|
|
25-09-2008, 02:02 PM
|
|
Thượng Thiên Hạ Äịa Duy Ngã Äá»™c Tôn
|
|
Tham gia: May 2008
Äến từ: Việt Nam
Bà i gởi: 3,304
Thá»i gian online: 3 tuần 5 ngà y 16 giá»
Thanks: 932
Thanked 2,152 Times in 223 Posts
|
|
P2 - 2
6.
Khoảng ba, bốn giá» sau, lúc hoà ng hôn, có hai bóng ngÆ°á»i hiện ra, nhÆ° từ dÆ°á»›i đất chui lên, trên cánh đồng cách xa Ä‘Æ°á»ng cái. Há» nhìn trÆ°á»›c nhìn sau rồi rảo bÆ°á»›c Ä‘i. Äó là Antipop và Tiverzin.
- Nhanh lên bác, - Tiverzin giục, - Tôi không ngại tụi máºt thám theo dõi, mà biết rằng cuá»™c bà n cãi dai dẳng ấy sắp kết thúc, các cha ấy sẽ chui ra khá»i nhà hầm và đuổi kịp chúng mình. Tôi thì tôi ghét mặt các cha ấy lắm rồi. Nếu cứ dây dÆ°a mãi thế, thì thà đừng có Ä‘á» xuất chuyện lá»›n. Äã váºy láºp ra Uá»· ban để là m gì, và nếu cả gan chÆ¡i vá»›i lá»a, sao cứ lẩn tránh nhÆ° chuá»™t chÅ©i! Và còn bác nữa, cÅ©ng hay gá»›m, lại Ä‘i ủng há»™ cái thằng cha thỠđế, đại diện tuyến Ä‘Æ°á»ng Nicolaiev ấy là m gì.
- Bà Daria nhà tôi bị bệnh thương hà n. Chắc phải đưa đi nhà thương. Chưa lo liệu xong việc ấy, thì tôi chẳng nghĩ ra chuyện gì được.
- Nghe đâu hôm nay là ngà y phát lÆ°Æ¡ng. Tôi sé ghé qua sở xem sao. Nếu không phải ngà y lÄ©nh tiá»n, thì thá» có Chúa, tôi đã mặc xác các ông và không chút do dá»± tá»± giải quyết dứt Ä‘iểm cái vụ dây dÆ°a nà y.
- Cáºu định giải quyết bằng cách nà o, nói nghe thá».
- Có gì đâu. Tôi chỉ việc xuống gian nồi hơi, kéo còi là m hiệu là xong.
Há» từ giã nhau rồi má»—i ngÆ°á»i Ä‘i má»™t ngả.
Tiverzin theo Ä‘Æ°á»ng xe lá»a Ä‘i vá» phÃa thà nh phố. Anh gặp rất nhiá»u ngÆ°á»i Ä‘i lÄ©nh lÆ°Æ¡ng vá». Anh Æ°á»›c lượng rằng số ngÆ°á»i còn lại ở ga chẳng bao nhiêu.
Trá»i bắt đầu sẩm tối. Ở bãi trống trÆ°á»›c trụ sở phát lÆ°Æ¡ng, những anh em thợ nghỉ việc Ä‘ang túm nhau nói chuyện dÆ°á»›i ánh đèn của trụ sở. Chiếc xe ngá»±a của Fufolygin đứng chá»±c sẵn ở cổng bãi. Bà vợ ông kỹ sÆ° ngồi trong xe vá»›i tÆ° thế cÅ©, tá»±a hồ bà ta vẫn yên vị ở đó từ sáng tá»›i giá». Bà ta Ä‘ang chỠông chồng và o sở lÄ©nh lÆ°Æ¡ng.
Äá»™t nhiên mÆ°a tuyết đổ xuống. NgÆ°á»i đánh xe vá»™i tụt xuống đất để kéo cái mÅ© da lên, trong lúc bác ta tì má»™t chân lên Ä‘uôi xe để kéo căng các gá»ng mui, bà Fufolygin ung dung ngồi ngắm các bông tuyết lẫn nÆ°á»›c trắng bạc nhÆ° hạt cÆ°á»m Ä‘ang thấp thôáng dÆ°á»›i ánh đèn trụ sở. Bà ta ném cái nhìn mÆ¡ mà ng, bất Ä‘á»™ng phÃa trên đầu đám thợ, vá»›i vẻ mặt nhÆ° muốn bảo há» rằng, nếu cần, cái nhìn ấy có thể dá»… dà ng xuyên qua ngÆ°á»i há» nhÆ° xuyên qua má»™t đám sÆ°Æ¡ng mù hay mÆ°a bụi.
Tiverzin vô tình bắt gặp vẻ mặt đó. Anh bị nó khuất phục. Anh Ä‘i ngang qua, không chà o bà ta và quyết định chốc nữa má»›i và o lÄ©nh lÆ°Æ¡ng để khá»i chạm trán chồng bà ta trong đó. Anh Ä‘i vá» phÃa dãy xưởng thiếu ánh sáng, nÆ¡i có cái vòng quay Ä‘en Ä‘en vá»›i những Ä‘Æ°á»ng ray hình sao chạy và o Ä‘á»-pô.
- Tiverzin! Kuprich! - Từ trong bóng tối có mấy tiếng gá»i anh vá»ng ra. Má»™t tốp ngÆ°á»i tá»± táºp trÆ°á»›c dãy xưởng. Bên trong có tiếng ai đó quát tháo và hếng khóc của má»™t chú bé. Má»™t phụ nữ đứng trong đám đông gá»i - Anh Tiverzin Æ¡i, và o mà bênh thằng nhá» Ä‘i!
Lão thợ cả Petr Khudoleev lại Ä‘ang đánh Ä‘áºp chú bé há»c việc tên là Yuxupka nạn nhân thÆ°á»ng ngà y của lão.
Lão thợ cả xÆ°a kia đâu phải là kẻ rượu chè, thÃch hà nh hạ đám thợ nhá» má»›i há»c nghá» và ưa gây sá»± đánh lá»™n. Äã có thá»i nhiá»u cô con gái các nhà buôn và mục sÆ° ở khu kỹ nghệ ngoại ô Moskva từng để mắt đến tay thợ Ä‘iển trai ấy. Hồi đó, bà mẹ của Tiverzin má»›i há»c xong trÆ°á»ng nhà xứ, đã được Petr cầu hôn, nhÆ°ng bà từ chối và đã lấy má»™t ngÆ°á»i bạn của Petr là anh thợ lái tà u Saveli Nikitich Tiverzin.
Sáu năm sau cái chết thảm khốc của Saveli Tiverzin (ông bị thiêu cháy năm 1888 trong má»™t vụ đụng xe lá»a là m chấn Ä‘á»™ng dÆ° luáºn Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i). Petr lại đến cầu hôn lần nữa, và bà Marfa Gavrilovna lại khÆ°á»›c từ. Từ đó Petr bắt đầu uống rượu và trở nên hung dữ, để trả thù cái thế giá»›i mà lão cho rằng đã gây cho lão tất cả những buồn phiá»n hiện tại.
Yuxupka là con bác lao công Ghimazetdin ở khu nhà Tiverzin đang sống. Tại xưởng, Tiverzin đứng ra che chở chú bé, và cũng vì thế chú lại cà ng bị lão Petr căm ghét.
- Mà y cầm giÅ©a nhÆ° thế à , cái thằng da và ng khốn kiếp nà y! - Lão Petr hét lên, nắm tóc Yuxupka và đáºp và o gáy chú bé.
- Mà y giÅ©a gang thế nà y à , đồ má»i Ä‘en, thằng Ả Ráºp mắt xếch?
- Tao há»i mà y, có phải mà y định là m há»ng việc của tao thì bảo?
- Ãi ái dau quá! Cháu xin ông, cháu không dám thế nữa, ôi Ä‘au quá.
- Äã bảo Ä‘i bảo lại hà ng nghìn lần là trÆ°á»›c khi vặn chặt ốc phải xoay cái trục cái đã, nhÆ°ng nó lại cứ là m theo lối riêng của nó. Äồ chó đẻ, suýt nữa là m gãy cái trục của ngÆ°á»i ta.
- ThÆ°a ông, cháu có Ä‘á»™ng đến cái trục đâu ạ, tháºt tình cháu không Ä‘á»™ng đến.
Lúc đó Tiverzin rẽ đám đông chạy và o.
- Thằng bé là m gì mà lão hà nh hạ nó thế?
- NgÆ°á»i ta Ä‘ang ẩu đả thì đừng có dÃnh và o, - Lão Petr xẵng giá»ng.
- Tôi há»i lão vì cá»› gì mà lão hà nh hạ thằng bé?
- Còn tôi thì má»i ông xéo Ä‘i cho, thÆ°a ông chỉ huy. Tôi tha giết nó là phúc, cái thằng khốn kiếp ấy, suýt nữa nó là m gãy cái trục của tôi. Äáng ra nó phải hôn tay tôi để cảm Æ¡n tôi đã tha chết cho nó, cái thằng quá»· mắt lé ấy. Äằng nà y tôi má»›i chỉ véo tai, túm tóc, dạy bảo nó chứ có gì đâu.
- Váºy là chỉ vì thế mà lão định giết nó hả, lão Petr? Lão nên biết xấu hổ thì má»›i phải. Má»™t báºc thợ cả già đá»i mà vẫn ngu!
- Xéo Ä‘i xéo ngay di trong lúc mà y còn là nh lặn. Mà y đòi lên mặt dạy tao hả, đồ chó ***, tao thì móc há»ng mà y ra. Mẹ mà y đã ngủ vá»›i trai trên đống tà vẹt, trÆ°á»›c mặt cha mà y, rồi đẻ ra mà y, quân Ä‘Ã ng Ä‘iếm. Cái con mẹ mà y tao còn lạ gì, cái đồ mèo chuá»™t, cái quân ** thoã lẳng lÆ¡ ấy!
Toà n bá»™ chuyện xảy ra tiếp đó không đầy má»™t phút. Trên bà n thợ để ngổn ngang các loại dụng cụ đồ nghá» và các cục sắt cả hai chá»™p lấy má»—i ngÆ°á»i má»™t thứ là m khà giá»›i và hẳn là sẽ giết nhau, nếu ngay lúc đó má»i ngÆ°á»i không đổ xô lại lôi há» ra.
Lão Petr và Tiverzin đứng đối diện nhau, mặt tái nhợt, đầu chúi ra đằng trÆ°á»›c đến mức gần chạm trán và o nhau, mắt Ä‘á» ná»c. Äôi bên tức quá, chỉ hằm hè không thốt được câu nà o.
NgÆ°á»i ta ghìm chặt tay há» lại đằng sau. Cả hai cứ vùng vẫy, vặn vẹo cả ngÆ°á»i, cố gắng giằng tay ra, kéo theo cả từng đám bạn Ä‘ang Ä‘eo bám. Ão ngoà i và sÆ¡ mi của há» báºt cúc, để trÆ¡ cả vai ra. Xung quanh há» không ngá»›t tiếng ồn à o.
- Cái dùi kìa! Giằng cái dùi ra, kẻo nó chá»c thủng sá» thằng cha kia bây giá».
- Nà y lão Petr, có chịu đứng yên không, chúng tôi bẻ quặt tay lão cho coi!
- Mất công có thể chúng là m gì mãi? Lôi chúng đi nhốt mỗi thằng một chỗ là xong chuyện.
Äá»™t nhiên, bằng má»™t cố gắng phi thÆ°á»ng, Tiverzin gạt văng cả chùm ngÆ°á»i Ä‘ang bám chặt anh, tiện Ä‘Ã anh vá»t ngay ra cá»a. Má»i ngÆ°á»i định chạy theo nÃu giữ, nhÆ°ng thấy anh không có vẻ quay lại đánh nhau, nên há» lại thôi. Anh đóng sầm cá»a, bÆ°á»›c Ä‘i không thèm ngoái lại. Xung quanh anh là đêm tối và sá»± ẩm Æ°á»›t của mùa thu. Anh lẩm bẩm: "Mình muốn Ä‘iá»u hay cho há», mà há» chỉ rắp tâm hại mình". Anh không biết mình Ä‘ang Ä‘i đâu và để là m gì.
Cái xã há»™i đê tiện và gian láºn, nÆ¡i má»™t bà quý tá»™c già u sang nhìn đám cần lao ngá»› ngẩn bằng ná»a con mắt, còn má»™t con sâu rượu, nạn nhân của chế Ä‘á»™ ấy, lấy là m thÃch thú được hà nh hạ chá»i bá»›i những ngÆ°á»i cùng cảnh ngá»™, cái xã há»™i đó, Tiverzin chÆ°a bao giá» thấy căm ghét bằng lúc nà y. Anh bÆ°á»›c nhanh, tá»±a hồ dáng Ä‘i vá»™i vã của anh có thể là m gần lại cái thá»i má»i chuyện trên Ä‘á»i sẽ trở nên hợp lý và hoà hợp nhÆ° Ä‘iá»u khối óc cuồng nhiệt của anh Ä‘ang tưởng tượng. Anh biết rằng các khát vá»ng của bá»n anh trong những ngà y vừa qua, tình trạng lá»™n xá»™n trên tuyến Ä‘Æ°á»ng, các lá»i phát biểu tại các cuá»™c há»p và quyết định bãi công, tuy chÆ°a được thá»±c hiện song cÅ©ng chÆ°a bị bãi bá», - tất cả những thứ đó Ä‘á»u là từng chặng riêng trên con Ä‘Æ°á»ng lá»›n sẽ Ä‘i.
NhÆ°ng lúc nà y anh hăng hái muốn chà y má»™t hÆ¡i hết toà n bá»™ quãng Ä‘Æ°á»ng dà i ấy mà không cần dừng nghỉ. Anh chÆ°a hiểu mình Ä‘ang sải bÆ°á»›c Ä‘i đâu, nhÆ°ng đôi chân của anh thì biết rõ nó Ä‘ang Ä‘Æ°a anh đến chốn nà o.
Rất lâu Tiverzin không ngá», rằng sau khi anh và Antipop bá» ra vá», Uá»· ban há»p trong căn nhà hầm đã quyết định công bố lệnh đình công ngay tối hôm đó. Các thà nh viên của Uá»· ban cÅ©ng đã phân công ngay vá»›i nhau, ai sẽ Ä‘i đâu và là m gì, ở khu vá»±c nà o. Khi từ xưởng sá»a chữa đẩu máy báºt ra tiếng còi tÃn hiệu, thoạt đầu còn khà n khà n, sau má»—i lúc má»™t trong và đá»u nhÆ° tiếng kêu tá»± đáy lòng Tiverzin, thì đã có những Ä‘oà n ngÆ°á»i xuất phát từ Ä‘á»-pô và từ ga hà ng hoá, nháºp bá»n vá»›i má»™t Ä‘oà n ngÆ°á»i vừa bá» việc theo hiệu còi của Tiverzin phát ra tại gian nồi hÆ¡i, để cùng tiến và o thà nh phố từ chá»— cá»™t tÃn hiệu cho tà u và o ga.
Trong nhiá»u năm, Tiverzin cứ tưởng rằng đêm hôm ấy má»™t mình anh đã là m ngừng toà n bá»™ công việc giao thông trên tuyến Ä‘Æ°á»ng. Mãi đến ngà y bị Ä‘Æ°a ra toà , bị ghép và o nhiá»u tá»™i trong đó không há» có tá»™i xúi giục bãi công, anh má»›i hiểu ra sá»± tháºt. NgÆ°á»i ta chạy ra há»i: "Kéo còi có việc gì váºy? Há» gá»i Ä‘i đâu thế?" Rồi tiếng trả lá»i từ trong bóng tối: "Äiếc hay sao mà không nghe thấy còi báo Ä‘á»™ng. Gá»i Ä‘i chữa cháy đấy". - "Cháy ở đâu váºy" "Nếu ngÆ°á»i ta kéo còi, ắt là có hoả hoạn ở đâu đó".
Những tiếng sáºp cá»a, thêm những ngÆ°á»i má»›i bÆ°á»›c ra. Và i giá»ng nói khác vang lên.
- Nói báºy đấy, cháy đâu mà cháy! Äồ dân quê! Äừng nghe lá»i bá»n ngốc. Tiếng còi ấy là hiệu lệnh bãi công, hiểu chÆ°a?
- Äây, xin giao trả dây cÆ°Æ¡ng và roi ngá»±a, từ nay tôi chẳng hầu hạ ông nữa. Vá» nhà thôi, anh em Æ¡i.
NgÆ°á»i ta bá» việc ra vá» má»—i lúc má»™t nhiá»u. Công nhân xe lá»a đã bãi công.
7.
Mãi ngà y thứ ba Tiverzin má»›i vá» nhà , ngÆ°á»i rét run, buồn ngủ dÃp mắt, râu má»c lởm chởm. Äêm qua trá»i rét buốt hÆ¡n má»i năm cùng thá»i Ä‘iểm nà y, trong khi Tiverzin chỉ ăn báºn theo kiểu mùa thu. VỠđến cổng, anh gặp bác lao công Ghimazetdin.
- Xin Ä‘a tạ ngà i Tiverzin, - bác ta kÃnh cẩn nói. - Ngà i đã che chở cho cháu Yuxupka, suốt Ä‘á»i chúng tôi sẽ cầu Chúa phù há»™ cho ngà i.
- Æ hay, bác GhimadeÄ‘in, bác quẫn trà hay sao mà bác gá»i tôi là ngà i? Mong bác bá» cái lối xÆ°ng hô ấy cho tôi nhá». Bác thá» nói xem, có đúng trá»i rét khiếp không?
- Sợ gì rét, nhà anh ấm rồi. Hôm qua chúng tôi đã chở từ ga Hà ng hoá vỠcho bà cụ Marfa nhà anh đầy một gian củi, toà n là loại bạch dương, củi khô và được lắm cơ anh ạ.
- Cảm ơn bác. Hình như bác có chuyện gì muốn nói thì phải. Xin bác nói luôn đi, tôi đang rét quá, mong bác thông cảm.
- Tôi muốn khuyên anh dừng ngủ ở nhà . Kiếm chá»— nà o kÃn đáo mà trốn, anh Tiverzin ạ. Tụi lÃnh đến, rồi lão thanh tra cÅ©ng đến tìm anh, há»i anh có vỠđây không. Tôi bảo há» là chả thấy ai đến cả. Chỉ có cáºu thợ giúp việc, nhân viên đầu máy và nhân viên sở hoả xa đến thôi. Còn ngÆ°á»i lạ không thấy ai, tôi bảo há» thế!
Tiverzin lúc đó chÆ°a láºp gia đình, anh sống vá»›i mẹ và vợ chồng cáºu em trai. Ngôi nhà nà y thuá»™c quyá»n sở hữu của nhà thá» Chúa Ba Ngôi ở bên cạnh. Khu nhà má»™t phần dà nh cho mấy giáo sÄ© xứ đạo. Má»™t phần nhÆ°á»ng cho hai tổ hợp có sạp bán lẻ hoa quả và thịt trong thà nh phố, còn phần lá»›n dà nh cho số viên chức nhá» của tuyến Ä‘Æ°á»ng xe lá»a Moskva - Brets.
Khu nhà xây bằng đá, có các hà nh lang bằng gá»—, bao quanh má»™t sân đất nện bẩn thỉu. Từ hà nh lang có các cầu thang gá»— nhá»›p nhúa và trÆ¡n trượt Ä‘i lên. Khu vá»±c cầu thang toà n mùi *** mèo và mùi dÆ°a bắp cải. PhÃa đầu cầu thang có phòng vệ sinh và gian chứa đồ vá»›i những cái khoá treo lủng lắng.
Cáºu em của Tiverzin đã bị đăng lÃnh và má»›i bị thÆ°Æ¡ng ở tráºn Vaphănggoa. Cáºu Ä‘ang nằm Ä‘iá»u dưỡng ở quân y viện Grasnoiask, cô vợ vá»›i hai đứa con gái đã Ä‘i thăm và ở lại săn sóc cáºu. Là nhân viên sở hoả xa từ Ä‘á»i cha đến Ä‘á»i con, gia đình Tiverzin được vé miá»…n phà đi lại dá»… dà ng khắp nưởc Nga.
Hiện tại ở nhà chỉ có hai mẹ con anh, nên căn nhà vắng vẻ và yên lặng. Căn nhà ở lầu má»™t. Ngay cạnh cá»a ra và o, ngoà i hà nh lang, có má»™t lu nÆ°á»›c, luôn luôn được ngÆ°á»i chở nÆ°á»›c đổ đầy.
Khi Tiverzin lên tá»›i nhà , anh nháºn thấy cái nắp lu bị lệch sang má»™t bên và chiếc( ca sắt thì bị gắn chặt và o lởp nưởc đóng băng cứng nhÆ° đá trong lu.
- Lại cha Prop chứ không còn ai và o đây, - Tiverzin cÆ°á»i khẩy nghÄ© bụng. - Cha nà y nốc nÆ°á»›c dá»… sợ, ruá»™t lúc nà o cÅ©ng bốc lá»a hay sao ấy.
Prop Afanaxevich Xocolov là m trợ tế ở nhà thá», má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông còn trẻ và điển trai, có há» hà ng bà con xa vá»›i bà Marfa.
Tiverzin thò tay và o lu cạy chiếc ca sắt lên, Ä‘áºy nắp lu cho ngay ngắn rồi kéo chuông cá»a. Má»™t luồng không khà ấm cúng và mùi hÆ¡i nÆ°á»›c thÆ¡m ngon theo chiếc cá»a mở ùa ra đón anh.
- Mẹ đốt lò sưởi ấm quá, nhà mình ấm tháºt đấy, mẹ nhỉ.
Bà Marfa ôm chầm lấy con mà khóc. Bà vuốt tóc con một lát rồi mới dịu dà ng đẩy ra.
- Phải dũng cảm mới là m nên chuyện, mẹ ạ, - Tiverzdin nói khẽ. - Chắc con phải bỠMoskva đi Vacsava thôi.
- Mẹ biết. Vì thế mà mẹ khóc. Ở đây nguy cho con mất. Con nên lánh Ä‘i xa, tháºt xa con ạ.
- Gớm cái ông bạn Petr của mẹ, cái vị hôn phu lịch sự ấy suýt phang vỡ đầu con.
Tiverzin tưởng đâu sẽ là m mẹ phì cÆ°á»i. NhÆ°ng bà không hiểu câu đùa, nên bà nghiêm mặt trả lá»i:
- Äừng chế nhạo ông ấy, con ạ. Äáng lẽ con nên thÆ°Æ¡ng hại ông ấy, má»™t kẻ Ä‘au khổ, má»™t tâm hồn lầm lạc.
- Mẹ Æ¡i, Pavel Antipop bị bắt rồi, mẹ biết chÆ°a? Ban đêm chúng đến khám nhà , lục soát lung tung. Äến sáng, chúng dẫn bác ấy Ä‘i. Vợ bác ấy lại bị sốt thÆ°Æ¡ng hà n, Ä‘ang nằm ở nhà thÆ°Æ¡ng, ở nhà còn má»—i thằng bé Pasa, cái chú bé há»c tại ngôi trÆ°á»ng má»›i mở ấy, sống vá»›i bà cô Ä‘iếc. Tệ hÆ¡n nữa, chúng muốn Ä‘uổi hai cô cháu ra khá»i nhà . Theo ý con, mẹ nên Ä‘Æ°a thằng bé Pasa vá» nhà ta. À mà lão Prop đến đây để là m gì thế mẹ?
- Sao con biết Prop đến đây?
- Con thấy lu nước để mở và chiếc ca sắt thì rơi và o trong. Con nghĩ, chắc chỉ có lão Prop, cái thùng không đáy ấy, đã múc nước nốc cho đầy ruột thôi.
- Con tinh lắm, đúng đấy. Äúng Prop. Prop, Prop Anfanaxevich. Lão đến vay mẹ má»™t Ãt củi, mẹ đã cho vay rồi. À mà mẹ lÆ¡ đãng quá, chỉ nhá»› chuyện củi lá»a, quên khuấy cái tin lão Ä‘em đến. Sa hoà ng, con hiểu không, má»›i ký má»™t bản tuyên ngôn đổi má»›i tất cả má»i sá»±: cấm không cho ai được xâm phạm đến ngÆ°á»i khác, chia đất cho dân cà y, và thÆ°á»ng dân được coi ngang hà ng vá»›i quý tá»™c. Chiếu chỉ đã ký, chỉ còn việc công bố nữa thôi, con nghÄ© sao? Há»™i đồng giám mục cÅ©ng má»›i gá»i Ä‘i các nÆ¡i má»™t Ä‘Æ¡n thỉnh cầu Ä‘Æ°a và o nghi lá»… của há», hay là má»™t bà i Kinh tạ Æ¡n thì phải, mẹ cÅ©ng chả nhá»› rõ. Lão Prop kể vá»›i mẹ, thế mà mẹ quên bẵng Ä‘i mất.
8.
Pasa đã đến ở vá»›i gia đình Tiverzin. Cha cáºu, Pavel Antipop, má»›i bị bắt giữ và mẹ cáºu, bà Daria Philimonovna, Ä‘ang nằm nhà thÆ°Æ¡ng. Cáºu, mặt mÅ©i khôi ngô sáng sủa, tóc nâu, rẽ ngôi thẳng. Cáºu chải đầu suốt ngà y, chốc chốc lại sá»a chiếc áo ngoà i cùng chiếc dây lÆ°ng có khoá mang dấu hiệu trÆ°á»ng cáºu Ä‘ang há»c. TÃnh cáºu hay cÆ°á»i, đặc biệt có óc quan sát tinh tế. Cáºu bắt chÆ°á»›c tất cả những gì cáºu nghe, nhìn thấy má»™t cách tà i tình và khôi hà i.
Ãt lâu sau khi bản Tuyên ngôn mÆ°á»i bảy tháng MÆ°á»i được công bố, má»™t cuá»™c biểu tình lá»›n được dá»± tÃnh sẽ Ä‘i từ ô Tver đến cá»a ô Kaluga. Sáng kiến ấy đúng là theo cái lối "lắm thầy nhiá»u ma" nhÆ° ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng nói. Mấy tổ chức cách mang tham gia Ä‘á» xÆ°á»›ng vụ đó xảy ra cãi cá» nhau và lần lượt rút lui. Äến ngà y ấn định, biết tin dân chúng vẫn đổ ta Ä‘Æ°á»ng rất đông, há» bèn vá»™i vã cỠđại diện của mình Ä‘i dá»± biểu tình.
Mặc dù Tiverzin cố có thể ngăn, bà Marfa vẫn quyết Ä‘i dá»± biểu tình bằng được cùng vá»›i cáºu bé Pasa vui tÃnh và cởi mở.
Hôm đó là má»™t ngà y khô ráo, giá rét và o đầu tháng mÆ°á»i má»™t. Bầu trá»i yên tÄ©nh, mà u xám chì, lác đác những bông tuyết bay cháºp chá»n trên không trung khá lâu rồi má»›i rÆ¡i xuống đất, biến thà nh má»™t thứ bụi tÆ¡ mà u xám, tá»± lại ở những chá»— trÅ©ng trên mặt Ä‘Æ°á»ng.
Dân chúng lÅ© lượt kéo Ä‘i ngoà i Ä‘Æ°á»ng phố. Toà n thấy hết khuôn mặt nà y đến khuôn mặt khác, những chiếc áo choà ng lót bông, những chiếc mÅ© lông cừa, các ông già bà cả, há»c sinh tiểu há»c và cả trẻ con, các nhân viên sở hoả xa váºn đồng phục, công nhân sở xe Ä‘iện và sở Ä‘iện báo Ä‘i ủng quá gối, mặc áo da ngắn, rồi há»c sinh trung há»c và sinh viên.
NgÆ°á»i ta hát bà i "Cô gái Vacsava" "Hỡi các bạn nạn nhân" và bà i "Macxâye". NhÆ°ng Ä‘á»™t nhiên ngÆ°á»i dẫn đầu Ä‘oà n biểu tình, từ trÆ°á»›c vẫn Ä‘i giáºt lùi, vừa Ä‘i vừa vung chiếc mÅ© trong tay đánh nhịp cho bà i hát, nay bá»—ng Ä‘á»™i mÅ©, ngừng hát, quay lÆ°ng lại phÃa Ä‘oà n, rồi vừa Ä‘i vừa lắng tai nghe, xem các vị khác trong ban Ä‘iá»u hà nh Ä‘ang bÆ°á»›c bên cạnh nói gì. Tiếng hát bắt đầu chệch choạc rồi im hẳn. Chỉ còn nghe tiếng giầy rầm ráºp của dòng ngÆ°á»i đông đảo nện xuống mặt Ä‘Æ°á»ng băng giá.
Những ngÆ°á»i có thiện chà báo tin cho ban tổ chức biết rằng bá»n lÃnh côdắc Ä‘ang phục binh ở phÃa trÆ°á»›c. Má»™t hiệu thuốc ở bên đưởng vừa được ty Ä‘iện thoại báo cho biết Ä‘iá»u đó.
Ban tổ chức bà n vá»›i nhau: "Trong tình hình nà y, Ä‘iá»u cốt yếu là phải bình tÄ©nh, đừng hoảng hết. Phải chiếm ngay má»™t công thụ nà o đó gần đây nhất, loan báo cho bà con biết tình thế nguy hiểm Ä‘ang Ä‘e doạ, sau đó giải tán từng ngÆ°á»i má»™t".
Há» tranh cãi xem chá»— nà o thuáºn tiện nhất. NgÆ°á»i Ä‘á» nghị lấy trụ sở Há»™i đại lý thÆ°Æ¡ng gia, kẻ bảo nên và o trÆ°á»ng Cao đẳng kỹ thuáºt, ngÆ°á»i thì chá»n TrÆ°á»ng Thông tin viên quốc ngoại.
Äang lúc còn tranh cãi thì phÃa trÆ°á»›c đã hiện ra má»™t công thá»± thuáºn tiện cho việc né tránh chẳng thua gì các địa Ä‘iểm vừa kể.
Khi Ä‘oà n biểu tình tá»›i chá»— ấy, mấy vị lãnh đạo bÆ°á»›c lên cái thá»m cao hình bán nguyệt và giÆ¡ tay là m hiệu cho tốp ngÆ°á»i Ä‘i đầu dừng lại. Các cánh cá»a và o Ä‘á»u được mở rá»™ng, và toà n bá»™ Ä‘oà n biểu tình ồ ạt theo nhau kéo và o khu tiá»n sảnh của ngôi trÆ°á»ng và bắt đầu Ä‘i lên cầu thang chÃnh.
- Và o há»™i trÆ°á»ng, và o há»™i trÆ°á»ng!
Có mấy tiếng kêu to nhÆ° thế ở phÃa sau, nhÆ°ng đám đông cứ ùa Ä‘i và tản mát dần trong các hà nh lang, các lá»›p há»c.
Sau khỉ đã gá»i được há» trở lại và má»i ngÆ°á»i đã ngồi trong há»™i trÆ°á»ng, ban Ä‘iá»u hà nh cố nói Ä‘i nói lại mấy lần cho bà con biết có cuá»™c phục kÃch ở phÃa trÆ°á»›c, nhÆ°ng chẳng ai chịu nghe.
Dân chúng tưởng ban tổ chức Ä‘Æ°a há» và o trÆ°á»ng là để dá»± má»™t cuá»™c mÃt tinh bất ngá», thế là cuá»™c mÃt tinh ngẫu hứng nổ ra liá»n sau đó.
Sau khi đã giáºm chân và hát mãi ở ngoà i Ä‘Æ°á»ng rồi, bà con muốn được ngồi yên nghỉ ngÆ¡i má»™t lát, há» muốn bây giá» có ai đó hò la thay cho há». Hà i lòng vì được ngồi nghỉ, há» chẳng buồn để ý đến những dị biệt nho nhá» trong lá»i lẽ của những diá»…n giả hầu nhÆ° nhất trà vá»›i nhau vá» má»i việc.
Bởi thế diá»…n giải được tán thưởng nhất lại là diá»…n giả kém cá»i nhất, bởi ông ta không bắt thÃnh giả phải mệt óc lắng nghe ông ta. Má»—i lá»i nói của ông ta Ä‘á»u được cá» toạ hưởng ứng nhiệt liệt Chả ai phà n nà n rằng những tiếng ồn à o đó át cả lá»i lẽ của ông ta. Há» nóng ruá»™t, nên há» nhanh nhẩu đồng ý tất cả vá»›i ông ta, há» hô "Tháºt là nhục nhã", há» thảo ngay má»™t bức Ä‘iện phản đối, rồi Ä‘á»™t nhiên, vì đã chán nghe tiếng nói Ä‘á»u Ä‘á»u của ông ta, trăm ngÆ°á»i nhÆ° má»™t bá»—ng đứng dáºy, quên biến cả diá»…n giả, ngÆ°á»i nà y kế ngÆ°á»i khác, tốp nà y kế tốp khác, há» dồn ta cầu thang Ä‘i xuống và ùa cả ra phố. Cuá»™c biểu tình lại tiếp diá»…n.
Trong lúc há»p mÃt tinh, ngoà i trá»i tuyết bắt đầu rÆ¡i xuống nhiá»u hÆ¡n, phủ trắng Ä‘Æ°á»ng phố má»—i lúc má»™t dà y.
Bá»n kỵ binh đã xông tá»›i khá đông, mà những hà ng Ä‘i sau vẫn chẳng hay biết. Äá»™t nhiên, từ những hà ng đầu lan Ä‘i tiếng la hét má»—i lúc má»™t to. Những tiếng thét: "Cứu tôi vá»›i", "quân giết ngÆ°á»i" và vô số âm thanh khác hoà thà nh tiếng ồn à o khó tả. Ngay lúc đó, giữa là n sóng các tiếng kêu ấy, má»™t con Ä‘Æ°á»ng hẹp được mở ra trong đám đông và những cái mõm ngá»±a, bá»m ngá»±a, những tên kỵ binh Ä‘ang vung gÆ°Æ¡m, lao qua vùn vụt. Má»™t ná»a trung Ä‘á»™i đã phi ngá»±a suốt từ hà ng đầu xuống hà ng cưối của Ä‘oà n biểu tình, rồi chúng cho ngá»±a quay đầu, chỉnh lại hà ng ngÅ©, xông tá»›i. Cuá»™c Ä‘Ã n áp bắt đầu.
Mấy phút sau, Ä‘Æ°á»ng phố đã gần nhÆ° vắng tanh. Dân chúng chạy tản và o các hẻm. Tuyết rÆ¡i thÆ°a dần. Buổi chiá»u hôm đó cảnh trá»i trông khô khẳng nhÆ° má»™t bức vẽ bằng than.
Bá»—ng dÆ°ng mặt trá»i Ä‘ang lặn khuất đâu đấy sau các toà nhà , chợt ló ra nhÆ° giÆ¡ tay chỉ những vết Ä‘á» trên Ä‘Æ°á»ng phố những chiếc mÅ© Ä‘á» của bá»n kỵ binh, những mảnh cá» Ä‘á» bị rÆ¡i, những vệt máu chạy dà i hoặc tá»± lại từng đám trên tuyết.
Ở mép Ä‘Æ°á»ng, má»™t ngÆ°á»i bị bể sá» Ä‘ang rên rỉ, chống tay cố lê Ä‘i. Từ phÃa Ä‘Æ°á»›i, má»™t tốp kỵ binh xếp thà nh hà ng Ä‘ang thủng thẳng tiến lên, chúng trở lại sau khi Ä‘uổi theo đám biểu tình đến táºn cuối phố.
Bà Marfa chạy tất tưởi, chiếc khăn vuông quấn đầu tụt ra sau gáy, miệng gá»i thất thanh gần nhÆ° ngay dÆ°á»›i chân lÅ© ngá»±a: "Pasa! Pasa Æ¡i!"
Pasa lúc nà o cÅ©ng Ä‘i cạnh bà và pha trò vui, bắt chÆ°á»›c rất tà i cá» chỉ của vị diá»…n giả cuối cùng. Thế mà lúc bá»n kỵ binh lao tá»›i, cáºu đã biến đâu mất trong cảnh hoảng loạn.
Giữa lúc ẩu đả, chÃnh bà Marfa cÅ©ng bị quáºt roi ngá»±a và o lÆ°ng. Nhá» chiếc áo bông che bên ngoà i, bà không cảm thấy Ä‘au, nhÆ°ng bà cÅ©ng cất tiếng chá»i và giÆ¡ nắm tay dứ dứ vá» phÃa tốp kỵ binh Ä‘ang Ä‘i xa. Bà bá»±c mình vì chúng Ä‘ang tâm đánh má»™t ngÆ°á»i già cả nhÆ° bà trÆ°á»›c mặt đám dân là nh.
Bà lo lắng nhìn ngược nhìn xuôi khắp phố. May mắn bà đã nháºn ra Pasa Ä‘ang đứng ở vỉa hè phÃa đối diện. Cáºu nép và o góc tÆ°á»ng má»™t biệt thá»± bằng đá xây nhô ra, cạnh má»™t hiệu thá»±c phẩm, cùng vá»›i má»™t nhóm ngÆ°á»i tò mò tình cỠđứng xem.
Má»™t tên kỵ binh đã cho ngá»±a lên vỉa hè, dùng ngá»±a dồn há» và o chá»— đó. Thấy ngÆ°á»i ta hoảng sợ, hắn lại thÃch thú: Hắn cho ngá»±a chạy loanh quanh chắn há», rồi kéo cÆ°Æ¡ng để ngá»±a bÆ°á»›c lui, Ä‘oạn thong thả cất vó trÆ°á»›c cà o lên nhÆ° là m xiếc. Bá»—ng hắn thấy các bạn hắn Ä‘ang thủng thẳng trở vá», hắn bèn thúc ngá»±a nhảy mấy bÆ°á»›c nháºp và o hà ng ngÅ©.
Tốp ngÆ°á»i bị dồn tản ngay Ä‘i. Pasa có nghe bà Marfa gá»i, nhÆ°ng cáºu sợ quá không dám thÆ°a, bây giá» vá»™i chạy đến vá»›i bà . Hai bà cháu Ä‘i vá» nhà . Suốt dá»c Ä‘Æ°á»ng bà Marfa luôn miệng lẩm bẩm:
- Những quân sát nhân khốn nạn, bá»n giết ngÆ°á»i chết tiệt. Má»i ngÆ°á»i Ä‘ang vui mừng, Sa hoà ng đã cho há» tá»± do, thế mà chúng lại không chịu. Chúng định bôi nhá», là m trái lá»i đức vua.
Lúc nà y bà giáºn đám kỵ binh, bà tức lây hết thảy thế giá»›i xung quanh, tháºm chà cả anh con trai của bà . Trong cÆ¡n nóng giáºn, bà ngỡ rằng toà n bá»™ chuyện vừa rồi là tại đám bạn bè của Tiverzin bà y đặt ra, mấy đứa chúng nó toà n là những thằng đần Ä‘á»™n mà cứ là m ra vẻ khôn ngoan sáng suốt.
- Bá»n rắn Ä‘á»™c! Chúng muốn gì nữa, cái bá»n chết tiệt đó? Chẳng hiểu cái gì cả! Chỉ biết toang toang cái mồm và nói năng nhảm nhÃ! Rồi cả lão bẻm mép ấy. Pasa, cháu bắt chÆ°á»›c thằng cha đó cho bà xem nà o. Cháu là m thá» xem nà o… Thôi, thôi, cháu là m cho bà buồn cÆ°á»i vỡ bụng ra được! Äúng, đúng, cháu bắt chÆ°á»›c y hệt. Ôi, phu-u-uù, cái con mÅ©i tép nà y, cái giống ruồi trâu nà y!
VỠđến nhà , bà liá»n trách mắng anh con trai không ngá»›t lá»i, đại ý bà đâu phải là con rút mà má»™t tên lÃnh mặt mẹt ngồi chá»…m chệ trên con ngá»±a dám quất roi và p lÆ°ng bà để dạy khôn.
- Æ hay, mẹ nói gì kỳ váºy, lạy Chúa! Mẹ là m nhÆ° con là tên sÄ© quan kỵ binh hay má»™t tên trùm máºt thám không bằng.
Cha Nicolai Ä‘ang đứng bên cá»a sổ thì thấy đám đông xô nhau bá» chạy. Cha hiểu ngay đó là toán biểu tình Ä‘ang né tránh sá»± Ä‘Ã n áp và cha nhìn kỹ ra phÃa xa, xem có Yuri hoặc ai quen thuá»™c trong số đó hay không. Cha chẳng nháºn nháºn ra ai quen, chỉ có má»™t lần cha tưởng nhÆ° thấy bóng thằng bé con lão Dudorov (tên nó là gì, cha không nhá»› nữa), má»™t cáºu bé khó bảo, má»›i đây ngÆ°á»i ta đã phải gắp má»™t viên đạn ở vai bên trái cho nó, nay nó lại đâm đầu và o chá»— nó không nên tá»›i.
9.
Cha Nicolai đã rá»i Petersburg lên đây từ mùa thu. Ở Moskva cha không có nhà riêng, mà thuê khách sạn thì cha chẳng muốn. Cha bèn đến ở nhà ông bà Sventitski, có há» xa vá»›i cha. HỠđã nhÆ°á»ng cho cha má»™t buồng là m việc ở góc tầng lầu trong căn nhà của há».
Căn nhà lầu nà y đối vá»›i cặp vợ chồng Sventitski không có con là quá rá»™ng. Bố mẹ của Sventitski nay đã khuất, vốn thuê nó của công tÆ°á»›c Dolgoruki từ thuở nà o. Khu nhà của công tÆ°á»›c Dolgoruki quá rá»™ng lá»›n, có ba cái sân, má»™t cái vÆ°á»n vá»›i vô số căn nhà xây lá»™n xá»™n đủ kiểu, trông ra ba mặt phố và đến bây giá» vẫn giữ cái tên ngà y xÆ°a là khu cÆ° xá Hà ng Bá»™t.
Phòng là m việc của cha Nicolai tuy có bốn cá»a sổ nhÆ°ng vẫn không đủ ánh sáng. Bên trong ngổn ngang những sách vở, giấy má, các tấm thảm và các bức chạm. Bên ngoà i có hà ng lan can hình bán nguyệt bao quanh góc nhà . Cái cá»a lắp hai lần kÃnh mở ra ban côl g được trát kÃn các mép để chống rét.
Nhìn qua hai cá»a sổ và cá»a kÃnh mở ra ban công, có thể thấy suốt chiá»u dà i hẻm phố - má»™t con Ä‘Æ°á»ng cho xe trượt tuyết chạy tÃt vá» phÃa xa những ngôi nhà nhá» bố trà nghiêng nghiêng, những hà ng giáºu xiêu vẹo.
VÆ°á»n cây hắt những cái bóng mà u tÃm và o phòng. Cây cối nhòm và o đây vá»›i dáng dấp tá»±a hồ chúng muốn ngả xuống sà n nhà những cà nh lá bị phủ má»™t lá»›p tuyết nặng trÄ©u, lá»›p tuyết trông tÆ°Æ¡ng tá»± các vệt nến chảy mà u tÃm nhợt.
Cha Nicolai nhìn xuống con hẻm và nhá»› lại mùa đông năm ngoái ở Petersburg, nhá»› đến Gapon, Gorki, cuá»™c viếng thăm của Vitte, những nhà văn thá»i danh. Cha đã trốn thứ sinh hoạt báºn rá»™n đó để vỠđây, nÆ¡i đô thà nh yên tÄ©nh nà y, để có thể viết cuốn sách mình Ä‘ang thai nghén. NhÆ°ng tháºt là tránh vá» dÆ°a lại gặp vá» dừa! Ngà y nà o ngÆ°á»i ta cÅ©ng tá»›i tấp má»i cha Ä‘i thuyết giảng và báo cáo. Bữa thì ở trÆ°á»ng Cao đẳng nữ sinh, lúc thì ở Câu lạc bá»™ Triết há»c - Tôn giáo, hôm thì ở Há»™i đồng tháºp tá»± lúc thì để giúp Quỹ ban thợ thuyá»n đình công. Cứ Ä‘iệu nà y, khéo phải sang Thuỵ SÄ©, tá»›i má»™t vùng núi non heo hút, sống bên má»™t cái hồ yên tÄ©nh và đầy ánh sáng, là m bạn vá»›i trá»i mây, rừng núi, vá»›i thứ không khà thoãng đãng, dá»… lan truyá»n tiếng vang và lúc nà o cÅ©ng nhÆ° chỠđợi.
Cha Nicolai quay và o buồng. Cha muốn Ä‘i thăm má»™t ngÆ°á»i bạn hoặc tha thẩn ngoà i phố má»™t lát. NhÆ°ng cha sá»±c nhá»› triết gia Vyvotosnov, má»™t vị theo chủ thuyết Tolstoy, có hẹn đến gặp cha, cha không thể bá» Ä‘i được. Cha bèn Ä‘i Ä‘i lại lại trong phòng. Cha nghÄ© đến đứa cháu ruá»™t.
Khi rá»i cái xó hẻo lánh miá»n Volga lên Petersburg, cha đã mang Yuri tá»›i Moskva, cho cáºu đến thăm các gia đình bà con thân thuá»™c nhÆ° gia đình Vedeniapin (đằng ngoại của Yuri), Ostromyslenski, Seliavin, Mikhaelit, Sventitski, và Gromeko.
Thá»i gian đầu, Yuri sống ở nhà Ostromyslenski má»™t ông già lẩm cẩm, lắm lá»i, mà bà con thân thuá»™c thÆ°á»ng gá»i bằng cái tên cá»™c lốc là lão Fetka. Lão Fetka ăn ở vá»›i đứa con gái nuôi tên là Motia nhÆ° vợ chồng. Bằng việc đó, lão tá»± coi mình là ngÆ°á»i dám đảo lá»™n ná»n tảng xã há»™i và đấu tranh cho tÆ° tưởng má»›i. NhÆ°ng lão tá» ra không xứng đáng vá»›i lòng tin cáºy ngÆ°á»i ta dà ng cho lão, tháºm chà còn Ä‘em tiêu phăng cho bản thân số tiá»n ngÆ°á»i ta trao để nuôi nấng Yuri. Yuri liá»n được gá»i tá»›i gia đình giáo sÆ° Gromeko và hiện Ä‘ang sống ở đấy. Tại gia đình Gromeko, Yuri được gặp má»™t bầu không khà thuáºn lợi đáng thèm muốn.
Cha Nicolai nghÄ© thầm: "Nhà ấy có má»™t bá»™ ba gồm Yuri, Misa Gordon (bạn há»c cùng lá»›p vá»›i Yuri) và Tonia (cô con gái chủ nhà ). Cái liên minh tay ba ấy cứ chúi đầu nghiá»n ngẫm cuốn "à nghÄ©a của tình yêu" và "Khúc sonat Crâyse", nên trà khôn bị rối loạn bởi các bà i giảng vá» sá»± trinh trắng.
Tuổi niên thiếu phải trải qua má»i cÆ¡n Ä‘iên của sá»± trinh trắng. NhÆ°ng chúng nó qua đã Ä‘i quá xa, chúng quá khôn mà không ngoan.
Chúng vừa hết sức kỳ cục, vừa hết sức trẻ con. LÄ©nh vá»±c cảm giác nhục dục khiến chúng lo ngại, chẳng biết sao bị chúng gá»i là "thô láºu" và chúng đã dùng danh từ ấy vừa đúng chá»—, vừa không đúng chá»—. Má»™t sá»± lá»±a chá»n từ ngữ rất không đạt. Theo ý chúng "thô láºu" vừa là tiếng gá»i của bản năng, vừa là thứ sách báo khiêu dâm, vừa là sá»± bóc lá»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà và gần nhÆ° là hết thảy những gì liên quan đến phạm vi thể xác. Chúng Ä‘á» mặt và tái mặt khi nhắc đến hai tiếng ấy!
Giá thá»i gian qua mình ở Moskva, mình đã không để chúng Ä‘i quá xa nhÆ° váºy. - Cha Nicolai nghÄ© bụng. Biết xấu hổ là cần, nhÆ°ng cái gì cÅ©ng có giá»›i hạn thôi…
- Kìa ông Nin Feoctistovich, má»i ông và o. - Cha Nicolai chà o và bÆ°á»›c ra đón khách.
10.
NgÆ°á»i Ä‘Ã n ông béo máºp, mặc sÆ¡ mi xám, thắt chiếc dây lÆ°ng to bản, bÆ°á»›c và o phòng. Ông Ä‘i ủng dạ, ống quần lùng thùng ở chá»— đầu gối. Trông ông có vẻ là má»™t ngÆ°á»i tốt bụng, sống lÆ¡ lá»ng ở trên mây. Chiếc kÃnh kẹp mÅ©i buá»™c và o má»™t mảnh vải Ä‘en rá»™ng cứ nảy nảy trên sống mÅ©i ông.
Ông đã cởi áo choà ng, treo ở phòng ngoà i, nhÆ°ng khăn quà ng còn để lòng thòng xuống táºn sà n nhà và hai tay vẫn giữ chiếc mÅ© dạ tròn. Những váºt đó khiến cá» chỉ của ông lúng ta lúng tứng: ông đã vÆ°á»›ng vÃu không thể bắt tay cha Nicolai, mà còn quên cả chà o há»i chủ nhà .
- HÆ°-ừm, - ông lúng búng áºm ừ và nhìn quanh quẩn.
- Ông cứ để các thứ ấy chá»— nà o cÅ©ng được, - cha Nicolai nói, khiến ông khách trở lại bình tÄ©nh và đủ sức thốt ra lá»i.
Äây là má»™t trong những môn đệ của Lev Tolstoy, mà trong đầu há» các tÆ° tưởng thiên tà i của má»™t ngÆ°á»i không từng biết đến sá»± bình an, cứ nằm ỳ ra yên nghỉ để rồi thoái hoá dần má»™t cách hết bá» cứu vãn.
Ông Nin đến Ä‘á» nghị cha Nicolai tá»›i phát biểu ở má»™t trÆ°á»ng nà o đấy để ủng há»™ số từ chÃnh trị bị phát vãng.
- Tôi đã phát biểu ở đó một lần rồi.
- Äể ủng há»™ tù chÃnh trị phải không ạ?
- Phải.
- Thì xin cha nói má»™t lần nữa váºy.
Cha Nicolai từ chối, nhÆ°ng cuối cùng cÅ©ng bằng lòng nháºn. Mục Ä‘Ãch cuá»™c đến thăm đã đạt. Cha Nicolai không có ý định lÆ°u khách ở lại. Ông Nin có thể đứng dáºy cáo biệt.
NhÆ°ng ông nghÄ© rằng vừa tá»›i đã ra vá» nhÆ° thế thì không được lịch thiệp. CÅ©ng nên nói và i câu ý nhị, tá»± nhiên. Váºy là bắt đầu má»™t câu chuyện dà i dòng và tẻ ngắt.
- Cha có theo chủ nghĩa suy đồi không? Cha đã đi sâu và o chủ nghĩa thần b�
- Sao lại thế?
- Mất toi má»™t ngÆ°á»i. Cha nhá»› há»™i đồng quản hạt chứ?
- Sao không. Chúng tôi đã cùng váºn Ä‘á»™ng cuá»™c bầu cá».
- HỠđã tranh đấu cho các trÆ°á»ng há»c ở thôn quê và các trÆ°á»ng sÆ° phạm. Cha nhá»› chứ?
- Sao lại không. Một cuộc đấu tranh sôi nổi. Sau đó hình như ông tham gia hoạt động cho ngà nh y tế công cộng và cứu tế xã hội thì phải?
- Vâng, má»™t thá»i gian thôi.
- Ủa, thế bây giá» lại xoay sang các vị dã thần, các Ä‘oá bạch liên, đám thanh niên và khẩu hiệu "Ta sẽ nhÆ° vầng dÆ°Æ¡ng" (1). Tôi đến chịu, không tà i nà o tin được. Má»™t ngÆ°á»i thông minh, có óc khôi hà i và am hiểu dân chúng nhÆ° ông… Xin ông dà nh cái đó cho ngÆ°á»i khác… Có lẽ tôi xen và o việc không đúng chỗ… Có Ä‘iá»u gì bà máºt chăng?
- Sao cha lại nói hú hoạ, thiếu suy xét nhÆ° váºy? Chúng ta Ä‘ang tranh luáºn vấn Ä‘á» gì nhỉ? Cha không biết các tÆ° tưởng của tôi đâu..
- NÆ°á»›c Nga cần có các trÆ°á»ng há»c và bệnh viện, chứ không cần đến các vị dã thần và các Ä‘oá bạch liên.
- Chả ai chối cãi Ä‘iá»u đó.
- Nông dân cứ nhảy cóc nhÆ° thế. Hiểu trÆ°á»›c rằng má»i cố gắng ấy chẳng dẫn đến đâu, - Cha Nicolai bắt đầu giải thÃch Ä‘iá»u gì đã khiến cha tán đồng má»™t và i văn sÄ© thuá»™c phái tượng trÆ°ng rồi cha chuyển sang Tolstoy. - Ở mức Ä‘á»™ nhất định, tôi đồng ý vá»›i ông. NhÆ°ng Tolstoy nói rằng con ngÆ°á»i cà ng theo Ä‘uổi cái Äẹp thì lại cà ng xa cái Thiện.
- Thế cha quan niệm ngược lại hay sao? NghÄ©a là cái Äẹp sẽ cứu thoát thế giá»›i (2), các vở kịch tôn giáo và vân vân, Rozanov và Dostoievsky?
- Hượm đã, để tôi nói cho ông nghe quan niệm của tôi. Tôi thiết nghÄ©, giả dụ có thể chế ngá»± con thú Ä‘ang nằm ngủ trong con ngÆ°á»i bằng cách doạ bá» từ Ä‘á»i nà y hoặc Ä‘Ã y xuống địa ngục Ä‘á»i sau chăng nữa, thì biểu trÆ°ng cao nhất của nhân loại vẫn là diá»…n viên dạy mãnh thú trong rạp xiếc vá»›i chiếc roi cầm tay, chứ không phải là nhà truyá»n giáo già u lòng hy sinh. NhÆ°ng vấn Ä‘á» là ở chá»—, bao thế ká»· nay, cái đã nâng con ngÆ°á»i ngà y cà ng lên cao hÆ¡n con váºt, không phải là cây gáºy, mà là âm nhạc: sức mạnh vô biên của chân lý giản dị, sức quyến rÅ© của tấm gÆ°Æ¡ng chân lý. TrÆ°á»›c nay ngÆ°á»i ta cho rằng Ä‘iá»u quan trá»ng nhất trong Kinh Phúc âm là những châm ngôn luân lý và các luáºt lệ hà m chứa trong các Ä‘iá»u răn, nhÆ°ng đối vá»›i tôi, Ä‘iá»u quan trá»ng nhất đó là cái mà Chúa Kitô đã diá»…n tả bằng các dụ ngôn rút ra từ sinh hoạt thÆ°á»ng ngà y, khi ngÆ°á»i giảng giải chân lý bằng ánh sáng chuyện thÆ°á»ng ngà y. Ná»n tảng của cái đó là tÆ° tưởng cho rằng sá»± giao tiếp giữa những ngÆ°á»i trần mắt thịt là bất tá», rằng Ä‘á»i ngÆ°á»i mang tÃnh tượng trÆ°ng, bởi vì nó có nhiá»u ý nghÄ©a.
- Tôi chả hiểu gì hết. Có lẽ cha nên viết một cuốn sách vỠvấn đỠđó.
Khi ông Nin đã ra vá», cha Nicolai cảm thấy hết sức khó chịu. Cha tá»± giáºn mình đã Ä‘em trình bà y vá»›i ông khách ngá»› ngẩn kia má»™t phần những ý nghÄ© thầm kÃn của mình chẳng tạo nên chút ấn tượng gì đối vá»›i ông ta. NhÆ°ng rồi cÅ©ng nhÆ° má»™t và i lần khác, cÆ¡n bá»±c bá»™i của cha bá»—ng chuyển sang hÆ°á»›ng khác. Cha quên hẳn triết gia Nin, tá»±a hồ chÆ°a từng gặp ông ta bao giá». Cha nhá»› đến má»™t trÆ°á»ng hợp khác. Cha không viết nháºt ký, nhÆ°ng đôi ba lần trong má»™t năm cha ghi lại những ý nghÄ© khiến cha xúc Ä‘á»™ng hÆ¡n cả và o má»™t cuốn vở dà y. Cha rút cuốn táºp ấy ra và bắt đầu viết bằng nét chữ to dá»… Ä‘á»c.
"Cái bà Sledinghe ngá»› ngẩn đã khiến tôi phát khùng suốt má»™t ngà y. Buổi sáng bà ta đến, ngồi lì đến bữa trÆ°a và suốt hai giỠđồng hồ bà ta bắt tôi phải nghe những câu thÆ¡ nhảm nhÃ, vô nghÄ©a. ThÆ¡ của thi sÄ© A theo trÆ°á»ng phái tượng trÆ°ng, viết cho bản hoà tấu vÅ© trụ luáºn của nhạc sÄ© B vá»›i các thần linh của các hà nh tinh và tiếng nói của tứ đại, vân vân và vân vân. Tôi cố kiên nhẫn nhÆ°ng cuối cùng hết chịu nổi, phải van bà ta tha cho tôi khá»i phải nghe tiếp.
Tôi bá»—ng hiểu ra tất cả. Tôi đã hiểu vì sao ngay trong "PhaostÆ¡" (3) vẫn có cái gì hết chịu nổi và giả dối. Äó là thứ hứng thú vá» vịt, giả dối. Con ngÆ°á»i thá»i nay không có những nhu cầu nhÆ° thế Khi những bà ẩn của vÅ© trụ chiếm Ä‘oạt tâm trà há», thì há» vùi đầu nghiên cứu váºt lý há»c, chứ không hÆ¡i đâu Ä‘á»c các câu thÆ¡ sáu chữ của Hediôt.
NhÆ°ng vấn Ä‘á» không chỉ ở sá»± cổ hủ và lá»—i thá»i của các hình thức đó. CÅ©ng không phải ở chá»— thần lá»a và thần nÆ°á»›c lại xáo trá»™n lung tÆ°ng những gì khoa há»c đã lý giải rõ rà ng. Vấn Ä‘á» là thể loại ấy trái ngược vá»›i toà n bá»™ tinh thần của ná»n nghệ thuáºt hiện nay, vá»›i bản chất và các mô-tÃp kÃch thÃch của nó.
Những trò vÅ© trụ luáºn ấy là đương nhiên trên trái đất ngà y xÆ°a, khi con ngÆ°á»i còn sống thÆ°a thá»›t đến mức chÆ°a che lấp thiên nhiên. Trên trái đất thá»i đó còn lảng vảng bầy voi ma mút và ký ức vá» lÅ© khủng long, vá» những con rồng vẫn còn má»›i mẻ. Thiên nhiên Ä‘áºp và o mắt con ngÆ°á»i má»™t cách hiển nhiên và đe Ä‘oạ há» rõ rệt, đến mức có lẽ quả tháºt vÅ© trụ còn vô số thần linh. Äó là những trang đầu tiên trong cuốn sá» biên niên má»›i được mở ra của nhân loại.
Cái thế giới cổ đại ấy đã chấm dứt ở La Mã vì nạn nhân mãn.
La Mã từng là cái chợ trá»i buôn bán những thần linh bị vay mượn và những dân tá»™c bị chinh phục, má»™t cái chợ có hai tầng: tầng dÆ°á»›i đất và tầng trên trá»i, má»™t cái nÆ¡i bẩn thỉu khlông lối thoát, má»™t khúc ruá»™t bị tắc. Dân Äaki, dân Hêrun, dân SkÃp, dân Sácmát, dân Hipebôre, những bánh xe nặng ná» không có nan hoa, những cặp mắt béo hÃp, trò yêu Ä‘Æ°Æ¡ng thú váºt, những cái cằm hai ngấn, trò nuôi cá bằng thịt của đám nô lệ có há»c vấn những ông hoà ng mù chữ. Trên trái đất con ngÆ°á»i trở nên đông đúc hÆ¡n bao giá» hết, kể cả sau nà y, và há» bi đè bẹp trong các hà ng lang của hi trÆ°á»ng Côlidê và há» Ä‘au khổ.
NhÆ°ng kia, giữa cảnh sống xa hoa, lá»™ng lẫy và ng son của thứ thị hiếu hạ cấp ấy, bá»—ng xuất hiện má»™t con ngÆ°á»i thanh thoát, khoác y phục hà o quang, má»™t con ngÆ°á»i tháºt là ngÆ°á»i, cố ý đóng vai dân tỉnh lẻ, tỉnh Galilê, và từ phút ấy các dân tá»™c cùng các thần linh không còn nữa, để bắt đầu má»™t con ngÆ°á»i, con ngÆ°á»i - thợ má»™c, con ngÆ°á»i - dân cà y, con ngÆ°á»i – mục đồng đứng giữa Ä‘Ã n cừu lúc hoà ng hôn, má»™t con ngÆ°á»i mà tên tuổi chẳng vang dá»™i chút nà o, má»™t con ngÆ°á»i được phổ cáºp vì hà m Æ¡n qua các bà i hát ru con của nghiên cứu bà mẹ và qua tất cả các viện bảo tà ng mỹ thuáºt trên thế giá»›i".
Chú thÃch:
(1) Äầu Ä‘á» má»™t tác phẩm của thi sÄ© Banmông, trình bà y chủ nghÄ©a tượng trÆ°ng của Nga.
(2) à kiến của Dostoievsky.
(3) Kiệt tác của thi hà o Äức Gothe.
Last edited by quykiemtu; 18-11-2008 at 09:43 PM.
|
25-09-2008, 02:03 PM
|
|
Thượng Thiên Hạ Äịa Duy Ngã Äá»™c Tôn
|
|
Tham gia: May 2008
Äến từ: Việt Nam
Bà i gởi: 3,304
Thá»i gian online: 3 tuần 5 ngà y 16 giá»
Thanks: 932
Thanked 2,152 Times in 223 Posts
|
|
P2 - 3
11.
Tuyến Ä‘Æ°á»ng Petrovka tạo ra ấn tượng có má»™t khu vá»±c Petersburg ở Moskva. Sá»± giống nhau của các toà nhà ở hai bên Ä‘Æ°á»ng phố, những cổng lá»›n có hình đắp nặn cá»±c đẹp, hiệu sách, phòng Ä‘á»c, sở địa đồ, cá»a hiệu thuốc lá trình bà y rất mỹ thuáºt, tiệm ăn trang hoà ng hết sức lịch sá»± - đằng trÆ°á»›c tiệm có những cá»™t đèn thắp bằng khÃ, chụp đèn tròn má» má» tá»±a trên các giá đỡ to dà y.
Vá» mùa đông, cảnh nÆ¡i nà y ảm đạm, khó đăm đăm, Ãt cho ai tá»›i. Dân phố là những vị nghiêm trang, những ngÆ°á»i là m nghá» tá»± do biết tá»± trá»ng và giá»i kiếm tiá»n.
Luáºt sÆ° Vichto Ippolitovich Komarovski thuê má»™t căn há»™ riêng sang trá»ng ở tầng hai, có cầu thang rá»™ng vá»›i lan có thể bằng gá»— sồi to bản. Mụ Emma Ernestovna, quản gia của ông, nói đúng hÆ¡n, ngÆ°á»i giặt giÅ© quần áo trong căn nhà vắng lặng của ông, má»™t phụ nữ quan tâm đến má»i việc, đồng thá»i không xen và o bất cứ việc gì, đã kÃn đáo săn sóc chuyện ná»™i trợ giúp ông chủ. Komarovski đáp lại bằng lòng biết Æ¡n rất nghÄ©a hiệp, sẵn có ở má»™t trang thượng lÆ°u nhÆ° ông, và ông không Æ°a sá»± hiện diện trong nhà của những ông khách và bà khách có thể là m rối loạn cái thế giá»›i yên ổn của cô gái già ấy. Nhà ông lúc nà o cÅ©ng tÄ©nh mịch nhÆ° ở tu viện: các rèm cá»a bao giá» cÅ©ng buông, không má»™t hạt bụi, không má»™t vết bẩn, cứ y nhÆ° trong phòng phẫu thuáºt.
ThÆ°á»ng các ngà y chủ nháºt, trÆ°á»›c bữa ăn trÆ°a, Komarovski có thói quen dắt con chó Zech Ä‘i dạo dá»c Ä‘Æ°á»ng Petrovca và đưá»ng Kuznesky. Tại má»™t góc phố, có diá»…n viên Konstantin Satanidi, má»™t tay hám chÆ¡i bà i, bÆ°á»›c ra, cùng dạo bÆ°á»›c vá»›i Komarovski và con Zech.
Há» thủng thẳng Ä‘i trên vỉa hè, trao đổi vá»›i nhau những giai thoại tiếu lâm ngắn ngủi và những nháºn xét giống má»™t, vặt vãnh, đầy vẻ miệt thị đối vá»›i má»i chuyện trên Ä‘á»i, tá»›i mức, giá có thay thế các lá»i lẽ ấy bằng tiếng bò rống thì cÅ©ng chẳng thiệt hại gì, nghÄ©a là hai bên vỉa hè Ä‘Æ°á»ng Kuznesky cứ oang oang cái giá»ng nói vang trầm nhÆ° sấm, cái tiếng thở chẳng chút ý tứ của há», và hình nhÆ° chÃnh há» cÅ©ng bị nghẹt thở vì Ä‘á»™ rung gá»›m ghiếc của dây thanh Ä‘á»›i nÆ¡i cổ há»ng.
12.
Thá»i tiết mùa đông Ä‘ang táºp trung những sức lá»±c cuối cùng của nó. Những giá»t nÆ°á»›c nhá» tà tách Ä‘á»u Ä‘á»u dá»c máng tôn và các gá» tÆ°á»ng. NÆ°á»›c rá» lá»™p bá»™p từ mái trên xuống mái dÆ°á»›i nhÆ° lÃu lo nói chuyện vá»›i nhau và o mùa xuân. Dạo nà y Ä‘ang tan giá.
Suốt dá»c Ä‘Æ°á»ng, nà ng Ä‘i nhÆ° ngÆ°á»i mất hồn, và chỉ khi vỠđến nhà , nà ng má»›i hiểu chuyện gì đã xảy ra.
Má»i ngÆ°á»i đã yên giấc. Nà ng lại rÆ¡i và o trạng thái sững sá», bối rối. Nà ng gieo mình xuống chiếc ghế dá»±a trÆ°á»›c bà n trang Ä‘iểm của mẹ nà ng trong chiếc áo váy mà u tÃm nhạt, gần nhÆ° mà u trắng, viá»n đăng-ten, vá»›i chiếc khăn voan dà i, hai thứ nà ng đã mượn ở xưởng may nói là để Ä‘i dá»± dạ há»™i hoá trang tối hôm đó Nà ng ngồi trÆ°á»›c gÆ°Æ¡ng mà chẳng nhìn thấy hình ảnh của mình trong gÆ°Æ¡ng. Sau đó, nà ng gục đầu xuống đôi tay đặt khoanh trên bà n.
Nếu mẹ nà ng biết chuyện, bà sẽ giết nà ng. Giết nà ng rồi bà sẽ tá»± tá».
Chuyện đó xảy ra nhÆ° thế nà o nhỉ? Là m sao lại đến nông ná»—i ấy? Bây giá» nghÄ© đến thì muá»™n mất rồi. Äáng lý phải suy xét từ trÆ°á»›c chứ.
Bây giá» thì nà ng đã là - ngÆ°á»i ta gá»i là gì nhỉ - má»™t ả gái hÆ°. Nà ng đã nhÆ° ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà trong tiểu thuyết Pháp, váºy mà ngà y mai nà ng còn đến trÆ°á»ng ngồi cùng bà n vá»›i những thiếu nữ ngây thÆ¡ chÆ°a biết gì, những thiếu nữ sá» vá»›i nà ng chỉ là con nÃt. Ôi lạy Chúa, lạy Chúa, sao lại có thể thế được!
Rồi má»™t ngà y kia, phải nhiá»u năm nữa, bao giá» thuáºn tiện, nà ng sẽ kể chuyện đó cho Olia Demina biết. Olia hẳn sẽ ôm lấy đầu nà ng mà la tÆ°á»›ng lên.
Ngoà i cá»a sổ những giá»t nÆ°á»›c vẫn rá» tà ta tà tách, băng giá vẫn tan dần thà nh các giá»t nÆ°á»›c chảy rì rầm. Có ai ở ngoà i Ä‘Æ°á»ng Ä‘áºp cá»a nhà bên cạnh. Lara vẫn gục đầu trên bà n. Äôi vai nà ng rung rung. Nà ng khóc.
13.
- Chà bà Emma, chuyện nà y chẳng ra là m sao cả. Chán ngấy tất cả rồi.
Ông quăng đại xuống thảm, lên Ä‘i-văng váºt nà y váºt ná», những cái măng-sét, những cổ áo giả. Ông lôi các ngăn kéo tủ com-mốt-na rồi lại đóng sáºp và o mà chẳng biết mình cần cái gì nữa.
Ông cần có nà ng, cần ghê gá»›m, váºy mà ngà y chủ nháºt nà y ông lại không tìm được cách nà o để gặp nà ng. Ông lồng lá»™n trong phòng nhÆ° má»™t con thú bị nhốt, không sao ngồi yên má»™t chá»—.
Nà ng đẹp, má»™t vẻ đẹp trắng trong chÆ°a từng thấy. Äôi tay cá»a nà ng khiến ngÆ°á»i ta kinh ngạc nhÆ° chạm đến cách diá»…n đạt tÆ° tưởng cao cả. Bóng nà ng in hình trên lá»›p giấy bồi luul lg ở phòng khách sạn tưởng nhÆ° hình bóng sá»± trinh trắng của nà ng. Chiếc áo lót bó căng lấy ngá»±c nà ng nhÆ° mảnh vải căng trên khung thêu.
Komarovski gõ gõ các ngón tay lên kÃnh cá»a sổ theo nhịp tiếng vó ngá»±a Ä‘ang thong thả nện xuống mặt Ä‘Æ°á»ng. "Lara" - ông nhắm mắt, thì thầm gá»i tên nà ng và mÆ¡ hồ nhá»› lại mái đầu thiếu nữ giữa hai bà n tay ông. Nà ng Ä‘ang ngủ, hai hà ng mỉ khép lại, không biết có kẻ cứ thao thức ngắm nà ng mấy giá» liá»n đăm đăm. Mái tóc đẹp của nà ng loà xoà trên gối khiến Komarovski thay cay mắt nhÆ° bị khói, và hình ảnh ấy in sâu và o tâm trà ông.
Cuá»™c Ä‘i dạo thÆ°á»ng lệ ngà y chủ nháºt không ra đâu và o đâu Komarovski dắt chó Ä‘i được mÆ°Æ¡i bÆ°á»›c trên vỉa hè thì dừng lại. Ông hình dung Ä‘Æ°á»ng Kuznesky, nghÄ© đến những câu bông đùa của Satanidi, dòng ngÆ°á»i quen biết Ä‘i ngược vá» phÃa ông. Lúc nà y tất cả những thứ đó Ä‘á»u đáng ghét vô cùng!
Ông hết chịu nổi! Ông bèn quay gót. Còn Zech ngạc nhiên, ngước mắt lên nhìn chủ ra ý không tán thà nh, rồi miễn cưỡng lẽo đẽo theo sau.
Tháºt không tà i nà o hiểu nổi! - ông nghÄ© thầm. - Thế nà y nghÄ©a là là m sao? Phải chăng đó là lÆ°Æ¡ng tâm thức tỉnh, lòng thÆ°Æ¡ng hại hay hối háºn? Hay đó là sá»± lo lắng? Không, ông biết chắc rằng lúc nà y nà ng Ä‘ang có mặt ở nhà , bình an vô sá»±. Váºy cá»› sao ông cứ bị hình ảnh nà ng ám ảnh mãi thế nà y!
Komarovski đã vỠđến nhà , ông bÆ°á»›c qua cổng, lên đến khúc quà nh cầu thang thì dừng. Ở đây có chiếc cá»a sổ kiểu VÆ¡nidÆ¡, trang trà các hình hiệu ở bốn góc tấm kÃnh. Các giá»t nắng nhiá»u mà u từ đó hắt xuống nhảy nhót trên báºu cá»a sổ và sà n cầu thang. Ông leo tiếp lên cầu thang và lại dừng châáºn giữa chừng.
Thôi đừng báºn tâm nữa, việc đó chỉ là m cho mình thêm day dứt và buồn bã. Mình không còn là má»™t gã thiếu niên, mình phải hiểu Ä‘á»i mình sẽ ra sao, nếu cô thiếu nữ ấy, con gái ngÆ°á»i bạn quá cố của mình, má»™t con bé con, thay vì chỉ là phÆ°Æ¡ng tiện giải trÃ, lại trở thà nh niá»m Ä‘am mê đến lú lẫn của mình. Hãy tỉnh ngá»™ mau! Hãy trung thà nh vá»›i bản thân, đừng phản bá»™i các thói quen của chÃnh mình. Nếu không, tất cả sẽ đổ vỡ
Komarovski nắm chặt lan can đến Ä‘au nhừ cả tay, ông nhắm mắt lại má»™t lát, Ä‘oạn quả quyết quay xuống. Ở khúc quà nh cầu thang, ông bắt gặp cái nhìn đầy sùng kÃnh của con chó Zech từ phÃa dÆ°á»›i cầu thang Ä‘ang nghển cổ nhìn chủ: trông nó y nhÆ° má»™t gã lùn có đôi má chảy xệ và miệng rá» dãi.
Con Zech không Æ°a cô gái, có lần nó đã cắn rách bÃt tất của cô, há»… thấy cô là nó nhe răng gầm gừ. Nó ghen vá»›i cô, tá»±a hồ nó sợ cô truyá»n cho chủ nó má»™t cái gì đó của loà i ngÆ°á»i.
- À ra thế? Mà y muốn quả quyết rằng má»i sá»± sẽ tiếp tục nhÆ° cÅ© hả? Lại Satanidi, lại những trò đê tiện, những câu bông phèng ngá»› ngẩn? Thế thì đây, tao cho mà y những món đó, đây, đây, đây!
Ông vừa nói vừa đá con Zech, nó kêu ăng ẳng và cúp Ä‘uôi kháºp khiá»…ng chạy lên tà u, cà o cá»a mà phà n nà n vá»›i bà Emma.
Ngà y tháng trôi qua khá nhanh.
14.
Äúng là má»™t cái vòng luẩn quẩn! Giả dụ việc Komarovski xen và o Ä‘á»i nà ng chỉ khiến nà ng ghê tởm, thì hẳn là nà ng đã nổi loạn và tá»± giải thoát. NhÆ°ng chuyện đâu có Ä‘Æ¡n giản nhÆ° thế.
Cô bé lấy là m kiêu hãnh vì má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông Ä‘iển trai, tóc nhuốm bạc, đáng tuổi cha chú má»™t nhân váºt được khen ngợi tại các buổi há»p và được viết trên báo chÃ, Ä‘ang phải tốn thôi gian và tiá»n bạc cho nà ng, gá»i nà ng là thiên thần, má»i nà ng Ä‘i xem diá»…n kịch, dá»± hoà nhạc và "bồi dưỡng trà tuệ" cho nà ng, nhÆ° ngÆ°á»i ta nói.
Trong khi nà ng chỉ là má»™t nữ sinh trung há»c vá»›i chiếc áo váy mà u nâu, vẫn bà máºt tham gia những trò nghịch ngợm vô thưởng vô phạt ở trÆ°á»ng. Những cá» chỉ ve vuốt của Komarovski trong xe ngá»±a ngay dÆ°á»›i mÅ©i bác xà Ãch hoặc trong lô trÆ°á»›c ở rạp hát, khiến nà ng say mê và kÃch thÃch con quá»· bắt chÆ°á»›c Ä‘ang ngá» nguáºy trong ngÆ°á»i nà ng.
NhÆ°ng cái hăng hái tinh quái của má»™t nữ sinh tan biến trong chốc lát. Ná»—i Ä‘au khổ nhức nhối và ná»—i hoảng sợ trÆ°á»›c chÃnh bản thân mình thì Ä‘á»ng lại ở nà ng rất lâu. Và lúc nà o nà ng cÅ©ng buồn ngủ. Vì những đêm không đẫy giấc, vì buồn khóc và những cÆ¡n Ä‘au đầu dai dẳng, vì việc há»c hà nh và vì trạng thái mệt má»i toà n thân.
15.
Nà ng nguyá»n rủa hắn, nà ng căm thù hắn. Ngà y ngà y nà ng cứ Ä‘iểm Ä‘i Ä‘iểm lại trong óc các ý nghÄ© ấy.
Từ nay nà ng suốt Ä‘á»i là m nô lệ cho hắn. Hắn đã chế ngá»± nà ng bằng cách là m gì? Hắn là m cách nà o để ép buá»™c nà ng khuất phục, khiến nà ng chịu thua, chiá»u theo ý muốn của hắn, cho hắn táºn hưởng cái rùng mình, run rẩy đáng hổ thẹn của nà ng? Có phải vì hắn lá»›n tuổi, có phải vì mẹ nà ng lệ thuá»™c và o hắn vá» chuyện tiá»n nong, có phải vì hắn biết cách khôn khéo doạ dẫm nà ng? Không, không, không phải thế. Tất cả Ä‘á»u vô lý
Không phải nà ng bị hắn khuất phục, mà chÃnh hắn bị nà ng chế ngá»±. Thì nà ng chẳng thấy hắn khao khát được gặp nà ng đó sao? Nà ng chẳng cần có gì phải sợ, lÆ°Æ¡ng tâm nà ng trong sạch. Kẻ phải hổ thẹn và sợ hãi là hắn, nếu nà ng tố cáo hắn. NhÆ°ng nà ng thì nà ng sẽ không Ä‘á»i nà o là m việc đó. Äể là m việc đó, nà ng không đủ sá»± đê tiện vốn là sức mạnh chủ yếu của Komarovski trong quan hệ đối xá» vá»›i những kẻ má»m yếu và lệ thuá»™c và o hắn.
Äấy là điểm khác nhau giữa đôi bên. Cuá»™c sống xung quanh đáng sợ cÅ©ng chÃnh ở chá»— đó. Cuá»™c sống là m ta choáng váng sá»ng sốt bởi cái gì, bởi sấm xét và các tia chá»›p lóe chăng?
Không bởi những cái liếc mắt và những lá»i thủ thỉ ná»a chừng. Trong Ä‘á»i toà n những trò úp mở mắt léo, những vố chÆ¡i khăm. Cứ nhÆ° cái mạng nhện, tưởng nắm, được má»™t sợi lôi ra là hết, nhÆ°ng cà ng muốn thoát ra ngoà i, lại cà ng bị vÆ°á»›ng vÃu hÆ¡n.
Và thế là kẻ mạnh bị rơi và o tay kẻ yếu và đê tiện.
Last edited by quykiemtu; 18-11-2008 at 09:44 PM.
|
25-09-2008, 02:04 PM
|
|
Thượng Thiên Hạ Äịa Duy Ngã Äá»™c Tôn
|
|
Tham gia: May 2008
Äến từ: Việt Nam
Bà i gởi: 3,304
Thá»i gian online: 3 tuần 5 ngà y 16 giá»
Thanks: 932
Thanked 2,152 Times in 223 Posts
|
|
P2 - 4
16.
Nà ng tá»± nhủ: Nếu mình đã có chồng thì sao? NhÆ° thế thì có gì khác đâu? Váºy là nà ng đã Ä‘i và o con Ä‘Æ°á»ng nguỵ biện: Song đôi khi ná»—i buồn dai dẳng cứ xâm chiếm tâm hồn nà ng.
Sao hắn chẳng hổ thẹn khi quỳ dÆ°á»›i chân nà ng mà van xin: "Không thể kéo dà i mãi tình trạng nà y, em ạ. Em thá» nghÄ© xem, anh đã là m gì vá»›i em. Em Ä‘ang lăn xuống dốc. Thôi chúng mình hãy thú tháºt vá»›i mẹ Ä‘i. Anh sẽ cÆ°á»›i em".
Äoạn hắn khóc lóc, khẩn khoản năn nỉ, tá»±a hồ nà ng cãi lại hay phản đối không bằng. NhÆ°ng tất cả Ä‘iá»u đó má»›i chỉ là những lá»i nói suông, và Lara tháºm chà chẳng buồn nghe những lá»i uá»· mị, rá»—ng tuếch ấy nữa.
Và nà ng vẫn choà ng tấm khăn voan dà i để hắn dẫn nà ng và o các buồng riêng của cái tiệm ăn khủng khiếp ấy, nÆ¡i bá»n đầy tá»› và các khách ăn nhìn theo nà ng chòng chá»c nhÆ° muốn lá»™t trần nà ng. Và nà ng chỉ tá»± há»i: phải là m cho bẽ mặt má»›i là yêu hay sao?
Má»™t đêm nà ng mÆ¡ thấy mình bị vùi dÆ°á»›i đất ngáºp hết ngÆ°á»i, chỉ còn trừ ra má»™t phần vai vá»›i sÆ°á»n bên trái và bà n chân phải. Từ vú bên trái má»c ra má»™t túm cá», còn ở trên mặt đất vang lên tiếng hát: "Mắt huyá»n vú trắng" và "Masa hỡi, em chá»› ra sông".
17.
Lara không phải ngÆ°á»i sùng đạo. Nà ng chẳng tin và o các lá»… nghì. NhÆ°ng đôi khi, để chịu Ä‘á»±ng cuá»™c sống, nà ng thấy cÅ©ng cần phải có má»™t Ä‘iệu nhạc ná»™i tâm nà o đó. Äiệu nhạc ấy đâu phải má»—i lúc có thể tá»± mình sáng tác ra. Äiệu nhạc ấy là lá»i của Chúa nói vá» Ä‘á»i sống, và Lara đã Ä‘i nhà thỠđể khóc thÆ°Æ¡ng trên lá»i nói đó.
Má»™t lần và o đầu tháng chạp, khi tâm hồn Lara nặng trÄ©u nhÆ° trÆ°á»ng hợp nà ng Katerina trong vở kịch "Giông tố" (1), nà ng bèn đến nhà thá» cầu nguyện vá»›i cảm giác đất sắp nứt toác dÆ°á»›i chân nà ng và vòm nhà thá» sắp đổ ụp xuống đầu nà ng. Thôi cÅ©ng đáng tá»™i. Thôi thế là xong. Chỉ tiếc rằng nà ng lại rủ Olia Demina Ä‘i theo, cái cô ả cứ luôn miệng bép xép ấy.
- Prop Afanaxevich kìa, - Olia ghé tai Lara thì thầm.
- Suỵt để tá»› yên nà o, cáºu vừa nhắc đến ai thế?
- Prop Afanaxevich Xocolov. Ông cáºu há» nhà mình đấy. NgÆ°á»i Ä‘ang Ä‘á»c ấy.
- À ra cáºu định nói đến viên trợ tế, há» hà ng vá»›i gia đình Tiverzin. Suỵt. Yên Ä‘i. Äừng quấy rầy tá»› nữa, tá»› van cáºu.
Hai cô đến nhà thá» lúc bắt đầu là m lá»…. NgÆ°á»i ta hát thánh ca "Hỡi linh hồn tôi, hãy ngợi khen Chúa và tất cả con ngÆ°á»i của tôi, hãy ca tụng thà nh danh NgÆ°á»i".
Hôm nay Ãt ngÆ°á»i Ä‘i lá»… nên trong nhà thá» có vẻ trống trải. Chỉ có má»™t tốp đứng dồn vá» phÃa tượng thánh, Ä‘ang lầm rầm cầu nguyện. Ngôi nhà thá» nà y má»›i được xây dá»±ng. KÃnh cá»a sổ thuá»™c loại kÃnh trong, chẳng tô Ä‘iểm gì thêm cho con Ä‘Æ°á»ng tuyết phủ mà u xám ở bên hông nhà thá» và những khách bá»™ hà nh cùng xe cá»™ qua lại nÆ¡i đó. Cạnh cá»a sổ, ông trùm nhà thá» bất chấp giá» hà nh lá»…, Ä‘ang oang oang trách mắng má»™t mụ già ngá»› ngẩn, rách rÆ°á»›i, nghá»…nh ngãng, và giá»ng nói của ông ta cÅ©ng tẻ nhạt, thÆ°á»ng tình nhÆ° ô cá»a sổ và đưá»ng phố kia.
Trong lúc Lara cầm tiá»n đồng thong thả Ä‘i vòng các tÃn hữu để ra cá»a mua mấy cây nến cho mình và cho Olia, rồi quay trở lại cÅ©ng cẩn thẩn nhÆ° lúc trÆ°á»›c để không là m phiá»n ai, thì Prop đã Ä‘á»c xong cả chÃn Ä‘oạn cầu phúc nhÆ° kể má»™t câu chuyện hết thảy má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u biết.
Hạnh phúc cho những kẻ nghèo đói vá» tinh thần… Hạnh phúc cho những ai Ä‘ang khóc lóc… Hạnh phúc cho những ai khao khát Ä‘iá»u công chÃnh…
Lara Ä‘ang Ä‘i bá»—ng giáºt mình đứng lại. Äấy là ngÆ°á»i ta Ä‘ang nói vá» nà ng. Prop Ä‘á»c: "Số pháºn của những ngÆ°á»i bị vùi dáºp tháºt đáng thèm muốn. Há» có cái để kể vá» bản thân mình. Tất cả Ä‘ang ở trÆ°á»›c mặt há». Äó là ý kiến của NgÆ°á»i, của Äấng Kitô".
Chú thÃch:
(1) Của nhà soạn kịch Nga nổi tiếng A. Ostorovski (1823 - 1886)
18.
Những ngà y đáng nhá»› ở phố Presnaia. Nhà của mẹ con nà ng nằm trong khu vá»±c quân khởi nghÄ©a. Cách nhà má»™t quãng. Ở Ä‘Æ°á»ng Tver, ngÆ°á»i ta đã dá»±ng chiến luỹ. Äứng ở cá»a sổ phòng khách có thể nhìn thấy nó. NgÆ°á»i ta xách nÆ°á»›c từ sân nhà nà ng Ä‘em tÆ°á»›i khắp mặt chiến luỹ, để cho nÆ°á»›c đông lại sẽ là m vững chắc các thứ gạch đá đắp ở trên.
Sân nhà bên cạnh được dùng là m chá»— táºp hợp nghÄ©a quân, tại đây bố trà má»™t cái gì tÆ°Æ¡ng tá»± tramh cứu thÆ°Æ¡ng hoặc trạm tiếp tế.
Có hai thiếu niên vừa Ä‘i và o đó. Lara biết mặt cả hai. Má»™t cáºu là Nica Dudorov, bạn thân của Nadia, nà ng đã quen cáºu ta ở nhà Nadia. Cáºu ta cÅ©ng thuá»™c má»™t loại ngÆ°á»i nhÆ° nà ng: thẳng thắn, hiên ngang và Ãt nói. Cáºu ta giống tÃnh nà ng, nên nà ng không để ý đến cáºu ta.
Còn cáºu kia là Pasa Antipop, sống ở nhà bà Marfa, bà của Olia Demia. Những lần đến nhà bà , Lara dần dần nháºn thấy Pasa có cảm tình vá»›i nà ng. Pasa còn tháºt thà đến ná»—i chÆ°a biết giấu kÃn niá»m sung sÆ°á»›ng của cáºu má»—i bữa nà ng đến thăm, tá»±a hồ đối vá»›i cáºu, Lara giống nhÆ° má»™t cánh rừng bạch dÆ°Æ¡ng trong những ngà y hè, có lá»›p cá» sạch mát, có bóng mây che, nÆ¡i cáºu có thể tá»± do bà y tá» tấm tình hồn nhiên của mình mà không lo bị ai giá»…u cợt.
Từ lúc cảm thấy ảnh hưởng mình gây ra cho cáºu, Lara đã vô tình táºn dụng cái đó. NhÆ°ng phải nói rằng việc thá»±c sá»± uốn nắn cái tÃnh nết má»m má»ng dá»… bảo của cáºu theo ý nà ng, thì mấy trăm năm sau nà ng má»›i lÆ°u tâm, khi mà tình bạn giữa hai ngÆ°á»i đã bá»n chặt, khi mà Pasa hiểu rằng mình đã yêu Lara đến Ä‘á»™ mê mệt, không thể lùi bÆ°á»›c được nữa.
Hai cáºu con trai Ä‘ang chÆ¡i cái trò khủng khiếp hÆ¡n cả, ngÆ°á»i lá»›n hÆ¡n cả, đó là trò đánh nhau, má»™t trò chÆ¡i có thể dẫn đến án lÆ°u Ä‘Ã y hay treo cổ. NhÆ°ng cứ nhìn cái kiểu thắt các dải mÅ© basÆ¡ ở sau gáy các cáºu, ngÆ°á»i ta cÅ©ng biết các cáºu còn là trẻ con, được bố mẹ chăm sóc chu đáo. Lara đứng xem các cáºu nhÆ° ngÆ°á»i lá»›n xem trẻ con chÆ¡i đùa. Trò chÆ¡i nguy hiểm của hai cáºu toát ra vẻ hồn nhiên rõ rệt. Cái vẻ hồn nhiên ấy bao phủ cả cảnh váºt xung quanh cả buổi chiá»u đông giá rét, mặt đất khoác lá»™t lá»›p tuyết dà y đến ná»—i mà u trắng ngả dần thà nh mà u Ä‘en. Cả cái sân mà u xanh lÆ¡. Cả toà nhà trÆ°á»›c mặt, nÆ¡i hai cáºu vừa và o khuất. Và nhất là , nhất là cả những tiếng súng ngắn nổ lụp bụp, liên hồi trong toà nhà đó. "Bá»n con trai lại bắn", - Lara thầm nghÄ©. Nà ng không nghÄ© đến Nica và Pasa, mà đến tất cả những ai Ä‘ang bắn trong thà nh phố. "Những chà ng trai tốt và trung thá»±c, - Lara nghÄ©. - Mà vì há» tốt, nên há» má»›i bắn".
19.
NgÆ°á»i ta Ä‘Æ°a tin rằng chiến luỹ có thể bị nã đại bác và nhà của mẹ con nà ng hiện ở trong vòng nguy hiểm. Bây giá» mh chuyện ở nhá» má»™t gia đình quen biết tại khu phố khác của Moskva thì đã muá»™n, bởi khu vá»±c của mẹ con nà ng đã bị vây chặt. Phải tìm má»™t chá»— nà o gần hÆ¡n, nằm trong vòng vây, Mẹ con nà ng bèn nhá» tá»›i khách sạn "Chernogori".
Hoá ra mẹ con nà ng chẳng phải là ngÆ°á»i đầu tiên nghÄ© đến chá»— đó. Khách sạn đã hết sạch chá»—, nhiá»u gia đình cÅ©ng lâm và o hoà n cảnh nhÆ° mẹ con nà ng. NhÆ°ng nể mẹ con nà ng là khách quen dạo trÆ°á»›c, nên ngÆ°á»i ta hứa sẽ dà nh cho má»™t chá»— trong kho chăn đệm.
Há» thu nhặt những đồ dùng thiết yếu nhét và o ba cái bá»c lá»›n, vì xách vali lúc nà y có thể bị ngÆ°á»i ta để ý tá»›i. NhÆ°ng há» nhÆ° chùng chình không muốn chuyển ngay, lần lữa ngà y nà y sang ngà y khác.
Vì các táºp quán gia trưởng ở xưởng may, nên tuy các nÆ¡i đã đình công, xưởng nà y vẫn tiếp tục hoạt Ä‘á»™ng. NhÆ°ng má»™t buổi chiá»u lúc trá»i chạng vạng, có ngÆ°á»i đến giáºt chuông gá»i cá»a. NgÆ°á»i ấy đến trách móc và yêu cầu bà chủ ra gặp. Bà Fetisova bèn bÆ°á»›c ra phòng ngoà i để tìm cách dà n xếp. Lát sau, bà gá»i các cô thợ tá»›i: "Các em Æ¡i, ra đây cả Ä‘i!", rồi bắt bà giá»›i thiệu từng cô vá»›i ngÆ°á»i khách lạ. Ông ta bắt tay lần lượt vá»›i vẻ vụng vá» nhÆ°ng thân máºt. Sau khi thoả thuáºn gì đó vá»›i bà Fetisova, ông ta Ä‘i ra. Các cô thợ quay và o xưởng, bắt đầu quà ng khăn và mặc áo choà ng.
- Có chuyện gì thế? - Bà Amelia Karlovna vừa bÆ°á»›c và o vừa há»i.
- ThÆ°a bà , ngÆ°á»i ta bảo chúng tôi nghỉ việc. Chúng tôi đình công ạ.
- Nhưng tôi có… Tôi đã đối xỠtà n tệ với các cô chăng? - bà Amelia oà lên khóc.
- ThÆ°a bà , xin bà đừng buồn. Chúng tôi chẳng ghét gì bà , chúng tôi rất biết Æ¡n bà . NhÆ°ng vấn Ä‘á» không phải là quan hệ giữa bà vá»›i chúng tôi hay ngược lại, mà là của tất cả má»i ngÆ°á»i. Äâu cÅ©ng thế cả, bà ạ. Ai dám chống chá»i vá»›i tất cả kia chứ?
Tất cả đã bá» ra vá», kể cả Ôlia Fetisova. TrÆ°á»›c khi vá», bà Fetisova nói nhá» cho bà chủ biết, rằng bà ta bà y trò đóng kịch đình công nà y chỉ cốt mÆ°u lợi cho bà chủ và xưởng may.
Nhưng bà Amelia vẫn không yên tâm.
- Bá»n há» tháºt là vô Æ¡n! Con thấy chÆ°a, dùng ngÆ°á»i có thể lầm đến mức nà o! Cái con bé Olia ấy, mẹ đã là m Æ¡n cho nó biết bao nhiêu. Ừ thì cứ cho rằng nó còn trẻ ngÆ°á»i non dạ. NhÆ°ng còn cái mụ già kia!
Lara an ủi bà .
- Mẹ Æ¡i, mẹ nên thông cảm cho há». Há» không thể là m má»™t ngoại lệ đối vá»›i mẹ. Chả ai nỡ lòng oán trách mẹ đâu. Ngược lại hết thảy những gì xảy ra chung quanh ta lúc nà y Ä‘á»u là vì con ngÆ°á»i, để bênh vá»±c những kẻ yếu, mÆ°u Ãch cho phụ nữ và trẻ em. Vâng, đúng thế, mẹ đừng lắc đầu nghi ngá» nhÆ° váºy. Nhá» chuyện nà y, má»™t ngà y kia mẹ con mình sẽ dá»… sống hÆ¡n.
Song mẹ nà ng chẳng hiểu gì hết. Bà vừa nói vừa sụt sịt:
- Cô bao giá» cÅ©ng chỉ được cái bá»™ thế thôi. ChÆ°a đủ rối ruá»™t hay sao mà cô còn nói những chuyện nghe Ä‘iên cả đầu. NgÆ°á»i ta đối xá» vá»›i tôi tà n nhẫn nhÆ° thế, cô lại bảo đấy là để mÆ°u Ãch cho tôi. Không, đúng là tôi trở nên lẩm cẩm, lú lẫn mất rồi.
Rodion còn ở trÆ°á»ng thiếu sinh quân. Chỉ có hai mẹ con lủi thủi trong căn nhà vắng vẻ. ÄÆ°á»ng phố không ánh đèn Ä‘ang giÆ°Æ¡ng cặp mắt trống rá»—ng ngó và o các căn phòng. Các căn phòng cÅ©ng nhìn lại bằng cặp mắt nhÆ° váºy.
- Mẹ Æ¡i, mình sang bên khách sạn Ä‘i, trÆ°á»›c khi trá»i tối hẳn. Thế nà o, mẹ có nghe thấy con nói gì không? Phải Ä‘i ngay bây giá» thôi, đừng chần chừ nữa.
Hai mẹ con gá»i bác đánh xe: "Philat, bác Philat Æ¡i, bác hãy Ä‘á»±a chúng tôi tá»›i khách sạn "Checnogori".
- Thưa bà chủ, vâng ạ.
- Bác hãy xách mấy cái bá»c nà y và nghe lá»i tôi dặn đây: bác chịu khó trông nom nhà cá»a giùm tôi. Mà đừng quên cho con chim Kirin ăn uống nhe. Khoá chặt các cá»a và o. Và nhá»› thỉnh thoảng lại thăm chúng tôi.
- Thưa bà , vâng ạ.
- Cảm Æ¡n bác Philat. Chúa phù há»™ bác. Nà o, chúng ta ngồi xuống má»™t tà trÆ°á»›c khi từ giã. Thôi, má»i sá»± tuỳ ở Chúa.
Há» ra khá»i nhà và cảm thấy má»™t bầu không khà xa lạ nhÆ° ngÆ°á»i bệnh lâu ngà y má»›i ra phố. Không gian giá lạnh, buốt nhÆ° kim châm, dá»… dà ng truyá»n Ä‘i từ phÃa những âm thanh tròn trÄ©nh nhÆ° má»›i ở trong máy tiện Ä‘Æ°a ra. Những tiếng súng bắn từng loạt và bắn lá» nghe nhÆ° tiếng tặc lưỡi, tiếng mÆ°a lá»™p Ä‘á»™p hoặc tiếng lá»™i bì bõm vá»ng từ phÃa xa tá»›i.
Hai mẹ con cứ cho rằng đấy là ngÆ°á»i ta bắn đạn giả, mặc dù bác Philat nhất quyết bảo há» là không phải thế.
- Bác khá» quá, bác Philat ạ. Suy nghÄ© má»™t tà thì bác khắc biết. Chẳng đạn giả là gì, nếu ta không nhìn thấy ngÆ°á»i bắn là ai. Thế theo ý bác thì ai bắn nà o, các vị thần bắn chắc? Nhất định là há» bắn đạn giả đấy thôi.
Äến má»™t ngã tÆ°, há» bị má»™t tốp lÃnh tuần tra chặn lại. Mấy tên kỵ binh đứng khám, cứ trâng tráo, sá» nắn há» từ chân lên đầu, vừa khám vừa cÆ°á»i tủm tỉm. Chiếc mÅ© có dải buá»™c xuống cằm, chúng Ä‘á»™i lệch sang má»™t bên tai, trông nhÆ° má»™t lÅ© chá»™t.
Lara nghÄ© thầm: may quá Ä‘i mất, thế là nà ng sẽ khá»i giáp mặt vá»›i Komarovski suốt thá»i gian bị đứt liên lạc vá»›i các khu phố khác bên ngoà i! Nà ng không thể tuyệt giao vá»›i lão ta chỉ vì mẹ. Nà ng không thể nói: mẹ Æ¡i, đừng tiếp lão ta nữa! Nói thế thì má»i chuyện sẽ bị lá»™ ngay. Ử thế thì đã sao? Sợ gì kia chứ? Trá»i đất, chỉ mong sao mau chóng chấm dứt chuyện đó!
Ôi lạy Chúa, lạy Chúa, lạy Chúa! Nà ng cảm tưởng sắp ngất Ä‘i vì kinh tởm, ngay bây giá», giữa Ä‘Æ°á»ng phố. Nà ng vừa nhá»› đến Ä‘iá»u gì váºy? Äến cái bức hoạ khủng khiếp vẽ má»™t gã máºp ú ngÆ°á»i Rome trong căn buồng riêng mà nà ng đã và o lần đầu tiên, tên bức hoạ ấy là gì nhỉ? "Äà n bà hay chiếc bình?". Äúng rồi. Má»™t bức hoạ nổi tiếng. Hẳn thế. Và hồi ấy nà ng chÆ°a phải là đà n bà , để Ä‘em so sánh vá»›i chiếc bình quý giá nhÆ°á»ng kia. Vá» sau nà y cÆ¡. Nà ng nhá»› hôm đó bà n ăn được bà y biện rất sang.
- Là m gì mà cô Ä‘i nhÆ° ma Ä‘uổi ấy thế? Tôi Ä‘i theo mãi chẳng kịp, - bà Amelia kêu khóc ở phÃa sau, cố theo kịp con đến Ä‘á»™ mệt bở hÆ¡i tai.
Lara bước nhanh. Một sức mạnh nà o đó nhấc bổng nà ng lên, tựa hồ nà ng đang bay trong không trung, một sức mạnh kiêu kỳ, giục giã.
"Ôi những tiếng súng nổ má»›i giòn là m sao, - nà ng nghÄ© thầm. - Hạnh phúc cho những kẻ bị nhục mạ, hạnh phúc cho những ai bị dối lừa. Súng Æ¡i! Cầu Chúa ban phúc là nh cho các ngÆ°Æ¡i! Cứ bắn nữa Ä‘i, bắn nữa Ä‘i, các ngÆ°Æ¡i cùng đồng ý nhÆ° váºy chứ?".
20.
Ngôi nhà của hai anh em Gromeko nằm ở góc phố Sipsep - Vragiec và má»™t con hẻm. Alexandr và Nicolai Ä‘á»u là giáo sÆ° hoá há»c. Alexandr dạy ở Há»c viện Petrov, còn Nicolai ở Äại há»c Tổng hợp. Nicolai sống Ä‘á»™c thân, còn Alexandr thì là m bạn vá»›i Anna Ivanovna Cruyghe, con gái má»™t kỹ nghệ gia có nhiá»u xưởng luyện kim và những má» quặng bá» không khai thác nữa vì chẳng mấy lá»i lãi, trong khu rừng bao la, gần Yuriatin, ở vùng Ural.
Äấy là má»™t ngôi nhà hai tầng. Tầng trên có các phòng ngủ, phòng há»c, phòng là m việc của Alexandr và thÆ° viện, buồng riêng của Anna Ivanovna, buồng ở của Tonia, của Yuri, còn tầng dÆ°á»›i dùng để tiếp khách. Vá»›i những cái mà n gió mà u xanh, chiếc dÆ°Æ¡ng cầm bóng lá»™n, bể nuôi cá và ng, đồ gá»— mà u ôliu và những cây cảnh giống nhÆ° rong biển, tầng dÆ°á»›i tạo ra ấn tượng má»™t vùng đáy biển xanh xanh vá»›i những luồng nÆ°á»›c cháºp chà cháºp chá»n ru ngủ.
Hai anh em Gromeko là những ngÆ°á»i có há»c vấn, mến khách, yêu và rất sà nh âm nhạc. Há» thÆ°á»ng má»i bạn hữu tá»›i nhà tổ chức các dạ há»™i âm nhạc thÃnh phòng, trình diá»…n các tam thanh khúc dà nh cho pianô, các bản sonat cho vÄ© cầm, các tứ thanh khúc cho Ä‘Ã n giây.
Và o tháng giêng năm má»™t ngà n chÃn trăm lẻ sáu, Ãt lâu sau ngà y cha Nicolai Vedeniapin lên Ä‘Æ°á»ng ra ngoại quốc, ngÆ°á»i ta tổ chức má»™t buổi hoà nhạc ở ngôi nhà phố Sipsep - Vragiec. Theo chÆ°Æ¡ng trình, sẽ trình diá»…n má»™t bản sonat má»›i, soạn cho vÄ© cầm, của má»™t nhạc sÄ© trẻ thuá»™c trÆ°á»ng phái Taneev và má»™t tam thanh khúc của Traikovski.
Từ hôm trÆ°á»›c ngÆ°á»i ta đã bắt đầu dá»n dẹp, kê lại bà n ghế cho rá»™ng chá»—. Ở góc nhà , bác thợ lên giây Ä‘Ã n cứ so Ä‘i thá» lại hà ng trăm lần cùng má»™t nốt nhạc, rồi dạo suốt lượt các phÃm, nghe nhÆ° má»™t tráºn mÆ°a hạt cÆ°á»m. Trong bếp, ngÆ°á»i ta vặt lông gà vịt, rá»a rau, trá»™n mù tạc vá»›i dầu để là m nÆ°á»›c chấm và trá»™n xà lách.
Hôm đó, má»›i sáng sá»›m, bà Sura Sledinghe, bạn thân đồng thá»i là ngÆ°á»i được uá»· nhiệm của bà Anna Ivanovna, đã đến quấy rầy má»i ngÆ°á»i.
Bà Sledinghe gầy và cao, nét mặt cân đối và hÆ¡i có vẻ Ä‘Ã n ông, nhang nhác giống mặc Sa hoà ng (1), nhất là khi đã và o nhà bà vẫn Ä‘á»™i chiếc mÅ© lông cừu mà u xám lệch sang má»™t bên và chỉ vén tấm mạng che mặt lên chút xÃu.
Trong những lúc Ä‘au buồn và báºn rá»™n, các buổi chuyện trò giữa hai ngÆ°á»i bạn gái đã giúp cả đôi bên dịu bá»›t ná»—i lòng.
Hai bà nói vá»›i nhau những lá»i lẽ chua chát, má»—i lúc má»™t thêm cay Ä‘á»™c, rồi má»™t cÆ¡n giông tố nổi lên để rồi kết thúc bằng nÆ°á»›c mắt, và hai bên lại là m là nh vá»›i nhau. Những cuá»™c cãi cá» thÆ°á»ng xuyên ấy là m dịu thần kinh, nhÆ° những con đỉa là m dịu chứng xung huyết.
Bà Sledinghe đã kết hôn nhiá»u lần, nhÆ°ng vừa ly dị xong bà láºp tức quên phăng chồng cÅ©, chẳng báºn tâm gì đến há» nữa, nên trong cách sống bà vẫn giữ được tÃnh linh hoạt lạnh lùng của má»™t phụ nữ cô Ä‘Æ¡n.
Bà là má»™t nhà thần trà há»c, nhÆ°ng đồng thá»i cÅ©ng thông thạo tất cả các nghi lá»… chÃnh thống giáo đến mức trong lúc toute transportée (2) bà không thể không nhắc cho các linh mục những lá»i há» phải Ä‘á»c hay hát. "Lạy Chúa nghe thấu lá»i con", "Lạy Äấng ở khắp má»i thá»i", "Lạy Äấng Thánh trinh bạch" - chốc chốc lại nghe thấy câu nhắc bằng giá»ng khà n khà n, lắp bắp của bà .
Bà biết cả toán há»c, thần bà há»c Ấn Äá»™, cả địa chỉ của các giáo sÆ° danh tiếng ở Nhạc viện Moskva, biết các cuá»™c gian dÃu và lạy Chúa, chuyện gì bà cÅ©ng tá» tÆ°á»ng. Bởi váºy, gặp má»i trÆ°á»ng hợp khó xá» lý trong Ä‘á»i, ngÆ°á»i ta dá»u má»i bà đến phân xá» và chỉ bảo.
Giá» hẹn đã tá»›i, khách lục tục kéo đến: Adelaida Phijipovna, GhinsÆ¡, gia đình Phupkov, quý ông và quý bà Basuaman, gia đình Vecginski, đại tá Kapeasep. Bên ngoà i tuyết Ä‘ang rÆ¡i. Và má»—i khi cá»a chÃnh mở ra, má»™t luồng gió tạt qua, những bông tuyết lá»›n nhá» bay chéo nhÆ° má»™t tấm lưởi.
Khách Ä‘Ã n ông từ ngoà i trá»i lạnh bÆ°á»›c và o, lê đôi ủng cao, giả bá»™ bắt chưởc những đứa trẻ cao lá»›n vụng vá» và lÆ¡ Ä‘á»…nh; còn các bà vợ của hỠở ngoà i lạnh lại tÆ°Æ¡i tỉnh hÆ¡n, mặc những chiếc áo lông để hở hai cúc cổ, quà ng loại khăn lù xù các sợi tuyết len trên mái tóc hoa râm, thì cứ giả bá»™ bắt chÆ°á»›c những cô ả nhẹ dạ, láu lỉnh và nham hiểm. Khi ngÆ°á»i nhạc sÄ© dÆ°Æ¡ng cầm bÆ°á»›c và o, vị nà y má»›i dược má»i tá»›i gia đình lần đầu, - má»i ngÆ°á»i thì thà o: "Cháu ông Kiu đấy".
Äứng bên phòng khách, nhìn qua hai cá»a hông mở sang phòng ăn, ngÆ°á»i ta thấy má»™t chiếc bà n dà i nhÆ° con Ä‘Æ°á»ng mùa đông, trên đã bà y các món. Äáºp ngay và o mắt là những tia lấp lánh trên vảy thuá»· tinh của các chai rượu. Các bình dầu, bình dấm để trên những các giá nhá» bằng bạc trông tháºt hấp dẫn.
Vẻ quyến rÅ© các các món thịt rừng và đồ nhắm, những chiếc khăn ăn gấp hình kim tá»± tháp đặt trên Ä‘Ä©a, những giá» hoa mà u tim hm toả mùi tránh hạnh Ä‘Ã o nhÆ° chá»c ghẹo khẩu vị của má»i ngÆ°á»i. Äể khá»i trì hoãn cái giây phút mong đợi táºn hưởng những món ăn trần tục, ngÆ°á»i ta vá»™i thưởng thức luôn món ăn tình thần. Ai nấy đã yên vị trên các dãy ghế. Nhạc sÄ© dÆ°Æ¡ng cầm vừa ra ngồi trÆ°á»›c Ä‘Ã n, tiếng xì xà o lúc trÆ°á»›c lại truyá»n Ä‘i "Cháu ông Kiu đấy!". Buổi hoà nhạc bắt đầu.
NgÆ°á»i ta Ä‘oán trÆ°á»›c là bản sonat sẽ buồn tẻ và chỉ là m mệt óc thÃnh giả. Quả không sai, đã thế bản nhạc lại còn cái tá»™i rÆ°á»m rà nữa..
Trong lúc giải lao, nhà phê bình Kerimbekov và giáo sÆ° Alexandr Gromeko bà n luáºn vá» giá trị bản Sonat. Nhà phê bình chì trÃch khắt khe, còn giáo sÆ° thì bảo vệ nó. Xung quanh, khách khứa hút thuốc, Ä‘i lại và xê dịch ghế má»™t cách ồn à o.
NhÆ°ng rồi há» lại Ä‘Æ°a mắt nhìn tấm khăn trải bà n trắng bóng bên phòng ăn, rồi Ä‘á» nghị tiếp tục ngay phần thứ hai của chÆ°Æ¡ng trình. Nhạc sÄ© dÆ°Æ¡ng cầm quay vá» phÃa thÃnh giả và ra hiệu cho hai nhạc công cùng hoà tấu vá»›i ông. Nhạc sÄ© vÄ© cầm và nhạc sÄ© xenlô Tyskevich Ä‘Æ°a chiếc mã vÄ© lên. Bản tam thanh khúc nức nở vang lên.
Yuri, Tonia và Misa Gordon ngồi ở dãy thứ ba. Misa bây giá» hầu nhÆ° sống má»™t ná»a cuá»™c Ä‘á»i trong gia đình giáo sÆ° Gromeko.
Yuri ghé tai nói nhá» vá»›i giáo sÆ° Alexandr ngồi ngay trÆ°á»›c mặt cáºu ở dãy trên.
- ThÆ°a ông, Egorovna là m hiệu muốn trình ông Ä‘iá»u gì đấy?
Egorovna là chị hầu phòng của gia đình nà y lúc ấy Ä‘ang đứng ở ngưỡng cá»a. Chị nhìn vá» phÃa Yuri vá»›i vẻ thất vá»ng, hất hà m quả quyết vá» phÃa giáo sÆ° Alexandr, để tá» cho Yuri biết chị có câu chuyện cần bẩm vá»›i ông chủ ngay.
Giáo sư Alexandr quay đầu ra, nhìn Egorovna tỠý quở trách rồi nhún vai. Nhưng chị hầu phòng không chịu rút lui.
Thế là má»™t tấn kịch câm được diá»…n từ hai góc phòng khiến má»i ngÆ°á»i bắt đầu để ý. Bà Anna Ivanovna nhìn nhÆ° muốn nuốt chá»ng ông chồng.
Giáo sÆ° Alexandr Ä‘Ã nh phải đứng dáºy vì không thể kéo dà i cái lối nói chuyện nhÆ° thế mãi. Ông Ä‘á» mặt rón rén Ä‘i ra phÃa cá»a.
- Chị không biết xấu hổ hay sao, Egorovna. Có việc gì gấp đến ná»—i chị phải gá»i tôi ngay lúc nà y? Nói ngay Ä‘i xem nà o?
Chị hầu phòng thì thầm gì đó với giáo sư.
- Checnogori nà o kia?
- Thưa ông, khách sạn Checnogori ấy ạ.
- Thế thì sao?
- Anh bồi phòng do khách sạn phái đến đòi gặp ông Tyskevich ngay. NgÆ°á»i nhà ông ta sắp chết.
- Æ hay, sao lại chết. Äể tôi nghÄ© xem nà o. Không ổn. Sắp xong rồi, chỉ còn má»™t khúc ngắn nữa thôi, lúc đó tôi sẽ báo cho ông ta biết. Chứ bây giá» thì không thể được.
- Anh bồi phòng Ä‘ang chá». Có sẵn cả xe đón. Tôi đã thÆ°a vá»›i ông là có ngÆ°á»i sắp chết, ông nghe rõ chứ ạ? Má»™t bà quý phái Ä‘ang hấp hối!
- Không là không. Äợi dăm phút nữa cÅ©ng chẳng sao.
Giáo sÆ° Alexandr lại rón rén Ä‘i sát tÆ°á»ng trở vá» chá»— cÅ©. Ông ngồi xuống, nhÃu mà y, cau có Ä‘Æ°a tay vuốt sống mÅ©i.
Phần má»™t của bản nhạc vừa xong, giữa tiếng vá»— tay tán thưởng, giáo sÆ° Alexandr tiến lên chá»— các nhạc sÄ© ông bảo Tyskevich là có ngÆ°á»i nhà đến tìm, hình nhÆ° có tai nạn gì đó.
Nhạc sÄ© phải ra vá» ngay, Ä‘Ã nh bá» dở cuá»™c hoà nhạc ấy. Äoạn giáo sÆ° giÆ¡ tay Ä‘á» nghị cá» toạ yên lặng và nói to:
- Thưa quý ông, quý bà . Bản tam thanh khúc bất đắc dĩ phải bỠdở. Chúng ta thông cảm với nhạc sĩ Tyskevich. Nhạc sĩ gặp chuyện buồn, buộc phải tạm biệt chúng ta. Trong giỠphút thế nà y, tôi không muốn để nhạc sĩ vỠmột mình. Sự có mặt của tôi thiết nghĩ có thể cần thiết cho nhạc sĩ. Tôi sẽ đi với nhạc sĩ. Cháu Yuri, Cháu ra bảo bác Semion đánh xe ra cổng nhé, có sẵn xe rồi đấy. Thưa quý ông bà , tôi chỉ đi một lát sẽ vỠngay, xin các vị cứ ở lại chơi.
Yuri và Misa xin phép được Ä‘i theo giáo sÆ°. Hai cáºu muốn Ä‘i chÆ¡i ban đêm dÆ°á»›i trá»i tuyết giá.
Chú thÃch:
(1) Ngụ ý Nicolai đệ nhị.
(2) Tiếng Pháp trong nguyên văn, có nghĩa "hưng phấn cao độ"
21.
Sau sá»± kiện tháng chạp, tuy ngÆ°á»i ta đã trở lại vá»›i nhịp sống bình thÆ°á»ng, nhÆ°ng đây đó vẫn bì bá»™p tiếng súng bắn nhau, và các đám cháy vẫn xảy ra luôn, nhÆ° thể những đám trÆ°á»›c đây cháy chÆ°a hết thì nay cháy nốt.
Chặng Ä‘Æ°á»ng đêm nay sao má»›i dà i đằng đẵng. ChÆ°a bao giá» há» có cảm tưởng Ä‘i xa đến thế. Sá»± thá»±c, Ä‘Æ°á»ng đâu có xa xôi gì cho cam: đại lá»™ Smolenski, đại lá»™ Novinski và má»™t ná»a phố Sadovoi là tá»›i nÆ¡i. NhÆ°ng cái rét dữ dá»™i kèm theo sÆ°Æ¡ng mù nhÆ° là m đảo lá»™n không gian, cách nó ra thà nh nhiá»u mảnh rá»i rạc, khác hẳn nhau, chẳng mảnh nà o giống mảnh nà o.
Những lá»›p khói của các đống lá»a bị gió đánh tả tÆ¡i, tiếng vó ngá»±a va tiếng rÃu rÃt của xe ngá»±a cà ng khiến há» có cảm tưởng rằng hỠđã Ä‘i rất lâu và đang lạc lõng ở má»™t nÆ¡i xa xôi dáng sợ.
TrÆ°á»›c cá»a khách sạn, há» thấy má»™t con ngá»±a lÆ°ng phủ bao tải cổ chân được bá»c vải, thắng và o má»™t chiếc xe nhá» lịch sá»±. Bác đánh xe ngồi trên ghế hà nh khách, tay Ä‘eo găng ôm lấy mặt cho đỡ rét.
Trong tiá»n sảnh rất ấm áp dá»… chịu. NgÆ°á»i gác cá»a ngồi bên chiếc bao lá»›n ngăn cách lối và o vá»›i phòng gá»i áo khoác. Bác ta ngủ gáºt giữa tiếng quạt thông gió chạy Ä‘á»u Ä‘á»u, tiếng lá»a cháy ù ù trong bếp lò và tiếng sôi sùng sục của ấm samova. Chốc chốc bác ta lại giáºt mình choà ng dáºy bởi tiếng gáy khò khò của chÃnh bác ta.
Bên trái, trong tiá»n sảnh, má»™t bà đang đứng trÆ°á»›c gÆ°Æ¡ng. Mặt bà thoa phấn dà y nhÆ° trát bá»™t, trông phì phị. Bà khoác chiếc áo jắckét lông thú quá má»ng đối vá»›i thá»i tiết lạnh cóng bây giá». Bà đang chá» ai đó từ trên lầu sắp xuống. Bà xoay lÆ°ng và o gÆ°Æ¡ng, quay đầu hết bên phải sang bên trái để nhìn trong gÆ°Æ¡ng xem phÃa lÆ°ng mình có đẹp chăng.
Bác đánh xe ở ngoà i ló đầu và o, ngÆ°á»i run cầm cáºp vì rét. Cái kiểu áo captan của bác ta khiến bác ta giống nhÆ° ổ bánh mì vẽ trên biển quảng cáo, từng luồng hÆ¡i thở ra bốc khói cà ng gợi thêm liên tưởng ấy. Bác ta há»i bà đang soi gÆ°Æ¡ng.
- Mamzen, ông ấy sắp xong việc chÆ°a ạ? Gặp vị khách nhÆ° ông ấy và tiểu thÆ° thì ngá»±a phải chết cóng vì chá».
Äối vá»›i các nhân viên phục vụ trong khách sạn, chuyện xảy ra ở phòng số 24 chỉ là chuyện vặt so vá»›i những sá»± khó chịu thÆ°á»ng ngà y. Cứ chốc chốc lại có tiếng chuông réo và ở chiếc há»™p dà i lồng kÃnh treo trên tÆ°á»ng lại hiện lên con số chỉ số phòng có ngÆ°á»i gá»i. Khách toà n những loại mất trÃ, chỉ là m khổ bồi phòng, lắm khi gá»i ngÆ°á»i ta kêu rồi không biết mình đã gá»i để là m gì nữa.
Hiện giá» cái mụ Amelia dại dá»™t ở phòng số 24 Ä‘ang được ngÆ°á»i ta tá»ng cho bao nhiêu là thuốc. Phải cho mụ uống thuốc má»a, phải rá»a dạ dà y, tẩy ruá»™t cho mụ. Chị hầu phòng tên là Glasa vất vả chạy Ä‘i chạy lại má»i rá»i cả chân để xách nÆ°á»›c lau chùi sà n nhà . Song nguyên nhân cuá»™c đấu khẩu Ä‘ang xảy ra ở khu nhà bếp thì đã bắt đầu từ trÆ°á»›c cái cảnh chữa chạy bát nháo nà y: lúc đó ngÆ°á»i ta chÆ°a nghÄ© đến việc sai thằng Teresca gá»i xe Ä‘i rÆ°á»›c bác sÄ© và gá»i cái lão nhạc sÄ© vá»› vẩn kia. Lúc đó lão Komarovski cÅ©ng chÆ°a đến và ngoà i hà nh lang trÆ°á»›c cá»a phòng số 24 chÆ°a túm tụm mấy kẻ vô công rồi nghá», là m vÆ°á»›ng cả lối Ä‘i.
Nguyên do câu chuyện là thế nà y. Cáºu bồi Xysoi vừa bÆ°á»›c vá»™i ra hà nh lang, tay phải bÆ°ng khay đồ ăn, thì má»™t kẻ vô ý đụng và o ngÆ°á»i cáºu ta, thế là khay đồ ăn đổ nhà o, súp chảy lênh láng, vỡ mất ba chiếc Ä‘Ä©a sâu và má»™t chiếc Ä‘Ä©a nông.
Xysoi nhất quyết là lá»—i tại cô ả rá»a bát, váºy chÃnh cô ả phải Ä‘á»n. Lúc nà y đã hÆ¡n mÆ°á»i giỠđêm, má»™t ná»a số nhân viên khách sạn được ra vá», váºy mà tráºn cãi nhau giữa đôi bên vẫn chÆ°a chấm dứt.
- Cái đồ bị thịt, chân tay lóng nga lóng ngóng, lúc nà o cÅ©ng ôm khÆ° khÆ° chai rượu nhÆ° ông vợ không bằng. Nốc cho lắm và o rồi vấp ngã, còn đổ tá»™i cho ngÆ°á»i ta là m vỡ Ä‘Ä©a? Thằng quá»· mắt lé kia, đứa nà o mở miệng bảo bà đẩy ngã mà y hả, quân ôn dịch! Ai là m mà y ngã, thằng mặt mẹt?
- Nà y mụ Matrena, tôi đã bảo mụ hãy nói năng ý tứ một chút.
- Vỡ mấy cái Ä‘Ä©a vá»› vẫn chứ quý báu to tát gì mà là m nhặng xị cả lên! Chỉ vì má»™t mụ khách Ä‘Ã ng Ä‘iếm, quân đầu Ä‘Æ°á»ng xó chợ, chán Ä‘á»i Ä‘i uống nhân ngôn tá»± tá». Tháºt từ ngà y ở khách sạn nà y chÆ°a thấy những trò mèo chuá»™t gá»›m ghiếc thế bao giá».
Yuri và Misa Ä‘i Ä‘i lại lại ngoà i hà nh lang trÆ°á»›c cá»a phòng số 24. Giáo, sÆ° Alexandr không ngá» câu chuyện lại xảy ra khác hẳn trà tưởng tượng của ông. Ông cứ ngỡ nhạc sÄ© xenlô phải gặp má»™t tấn bi kịch, má»™t chuyện gì cao thượng và trong sạch kia. Thế mà lại dÃnh dáng đến cái việc có quá»· sứ biết là gì nà y. NhÆ¡ bẩn… xấu xa… Và tuyệt đối không nên để bá»n trẻ biết.
Hai cáºu thiếu nhiên vẫn đứng ngoà i hà nh lang.
- Má»i hai cáºu cứ việc và o trong ấy Ä‘i cho. - Äây là lần thứ hai ngÆ°á»i bồi phòng bÆ°á»›c tá»›i, yêu cầu các cáºu và o trong phòng, bằng giá»ng nói thong thả, trầm trầm. - Các cáºu cứ và o Ä‘i việc gì mà ngại. Bây giá» bà ấy đỡ rồi, cứ yên tâm. Äâu và o đấy cả rồi. Äừng đứng đây vÆ°á»›ng lối Ä‘i. Ấy lúc nãy vừa đổ vỡ bao nhiêu là chén Ä‘Ä©a đắt tiá»n. Các cáºu bảo hầu hạ khách thì phải chạy cho nhanh chứ. Äứng thế nà y còn lối đâu mà chạy. Thôi các cáºu và o Ä‘i cho.
Hai cáºu nghe theo.
Phòng có hai gian, phân cách bằng má»™t vách gá»— có mùi rệp. Cây đèn dầu hoả trao phÃa trên bà n ăn ở gian ngoà i đã được hạ xuống, mang và o gian trong.
Gian trong là má»™t buồng ngủ. Lối Ä‘i và o có tấm mà n che đầy bụi. Lúc trÆ°á»›c ngÆ°á»i ta đã vắt mà n lên trên vách mà bây giá» quên chÆ°a kéo xuống. Cây đèn dầu đặt trên thà nh chiếc ghế dà i. Cái gian trong được chÃếu sáng rất tá» từ phÃa dÆ°á»›i lên, nhÆ° bằng ánh sáng từ dãy đèn trÆ°á»›c mép sân khấu.
Bà Amelia đã uống iốt để tá»± tá», chứ không phải uống nhân ngôn nhÆ° cô ả rá»a bát nói khi nãy. Má»™t mùi hăng hắc từ gian trong Ä‘Æ°a ra, giống mùi nhá»±a hạt bồ Ä‘Ã o còn xanh mà khi sá» và o sẽ bị thâm xì cả tay.
Bên kia vách, cô hầu phòng Ä‘ang lau sà n. Má»™t bà nằm trên giÆ°á»ng, ở trần ná»a ngÆ°á»i, mình Æ°á»›t đẫm nÆ°á»›c, mồ hôi và nÆ°á»›c mắt, tóc Æ°á»›t xoã xượi, Ä‘ang khóc nức nở và cúi đầu xuống chiếc bô. Cảnh tượng khó coi ấy khiến hai cáºu thiếu niên ngượng ngùng quay mặt Ä‘i ngay. Song Yuri cÅ©ng đã đủ thá»i giá» quan sát và ngạc nhiên khi nháºn ra rằng trong má»™t và i dáng Ä‘iệu miá»…n cưỡng, bất tiện do phải cong rÆ°á»›n ngÆ°á»i lên, do phải cố gắng căng thẳng, ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà mất Ä‘i những nét uyển chuyển, mà các nhà điêu khắc vẫn quen miêu tả, biến thà nh má»™t gã đô váºt bắp thịt cuồn cuá»™n, chỉ mặc quần đùi để thi đấu. Sau cùng, có ngÆ°á»i ở gian bên ấy đã nghÄ© ra được cái việc kéo tấm mà n che lại.
Tiếng ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà nói nghẹn trong nÆ°á»›c mắt và cÆ¡n nôn á»e:
- Ông bạn Tyskevich Æ¡i, tay ông đâu? Ông Ä‘Æ°a tay cho tôi Ä‘i! Ôi tôi vừa trải qua má»™t vụ khủng khiếp!… Tôi đã nghi ngá»â€¦ Tôi tưởng đã thấy… May quá, bây giá» tôi má»›i biết tất ca cái đó chỉ là chuyện ngu ngốc, tôi đã quá tưởng tượng. Ông Tyskevich Æ¡i, thôi thế là xong rồi.., kết quả là ... tôi vẫn sống.
- Bà Amelia, tôi xin bà , bà cứ yên lòng. Chuyện nà y bất tiện, thú tháºt là quá Æ° bất tiện.
Giáo sÆ° Alexandr là u bà u bảo hai cáºu thiếu niên:
- Ta sá»a soạn mà vá» thôi.
Hai cáºu Ä‘ang ở gian ngoà i, gần sát cá»a, trong tình thế ngượng ngùng, mất hết tá»± nhiên. Äứng ở đấy, nhìn chá»— treo cây đèn dầu mà ngÆ°á»i ta đã Ä‘em và o gian trong, hai cáºu thấy trển tÆ°á»ng đầy những ảnh chụp, má»™t cái giá để các bản nhạc, má»™t cái bà n viết xếp nhiá»u giấy tá» và các táºp anbum. PhÃa bên kia chiếc bà n ăn phủ khăn thêu, má»™t thiếu nữ Ä‘ang ngồi ngủ trên chiếc ghế bà nh, hai tay ôm quà ng lấy lÆ°ng ghế và áp má và o nó. Chắc cô ta ngủ mệt lắm, vì những tiếng nói chuyện xôn xao, Ä‘i lại dá»n dẹp ở gian trong vẫn không là m cô thức giấc.
Sá»± có mặt của ba thầy trò ở đây xét ra là vô Ãch, mà lại bất tiện cho gia chủ nữa, nên giáo sÆ° Alexandr quay lại bảo hai cáºu má»™t lần nữa:
- ChỠnhạc sĩ ra ngoà i nà y, ta chà o rồi vỠngay thôi.
NhÆ°ng thay vì nhạc sÄ© Tyskevich, lại có má»™t ngÆ°á»i khác bÆ°á»›c ra. Äó là má»™t ông vạm vỡ, chững chạc, mà y râu nhẵn nhụi vẻ đầy tá»± tin. Ông ta giÆ¡ cao cây đèn, Ä‘i tá»›i chá»— bà n ăn, nÆ¡i cô gái ngủ, treo nó lên móc. Ãnh đèn là m cô gái tỉnh dáºy, cô mỉm cÆ°á»i nhìn hắn, nheo nheo mắt và vÆ°Æ¡n vai.
Trông thấy ông ta, Misa rùng mình và cứ nhìn ông ta chòng chá»c. Cáºu Ä‘Æ°a tay bấm Yuri, định nói câu gì, song Yuri gạt Ä‘i, không muốn nghe.
- Nói chuyện thì thà o ở nhà ngÆ°á»i ta, không sợ há» cÆ°á»i cho à . Há» sẽ nghÄ© gì vá» cáºu?
Trong khi ấy lão Ä‘Ã n ông và cô gái Ä‘ang diá»…n mà n kịch câm vá»›i nhau. Há» không nói gì, chỉ trao đổi những cái nhìn. NhÆ°ng những cá» chỉ thông cảm ấy giữa há» có má»™t cái gì thần diệu đáng sợ, tá»±a hồ gã Ä‘Ã n ông là diá»…n viên Ä‘iá»u khiển con rối, còn cô thiếu nữ là con rối Ä‘ang ngoan ngoãn cá» Ä‘á»™ng theo nhịp ngón tay lão ta.
Nụ cÆ°á»i mệt má»i hiện ra trên mặt cô gái đã buá»™c cô lim dim mắt và hé mở cặp môi. NhÆ°ng trÆ°á»›c ánh mắt giá»…u cợt của gã Ä‘Ã n ông, cô đáp lại bằng cái nháy mắt tinh quái của kẻ đồng mÆ°u. Cả hai Ä‘á»u hà i lòng rằng má»i sá»± đã êm xuôi, bà máºt không bị tiết lá»™ và nạn nhân cÅ©ng đã thoát chết.
Yuri nhìn há» không chá»›p mắt. Từ chá»— tối chẳng ai trông thấy cáºu nhìn cảnh Ä‘ang diá»…n ra trong quầng sáng của ánh đèn, không thể rá»i mắt. Cảnh khuất phục cô gái tháºt vô cùng bà ẩn và cÅ©ng hiển nhiên không chút giấu giếm. Những cảm xúc trái ngược nhau dâng lên trong ngá»±c, dồn ép trái tim cáºu vá»›i má»™t sức mạnh chÆ°a từng thấy.
Äó chÃnh là điá»u mà cáºu, Misa và Tonia, từng Ä‘em ra tranh luáºn sôi nổi hà ng năm trá»i, dÆ°á»›i cái tên vô nghÄ©a "sá»± thô láºu" má»™t Ä‘iá»u vừa đáng sợ vừa hấp dẫn mà ba cô cáºu đã từng dá»… dà ng giải quyết trên lá»i lẽ, ở khoang cách an toà n. NhÆ°ng lúc nà y cái sức mạnh kia Ä‘ang hiển hiện trÆ°á»›c mắt Yuri, rõ rà ng và chi tiết nhÆ° má»™t váºt thể, đồng thá»i cÅ©ng mỠảo nhÆ° má»™t giấc mÆ¡, vừa có sức phá phách tà n bạo, vừa than vãn kêu cứu. Thứ triết lý trẻ con của ba cô cáºu đâu rồi và bây giá» Yuri biết là m sao đây?
Khi đã ra khá»i nhà , Misa há»i Yuri:
- Cáºu biết lão ta là ai không?
Yuri Ä‘ang mải theo Ä‘uổi ý nghÄ© của mình, không trả lá»i.
- ChÃnh lão ta đã là m cho cha cáºu say mèm, chÃnh lão ta đã giết cha cáºu đấy. Ở trên toa xe lá»a ấy mà , nhá»› chÆ°a. Tá»› vẫn hay kể cho cáºu nghe chuyện ấy đấy.
Yuri nghÄ© đến cô gái và tÆ°Æ¡ng lai, chứ không nghÄ© đến cha và dÄ© vãng. Thoạt đầu, cáºu tháºm chà chẳng hiểu Misa nói gì vá»›i cáºu Trá»i rét quá, cÅ©ng khó nói chuyện vá»›i nhau.
- Rét quá phải không bác Semion? - Giáo sÆ° Alexandr há»i bác đánh xe.
Há» ra vá».
Last edited by quykiemtu; 18-11-2008 at 09:46 PM.
|
25-09-2008, 02:05 PM
|
|
Thượng Thiên Hạ Äịa Duy Ngã Äá»™c Tôn
|
|
Tham gia: May 2008
Äến từ: Việt Nam
Bà i gởi: 3,304
Thá»i gian online: 3 tuần 5 ngà y 16 giá»
Thanks: 932
Thanked 2,152 Times in 223 Posts
|
|
P3 - 1
1.
Má»™t hôm, và mùa đông giáo sÆ° Alexandr Gromeko mua tặng bà Anna Ivanovna má»™t chiếc tủ Ä‘á»±ng quần áo kiểu cổ. Tủ là m bằng gá»— mun, khổ quá lá»›n, không khiêng lá»t và o cá»a nà o cả. NgÆ°á»i ta phải tháo tủ ra từng phần để chuyển và o, rồi nghÄ© xem nên kê ở đâu. Các buồng ở tầng dÆ°á»›i thì rá»™ng rãi, nhÆ°ng tủ quần áo để đấy không phải lối, còn các buồng trên lầu thì quá hẹp. Äà nh dá»n dẹp ở chá»— đầu cầu thang bên trên, gần cá»a buồng của chủ nhân.
Bác Macken, ngÆ°á»i chuyên lo quét dá»n sân xÆ°á»›ng và canh cổng, được chủ trao cho việc lắp tủ. Bé Mariana sáu tuổi, lẽo đẽo theo bố. Macken cho con má»™t que kẹo bạch nha. Nó Ä‘Æ°a lên mÅ©i hÃt hÃt ròi vừa mút kẹo vừa liếm các ngón tay, nó đứng xem bố là m việc, mặt có vẻ phụng phịu.
Thoạt đầu công việc êm xuôi. Chiếc tủ dần dần thà nh hình trÆ°á»›c mắt bà Anna. NhÆ°ng đến lúc chỉ còn lắp nốt nóc tủ là xong, thì chẳng hiểu vì cá»› gì bà Anna lại muốn giúp Macken má»™t tay. Bà đứng lên đáy tủ - đáy tủ khá cao - và không hiểu lóng ngóng thế nà o nên mất thăng bằng, lại đẩy cái thà nh tủ má»›i chỉ đặt há» và o má»™ng, có dây thòng lòng giữ cho vững. Cái nút dây tuá»™t ra, mấy tấm gá»— đổ cả xuống, và bà Anna bị ngã Ä‘áºp lÆ°ng xuống sân rất Ä‘au.
Macken vội chạy lại:
- Trá»i Æ¡i, bà chủ có là m sao không? Khổ quá, bà cứ để mặc cháu có phải hÆ¡n không. Bà thá» nắn các xÆ°Æ¡ng xem có việc gì không. Ấy cái xÆ°Æ¡ng má»›i quan trá»ng, còn phần thịt má»m chả nhằm nhò gì, dá»… má»c đầy ra, ngÆ°á»i ta vẫn bảo, chỉ Ä‘Ã n bà má»›i cần da thịt nở nang thôi.
Äoạn bác quay sang mắng bé Mariana Ä‘ang khóc nhè:
- Cái con bé nà y, có câm mồm đi không? Hỉ mũi đi rồi xéo vỠnhà với mẹ.
Rồi bác lại nói với bà chủ:
- Khổ quá, bà tưởng mình cháu không lắp nổi cái tá» cổ lá»— sÄ© nà y hay sao? Chắc bà ngỡ cái mã cháu chỉ biết quét tÆ°á»›c là giá»i, nhÆ°ng tháºt ra thì nghá» má»™c má»›i đúng là nghá» của cháu đấy. Nói bà không tin, chứ chả thiếu gì các loại bà n ghế, tủ quần áo, tủ buýp phê, đã qua tay cháu, ấy là nói chuyện đánh véc-ni hoặc phân biệt đâu là gá»— hồng sắc, đâu là gá»— hồ Ä‘Ã o. Dạo trÆ°á»›c, những đám nhà già u, nói bà tha lá»—i, muốn gả con gái cho cháu cứ là hà ng đống, mà cháu hụt cả, chỉ vì cái tá»™i mê chất cay thôi bà ạ.
Macken kéo một chiếc ghế bà nh tới và dìu bà chủ lên ghế. Bà Anna vừa ngồi xuống, vừa suýt xoa xoa bóp chỗ bị đau.
Macken dá»±ng lại mấy tấm ván đổ, và cuối cùng, khi đã lắp xong nắp tá», bác nói:
- Chỉ còn cánh tủ nữa là đâu và o đấy, đem đi dự đấu xảo được rồi.
Bà Anna không Æ°a chiếc tủ. Vá»›i hình dáng và kÃch thÆ°á»›c kếch sù, nó giống má»™t cá»— quách lá»›n hay má»™t lăng má»™. Vốn dá»… tin Ä‘iá»m gở, bà Anna thấy sợ. Bà đặt tên cho cái tủ ấy là "má»™ Ascon". Tháºt ra bà muốn ám chỉ con tuấn mã của Olex, con ngá»±a đã là m chủ thiệt mạng(1). Vì Ä‘á»c nhiá»u loại sách má»™t cách không có hệ thống, bà đã lẫn lá»™n những khái niệm gần nhau.
Vì lần ngã đó mà sau nà y bà Anna bị bệnh phổi.
Chú thÃch:
(1) Olex, một ông hoà ng xứ Kiev bị một con rắn từ đầu con ngựa quý của ông chui ra cắn chết "Con tuấn mã Olex" là đầu đỠmột bà i thơ dà i của Puskin.
2.
Suốt tháng mÆ°á»i má»™t năm má»™t ngà n chÃn trăm mÆ°á»i má»™t, bà Anna Ivanovna phải nằm liệt giÆ°á»ng vì bệnh sÆ°ng phổi.
Sang mùa xuân năm sau, Yuri, Misa và Tonia sẽ cùng mãn khoá, tốt nghiệp đại há»c. Yuri há»c y khoa, Tonia há»c luáºt, còn Misa thì há»c ban văn - triết.
Trong tâm trà Yuri, má»i thứ Ä‘á»u xê dịch, lẫn lá»™n và vô cùng Ä‘á»™c đáo, từ các quan Ä‘iểm, thói quen đến các năng khiếu bẩm sinh. Chà ng có tÃnh mẫn cảm lạ lùng và có lối cảm thụ, tri giác hết sức má»›i mẻ.
Tuy rất thiên vá» nghệ thuáºt và sá» há»c, chà ng đã chá»n nghá» y má»™t cách dá»… dà ng. Chà ng cho rằng nghệ thuáºt không phải là má»™t nghá», giống nhÆ° tÃnh vui vẻ bẩm sinh hoặc chất Ä‘a sầu Ä‘a cảm không thể tạo nên nghá» nghiệp. Chà ng mê môn váºt lý và vạn váºt há»c, và phát hiện rằng trong Ä‘á»i sống thá»±c tế phải là m má»™t nghá» giúp Ãch cho xã há»™i. Vì lẽ đó, chà ng đã chá»n ngà nh y.
Cách đây bốn năm, dạo còn theo há»c năm thứ nhất, suốt má»™t há»c kỳ chà ng chuyên nghiên cứu giải phẫu dÆ°á»›i tầng hầm trÆ°á»ng Äại há»c. Má»™t cầu thang quanh co dẫn xuống tầng hầm giải phẫu. Tại đây, các sinh viên chúi đầu là m việc, hoặc theo nhóm, hoặc riêng từng ngÆ°á»i. Có anh nấp sau các bá»™ xÆ°Æ¡ng lủng lẳng, nhai Ä‘i nhai lại bà i vở, láºt Ä‘i láºt lại các trang sách giáo khoa nhà u nát, có anh lãng lẽ mổ xác chết trong má»™t góc, có anh đùa nghịch, là m há», nói chuyện khôi hà i hoặc Ä‘uổi theo lÅ© chuá»™t chạy hà ng Ä‘Ã n trong nhà xác. DÆ°á»›i ánh tranh tối tranh sáng, cái xác chết vô danh, trần truồng, sáng nhÆ° lân tinh, Ä‘áºp và o mắt ngÆ°á»i ta: những thanh niên chán Ä‘á»i tá»± tá» không có ai nháºn xác, nghiên cứu thiếu nữ chết Ä‘uối, xác còn nguyên vẹn. Chất muối ôxÃt nhôm tiêm và o là m cho những cái xác đó có vẻ trẻ ra và máºp hÆ¡n. NgÆ°á»i ta mổ chúng ra, cắt thà nh từng mảnh nhá». Và cái đẹp của thể xác con ngÆ°á»i vẫn còn đó trong cả những mảnh nhá» nhất, thà nh thỠđứng trÆ°á»›c má»™t cánh tay hay má»™t khuá»·u chân đã chặt ra, ngÆ°á»i ta vẫn còn kinh ngạc nhÆ° đứng trÆ°á»›c tá» thi của nà ng tiên cá bị ném trên bà n kẽm. Mùi formalin và phenol nồng nặc trong tầng hầm, chá»— nà o cÅ©ng cảm thấy sá»± hiện diện Ä‘iá»u bà ẩn, bắt đầu từ số pháºn bất định của những xác chết Ä‘Æ°Æ¡ng nằm dà i nÆ¡i kia và kết thúc bằng bà máºt của sá»± sống chết Ä‘ang tá»± do ngá»± trị nÆ¡i đây nhÆ° ở ngay nhà nó hoặc tại bản doanh của nó.
Tiếng nói của Ä‘iá»u bà ẩn ấy át tất cả những gì còn lại, cứ ám ảnh, cảm trở việc giải phẫu của chà ng. NhÆ°ng nhiá»u Ä‘iá»u khác trong cuá»™c sống cÅ©ng cản trở chà ng hệt nhÆ° váºy. Chà ng đã quen hẳn rồi, nên cÅ©ng chẳng thấy lo ngại nữa.
Yuri biết suy tưởng và viết văn. Từ dạo còn há»c trung há»c, chà ng đã mÆ¡ Æ°á»›c viết văn xuôi, nhÆ° má»™t cuốn "tiểu sá»" trong đó chà ng có thể gá»i gắm, nhÆ° nhét và o đó các gói thuốc nổ được nguỵ trang kỹ, những gì kỳ thú nhất từ tất cả má»i Ä‘iá»u chà ng từng kịp chứng kiến và suy xét. NhÆ°ng chà ng còn quá trẻ đè viết má»™t tác phẩm nhÆ° thế. Chà ng bèn là m thÆ¡ thay vì viết văn xuôi, tÆ°Æ¡ng tá»± má»™t hoạ sÄ© suốt Ä‘á»i vẽ phác thảo để chuẩn bị tiến tá»›i bức hoạ lá»›n hằng ôm ấp.
Những vẫn thÆ¡ ấy, Yuri tha thứ cho cái tá»™i xuất hiện của chúng là nhá» chúng có khà phách và độc đáo. Hai phẩm chất đó khà phách và độc đáo, Yuri coi là đại diện chân chÃnh của chất hiện thá»±c trong các ngà nh nghệ thuáºt, tất cả các thứ còn lại chỉ là chung chung, hão huyá»n và vô Ãch.
Yuri hiểu rằng ngÆ°á»i cáºu ruá»™t đã có ảnh hưởng đến mức nà o tá»›i việc hình thà nh các nét tÃnh cách chÃnh của chà ng.
Cha Nicolai Ä‘ang sống ở Lozana. Trong những cuốn sách cha Ä‘Æ°a xuất bản tại đó, bằng tiếng Nga hay tiếng nÆ°á»›c khác, cha đã phát triển tÆ° tưởng cố cá»±u của cha vá» lịch sá» nhÆ° vá» má»™t vÅ© trụ thứ hai do loà i ngÆ°á»i tạỠdá»±ng, nhá» hai hiện tượng "thá»i gian" và "ký ức" để trả lá»i cho hiện tượng "chết". Linh hồn của các cuốn sách đó là Kitô giáo, được hiểu theo kiểu má»›i; còn háºu quả trá»±c tiếp của chúng là tÆ° tưởng má»›i vá» nghệ thuáºt.
Phạm vi các tÆ° tưởng đó tác Ä‘á»™ng đến Misa còn nhiá»u hÆ¡n tá»›i Yuri. ChÃnh do ảnh hưởng của các tÆ° tưởng ấy mà Misa đã chá»n môn triết há»c là m nghá» chuyên môn của mình. Misa vẫn Ä‘i nghe các bà i giảng thần há»c ở khoa của anh và tháºm chà tÃnh đến việc sau đó chuyển sang há»c viện thần há»c.
NhÆ°ng nếu ảnh hưởng của cha Nicolai thúc đẩy Yuri tiến bÆ°á»›c và giải phóng chà ng, thì nó lại trói buá»™c Misa. Yuri hiểu cái gốc Do Thái của Misa đóng vai trò nhÆ° thế nà o trong những niá»m mê say rất cá»±c Ä‘oan của Misa. Vì phép tế nhị và vì nể bạn, chà ng không có thể ngăn các Ä‘á»± định lạ lùng của Misa. NhÆ°ng nhiá»u khi chà ng muốn Misa Ä‘i theo chủ nghÄ©a kinh nghiệm, gần gÅ©i Ä‘á»i sống hÆ¡n.
3.
Má»™t buổi tối cuối tháng mÆ°á»i má»™t, Yuri ở trÆ°á»ng đại há»c vá» nhà muá»™n, mệt lá» vì từ sáng chÆ°a ăn gì. NgÆ°á»i ta cho chà ng biết: hôm nay cả nhà bị má»™t phen hoảng hồn vì bà Anna Ivanovna lên cÆ¡n co giáºt. Phải má»i mấy vị bác sÄ© đến. Lúc đầu, các vị ấy khuyên nên đón linh mục tá»›i cho bà , sau lại thôi. Hiện bà đã tỉnh và thấy dá»… chịu hÆ¡n, bà dặn lúc nà o Yuri vá» thì bảo đến gặp bà ngay. Yuri vâng lá»i, tá»›i ngay buồng bà , không kịp thay quần áo.
Căn buồng còn dấu vết cÆ¡n hoảng loạn vừa qua. Má»™t nữ y tá Ä‘ang yên lặng, nhẹ tay dá»n dẹp các thứ trên chiếc tủ con ở đầu giÆ°á»ng. Những chiếc khăn giấy lau miệng vò nhà u, những chiếc khăn mặt Æ°á»›t dùng để ấp nÆ°á»›c, còn quăng bừa bá»™n. NÆ°á»›c trong ống nhổ phá»›t hồng vì có máu, nổi lá»u bá»u các mẩu ống tiêm và các túi bông trÆ°Æ¡ng nÆ°á»›c. Bệnh nhân đầm đìa mồ hôi, Ä‘ang Ä‘Æ°a lÆ°á»i liếm cặp môi khô. Mặt bà hốc hác hẳn so vá»›i lúc sáng, khi Yuri chà o bà để đến trÆ°á»ng.
Yuri nghÄ© thầm: "Có lẽ chuẩn bệnh lầm chăng? Äủ má»i triệu chứng của bệnh viêm tiết xÆ¡ huyết. Hình nhÆ° đây là bệnh biến". Sau khi chà o bà Anna, nói và i lá»i khÃch lệ chung chung mà ngÆ°á»i ta vẫn dùng trong trÆ°á»ng hợp tÆ°Æ¡ng tá»±, chà ng bảo cô y tá lui ra, rồi má»™t tay bắt mạch cho bà Anna, tay kia thò và o túi áo tugiuaca lấy ống nghe bệnh. Bà Anna lắc đầu, ngụ ý khá»i cần, Yuri hiểu rằng bà cần ở chà ng việc khác kia. Cố gắng hết sức, bà Anna lên tiếng:
- HỠđịnh là m lá»… rá»a tá»™i… Cái chết đã chá»±c sẵn… Nó có thể đến bất cứ lúc nà o… Khi ngÆ°á»i ta Ä‘i nhổ má»™t cái răng, ngÆ°á»i ta còn sợ Ä‘au, còn chuẩn bị tinh thần. Äằng nà y không phải má»™t cái răng, mà là toà n bá»™ thân thể, toà n bá»™ cuá»™c Ä‘á»i… sá»± sống… rắc má»™t cái, rút ra ngoà i, nhÆ° lấy kìm mà nhổ… NhÆ°ng cái đó là gì?… Chẳng ai biết… Nên tôi lo buồn và sợ lắm.
Bà Anna nói đến đấy thì ngừng lá»i. NÆ°á»›c mắt già n giụa, Yuri không nói gì. Lát sau, bà nói tiếp:
- Cáºu là ngÆ°á»i có tà i… Mà tà i năng, thì… phải khác ngÆ°á»i. Cáºu phải biết má»™t cái gì đấy… Hãy nói tôi nghe Ä‘i… Cho tôi yên tâm đôi chút.
Yuri đáp:
- Cháu biết nói gì với bà bây gi�
Chà ng cá»±a mình bối rối, đứng dáºy Ä‘i và i bÆ°á»›c rồi lại ngồi xuống.
- TrÆ°á»›c hết, cháu cam Ä‘oan vá»›i bà rằng ngà y mai bà sẽ thấy dá»… chịu hÆ¡n, có các triệu chứng khiến cháu dám quả quyết nhÆ° vây. HÆ¡n nữa, cháu sẽ nói vá» cái chết ý thức, sá»± hồi sinh… Bà muốn biết quan niệm của cháu vá» phÆ°Æ¡ng diện tá»± nhiên há»c? Có lẽ để dịp khác chăng? Không, ngay bây giỠạ? Vâng, tùy bà . NhÆ°ng có Ä‘iá»u phải nói ngay, chÆ°a chuẩn bị trÆ°á»›c, thì hÆ¡i khó cho cháu.
Và Yuri đã ứng khẩu cả má»™t bà i giảng thá»±c sá»±, mà chÃnh chà ng cÅ©ng phải lấy là m ngạc nhiên.
- Sá»± hồi sinh. DÆ°á»›i dạng thô thiển nhất, nhÆ° ngÆ°á»i ta vẫn dùng để an ủi những kẻ hèn yếu, quan niệm ấy xa lạ vá»›i cháu. Và những lá»i Chúa Kitô đã nói vá» ngÆ°á»i sống và ngÆ°á»i chết, cháu luôn luôn hiểu theo nghÄ©a khác. NgÆ°á»i ta sẽ xếp đâu cho hết cái số cÆ¡ man bao nhiêu là ngÆ°á»i dồn lại từ bao nhiêu thiên niên ká»·? Cả vÅ© trụ cÅ©ng chẳng có đủ chá»— chứa há», khiến chúa Trá»i, cái Thiện và Lý chà hẳn sẽ phải cuốn gói rút lui, nếu không muốn bị đè bẹp trong cảnh chen chúc tham lam của loà i váºt. Tuy nhiên, lúc nà o cÅ©ng có má»™t cuá»™c sống giống nhÆ° thế trà n ngáºp cả vÅ© trụ, liên tục được đổi má»›i từng giá» qua muôn và n cách kết hợp và biến hoá. NhÆ° bà đây chẳng hạn, bà vẫn lo lắng tá»± há»i liệu bà sẽ có hồi sinh hay không, song thá»±c ra thì bà đã sống lại rồi, ngay khi bà vừa cất tiếng khóc chà o Ä‘á»i, mà bà không biết đấy thôi. Khi bà thấy Ä‘au, há»i rằng thể xác có cảm nháºn sá»± suy nhược của nó hay không? Nói cách khác, ý thức của bà sẽ ra sao? NhÆ°ng trÆ°á»›c tiên hãy xác định ý thức là gì đã. Chúng ta thá» xét xem nà o. Muốn dùng ý thức bắt mình ngủ Ä‘i, thì chắc chắn sẽ bị mất ngủ. Cố gắng cảm nháºn má»™t cách có ý thức sá»± tiêu hoá của mình, thì sẽ không thoát khá»i căn bệnh rối loạn thần kinh. à thức là má»™t Ä‘á»™c dược, má»™t phÆ°Æ¡ng tiện tá»± đầu Ä‘á»™c đối vá»›i ai Ä‘em áp dụng nó cho bản thân mình. à thức là thứ ánh sáng toả ra bên ngoà i, ý thức soi sáng con Ä‘Æ°á»ng trÆ°á»›c mặt để ta khá»i vấp ngã. à thức là ánh đèn pha đặt trÆ°á»›c đầu máy xe lá»a Ä‘ang chạy. Nếu ai Ä‘em quay nó rá»i và o trong, tai nạn ắt phải xảy ra.
Váºy ý thức của bà sẽ ra sao? Cháu xin nhắc lại: à thức của bà , vâng, của bà . NhÆ°ng bà là cái gì đã chứ? Äấy, tất cả vấn Ä‘á» là ở đó Ta hãy xem xét. Bà thấy bà là thế nà o, bà đã có ý thức vá» bá»™ pháºn nà o trong thà nh phần của mình? Vá» tháºn, vá» gan, vá» mạch máu? Không, dù bà có cố nhá»› lại đến mấy chăng nữa, luôn luôn bà bắt gặp bản thân mình trong các biểu hiện hoạt Ä‘á»™ng, ở bên ngoà i, trong những việc do tay bà là m ra, trong gia đình, trong những ngÆ°á»i khác. Còn bây giá», xin hãy chú ý lắng nghe. Con ngÆ°á»i hiện diện trong những ngÆ°á»i khác, đó chÃnh là linh hồn con ngÆ°á»i. Äấy, bà là thế đó; đấy là cái mà ý thức của bà suốt Ä‘á»i đã thở, đã ăn, đã uống. Äấy là linh hồn của bà , sá»± bất tá» của bà , cuá»™c sống của bà trong những ngÆ°á»i khác Và nếu váºy thì sao? Bà đã sống trong những ngÆ°á»i khác, thì bà cÅ©ng sẽ sống mãi trong những ngÆ°á»i khác. Và có gì đâu nếu cái đó sau đấy sẽ được gá»i là ký ức. Äó vẫn là bà đã Ä‘i và o thà nh phần của tÆ°Æ¡ng lai.
Cuối cùng, còn điểm nà y nữa. Chẳng có gì đáng lo ngại. Không hỠcó cái chết. Cái chết không phải việc của chúng ta.
Còn vừa rồi bà nhắc đến tà i năng. Cái đó là chuyện khác, cái đó là chuyện của chúng ta, Ä‘ang mở ra cho chúng ta. Và tà i năng, hiểu theo nghÄ©a cao cả và bao quát nhất, chÃnh là món quà của cuá»™c sống.
Thánh Giăng đã nói: "sá»± chết sản xuất không có", và đây bà xem, láºp luáºn của Ngà i rất Ä‘Æ¡n giản. Sá»± chết sẽ không có, bởi lẽ dÄ© vãng đã trôi qua. CÅ©ng gần nhÆ° Ngà i muốn nói rằng: sẽ không có sá»± chết, bởi vì ngÆ°á»i ta đã thấy cái đó, cái đó đã cÅ© và chán ngấy, còn bây giá» cần có cái má»›i, và cái má»›i ấy chÃnh là cuá»™c sống vÄ©nh cá»u.
Yuri Ä‘i Ä‘i lại lại trong phòng khi nói những lá»i đó. Chà ng bÆ°á»›c tá»›i bên giÆ°á»ng, đặt tay lên đầu bà Anna và bảo: "Bà hãy ngủ Ä‘i!". Lát sau, bà ArÆ°la đã ngủ say…
Yuri nhẹ chân bÆ°á»›c ra, bảo chị hầu phòng Egorovna gá»i cô y tá và o buồng trông coi ngÆ°á»i bệnh. Chà ng nghÄ© thầm: "Quái lạ mình trở thà nh má»™t gã dại bịp mất rồi. Mình chữa bệnh bằng cách huyên thuyên và đặt tay lên ngÆ°á»i bệnh".
Hôm sau, bà Anna thấy dễ chịu hơn.
4.
Bà Anna cảm thấy má»—i ngà y má»™t đỡ. Trung tuần tháng chạp, bà gượng ngồi dáºy, nhÆ°ng bà vẫn còn yếu lắm. NgÆ°á»i ta khuyên bà cứ nằm cho đến khi khá»i hẳn.
Bà thÆ°á»ng gá»i Yuri cùng Tonia đến nghe bà kể chuyện hà ng giá» vá» thá»i thÆ¡ ấu của bà ở Varykino, trong trang trại của ông ná»™i bà , nằm trên bá» sông RÆ°n và tại miá»n Ural. Yuri và Tonia chÆ°a tá»›i đó bao giá», nhÆ°ng qua lá»i bà Anna, Yuri dá»… dà ng hình dung khu Ä‘iá»n trang vá»›i năm nghìn mẫu tây ừng hiểm trở, lâu Ä‘á»i, âm u, có dòng sông chảy xiết, lòng sá»ng lởm chởm đá, đôi chá»— thá»c và o rừng nhÆ° những mÅ©i dao lượn lách, và những bá» dốc hiểm trở phÃa bá» bên trang trại nhà Cruyghe.
Vừa rồi, ngÆ°á»i ta đặt may cho Yuri và Tonia bá»™ trang phục dạ há»™i đầu tiên trong Ä‘á»i há» - cho Yuri má»™t bá»™ lá»… phục mà u Ä‘en, còn cho Tonia má»™t cái áo dà i bằng vải tatăng mà u sáng, cổ để hở đôi chút. Hai cô cáºu dịnh mặc các thứ ấy lần đầu và o ngà y hai mÆ°Æ¡i bảy, dịp tổ chức cây Nôen hà ng năm tại gia đình Sventitski.
Tiệm may nam và nữ mang hà ng đến trả cùng má»™t hôm. Yuri và Tonia mặc thá» và lấy là m Æ°ng ý. Cả hai chÆ°a kịp thay áo khác thì bà Anna cho Egorovna đến gá»i. Há» vá»™i qua phòng bà trong bá»™ trang phục má»›i.
Trông thấy hai cô cáºu, bà Anna chống khuá»·u tay ngồi dáºy, bảo hai ngÆ°á»i Ä‘i Ä‘i lại lại cho bà coi, rồi nói:
- Äẹp lắm. Rất tuyệt. Thợ đã may xong, mà tôi chẳng biết gì cả Tônia, quay phÃa sau cho mẹ xem nà o. Äược không sao hết. Mẹ tưởng là gấu áo hÆ¡i bị nhăn. Các con có biết mẹ gá»i các con đến là m gì không. NhÆ°ng trÆ°á»›c hết, Yuri nà y, tôi muốn nói đôi lá»i vá»›i cáºu đã.
- ThÆ°a bà , cháu biết. ChÃnh cháu đã bảo ngÆ°á»i ta Ä‘Æ°a bà xem bức thÆ° đó. Bà cÅ©ng đồng ý vá»›i cha Nicolai, bà cho rằng cháu không nên từ chối. Xin bà cứ để cháu trình bà y đôi lá»i. Bà đừng nói nhiá»u, kẻo mệt. Cháu xin giải thÃch tất cả để bà rõ.
Mặc dù bà cũng đã biết chuyện đó rồi.
Váºy Ä‘iá»u thứ nhất là hiện giá» Ä‘ang có vụ kiện tụng vá» gia tà i cha cháu để lại, má»™t vụ kiện dằng dai chỉ để nuôi béo các ông luáºt sÆ° và thu án phÃ, nhÆ°ng tháºt ra là m gì có gia tà i Zhivago, mà chỉ toà n là nợ nần vá»›i đủ chuyện rắc rối, đấy là chÆ°a nói đến việc bởi móc bao nhiêu cái xấu xa ra. Và thỠđược thừa hưởng cái gì đáng tiá»n, cháu dại gì mà chẳng nháºn, lại Ä‘em biếu không cho toà án kia chứ? NhÆ°ng vấn Ä‘á» là ngÆ°á»i ta cố tình thổi phồng vụ nà y, và cà ng tìm hiểu sâu chuyện đó, cháu cà ng thấy tốt hÆ¡n cả là nhÆ°á»ng hết quyá»n lợi của mình vá» má»™t gia tà i chẳng há» có mấy kẻ muốn tranh già nh cùng mấy tên mạo danh tham lam. Vá» những yêu sách của má»™t madame Alice nà o đó Ä‘ang sống tại Paris vá»›i mấy đứa con mang há»
Zhivago, cháu có nghe nói từ lâu. Nhưng sau còn có những kẻ khác cũng nhòm ngó gia tà i đó. Những kẻ ấy, không rõ bà thế nà o, chứ cháu mới được biết gần đây thôi.
Hoá ra, hồi mẹ cháu còn sống, cha cháu có mê má»™t phụ nữ mÆ¡ má»™ng và kỳ dị là quáºn chúa Stonubova - Enrisi. Bà ta có má»™t đứa con trai vá»›i cha cháu, hiện lên mÆ°á»i, đặt tên là Epgarap. Bà quáºn chúa ấy thÃch ẩn cÆ°. Bà ta cứ ở lỳ vá»›i đứa con trong má»™t biệt thá»± ở ngoại ô thà nh phố Omsk, và không rõ mẹ con bà ta sống bằng gì. NgÆ°á»i ta đã cho cháu xem ảnh biệt thá»± ấy. Äó là má»™t ngôi nhà xinh xắn, có năm cá»a sổ lắp kÃnh nguyên tấm, và có các hình đắp nổi trên gá» tÆ°á»ng. Suốt thá»i gian gần đây, cháu luôn có cảm tưởng là năm chiếc ghế cá»a sổ ngôi nhà đó, qua hà ng ngà n dặm xa xôi chia cách nÆ°á»›c Nga ở châu Âu vá»›i xứ Sibiri, Ä‘ang dõi theo cháu vá»›i cái nhìn thâm hiểm và sá»›m muá»™n cÅ©ng sẽ đẩy cháu và o cảnh rủi ro. Thế thì hÆ¡i đâu mà lo đến cái gia tà i tưởng tượng, đến những kẻ nháºn vÆ¡ đến sá»± nham hiểm và ganh ghét của há»? Äấy là chÆ°a kể đến cái dám luáºt sÆ°.
Bà Anna nói:
- Dù váºy, cÅ©ng không nên từ chối. - Rồi bà nhắc lại câu há»i ban nãy - Hai con có biết mẹ gá»i đến để là m gì không? Mẹ nhá»› ra tên nó rồi. Hai con còn nhá»› cái thằng cha gác rừng mẹ kể hôm qua chứ? Nó đúng là Văc. Nghe lạ tai lắm phải không? Nó đúng là má»™t ông ba bị trong rừng, da Ä‘en thui thủi, râu ria xồm xoà m, thêm cái tên - Văc! Mặt mÅ©i nó chẳng ra hình thù gì, vì má»™t lần nó suýt bị gấu xé xác, may thoát được. ấy dân vùng đó Ä‘á»u thế cả. Vá»›i những cái tên tÆ°Æ¡ng tá»±. Má»™t âm thôi. Nghe vang và mạnh. Văc, hoặc Lup, hoặc Pháºp chẳng hạn. Nghe đây các con nghe đây. Có bữa con sen và o bẩm có áp và Phùng đến, nghe nhÆ° khẩu súng hai nòng của ông ná»™i nổ liá»n hai phát, thế là cả nhà chạy à o xuống bếp. Ở dÆ°á»›i ấy, các con thá» tưởng tưởng, thì ra là gã bán than ở cá»a rừng Ä‘em đến má»™t chú gấu còn sống, và bác phu gác Ä‘Æ°á»ng Ä‘em trình má»™t mẩu quặng là m mẫu. Thế là ông ná»™i cho má»—i đứa má»™t tá» biên lai để há» sang văn phòng lÄ©nh tiá»n, bá»™t mì hay đạn, tuỳ từng trÆ°á»ng hợp. Và ngay trÆ°á»›c cá»a sổ là rừng rồi. Lại còn tuyết nữa, dà y vô kể! Chất cao hÆ¡n mái nhà !
Bà Anna lại lên cơn ho. Tonia nói:
- Thôi mẹ đừng kể nữa rồi lại ho.
Yuri cÅ©ng tiếp lá»i, khuyên bà đừng nói nữa.
- Không sao. Chuyện vặt ấy mà . À tiện thể nói luôn kẻo quên. Con Egonorovna có mách mẹ rằng hình nhÆ° hai đứa ngần ngại, chÆ°a dám quyết định ngà y mốt có nên Ä‘i dá»± cây Nôen hay không. Mẹ chẳng muốn nghe cái chuyện ngần ngại ấy nữa đâu! Các con không biết xấu hổ à ? Rồi cáºu Yuri nà y, đốc tá» gì mà kỳ thế? Váºy là quyết định dứt khoát rồi nhé. Hai đứa phải Ä‘i dá»± đấy, khá»i bà n luáºn lôi thôi. NhÆ°ng bây giá» hãy trở lại câu chuyện lão Văc. Hồi còn trẻ, nó, cái thằng cha Văc ấy là m thợ rèn. Trong má»™t cuá»™c ẩu đả, nó bị lòi ruá»™t ra ngoà i. Nó bèn là m bá»™ ruá»™t má»›i, bằng sắt, thay và o? Yuri, sao cáºu ngốc thế? Tưởng tôi không hiểu hả? DÄ© nhiên đấy là nói theo nghÄ©a bóng. NhÆ°ng dân chúng kể đúng nhÆ° thế nà y.
Bà Anna lại ho, lần nà y cơn ho kéo dà i, không sao dứt được khiến bà nghẹt thở.
Cùng má»™t lúc, Yuri và Tonia vá»™i chạy lại chá»— bà . Hai ngÆ°á»i đứng sát vai nhau bên giÆ°á»ng. Bà Anna vẫn ho sù sụ, nắm lấy tay hai cô cáºu ấp và o nhau và giữ nhÆ° thế má»™t lúc. Sau đó, khi đã thở và nói được nhÆ° thưởng, bà bảo:
- Nếu mẹ có mệnh hệ gì, hai con đừng xa nhau. Trá»i sinh ra hai con để sống vá»›i nhau. Hai con hãy cÆ°á»›i nhau. Váºy là mẹ đã Ä‘Ãnh hôn hai con vá»›i nhau rồi đấy, - bà nói thêm rồi oà lên khóc.
Last edited by quykiemtu; 18-11-2008 at 09:48 PM.
|
25-09-2008, 02:06 PM
|
|
Thượng Thiên Hạ Äịa Duy Ngã Äá»™c Tôn
|
|
Tham gia: May 2008
Äến từ: Việt Nam
Bà i gởi: 3,304
Thá»i gian online: 3 tuần 5 ngà y 16 giá»
Thanks: 932
Thanked 2,152 Times in 223 Posts
|
|
P3 - 2
5.
Mùa xuân năm má»™t ngà n chÃn trăm lẻ sáu, trÆ°á»›c khi qua năm cuối cùng ban trung há»c, Lara đã Ä‘i lại vá»›i Komarovski tÃnh ra được sáu tháng rồi, nà ng không thể chịu Ä‘á»±ng thêm nữa. Hắn rất khéo lợi đụng tâm trạng ủ ê của nà ng, và khi cần đến, hắn lại kÃn đáo và tế nhị gợi nhắc nà ng vá» sá»± ô nhục của nà ng. Những sá»± gợi nhắc ấy đẩy Lara và o cái tình trạng bối rối mà những kẻ hảo ngá»t dâm đãng, muốn có ở ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà .
Tình trạng bối rối ấy cứ đẩy nà ng Ä‘i sâu mãi và o cÆ¡n ác má»™ng nhục dục, má»™t cÆ¡n ác má»™ng khiến nà ng rợn tóc gáy má»—i lúc tỉnh ra. Những mâu thuẫn trong cÆ¡n Ä‘iên rồ ban dêm tháºt vô cùng khó hiểu, lúc ấy má»i sá»± Ä‘á»u đảo lá»™n và vô lý: giữa lúc Ä‘ang Ä‘au nhói lại cÆ°á»i ha hả, giằng co và từ chối lại có nghÄ©a là ưng thuáºn, và bà n tay kẻ hà nh hạ lại được phủ đầy những cái hôn hà m Æ¡n.
Tưởng chừng chuyện đó sẽ kéo dà i mãi mãi, nhÆ°ng và o mùa xuân, trong má»™t buổi há»c cuối niên khoá, Lara ngồi nghÄ© miên man, rằng đến mùa hè sắp tá»›i, cái cảnh ấy sẽ còn xảy ra thÆ°á»ng xuyên hÆ¡n vì nà ng được nghỉ hè, không đến trÆ°á»ng, mà trÆ°á»ng há»c vốn là chá»— trú ẩn cuối cùng của nà ng để tránh mặt Komarovski. Thế là nà ng nhanh chông Ä‘i tá»›i má»™t quyết định sẽ thay đổi cuá»™c Ä‘á»i nà ng trong má»™t thá»i gian dà i.
Buổi sáng hôm đó trá»i oi bức, báo hiệu sắp có giông. Các cá»a sổ lởp há»c Ä‘á»u mở rá»™ng. Ngoà i kia, thà nh phố rì rầm, lúc nà o cÅ©ng má»™t Ä‘iệu nghe nhÆ° tiếng Ä‘Ã n ong bay quanh tổ. Từ sân trÆ°á»ng vá»ng và o tiếng trẻ con chÆ¡i đùa. Mùi cá» dÆ°á»›i đất và mùi mầm cây non là m váng đầu nhÆ° mùi bánh rán bị xém và mùi rượu vốtca trong ngà y lá»… tống tiá»…n mùa đông.
Thầy dạy sá» Ä‘ang giảng vá» cuá»™c chinh phạt Ai Cáºp của Napoléon. Lúc thầy kể đến cuá»™c đổ bá»™ ở PhÆ¡rêgluyt, trá»i bá»—ng tối sầm, rồi những tia chá»›p sáng lòe nhằng nhịt, những tiếng sấm xé toang bầu trá»i. Cùng vá»›i không khà mát dịu, các luồng cát và bụi cÅ©ng qua cá»a sổ trà n và o lá»›p há»c. Hai cô nữ sinh vốn quen tÃnh bợ đỡ liá»n tranh nhau chạy ra hà nh lang gá»i ngÆ°á»i đóng cá»a sổ. Khi hai cô mở cá»a chạy ra, má»™t luồng gió đã cuốn tung tất cả các tá» giấy thấm là m cho chúng bay lả tả khắp phòng.
Các cá»a sổ đã được đóng lại. MÆ°a rà o đổ xuống, má»™t tráºn mÆ°a rà o ở thà nh phố, bẩn thỉu, trá»™n đầy bụi báºm, Lara xé má»™t tá» giấy trong cuốn vở và viết cho cô bạn Nadia Kologrivova ngồi cùng bà n:
"Nadia Æ¡i, mình cần tổ chức má»™t cuá»™c sống Ä‘á»™c láºp vá»›i mẹ mình. Nadia hãy giúp mình tìm chá»— dạy tÆ° ở nhà nà o trả lÆ°Æ¡ng kha khá má»™t chút. Gia đình cáºu quen biết nhiá»u ngÆ°á»i già u có".
Nadia cÅ©ng dùng cách đó trả lá»i:
"Ba mẹ mình Ä‘ang tìm cô giáo cho con Lipa. Hãy đến nhà mình mà ở. NhÆ° thế sẽ rất tuyệt! Cáºu biết đấy, ba mẹ mình rất quý cáºu!"
6.
Lara sống đã hÆ¡n ba năm ở gia đình Kologrivov nhÆ° sau má»™t luỹ đá che chở: Không ai, kể cả mẹ và em trai, có thể đến đây quấy phá nà ng. Cà ng ngà y nà ng cà ng thấy xa há», và há» cÅ©ng chẳng cho nà ng hay tin gì vá» há».
Lavrentin Mikhailovich Kologrivov là má»™t nhà kinh doanh lá»›n thuá»™c thế hệ má»›i, có óc thá»±c tế, tà i giá»i và thông minh. Äối vá»›i cái chế Ä‘á»™ Ä‘ang lá»—i thá»i, ông có cái ác cảm vừa của má»™t triệu phú thừa khả năng mua đứt cả ngân khố quốc gia, vừa của má»™t thÆ°á»ng dân đã vÆ°Æ¡n tá»›i đỉnh cao sang. Ông che giấu ở nhà mình những ngÆ°á»i hoạt Ä‘á»™ng bà máºt, ông thuê luáºt sÆ° bà o chữa cho các bị cáo chÃnh trị, và nhÆ° ngÆ°á»i ta vẫn nói đùa, chÃnh ông cấp vốn cho cách mạng, tổ chức đình công ngay trong xưởng máy của ông, để lay chuyển chÃnh cái địa vị tÆ° bản của ông. Lavrenti là má»™t tay thiện xạ, rất mê săn bắn, và suốt mùa đông năm má»™t ngà n chÃn trăm lẻ năm, ngà y chủ nháºt nà o ông cÅ©ng đến khu rừng Seribriarylyi và đảo Losin để táºp bắn cho anh em nghÄ©a quân.
Äấy là má»™t ngÆ°á»i tuyệt vá»i. Bà Seraphima Philipovna, vợ ông, cÅ©ng xứng đôi vá»›i ông. Lara rất kÃnh phục hai ông bà . Và má»i ngÆ°á»i trong gia đình Kologrivov cÅ©ng Ä‘á»u yêu mến nà ng nhÆ° ngÆ°á»i ruá»™t thịt.
Lara sống yên ổn, vô tÆ° ở gia đình ấy được hÆ¡n ba năm, thì bá»—ng nhiên má»™t hôm cáºu em trai Rodion đến gặp nà ng.
Cáºu ta đứng nhún nhẩy trên đôi cẳng dà i nhÆ° má»™t gã công tá» bá»™t, nói giá»ng mÅ©i và kéo dà i từng tiếng cho thêm phần quan trá»ng, cáºu ta kể cho bà chị biết rằng đám há»c viên sÄ© quan cùng khoá đã góp tiá»n để mua tặng phẩm cho viên giám đốc nhà trÆ°á»ng, hỠđã trao tiá»n cho cáºu ta Ä‘i chá»n mua món quà đó. Và số tiá»n ấy, cáºu ta đã nÆ°á»›ng sạch và o sòng bạc từ ngà y hôm kia.
Kể đến đấy, cáºu ta gieo cái thân xác cao lênh khênh xuống chiếc ghế bà nh mà khóc hu hu.
Nghe chuyện, Lara thấy lạnh cả gáy. Rodion lại sụt sịt kể tiếp:
- Hôm qua, em có đến gặp ông Komarovski. Ông ta nhất định không cho vay, nhÆ°ng ông ta bảo rằng nếu chị muốn… Ông ta bảo, tuy chị không còn yêu gia đình nữa, chị vẫn còn quyá»n lá»±c rất mạnh đối vá»›i ông ta… Chị Lara Æ¡i… Chị chỉ cần nói má»™t tiếng là được… Chị hiểu cho, nếu không xong việc nà y, thì em sẽ nhục nhã biết chừng nà o, sẽ bôi nhá» danh dá»± sÄ© quan đến chừng nà o… Chị hãy tá»›i gặp ông ta Ä‘i… chị có mất gì đâu kia chứ? NhỠông ta… Chắc chị không muốn để em phải trả bằng máu cái số tiá»n bị mất ấy…
- Hừ… trả bằng máu… Danh dá»± sÄ© quan… - Lara phẫn uất nhắc lại; vì quá xúc Ä‘á»™ng, nà ng đứng dáºy Ä‘i lại trong phòng. - Thế còn tôi, tôi không phải là sÄ© quan, tôi không có danh dá»±, và ngÆ°á»i ta muốn là m gì tôi thì là m hả? Cáºu có hiểu cáºu đòi há»i tôi Ä‘iá»u gì không? Cáºu có hiểu lão ta Ä‘á» xuất cái gì vá»›i cáºu hay không? Mấy năm trá»i nay tôi cắm cúi là m lụng, mất cả ăn ngủ má»›i xây dá»±ng nên, đùng má»™t cái ngÆ°á»i ta đến đạp đổ cái rụp, cóc cần gì hết. Thôi, xéo Ä‘i đâu thì xéo, bắn má»™t phát và o đầu mà tá»± tá» cho xong. Việc gì đến tôi? Thế cáºu cần bao nhiêu?
Sau đôi chút ngáºp ngừng. Rodion trả lá»i:
- Sáu trăm chÃn mÆ°Æ¡i rúp và Ãt lẻ, thôi cứ gá»i cho tròn bảy trăm.
- Rodion! Cáºu đúng là điên rồi! Cáºu có hiểu cáºu vừa nói gì không? Cáºu nÆ°á»›ng hết những bảy trăm rúp kia Æ°? Rodion! Rodion! Cáºu có biết, má»™t ngÆ°á»i bình thÆ°á»ng, nhÆ° tôi chẳng hạn, nếu có là m ăn lÆ°Æ¡ng thiện, thì phải mất bao nhiêu lâu má»›i dà nh dụm nổi ngần ấy tiá»n hay không?
Ngừng má»™t lát, nà ng nói thêm, giá»ng lạnh nhạt, xa lạ:
- Thôi được! Äể tôi thá» xem. Ngà y mai cáºu tá»›i đây. Và nhá»› mang theo khẩu súng mà cáºu định dùng để tá»± sát. Cáºu phải giao nó cho tôi quyá»n sá» dụng. Vá»›i má»™t số đạn kha khá và o nhá»› đấy!
Món tiá»n ấy, nà ng đã vay của ông Lavrenti Kologrivov.
7.
Công việc ở gia đình Kologrivov không đến ná»—i vất vả gì. Lara vẫn có thá»i giá» há»c hết ban trung há»c, theo há»c đại há»c vá»›i kết quả khả quan và năm sau là năm má»™t ngà n chÃn trăm mÆ°á»i hai, nà ng sẽ thi lấy bằng.
Mùa xuân năm 1911, cô Lipa, há»c trò của nà ng đã tốt nghiệp trung há»c. Cô đã Ä‘Ãnh hôn vá»›i má»™t kỹ sÆ° trẻ tuổi tên là Phrizenden thuá»™c má»™t gia đình khá giả. Cha mẹ cô cùng đồng ý vá»›i sá»± lá»±a chá»n của cô, nhÆ°ng chÆ°a bằng lòng cho cô kết hôn quá sá»›m nhÆ° thế và khuyên cô hãy đợi Ãt lâu nữa. Äiá»u đó đã gây ra cảnh xÃch mÃch đáng buồn. Lipa là má»™t thiếu nữ quen được chiá»u chuá»™ng, tÃnh nết Ä‘á»ng đảnh. Cô con gái yêu của gia đình cứ cãi lại dấm dẳn vá»›i cha mẹ và khóc lóc ầm Ä©.
Ở gia đình già u sang nà y, Lara được coi nhÆ° ruá»™t thịt, má»i ngÆ°á»i không há» nhắc nhở gì đến món nợ mà nà ng đã vay để Ä‘Æ°a cho Rodion.
Món nợ ấy, đáng lẽ Lara đã trang trải xong từ lâu, nhÆ°ng nà ng có những khoản tiêu pha thÆ°á»ng xuyên mà nà ng giấu không cho ai biết tiêu và o việc gì.
Nà ng giấu Pasa, kÃn đáo gá»i tiá»n cho cha của chà ng là bác Pavel Antipop Ä‘ang bị lÆ°u Ä‘Ã y ở xứ Sibiri; nà ng giúp đỡ mẹ chà ng, má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà khó tÃnh và hay Ä‘au ốm. Ngoà i ra, nà ng giúp luôn cả Pasa, bằng cách kÃn đáo giấu cáºu, trả bù những khoản tiá»n ăn và tiá»n buồng mà chà ng phải trả cho chủ trá».
Pasa kém Lara má»™t hai tuổi, yêu Lara mê mệt và nà ng bảo gì cÅ©ng nghe. CÅ©ng vì nà ng nằn nì mà sau khi tốt nghiệp trung há»c, chà ng đã há»c thêm tiếng La tinh và Hi Lạp để thi và o ban Văn trÆ°á»ng Tổng hợp. Lara mÆ¡ Æ°á»›c kết hôn vá»›i chà ng trong năm tá»›i, khi cả hai Ä‘oạt được văn bằng của chÃnh phủ, rồi Ä‘Æ°a nhau đến má»™t tỉnh lỵ nà o đó ở miá»n Ural là m nghá» dạy há»c - chà ng ở trÆ°á»ng nam, nà ng thì ở trÆ°á»ng nữ sinh.
Pasa sống trong má»™t căn phòng mà Lara Ä‘Ãch thân tìm thuê cho chà ng, tại má»™t ngôi nhà má»›i xây của má»™t cặp vợ chồng ngÆ°á»i chủ nhà đằm tÃnh, nằm trên Ä‘Æ°á»ng Camecghe, gần rạp hát Nghệ thuáºt.
Mùa hè năm 1911, Lara đã Ä‘i Dublianka nghỉ lần cuối cùng vá»›i gia đình Kologrivov. Nà ng mê nÆ¡i đó hÆ¡n cả gia đình chủ nhân. Má»i ngÆ°á»i biết váºy, nên má»—i dịp Ä‘i nghỉ hè là lại có má»™t máºt Æ°á»›c vá»›i nà ng. Khi chuyến xe lá»a nóng bức và lem luốc khói than đã rá»i cái ga xép, chuyển bánh chạy tiếp, và trÆ°á»›c clnh bao la, yên tÄ©nh, ngát hÆ°Æ¡ng, Lara cảm Ä‘á»™ng tá»›i mức không nói nên lá»i. ThÆ°á»ng thì má»i ngÆ°á»i để nà ng Ä‘i bá»™ má»™t mình đến khu trại Dublianka. Trong khi ấy, ngÆ°á»i ta chất hà nh lý lên chiếc xe ngá»±a, và bác xà Ãch của trại mặc sÆ¡ mi Ä‘á» bên trong chiếc gilê bắt đầu kể cho ông bà chủ vừa leo lên xe những tin tức ở địa phÆ°Æ¡ng trong thá»i gian vừa qua.
Lara Ä‘i dá»c Ä‘Æ°á»ng xe lá»a, trên con Ä‘Æ°á»ng mòn in dấu chân bao nhiêu kẻ lang thang và khách hà nh hÆ°Æ¡ng, rồi quẹo xuống con Ä‘Æ°á»ng chạy tắt cánh đồng dẫn tá»›i khu rừng. Äến đây nà ng dừng lại, lim dim mắt, khoan khoái hÃt lấy hÃt để không khà thÆ¡m tho, trong lảnh của cảnh quan quanh nà ng.
Không khà ấy, Lara cảm thấy nó thân thiết hÆ¡n cả cha mẹ, êm dịu hÆ¡n cả ngÆ°á»i tình, ý nhị hÆ¡n sách vở. Trong giây lát, ý nghÄ©a của sá»± tồn tại mở ra vá»›i nà ng. Nà ng đến đây, nà ng nháºn thức là để tìm hiểu vẻ đẹp mê hồn của đất và gá»i đúng tên má»i sá»± váºt còn nếu nà ng không đủ sức là m việc ấy, thì vì tình yêu cuá»™c sống, nà ng sẽ sinh những đứa con thay nà ng là m việc đó.
Mùa hè năm ấy, khi vỠđến Dublianka, nà ng cảm thấy kiệt sức vì quá nhiá»u công việc mà trÆ°á»›c đó nà ng đã tá»± chuốc và o thân mình. TÃnh nết nà ng thay đổi má»™t cách dá»… dà ng.
Äá»™ng má»™t tà là nà ng nghi ngá», trái hẳn bản tÃnh vốn có của nà ng. XÆ°a nay nà ng được tiếng là không chấp vặt, thế mà bây giá» nà ng đâm ra để ý đủ chuyện nhá» nhặt.
Ông bà Kologrivov không muốn để nà ng rá»i khá»i gia đình há». Nà ng vẫn được yêu mến nhÆ° cÅ©. NhÆ°ng từ khi Lipa tá»± lá»±c được rồi, thì Lara thấy mình thà nh ngÆ°á»i thừa trong gia đình nà y. Nà ng từ chối nháºn tiá»n công. NgÆ°á»i ta ép nà ng phải nháºn. Mà nà ng thì cÅ©ng cần tiá»n. Trong khi là m khách ở đây, lại Ä‘i tìm công ăn việc là m ở ngoà i thì e không tiện, và thá»±c ra cÅ©ng là má»™t Ä‘iá»u không thá»±c hiện nổi.
Nà ng thấy địa vị mình tháºt oái oăm và không thể kéo dà i mãi. Nà ng cứ nghÄ© rằng mình là gánh nặng cho má»i ngÆ°á»i, có Ä‘iá»u là ngÆ°á»i ta không để lá»™ cho nà ng biết Ä‘iá»u đó. Nà ng đâm ra căm ghét chÃnh mình. Nà ng muốn lánh Ä‘i đâu đấy, trốn xa gia đình Kologrivov, chạy trốn chÃnh nà ng, nhÆ°ng theo ý nà ng, trÆ°á»›c khi lánh Ä‘i phải trả cho xong món nợ kia đã, mà hiện giá» thì nà ng chẳng biết lấy đâưra tiá»n để trả nợ. Nà ng cảm thấy mình là má»™t con tin vì lá»—i của Rodion, vì số tiá»n đã bị cáºu ta tiêu phà má»™t cách ngu xuẩn kia, và sá»± phẫn uất vì bất lá»±c khiến lòng nà ng bồn chồn không yên.
Chuyện gì nà ng cÅ©ng ngỡ là dấu hiệu chứng tá» ngÆ°á»i ta coi khinh nà ng. Nếu những ngÆ°á»i quen của gia đình Kologrivov tá»›i thăm, có tá» thái Ä‘á»™ quan tâm hÆ¡n má»™t chút đến nà ng, thì nà ng ngỡ há» coi nà ng nhÆ° má»™t "đứa con nuôi" Ãt hy vá»ng, má»™t miếng mồi dá»… kiếm. Còn nếu há» không nói đến nà ng, thì nà ng cho rằng há» coi nà ng chỉ là má»™t con số không, chẳng đáng để ý đến là m gì.
Dù váºy, những cÆ¡n buồn bá»±c, nghi ngỠấy cÅ©ng không cản trở Lara tham dá»± các cuá»™c giải trà của nhóm bạn hữu đông đúc thÆ°á»ng tụ há»p ở trại Dublianka. Nà ng tắm sông, bÆ¡i lá»™i, Ä‘i chÆ¡i thuyá»n, dá»± các buổi picnic tổ chức ban dêm ở bên kia sông, nà ng cùng má»i ngÆ°á»i đốt pháo bông và khiêu vÅ©. Nà ng đóng vai trong các vở kịch nghiệp dÆ° và đặc biệt hăng hái tham gia các cuá»™c thi bắn bia bằng súng Mauser (tuy nhiên, nà ng thÃch dùng khẩu súng của Rodion vì nó nhẹ hÆ¡n), nà ng bắn rất trúng và đôi khi nói đùa rằng nà ng lấy là m tiếc mình pháºn nữ nhi, không được phép đấu súng vá»›i kẻ khác. NhÆ°ng Lara cà ng vui đùa bao nhiêu thì lại cà ng thấy buồn chán bấy nhiêu. ChÃnh nà ng cÅ©ng không biết nà ng muốn gì nữa.
Tâm trạng ấy cà ng trở nên tồi tệ hÆ¡n khi trở vá» Moskva. Ngoà i sá»± buồn bá»±c, lại còn thêm các mối bất hoà nho nhá» vá»›i Pasa (nà ng tránh không để xảy ra cãi cá» nặng ná» vá»›i Pasa, vì nà ng coi chà ng là nÆ¡i nÆ°Æ¡ng tá»±a cuối cùng của mình. Gần đây Pasa tá» ra tá»± tin hÆ¡n. Thỉnh thoảng trong câu chuyện, giá»ng chà ng có vẻ dạy Ä‘á»i, khiến nà ng thấy tức cÆ°á»i và buồn phiá»n.
Pasa, Lipa, ông bà Kologrivov, tiá»n bạc - tất cả những thứ đó quay cuồng trong đầu óc nà ng, Lara chán Ä‘á»i. Nà ng bắt đầu Ä‘iên. Nà ng tÃnh vứt bá» hết thảy những gì quen thuá»™c, đã từng nếm trải, và khởi đầu má»™t cái gì má»›i lạ. Vá»›i tâm trạng ấy, trong ngà y Nôen năm 1911, nà ng đã Ä‘i đến má»™t quyết định tai hại. Nà ng nhất quyết rá»i bá» ngay gia đình Kologrivov , xây dá»±ng má»™t cuá»™c sống Ä‘á»™c láºp và cô Ä‘á»™c, và yêu cầu Komarovski phải xuất tiá»n cho nà ng thá»±c hiện ý định đó. Nà ng tưởng rằng sau tất cả những chuyện đã xảy ra giữa hai ngÆ°á»i, và sau mấy năm nà ng già nh được tá»± do kia, thì Komarovski phải giúp đỡ nà ng má»™t cách hà o hiệp, trong sạch và không vụ lợi, khá»i cần giải thÃch dà i dòng.
Vá»›i mục Ä‘Ãch ấy, chiá»u tối ngà y hai mÆ°Æ¡i bảy tháng chạp, nà ng đến phố Petrovka. Lúc ra Ä‘i, nà ng đã lắp đạn và o khẩu súng của Rodion, kéo chốt an toà n xuống rồi nhét và o trong cái bao tay, vá»›i ý định sẽ bắn Komarovski nếu hắn từ chối, hiểu nhầm lếu láo hoặc hạ nhục nà ng.
Trong tâm trạng cá»±c kỳ bối rối, nà ng Ä‘i qua những dãy phố Ä‘ang mừng lá»… mà chẳng để ý gì xung quanh. Phát súng dá»± định đã nổ trong tâm hồn nà ng, hoà n toà n không cần biết nó nhắm và o ai. Phát súng ấy là điá»u duy nhất nà ng ý thức được.
Nà ng nghe thấy tiếng nổ của nó suốt dá»c Ä‘Æ°á»ng. Äó là phát súng nhắm và o Komarovski , và o chÃnh nà ng, và o số pháºn của nà ng và và o cây sồi má»c ở khu rừng thÆ°a tại Dublianka vá»›i cái mặt bia khắc trên vá» cây đó.
8.
Mụ Emma Ernestovna định giơ tay giúp nà ng cởi áo. Nà ng vội nói:
- Chớ có động đến cái bao tay đấy!
Mụ Emma bỡ ngỡ, chỉ biết kêu lên những tiếng ồ, à .
Komarovski Ä‘i vắng. Mụ Emma vẫn tiếp tục má»i Lara và o trong phòng và cởi áo khoác ngoà i.
- Không. Tôi vội lắm. Ông ấy đâu?
Mụ Emma đáp rằng ông chủ được má»i Ä‘i dá»± cây Nôen.
Cầm địa chỉ trong tay, Lara vá»™i chạy xuống dưởi nhà , qua chiếc cầu thang tối, có những hình hiệu nhiá»u mà u trên kÃnh cá»a sổ, cái cầu thang nhắc rằng nhá»› đến rõ rà ng má»i chuyện.
Nà ng đi đến khu cư xá Hà ng Bột, tìm tới gia đình Sventitski.
Trở ra phố lần thứ hai nà y, Lara má»›i để ý đến cảnh váºt xung quanh. Nà ng Ä‘i giữa thà nh phố, giữa mùa đông, giữa chiá»u tối.
Trá»i lạnh buốt. ÄÆ°á»ng phố bị phủ má»™t má»™t lá»›p băng Ä‘en, dà y nhÆ° đáy chai bia vỡ. Riêng việc thở cÅ©ng thấy Ä‘au Ä‘au rồi.
Không khà chứa đầy sÆ°Æ¡ng giá xám xịt, tá»±a hồ nó dùng bá»™ râu lởm chởm mà quệt mà cá», y hệt chiếc khăn quà ng cổ bằng lông mà u xám cứ cá» cá» và o miệng nà ng. Nà ng bồi hồi rảo bÆ°á»›c trên những Ä‘Æ°á»ng phố vắng vẻ. Có các là n khói bốc ra ở cá»a các quán cà phê và quán ăn rẻ tiá»n. Từ trong sÆ°Æ¡ng mù nhô ra những bá»™ mặt của khách bá»™ hà nh, bị giá lạnh Ä‘á» nhÆ° tôm luá»™c, những cái mÅ©i ngá»±a, nhiá»u mồm chó xồm xoà m đầy tuyết đóng. Những cÆ°a sổ phủ má»™t lá»›p tuyết dà y trông nhÆ° trát phấn, và trên mặt kÃnh mò thấy cháºp chá»n ánh sáng chiếu ra từ các cây Nôen thắp đèn xanh Ä‘á», hình bóng những ngÆ°á»i Ä‘ang vui đùa trong phòng, trông nhÆ° các bức tranh má» chiếu lên mặt vải trắnh căng trÆ°á»›c ảo đăng.
Äến phố Camecghe, Lara dừng lại.
- Không thể đi nổi nữa, gục xuống đây mất.
Câu nói báºt ra thà nh tiếng ở miệng nà ng.
- Mình sẽ lên nhà kể tất cả cho chà ng biết, - nà ng nghÄ© thế sau khi đã trấn tÄ©nh và đẩy cánh cá»a nặng ná» của chiếc cổng lá»›n.
9.
Mặt Ä‘á» lên vì cố gắng, lưỡi Ä‘Æ°a sang má»™t bên má, Pasa đứng trưởc gÆ°Æ¡ng, Ä‘ang vất vả và luồn cái cổ áo và cà i chiếc khuy cứ tuá»™t mãi, không chịu và o trong lá»— khuyết bá»™t cứng quèo của cái yếm sÆ¡ mi. Chà ng sá»a soạn Ä‘i chÆ¡i, chà ng còn trong sạch và thá»±c thà đến ná»—i khi Lara đẩy cá»a bÆ°á»›c và o không gõ lrÆ°á»›c, chà ng lấy là m bối rối vì bị bắt gặp Ä‘ang loay hoay vá»›i cái khuy áo. Chà ng nháºn thấy ngay vẻ xúc Ä‘á»™ng của nà ng. Nà ng Ä‘i không vững. Chân nà ng lúng nhùng trong cái gấu váy nhÆ° thể Ä‘ang lá»™i nÆ°á»›c.
Chà ng lo lắng vội chạy ra đón:
- Em là m sao thế? Có chuyện gì váºy?
- Anh hãy ngồi xuống đây vá»›i em. Cứ để nguyên áo thế mà ngồi xuống đây. Cứ mặc dở thế cÅ©ng được. Em Ä‘ang vá»™i. Äừng Ä‘á»™ng đến cái bao tay. Anh đợi em chút xÃu. Nà o, quay mặt ra đằng kia!
Chà ng nghe theo. Lara đang mặc bộ y phục kiểu Anh-cát- lợi. Nà ng cởi áo jắckét, mắc lên chiếc đinh, rút khẩu súng của Rodion ở bao tay ra bỠvà o túi áo jắckét rồi trở lại ngồi trên đi- văng và bảo Pasa:
- Bây giỠanh có thể quay lại. Thắp cho em cây nến và tắt điện đi.
Lara thÃch trò chuyện trong ánh sáng mỠảo của ngá»n nến. Pasa luôn trữ sẵn cho nà ng má»™t bao nến còn nguyên.
Chà ng thay má»™t cây nến má»›i và o mẩu nến còn lại trên chân nến, đặt ở bệ cá»a sổ rồi thắp lên. Má»™t luồng ánh sáng êm dịu toả khắp phòng. Lá»›p băng phủ bên ngoà i kÃnh cá»a sổ bắt đầu tan thà nh má»™t vòng tròn Ä‘en Ä‘en.
- Anh Pasa nà y, - Lara nói - Em Ä‘ang gặp nhiá»u khó khăn. Anh cần giúp em vượt qua má»›i được. Äừng lo sợ, cÅ©ng đừng há»i han cặn kẽ, chỉ cần anh chá»› nghÄ© rằng chúng mình cÅ©ng nhÆ° hết thảy má»i ngÆ°á»i. Anh đừng có sao nhãng. Em luôn luôn ở trong tình thế nguy ngáºp. Nếu anh yêu em và muốn em khá»i bị chết, ta nên kết hôn ngay.
- Thì anh vẫn luôn luôn Æ°á»›c mong Ä‘iá»u đó mà , - Pasa ngắt lá»i nà ng. - Em cứ định luôn bây giá», lúc nà o cÅ©ng được, anh sẵn sà ng. NhÆ°ng em thá» nói qua cho anh biết, em là m sao thế đừng để anh phải Ä‘oán mò khổ lắm.
NhÆ°ng Lara đã lảng sang chuyện khác, kÃn đáo né tránh câu trả lá»i trá»±c tiếp Há» còn ngồi trò chuyện khá lâu, toà n là vá» những vấn Ä‘á» chẳng Ä‘Ãnh dáng gì tá»›i nguyên nhân gây ra ná»—i buồn của Lara.
10.
Mùa đông năm đó, Yuri báºn viết má»™t luáºn văn vá» hệ thống thần kinh võng mạc, để dá»± kỳ thi tuyển của trÆ°á»ng Äại há»c Tổng hợp, mong Ä‘oạt huy chÆ°Æ¡ng và ng. Tuy chỉ há»c liệu pháp đại cÆ°Æ¡ng, song vá» mắt thì Yuri hiểu biết sâu xa nhÆ° má»™t bác sÄ© nhãn khoa tÆ°Æ¡ng lai.
Hứng thú đối vá»›i môn sinh lý thị giác đó thể hiện các phÆ°Æ¡ng diện khác trong bản tÃnh của chà ng - năng khiếu sáng tạo và các suy tưởng của chà ng vá» bản chất của hình tượng nghệ thuáºt, vá» cách xây dá»±ng ý tưởng lô-gic.
Tonia và Yuri Ä‘ang Ä‘i xe trượt tuyết đến dá»± cây Nôen ở gia đình Sventitski. Hai ngÆ°á»i đã trải qua sáu năm bên nhau từ cuối thá» thÆ¡ ấy sang tuổi thanh niên. Há» biết nhau từng li từng tÃ. Há» có những thói quen chung, có lối trao đổi riêng những câu ý vị ngắn ngủi và cách trả lá»i nhau bằng má»™t tiếng khịt mÅ©i nhẹ. Lúc nà y há» cÅ©ng Ä‘ang nói chuyện vá»›i nhau theo kiếu ấy môi mÃm lại vì lạnh, chỉ trao đổi và o nháºn xét ngắn ngủi. Và má»—i ngÆ°á»i theo Ä‘uổi ý nghÄ© riêng của mình.
Yuri thì nhá»› ra là ngà y thu tuyển luáºn văn đã tá»›i gần nên chà ng phải khẩn trÆ°Æ¡ng viết cho xong, nhÆ°ng trong cảnh báºn rá»™n của dịp lá»… cuối năm, - cảnh nà y cảm thấy rõ rà ng ngoà i Ä‘Æ°á»ng phố, - dòng suy nghÄ© của chà ng cứ nhảy từ vấn Ä‘á» nà y sang vấn Ä‘á» khác.
Các sinh viên ban Văn khoa xuất bản má»™t tá» tạp chà in bằng máy quay tay do Misa Gordon đứng chủ bút. Cách đây đã lâu, Yuri có hứa viết cho há» má»™t bà i vá» Blok(1). Toà n bá»™ giá»›i thanh niên ở hai kinh đô(2) Ä‘á»u mê thÆ¡ Blok, nhÆ°ng chà ng và Misa thì mê đặc biệt.
Tuy nhiên, dòng tÆ° tưởng của Yuri không ngừng lại ở đó. Chiếc xe vẫn chạy, hai ngÆ°á»i chúi cằm và o trong cổ áo lông, xoa xoa đôi tay cóng lạnh va má»—i ngÆ°á»i nghÄ© má»™t đằng. Song ý nghÄ© của há» gặp nhau ở má»™t Ä‘iểm.
Câu chuyện xảy ra hôm rồi ở phòng bà Anna Ivanovna đã biến đổi cả hai ngÆ°á»i. Tá»±a hồ há» sáng ra và nhìn nhau bằng con mắt khác trÆ°á»›c.
Tonia, ngÆ°á»i bạn cố giao, ngÆ°á»i mà Yuri vẫn tưởng mình đã hiểu vô cùng tÆ°á»ng táºn ấy, hoá ra lại là má»™t đối tượng khó hiểu và phức tạp nhất trong số hết thảy những gì chà ng có thế hình dung, - Tonia là phụ nữ. Nếu cố gắng tưởng tượng đôi chút, Yuri có thể hình dung mình là má»™t anh hùng từng leo tá»›i đỉnh Ararát (3) má»™t nhà tiên tri, má»™t ngÆ°á»i chiến thắng má»™t cái gì cÅ©ng được, nhÆ°ng không thể là má»™t ngÆ°á»i phụ nữ.
Thế mà cái trách nhiệm khó khăn và cao cả hÆ¡n tất thảy đó, Tonia đã nháºn gánh vác trên đôi vai gầy gò, yếu á»›t của nà ng (giá» thì chà ng thấy Tonia có vẻ mảnh dẻ, yếu Ä‘uối, dù nà ng vẫn là má»™t cô gái hoà n toà n khoẻ mạnh). Và chà ng thấy trà n ngáºp lòng thông cảm tha thiết cùng sá»± ngạc nhiên dè dặt, vốn là khởi đầu của sá»± say mê.
Những thay đổi đúng như thế cũng đã xảy ra trong quan hệ của Tonia đối với Yuri.
Yuri nghÄ© rằng há» bá» nhà đi chÆ¡i nhÆ° thế là điá»u không nên. Mong sao không xảy ra chuyện gì trong lúc há» vắng mặt.
Và chà ng nhá»› lại, khi hay tin và Anna trở bệnh, hai cô cáºu lúc ấy đã sắp ra xe, bèn đến ngay phòng bà Anna xin được ở lại nhà . Má»™t lần nữa bà Anna lại là m ầm lên, bắt cô cáºu phải Ä‘i.
Yuri và Tonia luồn ra phÃa sau tấm mà n che, chá»— khung cá»a sổ lõm và o, để xem ngoà i trá»i thế nà o. Lúc há» bÆ°á»›c ra, hai mảnh tấm mà n tuyn vÆ°á»›ng và o quần áo há». Thứ vải mà n nhẹ và dá»… mắc, vÆ°á»›ng theo Tonia mấy bÆ°á»›c, trông nhÆ° chiếc khăn choà ng má»ng của cô dâu. Ai nấy cÆ°á»i rá»™ lên. ChÆ°a ai nói gì, song má»i ngÆ°á»i trong phòng lúc nà y Ä‘á»u có liên tưởng nhÆ° váºy Yuri nhìn quanh và thấy đúng những gì lúc nãy, trÆ°á»›c chà ng, Lara đã thấy. Tiếng Ä‘á»™ng do xe trượt tuyết của há» phát ra ồn à o đến mức phi tá»± nhiên, và cứ vang vá»ng quá lâu dÆ°á»›i những hà ng cây bị tuyết phủ ở trong vÆ°á»n và ngoà i phố.
Những cá»a sổ có ánh sáng bên trong chiếu ra qua lá»›p tuyết bám trên mặt kÃnh, giống nhÆ° những há»™p trang sức Ä‘á»±ng toà n loại ngá»c tôpát mà u khói. Bên trong các cá»a sổ ấy là sinh hoạt ấm cÅ©ng, thiêng liêng của Moskva, vá»›i những cây thông ngà y lá»… sáng nhấp nháy, có khách khứa tụ há»p nhau, mang mặt nạ, vui đùa nhÆ° Ä‘iên và chÆ¡i trò ú tim, tìm vòng.
Bá»—ng Yuri chợt nghÄ© rằng Blok chÃnh là hiện tượng Lá»… Giáng sinh trong má»i lÄ©nh vá»±c của Ä‘á»i sống nÆ°á»›c Nga, trong sinh hoạt của thà nh phố phÃa Bắc (4) và trong văn chÆ°Æ¡ng hiện đại dÆ°á»›i bầu trá»i đầy sao của Ä‘Æ°á»ng phố thá»i nay và quanh cây nến sáng trÆ°ng ở phòng khách của thế ká»· nà y. Yuri cho rằng khá»i cần bất cứ bà i báo nà o vá» Blok, mà chỉ nên vẽ cảnh sùng kÃnh các vị pháp sÆ° theo kiểu ngÆ°á»i Nga, tÆ°Æ¡ng tá»± các bức hoạ của ngÆ°á»i Hà Lan, có băng tuyết, lÅ© thó sói và cánh rừng thông âm u.
Xe chạy trên Ä‘Æ°á»ng Camecghe, Yuri chú ý đến hốc mắt Ä‘en giữa đám tuyết bao phủ má»™t cá»a sổ. Ãnh lá»a của cây nến rá»i qua hốc mắt ấy, chiếu xuống Ä‘Æ°á»ng phố nhÆ° má»™t ánh mắt có ý thức tá»±a hồ ngá»n lá»a dõi theo khách qua lại để rình bắt ai váºy "Cây nến cháy sáng trên bà n. Cây nến cháy sáng"… - Yuri thầm thì Ä‘oạn mở đầu má»™t cái gì mÆ¡ hồ, chÆ°a thà nh hình, vá»›i hy vá»ng phần tiếp theo sẽ tá»± nó đến má»™t cách thoải mái, khá»i gượng ép. NhÆ°ng nó không đến.
Chú thÃch:
(1) A. A. Blok (1880 - 1921), nhà thơ Nga nổi tiếng.
(2) Ngụ ý Petersburg và Moskva.
(3) Ngá»n núi lá»a, cao 5165 mét ở Thổ NhÄ© Kỳ, giáp giá»›i Armenia và Iran.
(4) Ngụ ý thà nh Petersburg, nơi Blok sống.
Last edited by quykiemtu; 18-11-2008 at 09:48 PM.
|
|
|
| |