|
|
29-12-2009, 05:35 PM
|
|
|
Tham gia: Aug 2009
Bà i gởi: 588
Thá»i gian online: 4 ngà y 2 giá» 30 phút
Thanks: 520
Thanked 225 Times in 138 Posts
|
|
Cô Ão Lụa Hồng
Tác giả: Thạch Lam
Hiệp Ä‘i thong thả trong phố, mÅ© Ä‘á»™i lệch, miệng ngáºm thuốc lá. Chà ng vừa Ä‘i vừa nhìn đám ngÆ°á»i qua lại tấp náºp dÆ°á»›i bóng nắng ấm của sáng mùa thu. Thỉnh thoảng, Hiệp đứng dừng lại trÆ°á»›c má»™t cá»a hiệu bán đồ trang sức, anh ta sung sÆ°á»›ng ngắm nghÃa những cái mÅ© phá»›t má»m mại, những dây lÆ°ng đẹp đẽ và những cà vát lụa nhiá»u mà u rá»±c rỡ. Tuy không có tiá»n để mua những thứ đó, nhÆ°ng trông ngắm không cÅ©ng đủ cho Hiệp hưởng mấy cái vui thú của những cuá»™c Ä‘i chÆ¡i phiếm.
Nhất là những cuá»™c Ä‘i chÆ¡i của Hiệp lại còn có má»™t mục Ä‘Ãch khác nữa. Cứ má»—i buổi sáng chủ nháºt, anh ta thắng bá»™, nói là đi chÆ¡i mát, nhÆ°ng chÃnh thá»±c ra chỉ cố để trông ngắm các thiếu nữ Hà thà nh. Sá»± kinh nghiệm đã bảo cho chà ng biết rằng chủ nháºt là cái buổi ở trong phố có lắm các tiểu thÆ° nhất. Giá» các cô Ä‘i sắm sá»a quần áo và phấn sáp, nÆ°á»›c hoa, má»™t công việc mà Hiệp cho là hợp vá»›i tÃnh cách ngÆ°á»i thiếu nữ hÆ¡n cả. ChÃnh cái sung sÆ°á»›ng của Hiệp là được trông thấy má»™t cô thiếu nữ xinh xắn đứng chá»n các hà ng mẫu để may áo kiểu má»›i, hay là chá»n các thứ phấn và nÆ°á»›c hoa Ä‘á»±ng trong những cái há»™p đẹp đẽ.
Có khi chà ng đứng lặng hà ng giá», hay suốt cả buổi sáng trÆ°á»›c má»™t cá»a hiệu bán tÆ¡ lụa để nhìn các cô thiếu nữ mua hà ng. Chà ng nhìn những mái tóc Ä‘en nhánh che lấp và nh tai hồng hồng và xinh xắn, những sợ tóc mai lÆ¡ thÆ¡ trên má phÆ¡n phá»›t, những tấm thân má»m mại hay những tà áo mà u tha thÆ°á»›t. Nếu có má»™t cô nà o tÆ°Æ¡i đẹp Ä‘i ra là Hiệp Ä‘i theo liá»n...Äi theo xa xa thôi, mà đi theo má»™t cách kÃn đáo, không cho thiếu nữ biết. Có khi cứ nhÆ° thế Ä‘i hết phố ná» sang phố kia, rồi đến khi thiếu nữ và o nhà , Hiệp ta còn đứng tẩn ngẩn ở ngoà i hè... NhÆ°ng rồi anh ta cÅ©ng thấy cái vô vị của sá»± đứng nhÆ° thế không có lợi gì. Vì thiếu nữ có biết anh ta theo đâu, mà dầu có biết nữa, chắc cô ta cÅ©ng không để ý.
Nhiá»u lần, theo sau má»™t co âthiếu nữ xinh xắn má»™t thôi Ä‘Æ°á»ng cÅ©ng khá má»i chân, Hiệp chỉ muốn tiến lên tìm cách là m quen hay nói chuyện vá»›i thiếu nữ. NhÆ°ng cái tÃnh rụt rè là m cho Hiệp, khi sắp sá»a nói, lại ngượng nghịu, tá»± thấy câu mình sắp nói không có ý nghÄ©a gì hết. Thà nh thá», dÆ°á»›i đôi con mắt ngạc nhiên của thiếu nữ, Hiệp lúng túng rồi lại lùi xuống giữ cái địa vị Ä‘i theo nhÆ° cÅ©.
Äã nhiá»u lần Hiệp tá»± tức mình vá» cái tÃnh rụt rè ấy. Chà ng thấy những anh bạn tá»± nhiên gợi chuyện vá»›i má»™t thiếu nữ chÆ°a từng quen biết ở ngoà i phố má»™t cách rất dá»… dà ng: chà ng lẩm bẩm tá»± cho mình là hèn, nhát, và nhất định lần sau thì sẽ can đảm và mạnh bạo hÆ¡n nữa.
NghÄ© nhÆ° váºy, Hiệp thổi sáo ở giữa phố để lấy cái vẻ dung dị, không cần gì ai, mà chà ng thấy các anh em bạn vẫn có, rồi rảo bÆ°á»›c Ä‘i mạnh vá» phÃa bá» hồ. Chợt chà ng đứng dừng ngay lại: má»™t thiếu nữ rẽ đầu xuống phố hà ng Gai ra, vừa gặp Hiệp Ä‘Æ°a mắt lên nhìn. Má»™t luồng Ä‘iện nhÆ° truyá»n khắp từ đầu đến chân, Hiệp không nhìn thấy gì nữa, chỉ thấy đôi mắt Ä‘en nhánh của thiếu nữ và cái mà u hồng của tấm áo. Tháºt chÆ°a bao giá» Hiệp thấy má»™t cô thiếu nữ xinh đẹp nhÆ° thế! Anh ta cứ bà ng hoà ng đứng ngẩn ngÆ°á»i ra nhÆ° phá»—ng, quên mất cả cái lá»… phép tránh sang má»™t bên để nhÆ°á»ng lối cho thiếu nữ Ä‘i. Äến khi cô kia Ä‘Æ°a cặp mắt ngạc nhiên nhìn anh ta lần nữa, mỉm cÆ°á»i nhÆ° có ý chế nhạo rồi quay Ä‘i, Hiệp má»›i hoà n hồn, bÆ°á»›c theo sau thiếu nữ.
Tấm áo lụa hồng phấp phá»›i bay theo chiá»u gió, thiếu nữ có má»™t cái dáng Ä‘iệu má»m mại, khiến Hiệp lấy là m sung sÆ°á»›ng rằng đã được gặp má»™t ngÆ°á»i đẹp. Chà ng nhất Ä‘inh lần nà y không để lỡ mất dịp tốt, vừa theo vừa nghÄ© kế là m quen vá»›i thiếu nữ.
Có lẽ thiếu nữ cÅ©ng biết anh ta theo, nên thỉnh thá»ang nà ng quay lại nhìn Hiệp mỉm cÆ°á»i. Qua phố hà ng Ngang, hà ng ÄÆ°á»ng, chợ Äồng Xuân... thiếu nữ rẽ qua hà ng Lược, rồi đứng dừng lại trên hè, ngÆ¡ ngác nhìn hai dãy phố nhÆ° ngÆ°á»i tìm số nhà .
Cố thu hết can đảm trong ngÆ°á»i, Hiệp bÆ°á»›c rảo đến trÆ°á»›c mặt thiếu nữ. Chà ng ngả mÅ© chà o rất lá»… phép:
- Thưa cô... thưa cô...
Thiếu nữ ngẩng lên nhìn Hiệp, lặng yên đứng đợi.
- Thưa cô... thưa cô...
Tự nhiên cái can đảm của Hiệp đi đâu mất ca, Hiệp thấy bối rối, mặt nóng bừng, quên mất không nói câu gì nữa...
Thấy cái vẻ lúng túng của Hiệp, thiếu nữ nhÆ° có ý thÆ°Æ¡ng hại. Äá»™t ngá»™t nà ng há»i :
- Anh Tân đấy à ?
Hiệp đứng ngây ngÆ°á»i ra má»™t lát. NhÆ°ng má»™t ý nghÄ© thoáng qua trong óc Hiệp, má»™t cách có thể thoát khá»i cái thá»i khắc ngượng nghịu, Hiệp liá»n liá»u trả lá»i :
- Vâng... chÃnh tôi...
Thiếu nữ bỗng có vẻ vồn vã, ân cần, bước lại gần Hiệp, nói :
- Chết chá»a! Thế mà tôi không nháºn ra đấy. Trông bây giá» anh khác hẳn trÆ°á»›c kia, nhá»›n hÆ¡n nhiá»u...
Rồi nà ng chúm chÃm đôi môi Ä‘á» :
- Mà từ Ä‘á»™ ấy đến bây giá», là m gì anh chẳng nhá»›n...thÆ°a anh, hai cụ nhà ta vẫn được mạnh giá»i đấy chứ?
Äã chót thì phải chét, Hiệp ngáºp ngừng trả lá»i:
- Vâng cám Æ¡n cô, thầy mẹ tôi vẫn được bình thÆ°á»ng...
Hiệp hÆ¡i lo, chỉ sợ cô ta biết là nhầm không phải, thì tháºt là bẽn. NhÆ°ng thiếu nữ nhÆ° không để ý đến cái vẻ lúng túng của Hiệp, cứ Ä‘iá»m nhiên nói tiếp :
- Từ Ä‘á»™ anh thôi há»c trở vá», bà tôi vẫn có ý nhá»›, thÆ°á»ng nhắc đến anh luôn và cứ mong anh ra chÆ¡i. Chắc anh ở nhà quê cÅ©ng báºn lắm đấy nhỉ?
Lần nà y Hiệp không còn lo nữa. Anh Ä‘oán già rằng chắc cáºu Tân nà o đó trÆ°á»›c có ở trá» há»c nhà cô nà y, rồi vá» quê nghỉ, mà nghỉ cÅ©ng lâu nên bây giá» cô ta má»›i nháºn nhầm được. Chà ng vững dạ, mỉm má»™t nụ cÆ°á»i rất xinh rồi nói :
- Vâng, khi ở nhà quê tôi cÅ©ng báºn công việc lắm, chẳng Ä‘i đến đâu được. Nhá»› bà và nhá»›... cô quá, lắm lúc muốn ra há»i thăm nhÆ°ng không sao mà rứt ra được...
Thiếu nữ Ä‘Æ°a đôi mắt Ä‘en lánh nhìn Hiệp rồi thân máºt trách :
- Anh tháºt tệ quá! Lên Hà Ná»™i mà cÅ©ng không đến thăm em. Anh không nhá»› đến em sao? Hay anh quên em rồi?
Thiếu nữ cúi xuống mỉm cÆ°á»i. Hiệp cảm Ä‘á»™ng trong lòng, âu yếm và lấy giá»ng dịu dà ng :
- Không, tôi không quên em...à , quên cô đâu... không bao giỠtôi quên được...
Chà ng cảm Ä‘á»™ng tháºt, cảm Ä‘á»™ng vì đôi mắt trong của thiếu nữ, đôi mắt tình tứ ngây thÆ¡. Cà ng trông Hiệp cà ng thấy thiếu nữ đẹp, nhất là cái miệng xinh xắn, có duyên, chúm chÃm nhÆ° tinh nghịch.
Hai ngÆ°á»i vừa Ä‘i vừa nói chuyện. Câu chuyện má»—i lúc thêm thân máºt, nhÆ° hai ngÆ°á»i bạn cÅ© gặp nhau. Hiệp đóng vai anh Tân nà o đó tháºt là hoà n toà n, trả lá»i má»™t cách kÃn đáo... Có khi Hiệp cÅ©ng ngáºp ngừng vá» má»™t câu nói, nhÆ°ng thiếu nữ hình nhÆ° vui mừng gặp ngÆ°á»i cÅ©, không để ý đến gì cả.
Äến lúc chia tay, anh ta đã biết rõ thiếu nữ là Lan, lÆ°u há»c sinh trÆ°á»ng nữ sÆ° phạm. Anh ta lại biết cả số nhà ở hà ng Lược và lại được cô hẹn đến chủ nháºt sau đến cá»a trÆ°á»ng há»c đón cô Ä‘i chÆ¡i.
Lúc trở vá», Hiệp thấy bÆ°á»›c chân nhẹ nhà ng nhÆ° ngÆ°á»i bay. Anh sung sÆ°á»›ng tá»± khen mình đã bỠđược cái tÃnh rụt rè và cảm Æ¡n thầm cái anh Tân nà o đó đã cho anh cái dịp là m quen vá»›i má»™t thiếu nữ xinh đẹp nhÆ° thế.
NhÆ°ng Hiệp vẫn có má»™t Ä‘iá»u lo: chà ng chỉ sợ Lan biết chà ng không phải là Tân thì tháºt rầy rà , chà ng lo sợ nghÄ© đến lúc Lan má»i đến nhà chÆ¡i, tuy trong những lúc nói chuyện, Hiệp không thấy Lan đả Ä‘á»™ng gì đến việc ấy cả.
Tuy váºy, Hiệp cÅ©ng nhất định nói tháºt cho Lan biết, má»™t phần vì chà ng biết trÆ°á»›c không giấu được mãi, má»™t phần vì chà ng chắc rằng Lan đối vá»›i chà ng cÅ©ng sẽ tha thứ cho cái sá»± giả dối bất đắc dÄ© ấy.
Hôm ấy gặp Lan, Hiệp cảm động, hồi hộp, cầm tay Lan rồi lưỡng lự nói:
- Em Lan, anh có câu chuyện muốn nói với em...
Lan nhìn Hiệp, chá»›p mắt nhanh, nhÆ° nghÄ© ngợi má»™t chút, rồi mỉm cÆ°á»i cÅ©ng nói:
- Anh Tân, em cũng có câu chuyên muốn nói với anh...
- Chuyện gì, em cứ nói đi.
- Không, anh nói trước.
Hiệp lại ngáºp ngừng:
- Câu chuyện của anh... em tha thứ cho nhé. Hôm ấy, anh đã nói dối em, vì anh...không phải là Tân!
Lan cÆ°á»i ròn vui vẻ, đáp:
- Em cũng không phải là Lan!
Thấy Hiệp mở to đôi mắt, ra dáng không hiểu, nà ng tiếp thêm:
- Em không phải là Lan của anh Tân, mà của anh cơ! Nghĩa là ... em biết anh không phải là Tân.
- Em biết?
- Vâng.
Hiệp ngÆ¡ ngác; chà ng há»i :
- Thế là là m sao? Anh không hiểu.
Lan lấy tay che miệng, giảng :
- Có gì đâu. Hôm ấy em thấy anh cứ lúng túng mãi, nên em má»›i giả vá» há»i thế cho anh đỡ ngượng, chứ có anh Tân, anh Tiếc nà o đâu. Hiệp chợt hiểu, vui vẻ cÆ°á»i.
Má»™t lát, Hiệp sung sÆ°á»›ng há»i :
- Thế em biết anh? Em yêu anh?
- Lan đưa đôi mắt đen láy, ngây thơ nhìn Hiệp :
- Không, em chỉ biết anh theo em, chứ không quen biết anh bao giá», nhÆ°ng em thấy anh cứ ấp úng mãi không nói được câu gì, em thÆ°Æ¡ng hại.
|
29-12-2009, 05:36 PM
|
|
|
Tham gia: Aug 2009
Bà i gởi: 588
Thá»i gian online: 4 ngà y 2 giá» 30 phút
Thanks: 520
Thanked 225 Times in 138 Posts
|
|
Cô Hà ng Xén
Tác giả: Thạch Lam
Cô Tâm bớt mệt hẳn đi khi nhìn thấy cây đa và cái quán gạch lộ ra trong sương mù. Cùng một lúc, dãy tre đầu là ng gần hẳn lại, cà nh tre nghiêng ngả dưới gió thổi và nghe thấy tiếng lá rà o rà o và tiếng thân tre cót két. Cô sắp vỠđến nhà rồi, gánh hà ng trên vai nhẹ đi, và những cái uốn cong của đòn gánh bây giỠnhịp với chân cô bước mau. Cô thấy chắc dạ và ấm cúng trong lòng, bỠhẳn nỗi lo sợ từ nãy vẫn quanh quẩn trong trà khi cô qua quãng đồng rộng, trơ gốc rạ dưới gió bấc vi vút từng cơn.
Qua cái cổng gạch cÅ©, cô và o hẳn trong là ng. Ngõ tối hÆ¡n, đất mấp mô vì trâu bÆ°á»›c, nhÆ°ng cô thuá»™c Ä‘Æ°á»ng lối lắm. Chân cô dẫm lên lá tre khô và tai nghe tiếng xao xác đã quen; mùi bèo ở dÆ°á»›i ao và mùi rạ Æ°á»›t Ä‘Æ°a lên ẩm Æ°á»›t. Ãi ngang các nhà quen, cô thấy ánh sáng đèn chiếu qua rà o, và tiếng những ngÆ°á»i quen thuá»™c ở trong Ä‘Æ°a ra.
-- "À, bác cả SÄ© đã vá» rồi". Lần nà o hà ng bác cÅ©ng bán hết sá»›m, bác cÅ©ng ra vá» trÆ°á»›c vì nhà có con má»n. Còn cô, cô cÅ©ng có thể vá» sá»›m được vì chợ chiá»u cÅ©ng vắng ngÆ°á»i mua. NhÆ°ng cô còn cứ vui chị vui em, lần khần ở lại. "Chỉ tại con Liên nó cứ giữ mình để vá» má»™t thể. Bây giá» nó đã vỠđến nhà chÆ°a ?"
Cô Tâm lại nghÄ© đến mình, mẹ già đang mong đợi và các em Ä‘ang nóng ruá»™t vì quà . Gói kẹo bá»ng cô đã gói cẩn tháºn để ở dÆ°á»›i thúng, má»—i đứa sẽ được hai cái. Chắc hẳn chúng sẽ vui mừng lắm.
Tâm vá»™i vã bÆ°á»›c mau. TrÆ°á»›c đình, sân gạch rá»™ng đầy bóng tối và yên lặng; con sấu đá vẫn phục yên trên bệ ở ngoà i, hình dáng quen thuôc quá. Bá»—ng cô dừng lại; cô suýt va phải má»™t ngÆ°á»i ở ngõ rẽ ra. NgÆ°á»i kia cÅ©ng tránh sang bên, sát và o hà ng rà o. NhÆ°ng Tâm nháºn ra ngay:
-- Bác Mỹ đấy Æ° ? Ãi đâu mà tối thế ?
NgÆ°á»i kia tiến má»™t bÆ°á»›c, nhìn táºn mặt: "Ai ? A, cô Tâm, cô Ä‘i chợ vá»."
Tâm đã bÆ°á»›c xa rồi, hà ng tre vi vút thêm, trá»i lại lấm tấm mÆ°a lạnh rÆ¡i xuống mặt. Cô Ä‘i qua nhà bà cụ Nhiêu rồi vỠđến ngõ. Cánh cá»a gá»— chÆ°a đóng. Cô xoay đầu đòn gánh đẩy cá»a rồi bÆ°á»›c và o. Tất cả cái tối tăm rét mÆ°á»›t, và cánh đồng hoang vắng cô để lại ở ngoà i. Ãây là nhà rồi. Mùi phân trâu nồng ấm sặc ngay và o cổ; thoáng qua, cô nghe tiếng chân trâu Ä‘áºp trong chuồng. Con vá thấy Ä‘á»™ng sủa lên, rồi chạy lại vấp và o chân quấn quÃt. Trong nhà mấy đứa em reo:
-- A, á. Chị Tâm đã vá».
Tâm đặt gánh ở trên thá»m. Ãnh đèn chiếu ra, cô thấy quần áo lấm tấm Æ°á»›t vì mÆ°a bụi. Thằng Lân chạy ra trÆ°á»›c nhất, xuýt nữa vấp và o cá»a bá»±c bà n. Rồi thằng Ãi, con Bé cÅ©ng theo ra.
-- Quà của chúng em đâu, chị ?
Nó cúi xuống định lục và o gánh hà ng, Tâm vội bảo em:
-- Ấy chá»›, để chị lấy cho, không khéo vỡ cả kÃnh.
Cô nhìn xuống ô hà ng; mÆ°a chỉ hÆ¡i phá»›t trên kÃnh, chÆ°a việc gì. Hà ng không có cái gì Æ°á»›t.
-- Kẹo đây, mỗi đứa hai chiếc.
Chúng nó xúm cả chung quanh chị.
-- Em bé ngoan ngoãn quá, đây phần riêng chị dà nh em đây nà y.
Bỗng tiếng dịu dà ng của bà Tú ở dưới nhà đưa lên:
-- Tâm con đã vỠđấy ư ?
-- Thưa u, vâng ạ.
Bà Tú đến dắt lũ con, khẽ bảo:
-- Chúng mà y háu ăn quá, không để cho chị và o đến nhà nữạ Rồi quay lại Tâm:
-- Con rá»a chân tay rồi Ä‘i ăn cÆ¡m kẻo đói. Sao vá» muá»™n thế, con ?
-- ThÆ°a u, hôm nay con ngồi chợ Son ạ. Con Gái từ nãy ở dÆ°á»›i bếp lên cứ đứng mải góp chuyện ở trên thá»m. Bà Tú quay ra bảo:
-- Kia không cất hà ng và o cho cô, còn đứng là m gì ở đấy ?
Trong nhà ấm cúng, khác hẳn ở ngoà i. Ngá»n đèn thân máºt chiếu trên án thÆ°, những nét và ng đã cÅ© của câu đối hoà nh phi lá» mỠánh trong bóng tối. Mâm cÆ¡m Ä‘áºy lồng bà n còn để ở giữa phản.
-- Con ngồi đây rồi ăn cÆ¡m. Trá»i rét thế nà y thì mai nghỉ chá» thôi con ạ. Di là m gì cho nó khổ ?
Em bé nói theo:
-- Chị ở nhà vá»›i chúng em chị ạ. Mai chủ nháºt chúng em được nghỉ.
Tâm mỉm cÆ°á»i xoa đầu em. Cô sung sÆ°á»›ng vì thấy mẹ săn sóc, các em mến yêu. Bao nhiêu ná»—i mệt nhá»c cô thấy tiêu tán cả. Những lúc nà y khiến cô quên hết cả bao nhiêu ná»—i e ngại khó khăn. Cô thấy vui vẻ và nẩy nở trong thâm tâm những ý muốn tốt đẹp cho gia đình. Bà Tú lại âu yếm giục:
-- Con ăn cơm đi, không đói. Thôi, hãy để đấy rồi bảo con sen nó cất cho có được không.
Tâm đáp: "vâng"; nhÆ°ng cô vẫn chÆ°a lại ngồi ăn ngay. Cô còn thu xếp hà ng đã; hai cái há»™p gá»— vuông Ä‘á»±ng các thức hà ng, và những gói buá»™c kỹ trong thúng. Tất cả vốn liếng quý báu, bởi nhá» nó, cô kiếm lá»i nuôi các em, giúp đỡ cha mẹ từ ngà y trong nhà sút Ä‘i và ông Tú ở trên tỉnh dá»n vỠđã ba bốn năm nay rồi. Ruá»™ng nÆ°Æ¡ng chỉ còn hÆ¡n mẫu, cấy đủ thóc ăn, và căn nhà gạch cÅ© nà y là nhà thá», chung cả há». Ông Tú Ä‘á»™ mắt kém cÅ©ng thôi không dạy há»c nữa. Tâm há»i mẹ:
-- Thầy con chưa vỠcơ, u ?
Bà Tú cháºm rãi đáp lá»i con, an pháºn:
-Thầy sang chÆ¡i bên ông chánh từ hôm qua, dá»… thÆ°á»ng còn ở và i ngà y má»›i vá».
Hai mẹ con biết rằng, có vá» nhà ông Tú cÅ©ng buồn chả biết là m gì, rồi lại đến Ä‘i chÆ¡i quanh quẩn các ngÆ°á»i trong là ng.
Bữa cÆ¡m ngon là nh quá, Tâm ngồi ăn dÆ°á»›i con mắt hiá»n từ và thÆ°Æ¡ng mến của mẹ. Các em cô quây quần cả chung quanh, há»i chuyện chợ búa của chị. Tâm ngắm nghÃa các nét mặt xinh xẻo, những con mắt ngây thÆ¡ lóng lánh dÆ°á»›i mái tóc tÆ¡ của các em: cô thấy lòng đầm ấm và tá»± kiêu, lòng ngÆ°á»i chị chịu khó nhá»c để kiếm tiá»n nuôi các em ăn há»c. Cô há»i han sách vở của thằng Lân và thằng Ãi, há»c lá»›p ba ở trÆ°á»ng là ng. Ngà y trÆ°á»›c, thá»i còn sung túc, cô cÅ©ng đã cắp sách Ä‘i há»c và vá» nhà lại được ông Tú dạy thêm chữ nho. NhÆ°ng đã lâu, cô rá»i bá» quyển sách, để bÆ°á»›c chân và o cuá»™c Ä‘á»i rá»™ng rãi hÆ¡n, khó khăn và chặt chẽ. Buôn bán bây giá» má»—i ngà y má»™t cháºt váºt, bởi cô vốn Ãt. Tất cả gánh hà ng của Tâm chỉ đáng giá hai chục bạc. Giá nà ng có nhiá»u tiá»n để buôn vải bán các chợ nhÆ° Liên.
-- Thôi, các em Ä‘i ngủ Ä‘i, mai còn dáºy sá»›m mà đi há»c chứ.
Lân cÆ°á»i, trả lá»i chị:
-- Mai chủ nháºt cÆ¡ mà , chị quên rồi à ? Tối nay em thức rõ khuya để nói chuyện vá»›i chị.
NhÆ°ng má»™t lát sau, trong căn nhà yên tÄ©nh, chỉ còn Tâm và bà Tú ngồi trên phản: cô kiểm Ä‘iểm và xếp đặt lại các thức hà ng để mai Ä‘i phiên chợ Bằng chÃnh. Những thứ hà ng nho nhá», khác nhau và xinh xắn: cuá»™n chỉ, bao kim, há»™p bút, cúc áo, giấy lÆ¡, má»™t trăm thức lặt vặt qua lại trên ngón tay nhá» của thiếu nữ, vừa quý báu lại vừa Ãt á»i. Má»—i thứ đối vá»›i Tâm có má»™t linh hồn riêng, và cô hà ng lá» má» Ä‘oán hiểu trong thâm tâm những khó nhá»c và công của đã là m thà nh chúng. Tâm đã thêm và o và i thức hà ng má»›i bắt đầu bán được ở chợ: phấn xoa mặt, dầu bôi tóc và son thoa môi. Cô ngắm nghÃa trên tay cái ống sáp con bằng đồng, hà o rưỡi má»™t cái -- Ä‘á»±ng má»™t chất Ä‘á» thÆ¡m là m thắm tÆ°Æ¡i môi các thiếu nữ ở trên tỉnh. Ãôi khi trong buổi chợ Tâm đã được thấy má»™t và i cô gái tỉnh vá» quê, da trắng, môi Ä‘á», lịch sá»± và sang trá»ng. Có lần, má»™t đêm khuya, Tâm đã lấy sáp bôi lên môi mình và ngắm trá»™m bóng trong chiếc gÆ°Æ¡ng tròn nhá». Cô Ba. Cô hÆ¡i thẹn thấy bóng mình trong đó, vá»›i đôi môi Ä‘á» nhÆ° sẫm máu...
-- Ãá»™ nà y, hà ng có bán được không con ?
-- Thưa u, cũng khá ạ.
Chị Liên bán vải cÅ©ng chẳng đẹp bằng. Tâm biết mình xinh nhất chợ. Bá»n con trai cứ hay quanh quẩn chá»— cô ngồi và buông lá»i tròng ghẹo. NhÆ°ng cô không để ý: Tâm thấy vững và ng ở giá trị và lòng cao quý của mình.
Nà ng đã đảm Ä‘ang nuôi cả má»™t nhà , vá»›i lại, trừ phi là cô gái hÆ° không kể, còn ai ở địa vị nà ng cÅ©ng phải tảo tần buôn bán nhÆ° thế. Là m việc, đối vá»›i Tâm, là lệ chung của ngÆ°á»i ta. Cô thấy chung quanh toà n những Ä‘Ã n bà chịu khó là m ăn vất vả để nuôi chồng, nuôi con. Không bao giá» Tâm nghÄ© cho mình, cho cuá»™c Ä‘á»i riêng của cô.
NhÆ°ng Tâm cÅ©ng không khá»i thắc mắc vẩn vÆ¡ cho thân thế; Tâm ngá»ng lên nhìn nét mặt hiá»n từ của bà Tú, rồi quay Ä‘i, hÆ¡i e thẹn. Vì nà ng có tâm sá»± kÃn riêng. Hình ảnh má»™t ngÆ°á»i con trai lanh lợi, miệng tÆ°Æ¡i nhÆ° hoa, ăn nói má»m má»ng dá»… nghe. Những ngà y phiên chợ Bằng, Tâm thÆ°á»ng thấy ngÆ°á»i ấy ra hà ng Tâm mua kim chỉ. Nà ng mặt xuống hà ng thấy cái nhìn âu yếm của ngÆ°á»i con trai ấy đè nặng trên ngÆ°á»i. Má Tâm phÆ¡n phá»›t Ä‘á». Câu chuyện ngượng nghịu và gióng má»™t nhÆ°ng nà ng thấy tâm hồn say sÆ°a nhÆ° nhấp rượu.
NgÆ°á»i ta bảo đó là cáºu giáo trÆ°á»ng là ng. Vẻ ngÆ°á»i đúng đắn, có tÆ° cách, chứ không chá»›t nhả nhÆ° những anh trai là ng khác. NhÆ°ng nhìn cái áo lÆ°Æ¡ng cÅ©, Tâm cÅ©ng Ä‘oán là cáºu giáo nghèo thì phải. CÅ©ng nhÆ° nà ng.
Lúc lên giÆ°á»ng nằm, dÆ°á»›i tấm chăn má»ng và lạnh. Tâm còn tÆ¡ tưởng mãi đến con ngÆ°á»i xinh trai ấy. Trong nhà đã ngủ yên tÄ©nh cả rồi. Trên án thÆ°, bên ngá»n đèn hoa kỳ, chồng sách và cái ống bút của Lân, Ãi che khuất ánh sáng. Các em nà ng -- những đứa em thông minh và ngoan ngoãn quá -- không biết nà ng có tảo tần mãi được để kiếm tiá»n mua giấy bút cho chúng ăn há»c không ? Tâm mÆ¡ mà ng nghÄ© đến sá»± thà nh công của các em sau nà y: Ä‘á»— đạt rồi là m trên tỉnh giúp thầy mẹ. Nhà nà ng lại sung túc và mát mặt nhÆ° xÆ°a.
NgÆ°á»i chị má»™c mạc và âu yếm ấy nghÄ© ngợi trong đêm yên lặng. Tiếng trống cầm canh đã qua ná»a đêm, nà ng má»›i khẽ thở dà i, nhắm mắt ngủ.
Tất cả những nỗi lo lắng lui đi và tâm hồn giản dị của thiếu nữ được nghỉ yên tĩnh.
Sáng sớm hôm sau, trong gió bấc lạnh, Tâm đã mở cổng gánh hà ng lên chợ. Sương trắng còn đầy ở các ngõ trong là ng; mùi rơm rác và cỠướt thoang thoảng bốc lên, mùi quen của quê hương và của đất mầu khiến Tâm thấy dễ chịu và thêm can đảm. Nà ng rảo bước cho mau chóng đến chợ.
Cái đòn gánh cong xuống vì hà ng nặng, kÄ©u kịt trên mảnh vai nhá» bé theo nhịp Ä‘iệu của bÆ°á»›c Ä‘i. Chịu khó, chịu khó từng tà má»™t, hết bÆ°á»›c ná» sang bÆ°á»›c kia, cứ thế mà đi không nghÄ© ngợi. Tâm thấy ngà y nay cÅ©ng nhÆ° má»i ngà y, ngà y mai cÅ©ng thế nữa; tất cả cuá»™c Ä‘á»i nà ng lúc nà o cÅ©ng chịu khó và hết sức, nhÆ° tấm vải thô dệt Ä‘á»u nhau. Có phải đâu chỉ má»™t mình cô; trong những lÅ©y tre xanh kia, bao nhiêu ngÆ°á»i cÅ©ng nhÆ° cô, cÅ©ng phải chịu khó và nhá»c nhằn, để kiếm tiá»n nuôi chồng, nuôi con, nuôi các em. Tâm không chán nản cÅ©ng không tá»± kiêu, chỉ thấy yên tâm chắc chắn, nhÆ° nhiá»u ngÆ°á»i khác cÅ©ng là m việc, cÅ©ng sống nhÆ° nà ng.
Tâm cứ bÆ°á»›c Ä‘á»u chân và đến chợ vẫn còn sá»›m. Nà ng bà y hà ng trên khoảng đất nà ng vẫn ngồi xÆ°a nay. Ãnh sáng đầu tiên của mặt trá»i lấp lánh trên mặt kÃnh các ô hà ng. Các mà u Ä‘ua nhau thắm tÆ°Æ¡i dÆ°á»›i ngón tay xinh xắn của Tâm: những cuá»™n chỉ mượt, những cái cúc xà cừ, những gÆ°Æ¡ng lược sáng loáng. Cái gì cÅ©ng sạch sẽ ngăn nắp, nhá» nhắn nhÆ° công việc, nhÆ° ý nghÄ© của cô hà ng xén.
Không khà giá và trong của buổi sáng là m hồng da dẻ và khiến máu chạy mạnh. Tâm thấy vui vẻ nhanh nhẹn trong ngÆ°á»i. Chị Liên vá»›i thằng nhá» gánh vải cÅ©ng đã đến rồi. Hai chị em cÆ°á»i nói chuyện trò nhÆ° đôi chim sẻ:
-- Hôm qua mà y bán được bao nhiêu ? Tao ngồi mãi chỉ bán cho bà lý có một tấm lụa.
Tâm đáp:
-- Thế còn gì nữa; bằng cả ngà y lãi của tao kiếm.
Chợ má»—i lúc má»™t ồn à o. Ngưòi đến há»p đã đông. Cái đông đúc và ồn à o ấy khiến cho Tâm nhÆ° lịm Ä‘i. Tiếng nói, tiếng cÆ°á»i đùa, chá»i rủa trà n đầy cả mấy gian hà ng. Sá»± hoạt Ä‘á»™ng rá»±c rỡ và nhiá»u mà u. Các hà ng quà bánh, các thức hà ng rẻ tiá»n và vụn vặt ở thôn quê, những hoa quả chua chát hái xanh trong vÆ°á»n nhà , và bên kia Ä‘Æ°á»ng, mùi thÆ¡m nồi cháo nóng của chị TÆ° bay ra ngà o ngạt.
Tâm không nghÄ© ngợi, lo lắng gì nữa. Sá»± buôn bán, mặc cả bao bá»c lấy nà ng nhÆ° má»™t hÆ¡i gió nóng.
Tất cả hà ng tổng trong buổi phiên nà y. Từ những ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà nghèo ăn mặc rách rÆ°á»›i, cho đến các bà tổng, bà lý, váy sồi, thắt lÆ°ng Ä‘Å©i và áo bông má»m, túi nặng những tiá»n. Má»™t hai cô trên tỉnh, chừng con gái ông thừa hay ông chủ ty ở huyện, vui đùa Ä‘i lại trong chợ, răng trắng và môi Ä‘á». Tâm thấy há» hình nhÆ° vô tâm và sung sÆ°á»›ng lắm thì phải: các cô bá vai nhau mua hết thức nà y, thức ná» không tiếc tiá»n, ngây thÆ¡ nhÆ° con trẻ. Tâm và Liên nhìn nhau mỉm cÆ°á»i.
Gần trÆ°a, cáºu giáo ra. Vẫn con ngÆ°á»i mảnh rẻ và nho nhã trong chiếc áo lÆ°Æ¡ng cÅ©. Bốn mắt nhìn nhau: Tâm má Ä‘á» bừng, tay không biết là m gì. Cáºu giáo ngượng nghịu, ná»a muốn ngồi xuống bên hà ng, ná»a không dám. Chỉ có Liên là tinh nghịch, sống sượng lại hay nói đùa:
-- Kìa ông giáo, má»i ông mua hà ng của em nó Ä‘i.
Rồi cô ngả đầu ra sau cÆ°á»i ngặt nghẽo, trong lúc Tâm Ä‘Æ°a mắt trách và cáºu giáo khẽ mỉm cÆ°á»i.
Vụ gặt hái xong, cáºu giáo Bà i nhá» ngÆ°á»i mối lái đến há»i Tâm. Bà mối là ngÆ°á»i cô trong há» nhÆ° bà Tú. Sai khi khen ngợi cáºu giáo là ngÆ°á»i chà thú nết na, bà mối bảo:
-- Tôi cÅ©ng vì tình chị em nói giúp cho cháu nó nên vợ chồng. Cáºu giáo tuy nghèo nhÆ°ng là con nhà thế gia, ông cụ trÆ°á»›c cÅ©ng có Ä‘i dạy há»c. Cháu Tâm nó mà vá» là m dâu nhà ấy thì không còn phải quản ngại Ä‘iá»u gì nữa.
Bà Tú cảm ơn và đáp:
-- Vâng, bà để cho rồi tôi há»i cháu xem thế nà o đã.
Bà mối cÆ°á»i, vừa đứng dáºy vừa trả lá»i:
- Ãược nÆ¡i xứng đáng, mình bằng lòng thì gả, chứ còn cần gì phải há»i nó nữa.
Sau khi bà mối vá», bà Tú Ä‘em câu chuyện há»i ông Tú; ông bảo:
-- Bà xem chá»— nà o nên gả thì gả, không phải há»i tôi là m gì.
Rồi ông lại xách ô Ä‘i chÆ¡i sang là ng khác. Bà nhìn theo ông, thở dà i. Từ ngà y trong nhà kém sút đến giá», ông Tú nhÆ° ngÆ°á»i mất hồn, chẳng còn để ý đến công việc gì nữa. Việc trong nhà ông để bà trông nom. Bà nghÄ© đến Tâm âu yếm, Nếu không có nó sá»›m hôm buôn bán thì bà cÅ©ng không biết xoay sở và o đâu. Nhà năm, sáu miệng ăn, lại hai con Ä‘i há»c, hÆ¡n mẫu ruá»™ng cấy chỉ đủ thóc dùng. Bà lại chợt nghÄ©: nếu Tâm Ä‘i lấy chồng thì là m thế nà o ?
Tuy váºy, buổi chiá»u hôm ấy bà gá»i Tâm và o buồng và nói cho Tâm biết. Tâm yên lặng nghe, rồi thÆ°a:
-- Con mà đi lấy chồng thì ai kiếm tiá»n cho các em ăn há»c ? Thôi u cứ để con ở nhà buôn bán và trông nom nhà cá»a cho thầy u.
Bà Tú nhìn con, thương mến:
-- Không được, con gái đến tuổi phải đi lấy chồng, chứ con ở nhà mãi hay sao ? U sẽ là m hà ng sáo để kiếm thêm chi tiêu trong nhà . Con cứ nghe u đi.
Bà thêm:
-- Vá»›i lại không đám nà o hÆ¡n đám nà y nữa. Bà cụ đằng ấy cÅ©ng hiá»n là nh và cáºu Bà i là ngÆ°á»i nết hạnh đứng đắn. Con vá» nhà ấy thì u mừng lắm.
Tâm cúi mặt thẹn Ä‘á» hai gò má; nà ng tưởng đến cáºu giáo, con ngÆ°á»i xinh trai và nhã nhặn, mà má»›i buổi gặp lần đầu, nà ng đã mến yêu ngay. NhÆ°ng bá» nhà đi lấy chồng ? Thằng Lân và thằng Ãi lấy tiá»n đâu mà mua sách vở há»c ? NghÄ© đến mẹ già phải là m lụng vất vả lòng Tâm lại không nỡ. Nà ng khóc nói:
-- Thôi, u cứ để con ở nhà hầu hạ thầy và săn sóc các em. Chúng nó còn bé dại cả, nếu con Ä‘i thì ai là ngÆ°á»i trông nom nhà cá»a.
Nhưng thương con, bà Tú không ngần ngại chút nà o. Bà bằng lòng cho Tâm và nhắn tin cho bà mối biết. Bên nhà trai xin cưới ngay trước Tết.
Ngà y vá» nhà chồng, Tâm buồn rầu không thiết gì trang Ä‘iểm. Nà ng gá»i các em và o trong buồng để từ biệt: Lân và Ãi nÃu lấy cổ Tâm quấn quÃt, không muốn rá»i ra. Nà ng âu yếm dặn dò:
-- Các em ở nhà chịu khó ăn, há»c nhé đừng để cho thầy u phải phiá»n lòng. Rồi tháng tháng chị sẽ gá»i tiá»n vá» cho các em tiêu.
Tâm ngừng lại, ứa nước mắt không nói được nữa. Nà ng xốc em bé lên hôn rồi ra ngoà i lễ tạ cha mẹ.
Ãám rÆ°á»›c dâu theo con Ä‘Æ°á»ng nhá» trong là ng Ä‘i ra cánh đồng. Hai bên ngõ, ngÆ°á»i trong là ng đứng xem cô dâu và chú rể má»›i.
Buổi chiá»u hôm ấy, trong nhà bà Tú trở nên lạnh lẽo và vắng không. Bữa cÆ¡m chỉ có mấy mẹ con ngồi ăn. Lúc thắp đèn, bà tú gá»i con sen lên bà n nói chuyện vá» Tâm cho đỡ buồn. Thằng Lân và Ãi cÅ©ng ngẩn ngÆ¡ nhá»› chị. Không còn những buổi tối chỠđợi chị Tâm gánh hà ng vá», nghe tiếng cÆ°á»i nói vui vẻ của chị và mong đợi chia quà nữa. Chúng ngồi nghe chuyện bà tú mãi tá»›i khuya rồi gục trên sách ngủ.
Vá» nhà chồng được và i hôm, Tâm lại phải Ä‘i bán hà ng ngay để khá»i mất mấy phiên chợ Tết. Nhà chồng nà ng cÅ©ng nghèo, nhà cá»a không có gì. Cáºu Bà i dạy há»c trong là ng được dăm bẩy bồng bạc lÆ°Æ¡ng. Bao nhiêu việc chi tiêu trong nhà lại trông cả và o mình nà ng.
Bây giá» gánh hà ng trở nên nặng quá trên đôi vai nhá» bé. Chiếc đòn gánh cà ng cong xuống và rên rỉ. Ngoà i giang sÆ¡n nhà chồng nà ng phải gánh vác, Tâm lại còn lo sao kiếm được đủ tiá»n để thêm cho cho các em ăn há»c. Trong sÆ°Æ¡ng muối sá»›m rét và giá lạnh, nà ng đã phải bÆ°á»›c ra ngõ để Ä‘i chợ rồi. Trên con Ä‘Æ°á»ng mấp mô và đất rắn, Tâm bÆ°á»›c những bÆ°á»›c nhá» và mau. Ãá»i nà ng lại khó nhá»c và cố sức kế tiếp nhau. Có khi Tâm tưởng nà ng vẫn còn ở nhà , vẫn còn con gái và buổi chiá»u nà ng sẽ gánh hà ng vá» căn nhà cÅ©, thấy các em ra đón và nghe tiếng mẹ nà ng dịu dà ng săn há»i. NhÆ°ng không, bây giá» nà ng không được vá» nhà mẹ luôn nữa. Gia đình của chồng là gia đình của nà ng: nà ng phải lo tiá»n cho chồng vụ thuế. Những lúc giá»— Tết, phải may vá cho Bà i: chiếc áo lÆ°Æ¡ng má»›i chà ng sắm ngà y cÆ°á»›i bây giỠđã bắt đầu bạc và rách rồi.
Ngà y phiên chợ đối vá»›i nà ng cÅ©ng kém vui. Má nà ng hồng hÆ¡n, môi nà ng thắm thêm, ngÆ°á»i ta bảo nà ng bây giỠđẹp ra hÆ¡n trÆ°á»›c. NhÆ°ng nà ng cần gì những cái đó nữa. Bá»n trai là ng không còn chòng ghẹo nà ng, và trong lòng nà ng cÅ©ng không còn cái thá»i con gái duyên thắm và chá» mong đã hết rồi. Nà ng chỉ còn là má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà tảo tần hôm sá»›m để nuôi chồng. Buổi phiên chợ Bằng, Liên ngồi cạnh nà ng nhà nhảnh khoe:
-- Nà y Tâm xem, tôi mới sắm được cái nà y đẹp lắm.
Liên Ä‘Æ°a ra má»™t đôi khuyên và ng cô má»›i gá»i đánh ở trên tỉnh. Tâm cầm lấy ngắm nghÃa trên tay. Mắt nà ng sáng lên, Tâm nghÄ© đến những buổi nói chuyện vá»›i Liên khi nà ng chÆ°a lấy chồng. Hai chị em bà n vá» những đồ trang sức, và đôi khuyên là cái Æ°á»›c vá»ng tuyệt Ä‘Ãch của hai cô gái quê. Hai ngÆ°á»i buổi và o cÅ©ng nhắc đến, và cùng hẹn nhau dà nh dụm để sắm má»™t đôi Ä‘eo Tết.
-- Ãẹp quá nhỉ. Chị mua hết bao nhiêu ?
Nà ng ngẩn ngÆ¡ Ä‘Æ°a trả lại Liên, yên lặng nhìn bạn mắc và o tai. Tâm nghÄ© không bao giá» nà ng có thứ ấy nữa. Là m sao dà nh dụm được chừng ấy tiá»n, mà nếu có số tiá»n ấy nữa nà ng cÅ©ng còn phải để tiêu việc nhà , hay gá»i cho các em. Lân đã lên há»c trÆ°á»ng tỉnh, sá»± tốn kém lại tăng thêm. Dạo hè năm ngoái nó đã lấy của nà ng hÆ¡n chục bạc. Hôm qua, bà Tú lại nhắn ngÆ°á»i bảo gá»i thêm cho nó để ná»™p giấy Ä‘i thi. Nà ng lo quá. Những số tiá»n nà ng cho em là tiá»n dà nh dụm riêng của nà ng; Tâm phải Ä‘Æ°a giấu, sợ mẹ chồng và chồng nà ng biết. Nhiá»u lần Bà i đã gắt vá»›i nà ng, vì Tâm không còn tiá»n Ä‘Æ°a. Và những lá»i của mẹ chồng nà ng đã bắt đầu có vẻ Ä‘ay nghiến và nghi ngá».
Hai năm sau, Tâm đẻ đứa con trai. Ở cữ được ná»a tháng, nà ng phải để con cho mẹ chồng trông nom, rồi lại gánh hà ng Ä‘i chợ. Mấy năm khó nhá»c đã thay hẳn ngÆ°á»i nà ng. Tâm bây giá» không còn là cô gái xinh xắn hồi trÆ°á»›c. Nà ng già đi nhiá»u lắm. Ãã lâu nà ng không còn chú ý đến sắc đẹp của mình và cÅ©ng không biết nó tà n lúc nà o. Sắc đẹp cÅ©ng vô Ãch cho nà ng khi đã có chồng rồi. Tâm thấy mình già và yên tâm trong sá»± đứng tuổi. Những ngà y chợ phiên, nà ng nhìn các cô gái vá»›i ý nghÄ© an pháºn của ngÆ°á»i đã qua tuổi trẻ rồi. Bây giá» nà ng còn thì giỠđâu trang Ä‘iểm nữa. Cái cô hà ng xén xinh đẹp trÆ°á»›c kia nổi tiếng cả má»™t vùng, bây giá» không còn ai nhá»› đến nữa. Ãã có những cô con gái khác má»›i lá»›n lên, rá»±c rỡ và tÆ°Æ¡i tắn, cÆ°á»i nói có duyên vá»›i những cáºu con trai khác. Nhiá»u khi nhìn vẻ hân hoan sung sÆ°á»›ng của há», Tâm lại nghÄ© đến ngà y trÆ°á»›c kia, hình nhÆ° đã lâu lắm, nà ng còn là cô hà ng xén má hồng môi Ä‘á», e lệ cúi mặt dÆ°á»›i cái nhìn âu yếm của cáºu giáo Bà i nho nhã và đứng đắn trong tấm áo lÆ°Æ¡ng. Thá»i ấy bây giỠđâu ? Chị Liên may mắn đã lấy được chồng già u, lên buôn trên tỉnh, chị ấy vẫn trẻ đẹp chÆ° xÆ°a. Tâm khẽ thở dà i, bây giá» các chị em bạn cÅ© không còn ai ở lại để cùng chia sẻ những ná»—i khó nhá»c vá»›i nà ng.
Tâm rảo bÆ°á»›c Ä‘i qua cánh đồng nghÄ© ngợi. Ãã lâu, nà ng không có dịp sang thăm nhà vì báºn con má»n và buôn bán. Chiá»u nay Lân ở trên tỉnh vá», nên nà ng đến để gặp em và há»i thăm ông tú, mệt đã mấy tháng nay.
Cây Ä‘a cá»—i và cái quán gạch vẫn đứng đợi nà ng ở đầu là ng. ÃÆ°á»ng ngõ vẫn lồi lõm vì trâu Ä‘i, hai bên vệ vẫn mùi bèo và mùi rạ Æ°á»›t. Trong là ng chẳng có gì thay đổi.
Khi nghe thấy tiếng bà Tú âu yếm đón há»i trên thá»m, tiếng thằng Ãi và em bé reo mừng chị, lòng Tâm dịu lại nhÆ° ngà y nà ng còn gánh hà ng vá». Tâm bÆ°á»›c và o ngồi trên phản bên cạnh mẹ; căn nhà đối vá»›i nà ng hình nhÆ° rá»™ng rãi và lặng lẽ hÆ¡n trÆ°á»›c nhiá»u.
-- Em Lân đâu ?
Nó vừa má»›i chạy đâu sang hà ng xóm. Chả biết cần gì mà nó còn đợi con để xin tiá»n.
Tâm thở dà i:
-- Con chả có đồng nà o để ra cả.
Bà Tú nhìn con ái ngại:
-- Cáºu giáo lại thôi dạy há»c, thì nhà con túng thiếu tháºt.
Hai mẹ con yên lặng không nói nữa. Tâm thấy mẹ già đi quá, hai mái tóc đã bạc phơ. Bỗng nhiên, nà ng đau xót trong lòng, thương mẹ và buồn cho cảnh nhà nghèo.
-- Kia, chị đã đến. Em chá» chị mãi từ sáng đến giá».
Lân ở ngoà i bÆ°á»›c và o, nhanh nhẹn. Cáºu lá»›n hẳn lên, dáng Ä‘iệu mạnh mẻ và hÆ¡i xấc lấc, rõ ra má»™t cáºu há»c trò lanh lợi trên trÆ°á»ng tỉnh. Tâm nhìn em mừng rỡ. Mắt nà ng sáng lên vì kiêu hãnh có ngÆ°á»i em nhÆ° thế:
-- Em chÆ¡i đâu vá» ? Bao giá» lại lên tỉnh há»c ?
Nà ng ân cần săn sóc, há»i em. Lân trả lá»i chị qua loa, hÆ¡i bá»±c mình vá» những câu há»i lẩn thẩn của chị. Cáºu nói ngay đến chuyện cần:
-- Em xin chị má»™t chục bạc để mua sách há»c.
Tâm hoảng sợ:
-Sao nhiá»u thế, chị lấy đâu ra. Ãá»™ nà y buôn bán khó khău lắm, má»™t ngà y và i hà o chỉ lãi, em bảo chị là m thế nà o được ?
Thấy Lân có vẻ không bằng lòng, Tâm vội đáp:
-- Hãy để thong thả chị lo rồi gá»i chị Liên cho em.
-- Thế thì lấy tiá»n đâu mà ná»™p Ä‘Æ¡n và mua sách bây giá» ? Không có thà rằng ở nhà cho xong.
Lân vùng vằng đứng gáºy bÆ°á»›c ra ngoà i thá»m. Bà Tú ngÆ°á»›c mắt trông theo, rồi vá»™i vã bÆ°á»›c ra gá»i em lại. Nà ng dịu giá»ng ngá»t ngà o:
-- Gá»›m, chÆ°a chi em đã giáºn. Có phải chị tiếc em đâu, vì chị chÆ°a có tháºt.
Lân yên lặng rồi không nói gì, quay mặt đi chỗ khác. Lòng chị lại không nỡ thấy em buồn:
-Thì đây, chị có chục bạc nà y là tiá»n lấy há»™ cho anh ấy đây. Em cầm lấy rồi chị liệu vay sau cÅ©ng được.
Tâm lần ruá»™t tượng lấy ra gói bạc giấy cuá»™n tròn. Số tiá»n nà ng vừa lấy định trang trải các công nợ và lo sÆ°u thuế cho Bà i. NhÆ°ng thấy vẻ mặt vui mừng của em, nà ng quên mất cả những ná»—i lo sợ Ä‘ang chá» nà ng.
Lúc Tâm ra vá», trá»i đã tối. Nà ng vá»™i vã bÆ°á»›c mau để vá» cho con bú. SÆ°Æ¡ng mù xuống phủ cả cánh đồng, và gió lạnh nổi lên: Tâm thu vạt áo lại cho đỡ rét, lần theo bá» cá» Ä‘i. Lòng nà ng mệt nhá»c và e ngại: lấy đâu mà bù và o chá»— tiá»n Ä‘Æ°a cho em ? Tâm nhá»› lại những lá»i dằn của mẹ chồng và những câu giáºn dữ của Bà i má»—i khi há»i nà ng không có tiá»n. Nà ng nghÄ© đến những ngà y buôn bán được, ngà y không, Tâm dấn bÆ°á»›c. Cái vòng Ä‘en của rặng tre là ng Bà ng bá»—ng vụt hiện lên trÆ°á»›c mặt, tối tăm và dầy đặc. Tâm buồn rầu nhìn thấu cả cuá»™c Ä‘á»i nà ng, cuá»™c Ä‘á»i cô hà ng xén từ tuổi trẻ đến tuổi già toà n khó nhá»c và lo sợ, ngà y kia nhÆ° tấm vải thô sÆ¡. Nà ng cúi đầu Ä‘i mau nà o trong ngõ tối.
|
29-12-2009, 05:37 PM
|
|
|
Tham gia: Aug 2009
Bà i gởi: 588
Thá»i gian online: 4 ngà y 2 giá» 30 phút
Thanks: 520
Thanked 225 Times in 138 Posts
|
|
Cuốn Sách BỠQuên
Tác giả: Thạch Lam
Thà nh Ä‘i lại trên sân ga, thong thả và lÆ¡ đãng. Gió mạnh dán chặt quần áo và o ngÆ°á»i chà ng, khiến cái lạnh thêm thấm thÃa và ẩm Æ°á»›t. Tuy trá»i không mÆ°a, nhÆ°ng Thà nh tá»±a nhÆ° thấy trong lòng mÆ°a bụi, buồn rầu và chán nản, má»™t mối buồn không sâu sắc, nhÆ°ng êm êm là m tê liệt cả tâm hồn.
Chà ng không muốn nhá»› lại, hình nhÆ° muốn để quên Ä‘i vá»›i ná»—i thất vá»ng ấy. Câu trả lá»i của ông Xuân, nhà xuất bản, vẫn nhắc lại bên tai Thà nh má»™t nhịp trầm và khó chịu:
- Sách của ông không được ai hoan nghênh cả.
Thà nh mÃm môi lại, giữ vẻ tá»± nhiên, Ä‘iá»m đạm nhÆ° ngÆ°á»i đã thÆ°á»ng nghÄ© đến Ä‘iá»u ấy rồi. Chà ng để tay lên bản thảo cuốn "MÆ¡ xÆ°a", vuốt cong đầu giấy lại, không trả lá»i. Ông Xuân nói tiếp:
- Tháºt váºy. Hai nghìn cuốn "NgÆ°á»i bạn" in ra mà bây giá» chÆ°a bán được hai trăm. ấy là không kể gá»i Ä‘i biếu các báo đã mất non dăm chục rồi. Tôi chÆ°a in ra cuốn sách nà o khó bán nhÆ° thế.
Ông chép miệng nhìn Thà nh, có ý bảo chà ng hiểu rằng cái vốn hai trăm bạc ông bá» ra chÆ°a thâu được hết. Tuy váºy, Thà nh cứ cố; chà ng run run tay cầm bản thảo cuốn "MÆ¡ xÆ°a" lên; xốc lại hai đầu định sắp sá»a cho và o cặp, khẽ há»i:
- Thế còn cuốn nà y, ông...
Câu trả lá»i đón trÆ°á»›c đến ngay, quả quyết không có gì lay chuyển nổi:
- ồ, ông còn định xuất bản quyển nà y nữa hay sao? Tôi xin chịu, ông có các và ng tôi cũng không dám in ra nữa.
Thà nh không hiểu tại sao chà ng lại mỉm cÆ°á»i tuy chà ng không muốn. ChÃnh chà ng cÅ©ng khó mà nói rõ được cái ý nghÄ©a của cái cÆ°á»i đó. Chà ng cầm mÅ© vá»›i cặp, đứng dáºy, nắm cái bà n tay má»m và uể oải của ông chủ rồi Ä‘i ra.
Äến ngoà i Ä‘Æ°á»ng, lúc bấy giá» Thà nh má»›i nháºn thấy ná»—i thất vá»ng của mình, và để nó trà n lên cả tâm hồn, không chống cá»±. Chà ng có cái cảm giác bị hụt chân chết ngáºp trong mối buồn và thấy má»™t ná»—i thÆ°Æ¡ng thấm thÃa vô hạn cho chÃnh mình.
Trong những đêm không ngủ ở nhà quê, chà ng vẫn mÆ¡ tưởng má»™t sá»± thà nh công rá»±c rỡ xứng đáng vá»›i tà i năng. Những lúc đó, Thà nh sung sÆ°á»›ng nhÆ° nhấp chén rượu mạnh mà hÆ¡i men là m say sÆ°a dần dần. Chà ng tưởng sách của chà ng đã được thiên hạ hoan nghênh nhiệt liệt, các báo Ä‘ua nhau tán thưởng, và bán chạy hết ngay trong tháng xuất bản. Ông Xuân sẽ để má»™t táºp bạc trên bà n, tiếp chà ng niá»m nở và nói nịnh:
- Sách của ông bán chạy quá. Tháºt, tôi chÆ°a từng thấy nhà văn nà o được hoan nghênh nhÆ° ông.
Thà nh sẽ cÆ°á»i nhã nhặn và kÃn đáo, nháºn lá»i khen ấy nhÆ° má»™t ngÆ°á»i không quan tâm đến sá»± nhá» má»n vá» danh vá»ng ấy. Chà ng sẽ Ä‘Æ°a trình cuốn "MÆ¡ xÆ°a", sẽ được ông Xuân trân trá»ng đỡ lấy và vui vẻ nháºn xuất bản ngay.
NhÆ°ng sá»± thá»±c... Môi Thà nh sẽ nhếch hÆ¡i chua chát, và chà ng tá»± há»i không biết có nên chế giá»…u mình không. Chà ng không nghÄ© đến Ä‘i chÆ¡i trong Hà Ná»™i nữa, thuê ngay xe ra ga lấy vé. Thà nh muốn rá»i bá» ngay cái tỉnh lãnh đạm nà y, mong lại thấy căn phòng nhỠấm áp của chà ng, cái bà n viết có bóng cây trong vÆ°á»n lung lay trên mặt, má»—i khi ánh nắng chiếu ngang.
Thà nh ngá»ng nhìn đồng hồ: ba giá»... chuyến tà u dá»… không bao giỠđến chắc! Con Ä‘Æ°á»ng sắt vá» Nam song song thẳng tắp dÆ°á»›i trá»i u ám, nhÆ° là m xa vắng rá»™ng rãi thêm ná»—i buồn. Tất cả những mÆ¡ Æ°á»›c tha thiết của tuổi trẻ, của tâm hồn nghệ sÄ©, những má»™ng đẹp xây lên trong lúc say văn, tất cả Ä‘á»u theo gió lạnh tan dần. Tâm hồn Thà nh trÆ¡ trá»i nhÆ° má»™t cánh đồng thấp mà lúa đã gặt rồi.
Khi tà u đến, chà ng chỉ còn là má»™t kẻ chán nản bÆ°á»›c lên xe. Chà ng Ä‘i xuống hạng ba, mở cá»a toa bÆ°á»›c và o. Thà nh dá»… chịu khi thấy trong toa vắng không có ai, ngoà i má»™t ngÆ°á»i gác tà u ngồi thu hình trong má»™t xó, không buồn ngá»ng lên trong khi chà ng Ä‘i qua. Thà nh cÅ©ng gieo mình trên chiếc ghế, kéo cổ áo lên che gáy - cái lạnh thấm thÃa quá! - rồi lặng yên để cho tiếng rá»™n rịp của chuyến tà u ru mình.
*
* *
Ngoà i xa, cánh đồng chuyển lần sau là ng mạc. Dòng tÆ° tưởng của Thà nh cÅ©ng chảy xuôi, má»™t sá»± yên tÄ©nh đến thay chá»— cho ná»—i buồn, Thà nh lại thấy mình thiết tha và hy vá»ng. Tháºt ra, sách không bán chạy chÆ°a phải chứng tá» rằng chà ng không có tà i; nhiá»u nhà văn nổi tiếng khắp hoà n cầu lúc má»›i đầu chẳng bị thiên hạ bá» quên và hững há» là gì. Sá»± lãnh đạm của công chúng nhiá»u khi là cái dấu hiệu của má»™t tà i năng xuất chúng, không được ngÆ°á»i ta hiểu, vì vượt ra ngoà i khuôn sáo thÆ°á»ng. Thà nh tá»± an ủi khi nghÄ© mình có thể là má»™t tà i năng ấy. Chà ng ôn lại những quãng sách đã Ä‘á»c qua, trong đó nhiá»u nhà văn lão luyện đã khuyên nhủ: ngÆ°á»i nghệ sÄ© phải không cần đến sá»± hoan nghênh của công chúng, bởi tá»± mình đã được hưởng cái thú thần tiên của sá»± sáng tác; được hoan nghênh nhiá»u khi chỉ là m hại cho nghệ sÄ©, vì khiến cho nghệ sÄ© tá»± mãn và nô lệ cái sở thÃch của ngÆ°á»i Ä‘á»c.
Thà nh thấy những tÆ° tưởng ấy đúng là thâm thúy. Không có thứ nà o say sÆ°a và chìm đắm bằng cái thú của chà ng cảm thấy má»—i khi cầm bút diá»…n tả lòng mình, thấy các nhân váºt chà ng đặt ra trở nên linh hoạt trên trang giấy. Chà ng đã có sá»± rung cảm ấy, đã có trá»i mây, ánh nắng và hoa cá», tất cả vạn váºt Ä‘ang sống chung quanh. Những đám mây thấp bay trên cánh đồng lúa xanh kia là má»™t bà i thÆ¡ bất tuyệt và đằm thắm. Thà nh cúi nhìn ra ngoà i xe, mê mải ngắm phong cảnh qua là n khói trắng mà gió đánh tạt vá» bên Ä‘Æ°á»ng. Lòng chà ng dịu dần, và cảnh váºt trÆ°á»›c mắt lại thấy tÆ°Æ¡i vui, tuy lúc đó trá»i bắt đầu mÆ°a bụi. Thà nh đứng hẳn dáºy, cúi mình nhìn qua cá»a kÃnh, để gió lạnh lùa và o mái tóc và táp và o da.
*
* *
Xe Ä‘á»—. Má»™t cái ga nhá», bên mấy nếp nhà tranh chÆ¡ vÆ¡. Tiếng ngÆ°á»i lên xuống ồn à o vang Ä‘á»™ng. Thà nh thoáng thấy bóng má»™t thiếu nữ bÆ°á»›c lên xe. Tá»± nhiên chà ng quay lại: ngÆ°á»i thiếu nữ vừa lách cá»a toa, má»™t luồng gió ùa và o, manh áo dà i bay lên để lá»™ cái áo len mà u Ä‘á». Thiếu nữ Ä‘Æ°a mắt nhìn khắp lượt, thấy trong xe chá»— nà o cÅ©ng đã cháºt, hÆ¡i lưỡng lá»± má»™t chút, rồi đến ngay chiếc ghế trÆ°á»›c mặt Thà nh để hà nh lý xuống: mấy gói bá»c giấy và má»™t cái va li nhá» bằng nan mây. Thà nh mỉm cÆ°á»i vì có sá»± gần gÅ©i ấy; chà ng chăm chú nhìn thiếu nữ: má»™t khuôn mặt trái xoan, má»™t vẻ đẹp thÆ°á»ng thÆ°á»ng. Quần áo ra lối ná»a tỉnh, ná»a quê. Há»c sinh? Buôn bán? Thà nh không thể Ä‘oán rõ được.
Thiếu nữ cÅ©ng ngá»ng mặt lên nhìn chà ng, rồi cúi đầu xuống, hai bà n tay xinh xẻo lần mở va li vá»›i má»™t chiếc khóa con ká»n sáng. Thà nh không rá»i mắt, chà ng có cái cảm giác thú vị sắp được Ä‘i và o trong Ä‘á»i thân máºt của thiếu nữ. Nắp va li hé mở. Thà nh thoáng thấy mấy nếp quần áo xếp gá»n ghẽ, cái khăn mặt bông trắng và bánh xà phòng thÆ¡m má»›i nguyên. Bá»—ng chà ng rung Ä‘á»™ng từ đầu đến chân nhÆ° có luồng Ä‘iện chạy; thiếu nữ vừa má»›i lấy ra má»™t cuốn sách, chÃnh là cuốn "NgÆ°á»i bạn" của chà ng. Quyển sách còn má»›i nguyên, hình nhÆ° vừa mua chÆ°a xem đến. Thà nh thấy mà u xanh của bìa sách, dòng chữ tên sách và tên tác giả - chÃnh là tên chà ng - nhảy múa trÆ°á»›c mắt khi thiếu nữ để sách trên đùi, lấy con dao con cẩn tháºn rá»c từng trang má»™t.
Thà nh không thể nói rõ cái cảm giác của chà ng lúc ấy thế nà o. Chà ng bà ng hoà ng, ná»a nhÆ° e sợ, ná»a nhÆ° sung sÆ°á»›ng. Thiếu nữ đã giÆ¡ sách lên trÆ°á»›c mặt, dá»±a ngÆ°á»i và o thà nh ghế chăm chú xem. Thà nh ngắm nhìn cái bà n tay xinh xắn cầm lấy sách, chà ng chăm chú nghe tiếng giấy má»›i sá»™t soạt má»—i lần má»™t trang giấy giở. Thà nh thấy nhÆ° thiếu nữ má»™t lần giở trang giấy của tâm hồn mình, gần gÅ©i và thân máºt hÆ¡n. Chà ng hồi há»™p nháºn xét trên nét mặt ngÆ°á»i Ä‘á»c, ảnh hưởng của văn chà ng, tá»±a nhÆ° thiếu nữ Ä‘ang Ä‘á»c những ý nghÄ© sâu xa của chà ng váºy. Mà chà ng không có cách nà o giảng giải nói thêm! Thà nh muốn kêu lên chÃnh chà ng là Văn SÆ¡n, là tác giả. Chà ng Æ°á»›c ao giá bây giá» có ngÆ°á»i bạn nà o đến gặp chà ng, ngÆ°á»i bạn vá»— vai há»i: "Kìa anh Văn SÆ¡n? Thế nà o, cuốn "NgÆ°á»i bạn" của anh có bán chạy không?". Thà nh tưởng tượng sẽ nhÅ©n nhặn trả lá»i: cÅ©ng khá, và thiếu nữ, ngạc nhiên, sẽ hạ quyển truyện xuống, mở to mắt nhìn chà ng kÃnh phục và sung sÆ°á»›ng. Chà ng sẽ thấy thiếu nữ ấp úng, má hÆ¡i Ä‘á», kiá»u mị, khẽ thÆ°a: "Em xin lá»—i vì sá»± Ä‘Æ°á»ng Ä‘á»™t, nhÆ°ng có phải ông là Văn SÆ¡n không ạ?".
ồ may quá! Rồi nà ng xin chữ ký của chà ng đỠtrên cuốn sách, sẽ vụng vỠlúng túng một cách đáng yêu, khen chà ng là nhà văn... có tà i.
NhÆ°ng mà ... không có ngÆ°á»i bạn nà o cả, ngoà i thiếu nữ vá»›i chà ng; thiếu nữ vẫn chăm chú xem, và chà ng thì nóng nảy, bứt rứt, xoay xá»a trên ghế. Chỉ má»™t ngÆ°á»i Ä‘á»c văn mình cÅ©ng đủ là m cho chà ng cảm Ä‘á»™ng thế Æ°? Thiếu nữ bá»—ng trở nên có duyên lạ, môi Ä‘á» thắm, đôi mắt dÆ°á»›i là n mi cong và dà i, theo từng dòng chữ, êm nhẹ nhÆ° nhung, nhÆ° vuốt ve trên lòng chà ng. Bao nhiêu ná»—i buồn bá»±c thất vá»ng của Thà nh vì những lá»i nói của ông chủ nhà xuất bản Ä‘á»u tiêu tan mất cả. Trong cái lạnh lẽo của tâm hồn chà ng, thiếu nữ kia đã Ä‘em lại sá»± đầm ấm, nâng niu, Ãt ra cÅ©ng đã có má»™t ngÆ°á»i hiểu chà ng. Thà nh Ä‘oán chắc thiếu nữ nà y, khi ở thôn quê, dÆ°á»›i bóng đèn, hay buổi chiá»u dÆ°á»›i rặng hoa lý, đã từng mÆ¡ mà ng những chuyện nà ng Ä‘á»c, và trái tim nà ng đã từng rung Ä‘á»™ng vì thân thế của ngÆ°á»i trong truyện.
*
* *
Thiếu nữ hạ quyển sách xuống, hÆ¡i nhếch mắt nhìn ra ngoà i. Dãy nhà ngoại ô tỉnh Nam đã trông thấy đằng xa. Thiếu nữ lại hé mở va li thá» lại ổ khóa và sá»a soạn hà nh lý khác. Chà ng thở dà i: chà ng biết thiếu nữ sẽ xuống ga nà y, còn chà ng, chà ng phải Ä‘i và i ga nữa má»›i vá» tá»›i nhà . Hồi há»™p, Thà nh thấy từ nãy đến giá» chà ng chÆ°a tìm được cách nà o cho thiếu nữ biết tên, hay là m quen vá»›i nà ng. Nhiá»u lúc, chà ng muốn gợi chuyện vá»›i thiếu nữ, nhÆ°ng không hiểu tại sao, má»—i lần chà ng ngượng nghịu lại thôi. Những câu nói định sẵn không muốn nói ra khá»i miệng khiến chà ng bá»±c tức cho mình. Thà nh đứng lên, ngồi xuống, băn khoăn; thiếu nữ Ä‘Æ°a mắt nhìn Thà nh, má»™t tay để trên va li, má»™t tay vén lại tà áo cho gá»n ghẽ.
Tầu bắt đầu Ä‘i cháºm, và o ga. Thà nh luống cuống đứng dáºy ra đầu toa tá»±a và o bên cá»a nhìn xuống, nhÆ° chú ý lắm đến cảnh tấp náºp ở dÆ°á»›i Ä‘Æ°á»ng. Khi thiếu nữ khệ nệ xách va li Ä‘i qua trÆ°á»›c mặt, Thà nh nép ngÆ°á»i và o bên. Mái tóc ngÆ°á»i thiếu nữ khẽ phá»›t qua ngá»±c chà ng, mái tóc Ä‘en che và nh tai hồng và cái cổ tròn xinh. Chà ng cúi xuống nữa, ra hẳn ngoà i tầu, nhìn theo thiếu nữ Ä‘i lẫn và o đám đông ngÆ°á»i. Lâu chà ng còn nháºn thấy đôi vai mảnh và thon của thiếu nữ trong đám hà nh khách cho đến khi thiếu nữ khuất và o ga.
Thà nh có cảm tưởng nhÆ° đã mất má»™t ngÆ°á»i bạn thân yêu quá.
Chà ng buồn nản thong thả trở vá» chá»— cÅ©. Bá»—ng nhiên Thà nh đứng lại, và mắt chà ng mở to ra: trên ghế, chá»— thiếu nữ ngồi, cuốn "NgÆ°á»i bạn" của nà ng vừa mở nằm yên. Thà nh cầm vá»™i lấy, cúi nhìn ra ngoà i. Chà ng tưởng còn kịp gá»i trả ngÆ°á»i thiếu nữ. NhÆ°ng tầu đã chạy rồi. Gió lạnh bắt đầu thổi mạnh lên. Thà nh gieo mình xuống ghế, tay mân mê cuốn sách, giở Ä‘i giở lại các trang: hình nhÆ° còn má»™t chút đầm ấm gì của ngÆ°á»i thiếu nữ ấy vÆ°Æ¡ng lại trong trang giấy. NhÆ°ng Ä‘á»™t nhiên, nhÆ° có mÅ©i kim xuyên thẳng và o tim chà ng: ngá»™ không phải là thiếu nữ bá» quên chăng? Biết đâu nà ng chẳng bá» lại vì cuốn truyện tồi khiến nà ng không vừa lòng? Biết đâu nà ng không rõ chÃnh chà ng là tác giả và cố ý bá» sách lại để tá» sá»± nhạt nhẽo của nà ng?
Thà nh khẽ thở dà i. Những ý nghÄ© ngá» vá»±c đó xôn xao trong óc chà ng. Thà nh mân mê cuốn sách tá»±a nhÆ° có thể tìm được trong ấy câu trả lá»i. Rồi thẫn thá», chà ng để sách xuống lòng, áp trán và o cá»a kÃnh nhìn ra ngoà i. MÆ°a bụi đã tạnh từ lâu và ná»n mây xám tách ra, để lá»t má»™t tia nắng và ng dịu lÆ°á»›t nhẹ trên ruá»™ng mạ xanh non, trong trẻo và mong manh quá nhÆ° sắp tắt. Thà nh thấy cái vui trong lòng chà ng cÅ©ng trong sáng và mong manh nhÆ° thế, chỉ má»™t chút nghi ngá», má»™t chút lạnh lẽo cÅ©ng đủ là m cho tan Ä‘i. Thà nh không muốn nghÄ© nữa; chà ng khe khẽ khép cuốn sách lại, và ngồi yên lặng nhÆ° mÆ¡ mà ng.
Rút từ táºp truyện ngắn Nắng trong vÆ°á»n,
Nxb Äá»i nay, Hà Ná»™i 1938.
|
29-12-2009, 05:39 PM
|
|
|
Tham gia: Aug 2009
Bà i gởi: 588
Thá»i gian online: 4 ngà y 2 giá» 30 phút
Thanks: 520
Thanked 225 Times in 138 Posts
|
|
Äêm Sáng Trăng
Tác giả: Thạch Lam
Ngà y chÆ°a tắt hẳn, mặt trăng đã lên rồi. Mặt trăng tròn, to và đỠtừ từ lên ở chân trá»i, sau rặng tre Ä‘en của là ng xa. Mấy sợi mây còn vắt ngang qua, má»—i lúc má»™t mảnh dần, rồi đứt hẳn. Trên quãng đồng rá»™ng, cÆ¡n gió nhẹ hiu hiu Ä‘Æ°a lại, thoang thoảng dâng hÆ°Æ¡ng thÆ¡m ngát.
Sau tiếng chuông của ngôi chùa Ä‘á»™ má»™t giá», thì tháºt là sáng trăng hẳn: trá»i bấy giá» trong thăm thẳm và cao; mặt trăng đã nhá» lại, sáng vằng vặc, du nhÆ° sáo diá»u; ánh trăng trong chảy khắp cả trên ngà nh cây, kẽ lá, trà n ngáºp trên con Ä‘Æ°á»ng trắng xóa.
Trong cái vÆ°á»n nhá» bên bá» ao, Tuân nằm trên chiếc chõng kê và o bóng tối, ngá»a mặt lên trá»i. Chà ng nhìn trăng qua cà nh lá tre, cà nh lá sắc và đen nhÆ° má»±c vắt qua mặt trăng, nhÆ° má»™t bức tranh Tà u. Rêu ở tấm đá bá» ao gần đó bốc lên hÆ¡i lạnh. Bức tÆ°á»ng hoa giữa vÆ°á»n sáng trắng lên, và lá lá»±u dà y và nhá» lấp lánh nhÆ° thủy tinh.
Bóng cây râm mát quá, thân máºt và kÃn đáo. Tim chà ng Ä‘áºp mạnh lên. Tuân vá»›i tay, và lắng tai nghe: nhÆ° có tiếng lá Ä‘á»™ng, tiếng chân Ä‘i nhẹ nhà ng và nhá» nhắn. Má»™t cà nh cây cong xuống rồi vụt lên, lá rung Ä‘á»™ng lấp lánh ánh trăng nhÆ° ánh nÆ°á»›c.
Khóm hoa đơn rẽ ra, một bóng trắng mơ hồ tiến lại. Tuân giơ tay ôm lấy, cảm động thì thầm:
- Em...
Nà ng không trả lá»i, yên lặng ngả và o lòng chà ng.
Tuân cúi mặt và o đống tóc thÆ¡m, ngạt ngà o má»™t mùi hÆ°Æ¡ng quen mến. Tay ôm chặt lấy nhau, quấn quÃt. Chà ng tìm đôi môi xinh đẹp của nà ng, hé ra, hai hà m răng chạm và o nhau trong má»™t cái hôn say mê và đau Ä‘á»›n.
Hồi lâu, hai ngÆ°á»i buông nhau ra. Mai gỡ tay vuốt lại mái tóc rối, những sợi tóc tung ra vuốt buồn trên da mặt chà ng, vì hai ngÆ°á»i vẫn gần nhau quá. Há» nhìn nhau không chán. Tuân thấy trong bóng tối của và nh khăn, hai con mắt Mai long lanh yêu mến. Chà ng lại đỡ lấy nà ng, ưỡn xuống để ánh trăng soi tá» mắt. Không còn bóng tối bà máºt và thân yêu nữa; mặt nà ng Ä‘á»u đặn, cái cằm nhá», cái cổ tròn và trắng nhÆ° sữa: đẹp quá, xinh quá, khiến chà ng say sÆ°a ngây ngất cả ngÆ°á»i. Mai nằm yên trên tay chà ng; Tuân cúi xuống nhÆ° cúi gần má»™t bông hoa quÃ.
*
* *
Hai ngÆ°á»i gặp nhau trong căn vÆ°á»n nhá» nà y má»›i từ Ä‘á»™ có trăng. Những ngà y đầu, còn là cuá»™c gặp gỡ ngắn ngủi, từ cháºp tối có bóng trăng đến lúc trăng lặn. Dần dần trăng ở trên trá»i cà ng lâu, cuá»™c gặp gỡ cà ng dà i, và ái tình đôi bên cà ng đằm thắm, mạnh mẽ. Tuân và Mai yêu nhau vá»›i tất cả hăng hái say mê của tuổi trẻ, chà ng mÆ°á»i tám, nà ng mÆ°á»i sáu, nhÆ° hai cái mầm non mạnh má»›i lên.
Hai nhà , vốn ở cạnh nhau. Thủa nhá», Mai và Tuân vẫn cùng nhau chÆ¡i đùa trÆ°á»›c cổng; buổi tối, Mai lách rà o chui sang vÆ°á»n nhà Tuân, rủ nhau ngồi thầm thì trong bóng tối nhÆ° hai đứa trẻ phạm tá»™i. Äến khi tiếng mẹ nà ng gá»i vá»ng bên kia, Mai má»›i bá» tay Tuân lách hà ng rà o chạy vá».
Năm mÆ°á»i ba tuổi - nà ng mÆ°á»i má»™t -, Tuân theo bác lên tỉnh há»c. Chà ng quên dần cô bạn bé bên láng giá»ng, và Mai có quên chà ng không, cái đó Tuân không biết. Thỉnh thoảng vá» thăm nhà , Tuân đứng trong vÆ°á»n bên nà y, thấy thấp thoáng bóng Mai bên kia. Có khi nghe tiếng nà ng nói lanh lảnh, hay tiếng cÆ°á»i trong khuya lắm, những lúc nà ng nói chuyện vá»›i các ngÆ°á»i là m công Ä‘áºp thóc ngà y mùa.
Má»™t hôm, Tuân ra cánh đồng trở vá» gặp Mai trÆ°á»›c cổng nhà . Thấy Tuân, Mai e lệ, má Ä‘á» bừng, nghiêng chiếc nón che ngang mặt. Tuân dừng lại, không biết nói gì. Má»™t lát yên lặng. Rồi Mai quay Ä‘i. Tuân nhìn theo nà ng bÆ°á»›c trong ánh nắng, trong lòng xúc Ä‘á»™ng bao nhiêu ká»· niệm ngà y xÆ°a. Chiá»u ấy Tuân ra vÆ°á»n ngồi trên bá»±c đá bên bá» ao, nhìn cái lối Ä‘i cÅ© của Mai qua hà ng rà o, bây giá» cây đã lấp cao rồi.
*
* *
Hết nghỉ, Tuân lại ra tỉnh há»c, lần nà y chà ng không có dịp vá» thăm nhà luôn nữa. Má»™t năm, hai năm, rồi ba năm, Tuân không biết Mai bây giá» trở nên thế nà o. NgÆ°á»i con gái nghiêng nón che cái miệng cÆ°á»i chỉ còn để trong tâm trà Tuân má»™t hình ảnh má» má», xa xôi nhÆ° là ng mạc thôn quê ở chân trá»i sau sÆ°Æ¡ng chiá»u.
Gần qua kỳ nghỉ hè, Tuân sá»a soạn và o Sầm SÆ¡n tắm bể vá»›i và i ngÆ°á»i bạn, cả mấy cô bạn gái xinh đẹp và táo bạo cùng há»c má»™t trÆ°á»ng vá»›i chà ng. Hôm sắp Ä‘i, mẹ Tuân ra tỉnh thăm con. Bà cụ kể lể việc nhà :
- Cô Mai bên hà ng xóm, con có nhớ không? Năm nay sắp vỠnhà chồng.
Tuân dừng tay thu xếp đồ đạc, lặng ngÆ°á»i nhÆ° nghÄ© ngợi sá»± gì. Lúc sắp vá», bà cụ há»i:
- Con không đi Sầm Sơn nữa?
- Không; con vỠquê với mẹ.
Chiá»u hôm ấy, Tuân ra vÆ°á»n. Ngà y đầu tháng, trăng má»›i lên, mảnh trăng còn khuyết lặng lẽ Ä‘i ở góc trá»i. Nhìn sang bên kia, Tuân thấy bóng Mai mặc áo trắng thấp thoáng ngoà i sân. Lòng chà ng tá»± nhiên cảm Ä‘á»™ng và hồi há»™p, nhÆ° đợi chá» má»™t sá»± sung sÆ°á»›ng không bá» bến. Äêm ấy, Tuân chÆ°a dám lên tiếng; chà ng tha thẩn ngoà i vÆ°á»n mãi tá»›i khi sÆ°Æ¡ng lạnh xuống.
*
* *
Trăng má»—i đêm má»—i tá», má»—i khuya hÆ¡n. Từ chiá»u gió thÆ¡m nhẹ đã thoang thoảng tá»›i: bông hồng nhung thẫm tan và o đêm tối, còn bông hồng trắng cà ng trắng mát thêm. Tuân ngồi trên bức tÆ°á»ng hoa trong vÆ°á»n, lòng đầy má»™t sá»± hân hoan má»›i lạ. Không biết từ đâu, chà ng chắc rằng đêm nay, chỉ đêm nay, Mai sẽ yêu chà ng. Hình nhÆ° Mai, cÅ©ng nhÆ° chà ng, Ä‘ang đợi chá» cái giá» yêu mến say sÆ°a mà hai ngÆ°á»i ao Æ°á»›c bao lâu.
Tuân cúi xuống vá»›i má»™t bông hồng thÆ¡m ngát Ä‘Æ°a lên miệng. Cánh hồng nhung Ä‘en sẫm nhÆ° đêm tối lấm tấm nhị và ng, Ä‘áºm má»™t mùi hÆ°Æ¡ng nồng và ân ái. Khi trăng lên qua ngá»n cây, Tuân Ä‘i ra cổng; trong bóng tối, Mai đã chá» sẵn đấy rồi. Chà ng giÆ¡ tay đón nà ng và o lòng: Tuân thấy trên ngá»±c chà ng tiếng Ä‘áºp mạnh của quả tim bé nhá», hÆ¡i thở ấm của nà ng bên mái tóc. Lá»i nói đầu của đôi trẻ là má»™t cái hôn đằm thắm và yên lặng.
Khi nà ng gỡ tay ra, Tuân thấy trên má chà ng Æ°á»›t những giá»t lệ nóng của nà ng. Ngá»t ngà o, chà ng há»i:
- Em khóc đấy ư?
Mai không đủ sức trả lá»i, gục đầu và o vai chà ng. Tiếng khóc nức nở là m rung Ä‘á»™ng tấm thân nhá» bé của nà ng. Tuân thấy trong lòng bá»—ng cảm thÆ°Æ¡ng Mai vô hạn.
ái tình của hai ngÆ°á»i lẫn đắng cay và nÆ°á»›c mắt. Há» yêu nhau tha thiết và say mê. Trong bóng tối, nà ng nói cho Tuân nghe những ná»—i nhá»› mong của nà ng. Tuy Tuân không biết, nhÆ°ng Mai đã yêu từ thuở nhá», nhá»› mong chà ng những ngà y Tuân lên tỉnh. Chà ng sung sÆ°á»›ng khi biết cái tình yêu ấy; nhÆ°ng sao bây giá» má»›i biết? nay mai nà ng đã sắp phải Ä‘i lấy chồng.
Từ đó, khi trăng lên, hai ngÆ°á»i lại gặp nhau trong vÆ°á»n, ngồi trên bục đá nói chuyện ái ân, và yêu nhau nhÆ° thá»i khắc không bao giá» hết.
*
* *
Tối hôm nay là tối cuối cùng.
Tuân và Mai ngồi chá» trên bục đá; mãi tá»›i khuya trăng má»›i lên, lạnh lẽo và có sÆ°Æ¡ng mù. Yên lặng, hai ngÆ°á»i nghe tiếng lá khô rÆ¡i trên cà nh cây; dÆ°á»›i ao, má»™t con cá Ä‘á»›p Ä‘á»™ng chân bèo, là m mặt nÆ°á»›c vòng ra ánh trăng lấp lánh. Mai tá»±a ngÆ°á»i và o Tuân, nghẹn ngà o há»i má»™t câu mà nà ng đã nhắc không biết bao nhiêu lần:
- Mai anh Ä‘i tháºt Æ°?
Nà ng ứa nÆ°á»›c mắt không nói được nữa. Tuân nắm chặt lấy tay ngÆ°á»i yêu, không biết trả lá»i thế nà o. Chà ng muốn nói an ủi Mai, nhÆ°ng lại thôi. Lòng chà ng còn trẻ quá, chà ng không tưởng được có sá»± tuyệt vá»ng không cùng. Chà ng không tưởng được rồi sẽ phải cùng vá»›i Mai xa nhau mãi mãi.
Ná»—i buồn không xua Ä‘uổi được tình yêu. Mai và Tuân bà ng hoà ng nhÆ° ngÆ°á»i trong má»™ng. Nà ng vòng tay qua cổ Tuân kéo chà ng cúi xuống nà ng hòa hợp trong má»™t cái hôn lặng lẽ. Äôi môi nà ng chảy máu và đau Ä‘á»›n; Mai sung sÆ°á»›ng chịu Ä‘au, gá»i thác trong cánh tay Tuân tất cả thân thể và tâm hồn trong sạch của nà ng.
*
* *
Tuân đi đã ba ngà y rồi.
Trong những ngà y ấy, Mai không nhá»› gì nữa. Hình nhÆ° bao nhiêu tâm trà của nà ng đã Ä‘i theo Tuân táºn đâu đâu. Nà ng thẫn thá» ngồi lặng hà ng giá», mắt khô vì nà ng đã khóc nhiá»u quá rồi.
Sáng nay, há» nhà trai mang đồ lá»… đến. Mẹ nà ng vui vẻ ra tiếp chuyện. NgÆ°á»i chồng sắp cÆ°á»›i của nà ng xúng xÃnh trong bá»™ quần áo má»›i, ngượng nghịu và hoan há»·. Mai ngồi yên trong buồng nghe tiếng cÆ°á»i nói ở nhà ngoà i.
Tối đến, lúc cả nhà yên nghỉ, Mai lặng lẽ lách rà o sang bên vÆ°á»n. Nà ng đến ngồi trên bục đá bên bá» ao, chá»— vẫn ngồi vá»›i Tuân. NhÆ°ng đêm nay trăng lên muá»™n. Nà ng ngồi mãi, sÆ°Æ¡ng xuống lạnh thấm và o da nà ng. Bóng tối thêm dà y cả góc vÆ°á»n. Trong cụm hồng phảng phất có bông hoa nở, hÆ°Æ¡ng thÆ¡m dịu thoang thoảng bốc lên khiến Mai lại nhá»› lại lần đầu ngả mình trong tay chà ng.
Khuya lắm, gần vá» sáng trăng má»›i lên: má»™t mảnh trăng buồn rầu ảm đạm, má» má» sau rặng cây cuối vÆ°á»n. Khi ánh trăng lên tá»›i mình nà ng, Mai gục đầu trên tay khóc nức nở: lòng tan nát nà ng khóc cho tình yêu và cho cuá»™c Ä‘á»i nà ng.
Sáng hôm sau cha mẹ Tuân thấy nà ng nằm chết dưới vệ ao, mái tóc xổ ra vương lẫn với cánh bèo.
Báo Ngà y nay số 120, 24 tháng 7-1938.
|
29-12-2009, 05:41 PM
|
|
|
Tham gia: Aug 2009
Bà i gởi: 588
Thá»i gian online: 4 ngà y 2 giá» 30 phút
Thanks: 520
Thanked 225 Times in 138 Posts
|
|
Äói
Tác giả: Thạch Lam
Má»™t cÆ¡n gió lá»t và o là m Sinh tỉnh giấc. Anh ta thấy cái hÆ¡i lạnh của mùa đông thấm qua lần chăn má»ng, và thấy ngÆ°á»i mệt má»i vì suốt đêm đã co quắp trên chiếc phản gá»— cứng.
Sinh cuốn chăn ngồi dáºy. Thế là , cÅ©ng nhÆ° những buổi sáng khác, má»™t cái buồn rầu chán nản, nặng nỠở đâu đến đè nén lấy tâm hồn.
Những đồ váºt quanh mình ẩn hiện trong bóng tối lá» má» khiến Sinh lại nghÄ© đến cái cảnh nghèo nà n khốn khó của chà ng. Má»™t cái bà n con xiêu vẹo bên góc tÆ°á»ng, má»™t cái chõng tre đã gẫy dăm ba nan, má»™t cái ấm tÃch mất bông và mấy cái chén mẻ, nÆ°á»›c cáu và ng... Trong cùng, má»™t cái hòm da, dấu vết còn lại, của cái Ä‘á»i phong lÆ°u Ä‘á»™ trÆ°á»›c...
Tất cả đồ đạc trong căn phòng chỉ có thế. Mà đã lâu lắm, quanh mình Sinh vẫn chỉ có những thứ đồ tồi tà n ấy, đã lâu lắm chà ng đến ở cái căn phòng tối tăm, ẩm thấp nà y. Những ngà y đói rét không thể đếm được nữa. Tiếng gió vi vút qua khe cá»a ban đêm chà ng nghe đã quen, cả đến cái mệt má»i lả Ä‘i vì đói, chà ng cÅ©ng đã chịu qua nhiá»u lần rồi.
Sinh thở dà i. Chà ng nhá»› lại cái ngà y bị thải ở sở chà ng là m, cái giá»ng nói quả quyết và lạnh lùng của ông chủ, cái nét mặt chán nản, thất vá»ng của mấy ngÆ°á»i anh em cùng má»™t cảnh ngá»™ vá»›i chà ng... Từ lúc đó, bắt đầu những sá»± thiếu thốn, khổ sở, cho đến bây giá»...
Má»™t tiếng guốc ngoà i hè là m cho Sinh ngẩn lên trông ra phÃa cá»a: vợ chà ng vá». Nà ng vén cái mà n Ä‘á» treo ở cá»a bÆ°á»›c và o. Sinh thoáng trông cái thân hình của vợ in rõ trên ná»n sáng, má»™t cái thân thể mảnh giẻ, gầy gò trong chiếc áo the má»ng phong phanh. Cảnh tượng ấy là m cho chà ng xót thÆ°Æ¡ng...
Vợ chà ng Ä‘i lại cạnh giÆ°á»ng, yên lặnh nhìn Sinh không nói gì.
Sinh vÆ¡i lấy tay nà ng kéo xuống bên mình, âu yếm há»i :
- Em đi đâu mà sớm thế?
- Em lại đằng bà Ba ở cuối phố vay tiá»n.
Thế có được không?
Vơ Sinh nhìn chồng, thở dà i lắc đầu :
- Ai cho chúng mình vay bây giá». Bà ấy còn nhá»› đâu đến khi trÆ°á»›c vẫn nhá» vả mình.
Sinh buồn rầu, nói một cách chán nản:
- Thói Ä‘á»i vẫn thế, trách là m gì. NhÆ°ng bây giá» là m thế nà o?
Chà ng nghÄ© đến cái thạp gạo đã hết, mà trong túi không còn được má»™t đồng xu nhá»... Äã hai hôm nay, chà ng và vợ chà ng thổi ăn bữa gạo cuối cùng, đã hai hôm, cái đói là m cho chà ng khốn khổ...
- Là m thế nà o?
Vợ chà ng nhắc lại câu há»i ấy, rồi cúi mặt khóc. Má»™t mối tình thÆ°Æ¡ng trà n ngáºp và o trái tim chà ng nhÆ° má»™t là n sóng mạnh. Sinh nắm chặt lấy tay vợ ôm và o lòng, đắm Ä‘uối, thiết tha. Chà ng chỉ muốn chết ngay lúc bấy giỠđể tránh khá»i cái nghèo khốn khó, nặng ná» quá, đè ở trên vai...
Buổi chiá»u đến Ä‘em theo những cÆ¡n gió lạnh lùng. Sinh bắc ghế ra cái hiên nhá» trÆ°á»›c cá»a phòng, tá»±a và o bao lÆ¡n nhìn xuống nhà ... Chá»— chà ng thuê ở là má»™t căn nhà hẹp và dà i, chia là m nhiá»u phòng. Má»—i gian phòng là má»™t gia đình che chúc ở, toà n là những ngÆ°á»i nghèo buôn bán ở các nÆ¡i.
Giá» nà y là giá» há» là m cÆ¡m. Trong thấy há» tấp náºp là m lụng, Sinh lại nghÄ© đến cái bếp nhà mình bây giá» vẫn còn tro lạnh, chà ng lại lo không biết vợ Ä‘i từ sáng đến giá» sao mãi không thấy vá», mà vá» không biết có Ä‘em cái gì không, hay lại chỉ má»™t mối thất vá»ng nhÆ° nhiá»u lần...
NghÄ© đến, Sinh lại Ä‘em long thÆ°Æ¡ng, thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà xÆ°a nay vẫn quen thói Ä‘Ã i Ä‘iếm phong lÆ°u, mà bây giá» phải chịu khổ vì chà ng... Hai bên gặp gỡ nhau trong má»™t tiệc rượu dÆ°á»›i xóm cô đầu. Hồi ấy, chà ng còn là má»™t ngÆ°á»i có việc là m, còn là má»™t ngÆ°á»i có lắm tiá»n. Quen biết nhau, rồi yêu mến nhau, chà ng đã chẳng quản sá»± ngăn trở của nhà lấy nà ng vá». Äôi vợ chồng đã cùng nhau sống những ngà y sung sÆ°á»›ng, ái ân, những ngà y còn để lại trong trà chà ng má»™t ká»· niệm êm Ä‘á»m, mà má»—i khi nghÄ© tá»›i, chà ng không khá»i bồi hồi. Rồi sá»± nghèo nà n đến, Ä‘em theo những cái nhá»c nhằn, khổ sở, Ä‘em theo những ngà y đói rét.
Tuy váºy, sá»± khổ sở chà ng nháºn thấy không là m cho vợ chà ng bá»›t tình yêu đối vá»›i chà ng. CÅ©ng vẫn nồng nà n, đằm thắm nhÆ° xÆ°a, cái ái tình của đôi bên chỉ có thêm mà u cay đắng vì xót thÆ°Æ¡ng nhau.
Cái hình ảnh má»™t thân thể yếu Ä‘uối, mảnh giẻ in trên ná»n trá»i sáng buổi sá»›m mai lại thoáng hiện ra trÆ°á»›c mắt Sinh. Chà ng nhá»› lại cái thất vá»ng không vay được tiá»n, đôi con mắt buồn rầu, đắm Ä‘uối nhìn chà ng nhÆ° ngụ biết bao nhiêu âu yếm, bao nhiêu hy sinh.
Má»™t cÆ¡n gió đến là m cho Sinh thấy lạnh buốt tá»›i xÆ°Æ¡ng. Chà ng thấy đói, má»™t sá»± đói vô cùng nhÆ° trong Ä‘á»i chà ng chÆ°a thấy bao giá». Äói nhÆ° cà o ruá»™t, là m ngÆ°á»i chà ng mệt lả Ä‘i, mắt hoa lên, trong váºt gì cÅ©ng lá» má» nhÆ° lay Ä‘á»™ng.
Khi còn đủ ăn, đủ mặc, chà ng không hỠđể ý đến cái đói, không bao giá» nghÄ© đến. Bây giá» chà ng má»›i được hiểu biết cái đói nhÆ° thế nà o. Chà ng rùng mình khi nghÄ© đến trÆ°á»›c cái mãnh liệt của sá»± đói, chà ng cảm thấy sá»± cần dùng của thân thể trà n áp Ä‘uợc hết cả những lệ luáºt của tinh thần.
Mùi xà o nấu đồ ăn ở dÆ°á»›i sân nhà đưa lên là m cho chà ng khó chịu vô cùng. Sinh cúi đầu trên bao lÆ¡n nhìn xuống xem há» là m bữa cÆ¡m chiá»u. Các thức ăn tuy tầm thÆ°á»ng, nhÆ°ng Sinh lấy là m lạ rằng chà ng chÆ°a bao giá» thèm muốn những cái đó nhÆ° chà ng thèm muốn bây giá». Mấy miếng Ä‘áºu và ng trong chảo mỡ phồng dần trên ngá»n lá»a, mấy con cá rán bắt đầu cong lại là m cho chà ng ao Æ°á»›c đến rung Ä‘á»™ng cả ngÆ°á»i...
Không bao giỠchà ng thèm muốn như bây giỠcái miếng ăn kia.
TrÆ°á»›c kia, khi nghe chuyện ngÆ°á»i ta tranh già nh nhau vì miếng ăn, chà ng vẫn mỉm cÆ°á»i khinh bỉ. Chà ng cho rằng miếng ăn là má»™t sá»± không đáng kể, chỉ có cái thanh cao trong sạch của linh hồn má»›i là cần. NhÆ°ng bây giá», trong cái phút đói nà y, chà ng má»›i thấy rõ cái cần mạnh mẽ của miếng ăn là thế nà o.
Và chà ng, trÆ°á»›c kia phong lÆ°u trưởng giả, trÆ°á»›c kia khi Ä‘i qua đám bình dân bẩn thỉu và nghèo nà n nà y, chà ng vẫn khinh và tá»± há»i không biết há» sống để là m gì, sống để mà khổ sở, để mà đói rét, không biết sống đối vÆ¡i há» có ý nghÄ©a gì mà còn ham mê quyến luyến. Bây giá» chà ng lại ao Æ°á»›c được má»™t miếng ăn nhÆ° hỠđể sống qua cái rét mÆ°á»›t bây giá»...
Má»™t bà n tay nhẹ nhà ng để lên trên vai Sinh quay lại, vợ chà ng tÆ°Æ¡i cÆ°á»i, giÆ¡ ra trÆ°á»›c mặt mấy cái gói giấy bóng, gá»n gà ng, sạch sẽ, mà chà ng thoáng trông, Sinh cÅ©ng nháºn biết ngay là những thức ăn được, mà rất ngon, ở các hiệu tây má»›i có. Mùi thịt Æ°á»›p và mùi giò thoang thoảng Ä‘Æ°a qua. Sinh rung Ä‘á»™ng cả tay khi lần cởi những giây buá»™c chung quanh. Chà ng sung sÆ°á»›ng há»i:
- á»’! Ở đâu thế nà y? Em Mai lấy tiá»n đâu mà mua thế?
Mai nghe Sinh há»i:
- Anh cứ ăn Ä‘i đã! Ä‚n cho đỡ đói, rồi em kể chuyện cho anh nghe. Tháºt là may quá, mà cái bà ấy thá»±c phúc đức quá, anh ạ...
- Ai thế? Kể đi cho anh nghe.
Mai âu yếm nhìn chồng:
- Không, anh cứ ăn đi đã kia. Vừa ăn, em sẽ vừa nói chuyện...
Rồi nà ng nhanh nhẹn đặt mấy cái gói giấy lên bà n, mở những tá» giấy bá»c ngoà i. Sinh nhìn thấy mấy miếng thịt Æ°á»›p hồng hà o, mỡ trắng và trong nhÆ° thủy tinh, mấy khoanh giò nạc mịn mà ng, mấy cái bánh tây và ng Ä‘á»...
Mai cất tiếng vui vẻ:
- Thế nà y nhé, em ở nhà đi cÅ©ng là đi liá»u chứ tháºt không biết đến nhá» vả ai được. Anh còn lạ gì các bạn hữu bây giá»: há» thấy mình nghèo khổ, thì ai ngÆ°á»i ta giúp, vì có mong gì mình trả lại ngÆ°á»i ta được. Vì thế em má»›i lang thang ngoà i phố, nghÄ© lúc bấy giá» cá»±c thân quá, anh ạ, chỉ muốn đâm đầu xuống sông cho rảnh...May quá, vừa lúc ấy, lại gặp ngay bà Hiếu, má»™t ngÆ°á»i quen biết từ trÆ°á»›c. Bà trông thấy em, vồn vã há»i han nhÆ° ngÆ°á»i bắt được của...
Mai nói nhanh, liếng thoắng:
- Bà tá» tế quá... Cho em vay tiá»n, lại còn hứa giúp vốn để em buôn bán nữa. Rồi nay mai, em Ä‘i buôn cau, anh nhé. Tháºt không ngá» có bà biết thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i đến nhÆ° thế...
Sinh sung sÆ°á»›ng:
- Nếu không thì chúng ta đà nh nhịn đói ngà y hôm nay. Nhưng sao em mua hoang thế nà y?
Mai cúi đầu cÆ°á»i, hai má Ä‘á» hồng, mấy sợ tóc rối tung trên trán cà ng tăng thêm vẻ kiá»u mỵ của nà ng.
Nà ng thò tay và o trong túi áo, rút ra má»™t táºp giấy bạc, vứt ra trÆ°á»›c mặt Sinh rồi nhanh nhẹn vui vẻ bÆ°á»›c và o trong nhà .
- Anh đợi em một lát, em đi lấy dao cắt bánh.
Nà ng quay lÆ°ng Ä‘i, Sinh chợt trông thấy trên mặt đất má»™t mảnh giấy gấp rÆ¡i xuống đất. Chà ng vô tình cúi xuống nhặt lên mở ra Ä‘á»c:
Em Mai,
Äây, anh Ä‘Æ°a em số tiá»n anh đã hẹn. Em muốn lấy nữa, anh sẽ cho em nốt, nhÆ°ng thế nà o tối nay em cÅ©ng phải đúng hẹn đến đấy, anh đợi...
Tá» giấy trên tay Sinh rÆ¡i lúc nà o chà ng cÅ©ng không biết. Má»™t cái sức nặng ná» nhÆ° đè nén lấy quả tim, là m cho chà ng ngừng thở. Hình nhÆ° má»™t giây phút, bao nhiêu cái hy vá»ng sung sÆ°á»›ng của Ä‘á»i chà ng tan Ä‘i mất.
Sinh tưởng có thể chết ngay trong lúc ấy. Cái Ä‘au Ä‘á»›n chà ng cảm thấy thấm thÃa, và sâu xa quá.
Còn mong gì đó là má»™t sá»± không tháºt, má»™t giấc má»™ng nữa. Không còn phải ngá» vá»±c gì, cái số tiá»n kia chÃnh là cái số tiá»n bên trong thÆ° nà y. Ai cho vay má»›i được chứ! Sinh nhá»› lại những ngà y Ä‘i há»i tiá»n, những buổi trở vá» thất vá»ng và buồn rầu, những lá»i tha thiết và oán há»n của vợ chà ng kể lại, vá» cái lãnh đạm, hững há» của những ngÆ°á»i nà ng quen biết. Bà Hiếu là bà nà o! Chẳng qua là má»™t sá»± bịa đặt ra để che mắt chà ng.
Sinh thấy cÆ¡n giáºn dữ nổi lên mãnh liệt trong lòng; đôi môi chà ng tá»± nhiên nhách lên má»™t cách khinh bỉ, chà ng run ngÆ°á»i lên, khẽ rằn từng tiếng:
- Äồ khốn nạn.
Quả tim buốt như có kim đâm. Sinh nắm chặt lấy thà nh ghế, nhìn cuốn bạc giấy để trên bà n, nhìn gói đồ ăn đang mở dở rồi cúi mình xuống nhặt tỠgiấy gấp lên.
Má»™t lát, yên lặng. Rồi Sinh nghe rõ tiếng tấm mà n vải ở cá»a vắt lên trÆ°á»›c gió, tiếng dép Ä‘i nhẹ nhà ng, gần đến bên chà ng... Sinh cố hết sức cắn môi để đè nén cÆ¡n giáºn dữ Ä‘ang sôi nổi trong lòng, nắm chặt tay hÆ¡n nữa cho khá»i rung Ä‘á»™ng cả ngÆ°á»i.
Tay vuốt nhẹ trên tóc Sinh, vợ chà ng Ä‘Æ°ng sát hẳn ngay bên ngÆ°á»i. Nà ng giở giấy ra, lấy dao cắt bánh, vui vẻ:
- Anh xem bánh nà y có ngon không? Em mua ở hà ng Trống kia đấy. Miếng thịt Æ°á»›p nà y là hạng ngon nhất, em đã phải trả đến năm hà o đấy, anh ạ. Äể em cắt cho anh nhé. Hinh nhÆ° anh đói lắm thì phải. Em cÅ©ng thế. Thôi chúng ta hãy ăn cho no đã, rồi sẽ liệu sau...
Nà ng cắt xong miếng thịt Æ°á»›p, xếp lên Ä‘Ä©a, tÆ°Æ¡i cÆ°á»i nói tiếp:
- Kìa, anh ăn Ä‘i chứ? Tháºt là may cho chúng mình quá. Nếu hôm nay em không gặp bà Hiếu thì không biết chúng ta là m thế nà o nhỉ?
Nà ng vỗ và o vai Sinh, lay chồng:
- Là m thế nà o? Lại nhịn nhÆ° má»i hôm, chứ còn là m thế nà o nữa, anh Sinh nhỉ! Anh nên cám Æ¡n bà ta Ä‘i. Bà tháºt là má»™t ngÆ°á»i tốt, hiá»n háºu biết thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i. Em vừa mở miệng há»i, thì bà đã lần ruá»™t tượng Ä‘Æ°a ngay cho em 15 đồng tất cả đấy, anh ạ...Cuốn giấy bạc anh chÆ°a đếm à ? Em không nói dối anh đâu.
Cái giáºn của Sinh lên đến cá»±c Ä‘iểm: chà ng không nén nổi nữa. Cái tên bà Hiếu là m chà ng uất ức, vì chà ng rõ những nhá»i giả dối của vợ chà ng, giả dối má»™t cách khôn khéo, tá»± nhiên nhÆ° tháºt váºy...Mai lại đến ná»—i nhÆ° thế Æ°? Äôi mắt trong, cái khuôn mặt hiá»n háºu nhÆ° thế kia không ngá» lạicó thể giấu được những sá»± tối tăm nhÆ° bây giá»...
Vùng mạnh cánh tay, Sinh hất Mai ra xa nhÆ° ngÆ°á»i ta hất má»™t con váºt đáng ghê sợ. Mai lảo đảo lùi lại sau ngã dúi và o tÆ°á»ng, và nh khăn tung, tóc xổ. Nà ng giÆ°Æ¡ng to con mắt ngạc nhiên nhìn chồng:
- Ô hay! Anh là m sao thế?
Sinh cất tiếng cÆ°á»i, hai hà m răng rÃt lên, cái tiếng cÆ°á»i ghê gá»›m nhÆ° tiếng cÆ°á»i của má»™t ngÆ°á»i Ä‘iên:
- Là m sao à ? Cô lại còn há»i tôi tại là m sao nữa...Thôi, đừng vá» Ä‘i, đừng giả dối nữa...
Sinh mở bà n tay giơ ra tỠgiấy gấp đã nát nhà u:
- Thế cái giấy gì đây mới được chứ?
Mai trông thấy mặt xám Ä‘i, hai tay ôm lấy đầu, ngÆ°á»i run lẩy bẩy. Giá»ng nói của Sinh cà ng thêm vẻ chế riá»…u, mỉa mai, chua chát:
- Bà Hiếu tá» tế đấy! Úi chà ! Nà o là bà ấy tá» tế, nà o là thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i, nà o là hiá»n háºu... Sao không nói, bà ấy hẹn đến đêm nay lại đến nữa.
Mai cúi đầu ôm mặt khóc nức nở. Cái tiếng khóc ấy không là m cho Sinh bá»›t giáºn, lại chỉ là m tăng thêm lên nhÆ° ngá»n lá»a đổ thêm dầu. Cà ng nói Sinh lại cà ng thấy cái giáºn nhÆ° sôi nổi, bồng bá»™t trong lòng. Mai sợ hãi nép và o tÆ°á»ng, thổn thức, ngáºp ngừng, khẽ gá»i:
- Anh Sinh...Anh...
Sinh như không nghe thấy tiếng, nói luôn:
- Cô còn khóc là m gì nữa... Cô Ä‘i ngay Ä‘i, Ä‘i ra khá»i cái nhà nà y, tôi không muốn thấy mặt cô má»™t phút nà o nữa. Cô cầm lấy cái nà y...
Sinh giÆ¡ tay vÆ¡ cuốn giấy bạc trên bà n ném mạnh và o ngÆ°á»i Mai; giấy bạc tung ra rÆ¡i lả tả trên thá»m. Chà ng hất cả mấy gói đồ ăn xuống đất, những mẫu bánh, miếng thịt bắn tung tóe dÆ°á»›i bà n...
- Không ai thèm ăn những thứ khốn nạn nà y!
Rồi chà ng mệt nhá»c ngả ngÆ°á»i trên ghế, hai tay dây mỡ ôm lấy trán, không để ý đến Mai Ä‘ang sợ hãi giÆ¡ tay vá» phÃa chà ng cầu khẩn, van xin. Rồi nà ng nấc lên khóc, kéo vạt áo che mặt, Ä‘i ra phÃa ngoà i.
Sinh cúi đầu ngẫm nghÄ©; cái giáºn dữ đã tan Ä‘i, đểlại má»™t ná»—i buồn rầu chán nản vô cùng. Sinh thấy trong lòng nguá»™i lạnh, má»™t cảm giác lạnh lùng nhÆ° thắt lấy ruá»™t gan. NghÄ© đến những ngà y đói rét khổ sở đã qua, đến mấy năm sống trong cảnh nghèo nà n, Sinh uất ức căm giáºn cho cái số pháºn của mình. NhÆ°ng tại sao lại có thêm má»™t sá»± Ä‘au Ä‘á»›n nữa? Tại sao Mai trÆ°á»›c kia đã từng bao phen khổ sở cùng chà ng, đến bây giá» Ä‘em thân bán Ä‘i lấy má»™t và i đồng bạc, tại sao Mai lại là m sá»± khốn nạn nhÆ° giá»...
Bao nhiêu đau đớn trong tâm can là m Sinh thổ thức, nghẹn ngà o. Quả tim không đủ chứa nổi nỗi đau thương, Sinh gục xuống bà n.
Má»™t cÆ¡n gió hắt hiu thổi đến là m cho chà ng rùng mình. Bá»—ng nhiên tất cả ngÆ°á»i chà ng chuyển Ä‘á»™ng: chà ng vừa thoáng ngá»i thấy cái mùi thÆ¡m và béo của những miếng thịt Æ°á»›p mỡ còn dÃnh ở tay.
CÆ¡n đói lại sôi nổi dáºy nhÆ° cà o ruá»™t, xé gan, mãnh liệt, ác hẳn cả ná»—i buồn. Chà ng muốn chống cá»± lại, muốn quên Ä‘i, nhÆ°ng không được, cái cảm giác đói đã lan ra cả khắp ngÆ°á»i nhÆ° nÆ°á»›c triá»u trà n lên bãi cát. Má»—i lần cÆ¡n gió, má»—i lần chà ng ngá»i thấy mùi ngáºy béo của miếng thịt Æ°á»›p, mùi thÆ¡m của chiếc bánh và ng, mÅ©i Sinh tá»± nhiên nở ra, hÃt mạnh và o, cái mùi thÆ¡m thấu táºn ruá»™t, gan, nhÆ° thấm nhuần và o xÆ°Æ¡ng tủy.
Sinh cúi xuống nhìn gói đồ ăn tung tóe dÆ°á»›i bà n, chà ng lắm lét Ä‘Æ°a mắt nhìn quanh, không thấy Mai đứng đấy nữa... Khẽ Ä‘Æ°a tay nhÆ° ngáºp ngừng, sợ hãi, Sinh vá»› lấy miếng thịt hồng hà o.
Sinh ăn vội và ng, không kịp nhai, kịp nuốt. Chà ng nắm chặt miéng thịt trong tay, nhây nhớp mỡ, không nghĩ ngợi gì, luôn luôn đưa và o miệng...
Trong gói giấy, đồ ăn đã hết, chỉ còn những cái vụn nhá» dÃnh trên mặt giấy bóng mỡ. Sinh thấy nóng ran trong bụng. Chà ng ưỡn ngÆ°á»i ra đằng sau khoan khoái thở dà i. NhÆ°ng chà ng nhá»› lại bức thÆ°, cuốn giấy bạc, nhá»› lại tiếng khóc thổn thức của Mai nép bên tÆ°á»ng, nhá»› lại những lá»i khinh bỉ, mỉa mai, chua xót. Chà ng nhá»› lại ná»—i uất ức, Ä‘au Ä‘á»›n của mình...
Má»™t cái chán nản mênh mông trà n ngáºp cả ngÆ°á»i. Sinh lấy hai tay ôm mặt, cúi đầu khóc nức nở.
|
|
|
Từ khóa được google tìm thấy
|
1 so tac pham thach lam, 3 tac pham cua thach lam, 4vn.eu, áèëàí, Ä‘oc tac pham thach lam, bach luyen thanh tien, cac sach cua thach lam, cac tac pham thạh lam, cac truyen cua thach lam, cactacpham cua thach lam, cactpcuathachlam, chuyen cua thach lam, chuyen cua thach lam., chuyen ngan thach lam, chuyen thach lam, doc chuyen cua thach lam, doc truyen cua thach lam, doc truyen thach lam, doc truywn thach lam, ïèùåâûõ, ìèýëü, îòåëè, nhà mẹ lê, tac pham cua thach lam, tac pham cua thach lam., tac pham cuathach lam, tac pham thach lam, tacc pham cua thach lam, tai truyen cua thach lam, taÌc pham cua thach lam, tap truyen cua thach lam, tác pham cua thach lam, tác phẩm thạch lam, thac lam, thach lam, thạch lam, tieuthuyetthachlam, tp cua thach lam, truen ngan cua tahch lam, truen ngan cua thach lam, trujen cua thach lam, truyên của thach lam, truyên ngăn thach lam, truyện thạch lam, truyện thạch lam pdf, truyen của thạch lam, truyen cua thach lam, truyen cuathach lam, truyen gan cua thach lam, truyen hay cua thac lam, truyen hay cua thach lam, truyen hay thach lam, truyen ngan cua thachlam, truyen ngan thach lam, truyen ngan thanh lam, truyen ngan thạch lam, truyen nhan thạch lam, truyen thach lam, truyen.ngan.thach.lam., truyencuathachlam, truyenngancuathachlam, truyennganthachlam, truywn ngan, tryen ngan thach lam, tu luc van doan, vu dong can khon, www.truyen thach lam, xem truyen cua thach lam |
| |