15-09-2008, 03:52 AM
57991135 Cạch !
Tham gia: Feb 2008
Äến từ: VN
Bà i gởi: 1,152
Thá»i gian online: 3 tuần 0 ngà y 14 giá»
Thanks: 359
Thanked 1,686 Times in 186 Posts
Nam Quốc SÆ¡n HÃ
Tác giả : Yên Tá» CÆ° SÄ© Trần Äại Sỹ
Thể lá»ai: Kiếm hiệp
Há»’I THỨ BA MÆ¯Æ I SÃU
ÄÆ°á»ng vỠđất Tổ
Niên hiệu Thái-Ninh thứ tÆ°, Ä‘á»i vua Lý Nhân-tông của nÆ°á»›c bên Äại-Việt, nhằm niên hiệu Hy-Ninh thứ tám Ä‘á»i vua Tống Thần-tông bên Trung-nguyên, tháng chạp, ngà y Äinh-Dáºu (10 tháng chạp Ất-Mão, DL. 10-01-1076).
Trong đại bản doanh của quân Äại-Việt, đóng cách thà nh Ung-châu hai trăm dặm vá» phÃa Nam. ChÆ° tÆ°á»›ng cánh quân thứ nhất của Äại-Việt, phạt Tống Ä‘á»u tá» tá»±u. Trên trÆ°á»›ng, ngồi giữa là Long-thà nh ẩn-sÄ© Tôn Äản vá»›i phu nhân Ngô Cẩm-Thi, bên trái là công-chúa Thiên-Ninh, bên phải là VÅ©-kị đại tÆ°á»›ng quân Hà Mai-Việt. Tiếp theo các tÆ°á»›ng, theo thứ tá»± ngồi gồm Long-biên ngÅ© hùng cùng năm vị phu nhân, Tuyết-sÆ¡n tháºp anh, tám tÆ°á»›ng Bắc-biên chỉ huy tám Ä‘á»™i binh Long, Phong, Hầu, Ưng, Ngao, Tượng, Hổ, Báo, các tÆ°á»›ng chỉ huy Thạch-xa, Thần-ná».
Long-thà nh ẩn-sÄ© Tôn-Äản xoa tay và o nhau, há»i chÆ° tÆ°á»›ng:
– Kể từ khi khai chiến đánh Cổ-vạn ngà y 15 tháng chÃn, cho đến nay, xấp xỉ đã ba tháng. Trong ba tháng đó, chúng ta cho quân nghỉ ngÆ¡i, thao luyện, cùng nghiên cứu tình hình trÆ°á»›c khi tiến xa hÆ¡n. Bây giá» chúng ta chuẩn bị đánh Ung-châu. ChÆ° tÆ°á»›ng có ý kiến gì không?
Äô-thống VÅ© Quang há»i:
– ThÆ°a sÆ° thúc, đệ tỠđược sÆ° phụ (ghi chú: chỉ Khai-Quốc vÆ°Æ¡ng) dạy rằng: Binh qúy hồ tốc. Phà m phép dụng binh, ai ra tay trÆ°á»›c thì nắm được tiên cÆ¡ thắng lợi. Thế sao sau khi ta chiếm được các thà nh Nam phòng của Tống, lại không thừa thế chẻ tre tiến lên đánh Ung-châu ngay, mà để cho đến nay má»›i khởi sá»±? Vì ta cháºm chạp, mà nảy sinh ra ba Ä‘iá»u khó khăn vô cùng táºn.
Nhìn qua sắc diện chÆ° tÆ°á»›ng, thấy dÆ°á»ng nhÆ° há» Ä‘á»u đồng ý vá»›i VÅ© Quang; Tôn Äản há»i:
– Theo đô-thống, năm khó khăn của ta là gì?
– ThÆ°a sÆ° thúc, khó khăn thứ nhất là tÆ°á»›ng trấn chủ. TÆ°á»›ng trấn thủ Ung-châu tên Tô Già m, vốn xuất thân tiến sÄ©, võ công bình thÆ°á»ng, nhÆ°ng là ngÆ°á»i văn mô vÅ© lược, can đảm khó ai bằng. Già m từng trấn thủ Nam thùy Tống hÆ¡n ba mÆ°Æ¡i năm qua, nên y nắm rất vÅ©ng tình hình Äại-Việt ta. Thá»i vua Thái-tông, khi Nùng TrÃ-Cao khởi binh, tà i trà nhÆ° Quảng-Äông ngÅ© cái, cÅ©ng bại vá» tay y. Thế mà nay ta đánh biên giá»›i rồi dùng quân lại, tất y củng cố Ä‘á» phòng rất nghiêm máºt. Äó có phải là điá»u tá»± ta tạo lấy khó khăn không?
– Äúng thế!
Tôn Äản há»i: Còn Ä‘iá»u khó khăn thứ hai?
– Thà nh Ung là bản doanh chỉ huy tất cả lá»±c lượng Nam-thùy Tống, trong thà nh có hai đạo binh triá»u 29, 30, má»™t sÆ° kị binh 40. Các đạo binh nà y do Kinh-Nam vÆ°Æ¡ng huấn luyện, từng tham dá»± các tráºn đánh vá»›i Tây-hạ nến rất thiện chiến, thếm và o đó ba vạn bảo-binh, cá»™ng sáu vạn ngÆ°á»i. Trong binh pháp, cứ má»™t thủ thà nh thì phải mưởi má»›i đánh nổi. Äối diện vá»›i sáu vạn binh thủ, ta lấy đâu ra sáu mÆ°Æ¡i vạn mà đánh? Äã váºy, còn cháºm chạp, giúp Tô có thêm thá»i gian chuyển má»™t số quân ở trấn xung quanh vá». Y lại tùng quyá»n bắt tất cả trai tráng xung quân; bởi thế số ngÆ°á»i trấn trong thà nh Ung nay lên tá»›i hÆ¡n mÆ°á»i vạn. Äó có phải là ta cháºm chạp mà nảy sinh ra khó khăn nà y không?
Ghi chú,
Vá» quân số thủ thà nh Ung, các sách chép bất nhất. Có sách chép 2.800 ngÆ°á»i. Có sách chép năm vạn, có sách chép sáu vạn. NhÆ°ng cuối cùng tất cả Ä‘á»u chép giống nhau rằng, quân Lý và o thà nh giết sáu vạn ngÆ°á»i.
– Tống-sỠquyển 446 ghi rõ: Quân Việt xếp đầu ngưởi thà nh đống, mỗi đống một trăm đầu, cộng 580 đống.
– Quách-thị Nam-chinh, Triệu-thị chinh tiá»…u Giao-chỉ ký, Tống-triá»u công thần bi ký chép giống nhau: Quân trong thà nh Ung có sáu vạn ngÆ°á»i gồm đạo binh 29, 30 đạo kị-binh 40, ba vạn bảo-binh, và bốn vạn dân binh. Tổng-cá»™ng mÆ°á»i vạn ngÆ°á»i thủ thà nh.
Vì váºy, tôi chép là mÆ°á»i vạn.
– Äược lắm! Nháºn xét nhÆ° váºy thá»±c đáng tà i đại tÆ°á»›ng. Còn khó khăn thứ ba?
– Thà nh Ung xây bằng đá ong, vừa cao, vừa chắc. Hà o vừa rá»™ng, vừa sâu. Vá»›i ba tháng nghỉ ngÆ¡i, chần chá» của ta khiến cho Tô-Già m đã Ä‘Ã o hà o thêm rá»™ng, thêm sâu; đặt bẫy đặt chông thá»±c nhiá»u. Y lại cho đắp thà nh thêm cao, Ä‘em gá»— đá và o, chế thêm cung ná». Bây giá» ta má»›i tiến đánh, có phải tá»± ta tạo thêm khó khăn cho ta không? Váºy sÆ° thúc định thế nà o, xin dạy cho bá»n háºu bối các cháu.
Tôn Äản cháºm rãi trả lá»i:
– Cháu đừng lo. Ta đã há»™i vá»›i thái-háºu, vá»›i nguyên-soái ThÆ°á»ng-Kiệt, rồi Ä‘Æ°a ra ý kiến rằng: Binh-pháp có muôn hình vạn trạng, ta không thể dùng má»™t số phÆ°Æ¡ng-pháp nà o đó mà áp dụng cho toà n thể. Nà y cháu! Binh bất yếm trá! Phà m dụng binh phải biết lừa địch. Khi địch cho rằng ta khôn, thì ta phải là m ra dại. Khi địch cho rằng ta dại, ta phải là m ra khôn. NgÆ°á»i chỉ huy quân đối đầu vá»›i ta là LÆ°u Di. Từ khi xuống trấn Lưỡng-Quảng đến giá», LÆ°u thÆ°á»ng khinh ta là man di, má»i rợ, không biết lá»… nghi phép tắc, tức y tưởng ta dại. Cho nên ta khôn bằng cách đánh úp hà ng rà o mÆ°á»i hai ải Nam biên của y, lại chiếm Khâm, Liêm châu. Tin nà y Ä‘Æ°a vá» triá»u thì từ Hy-Ninh đế, VÆ°Æ¡ng An-Thạch cho rằng ta quá khôn. Bây giá» ta phải là m ra dại, thì má»›i thà nh công. Vì váºy ta má»›i dừng quân lại, để tá» ra dại, khiến chúng sinh ra nghi ngá». Trong phép dụng binh, Ä‘iá»u tối kị là trì nghi bất quyết của tÆ°á»›ng. Bây giá» chúng Ä‘ang hoang mang, ta dá»… dà ng thắng chúng.
VÅ©-kị đại-tÆ°á»›ng quân Hà Mai-Việt há»i:
– Xin tiên sinh cho biết mục Ä‘Ãch của ta khi giả dại để là m gì?
– Lão-phu xin vì các vị mà nói. Mục Ä‘Ãch của cuá»™c tiến quân nà y là gì? Ta có cần chiếm đất không? Ta có cần khai chiến vá»›i toà n thể Trung-nguyên không? TrÆ°á»›c hết chÆ° vị phải hiểu rõ vá» mục Ä‘Ãch cuá»™c tiến quân. Cuá»™c tiến quân có hai mục Ä‘Ãch, mÆ°c Ä‘Ãch gần là phá từ trong trứng nÆ°á»›c cuá»™c chuẩn bị đánh ta của Tống; do váºy phải chiếm các kho tà og chứa lÆ°Æ¡ng thảo, thà nh trì khắp Nam biên, là m cho Tống khó có thể táºp kÃch ta. Mục Ä‘Ãch nà y ta đã thà nh cống rồi. Bao nhiêu lÆ°Æ¡ng thảo bị chiếm, phát cho dân; bao nhiêu vÅ© khà chở vá» Äại-Việt hết; bao nhiếu thà nh trì, cầu cống Ä‘Æ°á»ng xá bị phá hết rồi. Mục Ä‘Ãch thứ nhì là phá bá» Tân-pháp. Việc nà y thì đâu có thể là m à o à o má»™t lúc, mà phải là m từ từ. Khắp vùng ta chiếm được, phải cá» ngÆ°á»i vá» từng trang, từng ấp chứ? Phải nghiên cứu, chia lại ruá»™ng đất cho Ä‘á»u, bằng bất công thì có khác gì lấy bạo tà n thay bạo tà n không?
Ông mỉm cÆ°á»i:
– NhÆ°ng giá» nà y, từ Hy-Ninh đế, VÆ°Æ¡ng An-Thạch cho đến Khu-máºt viện Tống Ä‘á»u tưởng chúng ta tiến quân chiếm lại cố-thổ nhÆ° thá»i vua TrÆ°ng, nhÆ° Nùng TrÃ-Cao. Há» Ä‘ang nghÄ© rằng, ta sẽ tiến quân lên chiếm Quảng-châu, Ung-châu, rồi vượt NgÅ©-lÄ©nh chiếm TrÆ°á»ng-sa. Do đó há» không giám Ä‘em quân từ Kinh-châu vá» cứu Khâm-châu, Liêm-châu nhÆ° đã cho Äịch-Thanh là m hồi trÆ°á»›c. Há» cÅ©ng không dám Ä‘em quân TrÆ°á»ng-sa vượt NgÅ©-lÄ©nh cứu Ung-châu. Thế nhÆ°ng ta để ba tháng không tiến quân, há» cho rằng ta ngu, nên há» má»›i dùng cái thà nh Ung kiên cố để nhá» ta đâm đầu và o vách đá, đợi cho ta hao binh, tổn tÆ°á»›ng rồi má»›i phản công. Trong tâm, há» quyết ta không đủ quân số đánh thà nh nà y. Vì chủ quan, há» quên mất địa thế thà nh Ung ở và o vùng đất quá cao, trong thà nh nhiá»u quân, đông dân. Ta chỉ việc khÆ¡i lạch cho nÆ°á»›c chảy Ä‘i hết, thì quân dân trong thà nh sẽ chết khát.
Chư tướng vỗ tay hoan hô.
Ngô Cẩm-Thi tiếp lá»i:
– Các vị có thấy không? Ta có năm hiệu Thiên-tá» binh, vá»›i hiệu kị-binh, quân số chÆ°a quá sáu vạn ngÆ°á»i, lại Ä‘i Ä‘Æ°á»ng xa mệt má»i, mà đến đây hÆ¡n ngà y rồi Tô Già m cÅ©ng không dám Ä‘em quân ngÆ°ng chiến, thì rõ rà ng y nhá» ta đánh thà nh, để ta mua lấy cái thất bại. Ta biết rõ ý đồ của Tô là không xuất khá»i thà nh đánh ta, thì ta cÅ©ng không cần đánh thà nh vá»™i. Hiện tại Quế-châu có ba đạo binh triá»u mang số 1, 2, 3 và đạo kị-binh 47. Kinh-châu còn đạo 19, 35. Khi ta vây Ung-châu gấp, ắt LÆ°u Di cho ba đạo binh 1, 2, 3 và kị binh 47 xuống cứu. Các đạo binh nà y nhất định phải Ä‘i qua núi Äại-giáp, Há»a-giáp nằm trên Ä‘Æ°á»ng từ Quế-châu Ä‘i Ung-châu, Tân-châu.
Bà chỉ VÅ© Quan, Võ Kim-Loan, Äinh Hoà ng-Nghi, PhÆ°Æ¡ng-Quỳnh:
– Ta phải chuẩn bị chặn đánh cánh quân tiếp viện nà y. Váºy hai đô-thống Ä‘em hiệu Quảng-thánh, Quảng-vÅ©, má»™t lữ Thạch-xa, má»™t lữ Ná»-thần, má»™t lữ thú, Ä‘á»™i Thần-tiá»…n Long-biên phục ở núi Äại-giáp để chặn lại.
Äô-thống Phạm Dáºt há»i:
– ThÆ°a sÆ° thúc, ta chỉ có hai hiệu Thiên-tá» binh mà phải chặn đánh ba đạo binh triá»u, má»™t đạo kị-binh, e có nguy hiểm không? HÆ¡n nữa, khi ta tiến quân mà phÃa sau thì thà nh Ung còn đó. Vạn nhất Tô Già m cho xuất quân ra đánh cắt mất Ä‘Æ°á»ng tiếp tế lÆ°Æ¡ng thảo thì nguy tai.
– Ta mong như thế.
Cẩm-Thi khẳng định: Nếu Tô xuất quân ra, thì bị trúng kế dụ hổi khá»i hang. Ta sẽ có cách là m cho y kinh hồn táng đởm đến không dám ra khá»i thà nh nữa. Các vị tưởng rằng ta chỉ có năm hiệu binh thôi Æ°? Không! Chỉ ná»™i chiá»u nay bẩy hiệu binh của canh quân đánh Khâm, Liêm sẽ tá»›i, ấy là chÆ°a kể ba hiệu binh thuá»™c binh LÄ©nh-Nam của TÃn-NghÄ©a vÆ°Æ¡ng bất cứ lúc nà o cÅ©ng có thể nháºp cuá»™c.
VÅ© Quang, Hoà ng-Nghi lÄ©nh mệnh rá»i trÆ°á»›ng.
Tôn Äản ban lệnh tiếp:
– Bây giá» lợi dụng việc Tô Già m không dám xuất thà nh, mà ta uhì quân Ãt không thể tấn công, ta là m kế nghi binh, khiến cho lòng y nghi hoặc, quân sÄ© mệt má»i. Äợi khi nguyên-soái ThÆ°á»ng-Kiệt tá»›i, ta má»›i đánh thá»±c sá»±. Váºy...
Ông mỉm cÆ°á»i:
– Phạm Dáºt, Lê Kim-Liên đánh cá»a Tây; Lý Äoan, Trần Ngá»c-Liên đánh cá»a Nam; Trần Ninh,rần Ngá»c-HÆ°Æ¡ng đánh cá»a Äông. Hà Mai-Việt đánh cá»a Bắc. Ngà y mai, giá» Thìn bắt đầu khai pháo.
Kim-Liên kinh ngạc:
– Trình sÆ° thúc, nhÆ° váºy là ta đánh thà nh chứ đâu phải gây hoang mang?
– SÆ°-thúc chÆ°a nói hết. Ta chỉ đánh cầm chừng thôi. Äến đêm thì rút ra xa cho binh sÄ© nghỉ ngÆ¡i, nhÆ°ng vẫn phải cho Thần-Æ°ng, Thần-ngao tuần tiá»…u Ä‘á» phòng chúng cÆ°á»›p trại. Sang ngà y thứ nhì, thì chỉ mình Phạm Dáºt, Lê Kim-Liên công phá cá»a Tây; ngà y thứ ba Lý Äoan, Trần Ngá»c-Liên công phá cá»a Nam; ngà y thứ tÆ° Trần Ninh, Trần Ngá»c-HÆ°Æ¡ng công phá cá»a Äông; ngà y thứ năm Hà Mai-Việt công phá cá»a Bắc.
Trần Ngá»c-HÆ°Æ¡ng báºt cÆ°á»i:
– Tô Già m là ngÆ°á»i Ä‘a mÆ°u túc trÃ, trong lòng y nghÄ© sằng ta sẽ đánh à o ạt bằng má»™t quân số đông đảo. Không ngá» má»—i ngà y ta chỉ công phá má»™t cá»a thà nh, vá»›i má»™t quân số bằng má»™t phần mÆ°á»i quân thủ. Nhất định y sẽ hoang mang vô cùng táºn. NhÆ°ng thÆ°a sÆ° thúc, tá»· nhÆ° y thá» cho quân xuất thà nh đánh ta, thì ta phải đối phó ra sao?
Tôn Äản hà i lòng:
– Phu-nhân đặt câu há»i thá»±c thông minh. Ta mong nhÆ° thế. Má»—i ngà y, khi các hiệu binh tấn công, ta Ä‘á»u cho dà n tráºn phÃa sau gồm Thần-hổ, Thần-báo, Thần-tượng và Thần-phong. Khi Tô Già m Ä‘em quân ra táºp kÃch, thì các vị cho quân giao chiến qua loa rồi chạy vá» sau tá»a ra nhÆ° hình rẻ quạt. Nếu chúng Ä‘uổi tiếp sẽ trúng và o tráºn phục kÃch của ta. Hiện Tuyết-sÆ¡n tháºp anh vá»›i ba trăm đệ tỠđã tá»›i ngà y hôm qua. Há» trang bị giống quân Tống. Äợi giữa lúc quân Tống trúng phục binh Ä‘ang há»—n loạn, há» trà trá»™n nháºp thà nh, để chá» là m ná»™i ứng ngoại hiệp.
Cuá»™c há»p chấm dứt. Tôn Äản sai thÆ° lại ghi chép chi tiết kế hoạch, rồi cho chim Æ°ng mang đến cho nguyên-soái ThÆ°á»ng-Kiệt.
Sáng hôm sau, Long-thà nh ẩn-sÄ© Tôn-Äản cùng phu-nhân đứng quan sát các đạo quân lên Ä‘Æ°á»ng. Ông bà cùng đệ tá» Ä‘i sau cùng, tiến vá» thà nh Ung.
Từ xa xa, nhìn lên thà nh, thấy binh Tống Ä‘i Ä‘i lại lại phòng vệ nghiêm máºt, cá» xà bay phất phá»›i, gÆ°Æ¡m Ä‘ao sáng choang. Ông nói vá»›i chÆ° tÆ°á»›ng:
– Tô Giám quả xứng đáng là biên-cÆ°Æ¡ng trá»ng thần của Tống, tà i y thá»±c không tầm thÆ°á»ng. NhÆ°ng tiếc rằng y không có phần nên phải ở dÆ°á»›i quyá»n bá»n tham quan ngu nhÆ° lợn DÆ° TÄ©nh, Tiêu Chú, Thẩm Khởi, LÆ°u Di. Nếu y ở và o chức vụ An-vÅ© kinh lược sứ Lưỡng-Quảng, thì dá»… gì mình đã đến được đây.
Giữa lúc đó có tiếng trống thúc vang dá»™i, quân reo dáºy đất, cùng tiếng pháo lệnh nổ liên hồi, thì ra đã tá»›i giá» Thìn, quân Äại-Việt bắt đầu công hãm. Loạt đầu Thạch-xa bắn đá lên thà nh, rồi bá»™ binh reo hò tiến đến bá» hà o. NhÆ°ng quân trên thà nh cÅ©ng bắn tên, quẳng đá xuống, là m quân Việt lại phải lùi lại.
Sau hai lần xung phong thá» thách sức phòng ngá»±, Tôn Äản cho quân lùi ra xa, đánh trống reo hò hÆ° trÆ°Æ¡ng thanh thế. Cứ nhÆ° thế kéo dà i suốt ngà y, rồi cùng rút ra xa an nghỉ. Sang ngà y thứ nhì, Phạm Dáºt, Kim-Liên; ngà y thứ ba Lý Äoan, Trần Ngá»c-Liên công thà nh Ä‘á»u vô sá»±. Sang ngà y thứ tÆ° đến lượt Trần Ninh, Trần Ngá»c-HÆ°Æ¡ng công cá»a Äông. Từ sáng đến chiá»u, bá»™ binh dà n thế tráºn trÆ°á»›c cá»a, rồi cho hai Ä‘á»™i Thạch-xa, thần tiá»…n Long-biên ứng trá»±c. Cứ má»—i khắc, Thạch-xa lại bắn những tảng đá lá»›n lên cổng thà nh, mặt thà nh. Quân Tống kinh sợ, không dám nhô đầu lên. Thỉnh thoảng má»™t và i Ä‘á»™i trưởng vừa thò đầu lên quan sát, là bị Ä‘á»™i thần tiá»…n Long-biên bắn ngã lá»™n xuống liá»n. Cứ nhÆ° váºy từ sáng tá»›i chiá»u, hai ngÆ°á»i vừa định cho quân lui lại, thì Thần-Æ°ng bay tuần thám trên trá»i báo hiệu trong thà nh có cuá»™c chuyển quân ở cá»a Bắc, Nam, Äông.
Trong những năm nghiên cứu binh pháp của Tống, các tÆ°á»›ng Äại-Việt được biết rằng, má»—i khi cho quân trong thà nh tiến ra phá vòng vây, thì đầu tiên há» cho Ä‘á»™i cung thủ lên mặt thà nh bắn tên à o ạt, khiến quân vây thà nh phải lùi lại. Bấy giá» há» má»›i mở cá»a xông ra.
Bây giỠđứng trÆ°á»›c việc quân Tống chuẩn bị xuất ra ba cá»a, Trần Ninh Æ°á»›c Ä‘oán rằng hai cánh xuất ra cá»a Bắc, Nam sẽ đánh kẹp hai hông, rồi kị binh sẽ mở cá»a Äông đánh trá»±c diện.
Trong Long-biên ngÅ©-hùng, thì Trần Ninh là ngÆ°á»i trầm tÄ©nh, can đảm báºc nhất; chà ng vá»™i sai báo cho Tôn Äản biết, rồi lệnh quân cho đổi thế tráºn: Chia quân là m hai, đối lÆ°ng chỠđợi. Còn Ä‘á»™i Thạch-xa, Thần-tiá»…n, Ná»-thần vẫn tiếp tục tấn công mặt trÆ°á»›c.
Quả nhiên, trên thà nh phát ba tiếng pháo lá»›n, quân Tống xuất hiện trên cá»a Äông thà nh, dùng cung tên bắn xuống, mục Ä‘Ãch đẩy lui quân Việt, cho kị binh xông ra. NhÆ°ng khi há» vừa lên mặt thà nh, thì Ä‘á»™i thần-tiá»…n Long-biên vá»›i Ä‘á»™i Thạch-xa bắn những tảng đá khổng lồ bay vi vu, rÆ¡i xuống đầu nhÆ° mÆ°a, khiến kẻ vỡ dầu, ngÆ°á»i dáºp thây; ngÆ°á»i nà o thoát được thì lại bị Ä‘á»™i thần tiá»…n bắn ngã. Rồi cá»a thà nh mở lá»›n, kị binh vá»t ra à o à o.
Trần Ninh đứng trên bà nh voi, phất cá» Ä‘á», láºp tức Thần-ná» tác xạ. Chỉ ba loạt tên liên châu, hÆ¡n nghìn kị binh ngã lổng chổng ngay phù kiá»u chồng chất lên nhau, là m đám kị binh Ä‘i sau ùn lại. Toán Thần-tiá»…n Long-biên dà n ra sau Ä‘á»™i Ná»-thần, cứ kị binh nà o xông ra kéo xác ngÆ°á»i, xác ngá»±a để mở lối là bị bắn chết. Trong khi đó hai đạo tả, hữu Ä‘ang giao chiến khốc liệt vá»›i quân Tống từ cá»a Nam, Bắc đánh kẹp lại.
Một hồi chiêng lệnh vang lên.
Äá»™i Thần-ná» chia hai, quay lại tác xạ à o à o yểm trợ cho hai đạo Äằng-hải tả hữu. Nhá» váºy cánh quân Tống từ cá»a Nam, Bắc phải lùi mấy bÆ°á»›c.
Một tiếng pháo lệnh nổ lớn.
Hiệu Äằng-hải chia là m bốn cánh, má»—i cánh Ä‘á»u kéo cá» hồng trên thêu con rồng mầu Ä‘á», vá»›i hà ng chữ â€Äằng-hải, đô-thống Trần†bá» chạy vá» phÃa Äông, tá»a ra nhÆ° hình rẻ quạt. Trong khi Ä‘á»™i Thần-nỠđược hai trăm hổ, hai trăm báo yểm trợ vừa tác xạ vừa lùi. Äến đây bá»™ binh, kị binh trong thà nh đã đổ ra, tất cả cùng Ä‘uổi theo quân Việt.
Má»™t bên Ä‘uổi, má»™t bên rút được khoảng hÆ¡n bốn dặm (2km ngà y nay), có ba tiếng pháo thăng thiên nổ tung trên bầu trá»i, biến thà nh hình hai con Æ°ng mầu Ä‘en bay giữa mặt trá»i mầu Ä‘á» chói. Äó là hiệu táºp trung binh và o Ä‘á»™i giữa. Láºp tức hiệu Äằng-hải Ä‘ang tung ra nhÆ° hình rẻ quạt, đổi thế tráºn, táºp trung thà nh tráºn nhÆ° hình bốn mÅ©i tên, hà ng lối ngay thẳng: Giữa là đội Thần-ná», Thạch-xa, hai bên, hai hiệu Äằng-hải tả, hữu. Quân khà hùng tráng ngút trá»i.
Quân Tống cÅ©ng dà n ra thà nh ba phÃa nhÆ° muốn bao vây lấy quân Việt. Rồi má»™t toán quân từ hà ng ngÅ© Tống há»™ vệ má»™t ngÆ°á»i cỡi ngá»±a Ä‘i dÆ°á»›i lá cá» có chữ Trấn-Nam đại tÆ°á»›ng quân Tô. Bên phải bên trái là có bốn tÆ°á»›ng cỡi ngá»±a theo bên cạnh từ từ tiến ra.
Bên tráºn Việt cÅ©ng phát ba tiếng pháo, rồi má»™t Ä‘oà n nhã nhạc gồm hÆ¡n trăm nhạc công nam nữ Ä‘i thà nh hai hà ng vừa tấu nhạc vừa tiến ra. PhÃa sau là hai cá»— xe. Trên cá»— xe thứ nhất má»™t trung niên nam tá» mình hạc xÆ°Æ¡ng mai ngồi, dáng ngÆ°á»i tiên phong đạo cốt. Trên cá»— thứ nhì, má»™t trung niên thiếu phụ sắc nÆ°á»›c hÆ°Æ¡ng trá»i, tay cầm cây phất trần. Cạnh hai cá»— xe, có lá cá» Ä‘á» chữ Thuáºn-thiên đệ ngÅ©, má»™t lá khác có hà ng chữ Äại-Việt Long-thà nh ẩn-sÄ©, Tôn. PhÃa sau, má»™t Ä‘á»™i đệ tá» trÆ°á»ng Long-thà nh, lÆ°ng Ä‘eo cung tên, tay cầm bảo Ä‘ao Ä‘i há»™ tống. Khi hai cá»— xe tá»›i trÆ°á»›c tráºn Tống thì ngừng lại.
Má»™t đệ tá» trÆ°á»ng Long-thà nh hô lá»›n:
– Äệ ngÅ© nhân trong Thuáºn-Thiên tháºp hùng, Long-thà nh ẩn sÄ© Tôn Äản xin được thÆ°a chuyện vá»›i Tô đại tÆ°á»›ng quân.
Tô Già m thấy quân mình đông gấp ba quân Việt, dà n tráºn bao vây đối phÆ°Æ¡ng, thế mà chúa tÆ°á»›ng đối phÆ°Æ¡ng lại ngồi xe, ung dung tấu nhạc ra trÆ°á»›c tráºn, thì trong lòng bắt đầu nghi hoặc, từ nghi-hoặc đến chá»™t dạ. Y cung tay:
– Tiểu bối từng nghe danh Tôn lão sÆ° trong lần Ä‘i sứ Trung-nguyên thá»i vua Nhân-tôn: Cùng Kinh-Nam vÆ°Æ¡ng, U-bon vÆ°Æ¡ng diệt trừ dÆ° đảng Hồng-thiết giáo Trung-nguyên. Khi vá» nÆ°á»›c lão sÆ° lại vang danh trong tráºn chÆ° vÆ°Æ¡ng khởi loạn thá»i Thuáºn-Thiên. Rồi lão sÆ° lại oai trấn Nam phÆ°Æ¡ng trong hai lần bình Chiêm. Gần đây trong tráºn đánh ChÆ°Æ¡ng-giang, Quảng-châu vá»›i DÆ° TÄ©nh, ngÆ°á»i cùng phu nhân Ä‘uổi DÆ° TÄ©nh chạy trên hai trăm dặm. Hôm nay, tiểu tÆ°á»›ng má»›i được diện kiến vá»›i lão-sÆ° cùng phu nhân, thá»±c là tam sinh hữu hạnh.
Tôn Äản cung tay đáp lá»…:
– Äa tạ Tô đại tÆ°á»›ng quân quá khen.
– Tiểu bối hằng khâm phục cái đức của lão sÆ° cùng phu nhân. Tuy công lao trùm hoà n vÅ©, mà má»™t đồng bạc, má»™t đấu thóc của nhà vua lão sÆ° cÅ©ng không nháºn. Thanh cao thay, nghÄ©a khà thay. NhÆ°ng thÆ°a lão sÆ°, nay giữa lúc hai dân Tống Việt Ä‘ang sống thanh bình, lão sÆ° vá»›i phu nhân lại Ä‘em quân đánh phá suốt má»™t giải Nam thùy của Äại-Tống, khiến quân sÄ© hai bên phÆ¡i thây trên chiến địa nhÆ° núi, máu chảy thà nh sông đã Ä‘Ã nh; mà ... dân chúng còn tan nhà nát cá»a Ä‘iêu linh vô cùng táºn. Dám há»i, đó có phải là võ đạo của lão tiên-sinh không? Mong lão tiên sinh dạy cho má»™t lá»i.
Tôn Äản phe phẩy chiếc quạt lông, rồi mỉm cÆ°á»i:
– Chết thá»±c, má»™t ngÆ°á»i trong lòng chứa không biết bao nhiêu cÆ¡ trÃ, kiến thức nhÆ° Tô tÆ°á»›ng quân mà sao lại nói váºy? Nà y tÆ°á»›ng quân Æ¡i, thá»i đức Chân-tông, Nhân-tông bên quý quốc, các ngà i yêu thÆ°Æ¡ng dân nhÆ° con Ä‘á», coi binh tÆ°á»›ng nhÆ° chân tay. Cho nên hÆ¡i có đụng chạm ở Nam-thùy là ngÆ°á»i ban chỉ dà n xếp cho êm đẹp. Vì váºy Tống triá»u không phải lo mặt Nam, má»›i đủ sức chống vá»›i Tây-Hạ, Bắc-Liêu. Có đúng thế không?
– Quả như lão-sư dạy.
– Hy-Ninh dùng ma pháp, tà -pháp của VÆ°Æ¡ng An-Thạch, là m cho nhân-sÄ©, võ-lâm thiên hạ Ä‘á»u oán háºn, dân chúng khổ đến sống không nổi, mà chết cÅ©ng không xong vì pháp Thanh-miêu, Trợ-dịch, Bảo-mã, Bảo-giáp; oán khà bốc lên đến trá»i xanh. Äể che lấp tá»™i trạng, Hy-Ninh tÃch trữ lÆ°Æ¡ng thảo chuẩn bị đánh chiếm tám vùng tá»™c Việt. Triá»u đình, võ-lâm Äại-Việt biết hết. Con chó, con mèo bị dồn Ä‘Æ°á»ng cùng, nó cÅ©ng phải cắn lại, huống hồ chúng tôi? Cho nên triá»u đình võ-lâm Äại-Việt quyết định đánh sang, trÆ°á»›c giúp dân LÄ©nh-Nam thoát khá»i ná»—i thống khổ của ma pháp há» VÆ°Æ¡ng, sau là diệt từ trong trứng nÆ°á»›c âm mÆ°u gây chiến của Hy-Ninh. Nà y Tô tÆ°á»›ng quân.
Ông váºn ná»™i lá»±c nói thá»±c lá»›n:
– VÆ¡ vét của dân là m giầu là Hy-Ninh, là VÆ°Æ¡ng An-Thạch, thế nhÆ°ng chúng sai những bá»n vừa ngu, vừa đần Tiêu Chú, Thẩm Khởi, LÆ°u Di xuống LÄ©nh-ngoại nà y lăng xăng gây chiến, rồi đẩy Tô tÆ°á»›ng quân vá»›i tÆ°á»›ng sÄ© và o chá»— chết. Nà y Tô tÆ°á»›ng quân! Nay hùng sÆ° Äại-Việt sang đây, thế nghiêng trá»i lệch đất, liệu Tô tÆ°á»›ng quân có chống nổi không?? DÄ© nhiên là không! Biết rằng chống không nổi, mà vẫn chống, tá»± lăn mình và o chá»— chết, tấm thân phÆ¡i cho ruồi bâu cho quạ ăn đã Ä‘Ã nh, mà vợ con, tôi tá»› Ä‘á»u chết oan cho bá»n cú diá»u Hy-Ninh, VÆ°Æ¡ng An-Thạch, há»i có đáng không? NhÆ° váºy là ngu trung, si dÅ©ng. Tôi có Ä‘á» nghị vá»›i tÆ°á»›ng quân.
– ???
– Sẵn binh lá»±c trong tay, tÆ°á»›ng quân cÅ©ng lão phu Ä‘em quân đánh Quế-châu, bắt tên LÆ°u Di ngu dần cùng cả nhà chúng giết cho hả giáºn, rồi sang Äại-Việt sống, nhÆ° váºy vừa giữ được tấm thân kẻ sÄ©, vừa bảo trá»ng được gia quyến; mà sÄ© thiên hạ Ä‘á»u ngợi khen.
Từ lâu rồi, Tô Già m đã viết thÆ° khuyến cáo bá»n quan trên nhÆ° Tiêu Chú, Thẩm Khởi, LÆ°u Di không nên dùng chÃnh sách khiêu khÃch vá»›i Äại-Việt e có chiến tranh lá»›n. NhÆ°ng bá»n nà y nháºn máºt chỉ từ Tống triá»u, nên không những không nghe lá»i Tô, mà còn khiển trách Tô nữa. Nay giữa tráºn tiá»n, Tôn Äản nói ra cái sá»± thá»±c, cái phẫn háºn của mình, là m cho Tô mát lòng, mát dạ. NhÆ°ng Tô xuất thân tiến-sÄ©, lại có tiếng trong thiên-hạ, vì váºy Tô không thể nghe theo Tôn, hà ng Äại-Việt. Tô cất cao tiếng nói:
– ThÆ°a lão tiên-sinh. Tiểu tÆ°á»›ng ăn cÆ¡m, mặc áo chúa thì dù phÆ¡i thây nÆ¡i sa trÆ°á»ng cÅ©ng...
Thình lình có tiếng pháo nổ, rồi tiếng quân reo dáºy đất. Tô Già m kinh hoảng nhìn vá» phÃa phải, nÆ¡i đó có đạo quân hùng tráng, trá»n Ä‘á»i Tô chÆ°a từng thấy qua. Äi đầu đạo quân, là má»™t đôi nam nữ, tuổi khoảng hai mÆ°Æ¡i bốn, hai mÆ°Æ¡i lăm, cạnh có lá cá» mầu hồng, chÃnh giữa thêu hình con rồng và ng, vá»›i hà ng chữ Ngá»±-long, đô-thống Phạm. Cạnh hai tÆ°á»›ng, bên phải là đội hổ, bên trái là đội báo, phÃa sau là mÆ°á»i cá»— xe chở Thần-ná».
Bình tÄ©nh, Tô cho quân dà n ra chuấn bị chiến đấu. Quân chÆ°a dà n xong, lại có tiếng pháo nổ, rồi má»™t Ä‘á»™i quân khác, cÅ©ng do đôi nam nữ tÆ°á»›ng chỉ huy, nhÆ°ng trên cá» thiêu con rồng mầu xanh, vá»›i hà ng chữ Bổng-nháºt, đô thống Lý, phÃa sau cÅ©ng có hổ, báo, Thần-ná». Bị ba hiệu Ngá»±-long, Bổng-nháºt, Äằng-hải vây ba phÃa, Tô Già m kinh hoảng, cho chia quân là m ba chuẩn bị nghinh chiến trong thế tuyệt vá»ng.
Ba tiếng pháo nổ lớn.
Cá»— xe chở Tôn Äản tiến tá»›i trÆ°á»›c tráºn, ông vẫy tay má»™t cái, ba hiệu binh Việt Ä‘ang hùng hổ láºp tức dừng lại, trống tráºn ngừng thúc, tiếng reo im bặt. Hiện diện quân Việt có tá»›i hÆ¡n ba vạn, mà im phăng phắc, không má»™t tiếng Ä‘á»™ng. Quân sÄ© hùng tráng, ká»· luáºt nhÆ° váºy, trá»n Ä‘á»i Tô chÆ°a há» thấy qua, nghe qua. Tôn Äản chỉ tay và o tráºn Tống, ông váºn ná»™i lá»±c nói lá»›n:
– ChÆ° quân Tống nghe đây! Ban nãy kị binh các ngÆ°á»i trà n ra nhÆ° sóng vá»—, nhÆ°ng chỉ má»™t loạt Ná»-thần của ta, đã khiến hÆ¡n nghìn ngÆ°á»i ngá»±a chết nghẹt cá»a thà nh, lấp hà o sâu. Nay các ngÆ°á»i bị vây, mà còn chống trả thì chẳng khác gì tá»± tá». Ta chuyên lấy nhân nghÄ©a đối xá» vá»›i ngÆ°á»i. Quân Äại-Việt ta là quân anh hùng, không bao giá»i giết hại tù hà ng binh. Váºy các ngÆ°á»i cứ thong thả mà và o thà nh suy nghÄ© kỹ nên hà ng hay nên chết vô lý.
Tô Già m thấy quân Việt tuy hùng tráng, nhÆ°ng vẫn Ãt hÆ¡n quân mình, y chÆ°a quyết đánh hay lùi, thì từ xa xa, bụi bay mịt má», trống thúc vang dá»™i, bẩy hiệu Thiên-tá» binh nữa tiến tá»›i. Tham tÆ°á»›ng chỉ và o Ä‘oà n quân Ä‘ang tá»›i nói vá»›i Tô:
– Thưa tướng quân, đây là bẩy hiệu Thiên-tỠbinh, sau khi hạ Khâm, Liêm châu, đã tiến vỠđánh thà nh Ung ta. Bẩy hiệu nà y được chỉ huy bởi bẩy tướng trẻ và bẩy cô vợ, cũng là nữ tướng, được mang mỹ danh Tây-hồ thất kiệt. Bẩy cặp nà y mưu trà không bằng năm cặp Long-biên ngũ hùng, nhưng cực kỳ can đảm.
Tô Già m không còn ý chà chiến đấu, y cung tay hÆ°á»›ng Tôn Äản:
– Xin kiếu từ lão tiên sinh và phu nhân.
Rồi y cùng chÆ° tÆ°á»›ng cản háºu cho quân rút và o thà nh. Sau khi cho quân trấn các cá»a thà nh, Tô than vá»›i các tham tÆ°á»›ng:
– Thá»i Äại-Việt giúp Nùng TrÃ-Cao, tôi từng giao chiến vá»›i Thiên-tá» binh, thì thấy cÅ©ng không hÆ¡n binh triá»u của ta là m bao. Nay sao lại hùng mạnh, tinh nhuệ, ká»· luáºt đến nhÆ° váºy? Tôi thấy rõ, khi kị binh ta à o à o trà n ra, mà nháy mắt má»™t cái thế tráºn của hỠđã đổi. Äá»™i Thạch xa tiếp tục bắn lên khiến Ä‘á»™i cung thủ của ta không lên mặt thà nh yểm trợ cho quân kị vì váºy bên ngoà i Thần-ná» của há» bắn và o Ä‘á»™i hình kị của ta hà ng loạt, kị binh ta ngã lổng chổng. Má»™t số kị của ta thoát khá»i Thần-ná», thì lại bị Ä‘á»™i tiá»…n thủ bắn, bị bá»™ binh lăn dÆ°á»›i đất chặt chân ngá»±a. Binh nhÆ° thế thì dù ta có Ä‘em năm vạn quân xuất thà nh cÅ©ng không thắng nổi má»™t vạn của há».
Má»™t tham tÆ°á»›ng phụ trách tế-tác, trÆ°á»›c đây từng theo Ä‘á»™i võ sÄ© của Yên Äạt, Tu Ká»· cứu Chiêm-thà nh, nên y biết rất rõ tình hình Äại-Việt, y nói:
– Từ bẩy năm nay, mÆ°á»i hai hiệu Thiên-tá» binh được chỉ huy bởi mÆ°á»i hai tÆ°á»›ng trẻ. MÆ°á»i hai tÆ°á»›ng nà y được vua Äại-Việt ban cho mỹ hiệu Tây-hồ thất kiệt và Long-biên ngÅ© hùng. Äặc biệt mÆ°á»i hai tÆ°á»›ng nà y có mÆ°á»i hai bà vợ tà i quá trượng phu. Vá» võ công, há» là những cao thủ hạng nhất. Vá» mÆ°u trÃ, đởm lược của há», nói ra thá»±c xấu hổ, tôi chÆ°a từng thấy tÆ°á»›ng nà o của ta có thể so sánh được. Trong bẩy năm, há» bắt binh tÆ°á»›ng luyện táºp suốt ngà y, hóa cho nên má»—i Thiên-tá» binh trở thà nh má»™t chiến tÆ°á»›ng.
Rồi y thuáºt lại phÆ°Æ¡ng thức tổ chức, huấn luyện, trang bị Thiên-tá» binh cho Tô Già m nghe. Già m nghe xong, mặt trở thà nh lầm lỳ không nói không rằng.
Thế là hai cánh quân của Tôn Äản, Lý-thÆ°á»ng-Kiệt đã từ hai hÆ°á»›ng Nam, Äông tiến lên vây Ung-châu.
Lê Kim-Loan há»i Tôn Äản:
– Thưa sư thúc, lúc nãy ta có thể xua quân diệt đạo binh Tô Già m, sao sư thúc lại tha cho h�
– Phu nhân giá»i chiến tráºn, nhÆ°ng chÆ°a biết nhìn xa. Phu nhân phải biết rằng chúng ta đánh sang kỳ nà y chỉ vá»›i mục Ä‘Ãch phá kho lẫm, thà nh trì Tống, chứ đâu có cần giết ngÆ°á»i? Tráºn nà y ta ra quân bất thần mà thà nh công. Sau tráºn nà y ta còn phải đối đầu vá»›i tráºn báo thù của Tống, nên ta cần tiết kiệm xÆ°Æ¡ng máu cho tráºn sau má»›i là tráºn quyết định. Ta biết rõ mÆ°á»i vạn ngÆ°á»i trong thà nh Ung Ä‘á»u nghiến răng căm háºn ta Ä‘em quân và o cÆ°á»›p nÆ°á»›c há». Nếu ta giao chiến vá»›i há», thì há» có chết hết mÆ°á»i vạn ngÆ°á»i, ta cÅ©ng chết mất bốn vạn. NhÆ° thế đến tráºn sau tinh lá»±c ta còn gì? Cho nên ta cố dụ cho quân Tống ra ngoà i thà nh, tuyên cáo tá»™i ác của Hy-Ninh, VÆ°Æ¡ng An-Thạch, để phá Ä‘i cái khà thế do căm há»n của há». Cho nên ta má»›i buông tha cho há» và o thà nh. Bây giá» trong thà nh, mÆ°á»i vạn ngÆ°á»i nhÆ° má»™t cùng oán háºn Hy-Ninh, VÆ°Æ¡ng An-Thạch. Sau nà y ta muốn đánh thà nh, khà thế của há» không còn, thì đánh đâu có khó?
Tôn Äản, Lý ThÆ°á»ng-Kiệt há»™i binh lại bà n kế sách: Sau khi đánh xong thà nh Ung thì lui quân. Lợi dụng thà nh Ung bị vây, cho Tuyết-sÆ¡n tháºp anh cùng chÆ° tÆ°á»›ng Ä‘i vá» các thôn xã, khê Ä‘á»™ng tuyên cáo: Tha thuế, bãi bá» Tân-pháp, ân-xá má»i tá»™i trạng, thu thóc lúa công nho Tống phát cho dân chúng. Theo Æ°á»›c tÃnh của Ngô Cẩm-Thi, thì cần khoảng 45 ngà y má»›i là m xong. Vì váºy không cần đánh thà nh ngay. Tạm thá»i chia quân là m ba phần, má»—i ngà y má»™t phần công thà nh để là m cho quân thủ mệt má»i.
Chiá»u hôm ấy cá»› thÆ° mang chim Æ°ng tá»›i, Ưng-binh lấy thÆ° trình cho Tôn Äản, ThÆ°á»ng-Kiệt, thì ra chỉ dụ của Linh-Nhân hoà ng thái háºu:
« KÃnh báo cho sÆ°-thúc, sÆ° thẩm cùng sÆ° huynh ThÆ°á»ng-Kiệt biết. Vua bà Bình-DÆ°Æ¡ng cùng phò mã Thân Thiệu-Thái Ä‘ang vân du Xiêm-quốc. Các ngà i nghe tin Äại-Việt tiến binh phạt Tống, đã rủ U-bon vÆ°Æ¡ng Lê Văn cùng công chúa Nong-Nụt sang Tống, mục Ä‘Ãch thu lượm tin tức, cùng dùng võ công quấy phá triá»u đình Tống, là m nhụt chà Hy-Ninh vá»›i VÆ°Æ¡ng An-Thạch. Váºy xin sÆ° thúc cho Thần-vÅ© tháºp anh lên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i Biện-binh để vua bà có thêm ngÆ°á»i giúp đỡ ».
ThÆ°á»ng-Kiệt cho má»i Thần-vÅ© tháºp anh và o trÆ°á»›ng ban lệnh:
– Có những việc mà ngÆ°á»i trà không là m được, trong khi ngÆ°á»i thÆ°á»ng là m được. CÅ©ng có những việc mà ngÆ°á»i già không là m được, trong khi ngÆ°á»i trẻ là m được. Hiện vua bà cùng phò mã Thân Thiệu-Thái, U-bon vÆ°Æ¡ng, công chúa Nong-Nụt Ä‘ang lên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i Biện-kinh, váºy các sÆ° đệ, sÆ° muá»™i khẩn lấy ngá»±a lên Ä‘Æ°á»ng để giúp đỡ các vị ngay. Äây là thẻ bà i, giả là m tế-tác Tống. Chúc các sÆ° đệ, sÆ° muá»™i gặp may mắn.
MÆ°á»i ngÆ°á»i tuân lệnh lên Ä‘Æ°á»ng ngay chiá»u hôm đó.
Kể từ ngà y đầu tiên Tôn Äản công thà nh Ung là 10 tháng chạp, cho đến hôm nay là ngà y 20, tức đã trải qua 11 ngà y. Thấy quân trong thà nh quá mệt má»i, đô-thống VÅ© Quang Ä‘á» nghị dùng há»a pháo bắn và o đốt dinh thá»±, kho lẫm thà nh Ung, khiến cho tÆ°á»›ng sÄ©, dân chúng không còn nhà trú ngụ, cùng gây cho binh tÆ°á»›ng báºn tâm vá»›i gia đình, mất hết ý chỉ chiến đấu. ThÆ°á»ng-Kiệt đồng ý cho thi hà nh ngay.
Äúng giá» Thìn, quân Äại-Việt không bắn đá và o thà nh nữa, mà bắn há»a-pháo, hoà ng-thạch, mã-não, khiến thà nh Ung biến thà nh má»™t biển lá»a. Trong khi quân Tống phải lên mặt thà nh chống quân Việt; thì nhà cá»a, dinh thá»±, kho lẫm bị cháy. Dân chúng, vợ con tÆ°á»›ng sÄ© kêu khóc thảm thiết, bồng bế nhau rá»i khá»i những căn nhà bốc lá»a. DÆ°á»›i thà nh, Ä‘á»™i Thần-tiá»…n Long-biên dÆ°Æ¡ng cung sẵn, cứ thấy má»™t binh sÄ© nhô đầu lên là buông tên, láºp tức binh tÆ°á»›ng đó ngã lá»™n xuống chết liá»n. Cho đến chiá»u, trong thà nh Ung lá»a bốc cháy khắp nÆ¡i, tiếng ngÆ°á»i khốc, tiếng cho kêu, tiếng mèo gà o hoà lẫn nhau cá»±c kỳ thê thảm.
Trong khi đó, trên khắp Trung-nguyên, theo lá»… nghi cổ-truyá»n, thì và o đầu tháng chạp, dân chúng đã chuẩn bị đón tết Nguyên-đán. Nhà nhà đá»u nhá»™n nhịp, tại các trÆ°á»ng há»c, thầy cho môn sinh vá» nhà nghỉ. Dân chúng nuôi heo, nuôi gà , nuôi cá, trồng hoa từ mấy tháng trÆ°á»›c để có thể bán và o dịp nà y. Cái không khà tại Biện-kinh năm nay cà ng thêm ồn à o.
Sau khi là m lá»… rằm tháng chạp, dân chúng Ä‘ang chuẩn bị lá»… tiá»…n Ä‘Æ°a ông Táo chầu trá»i. Không khà đế đô tá»± nhiên ấm áp kỳ lạ. Dân chúng lÅ© lượt kéo nhau Ä‘i xem chợ hoa.
NhÆ°ng từ sáng đến giá», dân chúng cảm thấy nhÆ° có má»™t cái nguy hiểm, Ä‘e dá»a mà há» không biết rõ nguồn gốc... vì đã hÆ¡n mÆ°á»i lần, há» phải tránh dạt và o lá» Ä‘Æ°á»ng, nhÆ°á»ng cho những con ngá»±a trạm chạy nhÆ° bay Ä‘em tin cấp báo từ Nam thùy vá» Khu-máºt viện. Kinh nghiệm cho há» biết, dÆ°á»ng nhÆ° má»™t việc hệ trá»ng Ä‘ang ngấm ngầm Ä‘e dá»a há». Vì váºy, giữa cái không khà tÆ°ng bừng ấy, ngÆ°á»i dân vẫn hồi há»™p lo âu.
Äúng cái giá» thà nh Ung ngụt lá»a đó, tức giá» Thìn ngà y 20 tháng chạp, Hy-Ninh đế Ä‘ang thiết triá»u tại Sùng-chÃnh Ä‘iện. Cuá»™c thiết triá»u hôm nay còn có tất cả các cá»±u thần đã vá» hÆ°u tham dá»± để chúc tết nhà vua.
Lễ nghi tất.
Nhà vua đưa mắt nhìn các đại thần một lượt. Cao nhất là m tam-công gồm tư-đồ, tư-mã, tư không, rồi đến tả hữu tể tướng.
Từ khi lên ngôi đến giá», trải đã chÃn năm, vì thi hà nh Tân-pháp của VÆ°Æ¡ng An-Thạch, nhà vua bị các đại thần chống đối. Bất đắc dÄ© nhà vua phải cách chức không biết bao nhiêu ngÆ°á»i. Khổ má»™t Ä‘iá»u, những ngÆ°á»i đó Ä‘á»u là những văn-thi sÄ© danh tiếng, những tÆ° tưởng gia khắp thiên-hạ khâm phục. Thay và o đó, nhà vua dùng má»™t số Nho sÄ© trẻ. Tá»± nhiên trong triá»u các quan chia là m hai phe. Phe thủ cá»±u, gá»i là Cá»±u-đảng, phe theo VÆ°Æ¡ng An-Thạch gá»i là Tân-đảng. Trong chÃn năm thi hà nh Tân-pháp nay đã có kết quả, quốc-sản dồi dà o, binh lá»±c hùng mạnh. Năm vừa qua, có thể kể là năm tÆ°Æ¡i sáng nhất kể từ khi Tống triá»u láºp lên. PhÃa Bắc, Liêu không dám gây chiến; phÃa Tây, Hạ phải tiến cống. PhÃa Nam, thì LÆ°u-Di công khai khiêu khÃch, Ä‘e dá»a dụ dá»— các khê-Ä‘á»™ng Äại-Việt theo Tống. Äại-Việt cá» sứ sang đòi, lúc đầu Tống lá» Ä‘i, sau tiến tá»›i không thèm trả lá»i. Cuối cùng là đuổi sứ vá». Nhà vua cảm thấy tá»± hà o, trong lòng mÆ¡ Æ°á»›c là m những Ä‘iá»u mà Thủy-Hoà ng Ä‘á»i Tần, VÅ©-đế Ä‘á»i Hán, Thái-tông Ä‘á»i ÄÆ°á»ng đã là m. Nhà vua thấy việc chuẩn bị Nam chinh; Tân-đảng cùng nhà vua âm thầm là m, Cá»±u-đảng không biết gì, thì thá»±c là má»™t Ä‘iá»u thống khoái kim cổ.
Nhà vua bà n vá»›i VÆ°Æ¡ng An-Thạch rằng trong buổi thiết triá»u cuối năm nà y, triá»u đình cho má»i hầu hết các quan bị cách Ä‘uổi Ä‘i trấn nháºm ở ngoà i, cÅ©ng nhÆ° những ngÆ°á»i đã vá» hÆ°u và o chầu; rồi nhân đó VÆ°Æ¡ng tâu trình tình hình năm qua, nhất là cuá»™c chuẩn bị Nam-chinh đã xong. NhÆ° váºy những lão hủ Nho, những gã văn-gia, thi-sÄ© nhai văn nhấm chữ sẽ phải cúi đầu tuân phục, không thể mở miệng chống đối. Tá»± nhiên cái gá»i là Cá»±u-đảng phải tan rã.
VÆ°Æ¡ng An-Thạch ngá»a mặt nhìn lên nóc Sùng-chÃnh Ä‘iên, đôi mắt sáng rá»±c, bÆ°á»›c Ä‘i trầm mà dà i. Y xÆ°ng chức tÆ°á»›c:
– Thần Kiểm-hiệu thái-phó, Äồng trung thÆ° môn hạ bình chÆ°Æ¡ng sá»±, Chiêu-văn quan đại há»c sÄ© (Tể-tÆ°á»›ng), giám tu quốc-sá», Kinh quốc-công VÆ°Æ¡ng An-Thạch xin tâu trình.
– Thái-phó bình thân.
VÆ°Æ¡ng đứng dáºy, tay cầm tá» biểu dà i lê thê, tâu trình vá» thà nh công của Tân-pháp trong chÃn năm; đặc biệt là năm vừa qua: Nà o nhá» Tân-pháp mà quốc sản dồi dà o, dân chúng ấm no, khiến cho Nhung, Di, Äịch, Man các nÆ¡i kinh sợ, cúi đầu tuân phục. Nà o là nhá» Tân-pháp, mà Thiên-triá»u má»›i gỡ được cái nhục tiến cống cho Liêu, cái uất bị Hạ đánh ép, cái Ä‘au phải lùi bÆ°á»›c nhân nhượng Giao-chỉ ở phÆ°Æ¡ng-Nam.
Các quan trong Tân-đảng vênh mặt lên nhìn các lão thần cựu đảng.
Nhà vua hà i lòng, xuất trong bá»c ra cái khánh ngá»c ban cho VÆ°Æ¡ng. VÆ°Æ¡ng tạ Æ¡n vá» chá»—. Các quan Cá»±u-đảng từ từ cúi mặt xuống trong cái thế bị thua, trong cái thế bất tà i, có vị chảy nÆ°á»›c mắt hối háºn đã công kÃch má»™t thánh nhân nhÆ° Chu-công, Thái-công xÆ°a kia.
Quan Kiểm-hiệu TÆ°-đồ, Thượng-thÆ° tả bá»™c xạ, Trung-thÆ° lệnh Văn Ngạn-Bác đã vá» hÆ°u, nay nháºp triá»u chúc tết nhà vua. Ông há»i VÆ°Æ¡ng An-Thạch:
– Vừa rồi Chiêu-văn quan đại há»c sÄ© tâu rằng: PhÃa Bắc, Liêu không dám gây hấn. PhÃa Tây, Hạ chịu thần phục. PhÃa Nam, Giao-chỉ sợ uy tiến cống. NhÆ°ng, hôm qua lão phu nghe gia tÆ°á»›ng gốc ngÆ°á»i Quảng-Tây nói rằng quân Giao-chỉ đánh Cổ-vạn ngà y 15 tháng 9, Tả lÄ©nh-vệ đại tÆ°á»›ng quân Chu Am, Bát-tác sứ Toà n HÆ°ng, thủ-lÄ©nh Nùng Hiệp-Thà nh kẻ chết, ngÆ°á»i bị bắt; năm nghìn quân Quảng, bốn nghìn bảo-giáp, hÆ¡n nghìn bị bị đánh tan. Không biết việc nà y có thá»±c không?
– Thưa quan đại tư đồ quả có.
VÆ°Æ¡ng An-Thạch tái mặt giải thÃch: Nguyên do thế nà y, bá»n Chu Am, Toà n HÆ°ng, Hiệp Thà nh nghe bên Tô-máºu Ä‘Ã o được và ng, bèn Ä‘em quân sang cÆ°á»›p, rồi bị trúng phục binh. Äây chẳng qua là những đụng chạm của man dân mà thôi, không phải là của triá»u đình Giao-chỉ.
Văn Ngạn-Bác lắc đầu:
– Lão phu nghÄ© không hẳn nhÆ° đại-há»c sÄ© nói. Vì hai mÆ°Æ¡i bẩy ngà y sau tức ngà y 12 tháng mÆ°á»i, quân Giao đồng tiến đánh tất cả các trại Nam-thùy. VÄ©nh-bình mất sau ná»a giá» giao chiến, năm nghìn quân Quảng, má»™t vạn Bảo-giáp, má»™t nghìn kị bị bắt, bị giết; các tÆ°á»›ng cùng gia đình bị tùng xẻo trả thù. Tây-bình, Lá»™c-châu mất sau hai giá» giao chiến, các Chiêu-thảo sứ Nùng Tông-Äán, Nùng Toà n-An bá» chạy, Trấn-vÅ© thượng tÆ°á»›ng quân LÆ°u Khả bị bắt. Thái-bình, Hoà nh-sÆ¡n, Ôn-thuáºn, Quy-hóa bị mất sau hai ngà y cố thủ; năm nghìn Bảo-giáp, năm nghìn quân Quảng, má»™t nghìn kị binh bị đánh tan; Quản-hạt NgÅ© Cá», Quách VÄ©nh-Nghiêm, Giám-áp Lâm Máºu-Thăng bị giết. Việc ấy có thá»±c không?
Mặt Vương An-Thạch tái như gà cắt tiết, y đưa mắt nhìn nhà vua rồi nói cứng:
– Bá»n man dân gây hấn vá»›i nhau. Hoà ng-thượng đã ban máºt chỉ cho LÆ°u Di Ä‘em quân từ Khâm-châu vá» chiếm lại các ải thất thủ. Äại tÆ°-đồ chẳng nên báºn tâm. Hiện LÆ°u Di đã sai sứ sang Giao-chỉ khiển trách Lý Cà n-Äức, để y bắt bá»n khê-Ä‘á»™ng Giao rút vá».
– Äại-há»c sÄ© khuyên lão phu không nên báºn tâm. NhÆ°ng có những sá»± xẩy ra khiến lão phu phải lÆ°u tâm, vì trÆ°á»›c sau ta mất ba vạn bảo-binh, hai vạn quân Quảng, má»™t vạn kị binh, sáu vạn binh chứ có Ãt đâu? Ta lại mất hết các ải biên phòng. Và thá» quân Giao tiến lên đánh Ung-châu, rồi vượt NgÅ©-lÄ©nh chiếm TrÆ°á»ng-sa, thì chúng nhÆ° con hổ ngồi ở bá» Giang-Nam rình Biện-kinh ta thì sao? Vả theo lão phu, vụ nà y không giản dị nhÆ° đại-há»c sÄ© tâu đâu, bởi chủ trÆ°Æ¡ng là triá»u đình Giao-chỉ chứ không thể là khê Ä‘á»™ng. Khê Ä‘á»™ng không đủ quân là m việc đó.
Vương An-Thạch gắt lớn:
– Triá»u-đình Giao-chỉ hay khê Ä‘á»™ng gây chiến thì cÅ©ng nhÆ° ghẻ ngoà i da, ta há sợ sao?
Quan Kiểm-hiệu Thái-úy Tà o Dáºt xua tay:
– Chiêu-văn quan đại-há»c sÄ© không thể lẫn lá»™n việc gây chiến của triá»u-đình Äại-Việt vá»›i khê Ä‘á»™ng Bắc-biên được. Bắc-biên chỉ là má»™t vùng nhá», do công chúa Thiên-Thà nh là m vua, trấn nháºm. Binh lá»±c, võ tÆ°á»›ng không hÆ¡n Quảng-Nam Tây-lá»™ của ta. Còn triá»u đình Äại-Việt, binh lá»±c vô cùng hùng háºu, võ lâm cao thủ nhÆ° cây trên rừng. Năm xÆ°a Khai-Quốc vÆ°Æ¡ng Ä‘i sứ, chỉ mang theo mấy đứa trẻ vá»›i dăm ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà , mà giúp vua Nhân-tông diệt được bá»n Hồng-thiết giáo. Nay nếu nhÆ° Bắc-biên gây chiến thì ta không cần Ä‘á» phòng. Còn nhÆ° Giao-chỉ gây chiến, thì triá»u-đình phải truyá»n hịch tá»›i các gia, các phái, các bang há»™i cùng ứng nghÄ©a đánh giặc, má»›i mong chống lại. Tại Biện-kinh, ta phải đặt cao thủ khắp nÆ¡i canh phòng, bằng không há» gá»i cao thủ sang, chỉ má»™t đêm, các đại thần sẽ bị giết hết.
VÆ°Æ¡ng An-Thạch vá»›i các đại-thần Tân-đảng cùng báºt lên tiếng cÆ°á»i lá»›n. VÆ°Æ¡ng lắc đầu:
– Tôi nghe Tà o đại nhân xuất thân từ phái Thiếu-lâm, là sÆ° đệ của Pháp-Nhẫn đại-sÆ° thủ toạ Äạt-ma Ä‘Æ°á»ng; Tà o đại nhân là má»™t võ lâm cao thủ báºc nhất báºc nhì thiên hạ; Tà o đại nháºn hiện lÄ©nh chức Thái-úy, nắm binh quyá»n trong tay, mà sao nhát gan váºy? Xá gì mấy tên võ phu vai u thịt bắp của Nam-man. Há»… đứa nà o lảng vảng đến Biện-kinh là tôi cho bắt Ä‘em chặt đầu hết.
VÆ°Æ¡ng chỉ và o quan Tổng-lÄ©nh ngá»±-lâm quân Tu Ká»·, quan Tổng-lÄ©nh thị vệ Yên Äạt, quan Äiện-tiá»n chỉ huy sứ Lý Hiến:
– Từ thá»i thÆ¡ ấu, ba vị nà y đã sang Giao-chỉ, biết bao lần từng giao chiến vá»›i cao thủ báºc nhất của chúng, rồi nghiên cứu cách khắc chế võ công của chúng. Nay ba vị trấn thủ trong hoà ng-thà nh, thì chúng có và o được, cÅ©ng nhÆ° cá lá»t lÆ°á»›i mà thôi.
Lý Hiến xuất thân từ hoạn quan, ỷ là m tôi tớ hầu hạ nhà vua, phi tần đã quen, nên không coi các quan và o đâu. Y nói lớn:
– Tà o đại nhân sao lại Ä‘á» cao địch nhÆ° váºy. TrÆ°á»›c đây võ-công Äại-Việt cao hÆ¡n ta, chứ nay lại thua xa. Äại-Việt ngÅ©-long danh vang má»™t thủa, nhÆ°ng nay Ä‘á»u nằm dÆ°á»›i mồ cả rồi. XÆ°a võ công Giao-chỉ cao, nhÆ°ng nay chúng tôi đã biết cách khăc chế rồi thì còn sợ gì chúng. Tôi cam kết, bất cứ cao thủ Giao-chỉ nà o đến đây, tôi cÅ©ng không cho chúng đến gần VÆ°Æ¡ng đại há»c sÄ© đến ba bÆ°á»›c. Tôi sẽ bắt chúng, Ä‘Ã n ông thì gá»t đầu, Ä‘Ã n bà thì lá»™t quần áo rồi trói lại Ä‘em ra phÆ¡i mÆ°a phÆ¡i nắng ở chợ Khai-phong cho dân coi.
Nhà vua, VÆ°Æ¡ng An-thạch cùng Tân-đảng vá»— tay hoan hô. Tiếng vá»— tay vừa dứt thì thình lình bốn tiếng ầm, ầm, ầm, ầm kinh khủng phát ra trên nóc Ä‘iện, rồi gạch ngói rÆ¡i xuống à o à o. Bốn ngÆ°á»i từ trên nóc Ä‘iện nhảy xuống nhÆ° bốn con đại bà ng. TÆ° Ká»·, Yên Äạt, Lý Hiến, Tà o Dáºt cùng quát lên, rồi vá»t tá»›i vung chưởng tấn công. Bình, bình, bình, bình, tám chưởng chạm nhau, bá»n Tu Ká»· báºt tung lại phÃa sau, khà huyết đảo lá»™n cá»±c kỳ khó chịu. Cả bốn phải hÃt má»™t hÆ¡i chân khÃ, má»›i đứng vững không bị ngã. Má»™t thÃch khách vung tay lên, tiếp theo hai ám khà to bằng quả cau quay rất nhanh, nhÆ°ng bay rất cháºm hÆ°á»›ng ngÆ°á»i Lý Hiến. Hiến vung tay gạt, nhÆ°ng y gạt hụt, vì ám khà vỡ tan thà nh đám bụi hồng chụp lên ngÆ°á»i y.
Tu Ká»· há»i:
– Các ngÆ°á»i là ai?
Má»™t thÃch khách mặc quần áo tÃm cÆ°á»i nhạt:
– Chúng ta là những ngÆ°á»i Việt yêu dân Hán, trá»ng văn minh Trung-nguyên, thÃch văn-há»c Hoa-hạ. Các vị hiện diện nÆ¡i đây, nếu không là những báºc túc Nho, thì cÅ©ng là những văn thi sÄ© nức tiếng, hoặc là những võ lâm cao thủ. Hôm nay chúng ta hiện diện nÆ¡i đây vá»›i ý nguyện nói vá»›i các vị Ãt Ä‘iá»u, không biết các vị có cho phép không?
Tu Kỷ quát lên:
– Äây thiên-triá»u, chốn cá»±c kỳ tôn nghiêm, không phải là chá»— cho bá»n Nam-man nói láo. Nếu các ngÆ°Æ¡i là ngÆ°á»i ngay, thì hãy mở khăn ra cho ta biết các ngÆ°á»i là ai?
Nói rồi y váºn đủ mÆ°á»i thà nh công lá»±c tấn công ngÆ°á»i mặc quần áo tÃm. Chưởng phong chÆ°a ra hết, mà má»i ngÆ°á»i muốn nổ tung lồng ngá»±c ra. NgÆ°á»i áo tÃm cÆ°á»i nhạt, phát chiêu đỡ. Ầm má»™t tiếng, Tu-Ká»· lảo đảo lùi lại, còn ngÆ°á»i kia thì đứng nguyên. Thắng bại đã phân.
NgÆ°á»i nhá» bé mặc quần áo trắng cung tay hÆ°á»›ng Hy-Ninh đế vái ba vái, rồi lại hÆ°á»›ng các đại thần vái má»™t vái, rồi chỉ và o mặt VÆ°Æ¡ng An-Thạch:
– Từ sáu chục năm nay, giữa Tống vá»›i Việt luôn giữ được hòa hoãn, cho nên dân chúng vùng biên giá»›i hai nÆ°á»›c được hưởng thái bình. Gần đây, bệ-hạ nghe lá»i tên khuyển-nho mặt dÆ¡i tai chuá»™t kia, áp dụng Tân-pháp, bắt dân theo những cái quái quá»· Thanh-miêu, Trợ-dịch, Bảo-mã, Thanh-Ä‘iá»n, Thủy-lợi, khiến cho tiếng kêu oan thấu đến trá»i xanh. Y lại máºt lệnh cho kinh-lược an-vÅ© sứ Lưỡng-Quảng, Kinh-Hồ tÃch trữ lÆ°Æ¡ng thảo, thao luyện sÄ© tốt để chuẩn bị Nam xâm. Các vị đại hiá»n Nho muốn Ä‘em tà i lÆ°Æ¡ng đống ra để giúp thiên-tá», tạo cho dân Trung-nguyên sống những ngà y Nghiêu, tháng Thuấn thì lại bị đầy...
VÆ°Æ¡ng An-Thạch Ä‘Æ°a mắt cho bá»n Tu-Ká»·. Láºp tức Tu Ká»·, Yên Äạt, Lý Hiến, Tà o Dáºt cùng phát chưởng tấn công bốn thÃch khách để bịt miệng. Bốn ngÆ°á»i vung chưởng đỡ. Bình, bình, bình, bình, bốn thÃch khách cất tiếng cÆ°á»i ha hả, rồi chia là m bốn, xung và o giữa các Ä‘ai thần. Các võ quan cùng quát lên, tiến tá»›i ngăn cản. NgÆ°á»i thì ra Æ°ng-trảo, ngÆ°á»i thì ra hổ trảo, ngÆ°á»i thì ra cầm long công chụp bốn ngÆ°á»i kia. Cả bốn trÆ¡n nhÆ° con cá trạch, xuyên bên Äông, lách bên Tây, len lá»i giữa các quan văn võ, Vì váºy các võ quan thì đông, mà không bắt được bốn ngÆ°á»i nà y.
Các quan Tổng-lÄ©nh thị-vệ Tu Ká»·, quan Tổng-lÄ©nh ngá»±-lâm quân Yên Äạt, quan Äiện-tiá»n chỉ huy sứ Lý Hiến, đã kịp Ä‘em thị-vệ đứng quanh nhà vua há»™ giá, rồi hô lá»›n:
– Xin các quan ra khá»i Ä‘iện để chúng tôi bắt thÃch khách. Bên ngoà i đã có thị vệ vây kÃn rồi, chúng không chạy thoát đâu.
Ngay lúc đó, trên nóc Ä‘iện, có năm nam mặc áo hồng, năm nữ mặc áo xanh tà tà đáp xuống nhÆ° năm con diá»u hâu. Năm ngÆ°á»i nà y nhÆ° đã phân chia trÆ°á»›c, há»… hặp bất cứ võ quan nà o là phóng chưởng đánh trÆ°á»›c. Cho đến khi các quan ra khá»i Ä‘iện, thị vệ tiến và o bắt gian, thì không còn má»™t ai ở trong nữa.
Tráºt tá»± đã trở lại.
Nhà vua nháºn thấy chá»m mÅ© tất cả các quan Ä‘á»u bị năm nữ thÃch khách áo xanh len lá»i cắt đứt. Bao nhiêu hốt của các quan Ä‘á»u bị năm nam thÃch khách áo hồng cÆ°á»›p mất. Thanh Thượng-phÆ°Æ¡ng bảo kiếm của nhà vua cÅ©ng bị má»™t nữ thÃch khách Ä‘oạt mất.
Tu Ká»·, Yên Äạt, Lý Hiến quỳ gối tạ tá»™i, vì không bắt được thÃch khách. Nhà vua từng táºp võ, võ công của ông thuá»™c hà ng cao thủ, nên ông xua tay:
– Ba khanh vô tá»™i. Hãy đứng dáºy. Tà o Thái-úy, Thái-úy có nháºn được võ công của các thÃch khà ch không?
– Tâu bệ hạ.
Tà o Dáºt thở hổn hển: Bốn ngÆ°á»i xuống trÆ°á»›c gồm có hai ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà , và hai ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông.
Äiện-tiá»n chỉ huy sứ Lý Hiến cau mà y:
– ThÆ°a Tà o đại nhân, tiểu nhân thấy rõ chúng là bốn ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông mà ?
Tà o Dáºt lắc đầu thở dà i:
-Nguy quá, Lý chỉ huy sứ sơ tâm đến thế thì chết thực.
– ???
– Bây giá» tôi há»i chỉ-huy sứ nhé: Trong bốn ngÆ°á»i, thì hai ngÆ°á»i to lá»›n dùng chưởng, má»™t mặc quần áo nâu, má»™t mặc quần áo tÃm. Còn hai ngÆ°á»i nữa nhá» nhắn, dùng kiếm, khi lá»™n trên không ngÆ°á»i chúng uốn cong trông rất đẹp mắt. Trong hai ngÆ°á»i nhá» bé đó, má»™t ngÆ°á»i mặc áo tÃm quần trắng, má»™t ngÆ°á»i mặc quần áo trắng, trên ngÆ°á»i chúng tiết ra mùi thÆ¡m của nÆ°á»›c hoa, thì nhất định chúng là đà n bà rồi.
Lý Hiến khâm phục Tà o Dáºt tinh tế, nhÆ°ng vì tá»± ái, y vẫn lắc đầu:
– Chưa chắc!
Quan Thượng-thÆ° tả thừa, Tham-tri chÃnh sá»± (phó tể tÆ°á»›ng) cau nà y:
– Không biết bá»n chúng là ai? Tại sao đại náo Ä‘iện Sùng-chÃnh rồi lại ra Ä‘i? Tôi có đối chưởng vá»›i ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà mặc áo tÃm, thì thấy y thị dùng võ công Sà i-sÆ¡n của Giao-chỉ, giống hệt võ công của Yên-vÆ°Æ¡ng phi (Thiếu-Mai) nhÆ°ng công lá»±c thấp hÆ¡n đôi chút.
Tà o Dáºt ôm bà n tay sÆ°ng vù nói:
– Tôi ra chiêu bắt thÃch khách áo nâu, y đánh lại tôi má»™t chưởng, tôi nháºn ra chiêu số của y chÃnh đại quang minh, rất lạ. Còn ná»™i lá»±c thì giống nhÆ° Thiá»n-công Thiếu-lâm của tôi. Nói ra thá»±c xấu hổ, trá»n Ä‘á»i tôi chÆ°a từng thấy ai luyện ná»™i lá»±c tá»›i trình Ä‘á»™ đó. DÆ°á»ng nhÆ° y không có ác ý, nên y chỉ xá» dụng có năm thà nh công lá»±c, mà khiến cho tôi bị thÆ°Æ¡ng nhÆ° thế nà y. Không lẽ bá»n Giao-chỉ lá»™ng hà nh đến váºy sao?
Chợt Tu Kỷ chỉ cho Vương An-Thạch:
– DÆ°á»ng nhÆ° thÃch khách dán má»™t tá» giấy trên lÆ°ng VÆ°Æ¡ng đại nhân thì phải.
Nói rồi y lạng ngÆ°á»i tá»›i lá»™t tá» giấy trên lÆ°ng VÆ°Æ¡ng trao cho y. Y cầm lên Ä‘á»c:
« Võ-lâm Äại-Việt kÃnh chà o VÆ°Æ¡ng tể tÆ°á»›ng. Äa tạ VÆ°Æ¡ng tể tÆ°á»›ng thi hà nh Tân-pháp, là m cho dân Tống oán vua, thù quan. Nay nÆ°á»›c Tống chia là m hai, thù nghịch, chém giết nhau, để Äại-Việt hùng mạnh lên. Ký tên: Thân Thiệu-Thái, Lý Mỹ-Linh, Lê Văn, Long-Nụt và Thần-vÅ© tháºp anh ».
Thạch run run gấp tỠgiấy bỠvà o túi.
Bấy giá» các quan má»›i vá»™i và ng xem trên ngÆ°á»i mình có giấy dán hay không. Ai cÅ©ng thở phà o, vì mình không bị thÃch khách chiếu cố. Duy Lý Hiến, có tá» giấy dán ngay ở và nh sau mÅ©, tá» giấy có chữ:
« Quan Äiện-tiá»n chỉ huy sứ Lý-Hiến, không có há»™t nà o, giống nhÆ° gà thiến, mà lại thÃch gáy. NgÆ°á»i Ä‘e trói chúng ta, lá»™t quần áo Ä‘em phÆ¡i ở chợ, lát nữa chÃnh ngÆ°á»i sẽ tá»± lá»™t quần áo cho các bạn đồng liêu coi để là m trò chÆ¡i cho vui ».
Lý Hiến nổi giáºn cà nh hông, y vò nát tá» giấy ra vứt xuống đất rồi vá» chá»— đứng.
VÆ°Æ¡ng An-Thạch cÆ°á»i nhạt:
– Gian nhân đánh trộm, không phải anh hùng.
Chợt Lý Hiến hét lên, rồi y Ä‘Æ°a tay gãi mặt, cà o cấu khắp thân thể. Má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u thấy bà n tay, mặt y sÆ°ng vù, nÆ°á»›c và ng rỉ rỉ chảy ra. Y gà o lên:
– Ngá»a quá! Ngứa chết Ä‘i thôi.
Rồi y ngồi xuống ná»n Ä‘iện xé tung quần áo ra mà gãi. Phút chốc ngÆ°á»i y thà nh trần truồng. Yên Äạt vá»™i sai thị-vệ lấy khăn cuốn quanh ngÆ°á»i y Ä‘em ra khá»i Ä‘iện.
Văn Ngạn-Bác thở dà i:
– Bởi ban nãy Lý hăm bắt võ lâm Giao-chỉ lá»™t quần áo Ä‘em phÆ¡i ở chợ, nên bị há» phạt để là m trò cÆ°á»i. Cái ngứa chắc chỉ trong chốc lát thì hết.
Tu Kỷ quỳ gối:
– Tâu bệ hạ, thì ra đây là bốn Thái-sÆ¡n Bắc-Äẩu võ lâm LÄ©nh-Nam, bá»n thần thá»±c không phải đối thủ của chúng. Mong bệ hạ đại xá.
Triá»u Tống lại bà n vá» chiến cuá»™c Nam-thùy. Văn Ngạn-Bác nhắc lại câu há»i vá» các ải Nam-thùy bị chiếm mất.
Vương An-Thạch lắc đầu:
– Khu-máºt viện chÆ°a nháºn được tin đó. Có lẽ là tin đồn mà thôi. Tuy nhiên tôi sẽ cho coi lại. Vì tin tức từ Nam-thùy đến Quế-châu mất hÆ¡n tháng. Tin từ Quế-châu vá» kinh ta hÆ¡n tháng nữa. Có thể tin tức chÆ°a tá»›i, hoặc giả không có chuyện lá»›n lao nhÆ° váºy. Xin quan Äại tÆ°-đồ không nên nghe tin phao vu đồn nhảm. Có thể tin nà y do gian tế Giao-chỉ phao ra là m loạn long dân mà thôi.
Văn Ngạn-Bác dem ra hai tá» hịch của Äại-Việt, má»™t do TÃn-NghÄ©a vÆ°Æ¡ng truyá»n ở Khâm-châu, má»™t do Tôn Äản truyá»n Ä‘i ở các ải Nam thùy. Ông Ä‘á»c lá»›n lên cho bách quan cùng nghe. Má»—i lá»i Văn Ä‘á»c, nhÆ° má»™t mÅ©i dao đâm và o tim Hy-Ninh đế và VÆ°Æ¡ng An-Thạch. Äá»c xong Văn Ngạn-Bác nói:
– Nà o, VÆ°Æ¡ng đại há»c sÄ© có còn cho là man dân đánh nhau nữa không? Cứ nhÆ° hai bà i hịch nà y, thì cuá»™c tiến công rõ rà ng do triá»u đình Giao-chỉ chủ trÆ°Æ¡ng.
Ngay lúc đó quan Sùng-chÃnh Ä‘iện đại há»c-sÄ© kiêm Khu-máºt viện phó-sứ TrÆ°Æ¡ng Thà nh-Nhất thuá»™c Tân-đảng của VÆ°Æ¡ng An-Thạch từ ngoà i bÆ°á»›c và o Ä‘iện quỳ tâu:
– Muôn tâu bệ hạ.
Trên từ Hy-Ninh đế cho đến bách quan, thấy nét mặt TrÆ°Æ¡ng tái ngắt, lá»i tâu đứt Ä‘oạn, thì biết rằng có sá»± gì ghê gá»›m lắm đã xẩy ra.
TrÆ°Æ¡ng Thà nh-Nhất tâu dõng dạc: Tin ngá»±a trạm từ Quế châu chuyển vá» cho biết rằng ngà y Máºu-Dần, 20 tháng 11, quân Việt chiếm Khâm-châu cùng các ải NhÆ°-tÃch, Äể-trạo, NhÆ°-hồng, Thiên-long. Các tÆ°á»›ng trấn thủ kẻ bị bắt, ngÆ°á»i bị giết. Ba ngà y sau, ngà y Máºu-Thìn, 22 tháng 11 đến lượt Liêm-châu bị mất. Quân Việt chia là m ba cánh. Má»™t cánh từ Khâm, Liêm do Lý ThÆ°á»ng-Kiệt chỉ huy theo Ä‘Æ°á»ng Äông-Tây; má»™t cánh từ Cổ-vạn, Hoà nh-sÆ¡n, Tây-bình do Tôn Äản chỉ-huy tiến theo Ä‘Æ°á»ng Nam-Bắc... để đánh Ung-châu. Má»™t cánh từ Liêm-châu tiến đánh các châu Dung, Nghi, Bạch do Lý Chiêu-Văn chỉ huy. Hiện thà nh Ung Ä‘ang bị vây. Các châu Dung, Nghi, Bạch đã bị chiếm; Äô tuần-kiểm Phan Nhược-Cốc, Chỉ-huy sứ VÆ°Æ¡ng-Äạt, Tà o Quăng tá» tráºn. DÆ°á»ng nhÆ° quân Việt Ä‘ang chuẩn bị vượt NgÅ©-lÄ©nh đánh TrÆ°á»ng-sa.
Trong Sùng-chÃnh Ä‘iện có hÆ¡n năm trăm ngÆ°á»i, mà im phăng phắc, không má»™t tiếng Ä‘á»™ng. Hy-Ninh đế, Tể-tÆ°á»›ng VÆ°Æ¡ng An-Thạch chết lặng chÆ°a nói lên lá»i, thì má»™t đại thần trong hà ng văn quan lên tiếng:
– Thần kiểm hiệu Thượng-thÆ° tả bá»™c-xạ, Trung-thÆ° lệnh, Võ-minh quân tiết Ä‘á»™ sứ, Khu-máºt viện sứ, Nam quốc công Phú Báºt xin tâu: Gần đây trong triá»u thì bách quan không được thông báo gì vá» tình hình Nam biên, thế mà trong dân chúng thì tin đồn thá»±c mau. Nay tình hình đã nguy ngáºp, thần giám xin bệ hạ cho tóm lược má»i biến cố Nam thùy, để cùng đình nghị.
Nhà vua tuyên chỉ:
– Äược, TrÆ°Æ¡ng đại há»c sÄ© hãy tóm lược má»i biến cố Nam thùy trình cho bách quan cùng nghe.
TrÆ°Æ¡ng Thà nh-Nhất đứng dáºy trình bầy tỉ mỉ việc Hy-Ninh vá»›i VÆ°Æ¡ng An-Thạch máºt chỉ cho Thẩm Khởi, LÆ°u Di luyện quân, đồn trữ lÆ°Æ¡ng thảo mấy năm qua để chuẩn bị đánh Äại-Việt, rồi sau đó đánh Chiêm, Là o, Chân, Xiêm, Lý nhÆ° thế nà o. Rồi quân Äại Việt đánh Cổ-vạn hầu lừa LÆ°u Di, triá»u đình để rồi sau đó đánh hết các ải Nam thùy. Cuối cùng Äại-Việt đổ quân đánh úp các ải xung quanh Khâm-châu, rồi công Khâm, Liêm. Hạ Khâm, Liêm, quân Việt tiến vá» vây Ung-châu ra sao.
Sau khi TrÆ°Æ¡ng trình bầy, triá»u đình Hy-Ninh má»›i cảm thấy tất cả cái chua chát, chán nản rằng nhà vua vá»›i VÆ°Æ¡ng An-Thạch âm thầm là m những việc kinh thiên Ä‘á»™ng địa ở Nam-thùy, mà há» bị gạt ra ngoà i, không biết mảy may gì cả. Bây giá», chÃnh những việc đó, Ä‘Æ°a đến chiến tranh, mà nhà vua vẫn dấu, để đến ná»—i mất liên tiếp hÆ¡n hai mÆ°Æ¡i ải, chÃn châu, việc má»›i vỡ lở. Quần thần bà n cãi mặc quần thần, nhà vua bá» ngoà i tai, trong thâm tâm tá»± nhủ thầm:
– Ta vá»›i VÆ°Æ¡ng An-Thạch dùng Tân-pháp vá»›i chủ Ä‘Ãch là m cho nÆ°á»›c giầu dân mạnh. Trong khi đó bá»n Giao-chỉ lại chủ trÆ°Æ¡ng là m cho dân giầu nÆ°á»›c mạnh, tức là ngược vá»›i ta. Ta cÅ©ng biết rằng quốc-sách Giao-chỉ khó hÆ¡n, lâu có kết quả hÆ¡n, nhÆ°ng khi đã có kết quả thì vững chắc vô cùng. Muốn vượt Giao-chỉ, ta cần Ä‘i mau, nên má»›i dùng Tân-pháp. Dùng Tân-pháp thì mau có kết quả, nhÆ°ng phải cái nó vượt ra ngoà i Tam-hoà ng, NgÅ©-Äế, và những gì các triá»u đại trÆ°á»›c đã là m, thà nh ra bị chống đối. Bình tâm mà xét, Tân-pháp của VÆ°Æ¡ng có khác gì những cải cách của Äại-Việt đâu? Thế mà dân Äại-Việt không chống đối. Bây giá» ta hãy cứ giữ nguyên Tân-pháp. Nếu nhÆ° tráºn chiến nà y ta thắng thì sẽ tuyên chỉ rằng nhá» Tân-pháp. Còn nhÆ° ta bại, thì ta cách chức VÆ°Æ¡ng An-Thạch là xong. Còm LÆ°u-Di, y nháºn máºt chỉ từ ta, nhÆ°ng khẩu thiệt vô bằng. Nay ta tạm cách chức y, nếu cần thì mượn cái đầu y, đổ tá»™i cho y giả máºt chỉ, thế là xong.
NghÄ© thế nhà vua há»i:
– Việc đã xẩy ra nhÆ° váºy, bây giá» các khanh nghị nên giải quyết ra sao?
Cần-chÃnh Ä‘iện đại há»c sÄ© Ngô Sung bà n:
– Khâm, Liêm mất đến nay vừa tròn má»™t tháng, mà triá»u đình má»›i biết là do ta chÆ°a láºp ngá»±a trạm ở Nam-thùy. Nếu có ngá»±a trạm, thì tin tức chỉ trong vòng bẩy ngà y đã tá»›i nÆ¡i. Cứu binh nhÆ° cứu hoả, váºy ngay ngà y hôm nay phải giải quyết ba việc. Má»™t là thiết láºp ngá»±a trạm, để có tin tức. Hai là cá» ngay mấy đại thần xuống Nam-thùy để thiết láºp tổ chức hà nh doanh. Ba là điá»u Ä‘á»™ng binh Kinh, Hồ (tức Kinh-châu, Hồ-Nam) tiếp viện cho Ung-châu. Sau đó má»›i nghị kế sách.
Ngô Sung là đối đầu số một của Vương An-Thạch. Nay Vương thấy việc là m của mình bất lợi, mà phải nhỠđến Ngô bà n kế cứu Ung-châu thì bực mình. Y nói cứng:
– Ngô huynh khá»i lo. Thà nh Ung có đến ba lợi thế, quyết Giao-chỉ không thể đánh được. Má»™t là , thà nh Ung lá»›n, là lỵ sở chỉ huy phòng vệ Nam thùy, thà nh cao, hà o sâu, tÆ°á»ng xây bằng đá ong dầy đến mÆ°á»i thÆ°á»›c (2,5 m ngà y nay). Hai là trong thà nh chứa lÆ°Æ¡ng thảo đầy đủ, quân trấn nháºm tá»›i mÆ°á»i vạn. Binh thÆ° nói, má»™t ngÆ°á»i thủ, phải mÆ°á»i ngÆ°á»i đánh; Giao-chỉ lấy đâu ra trăm vạn quân mà đánh? Và dù chúng cố đánh, thì có khác gì tá»± tá» không? Ba là An-vÅ© sứ Quảng-Tây LÆ°u Di trà lá»± hÆ¡n Ä‘á»i, y có ba đạo quân triá»u số 1, 2, 3 vá»›i đạo kị binh 47. Có lẽ LÆ°u chá» cho quân Giao đánh thà nh Ung mệt má»i, tổn thất nhân mạng thá»±c nhiá»u, rồi má»›i cho các đạo trừ bị đánh xuống.
Tà i sản của The Creator
Chữ ký của The Creator Click và o quảng cáo là góp phần không nhỠgiúp cho 4vn duy trì và phát triển
15-09-2008, 03:55 AM
57991135 Cạch !
Tham gia: Feb 2008
Äến từ: VN
Bà i gởi: 1,152
Thá»i gian online: 3 tuần 0 ngà y 14 giá»
Thanks: 359
Thanked 1,686 Times in 186 Posts
Nam Quốc SÆ¡n HÃ
Tác giả : Yên Tá» CÆ° SÄ© Trần Äại Sỹ
Thể lá»ai: Kiếm hiệp
Há»’I THỨ BA MÆ¯Æ I BẨY
Giao-chỉ ngũ kiêu
Giữa lúc Tống triá»u chia phe tranh cãi suốt ngà y nà y qua ngà y khác, thì chiến cuá»™c Ung-châu Ä‘ang diá»…n ra cá»±c kỳ khốc liệt.
Theo lá»i Ä‘á» nghị của quân-sÆ° Tôn Äản, nguyên-soái Lý ThÆ°á»ng-Kiệt trao việc chỉ huy công thà nh cho đô-thống Trần Di. Láºp tức Di há»p Tây-hồ thất kiệt, Long-biên tam hùng lại để nghị kế. Trần Di há»i:
– Từ trÆ°á»›c đến nay, chúng ta đã há»c công-kiên pháp. Công-kiên pháp có rất nhiá»u: Dùng máy bắn đá, dùng cung thủ bắn tỉa, Ä‘Ã o hầm xuyên và o trong, khÆ¡i nÆ°á»›c là m lở thà nh, dùng tên lá»a đốt dinh thá»± kho lẫm, bắc thang leo và o. Nay thà nh Ung quá kiên cố, tÆ°á»ng cao, hà o sâu, các phÆ°Æ¡ng pháp trên Ä‘á»u vô hiệu. Váºy anh em có ý kiến gì không?
Lý Äoan là thầy thuốc, chà ng Ä‘Æ°a ra má»™t ý kiến:
– TrÆ°á»›c hết phải là m sao cho quân ta khá»i mệt, gây cho quân địch mệt má»i đã. Là m cho quân ta khá»i mệt, ta chia lá»±c lượng là m ba đạo, má»™t đạo tấn công, má»™t đạo nghỉ hoà n toà n, má»™t đạo nghỉ má»™t ná»a. Váºy trong mÆ°á»i hiệu Thiên-tá» binh vá»›i hiệu kị-binh, ta chia thà nh ba đạo, má»—i đạo ba hiệu; má»—i ngà y má»™t đạo công thà nh, má»™t đạo nghỉ. Äó là lá»±c lượng tấn công và nghỉ hoà n toà n.
– NhÆ° váºy... Ta.. ta.. còn.. còn hai hiệu nữa để là m gì?
– Äiếc hay hóng, ngá»ng hay nói.
Lý Äoan méo mặt trêu DÆ°Æ¡ng Minh: Ta đã nói hết đâu? Còn đạo thứ ba chỉ có hai hiệu thôi. Trong khi ba hiệu tấn công, ba hiệu nghỉ thì hai hiệu nà y nghỉ má»™t ná»a tức ứng trá»±c, phòng quân trong thà nh đánh ra có thể tham chiến ngay.
Äô-thống Ngô Ức há»i:
– Kế nà y được quá. Váºy còn phÆ°Æ¡ng pháp là m cho quân Tống mệt má»i?
– Thì chÃnh việc ta vừa đánh vừa nghỉ hẳn, vừa nghỉ má»™t ná»a... Nên ta có thể đánh hoà i không mệt, mà quân Tống cứ phải lo chống đỡ, nên chỉ mấy ngà y chúng sẽ mệt lả.
Thế là cuá»™c chia quân công thà nh được áp dụng. Quả nhiên ngà y thứ nhất quân Tống chống trả rất hăng, sang ngà y thứ nhì bắt đầu chùn nhụt. Äến ngà y thứ ba thì mệt ná»i vô cùng. NhÆ°ng sang ngà y thứ tÆ°, thì sức chống trả lại hăng hái nhÆ° ngà y đầu. Láºp tức Trần Di cho há»p anh em nghị kế.
Quách Y xoa tay và o cái đầu hói bóng như quả dưa:
– Tôi thấy phÆ°Æ¡ng pháp của Lý Äoan là m cho quân mình khá»e thì thá»±c tuyệt diệu. NhÆ°ng còn là m cho địch mệt thì chỉ hữu hiệu có ba ngà y. Váºy bây giá» ta phải là m gì?
Tạ Duy dÆ¡ tay lên nói. Trần Di cÆ°á»i:
– Duy có cao kiến gì?
– Tao lùn nhÆ° con vịt, thì chỉ có ý kiến vịt mà thôi. Tên tÆ°á»›ng thủ thà nh là Tô Già m, nó khôn nhÆ° cáo già . Sau ba ngà y ta công thà nh và o giá» Thìn, nghỉ và o giá» Mùi, nó nháºn ngay ra sÆ¡ hở của ta. Láºp tức nó dùng toà n lá»±c chống trả và o lúc ta đánh thà nh. Còn và o giá» khác, thì chia toán ra canh chừng. Vì váºy quân nó khá»e re hà !
Vợ Triệu Thu là Phương-Liễu đỠnghị:
– Hồi còn bé má»—i khi em phạm tá»™i gì, mẹ em thÆ°á»ng kết tá»™i rồi tuyên phạt đánh bao nhiêu roi. NhÆ°ng ngÆ°á»i không đánh ngay, thà nh ra em luôn luôn lo sợ không biết bao giá» thì bị đòn. Rồi khi ngÆ°á»i đánh đòn, ngÆ°á»i cứ dÆ¡ roi mà kể tá»™i, trong khi em cong mông lên sợ hãi, mà không biết bao giá» cái roi quất xuống. Bây giá» muốn cho quân Tống mệt, ta hãy là bà mẹ, còn quân Tống là đứa trẻ bị phạt. NhÆ° váºy ắt chúng mệt nhừ tá» ngay.
Phạm Dáºt vui vẻ:
– Hay, không ngá» hoà ng-háºu của Mai Hắc-đế lại nghÄ© ra được phÆ°Æ¡ng pháp hay đến nhÆ° váºy. Ngay ngà y mai ta áp dụng. Váºy thì thế nà y: Ta vẫn giữ nguyên việc chia toán, nhÆ°ng còn giá» công thà nh thì thay đổi. Khi thì ta công và o buổi sáng, khi thì ta công và o buổi chiá»u, khi thì ta công và o ná»a đêm; lại có khi ta công liên tiếp mấy ngà y mấy đêm. Chúng sẽ không biết đâu là thá»±c đâu là hÆ°, nhÆ° váºy chỉ mấy ngà y là mệt hết thở nay.
Kế nà y quả nhiên hữu hiệu. Sau năm ngà y công thà nh, là m cho quân, dân binh thủ thà nh luôn luôn kinh hoà ng, pháºp phồng lo sợ. Hôm ấy tá»›i lượt hiệu Bảo-thắng, Hùng-lược, Vạn-tiệp công thà nh. Hai hiệu Ngá»±-long, Äằng-hải là m trừ bị. Ba đô-thống Quách Y, Ngô Ức, Tạ Duy cùng PhÆ°Æ¡ng-Tiên, PhÆ°Æ¡ng-Dược, PhÆ°Æ¡ng-Quế dá»± định công thà nh và o giá» Tý (ná»a đêm). Äúng giá», sáu ngÆ°á»i cho quân phát pháo bắn đá lên thà nh, rồi bá»™ binh reo hò xung phong. Quân thủ thà nh giáºt mình thức dáºy, mặc giáp trụ, mang vÅ© khà ra vị trà phòng thủ. Äuốc đốt lên sáng rá»±c, trong khi cÆ¡ thể rã rá»i.
Quách Y cỡi ngá»±a cùng toán thần-tiá»…n Long-biên Ä‘i vòng quanh thà nh, cứ thấy quân Tống nhô đầu lên là bắn ngã. Khi đến cá»a Äông thì gặp Trần Ninh, Trần Ngá»c-HÆ°Æ¡ng Ä‘ang cho hiệu Äằng-hải mang tre đến. Quách Y há»i:
– Hôm nay bá»n mi nghỉ má»™t ná»a, sao không nghỉ, mà là m gì đây?
Ngá»c-HÆ°Æ¡ng nhá» nhẹ:
– Chúng mình công thà nh, nhÆ°ng thà nh cao tá»›i bốn trượng (8 m ngà y nay) thà nh ra không biết tình hình bên trong. Em cho là m má»™t cái Ä‘Ã i bằng tre gá»i là trúc Ä‘Ã i, cao tá»›i mÆ°á»i hai trượng (24m), để mình leo lên quan sát tình hình địch, nhÆ° váºy đánh má»›i kết quả.
Lát sau, bốn cái Ä‘Ã i được dá»±ng lên bằng những khúc tre ngắn nối vá»›i nhau, đặt ở bốn góc thà nh. Các tÆ°á»›ng chỉ huy leo lên lên cao quan sát. NhÆ°ng trong đêm, nhìn không rõ. Sáng hôm sau, trong buổi há»p, Trần Di há»i anh em:
– Hôm qua ông bà Trần Ninh chế ra cái thang có thể nhìn và o trong thà nh. Váºy anh chị em có ý kiến gì không?
Lê Kim-Loan đỠnghị:
– Sáng nay em đã leo lên bốn cái thang ở bốn cá»a thà nh nhìn và o, rồi vẽ được bản đồ dinh thá»±, kho lẫm, nhà cá»a. Thì ra từ trÆ°á»›c đến giá», mình dùng Thần-ná» bắn đại-tiá»…n tẩm dầu, đốt lá»a bắn và o Ä‘á»u là bắn hú há»a, nên không gây kinh hoà ng cho địch. Váºy đêm nay ta leo lên thang, chỉ huy đại ná» bắn và o má»›i chÃnh xác.
Äêm hôm ấy, đến lượt ba hiệu VÅ©-thắng, Long-dá»±c, Thần-Ä‘iện công thà nh. Hiệu Ngá»±-long, Äằng-hải trừ bị. Trần Di, DÆ°Æ¡ng Minh, Triệu Thu cho khởi sá»± và o giá» Dáºu (19-21 giá»). Äúng giá», Thạch-xa bắn đá, bá»™ binh reo hò bắc thang leo lên. Trống thúc vang dá»™i, quân reo rung Ä‘á»™ng trá»i đất. Cuá»™c tấn công đến giá» Sá»u (1-3 giá» sáng), thì đại-ná» khai há»a bắn và o. Những mÅ©i tên bằng tre, to hÆ¡n bắp tay, ruá»™t chứa nhá»±a cháy, đầu quấn bông tẩm dầu; châm lá»a bắn bay bổng lên cao thà nh những vệt Ä‘á» nhÆ° con rồng lá»a sáng rá»±c bầu trá»i thà nh Ung. Các Ä‘á»™i trưởng Thần-nỠđứng trên Ä‘Ã i Ä‘iá»u chỉnh cho xạ thủ bắn. Tại cá»a Äông, Trần Minh, PhÆ°Æ¡ng-Lý thân Ä‘iá»u chỉnh cho các dà n đại-ná». MÅ©i thứ nhất rúng và o khu vÆ°á»n hoang. PhÆ°Æ¡ng-Lý hô:
– Xa hÆ¡n khoảng chÃn trượng, lùi vá» bên trái ba trượng nữa.
MÅ©i thứ hai trúng ngay và o khu nhà của quân Tống và gia đình ở. Láºp tức lá»a bốc cháy ngụt trá»i.
Phương-Lý hô:
– Trúng rồi, cứ thế mà bắn.
Lát sau hÆ¡n hai chục mÅ©i khác Ä‘á»u trúng Ä‘Ãch. Cả má»™t khu nhà chìm trong biển lá»a, ánh sáng rá»±c trá»i. Trong khi quân lÃnh hò hét chữa cháy, thì dân chúng bồng bế dắt dÃu nhau rá»i khá»i nhà . Những ống tre gặp lá»a nổ lốp bốp, má»—i lần nổ lại tung những tà n ra xung quanh.
Tại cá»a Nam, DÆ°Æ¡ng Minh, PhÆ°Æ¡ng-Cúc chỉ huy bắn trúng và o dinh thá»± tổng-trấn. Khu nà y lại bốc cháy. Tiếp theo đại ná» cá»a Tây do Triệu Thu chỉ huy bắn trúng khu nhà dân chúng. Äại ná» cá»a Bắc do PhÆ°Æ¡ng-Liá»…u chỉ huy bắn trúng khu chứa lÆ°Æ¡ng thảo. Thế là thà nh Ung biến thà nh má»™t biển lá»a. Tiếng kêu khóc, hoà lẫn tiếng la hét gá»i nhau Æ¡i á»›i, tiếng rên la vá»ng ra nhÆ° má»™t cÆ¡n bão biển.
Giữa giá» khắc kinh hoà ng của thà nh Ung ấy, thì Phạm Dáºt, Trần Ninh Ä‘em mÆ°á»i xe chở những ống luồng to bằng bắp chân, dà i khoảng ná»a trượng (1 m). DÆ°Æ¡ng Minh há»i:
– A ha! Hai bà chị thấy ná»-binh mệt, thổi xôi lam mang đến tiếp tế hả? CÆ¡m lam mà do bà chị Kim-Loan, Ngá»c-HÆ°Æ¡ng nấu thì tuyệt vá»i.
Ngá»c-Liên xua tay:
– Không phải cÆ¡m lam đâu! Mà là Lôi-tiá»…n, bá»n em má»›i chế ra, nay mang đến để các anh thỠđấy!
– Lôi tiễn?
PhÆ°Æ¡ng-Cúc há»i: Lôi tiá»…n là gì váºy? Khi há»c binh pháp mình đâu có nghe nói?
Kim-Loan báºt cÆ°á»i:
– Binh pháp của các cụ đặt ra được, thì ta cÅ©ng biến chế Ä‘i được chứ? Lôi nghÄ©a là sấm sét, tiá»…n là mÅ©i tên. Bá»n em dùng ống luồng gồm có ba đốt, chẻ đôi ra. Äốt thứ nhất chứa nhá»±a cháy, đốt giữa chứa hoà ng-thạch (lÆ°u huỳnh), đốt thứ ba chứa dẻ tẩm dầu. Sau đó cá»™t lại. Ta đốt lá»a đầu có dẻ tẩm dầu, rồi dùng Thần-ná» bắn và o thà nh. Khi Lôi-tiá»…n bay tá»›i thà nh thì lá»a cháy tá»›i đốt chứa hoà ng thạch. Hoà ng thạch nổ tung, bắn nhá»±a cháy ra xung quanh. NhÆ° váºy, má»™t mÅ©i có sức công phá mạnh hÆ¡n đại ná» tẩm dầu nhiá»u.
Triệu Thu khen ngợi:
– Hay thực, để ta thỠxem.
Y rá»i trúc Ä‘Ã i, đặt ba mÅ©i Lôi-tiá»…n và o Thần-ná», Ä‘Ãch tay châm lá»a rồi hô:
– Bắn.
Ná» binh giáºt dây, ba mÅ©i Lôi-tiá»…n xẹt lên trá»i tá»a ánh sáng xanh-và ng-Ä‘á» kéo dà i trên không. Bá»n Phạm Dáºt, Trần Ninh, Triệu Thu tung mình lên trúc Ä‘Ã i quan sát. Vì mục tiêu quá xa, nên Lôi-tiá»…n còn Ä‘ang bay trên không đã phát nổ. Ba tếng nổ lá»›n nhÆ° sét đánh trên không trung, rồi ba trái cầu lá»a mầu xanh lè chụp xuống ngay giữa chá»— táºp trung quân phòng ngá»±. Hà ng vạn viên lá»a do nhá»±a cháy chụp xuống đám quân. Chúng la hét, chạy tứ tán.
Thế là Phạm Dáºt, Kim-Loan, Trần Ninh, Ngá»c-HÆ°Æ¡ng cho binh sÄ© chở hai chục xe Lôi-tiá»…n tiếp tế cho DÆ°Æ¡ng Minh, Trần Di, Triệu Thu nã và o thà nh. Có những Lôi-tiá»…n rÆ¡i xuống rồi má»›i phát nổ, có những Lôi-tiá»…n Ä‘ang bay thì phát nổ, cÅ©ng có Lôi-tiá»…n tá»›i mục Ä‘Ãch rồi phát nổ. Tiếng nổ kinh thiên Ä‘á»™ng địa, ánh lá»a bốc lên sáng rá»±c má»™t bầu trá»i, đến ná»—i những vùng cách xa đến hai mÆ°Æ¡i dặm cÅ©ng nhìn thấy.
Tiếng kêu là m cho Tôn Äản, Cẩm-Thi thức giấc. Không biết chuyện gì đã xẩy ra? Hai ông bà vá»™i mặc quần áo, cỡi ngá»±a đến quan sát tráºn địa. Ông bà leo lên trúc-Ä‘Ã i nhìn và o trong thà nh: DÆ°á»›i ánh lá»a sáng rá»±c, thấy rõ cảnh bên trong. Chá»— nà y quân sÄ© lăn mình và o chữa cháy, chá»— kia thì dân chúng kêu khóc thảm thiết. CÅ©ng có ngÆ°á»i chạy không kịp, lăn lá»™n trong đống lá»a. Äại-ná» vẫn tiếp tục nã Lôi-tiá»…n và o. MÆ°á»i Lôi-tiá»…n trúng ngay chá»— kho lÆ°Æ¡ng Ä‘ang cháy, láºp tức mÆ°á»i cá»™t lá»a nổ tung tà n lá»a bay vá»t lên cao, khiến cho hÆ¡n trăm ngÆ°á»i vừa già , vừa Ä‘Ã n bà , vừa trẻ con bốc cháy nhÆ° cây Ä‘uốc.
Dù đã chinh chiến bốn chục năm qua, dù đánh dÆ° trăm tráºn, dù lăn mình và o chá»— chết biết bao lần; nhÆ°ng ông bà Long-thà nh ẩn-sÄ© vẫn không đủ can đảm nhìn cảnh đó. Ông bà vá»™i xuống thang. Ông nhìn bà , bà nhìn ông, hai vị không nói vá»›i nhau má»™t lá»i; nhÆ°ng trong cái nhìn ấy, chứa biết bao nhiêu lá»i nói, bao nhiêu Ä‘au xót.
Cuá»™c nã Lôi-tiá»…n tá»›i sáng thì chấm dứt, nhÆ°ng khói lá»a trong thà nh vẫn bốc lên ngùn ngụt.
TrÆ°a hôm đó Phạm Dáºt há»p Long-biên tam hùng, Tây-hồ thất kiệt, cùng các Ä‘á»™i trưởng Thần-ná» lại nghị sá»±.
Dương Minh suýt xoa:
– Sáng chế của hai anh Phạm Dáºt, Trần Ninh thá»±c hiệu nghiệm. Hiện chúng ta có lệnh chỉ đánh cầm chừng, để hút viện quân tá»›i. Bằng không ta chỉ cần nã má»™t đêm nữa, thì trong thà nh không còn má»™t ngÆ°á»i sống sót.
Triệu Thu góp ý:
– Anh Dáºt, Ninh nà y. Lôi-tiá»…n hay thá»±c, nhÆ°ng nó chỉ hữu hiệu khi đốt kho tà ng, dinh thá»± thôi. Tôi Ä‘á» nghị anh chị chế ra bốn loại khác nhau!
Trần Di cũng đồng ý:
– Äúng! Loại Lôi-tiá»…n đầu tiên dùng để đánh phá kho tà ng, dinh thá»±. Ta nên là m loại thứ nhì, trá»™n lẫn hoà ng thạch vá»›i nhá»±a cháy. Loại nà y bắn lên trên không thì nổ, hoà ng thạch sẽ tung nhá»±a chứa thà nh cái lÆ¡m lá»a. Loại nà y dùng để bắn và o Ä‘á»™i hình quân giặc.
Kim-Loan khen:
– à anh Di hay. Loại thứ ba chỉ chứa toà n dẻ tẩm dầu, dùng để đốt rừng, đốt nhà !
Triệu Thu chắp tay:
– Chịu bà chị. Loại thứ tư chỉ chứa toà n mã não, hoà ng thạch. Loại nà y cần bắn lên thực cao, khiến nó phát nổ trên không. Tiếng nổ do mã não, hoà ng thạch sẽ lớn vô cùng. Ta dùng để gây kinh hoà ng cho địch.
Thế là Phạm Dáºt, Trần Ninh táºp trung ná» binh lại hÆ°á»›ng dẫn chế tạo năm loại Lôi-tiá»…n. Ngay đêm đó, các dà n Thần-ná» chia nhau "thà nghiệm" Lôi-tiá»…n. Thà nh Ung muốn nổ tung lên vá» những trái Lôi phát ra.
Cuá»™c nã đại ná» sang ngà y thứ ba thì quân thủ thà nh mệt má»i đến không còn sức chống trả. Phạm Dáºt há»p chÆ° tÆ°á»›ng lại, quyết định công thà nh liên tiếp ba ngà y, sang ngà y thứ ba sẽ tấn công thá»±c sá»± và o thà nh. Kế hoạch được trình lên nguyên-soái ThÆ°á»ng-Kiệt. Ông gá»i Phạm Dáºt giảng giải:
– Nếu đánh nhÆ° thế thì chiếm được thà nh. Chiếm được rồi, ta phá hủy thà nh, sau đó phải rút vá». NhÆ°ng tại Quế-châu, Tống còn ba đạo binh đệ 1, đệ 2, đệ 3 và đạo kị-binh số 47 ta vẫn chÆ°a phá được. Váºy ta phải duy trì thà nh Ung, để nhá» cho LÆ°u Di gá»i bốn đạo binh kia tiếp viện cho ta diệt.
Ông ghé miệng và o tai Phạm Dáºt dặn mấy câu. Phạm Dáºt tuân lệnh, rồi ra há»p chÆ° tÆ°á»›ng, quyết định ngừng nã hoả pháo.
Hôm sau Phạm Dáºt sai bắn thÆ° của nguyên-soái Lý ThÆ°á»ng-Kiệt gá»i cho Tô Già m. Äại ý thÆ° nói, quân Việt là quân nhân nghÄ©a, nên tạm hÆ°u chiến, lùi xa ba chục dặm, để quân Tống có thể tắm rá»a, nghỉ ngÆ¡i, chữa trị thÆ°Æ¡ng binh; hoặc ra ngoà i thà nh kiếm củi, mua lÆ°Æ¡ng thá»±c. ThÆ° cÅ©ng nói rõ: Chinh chiến, chém giết là giữa quân vá»›i quân, dân chung vô tá»™i. Váºy Tô hãy cho dân chúng rá»i khá»i thà nh, để khá»i bị chết oan.
Khi nháºn được thÆ°, thì khi quân tÆ°á»›ng Tống reo hò, mừng rỡ. Trong khi Tô Già m tỠý nghi ngá»:
– Bá»n Tôn Äản, ThÆ°á»ng-Kiệt là những tên xảo trá khón lÆ°á»ng. Chúng Ä‘Ã nh thà nh không được, nên giả nhân giả nghÄ©a, để ta không phòng bị, rồi bất thần tấn công đấy.
NhÆ°ng quả nhiên quân Việt rút ra xa thá»±c. Binh tÆ°á»›ng Tống được nghỉ ngÆ¡i. Há» xin phép được ra ngoà i thà nh kiếm củi, mua lÆ°Æ¡ng thá»±c. NhÆ°ng ngÆ°á»i Ä‘i thì nhiá»u, mà vá» thì chẳng bao nhiêu, bởi há» nhân dịp nà y Ä‘Ã o ngÅ© hết. Tô sai thà nh láºp má»™t Ä‘á»™i Ä‘ao phủ, gồm toà n những thân binh trung kiên ra nấp ngoà i thà nh, há»… bắt được ngÆ°á»i nà o trốn là bắt Ä‘em chém liá»n. Hôm ấy, quả bắt được mÆ°á»i ngÆ°á»i bá» trốn. Tô sai chém đầu, rồi Ä‘em Ä‘i bêu khắp các trại quân. NhÆ°ng lần quân Việt hÆ°u chiến sau, than ôi, chÃnh Ä‘á»™i Ä‘ao thủ Ä‘i bắt Ä‘Ã o binh lại bá» trốn hết.
Quân Việt lại công thà nh.
Lối công thà nh của quân Việt cÅ©ng không nhất định. Khi thì dùng Ä‘á»™i Thần-tiá»…n Long-biên Ä‘i vòng quanh thà nh, há»… thấy quân Tống thò đầu lên là bắn ngã liá»n. Khi thì cho quân giả bắn đá lên, rồi sai bắc thang leo và o, thế bắt buá»™c quân thủ phải rá»i khá»i chá»— núp lên mặt thà nh lăn gá»— đá xuống. Láºp tức bị Ä‘á»™i Thần-tiá»…n bắn rÆ¡i nhÆ° sung rụng. Má»™t và i lần Tô-Già m cho rằng quân Việt xung phong giả, không cho quân lên mặt thà nh lăn gá»— đá, thì quân Việt lại đánh thá»±c; lần ấy gần mÆ°á»i ngÆ°á»i lá»t và o thà nh.
NhÆ°ng kinh khủng nhất vẫn là những lần quân Việt dùng há»a công bắn Lôi-tiá»…n khiến lá»a bốc cháy khắp nÆ¡i.
ChÃnh lối công thà nh không giá» nhất định, không có phÆ°Æ¡ng pháp nhất định và cÅ©ng không dùng hiệu quân nà o nhất định, là m cho Tô Già m cùng tÆ°á»›ng sÄ© kinh hoảng, không biết đâu mà chống đỡ. Tô lâm tình trạng bị Ä‘á»™ng, bất an, suốt ngà y đêm không dám rá»i giáp trụ.
Hôm ấy nhÆ° thÆ°á»ng lệ, nguyên-soái ThÆ°á»ng-Kiệt, quân-sÆ° Tôn Äản há»™i các tÆ°á»›ng lại nghị kế.
Công-chúa Thiên-Ninh lên tiếng trước:
– ThÆ°a sÆ° thúc, thÆ°a nguyên-soái, sau năm lần dùng đại nỠđánh há»a công, thì nhà cá»a trong thà nh không còn được má»™t ná»a. Nếu ta cứ tiếp tục bắn nhÆ° váºy năm lần nữa, thì trong thà nh không còn ngôi nhà nà o. DÄ© nhiên bấy giá» ta chiếm được thà nh. NhÆ°ng... nhÆ°ng... dân chúng chết nhiá»u quá.
Tôn Äản cÅ©ng nói:
– Mấy đêm nã Lôi-tiễn, tôi lên đà i tre nhìn và o thà nh, thấy dân chúng chết cháy, xác xếp thà nh mấy đống cao, trông thực thương tâm.
ThÆ°á»ng-Kiệt há»i chÆ° tÆ°á»›ng:
– Bà chúa kho tuyên chỉ, sÆ°-thúc dạy nhÆ° váºy, các vị nghÄ© sao?
Äô-thống Mai Cầm phát biểu:
– Chiến tranh là nhÆ° váºy! GÆ°Æ¡m Ä‘ao, cung tên vốn vô tình. Hiện không có binh pháp nà o để tránh cái chết cho dân chúng được cả. Ta Ä‘Ã nh chấp nháºn. Công-chúa là bà chúa kho, công chúa nhân từ là phải. Bá»n thần biết là m sao bây giá»?
Trần Ngá»c-Liên tiếp lá»i Mai Cầm:
– Công chúa Æ¡i! Bá»n thần là tÆ°á»›ng cầm quân, bá»n thần thÆ°Æ¡ng quân nhÆ° chân tay. Nếu bây giá» không dùng há»a công đánh thà nh, mà dùng lối leo thang và o thì quân chết nhiá»u lắm. Bá»n thần trá»™m nghÄ©: Thà dân Tống chết, chứ không thể nhìn quân mình chết.
Trong khi Ngá»c-Liên phát biểu, thì ông bà Tôn Äản ôm trán, trầm tÆ° không nói, không rằng.
Äô-thống DÆ°Æ¡ng Minh tiếp:
– Công chúa thÆ°Æ¡ng dân Tống, nhÆ°ng quan Tống lại không thÆ°Æ¡ng dân há» thì bá»n thần chả tá»™i gì mà phà mạng quân mình. Bằng cá»› là ta đã bắn thÆ¡ và o, yêu cầu Tô Già m cho dân ra khá»i thà nh. NhÆ°ng Tô lại giữ dân là m bùa há»™ mạng. NhÆ° váºy rõ rà ng Tô biết ta trá»ng nhân nghÄ©a, nên lấy dân là m cái má»™c che thân. Nếu ta thÆ°Æ¡ng dân Tống, không bắn há»a pháo và o nữa là mắc mÆ°u y.
Công-chúa Thiên-Ninh thấy các tÆ°á»›ng trẻ không nghe lá»i mình, nà ng Ä‘Æ°a mắt nhìn Trần Ngá»c-HÆ°Æ¡ng để cầu cứu. Bởi Ngá»c-HÆ°Æ¡ng được các bạn đặt cho ngoại hiệu là bà đồ, vì nà ng há»c Nho rất uyên thâm, lại hay phản đối chiến tranh. Ngá»c-HÆ°Æ¡ng cung tay:
– Khải Ä‘iện hạ, trÆ°á»›c đây thần đã Ä‘á»c Chiến-quốc sách nói vá» việc dùng nhân nghÄ©a trong chiến tranh. Nay xin Ä‘á»c để Ä‘iện hạ tÆ°á»ng.
Nói rồi nà ng rút trong bá»c ra bá»™ sách Ä‘á»c.
« Tống TÆ°Æ¡ng-công chiến Æ° Giang-ngạn. (Tống TÆ°Æ¡ng-công đánh nhau ở bá» sông TrÆ°á»ng-giang).
Châu... vÆ°Æ¡ng năm thứ... mùa Xuân tháng hai, Tống TÆ°Æ¡ng-công Ä‘em binh đánh Sở, dà n quân ở bá» bắc sông TrÆ°á»ng-giang chá» giặc. Giữa lúc quân Sở Ä‘ang dùng thuyá»n qua sông, chÆ° tÆ°á»›ng khuyên: Sở Ä‘ang Ä‘á»™ giang, nhân lúc quân chúng chÆ°a sang hết, ta đánh, tất thắng. TÆ°Æ¡ng-công không bằng lòng đáp: Ta ra quân nhân nghÄ©a, mà nhân lúc ngÆ°á»i chÆ°a qua hết đã đánh, thì còn là nhân nghÄ©a được không? Rồi không nghe lá»i. Lát sau, quân Sở qua sông, Ä‘ang bầy tráºn, hà ng ngÅ© lá»™n xá»™n. ChÆ° tÆ°á»›ng khuyên: Nên nhân lúc chúng má»›i qua sông, quân còn say sóng, hà ng ngÅ© chÆ°a thà nh. Ta đánh chắc thắng. TÆ°Æ¡ng-công mắng: Ta mang quân nhân nghÄ©a Ä‘i đánh bá»n Sở bất nghÄ©a, mà nhân lúc chúng mệt má»i, lại thúc quân đánh, thì còn gì nhânnghÄ©a nữa? Rồi không nghe lá»i chÆ° tÆ°á»›ng. Kịp đến khi quân Sở chỉnh đốn tráºn thế, hai bên giáp chiến, TÆ°Æ¡ng-công bị bại. Hóa cho nên sau nà y tục ngữ có câu "Ngu nhÆ° ngÆ°á»i nÆ°á»›c Tống" ».
Tôn Äản, ThÆ°á»ng-Kiệt thấy từ xÆ°a đến giá» má»—i khi công chúa Thiên-Ninh nói gì là đám Long-biên ngÅ© hùng, Tây-hồ thất kiệt luôn tuân chỉ răm rắp. NhÆ°ng nay rõ rà ng Thiên-Ninh Ä‘Æ°a ra Ä‘á» nghị hợp lý, mà chúng thẳng tay bác bỠđã Ä‘Ã nh; mà đến ngay Ngá»c-HÆ°Æ¡ng mà cÅ©ng mang sách ra bác lá»i công-chúa nữa. Ông hiểu ngay rằng chúng đã trưởng thà nh, lại có ý-thức rõ rà ng. Hai ngÆ°á»i chÆ°a biết giải quyết sao, thì thân binh bÆ°ng và o má»™t cái há»™p trình:
– ThÆ°a nguyên-soái, có ba nhà sÆ° đến xin yết kiến nguyên soái, tiểu nhân há»i pháp danh, cùng mục Ä‘Ãch, thì hai nhà sÆ° Ä‘Æ°a ra cái há»™p rồi nói: Hai bần tăng là sứ giả của chủ nhân cái há»™p nà y xin cầu kiến.
ThÆ°á»ng-Kiệt mở há»™p ra, thì thấy trong há»™p có cái đùi chó luá»™c, đã lóc hết thịt, cạnh đó còn có cà nh hoa sen. Cá» tá»a cùng báºt lên tiếng oà vì biết đó là biểu hiệu của Viên-Chiếu và Má»™c-tồn hòa thượng.
Tôn Äản, ThÆ°á»ng-Kiệt vá»™i đứng dáºy ra đón khách, thì ra là ba sÆ° Äạo-Hạnh, Minh-Không và Pháp-Nhẫn. Tây-hồ thất kiệt thấy Minh-Không, vá»™i và ng hô cả bẩy bà vợ cùng thụp xuống đất hà nh lá»… vá»›i ngà i:
– A-di-Äà Pháºt, chúng đệ tá» xin tham kiến sÆ° phụ.
Minh-Không cÆ°á»i:
– Các con không nên đa lễ. Thầy có việc nhỠđến các con đây.
Trà nÆ°á»›c, phân ngôi chủ khách xong, Tôn Äản há»i:
– Không biết ba đại sÆ° quang lâm có Ä‘iá»u chi dạy bảo?
Äại sÆ° Pháp-Nhẫn quỳ má»p xuống chắp tay hÆ°á»›ng ThÆ°á»ng-Kiệt, Tôn Äản và chÆ° tÆ°á»›ng. Tôn Äản vá»™i đỡ ông dáºy. Pháp-Nhẫn nói:
– Vì tham vá»ng, Hy-Ninh đế, VÆ°Æ¡ng An-Thạch gây hấn vá»›i Äại-Việt, nên Äại-Việt phải ra quân trÆ°á»›c hầu tá»± vệ. Bần tăng muôn ngà n lần không dám nói gì. NhÆ°ng thÆ°a nguyên soái, trong mấy lần công thà nh vừa qua, dân thà nh Ung chết oan nhiá»u quá, nên bần tăng phải tìm hai vị bồ tát Viên-Chiếu, Má»™c-tồn để nhá» hai vị giúp cho bần tăng được diện kiến nguyên soái, xin nguyên soái tha mạng cho đám dân vô tá»™i.
Trần Ngá»c-HÆ°Æ¡ng chắp tay:
– Bạch đại sÆ°, bá»n đệ tá» Ä‘á»u là con nhà Pháºt, cho nên phải giữ ngÅ© giá»›i. NhÆ°ng đại sÆ° Æ¡i! Ung-châu là lỵ sở của cuá»™c xâm lăng Äại-Việt, bá»n đệ tá» không thể không phá. Sá»± bất đắc dÄ© mấy ngà y qua, bá»n đệ tá» phải dùng há»a công đánh thà nh, là m dân chúng chết oan, Ä‘iá»u nà y chúng đệ tá» Ä‘á»u cảm thấy bất nhẫn vô cùng. CÅ©ng vì thÆ°Æ¡ng dân nên nguyên soái đã bắn thÆ° và o khuyên Tô Già m cho dân chúng ra khá»i thà nh. Tô không những không nghe, mà lại giữ dân là m con tin. Váºy đại sÆ° dạy cho bá»n đệ tá» phải là m sao bây giá»?
Ghi chú vá» di tÃch ngà i Äạo-Hạnh
Hồi 35 phần phụ lục thuáºt hà nh trạng ngà i Từ Äạo-Hạnh vá»›i Chiêu-thiá»n tá»± đã kể rằng ngà i tu ở núi Sà i-sÆ¡n. Nay xin thuáºt tiếp vá» chùa núi Sà i-sÆ¡n:
Chùa Thiên-phúc, tiếng bình dân gá»i là chùa Thầy. Tên cổ là HÆ°Æ¡ng-hải hay viện Bồ-đà ở núi Sà i-sÆ¡n. Núi nà y còn có tên khác nhÆ° Thạch-thất, Pháºt-tÃch thuá»™c hai xã Thiên-phúc và Thụy-khuê, huyện Yên-sÆ¡n, phủ Quốc-oai, nay là xã Sà i-sÆ¡n, huyện Quốc-oai, tỉnh SÆ¡n-Tây. Chùa được kiến tạo và o tháng 12 niên hiệu Long-thụy Thái-bình thứ tÆ° Ä‘á»i vua Lý Thánh-tông (1-1058).
Khi ngà i Äạo-Hạnh và o hang chùa, xuất hồn đầu thai là m con Sùng-Hiá»n hầu, sau là vua Lý Thần-tông, xác trải biết bao năm tháng vẫn còn. Khi triá»u Minh bên Trung-quốc sai TrÆ°Æ¡ng Phụ đánh giặc Hồ Quý Ly (1407); y đốt xác ngà i suốt ba ngà y không cháy. Sang ngà y thứ tÆ°, đệ tá» ngà i khấn xin xác má»›i cháy, ngá»c Xá-lợi được chia cho dân chúng.
Äá»i vua Lê Thánh-tông, ngà i sai Thái-úy Trinh quốc công Nguyá»…n Äức-Trung trùng tu, tuy váºy vẫn giữ quy mô cÅ©. Vua có là m bà i thÆ¡:
Äá» Sà i-sÆ¡n tá»±
Ngẫu nhiên thừa hứng đáo nham tìm,
Ổn bộ vân cù thướng thản nhiên.
Äiểu ngữ hoán nghênh tùng hạ khách,
Hoa dung tĩnh đối động trung tiên.
Túc siêu trần thế tam thiên giới,
Thủ trÃch tinh thần đệ nhất thiên,
Thà tảo thạch đà i miêu thỠcảnh,
Thi hà nh bút dĩ động sơn xuyên.
Bản dịch của Mai Xuân Hải:
Äá» chùa Sà i-sÆ¡n
Bỗng nhiên cao hứng tới non chơi,
Bằng phẳng Ä‘Æ°á»ng mây bÆ°á»›c thảnh thÆ¡i.
Äón khách rặng tùng chim chóc hót.
Chà o tiên bên động cỠhoa tươi.
Chân ngoà i trần giới ba nghìn cõi.
Tay hai trăng sao má»™t lá»›p trá»i.
Vội quét vách rêu đỠcảnh đẹp,
Bút thơ rung động núi sông rồi.
Niên hiệu Äại-chÃnh thứ 9 (1538) thá»i giặc Mạc Äăng Doanh, Chiêu-nghi (má»™t báºc của phi tần) Nguyá»…n-thị Ngá»c-PhÆ°Æ¡ng đứng ra tu sá»a thủy các, xây hồ sen.
Thá»i Lê Trung-HÆ°ng các vua Lê, chúa Trịnh thÆ°á»ng viếng, lá»… chùa. Äịnh-vÆ°Æ¡ng Trịnh Căn (1682-1709) vịnh chùa:
Pháºt-tÃch sÆ¡n tá»± thi
Cà n khôn vẹn thiểu một bầu đông,
Nà y nà y siêu nhiên chỉn lạ lùng.
HÆ°Æ¡ng vÅ© trăng thiá»n soi vằng vặc,
Vân song tiếng ngá»c nặng boong boong.
Trì thanh leo lẻo ngư long hội,
Non nhiá»u trùng trùng cầm tú phong.
Luáºn thế giá»›i nà y giai cảnh ấy,
Có bỠquẩng đại, có linh thông.
Äá»™c giả muốn thâm cứu chùa Thiên-phúc, có thể tìm Ä‘á»c các sách chữ Hán sau:
– ÄVSKTT, BK 2a.
– SÆ¡n-tây tỉnh chÃ.
– SÆ¡n-tây chÃ.
– Hoà ng Việt địa dÆ° chÃ.
– Bắc-thà nh địa dư chà lục.
– ÄNNTC.
– Äồng-Khánh địa dÆ° chà lược.
– Châu cơ thăng thưởng.
– Ngự đỠthiên hòa doanh bách vịnh.
– A-di-Äà Pháºt! Tá»™i quá! Tá»™i quá! Không biết Lý phu nhân có thể tìm cách khác mà công thà nh không?
Ngá»c-Liên trả lá»i bằng cái lắc đầu. PhÆ°Æ¡ng-Lý cung tay:
– Thôi thì thế nà y váºy, bá»n háºu bối xin lùi quân mÆ°á»i dặm, để đại sÆ° và o thà nh khuyên Tô Già m cho dân ra ngoà i; không biết đại-sÆ° nghÄ© sao?
– Bần tăng xin tuân lá»i Trần phu nhân.
Thế rồi Trần Di lại bắn tên mang thÆ° và o thà nh. Trong thÆ° đại ý nói: Quân Việt lùi ra xa mÆ°á»i dặm, để đại sÆ° Pháp-Nhẫn, thủ tá»a Äạt-ma Ä‘Æ°á»ng chùa Thiếu-lâm và o thà nh cứu dân chúng.
Äại-sÆ° Pháp-Nhẫn và o thà nh đã hai ngà y, mà không có tin tức gì, quân Việt lại tiếp tục công thà nh, nhÆ°ng không bắn há»a pháo và o nữa.
Bấy giá» Tô Già m má»›i thá»±c sá»± thấy cái nguy ká» cổ. Nguyên lúc đầu, theo Æ°á»›c tÃnh của LÆ°u Di, Tô Già m thì quân Việt có mÆ°á»i hai hiệu Thiên-tá» binh, khoảng mÆ°á»i hai vạn ngÆ°á»i. Vá»›i quân số đó, sau khi đánh chiếm mÆ°á»i tám ải, vá»›i các châu Khâm, Liêm, Dung, Nghi, Bạch thì phải dà n ngÆ°á»i trấn thủ; giá»i lắm chỉ có thể Ä‘em khoảng ba vạn công Ung-châu, là m sao thắng nổi sáu vạn binh vá»›i bốn vạn dân binh? Vì váºy LÆ°u Di, Tô Già m không đặt vấn Ä‘á» Ä‘em quân từ Quế-châu xuống tiếp viện. LÆ°u, Tô nà o ngá» Tôn Äản dùng hoà ng nam Bắc-biên trấn mÆ°á»i tám ải, còn TÃn-NghÄ©a vÆ°Æ¡ng dùng hà ng binh Tống, thà nh láºp đạo binh LÄ©nh-Nam đánh Khâm, Liêm, đánh Dung, Nghi, Bạch và trấn thủ tại đây. Còn mÆ°á»i hai hiệu Thiên-tá» binh công hãm Ung-châu.
Giữa lúc quân Việt má»›i công phá thà nh Ung, thì con trai của Tô Già m là Tô Tá»-Nguyên là m quan ở Quế-châu dẫn vợ con tá»›i thăm cha, bị kẹt trong vòng vây. Nhá» má»™t lần hÆ°u chiến, Tá»-Nguyên từ biệt cha, Ä‘em vợ con Ä‘i. NhÆ°ng Già m chỉ cho mình Tá»-Nguyên Ä‘i mà thôi, vì sợ dân chúng tưởng Già m Ä‘em con cháu bá» chạy. TrÆ°á»›c khi Tá»-Nguyên Ä‘i, Già m dặn con:
– Rá»i thà nh, con lấy ngá»±a phi thượng khẩn vá» Quế-châu báo cáo quân tình cho An-vÅ© kinh lược sứ LÆ°u Di, để xin ngÆ°á»i Ä‘em đạo quân đệ 1, 2, 3 vá»›i đạo kị-binh 47 vượt Äại-giáp sÆ¡n, Há»a-giáp sÆ¡n xuống cứu viện. Vì vá»›i bốn vạn quân đó, đánh từ ngoà i và o, cha Ä‘em sáu vạn ngÆ°á»i từ trong đánh ra, tuy không thắng nổi quân Việt, nhÆ°ng cÅ©ng giải được vòng vây. Bấy giá» hoặc quân Việt lâu ngà y chán nản rút lui; hoặc quân Kinh, Hồ xuống cứu thì Ä‘uổi được chúng.
Ghi chú ,
TS. quyển 446, TTTTGTB Hy-Ninh thứ 8 chép việc Già m cho Tá»-Nguyên ra khá»i thà nh, mà không chép rõ y Ä‘i đâu. Lại nữa tráºn đánh viện binh kinh thiên Ä‘á»™ng địa của quân Việt, các sách chép không giống nhau. TS chép diá»…n ra ở núi Äại-giáp, còn TTTTGTB lại chép là núi Há»a-giáp. Trong khi QTNC, TTCTGCK lại chép rõ rằng Già m viết thÆ° sai con Ä‘em vá» Quế-châu cầu cứu vá»›i LÆ°u Di, và tráºn đánh diá»…n ra ở suối Ngá»c-tuyá»n.
Vì những bất đồng nà y và cÅ©ng để có thể mô tả tráºn đánh chi tiết hÆ¡n; hè năm 1990, tôi lấy máy bay Ä‘i Bắc-kinh, rồi đổi máy bay ở Bắc-kinh Ä‘i Liá»…u-châu (thủ-phủ của Quảng-Tây) sau đó thuê xe xuống Nam-ninh (Ung-châu cÅ©). Cuối cùng Ä‘i ngược Ä‘Æ°á»ng lên phÃa Bắc tìm di tÃch tráºn đánh ở núi Giáp. Thá»±c tế đã mở mắt cho tôi thấy rõ: NÆ¡i xẩy ra tráºn đánh có hai ngá»n núi song song nhau nằm theo chiá»u Äông-Tây. Ngá»n ở phÃa Bắc mang tên Äại-giáp, ngá»n ở phÃa Nam mang tên Há»a-giáp. Giữa hai ngá»n Giáp là má»™t thung lÅ©ng khá rá»™ng, có suối Ngá»c-tuyá»n chảy theo chiá»u Tây vá» Äông. NhÆ° váºy địa danh xẩy ra tráºn đánh mang tên Há»a-giáp, Äại-giáp, hay Ngá»c-tuyá»n Ä‘á»u đúng cả.
Tá»-Nguyên Ä‘em theo bốn kị binh há»™ tống, khóc từ biệt cha, phi ngá»±a bất kể ngà y đêm vá» Quế-châu xin yết kiến LÆ°u Di, trình bầy quân tình. Trong Ä‘oà n bốn kị binh, có má»™t ngÆ°á»i tách ra khá»i Ä‘oà n, bị Thiên-tá»-binh thuá»™c hiệu Vạn-tiệp của Tạ Duy bắt được, giao cho PhÆ°Æ¡ng-Quế. PhÆ°Æ¡ng-Quế sai cởi trói, Ä‘em rượu thịt giải vá» cho y ăn, rồi há»i:
– Tại sao ngÆ°á»i không Ä‘i theo Tô Tá»-Nguyên, mà lại tách ra?
NgÆ°á»i lÃnh đó quỳ má»p xuống khóc, rồi nói:
– ThÆ°a phu nhân, đại-sÆ° Pháp-Nhẫn và o thà nh thuyết phục Tô Già m cho dân chúng, vợ con tÆ°á»›ng sÄ© ra ngoà i để khá»i chết oan. Äại sÆ° hứa rằng quân Việt sẽ không đụng đến những ngÆ°á»i dân vô tá»™i nà y. Tô Già m giả thuáºn theo ý của đại sÆ°. Y sai là m cÆ¡m chay cúng dà ng, rồi bá» thuốc Ä‘á»™c và o thức ăn. Äại sÆ° vô tình ăn phải, ngã ra mê man. Bấy giá» Tô má»›i sai trói đại sÆ° lại rồi kết tá»™i là gian tế cho Äại-Việt, mục Ä‘Ãch Ä‘em gia đình tÆ°á»›ng sÄ© ra ngoà i cho quân Việt bắt là m con tin, hầu đòi đầu hà ng. Äêm, đại sÆ° váºn công phá gông, rồi bá» Ä‘i đâu, không ai biết.
PhÆ°Æ¡ng-Quế giải tên kị binh ấy đến dinh ThÆ°á»ng-Kiệt, Tôn Äản. Sau khi cáºt vấn viên kị binh, biết chắc rằng y không có gì giả dối, ThÆ°á»ng-Kiệt truyá»n tha cho y.
Phạm Dáºt nói vá»›i công chúa Thiên-Ninh:
– Công chúa! Chúng ta đã là m hết sức, nay Tô không thương dân Tô, thì việc gì ta phải thương dân của y?
Giữa lúc đó, thân binh và o báo:
– Có Trung-Thà nh vương đem theo một đội cung-thủ Long-biên lên tiếp ứng.
Tôn Äản, ThÆ°á»ng-Kiệt, Thiên-Ninh vá»™i và ng ra đón.
Lễ tất.
Má»i ngÆ°á»i và o trÆ°á»›ng. Phạm Dáºt trình bầy tình hình từ khi quân Việt vượt biên đến giá». Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng nói vá»›i Tôn Äản, ThÆ°á»ng-Kiệt:
– Tin tế-tác của ta từ Biện-kinh báo vá» cho biết, Tống Ä‘ang chuyển binh từ Bắc, Tây vá» Nam định đánh lá»›n. Vì váºy Thái-háºu truyá»n đệ tá» lên tiếp viện cho sÆ° thúc vá»›i sÆ°-huynh. Ta phải giải quyết cho mau, rồi rút vá» giữ nhà .
ThÆ°á»ng-Kiệt trình bầy vá» việc công thà nh. Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng ra lệnh cho Phạm Dáºt:
– Ngà y mai ta sẽ xem các đệ công thà nh, rồi mới có ý kiến.
Hôm sau quân Việt tiếp tục công thà nh như trước.
Bây giỠnói chuyện Lưu Di ở thà nh Quế-châu.
Từ khi được cá» xuống trấn nháºm Nam-thùy, bao nhiêu tâm huyết của LÆ°u đặt cả và o mÆ°á»i tám ải biên phòng, hy vá»ng khi Tống triá»u cá» ngÆ°á»i đánh Äại-Việt, y sẽ được lÄ©nh ấn nguyên nhung. Sau khi thắng Äại-Việt, thì cái tÆ°á»›c công không thể rá»i khá»i tầm tay. Nay quân Việt đánh nhÆ° sét nổ, mÆ°á»i tám ải mất quá dá»… dà ng, rồi Khâm, Liêm, Dung, Nghi, Bạch thất thủ. Y bà ng hoà ng cả ngÆ°á»i, nên muốn lÆ°u ba đạo binh triá»u vá»›i đạo kị binh để thủ thân, thì Ä‘á»i nà o y cho Ä‘em Ä‘i cứu viện thà nh Ung? NhÆ°ng trÆ°á»›c sá»± khẩn khoản của Tá»-Nguyên, y Ä‘Ã nh sai viên Äô-giám tuần kiểm Quảng-Tây Nam-lá»™ TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết, Ä‘em ba đạo binh đệ 1, 2, 3, cùng đạo kị-binh 47 cứu viện.
TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết là má»™t tÆ°á»›ng giá»i việc quân, xuất thân tiến-sÄ©, nhÆ°ng võ công bình thÆ°á»ng. Nghe nói quân Việt cá»±c kỳ thiện chiến, lại đông gấp bốn, năm quân mình, nên y cho quân Ä‘i má»—i ngà y năm mÆ°Æ¡i dặm (25 km ngà y nay), vá»›i ý nghÄ© rằng chá» cho quân Việt vá»›i quân Ung Ä‘á»u mệt má»i, y má»›i nháºp cuá»™c.
Tại thà nh Ung, Tá»-Nguyên Ä‘i rồi, quân Việt lại dùng há»a công đánh cầm chừng suốt ba ngà y 27, 28, 29 tháng chạp (Ghi chú: Vẫn là năm Ất-Mão 1075). Lần nà y quân đô thống Ngô Ức có sáng kiến chỉ cho đánh hai cá»a thà nh. Còn hai cá»a thì bá» trống cho quân Tống trốn ra. Tô Già m thấy rằng sau khi bị đánh há»a công, lÆ°Æ¡ng thảo chà y mất hÆ¡n ná»a. Số lÆ°Æ¡ng còn lại, không đủ nuôi quân trong vòng má»™t tháng. Y vá»™i viết thÆ°, rồi sai bá»c sáp cho khá»i Æ°á»›t, Ä‘em nhét và o âm há»™ má»™t con ngá»±a; nhân lúc quân Việt hÆ°u chiến trong dịp tết Nguyên-đán, y sai ngÆ°á»i phi ngá»±a Ä‘Æ°a cho viên Äá»-Ä‘iểm hình ngục Quế-châu Tống Cầu, để Cầu thúc LÆ°u Di dùm.
Khi Cầu nháºn được thÆ°, thì TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết đã lên Ä‘Æ°á»ng Ä‘ang đóng ở ải Côn-lôn, nằm giữa Ä‘Æ°á»ng Ung-châu Ä‘i Tân-châu. Cầu Ä‘uổi theo kịp, khóc xin Thủ-Tiết cứu viện khẩn cấp. Hôm ấy là ngà y mùng má»™t tết. Thủ-Tiết Ä‘Ã nh há»p các tÆ°á»›ng dÆ°á»›i quyá»n là Äá»-cá» Tả-Giang Ôn Nguyên-Dụ chỉ huy đạo binh đệ nhất; Äô-giám Hồ-Nam là TrÆ°Æ¡ng Biện chỉ huy đạo binh số đệ nhị; tuần kiểm hai châu Ung, Tân là Hứa Dá»± chỉ huy đạo binh đệ tam; tuần kiểm ba châu Liá»…u, Tượng, Tân là VÆ°Æ¡ng Trấn chỉ huy đạo kị binh thứ 47. Ngoà i ra còn có tham-tÆ°á»›ng Triệu Tú coi vá» Tế tác Quảng-Nam Tây-lá»™ Các tÆ°á»›ng đồng ý để cho quân ăn tết ba ngà y, sang ngà y 4 tháng giêng là ngà y Tân-Dáºu, năm BÃnh-Thìn (DL. 11-02-1076) thì xuất quân.
Ghi chú,
Xét quan chế Tống triá»u, thì LÆ°u Di là m Kinh-lược An-vÅ© sứ, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i ngà y nay :
– Thá»i Pháp thuá»™c là Thống-sứ (Pháp) hay Kinh-lược-sứ (Việt).
– Thá»i Việt Nam Cá»™ng-hòa là Äại-biểu chÃnh phủ miá»n.
– Hiện trong nước không có chức vụ tương đương.
– DÆ°á»›i Di còn có viên Chuyển-váºn sứ,tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i ngà y nay là Phó đại biểu hà nh chánh miá»n.
Äô-giám tuần kiểm Quảng-Tây Nam-lá»™ tức chỉ huy quân sá»± vùng nà y. Ngà y nay bao gồm lãnh thổ Quảng-Äông, Quảng-Tây, Hồ-Nam và Quý-châu, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i lãnh thổ hai Quân-khu. Ta cứ coi nhÆ° là TÆ°-lệnh Quân-lá»±c liên Quân-khu Nam-thùy. TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết giữ chức nà y.
Äá»-cá» Tả-giang, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i ngà y nay là TÆ°-lệnh Quan-khu Tả-giang. Ôn Nguyên-Dụ giữ chức nà y.
Äô-giám Hồ-Nam,tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i ngà y nay là TÆ°-lệnh Biệt-khu Hồ-Nam hay Chỉ-huy trưởng bá»™ chỉ huy Chiến-khu Hồ-Nam.
Tuần-kiểm, tương đương với ngà y nay là Chỉ-huy trưởng bộ chỉ huy Quân-sự tỉnh hay Tiểu-khu trưởng Tiểu-khu
Äạo-binh tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i má»™t SÆ°-Ä‘oà n.
Vá»›i bốn vạn ngÆ°á»i ngá»±a ăn tết ở giữa vùng đông dân nhÆ° váºy, tin tức lá»t ra rất mau, Tế-tác Äại-Việt thu được, trình cho Äinh Hoà ng-Nghi, VÅ©-Quang biết. Hai ngÆ°á»i vá»™i sai chim Æ°ng báo cho đại bản doanh của nguyến-soái ThÆ°á»ng-Kiệt, Tôn Äản. Sau khi há»™i ý wá»›i nhau, ThÆ°á»ng-Kiệt cho gá»i Phạm Dáºt, Lý Äoan, Trần Ninh tá»›i, ban lệnh:
– Äúng nhÆ° chúng ta Æ°á»›c Ä‘oán, LÆ°u Di Ä‘em ba Äạo quân đệ 1, 2, 3 và đạo kị 47 uiếp ứng Ung-châu. TrÆ°á»›c đây ta đã cho VÅ© Quang, Äinh Hoà ng-Nghi Ä‘em cản bá»™ binh mã phục ở núi Äại-giáp gần Côn-lôn. NhÆ°ng vá»›i hai hiệu Thiên-tá» binh, không thể thắng bốn vạn quân Tống. Váºy ba Äô-thống hãy Ä‘em bản bá»™ quân mã lên hợp vá»›i Quang, Nghi diệt đám viện binh nà y. Có Ä‘iá»u ta lo lắng là võ công bá»n Ôn Nguyên Dụ, TrÆ°Æ¡ng Biện, Hứa Dá»±, VÆ°Æ¡ng Trấn rất cao cưởng, Ä‘ang ở tuổi bốn mÆ°Æ¡i, công lá»±c mạnh vô cùng. Long-biên ngÅ© hùng không phải là đối thủ của chúng. Váºy phải dùng mÆ°u mà trừ chúng.
Trần Ninh há»i:
– Xin nguyên soái cho biết trong năm đứa chúng tôi, ai là chúa tướng?
ThÆ°á»ng-Kiệt trầm tÆ° suy nghÄ© rồi nói vá»›i Tôn Äản:
– Xin sư thúc chỉ định cho.
Tốn Äản chỉ Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng :
– Năm Äô-thống cùng năm phu nhân tuy tà i ba, nhÆ°ng không ai hÆ¡n ai, thá»±c khó vô cùng. Nguyên soái nên để cho vÆ°Æ¡ng-gia tổng chỉ huy là hÆ¡n cả.
Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng đứng dáºy:
– Xin tuân lệnh sư thúc và đại-ca.
Vừa lúc đó, thì Thần-vÅ© tháºp anh phi ngá»±a vá» tá»›i. ThÆ°á»ng-Kiệt há»i:
– Thế nà o, các sư đệ, sư-muội theo nhị vị sư thúc, sư thẩm vỠBiện-kinh, đã là m được những gì?
Hùng Nhân cÆ°á»i vui vẻ thuáºt lại vụ vua bà Bình-DÆ°Æ¡ng, phò-mã Thân Thiệu-Thái, U-bon vÆ°Æ¡ng Lê Văn, công-chúa Nong-Nụt cùng Thần-vÅ© tháºp anh phá nóc Äiện Sùng-chÃnh đại náo Tống triá»u. U-bon vÆ°Æ¡ng còn dùng thuốc là m cho Lý Hiến ngứa ngáy khốn khổ; rồi Âu Hoà ng, Âu Huyá»n trêu ghẹo, là m cho y phát Ä‘iên phát khùng.
Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng bảo Thần-vÅ© tháºp anh:
– Các vị sÆ°-huynh, sÆ°-tá»· vỠđúng lúc. Hiện chúng tôi Ä‘ang cần những cao thủ báºc nhất để chặn viện quân từ Quế-châu xuống. Không biết các vị có thể lên Ä‘Æ°á»ng được ngay khống?
Âu Hoà ng vui vẻ;
– Äa tạ vÆ°Æ¡ng gia đã tin dùng.
Ngay chiá»u hôm đó, Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng dẫn Thần-vÅ© tháºp anh, bá»n Dáºt, Äoan, Ninh cùng bản bá»™ quân mã lên Ä‘Æ°á»ng. Tất cả Ä‘oà n quân tá»›i núi Äại-giáp chiá»u ngà y 3 tháng giêng. VÆ°Æ¡ng được Äinh Hoà ng-Nghi, Phạm Dáºt dẫn Ä‘i quan sát địa thế. Ngay đêm hôm đó, vÆ°Æ¡ng cho há»p chÆ° tÆ°á»›ng để ban lệnh.
Vương thăng trướng, rồi giảng giải:
– TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết Ä‘em quân từ Côn-lôn xuống Ung phải qua hai ngá»n núi Äại-giáp và Há»a-giáp. Hai ngá»n Giáp nằm song song theo hÆ°á»›ng Äông-Tây. TÃnh từ Bắc xuống Nam là ngá»n Äại-giáp rồi tá»›i ngá»n Há»a-giáp. Giữa hai ngá»n là má»™t thung lÅ©ng nhá» tên Ngá»c-tuyá»n, dân cÆ° thÆ°a thá»›t, sống quanh ngá»n suối nà y. Theo binh pháp của Tống, khi di chuyển sẽ cho bá»™ binh Ä‘i trÆ°á»›c, kị binh Ä‘i sau, rồi tá»›i lÆ°Æ¡ng bổng. Hai ngá»n Giáp có con Ä‘Æ°á»ng tắt, váºy Phạm Dáºt Kim-Loan được tăng viện Hùng Nhân, Âu Hoà ng Ä‘em hiệu Ngá»±-long Ä‘i theo con Ä‘Æ°á»ng nà y ém quân chá» sẵn. Äợi khi toà n quân của chúng đã lên Ä‘Æ°á»ng hết, thì Ä‘em quân đánh úp trại lÆ°Æ¡ng. Sau khi đánh xong Ä‘oà n váºn lÆ°Æ¡ng, thì đốt cá» lên để là m nát lòng quân giặc.
Bốn ngÆ°á»i lÄ©nh mệnh Ä‘i ngay.
– ÄÆ°á»ng từ Côn-lốn đến núi Äại-giáp Ãt ra là bốn mÆ°Æ¡i dặm. Quân Thủ-Tiết khởi hà nh sá»›m thì buổi chiá»u má»›i vượt qua núi Äại-giáp. Y sẽ dừng quân lại thung lÅ©ng Ngá»c-tuyá»n nấu ăn, và qua đêm. Lý Äoan, Ngá»c-Liên được tăng viện Hùng NghÄ©a, Âu Thanh Ä‘em hiệu Bổng-nháºt phục ở trên đỉnh ngá»n Äại-giáp. Trần-Ninh Ngá»c-HÆ°Æ¡ng được tăng viện Hùng-Lá»… Âu-Huyá»n Ä‘em hiệu Äằng-hải phục trên đỉnh ngá»n Há»a-giáp. Hai đạo chá» cho quân Thủ-Tiết nghỉ ngÆ¡i nấu cÆ¡m chiá»u, sắp sá»a ăn, thì phát pháo reo hò, treo cá» khắp núi, nhÆ°ng không được đổ xuống đánh. Mục Ä‘Ãch của hai hiệu Bổng-nháºt, Äằng-hải là đóng chặn là m cho giặc tiến không được, mà lùi cÅ©ng không xong. NhÆ° váºy chỉ trong vòng hai ngà y, ngÆ°á»i ngá»±a đói lả, ta sẽ bắt chúng nhÆ° bắt ốc trên bãi biển.
Tám ngÆ°á»i lÄ©nh mệnh.
VÆ°Æ¡ng quay lại nói vá»›i VÅ© Quang, Kim-Liên, Äinh Hoà ng-Nghi PhÆ°Æ¡ng-Quỳnh, Hùng TrÃ, Âu Lam, Hùng TÃn, Âu-Hồng:
– Các sư huynh, sư tỷ cùng các em với ta sẽ là m nhiệm vụ đặc biệt.
Hôm ấy là ngà y Tân-Dáºu, 4 tháng Giêng năm BÃnh-Thìn, niên hiệu Thái-Ninh thứ năm Ä‘á»i vua Nhân-tông Äại-Việt, nhằm niên hiệu Hy-Ninh thứ chÃn Ä‘á»i vua Thần-tông nhà Tống(DL. 11-02-1076).
Äô-giám tuần kiểm TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết cho quân lên Ä‘Æ°á»ng cứu Ung-châu thá»±c sá»›m. Quân chia là m ba cánh. Cánh Ä‘i đầu gồm đạo binh đệ nhất, do viên Ä‘á» cá» Tả-giang là Ôn Nguyên-Dụ chỉ huy. Cánh thứ hai là đạo binh đệ nhị do đô-giám Hồ-Nam chỉ huy. TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết và các tÆ°á»›ng tham mÆ°u Ä‘i giữa hai đạo binh nà y. Cánh thứ ba, là đạo binh đệ tam, do tuần kiểm hai châu Ung,Tân là Hứa Dá»± chỉ huy Ä‘i vá»›i đạo kị binh 47 do tuần-kiểm hai châu Liá»…u, Tượng là VÆ°Æ¡ng Trấn chỉ huy.
Äoà n quân rầm rá»™ lên Ä‘Æ°á»ng. Äến khoảng giá» Tỵ thì toà n quân đã vượt qua núi Äại-giáp. Sang đầu giá» Ngá» thì quân đã và o thung lÅ©ng Ngá»c-tuyá»n. Các tÆ°á»›ng truyá»n cho quân đóng trại, nấu cÆ¡m ăn.
Từ tiá»n cổ, dù thá»i bình hay thá»i loạn, ngÆ°á»i Hoa, ngÆ°á»i Việt Ä‘á»u có lệ ăn tết từ ngà y 23 tháng Chạp cho tá»›i ngà y rằm tháng giêng. Trong những ngà y đó, há»… có dịp là ngÆ°á»i ta lại há»p nhau đánh bạc. Vì váºy, tuy trên Ä‘Æ°á»ng mang quân cứu viện, các tÆ°á»›ng Tống cÅ©ng không quên cái thú đổ bác.
TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết cho gá»i các tÆ°á»›ng tá»›i doanh mình uống rượu, đánh bạc. Rượu ngà ngà say, tần-kiểm hai châu Liá»…u, Dá»± nói:
– Tất cả chúng ta đây đã từng và o sinh ra tỠở mặt tráºn Tây-hạ, nhá» láºp công, mà được thăng quan tiến chức đổi vỠđây. Bây giỠđức vua nghe lá»i tên thÆ° sinh mặt trắng VÆ°Æ¡ng An-Thạch bầy ra cái gì là Thanh-miêu, Trợ-dịch, khiến cho dân chúng khốn khổ. Rồi triá»u đình lại sai tên LÆ°u-Di, má»™t cái múa, má»™t chiêu võ không biết xuống trấn Nam thùy. Y hung hăng gây chiến vá»›i Äại-Việt. Nay quân Äại-Việt kéo cao cá» nghÄ©a Ä‘iếu dân phạt tá»™i; chỉ má»™t tráºn chiếm mÆ°á»i tám ải, năm châu Khâm, Liêm, Dung, Nghi, Bạch. Bây giỠđại quân lại vây thà nh Ung. Tên LÆ°u Di bắt chúng ta Ä‘em quân cứu viện. Các huynh nghÄ© sao?
Äô-giám Hồ-Nam TrÆ°Æ¡ng Biện nổi cáu:
– Con bà nó chứ, tôi là m Äô-giám ở Hồ-Nam, đâu có thống thuá»™c tên LÆ°u Di? Y là m Kinh-lược an-phủ sứ Quảng-Nam lá»™ tôi đếch cần biết y là gì. Ngặt má»™t Ä‘iá»u, má»›i đây y được chiếu chỉ có toà n quyá»n trÆ°ng dụng binh tÆ°á»›ng vùng Kinh, Hồ. Vì thế y bắt tôi dẫn quân Ä‘i cứu Ung. Tổ bà nó, giả nhÆ° khi tôi vắng nhà , mà Hồ-Nam có sá»± thì sao đây?
Tham-tướng Triệu Tú bà n:
– Tôi nghÄ©, chúng ta trung vá»›i chúa, nhÆ°ng đừng trở thà nh ngu trung. Tôi nghe quân Äại-Việt chỉ đánh thà nh Ung rồi rút. Nay thà nh Ung nhÆ° ngá»n đèn trÆ°á»›c gió, chúng ta có cứu cÅ©ng không nổi. Chi bằng ta cứ tiến quân thá»±c cháºm, chỠđợi. Nếu Ung thất thủ, quân Äại-Việt rút Ä‘i là may. Còn nhÆ° Ung vẫn chống trả được, ta đợi quân Việt mệt rồi má»›i tiến lên, thì may ra thắng được.
– Äúng thế. Bây giá» chúng ta hãy cùng nhau Ä‘en Ä‘á» má»™t phen đã.
Bà n Tà i-sá»u bầy ra, TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết là m cái. Sau bốn lần sóc, đến lần thứ năm, hầu nhÆ° tất cả nhà con Ä‘á»u đặt bên Tà i, TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết hô lá»›n:
– Yêu cầu thu tay lại!
Y mở bát, thì ra Sá»u. Y vừa thu bạc, thì tiếng pháo nổ liên hồi, rồi tiếng trống thúc vang dá»™i, tiếng quân reo nhÆ° sấm Ä‘á»™ng vá»ng lại. Các tÆ°á»›ng kinh hoà ng, thế là sòng bạc tan. TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết nhét bạc và o túi, mặc giáp trụ.
Äến đây quân và o báo:
– Trình tÆ°á»›ng quân, chúng ta bị vây rồi. Quân Nam-man đóng trên đỉnh núi Äại-giáp, Há»a-giáp đánh trống reo hò chặn mất Ä‘Æ°á»ng tiến quân, lẫn Ä‘Æ°á»ng lui quân.
– Cứ bình tĩnh.
Y ra lệnh:
– Tạm ngừng nấu cÆ¡m. Chuẩn bị tác chiến, nếu chúng đổ đồi. Äạo đệ tam thá» cho quân thám thÃnh xem tình hình quân Man ra sao.
Hứa Dá»± tuân lệnh lên Ä‘Æ°á»ng. Lát sau y trở vá» báo tin:
– Không rõ quân Man bao nhiêu, chỉ thấy cỠxà treo khắp núi, quân reo, trống thúc mà thôi.
– Lệnh đóng trại, canh phòng thá»±c cẩn tháºn.
Cho đến hết canh hai, vẫn không thấy quân Việt đổ đồi tấn công, Thủ-Tiết ra lệnh cho quân tiếp tục nấu cÆ¡m ăn, rồi Ä‘i ngủ, nhÆ°ng phải để nguyên giáp trụ trên ngÆ°á»i.
Quân sÄ© vừa riu riu ngủ, thì có tiếng cá»p gầm, tiếng quân reo, rồi lá»a bốc cháy ở khu trại kị binh. Quân sÄ© vá»™i rá»i chá»— ngủ, cầm vÅ© khà chuẩn bị chiến đấu. Lát sau VÆ°Æ¡ng Trấn trở lại báo:
– Trình tÆ°á»›ng quân, bá»n Nam-man không tiến công, chúng xua hÆ¡n hai trăm con hổ trà n và o khu chuồng ngá»±a, là m hÆ¡n nghìn ngá»±a vừa bị chết, vừa bị thÆ°Æ¡ng, hÆ¡n ba nghìn ngá»±a chạy tán loạn và o rừng. Vì trong đêm, sợ có phục binh, nên tiểu tÆ°á»›ng không dám cho quân bắt vá». Viên tÆ°á»›ng chỉ huy còn rất trẻ, trên cá» hiệu có chữ « Äô-thống Äinh » và « Äại-Việt thiên tá» binh Quảng-vÅ© ». Cạnh y còn má»™t nữ tÆ°á»›ng cá»±c kỳ xinh đẹp.
Thủ-Tiết Ä‘Æ°a mắt há»i tham-tÆ°á»›ng Triệu Tú. Tú đáp:
– Trình đô-giám, nếu kỳ hiệu nhÆ° váºy thì y tên là Äinh Hoà ng-Nghi, giữ chức Äô-thống, chỉ huy hiệu Quảng-vÅ©. Còn nữ tÆ°á»›ng là vợ y tên PhÆ°Æ¡ng-Quỳnh. Võ công tên nà y bình thÆ°á»ng, nhÆ°ng tà i dụng binh của y thá»±c hiếm ngÆ°á»i bằng.
– Thôi được, cho quân đi nghỉ, ngà y mai sẽ liệu.
Äèn trong trại vừa tắt, trống Ä‘iểm canh đánh ba tiếng, quân tÆ°á»›ng má»›i chợp mắt, thì lại thấy tiếng la hét, tiếng quân reo, đèn Ä‘uốc đốt lên sáng rá»±c. Quân sÄ© vá»™i dà n tráºn chuẩn bị chiến đấu. NhÆ°ng không thấy Ä‘á»™ng tÄ©nh gì khác. Lát sau Ôn Nguyên-Dụ lại báo:
– Trình tÆ°á»›ng quân, không có quân Nam-man, mà chỉ có khoảng hai trăm con báo xông và o khu trại đạo đệ nhất, là m hÆ¡n nghìn ngÆ°á»i vừa chết vừa bị thÆ°Æ¡ng. TÆ°á»›ng chỉ huy Ä‘i dÆ°á»›i cá» có chữ « Äô-thống VÅ© », và « Äại-Việt thiên tá» binh Quảng-thánh ». Cạnh y cÅ©ng có má»™t nữ tÆ°á»›ng trẻ, rất xinh đẹp.
TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết kinh hãi. Y chợt nhá»› lại hồi theo quân đánh Tây-hạ, y được Kinh-Nam vÆ°Æ¡ng kể rằng, ngÆ°á»i Việt thÆ°á»ng nuôi thú huấn luyện thà nh binh Ä‘á»™i để dùng trong việc xung phong hãm tráºn. Y Ä‘Æ°a mắt há»i Triệu Tú. Tú đáp ngay:
– Trình Äô-giám nhÆ° váºy đây là hiệu Thiên-tá»-binh Quảng-thánh do đô-thống VÅ© Quang chỉ huy, võ công y rất cao thâm. Còn vợ y tên Võ Kim-Liên.
– Thôi đi nghỉ.
Quân sÄ© tắt đèn, vừa riu riu ngủ, thì lại có tiếng quân la hét, rồi tiếng chó tru. Quân sÄ© lại phải thức dáºy, đèn Ä‘uốc đốt lên sáng rá»±c, chuẩn bị chiến đấu. Lát sau TrÆ°Æ¡ng Biện lại báo:
– Trình tÆ°á»›ng quân, lại tên Äinh Hoà ng-Nghi vá»›i vợ y, Ä‘em khoảng hai chục tên tiểu yêu xua Ä‘Ã n chó sói xông và o trại đạo đệ nhị, là m hÆ¡n nghìn ngÆ°á»i vừa chết vừa bị thÆ°Æ¡ng.
Trương Thủ-Tiết ra lệnh:
– Không ngủ nữa. Giữ nguyên đèn đuốc, đỠphòng chúng xua thú tấn công.
Y nói với Vương Trấn:
– Lúc đầu chúng tấn công đạo kị binh, rồi tá»›i đạo đệ nhất, đệ nhị. Bây giá» chắc tá»›i đạo đệ tam. Váºy VÆ°Æ¡ng tuần kiểm phải cẩn tháºn.
NhÆ°ng từ sau khi bị sói tấn công cho đến lúc trá»i sáng, doanh trại Tống hoà n toà n yên tÄ©nh. Thủ-Tiết há»p các tÆ°á»›ng lại để nghị sá»±. VÆ°Æ¡ng Trấn chá»i thá»:
– Con bà nó! Từ qua đến giá», mình hao hÆ¡n ba nghìn ngá»±a, bốn nghìn ngÆ°á»i vừa chết, vừa bị thÆ°Æ¡ng, mà chÆ°a được đánh má»™t chiêu võ, bắn má»™t mÅ©i tên; cÅ©ng chÆ°a thấy mặt má»™t tên Nam-man nà o.
Bỗng có tiếng trống thúc, tiếng quân reo, rồi quân và o báo:
– Có má»™t Ä‘oà n quân Ä‘ang kéo từ phÃa Äông tá»›i, dà n ra trÆ°á»›c trại khoảng ba dặm. Chúng cá» má»™t đôi nam nữ thanh niên cỡi voi tá»›i trÆ°á»›c trại xin được yết kiến tÆ°á»›ng quân.
– Cho và o!
Thủ-Tiết dà n võ sÄ© là m hai hà ng, rồi y rút kiếm lệnh để lên án thÆ° ngồi chá». Lát sau, đôi nam nữ phong lÆ°u tiêu sái khoan thai bÆ°á»›c và o trại, cung tay hà nh lá»…:
– Äô-thống lÄ©nh đạo Thiên-tá» binh Quảng-vÅ© Äinh Hoà ng-Nghi cùng vợ là PhÆ°Æ¡ng-Quỳnh xin tham kiến TrÆ°Æ¡ng đại nhân và quý vị tÆ°á»›ng sÄ© Äại-Tống.
Thủ-Tiết xuất thân tiến sÄ©, nên y cÅ©ng có cái nét phong lÆ°u. Y đáp lá»… rồi má»i Hoà ng-Nghi, PhÆ°Æ¡ng-Quỳnh ngồi:
– Äô-thống tá»›i đây có việc gì? Từ qua đến giá» các ngÆ°á»i không dám trá»±c Ä‘iện đánh vá»›i chúng ta, mà chỉ cho Ä‘á»™i thú cắn trá»™m, nhÆ° váºy thá»±c không đáng mặt anh hùng?
PhÆ°Æ¡ng-Quỳnh cÆ°á»i đáp:
– Trương đại nhân nói sai rồi. Thứ nhất chúng tôi chỉ là hai thiếu niên thuộc tộc Việt, không bao giỠmơ ước thà nh anh hùng cả. Thứ nhì là thú của chúng tôi công khai tấn công, cắn trước mặt chứ đâu có cắn trộm?
– Các ngÆ°Æ¡i tá»›i đây vá»›i mục Ä‘Ãch gì? Ai sai các ngÆ°á»i tá»›i đây?
– Chúng tôi tuân lệnh Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng, thống lÄ©nh mặt tráºn Äại-giáp nà y tá»›i yết kiến Äô-giám, xin trả Äô-giám hÆ¡n trăm tù binh bắt được hôm qua. Chỉ có váºy mà thôi. Má»i Äô-giám ra trÆ°á»›c trại nháºn ngÆ°á»i.
TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết cùng các tÆ°á»›ng ra trÆ°á»›c trại. Äinh Hoà ng-Nghi cầm tù và rúc lên, tráºn Việt tách ra là m hai, rồi má»™t toán tù binh Tống được Ä‘Æ°a đến trÆ°á»›c trại. Thủ-Tiết nháºn ra đó là viên lữ trưởng Tô An cùng đám binh sÄ© trong Ä‘oà n váºn tải lÆ°Æ¡ng thá»±c. Không giữ được bình tÄ©nh, Thủ-Tiết lên tiếng há»i:
– Tô An, tại sao các ngÆ°á»i ở đây?
– TrÆ°Æ¡ng đại nhân Æ¡i! Hôm qua, lúc TrÆ°Æ¡ng đại nhân lên Ä‘Æ°á»ng rồi thì quân Việt áºp tá»›i đánh chiếm hết Ä‘oà n xe váºn lÆ°Æ¡ng. Chỉ hÆ¡n má»™t khắc, toà n thể lữ váºn lÆ°Æ¡ng bị bắt, bị giết hết. Quân Việt rất tá» tế, há» băng bó vết thÆ°Æ¡ng cho chúng tôi, rồi Ä‘em trả vá» vá»›i đại nhân.
Hoà ng-Nghi, Phương-Quỳnh cung tay:
– Xin cáo từ Äô-giám, háºu há»™i hữu kỳ.
Thủ-Tiết nghĩ thầm:
– Chúng Ä‘em ngÆ°á»i đến trả cho ta chỉ vá»›i mục Ä‘Ãch là m nản lòng quân mà thôi. Ta hãy bắt hai đứa nà y khiá»n cho má»™t tráºn, thì má»›i biết rõ tình hình quân Nam-man.
NghÄ© váºy, y Ä‘Æ°a mắt cho VÆ°Æ¡ng Trấn, Hứa Dá»±. Hai tÆ°á»›ng tung mình lên chụp Hoà ng-Nghi vá»›i PhÆ°Æ¡ng-Quỳnh. NhÆ°ng Nghi, Quỳnh vẫn thản nhiên nhÆ° không biết bị táºp kÃch, khoan thai Ä‘i. Thình lình hai bóng hồng từ hai bên vá»t ngÆ°á»i tá»›i vung chưởng tấn công VÆ°Æ¡ng, Hứa. Chưởng chÆ°a ra hết, mà hai ngÆ°á»i đã cảm thấy ngá»™p thở. Cả hai vá»™i biến trảo thà nh chưởng đỡ. Bình, bình. Cả bốn ngÆ°á»i Ä‘á»u báºt lui. Bấy giá» VÆ°Æ¡ng, Hứa má»›i để ý đến đối thủ: Äó là đôi nam nữ, nam thì hùng vÄ© khôi ngô, nữ thì yểu Ä‘iệu sắc nÆ°á»›c hÆ°Æ¡ng trá»i.
Cả hai cung tay:
– Hùng TÃn, Âu Hồng tham kiến VÆ°Æ¡ng, Hứa đại nhân. Mong nhị vị thứ lá»—i cho cái tá»™i vô phép nà y.
Nói rồi hai ngÆ°á»i hú lên má»™t tiếng dà i, má»™t đôi cá»p từ trong bụi cá» phóng tá»›i. Hùng, Âu khoan thai lên lÆ°ng cá»p, phÆ¡i phá»›i mà đi.
Hứa Dá»± chá»i thá»:
– Mẹ cha bá»n gái Việt, chúng đẹp thá»±c, mà cÅ©ng đáng sợ thá»±c. Hèn chi xÆ°a kia Ngô Phù-Sai mất nÆ°á»›c vì Tây-Thi. Phải chi bắt được má»™t đứa, Ä‘em vỠôm và i đêm, rồi có chết cÅ©ng cam lòng.
Sau khi đối chưởng vá»›i hai thiếu niên Việt, VÆ°Æ¡ng Trấn, Hứa Dá»± cảm thấy khà huyết đảo lá»™n cá»±c kỳ khó chịu. Hai ngÆ°á»i vá»™i ngồi xuống Ä‘iá»u khÃ. Äược ba tức, cả hai kinh hãi khi thấy bà n tay sÆ°ng vù Ä‘á» nhÆ° máu, rồi nhÆ° có con dao đâm và o ngá»±c Ä‘au Ä‘á»›n đến không chịu nổi. Hai ngÆ°á»i cùng bât lên tiếng Ãi rồi lăn lá»™n, trong khi chân tay dẫy tê tê.
Chư tướng kinh hãi la lên:
– ChÆ°-sa huyá»n âm chưởng.
Thủ-Tiết xuất tráºn phen nà y đặt hết tin tưởng và o võ công bá»n VÆ°Æ¡ng, Hứa, Ôn, TrÆ°Æ¡ng. NhÆ°ng chỉ má»›i xuất chiêu lần đầu, mà hai ngÆ°á»i không thắng nổi đôi thiếu niên Äại-Việt, thì còn mong má»i gì nữa? Y há»i VÆ°Æ¡ng Trấn, Hứa Dá»±:
– Các vị thấy thế nà o?
– Võ công đôi nam nữ vừa rồi thá»±c kỳ lạ. Nam ra chiêu Lôi-đả Ân tặc của phái Sà i-sÆ¡n, nữ ra chiêu Phong-đáo sÆ¡n Ä‘au của phái Äông-a. Cả hai chiêu Ä‘á»u thuá»™c chÃnh phái của Äại-Việt, nhÆ°ng ná»™i công có đôi phần giống ná»™i công Huyá»n-âm của phái TrÆ°á»ng-bạch ở Liêu-Äông, lại phảng phất giống Hồng-thiết công của Hồng-thiết giáo.
Ôn Nguyên-Dụ than:
– Vua Thái-tổ triá»u Lý bên Äại-Việt xuất thân từ Thiá»n-môn, nên cá»±c kỳ bà i bác tà ma, tại sao trong quân Vệt lại có ngÆ°á»i xá» dụng võ công Hồng-thiết giáo?
Sau hai giá» bị Ä‘au Ä‘á»›n hà nh hạ, Hứa, VÆ°Æ¡ng trở lại bình thÆ°á»ng. Thủ-Tiết há»p các tÆ°á»›ng lại nghị sá»±. Hứa Dá»± bà n:
– PhÃa trÆ°á»›c tiến lên thì không nổi, phÃa sau rút vá» cÅ©ng không xong. Äóng ở đây, thì chiá»u nay quân sÄ© hết lÆ°Æ¡ng thá»±c, e ngà y mai không chết tráºn mà chết đói hết. Bây giá» chỉ có cách đánh liá»u mạng phá vòng vây trở vá» Côn-lôn, rồi tÃnh sau.
Thủ-Tiết đồng ý, y truyá»n cho Ôn Nguyên-Dụ mang đạo đệ nhất leo núi Äại-giáp mở vòng vây. Tiếp theo TrÆ°Æ¡ng Biện mang đạo đệ nhị, Hứa Dụ mang đạo đệ tam tiếp ứng. Äạo kị binh Ä‘i sau cùng.
Nguyên-Dụ trở vá» cho quân dà n tráºn, rồi tiến đến chân núi Äại-giáp.
ÄÆ°á»ng từ chân núi lên đỉnh khoảng sáu dáºm (3 km), nhÆ°ng hẹp và dốc, nên quân chỉ có thể di chuyển theo Ä‘á»™i hình dá»c, má»—i hà ng từ ba tá»›i năm ngÆ°á»i. Tốt đầu tiên lên đến lÆ°ng chừng núi, thì má»™t tiếng nổ rung Ä‘á»™ng không gian, rồi má»™t trái cầu lá»a chụp xuống đầu toán tiá»n sát. Trống thúc vang lừng. Quân Việt từ các hốc đá, từ sÆ°á»n núi dùng cung tên bắn ra. Trá»n vẹn hai tốt Ä‘i đầu bị giết trong khoảng má»™t khắc. Bốn tốt Ä‘i sau vá»™i lùi trở xuống. Quân Việt chỉ reo hò, mà không Ä‘uổi theo.
Tuy kinh hoà ng, nhÆ°ng bị lâm thế cùng, Ôn Nguyên-Dụ cho quân để tất cả hà nh lý dÆ°á»›i chân núi, chỉ mang vÅ© khà nhẹ, rồi dà n ra len lá»i theo cây cối mà tiến lên. Khi vượt qua khoảng hai phần ba sÆ°á»n núi quân sÄ© mệt thở dốc, thì quân Äại-Việt lại thúc trống, rồi dùng máy bắn đá bắn ra, Ä‘á»™i thần-tiá»…n Long-biên núp trong các hốc đá, nhắm từng ngÆ°á»i mà bắn tỉa.
Khác vá»›i lần trÆ°á»›c, tên Ä‘á»u nhắm trán, ngá»±c quân Tống, nên ai trúng tên là chết ngay tại chá»—. Lần nà y tên lại trúng mông, đùi, vai, là m cho binh Tống ngã xuống, rồi la hét, kêu khóc đồng Ä‘á»™i cấp cứu.
Quân bị thÆ°Æ¡ng, bị chết mặc quân, Ôn cứ thúc tiến lên. Hai quân đã giáp vá»›i nhau, cuá»™c giao tranh giữa kẻ trấn thủ và ngÆ°á»i mở Ä‘Æ°á»ng máu cầu sống diá»…n ra cá»±c kỳ khốc liệt.
Lý Äoan đứng trên má»™t tảng đá lá»›n trấn ở đỉnh cao nhất, nÆ¡i có con Ä‘Æ°á»ng băng qua, tay cầm ngÅ© hà nh kỳ, tù và , pháo thăng thiên để chỉ huy. Cạnh Äoan là Hùng NghÄ©a vá»›i Ä‘á»™i võ-sÄ© dà n ra bảo vệ chúa tÆ°á»›ng.
DÆ°á»›i sÆ°á»n, Ngá»c-Liên cầm kiếm đứng ngay tuyến đầu đốc chiến. Cách nà ng không xa, Âu Thanh cÅ©ng cầm kiếm chỉ huy má»™t tuyến phòng thủ.
Quân Tống đông nhÆ° kiến, dẵm lên xác đồng Ä‘á»™i để leo núi, rồi xông và o chém giết. NhÆ°ng quân Việt nhất định không lùi giữ nguyên vị trÃ.
Ôn Nguyên-Dụ thoáng trông thấy Ngá»c-Liên Ä‘ang đứng chỉ huy quân. Y tung mình lên chụp nà ng. Ngá»c-Liên kinh hoảng, Ä‘Æ°a kiếm và o ngá»±c y. Nguyên-Dụ lách tay má»™t cái Ä‘oạt được kiếm của nà ng, rồi túm áo nà ng quáºt và o tảng đá. NhÆ°ng y cảm thấy ngá»™p thở, vì phÃa sau y, má»™t thiếu phụ mặc quần áo trắng sắc nÆ°á»›c hÆ°Æ¡ng trá»i Ä‘ang Ä‘Æ°a kiếm và o cổ y, kình lá»±c kiếm phát ra vo vo. Kinh hoảng, y Ä‘Æ°a Ngá»c-Liên ra đỡ kiếm. NhÆ°ng mÅ©i kiếm lách sang phải, trúng cùi chá» y. Äau quá y buông rÆ¡i Ngá»c-Liên xuống, rồi lá»™n Ä‘i hai vòng, tránh ba chiêu kiếm của ngÆ°á»i áo trắng. Ôn vá»›i ngÆ°á»i áo trắng quay tròn đấu vá»›i nhau, bất phân thắng bại.
Tuy suýt chết, nhÆ°ng khi vừa đứng dáºy, Ngá»c-Liên vẫn bình tÄ©nh chạy dá»c theo tuyến đầu chỉ huy. Bấy giá» nà ng má»›i kịp nháºn ra ngÆ°á»i áo trắng là Âu Thanh.
Cuá»™c giao tranh vẫn tiếp diá»…n khốc liệt. Quân Tống tuy đông gấp ba quân Việt, nhÆ°ng má»™t là mất tinh thần, hai là leo núi mệt, ba là võ công không giá»i nhÆ° quân Việt, nên cuá»™c chiến vẫn ngang ngá»a.
Thình lình có tiếng tù và thổi má»™t hÆ¡i dà i. Ngá»c-Liên biết đó là biểu hiệu của đạo Ngá»±-long. Khoảng ná»a khắc sau, có hà ng trăm hà ng ngà n tiếng chó sói tru, tiếng cá»p gầm, tiếng beo rống. Rồi từ phÃa sau, Ä‘á»™i Thần-báo, Thần-hổ, Thần-ngao do Phạm Dáºt, Lê Kim-Loan, Hùng Nhân, Âu Hoà ng chỉ huy xông và o phòng tuyến. Tráºn tuyến quân Tống bị rối loạn liá»n.
Äứng trên cao, Lý Äoan nhìn rõ, láºp tức chà ng cầm cá» phất, Ä‘á»™i Thấn-nỠđổ đồi, vừa Ä‘i vừa bắn liên châu và o hông quân Tống. Thoáng má»™t cái quân Tống đã bị đánh báºt xuống Ä‘Æ°á»›i núi.
Lý Äoan thổi tù và ra lệnh thu quân. Chà ng há»i Phạm Dáºt, Kim-Loan:
– Anh chị tá»›i tiếp viện vừa kịp, bằng không thì bá»n em sẽ bị tổn thất nhiá»u lắm.
– Hôm qua, sau khi đánh cÆ°á»›p lÆ°Æ¡ng thảo của quân Tống, ta sai chim Æ°ng báo tin cho Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng biết. Công chúa sai vợ chồng Hoà ng-Nghi tá»›i lÄ©nh tù binh. NgÆ°á»i truyá»n lệnh cho ta đánh ải Côn-lôn, rồi Ä‘em quân đóng ở dÆ°á»›i chân núi Äại-giáp, bảo vệ lÆ°ng, cùng tiếp tế nÆ°á»›c cho tứ đệ. Sáng nay, ta thấy Thần-Æ°ng tuần thám báo cho biết tứ đệ, Ngá»c-Liên Ä‘ang giao chiến vá»›i địch. Ta vá»™i rủ Kim-Loan Ä‘em thú binh lên tiếp ứng. Bây giá» chú tÃnh sao?
– Em đã ra lệnh thu nhặt xác chết, cùng tù binh Tống, Ä‘em xuống núi trao cho há». Anh nghÄ© có nên không?
Hùng Nhân xua tay:
– Tại sao lại phải mất công trao trả xác chết với tù binh cho chúng?
Ngá»c-Liên nói nhá»:
– SÆ° huynh Æ¡i! Vá» võ công thì sÆ° huynh cao thá»±c, nhÆ°ng sÆ° huynh chÆ°a quen chinh chiến. Äể em nói cho sÆ° huynh nghe. Binh pháp dạy rằng : « Bất chiến nhi khắc nhân chi binh, thiện chi thiện giả dã ». NghÄ©a là : Không Ä‘Ã nh nhau, mà thắng được binh địch là ngÆ°á»i dùng binh giá»i trong những ngÆ°Æ¡i dùng binh giá»i. Nay ta chỉ mất chút công, Ä‘em xác chết, thÆ°Æ¡ng binh trả cho tÆ°á»›ng Tống. TÆ°á»›ng Tống tất sai binh sÄ© nháºn mặt xác chết, rồi Ä‘Ã o lá»— chôn cất. Lại nữa, há» phải sai binh sÄ© trông coi chăm sóc thÆ°Æ¡ng binh. NhÆ° thế ta có ba Ä‘iá»u lợi. Má»™t là ta được tiếng nhân nghÄ©a. Hai là là m hao tổn nhân lá»±c địch. Ba là binh sÄ© địch thấy đồng Ä‘á»™i chết, bị thÆ°Æ¡ng, sẽ mất nhuệ khà sẽ mất Ä‘i. Trong tráºn sau ta dá»… thắng.
Nà ng há»i Âu Thanh:
– Gã Ôn Nguyên-Dụ đấu với sư tỷ thắng bại ra sao?
– Chúng ta đấu được trên trăm chiêu, thì cả hai cùng bị gẫy kiếm. Chúng ta quay ra đấu chưởng. Thá»±c đáng nể, Dụ là cao thủ của phái Võ-Ä‘ang, chúng ta đấu ngang tay. Cuối cùng Ä‘i đến đấu ná»™i lá»±c. Khoảng má»™t khắc, ná»™i lá»±c ta yếu hÆ¡n, nên bị lùi bốn bÆ°á»›c. Trong khi nguy cấp, ta tòng tâm phát Chu-sa huyá»n âm ná»™i lá»±c, rồi đánh báºy ba chưởng. Giữa lúc đó quân Tống lui binh. Äêm nay tên hỠÔn sẽ Ä‘au Ä‘á»›n đến chết Ä‘i sống lại vì Chu-sa huyá»n âm Ä‘á»™c tố. Ta lấy là m lo sợ vô cùng, vì nếu vụ nà y đến tai sÆ° phụ, ắt ngÆ°á»i phạt ta vá» cái tá»™i dùng võ công tà môn.
Phạm Dáºt, Lý Äoan cho quân nghỉ ngÆ¡i, tuy nhiên dÆ°á»›i chân núi lúc nà o cÅ©ng duy trì hai Ä‘á»™i Ngao-binh, trên trá»i cho Thần-Æ°ng canh phòng. Tráºn đánh tuy ác lệt, nhÆ°ng Thiên-tá» binh tổn thất rất Ãt, vì hầu nhÆ° má»—i ngÆ°á»i lÃnh Ä‘á»u là má»™t võ sÄ©.
Phạm Dáºt há»p các tÆ°á»›ng lại để chuẩn bị chống trả cuá»™c đánh mở Ä‘Æ°á»ng máu ngà y mai của quân Tống. Sáu cặp vợ chồng, sau tráºn xung sát và o sinh ra tá», há» má»›i cảm thấy yêu thÆ°Æ¡ng nhau hÆ¡n.
Vừa lúc ấy có chim Æ°ng mang lệnh của Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng tá»›i. Sáu ngÆ°á»i lấy thÆ° trong ống dÆ°á»›i chân chim Æ°ng ra cùng nhau nghiên cứu.
« ... Sau tráºn đánh vừa qua, đạo quân đệ nhất của Tống chỉ còn má»™t phần ba, đạo đệ nhị còn má»™t ná»a. Äêm qua quân Tống bị Hoà ng-Nghi, Phạm Dáºt quấy phá suốt đêm, mệt rã rá»i. Sáng hôm nay phá vòng vây không nổi. Äêm nay Trần Ninh, Ngá»c-HÆ°Æ¡ng sẽ đổ đồi, cÆ°á»›p trại, mục Ä‘Ãch là m cho quân Tống mệt má»i hÆ¡n nữa. Các hiá»n đệ cho quân ngủ sá»›m. Vì quân Tống tuyệt Ä‘Æ°á»ng lÆ°Æ¡ng, bằng má»i giá, ngà y mai chúng phải phá vòng vây. Váºy hãy cố gắng tránh giao tranh. Äợi đến chiá»u mai quân Tống đói rã ra, má»›i giao chiến ».
Sáu ngÆ°á»i cho quân Ä‘i ngủ sá»›m, rồi lên ngá»n cây cao chót vót nhìn xuống vùng thung lÅ©ng Ngá»c-tuyá»n chá» xem quân của Trần Ninh, Ngá»c-HÆ°Æ¡ng hà nh sá»±.
Rừng núi Äại-giáp chứa gần hai vạn ngÆ°á»i, mà không má»™t tiếng Ä‘á»™ng. Trên bầu trá»i, Ä‘á»™i Thần-Æ°ng vẫn bay lượn tuần phòng. DÆ°á»›i sát chân núi, Ä‘á»™i Thần-ngao gục mõm nằm ngủ, nhÆ°ng chỉ cần má»™t con chồn, con cáo chạy qua, chúng cÅ©ng biết.
Sang giá» Tý, thình lình ba chiếc pháo thăng thiên từ phÃa Nam bay vá»t lên trên không, rồi đèn Ä‘uốc sáng rá»±c. Bá»n sáu ngÆ°á»i nhìn rõ quân Việt chia là m hai cánh. Má»™t cánh do Trần Ninh, Hùng Lá»… chỉ huy, má»™t cánh do Ngá»c-HÆ°Æ¡ng, Âu Huyá»n chỉ huy; Ä‘ang đánh và o trại Tống. Hai bên giao chiến cá»±c kỳ khốc liệt.
Khoảng ná»a giá» sau, phòng tuyến quân Tống bị vỡ, quân Việt trà n và o trong. Cuá»™c chiến lại cà ng ác liệt hÆ¡n nữa.
Khoảng ná»a giá» sau nữa, giữa lúc hai quân đâm chém kịch liệt, thì từ phÃa Äông, má»™t chiếc pháo thăng thiên nổ trên không, tá»a ra hình con chim Æ°ng xòe cánh, chân cặp hai thanh kiếm. Äó là lệnh lui quân của Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng. Láºp tức Trần Ninh đánh ba tiếng chiêng lệnh, quân Việt Ä‘ang reo hò, bá»—ng im bặt. Ngá»c-HÆ°Æ¡ng đánh ba tiếng chiêng lệnh tiếp theo, thoáng má»™t cái, quân Việt đổi tiá»n Ä‘á»™i ra háºu Ä‘á»™i rồi vừa đánh trống vừa rút lui.
Không gian biến thà nh mầu tối, chỉ còn tiếng thương binh Tống rên khóc mà thôi.
TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết cùng các tham tÆ°á»›ng đứng trên má»™t cái Ä‘Ã i cao để quan sát chỉ huy. Y thấy quân Việt không là m bao, nhÆ°ng can đảm, ká»·-luáºt, dÅ©ng-mãnh, phối hợp nhịp nhà ng giữa Thần-ná», thú binh, Thạch-xa, bá»™ binh; nên dù quân Tống đông gấp năm, mà không thắng được. Y ném kiếm lệnh xuống đất than:
– Hỡi Æ¡i! TrÆ°á»›c kia ta thấy quân Liêu dÅ©ng mãnh, ká»· luáºt, đã cho là bầy sói trong khi quân Tống chỉ là đám gà chá»i. Sau nà y, ta lại thấy quy cách tổ chức, ká»· luáºt, thiện chiến của các đạo quân thuá»™c quyá»n Kinh-Nam vÆ°Æ¡ng, vá»™i cho rằng sức mạnh nhÆ° beo, nhÆ° hổ. NhÆ°ng nay thấy quân Việt, ta má»›i cảm thấy chua xót rằng: Chúng biến hóa không ngừng, khi thì nhÆ° bầy diá»u hâu, khi thì nhÆ° bầy sÆ° tá», khi thì nhÆ° Thiên-binh, không còn biết đâu mà chống trả nữa. Không chừng ta bá» mạng tại đây mất!!!
Sau má»™t ngà y má»™t đêm không ngủ, bây giá» vừa chợp mắt, lại phải thức dáºy, trá»±c diện giao chiến vá»›i quân Việt; quân Tống đã mệt má»i lắm rồi. Nên khi thấy quân Việt rút lui, thì từ tÆ°á»›ng tá»›i quân Ä‘á»u quẳng vÅ© khà lăn ra ngủ.
NhÆ°ng sang giá» Sá»u, Trần Ninh, Ngá»c-HÆ°Æ¡ng, Hùng Lá»…, Âu Huyá»n lại Ä‘em quân đánh nữa. Khác vá»›i lần trÆ°á»›c, quân Việt tá»›i sát trại Tống má»›i đốt Ä‘uốc reo hò, bắn tên rồi xung phong. Lần nà y, Trần Ninh, Ngá»c-HÆ°Æ¡ng cho quân vừa đánh trống, vừa đốt Ä‘uốc, vừa reo hò từ xa xa tiến lại. Quân Tống mệt đến cất chân tay không nổi, nhÆ°ng vẫn phải choà ng dáºy cố thủ trong trại.
Hai tiếng chiêng, má»™t tiếng trống lệnh vang lên. Quân Việt im bặt, rồi nhanh chóng dà n tráºn: Thần-nỠđặt trên xe lá»›n do voi kéo ngừng lại trÆ°á»›c trại Tống má»™t lằn tên (50 m ngà y nay). Äá»™i Thần-hổ, Thần-báo dà n ra bảo vệ xung quanh. Má»—i xe chở ná», lại có năm mÆ°Æ¡i Thần-tiá»…n Long-biên trấn phÃa sau.
Hai quân im lặng nhìn nhau, trong ánh Ä‘uốc cháºp chá»n của đêm Xuân giá buốt. Trần Ninh, Hùng Lá»… tay cầm cá» mầu đỠđứng trên má»™t bà nh voi đối diện cá»a chÃnh trại. Xa hÆ¡n chút nữa Trần Ngá»c-HÆ°Æ¡ng, Âu Huyá»n tay cầm tù và , đứng trên má»™t bà nh voi khác.
Thình lình Trần Ninh cầm cỠphất một cái.
Ba ná» binh cầm Ä‘uốc châm và o ba mÅ©i Lôi-tiá»…n, rồi ba xạ thủ giáºt dây, ba mÅ©i đại tiá»…n bay vá»t lên cao, lá»a chiếu ra nhÆ° ba con rồng Ä‘á» xé không gian. Khi bay tá»›i bầu trá»i trại Tống, ba Lôi-tiá»…n nổ tung, tá»a lá»a mầu xanh, Ä‘á», và ng, nhÆ° ba quả cầu khổng lồ, rồi những đám lá»a đó rÆ¡i xuống trại Tống nhÆ° đám mÆ°a. Tiếp theo thạch-xa bắn đá và o. Quân Tống kinh hoà ng rú lên, chạy và o các căn trại núp, thì cÅ©ng vừa lúc đó, các trại bốc cháy ngùn ngụt.
Bấy giá» quân Việt má»›i đánh trống reo hò « Giết, giết, giết »... « Äốt, đốt, đốt ». Trong khi đại ná», thạch-xa cứ tiếp tục nã đại tiá»…n và o trại Tống, khi thì đại tiá»…n thÆ°á»ng, khi thì đại tiá»…n tẩm dầu đốt lá»a, khi thì đại tiá»…n chứa dầu, mã não, hoà ng thạch. Phút chốc trại Tống biến thà nh má»™t biển lá»a.
Trong khi ấy, Thiên-tá» binh chỉ reo hò mà không xung phong đánh trại. Cứ nhÆ° váºy khoảng ná»a giá», ba tiếng chiêng lệnh đánh lên, các đại ná» ngừng tác xạ. Quân Việt lại ngừng reo hò, đổi tiá»n Ä‘á»™i ra háºu Ä‘á»™i, rồi rút và o trong bóng đêm, không má»™t tiếng Ä‘á»™ng.
Bá»n Phạm Dáºt quan sát Ä‘á»™i quân của Trần Ninh, Ngá»c-HÆ°Æ¡ng hà nh sá»± từ đầu đến cuối. Sáu ngÆ°á»i cùng khoái trá, cÆ°á»i ha hả:
– Vợ chồng Ninh Mai Hắc-đế chÆ¡i vụ nà y đẹp thá»±c. Từ trÆ°á»›c đến nay, Ninh trị quân hiệu Äằng-hải cá»±c kỳ nghiêm, ta cứ cho là khắt khe. Nay má»›i thấy cái lợi của ká»· luáºt.
Rồi kéo nhau tìm chỗ ngủ.
Quan sát tráºn chiến, TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết biết ngay quân Việt không muốn đánh thá»±c sá»±, mà chỉ là m mệt má»i tinh thần quân mình. Y gá»i các tÆ°á»›ng lại ban lệnh:
– Bá»n Việt chỉ có khoảng vạn ngÆ°á»i, do hai thằng nhãi ranh vá»›i hai con lá»i chỉ huy. Váºy tất cả chuẩn bị sẵn, đợi chúng đến quấy rối nữa, thì cùng xông ra diệt chúng, rồi cÆ°á»›p lấy lÆ°Æ¡ng cho quân mình ăn.
Các tướng đồng ý với Thủ-Tiết, vì không còn cách nà o hơn nữa.
NhÆ°ng lần nà y Trần Ninh, Ngá»c-HÆ°Æ¡ng bá» Ä‘i luôn. Thủ-Tiết cho quân chá» tá»›i sáng, cÅ©ng không thấy quân Việt trở lại. Bấy giá» y má»›i biết mình mắc mÆ°u. Thế là sau hai ngà y, hai đêm quân Tống luôn bị Ä‘á»™ng, không được ngủ. Bây giá» mệt đến bÆ°á»›c không nổi. Dù tÆ°á»›ng, dù quân, Ä‘á»u lăn ra ngủ.
Từ ba ngà y qua, bây giá» quân Tống má»›i được ngủ má»™t giấc no nê cho đến xế Ngá». Khi vừa tỉnh giấc, các tÆ°á»›ng đến gặp TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết vá»›i vẻ mặt lo lắng. Hứa Dá»± than:
– Vì nghÄ© rằng nÆ¡i đây gần chiến trÆ°á»ng, nên ta chỉ cho quân mang theo trên mình má»™t ngà y lÆ°Æ¡ng; sau má»—i ngà y lại phát tiếp. Không ngá» nay Ä‘oà n chở lÆ°Æ¡ng bị đánh, còn chúng ta thì tiến không nổi, lùi không xong. Hôm qua đô-giám đã lệnh cho quân giết ngá»±a ăn tạm, rồi phá vòng vây. NhÆ°ng vòng vây không phá nổi. Bây giá» sang ngà y thứ nhì phải ăn thịt ngá»±a, trong khi tÆ°á»›ng, quân Ä‘á»u mệt rã rượi, đến cất chân, cất tay cÅ©ng không nổi, lỡ ra giặc tá»›i đánh thì chống sao được?
Vừa lúc đó, trống thúc vang dá»™i, quân reo dáºy đất. Quân canh và o báo:
– Có hai đạo quân từ phÆ°Æ¡ng Äông Ä‘ang kéo đến.
Thủ-Tiết vá»›i các tÆ°á»›ng vá»™i ra phÃa Äông trại quan sát: Từ xa xa, hai đạo quân hùng tráng, uy nghi, cá» xà rá»±c trá»i, gÆ°Æ¡m Ä‘ao sáng choang Ä‘ang tiến tá»›i. Äi đầu là má»™t tÆ°á»›ng trẻ, vá»›i kỳ hiệu thêu hà ng chữ lá»›n « Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng »; cạnh có hai nam khôi ngô hùng vÄ©, hai nữ yểu Ä‘iệu sắc nÆ°á»›c hÆ°Æ¡ng trá»i trông nhÆ° bốn cây ngá»c trÆ°á»›c gió. Bên trái, má»™t cặp nam nữ tÆ°á»›ng Ä‘i dÆ°á»›i lá cá» và ng thêu con rồng trắng có hà ng chữ « Äại-Việt, Thiên-tá» binh Quảng-thánh », má»™t lá khác có chữ « Äô-thống VÅ© ». Bên phải lại má»™t cặp nam nữ nữa Ä‘i dÆ°á»›i lá cá» và ng thêu con rồng Ä‘en có hà ng chữ « Äại-Việt Thiên-tá» binh Quảng-vÅ© » má»™t lá khác có chữ « Äô-thống Äinh ».
Thủ-Tiết há»i viên tham-tÆ°á»›ng coi vá» tế tác:
– Hôm qua đánh lên núi, ta đã gặp sáu tÆ°á»›ng Việt Ä‘á»u là con nÃt, ba trai, ba gái. Ban nãy ta lại bị hai đôi trai gái xua quân đốt trại, quấy rối suốt đêm. Bây giá» còn bốn trai, bốn gái nữa. Chúng là ai váºy?
– ThÆ°a, Äại-Việt có mÆ°á»i hai hiệu Thiên-tá» binh. Má»—i hiệu do má»™t tÆ°á»›ng vá»›i vợ y chỉ huy. Tuy tuổi chúng trẻ, nhÆ°ng mÆ°u kế, cùng tà i dụng binh thá»±c vô địch. Năm tên được vua Giao-chỉ ban cho mỹ hiệu là Long-biên ngÅ© hùng, bẩy tên được ban mỹ-hiệu là Tây-hồ thất kiệt. Ngoà i ra, trong khi đánh Chiêm, Má»™c-tồn hòa thượng ra tay cứu mạng cho mÆ°á»i kỳ-chủ Hồng-thiết giáo Chiêm, rồi thu là m đệ tá», bá»n nà y được Thái-háºu Giao-chỉ ban cho mỹ-hiệu Thần-vÅ© tháºp anh. Tráºn nà y Long-biên ngÅ© hùng, Thần-vÅ© tháºp anh Ä‘á»u có mặt. Äám Thần-vÅ© tháºp anh không có tà i dùng binh, nhÆ°ng võ công cao thâm, lại yêu nÆ°á»›c vô bá» bến. Cứ nhÆ° hiệu kỳ, thì tên Ä‘i giữa là hoà ng tá» Lý Hoằng-Chân, con của Khai-Quốc vÆ°Æ¡ng, cháu gá»i Kinh-Nam vÆ°Æ¡ng bằng cáºu. Võ công, trà lá»± của y không thua cáºu là m bao.
Ôn Nguyên-Dụ than:
– Hôm trÆ°á»›c tên thứ ha, thứ ba trong Long-biên ngÅ© hùng là VÅ© Quang, Äinh Hoà ng-Nghi vá»›i vợ chúng xuất hiện rồi. Hôm qua, tôi đụng tráºn vá»›i hai tên Phạm Dáºt, Lý Äoan cùng hai con vợ nó, suýt nữa thì bá» mạng. Còn cái tên vá»›i vợ nó bắn đại ná» ban nãy là ai?
– ThÆ°a y đứng hà ng thứ tÆ° trong Long-biên ngÅ© hùng tên Lý Äoan.
Thủ-Tiết lắc đầu:
– Năm tên nà y không thể gá»i là Long-biên ngÅ©-hùng, mà phải gá»i là « Giao-chỉ ngÅ© kiêu » má»›i đúng. Chúng lợi hại không ai tưởng tượng nổi.
Ghi chú,
Kiêu là con cú. Tiếng kiêu trong ngôn từ Trung-hoa để chỉ những ngÆ°á»i tà i trÃ, hùng tâm, đại lược, nhÆ°ng không Ä‘i theo chÃnh nghÄ©a. Má»™ chà của TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết thì nói rằng TrÆ°Æ¡ng gá»i Long-biên ngÅ© hùng là Giao-chỉ ngÅ© kiêu. Trong khi QTNC chép rằng chÃnh Triệu Tiết đã đặt tên ấy. Ngược lại TTCTGCK lại chép rằng Tu Ká»· đã đặt tên nà y. Tôi tra trong TTCTBK, phần văn bia Tu Ká»· lại không thấy ghi. Cho nên tôi tin và o bia TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết hÆ¡n, vì TrÆ°Æ¡ng đối tráºn vá»›i cả ngÅ© hùng, rồi tá» tráºn, nên TrÆ°Æ¡ng gá»i ngÅ©-hùng là NgÅ©-kiêu thì đúng lý hÆ¡n.
Các tÆ°á»›ng Tống nghe nói Ä‘á»u kinh hãi.
Tà i sản của The Creator
15-09-2008, 04:17 AM
57991135 Cạch !
Tham gia: Feb 2008
Äến từ: VN
Bà i gởi: 1,152
Thá»i gian online: 3 tuần 0 ngà y 14 giá»
Thanks: 359
Thanked 1,686 Times in 186 Posts
Nam Quốc SÆ¡n HÃ
Tác giả : Yên Tá» CÆ° SÄ© Trần Äại Sỹ
Thể lá»ai: Kiếm hiệp
Há»’I THỨ BA MÆ¯Æ I TÃM
Trung-nghĩa thiên thu
Tham-tướng Triệu Tú tiếp:
– Quả đúng nhÆ° đại nhân Ä‘oán, tên Ä‘i bên trái Hoằng-Chân là Äô-thống VÅ© Quang, vá»›i con vợ tên Võ Kim-Liên. Tên Ä‘i bên phải là Äô-thống Äinh Hoà ng-Nghi, y là con tể tÆ°á»›ng Äinh Nho-Quan của Nùng TrÃ-Cao hồi trÆ°á»›c. Võ công y bình thÆ°á»ng, nhÆ°ng y là ngÆ°á»i có tà i dùng binh báºc nhất trong mÆ°á»i hai tÆ°á»›ng trẻ; vợ y tên PhÆ°Æ¡ng-Quỳnh là há»c trò tên hoạn quan Lý ThÆ°á»ng-Kiệt. Còn hai cặp thiếu niên, thì má»™t cặp mặc quần áo mầu lam, chồng tên Hùng TrÃ, vợ tên Âu Lam; cặp thiếu niên mặc quần áo hồng đã từng đối chưởng vá»›i Hứa, VÆ°Æ¡ng đại nhân hôm qua; chồng tên Hùng TÃn, vợ tên Âu Hồng. Bốn đứa nà y đã dùng thú binh quấy rối ta đêm trÆ°á»›c.
Äến đây, thì quân Việt chỉ còn cách trại Tống không đầy hai dặm (1 km). Ba hồi tù và rúc lên. ChÆ°a đầy má»™t khắc, quân Việt dà n thà nh tráºn thế. Rồi má»™t Ä‘á»™i nhã nhạc hÆ¡n năm chục ngÆ°á»i Ä‘i hai bên, Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng ngồi trên cá»— xe do đôi cá»p kéo. Vợ chồng Hùng TrÃ, Hùng TÃn Ä‘i sau. Gió Xuân thổi nhẹ trên cánh đồng Ngá»c-tuyá»n đầy cá» non, trăm hoa Ä‘ua nở. Khi xe đến trÆ°á»›c trại, thì nhã nhạc im bặt. Âu Hồng bÆ°á»›c lại cổng trại cung tay:
– Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng nÆ°á»›c Äại-Việt, xin được cầu kiến vá»›i TrÆ°Æ¡ng đại nhân.
Trương Thủ-Tiết bà n với các tướng:
– Ta nghe tên Hoằng-Chân tà i trà không thua Kinh-Nam vÆ°Æ¡ng là m bao. Y có Ä‘iên hay không, mà chỉ Ä‘em mấy ngÆ°á»i và o trại ta để ná»™p mạng? Hoặc giả y có mÆ°u gì chăng?
Hứa Dự đáp:
– Vá»›i Ä‘á»™i quân hùng-tráng thế kia, nếu y cho đánh trại, thì ta không thể Ä‘Æ°Æ¡ng nổi; ấy là chÆ°a kể hai đạo đóng ở Äại-giáp, Há»a-giáp có thể đánh và o hai hông. Ta cứ mở cá»a tiếp đón y, xem y muốn gì?
Trương bèn cho mở cổng trại, rồi dẫn bốn tướng ra ngoà i. Y cung tay:
– Äô-giám Quảng-Nam Tây-lá»™ TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết xin ra mắt vÆ°Æ¡ng gia. Giữa lúc hai bên giao tranh, không biết vÆ°Æ¡ng gia tá»›i đây có chuyện gì?
Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng mỉm cÆ°á»i:
– TrÆ°Æ¡ng Äô-giám cầm quân đến đây là vì sá»± nghiệp há» Triệu. Háºu bối Ä‘em quân đến ây là vì sá»± sống còn của tá»™c Việt. NghÄ© cho kỹ, giữa Äô-giam vá»›i háºu bối không thù, không oán, mà phải xua quân đánh nhau đã hai ngà y. Vãn bối thấy binh tÆ°á»›ng của Äô-giám quá mệt má»i, nên tạm thá»i cho quân hÆ°u chiến, rồi Ä‘em Ãt quà tết tá»›i đây má»i TrÆ°Æ¡ng đại nhân vá»›i Ôn, TrÆ°Æ¡ng, Hứa, VÆ°Æ¡ng tÆ°á»›ng quân cùng uống rượu mừng Xuân; đợi và i ngà y sau, quân hai bên Ä‘á»u khoẻ, rồi sẽ tÃnh sau, không biết TrÆ°Æ¡ng đại nhân nghÄ© sao?
VÆ°Æ¡ng quay lại chỉ và o bốn chiếc xe, trên chứa đầy thá»±c phẩm. Bốn chiếc xe do ngá»±a kéo từ từ tiến lên. Âu Thanh cung cung, kÃnh kÃnh đến trÆ°á»›c Thủ-Tiết trao tá» giấy hồng, trên có ghi số lá»… váºt. Thủ-Tiết tiếp lấy Ä‘á»c: Lợn (heo) quay năm con, gà hấp ngÅ© vị hÆ°Æ¡ng mÆ°á»i con, vịt quay mÆ°á»i con, giò lụa hai mÆ°Æ¡i cây, giò thủ hai mÆ°Æ¡i cây, bánh chÆ°ng má»™t trăm cặp, bánh dầy má»™t nghìn cặp, nÆ°á»›c mắm chắt (nhÄ©) năm hÅ©, trà năm cân.
Trương Thủ-Tiết chỉ tay và o trong:
– Xin má»i vÆ°Æ¡ng gia.
Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng vẫy tay, Ä‘á»™i nhã nhạc lùi lại, vÆ°Æ¡ng cùng vợ chồng Hùng TrÃ, Hùng TÃn và o trại. Phân ngôi chủ khách xong. Binh Tống đã Ä‘em hết lá»… váºt bầy ra.
Trung-Thà nh vương cung tay nói:
– Các vị tÆ°á»›ng quân! Các vị Ä‘á»u là những tÆ°á»›ng giá»i, thưởng phạt công bằng, mệnh lệnh nghiêm minh, trà dÅ©ng song toà n; binh lÃnh Ä‘á»u thiện chiến. Thế nhÆ°ng các vị bị tên thÆ° sinh mặt trắng VÆ°Æ¡ng An-Thạch bầy ra ma pháp Thanh-miêu, Trợ-dịch, Bảo-giáp, Nông-Ä‘iá»n, Thủy-lợi... khiến cho lòng dân oán háºn. Trong nÆ°á»›c cứ trăm ngÆ°á»i thì chÃn mÆ°Æ¡i ngÆ°á»i chống đối. ChÃnh vì váºy Thạch má»›i Ä‘em bá»n Thẩm Khởi, LÆ°u Di xuống Nam thùy, luyện quân, tÃch trữ lÆ°Æ¡ng thảo để đánh Äại-Việt, vá»›i ý nghÄ© Ä‘em chiến công ra che lấp tá»™i lá»—i. Äứng trÆ°á»›c cái thế má»™t mất, má»™t còn, nên chúng tôi phải tiến quân sang tá»± vệ. Rút cuá»™c, Ä‘Æ°a đến các vị cùng chÆ° quân phải lăn mình và o chá»— chết, mà không đáng! Tiếc quá! Tiếc quá!
Vương thở dà i:
– Nay các vị tiến lên cứu Ung-châu, thì bị chặn ở Há»a-giáp, lùi lại thì bị cắt ở Äại-giáp. Äóng quân ở chá»— vô dụng, lÆ°Æ¡ng thảo không còn. Và dù chÆ° vị có cố phá được vòng vây lùi vá», thì bá»n LÆ°u Di, VÆ°Æ¡ng An-Thạch sẽ đổ lá»—i lên đầu các vị... rồi không những các vị lâm cảnh đầu bị chặt Ä‘em bêu, thân bị vứt cho ruồi nhặng, dòi bỠđục khoét; mà đến vợ con, gia thuá»™c e không bị giết, thì cÅ©ng bị tịch biên Ä‘iá»n sản, rồi sẽ phải sống kiếp tôi đòi. Ôi! NghÄ© thá»±c đáng thÆ°Æ¡ng.
Hứa Dá»± há»i:
– Theo như vương gia thì chúng tôi phải là m gì?
– Kẻ thức thá»i má»›i là ngÆ°á»i tuấn kiệt. Cô-gia nghÄ© khắp thiên hạ, đâu không là nhà ? Các vị còn ngại ngùng gì mà không cho quân hạ cỠđầu hà ng, rồi sang Äại-Việt sống, để dà nh tấm thân mai háºu; má»™t khi VÆ°Æ¡ng An-Thạch không còn nữa, các vị lại trở vá» cố lý.
Ôn Nguyên-Dụ cÆ°á»i nhạt:
– Tên nhãi con Lý Hoằng-Chân kia, suốt mấy ngà y nay, ngÆ°á»i chuyên cắn trá»™m, đánh lén, thá»±c đúng là đồ Nam-man, không đáng mặt anh hùng. Hôm trÆ°á»›c, ngÆ°á»i bầy trò sai tên Äinh Hoà ng-Nghi tá»›i trả tù binh, rồi sai hai vợ chồng tên Hung TÃn dùng Chu-sa huyá»n âm chưởng đánh lén, là m cho Hứa Dá»±, VÆ°Æ¡ng Trấn bị thÆ°Æ¡ng. Hôm qua đến lượt con vợ tên Hùng NghÄ©a dùng Chu-sa huyá»n âm chưởng đánh ta. Bây giá» ngÆ°á»i lại mang lá»… váºt đến đây để mong là m nản lòng ta Æ°? Äược! NgÆ°á»i hãy rá»i khá»i nÆ¡i đây tức thá»i, ta quyết Ä‘em quân ra đại chiến vá»›i ngÆ°á»i.
Trương Thủ-Tiết vẫy tay ra hiệu cho Ôn Nguyên-Dụ im lặng rồi nói:
– Nếu nhÆ° vÆ°Æ¡ng gia có lòng tá» tế, thì xin cho lui binh khá»i núi Äại-giáp, để chúng tôi rút vá» Côn-lôn chỉnh đốn binh mã, rồi má»i vÆ°Æ¡ng gia đến quyết chiến má»™t tráºn, không biết vÆ°Æ¡ng gia nghÄ© sao?
– Thế thì được. Cô-gia xin y lá»i TrÆ°Æ¡ng đô giám. Sáng mai, quân Việt sẽ rút khá»i núi Äại-giáp, để các vị lui quân.
Nói xong vÆ°Æ¡ng đứng dáºy cung tay hà nh lá»…, rồi cùng tùy tùng rá»i khá»i trại Tống .
Giữa lúc đó, chim Æ°ng mang thÆ° của nguyên-soái ThÆ°á»ng-Kiệt đến mặt tráºn cho Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng. VÆ°Æ¡ng mở ra Ä‘á»c:
« Các đại thần Tống triá»u, thuá»™c Cá»±u-đảng, Tân-đảng tranh cãi nhau từ ngà y 20 tháng chạp, đến nay chÆ°a ngã ngÅ©.
Cựu-đảng chủ hòa, Tân-đảng chủ chiến.
Phe chủ hòa do Ngô Sung đứng đầu, chủ trÆ°Æ¡ng chém Thẩm Khởi, LÆ°u Di cùng má»™t số biên thần chủ chiến, rồi sai sứ sang Äại-Việt giảng hòa; yêu sách Äại-Việt phải dâng biểu tạ tá»™i, trả hết tù hà ng binh cùng lÆ°Æ¡ng thảo. Phe chủ chiến do VÆ°Æ¡ng An-Thạch cầm đầu, chủ trÆ°Æ¡ng láºp hà nh doanh, Ä‘em quân nghiêng nÆ°á»›c sang chiếm Äại-Việt, đặt là m quáºn huyện. Phechủ hòa cãi rằng, hiện tà i nguyên Nam thùy không còn; bảo-binh tan nát, thà nh trì hủy diệt, lÆ°Æ¡ng thảo không còn, thì phải Ä‘em quân vá»›i lÆ°Æ¡ng từ Tây, Bắc xuống. NhÆ° váºy phải lụy Liêu, Hạ, bằng không hai nÆ¡i nà y Ä‘em quyân và o thì nguy khốn thay. Phe chủ chiến không chịu, nhất định nhân dịp nà y Ä‘em quân chiếm Äại-Việt là có danh nghÄ©a. Sau khi chiếm Äại-Việt sẽ đánh Chiêm, Là o, Chân, Xiệm, Lý. Bấy giá» sẽ quay lên Bắc rá»a háºn bị Liêu là m nhục bao năm qua.
Cuối cùng nhà vua nghiêng theo phe chủ chiến. Triá»u đình lại há»p bà n định. Nay đã quyết định năm việc khẩn cấp.
– Má»™t là cá» hai đại thần thuá»™c Khu-máºt viện là TrÆ°Æ¡n Thuáºt, Tạ Quý-Thà nh ngay ngà y hôm sau lên Ä‘Æ°á»ng xuống Quảng-Tây tổ chức trÆ°á»›ng lệnh.
– Hai là cho thiết láºp ngá»±a chạy trạm từ Ung-châu vá» Biện-kinh (20 tháng chạp).
– Ba là cách chức LÆ°u Di, cá» Thạch Giám thay thế (22 tháng chạp). Sai táºp há»p hết bảo-binh vùng Kinh, Hồ, Lưỡng-Quảng thà nh từng â€chỉ huy†má»™t, má»—i chỉ huy năm trăm ngÆ°á»i, sai huấn luyện võ-nghệ, xung phong hãm tráºn, Ä‘Æ°a xuống cản quân Việt (23-24 tháng chạp)
– Bốn là điá»u đạo binh thứ 19 xuống Äà m-châu (TrÆ°á»ng-sa), đạo binh 35 xuống Quế-châu, để chặn không cho quân Việt tiến đánh vùng Bắc NgÅ©-lÄ©nh; vì ba đạo binh 1, 2, 3 ở Quế-châu, đã được LÆ°u Di cá» TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết Ä‘em xuống cứu Ung-châu, thà nh ra Quế-châu không có quân trấn thủ (25 tháng chạp).
– Năm là cá» Triệu Tiết Ä‘ang trấn thủ Diên-châu (Thiểm-Tây) lÄ©nh chức « An-nam đạo hà nh doanh mã bá»™ đô tổng quản chiêu thảo sứ » kiêm chức Quảng-Nam Tây-lá»™ An-phủ-sứ (Tức Quảng-Tây); sai Lý Hiến là m phó; Yên Äạt là m phó đô tổng quản; Ông Cảo là m quản câu, tức coi vá» thÆ° từ, trÆ°á»›ng lệnh. Äem tất cả binh tinh nhuệ ở miá»n Tây, Bắc, chuyển vá» Nam-thùy để đánh Äại-Việt. Váºy xin vÆ°Æ¡ng giải quyết ba đạo binh đệ 1, 2, 3, và kị binh 47 cà ng sá»›m cà ng tốt ».
Ghi chú,
NhÆ° váºy so vá»›i ngà y nay thì Triệu Tiết là m tổng tÆ°-lệnh, Lý Hiến là m tÆ°-lệnh phó, Yên Äạt là m tÆ°-lệnh hà nh quân, Ôn Cảo là m tham mÆ°u trưởng.
TS, TTTTGTB chỉ thuáºt qua việc TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết Ä‘em quân cứu viện, rồi bị quân Việt đón đánh, y cùng bốn tÆ°á»›ng Ôn Nguyên-Dụ, TrÆ°Æ¡ng Biện, Hứa Dá»±, VÆ°Æ¡ng Trấn tá» tráºn. Trong khi má»™ chà của năm ngÆ°á»i Ä‘á»u thuáºt lại tráºn đánh nà y bằng nhiá»u chi tiết khác nhau. Tôi tổng hợp năm má»™ chà má»›i vẽ ra được tráºn đánh khủng khiếp nà y. Trong TTCTBK, Giang Văn-Dụ thá»i Khang-Hy chú giải bia Ôn Nguyên-Dụ cho rằng: Con cháu năm tÆ°á»›ng đã Ä‘á» cao quân Việt quá đáng, mục Ä‘Ãch biện luáºn cho việc bại tráºn của tổ tiên mình. NhÆ°ng đến thá»i Cà n-Long, sau khi Tôn SÄ©-Nghị đại bại ở Äại-Việt (1789), VÆ°Æ¡ng Dã-Nam lại cho rằng bia, má»™ chà năm tÆ°á»›ng chép đúng. Tống thua vì bốn Ä‘iá»u quân Tống không bằng quân Việt, đó là tổ chức, huấn luyện, trang bị, ká»· luáºt.
Sau khi Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng rá»i trại Tống trở vá», TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết há»p chÆ° tÆ°á»›ng bà n luáºn. VÆ°Æ¡ng Trấn Ä‘Æ°a ý kiến:
– Lý Hoằng-Chân là má»™t tÆ°á»›ng mÆ°u trà trùm hoà n vÅ©, y lại có tà i dùng binh không kém Kinh-Nam vÆ°Æ¡ng. Nay tá»± nhiên y hứa mở Ä‘Æ°á»ng cho ta rút quân, chÆ°a chắc đã là thá»±c. Nếu ta rút quân, có thể y cho phục binh chỠđợi để tiêu diệt. Ta khó mà bảo toà n tÃnh mệnh.
– Tôi cũng nghĩ thế.
Hứa Dự tiếp:
– TrÆ°á»›c mắt ta có bốn con Ä‘Æ°á»ng Ä‘i. Má»™t là đầu hà ng thì mạng sống được bảo toà n, nhÆ°ng gia đình sẽ bị liên lụy. Ta không thể Ä‘i Ä‘Æ°á»ng nà y. Hai là đóng quân ở đây chá» viện binh, thì viện binh Ãt ra phải và i tháng má»›i tá»›i, mà lÆ°Æ¡ng thảo của ta thì tuyệt rồi. Ta cÅ©ng không thể Ä‘i Ä‘Æ°á»ng nà y. Ba là tin lá»i Hoằng-Chân rút lui. Và thá» Hoằng-Chân có thiện tâm mở Ä‘Æ°á»ng cho ta lui quân; cho rằng ta lui quân trót lá»t, nhÆ°ng không cứu được thà nh Ung, thì trÆ°á»›c sau gì cÅ©ng bị há»a sát thân. Con Ä‘Æ°á»ng nà y cà ng không thể Ä‘i được. Bốn là , lợi dụng quân Giao-chỉ đóng trên Há»a-giáp không là m bao, ta liá»u lÄ©nh đánh lên, phá vòng vây, rồi tiến vá» thà nh Ung. Trong Tô Già m đánh ra, ta từ ngoà i đánh và o, may ra cứu được Già m. Chỉ có con Ä‘Æ°á»ng nà y khả dÄ© Ä‘i được mà thôi.
Trương Biện nhăn mặt:
– Nếu nhÆ° ta đánh lên Há»a-giáp, rồi phÃa sau Hoằng-Chân cho quân Ä‘uổi theo, thì chẳng hóa ra ta chui đầu và o rá» Æ°?
Hứa Dự chỉ lên bản đồ:
– Từ đây lên Há»a-giáp chỉ có má»™t Ä‘Æ°á»ng Ä‘i, Hoằng-Chân không bao giá» nghÄ© rằng ta dám hà nh sá»± liá»u lÄ©nh nhÆ° váºy. Khi y biết, táºp trung được quân, Ä‘uổi theo; thì ta đã phá xong vòng vây, tiến vá» thà nh Ung rồi.
Các tÆ°á»›ng bà n luáºn phân vân chÆ°a quyết, thì tế tác và o báo:
– Quân Giao-chỉ tên núi Há»a-giáp đã nhổ trại tiến vá» thà nh Ung; còn quân đóng trên núi Äại-giáp đã đổ đồi, tiến vá» hợp vá»›i quân của Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng.
Ôn Nguyên-Dụ nhảy phắt lên:
– Váºy thì ngay bây giá», bao nhiêu đồ dùng nặng để lại hết, thÆ°Æ¡ng binh cÅ©ng không mang theo. Ta chá» trá»i tối sẽ âm thầm tiến lên núi Há»a-giáp. Äể đánh lừa địch, ta vẫn để nguyên trại, đèn các cá»a trại vẫn đốt sáng, lại duy trì Ä‘á»™i quân tiếp tục đánh trống hiệu cầm canh.
Äêm mùng sáu tháng giêng, khi mà n đêm buông xuống, Ôn Nguyên-Dụ dẫn đạo binh đệ nhất lên Ä‘Æ°á»ng trÆ°á»›c. Khi tá»›i chân núi Há»a-giáp y cho Ä‘á»™i thám mã Ä‘i dò Ä‘Æ°á»ng. Lát sau thám mã báo rằng quân Việt đã rút khá»i, bao nhiêu bếp đã lấp hết, chúng bá» lại trên núi má»™t số đồ dùng vô Ãch. Ôn yên tâm cho quân vượt núi. Khi sang đến chân núi bên kia, cÅ©ng không thấy bóng dáng má»™t tên quân Việt, y cÆ°á»i thầm:
– Tên Hoằng-Chân tưởng ta sợ hãi rút lui, nên bá» không chặn phÃa trÆ°á»›c nữa. Y nà o ngá»!!!
Ôn sai ngÆ°á»i báo vá»›i TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết. Thủ-Tiết cho đạo đệ nhị leo núi, đạo đệ tam tiếp theo. Y vá»›i các tham tÆ°á»›ng Ä‘i giữa hai đạo đệ nhị, đệ tam. Còn đạo kị binh 47 Ä‘i sau là m Ä‘oạn háºu.
Khi lên tá»›i đỉnh Hoả-giáp, TrÆ°Æ¡ng đứng trên má»n núi cao quan sát vá» hÆ°á»›ng Äông, nÆ¡i Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng đóng quân, thấy đèn Ä‘uốc láºp lòe trên má»™t khoảng thung lÅ©ng rá»™ng, y cÆ°á»i vá»›i chÆ° tÆ°á»›ng:
– Ngà y mai, Ãt ra phải tá»›i Ngá» Hoằng-Chân má»›i biết ra tiến quân, y có táºp trung quân Ä‘uổi theo thì cÅ©ng phải sáng ngà y kia (mốt) má»›i lên Ä‘Æ°á»ng được. Bấy giá» ta đã bắt tay được vá»›i Tô Già m rồi.
Thình lình ba chiếc pháo thăng thiên vá»t lên trên trá»i, nổ tung, ánh sáng tá»a ra hình ba con chim Æ°ng sáng chói trong đêm tối. Rồi tiếp theo hà ng loạt tiếng Lôi-tiá»…n bắn lên trá»i, nổ rung Ä‘á»™ng không gian, ánh lá»a sáng lòa rừng núi. Lại tiếng máy bắn đá kêu rÃt lên những tiếng ghê sợ. Lôi-tiá»…n, đá đổ chụp lên đầu Ä‘á»™i hình quân Tống Ä‘ang Ä‘i. Quân reo, trống thúc, chiêng rá»n. Quân Việt từ trong các hốc đá, trong rừng bắn ra. Quân Tống không biết quân Việt ở đâu, thà nh ra chỉ biết tìm chá»— núp.
Thủ-Tiết kinh hồn, há»i viên tÆ°á»›ng tham quân Triệu Tú:
– Lá»—i tại ta! Lá»—i tại ta! NgÆ°á»i đã rá»™ng lượng, mở Ä‘Æ°á»ng cho ta lui, mà ta là m ngược, nên ta phải lÄ©nh cái háºu quả nà y. Là m sao bây giá»???
Y đứng trên má»m đá cao, trông vá» hÆ°á»›ng Bắc, nÆ¡i đạo kị mã Ä‘i Ä‘oạn háºu; y rùng mình khi thấy dÆ°á»›i ánh lá»a cháºp chá»n hiện ra cảnh há»—n loạn: Kị-binh bị trúng phục binh của Thần-ná», Thần-hổ, Thần-báo. Kị-mã bị bắn ngã lổng chổng, còn ngá»±a thì bị Thần-hổ, Thần-báo, Thần-ngao tấn công bá» chạy tán loạn. Dù khoảng cách hÆ¡n sáu dáºm (3 km), y cÅ©ng nhìn thấy tÆ°á»›ng chỉ huy Ä‘oà n phục kÃch là Lý Äoan, Ngá»c-Liên, Hùng Nghiã, Âu Thanh.
Y lại nhìn vỠhướng Nam, nơi đạo quân đệ nhất đã đổ đồi, thì chỉ còn thấy cảnh quân Tống đầu hà ng bị quân Việt lùa ngồi thà nh từng hà ng, hai tay đưa lên đầu.
Còn hai đạo binh đệ nhị, đệ tam thì Ä‘ang chiến đấu tuyệt vá»ng. Vô tình y nhìn lên: PhÃa chá»m ba góc núi, má»—i chá»m má»™t tÆ°á»›ng Việt Ä‘ang dùng Ä‘uốc để chỉ Ä‘Æ°á»ng cho quân tấn công. DÆ°á»›i ánh Ä‘uốc cháºp chá»n, y nháºn ra đó là Phạm Dáºt, VÅ© Quang, Äinh Hoà ng-Nghi.
Cuá»™c nã Thạch-xa, Lôi-tiá»…n, bắn tên, xung sát suốt từ giá» Sá»u đến hết giá» Dần thì Hoà ng-Nghi đánh ba tiếng chiêng, láºp tức Thạch-xa, đại ná» ngÆ°ng tác xạ, quân Việt cÅ©ng lui và o rừng.
Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng đứng trên chót vót má»™t cây cao, tay cầm loa hÆ°á»›ng và o phÃa quân Tống :
– Binh tÆ°á»›ng Tống nghe đây! PhÃa háºu quân, đạo kị binh bị Thần-hổ, Thần-báo, Thần-Ngao bao vây đã đầu hà ng hết rồi. PhÃa trÆ°á»›c, đạo đệ nhất bị Thần-phong đốt, bị trúng tráºn địa của Thần-ná», bị diệt hết. Hãy mau mau buông vÅ© khÃ, hai tay chắp lại để lên đầu, rồi Ä‘i xuống chân núi, sẽ khá»i chết. Ta, Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng, Ä‘em quân nhân nghÄ©a sang cứu dân Hán bị khổ vì Tân-pháp; hứa rằng: Ai đầu hà ng sẽ được tha. Ai chống sẽ bị bắt cho hổ, báo ăn thịt.
Sau mấy lần gá»i loa, quân Tống buông vÅ© khÃ, rá»i chá»— nấp, nối Ä‘uôi nhau xuống núi. Äến cuối giá» Dần, khi ánh nắng Xuân chiếu chứa chan trên núi Há»a-giáp; TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết cùng mấy viên tá lãnh mệt nhừ ngÆ°á»i ra, rồi cùng nhau đứng dáºy quan sát tráºn địa: Trên con Ä‘Æ°á»ng vắt ngang qua núi Há»a-giáp, vÅ© khÃ, váºt dụng ngổn ngang khắp nÆ¡i. Cạnh vÅ© khÃ, nà o xác chết của ngÆ°á»i, nà o xác chết của ngá»±a nằm rải rác trên Ä‘Æ°á»ng, dÆ°á»›i khe, hốc đá. Có xác bị tên xuyên qua ngÆ°á»i, có xác bị trúng đá thây dáºp nát; lại có thÆ°Æ¡ng binh chÆ°a chết, kẻ thì nằm thở thoi thóp, ngÆ°á»i thì rên la. Má»™t và i binh sÄ© còn sống sót, ngồi dá»±a lÆ°ng và o vách đá, và o gốc cây, mặt mÅ©i lem luốc, máu me khắp thân. Chúng ngÆ¡ ngác nhìn TrÆ°Æ¡ng, mà không nói lên lá»i.
Có hai phụ nữ trẻ từ dÆ°á»›i Ä‘i lên, TrÆ°Æ¡ng nháºn ra má»™t ngÆ°á»i là Trần Ngá»c-Liên, má»™t ngÆ°á»i là Âu Huyá»n. Ngá»c-Liên bÆ°ng cái khay, trên Ä‘á»±ng bình rượu, má»™t cái bát, má»™t đôi Ä‘Å©a, má»™t Ä‘Ä©a Ä‘á»±ng bánh chÆ°ng, má»™t Ä‘Ä©a Ä‘á»±ng giò bì. Âu Huyá»n dắt má»™t con ngá»±a đầy dủ yên cÆ°Æ¡ng. Ngá»c-Liên cung tay nói:
– ThÆ°a Äô-giám, Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng sai chị em chúng tôi lên má»i Äô-giám xÆ¡i Ä‘iểm tâm, rồi lên ngá»±a vá» Quế-châu cho.
TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết Ä‘Æ°a đôi mắt lá» Ä‘á» nhìn hai thiếu phụ trẻ, y không nói không rằng, hai tay tiếp khay đồ ăn; thản nhiên uống rượu, an bánh. Ä‚n xong TrÆ°Æ¡ng há»i:
– Trần, Âu phu nhân. Kẻ bại tráºn nà y muốn biết tình hình các tÆ°á»›ng, cùng quân sÄ© Tống ra sao?
Ngá»c-Liên cung tay:
– NhÆ° TrÆ°Æ¡ng đại nhân biết, sau trân đánh Äại-giáp hai hôm trÆ°á»›c, đạo đệ nhất quân số chỉ còn má»™t ná»a, nên bị hiệu Äằng-hải của vợ chồng chúng tôi tiêu diệt trong ná»a giá». Ôn tÆ°á»›ng quân chết trong loạn quân.
– Còn đạo kị-binh?
– Äạo kị binh bị trúng phục binh của hiệu Quảng-thánh, Quảng-vÅ©, tất cả ngÆ°á»i ngá»±a phÆ¡i thây ở bên bá» suối Ngá»c-tuyá»n. VÆ°Æ¡ng Tuần-kiểm đấu võ vá»›i sÆ° huynh Hùng TrÃ, đã chết và o giá» Sá»u đêm qua.
– Còn hai đạo đệ nhị, đệ tam?
Ngá»c-Liên chỉ và o con Ä‘Æ°á»ng vắt ngang qua núi:
– Há» bị Thạch-xa, Lôi-tiá»…n nã suốt đêm; bị hai hiệu Quảng-thánh, Quảng-vÅ© táºp kÃch chết phân ná»a; còn phân ná»a xuống núi đầu hà ng. Ná»™i ngà y hôm nay, Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng sẽ cấp lÆ°Æ¡ng thá»±c cho há» vá» Quế-châu.
Thủ-Tiết nói nhÆ° ngÆ°á»i mất hồn:
– Thế còn Trương Biện, Hứa Dự?
– DÆ°á»ng nhÆ° hai vị đó chết trong loạn quân, chúng tôi Ä‘ang cho tìm xác, để tẩm liệm, rồi sẽ Ä‘Æ°a vá» Quế-châu.
Trong khi Ngá»c-Liên đối đáp, thì từ phÃa sau Lý Äoan đã Ä‘em Ä‘á»™i y-sÄ© lên, Ä‘ang băng bó cho thÆ°Æ¡ng binh Tống. Thấy viên tham tÆ°á»›ng Triệu Tú nằn thoi thóp thở miệng xin nÆ°á»›c uống. Lý Äoan vá»™i bồng y lên, Ä‘Æ°a vá» chá»— bằng phẳng, lấy nÆ°á»›c cho uống, rồi băng bó cấp cứu.
TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết ngá»a mặt lên trá»i chỉ vá» phÃa núi NgÅ©-lÄ©nh, lạy ba lạy rồi than:
– Hy-Ninh bệ hạ! TrÆ°á»›c đây vua Äế-Minh đã láºp Ä‘Ã n tế cáo trá»i đất, phân chia cÆ°Æ¡ng thổ Nam-Bắc rằng: Nam không xâm Bắc, Bắc chẳng hiếp Nam, kẻ nà o trái lá»i thì tuyệt tổ tuyệt tôn. Cho nên Ä‘á»i Tần, Äồ ThÆ° vá»›i ná»a triệu quân bị đốt ở Ma-tần lÄ©nh; Ä‘á»i Hán, Mã Viện, LÆ°u Long bạị quân ở hồ Äá»™ng-đình; rồi Hoà ng Thao bị giết ở sông Bạch-đằng; rồi Hầu Nhân-Bảo, Triệu Phụng-Huân, Quách Quân-Biện, Tôn Toà n-HÆ°ng bại ở Chi-lăng, Bạch-đằng. Bây giá» thà nh Ung nhÆ° đèn trÆ°á»›c gió, thần đã là m hết sức, mà đưa đến kết quả nà y. Chẳng qua là số trá»i đã định.
Ngá»c-Liên tiếp:
– Khảng khái thay! Trung nghÄ©a thay lá»i của má»™t tÆ°á»›ng ngoà i biên thùy không nhục mệnh quân vÆ°Æ¡ng. TrÆ°Æ¡ng đại nhân luáºn đúng. Cái thá»i vua Äế-Minh láºp Ä‘Ã n tế trá»i đất đã quá xa. Tiểu nữ xin dẫn tÃch má»›i đây tại Tống triá»u để đại nhân nghe: Bấy giá» là niên hiệu Äại-trung TÆ°á»ng-phù nguyên niên (Máºu-Thân, DL.1008), tháng giêng, ngà y Ất-Sá»u, có tiếng thần tiên từ cá»a Äại-thừa trên trá»i Ä‘á»c bà i văn rất dà i, khắp Biện-kinh Ä‘á»u nghe được. Vua Chân-Tông sai chép lại, rồi cho triệu quần thần ở Ä‘iện Triá»u-nguyên, và gá»i sách ấy là Thiên-thÆ°. Ná»™i dung sách định rõ cÆ°Æ¡ng vá»±c Trung-nguyên và bốn phÃa Äông, Tây, Nam, Bắc. Phần định cÆ°Æ¡ng giá»›i Nam vá»±c chả nói rõ rằng con vua Viêm-đế là m vua phÆ°Æ¡ng Nam đó sao? Vì Thiên-thÆ° rất linh, nên từ đấy, má»—i tháng, tể-tÆ°á»›ng phải đến Ä‘iện KÃnh-thiên Ä‘á»c má»™t lần, mong thấu đến trá»i; nhá» trá»i sai Thiên-binh, Thiên-tÆ°á»›ng ngăn cháºn không cho Khất-Äan vượt biên chiếm đất Trung-thổ. Kể từ khi VÆ°Æ¡ng An-Thạch lên là m tể-tÆ°á»›ng, y má»›i bá» không Ä‘á»c, rồi TrÆ°Æ¡ng đại nhân cùng chÆ° quân má»›i mua lấy kết quả nà y.
Ghi chú,
Việc chép Thiên-thÆ° nà y, được ghi rõ trong Tống-sá» quyển 7, Chân-tông bản ká»·, trang 135. Sá»± thá»±c bấy giá» phÃa Bắc Tống bị Liêu uy hiếp, bắt cắt đất, ná»™p và ng lụa. PhÃa Tây bị Tây-hạ tấn công. PhÃa Nam bị Äại-Việt ép. Bá»n 5 gian thần bị Tống-sá» gá»i là NgÅ©-quá»· gồm VÆ°Æ¡ng Khâm Nhược, Trần Nghiêu-Tá (Tẩu), Äinh Vị, Trần Bà nh Niên, LÆ°u Thừa Hoa má»›i bầy ra trò bịp bợm. Niên hiệu Äại-trung TÆ°á»ng-phù Ä‘á»i vua Chân-Tông (1008) thay vì tổ chức binh bị giữ nÆ°á»›c, thì Tể-tÆ°á»›ng VÆ°Æ¡ng Khâm Nhược Ä‘á» nghị nên dùng hình thức Phong-thiện, tức tế cáo trá»i đất ở núi Thái-sÆ¡n để trấn phục bốn phÆ°Æ¡ng. NhÆ°ng muốn tá» ra việc cúng tế đó là linh ứng tá»± trá»i, cần phải có bá»™ sách gá»i là Thiên-thÆ°, của Thiên-đình ban xuống.
Tháng ba niên hiệu Thiên-hy thứ ba (? ?) vẫn thá»i vua Chân-Tông, viên Tuần-kiểm Chu Năng cùng viên Thái-giám Chu Hoà i ChÃnh được nhà vua chuẩn cho là m Thiên-thÆ° giả, Ä‘em dấu và o hang núi Cà n-há»±u, phÃa Nam TrÆ°á»ng-an, rồi sai bá»n đồng cốt nói rằng « Từ nghìn xÆ°a, có Thiên-thÆ° từ trá»i rÆ¡i xuống hang núi Cà n-há»±u ». Song sÄ© dân không ai tin.
Bấy giá» danh sÄ© Khấu Chuẩn, trÆ°á»›c từng là Tể-tÆ°á»›ng, bị biếm vì tá»™i nói thẳng, rất được sÄ© dân tin tưởng. Oâng Ä‘ang trấn nháºm đạo VÄ©nh-hÆ°ng quân gần núi Cà n Há»±u. SÄ© dân nói rằng : Cái vụ Thiên-thÆ° là bịa đặt. Nếu nhÆ° có thì ắt Khấu Chuẩn đã dâng vá» triá»u.
Vua Chân-Tông máºt sai Chu Hoà i ChÃnh ngỠý rằng Khấu Chuẩn nên giả và o núi, tìm thấy Thiên-tÆ° rồi dâng lên vua. Lúc đầu Khấu Chuẩn từ chối, nhÆ°ng vì say quyá»n hà nh, muốn vá» triá»u, ông phải bán rẻ cái chÃnh khÃ. Khi ông mang Thiên-thÆ° vá» Biện-kinh, nhà vua thân ra cổng thà nh rÆ°á»›c. DÄ© nhiên Khấu Chuẩn thanh vân đắc lá»™. Thế là tháng sáu năm đó, VÆ°Æ¡ng Khâm Nhược chết, Khấu Chuẩn được phong chức Tể-tÆ°á»›ng kiêm Lại-bá»™ thượng-thÆ°.
Má»™t danh sÄ© Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i là Ngụy Dã ngÆ°á»i Thiểm-châu đã đã là m má»™t bà i thÆ¡ châm biếm Khấu Chuẩn. Khấu Chẩn Ä‘au lắm, ông là m thÆ¡ để biện luáºn cho mình nhÆ° sau :
Tặng Ngụy Dã xỠsĩ
Nhân văn danh lợi tẩu trần ai,
Duy tỠcao nhà n hối thịnh tà i.
Hâm chẳm dạ phong huyên tiết lệ,
Bế môn xuân vũ trưởng môi đà i.
Thi đỠviễn tụ kinh niên đắc.
Tăng luyến u hiên kế nháºt lai,
KhÆ°á»›c khủng minh quân trÆ°ng ẩn dáºt,
Khê vân nan đắc, cáºn bồi hồi.
Dịch
NgÆ°á»i Ä‘á»i danh lợi thÃch bon chen,
Duy chỉ ngà i đây quả thực nhà n.
Ôm gối ngồi nghe thanh gió thổi,
MÆ°a xuân, cá»a khép cảnh rêu lan.
Hang núi xa xăm thÆ° gá»i lại,
Tăng nhân yêu thÃch hiên hoang tà n.
Chỉ sợ vua trÆ°ng ngÆ°á»i ở ẩn,
Còn đâu mây, suối cảnh xanh lam !
Thế rồi, triá»u đình tế cáo khắp nÆ¡i, nà o núi Thái-sÆ¡n, nà o Khổng-miếu, nà o tế Äạo-tổ. Các châu quáºn cÅ©ng tế , dân cÅ©ng tế, náo loạn cả nÆ°á»›c.
Ná»™i dung Thiên-thÆ° nói rằng : Vua Trung-nguyên là thiên-tỠđược sai xuống cai trị Thiên-hạ. Sắc dân Bắc là Äịch, Tây là Nhung, Äông là Di, Nam là Man phải quy phục. Trong sách cÅ©ng định rõ cÆ°Æ¡ng thổ của Trung-nguyên vá»›i bốn vùng Äông, Tây, Nam, Bắc. Sáchlại được vua cho ngÆ°á»i núp trên các nóc Ä‘á»n thá» Tam-hoà ng, NgÅ©-đế Ä‘á»c. Dân chúng nghe thấy tưởng đâu trá»i sai thiên tÆ°á»›ng xuống Ä‘á»c. Há» chép lại rồi lÆ°u truyá»n. Sau vụ nà y tinh thần quân, dân Tống hÆ°ng khởi lên, giữ được cÆ°Æ¡ng giá»›i phÃa Bắc hÆ¡n năm mÆ°Æ¡i năm.
Khi Quách Quỳ, Triệu Tiết Ä‘em quân sang đánh Äại-Việt, quân Tống tiến tá»›i sông NhÆ°-nguyệt, chỉ còn cách Thăng-long có 25 km. Lý ThÆ°á»ng-Kiệt cho là m bà i thÆ¡, ngụ ý Thiên-thÆ° đã định ranh giá»›i Hoa-Việt, kẻ nà o xâm lăng Äại-Việt là trái vá»›i sách trá»i, ắt phải bại. Sau đó ông sai ngÆ°á»i núp trong Ä‘á»n thá» chÆ° thần, mà đá»c. Binh tÆ°á»›ng Tống nghe được, lại tưởng là trá»i sai thần xuống kể tá»™i, rồi truyá»n nhau vá» sá»± tÃch Thiên-thÆ°, vá» tráºn đánh Há»a-giáp. Há» thì thầm: NhÆ° váºy việc Tống ra quân trái vá»›i Thiên-thÆ°, thì trÆ°á»›c sau rồi cÅ©ng đến chết hết. Äó là má»™t nguyên do Ä‘Æ°a đến quân Tống mất hết tinh thần chiến đấu, rồi bị bại. Nhắc lại bà i thÆ¡ nhÆ° sau:
Nam-quốc sơn hà Nam đế cư,
Tiệt nhiên định pháºn tại Thiên-thÆ°.
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm,
Nhữ đẳng hà nh khan thủ bại hư.
Dịch :
Nam-quốc sơn hà vua Nam ở,
Äiá»u nà y đã định tại Thiên-thÆ°.
Bá»n bay là giặc từ xa đến,
Là m sao tránh được đại bại ư ?
Suốt 987 năm qua, ngÆ°á»i Việt Ä‘á»c bà i thÆ¡ trên thấy câu « Tiệt nhiên định pháºn tại Thiên-thÆ° » thì cứ cho thiên thÆ° là danh từ chung để chỉ sách trá»i do ThÆ°á»ng-Kiệt bịa ra; không ai biết rằng đó là danh tá»± riêng để chỉ bá»™ sách ra Ä‘á»i và o thá»i vua Chân-Tông.
Vì hệ thống tuyên truyá»n từ thá»i Chân-Tông qua thá»i Nhân-Tông, Anh-Tông, bấy giá» là thá»i Thần-tông, (1076) trên từ vua, đại thần, cho đến dân Trung-hoa Ä‘á»u tin và o Thiên-thÆ° nên ThÆ°á»ng-Kiệt má»›i nhân đó, dùng gáºy ông Ä‘áºp lÆ°ng ông. Chỉ Ä‘á»™c giả Nam-quốc sÆ¡n hà má»›i hiểu rõ ý nghÄ©a chữ Thiên-thÆ° nà y mà thôi.
TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết cung tay nói vá»›i Ngá»c-Liên:
– Mệnh trá»i đã định nhÆ° váºy, thì TrÆ°Æ¡ng nà y còn sống sao được? Kẻ bại tráºn mong phu nhân vá» khải vá»›i Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng rằng, xin ngÆ°á»i cho chôn năm anh em chúng tôi tại đây, để oan hồn ngà y ngà y cản bÆ°á»›c những kẻ là m trái mệnh trá»i.
Nói dứt lá»i, TrÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°a kiếm lên cổ tá»± tá».
Ghi chú,
Sau nà y, triá»u Tống cho xây má»™ năm tÆ°á»›ng tá» tráºn nà y rất lá»›n; truy phong cho TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết tÆ°á»›c vÆ°Æ¡ng; lại truy phong cho Ôn Nguyên-Dụ, Hứa-Dá»±, TrÆ°Æ¡ng-Biện, VÆ°Æ¡ng-Trấn tÆ°á»›c công, và láºp Ä‘á»n thá» ngay chân núi Há»a-giáp. Sau con cháu của há» cải táng mang xÆ°Æ¡ng vá» quê, còn má»™ ở cạnh Ä‘á»n hiện nay là má»™ tượng trÆ°ng. Niên hiệu Thiệu-HÆ°ng thứ chÃn, Ä‘á»i Tống Cao-tông (DL. 1139), triá»u đình cho tạc bia đá, đúc tượng, gia phong tÆ°á»›c vÆ°Æ¡ng cho cả năm, Ä‘á»n thỠđó mang tên « Trung-liệt ngÅ© đại vÆ°Æ¡ng từ ». Sang triá»u Minh, dân chúng xây thêm Ä‘á»n thá» năm tÆ°á»›ng ở Côn-lôn, Äại-giáp, Ngá»c-tuyá»n. Trong cuá»™c cách mạng văn hóa (1966), Ä‘á»n bị phá hủy, tượng đồng bị nấu ra, bia bị vạc, nhÆ°ng rất may nguyên văn bia vẫn còn in trong TTCTBK. Khi tôi viết những giòng nà y (1995), thì bác-sÄ© Ôn Thúy-Hoa háºu duệ của Ôn Nguyên-Dụ; kỹ-sÆ° TrÆ°Æ¡ng Minh, háºu duệ của TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết, Ä‘ang thu góp tiá»n của con cháu năm tÆ°á»›ng, dá»±ng lại Ä‘á»n.
Trong TS, TTTTGTB ghi tráºn Äại-giáp diá»…n ra ngà y Tân-Dáºu, tháng giêng niên hiệu Hy-Ninh thứ chÃn(4 tháng giêng, năm BÃnh-Thìn, DL. 11-02-1076). Còn theo bia của năm tÆ°á»›ng thì tráºn khởi diá»…n và o giá» Mùi ngà y 4, TrÆ°Æ¡ng tá»± tá» và o giá» Thìn ngà y 7 tháng giêng. NhÆ° váºy tráºn đánh diá»…n ra trong bốn ngà y.
Chiá»u ngà y 7 tháng giêng niên hiệu Thái-Ninh thứ năm Ä‘á»i vua Nhân-tông nÆ°á»›c Äại-Việt (DL. 14-1-1076), sau khi đã cho băng bó, chữa trị thÆ°Æ¡ng binh Tống, lại cấp cho lÆ°Æ¡ng thá»±c để vá» Quế-châu; Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng truyá»n há»™i chÆ° tÆ°á»›ng lại mừng chiến thắng.
VÆ°Æ¡ng gá»i vợ chống Äinh Hoà ng-Nghi ra chá»— vắng, ban lệnh:
– Năm tÆ°á»›ng Tống vì chúa tuẫn quốc, váºy hai em hãy sắm sá»a quan quách chôn ở đỉnh Há»a-giáp, trên má»™ cho khắc bia đá ghi rõ tên, ngà y, giá» chết của há». Lại là m má»™t tấm bia, chép lại hùng khà khi há» lúc tá» tráºn. Còn đám binh sÄ©, đệ dùng tù binh thu nhặt xác Ä‘em chôn cạnh con Ä‘Æ°á»ng từ Côn-lôn tá»›i chân núi phÃa Nam Há»a-giáp sÆ¡n. Trên má»—i má»™, nhá»› cắm má»™t miếng ván Ä‘á» rõ tên há», chức tÆ°á»›c của từng ngÆ°á»i. NhÆ° váºy, sau nà y gia đình há» có thể tìm đến để cái tải táng vá» quê.
Äinh Hoà ng-Nghi Ä‘Æ°a mắt nhìn vÆ°Æ¡ng, miệng cÆ°á»i tủm tỉm:
– Xin tuân chỉ.
Thấy nét mặt Hoà ng-Nghi cÆ°á»i mà không phải cÆ°á»i vÆ°Æ¡ng há»i:
– Nghi đệ hiểu ý ta rồi ư?
– Dĩ nhiên em hiểu.
– Em thỠnói cho ta nghe xem, có đúng không nà o?
– Sau nà y chúng ta rút Ä‘i rồi thế nà o Tống cÅ©ng Ä‘em quân từ Tây, từ Bắc xuống Nam đánh ta trả thù. Quân nhất định phải qua Äại-giáp, Hoả-giáp, Ngá»c-tuyá»n. Thá» há»i ai ra tráºn mà không sợ chết? Khi quân Tống qua đây, trong lòng vốn sợ sệt, mà suốt dá»c Ä‘Æ°á»ng thấy bốn vạn cái mả, vá»›i ngôi má»™ lá»›n của năm tÆ°á»›ng, thì dù can đảm đến đâu cÅ©ng phải bở vÃa. VÆ°Æ¡ng sai em chôn quân Tống thì má»™t là do thiện-tâm, hai là dùng mả Tống há»›p hồn quân Tống váºy.
– Äúng thế.
TÆ°á»›ng sÄ© tá» tá»±u vÆ°Æ¡ng há»i:
– Trong tráºn vừa qua, ta dùng hÆ° binh nhiá»u hÆ¡n là thá»±c, ta đánh và o tâm giặc hÆ¡n là dùng Ä‘ao kiếm. ChÃnh vì váºy quân Tống tan vỡ mau chóng, mà cả hai bên Ä‘á»u Ãt đổ máu. Bây giá» ta rút quân.
Phạm Dáºt đứng lên nói:
– Khải vÆ°Æ¡ng gia, hôm trÆ°á»›c đánh chiếm Côn-lôn, đệ đã cho phá hầu hết những gì do Tân-pháp thiết láºp, lại hủy hết cầu cống, thà nh trì từ Côn-lôn tá»›i Liá»…u-châu, Tân-châu. Ta rút là phải.
Lý Äoan đứng dáºy:
– Khải vÆ°Æ¡ng gia, thá»i LÄ©nh-Nam, công-chúa Gia-hÆ°ng Trần Quốc được lệnh Ä‘em quân đốt hết kho lẫm, xưởng đóng chiến thuyá»n Hán. NgÆ°á»i đã nhân đó, vi chỉ, Ä‘em quân tiến vá» Lạc-dÆ°Æ¡ng láºt đổ triá»u Hán. Nay vùng Quế-châu, TrÆ°á»ng-sa... Tống không còn quân. Ta nhân má»›i đại thắng, thể nhÆ° trẻ tre, xin vÆ°Æ¡ng gia cho bá»n đệ tiến vá» chiếm lại TrÆ°á»ng-sa, hồ Äá»™ng-đình, láºp lại lãnh thổ thá»i Văn-lang, thá»i LÄ©nh-Nam.
Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng há»i các tÆ°á»›ng:
– ChÆ° tÆ°á»›ng nghÄ© gì vá» lá»i Ä‘á» nghị của Lý đệ?
Tất cả Long-biên ngÅ© hùng, Thần-vÅ© tháºp anh Ä‘á»u tán thà nh ý kiến của Lý Äoan. Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng chÆ°a biết trả lá»i sao, thì thân binh báo có nguyên-soái ThÆ°á»ng-Kiệt, Tôn Äản, Cẩm-Thi, TÃn-NghÄ©a vÆ°Æ¡ng tá»›i. VÆ°Æ¡ng vá»™i dẫn các tÆ°á»›ng ra đón và o.
Lễ tất.
TÃn-NghÄ©a vÆ°Æ¡ng khen ngợi Long-biên ngÅ© hùng và Thần-vÅ© tháºp anh:
– Ta không ngá» các em lại biến chế Thần-ná» thà nh những ná» bắn mã não, hoà ng thạch lợi hại nhÆ° váºy. Nhân bà chúa kho Thiên-Ninh than rằng các em dùng số mã não, hoà ng thạch nhiá»u quá, không kịp tiếp tế. Lại nhân ta thu được mấy kho loại nhá»±a cháy, mã não, hoà ng thạch của Tống tÃch trữ ở Khâm, Liêm, Dung, Nghi, Bạch châu. Ta sai chở lên Ung-châu cho các em dùng.
Tôn Äản vá»— tay lên vai Lý Äoan:
– TrÆ°á»›c khi cho Long-biên ngÅ© hùng, Thần-võ tháºp anh lên đây đánh viện binh Tống, vua bà Bình-DÆ°Æ¡ng đã bà n vá»›i nguyên soái ThÆ°á»ng-Kiệt và ta rằng: Cho Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng vá»›i các cháu Ä‘i phen nà y, thì thà nh công cầm chắc trong tay. NhÆ°ng phải cẩn tháºn, bằng không các cháu sẽ đánh lên chiếm lại vùng TrÆ°á»ng-sa, hồ Äá»™ng-đình, mà gây ra tai vạ lá»›n. Nay quả nhiên đúng nhÆ° váºy.
Lý Äoan há»i:
– Trình sÆ° thúc, nay ta tiến lên, thì việc chiếm lại cố thổ thá»i Linh-Nam đâu có khó?
Tôn Äản mỉm cÆ°á»i:
– Cháu biết má»™t mà không biết hai. DÄ© nhiên các cháu đánh TrÆ°á»ng-sa thì thà nh công. NhÆ°ng thà nh công rồi có giữ được không? Nà y cháu, Ä‘Æ°á»ng từ Äại-Việt lên đây xa diệu vợi, là m sao ta có thể tiếp tế lÆ°Æ¡ng thảo cho năm vạn ngÆ°á»i ngá»±a? Vá»›i năm vạn ngÆ°á»i ngá»±a là m sao trấn được cả má»™t vùng rá»™ng gấp hai mÆ°Æ¡i lần Äại-Việt? Thá»i LÄ©nh-Nam, bấy giá» vùng nà y cứ hai Hán, má»™t Việt, mà khi ngÆ°á»i Hán nổi dây ta cÅ©ng không giữ nổi, huống hồ nay khắp vùng, ta không còn ngÆ°á»i Việt nà o?
Lý Äoan im lặng ngồi xuống, nhÆ°ng trong lòng còn ấm ức.
TÃn-Nghiã vÆ°Æ¡ng nói:
– Cáo chết ba năm, quay đầu vá» núi. Hồi đánh Chiêm, ta kết bạn, cứu giúp cho Äá»™ng-đình thất kiệt, Tuyết-sÆ¡n tháºp anh, TrÆ°á»ng-bạch ngÅ© hùng, cùng má»™t số cao thủ. Ta lại Ä‘Æ°a vợ con há» sang bên Äại-Việt sinh sống. Thế nhÆ°ng, trong tráºn đánh vừa qua ta giao cho há» việc tổ chức cai trị, trừng trị ác bá, tuyển má»™ nhân tà i. Ta dùng tù binh tổ chức thà nh hai hiệu binh LÄ©nh-Nam, má»™t hiệu binh Quế-lâm để trấn thủ đất chiếm được. Thế nhÆ°ng bây giá» trở vỠđất Trung-nguyên, há» lại muốn dùng quân ấy cát cứ địa phÆ°Æ¡ng. Cho nên ta chỉ nên đánh Tống, dà nh lại những khê Ä‘á»™ng đã mất mà thôi, ta chẳng nên tham vá»ng chiếm đất của há» là m gì.
Thế là ngà y hôm sau, Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng truyá»n lệnh rút quân.
Ngà y Ất-Sá»u, tháng giêng niên hiệu Thái-Ninh thứ năm Ä‘á»i vua Lý Nhân-tông bên Äại-Việt (20 tháng giêng năm BÃnh-Thìn, DL. 26-2-1076).
Tại đại bản doanh của nguyên-soái Lý ThÆ°á»ng-Kiệt, chÆ° tÆ°á»›ng tá» tá»±u đầy đủ, để nghe Tuyết-sÆ¡n tháºp anh, Äá»™ng-đình thất kiệt, TrÆ°á»ng-bạch ngÅ© hùng tÆ°á»ng trình vá» ba việc đã là m tại vùng quân Việt má»›i chiếm được: Má»™t là hủy bá» Tân-pháp của VÆ°Æ¡ng An-Thạch, hai là tổ chức lại guồng máy cai trị nhÆ° thá»i vua Tống Nhân-tông, ba là trừng trị bá»n tham quan, bá»n cÆ°á»ng hà o ác bá.
Sau khi nghe trình bầy xong, ngÆ°á»i đứng đầu Äá»™ng-đình thất kiệt là Từ Bá-TÆ°á»ng Ä‘á» nghị rằng tất cả vùng Khâm, Liêm, Dung, Nghi, Bạch xin để cho Äá»™ng-đình thất kiệt cai trị; vùng Ung, Liá»…u, Tân xin để cho Tuyết-sÆ¡n tháºp anh cai trị; vùng các khê Ä‘á»™ng 18 ải xin để cho TrÆ°á»ng-bạch ngÅ© hùng cai trị.
Nguyên-soái ThÆ°á»ng-Kiệt vui vẻ:
– Tục ngữ nói: Việc thiên hạ, ắt có ngÆ°á»i thiện hạ giải quyết, thá»±c không sai. Nay các vị võ-lâm Trung-nguyên đã muốn nhÆ° váºy, thì là điá»u chúng tôi cầu mà không được. Xin các vị cứ tá»± tiện bổ quan lại, định thuế khóa tùy ý.
Sau khi đám võ lâm Trung-nguyên rá»i hà nh doanh, nguyên-soái ThÆ°á»ng-Kiệt cho canh phòng thá»±c cẩn tháºn, rồi nghị tá»›i việc rút quân.
Trung-Thà nh vương bà n:
– Mục Ä‘Ãch thứ nhất của chúng ta là hủy bá» Tân-pháp của VÆ°Æ¡ng An-Thạch tại Quảng-Nam Tây-lá»™. Nay đã xong. Mục Ä‘Ãch thừ nhì là phá hết kho lÆ°Æ¡ng thảo, vÅ© khÃ, thà nh trì, quân lữ của Tống chuẩn bị đánh ta cÅ©ng đã xong. Mục Ä‘Ãch thứ ba là chiếm lại các vùng đất bị Tống cÆ°á»›p, cÅ©ng đã xong. Váºy ta có nên phá thà nh Ung rồi má»›i rút. Hay rút luôn?
ChÆ° tÆ°á»›ng bà n luáºn phân vân. PhÃa không muốn phá thà nh Ung, vì đánh thà nh Ung xong cÅ©ng chẳng Ãch lợi là m bao, trong khi quân dân Tống trong thà nh chết nhiá»u quá; quân mình chết cÅ©ng không Ãt. Chủ trÆ°Æ¡ng nà y gồm có Tôn Äản, Cẩm-Thi, công chúa Thiên-Ninh, VÅ©-kị thượng tÆ°á»›ng quân Hà Mai-Việt, đại đô đốc Lý Kế-Nguyên, các đô đốc Trần Lâm, Trần Phúc, Trần An, Trần Hải. Má»™t phÃa cho rằng thà nh Ung là đầu não chỉ huy các ải tiếp giáp vá»›i Äại-Việt, bằng má»i giá phải san bằng thà nh Ung, để sau nà y Tống muốn xây lại cÅ©ng phải tốn nhiá»u công sức, nhÆ° váºy khả năng đánh Äại-Việt đã giảm Ä‘i. Chủ trÆ°Æ¡ng nà y gồm có Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng, TÃn-NghÄ©a vÆ°Æ¡ng, Long-biên ngÅ©-hùng, Tây-hồ thất kiệt, Thần-vÅ© tháºp anh.
Hai bên bà n luáºn gần ná»a ngà y, mà vẫn không Ä‘i đến kết quả nà o. Cuối cùng nguyên soái ThÆ°á»ng-Kiệt quyết định: Äồng ý cho đánh thà nh Ung, vá»›i hai Ä‘iá»u kiện. Má»™t là không được hy sinh quá năm trăm quân Việt. Hai là trong bẩy ngà y mà không hạ được thà nh, thì coi nhÆ° thất bại, cho rút quân.
Việc đánh thà nh trao cho Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng, TÃn-NghÄ©a vÆ°Æ¡ng. Hai vÆ°Æ¡ng há»p vá»›i Long-biên ngÅ© hùng, Tây-hồ thất kiệt, Thần-vÅ© tháºp anh, VÅ©-kị thượng tÆ°á»›ng quân để nghị kế đánh thà nh.
Äinh Hoà ng-Nghi đứng lên nói:
– Nguyên soái đã giá»›i hạn cho chúng ta bẩy ngà y, váºy bây giỠđệ xin Ä‘Æ°a ra năm bÆ°á»›c phá thà nh Ung, chỉ trong ba ngà y; mà quân mình chết rất Ãt, nhÆ°ng quân Tống thì chết nhiá»u lắm.
TÃn-NghÄ©a vÆ°Æ¡ng há»i:
– Nghi đệ thỠnói cho ta nghe xem nà o?
– BÆ°á»›c thứ nhất là tuyệt Ä‘Æ°á»ng cấp nÆ°á»›c. Trong mấy ngà y đánh thà nh, đệ chú ý thấy quanh thà nh Ung có con hà o cá»±c sâu bắt nguồn từ má»™t sông nhá». Hà o lại có lạch nhá» thông và o trong thà nh. Äịa thế thà nh rất cao. Nếu bây giá» ta ngăn nÆ°á»›c con sông thông vá»›i hà o, rồi khÆ¡i đất thá»±c sâu, ắt bao nhiêu nÆ°á»›c quanh hà o sẽ rút ra hết. NhÆ° váºy chỉ ná»™i trong hai ngà y trong thà nh không còn nÆ°á»›c uống nữa.
Má»i ngÆ°á»i vá»— tay hoan hô.
– BÆ°á»›c thứ nhì là lấp hà o. Ta hiện có trong tay hai vạn tù binh. Sau khi khÆ¡i hết nÆ°á»›c ở hà o quanh thà nh, ta dùng tù binh khuân đá lấp hà o. DÄ© nhiên trong khi há» lấp hà o, thì quân trong thà nh có thể bắn tên, lăn đá xuống. Váºy khi há» khuân đá lấp hà o, thì ta dùng Ä‘á»™i Thần-tiá»…n Long-biên phục bên ngoà i, há»… quân Tống nhô đầu lên là bắn ngã.
Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng gáºt đầu:
– Phương pháp nà y được. Rồi sao?
– BÆ°á»›c thứ ba là ta dùng lối công thà nh nhÆ° vÅ© bão, nhÆ° sét nổ liên tiếp ngà y đêm; reo hò xung phong, dùng đại ná» bắn Lôi-tiá»…n đốt sạch nhà cá»a, kho lẫm. NhÆ° váºy chỉ hai ngà y sau quân Tống kiệt lá»±c, lÆ°Æ¡ng thảo cháy hết, nhà cá»a trú ngụ chẳng còn. Bấy giá» ta tiến sang bÆ°á»›c thứ tÆ°.
Má»i ngÆ°á»i há»i:
– Bước thứ tư là gì?
– BÆ°á»›c thứ tÆ° là , quân ta, ngÆ°á»i nà o cÅ©ng có má»™t cái túi vải lá»›n Ä‘á»±ng trang phục, dụng cụ. Ta lệnh cho quân tạm cất trang phục, dụng cở ở trại, lấy túi đó Ä‘á»±ng đất. Ta cho há» chá» sẵn ở gần bốn khu của bốn tÆ°á»ng thà nh. BÆ°á»›c thứ năm, ta cho bắn tá»›i tấp, bắn thá»±c nhiá»u Lôi-tiá»…n và o thà nh, không chừa má»™t chá»— nà o. Bấy giá» quân Tống không còn thấy trá»i đất là gì; ta cho quân xung phong đến trÆ°á»›c tÆ°á»ng thà nh xếp bao lại thà nh bức tÆ°á»ng có báºc, rồi leo và o trong.
Trung-Thà nh vương khen ngợi:
– Äược, ta đồng ý kế hoạch của Nghi đệ.
Vương ban lệnh:
– Trong năm bÆ°á»›c Nghi đệ Ä‘Æ°a ra, có hai phần chÃnh yếu. Hai phần nà y phải phối hợp nhịp nhà ng vá»›i nhau. Việc thứ nhất là khÆ¡i nÆ°á»›c, lấp hà o, Ä‘em túi vải là m ụ. Việc thứ nhì là công thà nh. Váºy việc thứ nhất TÃn-NghÄ©a vÆ°Æ¡ng đảm trách. Việc thứ hai do ta đảm trách.
VÆ°Æ¡ng há»i em:
– Nhị đệ! Nhị đệ định trao cho ai là m, bao giỠthì là m?
– Là m ngay láºp tức.
TÃn-NghÄ©a vÆ°Æ¡ng trả lá»i: Việc tổng chỉ huy Ä‘Ã o đất ngăn nÆ°á»›c sông, khÆ¡i nÆ°á»›c trong thà nh chảy ra ngoà i giao cho VÅ©-kị thượng tÆ°á»›ng quân Hà Mai-Việt.
Hà Mai-Việt đứng dáºy nháºn lệnh.
– Việc dùng tù binh lấp hà o trao cho Thần-vÅ© tháºp anh. Công tác phải thi hà nh ngay láºp tức, không kể ngà y đêm.
Thần-vÅ© tháºp anh đứng dáºy nháºn lệnh.
– Việc chất bao đất là m ụ, sẽ do Tây-hồ thất kiệt dùng bản bộ quân mã thực hiện.
Trung-Thà nh vương vui lòng:
– Lực lượng công thà nh không cần đông. Chỉ cần bốn hiệu đánh bốn mặt, một hiệu đánh và o trung ương. Việc nà y ta giao cho Long-biên ngũ-hùng.
Vương ban lệnh:
– Việc tổng chỉ huy nã đại ná» và o thà nh, ta giao cho Phạm Dáºt. Lúc đầu để cho quân khá»i mệt, ta chia lá»±c lượng là m hai, luân phiên nhau, má»—i ngà y hai hiệu đánh hai hiệu nghỉ. Váºy VÅ© Quang, Hoà ng-Nghi má»™t phiên; Lý Äoan, Trần Ninh má»™t phiên. Cứ hai hiệu công, thì hai hiệu nghỉ. Sau hai ngà y, quân Tống mệt má»i rồi, thì ta dùng cả bốn hiệu cùng đánh. VÅ© Quang cá»a Tây, Hoà ng-Nghi cá»a Bắc, Lý Äoan cá»a Nam, Trần Ninh cá»a Äông.
VÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°a mắt nhìn Phạm Dáºt:
– Ngay chiá»u nay, VÅ© Quang, Hoà ng-Nghi đánh trÆ°á»›c.
Giá» Tuất (19-21 giá»)ngà y 20 tháng giêng,
Phạm Dáºt sai bắn lên trá»i mÅ©i Lôi-tiá»…n chứa hoà ng-thạch, mã-não. MÅ©i Lôi-tiá»…n lên cao, thì lá»a bắt cháy và o hoà ng thạch, mã não phát nổ nhÆ° tiếng sấm rung Ä‘á»™ng không gian thà nh Ung. Tại bốn phÃa, bá»n VÅ© Quang, Hoà ng-Nghi, Võ Kim-Liên, PhÆ°Æ¡ng-Quỳnh, đã leo lên trúc Ä‘Ã i chỠđợi từ lâu. Khi thấy mÅ©i đại Lôi-tiá»…n nổ, thì biết là lệnh công thà nh bắt đầu. Cả bốn ngÆ°á»i Ä‘á»u cầm cá» Ä‘á» phất lên, ná» binh châm lá»a phát pháo. Phút chốc hà ng trăm tiếng nổ rung Ä‘á»™ng thà nh Ung, lá»a phụt lên cao, bắn tung ra khằp nÆ¡i. Sau hai khắc, thà nh ngáºp trong biển lá»a. Quân Tống kinh hoà ng ôm đầu chạy toán loạn, tiếng ngá»±a hÃ, tiếng chó tru, tiếng ngÆ°á»i gà o thét lẫn vá»›i tiếng nổ của Lôi-tiá»…n vá»ng Ä‘i rất xa. Quân trên thà nh Ä‘Ã nh núp trong hố, không giám ngóc đầu dáºy. TÃn-NghÄ©a vÆ°Æ¡ng đứng trên Ä‘Ã i cao nhìn rất rõ biến chuyển trong thà nh. VÆ°Æ¡ng ra lệnh cho Hà Mai-Việt, Thần-vÅ© tháºp anh hà nh sá»±.
Cuá»™c nã Lôi-tiá»…n diá»…n ra suốt đêm, cho tá»›i giá» Thìn ngà y hôm sau, 22 tháng giêng, thì đổi phiên. Phiên nà y do Lý Äoan, Trần Ninh, Ngá»c-Liên, Ngá»c-HÆ°Æ¡ng đảm trách. CÅ©ng cùng lúc ấy Hà Mai-Việt đã cho khÆ¡i cạn hết nÆ°á»›c bốn con hà o quanh thà nh.
Äến chiá»u hôm ấy, thì Thần-vÅ© tháºp anh đã lấp xong bốn con hà o.
Giá» Dáºu, ngà y 22 tháng Giêng
Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng, TÃn-NghÄ©a vÆ°Æ¡ng Ä‘i má»™t vòng quanh thà nh quan sát tráºn thế. Äến tối nhị vÆ°Æ¡ng truyá»n má»i chÆ° tÆ°á»›ng lại há»p. TÃn-NghÄ©a vÆ°Æ¡ng há»i Long-biên ngÅ© hùng:
– Từ trÆ°a đến giá» các em có nháºn thấy gì khác lạ không?
Kim-Loan, Kim-Liên trả lá»i:
– Em thấy dÆ°á»ng nhÆ° trong thà nh tê liệt hoà n toà n, không còn sức chống trả nữa.
– Äúng thế. Váºy Tây-hồ thất kiệt chuẩn bị, đúng gá» Dần ngà y mai, thì cho quân xếp bao đất là m ụ leo và o.
Äêm đó, đến phiên Lý Äoan, Trần Ninh, Ngá»c-Liên, Ngá»c-HÆ°Æ¡ng chỉ huy hai hiệu Bổng-nháºt, Äằng-hải nã đại ná» cầm chừng, mục Ä‘Ãch là m cho quân Tống ăn ngủ không yên.
Ngà y 23 tháng giêng
Äúng ra sang giá» Sá»u (1-3 giá» sáng) thì tá»›i phiên VÅ© Quang, Hoà ng-Nghi, Kim-Liên, PhÆ°Æ¡ng-Quỳnh công thà nh cho đám Lý Äoan, Trần Ninh nghỉ. NhÆ°ng hôm nay là ngà y đại tấn công. Bốn cặp Dáºt, Quang, Äoan, Ninh dà n quân ra bốn mặt Tây, Bắc, Äông, Nam, còn Hoà ng-Nghi vá»›i bản bá»™ quân mã thêm Ä‘á»™i Thần-tiá»…n Long-biên chỠđợi ở cá»a Nam. Bốn mặt, bốn hiệu quân cùng bắn đại ná» và o thà nh. Äây là lần đầu tiên thà nh Ung phải hứng chịu má»™t cuá»™c há»a công kinh hồn Ä‘á»™ng phách nhÆ° váºy.
Sau má»™t giá» bắn đá, Lôi-tiá»…n, vừa sang giá» Dần, TÃn-NghÄ©a vÆ°Æ¡ng cho tung lên trá»i năm chiếc pháo thăng thiên, toả ra năm mầu và ng, trắng, Ä‘en, xanh, Ä‘á». Äó là lệnh cho quân mang bao đất là m ụ. Láºp tức Tây-hồ thất kiệt phất cá» hiệu, quân xung và o sát tÆ°á»ng, má»—i ngÆ°á»i lÃnh Ä‘á»u mang má»™t bao đất, mau chóng xếp lại vá»›i nhau, phút chốc thà nh má»™t cái ụ có nhiá»u báºc cao bằng mặt thà nh.
Thần-vÅ© tháºp anh tung mình leo lên đầu tiên vá»›i Ä‘á»™i Thần-tiá»…n Long-biên. Không gặp má»™t chống cá»± nà o. MÆ°á»i ngÆ°á»i cho mở cổng thà nh ra, Ä‘á»™i Thần-hổ, Thần-báo gần lên má»™t tiếng rung Ä‘á»™ng trá»i đất, tá»a ra nhÆ° rẻ quạt, xung và o trÆ°á»›c. Bốn hiệu Thiên-tá» binh reo hò trà n nhÆ° nÆ°á»›c vỡ bá» tiến và o chiếm bốn khu. Còn hiệu Quảng-vÅ© do Hoà ng-Nghi PhÆ°Æ¡ng-Quỳnh chỉ huy, xông thẳng và o trung-Æ°Æ¡ng. Tất cả không gặp má»™t kháng cá»± nà o.
Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng, TÃn-NghÄ©a vÆ°Æ¡ng đã nháºp thà nh. Má»™t cảnh tượng kinh hoà ng phÆ¡i bầy ra trÆ°á»›c mắt hai vÆ°Æ¡ng: Khắp nÆ¡i chỉ còn trăm căn nhà bằng ngói là nguyên vẹn. Còn nhà gá»—, nhà tranh, cái thì cháy chỉ còn ná»n, cái thì trÆ¡ lại mấy cái cá»™t. Rải rác trên mặt đất, xác chết chồng chất lên nhau, lẫn lá»™n trong đống tro, trong bùn lầy. Lại có những cái nằm vắt vẻo trên cây, chân tay co quắp, mặt trợn trừng trừng; mùi hôi thối xông lên nồng nặc.
Äinh Hoà ng-Nghi có nhiệm vụ tiến chiếm dinh tổng trấn. Cho nên khi vừa và o trong, chà ng cùng PhÆ°Æ¡ng-Quỳnh xua quân tiến thẳng và o trung Æ°Æ¡ng. Má»™t Ä‘á»™i võ sÄ© Tống hÆ¡n ba trăm ngÆ°á»i dà n ra ra chặn lại. Äá»™i võ sÄ© nà y, quần áo rách bÆ°Æ¡m, đầu tóc tả tÆ¡i; được chỉ huy bởi Tô Già m. Há» chiến đấu rất mạnh liệt. NhÆ°ng há» Ä‘Æ°Æ¡ng đầu sao nổi vá»›i Ä‘á»™i Thần-tiá»…n Long-biên, và hiệu Quảng-vÅ©? Nên trong khoảnh khắc, chỉ còn lại hÆ¡n ba chục ngÆ°á»i.
PhÆ°Æ¡ng-Quỳnh thấy váºy, Ä‘á»™ng lòng bất trắc, ra lệnh cho Ä‘á»™i Thấn-tiá»…n:
– Ngừng tay!
Nà ng tiến lên cung tay hà nh lễ với Tô Già m:
– Tô tÆ°á»›ng quân! NgÆ°á»i cứ thong thả lùi và o dinh. Tiểu nữ hứa không là m khó dá»… ngÆ°á»i cùng bảo quyến đâu.
Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng, TÃn-NghÄ©a vÆ°Æ¡ng đã tá»›i. TÃn-NghÄ©a vÆ°Æ¡ng hÆ°á»›ng Tô Già m chắp tay:
– Tô tiên sinh, đầu hà ng đi thôi!
Tô Già m trong dáng mệt má»i cùng cá»±c, nhÆ°ng tinh thần vẫn tỉnh táo, ông chắp tay hÆ°á»›ng hai vÆ°Æ¡ng:
– Nhị vị vÆ°Æ¡ng gia! Tô Già m nà y đã trấn ở Nam-thùy trong hÆ¡n ba mÆ°Æ¡i năm nay, nên hiểu rất rõ Äại-Việt. ChÃnh lão phu từng chống đối chÃnh sách của Thẩm Khởi, LÆ°u Di gây hấn vá»›i Äại-Việt. NhÆ°ng... nhÆ°ng chỉ vì cÆ°Æ¡ng trá»±c, lại chủ thân vá»›i Äại-Việt, mà hoạn lá»™ đầy chông gai, mà phải ở dÆ°á»›i quyá»n bá»n Thẩm, LÆ°u. Nay cái tai vạ nà y, do chÃnh chúng gây ra, rồi lão phu phải chịu. Hôm nay lão phu nhất định sẽ chết ở thà nh Ung nà y để báo đáp quân phụ.
Trung-Thà nh chắp tay hà nh lễ:
– Tô tiên sinh chẳng nên bi phẫn, anh em tiểu-sinh hứa cấp ngá»±a, xe, lÆ°Æ¡ng thảo để tiên sinh vá»›i gia quyến rá»i khá»i đây.
Tô Già m vái nhị vương:
– Äa tạ nhị vị vÆ°Æ¡ng gia, lão phu sống thì trấn thủ thà nh Ung, nay thà nh Ung mất, thì nguyện là m ma thà nh Ung. Váºy lão phu xin nhị vÆ°Æ¡ng ban cho má»™t ân huệ.
TÃn-NghÄ©a vÆ°Æ¡ng cảm Ä‘á»™ng:
– Xin tiên sinh cứ nói, anh em tiểu-sinh nguyện chu toà n.
Tô chỉ và o dinh mình:
– Nguyện vá»ng của lão phu là : Xin nhị vÆ°Æ¡ng không cho bất cứ ngÆ°á»i hay thú nà o và o trong dinh của lão phu trong vòng má»™t giá». Không biết vÆ°Æ¡ng có hứa cho không?
TÃn-NghÄ©a vÆ°Æ¡ng gáºt đầu:
– Tiểu sinh xin hứa.
Vương phất tay cho binh sĩ, cùng các đội thú lùi ra xa.
Tô Già m cùng đôi võ sÄ© tiến và o trong dinh. Khoảng hÆ¡n khắc sau, trong dinh bốc cháy, phút chốc ngá»n lá»a bốc cao. Trong khói lá»a cháºp chá»n, ngÆ°á»i ngÆ°á»i Ä‘á»u thấy Tô Già m mặc quần áo đại trà o, tay cầm hốt, ngồi nghiêm chỉnh, miệng mỉm cÆ°á»i, cho tá»›i khi dinh thá»± xụp đổ.
Nhị vÆ°Æ¡ng cùng chÆ° tÆ°á»›ng hÆ°á»›ng và o trong đám lá»a cháy, vái ba vái. Khoảng ná»a giá» sau, dinh tổng trấn chỉ còn lại má»™t đống than Ä‘á» lừ. NhÆ°ng vì đã hứa trong má»™t giá» không cho quân nháºp dinh tổng trấn, nên TÃn-NghÄ©a vÆ°Æ¡ng chỉ biết đứng nhìn. Äợi đúng má»™t giá» sau, nhị vÆ°Æ¡ng cho bá»›i than, tìm ra được ba mÆ°Æ¡i sáu xác chết là vợ, con, cháu của Tô Già m, vá»›i xác của hai mÆ°Æ¡i mốt dÅ©ng sÄ©.
Quân Äại-Việt được lệnh rút ra ngoà i thà nh, chỉ để lại hiệu Bổng-nháºt của Lý Äoan, Ngá»c-Liên thu dá»n chiến trÆ°á»ng.
Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng cho quân thu nhặt xác chết xếp lại thà nh từng đống, rồi sai chất củi, đổ dầu thiêu hết. VÆ°Æ¡ng sai khâm liệm thi thể Tô Già m vá»›i gia quyến Ä‘em chôn, lại cho láºp bia đá trên từng má»™, Ä‘á» tên từng ngÆ°á»i. Còn dân, quân còn sống sót thì bắt rá»i thà nh, vì sợ Ä‘á»™c khà tá» thi gây bệnh.
Nguyện-soái ThÆ°á»ng-Kiệt, quân sÆ° Tôn Äản đã tá»›i. NÆ°á»›c mắt đầm đìa, công chúa Thiên-Ninh Ä‘á»c kinh vãng sinh cho oan hồn binh tÆ°á»›ng, dân chúng Tống. ThÆ°á»ng-Kiệt nói vá»›i Trung, TÃn nhị vÆ°Æ¡ng:
– Ta hẹn cho nhị đệ bẩy ngà y để hạ thà nh Ung, nhÆ°ng nhị đệ thà nh công trong vòng ba ngà y. Ta lại hẹn không thể để quân chết quá năm trăm, mà nhị đệ chỉ hy sinh có hÆ¡n trăm tù binh. Giá»i. Thôi, ta hủy thà nh, rồi lui binh.
Ghi chú ,
Vá» ngà y thà nh Ung thất thủ và ngà y lui quân của Äại-Việt, các sách chép không giống nhau.
– TÆ°-mã Quang, tể-tÆ°á»›ng Tống kế nhiệm VÆ°Æ¡ng An-Thạch chép: Thà nh Ung thất thủ ngà y Máºu-Dần, tháng giêng niên hiệu Hy-Ninh thứ 9 (21 tháng giêng, năm BÃnh-Thìn, DL. 27-2-1076). Ngà y 23 (1-3-76) Äại-Việt rút quân.
– TTTTGTB chép thà nh Ung thất thủ ngà y Canh-Thìn, tháng giêng, niên hiệu Hy-Ninh thứ chÃn (23 tháng giêng năm BÃnh-Thìn, DL. 1-3-1076), Äại-Việt rút quân khá»i đất Tống và o tháng 3.
– QTNC, TTCTGCK chép rất chi tiết việc quân Việt vây đánh cầm chừng thà nh Ung từ 10 tháng chạp năm Ất-Mão (DL.18-1-1076). Äến ngà y 20 tháng giêng năm BÃnh-Thìn khởi sá»± tấn công và o giá» Tuất (19-21 giá»). Thà nh Ung thất thủ giá» Dần (3-5 giá») ngà y 23 tháng giêng (DL. 1-3.1076). Quân Äại-Việt rút ngà y 24 tháng giêng, cho đến ngà y 15 tháng ba toà n quân má»›i ra khá»i đất Tống.
Tôi giải Ä‘oán nhÆ° thế nà y: TÆ°-mã-Quang lấy ngà y quân Việt thá»±c sá»± tấn công coi nhÆ° ngà y thất thủ. Ngà y quân Việt khởi sá»± rút tức ngà y thà nh Ung bị trà n ngáºp, nên má»›i có sá»± khác biệt.
TS quyển 446, TTTTGTB chép rằng khi quân Việt và o thà nh Ung, quá tức giáºn giết hết quân và dân, xếp đầu thà nh 580 đống, má»—i đống 100 đầu. Sau nà y các sá» gia Việt-Hoa cứ theo đó chép lại. Có lẽ TS, TTTTGTB căn cứ và o tấm bia, của má»™t Nho sÄ© Tống soạn và o niên hiệu Nguyên-phong thứ nhì (1079) Ä‘á»i Tống Thần-tông. Tấm bia nà y hiện còn lÆ°u trữ ở viện bảo tà ng Quảng-Tây. Ná»™i dung Ä‘á»an nà y nhÆ° sau « Quân Giao-chỉ đánh lâu má»›i và o được thà nh, khi và o được thì trong thà nh chỉ còn hÆ¡n sáu nghìn quân. Hai bên há»—n chiến ná»a ngà y, thì quân Tống chết hết. Quân Giao chặt đầu xếp thà nh 580 đống, má»—i đống 100 đầu. Há» (quân Giao) lại thu nhặt xác chết của gần mÆ°á»i vạn quân Tống chết trÆ°á»›c đó, vùi tạm trong thà nh; Ä‘em đốt Ä‘i ».
QTNC chép rằng khi quân Việt và o thà nh Ung, quân trong thà nh chỉ còn hÆ¡n sáu nghìn ngÆ°á»i. Há» Ä‘á»u chiến đấu đến khi chết hết. Váºy 580 đống, 58.000 ngÆ°á»i bị giết, chất đống là số ngÆ°á»i sống sót, sau hÆ¡n tháng chiến đấu. Chứ thá»±c sá»± quân thủ thà nh khoảng mÆ°á»i vạn.
Niên hiệu Thái-Ninh thứ năm Ä‘á»i vua Nhân-tông nÆ°á»›c Äại-Việt
Ngà y hai mÆ°Æ¡i tháng ba, Thái-Ninh hoà ng đế, thiết đại triá»u ở Ä‘iện Cà n-nguyên, để nghe nguyên-soái Lý ThÆ°á»ng-Kiệt tâu trình vá» công cuá»™c Bắc-phạt.
Các quan tá» tá»±u đông đủ, nhà vua cùng Linh-Nhân hoà ng thái háºu từ trong cung Ä‘i ra. Lá»… quan xÆ°á»›ng:
– Hoà ng thượng giá lâm.
Nhạc tấu bản Nguyên-thá». Nhà vua Ä‘Æ°a tay ra hiệu miá»…n lá»…. Lá»… quan hô:
– Bình thân.
Thái-sÆ° Lý Äạo-Thà nh bÆ°á»›c ra:
– Tâu Thái-háºu, tâu Bệ-hạ. Nguyên-soái Lý ThÆ°á»ng-Kiệt cùng chÆ° tÆ°á»›ng Ä‘em quân Bắc phạt đã vá» tá»›i Thăng-long. Hôm nay thần xin thiết đại triá»u, để nguyên soái ThÆ°á»ng-Kiệt tâu trình lên bệ hạ.
Linh-Nhân hoà ng thái háºu tuyên chỉ:
– Kể từ khi ta khởi binh, hà ng ngà y triá»u đình Ä‘á»u nháºn được tấu chÆ°Æ¡ng của Nguyên-soái cùng Tôn quân-sÆ° gá»i vá». NhÆ°ng tại sao cái ngà y vui hôm nay, bách quan hiện diện đầy đủ, mà Tôn quân sÆ° lại không tá»›i?
Phò-mã Hoà ng Kiên tâu:
– Sau khi hạ thà nh Ung, sÆ° phụ, sÆ° mẫu của thần và o thà nh, táºn mắt nhìn xác chết của hÆ¡n mÆ°á»i vạn ngÆ°á»i. Có ngÆ°á»i chÆ°a chết hẳn, còn Ä‘ang quằn quại. Có xác chết còn Ä‘ang chảy máu. Có xác chết sình thối, chÆ°Æ¡ng lên. CÅ©ng có xác chết thịt rữa gần hết. SÆ° phụ, sÆ° mẫu thần chợt cảm thấy thÆ°Æ¡ng tâm; trên Ä‘Æ°á»ng vá» Thăng-long, ngÆ°á»i luôn thở dà i. Khi qua Bắc-ngạn, ngÆ°á»i gặp lại đại sÆ° Má»™c-tồn, Viên-Chiếu, Pháp-Nhẫn; ba vị đại sÆ° Ä‘em cái lẽ vô-thÆ°á»ng của thế gian ra giảng giải. SÆ° phụ, sÆ° mẫu thần ngá»™ đạo, đã và o chốn Không-môn. NgÆ°á»i có để lại má»™t tá» biểu xin dâng lên Bệ-hạ.
Lá»… quan tiếp biểu dâng lên. Linh-Nhân hoà ng thái háºu mở ra, thì trong trục giấy, không có biểu, mà chỉ có mấy câu trong kinh Lăng-già , xÆ°a bồ-tát Äại-Huệ tán thán pháºt ThÃch-ca mâu-ni:
Thế gian ly sinh diệt,
Do ư hư không hoa.
Trà bất đắc hẫu vô,
Nhi sinh đại bi tâm.
(Thế gian lìa sinh, diệt,
Và như hoa hư không.
Trà chẳng thấi có, không,
Mà khởi tâm đại bi).
Cả triá»u thần cùng bà ng hoà ng.
Thái háºu há»i:
– Tôn sÆ° thúc là ngÆ°á»i để hết tâm chà và o cuá»™c bảo vệ Xã-tắc, không thể má»™t chốc, má»™t lát, mà sÆ° bá, vá»›i sÆ° phụ có thể thuyết pháp khiến ngÆ°á»i bá» Ä‘i được. Cô-phụ nà y muốn biết chi tiết hÆ¡n. Äiá»u nà y xin TÃn-NghÄ©a vÆ°Æ¡ng thuáºt lại cho cả triá»u đình biết.
TÃn-NghÄ©a vÆ°Æ¡ng tuân chỉ đứng dáºy. VÆ°Æ¡ng thuáºt chi tiết từ khi Long-biên ngÅ© hùng chế ra Lôi-tiá»…n bắn và o thà nh Ung, Tôn Äản Ä‘ang đêm choà ng dáºy, lên trúc Ä‘Ã i quan sát thấy Ä‘Ã n bà , trẻ con trong thà nh bị bắn cháy nhÆ° cây Ä‘uốc, xác chết xếp thà nh đống; cái thì đứt đôi, cái thì gẫy cân, cái thá» cháy và ng... ông đã tái mặt, tá» vẻ không vui. Lại đến khi tráºn đánh núi Há»a-giáp diá»…n ra, ông lên thăm chiến trÆ°á»ng, lá»™i dá»c núi, chÃnh mắt nhìn bốn vạn xác chết ngổn ngang; lại má»™t lần nữa, mặt ông xạm lại. Sau hai tráºn đó, ông bà cùng má»™t số tÆ°á»›ng không tán thà nh diệt Ung-châu. NhÆ°ng Ung-châu vẫn bị phá, khi quân Việt và o thà nh, trong thà nh hÆ¡n mÆ°á»i vạn ngÆ°á»i, mà chỉ còn mấy trăm ngÆ°á»i sống sót; má»™t lần nữa ông bà trở thà nh trầm ngâm khác thÆ°á»ng. Rồi trên Ä‘Æ°á»ng vá» Thăng-long, ông bà bá» Ä‘i.
Cả triá»u đình Ä‘á»u im lặng, nhìn nhau để tìm lấy cái gì giải thÃch rõ rà ng hÆ¡n vá» việc ra Ä‘i của Tôn Äản, Cẩm-Thi.
Công-chúa Thiên-Ninh tâu:
– Khi đại quân vá» qua sông Hồng, thì sÆ° thúc, sÆ° thẩm gặp đại sÆ° Má»™c-tồn, Viên-Chiếu, Pháp-Nhẫn Ä‘ang neo thuyá»n giữa sông. Hai vị sang thuyá»n của ba đại sÆ°. Năm vị thảo luáºn suốt má»™t ngà y. Hôm sau sÆ° thúc trao trục giấy cho đệ tá». NgÆ°á»i nói rằng đó là biểu nhá» Hoà ng phò mã dâng lên Thái-háºu.
Triá»u đình nghị sá»±, thăng thưởng tÆ°á»›ng sÄ© có công; lại phủ tuất cho gia đình các tá» sÄ©.
Trước hết là :
Trung-Thà nh vương, Lý Hoằng-Chân
Kiểm-hiệu thái-sÆ°, Thượng-thÆ° lệnh kiêm trung-thÆ° lệnh, Thăng-long tiết Ä‘á»™-sứ, Tả kim ngô đại tÆ°á»›ng quân, quản Khu-máºt viện. Phu-nhân Nguyá»…n-thị Trinh-Dung được phong Minh-đức Thạc hòa, Chà nhu công chúa.
TÃn-NghÄ©a vÆ°Æ¡ng, Lý Chiêu-Văn
Kiểm-hiệu thiếu-sÆ°, Khai-phủ nghị đồng tam-tÆ°, Võ-minh quân tiết Ä‘á»™ sứ, Thượng-thÆ° tả bá»™c xạ, Äồng trung thÆ° môn hạ bình chÆ°Æ¡ng sá»±, Phụ-quốc đại tÆ°á»›ng quân, Khu-máºt viện sứ. VÆ°Æ¡ng-phi Lê Ngá»c-Nam được phong Ninh-đức, Trang-duệ, Hiếu-khang công chúa.
Phò-mã Thân Cảnh-Long
Kiểm-hiệu tÆ°-đồ, Thượng-thÆ° tả thừa, Khu-máºt viện sứ, Phiêu-kị thượng tÆ°á»›ng quân, tổng-trấn Bắc-cÆ°Æ¡ng, tÆ°á»›c Lạng-quáºn vÆ°Æ¡ng.
Phò-mã Hoà ng Kiện
Phụ-quốc thái-phó, Äồng-trung thÆ° môn hạ bình chÆ°Æ¡ng sá»±, Binh-bá»™ thượng thÆ°, Kinh-Bắc tiết Ä‘á»™-sứ, Uy-viá»…n đại há»c-sÄ©, Khu-máºt viện sứ, Thuần-nghÄ©a quốc công.
Lý ThÆ°á»ng-Kiệt
Phụ-quốc thái-úy, Dao-thụ Nam-bình tiết độ-sứ, thượng-trụ quốc, Hoà i-hóa đại tướng quân, Khai-quốc công, Thiên-tỠnghĩa đệ.
Lý Kế-Nguyên
Thái-tá» thái phó, Tham-tri chÃnh sá»±, Thượng-thÆ° tả thừa, Khu-máºt viện sứ, lÄ©nh Äại-đô đốc thủy-sÆ° Äại-Việt, Gia-thụy công.
Các vị thủ lĩnh Bắc-cương
LÆ° Ká»·, Hoà ng Kim-Mãn, Vi Thủ-An trÆ°á»›c đây lÄ©nh ấn đại tÆ°á»›ng quân, tÆ°á»›c hầu. Nay Ä‘á»u thăng lên Tiết Ä‘á»™ sứ, tÆ°á»›c Quốc công.
Thần-vÅ© ngÅ©-hùng được phong chức Äô-thống, tÆ°á»›c Bá. Thần-vÅ© ngÅ© Âu được phong nhất phẩm phu nhân.
Vũ-kị thượng tướng quân Hà Mai-Việt được phong tước hầu. Tất cả vẫn giữ nguyên chức cũ, như hồi chưa xuất chinh.
Long-biên ngÅ© hùng Ä‘á»u được thăng chức thượng tÆ°á»›ng quân, tÆ°á»›c hầu. Bốn phu nhân sau tráºn bình Chiêm được phong nhất phẩm phu nhân, nay lại láºp đại công, nên phong là m quáºn chúa. Duy PhÆ°Æ¡ng-Quỳnh đã láºp công trong lần dẹp loạn há» DÆ°Æ¡ng, nay lại láºp công lá»›n nữa, nên cÅ©ng được phong quáºn chúa.
Phạm Dáºt được phong chức Long-nhÆ°Æ¡ng thượng tÆ°á»›ng quân, tÆ°á»›c Thiện-tâm hầu. Phu nhân Lê Kim-Loan được phong Thiên-ân Nhu-mẫn quáºn chúa.
VÅ© Quang được phong Hổ-uy thượng tÆ°á»›ng quân, tÆ°á»›c Thà nh-tâm hầu. Phu-nhân Võ Kim-Liên được phong Trang-hòa Thiên-đức quáºn chúa.
Äinh Hoà ng-Nghi được phong Quán-quân thượng tÆ°á»›ng quân, tÆ°á»›c ChÃnh-tâm hầu. Phu nhân PhÆ°Æ¡ng-Quỳnh được phong Tuyên-đức Thạc-hòa quáºn chúa.
Lý Äoan được phong Hoà i-hóa thượng tÆ°á»›ng quân, tÆ°á»›c Trá»±c-tâm hầu. Phu-nhân Trần Ngá»c-Liên được phong Thiên-y Äại-từ quáºn chúa.
Trần Ninh được phong Vân-ma thượng tÆ°á»›ng quân, tÆ°á»›c Nhu-tâm hầu. Phu nhân Trần Ngá»c-HÆ°Æ¡ng được phong Thiên-hÆ°Æ¡ng Thuần-mẫn quáºn chúa.
Xét vá» công lao, Tây-hồ thất kiệt ngang vá»›i Long-biện ngÅ© hùng, tất cả được thăng tÆ°á»›ng, tÆ°á»›c hầu. NhÆ°ng các phu nhân má»›i dá»± tráºn Bắc phạt, nên chỉ được phong nhất phẩm phu nhân.
Trần Di được phong Qui-đức đại tướng quân, tước Hư-tâm hầu.
DÆ°Æ¡ng Minh được phong Trung-vÅ© đại tÆ°á»›ng quân, tÆ°á»›c KÃnh-tâm hầu.
Triệu Thu được phong Tuyên-vÅ© đại tÆ°á»›ng quân, tÆ°á»›c TÃn-tâm hầu.
Mai Cầm được phong Tuyên-uy đại tướng quân, tước Từ-tâm hầu.
Quách Y được phong Minh-uy đại tướng quân, Minh-tâm hầu.
Ngô Ức được phong Äịnh-viá»…n đại tÆ°á»›ng quân, tÆ°á»›c Huệ-tâm hầu.
Tạ Duy được phong Ninh-viễn đại tướng quân, tước Dũng-tâm hầu.
Ngoà i ra các quan văn võ chiếu công lao Ä‘á»u được thăng thưởng cao thấp khác nhau.
Lý Kế-Nguyên
Thái-tá» thái phó, Tham-tri chÃnh sá»±, Thượng-thÆ° tả thừa, Khu-máºt viện sứ, lÄ©nh Äại-đô đốc thủy-sÆ° Äại-Việt, Gia-thụy công.
Các vị thủ lĩnh Bắc-cương
LÆ° Ká»·, Hoà ng Kim-Mãn, Vi Thủ-An trÆ°á»›c đây lÄ©nh ấn đại tÆ°á»›ng quân, tÆ°á»›c hầu. Nay Ä‘á»u thăng lên Tiết Ä‘á»™ sứ, tÆ°á»›c Quốc công.
Thần-vÅ© ngÅ©-hùng được phong chức Äô-thống, tÆ°á»›c Bá. Thần-vÅ© ngÅ© Âu được phong nhất phẩm phu nhân.
Vũ-kị thượng tướng quân Hà Mai-Việt được phong tước hầu. Tất cả vẫn giữ nguyên chức cũ, như hồi chưa xuất chinh.
Long-biên ngÅ© hùng Ä‘á»u được thăng chức thượng tÆ°á»›ng quân, tÆ°á»›c hầu. Bốn phu nhân sau tráºn bình Chiêm được phong nhất phẩm phu nhân, nay lại láºp đại công, nên phong là m quáºn chúa. Duy PhÆ°Æ¡ng-Quỳnh đã láºp công trong lần dẹp loạn há» DÆ°Æ¡ng, nay lại láºp công lá»›n nữa, nên cÅ©ng được phong quáºn chúa.
Phạm Dáºt được phong chức Long-nhÆ°Æ¡ng thượng tÆ°á»›ng quân, tÆ°á»›c Thiện-tâm hầu. Phu nhân Lê Kim-Loan được phong Thiên-ân Nhu-mẫn quáºn chúa.
VÅ© Quang được phong Hổ-uy thượng tÆ°á»›ng quân, tÆ°á»›c Thà nh-tâm hầu. Phu-nhân Võ Kim-Liên được phong Trang-hòa Thiên-đức quáºn chúa.
Äinh Hoà ng-Nghi được phong Quán-quân thượng tÆ°á»›ng quân, tÆ°á»›c ChÃnh-tâm hầu. Phu nhân PhÆ°Æ¡ng-Quỳnh được phong Tuyên-đức Thạc-hòa quáºn chúa.
Lý Äoan được phong Hoà i-hóa thượng tÆ°á»›ng quân, tÆ°á»›c Trá»±c-tâm hầu. Phu-nhân Trần Ngá»c-Liên được phong Thiên-y Äại-từ quáºn chúa.
Trần Ninh được phong Vân-ma thượng tÆ°á»›ng quân, tÆ°á»›c Nhu-tâm hầu. Phu nhân Trần Ngá»c-HÆ°Æ¡ng được phong Thiên-hÆ°Æ¡ng Thuần-mẫn quáºn chúa.
Xét vá» công lao, Tây-hồ thất kiệt ngang vá»›i Long-biện ngÅ© hùng, tất cả được thăng tÆ°á»›ng, tÆ°á»›c hầu. NhÆ°ng các phu nhân má»›i dá»± tráºn Bắc phạt, nên chỉ được phong nhất phẩm phu nhân.
Trần Di được phong Qui-đức đại tướng quân, tước Hư-tâm hầu.
DÆ°Æ¡ng Minh được phong Trung-vÅ© đại tÆ°á»›ng quân, tÆ°á»›c KÃnh-tâm hầu.
Triệu Thu được phong Tuyên-vÅ© đại tÆ°á»›ng quân, tÆ°á»›c TÃn-tâm hầu.
Mai Cầm được phong Tuyên-uy đại tướng quân, tước Từ-tâm hầu.
Quách Y được phong Minh-uy đại tướng quân, Minh-tâm hầu.
Ngô Ức được phong Äịnh-viá»…n đại tÆ°á»›ng quân, tÆ°á»›c Huệ-tâm hầu.
Tạ Duy được phong Ninh-viễn đại tướng quân, tước Dũng-tâm hầu.
Ngoà i ra các quan văn võ chiếu công lao Ä‘á»u được thăng thưởng cao thấp khác nhau.
Tà i sản của The Creator
15-09-2008, 04:21 AM
57991135 Cạch !
Tham gia: Feb 2008
Äến từ: VN
Bà i gởi: 1,152
Thá»i gian online: 3 tuần 0 ngà y 14 giá»
Thanks: 359
Thanked 1,686 Times in 186 Posts
Nam Quốc SÆ¡n HÃ
Tác giả : Yên Tá» CÆ° SÄ© Trần Äại Sỹ
Thể lá»ai: Kiếm hiệp
Há»’I THỨ BA MÆ¯Æ I CHÃN
Con Rồng, cháu Tiên
Không biết ở đâu tung ra cái tin: Tất cả 207 trang Ä‘á»™ng Bắc-biên đã đầu hà ng, mở cá»a biên giá»›i cho Tống đánh và o Thăng-long. Lại có ngÆ°á»i thì thầm: Không những đầu hà ng Tống, mà các trang Ä‘á»™ng còn Ä‘i tiên phong cho Tống để đánh Äại-Việt nữa.
Từ hồi tháng ba, quân Việt Bắc-phạt trở vá», thì khắp lãnh thổ , dân chúng sống trong tình trạng cá»±c kỳ căng thẳng, vì cái tin Tống kéo bốn mÆ°Æ¡i vạn quân triá»u, má»™t trăm vạn dân binh sang; quyết chà giết cho tuyệt giống Việt đã Ä‘Ã nh, mà đến con chó, con mèo cÅ©ng không tha. Tin nói rõ: Quân Tống sang phen nà y để trả thù quân Việt đã đánh Khâm, Liêm, Ung, Dung, Nghi, Bạch châu hồi cuối năm trÆ°á»›c sang đầu năm nay. Trong má»™t ngà y, dân chúng Thăng-long náo loạn đến mấy lần. Má»™t số nhà giầu vá»™i Ä‘em gia thuá»™c, chở của cải rá»i Thăng-long vá» quê tránh chiến tranh.
Äể đối phó vá»›i tình thế ấy, ngà y Ất-Mão tháng bẩy, mùa Thu niên hiệu Thái-Ninh thứ năm (1-7 BÃnh-Thìn, DL 3-8-1076), Linh-Nhân hoà ng thái háºu ban chỉ cho thiết Tinh-triá»u khẩn cấp.
Lần thiết triá»u nà y được tổ chức ở Ä‘iện Uy-viá»…n, nÆ¡i đặt Khu-máºt viện. Má»i lá»… nghi, âm nhạc Ä‘á»u giản tiện hoăc bãi bá». Các đại thần được ngồi để nghị sá»± chứ không phải đứng nhÆ° thÆ°á»ng lệ.
Mở đầu, Linh-Nhân hoà ng thái háºu tuyên chỉ:
– TrÆ°á»›c khi đình nghị, xin Khu-máºt viện hãy trình bầy tình hình tiến quân của Tống đã.
Quản Khu-máºt viện, Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng tâu:
– TrÆ°á»›c hết thần xin trình bầy vá» tình trạng tÆ°á»›ng Tống đã. Ngà y 25 tháng Chạp năm trÆ°á»›c (Ất-Mão, 1075), khi ta Ä‘ang vây Ung-châu, thì Hy-Ninh đế đã chá»n Triệu Tiết, Ä‘ang thay Kinh-Nam vÆ°Æ¡ng cầm đại binh Tống ở vùng Hy-hà ; phong là m An-Nam đạo hà nh doanh mã bá»™ đô tổng quản, kinh-lược chiêu thảo sứ, kiêm chức Quảng-Nam Tây-lá»™ An-phủ sứ. Lại phong cho hoạn quan Lý Hiến là m phó An-phủ sứ, Yên Äạt là m Phó Äô-tổng quản, Ôn Cảo là m Quản-câu. VÆ°Æ¡ng An-Thạch Ä‘Ãch thân thảo má»™t tá» chiếu, gá»i là Thảo Giao-chỉ chiếu.
VÆ°Æ¡ng trao tá» chiếu cho quan thái-phó Quách SÄ©-An. Quách cầm lấy Ä‘á»c lá»›n:
« Chúa nÆ°á»›c Nam các ngÆ°á»i, Ä‘á»i Ä‘á»i được phong tÆ°á»›c vÆ°Æ¡ng, nên chi con cháu được ta thừa nháºn, vá»— vá». Tiên-đế từng tha cho các ngÆ°Æ¡i cái tá»™i cÆ°á»›p ngôi nhà Lê. Nay các ngÆ°á»i lại Ä‘em quân phạm và o ná»™i địa, giết hại quan dân. Các ngÆ°á»i phạm tá»™i vá»›i nÆ°á»›c Thiên-tá» nhÆ° thế, thì ta không thể tha thứ được.
Trẫm truyá»n quân trá»i tá»›i đánh, tháºt đúng danh nghÄ©a.
Nay trẫm sai Triệu Tiết là m An-Nam đạo hà nh doanh mã bá»™ đô tống quản, Kinh lược chiêu-thảo sứ. Lý Hiến là m phó An-phủ sứ, và Yên Äạt là m Phó Äô tổng quản.
Nà y Tiết, Äạt, Hiến, các ngÆ°á»i hãy Ä‘em quân thủy, lục tiến đánh cho mau. Trá»i đã có lòng giúp, nên khiến sao chổi xuất hiện Ä‘iá»m là nh, còn ngÆ°á»i đã rõ lòng gian của bá»n Nam-man nên Ä‘á»u căm háºn bá»n giặc ác.
Nay chiếu cho quân Giao-chỉ biết rằng, khi thấy quan quân tá»›i, thì đừng có chạy, dân chúng đã chịu khổ lâu ngà y. Váºy nếu chúng bay dá»— được chúa và o ná»™i phụ, trẫm sẽ ban tÆ°á»›c lá»™c cho. Nà y Cà n-Äức, ngÆ°Æ¡i còntrẻ, việc là m không tá»± chủ được, tá»™i không phải ở ngÆ°á»i. Ngà y nà o ngÆ°á»i tá»›i chầu, trẫm sẽ tha thứ cho... »
Quan Thái-phó Quách SÄ©-An há»i:
– Xin các đồng liêu cho biết ý kiến vỠbản văn nà y.
– Äầu Ngô mình Sở.
Công-chúa Côi-sÆ¡n cÆ°á»i nhạt: An-Thạch là má»™t văn gia lá»—i lạc, má»™t tÆ° tưởng gia quán thế, mà y soạn bà i chiếu lủng củng nhÆ° nồi cÆ¡m Ä‘á»™n ngô, Ä‘á»™n khoai là tại sao? Y đặt hết tất cả hy vá»ng và o việc xâm lăng Äại-Việt để lấy đó là m cá»› bịt miệng đồng liêu chống đối y. Nay việc đó bị ta phá từ trong trứng nÆ°á»›c, nên y mất bình tÄ©nh, mà rặn ra bản văn trên. Phà m chiếu, thì chỉ nói rõ việc phong chức tÆ°á»›c cho bá»n Tiết, Hiến, Äạt rồi định nhiệm vụ chúng. Còn đối vá»›i ngÆ°á»i Việt, thì y phải là m má»™t tá» hịch má»›i phải. Äây tá» chiếu chẳng ra chiếu, hịch chẳng ra hịch. Dù bá»n Tiết, Hiến, Äạt, dù ta có Ä‘á»c cÅ©ng chẳng rõ y nói gì.
Trần Trung-Äạo gáºt đầu khen ngợi:
– SÆ° muá»™i luáºn đúng. Lúc toà Khâm-thiên giám báo có sao chổi xuất hiện, Thạch tá» ra lo sợ, dấu đến bốn ngà y má»›i tâu vua. Khi ta vây Ung-châu, Thạch quả quyết: Thà nh Ung chắc lắm, quân Giao không thể phá được; mà quân thủ thà nh tá»›i mÆ°á»i vạn cá»™ng bốn vạn quân của TrÆ°Æ¡ng Thủ-Tiết xuống cứu thà nh mÆ°á»i bốn vạn, trong khi chúng chỉ có mÆ°á»i vạn. Quân ta trong đánh ra, ngoà i đánh và o, quân Giao ắt bị bại. Nhà vua cÅ©ng đồng ý. Khi được tin toà n quân của Tiết bị diệt, thà nh Ung mất, vua muốn triệu hai ty Trung-thÆ° và Khu-máºt viện há»p ở các Thiên-chÆ°Æ¡ng. Thạch run run nói: Há»p ở đó thì việc thất lợi nà y hóa ra to mất. Chi bằng há»™i ở Äông-phủ. VÆ°Æ¡ng Thiá»u thấy Thạch run, phải trấn tÄ©nh: « Ông ở đây mà còn lo nhÆ° thế, huống chi kẻ ở ngoà i biên cÆ°Æ¡ng. Xin ông bình tÄ©nh lại ».
Trung-Thà nh vương trình bầy tiếp:
– Lý Hiến quả có tà i, nhÆ°ng vì á»· là hoạn quan được gần vua, nên coi thÆ°á»ng các đại thần. Việc gì y cÅ©ng muốn tâu thẳng lên vua, trong khi Triệu Tiết hiểu rằng cuá»™c chiến nà y không phải mình vua mà quyết được, y muốn tâu qua hai tòa Trung-thÆ° lệnh và Khu-máºt viện. Vì váºy hai ngÆ°á»i thÆ°á»ng cãi nhau. VÆ°Æ¡ng An-Thạch bênh Triệu Tiết xin bãi Hiến, vua không nghe. NhÆ°ng trÆ°á»›c đấy, U-bon vÆ°Æ¡ng vá»›i vua bà Bình-DÆ°Æ¡ng, phò-mã Thân Thiệu-Thái Ä‘em Thần-vÅ© tháºp anh đại náo Ä‘iện Sùng-chÃnh; ngÆ°á»i tung thuốc và o Hiến, khiến y ngứa phát Ä‘iên phát khùng, lâu ngà y hóa Ä‘iên thá»±c. Vua buá»™c lòng phải bãi Hiến. Nhân dịp đó vua há»i Tiết: Ai có thể thay Hiến? Tiết tiến cá» Quách Quỳ. Trong triá»u, thì Thạch là m Tả Tể-tÆ°á»›ng chủ đánh ta. NgÆ°á»i chống Thạch là Ngô Sung là m Hữu Tể-tÆ°á»›ng chủ hòa vá»›i ta. Thạch muốn tiến cá» Triệu Tiết là m chánh tÆ°á»›ng, trong khi Ngô Sung lại muốn Quách Quỳ là m chánh tÆ°á»›ng. Sau vua há»i Triệu Tiết: Khanh là m chánh, Quỳ là m phó sao? Tiết đáp nhún: Vì nÆ°á»›c mà là m việc, sao lại ai chánh, ai phó. Tôi chỉ xin là m phó thôi. Vua cho là Tiết nhát, tránh trách nhiệm, vì váºy ngà y Máºu-Tý tháng hai (2-2 BÃnh-Thìn, DL. 9-3-1076) ban chiếu phong Quỳ là m Tuyên-huy Nam viện sứ, An-Nam đạo hà nh doanh mã bá»™ đô tổng quản, Chiêu thảo sứ kiêm Tuyên-phủ lá»™ Kinh-Hồ, Quảng-Nam. Tiết thay Hiến là m phó, Yên-Äạt vẫn giữ chức phó đô tổng quản.
Công-chúa Thiên-Ninh cÆ°á»i nhạt:
– Qua bà i chiếu, ta thấy rõ tâm thần An-Thạch quá mệt má»i vì bị đồng liêu chống đối, vì mÆ°u Nam xâm bị ta khám phá ra tay trÆ°á»›c. Bây giá» vua lại phong Quỳ là ngÆ°á»i của phe chủ hoà là m chánh; phong Tiết là ngÆ°á»i của Thạch là m phó. NhÆ° váºy ta biết rõ lòng vua bắt đầu bá»›t tin Thạch.
Thái-Ninh đế há»i Trần Bảo-Dân:
– Sư-phụ! Sư-phụ từng ở Biện-kinh lâu ngà y, sư-phụ có cách nà o trừ khỠtên Vương An-Thạch đi không?
Bảo-Dân lắc đầu:
– Tâu bệ hạ không có cách nà o cả. Nguyên từ hôm vua bà Bình-DÆ°Æ¡ng, Thân phò-mã, U-bon vÆ°Æ¡ng đại náo Sùng-chÃnh Ä‘iện đến giá», thị-vệ canh phòng Hoà ng-thà nh cÅ©ng nhÆ° dinh An-Thạch cá»±c kỳ chu đáo. Trong thế gian nà y chỉ có má»™t ngÆ°á»i giết được Thạch, đó là sÆ° đệ Tá»±-Mai, vì y có chân tay khắp nÆ¡i. NhÆ°ng y là Kinh-Nam vÆ°Æ¡ng, là phò-mã của Tống triá»u; trong khi VÆ°Æ¡ng An-Thạch là đại công-thần nhà Tống, công-lao thá»±c không nhá».
Thái-háºu há»i Hoà i-hóa thượng tÆ°á»›ng quân Lý Äoan:
– Äoan đệ! Äệ là thầy thuốc giá»i. Chị Nghe nói trong tráºn công thà nh Ung, đệ đã hiến phÆ°Æ¡ng thức là m cho tÆ°á»›ng sÄ© Tống bị kinh hoảng, mệt má»i. Nay trÆ°á»ng hợp An-Thạch, y cÅ©ng Ä‘ang má» mệt, đệ có cách nà o là m cho tâm thần y rối loạn hÆ¡n, để y mất hết minh mẫn, rồi sinh cáu giáºn. NhÆ° váºy y cà ng có thêm đồng liêu chống đối, để cuối cùng y phải mất chức không?
Lý Äoan tâu:
– Con ngÆ°á»i ta có ba mối liên hệ. Má»™t là liên-hệ chúa tôi, hai là mối liên-hệ đồng-liêu, ba là mối liên hệ gia-thuá»™c. Từ ngà y thi hà nh Tân-pháp, gần nhÆ° Thạch không có liên hệ đồng liêu; những ngÆ°á»i dÆ°á»›i quyá»n y, chỉ là chân tay y, để y sai khiến, hở ra là phản y, nhÆ° trÆ°á»ng hợp Lã Huệ-Khanh. Y không có bạn, y cô Ä‘Æ¡n. Nay y sống bằng hai liên hệ chúa tôi, gia thuá»™c, mà bây giá» liên hệ chúa tôi nhạt dần. Váºy nếu ta có cách nà o là m cho gia đạo y bất an nữa, thì má»›i khiến cho y bị rối loạn.
Thái-háºu tuyên chỉ:
– Việc nà y phi Côi-sÆ¡n tam anh, không ai là m nổi. Ba vị sÆ° bá! Cô-phụ biết việc là m cho gia đạo An-Thạch rối loạn không phải là dá»…, nhÆ°ng tam vị sÆ° bá cứ thá» xem, ta tùy nghi dùng thá»±c nhiá»u và ng ngá»c. Biết đâu?
Phụ-Quốc cung tay:
– Tuân chỉ Thái-háºu. Muốn thá»±c hiện được Ä‘iá»u nà y có lẽ phải nhỠđến hai vị đại-sÆ° Minh-Không, Äạo-Hạnh giúp má»™t tay. Thần xin cố gắng.
Quán-quân thượng tÆ°á»›ng quân, ChÃnh-Tâm hầu Äinh Hoà ng-Nghi há»i Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng:
– ThÆ°a vÆ°Æ¡ng gia, bá»n đệ là những ngÆ°á»i trá»±c tiếp đối đầu vá»›i các tÆ°á»›ng cầm quân Tống. Bá»n đệ cần biết, ngoà i Quỳ, Tiết, Äạt, Cảo ra, những tên nà o được sai sang đánh ta?
– Quỳ xin vua cho mang tất cả binh tướng từng chiến đấu ở Tây-thùy theo. Bởi đây là những đạo binh, những tướng do Kinh-Nam vương huấn luyện, từng tham chiến bao năm qua, rất tinh nhuệ, thiện chiến. Tổng số có 12 tướng đó là :
– Diêu Tự lĩnh chức hà m-hạt ở Kinh-nguyên.
– Lý Hạo lĩnh chức hà m-hạt ở Hy-hà .
– Trương Chi-Giám coi đạo quân Tần-phượng.
– Dương Vạn lĩnh chức đô-giám ở Hoà n-khánh.
– Lôi Tự-Văn chỉ huy đạo binh Hoà n-khánh.
– Lữ Chân lĩnh chức đô-giám ở Diên-Phu.
– Trương Thế-Cự lĩnh chức Vũ-kị thượng tướng quân.
– Lý Hiếu-Tôn chỉ huy đạo binh Hy-hà .
– Äịch TÆ°á»ng chỉ huy đạo binh Hà -Bắc.
– Khúc Chẩn chỉ huy đạo binh Diên-Phu.
– Quản Vi chỉ huy đạo binh Kinh-Tây.
– VÆ°Æ¡ng Mẫn chỉ huy đạo binh Hà -Äông.
Äây là những tÆ°á»›ng ở và o tuổi trung niên, kinh nghiệm chiến đấu, có tà i dùng binh.
TÃn-NghÄ©a vÆ°Æ¡ng há»i Trung-Äạo:
– ThÆ°a sÆ°-bá, võ công bá»n nà y ra sao?
– Nếu so vá»›i những cao thủ báºc nhất của ta nhÆ° vua bà Bình-DÆ°Æ¡ng, phò-mã Thân Thiệu-Thái, U-bon vÆ°Æ¡ng, Tôn Äản, Cẩm-Thi thì chúng không bằng. NhÆ°ng so vá»›i các tÆ°á»›ng trẻ của ta trong Long-biên ngÅ© hùng, Tây-hồ thất-kiệt thì bản lÄ©nh chúng bá» xa. Bản lÄ©nh của chúng suýt soát vá»›i Thần-vÅ© tháºp anh!
Cả triá»u đình Ä‘á»u tá» vẻ lo lắng.
Trung-Thà nh vương tiếp:
– Vá» quân số thì trÆ°á»›c khi An-Nam đạo hà nh doanh giao cho Triệu-Tiết ngà y Giáp-Dần, tháng Chạp năm Ất-Mão (27-12. DL. 25-02-76) là mÆ°á»i vạn quân bá»™, đó là các đạo đóng từ Biện-kinh tá»›i Ung-châu; hai vạn binh từ Biện-kinh đến Quảng-châu. Cá»™ng mÆ°á»i hai vạn quân triá»u. Quảng-châu ra lệnh cho các châu lấy bảo-binh huấn luyện thà nh các chỉ-huy xạ-binh và dÅ©ng-lá»±c. Các vùng Mân, Triết, Kinh, Hồ, Lưỡng Quảng Ä‘á»u má»™ binh láºp ra các chỉ-huy tân-đằng-hải, sồ nà y khoảng mÆ°á»i vạn nữa. Cá»™ng chung hai mÆ°Æ¡i hai vạn (TS-TTTTGTB, Hy-Ninh 8, tháng 12).
Vương đưa mắt nhìn đình thần một lượt rồi tiếp:
– Khi Quách-Quỳ được là m nguyên-súy, y xin cho các tÆ°á»›ng Ä‘em quân theo. MÆ°á»i hai tÆ°á»›ng nà y, Ä‘ang chỉ huy mÆ°á»i hai đạo binh, má»—i đạo khoảng má»™t vạn ngÆ°á»i, và hÆ¡n vạn kị binh. Äây là binh triá»u. Theo quan chế nhà Tống, thì má»—i tÆ°á»›ng chỉ huy đạo quân ở đâu, phải lấy bảo-binh huấn luyện sẵn, để khi lâm chiến bị tổn thất thì lấy binh đó bổ xung. Vì váºy má»—i tÆ°á»›ng còn có má»™t vạn quân trừ bị, chia năm trăm ngÆ°á»i là m má»™t chỉ-huy, thà nh ra má»—i tÆ°á»›ng có hai mÆ°Æ¡i chỉ-huy nữa. Số quân nà y khoảng mÆ°á»i hai vạn nữa. Tổng cá»™ng có hai mÆ°Æ¡i bốn vạn binh mang từ Tây-thùy vá». NhÆ° thế tÃnh chung là bốn mÆ°Æ¡i sáu vạn binh, chia ra ba mÆ°Æ¡i vạn binh triá»u, mÆ°á»i sáu vạn binh các lá»™, các châu (QTNC, TTCTGCK), năm vạn kị binh, năm vạn thủy binh.
Công-chúa Thiên-Ninh há»i:
– ThÆ°a hoà ng thúc, theo binh chế Tống, cứ má»™t ngÆ°á»i lÃnh chiến thì có má»™t bảo-binh hay phụ lá»±c binh theo để mang váºt dụng, quần áo, nấu ăn, tắm ngá»±a. Äám nà y còn dùng để giữ trại, trấn giữ những nÆ¡i chiếm được, khi cần cÅ©ng có thể Ä‘em ra xung tráºn. Ngoà i ra lại còn đám bảo-binh để chuyển váºn lÆ°Æ¡ng thảo. Váºy thúc phụ có biết rõ quân số nà y là bao nhiêu không?
– ThÆ°a Ä‘iện hạ, tế-tác của ta không biết rõ được. Chỉ biết viên chuyển-váºn sứ Quảng-Tây là Lý Bình-Nhất tâu: Bao nhiêu lÆ°Æ¡ng thảo tÃch trữ ở Nam-thùy bị ta lấy phát cho dân hết, thà nh ra Tống phải chuyển váºn từ Kinh, Hồ, Mân, Triết và cả vùng Biện-kinh xuống. Việc chuyển váºn nà y hoà n toà n bắt dân chúng Ä‘em đến các trấn bên bá» sông TÆ°Æ¡ng, rồi dùng thuyá»n Ä‘Æ°a xuống Quảng-Tây. Dân Quảng-Tây phải chuyển tá»›i biên giá»›i, sau đó phụ lá»±c binh sẽ chuyên chở ra mặt tráºn. Y xin bắt 40 vạn bảo binh là m phụ-lá»±c binh.
VÆ°Æ¡ng kết luáºn:
– TÃnh chung, ta phải đối đầu vá»›i bốn mÆ°Æ¡i sáu vạn quân triá»u, năm vạn kị, năm vạn thủy và bốn mÆ°Æ¡i vạn bảo binh là chÃn mÆ°Æ¡i sáu vạn. Tôi xin nhắc lại, chỉ dụ má»›i nhất của Khu-máºt viện Tống nhÆ° sau: Binh triá»u là binh được tổ chức thà nh từng đạo, má»—i đạo năm nghìn ngÆ°á»i, rất thiện chiến, được luyện táºp võ nghệ, giá»i xung phong hãm tráºn, võ trang đầy đủ để tấn công. Äể giữ sức, má»—i quân triá»u được cấp má»™t bảo binh, dân phu dùng để nấu ăn, giặt quần áo, mang hà nh trang. Còn quân tân-đằng-hải cÅ©ng là quân triá»u, tổ chức thà nh từng chỉ huy; má»—i chỉ huy năm trăm ngÆ°á»i, dùng trong những tráºn nhá», hoặc dùng để trấn đóng, bảo vệ lÆ°Æ¡ng thảo. Còn bảo binh, là những trai tráng, được huấn luyện quân sá»± để giữ là ng ấp, bố xung tổn thất cho binh triá»u, tân-đằng-hải. Tân-đằng-hải, bảo binh phải tá»± túc nấu ăn, mang trang phục lấy.
Äại đô đốc Lý Kế-Nguyên há»i:
– VỠthủy quân, hiện tình Tống ra sao?
– TrÆ°á»›c, xưởng đóng chiến thuyá»n Tống ở Khâm-châu đã đóng được ba trăm chiến thuyá»n lá»›n, sáu trăm chiến thuyá»n nhá». Khi ta đánh Khâm-châu thì các chiến thuyá»n nà y được kéo vá» Äồn-sÆ¡n, thợ bị giết sạch, kho gá»— để đóng thuyá»n bị đốt. Vì váºy, Tống cho chuyển toà n bá»™ thủy-quân vùng Mân, Triết, Quảng-châu xuống, lá»±c lượng có bốn hạm Ä‘á»™i. Äô đốc chỉ huy là DÆ°Æ¡ng Tùng-Tiên, phó là Tô Tá»-Nguyên, con Tô Già m.
Phò-mã Hoà ng Kiện cung tay:
– TrÆ°á»›c tình hình nhÆ° váºy, xin Thái-háºu ban chỉ dụ.
Linh-Nhân hoà ng thái háºu đứng dáºy Ä‘Æ°a mắt nhìn quần thần má»™t lượt rồi nói:
– TrÆ°á»›c khi Ä‘em quân Bắc phạt, các vị vá»›i cô phụ nà y đã nghị việc Tống Ä‘em quân nghiêng nÆ°á»›c phục thù rồi. Giả nhÆ° ta không Ä‘em quân Bắc phạt, thì Tống cÅ©ng Ä‘em quân đánh ta kia mà ! Nếu ta không ra quân trÆ°á»›c, thì vá»›i lÆ°Æ¡ng thảo, vÅ© khÃ, thủy bá»™ mã quân ở Nam thùy chuẩn bị từ lâu, nay Tống đánh ta, thì quả ta không Ä‘Æ°Æ¡ng nổi. Vì ta ra quân trÆ°á»›c, thà nh ra tinh lá»±c Tống bị giảm má»™t ná»a, trong khi ta lại có thêm lÆ°Æ¡ng thảo, vÅ© khÃ, chiến thuyá»n. Bây giá» Tống Ä‘em quân sáng, ta chỉ phải đối đầu vá»›i má»™t ná»a tinh lá»±c mà thôi.
ChÆ° đại thần Ä‘á»u đồng ý lý giải của thái háºu. Háºu há»i:
– Bây giá» sắp tá»›i Ngá» rồi. Có thá»±c má»›i vá»±c được đạo. Chúng ta sang cung Long-hoa, ta ăn cÆ¡m đã. TrÆ°á»›c khi ăn, cô phụ xin đặt má»™t câu há»i: Vá»›i tình thế nà y, các vị hãy suy nghÄ© kỹ rồi trình bầy xem: Ta phải là m gì? Chịu ná»™i thuá»™c để nÆ°á»›c khá»i bị phá, dân khá»i bị giết, hay đánh đến cùng? Nà o, ta ăn trÆ°a.
Thái-sÆ° Lý Äạo-Thà nh đại diện các quan tạ Æ¡n Thái-háºu vá»›i nhà vua ban yến. Không tấu nhạc trÆ°á»›c khi ăn yến nhÆ° thÆ°á»ng lệ. Trong yến, các quan thì thầm bà n tán. Kẻ bà n nên đánh, ngÆ°á»i bà n nên chịu nhún để toà n vẹn. Tiệc được ná»a chừng, thì hoà ng môn quan và o tâu:
– Có tiên nÆ°Æ¡ng Bảo-Hòa, Thiếu-Mai; công chúa Bình-DÆ°Æ¡ng, Kim-Thà nh, TrÆ°á»ng-Ninh xin cầu kiến.
Láºp tức trong Ä‘iện đông đến hÆ¡n trăm ngÆ°á»i, mà im bặt, không má»™t tiếng Ä‘á»™ng. Linh-Nhân hoà ng thái háºu tuyên chỉ:
– Phúc đức thay! Giữa lúc chúng ta đang phân vân không biết tiến thoái lẽ nà o, thì Quan-âm với hai vị tiên nương, nhị vị công chúa giá lâm! Tất cả chúng ta phải ra đón các vị.
Tá»›i cổng thà nh, Linh-Nhân hoà ng thai háºu hô lá»›n:
– Cô phụ Yến-Loan, hà i nhi Cà n-Äức cùng trăm quan xin bái kiến Quan-Âm bồ tát, nhị vị tiên nÆ°Æ¡ng, nhị vị trưởng công chúa.
Tiếng tiên nương Bảo-Hòa êm, nhẹ, nhưng vang đi rất xa:
– Nhá»c kim thể Thái-háºu, Hoà ng-thượng đã ra đón.
Nhắc để Ä‘á»™c giả nhá»›: Tiên nÆ°Æ¡ng Bảo-Hòa là chị con cô, vua Thánh-tông là em con cáºu. Ngà i lại là sÆ° phụ của vua Thánh-tông vá»›i ThÆ°á»ng-Kiệt. Vua bà Bình-DÆ°Æ¡ng là sÆ° phụ của Linh-Nhân hoà ng thái háºu; công chúa Kim-Thà nh, TrÆ°á»ng-Ninh Ä‘á»u là chị ruá»™t vua Thánh-tông từng lÄ©nh nhiệm vụ biên cÆ°Æ¡ng trá»ng thần gần bốn chục năm qua. Vua Thánh-Tông mồ côi mẹ từ thủa còn thÆ¡, được ba bà chị Bình-DÆ°Æ¡ng, Kim-Thà nh, TrÆ°á»ng-Ninh chăm sóc nhà vua nhÆ° con. Tiên nÆ°Æ¡ng Thiếu-Mai là vÆ°Æ¡ng phi của Yên-vÆ°Æ¡ng, quốc phụ Tống triá»u. Cả bốn vị Ä‘á»u láºp không biết bao nhiêu huân công vá»›i xã tắc, cho nên ân đức, uy tÃn cá»±c kỳ lá»›n lao.
PhÃa sau các vị còn có chÃn nam, chÃn nữ, tuổi khoảng hai mÆ°Æ¡i hăm má»™t. Nam thì hùng vÄ© khôi ngô, nữ thì yểu Ä‘iệu sắc nÆ°á»›c hÆ°Æ¡ng trá»i. Linh-Nhân hoà ng thái háºu Ä‘Æ°a mắt há»i tiên nÆ°Æ¡ng Bảo-Hòa. Tiên nÆ°Æ¡ng cÆ°á»i:
– Äây là mÆ°á»i tám thiếu niên Việt kiá»u ở Xiêm, chỉ vì có chút lòng son hÆ°á»›ng vỠđất nÆ°á»›c, mà bị bá»n Hồng-thiết giáo dụ dá»— theo chúng, rồi mắc và o vòng Chu-sa Huyá»n-âm Ä‘á»™c tố không thoát ra được. U-bon vÆ°Æ¡ng đã trị dứt Chu-sa Huyá»n-âm Ä‘á»™c tố, rồi dạy binh pháp, võ công cho. Công chúa Nong-Nụt lại kết há» thà nh phu phụ. Nhân khi hai vị Má»™c-tồn, Viên-Chiếu vân du Xiêm quốc, vÆ°Æ¡ng xin hai vị thu há» là m đệ tá». Hiện bản lÄ©nh há» không thua Thần-vÅ© tháºp anh là m bao. Vá» hà nh binh, xung phong hãm tráºn há» lại có tà i không thua Long-biên ngÅ© hùng, Tây-hồ thất kiệt. Nay nghe giặc Tống phạm cảnh, há» trở vá» chùa Báo-ân xin sÆ° phụ cho theo quân giữ nÆ°á»›c, nên chị dẫn hỠđến yết kiến thái háºu.
Tiên nương Thiếu-Mai tiếp:
– Má»™c-tồn hòa thượng đặt cho há» cái tên Tháºp-bát Kim-cÆ°Æ¡ng. Cặp lá»›n nhất là Kim-cÆ°Æ¡ng đệ nhất, cáºp thứ nhì là Kim-cÆ°Æ¡ng đệ nhị...
Tháºp-bát Kim-cÆ°Æ¡ng hà nh lá»… vá»›i má»i ngÆ°á»i.
Linh-Nhân hoà ng thái háºu truyá»n đặt thêm tiệc cho bốn vị, vá»›i Tháºp-bát Kim-cÆ°Æ¡ng. Tiệc tà n, má»i ngÆ°á»i trở lại Ä‘iện Uy-viá»…n.
ThÆ°á»ng-Kiệt là đệ tá» của tiên nÆ°Æ¡ng Bảo-Hòa, ông tóm lược những Ä‘iá»u triá»u đình đã nghị sá»± trình vá»›i ngà i.
Nghe xong, tiên nÆ°Æ¡ng há»i công chúa Kim-Thà nh:
– Em nghĩ sao?
Công chúa đưa mắt nhìn bách quan một lượt, rồi tiếp:
– Tâu Thái-háºu! Không cần phải há»i nên đánh hay nên hòa, mà chỉ có má»™t Ä‘Æ°á»ng là đánh đến cùng. Hòa là chết, chết hết. Chỉ có đánh há»a chăng má»›i có con Ä‘Æ°á»ng sống mà thôi. Vì sao???
Công chúa ngá»a mặt nhìn lên nóc Ä‘iện, cúi xuống, nói thá»±c cháºm:
– Tại sao ta phải đánh? Xét kỹ ra có ba Ä‘iá»u. Má»™t là , rõ rà ng Tống xuất quân để chiếm sáu nÆ°á»›c tá»™c Việt đặt là m quáºn huyện. NhÆ°ng chiếm Äại-Việt trÆ°á»›c; thế mà trong biểu xuất quân, Tống nói lÆ¡ mÆ¡ rằng nếu ta phụ thuá»™c sẽ để cho tồn tại. Kìa cái gÆ°Æ¡ng Nam ÄÆ°á»ng, Bắc Hán, Äông Việt còn đó. Chúa các nÆ°á»›c đầu hà ng, tưởng được yên thân trong nÆ°á»›c của mình; đâu ngá» sau khi đầu hà ng, Tống Ä‘em hết gia thuá»™c vá» Biện-kinh, phong tÆ°á»›c vÆ°Æ¡ng, phải chịu cảnh ra luồn và o cúi, ngÆ¡ ngáo hà ng thần. Còn nÆ°á»›c thì mất. Nay nếu ta chịu nhục, ná»™i thuá»™c Tống, thì e rằng số pháºn còn tà n tệ hÆ¡n các nÆ°á»›c kia nữa.
Triá»u đình cùng gáºt đầu công nháºn lá»i công chúa thá»±c chân xác.
– Hai là , nói rằng ta ná»™i thuá»™c Tống để bá»›t đổ máu Æ°? Nói nhÆ° thế là nói theo kiểu ngu phu ngu phụ để che dấu cái hèn nhát. Nà y, cho rằng ta kháng Tống có chết và i chục vạn ngÆ°á»i Ä‘i, thì cÅ©ng là những cái chết oanh liệt. Còn nhÆ° ná»™i thuá»™c Tống, việc đầu tiên chúng giết ngÆ°á»i trả thù tráºn Khâm, Liêm, Ung, số ngÆ°á»i chết không phải là và i chục vạn mà là hà ng trăm vạn. Rồi sau đó, chúng lấy tất cả Thiên-tá» binh, binh các trấn, các lá»™, hoà ng nam Ä‘em Ä‘i đánh Chiêm, Chân, Xiêm, Là o, Lý. Số ngÆ°á»i chết không đáng chết nà y có khi tá»›i trăm vạn. Lại nữa, các gia, các phái, các bang sẽ hô hà o ngÆ°á»i ngÆ°á»i nổi lên chống ngoại xâm, chiến tranh còn khủng khiếp hÆ¡n nữa, số ngÆ°á»i chết còn cao gấp bá»™i. Äó là hai Ä‘iá»u ta không thể ná»™i thuá»™c Tống.
Nhà vua tuyên chỉ:
– Còn Ä‘iá»u thứ ba, xin cô mẫu dạy cho.
– Ba là , các quan tưởng ná»™i phụ, sẽ bảo toà n được cái mạng mình vá»›i gia thuá»™c, rồi sẽ được Tống phong chức tÆ°á»›c Æ°? Thá» tưởng tượng xem, đến bá»n Quách Quỳ, Triệu Tiết, Yên Äạt, Tu Ká»· mà giá» nà y cÅ©ng chỉ có chức mà không có tÆ°á»›c gì! Nếu nhÆ° mai sau chúng thắng Äại-Việt, may ra được thà cho tÆ°á»›c hầu là cao lắm. Bá»n chúng còn váºy, huống hồ các quan đầu hà ng? Váºy thì con Ä‘Æ°á»ng trÆ°á»›c mắt ta hãy nhìn cho rõ: Sau khi ná»™i thuá»™c, bá»n Quách Quỳ, Triệu Tiết, Yên Äạt, Tu Ká»· sẽ được bổ là m quan cai trị, các vị không bị giết, thì cÅ©ng sẽ phải ra luồn và o cúi vá»›i chúng. Thảng hoặc chúng thà cho chức thÆ° lại ở má»™t vùng hẻo lánh nà o đó, rồi tìm cá»› giết sau mà thôi.
Thế là triá»u thần Ä‘á»u nhất trà phải Ä‘em hết lá»±c ra đánh Tống để tồn tại.
Tiên nÆ°Æ¡ng Bảo-Hòa há»i ThÆ°á»ng-Kiệt:
– Nà y Kiệt nhi! Trong tráºn nà y, con định dùng phÆ°Æ¡ng thức gì để giữ nÆ°á»›c?
– Khải tấu sÆ° phụ! Tống đánh ta phen nà y, ắt Ä‘em quân nghiêng nÆ°á»›c để quyết thắng. NhÆ° váºy hầu hết quân há» Ä‘em sang đánh ta là quân từ Bắc-thùy, Tây-thùy, vá»›i kị-binh. Quân hai nÆ¡i nà y có Æ°u Ä‘iểm là giá»i dà n tráºn, dùng kị binh xung sát. Há» muốn thắng thá»±c mau vì sợ Liêu, Hạ thừa cÆ¡ Ä‘em quân đánh và o phÃa Bắc, phÃa Tây. Äệ tá» biết thế, há»p chÆ° tÆ°á»›ng, rồi quyết định: Tống giá»i dùng trÆ°á»ng binh, thì ta dùng Ä‘oản binh. Tống giá»i dà n tráºn, thì ta không dà n tráºn, đóng thá»±c nhiá»u đồn kiên cố, gần chá»— đồng lầy; nhÆ° váºy kị binh, trÆ°á»ng binh vô dụng. Há» muốn đánh cho mau, thì ta lại cố kéo dà i cuá»™c chiến.
– Äược. Con tiếp Ä‘i.
– Vân-ma thượng tÆ°á»›ng quân Nhu-Tâm hầu Trần Ninh, Trung-vÅ© đại tÆ°á»›ng quân KÃnh-Tâm hầu DÆ°Æ¡ng Minh là hai tÆ°á»›ng giá»i vá» y há»c, Ä‘Æ°a ý kiến rằng: Hiện quân Tống sắp vượt biên, nếu ta kéo dà i cuá»™c chiến được tá»›i mùa hè sang năm, thì dù ta không giết, trá»i cÅ©ng giết hết quân Tống.
Tiên nÆ°Æ¡ng vẫy tay gá»i Trần Ninh, DÆ°Æ¡ng Minh khen ngợi:
– Äược! à kiến nà y thá»±c phi phà m. Bằng và o nguyên do nà o, hai tÆ°á»›ng quân có thể quyết Ä‘oán rằng nếu kéo dà i tá»›i mùa hè, thì trá»i giết quân Tống dùm?
DÆ°Æ¡ng Minh kÃnh cẩn thÆ°a:
– Tấu tiên nÆ°Æ¡ng, quân Tống từ miá»n Bắc, miá»n Tây đến, thì ngÆ°á»i ngá»±a quen vá»›i khà háºu lạnh, không muá»—i, mòng, vắt. Nay há» xuống LÄ©nh-Nam, khà háºu nắng ná»±c thấp nhiệt sức ngÆ°á»i suy yếu, sức ngá»±a ngá»±a kiệt quệ. Há» uống nÆ°á»›c lạ, sẽ sinh bệnh. Dù há» không chết vì nÆ°á»›c, vì khà háºu, thì cÅ©ng chết vì sốt rét ngã nÆ°á»›c do muá»—i đốt. ChÃnh vua Anh-tông bên Tống, là ngÆ°á»i có võ công cao, Ä‘ang tuổi tráng niên, mà cÅ©ng chết vá» bệnh nà y.
– Äược. à kiến siêu việt. Nà y Kiệt, từ khi đánh Tống trở vá», con đã chuẩn bị cuá»™c phòng thủ nhÆ° thế nà o. SÆ° phụ muốn biết qua để còn liệu.
ThÆ°á»ng-Kiệt chắp tay vái ba vái, rồi cung cung kÃnh kÃnh trình:
– Tấu sÆ° phụ. Từ hồi đức Thánh-tông còn tại thế, và o niên hiệu Thiên-huống Báu-tượng nguyên niên (1068) khi được tin Tống chuẩn bị Nam xâm, Quốc-phụ đã thiết kế phòng vệ rất chi tiết. TrÆ°á»›c hết thấp nhất, tại các xã, trang, Ä‘á»™ng thì triá»u đình cá» võ quan vá» giúp trÆ°Æ¡ng tuần huấn luyện hoà ng nam vá» võ nghệ, vá» tiến thoái, vá» bầy tráºn, vá» bắn cung, cùng tùy theo vị trà là ng, củng cố lại lÅ©y tre bao bá»c, phÆ°Æ¡ng thức phòng thủ. Hóa cho nên má»—i xã, má»—i trang, má»—i Ä‘á»™ng hiện là má»™t đồn binh rất kiên cố. LÆ°Æ¡ng thá»±c bên trong có thể tá»± túc trong sáu tháng. Chỉ nguyên hệ thống là ng xã, ta cÅ©ng kéo dà i cuá»™c chiến được cả năm, không cho Tống tiến vá» Thăng-long.
Ông Ä‘Æ°a mắt nhìn Linh-Nhân hoà ng thái háºu:
– Trong thá»i gian đức Thánh-tông bình Chiêm, ở nhà Thái-háºu nhiếp chÃnh, ngÆ°á»i ban chỉ: Gái trai Ä‘á»u phải được cho Ä‘i há»c nhÆ° nhau, khi há»p việc là ng, gái cÅ©ng được dá»± há»p nhÆ° trai. Trái lại, gái cÅ©ng được luyện táºp võ nghệ, huấn luyện quân sá»±; để khi giặc tá»›i nhà đà n bà phải đánh. ChÃnh vì váºy, mà lá»±c lượng phòng thủ là ng xã, trang Ä‘á»™ng tăng lên gấp bá»™i.
Vua bà Bình-DÆ°Æ¡ng nắm tay Thái-háºu:
– Hồi xÆ°a, ta vá»›i chị Bảo-Hòa, có sá»± Ä‘i qua Vạn-thảo thảo thôn trang, đã cải lệ xã cho con gái được dá»± há»p việc là ng. Sau, Kim-Thà nh lên trấn Bắc-cÆ°Æ¡ng, cÅ©ng Ä‘Æ°a ra lệnh cấm Ä‘a thê, nam nữ Ä‘á»u được há»c nhÆ° nhau, trách nhiệm giữ nÆ°á»›c gái trai chung. NhÆ°ng chỉ tại Bắc-cÆ°Æ¡ng mà thôi, còn miá»n xuôi thì phụ nữ vẫn chui đầu và o chổng Ä‘Ãt ra ở bếp; cho nên cái tinh lá»±c TrÆ°ng, Triệu mất mát rất nhiá»u. Nay Thái-háºu hÆ¡n hẳn ta vá»›i chị Bảo-Hòa đã Ä‘Ã nh, mà còn hÆ¡n cả Kim-Thà nh nữa. Thái-háºu đã cho gái cả nÆ°á»›c Ä‘á»u được cái hãnh diện gánh vác sÆ¡n hà . Giả nhÆ° vua TrÆ°ng có sống dáºy cÅ©ng phải khen ngợi.
Nghe sÆ° phụ khen, dù đã tá»›i tuổi ba mÆ°Æ¡i, dù đã là Thái-háºu, uy quyá»n mênh mông, Linh-Nhân cÅ©ng cảm thấy sung sÆ°á»›ng cá»±c Ä‘iểm. Háºu cung tay:
– Äa tạ sÆ° phụ ban khen.
ThÆ°á»ng-Kiệt trình tiếp:
– Còn quân các trấn, các lá»™, các phủ, huyện, thì luôn luyện táºp, di Ä‘á»™ng. Cho nên những hiệu quân nà y Ä‘á»u có khả năng không thua Thiên-tá» bnh là m bao. NhÆ° khi giặc thình lình tá»›i thì hoà ng nam, hoà ng nữ ở trang Ä‘á»™ng, là ng xã đủ khả năng tá»± vệ Ãt nhất là ba ngà y. Sau đó quân trấn, lá»™, phủ, huyện sẽ can thiệp. Trong cuá»™c Bắc-phạt vừa rồi, kế hoạch nà y tá» ra rất hữu hiệu. Khi Thiên-tá» binh đánh sang Tây-bình, Lá»™c-châu, quân Tống thừa hÆ° vượt biên đánh và o Lạng-châu. Láºp tức chúng gặp sức kháng cá»± của hoà ng nam, hoà ng nữ trong các là ng xã trải qua ba ngà y, mà không má»™t là ng nà o thất thủ; chúng chết rất nhiá»u, số còn sống thì mệt má»i. Khi quân lá»™ Kinh-Bắc, Hồng-châu can thiệp, thì chúng bị tan rã.
Công chúa Kim-Thà nh há»i:
– Äược rồi! Bây giá» con hãy trình bầy vá» binh triá»u tức thủy quân, Thiên-tá» binh.
Tuổi Lý ThÆ°á»ng-Kiệt đã Ä‘i và o năm mÆ°Æ¡i, chức tá»›i Äại-tÆ°-mã, tÆ°á»›c tá»›i công, mà được công chúa Kim-Thà nh gá»i là con, khiến ông cảm Ä‘á»™ng vô bá» bến. Vì ông bị mồ côi song thân từ nhá», lá»›n lên lại bị DÆ°Æ¡ng Hồng-Hạc tÄ©nh thân; nên ông được được các công chúa Bình-DÆ°Æ¡ng, Kim-Thà nh, TrÆ°á»ng-Ninh coi nhÆ° cháu ruá»™t, thÆ°á»ng xÆ°ng cô, gá»i ông là con. Cho đến nay ba vị vẫn dùng ngôn từ nà y vá»›i ông. Riêng công chúa Bảo-Hòa còn thu ông là m đệ tá», yêu thÆ°Æ¡ng ông cùng cá»±c. Ông cung cung, kÃnh kÃnh hÆ°á»›ng công-chúa:
– Khải cô mẫu, ngÆ°á»i chỉ huy trá»±c tiếp Thiên-tá» binh là TÃn-NghÄ©a vÆ°Æ¡ng. Con xin để vÆ°Æ¡ng tấu vá»›i cô.
Tuổi của TÃn-NghÄ©a vÆ°Æ¡ng nhá» hÆ¡n con của công chúa Kim-Thà nh, nhÆ°ng vÆ°Æ¡ng là vai em của công chúa. Chỉ dụ của phụ vÆ°Æ¡ng là Quốc-phụ ban ra rằng: Khi đối thoại vá»›i các công chúa, thì vÆ°Æ¡ng không dùng nghi thức triá»u há»™i, mà dùng nghi thức gia đình. Vì váºy vÆ°Æ¡ng đứng dáºy cung tay:
– ThÆ°a chị, ta hiện có mÆ°á»i hai hiệu Thiên-tá» binh, do Long-biên thất hùng, Tây-hồ thất kiệt chỉ huy. MÆ°á»i hai tÆ°á»›ng có mÆ°á»i hai phu nhân Ä‘á»u xuất thân danh gia để tá». Bốn phu nhân Kim-Loan, Kim-Liên, Ngá»c-Liên, Ngá»c-HÆ°Æ¡ng Ä‘á»u được vÆ°Æ¡ng mẫu nháºn là m nghÄ©a nữ, rồi dạy binh pháp, võ công cho. Còn lại tám phu nhân, Ä‘á»u xuất thân ở trÆ°á»ng của đại tÆ° mã ThÆ°á»ng-Kiệt, văn võ song toà n; được Thái-háºu chuẩn tấu, mÆ°á»i hai phu nhân tuyển chá»n những thanh-nữ ở là ng xã huấn luyện, Ä‘em gả cho các Thiên-tá» binh. Cho nên hiện má»—i hiệu Thiên-tá» binh còn có thêm ba nghìn nữ binh.
Rồi vÆ°Æ¡ng trình bầy tổ chức, phồi hợp, phÆ°Æ¡ng thức hấn luyện, cùng ká»·t luáºt của Thiên-tá» binh ra sao; cuối cùng vÆ°Æ¡ng kết luáºn:
– Trong tráºn Bắc-phạt vừa rồi, thì các tráºn Ung, Khâm, Liêm, Dung, Nghi, Bạch ta dùng lối xuất kỳ bất ý, công kỳ vô bị hay công thà nh thì không kể. Duy tráºn Äại-giáp, Há»a-giáp, Ngá»c-tuyá»n; Thiên-tá» binh trá»±c tiếp đối tráºn vá»›i ba đạo đệ nhất, đệ nhị, đệ tam và đạo kị binh 47 của Tống, đó là những đạo kinh nghiệm, thiện chiến trong chiến tranh Tống-Hạ. Thế mà số tổn thất của ta quá Ãt, so vá»›i toà n quân của há» bị diệt. Cho nên tráºn nà y, ta có thể yên tâm rằng quân ta Ãt, nhÆ°ng má»™t ngÆ°á»i có thể thắng trăm ngÆ°á»i.
Vương ngừng lại, chỉ và o đại đô đốc Lý Kế-Nguyên với bốn đô đốc chỉ huy bốn hạm đội:
– ThÆ°a chị, vá» thủy quân của ta, hiện có bốn hạm Ä‘á»™i mang tên Âu-CÆ¡, Äá»™ng-đình, Bạch-đằng, Thần-phù. Äại đô đốc là quan Thái-bảo Lý Kế-Nguyên, cố vấn là sÆ° bá Trần Phụ-Quốc. Má»—i hạm Ä‘á»™i do má»™t đô đốc chỉ huy. Ngoà i ra, má»—i lá»™, trấn huyện, phủ lại có những Ä‘á»™i giang thuyá»n để bắt giặc cÆ°á»›p, để váºn chuyển. Vá» lá»±c lượng, vá» tổ chức, vá» kinh nghiệm chiến đấu từ trÆ°á»›c đến giá» ta mạnh hÆ¡n Tống nhiá»u.
Vua bà Bình-DÆ°Æ¡ng há»i Côi-sÆ¡n tam anh:
– Ba vị sÆ° huynh từng ở Trung-nguyên lâu, nhị sÆ° huynh từng lÄ©nh chức đô đốc TÆ°Æ¡ng-giang Äá»™ng-đình. Xin sÆ° huynh cho biết ý kiến?
Trung-Äạo đứng lên:
– Tấu vua bà , từ cổ, vì thủy thổ của ta nhiá»u sông, biển, nên ngÆ°á»i Việt giá»i thủy tÃnh hÆ¡n ngÆ°á»i Hoa. Thá»i LÄ©nh-Nam ta thắng Hán năm tráºn, thì ba tráºn là Äá»™ng-đình, Äông-hải, Lãng-bạc, Ä‘á»u là thủy chiến. Äến thá»i Ngô, thá»i Lê, ta lại thắng Trung-quốc ở Bạch-đằng. Vừa rồi, tráºn Khâm-châu, ta phá thủy quân Tống nhÆ° bắt con cua trong cháºu. TÃnh chung vá» quân số, tổ chức, chiến hạm, kinh nghiệm, thì thủy quân của ta và nhÆ° con cá kình, còn thủy quân Tống và nhÆ° con tôm.
Ông chỉ và o Äại Äô-đốc Lý Kế-Nguyên, vá»›i bốn đô đốc Trần Phúc, Trần An, Trần Lâm, Trần Hải:
– Trong năm đô đốc, thì bốn đô đốc há» Trần Ä‘á»u ở trong thủy quân từ năm hai mÆ°Æ¡i tuổi, kinh nghiệm có thừa, võ công cao thâm. Trẻ nhất là đại đô đốc Lý Kế-Nguyên, tuổi má»›i bốn mÆ°Æ¡i; đô đốc xuất thân là văn quan, má»™t chiêu võ không biết, nhÆ°ng mÆ°u trà trùm hoà n vÅ©. Vá» tà i dùng binh trên biển; dù Hoa, dù Việt, không ai địch nổi ngÆ°á»i. Váºy, trong cuá»™c chiến nà y, ta yên tâm mặt biển đã Ä‘Ã nh, mà còn dùng thủy quân nhÆ° lá»±c lượng Ä‘e dá»a đánh úp Tống nhÆ° công chúa Gia-HÆ°ng thá»i LÄ©nh-Nam hay tráºn Khâm, Liêm vừa rồi.
Tiên nÆ°Æ¡ng Bảo-Hòa há»i Äại-tÆ°-mã ThÆ°á»ng-Kiệt:
– Cho đến giỠnà y, quân Tống đã tới biên giới, con hãy trình bầy thế thủ của ta ra sao?
– Tấu sÆ° phụ! Hồi tháng ba, khi rút quân khá»i đất Tống, con Æ°á»›c tÃnh rằng: Tống đánh ta, ắt chỉ dùng có hai con Ä‘Æ°á»ng. Má»™t là dùng Ä‘Æ°á»ng thủy. Hai là , dùng Ä‘Æ°á»ng bá»™. Vá» Ä‘Æ°á»ng thủy, hỠđổ quân và o Bạch-đằng, Thiên-trÆ°á»ng, rồi tiến vá» Thăng-long; nhÆ° Äông-Hán dùng trong thá»i LÄ©nh-Nam, nhÆ° Nam-Hán dùng trong thá»i Ngô, nhÆ° Tống dùng trong thá»i Lê. Nay thủy quân của hỠở Nam-thùy quá yếu, há» Ä‘em các hạm Ä‘á»™i từ Kinh-châu, Mân-Việt, Triết-giang xuống. Số chiến hạm, quân số ngang vá»›i ta. Äại đô-đốc Lý Kế-Nguyên phối trà hạm Ä‘á»™i Âu-CÆ¡ ở Tiên-yên, hạm Ä‘á»™i Äá»™ng-đình ở Äồn-sÆ¡n, hạm Ä‘á»™i Bạch-đằng ở Thăng-long, còn hạm Ä‘á»™i Thần-phù thì lÆ°u Ä‘á»™ng là m trừ bị.
Tiên nương đưa mắt nhìn Lý Kế-Nguyên:
– Lý tiên sinh là nhà nho, mà kinh luân gồm tà i. Mặt biển nhÆ° váºy là yên. Nếu ta không thắng há» thì cÅ©ng hòa.
ThÆ°á»ng-Kiệt tiếp:
– Vá» mặt bá»™ há» có Ä‘á»™c đạo từ Ung-châu, tá»›i Tây-bình, Lá»™c-châu rồi vượt biên đánh và o Quảng-nguyên, Môn-châu, Lạng-châu, Tô-máºu. Äệ tá» láºp má»™t phòng tuyến thứ nhất, chỉ dùng binh trang Ä‘á»™ng, hoà ng nam trấn thủ, mục Ä‘Ãch là m cho địch mệt má»i, tổn thất, mất thá»i gian. Phòng tuyến nà y gồm 207 trang Ä‘á»™ng Bắc-biên.
– Äược. Chi tiết ra sao?
– Trấn cánh tả ở Quảng-nguyên là Tiết-Ä‘á»™-sứ LÆ°u Ká»·, thống lÄ©nh binh mã hÆ¡n năm mÆ°Æ¡i trang Ä‘á»™ng. Kế tiếp trấn cánh tả là tiết Ä‘á»™ sứ Môn-châu Hoà ng Kim-Mãn, thống lÄ©nh hÆ¡n bốn mÆ°Æ¡i trang Ä‘á»™ng. Trấn cánh hữu là Tiết-Ä‘á»™-sứ Tô-máºu Vi Thủ-An thống lÄ©nh hÆ¡n hai mÆ°Æ¡i trang Ä‘á»™ng. NhÆ°ng cuối cùng, muốn tiến và o đồng bằng, đánh Thăng-long, há» chỉ có má»™t con Ä‘Æ°á»ng duy nhất là qua Lạng-châu. Tại Lạng-châu há» sẽ gặp đạo quân tiá»n phong của vua bà Thiên-Thà nh, vá»›i phò mã Thân Cảnh-Long, thống lÄ©nh má»™t trăm mÆ°á»i bẩy trang Ä‘á»™ng. NhÆ° váºy thế bắt buá»™c Quách Quỳ phải trải quân ra là m bốn khu vá»±c, đánh từng trang, từng Ä‘á»™ng má»™t, rất vất vả, lại hao tốn nhân mạng. Sau khi Quỳ giải quyết xong 207 trang Ä‘á»™ng, thì y má»›i tiến và o trung châu.
– Rồi sao?
– Nếu Quách Quỳ giải quyết được phòng tuyến thứ nhất, thì y lại đụng phải phòng tuyến thứ nhì. Phòng tuyến thứ nhì gồm vùng núi Tam-đảo, Chi-lăng, Äông-triá»u. Tại Chi-lăng, đệ tá» láºp hai ải cá»±c kỳ kiên cố, phÃa sau Lạng-châu. Má»™t là Quyết-lý, dá»±a lÆ°ng và o hai ngá»n núi, có suối chảy qua, Ä‘á» phòng bị vây, không sợ thiếu nÆ°á»›c. Nếu nhÆ° Quyết-lý thất thủ, thì phÃa sau là ải Giáp-khẩu tức Chi-lăng, nÆ¡i hai ngá»n núi hiểm trở khép lại. Vá»›i hai ải nà y, có thể là m cho quân Tống ùn lại Ãt nhất cả mấy tháng.
– Äược. NhÆ°ng tÆ°á»›ng nà o trấn thủ ở đây?
– Tâu, trấn thủ ải Quyết-lý là công-chúa Côi-sÆ¡n Trần Thanh-Nguyên cùng Trấn Bắc đại tÆ°á»›ng quân, Tiên-yên tiết Ä‘á»™ sứ, Tản-viên quốc công Tôn Mạnh vá»›i hiệu binh Kinh-Bắc. Trấn thủ ải Giáp-khẩu là Quán-quân thượng tÆ°á»›ng quân ChÃnh-Tâm hầu Äinh Hoà ng-Nghi cùng phu nhân là quáºn chúa Trần PhÆ°Æ¡ng-Quỳnh vá»›i hiệu Thiên-tá» binh Quảng-vÅ©.
Tiên nÆ°Æ¡ng nói vá»›i Linh-Nhân hoà ng thái háºu:
– VỠđồn trú, quân, tÆ°á»›ng nhÆ° váºy là ổn rồi. NhÆ°ng vùng Lạng-châu là cổ há»ng và o Thăng-long, liên lạc khó khăn, trong khi đó chỉ huy phải thống nhất. Thái háºu phải cắt cá» má»™t ngÆ°á»i chỉ huy thống nhất giữa tiá»n quân của Cảnh-Long vá»›i hai ải Quyết-lý, Giáp-khẩu.
Linh-Nhân hoà ng thái háºu quyết định ngay:
– Vâng chỉ của tiên nương, đệ tỠxin cỠphò mã Thân Cảnh-Long tống chỉ huy ba đạo quân nà y.
Phò mã Thân Cảnh-Long đứng dáºy cung tay nháºn lệnh.
ThÆ°á»ng-Kiệt tiếp:
– Tuy váºy, đệ tá» thấy hai con Ä‘Æ°á»ng nhá», nếu Quách Qùy đánh không nổi Quyết-lý, Giáp-khẩu, y có thể bá» con Ä‘Æ°á»ng chÃnh, mạo hiểm cho quân vÆ°Æ¡t qua hai con Ä‘Æ°á»ng nhá». Con Ä‘Æ°á»ng thứ nhất là con Ä‘Æ°á»ng từ Quảng-nguyên, Môn-châu, vòng qua Ä‘Æ°á»ng núi Tam-đảo xuống Vạn-nhai tức là phÃa Bắc sông Phú-lÆ°Æ¡ng. Cho nên đệ tỠđã cho VÅ©-dá»±c đại tÆ°á»›ng quân, Nam-sÆ¡n hầu DÆ° Phi Ä‘em hiệu binh Äại-hoà ng trấn ở ải Äâu-đỉnh. Con Ä‘Æ°á»ng thứ nhì mà quân Tống có thể mạo hiểm đánh xuống là con Ä‘Æ°á»ng nhá» men theo bá» biển tiến vá» Äông-triá»u rồi tá»›i Thăng-long, nên đệ tỠđã cho Thái-tá» thiếu-phó Trấn-viá»…n thượng tÆ°á»›ng quân Gia-viá»…n hầu Bùi Hoà ng-Quan, cùng phu nhân là Trần Ngá»c-Huệ Ä‘em hiệu binh Äông-triá»u, đóng ở trại Ngá»c-sÆ¡n.
Công-chúa Kim-Thà nh lắc đầu:
– Phối trà nhÆ° váºy, cánh tả, cánh trung Æ°Æ¡ng rất vững, vì có tá»›i hai phòng tuyến. Duy cánh hữu, thì đồn Ngá»c-sÆ¡n trấn ở VÄ©nh-an, trá»±c diện vá»›i Tống, vừa là phòng tuyến má»™t, vừa là phòng tuyến hai, thì rất nguy hiểm.
– Khải cô-mẫu, thần-nhi cÅ©ng biết váºy, nhÆ°ng nếu nhÆ° Tống đánh Ngá»c-sÆ¡n xong, thì cÅ©ng không thể tiến vá» Thăng-long ngay, mà phải vòng sang phÃa Tây, vì há» sẽ bị thủy quân rất hùng háºu của ta chạn đánh ở các cá»a sông .
Tiên-nÆ°Æ¡ng Bảo-Hòa há»i:
– XÆ°a nay việc cố thủ trong các đồn, các ải quan trá»ng nhất là lÆ°Æ¡ng thảo. Nay mục đìch ta kéo dà i cuá»™c chiến thì việc tiếp tế lÆ°Æ¡ng thảo tối cần thiết. Nếu cất lÆ°Æ¡ng trong ải nhiá»u, thì sợ Tống dùng há»a công bắn và o đốt cháy; hoặc giả ải thất thủ thì lÆ°Æ¡ng đó lá»t và o tay giặc, giặc dùng lÆ°Æ¡ng đó nuôi quân đánh ta, hóa ra ta nối giáo cho giặc sao? Còn nhÆ° để ở ngoà i, thì ải bị vây lâu ngà y, sao có thể tiếp tế được?
ThÆ°á»ng-Kiệt chỉ công chúa Thiên-Ninh:
– Tấu sư-phụ, vỠlương-thảo, thì Bà -chúa-kho sẽ trình sư -phụ.
Tiên-nÆ°Æ¡ng Bảo-Hòa là sÆ°-phụ vua Thánh-tông vá»›i ThÆ°á»ng-Kiệt, sau ngà i lại thu công chúa Thiên-Ninh là m đệ tỠút. Vì tuổi của công chúa vá»›i tiên nÆ°Æ¡ng quá cách xa, vì liên hệ sÆ° đồ đã hai Ä‘á»i, nên công chúa được tiên nÆ°Æ¡ng yêu thÆ°Æ¡ng nhất trong các đệ tá». Từ lúc tiên nÆ°Æ¡ng nháºp Ä‘iện, ngÆ°á»i đã kéo công chúa cho ngồi bên cạnh nhÆ° bà vá»›i cháu. Bây giá» nghe ThÆ°á»ng-Kiệt nói việc cung ứng lÆ°Æ¡ng thảo do công-chúa đảm trách, tiên nÆ°Æ¡ng cầm tay công chúa:
– Ninh nhi! Con mà lo việc lÆ°Æ¡ng thảo thì sÆ° phụ yên tâm lắm. Váºy kế hoạch ra sao?
Công chúa trình:
– ThÆ°a sÆ° phụ, vá» lÆ°Æ¡ng của phòng tuyến thứ nhất không do đệ tỠđảm trách; vì lá»±c lượng chiến đấu là hoà ng nam, há» dùng lÆ°Æ¡ng của trang Ä‘á»™ng tÃch trữ. Tại ải Äồn-sÆ¡n, thì do thủy quân tiếp tế, nhÆ° váºy ải nà y được bảo đảm. Còn lÆ°Æ¡ng ải Äâu-đỉnh, Quyết-lý, Chi-lăng, con cho tÃch trữ đủ dùng trong ba tháng, lÆ°Æ¡ng Ä‘á»u cất dÆ°á»›i hầm rất kiên cố. Trong kho lÆ°Æ¡ng con chất thêm má»™t Ãt hoà ng thạch, mã não. Khi đồn thất thủ hay phải rút, thì chỉ cần má»™t mồi lá»a là kho lÆ°Æ¡ng bị cháy sạch, giặc không thể dùng lÆ°Æ¡ng của ta nuôi quân được.
Tiên nương vuốt tóc công chúa:
– Con thực xứng đáng với danh hiệu Bà -chúa-kho. Còn như nếu quân giữ ải không được, phải rút và o rừng, thì dùng lương thảo đâu để sống?
– Dạ, hồi đánh Tống, ta có thu được má»™t số lÆ°Æ¡ng thảo khá lá»›n, con đã cho váºn tải vá» chất ở hai kho lá»›n, má»™t là ở núi Vạn-nhai, hai là ở Nam Chị-lăng. Äó là lÆ°Æ¡ng dùng tiếp tế cho ba ải Äâu-đỉnh, Quyết-lý, Chi-lăng dùng trong thá»i bình, trong lúc ải chÆ°a bị vây. Trong rừng Vạn-nhai, Quyết-lý, Chi-lăng, con Ä‘á»u cất dấu lÆ°Æ¡ng thảo gồm cá khô, tôm khô, thịt khô, mắm, gạo, Ä‘áºu, Ä‘Æ°á»ng, dÆ°á»›i những hầm xây bằng đá. Vị trà hầm nà y rất bà máºt, chỉ các chúa tÆ°á»›ng má»›i biết mà thôi. Nếu quân các ải rút và o rừng, thì chúa tÆ°á»›ng cho Ä‘Ã o hầm lấy lÆ°Æ¡ng cho binh dùng. Ngoà i ra con còn gá»i lÆ°Æ¡ng ở nhà dân; khi cần thì hoà ng nam, hoà ng nữ, ông già bà cả bà máºt váºn tải, tiếp tế cho quân.
Tiên nÆ°Æ¡ng hà i lòng hÆ°á»›ng ThÆ°á»ng-Kiệt:
– Äược! Con tiếp Ä‘i.
Ông chỉ lên bản đồ:
– Nếu nhÆ° Quách Quỳ vượt được hai phòng tuyến đầu, thì sẽ gặp phòng tuyến thứ ba. Phòng tuyến nà y đệ tá» láºp ở phÃa Nam ngạn sông NhÆ°-nguyệt kéo dà i từ núi Tam-đảo tá»›i Vạn-xuân. Ngay phÃa Nam sông Cầu, núi Tam-đảo, đệ tá» cá» phò mã Thái-úy Hoà ng Kiện, vá»›i công chúa Äá»™ng-Thiên trấn thủ. ChÃnh giữa ở khúc sông NhÆ°-nguyệt, Ä‘Ãch thân đệ tá» trấn thủ. PhÃa cuối, nÆ¡i ngã ba sông ThÆ°Æ¡ng, sông Lục-Nam đổ và o Vạn-xuân, đệ tỠđể hai hà ng tá» Hoằng-Chân, Chiêu-Văn trấn thủ. Trên bá» sông, đệ tá» cho đắp đất cao đến ba trượng (6m ngà y nay), bên ngoà i cắm chông, gai lởm chởm. Vì nhÆ° sau khi Quỳ phá được hai phòng tuyến đầu, chúng muốn vượt sông thì phải có thủy quân chở qua. NhÆ°ng thủy quân không có, chúng chỉ co thể đóng bè. Bè e không chở được nhiá»u quân. Mà có chở được nhiá»u, cÅ©ng khó lá»t và o trong chiến lÅ©y.
Công chúa Kim-Thà nh há»i:
– NhÆ° váºy, trong mÆ°á»i hai hiệu Thiên-tá» binh, chỉ có hiệu Quảng-vÅ© trấn ở Chi-lăng, còn mÆ°á»i má»™t hiệu Ä‘á»u dà n ra từ Tam-đảo tá»›i Vạn-xuân cả. Tại sao con không dùng Thên-tá» binh trấn ở phòng tuyến thứ nhất, thứ nhì?
ThÆ°á»ng-Kiệt cúi đầu xuống, trán ông cau lại rồi Ä‘Æ°a mắt nhìn Long-biên ngÅ© hùng, Tây-hồ thất kiệt:
– Khải cô mẫu, chiến lược phòng thủ của ta là kéo dà i thá»i gian của Tống. Mà kéo dà i thá»i gian, thì không gì bằng dùng hoà ng nam của là ng xã, tráng Ä‘inh trang Ä‘á»™ng. Thiên-tá» binh không dùng được trong trÆ°á»ng hợp nà y. Giả dụ nhÆ° dùng Thiên-tá» binh trấn hai phòng tuyến đầu, thì khi hai phòng tuyến nà y vỡ, ta không còn quân bảo vệ Thăng-long.
Công chúa Kim-Thà nh lắc đầu:
– Con trình bầy nhÆ° váºy, thì cô không hiểu nổi. Giả nhÆ° hai phòng tuyến đầu, ta sai Thiên-tá» binh giữ, lỡ có vỡ, thì cho rút lui vá» phòng tuyến ba, và Thăng-long cÅ©ng được chứ có sao đâu?
ThÆ°á»ng-Kiệt trầm ngâm không nói. Tiên nÆ°Æ¡ng Bảo-Hòa, vua bà Bình-DÆ°Æ¡ng linh cảm thấy ngÆ°á»i đệ tá», ngÆ°á»i cháu mình tà i trà báºc nhất Äại-Việt, nhÆ°ng dÆ°á»ng nhÆ° có Ä‘iá»u gì khó khăn, mà nói không được. Cả hai cùng Ä‘Æ°a mắt nhìn nhau, rồi há»i:
– Ta là sÆ° phụ con, Bình-DÆ°Æ¡ng là cô con. Chúng ta yêu thÆ°Æ¡ng con thế nà o, trong bốn mÆ°Æ¡i năm qua, con biết rồi đó. Nay con lo việc nÆ°á»›c, nếu có lá»—i gì ta cÅ©ng khoan thứ. Váºy con cứ nói ra Ä‘i.
ThÆ°á»ng-Kiệt lá»™t mÅ©, phục xuống hà nh lá»…:
– Tấu sÆ° phụ, tấu tam vị cô mẫu. Con tuy lãnh trá»ng trách, nhÆ°ng vì bạc đức, nên không Ä‘iá»u khiển nổi má»™t số tÆ°á»›ng.
Cả ba công chúa Bảo-Hòa, Kim-Thà nh, TrÆ°á»ng-Ninh cùng Thiếu-Mai Ä‘á»u kinh ngạc. Công chúa Kim-Thà nh rút thanh Thượng-phÆ°Æ¡ng bảo kiếm ra, mắt phượng quắc lên:
– Ai? Ai dám chống lệnh con, con cứ Ä‘em ra chặt đầu. Con sợ Æ°? Ai? Con nói ra Ä‘i, ta chặt đầu nó ngay tức thá»i.
– Không phải chÆ° tÆ°á»›ng chống lệnh, mà tất cả mÆ°á»i hai vạn binh sÄ© trong mÆ°á»i hai hiệu Thiên-tá» binh Ä‘á»u quá cứng.
Linh-Nhân hoà ng thái háºu lên tiếng:
– KÃnh chị, nguyên do thế nà y. Hồi Quốc-phụ còn tại thế, ngÆ°á»i soạn ra má»™t thiên binh thÆ°, dùng chủ đạo tá»™c Việt luyện quân. Binh thÆ° nà y chÆ°a truyá»n ra ngoà i, chỉ má»›i dạy cho Trung-Thà nh, TÃn-NghÄ©a nhị vÆ°Æ¡ng. Nhị vÆ°Æ¡ng Ä‘em giảng cho Long-biên ngÅ© hùng, Tây-hồ thất kiệt. MÆ°á»i bốn tÆ°á»›ng trẻ lại Ä‘em ra luyện binh. Trong binh thÆ° của Quốc-phụ, thì chỉ dạy tiến, chứ không dạy thoái. Phà m khi lâm tráºn, khi có lệnh xung phong, thì bất cứ binh tÆ°á»›ng nà o đứng nguyên, lùi lại, quay nhìn vá» sau, Ä‘á»u bị chém tại chá»—. Vì giáo huấn lâu ngà y, những Ä‘iá»u đó nháºp tâm, trở thà nh Kinh-Việt; chÆ° tÆ°á»›ng, chÆ° vÆ°Æ¡ng thuá»™c nằm lòng và nhÆ° nho gia thuá»™c Luáºn-ngữ váºy. Nên chi, nếu nhÆ° thượng cấp ra lệnh rút lui, bá» chạy, thì há» quyết bất tuân. Há» tá»± coi là điá»u xỉ nhục nhất trên Ä‘á»i, há» sẽ tá»± tá» ngay tại tráºn.
Háºu kể:
– Hồi ta Ä‘em quân đánh Tống, trong tráºn Äại-giáp, má»™t Thiên-tá» binh gác ở dÆ°á»›i chân núi, bị mÆ°á»i quân Tống tấn công. Y can đảm chống trả, khi sáu binh Tống bị giết, thì y cÅ©ng bị thÆ°Æ¡ng. Y bá» chạy, phiá sau bốn địch quân Ä‘uổi theo. May đâu, y được các bạn tiếp cứu, giết hết bốn kẻ thù. Sau nà y luáºn công, y được thăng chức ngÅ©-trưởng. NhÆ°ng bốn Thiên-tá» binh đặt dÆ°á»›i quyá»n y không chịu y, lấy lý do rằng ngÆ°á»i chỉ huy chúng đã chạy trÆ°á»›c quân Tống thì không xứng đáng để chúng tuân lệnh. Rồi bạn hữu chế diá»…u y khốn khổ. Nà o « liên tá» banh » (hạt sen vỡ) chứ không phải là Thiên-tá» binh, nà o là « Không phải là con Rồng, cháu Tiên, đệ tá» thánh Gióng, mà là con thằn lằn, cháu Ä‘iên, đệ tá» võ phái cầy sấy». Cuối cùng y tá»± tá» chết, bấy giá» các bạn má»›i là m ma linh đình cho y và khen là ngÆ°á»i biết tá»± trá»ng.
Tiên nương Bảo-Hòa hiểu ngay:
– À thì ra thế, nên Kiệt nhi không thể cho Thiên-tỠbinh trấn ở tuyến thứ nhất, thứ nhì; vì lỡ ra khi quân Tống đông quá, Thiên-tỠbinh chỉ biết tiến, không chịu thoái rồi hy sinh hết, cuối cùng không còn quân bảo vệ phòng tuyến thừ ba. Có phải thế không?
– Tấu sư phụ vâng.
Tiên-nương cau mà y suy nghĩ:
– Ta hiểu! ChÃnh vì thế, mà trong tráºn Ung-châu, tất cả các tÆ°á»›ng chỉ huy mÆ°á»i hai hiệu Thiên-tá» binh nhất quyết rằng Ung-châu chÆ°a hạ, há» không chịu lui binh. Kết quả Ung châu hạ được, mà dân, quân Tống chết nhiá»u quá, khiến Tôn Äản, Cẩm-Thi bá» Ä‘i mất tÃch. Bây giá» ta má»›i hiểu.
Tiên nÆ°Æ¡ng há»i Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng:
– Hoằng-Chân, em không thể giáo dục lại binh sĩ được sao?
– ThÆ°a chị, em không muốn giáo huấn quân mình Ä‘ang từ những dÅ©ng sÄ© can đảm thà nh những kẻ hèn nhát. Mà em có muốn là m, thì vợ chồng bá»n Long-biên ngÅ© hùng, Tây-hồ thất kiệt, cá»™ng hai mÆ°Æ¡i tÆ° ngÆ°á»i nà y há» cÅ©ng không nghe theo.
VÆ°Æ¡ng cÆ°á»i:
– Không phải mình em vá»›i Chiêu-Văn, Long-biên ngÅ© hùng, Tây-hồ thất kiệt... đâu, mà cả Hoà ng Kiện Äá»™ng-Thiên, Thiên-Ninh; thêm vợ chồng Bùi Hoà ng-Quan, vợ chồng Nguyá»…n Căn, DÆ° Phi nữa, tá»›i ba mÆ°Æ¡i sáu đứa kia. Tất cả Ä‘á»u nhất quyết giữ nguyên ý chà nà y. Chị thá» tưởng tượng xem, chúng em là con Rồng, cháu Tiên, háºu duệ của Phù-đổng thiên vÆ°Æ¡ng, của vua TrÆ°ng mà phải lùi trÆ°á»›c bá»n cÆ°á»›p nÆ°á»›c, thì... thì thà chết quách Ä‘i cho rồi. Lùi, chạy, thì nhục lắm, nên bá»n em chỉ tuân lệnh anh ThÆ°á»ng-Kiệt để tiến, chứ không tuân lệnh anh ấy lùi đâu.
Vua bà Bình-Dương lắc đầu than:
– Khó quá. Trá»n Ä‘á»i ta, vá»›i chị Bảo-Hòa, Thiếu-Mai, Kim-Thà nh, TrÆ°á»ng-Ninh; má»—i lá»i nói, đến uy quyá»n nhÆ° đức Thái-tông, Thánh-tông bên Äại-Việt cho đến Nhân-tông, Anh-tông bên Tống; hét ra lá»a, má»a ra khói nhÆ° Kinh-Nam vÆ°Æ¡ng, Má»™c-tồn Vá»ng-thê hòa thượng... nhất nhất nghe theo. Mà nay bá»n trẻ ba mÆ°Æ¡i sáu đứa bay, lại bất tuân lệnh. Äể ta sang thỉnh Quốc-mẫu giải quyết vụ nà y.
Công chúa Côi-sơn Trần Thanh-Nguyên nắm tay vua bà :
– Chị Mỹ-Linh à ! Chị có biết rằng mấy thiên sách mà Quốc-phụ soạn để luyện thần cho binh tÆ°á»›ng là ý kiến của chị Thanh-Mai không? Bây giá» chị muốn gặp bà ấy, để bà ấy đổi ý Æ°? Khó lắm. Chị Ä‘i tu, hiá»n là nh quá thì cãi không lại bà chằng tinh đâu.
Thấy mặt vua bà không vui, Thanh-Nguyên cÆ°á»i:
– Chị giáºn đấy à ? Chị Ä‘i tu thà nh Pháºt bà rồi, mà còn nổi cÆ¡n A-tu-la hay sao? Báo cho chị biết, không phải ba mÆ°Æ¡i sáu đứa trẻ đâu, mà em vá»›i Tôn Mạnh, không hẹn, cÅ©ng đồng ý vá»›i chúng. Thế là ba mÆ°Æ¡i tám ngÆ°á»i chứ không phải ba mÆ°Æ¡i sáu đâu.
Tiên vÆ°Æ¡ng Bảo-Hòa há»i Thần-vÅ© tháºp anh, Tháºp-bát Kim-cÆ°Æ¡ng:
– Còn các con, các con có theo các tướng kia không?
Hùng Nhân cung tay:
– KÃnh tiên nÆ°Æ¡ng, sÆ° phụ của chúng con dạy rằng: MÅ©i nhá»n dá»… gẫy. Phà m là m tÆ°á»›ng, thì phải biết lẽ tiến lui. Khi thấy không đánh được, thì ta tạm lui. Khi thấy thắng được địch, thì ta phải đánh đến cùng.
– À, có thế chứ.
Tiên nÆ°Æ¡ng Thiếu-Mai há»i Trung-Thà nh vÆ°Æ¡ng:
– Hiện quân Tống đã tiến tới đâu rồi?
– Trình sÆ° thúc, hiện giá» thì Quách Qùy đã tá»›i Quế-châu. Y cho Lý Tháºt Ä‘em đạo quân hữu đệ nhất xuống đắp lại thà nh Ung-châu. Hồi ta sang đánh Tống, các trang trưởng khê Ä‘á»™ng Tống ở vùng Tả-giang, Hữu-giang phải theo ta. Nay há» lại theo vá» Tống, đó là bá»n Nùng Quang-Lâm, Nùng Thịnh-Äức coi ải Hạ-lôi. Y lại sai bá»n Khúc Chẩn, Äà o Báºt Ä‘em bằng sắc và o các trang Ä‘á»™ng của ta vừa Ä‘e dá»a, vừa chiêu hà ng. Hiện cho đến nay chÆ°a trang Ä‘á»™ng nà o hà ng Tống cả.
Äến đây tiên nÆ°Æ¡ng Bảo-Hòa, Thiếu-Mai cùng công chúa Kim-Thà nh, TrÆ°á»ng-Ninh cáo từ sang dinh Quốc-phụ thăm Quốc-mẫu Thanh-Mai, để thỉnh ngÆ°á»i ban chỉ cho đám tÆ°á»›ng trẻ cứng đầu.
Linh-Nhân hoà ng thái háºu tuyên chỉ:
– VỠvệc dân chúng Thăng-long náo loạn, nguyên do từ đâu?
Trung-Thà nh vương tâu:
– Nguyên trÆ°á»›c đây, mấy công tá» há» DÆ°Æ¡ng nhÆ° Äức-Huy, Äức-Nhà n, Äức-Minh thÆ°á»ng á»· thế cha, anh lêu lổng ăn chÆ¡i ở Thăng-long, kết thân vá»›i bá»n du thủ, du thá»±c thà nh đảng. Buồn thay trong đám đó, có má»™t tên tÆ°Æ¡ng đối thuá»™c loại tà i trà tên Nguyá»…n DÆ°, em của Trấn Bắc thượng tÆ°á»›ng quân Nguyá»…n-Căn, theo là m quyân sÆ° cho bá»n chúng. Hồi DÆ°Æ¡ng gia nổi loạn, bá»n nà y được trá»ng dụng. Lúc DÆ°Æ¡ng gia bị dẹp, tên Nguyá»…n DÆ° bá» theo bá»n Triệu Tiết. Nay Triệu Tiết Ä‘em bá»n nà y vá» là m hÆ°á»›ng đạo. ChÃnh Nguyá»…n DÆ° đã thÆ° cho bá»n dÆ° thủ, du thá»±c ở Thăng-long phao tin bất lợi cho ta. Thần đã bắt những tên tay sai nà y Ä‘em ra chợ chém đầu rồi.
Linh-Nhân hoà ng thái háºu há»i phu nhân của tÆ°á»›ng Nguyá»…n Căn là công chúa VÅ© Thanh-Thảo:
– Chị Thảo à ! Trong Hồng-hà ngÅ© long, chị là ngÆ°á»i có tà i cảm hóa ngÆ°á»i nhất, sao chị không cảm hóa tên DÆ°, để đến ná»—i truyện xẩy ra nhÆ° váºy?
– Tâu Thái-háºu! Khi thần là m dâu há» Nguyá»…n, thì tên DÆ° đã trưởng thà nh. Trong nhà , y là em sinh đôi vá»›i anh Căn. Thoạt trông, ai cÅ©ng tưởng y là anh Căn. Y chuyên giả anh Căn Ä‘i là m không biết bao nhiêu truyện đốn mạt. Vô há»c, bất thuáºt, y sống nhá» và o các anh. Các anh Ä‘á»u là những ngÆ°á»i có kiến thức, có tà i, có địa vị, nhÆ°ng y không theo các anh, mà cúi đầu là m đầy tá»›, theo hầu hạ tên lÆ°u manh há» DÆ°Æ¡ng. Vì váºy, thần vô dụng vá»›i y.
Bãi triá»u.
Hôm ấy là ngà y Tân Dáºu, tháng bẩy, niên hiệu Thái-Ninh thứ năm(7-7 năm BÃnh-Thìn, DL. 9-8-76)
Tại đồn Ngá»c-sÆ¡n thuá»™c châu VÄ©nh-an, nằm giữa biên cÆ°Æ¡ng Hoa-Việt.
Trấn-viá»…n thượng tÆ°á»›ng quân Gia-viá»…n hầu Bùi Hoà ng-Quan, cùng phu nhân Trần Ngá»c-Huệ dáºy thá»±c sá»›m; hai vị vừa ăn Ä‘iểm tâm vừa bà n luáºn vá»›i nhau. Phu-nhân nói:
– Kể ra, từ hôm chúng ta ra trấn ở đây đã bốn tháng, ngà y ngà y thao luyện sĩ tốt chỠgiặc, chả biết bao giỠgiặc mới tới. Em chỉ mong chúng đừng đến là hơn hết.
Hầu phì cÆ°á»i:
– Em nói! Bá»n Quách Quỳ, Triệu Tiết, Khúc Chẩn, Tu Ká»·, Yên Äạt từng sang Äại-Việt mình nhiá»u lần, lại biết nói tiếng Việt. Nay chúng được mang quân đánh mình, thì chúng phải biết rằng: Muốn đánh và o Thăng-long, thì phải chiếm cho được cánh trái là vùng Tam-đảo, cánh phải là Ngá»c-sÆ¡n. Bằng không thì sẽ bị cắt Ä‘Æ°á»ng váºn lÆ°Æ¡ng. Anh sợ chúng đánh mình trÆ°á»›c là khác.
– Từ ngà y em được Linh-Nhân hoà ng thái háºu Ä‘em vá» Thăng-long gá»i và o trÆ°á»ng xin sÆ° phụ, sÆ° mẫu thu là m đệ tá», thấm thoát đã mÆ°á»i ba năm. NghÄ© lại thá»i gian qua mau thá»±c. Anh thì đã có dịp xá» dụng những gì há»c được. Còn em, thì vẫn phụ tá cho Thái– háºu những vấn Ä‘á» liên quan đến bá»™ Lá»… nhÆ° phong thần, cải cách phong tục, chỉnh dốn há»c phong. Mãi đến nay má»›i được rá»i kinh thà nh ra cầm quân để xá» dụng võ công. Sau tráºn giặc nà y, đất nÆ°á»›c mình thanh bình, em nghÄ© chúng mình cáo quan vá» Ä‘iá»n dã, ngao du sÆ¡n thủy nhÆ° Kinh-Nam vÆ°Æ¡ng, hay trồng hoa nuôi tằm nhÆ° sÆ° phụ, sÆ° mẫu em. Äấy má»›i là hạnh phúc.
– Kể ra em há»c võ vá»›i ông bà Long-thà nh ẩn-sÄ© Tôn Äản, bản lÄ©nh cao thâm, mà chÆ°a có dịp xá» dụng, thì cÅ©ng đáng tiếc. Còn anh, anh là m tÆ°á»›ng, mà bản sá»± lại chẳng lằm bao. NghÄ© cÅ©ng chán.
– Anh nói! Thá»i LÄ©nh-Nam, công chúa Phùng VÄ©nh-Hoa, Thánh-Thiên võ công đâu có cao, mà cÅ©ng là m đại tÆ°á»›ng đánh những tráºn kinh thiên Ä‘á»™ng địa? Em nghe Thái-háºu nói: Anh là má»™t tÆ°á»›ng có tà i dùng binh, tÃnh lại cẩn tháºn, nên má»›i chịu cho mình trấn ở đây đấy chứ.
Nghe phu nhân nói, hầu mỉm cÆ°á»i. Từ ngà y thánh hôn đến giá», đã mÆ°á»i ba năm, hầu vá»›i phu nhân luôn hợp truyện vá» quốc sá»±, có khi bà n luáºn suốt đêm không ngủ. Hầu chỉ tay lên trá»i:
– Chim Æ°ng bay tuần phòng trong tÆ° thái an nhà n thế kia, thì giặc chÆ°a tá»›i đâu. Hôm qua tin của công chúa Thiên-Thà nh báo Quách Quỳ sai Lý Tháºt mang đạo quân hữu đệ nhất xuống đóng ở Ung-châu mà thôi. Äại quân Tống hiện chÆ°a tá»›i biên giá»›i. Äối diện vá»›i ta là Khâm-châu, do Nhâm Khởi trấn nháºm. Y chỉ có quân bảo-giáp, tân đằng hải má»›i tuyển mà thôi. Nếu nhÆ° Nhâm muốn đánh ta, thì Ãt ra cÅ©ng phải cả tháng nữa.
Nguyên hôm dá»± buổi thiết Tinh-triá»u ở Thăng-long, Thái-tá» thiếu-bảo, Trấn-viá»…n thượng-tÆ°á»›ng quân, Gia-viá»…n hầu, Binh-bá»™ tham-tri, Khu-máºt viện sứ Bùi Hoà ng-Quan tình nguyện ra trấn ở châu VÄ©nh-an. Khi trao nhiệm vụ cho hầu, Äại-tÆ°-mã Lý ThÆ°á»ng-Kiệt nhấn mạnh rằng: Hầu Ä‘i lần nà y, thì chÃn phần chết má»›i có má»™t phần sống, cần phải suy nghÄ© cho kỹ. Hầu đâu phải là ngÆ°á»i ngu mà không biết truyện đó? NhÆ°ng hầu nghÄ© khác: Ông ná»™i của hầu là m tá»›i tể thần thá»i vua Thái-tổ, phụ-thân hầu là Bùi Há»±u là m tá»›i Thái-sÆ° Ä‘á»i vua Thái-tông, Thánh-tông. Hầu lại được chÃnh vua Thánh-tông Æ°u ái há»i vợ cho. Váºy hầu không nháºn nhiệm vụ nguy hiểm nà y thì để cho ai bây giá»?
Phu-nhân của hầu là Trần Ngá»c-Huệ, bạn tâm giao thá»i thÆ¡ ấu của Linh-Nhân hoà ng thái háºu. Suốt mấy năm qua, phu-nhân là m việc bên cạnh thái-háºu, nhÆ° má»™t phụ tá vá» Lá»…-bá»™, chỉ quanh quẩn ở Thăng-long. Trong khi đó cháu gá»i hầu bằng chú là Bùi PhÆ°Æ¡ng-Lý cùng chồng là Trần Di sát cánh bên nhau chỉ huy hiệu Thiên-tá» binh VÅ©-thắng, dá»± cuá»™c Bắc-chinh, thá»±c là oanh liệt; phu nhân nảy ra ý muốn cùng chồng ra trấn biên cÆ°Æ¡ng. Bà xin Linh-Nhân hoà ng thái háºu chuẩn cho mang Ä‘á»™i nữ binh trá»±c thuá»™c theo giúp chồng.
Biết rằng cho hầu vá»›i phu nhân Ä‘i lần nà y, khó mà trở vá» an toà n, nhÆ°ng Thái-háºu lại nghÄ©: Việc khó khăn, nguy hiểm nà y, phi ngÆ°á»i cá»±c thân, khó ai dám hy sinh cho xã tắc. Vì váºy Thái-háºu thầm nuốt lệ rồi tiá»…n Ä‘i. Háºu cầm tay phu nhân dặn:
– Kể ra, trấn thủ ải địa đầu VÄ©nh-an là nÆ¡i biên khÃch, má»™t Ä‘i không trở lại nà y, cần phải có ngÆ°á»i tâm phúc, tÃn cẩn. Mà tâm phúc giữa Ngá»c-Huệ vá»›i Yến-Loan, thì không ai có thể sánh. Mình để Ngá»c-Huệ Ä‘i, mà trong lòng lại có chá»— bất nhẫn.
Hầu vá»›i phu nhân tá»›i nÆ¡i, kiểm Ä‘iểm lại nhân mã, thì biết rằng bao nhiêu hoà ng nam đã được má»™ và o hiệu binh Äông-triá»u hết. Vì váºy lá»±c lượng trấn thủ chỉ có hiệu binh nà y mà thôi. Äô-thống chỉ huy hiệu binh Äông-triá»u là Lê Huy, viên trÆ°Æ¡ng tuần là ng Thổ-lá»™i, vốn quen biết vá»›i phu nhân từ hồi thÆ¡ ấu. Mấy năm trÆ°á»›c, Lê Huy chỉ huy hiệu binh địa phÆ°Æ¡ng Thiên-trÆ°á»ng, má»›i đổi vá» coi hiệu Äông-triá»u hÆ¡n năm nay. Vợ Lê Huy là Chu Thúy-Phượng cÅ©ng biết võ, trÆ°á»›c đây có tuyển má»™ má»™t đạo nữ binh hÆ¡n trăm ngÆ°á»i, nay xin mang theo giúp chồng. Chỉ huy phó hiệu Äông-triá»u là đô-thống Trần Thanh-Nhiên.
Nguyên trÆ°á»›c đây Bùi Hoà ng-Quan vá»›i Trần Thanh-Nhiên là bạn đồng liêu vá»›i nhau, má»—i ngÆ°á»i chỉ huy má»™t hiệu Thiên-tá» binh. Cả hai cùng dá»± cuá»™c bình Chiêm, vì Hoà ng-Quan láºp đại công, nên khi hồi triá»u được phong hầu, chức tá»›i tÆ°á»›ng quân. Còn Thanh-Nhiên bị kết án chém đầu vì can tá»™i không cứu đồng bạn. May đâu gặp dịp ân xá, y lại được trở lại là m việc tại Khu-máºt viện. Tại đây, y cùng vá»›i Minh-Can chuyển tin tức của Thượng-DÆ°Æ¡ng thái háºu cho Tống, bị Má»™c-tồn hòa thượng bắt được trói lại giao cho triá»u đình. Triá»u đình chuyển cho bá»™ Hình Ä‘iá»u tra. Bá»™ Hình xét thấy y vô tá»™i, vì y tuân chỉ DÆ°Æ¡ng háºu chuyển thÆ°, mà không biết trong thÆ° nói gì. Vì váºy Linh-Nhân hoà ng thái háºu ân xá cho y, rồi đổi ra biên thùy, giáng xuống là m chỉ huy phó hiệu binh Äông-triá»u.
Lê Huy trình bầy vá»›i hầu: Hiệu binh chia là m ba sÆ°, má»—i sÆ° 1.500 ngÆ°á»i, và má»™t lữ kị 500 ngÆ°á»i. SÆ° má»™t đóng tại NhÆ°-hồng, trên đất Tống, sÆ° trưởng là Nguyá»…n Văn-Khan. Trại nà y do Trần Thanh-Nhiên chỉ huy. SÆ° hai đóng ở Ngá»c-sÆ¡n, sÆ° trưởng là Trần Ngá»c-Bá. Bá»™ chỉ huy trấn thủ biên giá»›i Äông-Bắc Äại-Việt, đóng ở đây. SÆ° ba vá»›i lữ kị do chÃnh Lê Huy chỉ huy đóng ở Tiên-yên.
Hầu quyết định:
– Phối trà nhÆ° váºy là được rồi. Tôi sẽ đóng ở ải Ngá»c-sÆ¡n.
Hầu nghÄ© lại, trÆ°á»›c đây Trần Thanh-Nhiên vá»›i mình, cùng má»™t đẳng tráºt, má»—i ngÆ°á»i chỉ huy má»™t hiệu Thiên-tá» binh. Nay vì y thất thế, mà bị giáng truất, nên đối xá» vá»›i y nhÆ° má»™t ngÆ°á»i bạn, hÆ¡n là má»™t thuá»™c hạ. Hầu dẫn phu nhân cùng Lê Huy, Thúy-Phượng, Thanh-Nhiên Ä‘i quan sát địa thế, thăm dân tình toà n châu VÄ©nh-an rồi trở vá» thiết kế phòng thủ.
Hầu ban lệnh cho Lê Huy, Thanh-Nhiên và các lữ trưởng:
– Lệnh của Äại-tÆ°-mã ThÆ°á»ng-Kiệt truyá»n rằng: Tống muốn đánh ta cho mau, để còn kéo quân vá». Chúng sợ lỡ Hạ từ Tây đánh và o, Liêu từ Bắc đánh xuống. Váºy chúng ta phải cản trở bÆ°á»›c tiến của Tống, kéo dà i thá»i gian cà ng lâu cà ng tốt. Váºy chúng ta củng cố hà ng rà o cho cao, hà o cho sâu, chông cho nhiá»u; rồi trấn ở trong. Tuyệt đối không được xuất trại giao chiến. Vì váºy, ta phải dá»± trù trÆ°á»ng hợp quân Tống đông, bao vây lâu ngà y. Xin các tÆ°á»›ng coi lại các giếng nÆ°á»›c trong trại, cho Ä‘Ã o hầm chứa lÆ°Æ¡ng thảo, vì sợ chúng bắn tên lá»a và o đốt nhà , đốt lÆ°Æ¡ng. ChÆ° tÆ°á»›ng có ý kiến gì không?
Lê Huy thưa:
– Hiện ta có đủ số lương ăn trong ba tháng. Ba đồn của ta đóng ở ven biển. Nếu như bị vây lâu ngà y hết lương, ta có thể sai chim ưng cầu cứu với đô-đốc Trần Phúc, chỉ huy hạm đội Âu-Cơ đang trấn ngoà i khơi.
– Äược.
Äến đó Æ°ng-binh và o trình cho Hoà ng-Quan má»™t ống tre, hầu mở ra, đó là tin tức của phò mã Thân Cảnh-Long:
« Phải tối cẩn tháºn, trấn thủ Khâm-châu là Nhâm Khởi má»›i được viện hai đạo binh từ Quảng-châu xuống. Có thể y sẽ phụ trách đánh VÄ©nh-an ».
Hoà ng-Quan Ä‘á»c tin cho các tÆ°á»›ng nghe. Thanh-Nhiên hiến kế:
– Nếu Khởi Ä‘em quân đánh qua, thì có thể Ä‘i bằng ba Ä‘Æ°á»ng. Má»™t là qua huyện Tuy-viá»…n. ÄÆ°á»ng nà y y sẽ đụng phải các trang Ä‘á»™ng của Tô-máºu. Má»™t Ä‘Æ°á»ng qua trại NhÆ°-tÃch, thì đụng phải ải do tôi trấn thủ. ÄÆ°á»ng thứ ba là dùng thuyá»n nhá» chở quân men theo bá» biển, Ä‘Æ°á»ng nà y y sẽ đụng phải hạm Ä‘á»™i Âu-CÆ¡ của đô-đốc Trần Phúc. Váºy bây giá», hà ng ngà y ta phải cho Ä‘á»™i Ngao-binh, Thần-Æ°ng tuần tiá»…u xâm nháºp đất Tống để lấy tin tức. NhÆ° váºy, nếu nhÆ° giặc má»›i chuẩn bị vượt biên, ta đã biết trÆ°á»›c. Tôi xin lÄ©nh nhiệm vụ đó.
Hầu vui mừng:
– Äúng thế. Trần đô-thống từng là m việc ở Khu-máºt viện, thì thà nh thạo vấn Ä‘á» nà y. Tôi xin trao Ä‘á»™i Thần-ngao, Thần-Æ°ng cho Trần đô thống chỉ huy. Bắt đầu từ ngà y mai ta thi hà nh.
Thanh-Nhiên lÄ©nh mệnh Ä‘i rồi, Thúy-Phượng nói nhá» vá»›i phu nhân Ngá»c-Huệ:
– Vá» cái ông Trần Thanh-Nhiên nà y, mình phải cẩn tháºn lắm má»›i được. Vì lữ của ông gồm toà n đám thị-vệ cung Thượng-DÆ°Æ¡ng vá»›i con cháu há» DÆ°Æ¡ng bị đầy ra đây. Nay lại giao Ä‘á»™i tế-tác cho ông ta, lỡ ông ta phản thì e trở tay không kịp.
– Khi chị lên Ä‘Æ°á»ng, Thái-háºu cÅ©ng dặn váºy. NhÆ°ng Äại-tÆ°-mã ThÆ°á»ng-Kiệt lại nói rằng việc nà y không ngại, bởi vợ con Thanh-Nhiên vá»›i đám thị vệ bị đầy Ä‘á»u ở Thăng-long, nếu chúng phản thì không khác gì chúng giết vợ con chúng váºy.
Chiá»u hôm đó, Thanh-Nhiên cho má»™t viên trưởng Ä‘á»™i tế-tác vá» báo rằng: Không có dấu hiệu quân Tống xuáºt hiện trong vòng trăm dặm.
NhÆ°ng và o lúc trá»i cháºp choạng tối, thì viên tốt trưởng Ä‘i tuần tiá»…u ở phÃa Tây vá» báo cho biết: Cách đây hÆ¡n hai ngà y, quân Tống từ Cổ-vạn trà n qua đánh Tô-máºu. Vì Tô-máºu chỉ có khoảng nghìn hoà ng nam, nên không đầy ná»a ngà y đã thất thủ. Dân chúng các Ä‘á»™ng xung quanh Ä‘ang bồng bế nhau Ä‘ang trên Ä‘Æ°á»ng chạy vá» VÄ©nh-an.
Láºp tức Bùi Hoà ng-Quan gá»i Lê Huy:
– Äô-thống hãy mang theo má»™t lữ tuần tiá»…u phÃa Tây xem sao!
Lê Huy chÆ°a kịp Ä‘i, thì quân báo: Vì Tô-máºu thất thủ, nên chiêu-thảo sứ Vi Thủ-An, dẫn tÆ°á»›ng sÄ©, gia thuá»™c, cùng hÆ¡n năm trăm hoà ng nam đến xin nÆ°Æ¡ng nhá».
Bùi Hoà ng-Quan cho táºp há»p binh sÄ©, truyá»n canh phòng doanh trại cho cẩn tháºn, rồi ông cùng vá»›i phu-nhân, dẫn hÆ¡n trăm võ-sÄ© ra khá»i đồn đón Vi Thủ-An. Từ phÃa xa, Vi Thủ-An cỡi trên bà nh voi, đầu bù tóc rối, quần áo xốc xếch Ä‘ang Ä‘i tá»›i. PhÃa sau hÆ¡n trăm hoà ng nam cùng vá»›i vợ con được thồ trên lừa, ngá»±a, trâu, bò kêu khóc thảm thiết.
Vi Thủ-An trông thấy Hoà ng-Quan, thì báºt lên tiếng khóc:
– Bùi huynh Æ¡i! Thôi rồi, Tô-máºu tan nát hết rồi.
Hoà ng-Quan ra lệnh cho Lê Huy tiếp cứu đám ngÆ°á»i chạy loạn. Huy Ä‘Æ°a hỠđến má»™t bãi cá» lá»›n gần bãi biển cho nghỉ ngÆ¡i. Còn hầu thì dẫn Thủ-An vá»›i vợ con và o trong đồn. Thủ-An kể:
– Hôm qua, quân Tống từ Cổ-vạn kéo sang đến hÆ¡n vạn ngÆ°á»i. Chúng à o ạt xông và o tấn kÃch. Chúng tôi chỉ cầm cá»± được ná»a ngà y, rồi bị trà n ngáºp. May Ä‘á»™i cáºn vệ dùng cung bắn cản Ä‘Æ°á»ng, nhá» thế chúng tôi má»›i Ä‘em gia thuá»™c chạy thoát và o rừng. Chúng tôi Ä‘i suốt từ qua đến giá», ngÆ°á»i, ngá»±a Ä‘á»u mệt. Xin huynh cho nÆ°Æ¡ng nhá».
– Äược. Vi huynh vá»›i quý quyến tạm ở đây Ãt ngà y, tôi sẽ nhá» thủy quân Ä‘Æ°a vá» Thăng-long cho an ninh hÆ¡n.
Vừa lúc đó, Trần Thanh-Nhiên tới. Y báo cáo:
– Trình quân hầu, phÃa Bắc không thấy quân Tống, nhÆ°ng phÃa Tây có má»™t đạo quân rất hùng tráng Ä‘ang tiến tá»›i, không biết là quân nà o?
Vi Thủ-An run rẩy:
– Quân Tống đấy, chúng đuổi theo tôi đấy!
Äến đó đám hoà ng nam, Ä‘Ã n bà , trẻ con tỵ nạn của Tô-máºu cùng kêu khóc, tá» vẻ sợ hãi. Thanh-Nhiên Ä‘á» nghị:
– Äám ngÆ°á»i nà y vừa đói khát, vừa mệt, xin quân hầu cho há» và o trú trong đồn, bằng không quân Tống tá»›i, há» sẽ bị giết chết hết.
Hoà ng-Quan gáºt đầu đồng ý. Ông ra lệnh cho binh sÄ© Ä‘em đám ngÆ°á»i Tô-máºu và o trong ải. Còn Thanh-Nhiên, Lê Huy phải lên ngá»±a phóng nhÆ° bay vỠải của mình. Má»i việc vừa xong, thì quân Tống kéo đến hà ng hà ng, lá»›p lá»›p, reo hò tỠý Ä‘e dá»a.
Bùi Hoà ng-Quan bình tĩnh nói với Vi Thủ-An:
– Chà , quân Tống đông thá»±c, dá»… thÆ°á»ng tá»›i và i vạn chắc! Vi huynh vá»›i gia đình cứ tạm nghỉ ngÆ¡i, tắm rá»a, ăn uống. Tuy tôi chỉ có hÆ¡n nghìn binh, nhÆ°ng ải nà y chắc lắm, không dá»… gì quân Tống đánh được ngay đâu. Nếu chúng muốn đánh, thì phải chấp nháºn má»™t đổi mÆ°á»i.
Hầu đeo kiếm cùng phu nhân đi vòng quanh ải kiểm điểm lại hệ thống phòng thủ. Trong khi quân Tống kéo đến tuy đông, nhưng chúng không đánh đồn, mà cắm trại, rồi nấu cơm ăn, trong tư thế nghi ngơi.
Hầu cÆ°á»i, bảo viên lữ trưởng Thần-ná»:
– DÆ°á»ng nhÆ° chúng nghỉ ngÆ¡i, chá» thêm viện quân rồi má»›i công đồn. Hừ! Dá»… gì ta cho chúng được yên thân nhÆ° thế. Em hãy dùng Lôi-tiá»…n bắn và o chá»— đóng quân của chúng, bắn hết lá»±c, cho chúng kinh hoà ng, phải lùi xa ải mình.
Viên lữ trưởng tuân lệnh, sai mồi lá»a, rồi bắn Lôi-tiá»…n. MÅ©i tên khổng lồ đầu tiên bay lên trá»i phát ra tiếng vi vu, khi rÆ¡i cách đầu ngÆ°á»i hÆ¡n năm trượng thì phát nổ. Láºp tức môt trái cầu lá»a xanh lè, tÃm ngắt, Ä‘á» chói lòa con mắt tá»a ra trên không, chụp xuống đầu quân Tống. Chúng la hét oai oái, ôm đầu tìm chá»— nấp, thì tiếp theo hÆ¡n mÆ°á»i Lôi-tiá»…n nữa chụp xuống đầu. Ná» thần của ải Ngá»c-sÆ¡n có năm dà n, thì bốn dà n bắn liên châu, và má»™t dà n bắn Lôi-tiá»…n. Vì váºy sau hÆ¡n hai khắc, má»›i bắn được khoảng trăm mÅ©i. Lôi tiá»…n tuy không là m cho quân Tống chết nhiá»u, nhÆ°ng doanh trại bị cháy, binh tÆ°á»›ng bị phá»ng nhiá»u.
Äến đây, quân Tống rút ra xa, rồi đóng trại. Hoà ng-Quan cho hai lữ là m trừ bị nghỉ ngÆ¡i, chỉ để lại má»™t lữ ở các vị trà phòng thủ.
Trá»i tối dần.
Và o khoảng giá» Tuất (19-21 giá»), thì có tiếng quân reo, tiếng ngá»±a hÃ, tiếng trống thúc từ phÃa trại NhÆ°-hồng vá»ng lại. Binh canh báo:
– Trình quân hầu, dÆ°á»ng nhÆ° quân Tống đánh trại NhÆ°-hồng, tiểu nhân lên Ä‘Ã i cao quan sát, thì thấy lá»a tại đây bốc cao tá»›i trá»i, lẫn và o đó là tiếng quân reo, ngá»±a hÃ, nhÆ°ng không thấy chim Æ°ng của Trần đô thống báo tin.
Cà ng vá» khuya, tiếng reo hò tiếng trống thúc cà ng nhiá»u hÆ¡n. Hoà ng-Quan leo lên Ä‘Ã i cao quan sát, trong bóng đêm, chỉ thấy lá»a trong trại NhÆ°-hồng bốc lên ngút trá»i. Lát sau, tiếng reo cà ng vá»ng lại gần hÆ¡n, rồi má»™t Ä‘oà n quân Việt vừa đánh, vừa rút vá» phÃa Ngá»c-sÆ¡n. ChÃnh Thanh-Nhiên vá»›i viên sÆ° trưởng Nguyá»…n Văn-Khan Ä‘i cản háºu. PhÃa sau quân Tống Ä‘uổi theo rất gấp.
Viên sÆ° trưởng Trần Ngá»c-Bá kêu lên:
– Có lẽ ải NhÆ°-hồng bị chiếm, quân mình rút chạy vá». Xin quân hầu mở cá»a đồn cho há» và o.
Từng đánh dÆ° trăm tráºn, kinh nghiệm có thừa, Hoà ng-Quan truyá»n cho Ä‘á»™i cung thủ, hai dà n Thần-ná» dà n ra trÆ°á»›c cổng trại, lại cho Ä‘á»™i Ä‘ao thủ dà n phÃa sau Ä‘á» phòng, rồi truyá»n mở cổng.
Äám bại binh từ NhÆ°-hồng vá» và o khoảng hÆ¡n hai trăm tên. Thấy cổng ải mở, chúng chạy ùa và o. Thanh-Nhiên vá»›i viên sÆ° trưởng Nguyá»…n Văn-Khan nhảy theo. Trong khi phÃa sau, quân Tống bám sát. Äá»™i cung thủ buông tên, rồi ná» thần bắn loạt đầu. Äám quân Tống Ä‘i đầu ngã lổng chổng.
Äám bại binh NhÆ°-hồng vừa và o trong ải, thì nhanh nhẹn chia là m hai vung Ä‘ao tấn công Ä‘á»™i cung thủ, Ä‘á»™i xạ thủ ná» thần. Bị táºp kÃch bất ngá», đám cung thủ hét lên kinh hoà ng, mạnh ai ngÆ°á»i ấy phản công. NhỠđám cung thủ bị rối loạn, quân Tống trà n và o trại nhÆ° nÆ°á»›c vỡ bá». SÆ° trưởng Trần Ngá»c-Bá quả là ngÆ°á»i gan dạ, bình tÄ©nh. Y Ä‘iá»u Ä‘á»™ng hai lữ trừ bị ra phÃa trÆ°á»›c cổng. Má»™t lữ vây đánh đám bại binh NhÆ°-hồng, má»™t lữ đánh đám quân Tống lá»t và o trong trại.
Äá»™i cung thủ lại được rảnh tay, bắn cản không cho quân Tống tiến đến cổng trại. Thà nh ra đám binh Tống trong trại bị cô láºp vá»›i bên ngoà i.
Thanh-Nhiên, Nguyá»…n Văn-Khan dùng kiếm đâm Hoà ng-Quan. Hoà ng-Quan kinh hãi, ông tung ngÆ°á»i lên cao, trong khi tay rút kiếm chÄ©a xuống gạt kiếm đối thủ. Trong ải náo loạn cả lên. Tiếng Ä‘ao chém nhau phầm pháºp, tiếng ngÆ°á»i kêu gà o thảm thiết vì Ä‘au Ä‘á»›n.
Äá»™i Ä‘ao thủ cuối cùng của đồn Ngá»c-sÆ¡n đã được tung ra nháºp cuá»™c, cùng vây đánh đám bại binh NhÆ°-hồng. Giữa lúc đó, trong dinh trấn thủ, lá»a bốc lên cao ngụt trá»i, rồi có tiếng reo:
– Gian tế! Gian tế.
– Phản! Phản!
Hoà ng-Quan vừa đấu với Nguyễn Văn-Khan, tên Thanh-Nhiên, vừa đưa mắt nhìn và o trong dinh tổng trấn: Phu nhân cùng đám vệ sĩ, nữ binh đang giao chiến với Vi Thủ-An và đám hoà ng nam Cổ-vạn.
Nguyên Ngá»c-Huệ là đệ tá» của Tôn Äản, Cẩm-Thi, bản lÄ©nh hÆ¡n chồng nhiá»u. Trong khi biến cố xẩy ra ở cổng, thì bên trong dinh, Vi Thủ-An vá»›i hÆ¡n trăm hoà ng nam hò hét rút vÅ© khà đánh từ trong ra. Tuy bị đánh úp, nhÆ°ng Ä‘á»™i nữ binh nhanh nhẹn phản công. Há» chỉ có hÆ¡n trăm ngÆ°á»i, nhá» luyện táºp nhiá»u, võ công cao, nên trong chốc lát, đám hoà ng nam Tô-máºu bị đánh báºt ra khá»i dinh. Vi Thủ-An thấy Ngá»c-Huệ đứng đốc chiến, y khinh thÆ°á»ng, cho rằng bà không biết võ, y dà kiếm và o cổ bà , bắt ra lệnh cho đám nữ binh buông vÅ© khÃ.
Bị bất ngá», Ngá»c-Huệ cÆ°á»i nhạt, rồi vá» ngã chúi vá» trÆ°á»›c. Bà trầm ngÆ°á»i xuống cho kiếm Thủ-An qua đầu, rồi quét chân má»™t cái, khiến y ngã úp sấp vá» trÆ°á»›c. Bà rút kiếm ra chiêu Vân hoà nh Tản-lÄ©nh, đầu y bị bay khá»i cổ. Giải quyết xong đám ná»™i phản, Ngá»c-Huệ dẫn đám nữ binh ra tiếp chiến vá»›i chồng, đúng lúc quân Tống rút Ä‘i hồi chiá»u, bây giỠđã trở lại. Chúng reo hò, vác lá chắn bằng rÆ¡m cản tên, Ä‘ang phá các lá»›p rà o. Ngá»c-Huệ đứng nhìn chồng đấu vá»›i Thanh-Nhiên, Văn-Khan, chỉ ngang sức. Muốn giải quyết chiến trÆ°á»ng cho mau, bà lách tay phải bắt lấy kiếm Thanh-Nhiên, tay trái Ä‘iểm huyệt đại-trùy của y. Y ngã lăn ra liá»n. Thuáºn tay, bà thÃch má»™t mÅ©i kiếm và o ngá»±c tên Khan. Y vung kiếm gạt. Choang ná»™t tiếng, kiếm của y vuá»™t khá»i tay bay ra xa. Bà điểm và o huyệt đản trung của y. Y trầm ngÆ°á»i xuống tránh, thà nh ra tay bà điểm trúng mắt phải của y. Con ngÆ°Æ¡i y lòi ra ngoà i. Y ngã ngá»a vá» sau.
Trần Ngá»c-Bá sai trói hai gian nhân lại, Ä‘em và o dinh thẩm vấn. Bấy giá» Ngá»c-Huệ má»›i quay lại quan sát tráºn tuyến: Quân Tống đã lá»t được và o hà ng rà o thứ ba, nhÆ°ng gặp sức kháng cá»± mãnh liệt, bị ná» thần bắn chết la liệt, nên Ä‘Ã nh rút lui.
Trại Ngá»c-sÆ¡n trở lại yên tÄ©nh.
Sau khi thẩm vấn tù binh, Trần Ngá»c-Bá trình vá»i Hoà ng-Quan:
« Khi ra trấn ở đây, Thanh-Nhiên đã liên lạc vá»›i Tống. Khu-máºt viện Tống cho y biết viên sÆ° trưởng Nguyá»…n Văn-Khan trÆ°á»›c đây là thị vệ trong cung Thượng-DÆ°Æ¡ng, cÅ©ng là ngÆ°á»i của Thiên-triá»u. Hai ngÆ°á»i được đặt dÆ°á»›i quyá»n viên trấn thủ Khâm-châu là Nhâm Khởi. Khởi dặn hai ngÆ°á»i phải tiá»m ẩn, chá» ngà y quân Thiên-triá»u đánh sang sẽ là m ná»™i ứng. Mấy hôm trÆ°á»›c, Khởi sai ngÆ°á»i truyá»n lệnh: Vi Thủ-An hà ng Tống, sẽ là m khổ nhuc kế, để có thể lá»t và o trại Ngá»c-sÆ¡n, trong khi Nhiên vá»›i Khan cÅ©ng phải giả thua chạy vá». Thế rồi ná»™i ứng, ngoại hợp đánh úp trại Ngá»c-sÆ¡n. Không ngá» Hoà ng-Quan quá kinh nghiệm chiến đấu, hiệu quân Äông-triá»u lại can đảm, thiện chiến, nên mÆ°u không thà nh ».
Hoà ng-Quan kiểm Ä‘iểm lại: HÆ¡n hai trăm quân Tống giả là m bại quân NhÆ°-hồng bị giết hết, đám ngÆ°á»i của Vi Thủ-An cÅ©ng bị giết sạch. Quân Tống chết phÆ¡i thây ngoà i hà ng rà o kể đến mấy nghìn. Äiểm lại, quân thủ ải cÅ©ng chết mấy trăm.
Viên sÆ° trưởng Trần Ngá»c-Bá trình:
– ThÆ°a quân hầu, mình có khoảng nghìn rưởi binh, nay vừa chết, vừa bị thÆ°Æ¡ng hết phân ná»a, váºy ta có nên thủ đồn, hay rút vá» Tiên-yên?
Hầu chÆ°a kịp trả lá»i, thì trống thúc vang dá»™i, quân Tống đã trở lại. DÆ°á»›i ánh sáng của Ä‘uốc, hầu nhìn rõ: Quân tấn công lần nà y có cả quân Việt thuá»™c sÆ° má»™t ở NhÆ°-hồng hà ng Tống, hoà ng nam Tô-máºu. Chúng dùng những tấp liếp nhồi rÆ¡m là m lá chắn chống tên lăn và o Ä‘em Ä‘oản Ä‘ao chặt rà o.
Ngá»c-Huệ than vá»›i chồng:
– CÆ¡ chừng nà y chúng thà quân để chiếm cho được đồn đây. Äánh nhau từ chiá»u đến giá», chúng chết có tá»›i mấy nghìn, mà nay chúng còn đông dÆ°á»ng nà y, thì ta chỉ có cách tá» chiến.
Phu nhân cầm kiếm đốc chiến phÃa Tây, Ngá»c-Bá đốc chiến phiá Nam, hầu đốc chiến phÃa Bắc.
Quân Tống thúc trống, reo hò lăn xả và o tấn công. Quân Việt dùng tên lá»a bắn ra, những tấm liếp nhét rÆ¡m bị bốc cháy. Hai bên giằng co đến hÆ¡n ba khắc, quân Tống chết nhiá»u quá lại phải rút ra ngoà i, để lại không biết bao nhiêu xác chết nằm vắt vẻo trên hà ng rà o bên những lá chắn bốc cháy sáng rá»±c trong đêm.
Nghỉ hÆ¡n giá», quân Tống lại thúc trống tấn công, quân Việt lại bắn ra. Giữa lúc chiến tráºn nghiêng vá» phÃa quân Việt thì viên Ä‘á»™i trưởng cung thủ báo cáo:
– Trình quân hầu, chúng ta đã hết tên rồi, xin hầu định liệu xem có nên rút lui không?
– Không! Chúng ta quyết tỠchiến.
Äến đó phu nhân bị trúng má»™t mÅ©i tên và o bụng. Sợ binh sÄ© trông thấy, bà vung kiếm cắt dứt chuôi tên, lấy dây lÆ°ng buá»™c bụng lại, tiếp tục đốc chiến. Quân Tống đã trà n và o trong đồn, chúng reo hò dùng Ä‘ao giáp chiến vá»›i quân Việt.
Phu nhân cùng đám nữ binh vừa đánh vừa lùi vá» phÃa trÆ°á»›c, thì gặp hầu cùng đám vệ sÄ© cuối cùng cÅ©ng Ä‘ang chiến đấu tuyệt vá»ng. Hầu vá»›i phu nhân đứng đâu lÆ°ng và o nhau, múa kiếm nhÆ° mấy trôi, nhÆ° sóng dạt, quân Tống xông và o ngÆ°á»i nà o, bị giết ngÆ°á»i đó.
Thình lình có tiếng quát:
– Lùi ra!
Quân Tống lùi ra ngoà i. Quân Việt cÅ©ng thu chiêu, đứng thà nh vòng tròn, tay lăm lăm vÅ© khÃ.
Có hai ngÆ°á»i cầm Ä‘ao nhảy và o vòng chiến, đó là Trần Thanh-Nhiên vá»›i Nguyá»…n Văn-Khan. Nhiên tấn công hầu, Khan tấn công phu nhân. Biết quân Tống đã và o nhà tù thả hai tên nà y ra. Không nói, không rằng, phu nhân phóng má»™t chiêu kiếm thá»±c thần tốc và o ngá»±c tên Khan, y gạt kiếm của bà ; nhÆ°ng không kịp, kiếm đã xuyên qua ngá»±c y. Y loạng choạng ngã xuống, máu từ ngá»±c phun ra có vòi. Trong khi hầu vá»›i Nhiên Ä‘ang chiết chiêu.
– Ngừng tay!
Thanh-Nhiên thu kiếm lùi lại.
Một tướng Tống bước tới, y chĩa mũi kiếm xuống đất, rồi bái phu nhân:
– Tại hạ Nhâm Khởi, tổng trấn Khâm-châu, xin được ra mắt quân hầu và phu nhân.
Tuy mệt má»i, nhÆ°ng hầu cÅ©ng đáp lá»…:
– KÃnh chà o Nhâm đại nhân.
Nhâm Khởi chỉ xác quân Việt nằm la liệt khắp nơi:
– Sá»± đã đến nhÆ° thế nà y thì quân hầu hà ng Ä‘i thôi. Äánh nữa cÅ©ng vô Ãch mà thôi. Trá»n Ä‘á»i há» Nhâm nà y, chỉ biết kÃnh trá»ng những báºc anh hùng trung liệt nhÆ° quân hầu. Nếu quân hầu đầu hà ng, thì cái tÆ°á»›c hầu, tÆ°á»›c bà cÅ©ng không đến ná»—i mất.
Hầu lắc đầu, chÆ°a kịp trả lá»i thì phu-nhân quay lại há»i hÆ¡n ba chục nữ binh, năm chục binh Việt còn sống sót:
– Nhâm đại nhân muốn chiêu hà ng. Các em nghĩ sao?
– Không hà ng!
– Chúng em chỉ biết chết chứ không biết hà ng.
Phu nhân cung tay tạ Nhâm Khởi:
– Äa tạ nhã ý quân tá», chúng tôi là con Rồng, cháu Tiên thì chỉ biết chết chứ không biết hà ng.
Vừa dứt lá»i bà đưa kiếm và o cổ Thanh-Nhiên. Y kinh hoà ng lá»™n ngÆ°á»i ra sau tránh, nhÆ°ng mÅ©i kiếm đã trúng ngá»±c y, đúng và o miếng há»™ tâm kÃnh đến choang má»™t tiếng.
Äám tiá»…n thủ Tống vá»™i dÆ°Æ¡ng cung bắn và o phu nhân để cứu Nhiên. NhÆ°ng phu nhân đã quyết chết ngà y hôm nà y, nên thay vì dùng kiếm gạt tên, bà chuyển mÅ©i kiếm thúc và o sÆ°á»n y, ngÆ°á»i y đứt là m hai khúc.
Nhâm Khởi hô quân Tống tấn công. Äám nữ binh, vệ sÄ© lại lăn xả và o chém giết. Giữa lúc cuá»™c chiến Ä‘ang ác liệt, thì má»™t mÅ©i tên trúng giữa ngá»±c Hoà ng-Quan, hầu ngã xuống. Phu nhân thấy chồng ngã, bà hÆ¡i phân tâm má»™t chút, bị trúng má»™t mÅ©i Ä‘ao và o bụng, ruá»™t lòi ra ngoà i. Bà nghiến răng dùng tay trái nhét ruá»™t và o bụng, tay phải vẫn múa kiếm nhÆ° mây bay, nhÆ° gió lốc. Bà đi đến đâu, quân Tống ngã tá»›i đó.
DÆ°á»›i ánh Ä‘uốc lá» má», binh tÆ°á»›ng Tống nhìn bà chiến đấu nhÆ° má»™t con sÆ° tá», Ä‘á»u nhảy lùi ra xa, đứng nhìn. Má»™t tay ôm bụng, má»™t tay chống kiếm, bà đứng thở dốc, nhìn bên mình: Phu quân chết nằm đó, đám nữ binh cÅ©ng không còn má»™t ngÆ°á»i.
Nhâm Khởi là tiến sÄ© xuất thân, y cá»±c kỳ kÃnh trá»ng những báºc trung quân tuẫn quốc. Y cung tay hưởng bà :
– Phu nhân! Ngừng tay Ä‘i thôi. Tôi hứa băng bó, chữa trị cho phu nhân, rồi Ä‘Æ°a phu nhân vá»›i thi hà i hầu vá» Thăng-long. Phu nhân chiến đấu nhÆ° thế cÅ©ng đủ rồi, khà phách của phu nhân e rằng cao tá»›i trá»i xanh.
Ngá»c-Huệ thở hổn hển:
– Äa ta đại nhân. Vợ chồng tôi sống vá»›i Ngá»c-sÆ¡n, thì chết vá»›i Ngá»c-sÆ¡n. Nay Ngá»c-sÆ¡n bị chiếm, tôi còn mặt mÅ©i nà o vá» nhìn chúa tôi nữa?
Tay vung lên, kiếm đâm suốt qua ngá»±c, bà ngã xuống. Äám binh tÆ°á»›ng Tống từng trải qua nhiá»u cuá»™c chiến đấu kinh hồn Ä‘á»™ng phách, nhÆ°ng chÆ°a bao giá» há» thấy má»™t thiếu phụ sắc nÆ°á»›c hÆ°Æ¡ng trá»i chiến đấu anh dÅ©ng đến nhÆ° váºy. Bất giác, nà o tÆ°á»›ng, nà o binh, Ä‘á»u hÆ°á»›ng bà vái ba vái.
Bấy giá» là giá» Mão ngà y Quý-Hợi, tháng bẩy, mùa Thu, niên hiệu Thái-Ninh thứ năm Ä‘á»i vua Nhân-tông bên Äại-Việt (9-7 năm BÃnh-Thìn. DL. 11-8-1076) bên Trung-nguyên là niên hiệu Hy-Ninh thứ chÃn Ä‘á»i vua Thần-tông nhà Tống.
Sau khi Bùi Hoà ng-Quan vá»›i phu nhân tuẫn quốc, Nhâm Khởi sắm quan quách, mai táng bên khe suối ở đồn Ngá»c-sÆ¡n, trên má»™ khắc tấm bia đá có chữ :
« Lĩnh-Nam nghĩa sĩ Bùi, phu phụ chi mộ ».
Tin Ngá»c-sÆ¡n thất thủ Ä‘Æ°a vá» Thăng-long, Linh-Nhân hoà ng thái háºu, Thái-Ninh đế truyá»n triá»u đình để tang, là m lá»… tế vá»ng, truy phong cho hầu tÆ°á»›c:
Trung-vũ, Anh-duệ, Tráng-tiết đại vương.
Phu nhân được phong:
Nhu-mẫn, Äoan-huệ, Anh-văn công chúa.
Truyá»n phối thá» và o thái-miếu, cho nên sau nà y ngoà i dân chúng không có đến thá» của hai ngà i. Riêng công chúa thì Ä‘á»i sau phối thá» vá»›i Linh-Nhân hoà ng thái háºu. Cho đến nay (1995) trải 919 năm, nếu những con dân Việt Ä‘á»c được những giòng nà y, mà còn tưởng nhá»› huân nghiệp của công chúa, xin viếng thăm các Ä‘á»n thá» Linh-Nhân hoà ng thái háºu (ghi ở mục 3.2 phần tá»±a, quyển 1, NQSH) sẽ thấy:
– Tượng Linh-Nhân hoà ng thái háºu ngồi trên chiếc ngai ở giữa trong y-phục Thái-háºu mầu và ng.
– Hai bên là tượng của sáu bà , trong y-phục công-chúa. Ão choà ng, khăn tuy giống nhau, thêu hoa văn giống nhau, nẹp giống nhau, nhÆ°ng mầu khác nhau.
Tà i sản của The Creator
15-09-2008, 04:23 AM
57991135 Cạch !
Tham gia: Feb 2008
Äến từ: VN
Bà i gởi: 1,152
Thá»i gian online: 3 tuần 0 ngà y 14 giá»
Thanks: 359
Thanked 1,686 Times in 186 Posts
Nam Quốc SÆ¡n HÃ
Tác giả : Yên Tá» CÆ° SÄ© Trần Äại Sỹ
Thể lá»ai: Kiếm hiệp
Há»’I THỨ Bá»N MÆ¯Æ I
Không thù, chẳng oán
Chiến thắng Ngá»c-sÆ¡n được ngá»±a trạm báo vá» An-Nam đạo hà nh doanh mã bá»™ quân đô tổng quản chiêu thảo sứ kiêm tuyên-phủ sứ Kinh, Hồ, Quảng ở Quế-châu. Äây là chiến thắng đầu tiên của quân Tống. Quách Quỳ vá»™i sai ngá»±a lÆ°u-tinh phi bất kể ngà y đêm, tâu vá» triá»u. Ngà y BÃnh-Tý, tháng 9, niên hiệu Hy-Ninh thứ 9 (23-9, BÃnh-Thìn. DL.23-10-1076), vua Tống há»p đại thần ở Thiên-chÆ°Æ¡ng các để công bố tin mừng. Äặc biệt buổi há»™i nà y còn có Tuyên-Nhân hoà ng thái háºu (vợ vua Anh-tông) buông rèm thÃnh chÃnh. Bởi háºu đã cùng vua Anh-tông, DÆ° TÄ©nh, Lý Hiến, đại sÆ° Pháp-Nhẫn nam du, hiểu rất rõ tình hình Giao-chỉ. Sau khi Ä‘á»c biểu tâu của Quách Quỳ, chÃnh tể-tÆ°á»›ng VÆ°Æ¡ng An-Thạch thảo tá» chiếu gá»i cho Quách Quỳ, chỉ dụ rằng:
« Binh mã Ä‘i An-Nam chẳng bao lâu nữa sẽ ra khá»i nÆ°á»›c. Phải là m má»™t cái gì để gia tăng sÄ© khÃ. Nhâm Khởi đánh được trại Ngá»c-sÆ¡n, tuy công không lá»›n, nhÆ°ng cÅ©ng là lần đầu phấn khÃch sÄ© tốt. Ai láºp công, phải thưởng ngay, rồi tâu lên, ta sẽ phong tặng, bố cáo cho sÄ© dân biết ». (TTTTGTB, Hy-Ninh 9, tháng 9, BÃnh-Tý).
Hữu tể tÆ°á»›ng Ngô Sung công kÃch:
– Vá»›i má»™t cái đồn Ngá»c-sÆ¡n cô láºp ở biên thùy, quân đồn trú chÆ°a quá nghìn rưởi, lại là quân thuá»™c hiệu Äông-triá»u, tức quân địa phÆ°Æ¡ng; thế mà Nhâm Khởi hy sinh mất ba nghìn quân Cổ-vạn, hÆ¡n nghìn quân thuá»™c hiệu Äông-triá»u của tên Thanh-Nhiên đầu hà ng, má»™t vạn hÆ¡n quân Quảng-Äông, tức má»™t đổi mÆ°á»i. NhÆ° váºy mà cÅ©ng gá»i là chiến thắng Æ°? Nếu nay triá»u đình tuyên chỉ khen thưởng, thì muốn thắng mÆ°á»i lăm vạn quân Giao, ta phải hy sinh má»™t trăm năm mÆ°Æ¡i vạn binh Æ°?
Tuyên-Nhân hoà ng thái háºu tuyên chỉ:
– Quân hùng hay hèn, căn cứ và o ba Ä‘iá»u. Má»™t là quân khÃ, hai là quân ká»·, ba là quân tâm. Má»™t cái đồn nghìn rưởi quân Việt, mà ta hy sinh vạn rưởi ngÆ°á»i, nhÆ° váºy là chiến thắng lá»›n rồi. Vì sao? NghÄ© cho cùng, ngÆ°á»i Việt bị ta Ä‘uổi từ Kinh, Hồ xuống Nam, mấy nghìn năm nay, uất khà kết Ä‘á»ng; bây giá» ta đánh há», há» bị cùng Ä‘Æ°á»ng, thì quân khà phải mạnh. Äiá»u nà y quân ta không thể so vá»›i quân Việt. Vá» quân ká»·, thì Khai-Quốc vÆ°Æ¡ng đã để ra cả Ä‘á»i, lấy chủ đạo của tá»™c Việt soạn ba chÆ°Æ¡ng sách luyện thần cho binh tÆ°á»›ng. Binh tÆ°á»›ng Việt chỉ có tiến mà không có lùi. Nếu có kẻ nà o lùi, sau nà y, đồng Ä‘á»™i, hÆ°Æ¡ng đảng chế diá»…, xấu hổ, rồi cÅ©ng đến phải tá»± tá». Äiá»u nà y quân ta lại cÅ©ng không bằng quân Việt. Ba là quân tâm, thì vá»›i cái đồn nhỠở biên thùy, mà Linh-Nhân hoà ng thái háºu hy sinh bằng cách thuáºn cho bạn thân nhất là Trần Ngá»c-Huệ theo chồng ra trấn thủ. Ta nghe nói, Ngá»c-Huệ luyện được hÆ¡n trăm nữ binh, gả cho nam binh, rồi Ä‘em chúng theo để cùng chiến đấu; cặp vợ chồng nà y lại ăn cùng, nghỉ cùng vá»›i binh tÆ°á»›ng. Há»i sao quân tình không mạnh? Nhâm Khởi đánh được đồn Ngá»c-sÆ¡n phải coi là chiến công lá»›n váºy.
Triá»u Tống Ä‘á»u biết Tuyên-Nhân hoà ng thái háºu nhÅ© danh Cao Thái-Vân là ngÆ°á»i có cái há»c bao la, uyên thâm cùng cá»±c, võ công bà cao siêu; má»—i lá»i luáºn bà n của bà đá»u chÃnh trá»±c, phân minh. Ngặt má»™t Ä‘iá»u, bà sùng Nho, lại trá»ng những văn gia, thi sÄ©, mà những ngÆ°á»i nà y hầu hết chống đối Tân-pháp của VÆ°Æ¡ng An-Thạch, nên bà không thÃch y.
Hy-Ninh đế bênh An-Thạch, nói với Ngô Sung:
– Äúng nhÆ° mẫu háºu chỉ dụ, đây là chiến thắng. Còn quân ta chết nhiá»u, chết Ãt, còn tùy hoà n cảnh địa phÆ°Æ¡ng. Bổn pháºn đấng quân phụ là phải cổ võ chiến công. Khanh không nên bà n nữa.
Tiếp theo VÆ°Æ¡ng An-Thạch tâu trình vá» hệ thống phòng thủ của Äại-Việt bằng ba phòng tuyến: Phòng tuyến má»™t dùng trang Ä‘á»™ng là m má»i mệt, kéo dà i thá»i gian của quân Tống. Phòng tuyến hai là bốn ải kiên cố Ngá»c-sÆ¡n, Äâu-đỉnh, Quyết-lý, Giáp-khẩu là m tiêu hao nhân lá»±c. Phòng tuyến ba là chiến lÅ©y Vạn-xuân, Tam-đảo, NhÆ°-nguyệt. Ngoà i ra, còn bốn hạm Ä‘á»™i hùng háºu luôn Ä‘e dá»a lãnh hải từ Khâm, Liêm đến Quảng-châu.
Cuối cùng y kết luáºn:
– Ngá»c-sÆ¡n là ải vừa nằm trên phòng tuyến má»™t lẫn phòng tuyến hai. Nay ta chiếm được, thì có thể dùng thủy quân vượt sông Bạch-đằng đánh và o Thăng-long.
Nghe An-Thạch nhắc đến những địa danh Chi-lăng, Bạch-đằng, trên gÆ°Æ¡ng mặt Hy-Ninh đế cho đến các đại thần Ä‘á»u hiện ra những nét không vui. Bởi đó là những chiến trÆ°á»ng cổ, mà quân Trung-nguyên đã để lại hà ng trăm vạn bá»™ xÆ°Æ¡ng. Biết thế VÆ°Æ¡ng An-Thạch tâu:
– Thá»i vua Thái-tông, ngà i ủy việc Nam chinh cho Hầu Nhân-Bảo, Quách Quân-Biện, Triệu Phụng-Huân. ChÆ° tÆ°á»›ng, chÆ° quân thiếu chuẩn bị, lại nữa lÆ°Æ¡ng thiếu, quân Ãt; các tÆ°á»›ng vá»™i vã nên má»›i bị thất bại. Còn lần nà y, ta ra quân có chÃnh nghÄ©a, quân đông gấp đôi, lÆ°Æ¡ng thá»±c dÆ° thừa, lại do triá»u đình đứng chủ Ä‘á»™ng, thì há sợ bá»n Giao-chỉ kia sao? TrÆ°á»›c kia ta ra quân chỉ vá»›i mục Ä‘Ãch nhắm và o triá»u đình chúng, nên bá» qua các khê Ä‘á»™ng. Lần nà y ta chiếm Giao-chỉ, đặt là m quáºn huyện, nên phải thanh toán cái nút chặn nà y trÆ°á»›c.
An-Thạch Ä‘em tấu chÆ°Æ¡ng của Triệu Tiết ra dá»c, rồi phân tÃch:
– Nay Triệu Tiết hiến kế: TrÆ°á»›c hết phải giải quyết xong 207 khê-Ä‘á»™ng của Việt đã. Bằng không, quan quân tiến xuống Chi-lăng, chúng có thể thừa hÆ° đánh sang Ung-châu, hay chặn Ä‘Æ°á»ng váºn lÆ°Æ¡ng. Äầu tiên ta dùng lợi nhá» chúng: Há» nà o đầu hà ng, thì Ä‘á»™ng trưởng được phong chức tÆ°á»›c, dân chúng năm năm miá»…n thuế, binh dịch. Còn Ä‘á»™ng nà o chống lại, thì sẽ giết Ä‘i và i Ä‘á»™ng để thị oai.
Y nhìn nhà vua:
– Thấy rằng nếu ty Chiêu-thảo chiêu dụ được khê Ä‘á»™ng nà o, rồi tâu vá» triá»u để phong chức tÆ°á»›c, e lâu quá. Nên năm trÆ°á»›c, triá»u dình gá»i cho Quách Quỳ má»™t trăm bằng để trống tên. Há»… Ä‘á»™ng trưởng nà o đầu hà ng, thì Ä‘iá»n tên và o, rồi nói rằng, đã tâu vá» triá»u, được triá»u đình cấp bằng phong thưởng. Hiện các tÆ°á»›ng Äà o Báºt, Khúc Chẩn, Yên Äạt, Tu Ká»· là những tÆ°á»›ng biết nói tiếng Việt đã Ä‘i cùng những ngÆ°á»i của ta đến táºn các khê Ä‘á»™ng chiêu dụ chúng.
Y nhìn Ngô Sung:
– Cái khó khăn nhất là tụi thủ lÄ©nh. Thủ-lÄ©nh Quảng-nguyên là LÆ°u Ká»· cai quản 50 khê Ä‘á»™ng, thủ lÄ©nh Môn-châu là Hoà ng Kim-Mãn cai quản 40 khê Ä‘á»™ng, thủ lÄ©nh Lạng-cháºu Thân Cảnh-Long cai quản 117 khê Ä‘á»™ng, thủ lÄ©nh Tô-máºu là Vi Thủ-An cai quản 20 khê Ä‘á»™ng. Vi Thủ-An đã theo hà ng, rồi cùng vá»›i Nhâm Khởi đánh Ngá»c-sÆ¡n, nhÆ°ng y tá» tráºn.
Ngô Sung nhăn mặt:
– Tôi biết, vừa rồi những bá»n nà y từng mang quân sang phạm cảnh, mà bây giá» ta chiêu dụ chúng. Liệu chúng có theo không?
– Không khó! TrÆ°á»›c hết ta chiêu dụ từng khê Ä‘á»™ng nhá», nhÆ° tằm ăn dâu. Khi các khê Ä‘á»™ng nhá» theo ta, thì tụi thủ lãnh trÆ¡ nhÆ° con cá thối, chỉ còn bá»™ xÆ°Æ¡ng. Bấy giá» chúng không hà ng cÅ©ng không xong. Khi giải quyết xong 207 khê Ä‘á»™ng rồi, ta dùng đại quân đánh thẳng và o Chi-lăng, Bạch-đằng, trả cái thù từ thá»i vua Thái-tông.
Tuyên-Nhân hoà ng thái háºu tá» vẻ lo lắng:
– Ta nghe ngÆ°á»i trấn Lạng-châu là phò-mã Thân Cảnh-Long vá»›i vợ là công-chúa Thiên-Thà nh, thì không hy-vá»ng gì hỠđầu hà ng đâu. Nếu quân ta đánh Thăng-long, chỉ có con Ä‘Æ°á»ng Ä‘á»™c nhất để tiến quân, mà con Ä‘Æ°á»ng nà y phải qua Lạng-châu, thì tráºn chiến sẽ khủng khiếp lắm. Sau Lạng-châu là ải Quyết-lý, do em gái, em rể Kinh-Nam vÆ°Æ¡ng tá» thủ. Ta sợ giá» nà y, có khi vÆ°Æ¡ng Ä‘ang ở bên cạnh em gái để chỉ dạy cho ả cách chống quân ta, má»›i là điá»u đáng sợ.
Nghe nói đến Kinh-Nam vÆ°Æ¡ng, trên từ Hy-Ninh đế cho tá»›i văn võ bách quan Ä‘á»u cảm thấy phát á»›n da gà , bất giác má»i ngÆ°á»i cùng Ä‘Æ°a mắt nhìn nhau, rồi nhìn xung quanh; ngÆ°á»i ngÆ°á»i Ä‘á»u có cảm giác nhÆ° Ưng-sÆ¡n Ä‘ang vung kiếm chặt đầu, giết cả nhà , cho đến con chó, con mèo cÅ©ng không từ.
– PhÃa sau Quyết-lý là Chi-lăng.
Thái-háºu tiếp: Ải hiểm trở nà y do vợ chồng Äinh Hoà ng-Nghi trấn thủ. Y là ngÆ°á»i mÆ°u trÃ, có tà i dùng quân khiến cho đối thủ không biết đâu mà lÆ°á»ng. DÆ°á»›i quyá»n hai ngÆ°á»i là hiệu Thiên-tá» binh Quảng-vÅ©. Ta nghe, trong tráºn Côn-lôn, Äại-giáp, Ngá»c-tuyá»n, má»—i Thiên-tá» binh nà y chiến đấu nhÆ° má»™t con sÆ° tá». Váºy triá»u đình phải tìm kế sách vẹn toà n, chứ không thể tin và o việc chiêu hà ng, mà há»ng việc.
Tuyên chỉ xong, Thái-háºu hồi cung.
Nhà vua ban chỉ:
– Trong khi ta tìm kế vạn toà n, thì hãy tạm cho quân xuống Nam đã. Äại quân hiện ở Quế-châu, váºy hãy ban chỉ cho Quách Quỳ rằng: Hãy chuyển đại quân xuống Ung-châu ngay.
Äến đó, bãi triá»u.
Nhà vua vẫy tay gá»i An-Thạch theo và o ná»™i cung. Khi không có ai bên cạnh, nhà vua tuyên chỉ:
– VÆ°Æ¡ng tể tÆ°á»›ng. Khanh hãy tuyển lấy mấy võ sÄ©, âm thầm xuống Ung-châu duyệt xét tình hình, rồi vá» tâu lại cho trẫm. Nhá»›, phải tuyệt đối giữ bà máºt, đến vợ con cÅ©ng không cho biết. Thôi khanh lui, ná»™i trong ba ngà y phải lên Ä‘Æ°á»ng ngay.
Nhà vua tưởng dụ cÆ¡ máºt nà y chỉ có mình vá»›i VÆ°Æ¡ng biết. Ông quên mất viên Tổng-lÄ©nh thị-vệ Lý Hiến theo há»™ vệ bên cạnh. Từ lâu rồi Lý Hiến căm thù VÆ°Æ¡ng An-Thạch, chỉ chá» dịp trả thù. Ngay chiá»u hôm đó, y đến cung Tuyên-Nhân, máºt tấu vá»›i Tuyên-Nhân hoà ng thái háºu (Vợ vua Anh-tông).
Nguyên do Hiến thù Thạch nhÆ° sau: Vốn có võ công cao siêu, lại lầu thông binh pháp, nên trÆ°á»›c đây Lý Hiến từng được Tần-vÆ°Æ¡ng Triệu Thá»± vá»›i vÆ°Æ¡ng phi Cao Thái-Vân cho tháp tùng sang Äại-Việt. Sau khi nhà vua lên ngôi, y nghiá»…m nhiên trở thà nh ngÆ°á»i hiểu các vấn Ä‘á» Nam thùy báºc nhất trong háºu cung, cùng bà n bạc vá»›i hoà ng háºu. Nay nhà vua băng, hoà ng háºu thà nh thái háºu, y được thái háºu dùng là m tai mắt riêng. Vì váºy, y hy vá»ng được cầm quân đánh Äại-Việt, khi trở vá» sẽ được lÄ©nh tÆ°á»›c hầu, tÆ°á»›c công. Nà o ngá» y bị VÆ°Æ¡ng An-Thạch bênh Triệu Tiết, tâu vá»›i nhà vua bãi chức y, gạt y ra khá»i việc cầm quân. Từ đấy, y tìm đủ má»i cách trả thù Thạch. Y bá» ra không biết bao nhiêu tiá»n bạc để thu nhặt tin tức xấu vá» Tân-pháp, rồi tâu lên Tuyên-Nhân hoà ng thái háºu.
Hôm nay y thu được khá nhiá»u tin đặc biệt, trong đó có việc nhà vua sai An-Thạch máºt công cán Nam thùy, y Ä‘em tâu vá»›i thái háºu. Y đâu ngá» trong khi y tâu, lẫn trong đám cung nga phục thị thái háºu, lại có sá»± hiện diện của hai nữ sứ giả do Linh-Nhân hoà ng thái háºu sai sang dâng lá»… váºt mừng sinh nháºt ngà i.
Nguyên trÆ°á»›c đây, khi vua Anh-tông còn là thái tá», tÆ°á»›c phong Tần-vÆ°Æ¡ng. VÆ°Æ¡ng cùng vÆ°Æ¡ng phi Cao Thái-Vân nam du máºt nghiên cứu tình hình Äại-Việt. Trong lần đó vÆ°Æ¡ng vá»›i vÆ°Æ¡ng phi đã dạy võ, ban và ng cho cô thiếu nữ cùng khổ Lê-thị Minh-Äệ ở chùa Từ-quang. Khi Minh-Äệ thà nh Ỷ-Lan thần phi, thì vua Anh-tông băng hà . Phi tưởng nhá»› đến việc nhà vua vá»›i háºu chiếu cố tá»›i phi. Phi xin vua Thánh-tông cho chịu tang, là m lá»… tế vá»ng. Từ đấy, hà ng năm, đến ngà y giá»— vua Anh-tông, ngà y sinh nháºt của Thái-háºu, Ỷ-Lan Ä‘á»u gá»i sứ sang dâng lá»… váºt. Nay Ỷ-Lan thà nh Linh-Nhân hoà ng thái háºu, Ä‘ang báºn rá»™n Ä‘iá»u khiển cuá»™c chiến giữ nÆ°á»›c, nhÆ°ng háºu vẫn không quên ngà y sinh nháºt của sÆ° mẫu. Háºu sai phu nhân của Vân-ma thượng tÆ°á»›ng quân Trần Ninh là Trần Ngá»c-HÆ°Æ¡ng là m chánh sứ; phu nhân của Quán-quân thượng tÆ°á»›ng quân Äinh Hoà ng-Nghi là Trần PhÆ°Æ¡ng-Quỳnh là m phó sứ sang dâng lá»… váºt. Thái-háºu thấy hai nữ sứ giả xinh đẹp, võ công cao thâm, lầu thông kinh, sá», tá» táºp của Trung-quốc, ngà i cá»±c kỳ yêu mến. Háºu giữ hai phu nhân ở trong cung Ä‘Ã m đạo mấy ngà y.
Ngay chiá»u hôm đó, Trần Ngá»c-HÆ°Æ¡ng xin phép Tuyên-Nhân hoà ng thái háºu ra ngoà i kinh thà nh để tìm mua má»™t số sách Trung-quốc. Sợ Khu-Máºt viện Tống cho ngÆ°á»i theo dõi, phu nhân Ä‘i khắp các hiệu, mua không biết bao nhiêu sách mà kể, rồi âm thầm ra bến sông. Ở bến sông có con đò chá» sẵn, chở phu nhân ra giữa giòng rồi áp và o con thuyá»n lá»›n. Trong con thuyá»n đó đã có mÆ°á»i ngÆ°á»i ngồi chá». MÆ°á»i ngÆ°á»i đó là đại sÆ° Minh-Không, Äạo-Hạnh; đại hiệp Trần Bảo-Dân, phu nhân là Khấu Kim-An; sáu ngÆ°á»i trong Thần-vÅ© tháºp anh là vợ chồng Hoà ng, Thanh, Huyá»n. Ngá»c-HÆ°Æ¡ng trình bầy tá»· mỉ từ những xung Ä‘á»™t của các đại thần Tống cho đến việc Tuyên-Nhân hoà ng thái háºu vốn sùng Nho, yêu thÆ¡ văn. Thái háºu muốn hủy bá» Tân-pháp, cách VÆ°Æ¡ng An-Thạch và đồng bá»n; dùng Ngô Sung, VÆ°Æ¡ng Khuê, Phùng Kinh. Háºu lại muốn gá»i các văn thi sÄ© danh tiếng của Tống nhÆ° Tô Thức, Tô Triệt, Tần Quan, Hoà ng Äình-Kiên Ä‘ang bị lÆ°u đầy vá» triá»u.
Trần Bảo-Dân cùng hai đại sÆ°, Thần-vÅ© lục anh, Ngá»c-HÆ°Æ¡ng bà n kế hoạch chi tiết, sao khiến cho VÆ°Æ¡ng An-Thạch mệt má»i, Ä‘Æ°a đến tâm thần há»—n loạn, rồi nhà vua cách chức y. Xong việc, Ngá»c-HÆ°Æ¡ng trở vá» cung Tuyên-Nhân vá»›i hà ng trăm bá»™ sách.
Hôm sau, VÆ°Æ¡ng An-Thạch nháºp triá»u bà n việc Nam thùy vá»›i Hy-Ninh đế, qua giá» Ngá» má»›i lên xe vá» dinh. PhÃa trÆ°á»›c y có năm mÆ°Æ¡i kị mã, phÃa sau có năm mÆ°Æ¡i võ sÄ© cầm Ä‘ao há»™ vệ. Xe vừa ra khá»i Hoà ng-thà nh, thì thình lình có tiếng kêu rắc, rắc rồi bánh xe bên trái văng ra xa. Xe láºt nhà o. Viên gia tÆ°á»›ng Äô Kinh nhấp nhô má»™t cái, đã nhảy lên ôm lấy Thạch. Y dùng má»™t thức khinh thân vá»t mình nhÆ° chiếc pháo thăng thiên, rồi đáp xuống vệ Ä‘Æ°á»ng an toà n.
Chiếc xe láºt nhà o, đè lên ngÆ°á»i tên mã phu. Hai con ngá»±a cất cao vó trÆ°á»›c hà lên inh á»i. Äám vệ sÄ© vá»™i láºt xe lại, cứu tên mã phu ra, rồi lấy ngá»±a cho Thạch cỡi.
Vá» tá»›i dinh, Thạch nổi lôi đình, truyá»n gá»i viên gia tÆ°á»›ng Äô Kinh há»i:
– NgÆ°á»i đã Ä‘iá»u tra xem tại sao trục xe lại gẫy không?
– Trình quốc công, tiểu tÆ°á»›ng đã xem xét rất kỹ: Gá»— là m trục xe là loại gá»— trắc còn má»›i, không có vết tÃch bị chặt, bị cÆ°a, thế mà má»™t khúc bị nứt ra má»›i kỳ lạ. Tiểu tÆ°á»›ng thẩm vấn tên mã phu, thì từ sáng đến giá», không có ai lại gần xe cả. Kết lại, chẳng may trục xe của quốc công là m bằng gá»—, trúng phải má»™t miếng bị mục.
Viên gia tÆ°á»›ng ra rồi, thì ngÆ°á»i tỳ thiếp thứ năm mà Thạch cá»±c kỳ sủng ái là HÆ°Æ¡ng-Lan sai bÆ°ng trà vá»›i bánh, mứt, hoa quả dâng cho Thạch. Thấy ngÆ°á»i tỳ thiếp, cÆ¡n giáºn của Thạch hạ xuống liá»n. HÆ°Æ¡ng-Lan thá» thẻ:
– TÆ°á»›ng-công Æ¡i! Hôm nay nhà mình có nhiá»u sá»± lạ xẩy ra, biết tÆ°á»›ng công cần lao chÃnh sá»± nhiá»u, nhÆ°ng thiếp vẫn phải trình tÆ°á»›ng công.
– Äó là những sá»± gì váºy?
– TrÆ°á»›c hết, là con chó xinh đẹp của tÆ°á»›ng công bị mất tÃch hôm trÆ°á»›c, nay đã thấy rồi.
– Thế nó đâu?
– Nó rÆ¡i xuống giếng chết đã mấy ngà y, hôm nay má»›i nổi lên. Vì váºy nÆ°á»›c giếng hôi thối, nên quản gia phải cho tát giếng. Còn nÆ°á»›c dùng trong dinh hôm nay là nÆ°á»›c gánh từ sông vá».
– Äáng tiếc. Còn sá»± gì khác nữa không?
– Tin nà y thực khủng khiếp, kinh thiên động địa.
An-Thạch lo lắng:
– Trong nhà có ai chết ư?
– Hơn thế nữa. Tướng công ơi! Tin từ cố lý đưa vỠrằng, ngôi mộ hiển khảo (bố đẻ), tỷ khảo (mẹ đẻ) bị kẻ trộm đà o lên, mang xương mang đi mất.
An-Thạch nổi giáºn hét be be:
– Ta phải Ä‘em tên lý dịch, cùng đám bảo binh trong là ng chém hết để trị tá»™i. Má»™ của song thân ta xây bằng đá ong lá»›n nhÆ° váºy. Nếu muốn Ä‘Ã o lên, thì phải hà ng chục ngÆ°á»i, Ä‘Ã o trong hÆ¡n ngà y. HÆ¡n ngà y mà lý dịch, bảo binh không biết, thì giả nhÆ° giặc đến, sẽ ra sao?
Giáºn quá, y ném chung tra trên tay xuống ná»n nhà vỡ tan tà nh.
ChÃnh thê của An-Thạch bÆ°á»›c và o:
– TÆ°á»›ng công Æ¡i! Khi tÆ°á»›ng quân được đắc dụng, thiếp chẳng từng nói rằng: Nho há»c có từ mấy nghìn năm, đã ăn và o xÆ°Æ¡ng tủy Thiên-hạ rồi. Nay tÆ°á»›ng quân muốn thay đổi hẳn, thì chỉ là dã trà ng xây cát biển Äông mà thôi. Thiếp cho rằng trục xe gẫy, con chó chết, má»™ hai thân bị Ä‘Ã o, chắc cÅ©ng vì thù hằn mà thôi. Cổ nhân nói:
Sự phùng đắc ý tuyên hưu tức,
Phú quý trÆ°á»ng trung dị bạch đầu.
(Khi má»™ng Æ°á»›c đã đắc ý rồi, thì nên lùi vá» nghỉ ngÆ¡i. Trong trÆ°á»ng phú quý đầu dá»… bạc).
Tướng quân không nhớ sao?
Phu nhân thở dà i:
– Bây giỠTân-pháp của tướng công được đắc dụng, tướng công có ở lại; quan cũng không quá tể tướng, tước cũng chỉ tới quốc-công. Tướng công lui đi là hơn.
An-Thạch thở dà i:
– Ta nay lâm thế cỡi cá»p mất rồi. Ta vá»›i nhà vua chủ đánh Giao-chỉ, nay quân đã vượt NgÅ©-lÄ©nh xuống Nam. Ta là m sao mà lùi được?
Hương-Lan lại thỠthẻ:
– Äược chứ! Thiếp nghe nói, đất Giao-chỉ là nÆ¡i rồng nằm hổ phục. Mấy trăm năm nay, biết bao nhiêu tÆ°á»›ng, biết bao nhiêu binh Ä‘em quân sang đánh, cÅ©ng Ä‘á»u bá» thây cả. Nay ra quân lỡ bị thất bại, ắt nhà vua đổ lên đầu tÆ°á»›ng công hết. Chi bằng bây giá» tÆ°á»›ng công từ chức, lui vá» Ä‘iá»n dã. Nếu Quách Quỳ thắng, thì nhà vua cÅ©ng biết là công của tÆ°á»›ng công. Nhược bằng Quỳ bại, thì ai cÅ©ng nói là tá»± tÆ°á»›ng công rút lui nên má»›i ra cÆ¡ sá»±.
An-Thạch lắc đầu:
– Ta không phải là ngÆ°á»i hèn. Ta nhất định phải chủ trÆ°Æ¡ng cuá»™c chiến nà y. Thắng Giao-chỉ, ta đánh Chiêm, Là o, Chân, Xiêm, Lý, rồi Ä‘em quân lên Bắc. XÆ°a kia Quản Trá»ng giúp Tá» Hoà n-công thà nh nghiệp bá; TrÆ°Æ¡ng LÆ°Æ¡ng là m quân sÆ° cho Hán Cao-tổ, Tiêu Hà cầm quyá»n cai trị giúp Cao-tổ, Hà n TÃn thống lÄ©nh binh mã cho Cao-tổ. Còn ta, ta quyết vừa là m Quản Trá»ng, lại kiêm cả TrÆ°Æ¡ng, Tiêu, Hà n. Thôi các phu nhân đừng bà n nữa.
An-Thạch uống trà rồi, y ngồi thừ ngÆ°á»i ra suy nghÄ©: Trong triá»u, ngoà i dân ai cÅ©ng chống ta. Váºy Tân-pháp là chÃnh lệnh hay ma lệnh? Tại sao đến các phu nhân là ngÆ°á»i thân tÃn, đầu gối, tay ấp mà cÅ©ng chống Tân-pháp? Ta nhất quyết xuống LÄ©nh-ngoại phen nà y để tìm hiểu thêm. NhÆ°ng ta không thể mang theo đám tùy tùng cÅ© của ta, nhÆ° váºy e bị lá»™ mất. Ta kiếm đâu ra những vệ sÄ© thân tÃn đây?
Äâu đó có tiếng tiêu véo von vá»ng lại rót và o tai Thạch. Lúc đầu tiếng tiêu êm Ä‘á»m, dìu dặt. Sau dần dần chuyển sang âm Ä‘iệu cá»±c kỳ khó chịu, khiến chân tay Thạch không tá»± chủ được muốn múa may nhảy nhót. Thạch bá»±c mình gá»i Äô Kinh, truyá»n lệnh:
– Äứa nà o tấu những khúc ma quái váºy?
NhÆ°ng Äô Kinh lắc đầu:
– Tiểu tướng không nghe thấy gì cả.
Hương-Lan lắng tai nghe ngóng rồi nói:
– Thiếp cũng không nghe thấy gì cả.
An-Thạch kinh hãi cau mặt lại, dùng hai tay bịt tai, nhÆ°ng tiếng tiêu nhÆ° ma há»n, nhÆ° quá»· khóc vẫn lá»t và o tai y, khiến y không tá»± chủ được, phải đứng dáºy múa may, quay cuồng.
Hương-Lan kinh hãi thét lên:
– Tướng công. Tướng công ơi!
NhÆ°ng An-Thạch vẫn múa may. Viên gia tÆ°á»›ng chạy lại ôm lấy Thạch. Thạch bịt hai tai lại, để khá»i nghe tiếng tiêu ma quái, nhÆ°ng tiếng tiêu vẫn lá»t và o tai y. Y hét:
– Lấy giấy cho ta!
Hương-Lan chưa kịp lấy giấy, thì An-Thạch đã xé tỠgiấy ở cuốn lịch đặt trên án-thư , vo tròn, rồi nhét và o tai.
NhÆ°ng vô Ãch.
Múa may má»™t lúc, y ngã ngồi xuống. May thay, lúc đó tiếng tiêu ma quái từ nhá» dần, rồi tắt hẳn. Mệt quá, y quay lÆ°ng dá»±a và o ngÆ°á»i HÆ°Æ¡ng-Lan, nói trong hÆ¡i thở:
– Hương-Lan, nà ng có nghĩ rằng ta điên không? Hay ta bị ma trêu, quỷ ám?
– Thiếp không tin rằng tÆ°á»›ng công bị ma trêu, quá»· ám, mà do là m việc quá Ä‘á»™, khiến tâm thần hoảng hốt. Thiếp đã cho má»i đại phu. Có lẽ ngÆ°á»i sắp tá»›i.
An-Thạch vá»›i HÆ°Æ¡ng-Lan cùng ngồi ăn chiá»u. Ä‚n xong thì đã giá» Tý. Bấy giỠđại phu má»›i tá»›i. Äại phu là má»™t viên quan ở Thái-y viện, tên VÅ© Hồ-Nhân, nổi tiếng là thần-y Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i. Y vá»›i HÆ°Æ¡ng-Lan ra đại sảnh tiếp khách. Sau khi bắt mạch, xem lưỡi, VÅ© đại phu nói:
– ThÆ°a quốc công, thiểm chức thấy mạch của ngà i trầm, mà xác. Trầm chủ hÆ° chứng, xác chủ nhiệt. Y há»c gá»i là âm-hÆ° ná»™i nhiệt. Âm hÆ° ná»™i nhiệt nặng thì có thể gây nhức đầu chóng mặt, mất ngủ, tai kêu nhÆ° ve, chứ có đâu lại nghe thấy tiếng tiêu là m cho chân tay múa may?
Ngay lúc đó, ngÆ°á»i thiếp thứ nhì của An-Thạch là PhÆ°Æ¡ng-Lan chạy và o kêu lên:
– Ma quái! Tướng công ơi! Ma quái!
– Cái gì váºy?
An-Thạch há»i: Ma ở đâu?
– ThÆ°a tÆ°á»›ng công, từ nãy đến giá», thiếp nghe thấy tiếng kêu khóc thảm thiết từ cõi âm vá»ng vá». Äó là tiếng của oan hồn tá» sÄ© ở Äại-giáp, Há»a-giáp, Ngá»c-tuyá»n, Ung-châu than thở rằng há» bị chết oan, hồn không siêu thoát được. Há» xin tÆ°á»›ng công cho thu nhặt hà i cốt Ä‘em vá» cố lý chôn cất.
An-Thạch kinh hãi há»i:
– Tiếng kêu khóc đó còn không?
– Từ lúc thiếp và o đây thì tiếng kêu đó hết.
Lát sau đến lượt phu nhân, rồi tứ thiếp, lục thiếp cũng chạy và o kêu cứu rằng bị ma quỷ kêu gà o giống như nhị phòng. Nhưng khi và o đại sảnh thì tiếng ma gà o, quỷ khóc lại hết.
Vũ đại phu bà n:
– Không chừng là ma quá»· thá»±c cÅ©ng nên. Vì các vị phu nhân yếu bóng vÃa, nên bị chúng trêu cợt. Còn quốc công, thì tÆ°á»›ng tinh vượng, nên chúng không thể và o đây quấy nhiá»…u.
An-Thạch là ngÆ°á»i thá»±c tế, không tin ma quá»·. Y cảm Æ¡n VÅ© đại phu, rồi cho vá». Y thừ ngÆ°á»i ra nghÄ© thầm:
– Không lẽ có ma, quỷ thực?
Quản gia là ngÆ°á»i thân tÃn của Thạch Ä‘á» nghị:
– Xin quốc công cho tiểu nhân Ä‘i má»i Thanh-HÆ° đạo trưởng, để ngÆ°á»i bắt tà .
An-Thạch chÆ°a quyết định, thì đến lượt tên thÆ° đồng cÅ©ng bị ma gà o, quá»· khóc, xin được và o đại sảnh lánh nạn. Äến khoảng giá» Sá»u, thì hầu nhÆ° chÃnh thê, thứ thiếp, con trai, con dâu, con gái, nữ tỳ Ä‘á»u bị ma gà o, quá»· khóc phải kéo đến đại sảnh ngồi. Giữa lúc đó, có tiếng ngá»±a hÃ, tiếng la hét ồn à o. Thạch sai má»™t nữ tỳ ra ngoà i há»i xem cái gì Ä‘ang xẩy ra, nhÆ°ng y thị sợ ma, không dám Ä‘i. Lát sau, tiếng la hét im. Äô Kinh chạy và o trình:
– Trình quốc công, tự nhiên bầy ngựa sút chuồng chạy nhảy, cắn nhau, đá nhau lung tung. Tiểu tướng đã cho thân binh bắt đem trở vỠtầu.
Phút chốc trống Ä‘iểm canh, báo hiệu đã sang giá» Mão là giá» An-Thạch phải và o Äông-các bà n việc vá»›i vua. Tuy mệt lả ngÆ°á»i, nhÆ°ng y vẫn phải ăn má»™t bát cháo, uống chung trà , rồi truyá»n thắng xe và o Hoà ng-thà nh. Thá»i bấy giá» dinh tể tÆ°á»›ng ở gần cá»a Kim-long, phÃa Tây thà nh, nên xe phải Ä‘i sang hÆ°á»›ng Äông rồi má»›i và o Äông-các được.
Viên gia tÆ°á»›ng Äô Kinh kiểm lại xe, cÆ°Æ¡ng, ngá»±a thá»±c kỹ rồi má»›i tiá»n hô, hẩu ủng lên Ä‘Æ°á»ng. Xe vừa ra khá»i cổng phủ, thì dân chúng, xe cá»™ ùn lại nghẹt cứng. Viên trưởng toán cáºn vệ Vi Trá»ng la hét thế nà o, cÅ©ng không dẹp được Ä‘Æ°á»ng. Viên gia tÆ°á»›ng Äô Kinh vá»™i vá»t ngá»±a vá» phÃa trÆ°á»›c. Lát sau y trở lại lắc đấu:
– ThÆ°a quốc công, chẳng có gì lạ hết, không biết ở đâu xuất hiện bá»n mãi võ kiếm tiá»n, gồm ba nam, ba nữ. Nam thì hùng vÄ© khôi ngô, nữ thì sắc nÆ°á»›c hÆ°Æ¡ng trá»i. Bá»n nà y có tà i thổi tiêu, khiến cho hà ng nghìn con rắn múa theo Ä‘iệu nhạc rất đẹp. Äá»™i tuần tiá»…u há»i lý lịch, thì chúng xÆ°ng là ngÆ°á»i Chà m, nhân bị quân Giao-chỉ chiếm nÆ°á»›c, chúng phải tha hÆ°Æ¡ng cầu thá»±c. Äá»™i tuần tiá»…u bắt chúng trói lại giải vá» phủ thừa Khai-phong. Vì váºy bầy rắn không ngÆ°á»i Ä‘iá»u khiển, chúng bò ra khắp phố. Dân chúng kinh hoảng chạy nhảy lung tung là m kẹt Ä‘Æ°á»ng.
Y nói nhá»:
– Mai nà y tÆ°á»›ng công trẩy Nam, Ä‘ang cần thêm vệ sÄ©. Mà đem vệ sÄ© có sẵn Ä‘i e bị lá»™. Bá»n Chà m nà y vốn thù bá»n Việt, tÆ°á»›ng công nên thu dụng chúng mang theo, nhÆ° váºy vừa bảo máºt, vừa yên tâm.
An-Thạch gá»i má»™t viên cáºn vệ trao cho y tấm lệnh bà i:
– NgÆ°á»i cầm tấm lệnh bà i nà y đến phủ thừa Khai-phong, truyá»n giải ba đôi trai gái ngÆ°á»i Chà m và o Äông-các cho ta ngay.
Äoà n tùy tùng An-Thạch lại tiếp tục lên Ä‘Æ°á»ng. Khi An-Thạch vừa tá»›i Äông-các đã thấy bá»n bá»™ khoái Biện-kinh giải ba đôi trai gái tá»›i. Ba cặp mặc cùng má»™t thứ y phục, nhÆ°ng mầu khác nhau. Má»™t cặp mặc quần áo và ng, má»™t cặp mặc quần áo trắng, má»™t cặp mặc quần áo Ä‘en. Thoạt nhìn qua, An-Thạch nghÄ© thầm:
– Sao lại có ba đứa con gái đẹp đến như thế kia?
Viên bá»™ khoái trình bản cung từ của ba cặp nam nữ Chà m. Ná»™i dung bản cung từ nhÆ° sau: Ba nam Ä‘á»u là tốt trưởng quân Chiêm. Mấy năm trÆ°á»›c, quân Giao-chỉ xâm Chiêm quốc. Quân Chiêm tan vỡ, nên ba ngÆ°á»i Ä‘em vợ vượt biển đến Triết-giang xin kiá»u ngụ. Cả ba cặp Ä‘á»u là m nghá» mãi võ, cùng diá»…n trò để là m kế sinh nhai.
An-Thạch đã Ä‘á»c rất nhiá»u tấu chÆ°Æ¡ng của Khu-máºt viện vá» Chiêm quốc, nên y biết nhiá»u vá» nÆ°á»›c nà y. Y cáºt cấn những vấn Ä‘á» vá» ná»™i tình Chiêm, sáu ngÆ°á»i trả lá»i không sai má»™t chút nà o. Y tin những lá»i khai của chúng:
– Các ngươi đã mãi võ ở những vùng nà o?
– ThÆ°a, chúng tôi mãi võ ở hầu hết các châu, lá»™ Nam thùy của Thiên-triá»u.
– Các ngÆ°á»i có thuá»™c Ä‘Æ°á»ng từ đây Ä‘i Ung-châu không?
– ThÆ°a, chúng tôi từng mãi võ kiếm ăn suốt sáu năm qua ở vùng nà y, nên Ä‘Æ°á»ng xa, sông núi Ä‘á»u thuá»™c nằm lòng.
– Các ngÆ°á»i có biết võ không?
Cả sáu ngÆ°á»i Ä‘á»u đáp:
– Dạ, biết.
An-Thạch gá»i Äô Kinh, ra lệnh:
– NgÆ°á»i thỠđấu vá»›i thanh niên áo Ä‘en xem sao!
Y nói với gã áo đen:
– NgÆ°á»i hãy chiết Ãt chiêu vá»›i Äô tÆ°á»›ng quân. Nếu nhÆ° bản sá»± khá, thì ta tha cho, rồi tuyển là m gia tÆ°á»›ng.
Gã áo Ä‘en dạ má»™t tiếng, bái tổ đứng chá». Trá»ng hÃt hÆ¡i xuống trung bình tấn, rồi đấm thẳng vá» trÆ°á»›c đến vù má»™t tiếng. NgÆ°á»i áo Ä‘en trầm ngÆ°á»i xuống tránh, tay phải gạt tay phải của Kinh, rồi tay trái trả đòn. Äô Kinh nhảy lùi vá» sau má»™t bÆ°á»›c, để tránh thế phản công, vung chưởng gạt. Binh má»™t tiếng, cát bụi bay mịt má». Hai ngÆ°á»i lảo đảo lui lại gÆ°á»m gÆ°á»m nhìn nhau. Thế là hai ngÆ°á»i đấu vá»›i nhau trên trăm chiêu bất phân thắng bại.
NhÆ° váºy đã đủ biết bản sá»± của gã Chà m, An-Thạch hô:
– Ngừng tay!
Hai ngÆ°á»i bái tổ, rồi lùi lại. Gã áo Ä‘en chắp tay hÆ°á»›ng Äô Kinh:
– Äa tạ nhân huynh đã ná»›i tay.
An-Thạch truyá»n lệnh cho tên bá»™ khoái phủ thừa Khai-phong:
– Ba cặp nam nữ nà y vô tá»™i. Ta muốn lÆ°u hỠđể là m má»™t việc máºt. Thôi ngÆ°á»i vá» Ä‘i.
Viên bộ khoái đi rồi, An-Thạch bảo ba cặp nam nữ:
– Trong cung từ các ngÆ°á»i mang tên Chà m khó nhá»› quá. Váºy từ nay ta cho các ngÆ°á»i mang há» VÆ°Æ¡ng của ta, và đặt cho các ngÆ°á»i tên là Phúc, Lá»™c, Thá». Các ngÆ°á»i hãy bá» nghá» mãi võ, ta tuyển là m vệ sÄ© riêng. Còn vợ, ta cÅ©ng tuyển là m nữ tỳ.
An-Thạch gá»i viên gia tÆ°á»›ng lại bên cạnh dặn dò má»™t lúc. Viên gia tÆ°á»›ng dẫn ba cặp Phúc, Lá»™c, Thá» rá»i khá»i Äông-các.
Nhà vua đã giá lâm, có Lý Hiến theo hầu. Vừa trông thấy An-Thạch, ông đã há»i:
– Sao, hôm qua nhà khanh bị ma quỷ phá suốt đêm phải không?
An-Thạch kinh ngạc, mở to mắt nhìn nhà vua, trong lòng tá»± há»i: Việc má»›i đây, mà sao nhà vua đã biết. Lý Hiến cÆ°á»i:
– VÆ°Æ¡ng đại nhân đừng kinh ngạc. Việc khủng khiếp nhÆ° váºy xẩy ra là m sao mà dấu được? Sáng nay khắp kinh thà nh Ä‘á»u biết cả rồi.
Lý Hiến là đại tôn sÆ° võ há»c Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i, hôm qua khi nghe tai mắt của y trong phu tể tÆ°á»›ng thuáºt việc ma quá»· đại náo phủ Thạch. Y biết Thạch bị má»™t võ lâm cao thủ nà o đó tấu khúc tiêu ma quái, rồi dùng lăng không truyá»n ngữ rót và o tai y, khiến mình y nghe thấy mà thôi. Sau lại chÃnh cao thủ đó sai ngÆ°á»i gà o khóc là m ma, là m quá»·, rồi lại dùng lăng không truyá»n ngữ rót và o tai vợ, con, gia thuá»™c nhà Thạch để dá»a. Mặc dù biết rất rõ, mà thay vì y giải thÃch cho Thạch, y lại hù dá»a thêm cho bõ ghét.
Nhà vua há»i:
– Nay trong nhà khanh bị ma quỷ quấy phá, liệu khanh có đi Lĩnh-ngoại được không?
– Tâu bệ hạ, vì việc nÆ°á»›c, thì dù nhà có tan, cá»a có nát thần cÅ©ng nhất định ra Ä‘i.
Sau buổi là m việc hôm đó, An-Thạch trở vá» nhà . Quản gia cho biết, từ sáng đến giá» không thấy ma khóc, quá»· gà o nữa. Tình hình hoà n toà n yên tÄ©nh, vô sá»±. Thạch gá»i chÃnh thê, sáu thiếp, con trai vá»›i quản gia và o đại sảnh, rồi nghiêm mặt nói:
– Vì cuá»™c Nam chinh Ä‘ang hồi khẩn yếu, hoà ng thượng ban chỉ ta máºt nháºp cung, để đêm ngà y nghị sá»± vá»›i hoà ng thượng. Váºy ta chỉ mang theo có mình Äô Kinh mà thôi. Äể đánh lừa tai mắt tế tác giặc, các ngÆ°á»i phao rằng ta bị bệnh Ä‘áºu mùa, phải kiêng gió, nghỉ ở trong phòng HÆ°Æ¡ng-Lan, không dá»± triá»u chÃnh được. Ta không tiếp ai. Nhá»› đấy, ai lá»™ ra sẽ bị tá»™i chặt đầu.
Äêm đó, An-Thạch gá»i Äô Kinh, ba vợ chồng Phúc, Lá»™c, Thá» và o thÆ° phòng rồi dặn:
– Chuyến Nam du nà y hoà n toà n bà máºt. Từ đây xuống NgÅ©-lÄ©nh ta cải trang là m phú thÆ°Æ¡ng, các ngÆ°á»i là m tùy tùng. Khi Ä‘i và o địa pháºn Quế-châu, thì sẽ gặp binh tÆ°á»›ng Ä‘i Nam. Nếu ta vẫn cải là m phú thÆ°Æ¡ng, thì há» không cho Ä‘i. Váºy từ Quế-châu trở xuống ta sẽ cải trang là m má»™t viên thị lang lÄ©nh chức kinh-lược khâm sứ; còn các ngÆ°Æ¡i thì giả là m thị vệ. Dá»c Ä‘Æ°á»ng, nếu cần lên tiếng chỉ Phúc, Lá»™c, ThỠđược nói, còn ba ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà không được lên tiếng, vì sợ lá»™ hình tÃch.
Äô Kinh chuẩn bị y phục thị vệ cho ba cặp vợ chồng Phúc, Lá»™c, Thá». Còn HÆ°Æ¡ng-Lan thì chuẩn bị trang phục cho An-Thạch.
Hôm sau, và o lúc trá»i bình minh, thì An-Thạch lên xe âm thầm ra Ä‘i. Xe đó do Äô Kinh đánh, phÃa sau có ba cặp nam nữ kị mã theo há»™ tống.
Khi xe An-Thạch đến Quế-châu, thì các đạo quân mang từ Bắc, Tây thùy xuống đã lên Ä‘Æ°á»ng hết. Hà nh doanh của Quách Quỳ cÅ©ng di xuống Ung-châu má»™t ngà y rồi. Hôm ấy Ä‘oà n ngÆ°á»i ngá»±a của An-Thạch qua đêm ở má»™t khách Ä‘iếm lá»›n. An-Thạch gá»i ba vợ chồng Phúc, Lá»™c, Thá» dặn:
– ÄÆ°á»ng từ đây xuống Nam, đầy quan binh. Nếu chúng ta tiếp tục giả là m phú thÆ°Æ¡ng, thì há» không cho Ä‘i. Ta tiên Ä‘oán thế, nên đã chuẩn bị sẵn thẻ bà i, lệnh tiá»…n chứng nháºn ta là kinh lược sứ của triá»u đình sai xuống hà nh doanh Nam chinh. Váºy ba ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà phải giả trai. Tất cả sáu ngÆ°á»i hãy lấy y phục thị vệ mặc và o, sáng mai ta lên Ä‘Æ°á»ng.
Sáng hôm sau, ba vợ chồng Phúc, Lá»™c, Thá» trong lá»›p y phục thị vệ cỡi ngá»±a Ä‘i trÆ°á»›c. PhÃa sau là xe của An-Thạch, trên có lá cá» vá»›i mấy chữ : « Kinh lược sứ Nam thùy ». Nhá» váºy mà xe vượt qua không biết bao nhiêu Ä‘oà n quân Ä‘ang trên Ä‘Æ°á»ng xuống Nam. Dá»c Ä‘Æ°á»ng, An-Thạch thấy dân chúng, bảo binh đánh xe, chèo thuyá»n chuyên chở lÆ°Æ¡ng thảo rầm rá»™ hÆ°á»›ng Nam. Vì mệt má»i, vì phải khuân vác, chúng vừa Ä‘i, vừa bá»›i móc tổ tiên mÆ°á»i Ä‘á»i nhà VÆ°Æ¡ng An-Thạch mà chá»i. An-Thạch cắn răng, không dám hé môi nói má»™t lá»i.
Trưa hôm đó, Vương Phúc ghé ngựa lại bên rèm xe Thạch trình:
– ThÆ°a quốc-công chỉ còn hÆ¡n hai mÆ°Æ¡i dặm nữa tá»›i Côn-lôn phố. Xin quốc công cho biết ta qua đêm tại đây, hay vượt Äại-giáp, Ngá»c-tuyá»n, Há»a-giáp xuống Ung-châu ngay?
– Nếu xuống Ung-châu có kịp không?
– Có lẽ không kịp. Nếu xe Ä‘i nhanh, thì tá»›i thung lÅ©ng Ngá»c-tuyá»n và o lúc nhá nhem tối.
– Äược, ta muốn nghỉ ở Ngá»c-tuyá»n.
Xe lại phóng nhÆ° bay, giá» Mùi (13-15 giá») thì tá»›i Côn-lôn. Tại Côn-lôn quan quân đóng cháºt nÃch, Ä‘Æ°á»ng Ä‘i rất khó khăn. Khi ra khá»i thà nh, má»™t tráºn gió Nam thổi tá»›i mang theo mùi hôi thối cá»±c kỳ khó chịu tạt và o mặt Ä‘oà n ngÆ°á»i ngá»±a An-Thạch. Liếc mắt nhìn xa xa, Thạch thấy: Trên má»™t giải đồng mênh mông dà i vô táºn, có không biết bao nhiêu ngÆ°á»i mà kể. Há» là ông già , bà cả. Há» là thiếu phụ trẻ. Há» là trai tráng. Há» là trẻ thÆ¡. Tất cả Ä‘á»u chÃt khăn trắng. Cứ hai ngÆ°á»i má»™t, há» khiêng cái bá»c dà i lủng lẳng, vừa Ä‘i vừa kêu gà o thảm thiết. Lại có những ngÆ°á»i Ä‘ang dùng móng, cuốc, xẻng Ä‘Ã o bá»›i. Tất cả Ä‘á»u khóc nhÆ° di.
Các Ä‘oà n binh Ä‘ang trẩy vá» Nam cÅ©ng ngừng lại giúp dân Ä‘Ã o Ä‘Ã o, xá»›i xá»›i. An-Thạch mở mà n, nhô đầu ra khá»i xe, há»i má»™t viên tÆ°á»›ng trong y phục cấp đô thống:
– Nà y đô thống. Cái gì đã xẩy ra váºy?
Viên đô-thống liếc nhìn lá cá» của An-Thạch, y lá»… phép trả lá»i:
– ThÆ°a đại quan, hồi tết Nguyên-đán vừa qua, tại đây đã diá»…n ra tráºn đánh lá»›n. Chá»— nà y là nÆ¡i Ä‘oà n chuyển váºn lÆ°Æ¡ng của ta, bị quân Giao-chỉ đánh úp. HÆ¡n ba nghìn quân bá» mạng. Quân Giao-chỉ rất tá» tế, há» chôn cất tá» sÄ©, rồi trên má»—i nấm má»™ há» còn cắm miếng gá»— Ä‘á» tên, tuổi, cấp báºc nữa. Nay đại quân Nam chinh, gia đình tá» sÄ© má»›i dám đến cải táng mang vá» quê. Vì thá»i gian má»›i có tám, chÃn tháng, thịt chÆ°a rữa hết, tá» thi bốc lên mùi xú uế nhÆ° đại nhân thấy.
An-Thạch ra lệnh cho Äô Kinh ruổi xe rá»i khá»i Côn-lôn. HÆ¡n giá» sau tá»›i chân núi Äại-giáp. Cái cảnh ở Côn-lôn lại xuất hiện. NhÆ°ng ở đây, số gia đình tá» sÄ© đông gấp bá»™i. Quân lÃnh đã ngừng hẳn lại để giúp dân chúng Ä‘Ã o đất moi tá» thi lên. Cái cảnh thê thảm đó kéo từ chân núi phÃa Bắc Äại giáp, qua đỉnh xuống Nam.
Khi lên tá»›i đỉnh Äại-giáp, xe bắt đầu đổ dốc, thì trÆ°á»›c mặt hiện ra thung lÅ©ng Ngá»c-tuyá»n kéo dà i đến chân trá»i phÃa Nam, rồi lại chạy ngược lên núi Há»a-giáp. Ở giữa thung lÅ©ng, nối hai ngá»n Äại, Há»a-giáp, là con Ä‘Æ°á»ng dà i. Hai bên Ä‘Æ°á»ng, đầy những ngÆ°á»i mặc tang phục trắng. Hóa cho nên từ núi Äại-giáp, qua thung lÅ©ng Ngá»c-tuyá»n tá»›i núi Hoả-giáp giống nhÆ° má»™t tấm vải trắng khổng lồ trải ngang qua.
An-Thạch nghĩ thầm:
– Äúng rồi, nÆ¡i đây, mấy tháng trÆ°á»›c đạo binh đệ nhất, đệ nhị, đệ tam và đạo kị binh 47 đã bị quân Giao-chỉ đánh tan. Tổng cá»™ng bốn vạn ngÆ°á»i, má»™t vạn ngá»±a. Số bị bắt, đầu hà ng chÆ°a quá má»™t vạn. Váºy Ãt ra có tá»›i ba vạn nấm mồ.
An-Thạch thúc xe Ä‘i thá»±c nhanh, tiếng con khóc cha, tiếng vợ khóc chồng, tiếng mẹ già gà o thét khóc con; tạo thà nh âm thanh thê lÆ°Æ¡ng, à o à o nhÆ° sóng thủy triá»u gặp lúc Ä‘á»™ng trá»i. Phân ná»a những nấm mồ đã được khai quáºt lên. NhÆ°ng má»™t số vẫn còn đó. NgÆ°á»i ngÆ°á»i hà ng hà ng lá»›p lá»›p nhấp nhô cúi xuống, ngẩng dáºy, nhìn những thanh gá»— Ä‘á» tên ngÆ°á»i xấu số để tìm thân nhân mình. Có những bà mẹ không tìm thấy má»™ con, gà o đến lạc giá»ng:
– Con ơi là con! Con nằm đâu? Con cho mẹ biết đi, để mẹ đưa con vỠquê.
Tiếng của ngÆ°á»i mẹ khốn nạn tìm xác con lẫn vá»›i hà ng chục vạn tiếng khác, à o à o vang vang, thà nh Ä‘iệu nhạc Ä‘oạn trÆ°á»ng vô táºn.
An-Thạch ra lệnh cho Äô Kinh đánh xe vượt Há»a-giáp sÆ¡n xuống Nam, cốt sao xa cái địa ngục kinh hoà ng, hôi thối, thê thảm nà y. CÅ©ng may, xe vừa đổ đồi phÃa Nam Há»a-giáp, thì trá»i tối. Rá»i chân núi Há»a-giáp hÆ¡n mÆ°á»i dặm, thì không còn cái cảnh Ä‘Ã o bá»›i tìm xác tá» sÄ© nữa. Äô Kinh đánh xe và o ngôi nhà ngói, dÆ°á»ng nhÆ° của má»™t phú gia, để xin qua đêm. NhÆ°ng nhà nà y đã được đặt là m hà nh doanh của viên chỉ huy đạo quân tả đệ tam tên Miêu Lý và viên chỉ huy phó tên VÆ°Æ¡ng Tiến. Miêu, VÆ°Æ¡ng thấy Äô Kinh vá»›i sáu thị vệ há»™ tống má»™t đại quan, xÆ°ng là kinh-lược sứ, y vá»™i chạy ra tiếp và o.
An-Thạch là ngÆ°á»i bác văn, cÆ°á»ng trÃ, nên y biết rất rõ tiểu sá» hai tÆ°á»›ng, tình hình đạo quân tả đệ tam, trong khi hai viên tÆ°á»›ng lại không biết y là ai. Y đảo ngược tên Ä‘i, xÆ°ng há» Thạch tên An, hiện lÄ©nh chức thị lang bá»™ lại.
An-Thạch há»i thăm tình hình quân sÄ©, Miêu Lý than thở:
– Kể từ tháng ba đến giá», quân vượt mấy ngà n dặm, đến Kinh, Hồ ngÆ°á»i ngá»±a đã quá mệt má»i rồi. Từ lúc vượt NgÅ©-lÄ©nh xuống đây, khà háºu thấp nhiệt, thêm muá»—i dữ nhÆ° ong. Quân chÆ°a đánh tráºn nà o, mà đã chết bệnh hÆ¡n năm nghìn. (TTTTGTB, Hy-Ninh 9, ngà y 14-10. DL. 13-11-1076).
Vương Tiến cũng đang bị sốt rét ngã nước hà nh hạ. Y nói trong khi hai hà m răng đánh nhịp lách cách:
– ThÆ°a đại nhân, tiểu tÆ°á»›ng biết phen nà y ra Ä‘i, khó mà trở vá». TrÆ°á»›c sau không bị giặc giết, thì cÅ©ng chết vá» muá»—i, nên cứ thá»±c tình mà trình. Quân của tiểu tÆ°á»›ng đánh dÆ° trăm tráºn, chÆ°a ngÆ°á»i nà o Ä‘au yếu, chÆ°a ngÆ°á»i nà o sợ hãi cả. NhÆ°ng khi vượt núi qua Côn-lôn, Äại-giáp, Ngá»c-tuyá»n, Há»a-giáp, thấy mấy vạn nấm mồ, vá»›i cảnh bố mẹ, vợ con, anh em khóc lóc Ä‘Ã o bá»›i tìm xác, thì không ngÆ°á»i nà o còn can đảm chiến đấu nữa. Ai cÅ©ng mong sao thiên tỠđổi ý, chặt đầu tên khuyển nho VÆ°Æ¡ng An-Thạch, rồi rút quân vá».
An-Thạch tÃm mặt lại. Y nói gượng:
– Ta nghÄ© VÆ°Æ¡ng tể tÆ°á»›ng nghÄ© ra Tân-pháp, là m cho nÆ°á»›c giầu, dân mạnh, chứ ngÆ°á»i đâu có hại đến chÆ° quân?
Lão ông chủ nhà chắp tay:
– Thá»±c tình mà bà n, nếu Tân-pháp từ từ thi hà nh, thì quả là diệu sách, đổi cả trá»i đất lại. NhÆ°ng đây há» VÆ°Æ¡ng muốn là m nhanh quá, thà nh ra xáo trá»™n hết. Giá nhÆ° triá»u đình cho thi hà nh Tân-pháp mÆ°Æ¡i năm nữa, đợi cho Tân-pháp ngấm và o dân, đợi cho nÆ°á»›c thá»±c giầu, đợi cho bảo binh thuần thục, thì chả cần đánh, các nÆ°á»›c xung quanh cÅ©ng quy phục.
Lão nghiến răng:
– Khổ má»™t Ä‘iá»u, từ xÆ°a đến giá», Giao-chỉ vẫn thần phục, vẫn ngoan ngoãn tiến cống đấy chứ. Chỉ vì bá»n mặt dÆ¡i tai chuá»™t Thẩm Khởi, LÆ°u Di vá»›i tên khuyển nho VÆ°Æ¡ng An-Thạch muốn chiếm nÆ°á»›c ngÆ°á»i, thà nh ra chúng phải ra quân tá»± vệ. Rút cuá»™c, chỉ khổ dân, chỉ chết quân mà thôi.
VÆ°Æ¡ng An-Thạch bị chá»i rủa và o mặt, mà không dám nói gì.
Hôm sau An-Thạch tiếp tục Ä‘i xuống Nam. Tá»›i thà nh Ung, y lại được chứng kiến cảnh Ä‘Ã o bá»›i tìm xác chết nữa. Ở đây còn khủng khiếp hÆ¡n, vì số ngÆ°á»i chết lên tá»›i hÆ¡n mÆ°á»i vạn. Y lại được nghe dân, quân, tÆ°á»›ng nguyá»n rủa y. Lòng y nguá»™i nhÆ° tro tà n.
Suốt mÆ°á»i năm qua, y phải phấn đấu, chống đỡ vá»›i mấy trăm đồng liêu công kÃch y. Y đã mệt má»i lắm rồi. Khi rá»i Biện-kinh ra Ä‘i, trong nhà y lại xẩy ra nhiá»u truyện, là m cho thần chà y há»—n loạn. Bây giá», vượt Ä‘Æ°á»ng trÆ°á»ng vạn dặm Nam du thể xác mệt má»i. ChÃnh mắt y lại thấy cảnh chết chóc thê thảm; chÃnh tai y nghe tÆ°á»›ng sÄ©, dân chúng nguyá»n rủa. Thần chà y xụp đổ hoà n toà n. Y bá» không tiếp xúc vá»›i Quách Quỳ, Triệu Tiết nữa. Y ra lệnh cho Äô Kinh đánh xe trở vá» Biện-kinh.
Vừa vá» tá»›i dinh, bÆ°á»›c và o trong, kìa vÆ°á»n cảnh sao tiêu Ä‘iá»u kỳ lạ! Ngoà i tên thân binh gác cổng ra, không thấy ai đón y cả. Y lên tiếng gá»i, thì chỉ có tên trưởng toán vệ sÄ© Vi Trá»ng xuất hiện. Y chÆ°a kịp há»i, thì Vi Trá»ng đã khóc:
– Khi quốc công rá»i khá»i dinh ná»a ngà y, thì ma, quá»· lại cất tiếng từ cõi âm truyá»n vá» khóc lóc kể rằng: Quốc công không há» và o hoà ng cung nhiếp chÃnh vá»›i hoà ng thượng, mà lên Ä‘Æ°á»ng kinh lý Nam thùy. Rồi ngà y ngà y, ma kêu, quá»· khóc trong dinh. Bá»n nữ tỳ, mã phu, bá»™c phụ hoảng sợ bá» trốn gần hết. Sau đến thân binh cÅ©ng từ từ trốn Ä‘i. Phu nhân má»i Thanh-HÆ° đạo trưởng đến bắt ma. Äạo trưởng láºp Ä‘Ã n trừ tà , thì tiếng ma, quá»· cà ng vá»ng vá» cà ng lá»›n hÆ¡n. Má»™t ngà y sau, ma quá»· truyá»n tiếng tiêu và o tai đạo trưởng, khiến đạo trưởng múa may suốt ná»a ngà y cuối cùng lăn ra chết.
Mặt An-Thạch co dúm lại nhÆ° chiếc bánh bao chiá»u, trông rất khó coi. Vi Trá»ng kể tiếp:
– Nhân đại sÆ° Pháp-Nhẫn chùa Thiếu-lâm cùng hai đại-sÆ° Giao-chỉ vân du qua Biện-kinh. Có ngÆ°á»i mách phu nhân cầu ngÆ°á»i là m lá»… cầu siêu cho oan hồn tá» sÄ©, để chúng khá»i quấy phá. Äại sÆ° Pháp-Nhẫn cùng vá»›i hai nhà sÆ° ngÆ°á»i Việt pháp danh Minh-Không, Äạo-Hạnh tá»›i dinh. Äại sÆ° từ chối không biết là m chay, vì chùa Thiếu-lâm là chùa Thiá»n-tông. Äại sÆ° chỉ hai nhà sÆ° Việt: « Hai vị nà y có tà i trừ tà ».
An-Thạch cau mà y:
– Rồi sự thể ra sao, mà nhà lại vắng thế nà y?
– Quả thá»±c thế, từ lúc hai đại sÆ° Việt tá»›i dinh, thì tiếng ma há»n, quá»· khóc biến mất. Phu nhân bắt má»i ngÆ°á»i gá»i hai đại sÆ° là thánh tăng. Ngay đêm ấy, vì có hai thánh tăng Việt ở trong dinh mình quá»· không há»n, ma không khóc nữa. NhÆ°ng chúng lại quấy rối ngay trong hoà ng cung. Tuyên-Nhân hoà ng thái háºu tuyên triệu đại pháp sÆ° Nguyên-Äăng và o cung, láºp Ä‘Ã n, rÆ°á»›c tượng đức thánh Quan bắt tà . Hoà ng cung yên tÄ©nh được má»™t đêm. Äến đêm thứ nhì thì chÃnh pháp sÆ° Nguyên-Äăng bị quá»· nháºp. NgÆ°á»i nhảy múa lung tung, Ä‘áºp vỡ cả tượng đức thánh Quan, Chu SÆ°Æ¡ng, Quan Bình.
An-Thạch lắc đầu:
– Chắc không phải quá»· nháºp đâu, mà bị tiếng tiêu quái gở kia thúc đẩy mà thôi.
– Tuyên-Nhân hoà ng thái háºu lại tuyên triệu hai nhà sÆ° Việt và o cung trừ tà . Hai vị đó chối rằng không biết trừ tà , mà chỉ biết tụng kinh siêu Ä‘á»™ cho hÆ°Æ¡ng linh ngÆ°á»i chết bình thÆ°á»ng. Còn đối vá»›i ngÆ°á»i chết oan, thì phải giải cái u uất, thì oán má»›i hết. Khi oán hết, thì tá»± nhiên chúng sẽ bá» ra Ä‘i.
– Có lý. Rồi sao?
– Äúng váºy, sau khi hai nhà sÆ° thay nhau tụng niệm ba ngà y, thì ma, quá»· lại nói vá»ng từ cõi âm vá» rằng: « Vì quốc công muốn chiếm Äại-Việt, má»›i khiến há» bị chết oan. Nay muốn giải cái uất há»n của chúng, thì phải chém đầu quốc công tế hỠ». Hoà ng thượng không chuẩn. Sau hai vị tăng đó cúng vái, dá»— dà nh;, oan hồn chịu, không đòi chém đầu quốc công nữa, mà chỉ đòi cách chức thôi. Vì váºy... vì váºy...
An-Thạch chua chát:
– Vì váºy Hoà ng-thượng ban chỉ cách chức ta phải không?
– Không, Hoà ng-thượng không chuẩn. Láºp tức ngay đêm đó Hoà ng-háºu bị tiếng tiêu ma quái là m cho múa may đến nhừ ngÆ°á»i ra. Cung nga, thái giám sợ quá, tối tối tụ nhau ngồi lại má»™t chá»— mà khóc. Tuyên-Nhân hoà ng thái háºu tuyên triệu Hoà ng-thượng đến cung của ngÆ°á»i bắt phải giải quyết vụ ma kêu, quá»· khóc, bằng không ngÆ°á»i cÅ©ng rá»i cung ra ngoà i ở. Bấy giá» hoà ng thượng má»›i ban chỉ.
– NgÆ°á»i giáng ta xuống là m gì?
– Trong chỉ tuyên rõ: Quốc công tri Giang-ninh phủ, lÄ©nh Trấn-Nam quân tiết Ä‘á»™ sứ, Äồng-bình chÆ°Æ¡ng sá»±. Sau khi chiếu chỉ ban ra, láºp tức má»i sá»± ma, chÆ° sá»± quá»· không còn nữa.
An-Thạch nổi cáu:
– Ta nghÄ©, hai tên trá»c thối tha Minh-Không, Äạo-Hạnh chÃnh là gian tế của Giao-chỉ. Thế chúng đâu rồi?
– Tuyên-Nhân hoà ng thái háºu tuyên má»i hai đại sÆ° đó và o cung là m tiệc chay cúng dà ng, truyá»n gá»i là « LÄ©nh-Nam thánh tăng ». Nguyên hồi trÆ°á»›c khi cùng tiên đế vân du Äại-Việt, thái háºu đã gặp má»™t trong hai thánh tăng nà y. NgÆ°á»i lại ban chỉ cho hoà ng thượng phải cúng dà ng và ng bạc tiá»…n hai thánh tăng vá» cố quốc. Hoà ng thượng há»i rằng: « Hai thánh tăng Việt muốn được cúng dà ng gì? ». Thì hai ngà i Ä‘Æ°a ra cái túi rồi tâu rằng: « Chỉ muốn được và o kho lá»±a lấy má»™t túi đồng Ä‘en mang vá» nÆ°á»›c đúc tượng Pháºt mà thôi ». Hoà ng thượng truyá»n dẫn hai ngà i và o kho tả. Hai ngà i lá»±a mãi mà không được thứ đồng tốt. Thái giám lại dẫn hai ngà i và o kho hữu...
Mặt An-Thạch cau lại:
– Kho hữu? Thế đã được chỉ dụ của Hoà ng-thượng chÆ°a mà dám dẫn hai tên trá»c đó và o cấm địa ấy?
– Thưa lão gia, kho hữu là cấm địa gì kia?
– NgÆ°á»i không biết đâu. Kho hữu không phải là kho, mà là nÆ¡i chứa những cÆ¡ máºt của bản triá»u.
– Dạ, tiểu nhân không biết.
– NgÆ°á»i thuáºt tiếp Ä‘i.
– Hôm sau quan giữ kho khám phá ra, trong kho không còn má»™t mảnh đồng nà o. NhÆ° váºy hai thánh tăng đã là m phép lấy hết đồng mang Ä‘i, mà toà n là đồng Ä‘en má»›i khổ chứ. Hoà ng thượng truyá»n cho quan Tổng-lÄ©nh Thị-vệ Lý Hiến mang năm trăm thị vệ Ä‘uổi theo bắt lại. Khi Lý Ä‘uổi tá»›i bá» biển, thì thấy hai thanh tăng Ä‘ang tìm thuyá»n ra khÆ¡i. Lý tổng lÄ©nh hô thị vệ bao vây hai thánh tăng. Hai ngà i ném cái nón tu lá» xuống bể. Láºp tức hai cái nón hóa ra hai con rồng. Hai ngà i cỡi rồng bÆ¡i vá» hÆ°á»›ng Nam mất.
Vương An-Thạch lắc đầu:
– Huyá»n hoặc. Ta không tin. Láo hết. NhÆ°ng gia quyến ta đâu?
– Vì quá sợ hãi, phu nhân không dám ở trong dinh nà y nữa, ngÆ°á»i cho dá»n ra ở nhá» trong chùa Vạn-pháp tại phÃa Nam phủ Khai-phong rồi.
– Thế ai thay ta?
– ThÆ°a là Ngô Sung thay quốc công. Còn VÆ°Æ¡ng Khuê thay Ngô Sung, Phùng KÃnh coi Khu-máºt viện.
An-Thạch ngá»a mặt nhìn trá»i than:
– MÆ°u sá»± tại nhân, thà nh sá»± tại thiên. Ta đã ngu quá! Ta đã ngu quá. Chỉ vì muốn mau thà nh công, mà bao nhiêu tâm huyết má»™t Ä‘á»i ta, hóa ra tro bụi, là m mấy chục vạn ngÆ°á»i chết oan.
Hôm sau An-Thạch sai thân binh từ từ chở gia quyến Ä‘i Giang-ninh. Y xin và o triá»u từ biệt Hy-Ninh đế, nhÆ°ng dÆ°á»ng nhÆ° nhà vua ngượng ngáºp, không tiếp y. Y cùng Äô Kinh vá»›i ba cặp vợ chồng Phúc, Lá»™c, Thá» dùng ngá»±a lên Ä‘Æ°á»ng đáo Giang-ninh.
Và o má»™t buổi trÆ°a, Ä‘oà n ngÆ°á»i ngá»±a của An-Thạch sắp tá»›i bá» sông TrÆ°á»ng-giang. Xe còn cách bá» sông mÆ°á»i dặm, phải Ä‘i cháºm lại, vì hai bên Ä‘Æ°á»ng là những khách Ä‘iếm, tá»u lầu, hà ng quán đủ loại để tiếp đón du khách chỠđò chở qua sông. Trên bến, hà ng ngà n ngá»±a, xe, Ä‘i lại tấp náºp. DÆ°á»›i sông, thuyá»n bè Ä‘áºu lố nhố, cái Ä‘i, cái đến.
An-Thạch truyá»n Äô Kinh kiếm má»™t tá»u lầu lá»›n, để gia thuá»™c lên đó ăn uống. Äô Kinh vừa ra Ä‘i, thì đâu đó tiếng tiêu, tiếng trống vá»ng lại má»™t Ä‘iệu nhạc nhu hòa khiến cho ngÆ°á»i nghe cảm thấy nhẹ nhà ng nhÆ° bay lên cõi tiên. Lòng An-Thạch Ä‘ang nặng chÄ©u ná»—i chán chÆ°á»ng, mà cÅ©ng cảm thấy khoan khoái kỳ lạ. Y xuống xe, lần theo tiếng nhạc, tá»›i má»™t khoảng đất trống, ngÆ°á»i ta Ä‘ang đứng thà nh vòng tròn xem diá»…n trò.
Vợ chồng VÆ°Æ¡ng Phúc rẽ đám đông ra cho Thạch nhìn và o trong: Má»™t thiếu phụ còn rất trẻ, nhan sắc cá»±c kỳ diá»…m lệ, ngồi xếp chân trên cái chiếu nhá», tay lần cây Ä‘Ã n tranh, mắt mÆ¡ mà ng nhìn trá»i, báºt ra những âm thanh huyá»n ảo. Gần đó, má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông, Ä‘ang đánh cây Ä‘Ã n chỉ có má»™t dây, âm thanh vá»ng Ä‘i rất xa. Lại còn má»™t thiếu phụ tuổi tuy lá»›n, nhÆ°ng nhan sắc vẫn còn mặn mà , bà ta mặc quần áo xanh, Ä‘ang thổi tiêu. Ba âm thanh hòa hợp vá»›i nhau thà nh Ä‘iệu nhạc rất êm tai. Ngay chÃnh giữa ba ngÆ°á»i, có đôi công Ä‘ang xòe cánh, múa theo tiếng nhạc.
Khúc nhạc Ä‘ang dồn dáºp, tá»± nhiên dây Ä‘Ã n của ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông đứt, phát ra tiếng phá»±t. Láºp tức tiếng tiêu, tiếng Ä‘Ã n tranh cùng ngừng lại. Äôi công cÅ©ng thôi múa. NgÆ°á»i Ä‘Ã n ông tần ngần vừa thay dây Ä‘Ã n, vừa nói:
– Tiếng Ä‘Ã n Ä‘ang xuống thấp, cá»› sao dây lại đứt? Ắt hẳn có báºc danh sÄ© bất đắc chà má»›i đến, uất khà tá»a ra, là m đứt dây Ä‘Ã n chăng?
Y nhìn khán giả nói bâng quơ:
– Hỡi Æ¡i! Trăng tròn rồi lại khuyết, đêm dà i rồi cÅ©ng sáng. Äá»i ngÆ°á»i khi được má»™t, lại đòi hai. Äược hai lại đòi ba. Biết đến bao giá» cho thoả chÃ! Nay nhân lúc bất nhÆ° ý sá»±, uất khà dâng lên, mà cứ khÆ° khÆ° oán thân, trách trá»i e chỉ là m cho thần tổn mà thôi. Hỡi Æ¡i! Äá»i dùng ta thì ta Ä‘em sức ra giúp Ä‘á»i. Äá»i không dùng ta thì Ä‘á»™i cá» bồng phÆ¡i phá»›i mà đi. Việc gì mà phải lao tâm khổ tứ?
Vương An-Thạch cau mà y suy nghĩ:
– Tại sao gã nhạc công nà y lại Ä‘oán biết tâm sá»± mình, mà thốt ra những lá»i nhÆ° váºy?
Gã nhạc công nói rồi y vẫy tay, hai thiếu phụ lại đánh Ä‘Ã n, thổi tiêu. Còn y, y lại báºt dây trên cây Ä‘á»™c huyá»n cầm, rồi cất tiếng hát bà i từ « Quy khứ lai » của Äà o Tiá»m. Hát xong y lại nói trống không:
– Äà o Tiá»m thế mà khôn! Hỡi Æ¡i, con ngÆ°á»i ta đâu phải vì mấy đấu thóc mà phải ra luồn và o cúi cho khổ?
Äến đó cuá»™c tấu nhạc chấm dứt, khán giả tản ra bốn phÃa. An-Thạch trở vá» tá»u lầu vá»›i gia thuá»™c. Má»™t ngÆ°á»i ăn mà y ngÆ¡ ngÆ¡ ngác Ä‘i ngược chiá»u vá»›i y, dÆ°á»ng nhÆ° ngÆ°á»i ăn mà y không nhìn thấy y. Hai ngÆ°á»i đụng và o nhau khá mạnh, cả hai ngã ngồi xuống đất. NgÆ°á»i ăn mà y nắm lấy An-Thạch chá»i:
– Ta đã vì phép Thanh-miêu, Trợ-dịch, mà phải Ä‘i ăn mà y. Mi có mắt hay không mà thấy ta không tránh? Hay ngÆ°á»i cÅ©ng là VÆ°Æ¡ng An-Thạch???
Vợ chồng VÆ°Æ¡ng Phúc định can thiệp, An-Thạch ngoắc tay ra hiệu không cần. Y há»i:
– Phép Thanh-miêu, Trợ-dịch là thần pháp của ta, là m cho nước giầu, cớ sao mi bảo là m cho mi phải đi ăn mà y?
NgÆ°á»i ăn mà y cÆ°á»i nhạt:
– Thì ra ông là tể tÆ°á»›ng VÆ°Æ¡ng An-Thạch đó sao? Tôi nghe Hy-Ninh hoà ng đế má»›i cách chức ông, Ä‘uổi khá»i Biện-kinh, có đúng không?
– ???
– Hà hà ! Khi ông cầm quyá»n, thì hét ra lá»a, má»a ra khói, bây giá» thất thế, cÅ©ng không hÆ¡n gì gã ăn mà y nhÆ° ta, thui thủi nhÆ° con chó cụt Ä‘uôi váºy.
Lão ăn mà y bắt con sâu ở bụi cây gần đó, bỠlên mui xe An-Thạch, rồi cầm cục than viết bà i thơ như sau:
Thanh-miêu, Trợ-dịch lưỡng phương nông,
Thiên hạ ngao ngao oán tướng công.
Äá»™c hữu hoà ng trùng thiên cảm đức,
Hữu tùy xa giá quá Giang-Äông.
Dịch
Thanh-miệu trợ dịch hại nhà nông,
Thiên hạ xôn xao oán tướng công.
Äá»™c hữu sâu và ng còn cảm đức,
Tháp tùng xa giá quá Giang-Äông.
Chữ của lão đẹp như rồng bay, phượng múa. An-Thạch biết đây là một dị nhân, giả là m ăn mà y trêu mình. Y cung tay:
– Chẳng hay tiên sinh cao danh, quý tÃnh là gì, có thể cho ta biết được không?
Lão mở to mắt nhìn An-Thạch, hai mắt An-Thạch gặp luồng nhãn quan của lão là m y rùng mình, hồn phách cảm thấy u u mê mê; y chỉ muồn nằm lăn ra ngủ một giấc. Tiếng lão ăn mà y như rót và o tai An-Thạch:
– Biết để là m gì? Nà y tÆ°á»›ng công. XÆ°a kia Hạng vÆ°Æ¡ng anh hùng là thế, khi qua sông nà y mang tám nghìn đệ tá», và o Trung-nguyên Ä‘uổi hÆ°Æ¡u. Lúc sá»± không thà nh, vá» qua bến Ô-giang, lủi thủi má»™t mình. VÆ°Æ¡ng nghÄ© lại xấu hổ, không còn mặt mÅ©i nà o gặp phụ huynh của con em tỠđệ đã chết, mà tá»± ải, nên danh lÆ°u muôn thủa. Nay tÆ°á»›ng công bầy ra Tân-pháp, oai phong biết mấy, rồi bị Ä‘Ã n bà , trẻ con Giao-chỉ đánh bại. Ôi Ä‘au biết bao, nhục biết bao? Sao tÆ°á»›ng công không tá»± tỠđể lÆ°u danh nhÆ° Hạng-vÆ°Æ¡ng xÆ°a???
Nghe lá»i lão ăn mà y nói, An-Thạch cảm thấy mắt buồn ngủ muốn dà lại, tâm hồn mÆ¡ mÆ¡ tỉnh tỉnh. Y nghÄ© thầm: Ừ ta còn sống là m gì nhỉ? Chết Ä‘i cho khá»i mệt thân, khá»i lao tâm khổ tứ.
Tiếng lão ăn mà y vẫn như thiết như tha:
– Thá»i không đến! Váºn Ä‘i qua. Tá»± tá» Ä‘i thôi! Tá»± tá» Ä‘i thôi.
Trong khi đó tếng tiêu từ đâu Ä‘Æ°a đến, lá»t và o tai y buồn đến đứt ruá»™t ra được. Y rùng mình vẫy tay gá»i VÆ°Æ¡ng Phúc. VÆ°Æ¡ng Phúc tiến tá»›, tay rút kiếm, trở chuôi trao cho An-Thạch. Tiếng lão già vẫn thiết tha:
– Kiếm đó! Kiếm đó, tự tỠđi thôi!
An-Thạch từ từ đưa kiếm lên cổ, lòng trù trừ chưa quyết. Tiếng lão già ăn mà y cà ng thúc dục khẩn cấp hơn:
– Äâm kiếm và o ngá»±c Ä‘i! Äâm ngay Ä‘i! Còn chá» gì nữa.
An-Thạch nghiến răng thá»c kiếm và o ngá»±c.
Bỗng có tiếng quát thanh thoát:
– Ngừng lại! Không nên!
Rồi má»™t trái cam bay đến, đánh bay kiếm của An-Thạch Ä‘i. Thanh kiếm rá»i khá»i tay y đến hai trượng, rồi rÆ¡i xuống đất đến choang má»™t tiếng. An-Thạch ngÆ¡ ngÆ¡, ngác ngác nhìn ngÆ°á»i ném cam không cho y tá»± tá»: Äó là má»™t đôi nam nữ cỡi ngá»±a thủng thỉnh tiến tá»›i. Bất giác y rùng mình, vì chÃnh là Kinh-Nam vÆ°Æ¡ng Trần Tá»±-Mai vá»›i công chúa Huệ-Nhu.
Y mơ mơ mà ng mà ng cung tay hà nh lễ:
– Thần VÆ°Æ¡ng An-Thạch xin tham kiến đại vÆ°Æ¡ng và điện hạ. Thá»i hết! Váºn hết! Hôm nay thần nhất định tá»± kết liá»…u Ä‘á»i mình ở đây.
Công chúa Huệ-Nhu chÄ©a ngón tay Ä‘iểm và o trán y đến véo má»™t tiếng. Y rùng mình tỉnh lại. Chợt hiểu má»i sá»±, y chỉ mặt lão ăn mà y, ba nhạc công:
– Thì ra các ngÆ°á»i định hại ta. Trá»n Ä‘á»i ta, ta chỉ biết Ä‘em tà i lÆ°Æ¡ng đống ra thá» vua, việc của ta không đụng chạm gì đến các ngÆ°á»i. Hà cá»› các ngÆ°á»i muốn giết ta?
Y khom mình trước công chúa Huệ-Nhu:
– Äa tạ Ä‘iện hạ cứu mạng.
Công chúa Huệ-Nhu cÆ°á»i nhạt:
– Kinh quốc-công cũng còn nhớ đến ta ư?
Kinh-Nam vương hướng lão già ăn mà y:
– Tam sÆ° huynh! VÆ°Æ¡ng quốc công nay đã cùng Ä‘Æ°á»ng, xin tam sÆ° huynh tha mạng cho y má»™t lần.
VÆ°Æ¡ng An-Thạch kinh hãi há»i lão già ăn mà y:
– NgÆ°á»i là ngÆ°á»i Việt Æ°?
Lão ăn mà y vuốt mặt má»™t cái, tay lá»™t bá»™ râu giả ra rồi cÆ°á»i:
– VÆ°Æ¡ng tiên sinh có nháºn ra ta chăng?
An-Thạch rùng mình:
– Thì ra ngÆ°á»i là Kinh-châu tÆ° mã Trần Trung-Äạo đấy Æ°?
– ChÃnh thị. Ta vá»›i ngÆ°á»i không thù không oán. Tân-pháp của ngÆ°á»i thá»±c là cổ kim chÆ°a thánh nhân nà o bằng. Giả nhÆ° ngÆ°á»i thi hà nh Tân-pháp mÆ°u cho dân giầu, nÆ°á»›c mạnh, thì ta cÅ©ng khom lÆ°ng kÃnh phục ngÆ°á»i. NhÆ°ng ngÆ°á»i lại mÆ°u đồ gây chiến, Nam xâm, thì ta phải giết ngÆ°á»i; để dân Hoa, dân Việt không tà n sát nhau, không thù háºn nhau.
Kinh-Nam vÆ°Æ¡ng vẫy tay gá»i vợ chồng Phúc, Lá»™c, Thá» lại, rồi mỉm cÆ°á»i:
– Thôi, việc của các con nhÆ° váºy là xong rồi. Các con mau trở vá» cầm quân Ä‘i thôi. Quách Quỳ Ä‘ang vượt biên và o Äại-Việt đấy.
An-Thạch ngÆ¡ ngÆ¡ ngác ngác nhÆ° ngÆ°á»i trong má»™ng. VÆ°Æ¡ng nói vá»›i y:
– Xin giá»›i thiệu vá»›i quốc-công, đây là sáu sÆ° Ä‘iệt của ta. Ba đứa con trai Ä‘á»u há» Hùng có tên Nhân, NghÄ©a, Lá»…. Ba đứa con gái Ä‘á»u hỠÂu có tên Hoà ng, Thanh, Huyá»n. TrÆ°á»›c đây chúng là trưởng lão Hồng-thiết giáo Chiêm đấy. Hiện chúng Ä‘á»u là tÆ°á»›ng cầm quân bên Äại-Việt, võ công rất cao cÆ°á»ng.
An-Thạch kinh hãi há»i:
– Thì ra sáu ngÆ°á»i là gian tế của Giao-chỉ đấy Æ°? Äáng chết thá»±c. Äáng lẽ ta phải biết từ trÆ°á»›c má»›i phải. Ta trúng kế các ngÆ°á»i suốt mấy tháng qua mà chÆ°a chết, cÅ©ng là điá»u lạ.
Hùng Nhân chỉ Kinh-Nam vương:
– ChÃnh sÆ° thúc của bá»n tiểu nhân tuyên chỉ rằng không những không được giết tÆ°á»›ng công, mà còn phải bảo vệ tÆ°á»›ng công nữa.
Sáu ngÆ°á»i tá»›i trÆ°á»›c VÆ°Æ¡ng An-Thạch cung tay:
– Cùng nhau qua chuyến đò cÅ©ng nên nghÄ©a. Huống hồ ba tháng qua, sáu chúng tôi được quốc công đãi ngá»™, tin dùng. Nay chúng tôi trở vá» cố quốc, xin quốc công nháºn lấy má»™t vái, gá»i là lá»… tạ Æ¡n.
Sáu ngÆ°á»i vái An-Thạch rồi cùng Trung-Äạo, ba nhạc công cùng nháºp bá»n ra Ä‘i. Thình lình Hùng Nhân quay lại vá»— tay và o cái trục xe ngá»±a của An-Thạch, láºp tức rắc má»™t tiếng, cái trục bị gẫy, bánh xe văng ra xa. Trong khi đó gã nhạc sÄ© gảy Ä‘á»™c huyá»n cầm, để tiêu liên miệng thổi má»™t hÆ¡i. Tiếng tiêu là m cho An-Thạch, cùng tất cả gia thuá»™c Ä‘á»u không tá» chủ được, chân tay múa may quay cuồng. Gã nhạc sÄ© ngừng thổi tiêu, quay lại cÆ°á»i:
– Ta là ma sống, quỉ sống đây.
Rồi cả bá»n phÆ¡i phá»›i xuống con thuyá»n ở bên sông. Thuyá»n phu kéo buồm lên, con thuyá»n từ từ xa bến. Äâu đó, tiếng tiêu, tiếng phách, tiếng Ä‘Ã n vá»ng lại lẫn trong gió dìu dặt, thê lÆ°Æ¡ng nhÆ° khóc nhÆ° than.
Bằng ấy sá»± kiện, là m VÆ°Æ¡ng An-Thạch nhÆ° ngÆ°á»i trong cÆ¡n mê chợt tỉnh: Thì ra khi quân Việt đánh tráºn Côn-lôn, Äại-giáp, Ngá»c-tuyá»n, Há»a-giáp cố tình thu lượm thây tá» sÄ© Ä‘em chôn, lại Ä‘á» tên trên má»™, chỉ vá»›i mục Ä‘Ãch dùng binh Tống chết, cÆ°á»›p hồn binh Tống sống. Việc xe gẫy trục, việc chó chết quẳng xuống giếng, việc hồn ma, bóng quá»· kêu khóc, việc tiếng tiêu ma quái là m chết ngÆ°á»i, việc hai thánh tăng... Ä‘á»u do Äại-Việt tạo ra để đánh triá»u Tống ngay tại Biện-kinh. Bất giác y rùng mình:
– Giả như ba cặp Phúc, Lộc, ThỠmà ra tay, thì giỠnà y ta còn đâu? Kinh-Nam vương là đấng anh hùng, bằng như vương trả thù ta, thì liệu gia thuộc ta, bản thân ta đâu có còn đến ngà y nay?
NghÄ© váºy, lòng y nguá»™i nhÆ° tro tà n, bao nhiêu chà khà tiêu ma hết, y cùng vá»›i gia thuá»™c xuống đò sang sông.
Tà i sản của The Creator
Từ khóa được google tìm thấy
1057-1077 vua nao , ãàçåòà , áåñïëàòíàÿ , àâòîìîáèëÿ , âèäåîíàáëþäåíèå , àíãåë , àíãëî , àíàëüíûé , ãîëîâîëîìêè , âîë÷àò , äîìàøíèé , äóøåâûå , ãðóçèÿ , áþäæåòèðîâàíèå , çàäàíèÿ , çàâîä , çàðàáîòîê , çîëîòî , êàëüÿíû , êàìèí , êàðàîêå , èçâåñòèÿ , ëèòåðàòóðà , êíèãà , êíèãó , êîìïüþòåðîâ , êîðîëü , ëîøàäè , èñëàì , ëþäåé , ìåíåäæìåíò , ìåðëåí , ìåðòâûå , ïàðôþìåðèÿ , íèêîëü , ïëèòêà , ïèööà , ìèýëü , ïîñòíîå , ìîñýíåðãîñáûò , íîóòáóê , ïîðíîðàññêàçû , íóäèçì , îòåëè , ìóðìàíñê , ïðîäâèæåíèå , îðóæèå , ñäàòü , ñâèíãåðû , ñåðâåð , ñëóæáà , òàéëàíä , ôàêòû , õåíòàé , òàíöû , ôèíñêàÿ , õèðóðãèÿ , ôîìåíêî , ôîòîãðàôèè , õðåíîâûé , ýâàêóàòîð , ýëüäîðàäî , ÿíäåêñ , æàííà , øàõìàòû , ÷åëñè