|
|
25-09-2008, 02:07 PM
|
|
Thượng Thiên Hạ Äịa Duy Ngã Äá»™c Tôn
|
|
Tham gia: May 2008
Äến từ: Việt Nam
Bà i gởi: 3,304
Thá»i gian online: 3 tuần 5 ngà y 16 giá»
Thanks: 932
Thanked 2,152 Times in 223 Posts
|
|
P3 - 3
11.
Không biết từ thá»i nà o, cây Nôen ở gia đình Sventitski được tổ chức theo kiểu nà y: quãng mÆ°á»i giá», khi trẻ con đã Ä‘i ngủ, sẽ thắp cây Nôen thứ hai cho thanh niên và ngÆ°á»i lá»›n để vui chÆ¡i đến sáng. Những ngÆ°á»i đứng tuổi thì đánh bà i suốt đêm trong phòng khách kiến trúc theo kiểu Pompê, ba phÃa là tÆ°á»ng, nối dà i phòng lá»›n và dược ngăn cách bằng má»™t tấm mà n che dà y, nặng, mắc và o các vòng lá»›n bằng đồng. Rạng sáng thì tất cả cùng dùng bữa tối.
- Sao anh chị đến muá»™n thế? - Cáºu Giooc, cháu của ông bà Sventitski, há»i hai ngÆ°á»i. Cáºu ta chạy qua cá»a chÃnh và o buồng trong để gặp chủ nhân. Yuri và Tonia cÅ©ng quyết dịnh và o đó chà o ông bà chủ nhà : nhân lúc Ä‘ang cởi áo, hai ngÆ°á»i ngó và o phòng khách lá»›n.
Má»™t cây thông khoác mấy dãy đèn sáng rá»±c xung quanh hta hồ Ä‘ang thở ra những luồng hÆ¡i nóng. Những ngÆ°á»i không dá»± cuá»™c khiêu vÅ© thì Ä‘ang Ä‘i lại sát gót nhau mà trò chuyện bên cây thông, tạo thà nh má»t bức tÆ°á»ng Ä‘en, giữa tiếng áo quần sá»™t soạt.
Ở vòng trong, những ngÆ°á»i khiêu vÅ© Ä‘ang quay cuồng má»™t cách hăng hái. Koka Kornakov, há»c trò trÆ°á»ng lÃt-sê (1), con ngà i Phó trưởng lý, đứng ra Ä‘iá»u khiển cuá»™c khiêu vÅ© chỉ huy má»i ngÆ°á»i quay tròn, xếp thà nh ìtng cặp hoặc thà nh chuá»—i dà i nắm tay nhau. Cáºu ta gà o tÆ°á»›ng lên từ đầu đến cuối phòng: "Grand rond! Chaine chinoise!"(2). Má»i ngÆ°á»i tuân theo răm rắp. "Une valse, sil vous plait!"(3), cáºu ta hét vá» phÃa ngÆ°á»i chÆ¡i Ä‘Ã n, Ä‘oạn ở đầu vòng má»™t cáºu ta dẫn cô bạn nhảy của mình "à trois temps, à deux temps"(4), má»—i lúc má»™t cháºm dần và bá»›t Ä‘Ã , cuối cùng chỉ còn giẫm nhẹ chân tại chá»—, nhÆ° tiếng vang sắp tắt của bà i valse. Và tất cả vá»— tay, rồi ngÆ°á»i ta bÆ°ng kem và nÆ°á»›c giải khát ra cho đám ngÆ°á»i ồn à o náo Ä‘á»™ng ấy. Các cô các cáºu tạm ngừng cÆ°á»i nói má»™t lát, uống lấy uống để các ly nÆ°á»›c quả ép, nÆ°á»›c chanh Æ°á»›p lạnh và vừa đặt ly xuống khay đã lại cÆ°á»i nói hò la gấp mÆ°á»i lần trÆ°á»›c, tá»±a hồ uống phải chất gây cÆ°á»i.
Tonia và Yuri không ghé và o phòng khách, mà đi và o phòng của ông bà chủ ở phÃa trong.
Chú thÃch:
(1) Loại trÆ°á»ng trung há»c dà nh cho con em quý tá»™c ở nÆ°á»›c Nga cÅ©.
(2) (3) (4) pháp văn trong nguyên bản "VÅ©ng rá»™ng? Chuá»—i xÃch Tà u!", "Hãy chÆ¡i Ä‘iệu Valse", "Và o nhịp ba, và o nhịp hai".
12.
Các phòng riêng của ông bà Sventitski ngổn ngang những đồ đạc mà ngÆ°á»i ta chuyển từ phòng khách và o phòng lá»›n cho rá»™ng chá»—. NÆ¡i đây là "cái bếp" thần diệu của chủ nhân, là khi chứa các món quà Nôen kỳ lạ, thoang thoảng mùi sÆ¡n và hồ dán, bừa bá»™n các cuá»™n giấy mà u và hà ng dống những cái há»™p Ä‘á»±ng các ngôi sao và nến dá»± trữ để trang trà cây thông Nôen.
Hai ông bà Sventitski Ä‘ang ghi chữ số và o các món quà , tên ngÆ°á»i lên những mảnh giấy cứng chỉ chá»— ngồi ở bà n ăn và viết các vé xổ số. Giúp phụ má»™t tay có Giooc, nhÆ°ng anh ta thÆ°á»ng nhầm lẫn khi đánh số, khiến hai ông bà cà u nhà u bá»±c bá»™i. Thấy Yuri và Tonia đến, hai ông bà mừng ghê ghá»›m. Há» biết cô cáºu từ thá»i cô cáºu còn nhá», nên không khách sáo gì hết, há» trao ngay công việc đó cho cô cáºu.
- Bà Felisata nhà tôi không hiểu rằng những việc nà y phải liệu từ trÆ°á»›c, ai lại để đến lúc khách má»i đã tá»›i giữa cuá»™c vui má»›i là m. ối chà chà , cái cáºu Giooc ngá»› ngẩn nà y lại đánh số lá»™n rồi! Äã bảo là các há»™p kẹo đã đầy thì để lên bà n, còn há»™p không thì đặt xuống Ä‘i-văng, thế mà ông tÆ°á»›ng lại để lẫn lung tÆ°ng.
- Bác rất mừng là bệnh tình của bà Anna đã thuyên giảm, bà Felisata nói. - Hai bác ở đây lo cho bà ấy quá.
Vâng, nhÆ°ng bà nó Æ¡i, bà Anna Ä‘ang má»—i ngà y má»™t yếu thêm, bệnh tình nguy hiểm hÆ¡n, bà nó có hiểu không, váºy mà bà nó toà n nói devant - derriece (1).
Yuri và Tonia bị cầm chân ở nhà trong vá»›i Giooc và hai ông bà già tá»›i ná»a buổi dạ há»™i.
Chú thÃch:
(1) Pháp văn trong nguyên bản - "Ngược hẳn lại".
13.
Suốt thá»i gian hai ngÆ°á»i ở nhà trong vá»›i ông bà Sventitski, thì Lara ở ngoà i phòng lá»›n. Nà ng không ăn váºn theo kiểu Ä‘i dá»± khiêu vÅ© và nà ng cÅ©ng chẳng quen biết ai ở đây Song lúc thì nà ng vô tình nhÆ° ngÆ°á»i trong má»™ng, để cho Koka Kornakov kéo nà ng nhảy, lúc thì nà ng cứ thÆ¡ thẩn khắp phòng nhÆ° má»™t kẻ mất hồn.
Äã má»™t đôi lần nà ng do dá»± dừng chân, ngáºp ngừng ở cá»a phòng khách, hy vá»ng Komarovski Ä‘ang ngồi quay mặt ra, sẽ trông thấy nà ng. NhÆ°ng hắn cứ chăm chú nhìn cá»— bà i cầm trong tay trái, giÆ¡ phÃa trÆ°á»›c mặt nhÆ° tấm má»™c chắn; hoặc hắn không nhìn thấy nà ng thá»±c, hoặc hắn giả vá» không thấy. Lara nghẹn thở vì giáºn. Lúc ấy, má»™t cô gái mà Lara không quen biết, từ phòng lá»›n bÆ°á»›c và o phòng khách. Komarovski dÆ°a mắt ngắm cô ta, - cái nhìn ấy Lara đã biết thừa từ lâu. Cô ta sung sÆ°á»›ng mỉm cÆ°á»i vá»›i hắn, mặt Ä‘á» á»ng lên, có vẻ há»›n hở. Thấy váºy Lara, suýt kêu lên thà nh tiếng. Mặt nà ng Ä‘á» bừng vì xấu hổ, đỠđến cả trán và cổ. "Má»™t nạn nhân nữa", - nà ng nghÄ©. NhÆ° trong má»™t tấm gÆ°Æ¡ng, Lara nhìn thấy mình vá»›i toà n bá»™ câu chuyện yêu Ä‘Æ°Æ¡ng của mình. NhÆ°ng nà ng vẫn chÆ°a bỠý định nói chuyện vá»›i Komarovski, và quyết đợi lúc thuáºn tiện hÆ¡n sẽ thi hà nh kế hoạch của mình. Nà ng cố trấn tÄ©nh và trở lại phòng lá»›n.
Chá»— bà n chÆ¡i bà i của Komarovski còn ba vị nữa. Má»™t vị ngồi ngay cạnh hắn là cha của gã thanh niên ăn mặc Ä‘á»m dáng há»c trò trÆ°á»ng lÃt-sê, vừa má»i nà ng nhảy Ä‘iệu valse. Lara đã kết luáºn nhÆ° váºy sau đôi ba câu trao đổi vá»›i cáºu ta lúc nhảy quanh phòng. Còn cái bà cao cao, tóc Ä‘en, mặc bá»™ Ä‘á» Ä‘en, cặp mắt lbng lanh quái dị, cổ ngá»ng lên nhÆ° cổ rắn, trông rõ chÆ°á»›ng, chốc chốc lại từ phòng khách qua phòng lá»›n, nÆ¡i con trai bà ta Ä‘ang hăng hái hoạt Ä‘á»™ng, rồi lại chạy sang phòng khách, nÆ¡i ông chồng Ä‘ang chÆ¡i bà i, thì chÃnh là mẹ của Koka Kornakov. Sau cùng, Lara vô tình được biết cô gái đã khuấy dục quá khứ trong lòng nà ng lúc nãy chÃnh là em gái Koka và những Æ°á»›c Ä‘oán của nà ng vá» cô ta là vô căn cứ.
"Kornakov", - Koka ngay từ đầu đã tá»± giá»›i thiệu tên mình vá»›i Lara. NhÆ°ng nà ng nghe chÆ°a rõ. "Kornakov", cáºu ta nhắc lại lần nữa, khi đã lÆ°á»›t xong vòng cuối cùng và đưa nà ng vá» ghế, cúi chà o nà ng.
Lần nà y thì Lara nghe rõ - Kornakov, Kornakov, - nà ng ngẫm nghÄ© - Cái tên nà y nghe quen quen. Gợi nhá»› má»™t Ä‘iá»u không hay. Rồi nà ng cÅ©ng nhá»› ra. Kornakov là lão phó biện lý ở Viện tÆ° pháp Moskva. ChÃnh lão ta đã Ä‘á»c bản cáo trạng kết tá»™i nhóm công nhân hoả xa, trong đó có bác Tiverzin. Lara từng nhỠông Lavrenti Kologrivov đến gặp lão ta để tìm cách lấy lòng và dẹp bá»›t sá»± hung hăng của lão ta tại phiên toà , nhÆ°ng không có kết quả. "À ra thế! Thế. Thế đấy. Kỳ tháºt đấy, Kornakov. Kornakov".
14.
Lúc ấy, có lẽ khoảng một hay hai giỠsáng, Yuri thấy ù tai.
Sau khi tạm nghỉ để khách khứa sang phòng ăn dùng nÆ°á»›c trà vá»›i bánh ngá»t, cuá»™c khiêu vÅ© lại tiếp tục. Bây giá», khi nến trên cây thông sắp lụi, không ai đến thay cây má»›i nữa.
Yuri lÆ¡ đãng đứng giữa phòng, nhìn Tonia nhảy vá»›i má»™t ngÆ°á»i lạ. Khi ngang qua chá»— Yuri, nà ng dùng chân hất cái Ä‘uôi áo quá dà i của nà ng cho nó quáºt lại phÃa sau rồi, nhÆ° má»™t con cá nà ng lặn biến và o đám đông Ä‘ang khiêu vÅ©.
Nà ng nhảy rất hăng. Trong lúc tạm nghỉ, ngồi bên phòng ăn, Tonia không uống trà , chỉ ăn quÃt cho đỡ khát, nà ng luôn tay bóc các mảnh vá» quÃt thÆ¡m phức. Chốc chốc, nà ng lại rút trong thắt lÆ°ng hoặc tay áo ra má»™t chiếc mùi-xoa vải ba-ht nhá» xÃu nhÆ° má»™t Ä‘oá hoa của loà i cây ăn quả, để lau các giá»t mồ hôi hai bên khoé miệng và giữa các ngón tay dÃnh dâm dấp.
Rồi vừa nói luôn miệng, nà ng lại, nhÆ° má»™t cái máy, nhét mảnh khăn và o thắt lÆ°ng hoặc và o nẹp áo. Lúc nà y nà ng Ä‘ang nhảy vá»›i má»™t ngÆ°á»i không quen biết.
Má»—i khi quay ngÆ°á»i đụng phải Yuri khiến chà ng né ra và nhÃu mà y, Tonia lại tinh nghịch bóp khẽ cánh tay chà ng và mỉm cÆ°á»i đầy ý nghÄ©a. Trong má»™t lần bóp tay nhÆ° thế, chiếc mu-soa của nà ng ở lại trong lòng bà n tay Yuri. Chà ng áp khăn lên môi và nhắm mắt lại. Chiếc khăn toả mùi thÆ¡m của vá» quýt hoà vá»›i mùi bà n tay nóng hổi của Tonia, thà nh má»™t thứ mùi đặc biệt, đầy quyến rÅ©. Äây là điá»u má»›i mẻ trong Ä‘á»i chà ng, chà ng chÆ°a cảm thấy nó bao giá», nó xuyên và o ngÆ°á»i chà ng từ đầu xuống chân. Mùi thÆ¡m ấy có cái ngây thÆ¡ của trẻ con, cái tha thiết thân tình và hợp lý nhÆ° má»™t lá»i thì thầm trong bóng tối.
Yuri đứng đó, áp mặt và o chiếc khăn trong lòng bà n tay mà thở.
Äá»™t nhiên có tiếng súng nổ vang trong nhà .
Má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u quay vá» phÃa tấm mà n che ngăn cách phòng lá»›n vá»›i phòng khách. Sau má»™t phút yên lặng, ngÆ°á»i ta bắt Ä‘Ã u nhốn nháo. Ai nấy chạy Ä‘i chạy lại và kêu lên. Má»™t số chạy theo Koka Kornakov vá» phÃa vừa phát ra tiếng súng.
NhÆ°ng từ phòng khách ngÆ°á»i ta cÅ©ng Ä‘ang dồn ra, có tiếng Ä‘e doạ, tiếng la khóc, tiếng cãi cá», ngắt lá»i nhau.
- Sao cô ấy lại là m thế? Sao cô ấy lại là m thế? - Komarovski nhắc Ä‘i nhắc lại má»™t cách tuyệt vá»ng.
- Boris, ông vẫn sống chứ? Boris, ông còn sống đấy chứ? - bà vợ Kornakov kêu lên nhÆ° Ä‘iên. - NgÆ°á»i ta bảo có bác sÄ© Drokov trong số khách má»i ở đây. Váºy ông ấy đâu? Ông Drokov đâu? Trá»i Æ¡i, cứ mặc tôi. Các vị ấy cho rằng chỉ bị sây sát nhÆ°ng đối vá»›i tôi, đấy là lẽ sống của cả cuá»™c Ä‘á»i tôi. Trá»i Æ¡i. Ông Boris, khổ thân ông, má»™t ngÆ°á»i dám vạch mặt chỉ tên cái lÅ© tá»™i phạm ấy! Nó đấy, đúng cái con ấy đấy, đồ chó, bà thì móc mắt mà y ra, con khốn nạn. Giá» thì mà y hết Ä‘Æ°á»ng chạy trốn! Ông Komarovski, ông bảo sao kia? Nó định nhắm và o ông? Không, tôi không thể chịu. Ông Komarovski, tôi Ä‘ang Ä‘au khổ thế nà y, xin ông đừng nói váºy, tôi chẳng còn bụng dạ nà o nghe ông nói đùa. Koka Æ¡i, con nghÄ© sao? Nó bắn ba con… Phải. NhÆ°ng Æ¡n Chúa che chở… Koka, Koka!
Äám đông từ phòng khách tuồn sang phòng lá»›n. Ông phó biện lý Boris Kornakov Ä‘i giữa há», lá»›n tiếng nói đùa và quả quyết vá»›i má»i ngÆ°á»i rằng ông chẳng bị sao cả. Má»™t chiếc khăn ăn sạch sẽ ấp lên chá»— xÆ°á»›c da rÆ¡m rá»›m máu ở bà n tay trái của ông. Giữa má»™t nhóm khác ở phÃa sau má»™t chút, ngÆ°á»i ta Ä‘ang nắm chặt tay Lara dẫn Ä‘i.
Yuri sá»ng sốt khi nhìn thấy nà ng. Äúng nà ng rồi. Và lần nà y cÅ©ng lại trong má»™t hoà n cảnh lạ lùng. CÅ©ng vẫn gã Ä‘Ã n ông tóc hoa râm kia! NhÆ°ng bây giá» thi Yuri đã biết ông ta. Äó là luáºt sÆ° Komarovski nổi tiếng, có dÃnh lÃu tá»›i vụ kiện tụng vá» gia tà i Zhivago. NgÆ°á»i ta có thể không chà o nhau, nên ông ta và Yuri là m ra vẻ không quen biết nhau. Còn nà ng, hoá ra chÃnh nà ng đã nổ súng Æ°? Và o ông phó biện lý? Có lẽ, nà ng là má»™t ngÆ°á»i hoạt Ä‘á»™ng chÃnh trị. Tá»™i nghiệp. Nà ng sẽ bị hà nh hạ mất thôi. Nà ng đẹp quá, đẹp má»™t cách kiêu kỳ. Còn tụi kia? Chúng Ä‘ang bẻ quặt tay nà ng mà điệu Ä‘i nhÆ° má»™t tên ăn cắp bị bắt quả tang!
NhÆ°ng Yuri thấy ngay là mình lầm. Lara đứng không vững. NgÆ°á»i ta phải dìu nà ng để nà ng khá»i ngã khuyu, và phải vất vả lắm má»›i dìu được nà ng tá»›i chiếc ghế bà nh gần nhất nà ng gục ngay xuống.
Yuri đã chạy tá»›i chá»— nà ng, định là m cho nà ng tỉnh lại, nhÆ°ng chà ng nghÄ© rằng trÆ°á»›c hết nên tá» vẻ quan tâm đến ngÆ°á»i được coi là nạn nhân của cuá»™c mÆ°u sát thì tiện hÆ¡n.
Chà ng bèn lại gần Kornakov và nói:
- Vừa rồi ngÆ°á»i ta muốn tìm má»™t bác sÄ©. Tôi có thể giúp ông được. Xin ông cho tôi xem tay. Ô, ông may mắn lắm.
- Không sao cả, tôi thấy chẳng cần phải băng bó nữa. Tuy nhiên bôi má»™t chút i-ốt thì tốt hÆ¡n. À, bà Felisata Ä‘ang tá»›i kìa. Rồi, để há»i xem nhà có sẵn i-ốt không?
Bà Felisata và Tonia Ä‘ang rảo bÆ°á»›c đến chá»— Yuri. Cả hai Ä‘á»u thất sắc. Há» bảo chà ng hãy bá» tất cả đấy và đi mặc áo khoác ngay, ngÆ°á»i nhà đến tìm chà ng và Tonia, ở nhà có chuyện chẳng là nh. Yuri sợ hãi, Ä‘oán rằng đã xảy ra Ä‘iá»u tệ hại nhất. Chà ng quên hết má»i sá»± trên Ä‘á»i, chạy vá»™i Ä‘i mặc áo ngoà i.
15.
Khi hai ngÆ°á»i vỠđến phố Sipsep-Vragiec, qua cổng lá»›n chạy bổ lên nhà , bà Anna Ivanovna đã tắt thở. Thần chết đã tá»›i cách đây mÆ°á»i phút. Bà chết vì má»™t cÆ¡n nghẹn thở kéo dà i, háºu quả của bệnh phù phổi cấp tÃnh không được phát hiện kịp thá»i. Mấy giỠđầu tiên, Tonia gà o khóc nhÆ° Ä‘iên, váºt vã trong những cÆ¡n mê sảng, không còn nháºn biết bất cứ ai. Hôm sau nà ng tỉnh hÆ¡n, chịu nghe lá»i khuyên dá»— của cha và của Yuri, nhÆ°ng nà ng chỉ có thể trả lá»i bằng cách gáºt đầu, vì má»—i lần nà ng há miệng ra thì cÆ¡n Ä‘au khổ lại dâng lên, mạnh nhÆ° cÅ©, và những tiếng kêu gà o lại tá»± báºt ra trong lồng ngá»±c cứ nhÆ° thể nà ng bị quá»· ám.
Sau má»—i bà i kinh cầu hồn, nà ng lại quỳ phục hà ng giá» cạnh thi thể mẹ, hai cánh tay to đẹp ôm vòng lấy má»™t góc quan tà i cùng vá»›i mép chiếc má»… kê bên dÆ°á»›i và các vòng hoa phủ bên trên. Nà ng không để ý đến những ngÆ°á»i xung quanh.
NhÆ°ng khi mắt nà ng chợt gặp ánh mắt của những ngÆ°á»i thân, thì nà ng vá»™i vã đứng dáºy, bÆ°á»›c vá»™i ra ngoà i, cố nén tiếng khóc nức nở, bá» chạy vá» phòng riêng ở trên lầu, rồi nằm váºt xuống giÆ°á»ng mà trút ra gối cÆ¡n tuyệt vá»ng Ä‘ang sôi sục trong lòng.
Nỗi đau buồn, những giỠphút đứng túc trực bên linh cữa, sự thiếu ngủ, những bà i kinh cầu hồn vang trầm, ánh sáng chói mắt của những cây nến đốt suốt đêm ngà y và bệnh cảm lạnh mà chà ng bị nhiễm trong mấy hôm đó đã dẫn đến trạng thái lộn xộn êm dịu, mê sảng, thanh thoát và bi ai phấn chấn trong tâm hồn Yuri.
MÆ°á»i năm vá» trÆ°á»›c, khi mẹ chà ng qua Ä‘á»i, chà ng còn là má»™t cáºu bé. Chà ng vẫn nhá»› khi ấy chà ng đã khóc sÆ°á»›t mÆ°á»›t vì Ä‘au khổ và khinh sợ nhÆ° thế nà o. NhÆ°ng bây giá» Ä‘iá»u cốt yếu không phải là chà ng. Bấy giá» chà ng má»›i chỉ hiểu lá» má» rằng có má»™t Yuri nà o đấy và cái tay Yuri ấy chÃnh là chà ng, cái tay Yuri ấy hiện hữu má»™t cách riêng biệt và đáng được lÆ°u tâm hoặc có đôi chút giá trị. Bây giá», Ä‘iá»u cốt yếu là cái Ä‘ang hiện diện ở xung quanh, ở bên ngoà i chà ng. Thế giá»›i bên ngoà i vây bá»c chà ng, hiểm trở và hiển nhiên nhÆ° má»™t khu rừng, và Yuri đã bị chấn Ä‘á»™ng trÆ°á»›c cái chết của mẹ chà ng đến thế, chÃnh là vì hai mẹ con chà ng bị lạc và o khu rừng đó, thế mà bá»—ng chốc chà ng bÆ¡ vÆ¡ má»™t thân má»™t mình, không thấy mẹ đâu nữa. Hợp nên khu rừng ấy là tất cả má»i sá»± váºt trên thế gian - những đám mây, những biển cá»a hiệu trong thà nh phố, những quả cầu trên chòi gác cứu hoả, những ngÆ°á»i phi ngá»±a đằng trÆ°á»›c chiếc kiệu Äức Mẹ Äồng Trinh (đầu hỠđể trần, chỉ dùng có miếng vải che tai thay vì Ä‘á»™i mÅ©). Hợp nên khu rừng ấy là tủ kÃnh các cá»a hà ng trong các siêu thị, là bầu trá»i đêm cao thăm thẳm vá»›i các ngôi sao, vá»›i Chúa và các Thánh.
Cái bầu trá»i cao thăm thẳm ấy đã sà xuống phòng con nÃt của chà ng, thấp đến ná»—i đỉnh của nó chạm và o vạt áo của chị vú em, khi chị kể đến má»™t Ä‘iá»u gì thiêng liêng. Lúc ấy nó trở nên gần gÅ©i và quen thuá»™c nhÆ° ngá»n cây phi tá» lúc ngÆ°á»i ta vin cà nh nó xuống khe mà hái quả. Nó dÆ°á»ng nhÆ° ngâm mình trong chiếc cháºu mạ và ng ở phòng con nÃt của chà ng và sau khi đã tắm trong lá»a và và ng, nó hoá thà nh bà i kinh ban mai hoặc buổi lá»… misa ở cái nhà thá» nhá» mà mà chị vú em dẫn chà ng tá»›i. Ở đấy những ngôi sao trá»i thở thà nh những ngá»n đèn thá», Chúa Trá»i biến thà nh Cha, và tất cả má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u có chức sắc tÆ°Æ¡ng xứng vá»›i năng lá»±c. NhÆ°ng Ä‘iá»u chủ yếu là cái thế giá»›i có thá»±c của ngÆ°á»i lá»›n và cái thà nh phố vây bá»c chà ng nhÆ° má»™t khu rừng âm u. Hồi đó, Yuri tin và o vị Chúa của khu rừng ấy, nhÆ° tin và o ngÆ°á»i kiểm lâm, vá»›i tất cả lòng tin mù quáng của mình.
Bây giá» thì khác hẳn. Trong mÆ°á»i hai năm há»c vừa qua, ở trÆ°á»ng phổ thông và đại há»c, Yuri đã nghiên cứu thá»i thượng cổ và kinh bổn, các truyá»n thuyết và các thi nhân, các khoa há»c vá» quá khứ và vá» thiên nhiên, nhÆ° ngÆ°á»i ta tìm hiểu táºp ký sá»± gia đình hay táºp gia phả. Bây giá» chà ng chẳng phải sợ gì hết, cả sá»± sống lẫn cái chết, má»i thứ trên Ä‘á»i, má»i váºt hiện hữu Ä‘á»u là câu chữ trong ngữ vá»±ng của chà ng. Chà ng cảm thấy mình đứng ngang hà ng vá»›i vÅ© trụ và đã dá»± các giá» kinh cầu hồn cho bà Anna Ivanovna vá»›i thái dá»™ khác hẳn so vá»›i hồi ngÆ°á»i ta là m lá»… cầu hồn cho mẹ chà ng. Ngà y ấy chà ng mê muá»™i Ä‘i vì Ä‘au Ä‘á»›n, chà ng run rẩy cầu nguyện. Còn bây giá» chà ng coi buổi lá»… nà y nhÆ° bản thông báo trá»±c tiếp hÆ°á»›ng tá»›i chà ng và liên quan trá»±c tiếp đến chà ng. Chà ng lắng nghe bà i kinh và đòi nó phải có ý nghÄ©a rõ rà ng, nhÆ° ngÆ°á»i ta đòi há»i Ä‘iá»u đó ở má»i việc là m bất kỳ. Và không há» có chút sùng đạo nà o trong cảm giác kế thừa của chà ng đối vá»›i những sức mạnh tối cao của trá»i và đất những sức mạnh mà chà ng từng nghiêng mình kÃnh cẩn trÆ°á»›c chúng nhÆ° trÆ°á»›c các báºc tiá»n bối vÄ© đại của chà ng.
16.
"Lạy Chúa chà thánh lạy Chúa quyá»n phép, lạy Chúa là Äấng bất diệt, xin hãy thÆ°Æ¡ng lấy chúng con". Cái gì váºy?
Chà ng Ä‘ang ở đâu thế nà y? Lá»… Ä‘Æ°a tang. NgÆ°á»i ta Ä‘ang cá» hà nh lá»… Ä‘Æ°a tang. Tỉnh dáºy Ä‘i thôi. Lúc hÆ¡n năm giá» sáng, chà ng đã nằm váºt xuống cái Ä‘i-văng nà y, quần áo vẫn để nguyên. Chắc là chà ng lên cÆ¡n sốt. Má»i ngÆ°á»i tìm kiếm chà ng khắp nhà , và không ai Ä‘oán biết chà ng Ä‘ang ngủ mê mệt trong má»™t cái góc kÃn đáo, bị lấp đằng sau những giá sách cao đến táºn trần nhà .
"Yuri! Cáºu Yuri Æ¡i!" - tiếng bác canh cổng Macken gá»i chà ng ở đâu đây, ngay gần chá»— chà ng nằm. Lá»… di cữu đã bắt đầu bác Macken phải mang các vòng hoa xuống Ä‘Æ°á»ng, thế mà bác hm kiếm mãi vẫn chẳng thấy Yuri, đã váºy bác lại còn bị nhốt trong phòng ngủ, nÆ¡i các vòng hoa chất cao nhÆ° núi, vì cánh cá»a tủ quần áo tá»± dÆ°ng mở ra chặn mất lối ra và o.
- Macken! Macken! Yuri! - ngÆ°á»i ta Ä‘ang gá»i ở nhà dÆ°á»›i.
Macken láºp tức thanh toán cái chÆ°á»›ng ngại váºt chắn Ä‘Æ°á»ng và bÆ°ng mấy vòng hoa chạy xuống cầu thang.
"Lạy Chúa chà thánh, lạy Chúa quyá»n phép, lạy Chúa là đấng bất diệt", - tiếng kinh trầm dịu vang vang trên Ä‘Æ°á»ng phố và đá»ng lại ở đó, tá»±a hồ ngÆ°á»i ta dùng má»™t chiếc lông Ä‘Ã Ä‘iểu phe phẩy trong không trung khiến tất cả Ä‘á»u Ä‘ang Ä‘ung Ä‘Æ°a: những vòng hoa và khách qua Ä‘Æ°á»ng, những-đầu ngá»±a có chòm lông cắm trên, bình hÆ°Æ¡ng ở đầu sợi dây trong tay vị linh mục, đất trắng tuyết dÆ°á»›i chân.
- Yuri! Trá»i Æ¡i, đây rồi. Dáºy Ä‘i chứ, cáºu cả, - bà Sura Sledinghe cuối cùng cÅ©ng đã tìm ta chà ng và đang lay gá»i. - Cáºu là m sao thế? Lá»… Ä‘Æ°a tang rồi. Cáºu Ä‘i cùng chúng tôi chứ?
Tất nhiên rồi.
17.
Nghi lá»… cầu hồn đã chấm dứt. Äám ngÆ°á»i hà nh khất đứng sát và o nhau thà nh hai hà ng, cứ giáºm hết chân nỠđến chân kia cho đỡ rét. Chiếc xe tang, chiếc xe ngá»±a trần chở các vòng hoa, chiếc xe của gia đình Cruyghe lúc lắc, từ từ chuyển bánh.
Những ngÆ°á»i xà Ãch tiến lại gần cá»a nhà thá» hÆ¡n. Bà Sura Sledinghe bÆ°á»›c ra, nÆ°á»›c mắt đầm đìa, vén chiếc mạng Æ°á»›t lên và đưa mắt nhìn những ngÆ°á»i xà Ãch Ä‘ang đứng thà nh má»™t hà ng dà i, nhÆ° bà muốn kiếm tìm ai. Lúc bà trông thấy những ngÆ°á»i phu khiêng của sở mai táng, bà hất hà m gá»i há» và dẫn há» và o trong nhà thá», số ngÆ°á»i từ trong nhá» thá» bÆ°á»›c ra má»—i lúc má»™t đông.
- Thế là đã đến lượt bà Anna Ivanovna. Bà ấy đã bỠchúng ta, tội nghiệp, bà ấy đã rút phải tấm vé đi xa.
- Phải, thế là bà ấy đi khuất rồi, tội nghiệp. Thôi từ rà y bà ấy sẽ được yên nghỉ.
- Bà chị có xe riêng hay là đi xe số mÆ°á»i má»™t?
- Äứng lâu chồn cả chân. Ta Ä‘i bá»™ má»™t quãng rồi hãy lên xe.
- Bà chị có để ý đến thái độ của lão Phupkov không? Lão ta cứ nhìn xác bà Anna mà khóc sướt mướt, sụt sịt mãi. Trong khi chồng bà Anna đứng ngay ở đấy…
- Thì suốt Ä‘á»i lúc nà o lão ta cÅ©ng theo Ä‘uổi bà ấy mà lại.
NgÆ°á»i ta trao đổi vá»›i nhau những chuyện đại loại nhÆ° thế trong khi đến nghÄ©a địa ở cuối thà nh phố.
Hôm nay là cao Ä‘iểm của má»™t đợt rét dữ dá»™i. Má»™t ngà y nặng ná» bất Ä‘á»™ng, má»™t ngà y cóng lạnh ghê gá»›m, không còn sức sống, má»™t ngà y mà thiên nhiên dÆ°á»ng nhÆ° đã tá»± định trÆ°á»›c cho tang lá»…. Lá»›p tuyết hÆ¡i bẩn tá»±a hồ rá»i qua lá»›p vải Ä‘ang buông rủ; từ đằng sau các hà ng rà o, những cây thông Æ°á»›t át, tối sẫm nhÆ° thứ bạc bị ố, nhìn ra, trông nhÆ° chúng khoác bá»™ đồ tang (1).
NghÄ©a địa đáng ghi nhá»› đằng xa kia cÅ©ng chÃnh là nÆ¡i đã mai táng bà Maria Nicolaevna. Mấy năm gần đây, Yuri không ra thăm má»™ mẹ. "Mẹ Æ¡i?" - Từ xa nhìn vá» phÃa má»™ mẹ, chà ng thầm thì gá»i vá»›i má»™t giá»ng gần giống nhÆ° thuở nà o.
Những ngÆ°á»i Ä‘i Ä‘Æ°a đám trịnh trá»ng tách ra thà nh ừng nhóm, bÆ°á»›c và o những lối nhỠđược quét dá»n sạch sẽ, chạy ngoằn ngoèo khúc khuá»·u không hợp cho nhịp bÆ°á»›c Ä‘á»u Ä‘á»u bi ai. Ông Alexandr cầm tay dìu Tonia. Nà ng báºn đồ tang rất hợp. Äi sau là gia đình Cruyghe.
Băng giá lồm xồm nhÆ° rêu mốc phủ trên các chá»m hình vòm của những cây thánh giá và trên các bức tÆ°á»ng mà u hồng của tÆ° viện. Ở má»™t góc sân kÃn đáo của tu viện, trên những sợi dây chăng từ tÆ°á»ng bên nà y sang tÆ°á»ng bên kia để phÆ¡i quần áo có những chiếc sÆ¡ mi ống tay nặng trÄ©u, những tấm khăn trải bà n mà u hoa Ä‘Ã o, khăn trải giÆ°á»ng giăng lệch và vắt nưởc chÆ°a kỹ. Yuri nhìn kỹ vá» phÃa đó và chà ng nháºn ra đấy là địa Ä‘iểm trên khu đất của tu viện, nÆ¡i năm xÆ°a chà ng từng thấy cÆ¡n bão tuyết hoà nh hà nh, nay đã xây sá»a má»›i thêm.
Yuri Ä‘i nhanh má»™t mình, vượt trÆ°á»›c những ngÆ°á»i khác nên thỉnh thoảng phải dừng chân để chá» há». Äể đáp lại sá»± huá»· hoại do cái chết gây ra trong đám ngÆ°á»i Ä‘ang cháºm bÆ°á»›c ở đằng sau chà ng, chà ng muốn mÆ¡ Æ°á»›c và suy nghÄ©, gá»t giÅ©a các hình thức, sáng tạo nên cái đẹp, và ý muốn của chà ng là khẩn thiết, không gì ngăn cản được, nhÆ° nÆ°á»›c cứ cuồn cuá»™n trong phá»…u đòi chảy xuống dÆ°á»›i. HÆ¡n lúc nà o hết, giỠđây chà ng hiểu rõ rằng nghệ thuáºt bao giá» cÅ©ng theo Ä‘uổi hai mục Ä‘Ãch.
Nó luôn luôn suy ngẫm vá» cái chết và qua đó, luôn luôn sáng tạo ra sá»± sống. Nghệ thuáºt cao cả, nghệ thuáºt chân chÃnh, cái được gá»i là sách Khai thị(2) của thánh Giăng, và cái Ä‘ang viết cuốn sách đó cho trá»n vẹn.
Yuri đã nếm trÆ°á»›c cái thú, khi mà chà ng được thoát khá»i khung cảnh ở gia đình và ở trÆ°á»ng đại há»c và i ba ngà y, đã viết các vần thÆ¡ tưởng nhá»› hÆ°Æ¡ng hồn và Anna Ivalôpna, và chà ng sẽ Ä‘Æ°a và o đó tất cả những ý tưởng nảy ra trong óc chà ng lúc ấy, tất cả những Ä‘iá»u ngẫu nhiên, tình cá» mà cuá»™c sống sẽ gợi ý cho chà ng: đôi ba nét đặc sắc, đáng quý của bà Anna quá cố, hình ảnh Tonia trong bá»™ tang phục; và i quan sát vá» Ä‘Æ°á»ng phố khi từ nghÄ©a địa trở vá»; những thứ khăn áo phÆ¡i ở chá»— xÆ°a khi bão tuyết rừng rú rÃt trong đêm tối và cáºu bé Yuri từng khóc nức nở.
Chú thÃch:
(1) Ở châu Âu, mà u đen là mà u tang tóc.
(2) Sách Khải thị của Giăng má»™t trong những sách Tân Æ°á»›c, tác phẩm văn chÆ°Æ¡ng cổ nhất của Kitô giáo còn giữ lại được. Chứa Ä‘á»±ng những lá»i tiên tri vá» "ngà y táºn thể" "ngà y phán xá» cuối cùng" phản ánh tâm trạng nổi loạn của dân cÆ° những tỉnh phÃa đông bị Nhà nÆ°á»›c La Mã đô há»™.
Last edited by quykiemtu; 18-11-2008 at 09:53 PM.
|
25-09-2008, 02:07 PM
|
|
Thượng Thiên Hạ Äịa Duy Ngã Äá»™c Tôn
|
|
Tham gia: May 2008
Äến từ: Việt Nam
Bà i gởi: 3,304
Thá»i gian online: 3 tuần 5 ngà y 16 giá»
Thanks: 932
Thanked 2,152 Times in 223 Posts
|
|
P4 - 1
1.
Lara nằm trong phòng ngủ, trên giÆ°á»ng của bà Felisata, ná»a tỉnh ná»a mê. Xung quanh nà ng, ông bà Sventitski, bác sÄ© Drokov và chị hầu phòng Ä‘ang thì thà o vá»›i nhau.
Ngôi nhà vắng lặng của gia đình Sventitski chìm trong bóng tối. Suốt má»™t dãy dà i các căn phòng, chỉ ở Ä‘oạn giữa có má»™t chiếc đèn treo tÆ°á»ng phòng khách là hắt ánh sáng má» má» ra hai phÃa hà nh lang.
Dá»c cái hà nh lang ấy, luáºt sÆ° Komarovski Ä‘ang Ä‘i Ä‘i lại lại vẻ giáºn dữ và quả quyết, không phải nhÆ° má»™t vị khách mà nhÆ° Ä‘ang ở nhà riêng của mình. Lúc thì hắn ngó và o buồng ngủ, xem diá»…n biến trong đó ra sao, lúc thì hắn Ä‘i vá» phÃa đầu nhà bên kia, ngang qua chá»— cây Nôen treo các chuá»—i vòng bạc, tá»›i táºn buồng ăn, nÆ¡i trên bà n vẫn ngồn ngá»™n các thứ đồ ăn chÆ°a ai đụng tá»›i và những chiếc ly nhá» mà u xanh khẽ kêu lanh canh má»—i lần có xe ngá»±a chạy qua ngoà i phố hoặc có chú chuá»™t nhắt thoăn thoắt len lá»i giữa các dÄ©a chén.
Komarovski vô cùng tức giáºn. Những cảm xúc trái ngược cứ dồn dáºp chen chúc trong ngá»±c hắn. Tháºt là tai tiếng, tháºt là tệ hại! Tức Ä‘iên lên được. Äịa vị của hắn Ä‘ang bị Ä‘e doạ.
Chuyện vừa rồi là m cho hắn mất cả thanh danh. Bằng bất cứ giá nà o cÅ©ng phải ngăn chặn, xua tan má»i lá»i bà n tán dị nghị, khi chÆ°a muá»™n, và nếu tin nà y đã lan Ä‘i rồi, thì phải giáºp tắt ngay từ đầu má»i lá»i đồn đại. Mặt khác, hắn cảm thấy sức quyến rÅ© ghê gá»›m của cô gái tuyệt vá»ng, Ä‘iên rồ kia. Rõ rà ng có thể thấy ngay là nà ng không giống má»i ngÆ°á»i. Bao giá» cÅ©ng có má»™t cái gì khác thÆ°á»ng ở nà ng. Song hiển nhiên là hắn đã huá»· hoại Ä‘á»i nà ng! Äiểm nà y quá rõ và hết bá» cứu vãn. Nà ng cứ luôn luôn váºt vã, phản kháng, chống chá»i vá»›i hy vá»ng thay dổi số pháºn theo ý muốn của nà ng và bắt đầu là m lại cuá»™c Ä‘á»i.
Sẽ phải giúp đỡ nà ng vá» má»i phÆ°Æ¡ng diện, có lẽ phải thuê cho nà ng má»™t chá»— ở, nhÆ°ng trong bất cứ trÆ°á»ng hợp nà o cÅ©ng đừng có Ä‘á»™ng đến nà ng; trái lại, phải hoà n toà n lánh xa, để nà ng khá»i hiá»m nghi, kẻo cô ả rất có thể gây ra những chuyện chẳng là nh khác nữa, có trá»i mà biết?
TrÆ°á»›c mắt còn bao nhiêu việc phải lo liệu! NgÆ°á»i ta sẽ chẳng Ä‘á»i nà o bá» qua chuyện nà y. Äừng có lÆ¡ mÆ¡ vá»›i Luáºt pháp. Trá»i chÆ°a sáng, và từ lúc xảy ra chuyện kia đến giá» chÆ°a đầy hai tiếng đồng hồ, mà cảnh sát đã tá»›i hai lần, và cả hai lần Komarovski Ä‘á»u phải ra giải thÃch vá»›i há» và tìm cách thu xếp cho ổn thoả. Rồi sẽ còn nhiá»u thứ lôi thôi rắc rối nữa. Sẽ phải chứng minh được rằng nà ng nhắm bắn và o hắn, chứ không phải và o Kornakov. NhÆ°ng sá»± việc đâu đã dừng ở đó. Tuy Lara sẽ thoát má»™t phần trách nhiệm, song nà ng sẽ bị truy cứu vá» phần còn lại.
DÄ© nhiên hắn sẽ tranh đấu bằng má»i cách, và nếu nà ng bị khởi tố, hắn sẽ xoay được giấy tá» của bác sÄ© thần kinh kết luáºn vá» trạng thái không thể chịu trách nhiệm của Lara và o thá»i Ä‘iểm thá»±c hiện mÆ°u sát và hắn sẽ chấm dứt được vụ án.
NghÄ© đến đó, Komarovski thấy yên tâm dần. Äêm đã tà n, những vệt ánh sáng bắt đầu chui từ phòng nà y sang phòng khác nhòm ngó các gầm bà n và đi-văng nhÆ° bá»n trá»™m cắp hoặc các nhân viên giám định ở các tiệm cầm đồ.
Komarovski bÆ°á»›c và o phòng ngủ xem tình hình ra sao, và khi biết chắc rằng sức khá»e của Lara vẫn không khá hÆ¡n, hắn cáo biệt ông bà Sventitski, Ä‘i gặp má»™t nữ luáºt gia quen biết tên là Rufina Oniximovna Voit Voikovscaia, có chồng đã phải xuất dÆ°Æ¡ng vì lý do chÃnh trị. Bà nà y có má»™t căn há»™ tám buồng, lúc nà y đối vá»›i bà là quá rá»™ng và tốn phà quá khả năng tà i chÃnh của bà , nên bà để ra hai buồng cho thuê. Má»™t trong hai buồng đó đã bá» không Ãt lâu nay. Komarovski đã thuê buồng đó cho Lara. Mấy giá» sau, ngÆ°á»i ta Ä‘Æ°a nà ng đến, nà ng vẫn Ä‘ang trong cÆ¡n sốt, ná»a mê ná»a tỉnh. Nà ng bị cÆ¡n mê sảng tâm thần.
2.
Rufina Oniximovna là má»™t phụ nữ có tÆ° tưởng cấp tiến, thù địch vá»›i má»i thà nh kiến, và có cảm tình, theo nhÆ° bà nghÄ© và nói, vá»›i má»i cái "tÃch cá»±c và có sức sống".
Trên mặt chiếc tủ comot, bà đặt má»™t bản "CÆ°Æ¡ng lÄ©nh Erfurg"(1) có lá»i Ä‘á» tặng của tác giả. Trong số các bức hình treo trên tÆ°á»ng, có má»™t bức chụp chồng bà , "Ông Voit tốt bụng của tôi" Ä‘ang đứng cạnh Plekhanov(2) trong má»™t ngà y há»™i dân gian bên Thuỵ SÄ©. Cả hai Ä‘á»™i mÅ© rá»™ng và nh, mặc áo vét may bằng vải lustÆ¡rin.
Má»›i gặp lần đầu tiên, bà Rufina đã có ác cảm vá»›i cô gái đến thuê phòng. Bà cho Lara là má»™t cô ả chán Ä‘á»i, giả bệnh. Những cÆ¡n mê sảng của nà ng đối vá»›i bà chỉ là trò giả vá» giả vịt. Bà sẵn sà ng thá» rằng Lara Ä‘ang đóng vai nhân váºt Margarita giả Ä‘iên trong tù.
Bà Rufina tá» cho Lara biết thái Ä‘á»™ khinh miệt của bà bằng cách cố ý gây cảnh náo nhiệt. Bà cứ sáºp cá»a ầm ầm, hát tÆ°á»›ng lên trong lúc dà cÆ° chạy ở khu vá»±c của bà , mở tung các cánh cá»a suốt cả ngà y cho thoáng khÃ. Căn há»™ của bà ở tầng lầu trên cùng má»™t toà nhà lá»›n trên Ä‘Æ°á»ng Arbat.
Các cá»a sổ nhà bà ngay từ kỳ đông chà đã trà n ngáºp má»™t khoảng trá»i xanh biếc, sáng sủa, bao la nhÆ° dòng sông mùa nÆ°á»›c lá»›n. Suốt ná»a cuối mùa đông, căn nhà có thừa những Ä‘iá»m báo sắp sang xuân. Thứ gió Nam ấm áp thổi luồn qua các ô cá»a nhá» thông gió, các đầu máy xe lá»a ở các ga kéo còi ầm Ä©, và bệnh nhân Lara nằm trên giÆ°á»ng thả tâm hồn theo dòng hồi ức xa xăm.
Nà ng rất hay nhá»› lại buổi chiá»u tối đầu tiên ở Moskva, khi ba mẹ con nà ng từ Ural tá»›i, cách đây bảy tám năm, và o thá»i niên thiếu khó quên.
Từ nhà ga đến khách sạn, ngồi trên chiếc xe ngá»±a đã hạ mui, mẹ con nà ng đã Ä‘i suốt thà nh phố Moskva qua những Ä‘Æ°á»ng phố thiếu ánh sáng. Các cây đèn Ä‘Æ°á»ng cứ tá»›i gần rồi lại lùi xa, lần lượt in bóng bác xà Ãch ngồi khom lÆ°ng, trên các tÆ°á»ng nhà . Bóng bác lá»›n dần, lá»›n mãi, cuối cùng hoá thà nh khổng lồ, phủ cả mặt Ä‘Æ°á»ng và các mái nhà , rồi mất Ä‘i. Rồi tất cả lại lặp lại từ đầu. Trong bóng tối, ngÆ°á»i ta nghe vang vá»ng trên đầu những tiếng chuông của vô số nhà thỠở Moskva, còn dÆ°á»›i mặt đất là tiếng xe konka (3) chạy rầm rầm khắp ngả. Cả những cá»a kÃnh bà y hà ng và ánh đèn cÅ©ng là m cho Lara váng tai, tá»±a hồ hai thứ đó phát ra âm thanh nhÆ° tiếng chuông hay tiếng bánh xe váºy.
Nà ng kinh ngạc trÆ°á»›c má»™t quả dÆ°a hấu khổng lồ đặt trên bà n trong buồng khách sạn. Äó là quà của Komarovski mừng ba mẹ con nà ng dá»n đến nhà mởi. Lara có cảm tưởng quả dÆ°a ấy tượng trÆ°ng quyá»n thế và sá»± già u sang của Komarovski. Khi ông ta dùng dao bổ ra là m đôi cái váºt lạ lùng, hòn trÄ©nh, mà u xanh Ä‘en, có khối ruá»™t mà u hồng mát lạnh, ngá»t nhÆ° Ä‘Æ°á»ng ấy, Lara sợ đứng tim, nhÆ°ng nà ng không dám từ chối.
Nà ng miá»…n cưỡng ép mình nuốt những miếng dÆ°a hồng hồng, thÆ¡m thÆ¡m cứ tắc nghẹn ở cổ nà ng vì nà ng quá lo sợ. Và chÃnh cái sá»± rụt rè e lệ ấy của nà ng trÆ°á»›c thứ đồ ăn đắt tiá»n và cảnh thà nh phố ban đêm sau nà y đã lặp lại trong thái Ä‘á»™ rụt rè e lệ trÆ°á»›c Komarovski. Nó là nguyên nhân chÃnh của má»i việc tiếp diá»…n sau đó. NhÆ°ng hiện giá» thì hắn khác hẳn, đến mức khó nháºn ra. Hắn không đòi hòi gì cả, không tìm cách là m cho nà ng phải nhá»› đến hắn, tháºm chà cÅ©ng chẳng mấy khi ló mặt. Hắn cứ từ đằng xa, thÆ°á»ng xuyên Ä‘á» nghị được giúp đỡ nà ng má»™t cách rất cao thượng.
Cuá»™c đến thăm của ông Kologrivov thì khác hẳn. Lara rất mừng khi ông tá»›i. Vị khách chiếm hết ná»a căn phòng bằng cái nhìn rạng rỡ và nụ cÆ°á»i thông minh, không phải vì tầm vóc cao lá»›n, mà là nhá» tà i năng và sá»± hoạt bát của ông. Căn phòng nhÆ° trở nên cháºt hẹp hÆ¡n. Ông ngồi bên giÆ°á»ng Lara, hai bà n tay xoa xoa và o nhau. Khi ông bị gá»i lên gặp ChÃnh phủ ở Petersburg, ông nói chuyện vá»›i các quan chức già đá»i cứ nhÆ° nói vá»›i những cáºu há»c trò lá»›p sÆ¡ đẳng nghịch ngợm. Còn ở đây, cô gái Ä‘ang nằm trên giÆ°á»ng bệnh trÆ°á»›c mặt ông má»›i đây còn là má»™t phần của tổ ấm gia đình ông, gần nhÆ° là con gái của ông. CÅ©ng nhÆ° đối vá»›i má»i ngÆ°á»i trong gia đình, đối vá»›i nà ng ông chỉ cẩn trao đổi những cái nhìn là lá»i lẽ theo kiểu thoảng qua và tức thá»i (chÃnh đó là điểm ý vị tuyệt diệu của sá»± tiếp xúc cô Ä‘á»ng, có hồn, và cả đôi bên Ä‘á»u hiểu thê). Ông vốn không thể đắn Ä‘o và lạnh nhạt trong cách đối xá» vá»›i Lara, nhÆ° vá»›i má»™t ngÆ°á»i lởn. Ông chÆ°a biết nói sao để khiến nà ng khá»i pháºt ý, và ông đã tÆ°Æ¡i cÆ°á»i bảo nà ng nhÆ° nói vá»›i má»™t đứa bé:
- Bà là m cái trò gì thế hở bà ? Cái tấn kịch to chuyện ấy có được tÃch sá»± gì đâu? - ông ngừng lá»i, Ä‘Æ°a mắt nhìn các vết ẩm trên trần nhà và trên lá»›p giấy hoa bồi tÆ°á»ng. Rồi ông nói tiếp, lắc đầu có vẻ trách móc - Ở Dusendorg (4) ngÆ°á»i ta mở má»t cuá»™c triển lãm quốc tế vá» há»™i hoạ, Ä‘iêu khắc và nghệ thuáºt là m vÆ°á»n. Tôi Ä‘ang định Ä‘i xem. Phòng của cô hÆ¡i ẩm thấp. Thế cô định sống lÆ°ng chừng trá»i thế nà y bao lâu nữa? Không ai có thể nói rằng sống ở đây là dá»… chịu. Nói riêng vá»›i cô, chứ cái bà Rufina nà y chẳng ra gì đâu. Tôi biết mụ ta lắm. Cô nên dá»n Ä‘i nÆ¡i khác. Cô đã nằm bẹp trên giÆ°á»ng bệnh khá lâu. Yếu mệt Ãt bữa nhÆ° thế đủ rồi. Phải dáºy mà đi lại chứ. Tìm chá»— ở khác, bắt tay và o việc, há»c cho xong Ä‘i. Tôi có má»™t ngÆ°á»i quen là m hoạ sÄ©. Ông ấy sắp Ä‘i Turkistan (5) hai năm. Ông ta có má»™t xưởng vẽ, chia là m mấy ngăn; có thể coi nhÆ° má»™t căn há»™ nhá». Hình nhÆ° ông ta sẵn sà ng giao nó cho má»™t ngÆ°á»i tá» tế, mà đồ đạc ông ta để lại cả. Cô muốn tôi thu xếp chá»— ấy không? À, còn Ä‘iá»u nà y nữa, cô cho phép tôi lần nà y lấy tÃnh cách má»™t nhà kinh doanh, nói chuyện nghiêm chỉnh. Äã từ lâu, tôi muốn… và đó cÅ©ng là bổn pháºn thiêng liêng của tôi… Từ dạo em Lipa nó… Äây là món tiá»n nho nhỠđể Ä‘á» Æ¡n cô đã giúp em nó há»c hà nh đến nÆ¡i đến chốn. Æ hay, không, xin cô mặc tôi, xin cô cho phép. Không, tôi xin cô, đừng từ chối. Mong cô tha lá»—i…
Äoạn ông đứng dáºy cáo biệt, nhất quyết ép Lara phải nháºn tấm ngân phiếu mÆ°á»i ngà n rúp, bất chấp những lá»i phản đối của cô, dù cô khóc lóc, tháºm chà là m mặt giáºn.
Khi đã khá»e hẳn, Lara Ä‘á»n đến căn nhà má»›i mà ông Kologrivov đã ca tụng. Chá»— ấy gần chợ Smolensk. Căn há»™ nằm ở tầng trên của ngôi nhà má»™t lầu nho nhá», xây bằng đá từ lâu lắm rồi. Tầng trệt là các kho hà ng. Nhà có mấy bác đánh xe ở trá». Cái sân lát đá, lúc nà o cÅ©ng vÆ°Æ¡ng vãi đầy lúa mạch và cá» khô. LÅ© chim câu tụ táºp ở đó, kêu gù gù, nhẩn nha ăn thóc.
Má»—i khi có Ä‘Ã n chuá»™t chạy dá»c theo rãnh nÆ°á»›c lát đá dÆ°á»›i sân, cả Ä‘Ã n chim câu lại bay à o lên, nhÆ°ng không bao giá» vượt quá cá»a sổ phòng Lara.
Chú thÃch:
(1) CÆ°Æ¡ng lÄ©nh Của Äảng xã há»™i dân chủ Äức, được thông qua năm 1891 tại kỳ đại há»™i há»p ở Erfurg, thay cho CÆ°Æ¡ng lÄ©nh Gôta năm 1875. Äây là cÆ°Æ¡ng lÄ©nh mác xÃt đầu tiên và duy nhất của Äảng ấy sau đại há»™i hợp nhất ở Gôta.
(2) G. V. Plekhanov (1856 - 1918), nhà triết há»c Nga, nhà hoạt Ä‘á»™ng nổi tiếng của phong trà o dân chủ xã há»™i Nga và trên thế giá»›i, ngÆ°á»i truyá»n bá chủ nghÄ©a Mác và o nÆ°á»›c Nga.
(3) Loại toa xe do ngựa kéo, chạy trên đưởng ray, ở thà nh phố, trưởc khi có tà u điện.
(4) Má»™t thà nh phố ở Tây Äức.
(5) Má»™t thà nh phố ở vùng Trung Ã, gần Afganistan.
3.
Tháºt là khổ vá»›i cái anh chà ng Pasa. Suốt thá»i kỳ nà ng bị mệt nặng, Pasa không được phép tá»›i thăm. Không hiểu chà ng sẽ phải nghÄ© thế nà o? Lara đã muốn giết má»™t ngÆ°á»i mà dÆ°á»›i mắt Pasa, chẳng có quan hệ gì vá»›i nà ng, váºy mà cái thằng cha nạn nhân của cuá»™c mÆ°u sát không thà nh ấy sau đó lại ra tay che chở cho nà ng. Mà tất cả những chuyện ấy lại xảy ra sau câu chuyện đáng nhá»› giữa hai ngÆ°á»i và o đêm Nôen, dÆ°á»›i ánh sáng má»™t ngá»n nến! Giả sá» không có thằng cha ấy, hẳn Lara đã bị bắt phải ra toà . Lão ta cứu nà ng thoát cảnh tù tá»™i. Nhá» có lão ta, nà ng má»›i không bị sứt mẻ gì, má»›i được an tâm theo Ä‘uổi việc há»c hà nh. Pasa bứt dứt, chẳng còn hiểu ra là m sao nữa.
Khi sức khá»e đã khá hÆ¡n, Lara cho má»i chà ng đến. Nà ng bảo chà ng:
- Em là má»™t đứa con gái hÆ°, anh chÆ°a biết rõ em đâu. Má»™t ngà y kia em sẽ kể cho anh nghe. Em thấy khó nói lắm, đấy anh xem, nÆ°á»›c mắt cứ trà o ra là m em nghẹn lá»i. Thôi anh hãy quên em Ä‘i, em không xứng đáng vá»›i anh đâu.
Thế là bắt đầu những tráºn cãi nhau, tráºn nà o cÅ©ng khổ tâm nhÆ° tráºn nà o. Má»—i lần trông thấy Pasa khóc, vì chuyện ấy xảy ra trong thá»i gian Lara còn trỠở Ä‘Æ°á»ng Arbat, bà Rufina lại từ hà nh lang chạy vá» buồng của mình, nằm lăn ra Ä‘i-văng mà cÆ°á»i ngặt cÆ°á»i nghẽo: "Ôi trá»i Æ¡i, không thể nhịn được nữa, ôi hết nhịn nổi! Äúng là má»™t… ha-ha-ha! Má»™t tráng sÄ©! Ha-ha- ha! Äúng là má»™t anh chà ng Eruslan Ladarevich!(1).
Äể giải thoát Pasa khá»i mối tình gắn bó có thể là m chà ng mất thể diện, để dứt tình và chấm dứt má»i ná»—i khổ tâm, Lara tuyên bố vá»›i Pasa rằng nà ng dứt khoát tuyệt giao vá»›i chà ng, bởi vì nà ng không yêu chà ng, nhÆ°ng khi nói nhÆ° váºy, nà ng lại khóc nức nở, khiến không ai tin được lá»i nà ng. Pasa nghi ngá» nà ng mắc đủ các thứ tá»™i lá»—i, chà ng tuyệt nhiên không tin những lá»i nà ng nói, chà ng sẵn sà ng nguyá»n rủa và căm ghét nà ng, song đồng thá»i chà ng lại yêu nà ng nhÆ° Ä‘iên, chà ng ghen vả vá»›i các ý nghÄ© thầm kÃn của nà ng, vá»›i chiếc ly nà ng uống nÆ°á»›c, vá»›i cái gối nà ng gối đầu. Äể khá»i hoá Ä‘iên cả hai, cần phải hà nh Ä‘á»™ng kiên quyết và mau lẹ hÆ¡n. Há» quyết định cÆ°á»›i nhau luôn, không chỠđến lúc thi xong. Äã dá»± kiến là m phép cÆ°á»›i và o dịp lá»… Kazimodo. NhÆ°ng theo lá»i yêu cầu của nà ng, lá»… cÆ°á»›i lại bị hoãn lại Ãt hôm.
Lá»… thà nh hôn cá» hà nh và o ngà y thứ hai của lá»… Ba Ngôi (2) khi há» biết chắc chắn đã Ä‘á»— trong kỳ thi ra trÆ°á»ng. Äứng ra thu xếp má»i việc là bà Ludmila Chepurko, mẹ của cô bạn Tusia há»c cùng lá»›p và cùng thi ra vá»›i Lara. Bà Ludmila là má»™t phụ nữ đẹp có bá»™ ngá»±c cao và giá»ng nói trầm, bà hát hay và có trà tưởng tượng vô cùng phong phú. Ngoà i những Ä‘iá»m mê tÃn hiện có trong dân gian, và còn tá»± bịa ra, theo kiểu ứng tác tại chá»—, vô số Ä‘iểm nà y Ä‘iểm ná».
Hôm ấy trá»i nóng ghê gá»›m. Trong lúc trang Ä‘iểm cho Lara trÆ°á»›c khi Ä‘Æ°a nà ng đến nhà thá» là m phép cÆ°á»›i, bà Ludmila cứ ngâm nga mãi má»™t câu hát bằng cái giá»ng trầm trầm bohemien (3) của Panina(4), vòm tròn của các nhà thá» và lá»›p cát má»›i trải trên các lối Ä‘i cho dân chúng vui chÆ¡i trong dịp lá»… Ba Ngôi trông cứ và ng đến chói mắt. Những cây bạch dÆ°Æ¡ng, mà ngÆ°á»i ta đã chặt bá»›t cà nh để dá»n lá»… Ba Ngôi, bị nhuốm đầy bụi, đứng ủ rÅ© bên tÆ°á»ng nhà thá», lá cong cuá»™n nhÆ° bị lá»a táp. Khà trá»i nặng ná» khó thở, ánh nắng chói chang loá cả mắt. Nhân dịp lá»… há»™i, má»i cô gái Ä‘á»u uốn tóc và mặc áo dà i trắng nhÆ° cô dâu, má»i chà ng trai Ä‘á»u bôi sáp thÆ¡m và mặc quần áo sẫm mà u bó lấy ngÆ°á»i, khiến ngÆ°á»i ta tưởng nhÆ° có hà ng ngà n đám cÆ°á»›i xung quanh… Ai cÅ©ng xúc Ä‘á»™ng, hồi há»™p, và ai cÅ©ng thấy nóng bức.
Khi Lara đặt bÆ°á»›c trên tấm thảm ở nhà thá», bà Lagodina, mẹ cô bạn khác của nà ng, bèn ném má»™t nắm tiá»n bạc xuống chân nà ng, để chúc cho nà ng sau nà y già u có. Còn bà Lutlima, cÅ©ng vá»›i ý muốn ấy, lại khuyên nà ng: lúc được Cha, Ä‘á»™i vòng hoa cÆ°á»›i lên đầu thì đừng là m dấu thánh bằng cách giÆ¡ tay lên trần, mà phải giấu ná»a tay trong khăn tuyn hoặc đăng-ten áo.
Sau đó bà còn bảo Lara giÆ¡ cao cây nến lên thì sau nà y sẽ là ngÆ°á»i chỉ huy trong gia đình. NhÆ°ng muốn hy sinh tÆ°Æ¡ng lai của mình để có lợi cho Pasa, nà ng đã cầm nến tháºt thấp, song chỉ vô Ãch, bởi vì nà ng có cố gắng đến mấy Ä‘i nữa, cây nến của nà ng vẫn cứ cao hÆ¡n của Pasa.
Từ nhà thá», ngÆ°á»i ta vá» thẳng xưởng vẽ - nhà má»›i của đôi tân hôn, để dá»± tiệc… Khách khứa kêu: "Äắng quá, không uống được!" Äám khách ngồi ở cuối phòng thì đồng thanh: "Phải cho ngá»t và o", thế là đôi vợ chồng má»›i hôn nhau, cÆ°á»i e thẹn(5). Bà Ludmila hát mừng há» bà i "Cây nho" có láy lại Ä‘iệp khúc "Xin Chúa ban cho há» tình yêu và sá»± thuáºn hoà ", và bà i "BÃm tóc tròn, hãy xổ ra, mái tóc và ng, hãy xoã ra".
Lúc khách khứa vá» hết, chỉ còn lại vợ chồng, cảnh yên lặng chợt tá»›i khiến Pasa lo lắng. Bên ngoà i, ngay trÆ°á»›c cá»a sổ của Lara, có chiếc đèn lồng thắp sáng trên cá»™t và dù Lara kéo rèm che cá»a sổ thế nà o, vẫn có má»™t vệt sáng nhá» hẹp nhÆ° mạch gá»— xẻ lá»t qua khe hở của tấm rèm. Vệt sáng đó là m cho Pasa không yên tâm, tá»±a hồ có kẻ rình mò vợ chồng chà ng. Chà ng sợ hãi thấy lình để ý đến chiếc đèn lồng ngoà i kia nhiá»u hÆ¡n là đến chÃnh mình, đến Lara, đến tình yêu của mình đối vá»›i nà ng.
Trong cái đêm dà i vô táºn ấy, Pasa Antipop, chà ng sinh viên ngà y hôm qua, mà bạn bè vẫn gá»i đùa là "Nà ng Slepanida" hoặc "Cô gái cấm cung", đã lần lượt leo tá»›i tỉnh hạnh phúc, rồi tụt xuống đáy tuyệt vá»ng. Những mối nghi ngá», phá»ng Ä‘oán của chà ng cứ xen kẽ vá»›i các lá»i thú nháºn của Lara. Chà ng cứ gạn há»i và nghe xong má»—i câu trả lá»i, chà ng lại lặng ngÆ°á»i Ä‘i nhÆ° Ä‘ang rÆ¡i xuống vá»±c. Trà tưởng tượng của chà ng nhÆ° bị Ä‘au Ä‘á»›n, không theo kịp các phát hiện má»›i.
Há» trò chuyện đến táºn sáng. Trong Ä‘á»i Pasa chÆ°a bao giá» có sá»± thay đổi nà o lạ lùng và bất ngá» nhÆ° trong đêm ấy. Sáng ra, chà ng đã trở thà nh mốt ngÆ°á»i khác, gần nhÆ° bỡ ngỡ khi nghe gá»i đến tên mình nhÆ° cÅ©.
Chú thÃch:
(1) Má»™t nhân váºt trong truyện dân gian Nga, là nam giá»›i và quý Æ° má»m yếu
(2) Khoảng cuối tháng 6.
(3) Bohem là má»™t vùng đất ở Tiệp Khắc, má»™t số nÆ°á»›c dùng chữ bohemien để chỉ tá»™c ngÆ°á»i digan (gyps) (chú thÃch của Nguyá»…n Há»c)
(4) V. V. Panina (1872 - 1911), ca sÄ© giá»ng nữ trầm nổi tiếng của Nga, thÆ°á»ng hát các bà i hát digan.
(5) Theo tục lệ Nga, khi khách dự tiệc cưởi kêu "đắng quá!" cô dâu chú rể phải hôn nhau.
Last edited by quykiemtu; 19-11-2008 at 08:35 AM.
|
25-09-2008, 02:08 PM
|
|
Thượng Thiên Hạ Äịa Duy Ngã Äá»™c Tôn
|
|
Tham gia: May 2008
Äến từ: Việt Nam
Bà i gởi: 3,304
Thá»i gian online: 3 tuần 5 ngà y 16 giá»
Thanks: 932
Thanked 2,152 Times in 223 Posts
|
|
P4 - 2
4.
MÆ°á»i ngà y sau, cÅ©ng tại căn phòng nà y, bạn bè đã tổ chức má»™t buổi liên hoan tiá»…n biệt đôi vợ chồng má»›i cÆ°á»›i. Lara và Pasa đã thi cá» xong xuôi, cả hai Ä‘á»u đạt kết quả rá»±c rỡ, cả hai cùng được bổ nhiệm tá»›i má»™t thà nh phố ở miá»n Ural, và sáng mai há» sẽ phải lên Ä‘Æ°á»ng.
Má»™t lần nữa ngÆ°á»i ta lại uống rượu, lại hát, lại cÆ°á»i đùa ầm Ä©, nhÆ°ng lần nà y chỉ có đám thanh niên mà thôi.
Sau bức vách ngăn chá»— ở vá»›i bên xưởng vẽ hiện Ä‘ang là chá»— tiếp khách, có để hai cái rÆ°Æ¡ng mây, má»™t cỡ to, má»™t cỡ vừa, của Lara, má»™t chiếc va li, má»™t hòm bát Ä‘Ä©a, thêm mấy cái bá»c để trong má»™t góc. Äồ dùng của hai vợ chồng khá nhiá»u. Má»™t phần sẽ được gá»i Ä‘i theo tà u cháºm sáng mai. HỠđã gói ghém gần nhÆ° đâu và o đó, nhÆ°ng vẫn chÆ°a xong hẳn. Hai cái rÆ°Æ¡ng và cái hòm vẫn để ngá», chÆ°a đầy. Thỉnh thoảng Lara sá»±c nhá»› đến váºt gì, lại chạy ra sau và nhét thêm và o chá»— còn trống.
Pasa ngồi ở nhà tiếp khách, trong lúc Lara Ä‘i đến văn phòng ở trÆ°á»ng đại há»c lấy giấy khai sinh và mấy thứ giấy tá» khác. Nà ng trở vá» cùng vá»›i bác gác cá»a, mang theo Ãt dây nhợ và má»™t cuá»™n thừng to chắc để buá»™c hòm xiểng Ä‘Æ°a Ä‘i ngà y hôm sau. Lara cho bác gác cá»a ra vá», rồi Ä‘i vòng má»™t lượt bắt tay ngÆ°á»i nà y, hôn ngÆ°á»i kia, Ä‘oạn ra sau vách thay áo. Khi nà ng trở lại phòng ăn, ai nấy vá»— tay, reo ầm lên, tìm chá»— ngồi và cảnh vui nhá»™n hôm tiệc cÆ°á»›i lại tái diá»…n. Những anh chà ng bạo dạn nhất nháºn phần rót vodka cho ngÆ°á»i ngồi bên, bao nhiêu là cánh tay cầm Ä‘Ä©a nhoà i vá» phÃa giữa bà n để lấy bánh mì hoặc thức ăn. Má»i ngÆ°á»i hăng hái trò chuyện, nhấp rượu, thi tà i châm chá»c nhau. Có mấy cô cáºu chỉ má»™t lát đã say.
- Em mệt bã cả ngÆ°á»i! - Lara nói vá»›i chồng ngồi cạnh nà ng. - Còn anh, anh đã kịp là m xong tất cả những cái anh muốn chÆ°a?
- Xong rồi.
- Mệt tháºt, nhÆ°ng em vẫn cảm thấy sung sÆ°á»›ng. Còn anh thì sao?
- Anh cũng thế. Anh rất hà i lòng. Nhưng thôi, chuyện ấy để sau.
Äặc biệt Komarovski cÅ©ng được má»i tá»›i dá»± liên hoan vá»›i đám thanh niên, coi nhÆ° má»™t ngoại lệ. Äến cuối bữa, hắn muốn nói là hắn sẽ trở nên côi cút sau khi đôi bạn trẻ của hắn ra Ä‘i, Moskva sẽ trở thà nh sa mạc Sahara, nhÆ°ng hắn lại xúc Ä‘á»™ng tá»›i mức sụt sịt nghẹn ngà o, nên phải nhắc lại cả câu nói vừa bị ngắt quãng vì xúc Ä‘á»™ng ấy. Hắn xin hai vợ chồng Pasa cho phép hắn được thÆ° từ vá»›i há» và tá»›i thăm hỠở Yuratin, là nÆ¡i há» sẽ sống, nếu hắn không chịu Ä‘á»±ng nổi sá»± xa cách.
- Chuyện ấy hoà n toà n là vô Ãch - Lara trả lá»i không chút nể nang. - Và nói chung, hết thảy những cái đó chẳng để là m gì cả nà o thÆ° từ, sa mạc Sahara, và các thứ tÆ°Æ¡ng tá»±. Còn vá» việc tá»›i thăm chúng tôi, xin ông chá»› nghÄ© đến là m gì. Nhá» trá»i, ông chẳng đến ná»—i bị sứt mẻ vì phải xa cách chúng tôi, chúng tôi đâu có được là ngÆ°á»i quý hoá, hiếm hoi đến thế, phải không anh Pasa? Rồi ông sẽ tìm được ngÆ°á»i thay thế cho đôi bạn trẻ của ông thôi…
Äoạn quên phắt nà ng nói vá»›i ai và nói vá» chuyện gì, Lara sá»±c nhá»› ra má»™t cái gì đó, vá»™i đứng dáºy Ä‘i xuống bếp. Nà ng tháo rá»i các bá»™ pháºn của chiếc cối xay thịt và nhét chúng và hòm Ä‘á»±ng bát Ä‘Ä©a, lấy cá» khô chèn và o cho chặt. Suýt nữa thì nà ng bị má»™t cái dằm ở đầu mép hòm đâm và o tay.
Mải là m công việc đó, nà ng không nhá»› gì đến đám khách, không để ý đến tiếng trò chuyện của há». Bá»—ng có tiếng lao xao ầm Ä© ở bên kia vách khiến nà ng sá»±c nhá»› đến há». Lúc ấy nà ng nghÄ© rằng những kẻ say rượu bao giá» cÅ©ng cố là m bá»™ ta say rồi đây và cà ng say thì há» cà ng sắm vai kịch má»™t cách vụng vá» và trÆ¡ trẽn hÆ¡n.
Chợt có thứ tiếng Ä‘á»™ng đặc biệt, khác hẳn, từ ngoà i cá»a sổ vá»ng và o là m cho Lara phải chú ý. Nà ng bèn vén rèm, ló đầu ra.
DÆ°á»›i sân, có má»™t con ngá»±a bị tròng dây ở chân, Ä‘ang nhảy kháºp khà kháºp khiá»…ng. Không biết ngá»±a của ai. Chắc là ngá»±a lạc. Trá»i đã sáng hẳn, nhÆ°ng còn lâu má»›i tá»›i lúc mặt trá»i má»c. Thà nh phố vẫn ngủ say nhÆ° chết, chìm trong bầu không khà mát dịu mà u tim tÃm của ban mai. Lara nhắm mắt lại. Chỉ có Chúa má»›i biết tiếng vó sắt đặc biệt, Ä‘á»™c nhất vô nhị kia Ä‘ang Ä‘Æ°a nà ng Ä‘i tá»›i phÆ°Æ¡ng trá»i xa xôi nà o, tá»›i má»™t miá»n quê kỳ diệu nà o.
Có tiếng chuông ngoà i cầu thang. Lara lắng tai nghe. Ai đó Ä‘i ra mở cá»a. Nadia đến! Lara chạy bổ nhà o ra đón bạn. Từ nhà ga, Nadia đến thẳng đây, vẻ tÆ°Æ¡i vui, đẹp mê hồn. NgÆ°á»i cô nhÆ° toả mùi hÆ°Æ¡ng linh lan ở khu trại Dublianka. Hai cô bạn đứng sững nhìn nhau, không nói nên lá»i. Há» chỉ biết khóc và ôm nhau đến nghẹt thở.
Nadia mang tá»›i cho Lara lá»i chúc mừng của cả gia đình cô, mong nà ng thượng lá»™ bình an, và cÅ©ng Ä‘em quà của cha mẹ cô tặng Lara. Cô rút trong túi xắc ra má»™t cái há»™p nhá» bá»c giấy, mở há»™p và trao cho Lara má»™t chuá»—i ngá»c đẹp lạ lùng.
Ai nấy trầm trồ khen ngợi. Một khách ăn đã bớt say, nói:
- Äây là hồng ngá»c. Äúng là hồng ngá»c rồi còn gì nữa. Thứ nà y không thua gì kim cÆ°Æ¡ng đâu.
NhÆ°ng Nadia thì quả quyết đó là hoà ng ngá»c.
Lara má»i Nadia ngồi bên nà ng, đặt chuá»—i ngá»c cạnh Ä‘Ä©a ăn của mình và vừa tiếp món ăn cho bạn, vừa nhìn chuá»—i ngá»c không rá»i mắt. Nằm thu gá»n trong cái nệm mà u tÃm của chiếc há»™p, chuá»—i sáng lóng lánh, trông từa tá»±a má»™t chuá»—i giá»t sÆ°Æ¡ng mai, có lúc lại nhÆ° má»™t chùm nho bé xÃu.
Bây giá» và i ngÆ°á»i đã tỉnh rượu. Há» lại uống thêm má»—i ngÆ°á»i má»™t ly nhỠđể tiếp Nadia, là m cho cô chẳng mấy chốc đã chếnh choáng.
Lát sau gian phòng đã hoá thà nh xứ sở của Thần ngủ. Hầu hết khách khứa, ngủ lại để có thể tiá»…n vợ chồng Pasa ra tà u buổi sáng. Khoảng má»™t ná»a số khách đã nằm dà i ở các góc nhà mà ngáy. Lara cÅ©ng không nhá»›, là m sao nà ng lại để nguyên xống áo nằm trên cái Ä‘i văng, chá»— Ira Lagodina Ä‘ang ngủ.
Có tiếng nói chuyện lá»›n ngay bên tai khiến nà ng thức giấc. Äó là tiếng mấy ngÆ°á»i lạ và o trong sân tìm con ngá»±a lạc. Lara mở mắt ra và ngạc nhiên: "Anh chà ng Pasa của mình không biết mệt là gì chăng, anh ấy tìm kiếm cái gì váºy?". Lúc đó ngÆ°á»i mà nà ng tưởng là Pasa quay mặt lại, nà ng má»›i thấy không phải chà ng, mà là má»™t gã mặt rá»—, có vết sẹo chạy dà i từ thái dÆ°Æ¡ng xuống cằm, trông rất gá»›m ghiếc. Nà ng hiểu ra: nó là má»™t tên trá»™m thừa dịp lẻn và o nhà . Nà ng muốn thét lên nhÆ°ng không đủ sức phát ra được má»™t tiếng. Nà ng sá»±c nhá»› đến chuá»—i ngá»c, bèn kÃn đáo chống khuá»·u tay nhổm dáºy, liếc lên bà n.
Chuá»—i ngá»c vẫn còn đó, giữa các mẩu bánh mì và kẹo còn thừa. Tên trá»™m không tinh mắt nên không để ý tá»›i chuá»—i ngá»c giữa các thức ăn thừa. Hắn chỉ lục lá»i số quần áo đã xếp gá»n, là m xổ tÆ°ng các gói đồ của Lara. Vừa say rượu, vừa chÆ°a tỉnh ngủ, Lara không ý thức rõ tình hình, chỉ tiếc nhất cái công sắp dá»n hà nh lý. Nà ng tức giáºn, lại muốn kêu to, nhÆ°ng lần nà y cÅ©ng không sao mở miệng hay Ä‘á»™ng môi được. Nà ng bèn thúc mạnh đầu gối và o mạng sÆ°á»n cô bạn Ira Lagodina nằm bên cạnh khiến cô nà y thét vang lên, nhỠđó Lara cÅ©ng kêu theo.
Tên trá»™m buông ngay gói đồ Ä‘á»±ng các thứ đã lấy và chạy bổ ra ngoà i. Và i chà ng trai ngồi báºt dáºy, cố hiểu xem chuyện gì. Lúc hiểu ra, há» bèn Ä‘uổi theo tên trá»™m nhÆ°ng hắn đã biến mất.
CÆ¡n báo Ä‘á»™ng và cuá»™c bà n luáºn sôi nổi tiếp sau nhÆ° má»™t hiệu lệnh đánh thức tất cả má»i ngÆ°á»i. Lara tỉnh táo hẳn. Bất chấp sá»± phản đối của những ngÆ°á»i muốn ngủ thêm, nà ng dá»±ng tất cả dáºy, vá»™i vã pha cà phê cho há» uống rồi Ä‘uổi há» ai vá» nhà nấy, hẹn gặp nhau lần cuối cùng ở nhà ga, trÆ°á»›c giá» tà u chạy.
Sau khi há» ra vá» cả rồi, công việc xếp dá»n tiến triển mau lẹ. Vốn nhanh nhẹn, Lara cứ thoăn thoắt chạy từ bá»c đồ nà y sang bá»c đồ khác, nhét gối và o, siết chặt dai dạ lại, luôn miệng yêu cầu Pasa và chị giúp việc cứ để mặc nà ng, kẻo chỉ là m rối thêm công việc.
Má»i sá»± Ä‘á»u xong xuôi. Vợ chồng Pasa tá»›i ga đúng giá». Tà u chuyển bánh rất êm, nhÆ° bắt chÆ°á»›c những chiếc mÅ© Ä‘ang vẫy chà o từ giã. Khi chiếc mÅ© ngừng vẫy và từ xa vẳng lại ba lần tiếng reo (hình nhÆ° là tiếng "u-ra "), con tà u bắt đầu lao nhanh.
5.
Từ ba hôm nay, thá»i tiết rất xấu. Chiến tranh đã bÆ°á»›c sang mùa thứ hai. Sau những tráºn thắng lợi của năm thứ nhất, bắt đầu các thất bại. Quân Ä‘oà n tám của tÆ°á»›ng Bruxilov táºp trung ở miá»n núi Karpat đã sẵn sà ng từ trên núi đổ xuống, trà n sang Hungary. NhÆ°ng thay vì là m nhÆ° váºy, há» lại rút lui theo các Ä‘Æ¡n vị khác Xứ Galixi mà quân ta chiếm ngay từ mấy tháng đầu cuá»™c chiến, nay cÅ©ng phải bá».
Yuri Andrevich Zhivago, ngÆ°á»i trÆ°á»›c đây vẫn được gá»i là cáºu là anh Yuri, nay đã trở thà nh bác sÄ©, được gá»i là ông, và bác sÄ© Zhivago. Chà ng Ä‘ang đứng trong hà nh lang khoa sản của bệnh viện phụ sản, trÆ°á»›c cá»a căn phòng ngÆ°á»i ta má»›i Ä‘Æ°a Tonia và o nằm. Chà ng vừa chở nà ng tá»›i đây. Chà ng đã từ biệt nà ng, song còn đứng chá» cô đỡ để bà n xem có cách nà o cô báo tin cho chà ng trong trÆ°á»ng hợp cần kÃp, và chà ng có thể dùng cách nà o để há»i thăm tình trạng sức khá»e của vợ mình.
Chà ng rất báºn, phải vá»™i trở vá» bệnh viện của mình, mà trÆ°á»›c khi vá» còn phải đến thăm hai bệnh nhân tại nhà riêng.
Chà ng đã bá» phà thá»i gian quý báu, đứng bên cá»a sổ ngắm những là n nÆ°á»›c mÆ°a xiên xiên bị cÆ¡n gió mạnh mùa thu bẻ gãy gáºp và tạt cong, nhÆ° bão là m cho các bông lúa ngoà i đồng bị đổ rạp quấn và o nhau.
MÆ°a vẫn rÆ¡i Ä‘á»u Ä‘á»u, tẻ ngắt, không nặng hạt hÆ¡n, cÅ©ng chẳng ngá»›t Ä‘i, bất chấp những cÆ¡n gió giáºn dữ nhÆ° bị chá»c tức trÆ°á»›c sá»± bình tÄ©nh của các là n nÆ°á»›c Ä‘ang rÆ¡i xuống mặt đất. Gió Ä‘ang hà nh hạ má»™t cây nho dại leo xung quanh hà ng hiên. Hình nhÆ° gió muốn bứt hẳn cả cây nho ra, tung nó lên không mà giáºt, rồi lại quăng phắt xuống nhÆ° ném má»™t mảnh giẻ rách.
Một chuyến xe điện ba toa chạy ngang qua hà ng hiên tới cổng bệnh viện. Thương binh bắt đầu được nghiêng xuống xe.
Các bệnh viện ở Ä‘á»u cháºt nÃch, nhất là sau chiến dịch Lutski. Hiện nay ngÆ°á»i ta phải đặt thÆ°Æ¡ng binh nằm cả ở các sà n cầu thang và ngoà i hà nh hà nh lang. Tình trạng chen chúc ở các bệnh viện thà nh phố cÅ©ng bắt đầu lan tá»›i cả các bệnh viện phụ sản.
Bác sÄ© Zhivago quay lÆ°ng lai cá»a sổ, ngáp dà i vì mệt má»i, đầu óc trÆ¡ng rá»—ng. Äá»™t nhiên chà ng nhá»› rằng có má»™t nữ bệnh nhân má»›i chết ở khoa ngoại của bệnh viện Crestovodvigien là nÆ¡i chà ng là m việc. Bác sÄ© Zhivago khẳng định rằng bệnh nhân bị bệnh sán gan. Tất cả các bác sÄ© khác không công nháºn ý kiến đó. Hôm nay, ngÆ°á»i ta sẽ mổ tá» thi. Thá»±c tế ra sao sẽ rõ.
Nhưng tay trợ lý giải phẫu của bệnh viện là một thằng cha nghiện rượu, không biết hắn sẽ là m ăn thế nà o.
Bóng tối xuống nhanh. Bây giá» không thể nhìn rõ cảnh váºt bên ngoà i cá»a sổ nữa. NhÆ° có chiếc gáºy thần Ä‘áºp má»™t cái là m hiệu, tất cả các cá»a sổ Ä‘á»u bừng sáng.
Qua cái ngăn đệm cá»a phân cách phòng bệnh của Tonia vá»›i hà nh lang, bác sÄ© chủ nhiệm khoa bÆ°á»›c ra. Viên bác sÄ© sản khoa nà y là má»™t ngÆ°á»i to béo, nghe há»i gì cÅ©ng chỉ ngÆ°á»›c mắt lên trần và nhún vai. Bá»™ Ä‘iệu ấy của ông ta ngụ ý: dù khoa há»c tiến đến đâu Ä‘i nữa, nhÆ°ng anh bạn Horasiô của tôi Æ¡i, vẫn có những câu đố hiểm hóc mà khoa há»c Ä‘Ã nh bó tay.
Ông ta bÆ°á»›c ngang qua chá»— Zhivago đứng, cúi đầu mỉm cÆ°á»i và giÆ¡ hai bà n tay to bè, máºp mạp là m mấy Ä‘á»™ng tác nhÆ° ngÆ°á»i Ä‘ang bÆ¡i, ngụ ý rằng phải chịu khó chá», Ä‘oạn ông ta theo hà nh lang Ä‘i tởi phòng đợi để hút thuốc.
Lúc ấy, phụ tá của bác sÄ© chủ nhiệm khoa bÆ°á»›c ra. Ông kia Ãt lá»i bao nhiêu thì chị phụ tá nà y lắm lá»i bấy nhiêu. Chị ta bảo bác sÄ© Zhivago:
- Ở địa vị ông, tôi sẽ vá» nhà . Mai tôi sẽ gá»i Ä‘iện thoại đến bệnh viện chá»— ông. Việc ấy chắc không bắt đầu sá»›m đâu. Tôi tin rằng bà nhà sẽ sinh nở tá»± nhiên, khá»i cần sá»± can thiệp. NhÆ°ng vá» phÆ°Æ¡ng diện khác, cÅ©ng có phần nà o lo ngại vì xÆ°Æ¡ng cháºu hÆ¡i hẹp, cái thai lại ở ngôi gáy, bà nhà không thấy Ä‘au và Ãt chuyển bụng. Nói chung, dá»± Ä‘oán bây giá» chÆ°a phải lúc. Tất cả tuỳ thuá»™c và o các cÆ¡n Ä‘au lúc bắt đầu sinh. Mà cái đó thì thá»i gian sẽ trả lá»i.
Hôm sau chà ng gá»i Ä‘iện thoại há»i. NgÆ°á»i nhấc máy nghe là tay gác cổng của bệnh viện phụ sản. Hắn bảo bác sÄ© đừng buông máy, để hắn Ä‘i há»i đã. Chà ng phải chỠđến mÆ°á»i phút sốt cả ruá»™t, má»›i thấy tiếng hắn ta trả lá»i má»™t cách khiếm nhã và chẳng mạch lác tà nà o: "NgÆ°á»i ta bảo tôi nói vá»›i ông: bảo lão ta, há» dặn thế, Ä‘Æ°a vợ đến sá»›m quá, lại mà chở vá»". Chà ng nổi giáºn, yêu cầu má»™t ngÆ°á»i khác hiểu biết công việc hÆ¡n, đến trả lá»i Ä‘iện thoại. "Triệu chứng chÆ°a rõ rà ng - tiếng cô y tá nói trong máy, - xin bác sÄ© đừng lo, phải đợi má»™t hai hôm nữa".
Hai ngà y sau, chà ng được tin cÆ¡n Ä‘au đẻ của Tonia đã bắt đầu từ đêm, rạng sáng thì vỡ ối, và bắt đầu các cÆ¡n co thắt dữ dá»™i liên tục từ sáng đến giá».
Chà ng đâm bổ tá»›i bệnh viện phụ sản, và lúc Ä‘i ngoà i hà nh lang, chà ng nghe thấy tiếng Tonia Ä‘ang kêu, qua cánh cá»a ngÆ°á»i ta vô ý chỉ khép há». Tiếng nà ng kêu nghe tháºt thảm thiết, y nhÆ° tiếng kêu của ngÆ°á»i bị xe cán gãy chân Ä‘ang được lôi từ dÆ°á»›i gầm xe ra.
Chà ng không được phép tá»›i bên vợ. Chà ng bèn ra đứng bên cá»a sổ, vô tình cắn má»™t ngón tay gáºp lại đến rá»›m máu. Bên ngoà i trá»i vẫn mÆ°a xiên xiên Ä‘á»u Ä‘á»u nhÆ° hôm qua và hôm kia. Má»™t bà há»™ lý từ trong phòng bÆ°á»›c ra, và có tiếng oa oa của trẻ má»›i sinh từ đó vá»ng ra theo.
Nà ng thoát chết rồi! Nà ng thoát chết rồi? - Yuri thầm sung sướng nhắc đi nhắc lại.
- Má»™t chú bé. Con trai. Mẹ tròn con vuông. - Bà há»™ lý dà i giá»ng. - Không, lúc nà y chÆ°a được và o đâu. Bao giá» xong xuôi, ngÆ°á»i ta sẽ cho ông xem. Ông phải tặng cho bà ấy má»™t món quà đÃch đáng. Bà nhà đã phải chịu Ä‘au rất lâu. Con so mà lại. Con so bao giá» cÅ©ng Ä‘au tợn.
Thế là nà ng thoát chết! Thế là nà ng thoát chết, - Yuri Ä‘ang vui mừng nên không hiểu và há»™ lý vừa nói gì, cÅ©ng không hiểu tại sao bà ta lại liên kết chà ng vá»›i việc vừa xảy ra, trong khi chà ng có liên quan gì đâu? Cha, - con - chà ng chÆ°a cảm thấy có gì đáng hãnh diện trong cái danh hiệu là m cha tá»± nhiên mà được ấy. Tình phụ tá» vừa từ trên trá»i rÆ¡i xuống. Tất cả những cái đó ở ngoà i ý thức của chà ng. Äiá»u chủ yếu là Tonia, Tonia bị lâm và o tình trạng nguy hiểm đến tÃnh mạng, song đã may mắn thoát nạn…
Bác sÄ© Zhivago có má»™t bệnh nhân ở gần bệnh viện nà y. Chà ng Ä‘i thăm và ná»a giá» sau quay lại. Cả hai cá»a, cá»a từ hà nh lang và o ngăn đệm cá»a và tiếp đến cá»a phòng sanh Ä‘á»u hé mở. Không để ý mình Ä‘ang là m gì, Yuri bÆ°á»›c và o ngăn đệm cá»a. Ông bác sÄ© sản khoa to béo, mặc áo blu trắng, giang hai tay nhÆ° từ dÆ°á»›i đất chui lên ngay trÆ°á»›c mặt Yuri.
- Äi đâu váºy? Ông ta nói khẽ để sản phụ khá»i nghe thấy, và ngăn Yuri lại. - ông Ä‘iên hả? Vết thÆ°Æ¡ng, máu me, rồi việc sát trùng, đấy là chÆ°a nói đến chấn Ä‘á»™ng tâm lý. Hay tháºt? CÅ©ng đòi là bác sÄ©?
- NhÆ°ng tôi có… Tôi chỉ định đứng đây… nhìn qua khe cá»a thôi!
- À, nếu thế thì được. Phải váºy chứ. NhÆ°ng chá»› có… Cẩn tháºn đấy. Bà ấy mà trông thấy, thì tôi giết ông!
Trong buồng, hai ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà , cô đỡ và nữ khán há»™, mặc áo blu, đứng quay lÆ°ng ra cá»a. Trên tay nữ khán há»™ là má»™t đứa bé má»m yếu, kêu oe oe, hết co và o lại ưỡn ra, trông nhÆ° má»™t miếng cao su Ä‘á» sẫm. Cô đỡ Ä‘ang buá»™c rốn sau khi tách đứa bé ra khá»i nhau thai. Tonia nằm trên bà n mổ tá»± Ä‘á»™ng ở giữa buồng. Nà ng nằm khá cao. Vì Ä‘ang xúc Ä‘á»™ng nên Yuri cứ phóng đại má»i sá»±, chà ng có cảm tưởng Tonia nằm cao ngang các giá sách ngÆ°á»i ta vẫn dùng để đứng mà viết…
Äược nâng lên cao gần trần nhà , hÆ¡n những ngÆ°á»i trần tục khác, Tonia chìm trong lá»›p sÆ°Æ¡ng mù của cÆ¡n Ä‘au đởn vừa trải qua, nà ng nhÆ° Ä‘ang bốc khói vì mệt rã rá»i. Nà ng nổi cao lên giữa phòng nhÆ° má»™t con tà u nhá» bồng bá»nh giữa vịnh. Con tà u ấy vừa cáºp bến và dỡ hà ng, sau khi vượt qua biển chết, chở không biết từ đâu tá»›i lục địa sống những con ngÆ°á»i má»›i. Nà ng vừa Ä‘Æ°a má»™t con ngÆ°á»i nhÆ° thế lên bến và đang thả neo nghỉ ngÆ¡i vá»›i hai bên sÆ°á»n trống trải, nhẹ nhõm. Cùng nghỉ ngÆ¡i vá»›i nà ng là các thứ buồm, chão và vá» bá»c đã bị hÆ° vì phải chịu Ä‘á»±ng thái quá, là sá»± quên lãng của nà ng, là ký ức bị xoá nhoà của nà ng - nà ng không còn nhá»› vừa rồi nà ng đã ở đâu, đã bÆ¡i qua cái gì và cáºp bến nhÆ° thế nà o. Và vì không ai biết vị trà địa lý của xứ sở nà ng tá»›i thả neo, nên không rõ nên nói vá»›i nà ng bằng thứ tiếng nÆ°á»›c nà o.
Ở bệnh viện của chà ng, tất cả má»i ngÆ°á»i thi nhau chúc mừng chà ng. "Sao há» biết nhanh thế nhỉ!" - Yuri ngạc nhiên tá»± há»i".
Chà ng đến phòng bác sÄ© Ä‘iá»u trị, má»™t gian phòng bị gá»i là tá»u quán và hố rác, bởi lẽ từ khi bệnh viện phải nháºn quá nhiá»u bệnh nhân, không còn chá»— nà o nữa, má»i ngÆ°á»i cứ tá»›i đây mà cởi áo khoác, trùt giầy guốc, bá» quên đủ thứ mang từ chá»— khác tá»›i, vứt các mẩu thuốc lá và giấy vụn.
Viên trợ lý giải phẫu béo bệu, phù thÅ©ng đứng bên cá»a sổ phòng, giÆ¡ lên trÆ°á»›c mặt, ra ngoà i sáng, má»™t cái bình nhá» Ä‘á»±ng thứ nÆ°á»›c đụng lá» nhá», nhìn lên trên đôi mắt kÃnh bị trá»… xuống, mà xem xét! Ông ta không buồn quay lại phÃa Yuri, tiếp tục xem xét nhÆ° cÅ©, miệng nói:
- Xin chúc mừng ông Zhivago.
- Cám ơn. Tôi rất cảm động.
- Có gì mà cám Æ¡n. Tôi có công trạng gì đâu. Bác sÄ© Pichuskin mổ tá» thi đấy. Ai cÅ©ng lấy là m lạ. Äúng sán gan ông ạ! NgÆ°á»i ta bảo chẩn bệnh thế nà y thì thánh tháºt! Ai cÅ©ng chỉ nhắc đến chuyện nà y.
Lúc ấy bác sĩ trưởng của bệnh viện bước và o. Ông chà o cả hai và nói:
- Bẩn quá trá»i. Không phải là phòng bác sÄ© Ä‘iá»u trị nữa, mà là hố rác! À mà ông Zhivago nà y, không ngá» bệnh sán gan tháºt! Chúng tôi đã lầm. Xin chúc mừng ông. NhÆ°ng bây giỠđến tin không vui. Quân Ä‘á»™i lại Ä‘ang xem xét lÄ©nh vá»±c chuyên môn của ông. Lần nà y chúng tôi chắc không thể giữ ông lại được nữa. Thiếu nhiá»u bác sÄ© quân y quá. Ông sắp phải hÃt mùi thuốc súng mất rồi.
6.
Vợ chồng Pasa Antipop thu xếp cuá»™c sống ở Yuratin má»™t cách dá»… dà ng, vượt qua sá»± trông đợi. Dân chúng vùng nà y còn giữ ấn tượng tốt đẹp vá» gia đình nà ng ngà y trÆ°á»›c. Äiá»u đó đã giảm bá»›t cho Lara những khó khăn thÆ°á»ng gặp khi má»›i chuyển đến sống ở má»™t nÆ¡i khác.
Lara báºn bịu suốt ngà y vá»›i đủ thứ việc. Nà ng phải trông nom nhà cá»a, săn sóc đứa con gái lên ba, bé Katenka. Cô ở gái tóc hung Marphutka dù rất chịu thÆ°Æ¡ng chịu khó, cÅ©ng không thể giúp chủ là m hết viêc. Lara chia sẻ má»i mối quan tâm của chồng. ChÃnh nà ng cÅ©ng báºn giảng dạy ở má»™t trÆ°á»ng nữ sinh trung há»c. Nà ng là m lụng không ngÆ¡i tay và cảm thấy hạnh phúc. Äây chÃnh là cuá»™c Ä‘á»i nà ng hằng mÆ¡ Æ°á»›c.
Nà ng thÃch thà nh phố Yuratin, nÆ¡i sinh trưởng, của nà ng. Thà nh phố quê hÆ°Æ¡ng nà y nằm trên bá» sông Rynva, má»™t dòng sông lá»›n, tà u bè có thể Ä‘i lại ở quãng trung lÆ°u và hạ lÆ°u; ngoà i ra, má»™t trong những tuyến Ä‘Æ°á»ng xe lá»a của miá»n Ural chạy qua thà nh phố nà y.
Ở Yuratin, khi các chủ thuyá»n kéo thuyá»n lên bá» sông, dùng xe chở và o thà nh phố, đó là dấu hiệu mùa đông sắp tá»›i.
Thuyá»n Ä‘em vỠđể ở trong sân nhà , và suốt mùa đông sẽ nằm ngoà i trá»i. Ở Yuratin, những chiếc thuyá»n láºt úp là m thà nh các vệt trắng ở cuối sân cÅ©ng có ý nghÄ©a hệt nhÆ° ở nÆ¡i khác ngÆ°á»i ta thấy Ä‘Ã n sếu bay Ä‘i và o cuối thu hoặc thấy những bông tuyết đầu mùa.
Trong sân ngôi nhà vợ chồng Antipop đã thuê, cÅ©ng có má»™t chiếc thuyá»n sÆ¡n trắng để láºt úp và bé Katenka chÆ¡i đùa bên dÆ°á»›i nhÆ° chơỉ dÆ°á»›i mái má»™t ngôi nhà nhá» giữa vÆ°á»n.
Lara sống hợp vá»›i phong tục ở cái góc trá»i xa xôi nà y, vá»›i tầng lá»›p trà thức trong vùng là những ngÆ°á»i quen phát âm "ô" theo kiểu ngÆ°á»i dân miá»n Bắc, Ä‘i loại ủng da và mặc áo ngoà i may bằng nỉ xâm, nà ng thÃch sá»± cả tin ngây thÆ¡ của há». Nà ng Æ°a sống vá»›i ruá»™ng đất, vá»›i những ngÆ°á»i dân chất phác.
Trái lại, Pasa, con má»™t ngÆ°á»i thợ hoả xa Moskva, thì lại nhá»› cảnh sống thà nh thị má»™t cách ghê gá»›m. Thái Ä‘á»™ của chà ng đối vá»›i ngÆ°á»i dân Yuratin nghiêm khắc, khác hẳn thái Ä‘á»™ của vợ. Chà ng khó chịu trÆ°á»›c sá»± thô thiển và dốt nát của há».
Bây giá» má»›i thấy rõ chà ng có cái khả năng hiếm có là thu tháºp và ghi nhá»› những kiến thức trong sách báo, dù chỉ Ä‘á»c lÆ°á»›t qua. TrÆ°á»›c đây, chà ng đã Ä‘á»c rất nhiá»u, má»™t phần cÅ©ng nhá» Lara trợ giúp. NhÆ°ng mấy năm sống ẩn dáºt ở tỉnh lẻ, chà ng Ä‘á»c nhiá»u và mở rá»™ng tầm hiểu biết tá»›i mức chà ng cảm thấy ngay cả Lara cÅ©ng có vẻ thiếu kiến thức. Chà ng cao hÆ¡n các bạn đồng nghiệp hẳn má»™t cái đầu và phà n nà n rằng chà ng thấy nặng ná» khó thở khi ở bên há». Trong thá»i kỳ chiến tranh nà y, lòng ái quốc tầm thÆ°á»ng, hÆ¡i mù quáng và thịnh hà nh ở há» không phù hợp vá»›i những hình thức phức tạp hÆ¡n của lòng ái quốc hiện có ở chà ng.
Pasa dù đã nghiên cứu thá»i cổ đại và hiện giá» chà ng dạy tiếng La tinh, cùng môn cổ sỠở trÆ°á»ng trung há»c. NhÆ°ng thiên hÆ°á»›ng bẩm sinh vá» toán há»c, váºt lý và các khoa há»c chÃnh xác bá»—ng dÆ°ng bừng dáºy trong lòng chà ng. Bằng con Ä‘Æ°á»ng tá»± há»c, chà ng đã nắm vững chÆ°Æ¡ng trình đại há»c vá» các môn đó.
Chà ng mÆ¡ Æ°á»›c khi gặp dịp sẽ thi lấy văn bằng má»›i trÆ°á»›c má»™t há»™i đồng thi ở địa phÆ°Æ¡ng, chuyển sang dạy môn toán và đưa gia đình lên sống ở Petersburg. Những đêm thức khuya miệt mà i há»c táºp đã là m cho sức khá»e của Pasa sa sút. Chà ng bắt đầu bị mất ngủ.
Quan hệ của Pasa vá»›i vợ rất tốt, nhÆ°ng cÅ©ng rất không Ä‘Æ¡n giản. Lara chiá»u chuá»™ng, săn sóc chồng rất chu đáo, còn chà ng thì không há» mở miệng chê trách nà ng. Chà ng sợ rằng má»™t lá»i chỉ trÃch nhá» cÅ©ng có thể bị nà ng hiểu lầm là lá»i trách móc kÃn đáo, chẳng hạn nà ng có thể nghÄ©, chà ng thuá»™c giai cấp bình dân, còn nà ng xuất thân từ má»™t gia đình thượng lÆ°u, hoặc trÆ°á»›c khi lấy chà ng, nà ng đã thuá»™c vá» ngÆ°á»i khác. Vì sợ nà ng nghi ngá» chà ng có ý nghÄ© xúc phạm, sai trái nà o đó vá» nà ng, nên cuá»™c sống giữa hai vợ chồng cá»› má»™t cái gì giả tạo. NgÆ°á»i nà y cố đối xá» cao thượng hÆ¡n ngÆ°á»i kia, nhÆ°ng cÅ©ng vì lẽ đó mà há» chỉ là m cho má»i chuyện trở nên rắc rối thêm.
Hôm đó, vợ chồng Pasa có khách: mấy giáo viên cùng trÆ°á»ng vá»›i Pasa, bà giám đốc trÆ°á»ng của Lara, má»™t pháp quan của toà án hoà giải, - Pasa cÅ©ng đã có lần ngồi ghế pháp quan ở toà án ấy, - và mấy vị khác. DÆ°á»›i mắt Pasa, tất cả bá»n há» Ä‘á»u là những kẻ ngu xuẩn. Chà ng lấy là m lạ, thấy Lara tá» tế nhã nhặn vá»›i hết thảy bá»n há», chà ng không thể tin rằng trong số đó lại có ai khiến nà ng thà nh thá»±c Æ°a thÃch.
Khi khách khứa đã ra vá», Lara mở hết các cá»a má»™t lúc lâu cho thoáng khÃ, quét dá»n nhà cá»a, rồi xuông bếp rá»a chén Ä‘Ä©a vá»›i Marphutka. Sau khi tin chắc rằng bé Katenka đã được đắp chăn cẩn tháºn và Pasa đã ngủ, nà ng má»›i nhanh nhẹn cởi áo, tắt đèn và lên giÆ°á»ng nằm cạnh chồng, tá»± nhiên nhÆ° má»™t đứa trẻ được nằm bên mẹ.
NhÆ°ng Pasa chỉ giả vá» ngủ. Những ngà y gần đây chà ng bị bệnh mất ngủ. Biết còn phải nằm trằn trá»c ba, bốn giá» nữa má»›i chợp mắt được và để trốn mùi thuốc lá do khách khứa để lại, chà ng rón rén trở Ä‘áºy, Ä‘á»™i mÅ©, mặc áo lông, và bÆ°á»›c ra Ä‘Æ°á»ng.
Äêm thu, trá»i quang và rét buốt. Lá»›p băng má»ng vỡ vụn, kêu lạo xạo dÆ°á»›i chân chà ng. Bầu trá»i sao toả xuống trái đất tối den và những dám bùn dóng băng cứng ngắc má»™t thứ ánh sáng xanh lÆ¡ láºp lòe nhÆ° ngá»n lá»a đốt cồn.
Nhà Pasa ở khu vá»±c đối diện vá»›i bến tà u. Äó là ngôi nhà cuối phố, tiếp đó là cánh đồng, có Ä‘Æ°á»ng xe lá»a chạy qua. Gần Ä‘Æ°á»ng sắt, chá»— Ä‘Æ°á»ng cái cắt ngang Ä‘Æ°á»ng xe lá»a, có má»™t trạm gác.
Pasa ngồi xuống chiếc thuyá»n úp ở sân, nhìn lên trá»i sao. Những ý nghÄ© chứa chất trong lòng mấy năm qua bây giá» trá»—i dáºy mãnh liệt đến mức đáng ngại. Chà ng thấy sá»›m muá»™n cÅ©ng phải nghÄ© cho đến cùng, và tốt nhất là là m việc đó ngay hôm nay.
Không thể káo dà i tình trạng nà y được, - chà ng nghÄ© bụng. - Äáng lẽ đã có thể thấy trÆ°á»›c chuyện nà y, nhÆ°ng chà ng tỉnh ra hÆ¡i muá»™n. Ai bảo nà ng cứ để chà ng ngắm nà ng bằng con mắt của má»™t đứa trẻ và tại sao nà ng lại cứ uốn nắn chà ng theo ý nà ng muốn? Sao chà ng không đủ khôn ngoan mà xa nà ng, khi chÃnh nà ng từng tha thiết yêu cầu nhÆ° váºy, và o mùa đông trÆ°á»›c khi cÆ°á»›i? Lẽ nà o chà ng không hiểu rằng nà ng yêu không phải chà ng, mà là nà ng yêu cái nghÄ©a vụ cao quý của nà ng đối vá»›i chà ng, cái chiến công được hiện thân của nà ng? Có gì giống nhau giữa cái sứ mệnh cao quý, đáng khen ấy vá»›i cuá»™c sống gia đình chân chÃnh? Tai hại nhất là hiện giá» chà ng vẫn yêu nà ng tha thiết nhÆ° xÆ°a. Nà ng đẹp, đẹp mê hồn.
Và có lẽ tình cảm của chà ng cÅ©ng chẳng phải là tình yêu, mà chỉ là tấm lòng xao xuyến biết Æ¡n trÆ°á»›c sắc đẹp và tâm hồn cao thượng của nà ng chăng? Trá»i Æ¡i, ngÆ°Æ¡i hãy thá» phân tÃch xem nà o! Thế nà y thì có quá»· may ra má»›i hiểu nổi.
Váºy phải là m gì trong trÆ°á»ng hợp nà y? Giải thoát cho Lara và Katenka khá»i tình trạng giả dối ấy chăng? Äiá»u đó tháºm chà còn quan trá»ng hÆ¡n việc tá»± giải thoát cho mình. Äúng rồi, nhÆ°ng bằng cách nà o? Ly dị Æ°? Nhảy xuống sông tá»± vẫn Æ°? Chà ng đâm ra bá»±c tức - Hừ, chỉ nghÄ© báºy. Không Ä‘á»i nà o mình hà nh Ä‘á»™ng nhÆ° thế. Äã váºy, tại sao mình còn kể đến giải pháp hèn hạ đó, dù chỉ trong ý nghÄ©.
Chà ng nhìn lên trá»i nhÆ° muốn há»i ý kiến các ngôi sao. Các ngôi sao vẫn lấp lánh, từng chòm bay rải rác, to và nhá», mà u xanh lÆ¡ và ngÅ© sắc. Bá»—ng dÆ°ng ánh sao bị lu má»; má»™t quãng sáng rá»±c lên, chiếu và o sân, soi rõ chiếc thuyá»n chà ng Ä‘ang ngồi, dÆ°á»ng nhÆ° có ai đó tay vung ngá»n Ä‘uốc chạy từ ngoà i đồng và o cổng. Äó là chuyến tà u chở quân sang phÃa Tây, má»™t trong vô số chuyến vẫn chạy qua đây từ năm ngoái, Ä‘ang phả lên không trung những cụm khói và ng pha ánh lá»a Ä‘á» rá»±c.
Pasa mỉm cÆ°á»i, đứng dáºy Ä‘i và o nhà ngủ. Chà ng đã tìm ra lối thoát hằng mong đợi.
7.
Lara sững sỠvà thoạt đầu không tin và o tai mình khi nà ng biết quyết định của Pasa. - Vô lý. Lại một ý định kỳ quặc đó thôi - nà ng nghĩ thầm. - Chả đáng lưu tâm, rồi tự anh ấy sẽ quên đi thôi.
NhÆ°ng hoá ra là chồng nà ng đã lo sá»a soạn suốt hai tuần lá»… rồi, chà ng đã gá»i các giấy tỠđến phòng tuyển quân, đã có giáo viên thay thế chà ng ở trÆ°á»ng trung há»c, và từ thà nh phố Omsk ngÆ°á»i ta đã gá»i giấy báo tin đồng ý nháºn chà ng và o trÆ°á»ng võ bị. Ngà y chà ng lên Ä‘Æ°á»ng đã gần ká»â€¦
Lara khóc om lên như một mụ đà n bà bình dân, nà ng nắm lấy tay Pasa, lăn xuống đất dưới chân chà ng mà kêu:
- Pasa, Pasa thân yêu! Không có anh, mẹ con em sẽ ra sao? Anh đừng là m thế? Anh đừng Ä‘i. Không muá»™n gì hết, anh cứ để em lo liệu việc đó. Mà anh đã Ä‘i khám bác sÄ© cẩn tháºn đâu. Tim anh nhÆ° thế mà đòi Ä‘i lÃnh Æ°? Anh không biết xấu hổ à ? Hy sinh cả gia đình vì má»™t trò Ä‘iên rồ mà không xấu hổ Æ°? Tình vá»›i chả nguyện! Suốt Ä‘á»i anh vẫn chế nhạo thằng Rodion nhà em là má»™t đứa ngu, thế mà bá»—ng dÆ°ng anh lại muốn bắt chÆ°á»›c nó à ? Äang yên Ä‘ang là nh lại muốn kéo lê thanh gÆ°Æ¡m và lên mặt sÄ© quan. Pasa, anh là m sao váºy? Em không còn nháºn ra anh nữa? Ai đã xui xiển anh? Hay là anh quẫn trÃ? Nói Ä‘i, em xin anh hãy vì Chúa mà nói cho thá»±c lòng, chá»› có Ä‘á»c những câu Ä‘ang thịnh hà nh. NÆ°á»›c Nga đâu còn cần những thứ đó kia chứ?
Äá»™t nhiên nà ng hiểu rằng vấn Ä‘á» hoà n toà n không phải ở chá»— đó. Vốn không quen nháºn thức các chi tiết, nà ng đã nắm bắt được Ä‘iá»u cốt yếu. Nà ng đã Ä‘oán biết rằng Pasa đã hiểu lầm thái Ä‘á»™ của nà ng đối vá»›i chà ng. Chà ng đã không thấy giá trị của tình cảm ngÆ°á»i mẹ mà suốt Ä‘á»i nà ng vẫn Ä‘em hoà lẫn và o tình yêu của nà ng đối vá»›i chà ng, chà ng không hiểu rằng má»™t tình yêu nhÆ° thế sâu Ä‘áºm hÆ¡n tình yêu thông thÆ°á»ng của má»™t ngÆ°á»i vợ.
Nà ng cắn môi, dằn dá»—i nhÆ° kẻ bị đòn, không nói thêm ná»a lá»i, yên lặng nuốt nÆ°á»›c mắt, bắt tay chuẩn bị cho chồng lên Ä‘Æ°á»ng…
Khi chà ng Ä‘i rồi, nà ng có cảm tưởng cả thà nh phố trở nên vắng lặng, tháºm chà quạ trên trá»i cÅ©ng Ãt hÆ¡n. "ThÆ°a bà , thÆ°a bà ", - Marphutka gá»i mà chẳng được nà ng trả lá»i. "Mẹ, mẹ Æ¡i!"- Katenka cứ luôn miệng báºp bẹ và nÃu áo nà ng. Äây là thất bại cay đắng nhất trong cuá»™c Ä‘á»i nà ng. Những hy vá»ng cao quý, trong sáng nhất của nà ng Ä‘á»u bị sụp đổ.
Qua những lá thÆ° từ Sibiri gá»i vá», Lara được biết khá rõ vá» chồng. Không bao lâu sau khi rá»i bá» gia đình, chà ng đã thấy rõ hÆ¡n, phần nà o sáng mắt ra. Chà ng vô cùng thÆ°Æ¡ng nhá»› vợ con. Và i tháng sau, chà ng được phong cấp thiếu uý trÆ°á»›c thá»i hạn, và , cÅ©ng bất ngá» nhÆ° thế, được sung và o quân thÆ°á»ng trá»±c. Chuyến tà u tốc hà nh Ä‘Æ°a chà ng ra mặt tráºn không chạy qua Yuratin, và ngay cả khi qua Moskva, Pasa cÅ©ng chẳng dủ thá»i gian ghé thăm bất cứ ai.
Bắt đầu có thÆ° của chà ng từ mặt tráºn gá»i vá», nghe có vẻ phấn chấn và đỡ buồn hÆ¡n những lá thÆ° hồi còn ở trÆ°á»ng võ bị Omsk. Pasa muốn vượt trá»™i hÆ¡n má»i ngÆ°á»i. Chà ng định khi láºp được chiến công hoặc nếu bị thÆ°Æ¡ng nhẹ, chà ng sẽ xin phép vá» thăm gia đình. Dịp đó chẳng mấy lúc đã tá»›i. Sau cuá»™c Ä‘á»™t phá, mà sau nà y ngÆ°á»i ta gá»i là cuá»™c Ä‘á»™t phá của Brusilov quân Nga chuyển sang thế công, không nháºn được thÆ° của Pasa nữa. Lúc đầu, Lara chẳng mấy lo ngại. Nà ng cho rằng Pasa không viết vì chiến sá»± Ä‘ang lan rá»™ng, hÆ¡n nữa chà ng cÅ©ng Ä‘ang vất vả trên Ä‘Æ°á»ng hà nh quân.
Äến mùa thu, cuá»™c tấn công tạm ngừng, bá»™ Ä‘á»™i trụ lại trong chiến hà o. NhÆ°ng Pasa thì vẫn biệt tăm tin tức. Lara bắt đầu lo lắng. Nà ng dò há»i tin tức ở Yuratin, rồi viết thÆ° vá» Moskva và ra mặt tráºn theo hòm thÆ° dã chiến của Ä‘Æ¡n vị chà ng. Không chá»— nà o ngÆ°á»i ta biết gì vá» chà ng; không chá»— nà o trả lá»i nà ng.
Từ lúc chiến tranh nổ ra, cÅ©ng nhÆ° nhiá»u phụ nữ có thiện tâm trong vùng, má»—i khi có giá» rảnh rá»—i, Lara lại tá»›i giúp việc ở quân y viện đóng tại Yuratin. Nà ng chăm chỉ há»c theo lá»›p y tá và đã thi lấy bằng ở quân y viện đó.
Lara xin nghỉ việc sáu tháng ở trÆ°á»ng, giao cho Marphutka trông nom nhà cá»a ở Yurahn, rồi dem con lên Moskva. Äến đó, nà ng trao bé Katenka cho Lipa nhá» trông nom há»™; chồng cô nà y là kỹ sÆ° Phrizendang, quốc tịch Äức, lúc ấy bị giam ở Upha vá»›i đám tù binh dân sá»±.
Lara Ä‘inh ninh rằng má»i việc tìm kiếm từ xa Ä‘á»u vô Ãch, nên nà ng quyết định đến táºn vùng má»›i xảy ra chiến sá»± để tìm chồng. Vá»›i mục Ä‘Ãch ấy, nà ng đã xin má»™t chân nữ y tá trên Ä‘oà n tà u quân y Ä‘i qua Liski đến Mezo-Labor sát biên giá»›i Hungary… Äó là nÆ¡i Pasa đã viết lá thÆ° cuối cùng cho nà ng.
Last edited by quykiemtu; 19-11-2008 at 08:38 AM.
|
25-09-2008, 02:09 PM
|
|
Thượng Thiên Hạ Äịa Duy Ngã Äá»™c Tôn
|
|
Tham gia: May 2008
Äến từ: Việt Nam
Bà i gởi: 3,304
Thá»i gian online: 3 tuần 5 ngà y 16 giá»
Thanks: 932
Thanked 2,152 Times in 223 Posts
|
|
P4 - 3
8.
Má»™t chuyến tầu vệ sinh quân y được trang bị bằng tiá»n quyên góp của Uá»· ban cứu trợ thÆ°Æ¡ng binh do quáºn chúa Tachiana đứng đầu, đã tá»›i mặt tráºn, nÆ¡i đặt bản doanh của bá»™ tham mÆ°u sÆ° Ä‘oà n. Chuyến tà u dà i dằng dặc, gồm nhiá»u buồng tắm hÆ¡i xấu xÃ. Trong toa hạng nhất, có mấy vị khách, và i nhà hoạt Ä‘á»™ng xã há»™i ở Moskva mang quà tặng đến cho binh lÃnh và sÄ© quan. Misa Gordon cÅ©ng có mặt trong số ngÆ°á»i đó. Anh được biết bệnh viện sÆ° Ä‘oà n, nÆ¡i có ngÆ°á»i bạn thiếu thá»i của anh là bác sÄ© Zhivago Ä‘ang phục vụ, theo chá»— anh biết, hiện đóng ở má»™t là ng gần đó.
Misa đã xin được phép Ä‘i lại ở vùng ven mặt tráºn, và sẵn giấy thông hà nh trong tay, nhân có chiếc xe ngá»±a chạy đến là ng ấy, anh liá»n Ä‘i thăm bạn.
Bác đánh xe không rõ là ngÆ°á»i Bạch Nga hay ngÆ°á»i Lidva, nói tiếng Nga không thạo. Vì lo sợ gián Ä‘iệp nên câu chuyện giữa hai ngÆ°á»i chỉ bó hẹp trong và i câu nói chung chung, ai cÅ©ng biết. Cần phải tá» ta mình có tinh thần cao, nên rất khó chuyện trò. Gần suốt quãng Ä‘Æ°á»ng, bác đánh xe và ông khách cứ ngồi lầm lì, chả ai nói gì vá»›i nhau.
Ở bá»™ tham mÆ°u, nÆ¡i ngÆ°á»i ta đã quen di chuyển cả từng đạo quân và tÃnh khoảng cách hà ng trăm dặm má»™t, ngÆ°á»i ta nhất quyết vá»›i Misa rằng cái là ng nỠở gần đâu đây, chỉ cách Ä‘á»™ hai mÆ°Æ¡i, hai mÆ°Æ¡i lăm dặm gì đó. Thá»±c ra, phải lặn lá»™i hÆ¡n tám chục dặm.
Suốt thá»i gian Ä‘i Ä‘Æ°á»ng, phÃa bên trái, chân trá»i dá»™i lên những tiếng nổ ầm ầm, vang rá»n, ghê sợ. Misa chÆ°a bao giá» thấy Ä‘á»™ng đất. NhÆ°ng anh nghÄ© rất đúng, khi so sánh những tiếng nổ ở xa do pháo địch bắn ra đó vá»›i sá»± Ä‘á»™ng đất và tiếng gầm của núi lá»a Ä‘ang hoạt Ä‘á»™ng. Suốt từ tối đến sáng, góc trá»i phÃa đó cứ Ä‘á» rá»±c những ánh lá»a báºp bùng.
Bác đánh xe chở Misa qua các xóm là ng bị tà n phá. Má»™t số là ng, dân chúng đã bá» Ä‘i hết, ở má»™t số là ng khác, ngÆ°á»i ta ẩn trong những cái hầm Ä‘Ã o sâu xunnÆ¡ đất. Là ng xóm hoá thà nh những đống rác và gạch vụn xếp thà nh dãy dà i thay thế những ngôi nhà thuở nà o. Có thể Ä‘Æ°a mắt nhìn khắp là ng, từ đầu nà y đến đầu kia, từ xóm nà y đến xóm kia nhÆ° nhìn má»™t hoang mạc không má»™t bóng cây. Có những bà già luẩn quẩn bên các đống gạch vụn là khu nhà cÅ© của mình, tìm bá»›i trong dống tro má»™t váºt gì đó hoặc Ä‘em giấu Ä‘i. Há» tưởng vẫn còn các bức tÆ°á»ng xung quanh tránh cho há» khá»i những con mắt dòm ngó. Há» ngẩng lên, Ä‘Æ°a mắt đón và tiá»…n Misa nhÆ° muốn há»i xem loà i ngÆ°á»i sắp tỉnh ngá»™ chÆ°a và bao giá» má»›i được trở lại cuá»™c sống yên ổn thanh bình.
Ban đêm, chiếc xe gặp má»™t toán quân tuần tiá»…u. Há» ra ệnh Cho xe phải quay trở lại má»™t quãng, rồi bá» Ä‘Æ°á»ng lá»›n mà đi vòng khu vá»±c trÆ°á»›c mặt. Bác đánh xe không thuá»™c Ä‘oạn Ä‘Æ°á»ng má»›i, thà nh thá» loanh quanh mất đứt hai tiếng đồng hồ.
Rạng sáng, hỠđến má»™t là ng có tên gá»i đúng nhÆ° ngÆ°á»i ta mách. NhÆ°ng dân là ng chẳng biết gì vá» bệnh viện há» Ä‘ang tìm.
Sau má»›i vỡ lẽ là vùng nà y có hai là ng trùng tên. Trá»i sáng rõ thì hỠđến nÆ¡i. Vừa tá»›i đầu là ng, Misa đã ngá»i thấy mùi thuốc, mùi iodofor. Anh tưởng không phải ngủ lại, chỉ ở chÆ¡i má»™t ngà y vá»›i bác sÄ© Zhivago, rồi đến tối sẽ trở vá» vá»›i phái Ä‘oà n Ä‘ang ở nhà ga. Tình thế đã giữ chân anh ở lại hÆ¡n má»™t tuần lá»….
9.
Mấy ngà y đó, tình hình ở mặt tráºn bắt đầu thay dổi. Äã xảy ra những chuyển biến bất ngá». PhÃa Nam, nÆ¡i Misa tá»›i, má»™t binh Ä‘oà n của ta đã tấn công quân địch và má»™t số Ä‘Æ¡n vị đã chá»c thủng chiến tuyến của chúng. Phát huy thắng lợi, các Ä‘Æ¡n vị đó liá»n thá»c sâu và o sau lÆ°ng địch. Mấy Ä‘Æ¡n vị trợ chiến của ta bám theo, mở rá»™ng thêm mÅ©i Ä‘á»™t phá, nhÆ°ng toán quân tiên phong đã tiến, quá xa, khiến há» bị tụt lại và bị bắt là m tù binh. Thiếu uý Pasa Antipop rÆ¡i và o tay địch trong hoà n cảnh đó Má»™t ná»a đại Ä‘á»™i của chà ng đầu hà ng, chà ng cÅ©ng phải hà ng theo.
Có nhiá»u tiếng đồn sai vá» chà ng. NgÆ°á»i ta coi rằng chà ng đã chết vùi trong má»™t hố đại bác. Äấy là theo lá»i má»™t ngÆ°á»i quen của chà ng là trung uý Galiulin, cùng má»™t trung Ä‘oà n vá»›i chà ng. Nghe đâu Galiulin đứng ở chòi quan sát, qua ống nhòm đã nhìn thấy Pasa ngã xuống giữa lúc Ä‘ang dẫn binh lÃnh xung phong.
TrÆ°á»›c mắt Galiulin là cảnh tượng thông thÆ°á»ng của má»™t Ä‘Æ¡n vị Ä‘ang tấn công. ÄÆ¡n vị tiến nhanh, gần nhÆ° chạy, qua má»™t cánh đồng ngăn cách ta và địch, có những cây ngải hÆ°Æ¡ng khô Ä‘ang Ä‘ung Ä‘Æ°a trÆ°á»›c gió thu và những cây ké gai lầm lì chÄ©a các gai nhá»n lên không. Bằng cuá»™c tấn công táo bạo ấy, Ä‘Æ¡n vị phải buá»™c quân Ão xông ra đánh xáp lá cà , hoặc há» phải dùng lá»±u đạn tiêu diệt những tên địch nấp trong dãy chiến hà o trÆ°á»›c mặt. Bá»™ Ä‘á»™i có cảm tưởng cánh đồng kéo dà i vô táºn. Äất lún dÆ°á»›i chân há» nhÆ° đất đầm lầy. Thiếu uý của há» lúc đầu chạy trÆ°á»›c, sau đó lùi xuống ngang hà ng vá»›i há», tay vung khẩu súng ngắn trên đầu, miệng há rất to hô "xung phong", nhÆ°ng cả ngÆ°á»i hô lẫn các binh sÄ© chạy bên cạnh Ä‘á»u chẳng nghe thấy gì. Cứ chạy má»™t quãng, há» lại nằm xuống, rồi lại chồm dáºy, vừa chạy vừa reo hò. Cứ má»—i lần nhÆ° thế, lại có và i ngÆ°á»i cÅ©ng phục xuống nhÆ° các ngÆ°á»i khác, song Ä‘iệu bá»™ giống nhÆ° thân cây bị đốn ngã trong rừng: đó là những ngÆ°á»i trúng đạn và không thấy hỠđứng dáºy nữa.
- Bắn xa quá. Gá»i Ä‘iện cho pháo binh biết Ä‘i. - Galiulin lo ngại bảo viên sÄ© quan pháo binh đứng bên cạnh. - À mà thôi. Bắn xa thế cÅ©ng phải.
Lúc ấy Ä‘Æ¡n vị tấn công đã tá»›i sát chiến hà o quân địch. Äại bác ngừng bắn. Trong giây phút yên lặng tiếp theo, trái tim những ngÆ°á»i dứng ở chòi quan sát Ä‘á»u Ä‘áºp mạnh, nghe thình thịch dồn dáºp, tá»±a hồ há» Ä‘ang ở vị trà của Pasa Antipop, tá»±a hồ cÅ©ng nhÆ° chà ng thiếu uý, há» Ä‘ang dẫn quân đến sát mép chiến hà o quân Ão và chỉ trong giây lát sẽ phải chứng tá» sá»± khôn khéo và can đảm phi thÆ°á»ng. Vừa lúc ấy, hai quả trái phá cỡ 16 inches của Äức nổ liên tiếp trÆ°á»›c mặt Ä‘Æ¡n vị xung phong. Những cá»™t khói Ä‘en sì lẫn đất cát tung lên mù mịt.
- Trá»i Æ¡i! Thôi xong! Thế là hết! - Galiulin tái mặt lẩm bẩm, cho rằng thiếu uý và anh em binh sÄ© đã hy sinh cả.
Quả trái phá thứ ba nổ ngay gần vị trà quan sát khiến cả bá»n phải cúi khom ngÆ°á»i rút vá» phÃa sau.
Galiulin nằm ngủ cùng hầm vá»›i Pasa. Khi anh em trong binh Ä‘oà n Ä‘inh ninh Pasa đã chết, thì há» giao cho Galiulin, là ngÆ°á»i biết rõ Pasa, các đồ dùng của viên thiếu uý để sau nà y trao lại cho ngÆ°á»i vợ goá. Trong đồ dùng của Pasa, há» thấy có nhiá»u tấm ảnh vợ chà ng.
Trung uý Galiulin má»›i đây còn là thiếu uý ở Ä‘oà n quân tình nguyện, là con bác lao công Ghimazetdin ở khu nhà Tiverzin, khi còn há»c nghá» nguá»™i đã từng bị đốc công Petr Khudolev hà nh hạ. Nay anh được thăng cấp cÅ©ng lại nhá» kẻ là m khổ mình ngà y xÆ°a.
Nguyên dạo được thăng thiếu uý, Galiulin không hiểu sao lại được cỠđến má»™t Ä‘Æ¡n vị đồn trú xa mặt tráºn, ở má»™t nÆ¡i khá đẩy đủ và an toà n. Ở đó, anh chỉ huy má»™t đám binh sÄ© ốm yếu, có những cá»±u binh huấn luyện cÅ©ng chẳng khá»e mạnh gì hÆ¡n, và má»—i sáng anh đứng coi há» táºp hà ng ngÅ© là điá»u hỠđã quên từ lâu. Ngoà i ra, Galiulin còn phải kiểm tra xem há» có cắt lÃnh canh đầy đủ quanh các kho quân nhu hay không. Tháºt là má»™t cuá»™c sống nhà n nhã. Chẳng ai đòi há»i gì thêm ở anh. Bá»—ng má»™t ngà y kia, trong toán binh sÄ© bổ sung gồm có những quân nhân các lá»›p cÅ©, Ä‘Æ°a từ Moskva đến đây, có má»™t ngÆ°á»i đã khá quen biết là Petr Khudolev.
- Hà , ta lại gặp nhau, - Galiulin nói và cÆ°á»i gằn.
- ThÆ°a thiếu uý, vâng ạ, - lão Petr trả lá»i, đứng nghiêm và giÆ¡ tay chà o.
Nhưng câu chuyện đâu chỉ có thế mà xong được. Ngay khi bắt được Petr phạm lỗi trong khi xếp hà ng, Galiulin đã quát mắng lão và khi anh có cảm tưởng rằng lão không nhìn thẳng và o anh, anh đã tát cho lão một cái và phạt giam hai ngà y đêm, chỉ cho ăn bánh và uống nước lã.
Từ đó, má»—i cá» chỉ của Galiulin Ä‘á»u toát ra cái ý trả thù cho chuyện ngà y xÆ°a. NhÆ°ng trả thù theo cái lối lợi dụng chức vụ chỉ huy nhÆ° thế là má»™t trò chÆ¡i quá dá»… dà ng và không cao thượng. Là m thế nà o bây giá»? Chỉ có cách má»™t trong hai ngÆ°á»i phải Ä‘i nÆ¡i khác. NhÆ°ng má»™t sÄ© quan viện cá»› gì để đẩy má»™t binh sÄ© ra khá»i Ä‘Æ¡n vị của mình, và đẩy Ä‘i đâu, nếu không tống vá» Ä‘á»™i trừng giá»›i? Mặt khác, Galiulin biết bịa ra lý do gì để chÃnh mình xin thuyên chuyển? Viện cá»› công việc ở Ä‘Æ¡n vị đồn trú buồn tẻ và vô Ãch, Galiulin bèn xin được ra mặt tráºn. Äiá»u đó là m cho cấp trên có ấn tượng tốt vá» anh, rồi ngay trong lần thá»±c thi công vụ tiếp theo, anh đã bá»™c lá»™i các đức tÃnh khác hẳn của mình, chứng tỠđáng mặt má»™t sÄ© quan giá»i. Thế là nhanh chóng anh được thăng từ thiếu uý lên trung uý.
Galiulin biết Pasa Antipov từ dạo ở gia đình Tiverzin. Hồi đó, năm 1905, Pasa sống ở nhà Tiverzin sáu tháng, cáºu bé Yuxupka Galiulin thÆ°á»ng đến chÆ¡i vá»›i Pasa, nhất là và o các dịp lá»…, và cÅ©ng được gặp Lara ở đấy má»™t và i lần. Từ bấy, anh không biết tin gì vá» há» nữa. Hôm Pasa từ Yuratin tá»›i gia nháºp trung Ä‘oà n, Galiulin kinh ngạc trÆ°á»›c sá»± thay đổi quá nhiá»u của ngÆ°á»i bạn cÅ©. Cáºu bé bẽn lẽn, nhút nhát nhÆ° con gái, nghịch ngầm và ưa sạch sẽ ngà y xÆ°a đã biến thà nh má»™t ngÆ°á»i lầm lì, khinh Ä‘á»i, biết đủ thứ trên Ä‘á»i và dá»… nổi quạu. Má»™t ngÆ°á»i rất thông minh, can đảm, trầm lặng và hay giá»…u cợt. Äôi khi nhìn Pasa, Galiulin quả quyết rằng trong ánh mắt nặng ná» của chà ng nhÆ° ở bên trong cá»a sổ, có thể nhìn thấy má»™t ngÆ°á»i thứ hai nữa, má»™t ý nghÄ© lắng Ä‘á»ng trong đó, hoặc là ná»—i nhá»› con, hoặc là khuôn mặt ngÆ°á»i vợ chẳng hạn. Pasa nhÆ° kẻ bị bùa mê trong chuyện cổ tÃch. Và bây giá» Pasa đã hy sinh. Galiulin chỉ còn giữ các thứ giấy tá», các bức ảnh của Pasa và bà máºt vá» sá»± thay đổi của chà ng.
Sá»›m muá»™n các bức thÆ° của Lara há»i thăm tin chồng của phải tá»›i tay Galiulin. Anh đã chuẩn bị trả lá»i nà ng. NhÆ°ng lúc đó tình hình mặt tráºn Ä‘ang nóng bá»ng. Trả lá»i đúng sá»± thá»±c thì anh không đủ can đảm. Anh muốn chuẩn bị dần dần cho nà ng đón tin dữ. Vì thế anh cứ lần nữa không gá»i Ä‘i má»™t bức thÆ° dà i và tỉ mỉ, mãi đến má»™t ngà y kia, anh hay tin nà ng Ä‘ang là m y tá ngoà i mặt tráºn. Bấy giá» anh chẳng biết gá»i thÆ° cho nà ng theo địa chỉ nà o nữa.
10.
- Thế nà o cáºu? Liệu hôm nay có ngá»±a không? - Misa há»i bác sÄ© Zhivago, khi chà ng vỠăn trÆ°a ở căn nhà gá»— xứ Galisi.
- Ngá»±a vá»›i nghẽo gì kia chứ? Äang bị bao vây mà anh đòi Ä‘i đâu? Chúng mình Ä‘ang ở giữa má»™t tình trạng há»—n loạn. Không ai hiểu ra sao cả. Ở phÃa Nam, quân ta đã vòng ra sau lÆ°ng địch hay là chá»c thủng tráºn tuyến địch ở má»™t số Ä‘iểm, mà cÅ©ng vì thế quân ta bị phân tán, đã sa và o vòng vây của địch. Trái lại, ở phÃa Bắc, quân Äức đã qua sông Sventa, ở má»™t khúc mà ngÆ°á»i ta vẫn coi là không thể nà o vượt qua nổi. Quãng má»™t quân Ä‘oà n kỵ binh. Chúng Ä‘ang phá hoại các tuyến Ä‘Æ°á»ng sắt, tiêu huá»· các khi quân nhu của ta và theo ý tôi, chúng Ä‘ang bao vây chúng ta. Äấy, tình hình nhÆ° thế đấy. Còn ngá»±a xe gì nữa.
- Thôi, Karpenko, nhanh tay lên, dá»n đồ ăn Ä‘i chứ! Lẹ lẹ tay lên nà o! Hôm nay có món gì váºy? A, món chân bê! Tuyệt!
ÄÆ¡n vị quân y gồm bệnh viện và các bá»™ pháºn phụ thuá»™c, nằm rải rác trong má»™t cái là ng may mắn còn được an toà n. Những ngôi nhà là m theo kiểu miá»n Tây, có những cá»a sổ hẹp, nhiá»u cánh chạy dà i suốt dá»c tÆ°á»ng, vẫn còn nguyên vẹn cả.
Lúc ấy, Ä‘ang là những ngà y đầu thu nắng và ng oi bức. Ban ngà y các bác sÄ© và sÄ© quan mở toang các cá»a sổ là luôn tay giết ruồi. Ruồi bay từng Ä‘Ã n Ä‘en Ä‘en, bò trên báºu cá»a sổ và trên trần nhà thấp quét vôi trắng. Má»i ngÆ°á»i phanh áo, nhá»… nhại mồ hôi, giải khát bằng nưởc trà nóng hoặc món nÆ°á»›c canh nóng bá»ng cả miệng. Ban đêm, há» ngồi xổm trÆ°á»›c cá»a bếp lò để mở, thổi mãi và o dúm than bị tắt dÆ°á»›i những thanh củi ẩm không chịu bắt lá»a, vừa chảy nÆ°á»›c mắt vì khói, há» vừa mắng nhiếc đám lÃnh hầu không biết nhóm lò cho tá» tế.
Äêm yên tÄ©nh. Misa và Yuri nằm đối dịện nhau trên hai tấm ván dà i kê sát hai bên tÆ°á»ng. Giữa há» là bà n ăn và chiếc cá»a sổ hẹp, chạy dà i suốt từ tÆ°á»ng bên nà y sang tÆ°á»ng bên kia.
Căn buồng quá nóng và mù mịt khói thuốc lá. HỠđã mở mấy khuôn cá»a kÃnh ở hai đầu cá»a sổ để hÃt cái không khà mát mẻ đêm thu Ä‘ang là m cho mặt kÃnh đổ mồ hôi.
CÅ©ng nhÆ° mấy ngà y qua, hai ngÆ°á»i nằm tán chuyện vá»›i nhau. Chân trá»i phÃa mặt tráºn vẫn Ä‘á» rá»±c nhÆ° má»i khi, xen giữa tiếng đại bác nổ Ä‘á»u Ä‘á»u không ngá»›t, thỉnh thoảng lại dá»™i lên tiếng nổ nặng ná», trầm mạnh hÆ¡n nhÆ° cà y đất đá lên. Má»—i lần nhÆ° thế, Yuri lại ngắt câu chuyện nhÆ° kÃnh nể tiếng nổ đó.
Chà ng ngừng lá»i má»™t chút rồi nói: "Äại bác Bectha của bá»n Äức cỡ 16 inches, nặng ngót má»™t tấn", và khi trở lại câu chuyện, chà ng thÆ°á»ng quên mất vấn Ä‘á» hai ngÆ°á»i Ä‘ang bà n.
- Trong là ng lúc nà o cÅ©ng có cái mùi ấy nhỉ? Misa há»i. - Ngay hôm má»›i đến, mình đã để ý tá»›i. Mùi lá» lợ, nhạt và lợm nhÆ° mùi chuá»™t.
- À tôi hiểu anh định nói cái gì rồi. Äó là mùi cây gai. Ở đây nhiá»u ruá»™ng gai lắm. Bản thân cây gai cÅ©ng đã có mùi xác chết, dai dẳng khó chịu. HÆ¡n nữa, trong khu vá»±c chiến sá»±, có những ngÆ°á»i lÃnh bị chết nằm giữa đám cây gai, lúc xác đã rữa má»›i phát hiện ra. Ở đây chá»— nà o cÅ©ng có mùi xác chết, đó là điá»u dÄ© nhiên thôi. Äấy, lại có tiếng pháo Bectha. Anh nghe thấy chứ?
Trong mấy ngà y đó, hỠđã Ä‘á» cáºp đủ má»i chuyện trên Ä‘á»i Misa đã biết quan niệm của bạn vá» chiến tranh, vá» tinh thần của thá»i đại. Yuri kể rằng chà ng đã phải cố gắng lắm má»›i quen dần vá»›i thứ lô gÃc đẫm máu của sá»± tiêu diệt lẫn nhau, vá»›i hình dạng của các thÆ°Æ¡ng binh, nhất là trÆ°á»›c má»™t số vết thÆ°Æ¡ng ghê sợ do tiến bá»™ kỹ thuáºt quân sá»± thá»i nay gây ra, là m cho những ngÆ°á»i sống sót bị tà n phế hoặc trở thà nh má»™t đống thịt bầy nhầy.
Má»—i ngà y Misa lại theo bác sÄ© Zhivago đến má»™t khu vá»±c nà o đó và cÅ©ng nhá» bác sÄ© mà anh được thấy đôi Ä‘iá»u. Hẳn là Misa cÅ©ng ý thức được tÃnh chất vô luân của má»™t kẻ nhà n rá»—i Ä‘i xem sá»± can đảm của ngÆ°á»i khác, xem há», những ngÆ°á»i khác ấy bằng sá»± cố gắng phi thÆ°á»ng của ý chÃ, Ä‘ang chiến thắng ná»—i sợ chết, Ä‘ang hy sinh và liá»u mình nhÆ° thế nà o. NhÆ°ng cứ ngồi thở dà i thì cÅ©ng chẳng cao thượng gì hÆ¡n. Anh cho rằng cần phải xá» sá»± phù hợp vá»›i cái hoà n cảnh mà cuá»™c sống đẩy mình và o xá» sá»± má»™t cách tá»± nhiên và trung thá»±c.
Vá» chuyện có thể ngất Ä‘i khi nhìn thấy thÆ°Æ¡ng binh, anh đã nghiệm thấy qua chÃnh bản thân mình, khi Ä‘i thăm má»™t chi Ä‘á»™i lÆ°u Ä‘á»™ng của Há»™i chữ tháºp Ä‘á» Ä‘ang hoạt Ä‘á»™ng xa hÆ¡n vá» phÃa Tây, tại má»™t trạm cứu thÆ°Æ¡ng đặt gần tiá»n duyên.
Há» tá»›i ven má»™t cánh rừng lá»›n đã bị đại bác tà n phá mất má»™t ná»a. Cạnh má»™t bụi cây bị giẫm nát, có cái giá pháo bị bẻ quằn vứt chá»ng chÆ¡. Má»™t con ngá»±a buá»™c bên gốc cây. Ngôi nhà gá»— của trạm kiểm lâm ở sâu phÃa trong rừng đã bay mất ná»a mái. Trạm cứu thÆ°Æ¡ng đặt trong văn phòng trạm kiểm lâm và hai căn lá»u lá»›n bằng vải bạt, dá»±ng bên kia Ä‘Æ°á»ng, giữa rừng.
- Äáng lẽ tôi không nên Ä‘Æ°a anh tá»›i đây, - bác sÄ© Zhivago nói. - Các chiến hà o chỉ cách chá»— nà y Ä‘á»™ má»™t dặm rưỡi hay hai dặm, còn các khẩu Ä‘á»™i pháo của ta bố trà ở đằng kia, sau khu rừng nà y. Anh có nghe thấy gì không? Xin đừng là m bá»™ anh hùng nữa. Anh Ä‘ang sợ hết hồn, Ä‘iá»u đó tá»± nhiên thôi. Tình hình có thể biến đổi bất cứ lúc nà o. Äạn pháo bay đến táºn đây cho mà xem.
Cạnh Ä‘Æ°á»ng có mấy binh sÄ© trẻ tuổi, vẻ mệt má»i, ngÆ°á»i đầy bụi cát, áo Æ°á»›t đẫm mồ hôi dÃnh và o vai và ngá»±c, nằm sấp hoặc nằm ngá»a trên mặt đất, chân Ä‘i già y ống nặng ná» giang ra. Äấy là số còn lại của má»™t tiểu Ä‘á»™i đã bị thiệt hại nặng. Há» má»›i được thay phiên sau bốn ngà y đêm chiến đấu, được Ä‘Æ°a vá» háºu tuyến nghỉ ngÆ¡i má»™t chút. Há» nằm trÆ¡ nhÆ° gá»— đá, mệt đến ná»—i không đủ sức mỉm cÆ°á»i hay tán chuyện tiếu lâm, và chẳng ai ngoảnh đầu nhìn khi nghe có tiếng xe ngá»±a Ä‘ang lá»™c cá»™c chạy tá»›i. Äó là ngÆ°á»i ta chở thÆ°Æ¡ng binh đến trạm cứu thÆ°Æ¡ng trên mấy chiếc xe ngá»±a không có lò xo, khiến những kẻ bất hạnh nằm trên xe bị xóc nẩy lên, không gãy nốt xÆ°Æ¡ng thì cÅ©ng lá»™n từng phèo cả ruá»™t gan. Há» sẽ được sÆ¡ cứu băng bó vá»™i vã và trong má»™t và i trÆ°á»ng hợp đặc biệt cần thiết, sẽ được giải phẫu chá»›p nhoáng. Tất cả số thÆ°Æ¡ng binh ấy vừa được Ä‘Æ°a ra khá»i cánh đồng phÃa trÆ°á»›c chiến hà o, cách đây ná»a giá», nhân lúc tiếng súng tạm yên. Quá ná»a số ngÆ°á»i bị thÆ°Æ¡ng đã bất tỉnh. Các xe ngá»±a tá»›i trÆ°á»›c thá»m văn phòng, ngÆ°á»i ta mang cáng ra khiêng thÆ°Æ¡ng binh trên xe, Ä‘Æ°a và o nhà . Má»™t cô y tá ngấp nghé ở cá»a má»™t chiếc lá»u, tay giữ hai vạt cá»a lá»u cho khá»i hé ra. Bây giá» không phải phiên trá»±c của cô, cô được rảnh. PhÃa sau hai cái lá»u, có hai ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông Ä‘ang to tiếng cãi lá»™n. Cánh rừng thoáng và rá»™ng dá»™i lại tiếng quát tháo của há», nhÆ°ng không nghe rõ lá»i há». Khi ngÆ°á»i ta Ä‘Æ°a xe thÆ°Æ¡ng binh tá»›i cả hai từ trong rừng Ä‘i ra, vá» phÃa trạm cứu thÆ°Æ¡ng. Äấy là má»™t sÄ© quan trẻ tuổi Ä‘ang nổi xung vá»›i bác sÄ© của chi Ä‘á»™i Chữ tháºp Ä‘á»: Chà ng ta muốn biết mấy khẩu Ä‘á»™i pháo binh đặt trong cánh rừng nà y lúc trÆ°á»›c, nay đã chuyển Ä‘i đâu. Bác sÄ© không biết, vì việc đó chẳng liên quan gì tá»›i ông ta. Ông yêu cầu viên sÄ© quan đừng quấy rầy và to tiếng vá»›i ông nhÆ° thế nữa, vì ngÆ°á»i ta đã chở thÆ°Æ¡ng binh tá»›i và ông phải là m việc ngay bây giá», nhÆ°ng viên sÄ© quan không chịu yên, lại còn nhiếc mắng cả Há»™i chữ tháºp Ä‘á», cả bá»™ Ä‘á»™i pháo binh lẫn hết thảy má»i ngÆ°á»i trên Ä‘á»i. Yuri lại gần vị bác sÄ©. Há» chà o nhau và bÆ°á»›c và o nhà . Chà ng sÄ© quan nói giá»ng lá»› ngá»› ngÆ°á»i Tarta vẫn tiếp tục lá»›n tiếng chá»i bá»›i. Chà ng ta cởi dây buá»™c con ngá»±a ở gốc cây, nhẩy lên yên và phóng và o sâu trong rừng. Cô y tá ná» cứ nhìn theo chà ng ta mãi.
Bỗng mặt cô nhăn nhúm lại vì kinh hãi.
- Các anh là m gì thế? Các anh Ä‘iên rồi, - cô thét lên vá»›i hai thÆ°Æ¡ng binh nhẹ Ä‘ang len lá»i giữa các chiếc cáng Ä‘i và o trạm cứu thÆ°Æ¡ng, Ä‘oạn cô chạy ra ngoà i lá»u Ä‘uổi theo hai anh kia.
Trên chiếc cáng có má»™t ngÆ°á»i bị má»™t vết thÆ°Æ¡ng kinh khủng. Bác ta bị má»™t mảnh vỠđạn Ä‘áºp và o mặt, khiến lưỡi và răng hoá thà nh má»™t đống máu me be bét, mảnh vỠđạn nằm kẹt giữa khung xÆ°Æ¡ng hà m thay thế cho má»™t bên má đã văng Ä‘i mất. Bác ta rên lên những tiếng ngắn, giáºt cục, è è không còn ra tiếng ngÆ°á»i, ai nghe cÅ©ng phải hiểu đó là lá»i bác ta van xin ngÆ°á»i ta hãy là m cho bác chết ngay Ä‘i, để chấm dứt cho nhanh cái khổ hình cứ kéo dà i mãi ấy.
Cô y tá tưởng hai thương binh nhẹ đi bên cạnh chiếc cáng bác ta, nghe tiếng rên xiết đã động lòng thương, đang định dùng tay lôi cái dằm sắt ghê sợ kia ra.
Nà y, các anh là m gì thế? Äấy là việc của bác sÄ© mổ xẻ, mà phải có dụng cụ riêng má»›i được! Nếu đáng mổ! (Lạy Chúa, Lạy Chúa, xin Chúa gá»i ngÆ°á»i nà y vá» vá»›i Chúa, Chúa đừng để con nghi ngá» sá»± hiện hữu của NgÆ°á»i!).
Má»™t phút sau, khi ngÆ°á»i lÃnh trá»ng thÆ°Æ¡ng kia được khiêng lên thá»m nhà , bác ta rú lên má»™t tiếng, rùng mình rồi trút hÆ¡i thở cuối cùng.
NgÆ°á»i vừa chết đó là binh nhì dá»± bị Ghimazetdin, chà ng sÄ© quan to tiếng trong rừng là con trai bác ta, trung uý Galiulin, cô y tá là Lara, còn Misa và bác sÄ© Zhivago là hai ngÆ°á»i mục kÃch. Tất cả có mặt nÆ¡i đó, đứng gần nhau, có những ngÆ°á»i không nháºn ra nhau, có những ngÆ°á»i chÆ°a biết nhau bao giá», có cái sẽ mãi mãi nằm trong vòng bà ẩn, có cái phải chá» má»™t dịp khác, má»™t cuá»™c gặp gỡ khác má»›i tá» lá»™ ra.
11.
Tháºt lạ lùng, ở khu vá»±c nà y các là ng mạc vẫn còn nguyên vẹn. Chúng tạo thà nh má»™t hòn đảo nhá» nguyên vẹn giữa biển tà n phá. Misa và Yuri Ä‘ang trên Ä‘Æ°á»ng vá» nhà . Mặt trá»i sắp lặn.
Tại má»™t là ng há» Ä‘i qua, có má»™t tên lÃnh Cô-dắc trẻ tuổi đứng giữa tiếng cÆ°á»i ủng há»™ của đám đông xúm quanh, Ä‘ang ném má»™t đồng năm xu lên trá»i và bắt má»™t lão già Do Thái râu tóc đã bạc mặc áo dà i, phải giÆ¡ tay, mà bắt. Ông lão không sao bắt được đồng xu cứ lá»t qua kẽ mấy ngón tay xòe ra má»™t cách thảm hại, rÆ¡i xuống đất bùn. Má»—i lần ông lão cúi nhặt, tên lÃnh lại thừa dịp phát và o mông ông lão má»™t cái, bá»n ngÆ°á»i đứng xem lại ôm bụng cÆ°á»i chảy cả nÆ°á»›c mắt. Trò chÆ¡i chỉ có thế. Hiện giá», nó vô hại, nhÆ°ng ai dám đảm bảo rằng nó sẽ không Ä‘i đến chá»— nguy hiểm hÆ¡n. Bà cụ già , vợ ông lão trong ngôi nhà gá»— trÆ°á»›c mặt chạy ra, giÆ¡ tay vá» phÃa chồng mà kêu, rồi lại sợ sệt chạy vỠẩn trong nhà . Hai bé gái nhá» bám cá»a sổ nhìn ông của chúng mà khóc.
NgÆ°á»i đánh xe thấy cảnh tượng tức cÆ°á»i, bèn cho ngá»±a Ä‘i thủng thẳng để hai ông khách coi chÆ¡i. NhÆ°ng bác sÄ© Zhivago đã lên tiếng gá»i tên lÃnh tá»›i quở trách nặng lá»i và truyá»n cho hắn chấm dứt ngay trò ăn hiếp.
- ThÆ°a ngà i, vâng ạ, - tên lÃnh vá»™i thÆ°a - Tôi là m nhÆ° thế không có ý gì xấu ạ. ThÆ°a chỉ để vui má»™t chút thôi ạ.
Misa và Zhivago tiếp tục quãng Ä‘Æ°á»ng còn lại trong im lặng. Äến lúc trông thấy là ng hỠở, Zhivago má»›i nói:
- Tháºt là khủng khiếp. Anh vị tất có thể tưởng tượng hết ná»—i cay đắng của dân Do Thái trong cuá»™c chiến tranh nà y, má»™t cuá»™c chiến tranh diá»…n ra ở ngay các tỉnh miá»n Tây, nÆ¡i ngÆ°á»i Do Thái buá»™c phải định cÆ°. Và để bù cho những ná»—i khổ sở, nạn sÆ°u thuế nặng ná», sá»± cÆ°á»›p bóc tà n tệ mà há» phải hứng chịu, ngÆ°á»i ta lại còn tà n sát, phỉ báng há», buá»™c tá»™i cho há» thiếu tinh thần ái quốc. Thá» há»i há» lấy đâu ra cái tinh thần ấy, trong khi ở phÃa quân thù hỠđược hưởng đủ má»i quyá»n, còn ở bên chúng ta, há» chỉ toà n bị Ä‘Ã n áp. ChÃnh lòng căm ghét của chúng ta đối vá»›i há» cÅ©ng dá»±a trên má»™t mâu thuẫn. Äiá»u là m chúng ta bá»±c tức lại cÅ©ng chÃnh là lý do khiến ta phải xúc Ä‘á»™ng và có cảm tình vá»›i há». Cảnh sống nghèo túng, đạm bạc của há», tình trạng yếu hèn không đủ sức chống chá»i của há». Tháºt là khó hiểu. Có má»™t định mệnh gì trong đó.
Misa không trả lá»i bạn.
12.
Lúc nà y há» lại Ä‘ang nằm trên hai tấm ván dà i kê song song, ở hai đầu chiếc cá»a sổ chạy dá»c Ä‘Æ°á»ng. Äêm đã xuống, há» Ä‘ang trò chuyện.
Zhivago kể cho Misa nghe câu chuyện chà ng đã được trông thấy Sa hoà ng như thế nà o. Chà ng kể chuyện rất có duyên.
Dạo đó là mùa xuân đầu tiên chà ng sống ngoà i mặt tráºn. Bá»™ tham mÆ°u của Ä‘Æ¡n vị mà chà ng được Ä‘iá»u tá»›i, đóng trên núi Karpat, trong má»™t lòng chảo có con Ä‘Æ°á»ng dẫn xuống phÃa thung lÅ©ng thuá»™c Hungary, do Ä‘Æ¡n vị đó án ngữ.
Ở đáy lòng chảo có má»™t nhà ga xe lá»a. Zhivago tả phong cảnh nÆ¡i đó khá tỉ mỉ: những quả núi có, thông và tùng má»c trùng trùng Ä‘iệp Ä‘iệp, có những đám mây trắng giăng trên sÆ°á»n núi, những tảng đá hoa cÆ°Æ¡ng và phiến nham mà u xám nổi lên, tạo thà nh các vệt lốm đốm giữa rừng cây, trông nhÆ° các vết sá»n hay trụi lông trên má»™t tấm da thú. Má»™t buổi sáng tháng tÆ° ảm đạm. xám xịt và ẩm Æ°á»›t nhÆ° các tảng phiến nham, xung quanh bị những chá»m núi cao dồn ép nên trá»i im gió và rất ngá»™t ngạt. Má»™t cái lò hấp. HÆ¡i nÆ°á»›c đè nặng phÃa trên khu lòng chảo và má»i váºt Ä‘á»u bốc hÆ¡i, bốc thà nh những cá»™t khói ngùn ngụt - khói các đầu máy xe lá»a trong ga, hÆ¡i nÆ°á»›c mà u xám trên các đồng cá», núi mà u xám, rừng cây âm u, những đám mây xám xịt.
Những ngà y nà y Sa hoà ng Ä‘ang ở thăm vùng Galisi. Äá»™t nhiên có tin Ngà i sẽ đến thăm Ä‘Æ¡n vị đóng ở đây, Ä‘Æ¡n vị mà Ngà i là tÆ° lệnh danh dá»±.
Ngà i có thể đến bất cứ lúc nà o. Trên sân ga, má»™t Ä‘á»™i quân danh dá»± Ä‘ang sắp hà ng nghênh tiếp. HỠđã phải chỠđợi má»™t, hai giá» mệt lá» ngÆ°á»i. Rồi thấy hai chuyến tà u chạy nhanh qua, chuyến ná» tiếp chuyến kia, chở Ä‘oà n tuỳ từng. Lát sau, Ä‘oà n chở tà u Sa hoà ng má»›i tá»›i.
Hoà ng đế có công tước Nicolai Nicolaevich tháp tùng đi duyệt đội ngự lâm quân. Sau mỗi câu chà o của Hoà ng đế, nghe nhỠnhư tiếng nước sóng sánh trong thùng nước đang lắc lư lại nổ lên tiếng "u-ra" vang như sấm.
Vị hoà ng đế mỉm cÆ°á»i bối rối, trông già hÆ¡n và má»i mệt hÆ¡n các hình khắc trên các đồng rúp và các tấm huân chÆ°Æ¡ng.
Mặt ngà i lá» Ä‘á» và hÆ¡i phì phị. Chốc chốc ngà i lại Ä‘Æ°a mắt nhÆ° kẻ có lá»—i nhìn vá» phÃa công tÆ°á»›c Nicolai Nicolaevich. Vì ngà i không biết ngÆ°á»i ta chỠđợi ở ngà i cái gì trong trÆ°á»ng hợp nà y. Công tÆ°á»›c kÃnh cẩn nghiêng mình ghé và o tai ngà i, tháºm chà không dùng lá»i nói, mà chỉ cần nhÃu mà y hoặc nhún vai là đã Ä‘Æ°a hoà ng đế ra khá»i cÆ¡n lúng túng.
Trông hoà ng đế tháºt thảm hại trong cái buổi sáng tháng tÆ° giữa rừng núi, xám xịt và nóng bức ấy. Và ngÆ°á»i ta cảm thấy ghê sợ, khi nghÄ© rằng cái bá»™ Ä‘iệu rụt rè, hốt hoảng và lúng túng kia lại tà ng ẩn má»™t bản tÃnh bạo vưởng sâu xa, rằng chÃnh cái kẻ nhu nhược ấy lại nắm quyá»n trừng phạt và ân xá, trói và cởi Ngà i phải nói má»™t câu gì đó đại loại nhÆ° Vinhem đệ nhị: "Trẫm, thanh kiếm của Trẫm và thần dân của Trẫm", hoặc má»™t cái gì tÆ°Æ¡ng tá»±. Dù sao, nhất thiết phải nói đến quốc dân, hẳn thế. NhÆ°ng anh biết không, ngà i rất tá»± nhiên theo kiểu ngÆ°á»i Nga, và ngà i cao hÆ¡n Ä‘iá»u tầm thÆ°á»ng đó má»™t cách bi thảm. Ở Nga, cái lối đóng kịch ấy là vô nghÄ©a. Mà đúng là đóng kịch, phải không nà o? Tôi còn hiểu, hai tiếng "quốc dân" còn ý nghÄ©a gì dÆ°á»›i thá»i César, bấy giá» của ta nói đến dân Goba, hoặc dân SuevÆ¡, hoặc dân Iliri. NhÆ°ng từ đấy nó chỉ còn là má»™t Ä‘iá»u bịa đặt dùng là m Ä‘á» tà i cho các bà i diá»…n văn của mấy vị sa hoà ng, chÃnh khách, vua chúa: quốc dân, thần dân của ta, dân ta.
Hiện nay mặt tráºn đầy rẫy đám ký giả, phóng viên. Há» viết các bà i "Quan sát", những câu châm ngôn bình dân, thăm há»i thÆ°Æ¡ng binh, xây dá»±ng má»™t há»c thuyết má»›i vá» tâm hồn quần chúng. Tháºt đúng má»™t ông "ÄalÆ¡" (1) má»›i, cÅ©ng bịa đặt không kém, má»™t thứ bệnh bút cuồng, Ä‘a ngôn. Äó là loại thứ nhất. Còn má»™t loại thứ hai nữa. Những câu nhát gừng, "và i nét phác hoạ" thái Ä‘á»™ yếm thế, chủ nghÄ©a hoà i nghi. Chẳng hạn có má»™t tay trong đám đó đã viết mấy câu danh ngôn thế nà y, chÃnh tôi đã Ä‘á»c: "Má»™t ngà y ảm đạm, y hệt hôm qua. Suốt từ sáng mÆ°a, lầy lá»™i. Từ trong cá»a sổ, tôi nhìn ra Ä‘Æ°á»ng. Má»™t Ä‘oà n tù binh dà i dằng dặc, nối Ä‘uôi nhau lê bÆ°á»›c. NgÆ°á»i ta chở thÆ°Æ¡ng binh. Äại bác nổ. Lại nổ nữa, hôm nay cÅ©ng giống hôm qua, ngà y mai cÅ©ng giống hôm nay, và cứ thế má»—i ngà y, má»—i giá» Ä‘Æ¡n Ä‘iệu…". Äấy anh xem, văn nhÆ° thế nghe má»›i sâu sắc và ý vị chứ! Song tại sao hắn lại khó chịu vá»›i tiếng đại bác?
Äòi há»i tiếng đại bác phải Ä‘a dạng thì tháºt là má»™t yêu sách quái dịr thay vì ngạc nhiên vá» chÃnh hắn ta Ä‘ang ngà y nà y sang ngà y khác cứ bắn và o chúng ta hà ng trăm những bản liệt kê, những dấu phẩy, những câu nhát gừng? Sao hắn không chấm dứt quách những trà ng kêu gá»i bác ái, vá»™i vã tất báºt nhá» rệp nhảy, kiểu ký giả, ấy Ä‘i? Sao hắn không chịú hiểu rằng chÃnh con ngÆ°á»i hắn phải được đổi má»›i, chứ không phải đại bác, rằng có ghi dà y đặc những Ä‘iá»u phi lý trong cuốn sổ tay, hắn cÅ©ng chẳng rút ra được ý nghÄ©a gì, rằng sá»± kiện sẽ không thà nh hình, má»™t khi con ngÆ°á»i chÆ°a thêm má»™t cái gì đó của mình và o, má»™t chút tà i khi biến đổi của con ngÆ°á»i, má»™t chút tưởng tượng.
- Äúng lắm, - Misa ngắt lá»i bạn. - Bây giá» cáºu để mình trả lá»i vá» cái cảnh tượng ta đã thấy chiá»u nay. Tên lÃnh cô-dắc bắt nạt ông già dáng thÆ°Æ¡ng kia chỉ là má»™t trong muôn ngà n biểu hiện của sá»± đê tiện, chỉ đê tiện mà thôi, không hÆ¡n không kém.
Ở đây khá»i cần triết lý, chỉ cần vả và o mõm là xong. Cái đó hiển nhiên rồi. NhÆ°ng vấn Ä‘á» ngÆ°á»i Do Thái nói chung thì triết há»c Ä‘ang lý giải, và khi đó ta thấy triết há»c hé ra má»™t phÆ°Æ¡ng diện bất ngá». NhÆ°ng vá» Ä‘iểm nà y thì mình sẽ chẳng nói được Ä‘iá»u gì má»›i đối vá»›i cáºu. Tất cả những tÆ° tưởng ấy ở nÆ¡i cáºu mình hiểu là từ cha Nicolai mà ra cả.
Cáºu há»i: dân là gì? Có cần chiá»u chuá»™ng vuốt ve há» không? NgÆ°á»i nà o không nghÄ© đến bản thân, dùng vẻ đẹp và sá»± toà n thắng của công việc mình là m mà lôi cuốn dân và o thế giởi đại đồng, là m cho dân trở nên vinh quang và bất diệt, nhÆ° thế chẳng hÆ¡n sao? DÄ© nhiên là nhÆ° váºy rồi, khá»i bà n. Vả lại có thể nói gì vá» các dân tá»™c trong thá»i đại Kitô giáo kia chứ? Bởi lẽ không Ä‘Æ¡n giản là các dân tá»™c nói chung, mà là những dân tá»™c đã dược hoán cải, biến thái, và vấn Ä‘á» chÃnh là ở sá»± hoán cải, biến thái chứ không phải là sá»± trung thà nh vá»›i các tôn chỉ xÆ°a cÅ©. Ta hãy nhở lại kinh Phúc âm. Kinh Phúc âm đã nói gì vá» vấn Ä‘á» nà y? Thứ nhất nó không phải là lá»i khẳng định: phải thế nà y, phải thế ná». Nó chỉ là má»™t Ä‘á» nghị ngây thÆ¡ và rụt rè: các ngÆ°á»i có muốn sống theo kiểu má»›i, chÆ°a từng thấy, hay chăng? Và tất cả má»i ngÆ°á»i đã nháºn lá»i, đã bị thuyết phục hà ng ngà n năm.
Khi kinh Phúc âm nói rằng trong nÆ°á»›c Chúa không có ngÆ°á»i Hy Lạp, cÅ©ng không có ngÆ°á»i Do Thái, phải chăng Ä‘iá»u đó chỉ có nghÄ©a là hết thảy má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u bình đẳng trÆ°á»›c Chúa hay không? Không, nó không dòi há»i nhÆ° váºy, các triết gia Hy Lạp, các nhà luân lý há»c La Mã, các vị tiên tri trong Cá»±u Æ°á»›c trÆ°á»›c nó đã biết cả rồi. NhÆ°ng Phúc âm có ý nói: trong cách sống má»›i, trong hình thức giao tiếp má»›i do trái tim con ngÆ°á»i nghÄ© ra và gá»i là nÆ°á»›c Chúa, không còn các dân tá»™c nữa, chỉ có những cá nhân con ngÆ°á»i.
Äấy cáºu vừa bảo rằng má»™t sá»± kiện sẽ trở nên vô nghÄ©a lý, nếu ngÆ°á»i ta không Ä‘Æ°a và o nó má»™t ý nghÄ©a. Kitô giáo, phép mầu nhiệm của cá nhân chÃnh là thứ phải dá»±a và o sá»± kiện, là m cho nó có ý nghÄ©a đối vá»›i con ngÆ°á»i…
Ta đã nói đến những nhà hoạt Ä‘á»™ng cỡ trung bình, không biết nói gì vá»›i cuá»™c sống và thế giá»›i nói chung; đến những thế lá»±c hạ cấp chỉ mong cho má»i sá»± nhá» nhen hẹp hòi, mong cho lúc nà o cÅ©ng có vấn Ä‘á» vá» má»™t dân tá»™c nà o đó, cà ng nhá» cà ng tốt để dân tá»™c ấy phải khổ sở vì nhÆ° váºy má»›i dá»… bá» thao túng và là m già u trên lòng trắc ẩn. Nạn nhân trá»n vẹn và hoà n toà n của hiện tượng tá»± phát đó là dân Do Thái. TÆ° tưởng dân tá»™c bóp nghẹt ngÆ°á»i Do Thái trong cái tất yếu chết ngÆ°á»i phải là má»™t dân tá»™c, tiếp tục là má»™t dân tá»™c, và chỉ là má»™t dân tá»™c trong suốt những thế ká»·, khi mà nhá» má»™t lá»±c lượng khởi phát từ giữa há» xÆ°a kia, toà n thế giá»›i đã được giải thoát khá»i cái nhiệm vụ thấp hèn ấy. Tháºt là kỳ quái! Sao Ä‘iá»u đó lại có thể xẩy ra nhỉ? Ngà y há»™i kia, sá»± giải thoát khá»i cái tầm thÆ°á»ng khốn kiếp kia, sá»± cất cánh bay vượt lên trên cái ngu dại thÆ°á»ng ngà y kia, sá»± giải thoát khá»i cái tầm thÆ°á»ng khốn kiếp kia, cái sá»± cất cánh bay vượt lên trên cái ngu dại thÆ°á»ng ngà y kia, tất cả những cái đó đã nảy nở trên mảnh đất của há», đã nói thứ tiếng của há», đã thuá»™c vá» dân tá»™c. Và hỠđã thấy, đã nghe rõ, rồi để lá»t Ä‘i mất. Sao há» lại để cái tâm hồn mạnh mẽ và đẹp đẽ nhÆ°á»ng ấy bá» Ä‘i mất? Sao há» lại có thể nghÄ© rằng ở bên cạnh sá»± chiến thắng và ngá»± trị của tâm hồn ấy nhất định há» sẽ tồn tại dÆ°á»›i dạng cái vá» bao trống rá»—ng của cái phép lạ mà trá»i đã tặng cho há»? Sá»± tá»± nguyện chịu Ä‘au khổ ấy có lợi cho ai? Vì ai mà biết bao cụ già , biết bao Ä‘Ã n bà và trẻ con hoà n toà n vô tá»™i, bao con ngÆ°á»i tinh anh sắc sảo, có khả năng là m Ä‘iá»u thiện và glao tiếp má»™t cách chân tình, lại phải chịu cảnh phỉ báng và tà n sát trong bao thế ká»·! Cá»› sao những nhà văn yêu dân của má»i bá»™ tá»™c lại bất tà i và lÆ°á»i biếng nhÆ° váºy? Vì lẽ nà o các báºc thức giả của dân Do Thái lại không Ä‘i xa hÆ¡n các hình thức quá dá»… dà ng của cái ná»—i Ä‘au thÆ°Æ¡ng tuyệt vá»i và của sá»± sáng suốt mỉa mai? Tại sao, khi liá»u mình nổ tÆ°ng ra, vì tÃnh chất bất di bất dịch của nghÄ©a vụ của há», nhÆ° nồi hÆ¡i nổ trÆ°á»›c áp lá»±c quá mạnh, há» lại không giải tán cái dúm ngÆ°á»i Ä‘ang đấu tranh không biết cho cái gì và bị tà n sát chẳng biết vì tá»™i gì? Sao há» không bảo những ngÆ°á»i ấy: "Hãy tỉnh ngá»™ Ä‘i. Thôi đủ rồi.
Khá»i cần nữa. Äừng giữ cái tên cÅ© là m gì nữa, hãy tản mát Ä‘i.
Hãy ở vá»›i tất cả má»i ngÆ°á»i. Các bạn là những ngÆ°á»i CÆ¡ đốc giáo đầu tiên và ưu tứ nhất. Các bạn chÃnh là cái mà bá»n ngÆ°á»i tồi tệ nhất, yếu á»›t nhất trong số các bạn đã Ä‘em đối láºp vá»›i các bạn.
Chú thÃch:
(1) ÄalÆ¡ V. I (1801 - 1872) nhà văn Nga, tác giả Bá»™ từ Ä‘iển tiếng Nga đầu tiên gồm 4 táºp, viện sÄ© hà n lâm khoa há»c Petersburg.
13.
Hôm sau, lúc vỠăn trưa, Zhivago bảo Misa:
- Anh nóng lòng sốt ruá»™t muón Ä‘i thì sắp được Ä‘i rồi. Tôi không thể nói là anh may mắn, vì chúng ta bị tấn công hoặc bị thua thì coi là dịp may sao được. ÄÆ°á»ng Ä‘i vá» phÃa Äông không bị cản trở, nhÆ°ng vá» phÃa Tây, địch Ä‘ang ép sát quân ta.
Tất cả các trạm quân y đã được lệnh di chuyển. Chỉ mai hay mốt là chúng tôi nhổ trại. Äi đâu, không rõ. Biết mà , nà y cáºu Karpenko, quần áo của ông Misa, cáºu lại chÆ°a giặt rồi. Lần nà o cáºu cÅ©ng viện lý do: thÆ°a ông, tại cái bà ấy, thÆ°a ông, cái bà mà … NhÆ°ng nếu có há»i cáºu bà ấy là bà nà o thì cáºu cứng lưỡi, dồ lÆ°á»i!
Không để ý đến ngÆ°á»i lÃnh hầu Ä‘ang ấp úng thanh minh và tởi thái Ä‘á»™ khó chịu của Misa vì phải mặc nhá» quần áo của bạn và lên Ä‘Æ°á»ng vá»›i chiếc sÆ¡ mi mượn, Zhivago nói tiếp:
- Ôi dà o, cảnh sống của bá»n tôi ngoà i mặt tráºn đúng là cảnh sống lang thang của dân du mục. Hồi má»›i dá»n đến đây, nhìn cái gì tôi cÅ©ng không Æ°a: nà o chá»— đặt bếp lò, nà o trần nhâ gác quá thấp, nà o bẩn thỉu, ngá»™t ngạt. Thế mà bây giá» có giết tôi cÅ©ng không còn nhá»› trÆ°á»›c kia mình đã ở đâu. Tôi tưởng chừng đã sống ở đây cả thế ká»·, khi ngắm cái ánh nắng và bóng cây ngoà i Ä‘Æ°á»ng Ä‘ang đùa giỡn trên các hòn đá lát ở góc bếp lò kia.
HỠbắt đầu thong thả sắp xếp hà nh lý.
Ná»a đêm, há» giáºt mình tỉnh dáºy vì tiếng kêu nói ồn à o, tiếng súng nổ và tiếng chân chạy thình thịch. Má»™t bóng ngÆ°á»i thoáng qua cá»a sổ. Bên kia tÆ°á»ng, vợ chồng chủ nhà cÅ©ng đã rục rịch thức dáºy.
- Karpenko, cáºu ra ngoà i xem có chuyện gì thế. - Zhivago nói.
Lát sau, má»i chuyện Ä‘á»u rõ. ChÃnh Zhivago cÅ©ng mặc vá»™i quần áo, đến bệnh viện há»i xem tin đồn có chÃnh xác không.
ÄÃch xác rồi. Quân Äức đã bẻ gãy sá»± chống đỡ của quân ta ở khu vá»±c nà y. Tuyến phòng ngá»± má»—i lúc má»™t lùi dần vá» phÃa là ng nà y. NÆ¡i đây Ä‘ang nằm dÆ°á»›i tầm đại bác. NgÆ°á»i ta cấp tốc di chuyển bệnh viện và các bá»™ pháºn phụ thuá»™c, không chá» có lệnh chÃnh thức. Hy vá»ng thu dá»n xong trÆ°á»›c lúc tảng sáng.
- Anh Ä‘i ngay chuyến thứ nhất, có xe khởi hà nh bây giá», nhÆ°ng tôi bảo há» chá» anh. Thôi, tạm biệt. Äể tôi cùng ra đấy, bảo há» sắp xếp chá»— ngồi hẳn hoi cho anh.
Hai ngÆ°á»i chạy vể phÃa đầu là ng, nÆ¡i ngÆ°á»i ta Ä‘ang xếp dụng cụ lên Ä‘oà n xe ngá»±a sắp khởi hà nh. Há» chạy dá»c các ngôi nhà , khom lÆ°ng nép sát tÆ°á»ng. Äạn bay vèo vèo. Äến các ngã ba có lối ra đồng, há» thấy những quả đại bác nổ thà nh htng bó lá»a ngoà i đó.
Vừa chạy, Misa vừa há»i:
- Còn cáºu, cáºu sẽ Ä‘i bằng cách nà o?
- Tôi đi sau. Còn phải quay lại lấy đồ dùng nữa. Tôi sẽ đi tốp sau.
Há» chia tay nhau của đầu là ng. Äoà n xe thứ nhất lần lượt chuyển bánh, sau má»™t lúc lá»™n xá»™n, đã Ä‘i cách nhau Ä‘á»u Ä‘á»u. Zhivago vẫy tay từ biệt bạn. Má»™t cái nhà chứa đồ bốc cháy, soi rõ hai ngÆ°á»i.
Zhivago vá»™i chạy vá» nhà . Chà ng nép sát các tÆ°á»ng nhà nhÆ° lúc Ä‘i để tránh đạn. Còn cách hai nhà nữa, bá»—ng chà ng ngã váºt xuống vì tiếng nổ của má»™t quả đại bác. Má»™t mảnh đại bác là m chà ng bị thÆ°Æ¡ng. Zhivago nằm giữa Ä‘Æ°á»ng, máu me đầm đìa và ngất Ä‘i.
14.
Bệnh viện háºu tuyến đặt tại má»™t thị trấn ở miá»n Tây, cạnh Ä‘Æ°á»ng xe lá»a, gần Tổng hà nh dinh. Lúc đó và o cuối tháng hai, thá»i tiết ấm áp. Trong căn phòng dà nh cho các sÄ© quan Ä‘ang bình phục, nÆ¡i Zhivago nằm Ä‘iá»u trị, ngÆ°á»i ta đã mở cá»a sổ gần giÆ°á»ng chà ng theo Ä‘á» nghị của chà ng.
Äã sắp tá»›i bữa ăn trÆ°a. Trong lúc chỠđợi, bệnh nhân tìm đủ má»i cách giết thì giá». Nghe đâu có má»™t nữ y tá má»›i đến và hôm nay là lần đầu tiên cô y tá săn sóc há». Galiulin nằm đối diện vá»›i Zhivago, Ä‘ang Ä‘á»c báo "Lá»i nói" và "Tiếng Nga" má»›i nháºn và bá»±c tức vì những dòng bị kiểm duyệt bá» trống.
Zhivago Ä‘á»c má»™t loạt thÆ° của Tonia mà quân bÆ°u chuyển tá»›i cùng má»™t lúc. Gió nô giỡn các trang thÆ° và trang báo. NgÆ°á»i ta nghe có tiếng bÆ°á»›c chân nhè nhẹ. Zhivago ngÆ°á»›c mắt lên. Lara vừa bÆ°á»›c và o phòng.
Zhivago và viên trung uý cùng nháºn ra nà ng, ngÆ°á»i ná» không ngá» ngÆ°á»i kia cÅ©ng biết nà ng, còn Lara thì không biết cả hai. Nà ng lên tiếng:
- Chà o các ông. Sao lại để mở cá»a sổ nhÆ° thế kia? Các ông không lạnh à ?
Äoạn nà ng tá»›i chá»— Galiulin há»i:
- Ông đau ở đâu?
Nà ng cầm lấy tay anh ta để bắt mạch, nhÆ°ng nà ng buông ra ngay và ngồi xuống chiếc ghế cạnh giÆ°á»ng, vẻ bối rối.
Galiulin đã bảo nà ng:
- Chị Lara Phedorovna, tháºt không ngá»! Tôi đã ở cùng trung Ä‘oà n vá»›i anh ấy, tôi quen anh ấy từ lâu. Tôi Ä‘ang giữ đồ dùng của anh ấy để trao cho chị.
- Không thể, không thể nà o có chuyện đó? - Lara nhắc đi nhắc lại - Sao có sự ngẫu nhiên lạ lùng thế nà y? Thế ông biết anh Pasa ư? Ông là m ơn kể ngay cho tôi rõ đầu đuôi câu chuyện đi. Có đúng anh ấy bị chết vùi dưới đất hay không? Ông đừng giấu tôi, đừng ngại gì. Tôi biết cả rồi mà .
Galiulin không đủ can đảm xác nháºn những tin đồn nà ng đã nghe. Anh quyết định nói dối nà ng cho nà ng yên lòng:
- Anh Pasa bị bắt là m tù binh. Trong má»™t cuá»™c tấn công, anh ấy đã Ä‘Æ°a Ä‘Æ¡n vị tiến quá xa, nên bị cô láºp, bị bao vây và buá»™c phải đầu hà ng.
NhÆ°ng Lara không tin. TÃnh bất ngá» ghê gá»›m của câu chuyện khiến nà ng bà ng hoà ng. Nà ng không cầm nổi nÆ°á»›c mắt, nhÆ°ng nà ng chẳng muốn khóc trÆ°á»›c mặt ngÆ°á»i lạ. Nà ng vá»™i đứng dáºy, Ä‘i ra ngoà i để trấn tÄ©nh lại.
Lảt sau nà ng trở và o, bá» ngoà i có vẻ đã bình tÄ©nh. Nà ng tránh không nhìn Galiulin để, khá»i oà lên khóc má»™t lần nữa. Nà ng đến thẳng chá»— Zhivago, lÆ¡ đãng há»i câu thÆ°á»ng lệ:
- Chà o ông, ông đau ở đâu?
Zhivago thấy vẻ xúc Ä‘á»™ng và những giá»t nÆ°á»›c mắt cá»a nà ng. Chà ng muốn há»i nà ng cho biết duyên cá»› và muốn kể rằng chà ng từng gặp nà ng hai lần, hồi chà ng Ä‘ang há»c báºc trung há»c và khi đã là sinh viên, nhÆ°ng rồi chà ng cho rằng nhÆ° thế là suồng sã, và rất có thể nà ng sẽ hiểu lầm chà ng. Bá»—ng chà ng nhá»› lại hình ảnh bà Anna Ivanovna nằm trong quan tà i và những tiếng kêu khóc của Tonia ở phố Sipsep-Vragiec.
Chà ng nén lòng, chỉ nói:
- Cám ơn, tôi là bác sĩ, tôi tự săn sóc cho tôi. Tôi chẳng cần gì hết.
"Sao cái nhà ông nà y lại tá»± ái vá»›i mình nhỉ?" - Lara thầm nghÄ© và ngạc nhiên nhìn ngÆ°á»i lạ mặt mÅ©i hếch, chẳng có gì đáng để ý đấy. Mấy ngà y nay thá»i tiết luôn luôn thay đổi. Ban đêm má»™t là n gió ấm áp cứ thổi lao xao không biết chán, mùi đất Æ°á»›t lúc nà o cÅ©ng thoang thoảng.
Suốt mấy ngà y đó, Tổng hà nh dinh Ä‘Æ°a ra toà n những tin tức lạ lùng, và má»i ngÆ°á»i nháºn được thÆ° nhà báo cho biết những tin đồn đáng lo ngại. Liên lạc Ä‘iện tÃn vá»›i Petersburg cứ bị ngắt quãng luôn. Khắp nÆ¡i, chá»— nà o ngÆ°á»i ta cÅ©ng bà n chuyện chÃnh trị.
Má»—i phiên trá»±c, nữ y tá Lara thÆ°á»ng Ä‘i thăm thÆ°Æ¡ng binh hai lần, và o buổi sáng và buổi chiá»u, trao đổi và i lá»i vô vị vá»›i thÆ°Æ¡ng bệnh binh các phòng, vá»›i Galiulin và Zhivago. "Ông ta tháºt là kỳ dị", - nà ng nghÄ© - Trẻ trung, thiếu nhã nhặn. MÅ©i thì hếch, không thể gá»i là điển trai được. NhÆ°ng tháºt là thông mình vá»›i cái nghÄ©a đẹp nhất của danh từ ấy, má»™t trà thông minh lanh lợi, dá»… khiến ngÆ°á»i ta cảm mến. NhÆ°ng nghÄ© đến chuyện ấy là m gì kia chứ? Việc cần lúc nà y là mau chóng chấm dứt nhiệm vụ ở đây, rồi xin thuyên chuyển lên Moskva để được gần bé Katenka. Và trở vá» Yuratin dạy há»c. Vá» phần Pasa, thế là rõ lắm rồi, không còn hy vá»ng gì nữa, chẳng nên tiếp tục thủ cái vai nữ anh hùng ngoà i mặt tráºn. CÅ©ng chỉ vì muốn tìm chà ng mà mình đã bà y ra tất cả những trò nà y.
Bé Katenka Ä‘á»™ rà y không biết ra sao nhỉ? Tá»™i nghiệp con bé sá»›m mồ côi cha (nghÄ© đến đây, nà ng lại khóc). Biết bao thay đổi trong thá»i gian qua! Má»›i đây nghÄ©a vụ đối vá»›i Tổ quốc, tinh thần dÅ©ng cảm của ngÆ°á»i lÃnh, tình cảm cao cả của ngÆ°á»i công dân còn được coi là thiêng liêng. NhÆ°ng chúng ta đã thua tráºn. Äó là tai hoạ chủ yếu, và cÅ©ng vì thế mà má»i sá»± Ä‘á»u đảo lá»™n, chẳng còn gì là thiêng liêng nữa.
Äùng má»™t cái, má»i sá»± thay đổi, giá»ng nói, thái Ä‘á»™, không khà chẳng còn biết nghÄ© thế nà o và nghe lá»i ai. Cứ y nhÆ° có ngÆ°á»i cầm tay dắt mình suốt cả Ä‘á»i, nhÆ° dắt má»™t đứa bé gái, rồi Ä‘á»™t nhiên buông tay ra bảo: Táºp mà đi lấy má»™t mình! Và chẳng còn ai ở xung quanh, không còn những ngÆ°á»i thân, những ngÆ°á»i có uy tÃn. Lúc ấy ta muốn phó thác cho Ä‘iá»u cốt yếu nhất, cho sức mạnh của Ä‘á»i sống, hoặc cho cái đẹp, hoặc cho chân lý, để những thứ đó, chứ không phải những chế định của loà i ngÆ°á»i đã bị láºt đổ, sẽ dẫn dắt ta, má»™t cách trá»n vẹn và không chút hối hếc, trá»n vẹn hÆ¡n so vá»›i trong cuá»™c sống thanh bình quen thuá»™c mà nay không còn nữa. Trong trÆ°á»ng hợp của mình đây (Lara trở lại chuyện riêng đúng lúc) chÃnh bé
Katenka phải là mục Ä‘Ãch, là cái tất nhiên đó. Bây giá» Pasa đã hy sinh, nà ng chỉ là m mẹ, nà ng sẽ dà nh toà n bá»™ sức lá»±c cho Katenka, cho đứa con tá»™i nghiệp sá»›m bị mất cha.
NgÆ°á»i ta viết cho Zhivago biết rằng Misa Gordon và Nica Dudorov đã xuất bản cuốn sách nhá» của chà ng tuy chÆ°a xin phép chà ng; rằng má»i ngÆ°á»i khen cuốn sách và tiên Ä‘oán tác giả sau nà y sẽ có má»™t sá»± nghiệp văn chÆ°Æ¡ng xán lạn; rằng hiện giỠở Moskva tình hình vừa hấp dẫn, vừa đáng ngại, sá»± phẫn ná»™ ngấm ngầm của các tầng lá»›p dÆ°á»›i má»—i ngà y má»™t tăng và chúng ta Ä‘ang ở đêm trÆ°á»›c của má»™t cái gì hệ trá»ng những biến cố chÃnh trị lá»›n lao đã gần ká».
Äêm vá» khuya. Zhivago buồn ngủ dÃp mắt. Trong lúc mÆ¡ mÆ¡ mà ng mà ng chà ng tưởng rằng sau những xúc cảm ban ngà y chà ng sẽ không thể ngủ được. Ngoà i kia là n gió ngái ngủ cứ quanh quẩn ngáp dà i. Tiếng gió than khóc và thầm thì: "Tonia, bé Xasa, ta nhá»› mẹ con em, ta muốn trở vá» nhà ta, vá» vá»›i công việc của ta biết mấy?". Và tiếng gió thầm thì nhÆ° ru đã giúp Zhivago chợp mắt được má»™t lúc, chà ng tỉnh dáºy rồi lại thiếp Ä‘i trong sá»± chuyển tiếp mau lẹ giữa hạnh phúc và đau khổ, má»™t sá»± chuyển tiếp nhanh chóng và đáng ngại, nhÆ° cái tiết trá»i thay đổi xoà nh xoạch, nhÆ° cái đêm bất ổn định nà y.
Lara nghÄ© bụng: "Anh ấy đã có lòng tốt nhá»› đến chồng mình và tốn công bảo quản đồ dùng cho chồng mình, thế mà mình vô ý và đáng ghét quá, chẳng mở miệng há»i xem anh ấy tên là gì và quê ở đâu".
Sáng hôm sau, lúc Ä‘i thăm thÆ°Æ¡ng binh, Lara đã sá»a lại sá»± vô ý, xoá dấu vết vô Æ¡n bằng cách há»i thăm Galiulin mấy Ä‘iá»u nói trên. Và nà ng cứ luôn miệng à lên sá»ng sốt:
"Trá»i, sao lại có sá»± tình cỠđến thế nhỉ? Số nhà 28, Ä‘Æ°á»ng BrescÆ¡, gia đình Tiverzin, mùa đông cách mạng 1905! Yuxupka à ? Không, tôi không biết cáºu Yuxupka nà o cả, hay là có lẽ tôi chÆ°a nhá»› ra, xin lá»—i ông. NhÆ°ng cái năm đó, vâng, năm đó, và cái sân ấy. Äúng, quả thá»±c có cái năm đó và cái sân ấy. Trá»i, nà ng Ä‘ang hồi tưởng tất cả má»™t cách sống Ä‘á»™ng biết mấy! Cả tiếng súng bắn nhau lúc bấy giá». Cả (cả cái gì nữa nhỉ, à phảij mình nhá»› ra rồi) "Lá»i Chúa Kitô". Trá»i Æ¡i, những cảm giác tuổi thÆ¡, những cảm giác đầu tiên má»›i mạnh mẽ và sâu sắc biết chừng nà o! Xin lá»—i, xin lá»—i trung uý, tên trung uý là gì nhỉ? À phải, trung uý vừa bảo tôi xong. Cám Æ¡n trung uý, trung uý Yosif Ghimazetdinovich Galiulin, trung uý đã gợi cho tôi bao ká»· niệm, bao ý nghÄ©.
Suốt hôm đó, cảnh "cái sân" thá»i niên thiếu không rá»i trà óc nà ng. Nà ng cứ luôn miệng thốt ra tiếng kêu kinh ngạc và gần nhÆ° nói thà nh tiếng các ý nghÄ© của mình.
- À, nhà số 28, Ä‘Æ°á»ng BrescÆ¡! Và bây giá» lại những tiếng súng bắn nhau, nhÆ°ng kinh khủng hÆ¡n biết bao lần! Không còn là "những cáºu bé Ä‘ang bắn" nữa. Các cáºu đã lá»›n, và đang ở đây tất cả đã thà nh những ngÆ°á»i lÃnh, toà n bá»™ những thÆ°á»ng dân ở các chiếc sân nhÆ° thế, các là ng mạc nhÆ° thế cả! Lạ lùng, lạ lùng tháºt!
Anh em thÆ°á»ng phê bình từ các phòng bên cạnh chống gáºy chống nạng hoặc kháºp khiá»…ng Ä‘i sang, chạy sang phòng nà y mà báo tin dồn dáºp;
- Những sá»± kiện cá»±c kỳ quan trá»ng, anh em Æ¡i! Tình hình Petersburg Ä‘ang rối loạn. Quân Ä‘á»™i đồn trú ở đó đã ngả sang phÃa quân khởi nghÄ©a. Cách mạng rồi!
Last edited by quykiemtu; 19-11-2008 at 08:39 AM.
|
25-09-2008, 02:11 PM
|
|
Thượng Thiên Hạ Äịa Duy Ngã Äá»™c Tôn
|
|
Tham gia: May 2008
Äến từ: Việt Nam
Bà i gởi: 3,304
Thá»i gian online: 3 tuần 5 ngà y 16 giá»
Thanks: 932
Thanked 2,152 Times in 223 Posts
|
|
P5 - 1
1.
Thị trấn Meluzep nằm trong vùng đất Ä‘en. Bá»™ Ä‘á»™i và các Ä‘oà n xe Ä‘i qua là m bụi Ä‘en bay lên nhÆ° đám mây châu chấu lÆ¡ lá»ng trên các mái nhà . Suốt từ sáng đến tối, ngÆ°á»i và xe cứ liên tục qua lại theo cả hai chiá»u, ra mặt tráºn, và từ mặt tráºn vá», nên không thể nói thá»±c ra chiến tranh còn tiếp diá»…n hay đã chấm dứt…
Cứ má»—i ngà y lại má»c lên đủ thứ chức vụ má»›i, không biết thế nà o là cùng. Và tất cả nhóm của há» Ä‘á»u được giao chức vụ: bác sÄ© Zhivago, trung uý Galiulin, nữ y tá Lara và mấy nhân viên khác nữa. Tất cả Ä‘á»u là dân từng ở các đô thị lá»›n, am hiểu và già u kinh nghiệm.
Há» thay thế các chức vụ trong há»™i đồng tá»± quản thị trấn, há» là m chÃnh uá»·, chÃnh trị viên tại các Ä‘Æ¡n vị quân Ä‘á»™i và sở y tế, và há» coi sá»± luân chuyển chức vụ đó nhÆ° má»™t cuá»™c giải trà ngoà i trá»i hay trò chÆ¡i ú tim. Song cà ng ngà y há» cà ng mong chấm dứt trò chÆ¡i đó để trở vá» nghá» của mình.
Công tác đã luôn luôn đưa Zhivago và Lara gần nhau, rất gần nhau.
2.
Những ngà y mÆ°a, đám bụi Ä‘en ở thị trấn biến thà nh má»™t thứ hồ mà u nâu sẫm, mà u cà phê, bao phủ các Ä‘Æ°á»ng phố phần lá»›n không lát đá.
Thị trấn không lá»›n, nên bất cứ chá»— nà o chỉ ra góc phố là có thể nhìn thấy đồng cỠảm đạm, bầu trá»i âm u, cái mênh mông của chiến tranh, cái mênh mông của cách mạng.
Zhivago viết thư cho vợ:
"Trong quân Ä‘á»™i tình hình rối loạn và vô chÃnh phủ vẫn Ä‘ang tiếp diá»…n. NgÆ°á»i ta dùng nhiá»u biện pháp để vãn hồi ý thức ká»· luáºt và tinh thần chiến đấu của binh sÄ©. Anh đã rảo qua các Ä‘Æ¡n vị đóng tại địa phÆ°Æ¡ng. Sau cùng, thay vì tái bút (đáng lẽ anh phải cho em biết việc nà y từ lâu), ở đây anh là m việc cạnh má»™t nữ y tá tên là Lara Antipova gì đó từ Moskva đến và sinh quán ở Ural.
"Chắc em còn nhá»› cây Nôen trong cái đêm ghê sợ mẹ em qua Ä‘á»i, nhá»› cô thiếu nữ đã bắn và o ông phó biện lý? Sau đó hình nhÆ° cô ta bị Ä‘Æ°a ra toà . Và theo anh nhá»›, có lẽ dạo ấy anh cÅ©ng đã kể vá»›i em, rằng Misa Gordon và anh đã gặp cô ta trong má»™t khách sạn tệ hại, hồi cô ta còn là nữ sinh trung há»c.
Misa và anh theo cha em tá»›i khách sạn đó, anh cÅ©ng không rõ để là m gì, trong má»™t đêm giá rét khủng khiếp. Khi đó hình nhÆ° là đang có cuá»™c khởi nghÄ©a vÅ© trang ở khu phố Presna. Thiếu nữ ấy chÃnh là Lara.
"Mấy lần anh đã tìm cách trở vá» vá»›i em. NhÆ°ng chuyện không Ä‘Æ¡n giản. Cái nó cầm chân anh ở lại đây không hẳn là công tác, bá»n anh có thể giao lại cho ngÆ°á»i khác mà chẳng thiệt hại gì cả, - khó khăn chÃnh là ở chá»— vá» bằng cách nà o. Hoặc không có tà u, hoặc có xe lá»a chạy qua thì đông quá, không tà i nà o chen lên được.
"Tuy nhiên, tình trạng nà y không thể kéo dà i mãi mãi. Vì thế má»™t số ngÆ°á»i đã bình phục hẳn, đã mãn hạn và được giải ngÅ© (trong đó có anh, Galiulin và cô Lara) đã quyết định dầu thế nà o Ä‘i nữa cÅ©ng sẽ lên Ä‘Æ°á»ng và o tuần sau và để dá»… lên tà u hÆ¡n, sẽ Ä‘i lẻ tẻ, má»—i ngà y má»™t ngÆ°á»i.
"Anh có thể tá»›i nhà bất kỳ lúc nà o, không báo trÆ°á»›c. Tuy váºy anh cÅ©ng sẽ cố đánh Ä‘iện tÃn cho em biết".
NhÆ°ng trÆ°á»›c khi lên Ä‘Æ°á»ng, Zhivago còn kịp nháºn má»™t bức thÆ° trả lá»i của Tonia.
Trong thÆ° đó, câu văn mất cả mạch lạc thá»i gian vì tiếng khóc nức nở; những giá»t nÆ°á»›c mắt, những vết nhòe thay dấu chấm câu. Tonia khuyên chồng đừng vá» Moskva nữa, mà hãy Ä‘i luôn tá»›i Ural cùng cái cô y tá lạ lùng trong Ä‘á»i từng gặp bao nhiêu Ä‘iá»u hay ho, bao nhiêu sá»± phối ngẫu hoà n cảnh kia; còn cuá»™c sống khiêm nhÆ°á»ng của Tonia, thì không tà i gì sánh nổi vá»›i cô ta đâu.
Nà ng viết: "Còn vá» phần bé Xasa và tÆ°Æ¡ng lai của nó, anh đừng lo. Anh sẽ không phải hổ thẹn vì nó, em hứa sẽ dạy dá»— nó theo những phép tắc của gia đình em và anh từng biết hồi nhá»".
Zhivago vá»™i trả lá»i:
"Tonia, em Ä‘iên rồi. Em Ä‘a nghi quá. Có lẽ nà o em chÆ°a biết hoặc không tháºt rõ là chÃnh em, chÃnh ý nghÄ© vá» em, lòng chung thủy vá»›i em, vá»›i gia đình chúng ta, đã cứu anh thoát chết, trăm nghìn thứ chết, trong hai năm chiến tranh khủng khiếp và tà n khốc vừa qua? NhÆ°ng nói nhiá»u mà là m gì? Và i bữa nữa chúng mình sẽ gặp nhau, sẽ lại sống má»™t cuá»™c Ä‘á»i nhÆ° xÆ°a, má»i việc sẽ sáng tá»â€¦
"NhÆ°ng cách trả lá»i của em nhÆ° thế khiến anh lo sợ vì lý do hoà n toà n khác. Nếu anh gây ra nguyên cá»› để em viết nhÆ° váºy thì có lẽ là quả tháºt anh đã có thái Ä‘á»™ máºp má»; trong trưởng hợp đó, anh còn có lá»—i cả vá»›i ngÆ°á»i phụ nữ đã bị anh đánh lừa và anh sẽ phải xin lá»—i cô ta. Anh sẽ là m việc đó ngay khi cô ta Ä‘i thăm mấy là ng xung quanh trở vỠđây. Các há»™i đồng tá»± quản địa phÆ°Æ¡ng trÆ°á»›c kia chỉ có ở cấp tỉnh và huyện, bây giỠđược láºp thêm ở cấp xã. Lara đã Ä‘i giúp má»™t cô bạn Ä‘ang hoạt Ä‘á»™ng ở xã vá»›i tÆ° cách "cán bá»™ chỉ đạo", chÃnh vá» việc đổi má»›i pháp luáºt ấy.
"Kể cÅ©ng kỳ tháºt, sống cùng má»™t ngôi nhà vá»›i cô Lara mà đến bây giá» anh vẫn không biết buồng cô ta ở đâu, và cÅ©ng chẳng bao giá» anh để ý đến chuyện ấy".
3.
Có hai Ä‘Æ°á»ng lá»›n Ä‘i từ Meliuzev, vá» phÃa Äông và sang phÃa Tây. Má»™t là con Ä‘Æ°á»ng đất chạy qua rừng tá»›i Zybusino, nÆ¡i chuyên mua bán bá»™t mì, trá»±c thuá»™c Meliuzev vá» phÆ°Æ¡ng diện hà nh chÃnh, nhÆ°ng vượt thị trấn nà y vá» má»i mặt. Còn con Ä‘Æ°á»ng kia rải đá sá»i chạy qua những đồng lầy khô cạn và o mùa hè, dẫn tá»›i ga Biriuchi, chá»— hai Ä‘Æ°á»ng xe lá»a gặp nhau, cách Meliuzev không xa.
Và o tháng sáu, nước cộng hoà tự trị do một chủ xưởng xay bột tên là Blazheyko khởi xướng, chỉ tồn tại trong hai tuần lễ.
Cái nÆ°á»›c cá»™ng hoà ấy dá»±a và o đám binh lÃnh Ä‘Ã o ngÅ© thuá»™c trung Ä‘oà n bá»™ binh 212, đã mang khà giá»›i bá» trốn, qua Biriuchi mà tá»›i Zybusino và o thá»i Ä‘iểm xảy ra cuá»™c đảo chÃnh.
NÆ°á»›c cá»™ng hoà ấy không công nháºn ChÃnh phủ lâm thá»i và sá»± tách biệt khá»i nÆ°á»›c Nga. Blazheyko, hồi còn trẻ có liên lạc thÆ° từ vá»›i Lev Tolstoy, đã tuyên bố má»™t xứ Zybusino má»›i, có lịch sá» hà ng ngà n năm, má»™t cá»™ng đồng lao công và tà i sản, và gá»i các nhân viên phụ trách hà nh chÃnh trong xã là các Sứ đồ.
Zybusino từ xÆ°a vốn là đầu Ä‘á» những câu chuyện hoang Ä‘Æ°á»ng và đầy cÆ°á»ng Ä‘iệu. Nó nằm ở giữa các cánh rừng ráºm. Nó đã được nhắc đến trong má»™t và i tà i liệu vá» Thá»i kỳ loạn lạc(1) và trong thá»i kỳ tiếp theo, khu vá»±c nà y đầy rẫy bá»n trá»™m cÆ°á»›p. Äầu Ä‘á» bà n tán ở cá»a miệng dân chúng là sá»± già u có của các tay lái buôn và chất đất phì nhiêu kỳ lạ của miá»n nà y. Má»™t số Ä‘iá»m là nh Ä‘iá»m gở, má»™t và i phong tục táºp quán, những đặc Ä‘iểm tiếng nói riêng, phân biệt cái dải phÃa tây nà y của mặt tráºn, chÃnh Ä‘á»u bắt nguồn từ Zybusino.
Bây giá» thì ngÆ°á»i ta kể những chuyện không kém phần hoang Ä‘Æ°á»ng vá» ngÆ°á»i phụ tá chÃnh của Blazheyko. Há» quả quyết rằng đấy là má»™t kẻ bị câm Ä‘iếc từ lúc má»›i đẻ, khi cao hứng lên thì biết nói, há»… hết hứng lại câm.
Giữa tháng bảy, nÆ°á»›c cá»™ng hoà Zybusino sụp đổ. Má»™t Ä‘Æ¡n vị quân Ä‘á»™i trung thà nh vá»›i ChÃnh phủ lâm thá»i tiến và o vùng nà y, dánh Ä‘uổi số quân nhân Ä‘Ã o ngÅ© phải rút chạy vá» phÃa Biriuchi.
Ở đấy suốt mấy dặm, hai bên Ä‘Æ°á»ng tà u là những cánh rừng bị chặt nham nhở, trong đó rải rác những gốc cây bị đốn đã chằng chịt dây leo, những đống củi bị bá» lại từ lâu nay đố ngổn ngang, những nhà hầm sụt lở của các thợ đốn củi những mùa trÆ°á»›c.
Äám quân nhân Ä‘Ã o ngÅ© đã tá»›i ẩn mình trong khu vá»±c nà y.
Chú thÃch:
(1) Thuáºt ngữ nà y được các nhà văn Nga bắt đầu sá» dụng thế ká»· 17, chỉ các biến cố xảy ra cuối thế ká»· 16, sau đó được các nhà sá» há»c quý tá»™c và tÆ° sản sá» dụng nhÆ° má»™t thuáºt ngữ chÃnh thức.
4.
NÆ¡i bác sÄ© Zhivago nằm Ä‘iá»u trị vết thÆ°Æ¡ng, sau đó ở lại là m việc và nay Ä‘ang sá»a soạn rá»i bá», là má»™t quân y viện được đặt trong toà biệt thá»± của nữ bá tÆ°á»›c Giabriscaia. Ngay từ đầu chiến tranh, bà đã nhÆ°á»ng toà biệt thá»± nà y là m nÆ¡i chạy chữa cho thÆ°Æ¡ng binh.
Toà nhà hai tầng đó chiếm má»™t trong những địa Ä‘iểm đẹp nhất của thị trấn Meliuzev. Nó đứng ở nÆ¡i tiếp giáp giữa má»™t Ä‘Æ°á»ng phố chÃnh và quảng trÆ°á»ng trung tâm của thị trấn. Chá»— nà y trÆ°á»›c được gá»i là thao trÆ°á»ng, vì bịnh sÄ© thÆ°á»ng thao diá»…n tại đây còn ngà y nay, và o các buổi tối, ngÆ°á»i ta lấy địa Ä‘iểm há»p mÃt tinh.
Nhá» vị trà ở đầu ngã tÆ°, đứng trên toà nhà có thể nhìn ra tứ phÃa rất rõ. Trừ phố chÃnh và quảng trÆ°á»ng, từ đây còn thấy ở ngay dÆ°á»›i chân toà nhà , trong sân nhà bên cạnh, phÆ¡i bà y cảnh sinh hoạt nghèo nà n của tỉnh lỵ chẳng khác gì cảnh sinh hoạt nông thôn. PhÃa sau nhà có má»™t bức tÆ°á»ng, bên kia tÆ°á»ng là cái vÆ°á»n cây cÅ© của nữ bá tÆ°á»›c.
Toà biệt thá»± nà y chÆ°a bao giá» là má»™t tà i sản có giá trị đối vá»›i bà chủ. Trong huyện, bà còn má»™t khu trang trại rá»™ng lá»›n tên là "Razdonoi". Ngôi nhà ở thị trấn chỉ là nÆ¡i tạm dừng chân má»—i khi bà có công việc tá»›i thị trấn và là nÆ¡i há»™i ngá»™ của khách khứa từ khắp nÆ¡i đến nghỉ hè ở trang trại "Razdonoi" của bà . Bây giá» toà biệt thá»± trở thà nh quân y viện, còn bà chủ đã bị bắt ở Petersburg, nÆ¡i thÆ°á»ng trú của bà .
Trong số gia nhân còn tiếp tục sống ở toà biệt thự có Mazmoazen Flori, vốn là gia sư dạy dỗ mấy cô con gái của bà chủ (các cô đã lấy chồng cả) và chị bếp tên là Ustina.
Äầu bạc, nÆ°á»›c da hồng hà o, Mazmoazen Flori thÆ°á»ng mặc chiếc áo cÅ©, sá»n, rá»™ng lùng thùng, rách và bẩn, kéo lê đôi già y cÅ© Ä‘i khắp nhà ung dung nhÆ° trÆ°á»›c đây giữa gia đình bá tÆ°á»›c. Bằng thứ tiếng Nga theo lối ngÆ°á»i Pháp, bà cứ luôn miệng kể chuyện nà y chuyện ná». Bà lấy Ä‘iệu bá»™, giÆ¡ chân múa tay và má»—i lần kết thúc trò ba hoa lại phá lên cÆ°á»i khà n khà n rồi ho rÅ©, ho rượi.
Bà Flori biết các uẩn khúc của cô y tá Lara. Theo bà thì ông bác sÄ© và cô y tá phải yêu thÃch nhau. Trung thà nh vá»›i bản tÃnh thÃch là m mối lái (má»™t thuá»™c tình sâu xa của những ngÆ°á»i thuá»™c dòng Rômăng), bà lấy là m mừng rỡ khi thấy hai ngÆ°á»i kia đứng vá»›i nhau, bà dứ dứ ngón tay ra bá»™ ta đây biết cả rồi, và nháy mắt vá»›i há» má»™t cách tinh quái. Lara ngÆ¡ ngác, bác sÄ© Zhivago thì bá»±c mình, còn bà , nhÆ° má»i bà già láºp dị, cứ coi trá»ng sá»± lầm lẫn của mình hÆ¡n tất cả và không Ä‘á»i nà o chịu sá»a chữa.
Bà Ustina lại còn kỳ quặc hÆ¡n. Thân hình bà thu hẹp ở phÃa trên, khiến bà có dáng dấp má»™t ả gà mái Ä‘ang ấp trứng.
Bà khô khan, tỉnh táo ghê gá»›m, nhÆ°ng bên cạnh sá»± tỉnh táo bà lại có má»™t trà tưởng tượng không sae kiá»m chế nổi vá» khoản mê tÃn dị Ä‘oan.
Bà biết vô số câu trừ tà của đám bình dân, bÆ°á»›c Ä‘i đâu má»™t bÆ°á»›c là bà đá»u tránh nhìn ngá»n lá»a trong bếp lò, không bao giá» ra khá»i nhà mà không thì thầm mấy câu thần chú và o lá»— khoá để xua Ä‘uổi ma quá»·. Bà sinh ở Zybusino. NgÆ°á»i ta bảo đâu nhÆ° bà là con má»™t thầy phù thuá»· ở vùng quê.
Bà Ustina đã có thể im lặng nhiá»u năm liá»n, nhÆ°ng đến khi có chuyện là m cho bà lên cÆ¡n nói, thì lúc đó không tà i gì ngăn cản được bà nữa. Bảo vệ chân lý là ham mê của bà .
Sau khi nÆ°á»›c Cá»™ng hoà Zybusino sụp đổ, chÃnh quyá»n Meliuzev tổ chức má»™t chiến dịch chống lại các tÆ° tưởng vô chÃnh phủ từ cái xứ Zybusino kia lan ra. Chiá»Æ° chiá»u ở quảng trÆ°á»ng có những cuá»™c mÃt tinh tá»± phát, ôn hoà và thÆ°a thá»›t, gồm má»™t số kẻ nhà n rá»—i tham dá»±, nhÆ° thá»i thái bình xÆ°a, lúc hoà ng hôn há» vẫn kéo nhau ra ngồi chÆ¡i ở bên cổng trụ sở Ä‘á»™i cứu hoả. Ban "Văn hoá giáo dục" khuyến khÃch các cuá»™c mÃt tinh kiểu đó và cá» cán bá»™ của mình hoặc các nhà hoạt Ä‘á»™ng từ nÆ¡i khác đến thị trấn, tá»›i Ä‘iá»u khiển các cuá»™c há»™i há»p. Các vị ấy coi những chuyện đồn đại ở Zybusino vá» anh chà ng câm Ä‘iếc mà nói được là điá»u cá»±c kỳ vô lý, và trong các bà i chà trÃch, há» luôn luôn nhắc đến anh chà ng đó. Song các thợ thủ công, các chị vợ lÃnh, các ngÆ°á»i từng là gia nhân ở nhà ông nà y bà ná», thì lại nghÄ© khác. Há» cho rằng ngÆ°á»i câm Ä‘iếc biết nói chẳng phải là cái gì quá Æ° phi lý. Há» bênh vá»±c cho anh ta.
Trong nghiên cứu tiếng bất bình lẻ tẻ từ trong đám đông phát ra để bênh vá»±c anh chà ng câm Ä‘iếc biết nói, ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng nghe thấy tiếng bà Ustina. Thoạt đầu, bà chÆ°a dám ra mặt, cái tÃnh xấu hổ của Ä‘Ã n bà đã ngăn bà lại. NhÆ°ng dần dà bà thêm dạn dÄ© và bắt đầu táo bạo công kÃch những diá»…n giả nà o phát biểu những quan Ä‘iểm mà dân Meliuzev không Æ°a. Thế là tá»± nhiên bà cÅ©ng trở thà nh má»™t diá»…n giả hùng hồn lúc nà o không hay.
Äứng ở toà biệt thá»±, qua cá»a sổ để mở, có thể nghe thất tiếng nói lao xao ở quảng trÆ°á»ng, và nhất là và o những buổi trá»i yên gió lặng, có thể nghe rõ từng mẩu diá»…n văn. Nhiá»u khi, lúc bà ústina nói, bà Flori lại chạy và o phòng bảo mấy ai có mặt hãy lắng tai mà nghe, rồi vá»›i thứ tiếng Nga giả cầy của bà , bà ân cần nhại lại:
- Xếu xa! Trụ lạt? DÆ°busi! Chà n cam đế. Phả bá»i! Phả bá»i!
(Xấu xa! Truỵ lạc! Zybusino? Chà ng câm điếc! Phản bội! Phản bội!).
Trong thâm tâm, Mazmoaden Flori hãnh diện vỠchị bếp hăng hái có tà i ăn nói kia. Hai bà rất gắn bó cảm mến nhau, tuy vẫn luôn luôn hầm hè nhau.
5.
Dần dần bác sÄ© Zhivago sá»a soạn lên Ä‘Æ°á»ng, chà ng Ä‘i đến các nhà và các cÆ¡ quan để từ giã ngÆ°á»i quen và xin các giấy tá» cần thiết.
Lúc đó, vị uá»· viên quân sá»± má»›i của mặt tráºn vùng nà y, trên Ä‘Æ°á»ng công tác đã dừng chân ở thị trấn. NgÆ°á»i ta kể rằng vị uá»· viên còn trẻ măng, gần nhÆ° má»™t cáºu bé.
Äấy là những ngà y chuẩn bị cho má»™t cuá»™c tấn công lá»›n. NgÆ°á»i ta cố khôi phục tinh thần của đám đông binh sÄ©, siết chặt ká»· luáºt trong quân Ä‘á»™i. Các toà án quân sá»± cách mạng được thiết láºp và khôi phục án tá» hình đã bị bãi bá» Ãt lâu nay.
TrÆ°á»›c khi ra Ä‘i, bác sÄ© Zhivago phải đến lấy dấu chứng thá»±c của trưởng ban quân quản. Ở Meliuzev, chức vụ nà y do má»™t sÄ© quan quân Ä‘á»™i đảm nhiệm, mà dân gá»i là "ông quáºn" cho tiện.
Ngà y nà o ở văn phòng của ông quáºn cÅ©ng đông nghịt những ngÆ°á»i là ngÆ°á»i. Cảnh chen chúc chỠđợi diá»…n ra. Không chỉ ở quanh cá»a và trong sân, mà còn lan rá»™ng đến má»™t ná»a Ä‘oạn Ä‘Æ°á»ng phố phÃa dÆ°á»›i cá»a sổ của văn phòng. Hà ng trăm ngÆ°á»i cùng nói má»™t lúc, chẳng còn ai hiểu ra là m sao nữa.
Hôm ấy văn phòng không tiếp khách. Trong văn phòng trống trải, yên tÄ©nh, các viên thÆ° ký bá»±c tức vì đủ thứ giấy má rắc rối Ä‘ang yên lặng ngồi viết và thỉnh thoảng trao đổi vá»›i nhau những cái nhìn giá»…u cợt, mỉa mai. Từ phòng là m việc của ông quáºn vá»ng ra tiếng cÆ°á»i nói vui vẻ, tá»±a hồ ngÆ°á»i ta Ä‘ang phanh áo mà uống nÆ°á»›c giải khát cho thoả thÃch.
Galiulin từ trong bÆ°á»›c ra, thấy bác sÄ© Zhivago Ä‘ang ở dãy phòng chung bên nà y, bèn cúi ngÆ°á»i nhÆ° lấy đà để chạy, là m hiệu má»i chà ng và o chia sẻ cảnh náo nhiệt trong phòng là m việc của ông quáºn.
Äằng nà o thì Zhivago cÅ©ng phải và o đó xin chữ ký của ông quáºn. Tại đó, chà ng được thấy má»™t cảnh tượng khá kỳ khôi. Con ngÆ°á»i được cả thị trấn nhắc tá»›i, ngÆ°á»i anh hùng của ngà y hôm nay, vị uá»· viên quân vụ má»›i, thay vì lên Ä‘Æ°á»ng tá»›i nÆ¡i được bổ nhiệm, lại Ä‘ang ở đây, trong cái phòng là m việc chẳng liên quan gì đến ban tham mÆ°u và các vấn Ä‘á» tác chiến.
Äứng trÆ°á»›c đám nhân viên hà nh chÃnh của ban quân quản, anh ta Ä‘ang lên lá»›p hùng hồn.
- ThÆ°a, đây lại thêm má»™t ngôi sao nữa của chúng tôi, - ông quáºn giá»›i thiệu bác sÄ© vá»›i vị uá»· viên quân vụ; vị nà y Ä‘ang quá báºn trà vá»›i bản thân mình, chẳng buồn Ä‘Æ°a mắt nhìn bác sÄ© ông quáºn chỉ đổi tÆ° thế để ký và o giấy tá» bác sÄ© giÆ¡ cho ông, rồi lại trở vá» tÆ° thế cÅ© vả giÆ¡ tay nhã nhặn má»i bác sÄ© ngồi xuống chiếc ghế nệm thấp đặt ở giữa phòng.
Trong số ngÆ°á»i có mặt, chỉ riêng Zhivago là ngồi ngay ngắn tá» tế, tất cả các vị còn lại Ä‘á»u ngồi những kiểu kỳ cục và buông thả. Ông quáºn ná»a nằm ná»a ngồi cạnh bà n giấy, má»™t tay chống đầu theo kiểu Petsorin (1), đối diện là ông phó quáºn ngồi trên thà nh Ä‘i văng, hai chân quặp lại bên dÆ°á»›i nhÆ° má»™t phụ nữ Ä‘ang ngồi trên yên ngá»±a, còn Galiulin thì ngồi trên má»™t cái ghế, hai tay ôm vòng lấy lÆ°ng ghế mà tá»±a cằm lên đó.
Vị uá»· viên lúc thì dùng hai cánh tay co ngÆ°á»i lên bá» cá»a sổ, lúc lại tụt xuống và , y nhÆ° má»™t con quay vừa lên dây cót thả ra, cứ nói luôn miệng và hấp tấp từng bÆ°á»›c ngắn trong phòng. Vị uá»· viên Ä‘ang nói vỠđám binh sÄ© Ä‘Ã o ngÅ© ở Biriuchi.
Tiếng đồn đại vá» vị uá»· viên là đúng. Äó là má»™t thanh niên hỉ mÅ©i chÆ°a sạch, ngÆ°á»i mảnh khảnh, dong dá»ng cao, và giống nhÆ° má»™t cây nến nhá» cháy to, anh ta say sÆ°a cháy lên vá»›i những lý tưởng cao cả nhất. Nghe đâu anh ta thuá»™c má»™t gia đình khá giả, con má»™t nguyên lão nghị viên gì đó và tháng hai vừa qua anh ta đã là má»™t trong nhứng sÄ© quan đầu tiên dẫn đại Ä‘á»™i của mình và o chiếm Viện Duma. Tên anh ta là Ghinse hay GhinsÆ¡ gì đó, lúc giá»›i thiệu vá»›i bác sÄ©, ông quáºn nói không rõ.
Anh ta nói đúng giá»ng Petersburg, rõ rà ng, Ä‘Ä©nh đạc và nghe hÆ¡i giống giá»ng ngÆ°á»i vùng Bantich. Anh ta mặc chiếc áo phÆ¡renchÆ¡(2), chắc thấy mình quá trẻ và để có vẻ nhiá»u tuổi hÆ¡n, anh ta cứ nhăn mặt khinh bỉ và giả bá»™ hÆ¡i gù lÆ°ng, bằng cách thá»c hai tay và o túi quần galiphê(3) và so đôi vai có hai cầu vai má»›i thẳng đứng, dáng dấp do đó trở nên giống má»™t tay kỵ sÄ© gầy, đến mức có thể kẻ từ vai xuống chân hai Ä‘Æ°á»ng đồng qui vá» phÃa dÆ°á»›i.
Ông quáºn nói vá»›i vị uá»· viên:
- Trên Ä‘Æ°á»ng xe lá»a, cách đây và i ga, có má»™t trung Ä‘oà n kỵ binh Hồng quân, rất trung thà nh. Chỉ việc Ä‘iá»u hỠđến đây vây quân phiến loạn là xong xuôi. Äại tÆ°á»›ng chỉ huy quân Ä‘oà n nhấn mạnh là phải mau chóng tÆ°á»›c khà giá»›i của chúng.
- Dùng kỵ binh? Không bao giá»! - Vị uá»· viên nổi nóng. - Bây giỠđâu phải là năm 1905! Má»™t bức thÆ° dÆ° âm của thá»i trÆ°á»›c cách mạng! Không, vá» Ä‘iểm nà y quan Ä‘iểm của chúng ta không giống nhau, các vị tÆ°á»›ng của ông khôn ngoan quá đấy!
- ChÆ°a thá»±c thi việc gì cả. Tất cả má»›i chỉ là kế hoạch, là kiến nghị. Äã thoả thuáºn vá»›i cấp chỉ huy quân Ä‘á»™i là không can thiệp và o các mệnh lệnh tác chiến. Tôi không loại trừ trung Ä‘oà n kỵ binh côdắc. Cứ cho là nhÆ° váºy. NhÆ°ng vá» phần tôi, tôi sẽ dùng những biện pháp khôn ngoan hÆ¡n. Bá»n Ä‘Ã o ngÅ© có doanh trại không?
- Chả biết gá»i là gì… dù sao, há» có căn cứ, có công sá»± phòng ngá»±.
- Äược! Tôi muốn đến thăm há». Ông hãy chỉ cho tôi cái đám cÆ°á»›p rừng đáng sợ ấy. Ừ thì há» là bá»n phiến loạn, tháºm chà là bá»n Ä‘Ã o ngÅ© Ä‘i nữa, nhÆ°ng đó là nhân dân, thÆ°a các ngà i, các ngà i quên mất Ä‘iá»u đó. Mà nhân dân là trẻ con, cần phải hiểu há», hiểu tâm lý của há», ở đây cần má»™t cách tiếp cáºn đặc biệt. Phải biết nhắm và o những cái đầy mẫn cảm, tốt đẹp nhất của há» và là m cho chúng ngân lên. Tôi sẽ đến khu rừng của há», tôi sẽ tâm tình vá»›i há», giải thÃch cho há» hiểu. Rồi các ông xem, há» sẽ trở lại vị trà chiến đấu cÅ© vá»›i hà ng ngÅ© chỉnh tá». Tôi đánh cuá»™c đấy. Các ông không tin Æ°?
- ChÆ°a chắc. NhÆ°ng thôi thì cÅ©ng trông nhá» Chúa Tôi sẽ bảo há» thế nà y: "Anh em Æ¡i, hãy nhìn tôi đây. Tôi là con má»™t, là niá»m hy vá»ng của gia đình, váºy mà tôi đã không ngần ngại hy sinh cả tên tuổi, địa vị, tình yêu của cha mẹ, để già nh lại cho anh em má»™t ná»n tá»± do mà chÆ°a dân tá»™c nà o trên thế giá»›i được hưởng. Äó là điá»u tôi đã là m, cùng vá»›i vô và n thanh niên hệt nhÆ° tôi, đấy là chÆ°a kể đến những báºc tiá»n bối vinh quang, những đảng viên Dân tuý (4) bị lÆ°u Ä‘Ã y và các đảng viên Dân ý (5) bị cầm tù ở Slisenburg. Chúng tôi cố gắng nhÆ° thế có phải để cho chúng tôi chăng? Chúng tôi cần cái đó chăng? Từ đây anh em sẽ không còn là binh lÃnh nhÆ° trÆ°á»›c nữa, mà là những chiến sÄ© của đạo quân cách mạng đầu tiên trên thế giởi. Các anh em hãy thà nh tháºt tá»± há»i, liệu anh em đã xứng đáng vá»›i danh hiệu đó chÆ°a? Trong khi Tổ quốc bị đổ máu Ä‘ang cố gắng lần cuối cùng để giải thoát khá»i quân thù Ä‘ang quấn chặt lấy mình nhÆ° các vòi thuá»· tức, thì anh em lại nghe theo má»™t dúm ngÆ°á»i vô lại, vô danh tiểu tốt và anh em vô tình trở thà nh má»™t bá»n đạo tặc, má»™t đám đông vô ý thức, được tá»± do, tháºt y nhÆ° câu tục ngữ: thả heo dÆ°á»›i gầm bà n, nó lại thượng cẳng lên bà n. Äấy, tôi sẽ chinh phục há», sẽ là m cho há» phải xấu hổ.
- Ấy chá»›, đừng liá»u mạng nhÆ° váºy, - ông quáºn có thể ngăn, ông kÃn đáo trao đổi vá»›i ông phó quáºn má»™t cái nhìn đầy ý nghÄ©a.
Galiulin cÅ©ng can vị uá»· viên đừng là m cái việc Ä‘iên rồ ấy. Anh thừa biết những kẻ quá khÃch ở trung Ä‘oà n 212, thuá»™c biên chế má»™t sÆ° Ä‘oà n mà anh từng phục vụ. Vị uá»· viên không nghe lá»i anh.
Bác sÄ© Zhivago nhấp nhổm chỉ muốn ra vá». Chà ng phát ngượng trÆ°á»›c sá»± ngây thÆ¡ khá» dại của vị uá»· viên. Thái Ä‘á»™ quá»· quyệt khôn khéo của ông quáºn và ông phó quáºn, hai gã láu cá tức cÆ°á»i cÅ©ng chẳng hay ho gì hÆ¡n. Sá»± ngu xuẩn và sá»± quá»· quyệt cÅ©ng cùng má»™t giuá»™c vá»›i nhau. Và cả hai thứ ấy Ä‘ang phun ra má»™t má»› từ ngữ rá»—ng tuếch, vô dụng, nhạt nhẽo mà chÃnh cuá»™c sống Ä‘ang muốn gạt bá».
Ôi đôi khi ta muốn né tránh cái cao siêu giả tạo và bất tà i, cái lối nói năng tối nghÄ©a của loà i ngÆ°á»i để bÆ°á»›c và o cái tưởng chừng tÄ©nh mịch của thiên nhiên, cái im lặng khổ sai của lao Ä‘á»™ng bá»n bỉ, cái im lặng không lá»i của giấc ngủ sau, của âm nhạc chân chÃnh và của sá»± rung Ä‘á»™ng trái tim, má»™t sá»± rung Ä‘á»™ng không nói nên lá»i vì sá»± trá»n vẹn của tâm hồn.
Bác sÄ© chợt nhá»› mình còn phải gặp Lara để biện giải, má»™t việc dẫu sao cÅ©ng chăng lấy gì là m thú vị. Chà ng sung sÆ°á»›ng vì buá»™c phải gặp nà ng, dù vá»›i cái giá nhÆ° váºy. NhÆ°ng chắc nà ng chÆ°a vá». Nhân lúc thuáºn tiện, chà ng bèn đứng dáºy, bá» ra ngoà i mà không ai hay biết.
Chú thÃch:
(1)Tên nhân váºt chÃnh trong tiểu thuyết "NgÆ°á»i hùng của thá»i đại" của Lermontov.
(2) Loại áo varÆ¡i quân Ä‘á»™i, thắt lại ở cuối vạt áo, có bốn túi lá»›n, hai ở trên ngá»±c, hai ở ngang sÆ°á»n.
(3) Loại quần nhét ống và o ủng, thắt lại ở đầu gối vá phanh rá»™ng vá» phÃa trên.
(4) phái Dân Tuý là phong trà o của trà thức dân chủ Nga thá»i kỳ 1861 - 1895, chống chế Ä‘á»™ nông nô và sá»± phát triển chủ nghÄ©a tÆ° bản ở Nga, muốn láºt đổ chế Ä‘á»™ quân chủ bằng cách mạng nông dân.
(5) Dân ý là tổ chức cách mạng lá»›n nhất của phái Dân Tuý ra Ä‘á»i ở Petersburg năm 1879, vá»›i cÆ°Æ¡ng lÄ©nh láºt đổ chế Ä‘á»™ quân chủ, già nh quyá»n dân chủ, trao ruá»™ng cho nông dân. Ưa dùng khủng bố (ám sát Nga hoà ng tám lần). Sau năm 1881 bị Ä‘Ã n áp và tan vỡ.
Last edited by quykiemtu; 19-11-2008 at 08:41 AM.
|
|
|
| |