Các Võ Phái Trên Thế Giới (nguồn tvvn)

[ngoctulaa]

IAIDO - IAI-JUTSU:

Khởi thủy, môn võ này phát sinh từ Nhật Bản vào khoảng thế kỷ thứ 15 nhằm bảo vệ giai cấp Hiệp sĩ (samourai) rất cường thịnh vào thời đó. Mục đích của môn Iai-Jutsu là để tự vệ và phản công chớp nhoáng những đòn tấn công từ một hay nhiều đối thủ, trong bất cứ trường hợp nào và bất cứ từ phương hướng nào. Người hiệp sĩ không những phải có một tinh thần bén nhạy để đối phó với bất cứ đối thủ nào mà còn phải có một kỹ thuật chiến đấu tinh kỳ và hiệu quả. Kỹ thuật của Iai-Jutsu bao gồm những động tác tự vệ và phản công được tưởng tượng dựa trên những đòn tấn công mà đối thủ có thể tung ra, sự đa dạng của những đòn công này (trước, sau, bên hông, trên, ngang,…) là cả một sự thử thách cho trí tưởng tượng của người hiệp sĩ.

Mỗi người hiệp sĩ dành một phần lớn đời mình để trau luyện Iai-Jutsu, trước là để tự vệ sau là để tự chủ lấy mình, tinh luyện phần tự vệ để khắc định các đòn công mà phía đối thủ họ cũng thường trau dồi như vậy.

Cho nên mỗi gia tộc tự lập ra trường phái riêng và bảo mật tuyệt đối những chiêu thức, những tuyệt chiêu này chỉ được truyền lại một cách thận trọng và kín đáo. Điều này giải thích sự đa dạng các hệ phái hiện tại.

Cũng như những môn võ khác, những chiêu thức Iai-Jutsu được gom lại trong những pho quyền dài ngắn khác nhau. Mỗi bài quyền chứa nhiều động tác nhắm đối phó những đòn tấn công có thể xảy đến.

Hiện tại, sự luyện tập Iai-Jutsu là một bài tập về sự tập trung uyên thâm tinh thần bởi vì võ sinh tập luyện đơn độc, tưởng tượng ra một đối thủ giả định. Theo các võ sư cao niên, việc tập luyện với một đồng môn sẽ làm giảm đi khả năng tập trung tinh thần vì võ sinh THẤY được những động tác của « đối thủ ».

Bài quyền mà chúng tôi trình bày sau đây do võ sư Hiroo Mochizuki, đệ ngũ đẳng huyền đai Iai-Jutsu, hệ phái Katori Shinto-Ryu, biểu diễn, gồm có 10 động tác.

[ngoctulaa]

JU-JITSU (NHU THUẬT):

Hiện nay vẫn còn nhiều tranh cãi về nguồn gốc của môn võ này, một số nhà nghiên cứu cho rằng môn võ này có lịch sử rất lâu đời, trước cả Tây lịch- BC, sau đó chính thức được các nhà sư sáng lập ra từ thế kỷ thứ 8 ở Trung quốc, du nhập và phát triển mạnh ở Nhật vào thế kỹ thứ 13. Một số nhà nghiên cứu khác cho rằng Ju-Jitsu được du nhập vào Nhật do một nhà sư người Trung Quốc tên là Chen Yuanein (Trần Nguyên Đán?) (1587-1671) vào thế kỹ thứ 15, sau đó được cải tổ và phát triển mạnh mẽ dựa trên nền tảng của môn võ cổ truyền Katori-Shinto Ryu. Dù sao thì các tài liệu đều cho thấy răng môn võ này có nguồn gốc từ Trung Quốc.

Ju-Jitsu ngày xưa được coi là môn võ dành riêng cho giới quý tộc, hiệp sĩ (Samurai), và các tổ chức sát thủ - nhẫn gia (Ninja), những thành viên của môn võ này thường phải tuân theo luật lệ rất nghiêm ngặt gọi là Bushido ((Võ Sĩ Đạo – The way of the Warrior), nên môn võ này được bảo mật tuyệt đối, chính vì vậy mà Ju-Jitsu mang tính cách huyền bí thời bấy giờ. Đòn thế của Ju-Jitsu tuy có vẻ nhẹ nhàng nhưng cực kỳ lợi hại. Nhiều người cho rằng Ju-Jitsu là nhu thuật cận chiến (science of softness), nhưng thật ra lại có tính cách áp chế địch nhân rất dữ dội (conquer opponents with all means), tấn công vào các chổ hiểm, bởi ngày xưa các hiệp sĩ (Samurai), và các tổ chức sát thủ - nhẫn gia (Ninja), thường coi nhẹ sự sống chết, vì thế mà Ju-Jitsu ngày xưa là một môn võ từng gây sóng gió trong giới quyền thuật với đủ loại vũ khí lợi hại và các đòn thế hiểm ác, ngày nay môn võ này cũng không được phổ biến rộng rãi, và thường thì phần đông các nhà đấu võ đài tự do chuyên nghiệp (ultimate fighting) đều theo tập luyện môn này.

[ngoctulaa]

JUDO (Nhu đạo) :

Judo (Nhu đạo) được giáo sư Jigoro Kano (1860-1938) chính thức sáng lập ra vào năm 1882 tại Tokyo nhưng mãi đến năm 1886 mới gây được nhiều sự chú ý tại Nhật, tuy nhiên vẫn còn gặp nhiều sự chống đối mạnh mẽ của giới võ thuật tại Nhật lúc bấy giờ. Năm 1889, giáo sư Jigoro Kano rời nước Nhật và đến Châu Âu để giới thiệu và truyền dạy Judo (Nhu đạo). Judo (Nhu đạo) phát triển mạnh mẽ từ đó, và trở thành môn võ được yêu chuộng khắp nơi trên thế giới.

Giáo sư Jigoro Kano là môt người con rất có hiếu, ông luôn hết mực thương yêu và kính trọng Cha Mẹ của mình. Trong suốt cuộc đời ông, Mẹ ông là người có rất nhiều ảnh hưởng quan trọng trong sự thành công của ông. Ông theo học Ju-Jitsu từ nhỏ, và luôn cố gắng tìm học với nhiều hệ phái khác nhau của Ju-Jitsu, nhờ sự đa dạng bí hiểm của các hệ phái khác nhau này mà mà võ công của ông tiến bộ rất nhanh, hơn nữa ông luôn luôn gặp may mắn hơn so với những người khác là ông được các đại cao thủ danh tiếng lẫy lừng của Ju-Jitsu lúc bấy giờ tận tình truyền dạy...

Giáo sư Jigoro Kano là một người tinh thần "đả cựu nghinh tân" rất mạnh mẽ với những ý kiến cải cách về giáo dục và lề luật rất táo bạo thời bấy giờ. Judo cũng là một trong những cải cách quan trọng này. Có lẻ vì ông hết lòng tôn kính Mẹ, nên hình ảnh của người phụ nữ luôn giữ một vai trò chính yếu trong những sự cố gắng và tranh đấu của ông. Ông chính là người đầu tiên làm thay đổi cách nhìn về người phụ nữ ở Nhật dưới những ngăn cấm hết sức khắc khe của nền giáo dục phong kiến. Sau nhiều năm nghiên cứu kỹ càng, giáo sư Jigoro Kano đã tổng hợp lại tất cả tuyệt kỹ lấy từ nhiều hệ phái khác nhau của Ju-Jitsu, sau đó chỉnh đốn lại hệ thống huấn luyện và sáng lập ra một môn võ công mới nhằm giúp phụ nữ rèn luyện tinh thần, thể chất, tự vệ và chiến đấu... Môn võ này đã được sự cho phép cũng như khuyến khích của nhiều vị võ sư Ju-Jitsu có tư tưởng khoán đạt và cách nhìn cỡi mở hơn so với phần đồng các võ sư khác trong giới võ thuật Nhật Bản thời bấy giờ. Judo chính thức ra đời năm 1882 tại Tokyo.

Giáo Sư Jigoro Kano trở về Nhật và tiếp tục củng cố địa vị của mình, nói riêng, và Judo nói chung trong giới võ thuật tại Nhật. Trong thập niên 1920s, các đệ tử của ông liên tục chiến thắng vẻ vang trong các cuộc tranh tài tại Nhật. Năm 1935, ông đã thành công lớn nhờ vào sự tích cực tranh đấu của các nữ đệ tử của mình. Judo được chính thức truyền dạy cho các nữ học sinh trong các trường trung học tại Tokyo, và rồi được dạy chung cho cả hai phái Nam, Nữ tại tất cả các trường học toàn quốc Nhật trong suốt thời gian từ 1935 đến 1956.

Sang thập niên 1940s, Judo trên thế giới không còn là môn võ dành riêng cho phụ nữ nữa, mà trở thành một môn võ chung được yêu thích cho cả hai phái.
Giải vô địch Judo thế giới lần đầu tiên được tổ chức vào năm 1947 tại Anh, và giải vô địch Judo Châu Âu năm 1951 tại Pháp.

Giáo Sư Jigoro Kano mất ngày 4 tháng 5 năm 1938 (trên tàu) trên đường trở về Nhật sau khi tham dự Thế Vận Hội ở Cairo (Thủ đô của Ai Cập) để giới thiệu Judo vào các cuộc tranh tài Thế Vận Hội. Các tài liệu giá trị sau này cho thấy rằng Giáo Sư Jigoro Kano bị ám sát vì tư tưởng thân Tây Phương và tư tưởng "đả cựu nghinh tân" của ông đã đi ngược với truyền thống khắc khe dưới chế độ phong kiến Nhật Bản lúc bấy giờ.

[ngoctulaa]

KENDO: (Kiếm đạo)

Tiền thân của Kendo là Kenjutsu (còn gọi là Komutachi- The sword exercise), một môn võ có nguồn gốc lâu đời tại Nhật, AD789, thường chỉ được truyền dạy cho giới quý tộc ở Nara. Trong khoảng thời gian từ 1600-1750, tình hình chiến sự tại Nhật rất nhiễu nhương, Kenjutsu có cơ hội phát triển cực thịnh, và được đem ra huấn luyện cho các hiệp sĩ-Samurai. Sau đó Kenjutsu được hệ thống hóa thành một môn kiếm thuật cực kỳ lợi hại (physically aggressive with the dynamics of fast-striking actions) nhằm đáp ứng những đòi hỏi cấp bách của tình hình hổn loạn lúc bấy giờ. Kendo ra đời từ đó.

Cũng giống như nguyên lý của Iaido, Kendo chú trọng vào tốc độ xuất kiếm, chiêu thức đơn giản gọn gàng nhưng đầy sát khí, một mất một còn, khác với các bài kiếm phức tạp rườm rà của nhiều hệ phái võ cổ truyền Trung quốc. Nhiều người đồng ý rằng kiếm pháp của Nhật nói chung, và của Kendo hay Iaido nói riêng, cực nhanh, điều này được chứng minh rõ ràng trong khi lâm chiến, ai nhanh hơn thì người đó sẽ thắng, tức là còn mạng sống trở về, vì vậy mà Musashi Miyamoto (1584-1645), một đại danh gia kiếm thuật thời đó đã nói rằng: "muốn đạt đến cảnh giới tối cao của kiếm đạo, phải biết coi nhẹ sự sống chết của mình, bởi vì trong một trận đấu, kẻ không sợ chết bao giờ cũng là người chiến thắng"...(to win the battle is to be prepared to die).

Sau một thời gian biến cải, ngày nay Kendo là một môn kiếm thuật rất được yêu chuộng tại Nhật và khắp nơi trên thế giới với con số người tập luyện lên đến hàng triệu người, ngoài ra Kendo đã được sửa đổi và hệ thống hóa lại rất nhiều, chú trọng vào tính cách thể thao hơn là sát phạt giữa sống và chết, cho nên đã nhiều lần được đưa vào các kỳ tranh tài vô địch trên thế giới, đặc biệt là The World Kendo Competition năm 1997 tại Nhật... Vũ khí được dùng trong lúc tập luyện cũng như giao đấu là kiếm gỗ (bokken), hoặc kiếm làm bằng những thanh tre ghép lại (shinai),..v...v...thay vì dùng kiếm thật. Ngoài ra người tập luyện còn phải mặc áo giáp (do = body armour), mũ (men = helmet), găng tay (kote), v...v...

[ngoctulaa]

SHINTO RYU:

Shinto Ryu là một võ được coi là mới nhất vì chỉ được thành lập trong một vài thập niên qua tại Châu Âu dưới sự bảo trợ của liên đoàn võ thuật Châu Âu (European Martial Arts Academy); liên đoàn võ thuật Nhật (All Japan Martial Art Association); và hiệp hội võ thuật thế giới (The World Martial Art Association) nhưng lại phát triển rất nhanh, mạnh tại Bắc Mỹ. Hiện nay, Shinto Ryu được dạy trong hầu hết các khóa huấn luyện cho cảnh sát và các lực lượng đặc biệt tại Mỹ và các nước Châu Âu. Ngoài ra Shinto Ryu còn được truyền dạy tại các trung tâm thể thao, trong đó con số phụ nữ theo học môn võ này chiếm một con số khá cao. Sở dĩ Shinto Ryu lợi hại là vì nó là kết quả của một sự gom góp, tổng hợp lại những tuyệt kỹ rất thực dụng trong chiến đấu, và tự vệ trên đường phố (street fights). Đòn thế của Shinto Ryu lấy nhanh làm tiêu chuẩn, đánh nhanh rút gọn, và chú trọng vào các chổ nhược trên cơ thể chẳng hạn như là mắt, tai, cổ, cạnh sườn, các khớp xương ở chân tay, eo, gáy... cho nên bạn sẽ không ngạc nhiên khi nhận thấy Shinto Ryu bao hàm tất cả các đòn khóa tay, bẻ tay của Aikido, Judo; hoặc các đòn đá thấp, bợ cằm, nhấn huyệt của Wingchun; hoặc các đòn chém, xỉa, vỗ, chụp, bấu của Tae Kwondo, Karate, võ cổ truyền Trung Quốc, v....v...

Ghi chú:

1. Ngoại trừ các võ sư cao cấp ra, phần đông những người tập luyện Shinto Ryu tại các trung tâm thể thao không bị đòi hỏi phải mặc võ phục.

2. Shinto Ryu này khác với với các hệ phái của kiếm đạo như là:

a. Shinto-Ryu Iai-Battojutsu (a school of Japanese swordsmanship);

b. 10 hệ phái của shinsho-den Katori Shinto Ryu (bao gồm iai-jutsu (rút gươm - sword-drawing art), kenjutsu (kiếm thuật - sword art), bojutsu (côn thuật - staff art), naginata-jutsu (sang thuật - glaive art), jujutsu (nhu thuật - flexible art), shuriken-jutsu (ám khí - throwing blade art), ninjutsu (nhẫn thuật - espionage art), sojutsu (thương thuật - spear art), senjutsu (chiến thuật - tactics), and chikujo-jutsu (xây thành đắp luỹ - field fortification art).

c. Shinto Muso-ryu; Shinto Muso-ryu-jodo và Kashima Shinto-ryu (chuyên về binh khí, trong đó nổi danh nhất là kiếm pháp, thương pháp và côn pháp).