thị Định, người phụ nữ tiêu biểu của miền Nam “thành đồng Tổ quốc”, Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam, đã để lại bản di cảo lịch sử “Mười năm đấu tranh thắng lợi của phụ nữ miền Nam”. Đây là một bức tranh phản ánh chân thực, sinh động, sự vùng lên mạnh mẽ của các tầng lớp phụ nữ miền Nam, là bản tổng kết đường lối, phương châm, phương pháp vận động phụ nữ giai đoạn 1960-1970, nhưng giá trị của nó đến nay vẫn còn nguyên. Xin lược trích một số đoạn:
Ngọn triều Đồng khởi...
Tháng giêng năm 1960, cuộc Đồng khởi nổ ra và đã lan nhanh khắp miền Nam, quét sạch hệ thống kìm kẹp của địch ở đại bộ phận nông thôn. Hàng triệu lượt quần chúng bao vây uy hiếp địch, giải tán tề xã, trấn áp ác ôn. Bằng mưu trí sáng tạo, bằng bạo lực chính trị và bằng “Ba mũi giáp công”, phụ nữ Bến Tre cùng đồng bào rầm rập ngày đêm kéo đi tiêu diệt, bức hàng, bức rút trên 100 đồn bót, chi khu quân sự, thu 1.700 súng, giải phóng hoàn toàn 72 xã. Địch hành quân phản kích. Hàng vạn chị em xếp lại thành đội ngũ tiến vào các thị xã, thị trấn, biểu tình mít tinh tố cáo tội ác địch, phát động bãi chợ, bãi công, tuần hành thị uy, giương cao khẩu hiệu đòi lật đổ Ngô Đình Diệm, đòi hiệp thương hai miền Nam-Bắc. Địch núng thế trước đội quân tóc dài, phải rút về phòng thủ thành thị. Phong trào Đồng khởi ở nông thôn càng phát huy thế thắng, tiếp tục mở rộng diện phá kìm, tiến lên giải phóng ba phần tư đất đai của miền Nam.
Thắng lợi to lớn của cuộc Đồng khởi lịch sử đã ghi một nét son rực rỡ vào truyền thống đấu tranh yêu nước của nhân dân và phụ nữ miền Nam. Toàn thế giới biết danh và ca ngợi đội quân tóc dài trăm trận trăm thắng của phụ nữ miền Nam anh hùng.
Bão táp tổng tiến công và nổi dậy đồng loạt
Không cam chịu thất bại, đế quốc Mỹ và tay sai lại ra sức tiến hành cuộc chiến tranh đầy tội ác xâm lược miền Nam Việt Nam với quy mô ngày càng ác liệt.
Tháng 3-1961, Hội Liên hiệp phụ nữ giải phóng miền Nam Việt Nam ra đời, tập hợp lực lượng hàng triệu phụ nữ từ nông thôn đến thành thị đoàn kết rộng rãi các tầng lớp phụ nữ yêu nước, lãnh đạo phong trào phụ nữ miền Nam đấu tranh cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, giải phóng phụ nữ.
Trong cao trào phá ấp chiến lược ở nông thôn, phụ nữ là lực lượng quan trọng tại chỗ, dùng ba mũi tấn công địch liên tục. Các mẹ, các chị cùng đồng bào ngày đêm ra sức phá lỏng, phá rã tiến tới phá banh, phá dứt điểm từng ấp chiến lược và nhất tề vùng lên cùng với lực lượng vũ trang đánh phá hàng loạt ấp chiến lược, đập tan “quốc sách đạp lên oán hờn” của Mỹ-ngụy. Đến lúc Mỹ ào ạt đưa quân vào miền Nam, phong trào đấu tranh ba mũi lại phát triển dồn dập với nhiều đặc điểm mới. Phụ nữ trên cả ba vùng đã trực diện đấu tranh với cả quân Mỹ-ngụy và chư hầu. Bạo lực chính trị của quần chúng phụ nữ đã có sức mạnh cản đầu xe bọc thép, bịt nòng đại bác, níu cánh cả phi đội trực thăng Mỹ, chẳng những bảo vệ được tài sản, tính mạng của đồng bào mà còn hỗ trợ đắc lực cho lực lượng vũ trang đánh địch. Thị xã Bến Tre, Cao Lãnh, ngã ba Chim Chim, chùa Mé Láng... là những trận địa đấu tranh quyết liệt của đội quân chính trị. Trong phong trào đã xuất hiện những chiến sĩ đấu tranh chính trị xuất sắc ngoan cường. Nhiều mẹ và chị em đã xuất trận trên dưới 500 lần như chị Lê Thị Tranh, chị Bảy, chị Thạch Thị Thanh... Tiêu biểu nhất của thời kỳ này là thành tích đấu tranh ba mũi của các nữ anh hùng Nguyễn Thị Út, Tạ Thị Kiều... và hàng trăm chị em đã anh dũng hy sinh.
Mùa khô năm 1966-1967, quân dân ta đánh thắng oanh liệt hai cuộc phản công chiến lược của giặc Mỹ. Đây là thời kỳ mà phụ nữ trực tiếp chiến đấu vũ trang sôi nổi và anh dũng. Phong trào phụ nữ tham gia du kích chiến tranh phát triển với tốc độ nhảy vọt. Trong nội thành và trên các vành đai diệt Mỹ đã xuất hiện hàng loạt nữ dũng sĩ quyết thắng, dũng sĩ diệt Mỹ, diệt cơ giới, săn máy bay. Nổi bật trong phong trào có các nữ anh hùng Nguyễn Thị Hạnh, Kan Lịch, Nguyễn Thị Lài... Các đội nữ du kích tập trung đã lập nhiều thành tích vô cùng oanh liệt như các đội nữ du kích Lương Hòa, Củ Chi, An Tịnh, Bình Đông...
Đầu năm 1968, quân dân ta thừa thắng xông lên tiến hành một cuộc tổng tấn công và nổi dậy đồng loạt. Mười triệu phụ nữ từ thành thị đến nông thôn tham gia diệt ác phá kìm, đánh rã từng mảng ngụy quyền cơ sở, tấn công ào ạt vào thị xã, thị trấn. Hơn 50 vạn chị em ở miền Trung Nam Bộ cùng với lực lượng vũ trang bức hàng, bức rút 300 đồn bót, giải phóng 25 xã, làm chủ nhiều ngày trên lộ giao thông chiến lược. Phụ nữ Trà Vinh cùng quân dân trong tỉnh bức rút 223 đồn bót trong một thời gian ngắn. Tại vùng tòa thánh Tây Ninh, hơn 100 nghìn quần chúng tín đồ Cao Đài đã nổi dậy hỗ trợ tích cực cho quân giải phóng đánh vào thị xã.
Song song với mũi khởi nghĩa, hàng vạn phụ nữ đã cầm súng, trực tiếp tham gia mũi tấn công quân sự. Chị em đã có mặt trong các đợt tấn công sấm sét vào Sài Gòn, Huế, hàng loạt thành phố thị xã, thị trấn và đánh địch phản kích ở vùng ven. Các đội nữ biệt động tự vệ thành, du kích quyết tử, các đội đặc công, trinh sát, pháo binh nữ đã anh dũng lập công. Nữ du kích dân tộc đã bắn hạ phản lực Mỹ, đánh cơ giới, diệt bộ binh trên rừng núi Tây Nguyên, 11 nữ tự vệ thành phố Huế đã kiên cường đánh lui một tiểu đoàn Mỹ, đặc biệt lực lượng nữ biệt động Sài Gòn đã tham gia tấn công vào tòa đại sứ Mỹ, dinh Độc Lập, đài phát thanh, Bộ tổng tham mưu ngụy và hàng nghìn nữ chiến sĩ vô danh khác đã nêu gương hy sinh chiến đấu anh dũng tuyệt vời.
Đại hội phụ nữ toàn miền lần thứ hai (cuối năm 1969) đã nhận định rằng: “Phong trào phụ nữ miền Nam đã góp phần xứng đáng vào thắng lợi lịch sử của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy đồng loạt Xuân Mậu Thân 1968, một cuộc chiến đấu hết sức quyết liệt của quá trình kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta”.
VÂN HƯƠNG (lược ghi)
Các chủ đề khác cùng chuyên mục này:
