Thủ thứ mười trong Thuần chính thập nhị thủ nguyên thủy có tên là Ô nha phạm cảnh. Khi chép vào Đông-a di sự, Thái-sư Trần Nguyên-Đán đổi là Phá cước diệu thức. Thủ có mười hai chiêu, bao gồm các chiêu phản công lại các cước pháp.
Chiêu nào cũng có chữ Ô hoặc Ô-nha. Ví đối thủ như con quạ dùng cước tấn công ta (Ô, Ô-nha là con quạ).
Phàm đối thủ dùng cước thì không bao giờ nên xử dụng tay để đỡ cả, rất nguy hiểm. Nhất là đối thủ lớn người hơn ta. Dùng tay đỡ có thể thắng được nếu đối thủ nhỏ người hơn, yếu hơn. Thuần chính thập nhị thủ là bộ nhu quyền dùng cho phái nữ và người già dùng để tự vệ. Nếu dùng tay đỡ là lấy cái sở đoản mà chống cái sở trường, không thể thắng được.
Nguyên lý võ học của thủ này là:
- Tá lực, đả lực.
Nghĩa là luôn luôn tránh lực đối thủ, rồi nhân đó mượn sức, đánh sức.
- Cải đoản vi cường.
Từ cái đoản của ta là yếu, nhưng đã làm cho đối thủ mất sở trường thì ta thành cường. Đối thủ thành đoản.
Thủ này cần biết rất kỹ về nguyên lý của Di hình ảo ảnh. Phải tập luyện thật kỹ. Nếu không, thì không thể nào xử dụng cho thuần thục được. Những phản thế phần đông rất nhanh nhẹn, cho nên cần luyện tập thực nhiều cho thực tinh luyện. Nếu không thì chính ta lâm vào nhược địa không còn gì nguy hại hơn nữa.
Những loại cước khó tập luyện nhưng xử dụng rất tinh diệu như Lục-hợp cước, Lưỡng-nghi, Thái-cực, Tứ-tượng âm đối với cương thì dễ thủ thắng. Song đối với Nhu-quyền rất dễ bị lạc bại.
Cái lẽ Dĩ nhu chế cương bây giờ mới thực sự là tuyệt diệu. Ở thủ này, đáng lẽ phải dẫn rất dài. Nhưng những thế phản công chỉ nói vắn tắt : phản công vào yếu lộ, hoặc khóa lại. Vì khi tập đến đây thì đã trải qua các thủ trước, các động tác từng nói rồi, nên không cần thiết viết lại.
2. NỘI CÔNG KHÍ CÔNG ÁP DỤNG
2.1. Nội công
- Luyện né, bắt Đao-quất,
- Luyện né, bắt tên.
- Luyện Di hình ảo ảnh công.
2.2. Khí công
Luyện vòng Đại Chu-thiên, dẫn khí thuận khởi từ Túc Khuyết Âm Can Kinh.
3. CHIÊU THỨC
3.1. CHIÊU THỨ NHẤT
Ô NHA BẮC PHI
TƯ THỨC
Đối thủ dùng Bình-bắc, Tiên-thiên cước tấn công vào tiền lộ ta.
GIẢI THOÁT
Bất cứ đối thủ xuất chiêu bằng chân phải hay chân trái, ngửa người về sau, hoặc lui lại một bước. Ngửa người về sau tránh cước đối thủ.
- Hai tay ôm như ôm vòng Thái-cực xuất từ bụng đỡ vào mặt âm cước đối thủ, mượn sức đối thủ đẩy trở lên.
- Tiến một bước về trước.
PHẢN CÔNG
- Dùng sức gạt sang phải hoặc sang trái (đối thủ đá chân nào thì gạt sang phía chân bên kia đối thủ.)
- Đối thủ ngã, khóa chân đối thủ lại.
3.2. CHIÊU THỨ NHÌ
Ô NHA ĐÔNG PHI
TƯ THỨC
Đối thủ xử dụng Bình-đông cước tấn công vào ta. Có nhiều tư thức khác nhau:
- Ta đứng cùng phương với đối thủ
- Ta đứng ngược phương với đối thủ.
- Ta đứng trắc phương với đối thủ.
GIẢI THOÁT
Bất cứ trường hợp nào, cũng áp dụng như sau:
- Nghiêng người ra sau để tránh chính lực.
- Khi đối thủ đánh tới vỹ-lực, thì hai tay xử dụng Lục-hợp chảo, chụp vào mặt âm cước đối thủ.
- Tiến lên một bước, đẩy chân đối thủ theo tư thức mượn sức đánh sức.
- Chân quét chân còn lại của đối thủ, đối thủ ngã.
PHẢN CÔNG
- Khóa chân đối thủ theo chiều âm. Đối thủ hoàn toàn bị kiềm chế. Dùng thủ pháp phản công lên các yếu lộ đối thủ.
3.3. CHIÊU THỨ BA
Ô NHA TÂY PHI
TƯ THỨC
Đối thủ xử dụng Bình-tây cước tấn công vào hông ta. Đối thủ xử dụng Bình-tây cước thì bao giờ cũng đứng đối diện ta, nhưng lệch sang một bên.
GIẢI THOÁT
- Ngửa người ra sau tránh cước lực đối thủ. Hai tay chụp cổ chân đối thủ.
- Tiến lên hai bước đẩy hai chân đối thủ thuận theo lực đối thủ.
- Quét chân còn lại của đối thủ. Đối thủ ngã.
PHẢN CÔNG
- Kháo chân đối thủ theo chiều âm.
- Dùng thủ pháp phản công vào yếu lộ trên người đối thủ.
3.4. CHIÊU THỨ TƯ
Ô NHA TÂY PHI
TƯ THỨC
Đối thủ xử dụng Bình-nam cước vào tiền lộ ta (chỉ khảo sát trường hợp đối thủ xử dụng chân phải mà thôi.)
GIẢI THOÁT
- Chân trái đứng vững, chân phải lùi sau chân trái một bước, người quay về phải 90 độ để tránh chính lực đối thủ.
- Hai tay biến thành trrảo để chụp cổ chân đối thủ kéo lên cao. Đồng thời chân trái làm câu giật chân trái đối thủ về sau. ĐỐI THỦ NGÃ ÚP SẤP.
PHẢN CÔNG
- Giật mạnh chân phải của đối thủ quật xuống đất một lần nữa. Hoặc chân trái nhảy qua lưng đối thủ người ngồi trên mông đối thủ, hai tay khóa ngược chân đối thủ theo chiều âm.
3.5.CHIÊU THỨ NĂM
Ô NHA THĂNG THIÊN
TƯ THỨC
Ta và đối thủ đứng đối diện. Khoảng cách xa hơn một sải tay. Đối thủ xử dụng Lục-hợp cước tấn công. Đối thủ biết xử dụng loại cước này, tất nhiên là người có căn bản võ công. H¨ơn nữa đối thủ còn có ác tâm muốn sát hại ta. Vì vậy phải cẩn thận.
Áp dụng định lý võ học:
- Tiên hạ thủ vi cường
- Tìm cái sống trong cái chết.
GIẢI THOÁT
Bất kỳ đối thủ ra cước bằng chân phải hay trái, đều xử dụng chân đứng xa ta, tức chân sau. Khi ra chiêu, người hơi nghiêng ra sau, đầu gối lên trước. Tiến sát tới đối thủ một bước. Khi bàn chân phải đối thủ tà tà đạp ra, nhoài người xéo về trước, hai tay chống xuống đất. Đối thủ đá trượt bị mất trọng tâm.
PHẢN CÔNG
- Chân phải làm câu, móc bắp chân trái đối thủ. Chân phải đạp vào hạ bộ. Đối thủ ngã.
- Hai tay chụp chân trái đối thủ. Chân trái điểm mạnh vài huyệt Trương-cường hoặc hạ bộ đối thủ.
- Ngồi dậy khóa chân đối thủ.
3.6. CHIÊU THỨ SÁU
Ô NHA HOÀNH THIÊN
TƯ THỨC
Ta và đối thủ đứng đối diện. Đối thủ dùng cước phải xử dụng tư thức Thái-cực dương, Lưỡng-nghi dương, Tứ-tượng dương tấn công vào hông trái ta.
GIẢI THOÁT
- Lùi một bước, nghiêng người ra sau, quay về phải 90 độ, tránh lực tuyến đối thủ.
- Khi lực tuyến đối thủ qua mặt chân phải bước về trước một bước, tay phải biến thành câu, móc lấy cổ chân đối thủ, khi đối thủ đá đến vỹ-lực, thì biến thành trảo vặn cổ chân đối thủ theo chiều thuận. Tay trái biến thành dao đâm vào huyệt Ủy-trung phải đối thủ.
- Đồng thời chân trái quét chân trái đối thủ. Đối thủ ngã úp sấp.
PHẢN CÔNG
- Bẻ chân đối thủ theo chiều âm, khóa lại.
3.7. CHIÊU THỨ BẨY
Ô NHA VIỄN DỰC
TƯ THỨC
Ta và đối thủ đứng đối diện. Chân phải đối thủ xử dụng Thái-cực âm, Lưỡng-nghi âm, Tứ-tượng âm đánh vào hông phải ta.
Đối thủ biết xử dụng loại cước này, tất là người có căn bản võ công. Nhưng loại cước này rất dễ phản công. Chỉ cần thật nhanh nhẹn là hoàn thành.
GIẢI THOÁT
- Chờ chân đối thủ quay được nửa vòng, quay lưng lại phía ta, toàn bộ mặt sau bị hở.
- Nhảy sát tới lưng đối thủ. Chân trái quết chân trái đối thủ về sau. Hai tay phóng Lục-hợp quyền vào hậu tâm đối thủ.
Đối thủ mất đà ngã úp sấp.
PHẢN CÔNG
Hai tay chụp cổ chân trái đối thủ khóa lại theo chiều âm.
3.8. CHIÊU THỨ TÁM
Ô NHA VIỄN PHI
TƯ THỨC
Ta đứng trắc diện với đối thủ. Bên phải quay vào đối thủ. Cước phải đối thủ xử dụng Thái-cực dương, Lưỡng-nghi dương, Tứ-tượng dương tấn công ta.
GIẢI THOÁT
- Áp dụng Di hình ảo ảnh pháp
- Chân trái đứng vững.
- Người quay về sau 180 độ theo chiều thuận. Chân phải chạm đất, thì chân đối thủ vượt qua người ta.
- Chân trái đứng đứng nguyên quay 180 độ theo chiều nghịch, chân phải đặt trước chân trái đối thủ.
- Hai tay chụp cổ chân trái đối thủ. Phóng tay phải đẩy vào sau đầu gối đối thủ. Hông quay theo lực nương của đối thủ đẩ hông đối thủ.
- Đối thủ mất trọng tâm ngã sấp.
PHẢN CÔNG
- Giật mạnh chân trái đối thủ quật xuống đất.
3.9. CHIÊU THỨ CHÍN
LÃO Ô QUY SÀO
TƯ THỨC
Ta đứng trắc diện với đối thủ. Đối thủ ở phía phải ta. Cước trái đối thủ xử dụng Thái-cực dương, Lưỡng-nghi dương, Tứ-tượng dương tấn công vào hậu lộ ta.
GIẢI THOÁT
- Áp dụng Di hình ảo ảnh pháp.
- Nhãn pháp để ý đến đầu đối thủ, thấy đầu đối thủ hơi nghiêng ra sao, chân phải ở trước không hoạt động tất nhiên chân trái hoạt động, chân trái ta đứng thật vững. Khi chân đối thủ vừa hoạt động thành cước. Ta quay 360 độ về phía trái. Đợi chân trái đối thủ vừa phớt ngang hông ta, thì chân phải ta đã trấn ngay phía trong chân phải đối thủ.
- Mượn sức đánh sức, chân phải móc chân phải đối thủ, cùi chỏ trái thúc vào hậu tâm đối thủ. Tay phải bốc đùi phải đối thủ lên. Đối thủ ngã úp sấp.
PHẢN CÔNG
- Khóa chân đối thủ theo chiều âm. Phản công vào các yếu lộ trên người đối thủ.
3.10. CHIÊU THỨ MƯỜI
TIỄN XẠ Ô NHA
TƯ THỨC
- Ta và đối thủ đứng đối diện, trắc diện, đối thủ dùng phi cước tấn công vào thượng lộ ta.
- Khi đối thủ dùng phi cước, ít nhất đứng xa ta bằng một tay rưỡi. Loại cước này đối với cương quyền rất hữu ích. Nhưng đối với Di hình ảo ảnh rất dễ chế ngự, mặc dù người xử dụng phi cước võ công rất cao cường.
- Đối thủ đã mạnh lại xử dụng phi cước, tất lực dũng mãnh. Ta không bao giờ đứng nguyên để đỡ đòn, rất nguy hiểm, mà phải áp dụng Di hình ảo ảnh để tránh né, rồi nhân đó phản công lại.
GIẢI THOÁT
- Dùng một chân làm trục đứng vững, chân còn lại di ra sau chân kia. Người quay 90 độ.
- Đối thủ đánh hụt, người vượt ngang qua mặt ta.
- Tiến về trước một bước, hai tay biến thành trảo, chụp vào bộ vị cơ thể đối thủ, giật mạnh. Đối thủ mất thăng bằng rơi xuống đất.
PHẢN CÔNG
Dùng cước phản công.
3.11. CHIÊU THỨ MƯỜI MỘT
THIÊN LA CẦM Ô
TƯ THỨC
Đối thủ đứng trắc diện, đối diện với ta, dùng phi cước tấn công vào trung lộ, hạ lộ ta.
GIẢI THOÁT
- Một chăn đứng vững làm trục. Một chân lùi lại sau chân kia một bước. Người quay 90 độ.
- Đối thủ phi cước trượt. Thân vừa vượt qua hông ta, phóng ngay cương đao vào yếu lộ trên người đối thủ.
- Chân quét vào chân đối thủ, khi đối thủ vừa đứng xuống.
PHẢN CÔNG
Đối thủ ngã, dùng phi cước phản công trên người đối thủ. Hoặc khóa lại: Có thể khóa chân hoặc khóa tay.
3.12. CHIÊU THỨ MƯỜI HAI
Ô NHA ĐỊA VÕNG
TƯ THỨC
Đối thủ đứng trước mặt ta, lưng quay về ta. Dùng Thái-cực dương, Lưỡng-nghi dương, hoặc Tứ-tượng dương tấn công ta.
GIẢI THOÁT
- Nhảy lùi về sau một bước, cho chân đối thủ vượt qua mặt, ngã nhoài người về phải hoặc trái. Hai tay chống xuống đất xử dụng Thiết-kình:
- Chân trái làm câu móc cổ chân trái còn lại đối thủ.
- Chân phải đạp, hoặc gạt ngang đùi đối thủ.
- Đối thủ đá hụt, ngã sấp.
PHẢN CÔNG
Ngồi dậy khóa chân đối thủ. Dùng thủ pháp phản công trên người đối thủ...
Thủ thứ mười một trong Thuần-chính thập nhị thủ nguyên thủy có tên là Việt Điểu Nam Phi, để ví thân thể Việt-nữ đẹp như chim, phải chống với đối thủ cầm dao tấn công. Trong đại hội Bình-than, Trấn Bắc đại tướng quân Hoài-văn hầu Trần Quốc-Toản đã đóng vai người cầm đao tấn công Thủy-Tiên công-chúa bằng 24 chiêu khác nhau. Công-chúa chống lại được cả. Nhưng sau đó Hầu kiểm lại, trong 24 chiêu đó có nhiều chiêu giống nhau, nên sửa đổi còn 12 chiêu. Nhân-huệ vương Trần Khánh-Dư đề nghị đổi là Hoa gian hữu cước, nghĩa là trong bụi hoa có gai. Ý chỉ rằng người con gái Việt xử dụng thủ này tuy đẹp nhưng rất nguy hiểm. Khi chép vào bộ Đông-a di sự Thái-sư Trần Nguyên-Đán lại sửa là Phá kiếm diệu thức.
Mười hai chiêu đều mang tên một loài chim , với ý nghĩa của các động tác bao hàm bên trong.
Nguyên lý căn bản trong thủ này là:
- Dùng thân pháp và nhãn pháp thật tinh tường, để tránh lực đối thủ rồi phản đòn.
- Dĩ nhu chế cương. Sau khi đoạt được đao rồi thì áp dụng Dĩ bỉ chi đao, hoàn thi ư bỉ thân. Nghĩa là dùng dao đâm lại đối thủ.
- Phải áp dụng nguyên lý động trung cầu tĩnh, nếu thiếu bình tĩnh thì nguy hiểm vô cùng.
Khi đối thủ dùng dao, là đã biết rằng ta biết võ, hơn nữa sợ rằng dùng tay không thắng được ta, phải dùng dao. Đối thủ dùng dao tấn công ta là không còn thiện cảm, mà chỉ có ý duy nhất là giết chết ta mà thôi. Cho nên khi ra chiêu, phải thật nhanh, tốc độ thần tốc. Trả đòn cũng cần dũng mãnh, sao cho một chiêu là hạ đối thủ được rồi, không thể để đến chiêu thứ nhì nữa.
Các chiêu thức xử dụng trong thủ này đều khó, nên phải luyện đi, luyện lại thật nhiều lần, lâm sự xử dụng mới thành thuộc và can đảm. Phải nhớ định lý Động trung cầu tĩnh. Nghĩa là khi ra chiêu thủ, cước hoạt động, cương nhu hiệp nhất, nhưng phải bình tĩnh, trong lòng không có sợ sệt, nhất là lúc nào cũng giữ cho hơi thở điều hòa.
2. NỘI CÔNG KHÍ CÔNG ÁP DỤNG
2.1. Nội công
Luyện lại nội công về trửu (cùi chỏ của cương thuật)
Luyện lại đao pháp,
Luyện lại nhãn pháp.
2.2. Khí công
Hồi soạn thảo pho TCTNT, Công-chúa Thủy Tiên có đưa ra một thức khí công đặc biệt phải luyện, để chân khí lưu thông, gia tăng nội lực. Khi Hưng Ninh vương Trần Quốc-Tung (Tuệ Trung Thượng-sĩ) nhuận sắc, ngài đã đề nghị thay thế bằng một thức Thiền-công. Nay xin chép cả hai vào đây.
2.2.1. Khí công
- Đứng Trung-bình tấn.
- Hấp khí, dùng khí tức quy nguyên.
- Thổ khí, dẫn khí từ Phế, Tâm, Tâm bào theo Thủ Tam-âm ra đầu ngón tay.
- Đổi sang Đinh-tấn. Chuyển khí ra lạc mạch, rồi dẫn sang Thủ-tam dương kinh. Hai tay phát quyền; trái trước, phải sau hướng về trước. Mỗi chiêu lại thổ khí thực mạnh. Phát liền 5 trái, bốn phải.
Hết môt tức, trở lại từ đầu.
2.2.2. Thiền-công
- Lập tấn, hai tay chắp lại như lễ Phật,
- Trụ tâm: trước mặt là một quỷ A-tu-la, hay ác hổ!
- Hấp khí, dẫn khí từ chân lên ngực, đưa ra tay,
- Chuyển sang Trung-bình tấn hoặc Đinh-tấn.
- Thổ khí, hay tay xỉa về trước, tưởng tượng như đánh bay quỷ A-tu-la, hay ác hổ đi.
- Hết một tức. Luyện lại từ đầu.
3. CÁC CHIÊU THỨC
3.1. CHIÊU THỨ NHẤT
TIÊN NHÂN THÁI DƯỢC
TƯ THỨC
- Ta và đối thủ đứng đối diện. Đối thủ dắt dao ở bụng, định rút ra tấn công ta.
GIẢI THOÁT
- Vì đối thủ chưa có tấn công, nên không có giải thoát.
PHẢN CÔNG
- Áp dụng định lý TIÊN HẠ THỦ VI CƯỜNG.
- Tiến lên một bước, tay trái chụp vào cườm tay phải đối thủ, nhưng vẫn để cho đối thủ rút dao ra.
- Tay phải chụp vào cổ tay phải đối thủ. Tay trái buông tay đối thủ, trấn ngay yết hầu đối thủ.
- Chân phài lùi lại sau chân phải một bước, người quay về phải 90 độ.
- Tay ghì mạnh cổ tay đối thủ vào ngực. Tay trái đẩy cằm đối thủ ra sau.
- Đối thủ đau, buông tay ra, dao rơi xuống.
- Chân trái luồn ra sau hai chân đối thủ quét mạnh về trước. Tay trái gạt mạnh đối thủ ra sau. Tay phải xuyên qua hai chân đối thủ đỡ lên cao, vật đối thủ ngã lộn một vòng. Khóa hai chân theo chiều âm.
3.2 CHIÊU THỨ NHÌ
PHI YẾN PHI HOA
TƯ THỨC
- Đối thủ đứng đối diện, dùng dao chĩa thẳng vào cổ, ngực đâm tới.
GIẢI THOÁT
- Khi đối thủ đâm thẳng tới, di thân lạià phía sau trái một bước tránh lực đối thủ. Khi đối thủ đâm tới vỹ-lực, tiến lên nửa bước, tay trái biến thành trảo chụp mặt dưới cổ tay phải đối thủ theo tư thức Lưỡng-nghi dương. Khi trúng rồi biến ra Hậu-thiên.
- Đối thủ đánh không trúng, lại bị đẩy, mất trọng tâm.
- Tay phải chụp mặt âm cổ tay phải đối thủ, vặn theo chiều thuận, làm đối thủ đau nghiêng người về trước. Đồng thời chân trái trấn trước chân phải đối thủ. Tay trái xuyên vào hầu đối thủ, dùng nách đè vai đối thủ xuống. ĐỐI THỦ BỊ KỀM CHẾ.
PHẢN CÔNG
- Gạt chân trái đối thủ về sau, trầm vai trái xuống, giật tay phải về sau. Đối thủ ngã xuống đất.
- Phi cước đá vào yếu lộ trên người đối thủ.
3.3 CHIÊU THỨ BA
VIỆT ĐIỂU SÀO NAM
TƯ THỨC
- Đối thủ đứng trước mặt, quay lưng về ta. Dùng đao xử dụng chiêu thức Bình-nam.
GIẢI THOÁT
- Trường hợp chỉ xảy ra khi ta đứng sát đối thủ.
- Lùi một bước về phía tay trái. Khi đối thủ đâm đến vỹ-lực tay phải chụp cổ tay trái đối thủ đẩy lên cao. Tay trái chụp huyệt Kiên-tĩnh phải đối thủ ấn xuống.
- Đối thủ đau, buông đao ra và bị kiềm chế.
PHẢN CÔNG
- Tay trái giật mạnh vai đối thủ xuống.
- Tay phải kéo tay phải đối thủ lên. Đối thủ thành phế tật, tay phải gẫy.
3.4 CHIÊU THỨ TƯ
ÂU DU ĐÔNG HẢI
TƯ THỨC
- Ta đứng ngang hông phải đối thủ. Tay phải đối thủ cầm dao xử dụng chiêu thức Bình-đông đâm vào tiền lộ ta.
GIẢI THOÁT
- Lùi ra sau một bước tránh chính lực đối thủ. Đối đâm hụt, muống thu tay về, ta tiến lên một bước. Tay phải chụp cổ tay đối thủ, thuận đà đẩy ra sau đối thủ.
- Chân phải tiến lên một bước trấn sau hai chân đối thủ gạt về trước. Tay phải gạt hầu đối thủ, đẩy về sau, đối thủ ngã ngựa.
PHẢN CÔNG
Khi đối thủ ngã, vặn người cho mũi đao đối thủ chĩa vào lưng đối thủ theo nguyên lý
Dĩ bỉ chi đao hoàn thi ư bỉ thân.
3.5 CHIÊU THỨ NĂM
HẠC MINH CỬU CAO
TƯ THỨC
- Đối thủ đứng trước mặt, cầm dao xử dụng tư thức Thái-cực dương, Hậu-thiên từ trên cao đâm xuống mặt và ngực ta.
GIẢI THOÁT
- Áp dụng nguyên lý Tiên hạ thủ vi cường
- Tiến lên một bước, chân phải trấn sau chân phải đối thủ, tay trái chụp vào khủy tay phải đối thủ, đẩy lên trên. Tay phải xuyên qua hông phải đối thủ chuyển ra sau lưng chụp huyệt Kiên-tĩnh kéo xuống. Đối thủ mất trọng tâm nghiêng người về phía sau buông rơi đao.
- Tay trái buông tay đối thủ ra, chụp hầu bóp mạnh, đẩy ra sau. Chân phải quét hai chân đối thủ. Đối thủ ngã ngửa.
PHẢN CÔNG
- Ngã đè lên đối thủ, tay chụp dao phản công.
3.6 CHIÊU THỨ SÁU
THANH VĂN VU THIÊN
TƯ THỨC
Đối thủ đứng trước mặt ta, dùng dao đâm xéo từ dưới lên trên theo tư thức Tiên-thiên, Thái-cực âm. Có hai trường hợp xảy ra:
a. Ta đứng gần đối thủ, đối thủ sẽ chĩa mũi dao chếch vào bụng, ngực.
b. Khi ta đứng xa, đối thủ sẽ chĩa dao vào cổ, ngực.
Phàm đối thủ dùng vũ khí đâm thẳng tới, phải chuyển thân qua một bên né tránh chính lực đối thủ. Ví dụ như hổ vồ mà đứng trực diện đỡ, hổ đã nặng, thêm sức lao tới nữa thì chắc chắn không đương nổi. Phải né tránh, rồi nhân hổ vồ trượt mà phản đòn thôi.
TRƯỜNG HỢP THỨ NHẤT
GIẢI THOÁT
- Chân trái đứng vững. Chân phải bước ra sau chân trái một bước, người quay 90 độ về phải làm mũi đao đối thủ đâm trượt
- Mượn sức đánh sức, tay trái đánh vào cổ hoặc khuỷu tay. Làm cho đối thủ nghiêng sang trái.
PHẢN CÔNG
- Tay phải chụp cổ tay đối thủ quay theo chiều thuận, từ 180 độ đến 360 độ đối thủ đau, buông đao ra.
- Tay trái quặp cổ đối thủ giật về phải.
- Chân trái quét hai chân đối thủ. Đối thủ ngã úp sấp. Khi đối thủ ngã buông tay đối thủ ra. Phóng theo đối thủ dùng phi cước tấn công
TRƯỜNG HỢP THỨ NHÌ
GIẢI THOÁT
- Thừa lúc đối thủ từ dưới đâm xéo trở lên, lùi lại một bước, nghiêng thân về sau cho dao đối thủ đâm trượt.
PHẢN CÔNG
- Hai tay xòe thành chưởng chụp theo tay phải đối thủ, mượn sức đánh sức đẩy trở lên, làm đối thủ mất trọng tâm nghiêng về trước.
- Xử dụng tư thức Tiên-thiên cước đá vào bụng, ngực, hạ bộ đối thủ. Đối thủ bị tuyệt căn bản.
- Hai tay vặn tay đối thủ giật mạnh sang phải
- Đối thủ ngã úp sấp, dùng cước phản công đối thủ.
3.7 CHIÊU THỨ BẢY
Ô THƯỚC ĐÔNG PHI
TƯ THỨC
- Đối thủ đứng trước mặt, tay phải cầm đao đâm vòng ngang hông trái ta theo tư thức: Trấn-đông, Lưỡng-nghi dương.
GIẢI THOÁT
- Chân phải lùi ra sau một bước, người nghiêng về sau tránh chính lực đối thủ.
- Tay trái chụp cổ tay phải đối thủ, giật về trước. Chân trái xử dụng Hậu-thiên cước vào đầu gối đối thủ.
PHẢN CÔNG
- Tay phải chụp cổ tay phải đối thủ cùng tay trái vặn theo chiều thuận. Đối thủ đau, chúi xuống..
- Khủy tay trái xuyên vào cánh tay đối thủ, đè cánh tay đối thủ xuống. Đối thủ bương đao ra.
-Cùi chỏ trái đánh Bình-đông vào Thái-dương đối thủ. Tay phải giật đối thủ sang phải. Chân phải quét hai chân đối thủ. Đối thủ ngã úp sấp.
3.8 CHIÊU THỨ TÁM
HỒNG NHẠN TÂY PHI
TƯ THỨC
- Tay trái đối thủ cầm đao xử d?ng tư thức Lưỡng-nghi âm, Trấn-tây vào tiền lộ ta.
GIẢI THOÁT
-Chỉ khi nào ta và đối thủ đứng sát nhau, đối thủ mới xử dụng chiêu thức này. Căn bản giải thoát là thoái bộ, tránh lực tuyến đối thủ.
-Lui chân phải ra sau một bước, người nghiêng về sau. Chờ cho mũi dao vượt qua trước ngực:
*Tay trái chụp cổ tay phải đối thủ, đẩy mạnh theo lực tuyến đối thủ.
*Chân phải tiến lên một bước trấn sau chân phải đối thủ.
*Tay phải xuyên qua vai trái kẹp cổ đối thủ, vật vòng sang trái cho đối thủ ngã ngữa xuống đất.
PHẢN CÔNG
-Bẻ tay phải cho đao rơi ra. Tay phải bắt lấy đao.
-Chân trấn ngay ngược đối thủ, chĩa đao vào cổ đối thủ.
3.9 CHIÊU THỨ CHÍN
PHỤNG VŨ TIÊU SƠN
TƯ THỨC
-Đối thủ đứng trắc diện với ta về phía phải ta. Tay phải cầm đai chĩa vào ngực ta. Tay trái nắm tóc ta
GIẢI THOÁT
-Chú ý đến tay phải đối thủ, không cần chú ý đến tay trái.
-Tay trái chụp lưng bàn tay đối thủ. Tay phải chụp cổ tay đối thủ, vặn theo chiều nghịch đẩy trở ra. Đối thủ đau, buông đao.
PHẢN CÔNG
-Tay trái đoạt đao, chân phải bước về phải trấn sau hai chân đối thủ. Cùi chỏ phải đánh Bình-đông vào cằm đối thủ, tay phải đâm đao vào ngực đối thủ.
Ghi chú
-Nếu không nhặt, đoạt được đao, đối thủ đánh rơi đao xuống đất, thì dùng cùi chỏ phải đánh Bình-đông vào cằm đối thủ. Đối thủ đau, buông tay nắm tóc ra. Tay phải thuận đà gạt đối thủ ngã ngữa, dơ chân lên.Tay trái bốc đùi đối thủ vật xuống đất. Chiêu này rất khó xử dụng cần tập nhiều.
3.10 CHIÊU THỨ MƯỜI
HẠC PHI YÊN TỬ
TƯ THỨC
- Đối thủ đứng sau cầm đao đâm theo tư thức Hậu-thiên vào đầu, mặt ta.
GIẢI THOÁT
- Thân pháp phải tinh tường. Khi thấy đối thủ xuống tay, ngã bổ về trước, hai tay chống xuống đất.
- Chân phải đá Bình-nam vào ngực đối thủ.
PHẢN CÔNG
- Chuyển thân đứng dậy, quay về sau 180 độ. Đối thủ trở thành đứng trước ta. Tay phải chụp cổ tay phải đối thủ đẩy vòng sang phải. Chân trái tiến lên một bước trấn sau hai chân đối thủ. Tay trái xuyên vào vai phải đối thủ, quặp cổ đối thủ giật cho ngã ngữa.
- Đối thủ ngã, hai tay bẻ tay phải đối thủ đoạt đao. Dùng đao phản công đối thủ.
2.11. CHIÊU THỨ MƯỜI MỘT
PHỤNG-HOÀNG PHÙNG VŨ
TƯ THỨC
- Đối thủ đứng sau, tay phải cầm dao, tay trái khóa cổ. Đao chĩa vào đầu ta như đe dọa.
GIẢI THOÁT
- Thừa lúc đối thủ đâm trở xuống, tay trái chụp cổ trong tay phải đối thủ. Tay phải đồng thời chụp phía ngoài khuỷu tay phải đối thủ.
- Thuận thế bướcvề trước một bước. Vận dụng yêu lực quật đối thủ qua đầu.
PHẢN CÔNG
- Hai tay bẻ tay đối thủ đoạt đao. Dùng đao hoặc cước phản công.
3.12 CHIÊU THỨ MƯỜI HAI
KHỔNG TƯỚC THĂNG THIÊN
TƯ THỨC
- Đối thủ đứng sau, tay trái túm tóc, tay phải cầm đao dí vào lưng, cạnh sườn ta.
GIẢI THOÁT
- Tiến xéo về trước trái nửa bước, tay phải vòng ra sau chụp cổ tay phải đối thủ đẩy về phải. Tay trái chụp lưng bàn tay đối thủ bẻ theo chiều âm, đoạt đao.
- Chân phải lùi sau một bước, trấn sau chân trái đối thủ. Khuỷu trái đánh Bình-nam vào ngực đối thủ.
PHẢN CÔNG
- Tay trái xử dụng Bình-tây đao vào ngực đối thủ.
Thủ thứ mười hai trong Thuần chính thập nhị thủ có tên Nam Thiên Anh Kiệt. Sau Khi Thái-sư Trần Nguyên-Đán chép vào bộ Đông-a di sự đổi là Lĩnh-Nam nữ kiệt bao gồm mười hai chiêu chống lại đối thủ khi bị trói. Là thân phận nữ nhi khi bị trói thì trăm điều ngang ngửa sẽ đến. Nhưng trong mười chiêu bao gồm những thức nhu nhưng phong lôi dũng mãnh vô cùng, đủ để bảo vệ lấy thân.
Trong mười hai chiêu thì sáu chiêu ở tư thế đứng, ba chiêu ở tư thế ngồi và ba chiêu ở tư thế nằm.
Khi đối thủ trói một nữ nhi, mà còn hành hạ, thì chắc chắn tàn ác vô cùng. Hơn nữa đối thủ đó biết nữ nhi võ công cao cường, phải trói lại mới dám đánh. Vì vậy lúc xuất chiêu phải thật dũng mãnh, tốc độ cực kỳ thần tốc. Phải lưu ý : Khi đối thủ bị trúng đòn, mất căn bản, phải nhân đó mà hạ đối thủ bằng các thế liên hoàn ngay. Nếu để đối thủ lấy lại căn bản thì chỉ một vài chiêu thì ta lạc bại mất mạng.
Khi bị trói, thì hai tay ta chỉ có thể dùng làm búa, mọi hoạt động trông vào thân pháp, bộ pháp mà thôi.
Nguyên lý võ thuật trong thủ này là:
- Dĩ nhu chế cương,
- Cương nhu hợp nhất,
- Động trung cầu tĩnh.
Cho nên tên các chiêu thức mang ý nghĩa nhàn tản, can trường, để khêu gợi sự can đảm, tức là lấy sự bình tĩnh để tâm tư khỏi xáo trộn.
Trước khi tập thủ này, phải tập các phần nội công căn bản về bộ pháp, nhất là phép thăng bằng, phép nhào lộn thực kỹ càng, nếu không thì chính mình ở vào thế nhược.
Luôn luôn nhớ phải THẢN NHIÊN NHÀN NHÃ. Mất nguyên lý này sẽ mất hết.
2. NỘI CÔNG, KHÍ CÔNG ÁP DỤNG
2.1. Nội công áp dụng
Sau khi đã luyện tất cả Nội-công, của 11 Thủ đầu, khi sang Thủ thứ 12, thì không cần luyện gì thêm nữa.
2.2. Khí công áp dụng
Ôn lại vòng Tiểu và Đại Chu Thiên.
3. CÁC CHIÊU THỨC
3.1. CHIÊU THỨ NHẤT
NHÀN BỘ VÔ ƯU
TƯ THỨC
Ta bị trói. Đối thủ đi song song với ta, tay phải túm vai, túm cổ hoặc cánh tay trái dắt đi.
GIẢI THOÁT
- Như tên mang, tay bị trói, bị đối thủ dắt đi, nhưng vẫn nhàn nhã không lo sợ. Bước nhanh đi sát vào đối thủ. Bất thần đứng lại, chân trái chắn sau hai chân đối thủ.
- Hai tay biến thành quyền đánh vào huyệt Thần-đường, Đản-trung, Cửu-vỹ của đối thủ. Thuận đà gạt đối thủ ngã ngửa, chân trái quét hai chân đối thủ
PHẢN CÔNG
- Đối thủ ngã ngửa, dùng cước đá liên hoàn vào các yếu lộ trên người đối thủ.
3.2. CHIÊU THỨ HAI
ÁC CẨU BẤT KỴ
TƯ THỨC
Ta bị trói hai tay. Đối thủ đứng trước ta, hai tay bóp cổ.
GIẢI THOÁT
Bị trói mà còn bị đánh, nhưng người người xưa coi đối thủ như chó dữ chẳng đáng sợ. Hai đối thủ.
Cước phải đánh vào ngực đối thủ, giật cổ về sau thoát khỏi.
PHẢN CÔNG
- Đối thủ trúng đòn loạng choạng, tiến sát tới đối thủ. Dùng búa đánh tiếp, phóng cước vào người đối thủ.
3.4. CHIÊU THỨ BA
NHẤT THỦ DÃ VÔ
TƯ THỨC
- Ta bị trói hai tay,
- Đối thủ đứng đối diện ta. Đối thủ xử dụng chiêu thức Trấn-đông, Bình-tây, Trấn-tây tấn công vào thượng lộ ta.
GIẢI THOÁT
a. Trầm người xuống tránh lực đối thủ. Khi tay đối thủ qua đầu, chân phải tiến lên một bước trấn sau gót phải đối thủ. Hai tay nhập thành búa đập vào ngực đối thủ, thuận đà gạt đối thủ ngã ngửa.
b. Trầm người xuống tránh lực đối thủ.
- Khi tay đối thủ vừa qua đầu, chân phải tiến lên một bước, trấn sau gót trái đối thủ.
- Hai tay gạt vào cánh tay đối thủ theo lối mượn sức đánh sức, đối thủ ngã ngửa.
PHẢN CÔNG
- Khi đối thủ đang ngã, đánh ngay một búa vào yếu lộ. Đối thủ ngã rồi, phóng liên hoàn cước tấn công đến khi đối thủ hoàn toàn bị khắc chế mới thôi.
3.4. CHIÊU THỨ TƯ
LƯỠNG THỦ HỮU VÔ
TƯ THỨC
Đối thủ dùng thủ pháp phải đánh Bình-bắc, Trấn-đông, Bình-tây, Trấn-tây vào mặt, ngực ta. Tay trái túm tóc ta.
GIẢI THOÁT
- Chiêu trên Dù đối thủ đánh một tay ta cũng coi như không. Đến chiêu này đối thủ dùng hai tay ta cũng coi như không.
- Khi đối thủ ra tay đánh, áp dụng lối đánh Tiên hạ thủ vi cường. Hai tay chập thành búa đánh thật mạnh vào vào huyệt Thủ-tam-lý, Hiệp-bạch của cánh tay túm tóc. Tay trái đối thủ tê liệt, giật đầu ra khỏi. Đồng thời búa đổi chiều đánh vào huyệt Thủ-tam-lý, Hiệp-bạch cánh tay còn lại của đối thủ. Đối thủ bị hai lực đánh: chính lực của đối thủ và lực của búa. Huyệt bị thương nặng, đối thủ bị tê liệt tay phải.
PHẢN CÔNG
- Đẩy thẳng vào mặt đối thủ một búa. Chân phi cước vào yếu lộ đối thủ.
Ghi chú:
Chiêu này rất khó xử dụng. Phải tập nhiều mới thành thuộc, lâm sự xử dụng mới có kết quả.
3.5. CHIÊU THỨ NĂM
MÃ CƯỚC BẤT TRỌNG
TƯ THỨC
- Ta bị trói hai tay, ngồi dưới đất, đối thủ đi từ trước lại tấn công ta.
GIẢI THOÁT, PHẢN CÔNG
- Chống tay xuống đất, hai chân hất người đứng lên.
- Lao người về trước húc vai vào bụng đối thủ. Hai tay vòng thành Thái-cực đầy vào ống quyển đối thủ, bốc đối thủ tung qua vai lộn đầu xuống đất.
- Quay người 180 độ, mượn đà phóng một Thái-cực dương cước vào mặt đối thủ.
3.8. CHIÊU THỨ TÁM
KHỔ HẢI VÔ BỜ
TƯ THỨC
- Ta ngồi dưới đất, đối thủ tiến đến nắm tóc lôi đi.
GIẢI THOÁT, PHẢN CÔNG
- Đã bị trói ngồi dưới đất, còn bị nắm tóc lôi đi, nhưng vẫn khuyên đối thủ: Này bể khổ không có bến bờ, đừng có ác độc nữa.
- Chấp hai tay thành búa, đánh vào huyệt Xích-trạch, Thanh-linh đối thủ (đối th? nắm bằng tay nào, đánh vào tay ấy).
- Đánh về phía trước vào hạ bộ đối thủ. Đối thủ đau sẽ buông tay ra, loạng choạng lùi lại.
- Đứng dậy phi cước theo cho đối thủ ngã hẳn.
3.9. CHIÊU THỨ CHÍN
HỒI ĐẦU THỊ NGẠN
TƯ THỨC
- Ta ngồi dưới đất, đối thủ tiến đến dùng Tứ-tượng cước tấn công ta.
GIẢI THOÁT
- Ngã nghiêng người về phía sau trái, như kiểu "hồi đầu trông lại bờ biển".
- Chờ chân đối thủ qua đầu, chân phải biến thành câu, móc cổ chân trái đối thủ. Chân phải đá Tiên-thiên vào hạ bộ đối thủ.
- Đối thủ bị đánh hụt, bị móc chân, ngã úp sấp.
GIẢI THOÁT
- Ngồi dậy, hai tay đỡ vào mặt dương trái đối thủ đè xuống khóa lại.. Đối thủ bị kềm chế.
3.10. CHIÊU THỨ MƯỜI
HOÀNH QUA HỔ DỊ
TƯ THỨC
- Ta bị trói nằm dưới đất, đối thủ đi lại chính diện tấn công.
GIẢI THOÁT
- Co chân lại, nghiêng qua bên trái. Chân trái trấn trước hai chân đối thủ gạt sang phải. Chân phải trấn ngang sau đầu gối đối thủ gạt sang phải. Xử dụng Thiết-kình vật đối thủ ngã sấp xuống phải. Đối thủ ngã, chân phải đè đối thủ, chân trái bẻ gập hai chân đối thủ theo chiều âm.
PHẢN CÔNG
- Ngồi dậy dùng búa phản công vào yếu lộ trên người đối thủ.
3.11. CHIÊU THỨ MƯỜI MỘT
ĐỐI NỮ VIỆT NAN
TƯ THỨC
Ta bị trói ngồi dưới đất. Đối thủ đi ngang hông lại muốn tấn công.
GIẢI THOÁT
- Khi đối thủ đứng gần, quay sang trái sang 90 độ. Hai tay biến thành câu móc chân đối thủ giật mạnh. Chân phải đạp vào hạ bộ đối thủ. Đối thủ ngã.
PHẢN CÔNG
- Ngồi dậy, hai tay biến thành búa phản công vào yếu lộ trên người đối thủ.
Ghi chú:
Chiêu thứ mười và mười một lấy ý trong hai câu thơ của Trung-hoa. Nguyên người Trung-hoa vào năm 248 sau Thiên-chúa, cai trị VN tàn ác, bà Triệu nổi lên chiêu mộ dũng sĩ khởi nghĩa. Người Trung-hoa rất khiếp sợ khi phải giao đấu với Bà, nên đã có hai câu than thở rằng:
Hoành qua đương hổ dị
Đối diện Bà vương nan.
Nghĩa là: Cầm ngang ngọn giáo chống nhau với hổ thì dễ, nhưng đối diện với bà Triệu thì khó.
Bộ Đông-A di sự thì chép như trên. Nhưng bộ Lĩnh-nam vũ kinh thì chép là : Đối diện Việt-nữ nan. Nghĩa là đối diện với gái Việt thực khó. Theo thiển ý thì bộ ĐADS có lý hơn.
3.12. CHIÊU THỨ MƯỜI HAI
PHONG CHÂU KHỞI BINH
TƯ THỨC
Ta bị trói nằm dưới đất. Đối thủ đi xéo ngang hông lại ôm ta.
GIẢI THOÁT
Chiêu này nghĩa là: Khởi binh từ đất Phong-châu, ví như bà Trưng xưa đã khởi binh chống quân Hán tại đất Phong-châu.
Đầu đối thủ cúi xuống thấp:
- Hai chân biến thành Thiết-kình vòng lên kẹp cổ đối thủ, vật ngã sang trái.
- Mượn đà ngồi dậy, hai tay chấp thành búa phản công vào yếu điểm trên mặt đối thủ.
