Tháng 10/1934, do sai lầm cá»§a đưá»ng lối lãnh đạo tả khuynh nên Hồng quân Trung Quốc (TQ) đã phải trải qua má»™t năm chiến đấu khó khăn và khổ cá»±c. Tại khu Xôviết trung ương ở Giang Tây, lá»±c lượng Hồng quân đã không thể phá được chiến dịch bao vây thứ 5 cá»§a quân đội Quốc dân đảng và bắt buá»™c phải tiến hà nh cuá»™c Vạn Lý Trưá»ng Chinh nổi tiếng thế giá»›i.
Có nhiá»u nhân tố dẫn đến quyết định tiến hà nh cuá»™c Vạn Lý Trưá»ng Chinh cá»§a Hồng quân Trung Quốc nhưng trong đó có vai trò cá»§a thông tin tình báo tuyệt máºt đã giúp ban lãnh đạo lâm thá»i cá»§a Trung ương Äảng Cá»™ng sản (ÄCS) TQ đưa ra quyết định thá»±c hiện cuá»™c Vạn Lý Trưá»ng Chinh - cuá»™c hà nh quân chiến lược vá»›i má»™t lá»±c lượng lá»›n, mang tÃnh quyết định đối vá»›i cách mạng TQ lúc đó.
Cuối tháng 9/1934, Tưởng Giá»›i Thạch đã tổ chức má»™t Há»™i nghị quân sá»± bà máºt tại Lư SÆ¡n trên cÆ¡ sở 5 lần tiến hà nh bao vây khu Xôviết trung ương nhằm bố trà lại lá»±c lượng. Dưới sá»± cố vấn cá»§a viên tướng ngưá»i Äức Hans Von Seeckt, Tưởng Giá»›i Thạch đã vạch ra má»™t kế hoạch tiêu diệt toà n bá»™ ban lãnh đạo tối cao cá»§a Hồng quân TQ mang tên Kế hoạch “Chiếc thùng sắtâ€.
Kế hoạch nà y táºp trung lá»±c lượng lên đến 1,5 triệu quân, 270 máy bay và 200 khẩu pháo theo chiến lược “chia ra để bao vây và hợp lại để tấn công†tạo thà nh bức tưá»ng sắt bao vây lá»±c lượng chá»§ đạo cá»§a Hồng quân và Trung ương ÄCS TQ. Lấy mục tiêu trung tâm là Thụy Kim, trung tâm lãnh đạo cá»§a khu Xôviết trung ương, các đơn vị quân đội Quốc dân đảng tham gia chiến dịch nà y sẽ thá»±c hiện chiến lược tấn công hướng tâm nhằm hình thà nh má»™t vòng vây kÃn cách Thụy Kim 150km. Sau đó, má»—i ngà y sẽ tấn công già nh thêm 5km và đà o công sá»± kiên cố hình thà nh nên 30 hệ thống hà ng rà o dây thép gai cùng tuyến phong tá»a bằng há»a lá»±c mạnh khắp bốn phÃa cá»§a Thụy Kim.
Mục Ä‘Ãch đặt ra cá»§a kế hoạch “Chiếc thùng sắt†là cắt đứt các tuyến giao thông, phong tá»a tất cả các nguồn thông tin và háºu cần cá»§a Hồng quân cuối cùng dồn lá»±c lượng chá»§ lá»±c cá»§a Hồng quân và o má»™t khu vá»±c hẹp rồi tổng tấn công.
Äể đỠphòng Hồng quân đột phá vòng vây, quân đội Tưởng Giá»›i Thạch còn chuẩn bị sẵn 1.000 xe váºn tải quân sá»± để có thể nhanh chóng váºn chuyển quân đội tiến hà nh tấn công cÆ¡ động nhằm mục Ä‘Ãch trong vòng 1 tháng có thể tiêu diệt lá»±c lượng Hồng quân tại khu Xôviết trung ương. Äể che giấu ý đồ tác chiến, Tưởng Giá»›i Thạch đã huy động lá»±c lượng tiá»n phương cá»§a 14 sư Ä‘oà n tiến hà nh nghi binh xung quanh khu vá»±c Xôviết trung ương trong thá»i gian chưa hình thà nh được vòng vây theo Kế hoạch “Chiếc thùng sắtâ€.
Tưởng Giá»›i Thạch hy vá»ng rất nhiá»u và o kế hoạch nà y. Các loại tà i liệu quân sá»± liên quan đến Kế hoạch “Chiếc thùng sắt†bao gồm lệnh tổng động viên, trình tá»± tham gia chiến sá»± cá»§a các đơn vị, bố trà lá»±c lượng, khu vá»±c tấn công, thá»i gian tác chiến và bản đồ tác chiến... được chuẩn bị rất chi tiết, trên má»—i tà i liệu Ä‘á»u có đóng dấu “Tuyệt máºt†và sắp xếp theo thứ tá»±. Tất cả các sÄ© quan chỉ huy phải đăng ký và ký nháºn và o sổ theo dõi má»›i được tham khảo má»™t cách hạn chế những phần tà i liệu có liên quan.
Tuy nhiên, ngay sau khi Há»™i nghị quân sá»± kết thúc không lâu, Trung ương ÄCS TQ đã có được toà n bá»™ các tà i liệu tuyệt máºt vá» ná»™i dung cá»§a kế hoạch nà y. Và Tưởng Giá»›i Thạch không thể ngá» rằng ngưá»i đã mạo hiểm cung cấp những thông tin tình báo thuá»™c Kế hoạch “Chiếc thùng sắt†vốn được bảo máºt ở mức độ cao nhất cho trung ương ÄCS TQ chÃnh là Mạc Hùng - Tư lệnh an ninh Nam Xương, ngưá»i mà Tưởng Giá»›i Thạch má»›i bổ nhiệm chưa lâu.
Mạc Hùng (1891-1980) là ngưá»i huyện Anh Äức thuá»™c tỉnh Quảng Äông. Ông đã qua lá»›p đà o tạo vá» quân sá»± và đã từng tham gia cuá»™c khởi nghÄ©a Hoà ng Hoa Cương, chống Viên Thế Khải, thảo phạt Trần Äồng Minh và cuá»™c chiến tranh Bắc phạt.
Sau khi chiến tranh Bắc phạt kết thúc, Mạc Hùng được Tưởng Giá»›i Thạch phong hà m Thiếu tướng nhưng không có thá»±c quyá»n. Mang tâm trạng bất mãn, Mạc Hùng đã từng hai lần bà máºt tham gia hà nh động chống Tưởng Giá»›i Thạch cùng vá»›i Trương Phát Quế.
Năm 1930, nhá» quan hệ vá»›i Tống Tá» Văn, Mạc Hùng được và o là m việc tại Bá»™ Tà i chÃnh trong chÃnh phá»§ Quốc dân đảng. Khi ở Thượng Hải, Mạc Hùng đã được giá»›i thiệu vá»›i Hạng Du Niên - đảng viên ÄCS TQ đồng thá»i là thà nh viên cá»§a CÆ¡ quan Tình báo thuá»™c Trung ương ÄCS TQ. Sau đó Mạc Hùng liên lạc được vá»›i Chu Ân Lai, Lý Khắc Nông và đỠnghị xin gia nháºp ÄCS TQ. Tuy nhiên, má»™t số lãnh đạo cá»§a Trung ương ÄCS TQ đã thuyết phục Mạc Hùng tiếp tục hoạt động ngoà i Äảng.
Tháng 1/1934, Mạc Hùng đến là m việc ở Nam Xương tại Bộ chỉ huy Lộ quân thứ hai của Quốc dân đảng và được tiến cỠvà o vị trà Tư lệnh an ninh.
Trước khi nháºm chức, Mạc Hùng đã đến Thượng Hải và liên lạc vá»›i tổ chức ÄCS TQ. Sau đó, Mạc Hùng đã sắp xếp hÆ¡n 10 đảng viên ÄCS TQ trong đó có Hạng Du Niên là m việc trong bá»™ pháºn an ninh cá»§a Bá»™ Tổng chỉ huy quân đội Quốc dân đảng tại Nam Xương. Vá» bá»c cá»§a Hạng Du Niên là má»™t nhân viên cÆ¡ yếu. Và cùng vá»›i nhóm tình báo nà y, Mạc Hùng đã láºp nên chiến công góp phần là m thay đổi váºn mệnh cá»§a cách mạng TQ.
Tháng 9/1934, Tưởng Giá»›i Thạch tổ chức Há»™i nghị Lư SÆ¡n và tiến hà nh sắp xếp, bố trà lá»±c lượng chi tiết phục vụ cho Kế hoạch “Chiếc thùng sắtâ€. Mạc Hùng cÅ©ng được tham gia há»™i nghị nà y. Ngay sau khi Há»™i nghị quân sá»± Lư SÆ¡n kết thúc, Mạc Hùng đã tìm cách có được toà n bá»™ những ná»™i dung chÃnh cá»§a kế hoạch và giao cho Hạng Du Niên chuyển cho Ban lãnh đạo Trung ương ÄCS TQ. Nhóm tình báo đã sá» dụng loại má»±c đặc biệt để sao chép lại tất cả các ná»™i dung chÃnh cá»§a Kế hoạch “Chiếc thùng sắt†vá» tình hình bố trà lá»±c lượng và há»a lá»±c, kế hoạch tấn công, cÆ¡ cấu chỉ huy, bản đồ tác chiến... do Mạc Hùng cung cấp và o 4 quyển từ Ä‘iển cá»§a há»c sinh.
Hạng Du Niên là thà nh viên trong lá»±c lượng tình báo cá»§a Trung ương ÄCS TQ, có kinh nghiệm hoạt động lâu năm trong lòng địch nên được giao nhiệm vụ chuyển những tà i liệu tình báo vá» Kế hoạch “Chiếc thùng sắt†ra khu Xôviết trung ương. Tuy nhiên do tất cả các ngả đưá»ng tá»›i khu Xôviết trung ương Ä‘á»u bị lá»±c lượng quân đội cá»§a Tưởng Giá»›i Thạch canh gác nghiêm ngặt nên Hạng Du Niên đã phải ẩn mình trong núi nhiá»u ngà y để tìm cách vượt qua hệ thống an ninh dà y đặc đó. Äể qua mắt các trạm gác cá»§a quân đội Quốc dân đảng, Hạng Du Niên đã phải tá»± là m gãy 4 chiếc răng cá»a cá»§a mình và hóa trang giống như má»™t kẻ hà nh khất.
Ngà y 7/10/1934, Hạng Du Niên đã mang được những tà i liệu tình báo ra đến CÆ¡ quan Trung ương ÄCS TQ tại Thụy Kim. Những tà i liệu tình báo trên đã được giao táºn tay Chu Ân Lai và Lý Khắc Nông.
Lúc nà y, Ủy ban Quân sá»± cách mạng trung ương cÅ©ng liên tiếp nháºn được tin báo: quân đội Quốc dân đảng đã tiến công đồng loạt và o Hưng Quốc, Ninh Äô, Thạch Thà nh, Há»™i Xương. Khu vá»±c phòng ngá»± trá»ng yếu cá»§a Hồng quân ở Cổ Long Cương đã bị quân đội Quốc dân đảng chiếm được. Trong toà n bá»™ khu Xôviết trung ương, lá»±c lượng Hồng quân chỉ còn kiểm soát 5 huyện nhưng cÅ©ng Ä‘ang bị quân đội Quốc dân đảng uy hiếp.
Sau khi những thông tin vá» Kế hoạch “Chiếc thùng sắt†cá»§a quân đội Quốc dân đảng được Tổ 3 ngưá»i (Ban lãnh đạo lâm thá»i cá»§a Trung ương ÄCS TQ bao gồm Lý Äức lãnh đạo vá» quân sá»±, Bác Cổ phụ trách chÃnh sách chÃnh trị và Chu Ân Lai phụ trách thá»±c hiện các kế hoạch quân sá»±) xem xét, há» nhanh chóng nháºn thức được nguy cÆ¡ mà cách mạng Trung Quốc phải đối diện mà nếu không kịp thá»i có biện pháp đối phó thì sẽ gặp nguy hiểm trong vòng vây cá»§a quân đội Quốc dân đảng.
Tình hình cho thấy, quân đội Quốc dân đảng Ä‘ang từng bước thá»±c hiện Kế hoạch “Chiếc thùng sắtâ€. Vì váºy các lãnh đạo cá»§a Trung ương ÄCS TQ quyết định phải nhanh chóng thoát ra khá»i vòng vây cá»§a quân đội Quốc dân đảng trước khi nó khép lại theo như Kế hoạch “Chiếc thùng sắt†bằng không háºu quả sẽ hết sức nghiêm trá»ng.
Từ trước đó Trung ương ÄCS TQ cÅ©ng đã nháºn thức được rằng không thể thá»±c hiện được việc phá vòng vây từ bên trong. Vì váºy, Ủy ban quân sá»± cách mạng trung ương đã ra lệnh cho 3 quân Ä‘oà n Hồng quân số 6, 7 và 25 bắt đầu thá»±c hiện cuá»™c hà nh quân di chuyển má»™t lá»±c lượng lá»›n lên phÃa bắc đồng thá»i trên đưá»ng hà nh quân tiến hà nh tăng cưá»ng quân số lên đến 3 vạn ngưá»i bổ sung cho lá»±c lượng chá»§ lá»±c chuẩn bị cho cuá»™c Vạn Lý Trưá»ng Chinh cá»§a toà n bá»™ Hồng quân. Äây cÅ©ng là những lá»±c lượng đầu tiên thá»±c hiện cuá»™c Vạn Lý Trưá»ng Chinh.
Ngà y 8/10, các đơn vị Hồng quân địa phương được lệnh tiếp quản hệ thống phòng ngá»± từ các đơn vị Hồng quân chÃnh quy còn lá»±c lượng chá»§ lá»±c được lệnh táºp trung vá» Hưng Quốc, Vu Äô và Thụy Kim.
Ngà y 11/10/1934, Bá»™ Tổng tư lệnh Hồng quân và các đơn vị trá»±c thuá»™c được biên chế thà nh Lữ Ä‘oà n dã chiến số 1, các cÆ¡ quan trung ương biên chế thà nh Lữ Ä‘oà n dã chiến số 2 và thà nh láºp Phân cục trung ương do Hạng Anh, Trần Nghị lãnh đạo ở lại chỉ huy lá»±c lượng Hồng quân địa phương duy trì chiến tranh du kÃch. Chu Ân Lai cÅ©ng đã đạt được má»™t thá»a thuáºn bà máºt vá»›i Trần Kế ÄÆ°á»ng - Tư lệnh Mặt tráºn phÃa tây cá»§a quân đội Quốc dân đảng vá» việc mượn đưá»ng cho Hồng quân Ä‘i qua trong cuá»™c Vạn Lý Trưá»ng Chinh.
Ngà y 16 đến 18/10/1934, hÆ¡n 8,6 vạn quân chá»§ lá»±c cá»§a Hồng quân đã táºp trung khẩn cấp tại Vu Äô sau đó qua sông Vu Äô theo bốn đưá»ng và đến ngà y 21/10 bắt đầu chiến dịch phá vây khởi đầu cuá»™c Vạn Lý Trưá»ng Chinh.
Sau khi lá»±c lượng chá»§ lá»±c cá»§a Hồng quân phá vây và rút Ä‘i được 10 ngà y thì các đơn vị quân đội Quốc dân đảng thá»±c hiện Kế hoạch “Chiếc thùng sắt†đã tấn công Vu Äô, Há»™i Xương, Trưá»ng Äinh... Khi tiến sát đến Thụy Kim, quân đội Quốc dân đảng má»›i biết rằng lá»±c lượng chá»§ lá»±c cá»§a Hồng quân đã rút Ä‘i từ lâu.
Tưởng Giá»›i Thạch nháºn được thông tin nà y khi Ä‘ang Ä‘iá»u trị tại Quân y viện ở Bắc Bình. Tưởng Giá»›i Thạch đã rất tức giáºn và đã ra lệnh Ä‘iá»u tra xem thông tin vá» Kế hoạch “Chiếc thùng sắt†đã bị tiết lá»™ như thế nà o. Tuy nhiên cho đến khi bá» chạy sang Äà i Loan năm 1949, Tưởng Giá»›i Thạch vẫn không biết nhỠđâu mà Trung ương ÄCS TQ đã nhanh chóng nắm được những thông tin vá» kế hoạch tuyệt máºt nà y để kịp thá»i thá»±c hiện cuá»™c di chuyển lá»±c lượng chiến lược Vạn Lý Trưá»ng Chinh.
Do những thông tin tình báo tuyệt máºt khi đó chỉ được tiết lá»™ hạn chế trong má»™t số lãnh đạo cá»§a Trung ương Äảng được biết và cuá»™c Vạn Lý Trưá»ng Chinh khi đó được quyết định và thá»±c hiện rất nhanh chóng nên má»™t số nhà lãnh đạo như Mao Trạch Äông cÅ©ng chưa được biết ngay lúc đó. Sau nà y trong những văn kiện lịch sá» cá»§a ÄCS TQ cÅ©ng không đỠcáºp nhiá»u đến Mạc Hùng và Hạng Du Niên.
Sau khi biết được chiến công lấy được thông tin tuyệt máºt vá» Kế hoạch “Chiếc thùng sắt†cá»§a Tưởng Giá»›i Thạch dẫn đến cuá»™c Vạn Lý Trưá»ng Chinh, Mao Trạch Äông đã rất khen ngợi công lao cá»§a nhóm tình báo và đÃch thân chỉ thị cho Diệp Kiếm Anh tìm kiếm Mạc Hùng.
Không chỉ đóng góp thông tin tình báo dẫn đến cuá»™c Vạn Lý Trưá»ng Chinh lịch sá», Mạc Hùng còn giúp đỡ Hạ Long, má»™t trong mưá»i vị nguyên soái đầu tiên cá»§a quân đội Trung Quốc sau nà y thoát khá»i sá»± truy lùng cá»§a Tưởng Giá»›i Thạch và ra được khu cách mạng an toà n. Mạc Hùng cÅ©ng đã giúp giải phóng gần 100 đảng viên ÄCS TQ bị chÃnh quyá»n Quốc dân đảng giam giữ. Sau khi nước Cá»™ng hòa nhân dân Trung Hoa ra Ä‘á»i, Mạc Hùng đã từng đảm nhiệm chức vụ Phó chá»§ tịch ChÃnh hiệp tỉnh Quảng Äông, Ủy viên ChÃnh hiệp toà n quốc, Ủy viên Ủy ban cách mạng nhân dân trung ương...
Nhân dịp Quốc khánh năm 1956, Thượng tướng Lý Khắc Nông khi đó là Phó tổng Tham mưu trưởng Giải phóng quân TQ đã cho đón Mạc Hùng đến Bắc Kinh tham gia lá»… mừng Quốc khánh. Nguyên soái Diệp Kiếm Anh cÅ©ng đã thay mặt lãnh đạo trung ương tiếp đãi Mạc Hùng và Hạng Du Niên đồng thá»i khẳng định công lao to lá»›n cá»§a hỠđối vá»›i sá»± nghiệp cách mạng Trung Quốc. Chiến công cá»§a nhóm tình báo Mạc Hùng, Hạng Du Niên đã được dá»±ng thà nh bá»™ phim mang tên “Những anh hùng thầm lặng†và o những năm 90 cá»§a thế ká»· XX
Quang Hải (Theo The World Military)
Các chủ đỠkhác cùng chuyên mục nà y: