Vào một ngày không đẹp trời nào đó khi bật nút power của cái computer thì “mọi chuyện đã không còn như xưa nữa”. Bình thường thì: bật máy, đợi vài giây nghe tiếng Beep một cái màn hình hiện lên.. Hôm nay sao nó cứ im re không kêu không beep, không hiện gì lên. Phải xử lý sao đây ???
Phản xạ đầu tiên của bất cứ ai là coi các đèn LED báo hiệu nguồn có sáng không, lắng nghe xem có tiếng quạt làm mát quay không? Để ý thật kỷ xem có tiếng beep phát ra từ trong máy không???
Có tiếng Beep!
Có nghĩa là “Tim còn đập” vậy là chưa đến nổi. Bạn có thể Search trên mạng thông tin về chuẩn đoán máy tính qua sự khác nhau của tiếng Beep lúc khởi động máy. Theo các nhà sản xuất khác nhau thì tiếng Beep cũng khác nhau. Đây là cách báo lỗi rất thông dụng trong tất cả các thiết bị điện tử, máy vi tính cũng vậy. Ở đây tôi chỉ có thể liệt kê một vài trường hợp thông dụng của đa số loại mainboard (~90%) hiện có trên thị trường.
Beep : Một tiếng dứt khoát, chắc chắn, màn hình hiện lên: Dấu hiệu bình thường như đã nêu ở trên. Nguồn tốt, bắt đầu để khởi động. Trong trường hợp tương tự mà màn hình không lên có vài lưu ý như sau: nút chỉnh sáng tối bị ai đó vô tình hay cố ý chỉnh xuống hết cở, màn hình bị lỗi về sáng tối. Nói chung trường hợp này thuộc về lỗi màn hình.
Beep.. bip.bip.bip Một dài, ba ngắn: dây nối tín hiệu từ màn hình qua thùng máy bị đứt, lõng hoặc không kết nối. Nếu đã kiểm tra từ màn hình qua đều OK hết thì lỗi còn lại là do Card màn hình bị lõng chân, hoặc tiêu. Có thể gỡ card màn hình vệ sinh chân cắm để thử lại.
Beep…Beep… Từng tiếng dài ngắt quãng rồi tiếp tục kêu, lạnh lùng đáng sợ. Nhưng cũng không có gì sợ cả. Đó là lỗi RAM. Lõng chân, hoặc tiêu. Bài củ, gỡ RAM vệ sinh chân cắm để thử lại.
bip. bip. bip Ngắn, nhanh, liên tục. Sự thách thức, sự giỡn mặt. Lỗi này thường xảy ra với máy bộ (IBM, Compaq, HP, HITACHI…) đa phần là tiêu. Vì máy bộ mà tiêu thì khó mà khắc phục. Nhưng đối với máy thường (linh kiện mainboard rời láp ráp lại) lỗi RAM, nguồn không đủ tải. Lỗi này ít xảy ra nhưng nếu có thì phải coi cả hai. Có trường hợp tương tự, màn hình vẫn hiện lên, một lúc sau rồi lại tắt rồi tự mở lại như ai đó đùa giỡn với nút Reset. RAM bị lỗi hoặc nguồn không ổn định.
Còn nếu như “Không có tiếng Beep”???
Cái này mới gay go! Đừng nói với tôi là bạn quên cắm nguồn hay là đang bị cúp điện nha. Tôi sẽ diễn giải theo cách tôi hay làm. Mở nắp thùng máy ra bứt hết các giắc cắm nguồn ra (kể cả mainboard, CD, HDD, FDD, FAN… tất cả) tiến hành kiểm tra xem bộ nguồn còn sống không.
(Xem thêm bài, cách TEST bộ nguồn ATX – bài viết được liệt kê trong mục lục phần cứng) tôi chỉ nói sơ cách test bộ nguồn rời là: nối tắt chân xanh lá cây (power ON) và chân màu đen (mass) của giắc cắm nguồn. Chân công tắc này (màu xanh lá cây) đang ở mức CAO (2->5V) chạm mass (–>0V) mức thấp –> nguồn được kích hoạt và chạy (dĩ nhiên là khi nguồn OK).
Rất nhiều trường hợp bạn thử nguồn OK cắm vào lại máy chạy bình thường. Không rõ nguyên do nhưng hiện tượng này thường xảy ra khi bạn bị cúp điện khi có lại sẽ bị như vừa nêu. Và chỉ xảy ra với một số máy nguồn yếu (tôi xài một lúc 20 máy mà bị hoài )
Dĩ nhiên nếu nguồn không OK thì xử bộ nguồn xong rồi tính tiếp. Xử bộ nguồn làm sao hả. Đem đi bảo hành còn không thì bung nắp bộ nguồn kế đó vào chủ đề “KTĐT ứng dụng phần cứng PC” post bài “Hỏi cách sửa bộ nguồn”
Vậy là nguồn OK tiếp:
Cắm giắc nguồn vào Mainboard (chỉ cắm main thôi nha các thứ khác khoang) Bấm Power, nếu main không chạy, không nghe beep tít gì cả thì 99% main bị die. Vì nếu RAM lỗi nó sẽ la làng thuộc về phần trên chỉ còn lại Main & CPU thằng nào die mình cũng tiêu. Chỉ còn cách “Sử dụng card TEST main” xem bài viết đi nhưng tốt nhất hãy nghĩ đến chuyện mang đi bảo hành hoặc nhờ giúp đỡ.
Cắm giắc nguồn vào bất công tác, tít… hình hiện lên TEST RAM… mừng quá. Còn sống, bây giờ thì kiểm tra từng thằng còn lại. Tắt máy, cắm thử nguồn thêm 1 món nữa – Ổ cứng đi – bật máy… làm từ từ như vậy đến khi phát hiện ra một linh kiện nào bị die mà làm ảnh hưởng đến toàn PC.
Vì thông thường các thiết bị, linh kiện điện tử nếu chạm mạch sẽ làm tê liệt toàn hệ thống. Bạn thử làm chạm mạch cái bàn ủi hay nồi cơm điện gì đó rồi cắm vào điện lưới thử xem. Bụp toàn bộ nhà bạn sẽ tối thui đến khi nào bạn rút cái vật chết tiệt khi nãy và bật CP lên (hoặc thay cầu chì) hì nhà mình lại sáng lên.
Cái mình sợ nhất là bộ 3 Main + CPU + RAM trong đó main dễ die nhất (trong trường hợp của bài viết này – máy không hình không tiếng).
Cái thường thấy nhất: hư nguồn, chết các quạt làm mát, chết mainboard (do nguồn hư dẫn đến hư main) còn các quạt làm mát thì khô dầu đứng yên –> cháy chạm , nếu không chạm thì quạt ngừng chạy lắm lúc sẽ làm cháy CPU (nhưng chỉ xảy ra với CPU hàng Tray thôi vì CPU hàng Box thì sẽ đứng máy chứ không die).
