Cao thá»§ võ Việt: Äệ nhất thiên hạ là ai?
Huyá»n Công Äạo Trần Công khà công cá»± phách, ám khà kinh hồn, Thanh Hư Chân nhân Äoà n Tâm Ảnh xuất quá»· nháºp thần, nghiệp võ huy hoà ng và i tháºp kỉ, lão võ sư Trần Tiến, Hà Châu tuổi đã xấp xỉ bách niên nhưng quyá»n thuáºt thì vẫn mạnh như mãnh thú, gần xa nô nức khen tà i… Kế đến, “lá»›p trẻâ€như võ sư Chu Há, Băng SÆ¡n, VÅ© Quang TÃn, Văn Thắng… cÅ©ng tà i danh lừng lẫy, gây dá»±ng nghiệp võ khiến ngưá»i ngưá»i thán phục, ngợi ca. Váºy, trong số những “ngôi sao sáng chói†ấy, ai là thiên hạ đệ nhất
Hùng kê đệ nhất?
Ông Trương Quang Trung, Phó chá»§ tịch Liên Ä‘oà n Võ thuáºt cổ truyá»n Việt Nam, nguyên là Vụ trưởng vụ Thể dục thể thao quần chúng, đồng thá»i, là Tổng thư ký đầu tiên cá»§a Liên Ä‘oà n Võ thuáºt cổ truyá»n Việt Nam (từ năm 1991 tá»›i năm 2007), đã được sống, được gắn bó vá»›i nhiá»u võ sư tên tuổi cá»§a là ng võ Việt Nam. Äặc biệt hÆ¡n, ông chÃnh là ngưá»i đã tiến hà nh biên soạn, xuất bản cuốn sách Äá»i ngưá»i- Nghiệp võ, được tạm gá»i là phác thảo đầu tiên vỠ“khuôn mặt†những cao thá»§ cá»§a võ lâm Việt Nam suốt từ Nam chà Bắc.
Trong cuốn sách ấy, ông đã giá»›i thiệu 23 võ sư, há» Ä‘á»u là những ngưá»i nổi tiếng, có đóng góp tÃch cá»±c cho phong trà o võ thuáºt nước nhà . Tuy thế, khi há»i ông vá» nhân váºt số má»™t trong là ng võ đương đại, quan Ä‘iểm cá nhân, ông đã không ngần ngại mà trả lá»i, ngưá»i ấy là lão võ sư Ngô Bông, truyá»n nhân cá»§a bà i võ Hùng kê quyá»n, hiện Ä‘ang sinh sống ở Quảng Ngãi.
Theo ông Trung, lão võ sư Ngô Bông là ngưá»i vô cùng say mê vá»›i võ thuáºt. Bất cứ nÆ¡i nà o có “chuyện võ†là nÆ¡i ấy có sá»± “góp vui†cá»§a lão võ sư ấy. Lão võ sư Ngô Bông sinh năm 1923, trong má»™t gia đình nghèo ở Tuy NghÄ©a, Quảng Ngãi. Cha bị giặc Pháp sát hại, mẹ mất sá»›m nên ông phải vỠở vá»›i nhà ngoại cá»§a mình. Tại đó, ông đã được hai cáºu ruá»™t cá»§a mình là Lê Chót và Lê Thuỳ dáºy võ Tây SÆ¡n. Trong số những bà i võ ấy có Hùng kê quyá»n, tương truyá»n do Nguyá»…n Lữ sáng tác từ các thế đánh cá»§a gà chá»i.
Tiếp đến, khi đã thà nh má»™t thà nh niên vạm vỡ, ông đã theo há»c Thiếu lâm vá»›i hai ngưá»i thầy nổi tiếng ở Quảng Ngãi là Bảo Truy Phong (Gấu già ) và Lâm Võ. Và , cÅ©ng như nhiá»u võ sinh lúc bấy giá», võ sư Ngô Bông cÅ©ng đã nhiá»u lần thượng đà i thi đấu quyá»n Anh và võ tá»± do. Ông đã từng thắng nhiá»u võ sÄ© tên tuổi lúc bấy giá» như Äinh Hổ (võ sÄ© Campuchia), Äinh Äam (võ sÄ© ngưá»i Huế), Trá»±c Hùng, Trá»±c Ninh…
Vá»›i những đóng góp cá»§a mình cho phong trà o võ thuáºt, khi Liên Ä‘oà n võ thuáºt cổ truyá»n Việt Nam được thà nh láºp, ông được má»i là m cố vấn. Năm 1993, trong má»™t há»™i thảo chuyên môn, bà i Hùng kê quyá»n do ông là truyá»n nhân đã được bình chá»n là má»™t trong những bà i võ thống nhất (nằm trong thể thức thi đấu) cá»§a liên Ä‘oà n. Äặc biệt hÆ¡n, năm 2004, khi đã ngoà i 80 tuổi, tại Liên hoan võ thuáºt truyá»n thống thế giá»›i tổ chức tại Hà n Quốc, trước 70 môn phái võ thuáºt nổi tiếng cá»§a khắp các quốc gia, vá»›i bà i Hùng kê quyá»n do chÃnh lão võ sư Ngô Bông thể hiện đã nháºn được sá»± hoan nghênh nhiệt liệt cá»§a tất thảy má»i ngưá»i.

Mãnh sư Trần Tiến ở ngôi đầu?
Võ sư Phan Dương Bình (Bình Bún) lại có “quan Ä‘iểm†khác. Luáºn bà n vá» chá»§ đỠnà y, quan Ä‘iểm cá nhân, võ sư Phan Dương Bình “đỠcá»â€ ngay rằng trong số những võ sư đương đại, ông thấy lão võ sư Trần Tiến xứng đáng được ngồi và o “ghế†đầu tiên.
Võ sư Phan Dương Bình kể, ông vừa má»›i Ä‘i Nam vá». Chuyến Ä‘i ấy, và o thà nh phố Hồ Chà Minh, ông và lão võ sư Trần Tiến đã có nhiá»u thá»i gian để trao đổi vá»›i nhau những Ä‘iá»u tâm huyết vá» võ thuáºt. Äiá»u ông thấy mừng là dù tuổi đã xấp xỉ bách niên nhưng lão võ sư Trần Tiến vẫn vô cùng rắn rá»i, minh mẫn.
Äiá»u ấy là minh chứng rõ rà ng nhất cho sư uyên thâm cá»§a lão võ sư trên “con đưá»ng†võ há»c cá»§a mình. Lão võ sư Trần Tiến sinh năm 1911 trong má»™t gia đình có truyá»n thống võ há»c ở Bắc Giang. Ông ná»™i ông là cụ Hoà ng Hảo, bố là Hoà ng Tân, cùng chi há» và từng tham gia nghÄ©a quân cá»§a hùm xám Yên Thế Hoà ng Hoa Thám.
Khi nghÄ©a quân tan giã, để tránh sá»± truy sát cá»§a quân giặc, gia đình ông đã phải dạt vá» Äồ SÆ¡n, Hải phòng và đổi sang há» Trần. Ông được ông ná»™i và cha mình truyá»n dạy võ công từ khi còn nhá». Năm 15 tuổi, cÆ¡ duyên, ông đã được lãnh há»™i võ công cá»§a má»™t nhà sư ngưá»i Trung Quốc sang Việt Nam lánh nạn, tên là Lý Giang Nam, quê ở Phúc Kiến, thuá»™c phái Thiếu Lâm.
Năm năm sau đó, ông tiếp tục thụ giáo Nhu thuáºt và Judo cá»§a 2 võ sÄ© ngưá»i Nháºt tên là Tanabe và Karachi. Vá»›i tinh thần ham há»c há»i, ông còn táºp cả quyá»n Anh do võ sÄ© ngưá»i Pháp Lafeur chỉ dạy. Khi má»›i ngoà i 20 tuổi, võ sư Trần Tiến đã danh nổi như cồn khi già nh ngôi vô địch kiếm thuáºt ở Bắc Kỳ.
Bởi bị giặc Pháp săn Ä‘uổi vì lý do “xách động kẻ xấu luyện võ gây mất an ninh tráºt tự†nên cuối năm 1936, võ sư Trần Tiến phải khăn gói và o Nam. Quãng thá»i gian nà y, bởi mưu sinh và cÅ©ng bởi sá»± sốc nổi cá»§a tuổi trẻ nên võ sư Trần Tiến đã rất nhiá»u lần thượng đà i ở khắp các nước Äông Nam à vá»›i nhiá»u đối thá»§ khác nhau và đá»u già nh vá» mình phần thắng.
Theo võ sư Trần Tiến thì tráºn thượng đà i cuối cùng cá»§a ông diá»…n ra trên đất Xinh- ga- po. Sau khi loại hà ng loạt các đấu thá»§, tráºn “chung kết†ông gặp má»™t đối thá»§ là võ sÄ© ngưá»i bản địa có biệt hiệu là Tiểu Lâm Xung.
Tiểu Lâm Xung là võ sÄ© có thân hình cao lá»›n, rắn chắc. Trước đó, nhiá»u tráºn đấu, Tiểu Lâm Xung để đối thá»§ thoải mái tung quyá»n, cước và o ngưá»i mà chẳng há» hấn gì. Khi đã thấm mệt, chỉ má»™t đòn là Tiểu Lâm Xung hạ nốc ao đối thá»§.
Trước tráºn đấu căng thẳng ấy, trong lần tổ chức há»p báo, Tiểu Lâm Xung đã thá» sẽ đánh gục võ sÄ© ngưá»i Việt để “rá»a háºn†cho những “chiến hữu†đã bị ông triệt hạ. Thá»i gian ấy, võ sư Trần Tiến Ä‘ang là nhân váºt để má»™t hãng già y nổi tiếng thá»±c hiện quảng bá hình ảnh. Bởi thế, sá»± quan tâm cá»§a công chúng tá»›i tráºn đấu “sinh tá»â€ cá»§a ông là cÆ¡ há»™i tuyệt vá»i để hãng già y đó khuếch trương thương hiệu cá»§a mình.
Do váºy, trước tráºn đấu, ông đã nháºn được “tối háºu thư†cá»§a “đơn vị tà i trợâ€, buá»™c ông phải thắng. Lên đà i, vá»›i “bà n tay sắt†cá»§a mình, như để thị uy, doạ nạt đối phương, Tiểu Lâm Xung đã tung những cú đấm sấm sét cá»§a mình và o những tấm gá»— dà y đến 5 cm khiến chúng vỡ tan. Trước đòn phá»§ đầu ấy, ông vẫn không há» nao núng.
Cáºy sức, Tiểu Lâm Xung ra đòn tá»›i tấp, thế nhưng, vá»›i thân thá»§ nhanh nhẹn, võ sư Trần Tiến đã khéo léo tránh, né, đỡ đòn. Già ná»a thá»i gian cá»§a tráºn đấu trôi qua, tuy chưa bị dÃnh đòn nà o nhưng phần thắng đã nghiêng hẳn vá» võ sÄ© ngưá»i bản địa vì lợi thế tấn công nhiá»u hÆ¡n. Trong lúc say máu tấn công, Tiểu Lâm Xung đã bá»™c lá»™ nhiá»u sÆ¡ hở.
Và , trong má»™t tÃch tắc “ham công bá» thủ†ấy, võ sư Trần Tiến đã nhanh chóng áp sát. Hạ thấp tấn, bằng má»™t thế xà quyá»n, ông đã đánh thốc và o hạ bá»™ đối phương. Chỉ má»™t đòn ấy, Tiểu Lâm Xung đã đổ đánh huỵch xuống sà n, không tà i nà o gượng dáºy được. Váºy là , phần thắng bất ngỠđã thuá»™c vá» võ sư ngưá»i Việt.
Thế nhưng, trong phút giây vinh quang ấy, thấy Tiểu Lâm Xung nằm bất động trên sà n, ông bá»—ng thấy ăn năn, day dứt. Tháºt ra, đòn ấy, vá»›i võ đà i thi đấu kiểu tá»± do như trên thì chẳng có gì là sai luáºt, thế nhưng, vá»›i tinh thần võ đạo, cú đánh ấy lại là cấm kỵ bởi tÃnh sát thá»§ kinh hồn. Váºy là , bởi ăn năn, khi tiến hà nh trao giải, Trần Tiến đã bất ngá» thừa nháºn mình má»›i là ngưá»i thua cuá»™c. Sau tráºn đấu ấy, ông đã tránh xa “kiếp sống võ đà iâ€.
Năm 1945, ra Hà Ná»™i, được Việt Minh giác ngá»™, lão võ sư Trần Tiến tham gia cách mạng. Và o quân ngÅ©, vá»›i khả năng quyá»n thuáºt siêu phà m cá»§a mình, ông đã được tổ chức phân công huấn luyện Bá»™ đội tinh nhuệ (lá»±c lượng đặc công sau nà y).
Năm 1978, ông rá»i quân ngÅ© nhưng vẫn tá»± nguyện tham gia dạy võ thuáºt cho má»™t số sÄ© quan quân đội Campuchia suốt hÆ¡n chục năm trá»i. “Vá» hưu†nhưng vá»›i nghiệp võ thì ông vẫn miệt mà i theo Ä‘uổi. Chắt lá»c, đúc kết những tinh hoa võ há»c mà mình cả Ä‘á»i tÃch luỹ, lão võ sư Trần Tiến đã sáng láºp võ phái Thiếu lâm ná»™i gia võ thuáºt đạo Việt Nam.
Äến giá», võ phái cá»§a ông đã thu hút cả ngà n môn sinh. Trong số ấy, có rất nhiá»u môn sinh ngưá»i Âu, Mỹ, Phi… bởi nghe danh mà lặn lá»™i tìm vá» theo há»c. Vá»›i má»™t sá»± nghiệp huy hoà ng như trên, theo võ sư Phan Dương Bình, trong số những võ sư Việt Nam hiện Ä‘ang còn sống và tham gia hoạt động võ thuáºt, lão võ sư Trần Tiến xứng đáng được xếp ở ngôi đầu.
Nhất Công nhì Ảnh?
Lão võ sư Trần Hưng Quang (Quang “ốcâ€, Chưởng môn phái Bình Äịnh Gia) là ngưá»i vô cùng nghiêm túc trên con đưá»ng võ đạo đồng thá»i, rất khắt khe vá»›i những nháºn xét cá»§a mình. Tuy váºy, khi há»i ngưá»i đầu tiên mà ông nghÄ© tá»›i khi “láºp bảng phong thần†thì ông đã trả lá»i ngay, ngưá»i ấy là Huyá»n Công Äạo Trần Công, Chưởng môn phái Không Äá»™ng.
Theo lão võ sư Trần Hưng Quang thì Huyá»n Công Äạo là ngưá»i có đóng góp rất lá»›n cho võ thuáºt cổ truyá»n, đặc biệt là là ng võ thá»§ đô Hà Ná»™i. Huyá»n Công Äạo được biết tá»›i như má»™t ngưá»i có ná»™i công, khà công siêu phà m đồng thá»i là “cha đẻ†cá»§a rất nhiá»u binh khà đặc dị. Trong số ấy, độc môn ám khà cá»§a lão võ sư đã danh trấn giang hồ, không ai bì kịp. Là ng võ Việt Nam, rất nhiá»u những võ sư nổi tiếng Ä‘á»u đã tìm đến lão võ sư để nhá» ngưá»i chỉ giáo.
Nháºn xét trên cá»§a lão võ sư Trần Hưng Quang cÅ©ng trùng vá»›i ý kiến cá»§a nhiá»u ngưá»i. Bắc Phong Chân nhân Băng SÆ¡n, Chưởng môn phái Võ lâm Pháºt gia cÅ©ng đồng quan Ä‘iểm ấy. Có má»™t giai thoại do võ sư Băng SÆ¡n kể lại, năm 1991, khi Äại há»™i võ thuáºt toà n quốc được tổ chức tại Hà Ná»™i, má»™t số võ sư đã tiến hà nh “bình bầu†xem ai là đệ nhất cao thá»§ võ Việt. Và , theo như kết quả cá»§a cuá»™c “bầu chá»n†ấy, lão võ sư Trần Công đã ở ngôi đầu, kế đến là Thanh Hư Chân nhân Äoà n Tâm Ảnh.
Xác minh thông tin nà y, thế nhưng, bởi tuổi cao, lão võ sư Trần Công bảo, ông không còn nhá»› gì đến chi tiết nà y nữa. Và , nếu Ä‘iá»u nà y thá»±c sự… đã diá»…n ra thì ông cám Æ¡n má»i ngưá»i đã tá» lòng mến má»™. Còn vá»›i riêng Huyá»n Công Äạo, vị võ sư mà ông nể phục phải là ngưá»i vẹn đức vẹn tà i.
Võ lâm Việt Nam đương đại, ngưá»i ấy chÃnh là hai lão võ sư Trần Tiến và Thanh Hư Chân nhân Äoà n Tâm Ảnh. Theo Huyá»n Công Äạo, tuy chỉ gặp gỡ má»™t và i lần hiếm hoi nhưng tÃnh cách, khả năng chuyên môn cá»§a hai đồng đạo trên đã khiến ông cảm phục.
Giống như lão võ sư Trần Công, võ sư Nguyá»…n Văn Thắng, Chưởng môn phái Thăng Long võ đạo cÅ©ng vô cùng hâm má»™ nghiệp võ cá»§a hai lão võ sư trên, đặc biệt là vá»›i quyá»n sư Äoà n Tâm Ảnh. Theo võ sư Văn Thắng thì danh tiếng, khả năng siêu phà m cá»§a lão võ sư giỠđã 107 tuổi ấy không chỉ ngưá»i trong nước biết tá»›i mà nhiá»u môn sinh cá»§a các môn phái khác trên thế giá»›i Ä‘á»u xuýt xoa nể phục khi nhắc tá»›i tên ngưá»i. Äoà n Tâm Ảnh đúng là má»™t huyá»n thoại cá»§a là ng võ Việt Nam.
Những “ngưá»i kế thừa vÄ© đạiâ€
Võ thuáºt có tÃnh kế thừa và phát triển. Äiá»u đó hoà n toà n chÃnh xác vá»›i là ng võ Việt Nam bây giá». Từ những năm đầu tháºp niên 80 cá»§a thế ká»· trước, khi phong trà o võ thuáºt được khôi phục, trên bầu trá»i vốn đã nhiá»u tinh tú ấy lại xuất hiện thêm những ngôi sao sáng chói.
Những “ngôi sao†ấy không những kế thừa tinh thần thượng võ, “vốn liếngâ€, tinh hoa cá»§a thế hệ Ä‘i trước mà còn đưa ná»n võ thuáºt nước nhà phát dương quang đại. Võ sư Chu Há thuá»™c tuýp ngưá»i khiêm tốn, rất Ãt khi đưa ra nháºn xét vá» ngưá»i khác. Tuy thế, khi đỠcáºp đến vấn đỠnà y, quan Ä‘iểm cá nhân, vá»›i “thế hệ kế thừa†hiện nay, ông đã “tiến cá»â€ hai võ sư, má»™t cá»§a môn phái Vịnh Xuân, má»™t cá»§a môn phái Võ lâm Pháºt gia.
Môn đồ cá»§a Vịnh Xuân, theo võ sư Chu Há là võ sư Trịnh Quốc Äịnh, đệ tá» cố võ sư Trần Văn Phùng (má»™t trong 5 há»c trò ưu tú nhất cá»§a võ sư Tế Công). Hiện tại, võ sư Äịnh Ä‘ang dạy Vịnh Xuân ở là ng Ngá»c Hà (Hà Ná»™i). Ngưá»i thuá»™c môn phái Võ lâm Pháºt gia không ai khác là võ sư chưởng môn Băng SÆ¡n (Bắc Phong Chân nhân). Theo võ sư Chu Há, những năm gần đây, môn phái cá»§a võ sư Băng SÆ¡n đã “gặt hái†được nhiá»u thà nh công rá»±c rỡ, thể hiện qua những tấm huy chương từ các lần “võ lâm đại há»™iâ€â€¦
Võ thâm như Äông Hải…
“Văn vô đệ nhất, võ vô đệ nhịâ€, đó là quan Ä‘iểm cá»§a ông Trương Quang Trung, Phó Chá»§ tịch Liên Ä‘oà n võ thuáºt cổ truyá»n và cÅ©ng là quan Ä‘iểm chung cá»§a tất cả các võ sư khi nói vá» anh tà i là ng võ. Bởi thế, rất khó có thể tìm ra trong số rất nhiá»u những ngôi sao sáng trên bầu trá»i võ thuáºt Việt Nam ngôi sao nà o sáng nhất.
Äiá»u nà y, cà ng được khẳng định qua câu nói cá»§a sáng tổ Trương Tam Phong, Chưởng môn phái Võ Äang, má»™t võ phái nổi tiếng ở Trung Quốc. Câu nói nà y đã được lão võ sư Nguyá»…n Tỵ, Chưởng môn phái Nam Hồng SÆ¡n, má»™t môn phái Ä‘ang thu hút rất đông đệ tá» hiện nay ghi nắn nót ngay trên… tưá»ng nhà mình: “Võ há»c thâm như Äông Hải- Siêu quần võ sÄ© Ä‘a thi sa số hằng hà â€.
NghÄ©a câu nói ấy, theo lão võ sư Nguyá»…n Tỵ thì võ há»c thâm sâu chẳng khác gì bể đông, anh tà i thì đông đảo chẳng khác gì sao ở trên trá»i. Bởi thế, trong võ luôn có đạo, ngưá»i há»c võ phải biết giữ lấy cái đạo cá»§a mình. Trong đạo ấy, thì Ä‘iá»u đầu tiên là phải xóa bá» cái tôi, không tá»± kiêu, tá»± phụ, coi thưá»ng ngưá»i khác.
Mình tà i nhưng bể há»c bao la, ra ngoà i xã há»™i chắc chắn có ngưá»i tà i giá»i hÆ¡n. Bởi thế, theo lão võ sư, viết câu đó lên tưá»ng, ngà y ngà y nhìn thấy thì má»i nÆ¡i, má»i lúc ông Ä‘á»u tá»± Ä‘iá»u chỉnh tất cả những hà nh vi cá»§a bản thân mình.
Ai là thiên hạ đệ nhất cao thá»§ võ Việt? “Äó là ngưá»i cả Ä‘á»i cống hiến, hi sinh cho võ thuáºt và hết mình vá»›i ná»n võ há»c nước nhà †(lá»i võ sư Trần Công). Từ quan Ä‘iểm nà y, thì bất cứ ngưá»i nà o Ä‘am mê nghiệp võ, giương cao tinh thần võ đạo thì Ä‘á»u xứng đáng được tôn vinh là những đệ nhất anh tà i trong rừng võ Việt Nam.