eVăn: Mạc Ngôn tên tháºt là Quản Mạc Nghiệp, sinh năm 1956 tại Cao Máºt, tỉnh SÆ¡n Äông, Trung Hoa, trong má»™t gia đình nông dân. TrÆ°á»›c khi gia nháºp quân Ä‘á»™i năm 1976, ông là m trong nhà máy sản xuất dầu thá»±c váºt. Năm 1986, ông tốt nghiệp ban văn chÆ°Æ¡ng TrÆ°á»ng Văn hóa Quân Ä‘á»™i, và gia nháºp Há»™i Nhà văn Trung Quốc. Ông nổi tiếng từ giữa tháºp niên 1980 qua truyện ngắn Củ cà rốt trong suốt, và được thế giá»›i biết đến qua cuốn tiểu thuyết đầu tay Cao lÆ°Æ¡ng Ä‘á» - đã được đạo diá»…n nổi tiếng TrÆ°Æ¡ng Nghệ MÆ°u chuyển thà nh phim. Tuy bút hiệu của ông có nghÄ©a là “không nói†nhÆ°ng ông chÃnh là má»™t trong những nhà văn có sức sáng tạo mạnh nhất Trung Quốc hiện nay, vá»›i 9 bá»™ tiểu thuyết và trên 70 truyện ngắn. Các tiểu thuyết Báu váºt của Ä‘á»i (nguyên tác Phong nhÅ© phì đồn), Äà n hÆ°Æ¡ng hình, Cây tá»i nổi giáºn... của ông đã rất quen thuá»™c vá»›i bạn Ä‘á»c Việt Nam.
Linh dược (The Cure, Ling Yao, 1993) trÃch trong tuyển táºp nhiá»u tác giả Chairman Mao Would Not Be Amused, do Howard Goldblatt dịch sang Anh ngữ, Grove Press xuất bản năm 1995 tại New York.
---------------
Chiá»u hôm đó, chi Ä‘á»™i lao Ä‘á»™ng vÅ© trang dán yết thị trên bức tÆ°á»ng vôi trắng hÆ°á»›ng ra con Ä‘Æ°á»ng nhà Mã Khúc Tam, thông báo vá» buổi hà nh quyết sáng mai ở địa Ä‘iểm thÆ°á»ng lệ: đầu cầu phÃa nam sông Giao. Má»i dân là ng khá»e mạnh phải có mặt để há»c táºp. Năm đó ngÆ°á»i ta hà nh quyết quá nhiá»u tá»›i ná»—i thiên hạ chẳng buồn để ý nữa, và cách duy nhất để có đông ngÆ°á»i xem là bắt ép há» phải có mặt.
Căn phòng vẫn tối nhÆ° má»±c lúc ba ngồi dáºy thắp đèn dầu lạc. Sau khi mặc áo khoác ấm, ông đánh thức tôi và giục tôi ra khá»i giÆ°á»ng, nhÆ°ng trá»i lạnh nên tôi chỉ muốn nằm trong chăn ấm. Cuối cùng ba kéo chăn, ông gá»i:
- Dáºy Ä‘i, chi Ä‘á»™i lao Ä‘á»™ng vÅ© trang chỉ muốn xong việc sá»›m. Nếu ra trá»…, mình sẽ lỡ cÆ¡ há»™i.
Tôi theo ba ra cổng. Bầu trá»i phÃa đông rá»±c sáng. ÄÆ°á»ng xá lạnh buốt và vắng tanh, gió tây bắc thổi suốt đêm quét sạch bụi; con Ä‘Æ°á»ng xám xịt hiện rõ. Ngón tay và ngón chân tôi lạnh nhÆ° chấu cắn. Äi ngang khu nhà của Mã, nÆ¡i chi Ä‘á»™i lao Ä‘á»™ng vÅ© trang đóng, chúng tôi thấy cá»a sổ sáng và nghe tiếng ống bá»…. Ba nói nhá»:
- Nhanh chân lên. Chi đội lao động đang ăn sáng.
Ba kéo tôi lên bá» sông, ở đó có thể thấy dáng cây cầu đá tối tăm và những mảng băng dÆ°á»›i lòng sông. Tôi há»i:
- Mình núp ở đâu hở ba?
- Dưới cầu.
Chân cầu không có ai và tối nhÆ° má»±c, chÆ°a kể còn lạnh cứng. Da đầu tôi nhÆ° bị kim châm, vì thế tôi há»i ba:
- Sao da đầu con như bị kim châm?
Ông nói:
- Ba cÅ©ng váºy. Há» bắn nhiá»u ngÆ°á»i ở đây quá đến ná»—i oan hồn khắp nÆ¡i.
Tôi phát hiện những hình thù lông lá cỠđộng trong bóng tối dưới cầu. Tôi la lên:
- Oan hồn kìa!
Ba nói:
- Không phải oan hồn. Äó là lÅ© chó ăn xác chết.
Tôi rụt lại tá»›i khi đụng chân cầu lạnh thấu xÆ°Æ¡ng. Tôi nghÄ© tá»›i bà ná»™i, mắt bà mỠđục nhÆ° mù. Bầu trá»i sẽ sáng hẳn khi ba vì sao phÃa tây chiếu nghiêng xuống lòng cầu. Ba đốt ống vố, mùi thuốc thÆ¡m ngát bao phủ. Môi tôi tê cứng.
- Ba, con ra ngoà i chạy được không? Con lạnh cóng rồi.
Câu trả lá»i của ba là :
- Nghiến răng lại. Chi Ä‘á»™i lao Ä‘á»™ng vÅ© trang sẽ bắn tù nhân khi mặt trá»i ban mai còn Ä‘á».
- HỠbắn ai sáng nay hả ba?
Ba nói:
- Ba không biết. NhÆ°ng chả bao lâu sẽ biết. Ba hy vá»ng há» bắn ngÆ°á»i nà o còn trẻ.
- Sao váºy?
- NgÆ°á»i trẻ có cÆ¡ thể trẻ. Hiệu quả hÆ¡n.
Tôi muốn há»i thêm, nhÆ°ng Ba đã mất kiên nhẫn:
- Äừng há»i nữa. Mình nói chuyện dÆ°á»›i nà y, trên kia há» nghe được đó.
Trong khi chúng tôi nói chuyện, bầu trá»i đổi sang trắng nhÆ° bụng cá. LÅ© chó là ng đã há»p thà nh bầy sủa ông ổng, nhÆ°ng vẫn không át được tiếng khóc của các bà . Ba bÆ°á»›c khá»i chá»— núp và đứng má»™t lát trên lòng sông, vểnh tai vá» hÆ°á»›ng là ng. Lúc nà y tôi thá»±c sá»± bồn chồn. LÅ© chó ăn xác chết lảng vảng dÆ°á»›i chân cầu nhìn đăm đăm nhÆ° muốn xé xác tôi. Tôi không biết Ä‘iá»u gì giữ mình khá»i bá» chạy. Ba lom khom quay lại. Tôi thấy môi ông run trong ánh ban mai má» nhạt nhÆ°ng không rõ ông lạnh hay sợ. Tôi há»i:
- Nghe gì không ba?
Ba thì thà o:
- Im. Há» tá»›i bây giá». Ba nghe há» Ä‘ang trói tá»™i nhân.
Tôi sát lại gần ba và ngồi xuống lùm cá» dại. Lắng nghe tháºt kỹ, tôi có thể nghe tiếng cồng trong là ng, lẫn vá»›i tiếng Ä‘Ã n ông bá»±c tức:
- Dân là ng hãy tá»›i đầu cầu phÃa nam để coi hà nh quyết, bắn tên địa chủ bạo ngược Mã Khúc Tam, vợ hắn, và tên xã trưởng bù nhìn Luân Phong SÆ¡n. Lệnh của thủ trưởng TrÆ°Æ¡ng, trưởng chi Ä‘á»™i lao Ä‘á»™ng vÅ© trang, kẻ nà o không Ä‘i sẽ bị trừng phạt, coi nhÆ° là đồng lõa.
Tôi nghe ba lầm bầm:
- Tại sao bắn Mã Khúc Tam? HỠkhông nên bắn ông ấy.
Tôi muốn há»i ba tại sao há» không nên bắn Mã Khúc Tam, nhÆ°ng chÆ°a kịp mở miệng thì tôi nghe tiếng súng; viên đạn vút Ä‘i, lên tÃt bầu trá»i. Rồi tiếng vó ngá»±a tiến vá» hÆ°á»›ng chúng tôi, tá»›i táºn đầu cầu, tiếng vó ngá»±a trên cầu lóc cóc nhÆ° tiếng gió lốc. Ba và tôi rút và o nhìn những tia nắng xuyên qua khe hở giữa các hòn đá. Cả hai chúng tôi sợ hãi không rõ chuyện gì Ä‘ang xảy ra. Sau khoảng thá»i gian hút xong ná»a ống vố, chúng tôi nghe tiếng ngÆ°á»i tá»›i gần hò hét. Há» dừng lại. Tôi nghe má»™t ngÆ°á»i giá»ng nhÆ° vịt quang quác:
- Kệ nó, tổ cha nó. Không bắt được nó đâu.
Hai tiếng súng bắn chá»— vó ngá»±a. Tiếng vang trên tÆ°á»ng nÆ¡i chúng tôi núp. Tai tôi ù đặc, mùi thuốc súng nồng nặc.
Tiếng quang quác lại trồi lên:
- Thằng khốn, mà y bắn cái gì? Giá» nà y nó đã qua quáºn khác mất rồi.
Có tiếng ngÆ°á»i nói:
- Tôi không dè nó là m nhÆ° váºy. Thủ trưởng TrÆ°Æ¡ng ạ, nó chắc là tá Ä‘iá»n.
Tiếng vịt quác:
- Nó là đồ chó quấn Ä‘Ãt giai cấp địa chủ.
Có ngÆ°á»i bÆ°á»›c tá»›i thà nh cầu tiểu xuống. Mùi hôi nồng nặc. Tiếng vịt quác:
- Thôi, quay lại. Mình còn lo vụ xỠbắn nữa.
Ba thì thầm vá»›i tôi rằng gã nghe nhÆ° vịt là trưởng chi Ä‘á»™i lao Ä‘á»™ng vÅ© trang được quáºn giao trách nhiệm nhổ sạch bá»n phản Äảng. NgÆ°á»i ta gá»i gã là Thủ trưởng TrÆ°Æ¡ng.
Bầu trá»i đổi sang mà u hồng trên chân trá»i phÃa đông, các đám mây má»ng thấp lÆ¡ lá»ng hiện ra, chẳng bao lâu mây cÅ©ng ráng hồng. Lúc nà y trá»i đủ sáng để thấy phân chó khô cứng trên mặt đất nÆ¡i chúng tôi núp, và mấy mảnh vải rách, nhúm tóc, và má»™t sá» ngÆ°á»i bị nhai nát. Tôi phải quay mặt Ä‘i vì ghê tởm. Lòng sông khô nhÆ° xÆ°Æ¡ng, ngoại trừ mấy vÅ©ng nÆ°á»›c đóng băng đây đó, những bụi cá» dại Ä‘iểm sÆ°Æ¡ng má»c trên bá» dốc. Gió bấc đã lặng, cây cối trên bá» sông đứng thẳng lặng yên trong bầu khà giá lạnh. Tôi quay nhìn ba thấy hÆ¡i thở của ông. Thá»i gian nhÆ° đứng yên. Rồi ba nói:
- HỠtới kìa.
Äoà n hà nh quyết tá»›i đầu cầu ầm Ä© tiếng cồng nhốn nháo và tiếng vó ngá»±a Ä‘iếc tai. Rồi có tiếng oang oang:
- Thủ trưởng TrÆ°Æ¡ng, thủ trưởng TrÆ°Æ¡ng Æ¡i, cả Ä‘á»i tôi là ngÆ°á»i tốt...
Ba thì thầm:
- Mã Khúc Tam.
Một tiếng nói khác yếu ớt nức nở:
- Thủ trưởng TrÆ°Æ¡ng, xin ông khoan hồng... Chúng tôi bầu xã trưởng. Tôi đâu có muốn là m... Chúng tôi bầu. Tôi rút trúng cá»ng cá» ngắn, tôi xui xẻo... Thủ trưởng TrÆ°Æ¡ng, xin ông khoan hồng, tha mạng chó của tôi... Tôi còn mẹ già tám mÆ°Æ¡i phải trông nom...
Ba thì thầm:
- Luân Phong Sơn.
Sau đó, một tiếng the thé nói:
- Thủ trưởng TrÆ°Æ¡ng Æ¡i, ông ở nhà tôi, tôi nuôi ông ăn đầy đủ, cho ông uống rượu ngon nhất. Tôi còn cho cả đứa con gái mÆ°á»i tám tuổi của tôi chăm lo má»i thứ ông cần. Thủ trưởng TrÆ°Æ¡ng, ông đâu có lòng gang dạ sắt nà o?
Ba nói:
- Vợ Mã Khúc Tam.
Cuối cùng, tôi nghe tiếng đà n bà rống:
- U-la-ah-ya...
Ba thì thầm:
- Bà vợ câm của Luân Phong Sơn.
Bằng giá»ng Ä‘iá»m tÄ©nh hững há», thủ trưởng TrÆ°Æ¡ng nói:
- Tụi mà y sẽ bị bắn dù có là m om sòm hay không, váºy thì im Ä‘i. Ai cÅ©ng phải có lúc chết. Tụi mà y xong cho sá»›m để Ä‘i đầu thai kiếp khác.
Khi đó Mã Khúc Tam nói lớn với đám đông:
- Thưa bà con, trẻ cũng như già , tôi, Mã Khúc Tam, chưa từng hại ai. Bây giỠxin bà con hãy phát biểu cho tôi...
Và i ngÆ°á»i khuỵu xuống thà nh tiếng và bắt đầu tuyệt vá»ng cầu khẩn:
- Xin thủ trưởng TrÆ°Æ¡ng khoan hồng. Äể há» sống. Há» là ngÆ°á»i chân tháºt, cả bá»n há»...
Má»™t giá»ng thanh niên la át tiếng kẻ khác:
- Thủ trưởng TrÆ°Æ¡ng, tôi Ä‘á» nghị chúng ta bắt bốn tên chó đẻ nà y quì xuống ngay trên cầu lạy má»™t trăm lạy. Rồi mình trả lại Ä‘á»i chó của chúng. Ông nghÄ© sao?
Thủ trưởng TrÆ°Æ¡ng trả lá»i giá»ng Ä‘e dá»a:
- Cao Nhân SÆ¡n, anh có ý kiến à ! Anh cho tôi, TrÆ°Æ¡ng Khuất Äể, là thứ ma báo oán hả? Tôi thấy anh là m trưởng ban dân phòng đủ lâu rồi đấy! Thôi đứng lên, dân là ng. Quỳ nhÆ° thế lạnh lắm. ChÃnh sách rõ rà ng. Bây giá» không ai có thể cứu chúng, thôi má»i ngÆ°á»i đứng lên.
Mã Khúc Tam khẩn khoản:
- Dân là ng, là m ơn xin cho tôi...
Thủ trưởng Trương cắt ngang:
- Äừng lần lữa nữa. Tá»›i giá» rồi.
- Tránh ra, tránh chỗ!
Và i thanh niên ở đầu cầu, hầu hết là ngÆ°á»i của chi Ä‘á»™i lao Ä‘á»™ng vÅ© trang, dẹp những ngÆ°á»i Ä‘ang quỳ trên cầu. Rồi Mã Khúc Tam khấn trá»i:
- Trá»i già mù sao? Tôi, Mã Khúc Tam, đổi cả Ä‘á»i là m việc tốt bằng má»™t viên đạn và o đầu sao? TrÆ°Æ¡ng Khuất Äể, đồ chó đẻ, mà y sẽ chết bá» chết bụi. Äồ chó đẻ.
Thủ trưởng Trương gầm:
- Lẹ lên! Hay tụi mà y muốn nghe nó phun ná»c Ä‘á»™c?
Tiếng chân chạy băng qua cầu trên đầu chúng tôi. Qua các khe đá, tôi thoáng thấy ngÆ°á»i. Tiếng ngÆ°á»i ở đầu cầu phÃa nam ra lệnh:
- Quỳ xuống!
Tiếng ở đầu phÃa bắc hét lá»›n:
- Má»i ngÆ°á»i tránh ra.
Äùng - đùng - đùng, ba tiếng súng.
Tiếng nổ rung mà ng nhÄ© tá»›i ná»—i tôi tưởng mình Ä‘iếc. Lúc đó, mặt trá»i đã lên khá»i chân trá»i phÃa đông, vầng Ä‘á» thắm tá»a ra từ các đám mây nhÆ° tán cây thông khổng lồ. Khối thịt ká»nh cà ng từ từ đổ xuống trên cầu nhÆ° mây trôi, ngã uỵch xuống mặt đất băng giá bằng sức nặng của nó. Dòng máu trong nhÆ° pha lê nhỉ ra trên đầu.
Há»—n loạn và kinh hoà ng ở đầu cầu phÃa bắc - tôi nghe nhÆ° tiếng tan tác Ä‘iên cuồng của dân là ng bị huy Ä‘á»™ng chứng kiến cảnh hà nh quyết. Nó không giống tiếng chi Ä‘á»™i lao Ä‘á»™ng vÅ© trang Ä‘uổi theo kẻ Ä‘Ã o ngÅ©.
Má»™t lần nữa, tiếng chân chạy qua cầu từ bắc sang nam, theo sau tiếng hô “Quỳ xuống†ở đầu cầu phÃa nam và tiếng “Tránh ra†ở phÃa bắc. Rồi ba tiếng súng nữa - Luân Phong SÆ¡n đầu trần mặc áo khoác vá rách rÆ°á»›i gục xuống nÆ¡i bá» sông, thoạt tiên đổ và o Mã Khúc Tam rồi lăn sang bên cạnh.
Sau đó, má»i việc Ä‘Æ¡n giản hÆ¡n. Má»™t trà ng súng át tiếng ồn và xác hai phụ nữ rÅ© rượi đổ xuống, tay chân tung ra, rÆ¡i và o thân hình của hai ngÆ°á»i chồng.
Tôi nắm chặt tay Ba, cảm thấy quần của mình ấm và ướt.
Ãt nhất năm sáu ngÆ°á»i đứng ngay phÃa trên cầu; hình nhÆ° sức nặng của há» xuyên qua ná»n đá đè xuống thẳng đầu chúng tôi. Tiếng quát nhÆ° sấm của há» gần nhÆ° Ä‘iếc tai:
- Có nên kiểm lại xác không thủ trưởng?
- Kiểm là m gì? Óc tung tóe cả ra. Ngá»c hoà ng có xuống cÅ©ng không cứu được.
- Thôi, Ä‘i! Vợ ông Quốc Ä‘ang rán Ä‘áºu đợi mình.
Há» qua cầu vá» hÆ°á»›ng bắc, bÆ°á»›c chân nhÆ° tiếng tuyết lở. Ná»n cầu đá lắc kẽo kẹt nhÆ° muốn đổ xuống bất cứ lúc nà o. Hay là tôi cảm thấy thế.
Im lặng trở lại.
Ba thúc khuỷu tay tôi:
- Äừng đứng đó nhÆ° thằng ngốc. Là m Ä‘i.
Tôi nhìn quanh, nhÆ°ng má»i thứ vô nghÄ©a. Ngay cả ba tôi, vốn quá thân thuá»™c, nhÆ°ng tôi vẫn không thể nhá»› ra ông.
Chắc tôi chỉ có thể nói:
- Hả? Hả?
Ba nói:
- Con quên à ? Mình tá»›i đây để lấy linh dược cho bà ná»™i. Phải là m nhanh, trÆ°á»›c khi bá»n chúng tá»›i vồ lấy.
Lá»i ba nói vẫn vang trong tai tôi lúc bảy tám con chó hoang đủ mà u lê bóng dà i rá»i lòng sông Ä‘i tá»›i hÆ°á»›ng chúng tôi, chúng Ä‘ang sủa tôi. Tôi chỉ nghÄ© được là khi tiếng súng đầu tiên vang lên, chúng đã quay đầu vừa bá» chạy vừa sủa kinh hoà ng.
Tôi nhìn ba đá văng và i viên gạch và ném những con chó Ä‘ang tá»›i gần. Chúng bá» chạy nhốn nháo. Rồi ông lấy dao lạng thịt trong áo khoác quÆ¡ lên không để dá»a bầy chó. Những vầng sáng bạc đẹp lấp lánh chung quanh bóng ông. Bầy chó đứng xa má»™t lát. Ba thắt sợi dây quanh hông và xắn tay áo. Ông nói:
- Coi chừng cho ba.
NhÆ° ó vồ mồi, ba kéo mấy cái xác phụ nữ ra, rồi lăn ngá»a Mã Khúc Tam lên. Ông quỳ xuống vái. Ông khấn nhá»:
- Ông chủ Mã Æ¡i, lòng trung thà nh và hiếu thảo có hạn. Tôi không muốn là m Ä‘iá»u nà y đâu.
Tôi thấy Mã Khúc Tam giÆ¡ tay lau khuôn mặt đẫm máu. Ông mỉm cÆ°á»i nói: “TrÆ°Æ¡ng Khuất Äể, mà y sẽ chết bá» chết bụiâ€.
Ba cố dùng một tay cởi cúc áo da của Mã Khúc Tam nhưng quá run. Tôi nghe ông nói:
- Nà y con, cầm dao cho ba.
Tôi nhá»› mình Ä‘Æ°a tay ra nháºn con dao, nhÆ°ng ba đã ngáºm dao và o miệng trong khi ông cố cởi hà ng cúc và ng trên ngá»±c Mã Khúc Tam. Cúc tròn, Ä‘Ãnh những hạt và ng lá»›n nhÆ° hạt Ä‘áºu xanh, hầu nhÆ° không thể cởi khá»i khuyết áo. Sốt ruá»™t, ba giáºt đứt cúc và giáºt toang áo khoác, để lá»™ áo lót da dê non. Ão xa-tanh có cùng bá»™ cúc, vì thế ba cÅ©ng giáºt đứt. Sau áo ngắn là cái yếm lụa Ä‘á». Tôi nghe ba thở phì phì giáºn dữ. Tôi phải thú nháºn rằng đã ngạc nhiên khi thấy áo quần đẹp lạ lùng mà ông lão to béo - ông trên năm mÆ°Æ¡i - mặc bên trong bá»™ áo thÆ°á»ng. NhÆ°ng ba hình nhÆ° rất tức giáºn, ông xé toang áo khá»i xác chết và vứt sang bên. Rốt cuá»™c, cái bụng tròn và ngá»±c lép của Mã Khúc Tam lá»™ ra. Ba nắm lấy tay ông ta, nhÆ°ng lại nhổm lên, mặt ba và ng tái. Ông nói:
- Nà y con, coi tim ổng còn Ä‘áºp không.
Tôi nhá»› mình cúi xuống đặt tay lên bá»™ ngá»±c. Tiếng Ä‘áºp không hÆ¡n tim thá», nhÆ°ng trái tim đó vẫn còn Ä‘áºp.
Ba nói:
- Ông chủ Mã Æ¡i, óc ông đã rÆ¡i ra đất, bây giá» ngay cả Ngá»c hoà ng cÅ©ng không cứu nổi, vì thế giúp tôi là m đứa con hiếu thảo nhé?
Ba lấy dao khá»i miệng và dò trên vùng ngá»±c, cố tìm đúng chá»— để cắt. Tôi thấy ông ấn xuống, nhÆ°ng là n da dá»™i lại không suy xuyển, nhÆ° bánh xe cao su. Ông lại ấn xuống nhÆ°ng cÅ©ng thế. Ba khuỵu gối:
- Ông chủ Mã ơi, tôi biết ông không đáng tội chết, nhưng nếu ông muốn trả thù thì cứ trả thù thủ trưởng Trương chứ đừng trả thù tôi. Tôi chỉ cố là m đứa con hiếu thảo.
Ba má»›i ấn lưỡi dao xuống hai lần mà trán ông đã đẫm mồ hôi, râu cằm ông trắng xóa hÆ¡i băng. Bầy chó hoang khốn nạn nhÃch lại cà ng lúc cà ng gần chúng tôi, mắt chúng Ä‘á» nhÆ° than hồng, lông cổ dá»±ng đứng nhÆ° lông nhÃm, răng nanh sắc nhÆ° dao cạo trần trụi. Tôi quay sang ba:
- Nhanh lên, bầy chó đang tới.
Ông đứng lên, huÆ¡ dao trên đầu, tấn công bầy chó hoang nhÆ° ngÆ°á»i Ä‘iên, Ä‘uổi chúng lui lại khoảng ná»a Ä‘Æ°á»ng tên bay. Rồi ông chạy lại, vừa hổn hển vừa nói lá»›n:
- Ông chủ à , nếu tôi không mổ ông ra, bầy chó sẽ lấy răng xé xác ông. Tôi nghĩ ông thà để tôi là m còn hơn chúng nó.
Hà m răng ba nghiến chặt, mắt ông lồi ra. Vá»›i vẻ cÆ°Æ¡ng quyết, ông Ä‘Æ°a tay xuống; lưỡi dao thá»c và o lồng ngá»±c Mã Khúc Tam má»™t tiếng á»c lút cán. Ông giáºt lưỡi dao sang bên, dòng máu Ä‘en ồ ra, nhÆ°ng vÆ°á»›ng khung sÆ°á»n.
- Quên.
Ông vừa nói vừa rút lưỡi dao lau trên áo da của Mã Khúc Tam, nắm chặt cán và mở lồng ngực.
Tôi nghe tiếng á»c á»c và nhìn lưỡi dao lạng qua lá»›p mỡ dÆ°á»›i da để lá»™ bá»™ ruá»™t và ng ngoằn ngoèo nhÆ° rắn, nhÆ° má»™t đống lÆ°Æ¡n, mùi nóng hôi hám.
Vá»›t ruá»™t ra từng vốc tay, ba nhÆ° khÃch Ä‘á»™ng: ông kéo, ông lôi, ông nguyá»n rủa, ông chá»i bá»›i. Cuối cùng, ông lấy hết bá»™ ruá»™t, để lại Mã Khúc Tam rá»—ng bụng.
Tôi nóng nảy há»i ông:
- Ba còn kiếm gì nữa?
- Túi máºt. Túi máºt của ổng đâu mất rồi?
Ba cắt qua cÆ¡ hoà nh và mò tá»›i khi tay ông đụng trái tim còn Ä‘á» tÆ°Æ¡i. Rồi ông moi phổi ra. Cuối cùng, bên cạnh lá gan, ông tìm thấy túi máºt bằng quả trứng. Ông cẩn tháºn dùng mÅ©i dao tách nó khá»i lá gan, rồi để trong lòng bà n tay xem xét. Món đồ Æ°á»›t và trÆ¡n, rá»±c rỡ trong ánh mặt trá»i. NhÆ° viên ngá»c tÃa.
Ba Ä‘Æ°a tôi túi máºt:
- Giữ cẩn tháºn trong khi ba lấy máºt của Luân Phong SÆ¡n.
Lần nà y, Ba thi hà nh nhÆ° nhà giải phẫu là nh nghá»: khéo léo, nhanh nhẹn, chÃnh xác. Thoạt tiên, ông cắt sợi dây gai Luân Phong SÆ¡n dùng là m thắt lÆ°ng. Rồi ông cởi phÃa trÆ°á»›c cái áo khoác rách rÆ°á»›i, dùng chân giữ yên bá»™ ngá»±c xÆ°Æ¡ng xẩu gầy guá»™c lúc ông cắt nhanh bốn năm nhát. Sau đó, ông dá»n hết những chÆ°á»›ng ngại, thò tay và o, lôi túi máºt của Luân ra nhÆ° thể đó là cái lá»— của má»™t quả mÆ¡[1].
Ba nói:
- Thôi, đi.
Chúng tôi chạy lên bá» sông, nÆ¡i bầy chó tranh nhau những khúc ruá»™t. Chỉ còn má»™t vết Ä‘á» trên viá»n mặt trá»i, lòng ruá»™t, lá»›n nhá», phÆ¡i ra dÆ°á»›i tia nắng chói mắt.
Theo thầy pháp La Äại SÆ¡n, bà ná»™i bị bệnh đục con ngÆ°Æ¡i. Nguồn gốc căn bệnh là nhiệt bốc lên từ ba hốc trong ná»™i tạng của bà . Linh dược phải là má»™t váºt rất lạnh và rất đắng. Thầy nâng áo thụng bÆ°á»›c ra cá»a lúc ba xin thầy cho toa.
Thầy pháp La bảo ba kiếm máºt heo cho bà uống, sẽ là m mắt bà sáng được má»™t chút. Ba há»i:
- Máºt dê được không?
Thầy nói:
- Dê được, gấu cÅ©ng được. Nà o, giá ông kiếm được máºt ngÆ°á»i ... ha ha ... tốt, nếu mắt mẹ ông có sáng lại nhÆ° bình thÆ°á»ng tôi cÅ©ng chẳng ngạc nhiên.
Phạm Văn dịch từ bản tiếng Anh: The Cure
______________
Chú thÃch:
[1] Bản tiếng Anh chỗ nà y cũng hơi tối nghĩa: ... "and, as if it were the pit of an apricot, removed Luan"s gall bladder".