25-10-2008, 03:26 PM
Phi Thăng Chi Háºu
Tham gia: Jun 2008
Bà i gởi: 1,213
Thá»i gian online: 3 tuần 1 ngà y 1 giá»
Thanks: 286
Thanked 0 Times in 0 Posts
ChÆ°Æ¡ng 5
Phần lá»›n chúng tôi Ä‘á»u chỉ biết dòng sông và những con Ä‘Æ°á»ng nham nhở cùng những gì hai bên chúng. Ngoà i đó ra Ä‘á»u là những thứ không được biết đến; Ä‘iá»u nà y có thể là m chúng tôi ngạc nhiên. Hiếm khi chúng tôi đến những nÆ¡i ngoà i các nÆ¡i đã quen thuá»™c. Trên thá»±c tế, chúng tôi hiếm khi Ä‘i xa. Vì lẽ đó, khi đã Ä‘i xa, chúng tôi không muốn Ä‘i xa đến thế. Chúng tôi chỉ gắn vá»›i những gì đã biết – căn nhà , cá»a hiệu, câu lạc bá»™, quán bar, Ä‘Æ°á»ng dá»c sông và o lúc hoà ng hôn. Äôi khi chúng tôi Ä‘i chÆ¡i cuối tuần tá»›i đảo hà mã trên sông, phÃa trên ghá»nh nÆ°á»›c. NhÆ°ng ở đó không có ngÆ°á»i, chỉ có hà mã – bảy con lần đầu tiên tôi đến, và hiện còn ba con.
Chúng tôi biết đến những ngôi là ng bị giấu kÃn chủ yếu qua những gì chúng tôi thấy ở dân là ng khi há» tá»›i thị trấn. Há» trông rất kiệt sức và bÆ¡ phá» sau những năm tháng sống biệt láºp và muốn, và có vẻ nhÆ° vui vẻ vì có thể lại được Ä‘i lại tá»± do. Từ cá»a hiệu nhìn ra tôi thÆ°á»ng thấy há» Ä‘i lượn lá» quanh những quầy hà ng ngoà i chợ trên quảng trÆ°á»ng, nhìn chăm chăm các thứ đồ, vải vóc và quần áo may sẵn, và lang thang trở lại những quầy hà ng đồ ăn, những đống kiến gió tẩm dầu rán (rất đắt, được bán theo từng thìa má»™t) để trên những mảnh báo, những con sâu có lông nhuá»™m mà u da cam vá»›i cặp mắt phồng lên uốn éo trong những cái cháºu men, những con ấu trùng trắng, to béo, ẩm Æ°á»›t và má»m nhÅ©n trong những gói đất ẩm, năm hay sáu con trong má»™t túi – những con ấu trùng đó, hấp thụ thẳng và o cÆ¡ thể, không có mùi, là má»™t thá»±c phẩm béo nhiá»u công dụng, ngá»t vá»›i những đồ ngá»t, thÆ¡m vá»›i những đồ thÆ¡m. Tất cả Ä‘á»u là của rừng, những ngôi là ng đã mất chúng hoà n toà n (lÅ© ấu trùng sống trong lõi của cây cá»— thụ), và không ai muốn Ä‘i kiếm chúng xa nhÆ° váºy trong rừng.
Ngà y cà ng có nhiá»u dân là ng đến thăm và cắm trại ở lại thị trấn. Ban đêm há» nấu ăn trên Ä‘Æ°á»ng phố và các quảng trÆ°á»ng. Trên vỉa hè dÆ°á»›i những tấm bạt cá»a hiệu, những bức tÆ°á»ng tượng trÆ°ng được dá»±ng lên che chắn cho những chá»— ngủ - hà ng rà o thấp hoặc bìa cứng dá»±ng giữa những hòn đá hoặc những viên gạch, hoặc những Ä‘oạn dây thừng (giống những sợi cáp của má»™t sà n quyá»n anh thu nhá») giữa những ụ đá.
Từ chá»— bị bá» rÆ¡i, thị trấn bắt đầu đông đảo trở lại. Có vẻ nhÆ° là không gì có thể ngăn dòng ngÆ°á»i đến từ những ngôi là ng. Kể từ đó, từ những nÆ¡i không được biết đến ngoà i thị trấn, lan Ä‘i lá»i đồn đại vá» má»™t cuá»™c chiến tranh.
Và đó là cuá»™c chiến tranh cÅ©, cuá»™c chiến vẫn cứ tiếp diá»…n, cuá»™c chiến tranh mang hÆ¡i hÆ°á»›ng bá»™ lạc nổ ra và o lúc Ä‘á»™c láºp, đã phá huá»· và là m trống trÆ¡n thị trấn. Chúng tôi từng nghÄ© vá» nó và là m việc vá»›i nó, những niá»m say mê bùng phát. Không có gì khiến chúng tôi nghÄ© khác được cả. Ngay cả những ngÆ°á»i châu Phi bản địa cÅ©ng bắt đầu nói vá» thá»i đó nhÆ° là má»™t thá»i Ä‘iên khùng. Há» dùng đúng từ Ä‘iên khùng. Qua Mahesh và Shoba tôi biết những câu chuyện khủng khiếp vá» thá»i kỳ đó, vá» những vụ giết chóc dân thÆ°á»ng của đám lÃnh, những kẻ nổi loạn và lÃnh đánh thuê trong suốt nhiá»u tháng trá»i, vá» những ngÆ°á»i bị trói gô lại theo đủ kiểu kỳ quái nhất và bị buá»™c phải hát trong khi Ä‘ang bị đánh đến chết trên Ä‘Æ°á»ng phố. Không ai trong số những ngÆ°á»i đến từ các ngôi là ng tá» ra sẵn sà ng vá»›i kiểu đối xá» rùng rợn đó. Giá» má»i chuyện lại sắp bắt đầu.
Và o thá»i Ä‘iểm Ä‘á»™c láºp ngÆ°á»i vùng chúng tôi đã phát Ä‘iên vì giáºn dữ và sợ hãi – toà n bá»™ sá»± tức giáºn của thá»i thuá»™c địa và tất cả ná»—i sợ hãi bá»™ lạc lại thức dáºy lần nữa. NgÆ°á»i vùng chúng tôi đã quá bị lợi dụng, không chỉ bởi ngÆ°á»i châu Âu và A ráºp mà cả bởi ngÆ°á»i châu Phi, và và o thá»i Ä‘iểm Ä‘á»™c láºp, há» từ chối sá»± quản lý của chÃnh phủ má»›i ở thủ đô. Äó là má»™t sá»± nổi loạn bá»™t phát, không có ngÆ°á»i chỉ huy lẫn phÆ°Æ¡ng hÆ°á»›ng hà nh Ä‘á»™ng. Nếu phong trà o có lý luáºn riêng, chứ không chỉ là má»™t phong trà o Ä‘Æ¡n giản là sá»± chối bá», ngÆ°á»i vùng chúng tôi đã có thể coi thị trấn bên bá» sông là thuá»™c vá» há», thủ đô của bất kỳ bang nà o mà há» dá»±ng lên. NhÆ°ng há» căm ghét thị trấn vì những kẻ lạ mắt đến đó để quản lý, và há» thÃch phá huá»· thị trấn hÆ¡n là chiếm lấy nó.
Phá huỷ xong thị trấn của mình rồi, hỠlại than khóc nó. HỠmuốn lại lần nữa thấy nó là nơi để sống. Và nhìn thấy nó đang dần trở lại cuộc sống, hỠlại một lần nữa sợ hãi.
Há» giống những ngÆ°á»i không biết tâm trà mình ở đâu. HỠđã phải chịu quá nhiá»u ná»—i khổ, hỠđã chất lên chÃnh mình quá nhiá»u ná»—i khổ. Há» dÆ°á»ng nhÆ° yếu á»›t và lo lắng khi rá»i khá»i là ng mình Ä‘i vá» phÃa thị trấn. Há» cần thức ăn và hoà bình mà thị trấn có thể cung cấp. NhÆ°ng há» lại quay trở vá» là ng mình, muốn phá bá» thị trấn má»™t lần nữa. Tháºt là điên rồ! Giống nhÆ° má»™t tráºn cháy rừng âm ỉ phÃa dÆ°á»›i và bùng lên không ai nhìn thấy dÆ°á»›i những rá»… cây nó đã phá huá»· và sau đó trồi lên mặt đất nham nhở nÆ¡i nó có Ãt cái để tá»± nuôi mình, ở lÆ°ng chừng sá»± phá hoại và ý muốn phá huá»· lại bùng lên.
Và cuá»™c chiến tranh, mà chúng tôi nghÄ© là đã chết, bá»—ng chốc lại bao quanh chúng tôi. Chúng tôi nghe tin vá» những cuá»™c mai phục dá»c những con Ä‘Æ°á»ng mà chúng tôi biết, vá» những ngôi là ng bị tấn công, vá» những tá»™c trưởng và quan chức bị giết.
ChÃnh và o lúc đó Mahesh nói má»™t Ä‘iá»u mà tôi còn nhá»›. Äó không phải là điá»u tôi thÆ°á»ng trông chỠở anh – má»™t ngÆ°á»i chăm chút đến thế vẻ bá» ngoà i và quần áo, ngÆ°á»i yêu vợ mình đến thế.
Mahesh nói vá»›i tôi "Anh là m gì váºy? Anh sống ở đây, và anh còn há»i Ä‘iá»u đó? Anh là m cái tất cả chúng ta Ä‘á»u là m. Anh tiếp thục thôi".
Quân Ä‘á»™i kéo và o thị trấn của chúng tôi. HỠđến từ má»™t bá»™ lạc hiếu chiến phục vụ ngÆ°á»i A ráºp nhÆ° những kẻ săn nô lệ trong vùng, và sau nà y, vá»›i má»™t hoặc hai cuá»™c binh biến bẩn thỉu, Ä‘i lÃnh cho chÃnh phủ thuá»™c địa. ChÃnh sách nà y đã có từ lâu rồi.
NhÆ°ng ngÆ°á»i ta không còn cần nô lệ nữa, và má»i ngÆ°á»i ở châu Phi háºu thuá»™c địa Ä‘á»u có thể có súng, má»i bá»™ lạc Ä‘á»u có thể trở thà nh bá»™ lạc chiến đấu. Quân Ä‘á»™i chẳng có gì là lạ nữa. Äôi khi cÅ©ng có những xe tải chở lÃnh trên Ä‘Æ°á»ng phố - nhÆ°ng có vẻ nhÆ° lÃnh tráng chẳng bao giá» tá» ra có súng. Äôi khi có duyệt binh ở các trại lÃnh – toà cung Ä‘iện do ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông vÄ© đại của cá»™ng đồng chúng tôi xây lên, giỠđây trên hà ng hiên cả tầng trên tầng dÆ°á»›i Ä‘á»u đầy quần áo phụ nữ phÆ¡i (má»™t ngÆ°á»i Hy Lạp già nh được hợp đồng giặt những bá»™ quân phục), Quân Ä‘á»™i hiếm khi quá đáng nhÆ° thế. Há» không đủ tiá»n để có thể khá hÆ¡n. HỠở giữa những kẻ thù truyá»n thống của mình, những ngÆ°á»i xÆ°a kia là con mồi để há» săn nô lệ, và dù hỠđược trả lÆ°Æ¡ng Ä‘á»u đặn và sống khá tÆ°Æ¡m tất, nhÆ°ng há» vẫn thiếu quân trang quân dụng. Chúng tôi có má»™t Tổng thống má»›i, má»™t quân nhân. Äó là cách của ông quản lý đất nÆ°á»›c và quản lý quân Ä‘á»™i khó khăn của mình.
Äiá»u nà y tạo ra sá»± cân bằng cho thị trấn. Là những ngÆ°á»i được trả lÆ°Æ¡ng cao, quân Ä‘á»™i thÆ°á»ng trú mua bán nhiá»u. LÃnh tráng chịu tiêu tiá»n. Há» mua đồ gá»—, và há» thÃch thảm – đó là thị hiếu há» hoặc được từ ngÆ°á»i A ráºp. nhÆ°ng giỠđây sá»± cân bằng của thị trấn chúng tôi Ä‘ang bị Ä‘e doạ. Quân Ä‘á»™i có má»™t cuá»™c chiến tranh tháºt sá»± để Ä‘Æ°Æ¡ng đầu, và không ai có thể nói liệu những ngÆ°á»i nà y, có trong tay vÅ© khà hiện đại và được lệnh bắn giết, lại không quay trở lại con Ä‘Æ°á»ng săn nô lệ của tổ tiên mình và biến thà nh những toán giặc cá», nhÆ° hỠđã là m và o thá»i Ä‘iểm Ä‘á»™c láºp, khi má»i quyá»n lá»±c sụp đổ.
Không, trong cuá»™c chiến nà y tôi trung láºp. Tôi bị cả hai phÃa Ä‘e doạ. Tôi không muốn thấy quân Ä‘á»™i ăn chÆ¡i sa Ä‘á»a. Và dù thông cảm vá»›i ngÆ°á»i trong vùng, tôi không muốn thấy thị trấn bị phá huá»· lần nữa. Tôi không muốn bên nà o thắng hết, tôi muốn sá»± cân bằng cÅ© được giữ nguyên.
Má»™t đêm tôi linh cảm thấy chiến tranh đã gần lắm rồi. Tôi choà ng tỉnh và nghe tiếng má»™t chiếc xe tải Ä‘ang chạy Ä‘i xa. Äó có thể là bất kỳ chiếc xe tải nà o, tháºm chà nó có thể là má»™t chiếc của Daulat, Ä‘ang gần đến Ä‘Ãch chuyến Ä‘i gian khổ của mình từ phÃa Äông. NhÆ°ng tôi cứ nghÄ©: đó là âm thanh của chiến tranh. Âm thanh nà y Ä‘á»u Ä‘á»u, tiếng gầm gừ của máy móc khiến tôi nghÄ© tá»›i những khẩu súng, và khi đó tôi nghÄ© đến những ngÆ°á»i dân là ng khiếp hãi và đói dở chống lại những khẩu súng đã bắt đầu được sá» dụng, những ngÆ°á»i mà má»› quần áo rách đã có mà u tà n tro. Äó là ná»—i lo sợ của má»™t khoảnh khắc tỉnh giấc; tôi ngủ lại.
Khi Metty mang cà phê đến cho tôi buổi sáng, nó nói "Quân lÃnh quay lại rồi. HỠđến cầu rồi. Và khi hỠđến cầu súng của há» sẽ tịt".
"Metty!"
"Cháu sẽ nói cho chú mà , patron."
Tháºt tồi tệ. Äúng là quân Ä‘á»™i sẽ rút lui, tháºt là tệ, tôi không muốn thấy quân đó rút Ä‘i. Nếu Ä‘iá»u đó không đúng thì vẫn tệ. Metty đã hóng há»›t những lá»i đồn đại, và điá»u nó nói vá» những khẩu súng tịt ngòi có nghÄ©a là những kẻ nổi loạn, những ngÆ°á»i rách rÆ°á»›i, đã tin là những viên đạn không thể giết được mình, rằng tất cả những linh hồn của rừng và của sông vẫn đứng vá» phÃa há». Và điá»u đó có nghÄ©a là và o bất kỳ lúc nà o, ngay khi có ai đó có lá»i kêu gá»i hợp lý, sẽ có thể có nổi loạn ngay tại thị trấn.
Tháºt là tôi tệ, và tôi không thể là m gì cả. Cái kho của cá»a hiệu – không có gì để bảo vệ cả. Tôi có thứ gì có giá trị nữa không? Có hai hay ba kà lô và ng tôi đã tÃch trữ được từ những vụ buôn bán nho nhá», có những thứ giấy tá» của tôi – giấy khai sinh và há»™ chiếu Anh của tôi, có cái máy ảnh tôi đã cho Ferdinand xem, nhÆ°ng không muốn chụp ai và o lúc nà y nữa cả. Tôi cho tất cả những thứ đó và o má»™t cái thùng gá»—. Tôi cÅ©ng nhét và o đó bức tranh tÆ°á»ng tôn kÃnh mà bố tôi đã gá»i Metty Ä‘em tá»›i, và tôi cÅ©ng bắt Metty nhét há»™ chiếu và tiá»n của nó và o trong đó. Metty đã trở lại là má»™t gia nhân, lo lắng cho uy tÃn, tháºm chà ngay cả và o lúc nà y, để là m sao cÆ° xá» tháºt giống tôi. Tôi phải ngăn nó nhét đủ thứ linh tinh và o trong đó. Chúng tôi Ä‘Ã o má»™t cái hố ngoà i sân ngay dÆ°á»›i cầu thang lá»™ thiên – tháºt là dá»…; không có hòn đá nà o trong đất Ä‘á» - và chôn cái thùng gá»— xuống đó.
Lúc đó là sáng sá»›m. Sân sau nhà chúng tôi buồn tẻ, tầm thÆ°á»ng vá»›i ánh mặt trá»i và mùi những con gà nhà bên cạnh, tầm thÆ°á»ng vá»›i lá»›p bụi Ä‘á» và những chiếc lá rÆ¡i cùng những bóng cây buổi sáng tôi từng biết khi còn ở bá» biển, tầm thÆ°á»ng đến ná»—i tôi nghÄ©: Ä‘iá»u nà y tháºt là điên rồ. Má»™t lúc sau tôi nghÄ©: mình đã phạm má»™t sai lầm. Metty biết má»i thứ giá trị tôi có trong chiếc thùng nà y. Tôi đã đặt mình và o tay nó.
Chúng tôi Ä‘i mở cá»a hiệu, tôi vẫn bán hà ng. Chúng tôi bán được má»™t chút Ãt và o giỠđầu tiên. NhÆ°ng rồi quảng trÆ°á»ng chợ trở nên vắng teo và thị trấn yên ắng hẳn. Mặt trá»i chói chang, và tôi nhìn đăm đăm những bóng cây cùng những sạp hà ng, những toà nhà quanh quảng trÆ°á»ng.
Äôi khi tôi nghÄ©, tôi có thể nghe thấy tiếng của ghá»nh nÆ°á»›c. Äó là tiếng ồn à o vô táºn ở khúc quanh dòng sông nà y, nhÆ°ng và o má»™t ngà y bình thÆ°á»ng ở đây không thể nghe thấy tiếng đó. GiỠđây dÆ°á»ng nhÆ° nó đã tá»›i và tiếp vá»›i ngá»n gió. Buổi trÆ°a, khi chúng tôi đóng cá»a hiệu để ăn trÆ°a, và tôi Ä‘i qua những con phố, chỉ có dòng sông ánh lên dÆ°á»›i cái nắng gay gắt, là còn có vẻ sống Ä‘á»™ng. Dù không có cá nược, chỉ những cây lan dạ hÆ°Æ¡ng trôi nổi đến từ phÃa Nam, và trôi Ä‘i vá» phÃa Tây, từng lùm má»™t, vá»›i những bông hoa mà u tÃm nhạt rất dà y giống nhÆ° những quả sồi.
Hôm đó tôi ăn trÆ°a vá»›i cặp vợ chồng ngÆ°á»i châu à đã có tuổi – há» từng kinh doanh trong ngà nh váºn chuyển cho tá»›i khi Ä‘á»™c láºp, khi việc buôn bán dừng lại, và những ngÆ°á»i khác trong gia đình bá» Ä‘i. Không gì thay đổi ở đó kể từ khi tôi thÆ°á»ng xuyên đến ăn trÆ°a vá»›i há» hai lần má»™t tuần. Há» là những ngÆ°á»i gần nhÆ° không tin tức ,và chúng tôi rất Ãt nói chuyện vá»›i nhau. Từ mái hiên của ngôi nhà xù xì nhÆ° trại gia súc nhìn ra những chiếc xe bá» không, tà n dÆ° của công việc buôn bán trÆ°á»›c kia, Ä‘ang hoen rỉ dần trong sân. Nhẽ ra tôi phải Ä‘au lòng vì cảnh nà y nếu đó là của tôi. NhÆ°ng hai ông bà già có vẻ chẳng há» quan tâm đến việc hỠđã mất mát quá nhiá»u. Há» có vẻ hà i lòng vá»›i cuá»™c sống thế nà y. Há» là m tất cả những gì tôn giáo và những truyá»n thống gia đình của mình đòi há»i, và há» cảm thấy – giống nhÆ° những ngÆ°á»i già trong gia đình tôi – hỠđã sống tốt và hoà n chỉnh.
Ở bá» biển tôi thÆ°á»ng chê trách những ngÆ°á»i trong cá»™ng đồng chúng tôi nhÆ° thế, thá» Æ¡ vá»›i những gì xảy ra quanh há». Tôi muốn đánh thức há» dáºy và cảnh báo há» vá» nguy hiểm. NhÆ°ng giá» thì lại tháºt vui được ở cùng những ngÆ°á»i có tuổi bình tÄ©nh nà y, và hẳn là tuyệt lắm, trong má»™t ngà y nhÆ° thế nà y, không phải rá»i khá»i căn nhà đó, để được trở lại là m đứa trẻ, được sá»± khôn ngoan ngÆ°á»i già bảo vệ, và để tin tưởng rằng há» luôn nhìn nháºn đúng vấn Ä‘á».
Ai muốn triết há»c hay lòng tin và o những lúc sung sÆ°á»›ng ? Chúng ta Ä‘á»u có thể tá»± đối mặt được vá»›i những lúc sung sÆ°á»›ng . Chỉ những thá»i khắc khó khăn chúng ta má»›i cần táºp hợp lại. Và ở đây, ở châu Phi nà y, không ai trong số chúng tôi có thể được táºp hợp tốt nhÆ° ngÆ°á»i châu Phi. NgÆ°á»i châu Phi đã khêu lên cuá»™c chiến tranh nà y, há» có thể chịu Ä‘á»±ng rất giá»i, hÆ¡n bất kỳ ai khác, nhÆ°ng há» có thể đối mặt. Ngay cả những kẻ rách rÆ°á»›i nhất trong số há» vẫn còn có là ng mạc và bá»™ lạc, những cái hoà n toà n thuá»™c vá» há». Há» có thể chạy trốn và o thế giá»›i bà máºt của há» và biến Ä‘i và o những thế giá»›i đó, nhÆ° há» từng là m trÆ°á»›c đây. Và ngay cả khi những Ä‘iá»u khủng khiếp xảy đến vá»›i há», há» vẫn chết trong sá»± thoải mái khi biết rằng tổ tiên của há» Ä‘ang nhìn xuống cổ vÅ© há».
NhÆ°ng Ä‘iá»u nà y không đúng vá»›i Ferdinand. Vá»›i dòng máu pha trá»™n của mình, nó trở nên ngÆ°á»i xa lạ của thị trấn nà y hệt nhÆ° tôi. Nó đến căn há»™ buổi chiá»u, vẻ bối rối, gần nhÆ° Ä‘á»™ng kinh, vì sá»± khủng bố châu Phi đối vá»›i những ngÆ°á»i châu Phi xa lạ.
TrÆ°á»ng đã đóng cá»a các lá»›p há»c vì sá»± an toà n của há»c sinh và giáo viên. Ferdinand quyết định rằng trÆ°á»ng không phải nÆ¡i an toà n, nó nghÄ© trÆ°á»ng sẽ là má»™t trong những nÆ¡i đầu tiên bị tấn công nếu bạo loạn nổ ra trong thị trấn. Nó vứt bá» tất cả những vai diá»…n của mình, má»i kiểu cách của mình. Lưỡi dao cạo, mà có lúc nó lấy là m kiêu hãnh nhÆ° má»™t đặc Ä‘iểm châu Phi má»›i, nó đã vứt Ä‘i, má»™t số thứ là m nó trở nên khác biệt quá vì sợ nguy hiểm, nó mặc quần kaki dà y thay cho quần soá»c đồng phục của trÆ°á»ng. Nó nói vá» má»™t con Ä‘Æ°á»ng tưởng tượng Ä‘i vá» phÃa Nam đến vá»›i bá»™ tá»™c của cha nó. NhÆ°ng con Ä‘Æ°á»ng đó không thể Ä‘i được – nó biết là không thể - và rõ rà ng là phải gá»i nó dá»c sông vá» là ng mẹ nó.
Thằng bé cao lá»›n, gần thà nh má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông, nức nở "Tôi không muốn vỠđó. Tôi không biết ai ở đó cả. Mẹ tôi muốn tôi đến đó. Tôi không muốn ở lại thị trấn hay là đến trÆ°á»ng. Tại sao bà ấy lại gá»i tôi đến trÆ°á»ng?"
Chúng tôi, Metty và tôi, cảm thấy thoải mái vì có ai đó để an ủi. Chúng tôi quyết định cho Ferdinand ngủ ở phòng Metty, và chúng tôi sá»a soạn chá»— ngủ cho nó. Sá»± chú ý và o Ferdinand giảm xuống. Chúng tôi ăn sá»›m, khi trá»i hẵng còn sáng. Ferdinand im lặng trong khi ăn. NhÆ°ng sau đó, khi chúng tôi đã ở những căn phòng khác nhau, nó và Metty nói chuyện.
Tôi nghe Metty nói "HỠđến một cây cầu. Tất cả xe tải dừng lại, và súng sẽ tịt ngòi."
Giá»ng Metty vống lên cao đầy phấn khÃch. Äó không phải là giá»ng tôi vẫn thÆ°á»ng nghe khi nó đến thông báo tin tức vá»›i tôi hà ng sáng. Bây giá» nó không nói nhÆ° ngÆ°á»i châu Phi, những ngÆ°á»i nói cho nó nghe chuyện nà y.
Buổi sáng quảng trÆ°á»ng chợ bên ngoà i cá»a hiệu hoà n toà n không có ai. Thị trấn vẫn trống trÆ¡n. Những ngÆ°á»i ngồi và nằm trên phố chắc là đã bà máºt bá» Ä‘i.
Khi đến chá»— Shoba và Mahesh để ăn trÆ°a tôi nháºn ra những chiếc thảm đẹp nhất của hỠđã biến mất, cùng vá»›i má»™t số đồ thuá»· tinh và bạc cao cấp, cả cái mặt bằng pha lê của ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà khoả thân. Shoba có vẻ căng thẳng, đặc biệt quanh đôi mắt, và Mahesh có vẻ lo lắng vá» cô hÆ¡n vá» bất kỳ cái gì trên Ä‘á»i. Tâm trạng Shoba luôn bao trùm lên bữa ăn, và hôm đó có vẻ nhÆ° cô muốn trừng phạt chúng tôi vì bữa trÆ°a ngon là nh mà cô đã chuẩn bị. Chúng tôi ăn má»™t lúc không nói gì, Shoba nhìn xuống bà n vá»›i cặp mắt má»i mệt, Mahesh nhìn chằm chằm và o cô.
Shoba nói "Nhẽ ra tuần nà y tôi đã ở nhà . Bố tôi ốm. Tôi đã nói vá»›i anh chÆ°a, Salim? Nhẽ ra tôi cần ở vá»›i ông ấy. Và hôm nay là sinh nháºt ông ấy".
Äôi mắt Mahesh dÃnh chặt xuống bà n. Là m mất Ä‘i ý nghÄ©a của những từ mà tôi thấy là rất khôn ngoan, anh nói "Chúng ta sẽ tiếp tục. Sẽ tốt cả thôi. Tổng thống má»›i không phải là thằng Ä‘iên. Ông ấy sẽ không tiếp tục cứ ở lì trong nhà nhÆ° ngÆ°á»i cuối cùng, không là m gì cả."
Cô nói "Tiếp tục Ä‘i, tiếp tục Ä‘i. Äó là tất cả những gì tôi nhẽ ra phải là m. Äó là tại sao tôi bá» phà cuá»™c Ä‘á»i mình. Rằng tôi sống thế nà o ở chá»— nà y, giữa những ngÆ°á»i châu Phi. Salim, đó có phải là má»™t cuá»™c sống không?"
Cô nhìn xuống đĩa thức ăn của mình, không nhìn tôi. Tôi không nói gì.
Shoba nói "Tôi đã phà phạm cuá»™c Ä‘á»i mình, Salim ạ. Anh không biết tôi đã phà phạm cuá»™c Ä‘á»i mình thế nà o đâu. Anh không biết sống ở đây tôi thấy sợ hãi thế nà o đâu. Anh không biết tôi sợ đến thế nà o khi tôi nghe vá» anh, khi tôi tin có ngÆ°á»i lạ đến thị trấn. Tôi bị tất cả má»i ngÆ°á»i là m cho sợ hãi, anh biết đấy" mắt cô giáºt giáºt. Cô ngừng ăn, chống đầu ngón tay và o má, nhÆ° để xua Ä‘i má»™t ná»—i Ä‘au bồn chồn. "Tôi xuất thân từ má»™t gia đình khá, má»™t gia đình già u có. Anh biết Ä‘iá»u đó. Gia đình tôi có những dá»± định cho tôi. NhÆ°ng rồi tôi gặp Mahesh. Anh ấy có má»™t cá»a hiệu xe máy. Má»™t cái gì đó khủng khiếp xảy đến. Tôi ngủ vá»›i Mahesh gần nhÆ° ngay sau khi gặp anh ấy. Anh biết chúng tôi và cách chúng tôi sống đủ đẻ biết rằng đó là má»™t việc khủng khiếp đối vá»›i tôi. NhÆ°ng nó còn khủng khiếp đối vá»›i tôi theo má»™t cách khác nữa. Tôi không muốn ai biết Ä‘iá»u gì khác sau đó. Äó là lá»i nguyá»n của tôi. Tại sao anh không ăn, Salim? Chúng ta phải tiếp tục".
Cặp môi Mahesh mÃm lại đầy bồn chồn, và trông anh gần phát Ä‘iên, cùng lúc ánh mắt anh ánh lên khi nghe sá»± ca ngợi trong những lá»i phà n nà n, anh và Shoba đã ở vá»›i nhau được gần mÆ°á»i năm nay.
"Gia đình tôi truy lùng Mahesh ghê lắm. NhÆ°ng Ä‘iá»u nà y lại cà ng là m tôi cÆ°Æ¡ng quyết thêm hÆ¡n. Các anh tôi doạ tạt axÃt và o ngÆ°á»i tôi. Há» không đùa đâu. Há» cÅ©ng doạ giết Mahesh. Äó là nguyên nhân tại sao chúng tôi đến đây. Tôi chỠđợi các anh tôi hà ng ngà y hà ng giá». Vẫn váºy. Tôi vẫn đợi há». Anh biết rằng vá»›i những gia đình nhÆ° gia đình tôi má»™t số Ä‘iá»u không phải để đùa. Và rồi, Salim, khi chúng tôi ở đây, má»™t số Ä‘iá»u còn tồi hệ hÆ¡n đã xảy ra. Má»™t hôm Mahesh nói tôi tháºt ngu xuẩn khi cứ nÆ¡m ná»›p lo sợ các anh tôi. Anh ấy nói "Các anh của em chẳng có cách nà o đến đây hết cả. Há» sẽ gá»i má»™t ngÆ°á»i nà o đó tá»›i".
Mahesh nói "Äó là má»™t câu đùa thôi mà ".
"Không, đó không phải là đùa. Äiá»u đó đúng. Bất kỳ ai cÅ©ng có thể đến đây – há» có thể cỠđến bất kỳ ai. Äó không thể là má»™t ngÆ°á»i châu Ã. Äó có thể là má»™t ngÆ°á»i Bỉ, Hy Lạp hoặc bất kỳ ngÆ°á»i châu Âu nà o. Äó có thể là má»™t ngÆ°á»i châu Phi. Là m sao mà tôi biết được?"
Cô nói nhÆ° thế hết cả bữa trÆ°a, và Mahesh bỠđấy Ä‘i, anh có vẻ nhÆ° đã phải đối mặt vá»›i chuyện nà y trÆ°á»›c đó. Sau đó tôi Ä‘Æ°a anh và o trung tâm thị trấn – anh nói anh không muốn Ä‘i xe. Sá»± bồn chồn của anh biến mất ngay khi chúng tôi rá»i chá»— Shoba. Anh có vẻ nhÆ° không lo lắng gì vá» những chuyện Shoba nói vá» cuá»™c sống chung của há» và không há» bình luáºn gì vá» việc đó.
Anh nói khi chúng tôi Ä‘i và o những con Ä‘Æ°á»ng bụi Ä‘á» "Shoba cứ quá lên thôi. Má»i chuyện không tồi tệ nhÆ° cô ấy tưởng đâu. Tổng thống má»›i không Ä‘iên đâu. Sáng nay tà u thuá»· đã chở ngÆ°á»i da trắng đến. Anh không biết à ? Hãy Ä‘i qua chá»— Van der Weyden anh sẽ thấy há». Ông ta có thể là con trai của má»™t ngÆ°á»i hầu. NhÆ°ng ông ta sẽ nắm được tất cả. Ông ta sẽ sá» dụng Ä‘iá»u đó để đẩy nhiá»u ngÆ°á»i và o chá»— của há». Hãy đến chá»— Van der Weyden. Anh sẽ có má»™t ý tưởng vá» má»i thứ sau Ä‘á»™c láºp".
Mahesh nói đúng. Tà u thuá»· đã tá»›i, tôi đã thoáng thấy nó khi chúng tôi Ä‘i ngang qua cầu tà u. Nó không hú còi và lúc trÆ°á»›c tôi không nhìn vá» phÃa đó. Boong thấp, đáy bằng, nó gần nhÆ° bị giấu sau những kho hải quan, chỉ để lá»™ phần cao Ä‘Ã ng sau. Và khi tôi dừng lại bên ngoà i cá»a hiệu của Mahesh, nằm đối diện vá»›i Van der Weyden, tôi nhìn thấy má»™t số xe quân Ä‘á»™i, và má»™t số xe dân sá»± cùng taxi đã được Ä‘iá»u đến.
Mahesh nói "Tháºt tốt vì ngÆ°á»i châu Phi có trà nhá»› ngắn. Hãy đến nhìn những ngÆ°á»i đến để cứu chúng ta khá»i phải tá»± tá»".
Van der Meyden không phải má»™t toà nhà cổ, cao bốn tầng bằng bê tông vá»›i những Ä‘Æ°á»ng thẳng, má»™t phần của cuá»™c bùng nổ kinh tế trÆ°á»›c Ä‘á»™c láºp, và dù tất cả những cái đó đã không còn, nó vẫn được coi là má»™t khách sạn hiện đại. Nó có nhiá»u cánh cá»a bằng kÃnh ở tầng trệt, hà nh lang có má»™t sà n nhà ghép hình, ở đó có những cái thang máy (giỠđây không chạy), có má»™t bà n lá»… tân vá»›i những quảng cáo chuyến bay trÆ°á»›c Ä‘á»™c láºp và má»™t tấm biển hotel complet thÆ°á»ng trá»±c ("không còn chá»— trống") – Ä‘iá»u nà y không đúng trong và i năm gần đây.
Tôi tưởng sẽ thấy má»™t đám đông ở hà nh lang, ầm Ä©, om sòm. Tôi thấy chá»— đó trống trải hÆ¡n thÆ°á»ng lệ, và gần nhÆ° tÄ©nh lặng. NhÆ°ng khách sạn có khách, trên sà n nhà loang lổ có khoáng hai mÆ°Æ¡i hay ba mÆ°Æ¡i va li dán nhãn tên ngÆ°á»i mà u xanh in chữ Hazel s Travels. Những chiếc thang máy không hoạt Ä‘á»™ng, và chỉ có má»™t ngÆ°á»i phục vụ của khách sạn – má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông luống tuổi báºn đồ phục vụ thá»i thá»±c dân, quần kaki ngắn, áo vạt ngắn và má»™t t.ap dá» to, thô, có nhiệm vụ khuân đồ lên những báºc thang đá mà i cạnh thang máy. Ông ta là m việc dÆ°á»›i sá»± trông coi trá»±c tiếp của ngÆ°á»i châu Phi bụng to (đến từ nÆ¡i nà o đó ở hạ lÆ°u dòng sông), ngÆ°á»i thÆ°á»ng đứng sau bà n lá»… tân xỉa răng và thô lá»— vá»›i tất cả má»i ngÆ°á»i, nhÆ°ng giỠđây Ä‘ang đứng cạnh những chiếc vali vẻ báºn rá»™n và nghiêm túc.
Má»™t số khách má»›i của khách sạn Ä‘ang đứng ở quầy bar ngoà i hiên, tại đó có và i cây cá» xanh và cây leo trên những cháºu hoa bằng bê tông. Sà n nhà bằng đá mà i dốc vá» má»™t cái phên sắt trung tâm, và từ cái phên đó, đặc biệt sau cÆ¡n mÆ°a, thÆ°á»ng xuyên bay đến mùi cống rãnh. Trong cái mùi đó – giỠđây không đến ná»—i khó chịu lắm, trá»i khô và nóng, ánh mặt trá»i là m thà nh má»™t hình tam giác nhảy nhót trên tÆ°á»ng – những ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông da trắng ngồi, ăn bánh sandwich của Van der Meyden và uống bia nhẹ của Äức.
Há» mặc đồ dân sá»±, nhÆ°ng há» nổi báºt ở má»i nÆ¡i. Má»™t đám ngÆ°á»i bình thÆ°á»ng ở quầy bar thÆ°á»ng đủ má»i kÃch thÆ°á»›c và nhiá»u Ä‘á»™ tuổi khác nhau. Những ngÆ°á»i nà y có vẻ rất khoẻ mạnh, tháºm chà má»™t số ngÆ°á»i tóc xám trong số há» còn chÆ°a quá bốn mÆ°Æ¡i, há» nhÆ° thể má»™t Ä‘á»™i bóng. Há» ngồi thà nh hai nhóm tách biệt. Má»™t nhóm trông có vẻ nghiêm trá»ng hÆ¡n, ầm Ä©, quần áo hà o nhoáng, hai hoặc ba ngÆ°á»i trong số đó rất trẻ, uống khá nhiá»u và là m trò. Những ngÆ°á»i trong nhóm kia trầm hÆ¡n, râu ria cạo cẩn tháºn, nét mặt có há»c thức hÆ¡n, ý thức hÆ¡n vá» vẻ bá» ngoà i của mình. Và bạn có thể nghÄ© hai nhóm đã tình cá» gặp nhau ở quầy bar, nếu bạn không thấy há» Ä‘i những đôi bốt nặng mà u nâu giống hệt nhau.
ThÆ°á»ng thì ở Van der Meyden những ngÆ°á»i phục vụ Ä‘á»u có vẻ uể oải. Những ngÆ°á»i có tuổi, vá»›i những khuôn mặt nhá» nhầu nhÄ© cau có, ngồi ở chá»— của mình và chỉ chăm chăm chá» tiá»n boa, mặc quần soá»c và những cái tạp dá» rất to giống nhÆ° đồng phục của những ngÆ°á»i vá» hÆ°u (và đổi khi, trong sá»± trầm lặng của mình, há» giấu tay và o trong tạp dá» giống nhÆ° thợ cắt tóc thÆ°á»ng là m), những ngÆ°á»i trẻ hÆ¡n, những cáºu chà ng thá»i háºu Ä‘á»™c láºp mặc quần áo của mình rôm rả sau quầy thanh toán nhÆ° thể là khách hà ng. GiỠđây tất cả Ä‘á»u sẵn sà ng lao đến phục vụ.
Tôi gá»i má»™t tách cà phê, và chÆ°a từng bao giá» tôi có cà phê nhanh đến thế ở Van der Meyden nà y. Má»™t ngÆ°á»i đứng tuổi nhá» nhắn phục vụ tôi. Và tôi nghÄ©, không phải là lần đầu tiên, là thá»i thá»±c dân phục vụ ở khách sạn thÆ°á»ng được chá»n theo hình dáng thấp nhá», để có thể dá»… dà ng túm lấy. Không có gì khó hiểu khi ngà y trÆ°á»›c vùng nà y lại cung cấp nhiá»u nô lệ đến thế, những ngÆ°á»i nô lệ thÆ°á»ng thấp nhá» vá» ngoại hình, chỉ là má»™t ná»a Ä‘Ã n ông, trừ khả năng truyá»n giống.
Cà phê đến nhanh chóng, nhÆ°ng cái bình kim loại sạch bong ông ta mang đến cho tôi chỉ có má»™t nhúm sữa bá»™t trông nhÆ° đã há»ng. Tôi nhấc cái bình lên. NgÆ°á»i Ä‘Ã n ông đứng trÆ°á»›c mặt tôi nhìn thấy trÆ°á»›c khi tôi chỉ cho ông ta, và ông ta có vẻ khiếp sợ đến ná»—i tôi phải đặt cái bình xuống và nhấm nhấp thứ cà phê khủng khiếp đó.
Những ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông ở quầy bar hẳn phải đến đây để là m việc gì đó. Có khả năng há» - hoặc những ngÆ°á»i cùng Ä‘i – tháºm chà đã bắt tay và o việc. Há» biết há» là những gÆ°Æ¡ng mặt gây ấn tượng mạnh. Há» biết tôi đến để xem há» thế nà o, há» biết những ngÆ°á»i phục vụ khiếp sợ há». Cho đến sáng hôm đó những ngÆ°á»i phục vụ khách sạn nà y vẫn kháo nhau những câu chuyện vá» sá»± bất khả chiến bại của những tá»™c ngÆ°á»i trong rừng, và những ngÆ°á»i phục vụ khách sạn đó là những kẻ, má»™t khi bạo loạn nổ ra trong thị trấn, có thể là m những chuyện khủng khiếp vá»›i đôi bà n tay bé nhá» của mình. GiỠđây, tháºt nhanh chóng, há» vụt trở nên e dè. Theo cách nà o đó Ä‘iá»u nà y tháºt tốt, nhÆ°ng cÅ©ng tháºt đáng thÆ°Æ¡ng hại. Äó chÃnh là cách hoà n cảnh tác Ä‘á»™ng đến bạn, bạn không bao giá» biết phải nghÄ© hay phải sợ gì. Sợ hãi hay hổ thẹn – dÆ°á»ng nhÆ° giữa chúng không có cái gì khác cả.
Tôi quay vá» cá»a hiệu. Äó là má»™t cách Ä‘Æ°Æ¡ng đầu, và má»™t cách để giết thá»i gian. Những cây phượng dang thay lá, má»ng mảnh, má»™t mà u xanh tÆ¡. Ãnh sáng đã thay đổi, bóng tối đã bắt đầu vây lấy quanh những phố phÆ°á»ng mà u Ä‘á». Những hôm khác và o giỠđó tôi nhẽ ra có thể nghÄ© đến má»™t tách trà ở căn há»™, chÆ¡i squash ở câu lạc bá»™ Hellenic, sau đó uống đồ Æ°á»›p lạnh ở quầy bar nhá» thô má»™c, ngồi ở má»™t cái bà n kim loại và nhìn ánh nắng tắt dần Ä‘i.
Khi Metty Ä‘i và o, trÆ°á»›c khi bốn giá», giỠđóng cá»a, má»™t chút, nó nói "Sáng nay ngÆ°á»i da trắng đã đến. Má»™t số đến trại lÃnh và má»™t số khác đến trạm thuá»· Ä‘iện". Äó là trạm thuá»· Ä‘iện, ngược lên dòng sông và i dặm. "Việc đầu tiên há» là m khi tá»›i doanh trại là bắn chết đại tá Yenyi. ChÃnh Tổng thống ra lệnh cho há» là m váºy. Ông nà y không đùa được đâu, Tổng thống ấy. Äại tá Yenyi chạy ra để gặp há», há» không để ông ta nói. Há» bắn ông ta ngay trÆ°á»›c mặt Ä‘Ã n bà và má»i ngÆ°á»i. Và trung sÄ© Iyanda – ngÆ°á»i đã mua cái mảnh vẽ hình quả táo ấy – há» cÅ©ng bắn anh ta rồi, cùng má»™t và i ngÆ°á»i lÃnh nữa".
Tôi nhá»› Iyanda vá»›i bá»™ quân phục gá»™t hồ cứng Ä‘Æ¡, khuôn mặt to bè, và đôi mặt cÆ°á»i, nhá», ranh mãnh của anh ta. Tôi nhá»› cách anh ta cá» lòng bà n tay lên mảnh vải vá»›i hình những quả táo Ä‘á» khổng lồ, cái cách đầy kiêu hãnh khi anh ta rút tiá»n ra trả - chỉ má»™t khoản nhá» thôi, tháºt thế. Cái mà nh! Tin vá» vụ hà nh quyết nà y hẳn là m má»i ngÆ°á»i dân ở đây thÃch thú. Không phải vì anh ta là má»™t kẻ tồi tệ, mà vì anh ta thuá»™c vá» cái bá»™ tá»™c săn nô lệ đáng ghét đó, cÅ©ng giống nhÆ° những ngÆ°á»i khác trong Ä‘á»™i quân đó, giống nhÆ° đại tá của anh ta.
Ngà i Tổng thống đã gá»i đến thị trấn và vùng chúng tôi sá»± khủng khiếp. NhÆ°ng cùng lúc, cÅ©ng bằng cách khủng bố Ä‘á»™i quân, ông cÅ©ng tạo má»™t cá» chỉ đối vá»›i ngÆ°á»i dân địa phÆ°Æ¡ng. Tin tức vá» vụ hà nh quyết lan rất nhanh, và má»i ngÆ°á»i nhanh chóng trở nên bối rối và bồn chồn. Há» có thể cảm thấy – nhÆ° tôi cÅ©ng đã bắt đầu cảm thấy – rằng lần đầu tiên kể từ Ä‘á»™c láºp đã có má»™t sá»± lãnh đạo thông minh ở thủ đô, và cái Ä‘á»™c láºp tá»± do cho tất cả đã chấm dứt.
Tôi có thể thấy sá»± đổi thay ở Metty. Nó mang vá» tin tức khá là đẫm máu. Dù sao nó cÅ©ng bình tÄ©nh hÆ¡n buổi sáng, và nó cÅ©ng là m Ferdinand bình tÄ©nh hÆ¡n. Chiá»u muá»™n chúng tôi bắt đầu nghe thấy tiếng súng. Buổi sáng hẳn tiếng súng đó đã phải là m chúng tôi kinh khiếp lắm. GiỠđây chúng tôi thấy khá là thoải mái – tiếng súng ở xa, và tiếng ầm ì không khác gì tiếng sấm, mà chúng tôi đã quá quen thuá»™c. Những con chó bị tiếng Ä‘á»™ng lạ là m rối trÃ, tru lên từng hồi, khi tiếng súng chùng xuống má»™t chút. Ãnh nắng chiá»u tà , cây cối, khói bếp, đó là tất cả những gì chúng tôi có thể trông thấy khi Ä‘i ra tầng đệm ngoà i cầu thang lá»™ thiên để nhìn.
Không ánh sáng nà o hiện lên và o lúc hoà ng hôn. Không có Ä‘iện. Máy phát Ä‘iện lại há»ng, hoặc ngÆ°á»i ta đã cố tình cắt cầu dao, hoặc trạm phát Ä‘iện đã bị những kẻ nổi loạn chiếm. NhÆ°ng giỠđây không có Ä‘iện cÅ©ng chẳng sao, Ä‘iá»u đó có nghÄ©a là chà Ãt cÅ©ng sẽ không có bạo loạn ban đêm. NgÆ°á»i dân ở đây không thÃch bóng tối, má»™t số ngÆ°á»i Ä‘i ngủ mà vẫn báºt Ä‘iện trong nhà hoặc lá»u của mình. Và không ai trong số chúng tôi – cả Metty lẫn Ferdinand và tôi – tin là trạm phát Ä‘iện bị quân nổi loạn chiếm. Chúng tôi đặt lòng tin và o những ngÆ°á»i da trắng của Tổng thống . Tình thế nà y, lúc sáng còn quá rối rắm vá»›i chúng tôi, giỠđây đã trở nên rất Ä‘Æ¡n giản.
Tôi ngồi nán lại trong phòng khách và đá»c tạp chà cÅ© trong ánh sáng của má»™t ngá»n đèn dầu. Trong phòng Metty và Ferdinand chuyện trò. Chúng không nói giá»ng ban ngà y hay giá»ng khi có Ä‘iện. Cả hai Ä‘á»u nói cháºm, trầm ngâm, cÅ© kỹ, chúng nói nhÆ° những ông cụ non. Khi và o đến hà nh lang qua khe cá»a, tôi nhìn thấy Metty Ä‘ang ngồi trên cái võng của nó, mặc quần đùi và áo lót, và Ferdinand, cÅ©ng quần đùi và áo lót, nằm dà i trên đệm đặt sát sà n nhà , chân chống và o tÆ°á»ng. Trong ánh sáng đèn dầu cảnh tượng giống nhÆ° bên trong má»™t túp lá»u, sá»± lÆ°á»i nhác của chúng, cách nói nhá» nhẹ, đầy những khoảng dừng và khoảng im lặng, rất hợp vá»›i dáng nằm ngồi của chúng. Lần đầu tiên trong ngà y hôm nay chúng Ä‘ang thÆ° giãn, và chúng cảm thấy giỠđây đã ở xa nguy hiểm đến Ä‘á»™ chúng bắt đầu nói vá» nguy hiểm chiến tranh và các Ä‘á»™i quân.
Metty nói nó đã thấy những ngÆ°á»i da trắng sáng nay.
Ferdinand nói "Có đầy lÃnh da trắng ở miá»n Nam. Äó đúng là má»™t cuá»™c chiến tranh".
"Nhẽ ra mà y nên nhìn há» sáng hôm nay. Há» Ä‘i thẳng đến doanh trại và chÄ©a súng và o tất cả má»i ngÆ°á»i. TrÆ°á»›c tao chÆ°a bao giá» thấy lÃnh nà o nhÆ° thế cả".
Ferdinand nói "Tao thấy linh lần đầu tiên khi tao còn rất nhá». Ngay sau khi ngÆ°á»i châu Âu Ä‘i ấy. Ở là ng mẹ tao, trÆ°á»›c khi tao rá»i khá»i đó đến ở vá»›i bố tao. Tụi lÃnh đó và o là ng. Chúng không có sÄ© quan và cÆ° xá» tháºt tệ".
"Chúng có súng không?"
"DÄ© nhiên là có rồi. Chúng tìm ngÆ°á»i da trắng để giết. Chúng nói bá»n tao giấu ngÆ°á»i da trắng. NhÆ°ng tao nghÄ© chúng chỉ muốn là m loạn thôi. Mẹ tao nói chuyện vá»›i chúng và chúng bá» Ä‘i. Chúng chỉ bắt theo và i ngÆ°á»i phụ nữ thôi".
"Mẹ mà y nói gì với chúng?"
"Tao không biết. NhÆ°ng chúng rất sợ hãi. Mẹ tao có quyá»n năng đặc biệt mà ".
Metty nói "Thế thì giống ngÆ°á»i ở bá» biển chúng ta rồi. Ông ta đến từ đâu đó gần đây nà y. Ông ta xúi giục giết ngÆ°á»i A ráºp. Bắt đầu từ chợ.Tao có ở đó. Giá mà mà y thấy cảnh đó, Ferdinand ạ. Chân tay cứ là bay tứ tung khắp phố cả".
"Tại sao ông ta giết ngÆ°á»i A ráºp?"
"Ông ta nói ông ta vâng lệnh chúa trá»i của ngÆ°á»i châu Phi".
Metty chÆ°a bao giá» kể cho tôi nghe chuyện đó. Có thể vì nó cho là chuyện đó chẳng có gì quan trá»ng, có thể chuyện đó là m nó sợ. NhÆ°ng nó đã nhá»›.
Chúng im lặng một lát, tôi có cảm giác Ferdinand đang kiểm lại những gì nó vừa nghe kể. Rồi chúng bắt đầu nói sang chuyện khác.
Tiếng súng vẫn tiếp tục. NhÆ°ng chúng không lại gần hÆ¡n. Äó là tiếng những khẩu súng ccz ngÆ°á»i da trắng tổng thốn phái đến, lá»i hứa vá» tráºt tá»± và sá»± tiếp diá»…n, và nghe nó tháºt êm Ä‘á»m, nhÆ° thể tiếng mÆ°a đêm. Tất cả những gì Ä‘ang Ä‘e doạ, trong cái bên ngoà i chÆ°a biết đó, Ä‘ang được kiểm tra. Và tháºt là má»™t sá»± khuây khoả, sau ná»—i sợ hãi, được ngồi trong căn há»™ có ánh đèn và nhìn cái bóng mà bóng đèn Ä‘iện không thể tạo ra, và được nghe Ferdinand và Metty trò chuyện bằng giá»ng ông già đầy lÆ°á»i biếng trong căn phòng đó, giỠđây đã trở thà nh má»™t cái Ä‘á»™ng nhá» bé ấm áp. Äiá»u nà y hÆ¡i giống vá»›i việc được Ä‘Æ°a đến những ngôi là ng bà máºt trong rừng, đến vá»›i sá»± bảo vệ và bà máºt của những túp lá»u ban đêm – má»i thứ bên ngoà i Ä‘á»u bá» mặc, Ä‘á»u nằm lại sau má»™t Ä‘Æ°á»ng ranh giá»›i bảo vệ huyá»n hoặc, và tôi nghÄ©, nhÆ° đã từng nghÄ© khi ăn trÆ°a vá»›i cặp vợ chồng già , rằng tuyệt là m sao nếu Ä‘iá»u đó là sá»± tháºt. Nếu sáng ra chúng ta thức dáºy và thấy rằng thế giá»›i đã tóp lại chỉ còn lại những gì chúng ta biết và những gì an toà n.
Buổi sáng có máy bay chiến đấu tá»›i. Gần nhÆ° ngay khi bạn nghe thấy tiếng nó, trÆ°á»›c khi bạn có thá»i gian ra ngoà i để nhìn, nó đã ầm Ä©, bay tháºt thấp, và o gà o lên theo cái cách khiến bạn khó có thể cảm thấy bạn vẫn thuá»™c vá» cÆ¡ thể mình, bạn gần nhÆ° mất hết cảm giác. Má»™t chiếc phản lá»±c bay rất thấp, thấp đến Ä‘á»™ bạn có thể nhìn thấy hình tam giác bạc ở thân dÆ°á»›i, là má»™t thứ giết ngÆ°á»i. Sau đó nó Ä‘i khá»i, nhanh chóng biến Ä‘i trên bầu trá»i, Ä‘ang trắng lên vì Ä‘á»™ nóng của ngà y đã bắt đầu. Nó lượn và i vòng nữa quanh thị trấn, chỉ má»™t cái máy bay duy nhất, giống nhÆ° má»™t con chim xấu xà không chịu bá» Ä‘i. Rồi nó bay qua vùng cây bụi. Cuối cùng nó nhà o xuống, và chỉ má»™t lúc sau, cách đó má»™t Ä‘oạn, những quả há»a tiá»…n nó ném xuống nổ tung ở đó. Chúng kêu nhÆ° những tiếng sấm mà chúng tôi đã quá quen thuá»™c.
Nó còn quay lại và i lần trong tuần, vẫn cái máy bay đó, bay là là trên thị trấn và vùng cây bụi, hú há»a ném chất nổ xuống. NhÆ°ng chiến tranh đã qua ngà y đầu tiên đó. Dù Ä‘Ã là má»™t tháng trÆ°á»›c khi quân Ä‘á»™i phải trở vá» từ vùng cây bụi, và cả hai tuần tròn trặn trÆ°á»›c khi Van der Meyden bắt đầu mất Ä‘i những ngÆ°á»i khách má»›i của mình.
Khi má»›i bắt đầu, trÆ°á»›c khi những ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông da trắng tá»›i, tôi tá»± coi mình là trung láºp. Tôi từng chẳng há» muốn bên nà o chiến thắng, cả quân Ä‘á»™i lẫn quân nổi loạn. Khi đã xong, cả hai bên Ä‘á»u thua tráºn.
Nhiá»u ngÆ°á»i lÃnh – từ bá»™ lạc chiến binh nổi tiếng – đã bị giết. Nhiá»u ngÆ°á»i hÆ¡n thế mất súng ống và quân phục thẳng Ä‘Æ¡ cùng bản doanh mà hỠđã chi khá tiá»n để trang hoà ng. Quân Ä‘á»™i được Tổng thống tổ chức lại, tại nÆ¡i rằng xa, ở thủ đô, tại thị trấn chúng tôi quân Ä‘á»™i trở nên ô hợp hÆ¡n, vá»›i ngÆ°á»i từ nhiá»u bá»™ tá»™c, nhiá»u vùng khác nhau. Những ngÆ°á»i của bá»™ lạc hiếu chiến không còn được bảo vệ tại thị trấn chúng tôi. Có những cảnh khủng khiếp ở doanh trại, Ä‘Ã n bà than vãn trên Ä‘Æ°á»ng và o rừng, vác theo cái bụng chá»a. Má»™t bá»™ lạc nổi tiếng, giỠđây đã trở nên vô vá»ng giữa những con mồi truyá»n thống của mình, đó là má»™t trong những luáºt cÅ© kỹ của rừng, má»™t thứ đến từ chÃnh Thiên nhiên, đã được chuyển hóa.
Những ngÆ°á»i nổi loạn đói rách trong vùng chúng tôi nhanh chóng bắt đầu xuất hiện trở lại thị trấn, đói rách và hèn hạ hÆ¡n, mang trên m`inh những đống rẻ rách Ä‘en kịt, những ngÆ°á»i chỉ má»›i và i tuần trÆ°á»›c đây từng nghÄ© mình đã tìm được sức mạnh bái váºt đủ để là m súng của kẻ thù phải gáºp xuống và thảy đạn xuống nÆ°á»›c. Trên những gÆ°Æ¡ng mặt nhầu nhÄ© đó là sá»± cay đắng, và má»™t số ngÆ°á»i khi rút lui có vẻ hÆ¡i Ä‘iên khùng. NhÆ°ng há» cần thị trấn mà há» từng muốn phá huá»·, đúng nhÆ° Mahesh đã nói, hỠđã được cứu khá»i sá»± tá»± tá». Há» công nháºn trà tuệ má»›i Ä‘ang lãnh đạo đất nÆ°á»›c từ xa, và há» quay vá» vá»›i thói quen cÅ© của mình là vâng lá»i.
Lần đầu tiên kể từ khi tôi đến đây có cái gì đó giống vá»›i cuá»™c sống ở chá»— Van der Weyden. Những chiếc tà u hÆ¡i nÆ°á»›c mang đến không chỉ đồ tiếp tế cho ngÆ°á»i da trắng của Tổng thống , mà cả những ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà hết sức bụ bẫm ăn mặc đẹp, từ những bá»™ tá»™c dÆ°á»›i hạ lÆ°u dòng sông, đứng cạnh há» Ä‘Ã n bà vùng chúng tôi, những ngÆ°á»i chèo thuyá»n Ä‘á»™c má»™c và bốc vác, trông nhÆ° những thằng bé xÆ°Æ¡ng xẩu.
Cuối cùng chúng tôi được phép ra Ä‘áºp nÆ°á»›c và trạm thuá»· Ä‘iện, gần nÆ¡i đã xảy ra đánh nhau. Máy móc ở đó không bị Ä‘á»™ng đến, nhÆ°ng chúng tôi đã mất Ä‘i má»™t trong những há»™p đêm má»›i của mình. Nó đã được dá»±ng lên bởi má»™t ngÆ°á»i tị nạn từ lãnh thổ Bồ Äà o Nha ở phÃa Nam (má»™t ngÆ°á»i trốn quân dịch), và có địa thê rất đẹp, trên má»™t vách đá nhìn toà n cảnh dòng sông. Äó là chá»— chúng tôi đã bắt đầu cảm thấy quen thuá»™c. Cây cối được trang hoà ng bằng những bóng đèn mà u và chúng tôi ngồi tại những cái bà n kim loại uống rượu vang Bồ Äà o Nha nhẹ và nhìn hẻm núi cùng cái Ä‘áºp, nhÆ° thế tháºt là sang trá»ng, và là m chúng tôi trở nên sà nh Ä‘iệu. Chá»— đó đã bị quân nổi dáºy chiếm và phá tan. Toà nhà chÃnh Ä‘Æ¡n giản và rất tầm thÆ°á»ng – tÆ°á»ng bằng những khối bê tông bao quanh má»™t sà n nhảy ngoà i trá»i vá»›i má»™t quầy bar được quây kÃn má»™t bên. TÆ°á»ng vẫn còn (dù hỠđã cố đẩy đổ, có những vết đạn chá»— ngÆ°á»i ngồi), nhÆ°ng toà n bá»™ đồ đạc ở đây Ä‘á»u bị phá huá»·. Sá»± Ä‘iên giáºn của những kẻ nổi loạn không khác gì sá»± Ä‘iên giáºn chống máy móc, Ä‘iện, má»i thứ không thuá»™c vá» rừng ráºm và châu Phi.
Có dấu hiệu vá» sá»± Ä‘iên giáºn đó ở cả những chá»— khác nữa. Sau tráºn đánh trÆ°á»›c đó má»™t cÆ¡ quan Liên Hiệp Quốc đã sá»a lại trạm Ä‘iện và bá» Ä‘Æ°á»ng trên đỉnh Ä‘áºp. Má»™t mảnh kim loại được đặt trên má»™t kim tá»± tháp nhá» bằng đá, cách Ä‘áºp má»™t Ä‘oạn, ghi nháºn lại chuyện đó. Mảnh kim loại đã bị xóa Ä‘i, bị Ä‘áºp bằng những thứ đồ kim loại nặng, là m bay Ä‘i những chữ cái. Ở Ä‘oạn đầu bá» Ä‘Æ°á»ng trên đỉnh Ä‘áºp, những ngá»n đèn theo tiêu chuẩn châu Âu từng được đặt để trang trà – đèn cÅ© tại má»™t trạm năng lượng má»›i. Má»™t ý tưởng đẹp: nhÆ°ng những ngá»n đèn đó cÅ©ng bị bắn, và lại có mÆ°u toan xoá sạch những chữ cái – tên của những ngÆ°á»i là m ra đèn và o thế ká»· mÆ°á»i chÃn ở Paris.
Sá»± Ä‘iên giáºn nà y tạo nên hình ảnh những ngÆ°á»i dân thÆ°á»ng tay không Ä‘Æ°Æ¡ng đầu vá»›i kim loại. Và chỉ sau và i tuần hoà bình, vẫn những ngÆ°á»i ấy đến từ các ngôi là ng, đói lả và xin ăn trong thị trấn, vá»›i há» má»i chuyện đã xa quá rồi, khó mà tưởng tượng ra được nữa.
ChÃnh trong những ngà y xa xôi của hoà bình đó cha Huismans Ä‘i chuyến Ä‘i quen thuá»™c của mình và đã bị giết. Cái chết của ông có thể không bao giỠđược phát hiện ra, có thể chỉ cần vùi xác ông đâu đó trong vùng cây bụi. NhÆ°ng những kẻ giết ông muốn chuyện đó được biết đến. Thi hà i của ông được đặt lên trên má»™t cái thuyá»n Ä‘á»™c má»™c, và cái thuyá»n trối xuôi dòng sông chÃnh cho đến khi mắc và o bá» vá»›i má»™t má»› lan dạ hÆ°Æ¡ng. CÆ¡ thể ông nát nhừ, đầu bị cắt và đâm thủng. Ông được chôn cất nhanh chóng, vá»›i nghi lá»… tối thiểu.
Äiá»u nà y tháºt là khủng khiếp. Cái chết đó là m cho cuá»™c Ä‘á»i ông gần nhÆ° má»™t sá»± phà phạm. Biết bao hiểu biết đã bị chôn vùi cùng vá»›i ông ,và vá»›i tôi còn nhiá»u hÆ¡n hiểu biết – thái Ä‘á»™ của ông, sá»± say mê châu Phi của ông, cảm giác của ông vá» những niá»m tin của rừng. Má»™t phần của thế giá»›i đã mất Ä‘i cùng vá»›i ông.
Tôi từng ngưỡng má»™ cha Huismans vì sá»± trong trắng của ông, nhÆ°ng giỠđây tôi phải há»i liệu cuối cùng cái đó có giá trị gì không. Má»™t cái chết nhÆ° váºy là m chúng ta đặt câu há»i vá» má»i thứ. NhÆ°ng chúng ta là con ngÆ°á»i, không kể đến những cái chết xung quanh chúng ta, chúng ta vẫn tiếp tục là ngÆ°á»i trần mắt thịt, và chúng ta không thể mãi ở trong tâm trạng day dứt đó lâu được. Khi đã thoát khá»i tâm trạng đó tôi cảm thấy – má»™t ngÆ°á»i má»›i sâu sắc, má»›i yêu Ä‘á»i là m sao, tôi không há» nghi ngá» Ä‘iá»u đó – rằng ông đã sống Ä‘á»i của mình tốt hÆ¡n hầu hết chúng ta. à tưởng mà cha Huismans có vá» văn minh đã khiến ông sống cuá»™c Ä‘á»i hiến dâng khá đặc biệt của m`inh. Äiá»u đó khiến ông nhìn ngắm, sÆ°u tầm, Ä‘iếu đó khiến ông tìm ra sá»± già u có của nhân bản, trong khi chúng ta, những ngÆ°á»i còn lại, chỉ nhìn thấy cây bụi hay ngừng không tìm kiếm gì nữa hết cả. NhÆ°ng ý tưởng của ông vá» văn minh cÅ©ng chÃnh là sá»± phù phiếm của ông. Cái đó là m cho ông Ä‘i đến quá nhiá»u bá»™ tá»™c hổ lốn bên dòng sông của chúng tôi, và ông đã phải trả giá vì Ä‘iá»u đó.
Cái chết của ông còn nhiá»u bà ẩn. NhÆ°ng cÆ¡ thể đã nổi lá»nh bá»nh trên dòng sông chÃnh trong má»™t cái thuyá»n Ä‘á»™c má»™c và đã được nhiá»u ngÆ°á»i nhìn thấy. Những lá»i đồn đại bay quanh trÆ°á»ng trung há»c. Tại thị trấn chúng tôi cha Huismans được tiếng – dù phần lá»›n ngÆ°á»i ở đây không hiểu mấy vỠông – là ngÆ°á»i yêu châu Phi, và má»™t số cáºu bé ở trÆ°á»ng đã rất bối rối và hô thẹn. Má»™t số nổi đóa. Ferdinand – đã hồi lại sau ngà y đánh nhau, không còn muốn trở vá» là ng cha mình hay mẹ mình nữa. Tôi không há» ngạc nhiên.
Ferdinand nói "Äó là má»™t cái gì Ä‘o của ngÆ°á»i châu Âu, má»™t bảo tà ng. Tại đó ngÆ°á»i ta chống lại chúa của ngÆ°á»i châu Phi. Chúng tôi có mặt nạ trong nhà và chúng tôi biết nó ở đó để là m gì. Chúng tôi chẳng việc gì phải đến bảo tà ng của ông Huismans cả."
"Chúa của ngÆ°á»i châu Phi" – những từ của Metty, và Metty đã há»c nó từ ngÆ°á»i lãnh đạo cuá»™c nổi loạn chống ngÆ°á»i A ráºp ở bá» biển. Tôi đã nghe những từ nà y lần đầu tiên và o cái đêm khà tôi nghe tiếng súng nổ vẳng đến từ trạm thủy Ä‘iện và biết rằng chúng tôi được an toà n. Những từ nà y, khi nói chúng ta, có vẻ nhÆ° đã giải thoát Ä‘iá»u gì đó cho Ferdinand. Những ngà y đó trong căn há»™ là những ngà y của cÆ¡n khủng hoảng đặc biệt đối vá»›i Ferdinand, và kể từ đó nó không còn cố đóng má»™t vai kịch nà o khác nữa. NhÆ° thế đã là má»™t vai diá»…n có thêm nhiá»u ý nghÄ©a hÆ¡n. Nó không còn quan tâm đến việc là má»™t kẻ lạc loà i ở châu Phi, Ä‘Æ¡n giản nó là má»™t ngÆ°á»i châu Phi, và nó, sẵn sà ng để tìm hiểu má»i khÃa cạnh của tÃnh cách mình.
Äiá»u nà y không là m nó sống dá»… dà ng hÆ¡n. Nó không còn lịch thiệp, nó trở nên hung hăng và ương bÆ°á»›ng, vá»›i má»™t sá»± bồn chồn bà ẩn. Nó bắt đầu xa lánh cá»a hiệu và căn hô. Tôi đồ rằng đó là cách thức để nó tá»± thể hiện, sau cuá»™c chiến lá»›n của quân nổi loạn, rằng nó có thể là m mà không cần tôi. NhÆ°ng rồi má»™t hôm Metty mang đến cho tôi má»™t lá thÆ° của Ferdinand ,và bức thÆ° đã là m tôi cảm Ä‘á»™ng. Äó là lá thÆ° chỉ gồm má»™t câu viết bằng những chữ to cồ cá»™ trên má»™t mặt giấy kẻ ly xé ra từ má»™t cuốn vở bà i táºp, và được gá»i Ä‘i không có phong bì, mặt giấy chỉ được gáºp lại tháºt nhá» và gá»n "Salim! Chú đã giúp cháu lúc đó và coi cháu là thà nh viên gia đình chú. F."
Äó là lá thÆ° cám Æ¡n. Tôi đã cho nó trú ẩn dÆ°á»›i mái nhà của tôi, và vá»›i nó, má»™t ngÆ°á»i châu Phi, việc đó tháºt đặc biệt và cần được ghi nháºn. NhÆ°ng nó không muốn tá» ra xu nịnh hoặc yếu Ä‘uối, và má»i thứ trong bức thÆ° Ä‘á»u cá»™c cằn má»™t cách có chủ Ä‘Ãch – không phong bì, tá» giấy kẻ ly được xé ra từ má»™t cuốn vở rất to và rất bẩn, không có từ nà o trá»±c tiếp nói đến lá»i cám Æ¡n. "Salim!" chứ không phải "ngà i Salim", "F" chứ không phải Ferdinand.
Tôi thấy Ä‘iá»u nà y tháºt buồn cÆ°á»i và đáng cảm Ä‘á»™ng. Dù sao cÅ©ng có cái gì đó mỉa mai trong toà n bá»™ sá»± việc. Hà nh Ä‘á»™ng khiến Ferdinand trở nên má»m má»ng là má»™t cá» chỉ Ä‘Æ¡n giản của má»™t ngÆ°á»i đến từ bá» biển mà gia đình sống tháºt gần, rất gần, vá»›i gia nhân của mình, những ngÆ°á»i đã từng má»™t thá»i là nô lệ, thuá»™c dòng dõi của dân tá»™c bị bắt cóc từ vùng nà y của châu Phi. Ferdinand có lẽ sẽ tức Ä‘iên nếu nó biết Ä‘iá»u đó. Lá thÆ°, và tÃnh cách má»›i bá»›t khoa trÆ°Æ¡ng của nó cÅ©ng cho thấy nó đã lá»›n lên được khá nhiá»u. Và đó chÃnh là điá»u mà mẹ nó, Zabeth, tâm niệm khi cô mang nó đến cá»a hiệu nhá» tôi trông coi.
Äiá»u Ferdinand nói vá» bá»™ sÆ°u táºp của cha Huismans, những ngÆ°á»i khác cÅ©ng bắt đầu nói. Khi còn sống, cha Huismans, ngÆ°á»i thu tháºp những thứ thuá»™c vá» châu Phi, từng được coi là má»™t ngÆ°á»i bạn của châu Phi. NhÆ°ng giỠđây việc đó đã thay đổi. Có cảm giác nhÆ° bá»™ sÆ°u táºp là má»™t cái gì đó chống đối lại tôn giáo châu Phi, và không ai ở trÆ°á»ng trung há»c chịu lấy nó Ä‘i. Có lẽ không còn ai ở đó còn đủ kiến thức và kiến văn cần thiết.
Những ngÆ°á»i khách tham quan đôi khi cÅ©ng xem bá»™ sÆ°u táºp. Những bức chạm trổ bằng gốm vẫn còn nguyên, nhÆ°ng trong căn phòng để súng có lắp quạt những chiếc mặt nạ đã bắt đầu há»ng và mùi đã trở nên tháºt khó chịu. Bản thân những chiếc mặt nạ, nằm ngả nghiêng trên những cái giá má»ng mảnh, dÆ°á»ng nhÆ° đã má»™t Ä‘i quyá»n năng tôn giáo mà cha Huismans đã bảo tôi nhìn trong đó, không có ông, chúng chỉ Ä‘Æ¡n giản là những đồ váºt kỳ cục mà thôi.
Trong không khà hoà bình má»›i giỠđây đã được thiết láºp dà i lâu ở thị trấn, chúng tôi bắt đầu đón những khách du lịch từ khoảng má»™t chục nÆ°á»›c, giáo viên, sinh viên, cứu trợ nà y kia và những ngÆ°á»i chừng nhÆ° muốn khám phá châu Phi, sung sÆ°á»›ng vá»›i bất cứ thứ gì tìm thấy, và cao ngạo nhìn những ngÆ°á»i nÆ°á»›c ngoà i nhÆ° chúng tôi sống ở đó. Bá»™ sÆ°u táºp bắt đầu bị phá hoại. Ai còn có tÃnh châu Phi hÆ¡n anh chà ng châu Mỹ trẻ tuổi đã xuất hiện trong số chúng tôi , ngÆ°á»i luôn sẵn sà ng mặc đồ châu Phi và nhảy những Ä‘iệu nhảy châu Phi? Má»™t hôm anh ta Ä‘á»™t ngá»™t bá» Ä‘i bằng tà u thuá»·, và sau đó chúng tôi phát hiện bá»™ sÆ°u táºp trong phòng để súng đã bị đóng thùng Ä‘i cùng đồ đạc anh ta vá» Mỹ, không nghi ngá» gì chúng sẽ trở thà nh trá»ng tâm của trÆ°ng bà y nghệ thuáºt nguyên thủy mà anh ta thÆ°á»ng nói đã bắt đầu. Những sản phẩm phong phú nhất của rừng.
Tà i sản của ngudoc
25-10-2008, 03:30 PM
Phi Thăng Chi Háºu
Tham gia: Jun 2008
Bà i gởi: 1,213
Thá»i gian online: 3 tuần 1 ngà y 1 giá»
Thanks: 286
Thanked 0 Times in 0 Posts
PHẦN II - Khu mới
ChÆ°Æ¡ng 6
Nếu bạn nhìn má»™t Ä‘Ã n kiến Ä‘ang hà nh quân bạn sẽ thấy có má»™t số con rất lá»™n xá»™n hay Ä‘i sai Ä‘Æ°á»ng. Äà n kiến không có thá»i gian cho chúng, nó vẫn tiếp tục Ä‘i. Äôi khi những con lá»™n xá»™n chết. Ngay cả khi Ä‘iá»u đó xảy ra cho Ä‘Ã n kiến cÅ©ng chẳng mảy may rúng Ä‘á»™ng. Có má»™t sá»± rối loạn nhá» chung quanh cÆ¡ thể chuyện vá»›i xấu số, cuối cùng nó sẽ được mang theo – và nó má»›i nhẹ là m sao. Má»i lúc sá»± tất báºt vẫn cứ tiếp diá»…n, và điá»u đó rõ rà ng mang tÃnh xã há»™i rất cao, cái khung cảnh gặp gỡ và chà o há»i mà những con kiến Ä‘i ngược chiá»u nhau, Ä‘i từ tổ ra và đi vá» tổ, vẫn thÆ°á»ng là m.
Váºy là đã sau cái chết của cha Huismans. Ngà y xÆ°a thì hẳn cái chết của ông cÅ©ng là m chúng tôi nổi giáºn đấy, và má»i ngÆ°á»i hẳn cÅ©ng sẽ đổ Ä‘i tìm những kẻ đã sát hại ông. NhÆ°ng giỠđây chúng tôi – những ngÆ°á»i ngoà i cuá»™c, nhÆ°ng kể cả những ngÆ°á»i sống ở đây lẫn khách du lịch, những ngÆ°á»i không còn chá»— nà o khác tốt hÆ¡n để Ä‘i – chỉ cúi gục đầu xuống và tiếp tục công việc của mình.
Thông Ä‘iệp duy nhất của cái chết của ông là chúng tôi phải cẩn tháºn hÆ¡n và nhá»› mình Ä‘ang ở đâu. Và lạ hÆ¡n nữa, khi hà nh Ä‘á»™ng nhÆ° thế, khi gục đầu và tiếp tục công việc, chúng tôi chợt nháºn ra ông đã thấu thị cho thị trấn chúng tôi. Ông từng nói thị trấn nà y có thể chịu Ä‘á»±ng được sá»± thất bại nhÆ°ng chỉ là tạm thá»i mà thôi. Má»—i lần sau thất bại, ná»n văn minh châu Âu lại trở nên vững và ng hÆ¡n má»™t chút ở khúc quanh dòng sông nà y, thị trấn luôn có thể bắt đầu lại, và má»—i lần tháºt lại có thể phát triển thêm má»™t chút. Trong hoà bình mà hiện tại chúng tôi Ä‘ang có, thị trấn không chỉ được tái thiết, nó còn phát triển. Và sá»± nổi loạn và cái chết của cha Huismans thoảng qua rất nhanh.
Chúng tôi không có được nhãn quan rá»™ng lá»›n của cha Huismans. Má»™t số trong chúng tôi có những ý tưởng riêng vá» ngÆ°á»i châu Phi và tÆ°Æ¡ng lai của há». NhÆ°ng tôi thấy rằng chúng tôi đã thá»±c sá»± chia sẻ lòng tin và o tÆ°Æ¡ng lai vá»›i ông. Trừ phi chúng tôi tin rằng những thay đổi đó đến vá»›i chúng tôi từ châu Phi, chúng tôi đã không thể nà o là m công việc của mình. Có lẽ ở đó không có gì quan trá»ng. Và mặc những cái bá» ngoà i – chúng tôi cÅ©ng có thái Ä‘á»™ vá»›i chÃnh mình nhÆ° ông từng có vá»›i chÃnh ông. Ông tá»± coi mình là má»™t phần của má»™t tiến trình lịch sá» vÄ© đại, có thể đã thấy trÆ°á»›c cái chết của chÃnh mình là cái gì đó chẳng há» quan trá»ng, không mảy may gây xáo trá»™n - chúng tôi cÅ©ng cảm thấy nhÆ° thế nhÆ°ng từ má»™t khÃa cạnh khác.
Chúng tôi là những ngÆ°á»i Ä‘Æ¡n giản có các ná»n văn minh nhÆ°ng không có nhà . Má»—i khi được phép, chúng tôi là m những việc phức tạp chúng tôi phải là m, chúng tôi giống nhÆ° Ä‘Ã n kiến. Chúng tôi không có nhiá»u tiện nghi, nhÆ°ng và o những khoảng thá»i gian tốt hoặc xấu chúng tôi sống vá»›i sá»± hiểu biết rằng chúng tôi đáng giá, rằng sá»± lao Ä‘á»™ng của chúng tôi và o bất cứ lúc nà o cÅ©ng có thể bị bá» phÃ, rằng chÃnh chúng tôi cÅ©ng có thể bị thổi bay, và rằng những ngÆ°á»i khác có thể thay thế chúng tôi. Vá»›i chúng tôi đó là khÃa cạnh Ä‘au Ä‘á»›n, khi mà những ngÆ°á»i khác có thể tá»›i và o thá»i Ä‘iểm tốt đẹp hÆ¡n. NhÆ°ng chúng tôi sống nhÆ° Ä‘Ã n kiến, chúng tôi tiếp tục sống nhÆ° thế.
Những ngÆ°á»i ở vị trà chúng tôi chuyển nhanh từ sợ hãi sang lạc quan và lại quay trở lại sầu thảm. GiỠđây chúng tôi Ä‘ang sống trong giai Ä‘oạn bùng nổ kinh tế. chúng tôi cảm thấy trà tuệ cai trị má»›i – và cả nghị lá»±c – từ thủ đô, có nhiá»u tiá»n đồng được lÆ°u hà nh, và hai thứ đó – tráºt tá»± và tiá»n bạc – là đủ để mang lại niá»m tin cho chúng tôi. Nó trả lại cho chúng tôi nghị lá»±c, và nghị lá»±c, hÆ¡n là tÃnh nhanh chóng hay vốn lá»›n, là cái chúng tôi sở hữu.
Má»i loại dá»± án được bắt đầu. Các cÆ¡ quan chÃnh phủ khác nhau lại đến; và thị trấn Ãt nhất cÅ©ng trở thà nh nÆ¡i có thể là m việc được. Chúng tôi đã có lại tà u hÆ¡i nÆ°á»›c, giỠđây sân bay đã được hoạt Ä‘á»™ng trở lại và mở rá»™ng, để đón những chuyến bay từ thủ đô (chở lÃnh). Các cité đông ngÆ°á»i dần, những cité má»›i cÅ©ng được xây dá»±ng, dù chẳng thấm tháp gì so vá»›i là n sóng ngÆ°á»i đến từ là ng mạc, chúng tôi không bao giá» mất Ä‘i những trại ngủ đêm đêm trên những Ä‘Æ°á»ng phố và quảng trÆ°á»ng trung tâm. NhÆ°ng giỠđây đã có xe buýt, và nhiá»u taxi hÆ¡n. Chúng tôi tháºm chà còn có được má»™t hệ thống Ä‘iện thoại má»›i. Những cái đó còn xa má»›i có thể coi là tốt đối vá»›i nhu cầu của chúng tôi, nhÆ°ng đó là cái mà NgÆ°á»i Äà n Ông VÄ© Äại ở thủ đô muốn cho chúng tôi.
Sá»± tăng lên của dân số có thể được tÃnh qua số lượng rác rưởi trong các cité. Há» không đốt rác của mình bằng dầu nhÆ° chúng tôi vẫn là m, há» chỉ ném nó ra những con Ä‘Æ°á»ng nham nhở - những thứ rác rưởi châu Phi rá»i rã, đầy tro. Những đống rác đó, dù thÆ°á»ng xuyên được mÆ°a gá»™t Ä‘i, vẫn lá»›n lên tháng nà y qua tháng ná» thà nh những cái đồi nhá» vững chắc, và những cái đồi đúng nghÄ©a vá» chiá»u cao nhÆ° những ngôi nhà bằng bê tông trong các cité.
Không ai muốn chuyển rác Ä‘i. nhÆ°ng những chiếc taxi sặc mùi thuốc tẩy uế, các quan chức sở y tế chá»— chúng tôi tá»± hà o vá» những chiếc taxi. Và vì lý do đó. Thá»i thá»±c dân phÆ°Æ¡ng tiện giao thông công cá»™ng theo luáºt được sở tẩy uế má»—i năm má»™t lần. Những ngÆ°á»i tẩy uế phải trả tiá»n. Táºp quán nà y vẫn được ghi nhá»›. Ai cÅ©ng muốn được là m việc tẩy uế nà y, giỠđây taxi và xe tải không còn được tẩy uế mồi năm má»™t lần nữa, mà bất kỳ lúc nà o chúng bị tóm. Má»—i lần nhÆ° thế phải trả phÃ, và những ngÆ°á»i tẩy uế ở trong chiếc xe jeep rình taxi và xe tải trốn giữa những ngá»n đồi rác. Những con Ä‘Æ°á»ng bụi Ä‘á» của thị trấn chúng tôi, hà ng năm nay bị bá» quên, đã nhanh chóng oằn xuống dÆ°á»›i sức nặng của giao thông, và những cuá»™c săn lùng tẩy uế đó theo má»™t cách nà o đó là má»™t chuyển Ä‘á»™ng cháºm chạp đáng tò mò, vá»›i những chiếc xe của ngÆ°á»i săn lùng và bị săn lùng chạy ngược xuôi những nếp gấp của Ä‘Æ°á»ng nhÆ° những chiếc thuyá»n ngoà i biển.
Má»i ngÆ°á»i – cÅ©ng nhÆ° các quan chức y tế - những ngÆ°á»i là m việc qua ngà y Ä‘á»u rất quyết tâm và sốt sắng là m việc đó, những ngÆ°á»i của bên thuế, cảnh sát, tháºm chà quân Ä‘á»™i. Äá»™i ngÅ© hà nh chÃnh đã dầy lên, có những ngÆ°á»i mà bạn có thể phải gá»i đến. Bạn có thể được việc nếu bạn biết cách là m.
Và thị trấn ở bên khúc quanh của dòng sông lại bắt đầu cái mà cha Huismans từng thÆ°á»ng xuyên nói, rất lâu trÆ°á»›c khi những ngÆ°á»i bên kia bỠẤn Ä‘á»™ dÆ°Æ¡ng hau châu Âu tá»›i. Nó đã trở thà nh trung tâm thÆ°Æ¡ng mại cho cả vùng, má»™t vùng rá»™ng lá»›n. GiỠđây các marchand đến từ rất xa, trải qua hà nh trình khó khăn hÆ¡n Zabeth nhiá»u, má»™t số ngÆ°á»i phải Ä‘i mất cả tuần lá»…. Tà u hÆ¡i nÆ°á»›c không còn Ä‘i dÆ°á»›i thị trấn của chúng tôi nữa, trên ghá»nh nÆ°á»›c chỉ có những thuyá»n Ä‘á»™c má»™c (má»™t số có Ä‘á»™ng cÆ¡ lắp ngoà i) và má»™t số xuồng lá»›n. Thị trấn của chúng tôi trở thà nh má»™t kho hà ng hoá, và tôi đã có được má»™t số hãng (trở lại những cái mà Nazruddin từng có) để mua các đồ dùng mà cho đến lúc nà y tôi chỉ má»›i mua Ä‘i bán lại lẻ.
Có tiá»n trong các hãng. Sản phẩm cà ng Ä‘Æ¡n giản bao nhiêu, hà ng hoá cà ng dá»… bán bấy nhiêu. Äó là má»™t kiểu buôn bán khác vá»›i buôn bán nhá» lẻ. Chẳng hạn nhÆ° pin Ä‘iện – tôi đã mua và bán khá nhiá»u rất lâu trÆ°á»›c khi chúng tá»›i, tôi không còn phải chạm tay và o chúng hoặc tháºm chà không cần nhìn đến chúng. Cái nà y cÅ©ng giống nhÆ° buôn bán bằng nÆ°á»›c bá»t, má»i thứ trên giấy tá» cả, cÅ©ng giống nhÆ° má»™t dạng trò chÆ¡i – cho đến má»™t ngà y bạn chợt nháºn ra là pin đã tốt, và bạn đến kho hải quan và nhìn thấy chúng ở đó, những thứ mà những ngÆ°á»i công nhân ở đâu đó đã là m ra. Những thứ đồ hữu dụng, những thứ đồ cần thiết đó – chúng có thể được nháºn trong má»™t há»™p giấy mà u nâu, nhÆ°ng những ngÆ°á»i đã là m ra chúng hẳn là mất rất nhiá»u công để dán nhãn đẹp lên chúng vá»›i những lá»i quảng cáo đầy hấp dẫn. Buôn bán, hà ng hoá! Má»™t sá»± bà hiểm má»›i lá»›n là m sao! Chúng tôi không thể là m ra những thứ đồ mà chúng tôi bán, chúng tôi hiếm khi hiểu được những nguyên lý của chúng. Chỉ có tiá»n má»›i mang lại những thứ kỳ diệu đó cho chúng tôi, những ngÆ°á»i ở sâu trong vùng cây bụi, và chúng tôi buôn bán chúng theo cách má»›i ngẫu nhiên là m sao!
Những ngÆ°á»i bán hà ng từ thủ đô, phần lá»›n là ngÆ°á»i châu Âu, giá» thÃch Ä‘i máy bay đến hÆ¡n là trôi nổi bảy ngà y trên tà u thuá»· khi ngược dòng và năm ngà y khi xuôi dòng, đã bắt đầu ở lại chá»— Van der Meyden, và há» tạo ra má»™t chút Ä‘a dạng cho cuá»™c sống xã há»™i của chúng tôi. Tại câu lạc bá»™ Hellenic, tại các quầy bar, chà Ãt há» cÅ©ng mang tá»›i hÆ¡i hÆ°á»›ng của châu Âu và thà nh phố lá»›n – bầu không khà trong đó ,trong những câu chuyện của há», khiến tôi có cảm tưởng Nazruddin từng sống ở đó.
Mahesh, cá»a hiệu của anh ở đối diện vá»›i Van der Weyden, thấy được những ngÆ°á»i đến và đi, và sá»± phấn khÃch đã dẫn anh và o má»™t loạt những cuá»™c phiêu lÆ°u thÆ°Æ¡ng mại nhá». Mahesh tháºt lạ lùng. Anh luôn nhìn thấy má»™t sá»± bùng nổ kinh tế lá»›n, nhÆ°ng anh có thể tiêu tốn nhiá»u tuần lá»… cho những thứ khá là nhá» nhặt.
Má»™t hôm anh mua vá» má»™t cái máy cắt chữ số và anh mua má»™t đống những tá» giấy nhá»±a để dán số hoặc chữ. à tưởng của anh là cung cấp bảng tên cho thị trấn. Anh táºp luyện ở nhà , Shoba nói âm thanh tháºt là khủng khiếp. Mahesh, trong căn há»™ và tại cá»a hiệu của mình, trÆ°ng ra những mẫu bảng tên là m được nhÆ° thể chÃnh anh, chứ không phải cái máy, đã tạo ra những chữ đẹp đẽ đó. TÃnh hiện đại và chÃnh xác – và , hÆ¡n tất cả, cái vẻ "công nghiệp" của những tấm bảng – thá»±c sá»± là m anh phấn khÃch, và anh chắc chắn cÅ©ng là m những ngÆ°á»i khác phấn khÃch theo.
Anh đã mua bá»™ dụng cụ từ má»™t ngÆ°á»i bán hà ng ở chá»— Van der Weyden. Äó thá»±c sá»± là cách là m ăn được chăng hay chá»› của Mahesh, khi nghÄ© cần có những Ä‘Æ¡n đặt hà ng in chữ, anh chỉ có thể nghÄ© đến việc chạy ngang qua Ä‘Æ°á»ng đến chá»— Van der Weyden – ngược lại vá»›i chặng Ä‘Æ°á»ng ngÆ°á»i bán hà ng đã tá»›i bán máy cho anh. Anh dồn toà n bá»™ hy vá»ng của mình và o Van der Weyden. Anh là m lại hết các bảng số phòng, má»i thứ bảng toilet, và anh gắn báng và o hầu hết cánh cá»a ở tầng dÆ°á»›i. Chỉ Van der Weyden thôi cÅ©ng khiến anh bở hÆ¡i tai hà ng tuần và hoà n được vốn cái máy. NhÆ°ng những ngÆ°á»i sở hữu Weyden (má»™t cặp vợ chồng ngÆ°á»i italia trung niên ở tầng dÆ°á»›i cùng, trốn Ä‘Ã ng sau những ngÆ°á»i châu Phi của mình) không muốn dùng chúng. Và không nhiá»u ngÆ°á»i trong số chúng tôi cảm thấy nhu cầu phải có tên mình trên những mảnh gá»— hình tam giác trên bà n. Thế là ý tưởng tiêu tan, thứ dụng cụ đó bị bá» xó.
Mahesh, má»—i khi ấp ủ má»™t ý tưởng má»›i, lại thÃch tá» ra bà hiểm. chẳng hạn, thá»i gian anh nháºp má»™t chiếc máy từ Nháºt Bản để cắt các mẩu gá»— phẳng nhá» và thìa ăn kem, anh không chịu nói thẳng ra. Anh bắt đầu bằng việc tặng tôi má»™t mẫu thìa trên má»™t mảnh giấy mà ngÆ°á»i bán hà ng đã Ä‘Æ°a anh. Tôi nhìn và o cái thìa nhá» có hình chiếc giầy. Nó muốn nói lên Ä‘iá»u gì? Anh bảo tôi ngá»i và nếm nó, và khi tôi là m váºy anh nhìn tôi theo cái cách là m tôi cảm thấy tôi sắp phải ngạc nhiên đây. Chẳng có ngạc nhiên nà o cả, anh chỉ cho tôi thấy – cái gì đó mà tôi phải nói mà tôi chÆ°a bao giá» ngừng nghÄ© đến – rằng những cái thìa và que kem nà y không có mùi vị gì hết.
Anh muốn biết liệu có loại gá»— nà o trong vùng được nhÆ° gá»— Nháºt không. Nháºp khẩu gá»— từ Nháºt vá»›i chiếc máy quả là quá phức tạp, và có thể là m cho giá thà nh thìa và que kem đắt hÆ¡n cả kem. Vì váºy và o tuần sao chúng tôi chỉ nghÄ© và nói vá» gá»—. à tưởng nà y hấp dẫn tôi, tôi cÅ©ng chú ý và o đó, và bắt đầu nhìn cây cối theo má»™t cách khác. Chúng tôi nếm, ngá»i và nếm các loại gá»— khác nhau, trong đó có cả má»™t số loại mà Daulat, ngÆ°á»i vá»›i những chiếc xe tải, mang đến cho chúng tôi trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i vá» phÃa đông. NhÆ°ng rồi tôi nháºn ra là tháºt quan trá»ng việc tìm hiểu – trÆ°á»›c khi chạy máy là m thìa – rằng liệu ngÆ°á»i dân địa phÆ°Æ¡ng, vá»›i khứu giác của há» vá»›i gá»—, có sẵn sà ng ăn kem không. Không hiểu tại sao không ai nghÄ© đến việc sản xuất kem, dù sao chúng tôi có ngÆ°á»i Italia trong thị trấn cÆ¡ mà . Và là m kem thế nà o đây, lấy sữa và trứng ở đâu ra bây giá»?
Mahesh nói "Anh cần trứng để là m kem à ?"
Tôi nói "Tôi không biết. Tôi chỉ há»i anh thôi"
Kem không phải Ä‘iá»u Mahesh quan tâm. Anh chỉ quan tâm đến ý tưởng vá» cái máy Ä‘Æ¡n giản nà y, hay đúng hÆ¡n là ý tưởng là ngÆ°á»i duy nhất trong thị trấn sở hữu má»™t cái máy nhÆ° thế. Khi Shoba gặp anh, anh là má»™t ngÆ°á»i sá»a xe máy, và anh đã từng rất hãnh diện vá»›i lá»i tán tụng của cô rằng anh hÆ¡n loại ngÆ°á»i đó rất nhiá»u. anh vẫn yêu thÃch những cái máy nhá» bé và các loại dụng cụ Ä‘iện và coi chúng nhÆ° là những dụng cụ huyá»n bà là m nên cuá»™c sống.
Tôi biết má»™t số ngÆ°á»i nhÆ° thế ở bá» biển, những ngÆ°á»i trong cá»™ng đồng chúng tôi, và tôi tin những ngÆ°á»i nhÆ° thế tồn tại ở bất kỳ đâu không là m ra được máy móc. Những ngÆ°á»i đó khéo tay và giá»i giang theo cách của mình. Há» lú lẫn vì những thứ máy móc nháºp vá». Äó là má»™t phần của trà tuệ của há», nhÆ°ng há» sá»›m bắt đầu cÆ° xá» nhÆ° thể há» không chỉ sở hữu những cái máy, mà cả bằng sáng chế ra nó nữa váºy, có vẻ há» thÃch thà nh những ngÆ°á»i duy nhất trên Ä‘á»i sở hữu những dụng cụ huyá»n bà đó. Mahesh tìm kiếm những thứ đồ nháºp khẩu tuyệt diệu mà anh có thể Ä‘á»™c quyá»n sở hữu, những thứ đồ Ä‘Æ¡n giản có thể tạo ra má»™t lối tắt đến vá»›i quyá»n lá»±c và tiá»n bạc. ChÃnh trong lối nghÄ© đó mà Mahesh chỉ trên những marchand má»™t hai báºc, những ngÆ°á»i vẫn đến thị trấn mua đồ hiện đại để vá» bán ở là ng.
Tôi thÆ°á»ng tá»± há»i bằng cách nà o mà má»™t ngÆ°á»i nhÆ° Mahesh có thể tồn tại nhÆ° đã tồn tại ở thị trấn của chúng tôi. Äó là má»™t kiểu minh triết lặng lẽ và tÃnh cẩn trá»ng, không nghi ngá» gì nữa. NhÆ°ng tôi cÅ©ng bắt đầu cảm thấy anh sống sót được chÃnh là vì cái tÃnh vô tình đó, không mảy may nghi ngá» hay lo lắng gì sâu xa, và – mặc dù anh luôn nói đến việc ra Ä‘i đến sống ở má»™t đất nÆ°á»›c tốt đẹp hÆ¡n (lối nói chuyện Ä‘iển hình giữa chúng tôi) – không há» có tham vá»ng gì lá»›n hÆ¡n. Anh hợp vá»›i nÆ¡i nà y, anh có thể thấy khó khăn khi phải sống ở bất kỳ nÆ¡i nà o khác.
Shoba là vợ anh. Cô nói vá»›i anh – hoặc bởi sá»± tin tưởng của cô và o anh – anh giá»i giang đến thế nà o, và tôi tin anh cÅ©ng tá»± coi mình là ngÆ°á»i mà vợ anh nghÄ©. Ngoà i ra, việc đến đâu thì anh xoay đến đó. Và giỠđây theo cách vô tình nhất, hầu nhÆ° không có chủ định nà o vá» bà máºt hay lừa gạt, anh bá»—ng dÃnh và o những vụ buôn bán "lá»›n" là m tôi sợ hãi khi anh nói vá»›i tôi vá» chúng. DÆ°á»ng nhÆ° anh không có khả năng chống lại bất cứ gì có thể được miêu tả nhÆ° má»™t lá»i chà o hà ng. Và phần lá»›n những Ä‘Æ¡n chà o hà ng đó giỠđây đến vá»›i anh từ quân Ä‘á»™i.
Tôi không mấy hạnh phúc vá»›i quân Ä‘á»™i má»›i. Tôi thÃch những ngÆ°á»i đến từ các bá»™ lạc chiến đấu hÆ¡n, vá»›i đặc Ä‘iểm hoang dã của há». Tôi hiểu niá»m tá»± hà o bá»™ tá»™c của há», và – luôn luôn nghÄ© đến Ä‘iá»u đó – tôi thấy há» ngay thẳng. Các sÄ© quan của quân Ä‘á»™i má»›i thuá»™c má»™t giòng giống khác. Không có luáºt nhà binh ở đó, không có. Tất cả Ä‘á»u có những cách thức biến đổi giống nhÆ° Ferdinand, và há» thÆ°á»ng là những ngÆ°á»i trẻ tuổi giống nhÆ° Ferdinand. Há» hung hăng, nhÆ°ng lại không có vẻ lịch thiệp phô trÆ°Æ¡ng nhÆ° ở Ferdinand.
Há» mặc những bá»™ quân phục theo cách má»™t thá»i Ferdinand từng mặc đồng phục của trÆ°á»ng trung há»c, há» tá»± coi mình vừa là những con ngÆ°á»i má»›i của châu Phi, vừa là ngÆ°á»i của châu Phi má»›i. Há» chÆ¡i trò đó cùng vá»›i lá quốc kỳ và chân dung Tổng thống – cả hai giỠđây lúc nà o cÅ©ng Ä‘i đôi vá»›i nhau – khiến thoạt đầu tôi nghÄ©, dù sao đất nÆ°á»›c cÅ©ng đã trải qua, và tất cả những gì xảy ra vá»›i há», các sÄ© quan, má»i nồi may mắn đã Ä‘Æ°a hỠđến nÆ¡i phải đến, lúc đầu tôi nghÄ© những sÄ© quan má»›i nà y đứng vá» phÃa niá»m tá»± hà o má»›i, có tÃnh chất xây dá»±ng. NhÆ°ng Ä‘iá»u nà y hoá ra lại Ä‘Æ¡n giản hÆ¡n. Lá cá» và chân dung Tổng thống chỉ giống nhÆ° là những tấm bùa há»™ mệnh của há», nguồn gốc quyá»n lá»±c của há». Những ngÆ°á»i trẻ tuổi đó không thấy rằng cần xây dá»±ng cái gì đó ở đất nÆ°á»›c há». Những gì liên quan đến há», tất cả đã có ở đây rồi. Há» chỉ cần lấy Ä‘i thôi. Há» tin rằng, má»™t khi dã là há», há» có quyá»n để mang Ä‘i, và sÄ© quan ở cấp cà ng cao tÃnh dở hÆ¡i đó lại cà ng lá»›n – đó là từ đủ nghÄ©a nhất.
Vá»›i súng và xe jeep, những ngÆ°á»i đó trở thà nh những kẻ săn lùng ngà voi và ăn cắp và ng – và cả nô lệ nữa, chẳng khác gì thá»i xa xÆ°a của châu Phi. Những ngÆ°á»i đó có thể buôn bán nô lệ, nếu có má»™t thị trÆ°á»ng nhÆ° thế. Há» quay sang các thÆ°Æ¡ng gia ở thị trấn khi muốn rá»a và ng của mình, hoặc đặc biệt hÆ¡n, bán ngà voi mà hỠđã cÆ°á»›p được. Các quan chức và chÃnh phủ khắp châu lục nà y Ä‘á»u dÃnh dáng và o hoạt Ä‘á»™ng buôn bán ngà voi mà chÃnh há» tuyên bố là bất hợp pháp. Äiá»u nà y là m cho buôn láºu trở thà nh dá»… dà ng hÆ¡n, nhÆ°ng tôi rất ghét dÃnh và o đó, vì má»™t chÃnh phủ tá»± mình vi phạm luáºt lệ mình đặt ra cÅ©ng rất dá»… dà ng là m hại bạn. Äối tác là m ăn hôm nay của bạn ngà y mai rất có thể thà nh ngÆ°á»i bá» tù bạn, hoặc còn có thể tệ hÆ¡n thế nữa.
NhÆ°ng Mahesh không quan tâm đến Ä‘iá»u đó. Giống nhÆ° má»™t đứa trẻ, tôi thấy váºy, anh nháºn má»i thÆ° thuốc Ä‘á»™c bá»c Ä‘Æ°á»ng mà ngÆ°á»i ta trao cho anh. NhÆ°ng anh không phải là má»™t đứa trẻ, anh biết trong Ä‘Æ°á»ng có thuốc Ä‘á»™c.
Anh nói "á»’, há» sẽ là m hại anh thôi. NhÆ°ng nếu há» là m hại anh, há» sẽ trả tiá»n. Thế là đủ. Bạn được bù cho cái giá đã trả bằng phúc lợi. Anh chỉ trả tiá»n thôi. Tôi không nghÄ© là anh hiểu, Salim ạ. Và đó là má»™t Ä‘iá»u không dá»… hiểu đâu. Ở đây không có gì là đúng là sai hết cả. Không có gì là đúng hết".
Äã hai lần tôi nháºn được những cú Ä‘iện thoại vô nghÄ©a của anh nhÆ° má»™t lá»i cầu cứu, và tôi đã phải mang nhiá»u thứ khá»i căn há»™ của anh.
Lần đầu tiên, má»™t buổi chiá»u ,sau khi nói không ra đầu ra Ä‘Å©a gì vá» tennis và giầy dép, anh bảo tôi lái xe đến căn há»™ của anh và bóp còi xe. Anh không xuống. Anh mở cá»a phòng khách và hét xuống cho tôi Ä‘ang ở dÆ°á»›i phố "Tôi Ä‘ang bảo đứa hầu mang giầy tennis xuống cho anh. Cứ đứng yên đấy, Salim!" và vẫn đứng bên cạnh cá»a sổ, anh quay và o và hét vá»›i ai đó bên trong "Phonse! Aoutchikong cho Mis Salim!" aoutchikong, bắt nguồn từ caoutchouc của tiếng Pháp chỉ cao su, là thổ ngữ chỉ giầy vải. trÆ°á»›c mặt nhiá»u ngÆ°á»i, đứa hầu Ildephonse mang xuống cái gì đó được bá»c rất kỹ trong giấy báo. Tôi để nó và o băng ghế sau và lái xe Ä‘i không nhìn ngang nhìn ngá»a. Sau đó khi mở gói ra, thì lại là má»™t bó tiá»n nÆ°á»›c ngoà i, và , ngay khi trá»i tối, bó tiá»n được Ä‘Æ°a ngay xuống cái hố dÆ°á»›i sà n nhà cạnh chân cầu thang lá»™ thiên. Tôi giúp Mahesh nhÆ° thế, dù sao cÅ©ng chỉ để khÃch lệ anh. Lần sau đó tôi phải chôn má»™t Ãt ngà voi. Chôn ngà voi! Chúng ta Ä‘ang sống trong thá»i đại nà o thế nà y? Tại sao ngÆ°á»i ta lại muốn ngà voi để là m, ngoà i việc khắc chạm lên đó – tuy ngà y nay chẳng mấy ai là m nhÆ° thế - những gạt tà n thuốc lá, tượng nhá» và những thứ lặt vặt?
Những chuyến buôn bán nhÆ° thế Ä‘em lại tiá»n cho Mahesh, và anh tá» ra biết Æ¡n tôi và lôi kéo tôi và o con Ä‘Æ°á»ng bằng cách thêm và o kho và ng nhá» bé của tôi. Anh nói rằng không có gì là đúng cả. Tôi thấy tháºt khó thÃch ứng được vá»›i Ä‘iá»u Ä‘o, nhÆ°ng anh là m Ä‘iá»u đó tháºt là giá»i. Anh luôn rất ngá»™ và được chăng hay chá»›, không bao giá» mất bình tÄ©nh. Tôi buá»™c phải ngưỡng má»™ anh vá» Ä‘iá»u nà y, dù tÃnh được chăng hay chá»› có thể dẫn anh tá»›i những tình huống khá là lố bịch.
Má»™t hôm anh nói vá»›i tôi, vá»›i cái kiểu ngây thÆ¡ quá mức anh thÆ°á»ng có khi định nói vá»›i tôi vá» má»™t vụ buôn bán nà o đó "Salim, anh đã Ä‘á»c báo nÆ°á»›c ngoà i. Anh có bao giá» Ä‘á»c thấy gì vá» thị trÆ°á»ng đồng không? Nó nhÆ° thế nà o?" Thế nà o cÆ¡ đồng cao giá. Chúng tôi Ä‘á»u biết Ä‘iá»u đó, đồng là nguyên nhân cuá»™c bùng nổ kinh tế nho nhá» của chúng tôi. Anh nói "NgÆ°á»i Mỹ Ä‘ang đánh nhau. Tôi nghe nói trong hai năm qua há» dùng nhiá»u đồng hÆ¡n cả thế giá»›i trong hai thế ká»· vừa qua". Äó là lối nói chuyện tháºm xÆ°ng, má»™t cuá»™c chuyện gẫu của những ngÆ°á»i bán hà ng tại chá»— Van der Meyden. Mahesh, vừa Ä‘i qua Ä‘Æ°á»ng, vẫn luẩn quẩn vá»›i cuá»™c chuyện gẫu đó, không có nó, anh hẳn có Ãt ý tưởng hÆ¡n anh từng có vá» những Ä‘iá»u Ä‘ang diá»…n ra trên thế giá»›i.
Từ đồng anh quay sang các kim loại khác, và chúng tôi nói chuyện một lúc, khá thỠơ, vỠnhững khả năng của thiếc và chì. Rồi anh nói "Thế còn Uranium thì thế nà o nhỉ? Hiện nay giá cả của nó ra sao?"
Tôi nói "Tôi không nghĩ hỠđăng giá uranium".
Anh nhìn tôi vẻ rất ngây thơ "Nhưng hẳn là cũng phải cao đấy nhỉ? Một thằng cha ở đây muốn bán một mẩu"
"HỠbán uranium theo các mẩu à ? Thế trông ra sao?"
"Tôi đã nhìn thấy đâu. Nhưng thằng ca muốn bán nó với giá một triệu đô la".
Äó là cái cách của chúng tôi. Má»™t ngà y là m vỡ mặt kiếm sống, mở những cái lon hoen rỉ, nấu ăn bằng lò than trên những cái hố Ä‘Ã o trên mặt đất, và giỠđây thì nói vá» hà ng triệu đô la nhÆ° thể chúng tôi từng nói vá» hà ng triệu trong Ä‘á»i mình váºy.
Mahesh nói "Tôi nói thÆ°á»ng thì nó chỉ có thể bán cho má»™t thằng cha già u có ngoại quốc, thế là hắn bảo tôi Ä‘i tìm. Anh biết ông già Mancini rồi đấy. Ông là lãnh sá»± má»™t số nÆ°á»›c ở đây, đó là má»™t Ä‘Æ°á»ng dây buôn bán tháºt tuyệt, tôi luôn nghÄ© váºy. Tôi đến gặp ông. Tôi nói thẳng vấn Ä‘á» ra, nhÆ°ng ông ấy không thÃch. Thá»±c tế, Mancini Ä‘iên lắm. Ông chạy ra đóng cá»a rồi ngồi sụp xuống, rồi bảo tôi Ä‘i ngay. Mặt ông ta Ä‘á» á»ng, Ä‘á» lắm. Má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u sợ NgÆ°á»i Äà n Ông VÄ© Äại ở thủ đô. Anh nghÄ© tôi sẽ nói gì vá»›i ông tÆ°á»›ng hả, Salim? Hắn cÅ©ng sợ nốt. Hắn nói hắn trá»™m nó từ má»™t chá»— tuyệt máºt. Tôi không thÃch thà nh kẻ thù của ông tÆ°á»›ng. Tôi không thể để ông ta nghÄ© tôi không cố là m. Anh nghÄ© tôi sẽ nói vá»›i ông ta nhÆ° thế nà o đây? Nghiêm túc đấy, nghiêm túc đấy"
"Anh nói ông ấy sợ?"
"Rất sợ".
"Thế thì bảo ông ấy đang bị theo dõi và không được đến gặp anh nữa"
tôi Ä‘i tìm những quyển tạp chà khoa há»c và bách khoa toà n thÆ° cho trẻ con của mình (tôi từ lâu đã thÃch chúng) và đá»c vá» uranium. Uranium là má»™t trong những thứ chúng ta Ä‘á»u từng nghe thấy nhÆ°ng hiếm ai trong số chúng ta biết cặn kẽ. Giống nhÆ° dầu lá»a váºy. Tôi thÆ°á»ng nghÄ©, khi Ä‘á»c vá» các má» dầu, rằng dầu chảy trong những dòng suối ngầm. ChÃnh vì những mẩu bách khoa toà n thÆ° đã cho biết má» dầu là đá và tháºm chà đá hoa cÆ°Æ¡ng, vá»›i những túi dầu nhá». Theo đúng cách nhÆ° thế, tôi cho rằng ông tÆ°á»›ng, nghe nói vá» giá trị lá»›n của uranium, đã nghÄ© nó nhÆ° là má»™t thứ kim loại siêu quý, má»™t kiểu quặng và ng. Mancini lãnh sá»± hẳn là cÅ©ng nghÄ© thế. Sau khi Ä‘á»c tôi biết phải xá» lý hà ng tấn quặng rồi cô lại – thà nh những tảng to đùng.
Ông tÆ°á»›ng, khi chà o hà ng má»™t "mẩu" hẳn là đã tá»± bịp mình. NhÆ°ng vì má»™t lý do nà o đó – Mahesh có thể nói vá»›i ông là ông ta Ä‘ang bị theo dõi – ông ta sẽ không quấy rầy Mahesh nữa. và không lâu sau đó ông đã biến khá»i thị trấn của chúng tôi. Äó chÃnh là phÆ°Æ¡ng pháp của Tổng thống : ông cho ngÆ°á»i của mình quyá»n lá»±c và sức mạnh nhÆ°ng ông không bao giá» cho phép hỠđược ở lâu má»™t nÆ¡i để trở thà nh tiểu vÆ°Æ¡ng tại đó. Ông đã tránh được rất nhiá»u rắc rối.
Mahesh lại trở nên Ä‘iá»m đạm nhÆ° trÆ°á»›c. NgÆ°á»i duy nhất còn sợ hãi là Mancini, viên lãnh sá»±.
Những ngà y đó chúng tôi đã sống nhÆ° váºy đấy. Chúng tôi cảm thấy có kho báu ở quanh mình Ä‘ang đợi để được tìm thấy. ChÃnh cây bụi đã cho chúng tôi cảm giác đó. Trong khoảng thá»i gian trống rá»—ng, lÆ°á»i biếng, chúng tôi khá thá» Æ¡ vá»›i cây bụi, trong những ngà y bạo loạn nó đè nghiến chúng tôi. GiỠđây nó là m chúng tôi phấn khÃch, cái mặt đất không quen thuá»™c, vá»›i lá»i hứa vá» cái không quen thuá»™c. Chúng tôi quên rằng những ngÆ°á»i khác từng sống ở đây trÆ°á»›c chúng tôi, từng cảm thấy nhÆ° chúng tôi váºy.
Tôi tham gia và o sá»± bùng nổ. Tôi hăng hái theo cách nhá» bé nhất của mình. NhÆ°ng tôi cÅ©ng không ngừng. Bạn sẽ rất nhanh chóng quen vá»›i hoà bình. CÅ©ng giống nhÆ° khi bạn mạnh khoẻ - bạn cho Ä‘iá»u đó là được cho, và quên rằng bạn từng Ä‘au ốm, lại mạnh khoẻ trở lại dÆ°á»ng nhÆ° giống vá»›i má»i thứ. Và vá»›i hoà bình và sá»± bùng nổ lần đầu tiên trong Ä‘á»i, tôi bắt đầu thấy thị trấn tháºt bình thÆ°á»ng.
Căn há»™, cá»a hiệu, cái chợ bên ngoà i cá»a hiệu, câu lạc bá»™ Hellenic, những quầy bar, cuá»™c sống của dòng sông, những chiếc thuyá»n Ä‘á»™c má»™c, những cây dạ lan hÆ°Æ¡ng nÆ°á»›c – tôi biết tất cả tháºt rõ. Và đặc biệt và o những buổi chiá»u nóng ná»±c – vá»›i ánh sáng chói chang, những cái bóng Ä‘en ngòm, cảm giác vá» sá»± trì trệ - dÆ°á»ng nhÆ° không còn hứa hẹn gì thêm nữa vá»›i con ngÆ°á»i.
Bản thân tôi không trôi qua phần còn lại của những ngà y của mình tại khúc quanh dòng sông nhÆ° Mahesh và những ngÆ°á»i khác. Trong tâm trà tôi chia tách mình vá»›i há». Tôi thÆ°á»ng nghÄ© mình là má»™t ngÆ°á»i chỉ Ä‘i lÆ°á»›t qua. NhÆ°ng đâu má»›i là chá»— tốt? Tôi không nói được. Tôi không bao giá» nghÄ© thá»±c sá»± thấu đáo vá» Ä‘iá»u đó. Tôi Ä‘ang chỠđợi má»™t sá»± loé sáng đến vá»›i mình, dẫn tôi đến chá»— tốt và "cuá»™c Ä‘á»i" tôi vẫn hằng trông đợi.
Thỉnh thoảng thÆ° từ của cha tôi cÅ©ng đến từ bá» biển, nhắc tôi vỠý muốn của ông thấy tôi được ổn định – lấy cô con gái của Nazruddin, đó gần nhÆ° là má»™t cam kết gia đình. NhÆ°ng hÆ¡n bao giá» hết, tôi thấy mình không sẵn sà ng để là m việc đó. Dù đó là má»™t cÆ¡ há»™i để thấy rằng bên ngoà i chá»— nà y vẫn còn cả má»™t cuá»™c Ä‘á»i chỠđợi tôi, tất cả những mối quan hệ trói buá»™c con ngÆ°á»i và o trái đất nà y và cho anh ta cảm giác mình có má»™t chá»— nà o đó. NhÆ°ng tôi biết rằng Ä‘iá»u nà y không thá»±c sá»± giống nhÆ° thế. Tôi biết rằng vá»›i chúng tôi thế giá»›i không còn an toà n được nhÆ° thế nữa.
Và các sá»± kiện lại đến là m khuấy Ä‘á»™ng lo lắng của tôi. Có biến loạn ở Uganda, nÆ¡i Nazruddin có nhà máy tuốt bông. Uganda cho đến lúc nà y vẫn là đất nÆ°á»›c an toà n và phát triển mà Nazruddin từng thá» lôi kéo chúng tôi đến, đất nÆ°á»›c đón nháºn những ngÆ°á»i tị nạn từ các nÆ°á»›c láng giá»ng. GiỠđây tại chÃnh Uganda má»™t vị vua lại bị láºt đổ và buá»™c phải rá»i khá»i đất nÆ°á»›c, Daulat mang đến những câu chuyện vá» má»™t quân Ä‘á»™i Ä‘ang lá»›n mạnh. Nazruddin, nhÆ° tôi còn nhá»›, sống vá»›i niá»m tin rằng, dù may mắn, cuối cùng ông sẽ gặp những chuyện tồi tệ, và tôi nghÄ© sá»± may mắn của ông hẳn bây giỠđã bá» Ä‘i. NhÆ°ng tôi nhầm, sá»± may mắn vẫn tiếp tục ở lại vá»›i Nazruddin. Biển Ä‘á»™ng ở Uganda kéo dà i không lâu, chỉ mình ông vua phải chịu. Cuá»™c sống ở đó dần trở lại bình thÆ°á»ng. NhÆ°ng tôi bắt đầu lo sợ cho Nazruddin và gia đình ông, và ý tưởng cÆ°á»›i con gái ông thôi không còn là ý nghÄ© vá» má»™t trách nhiệm gia đình đúng đắn nữa. Nó đã trở thà nh má»™t thứ trách nhiệm đè nặng, và tôi cho nó và o táºn cùng tâm trà mình nhÆ° cái gì đó tôi có thể sẽ phải đối mặt khi tình thế bắt buá»™c.
Thế nên giữa cuá»™c bùng nổ kinh tế tôi lại rất lo lắng và trở nên gần nhÆ° không thÃch thú và bồn chồn giống lúc đầu. Nó không chỉ nằm bên ngoà i những áp lá»±c; hoặc sá»± cô Ä‘á»™c và tÃnh khà của tôi. Phải là m gì đó vá»›i bản thân nÆ¡i nà y, theo cách đã bị hoà bình là m biến đổi. Äó không phải là lá»—i của ai hết. Äó chỉ là cái gì đó đã xảy ra. Trong những ngà y nổi loạn tôi từng có cảm giác rõ rà ng nhất vá» vẻ đẹp của dòng sông và khu rừng, và đã tá»± hứa vá»›i mình phải há»c Ä‘iá»u đó, sở hữu được vẻ đẹp đó. Tôi đã không là m gì để được nhÆ° thế, khi hoà bình tôi tôi chỉ Ä‘Æ¡n giản là thôi không tá»± nhìn và o mình nữa. Và giỠđây tôi cảm thấy sá»± huyá»n bà và bà ẩn của nÆ¡i nà y đã biến mất.
Trong những ngà y hoảng sợ đó tôi cảm thấy chúng tôi đã bị chạm tá»›i, qua những ngÆ°á»i châu Phi, vá»›i tinh thần của dòng sông và khu rừng, và chỉ thế thôi cÅ©ng đẩy thêm lên sá»± căng thẳng. NhÆ°ng tất cả tinh thần giỠđây dÆ°á»ng nhÆ° đã rá»i khá»i chốn nà y, nhÆ° thể sau cái chết của cha Huismans, các linh hồn đã rá»i bá» mặt nạ của mình. Chúng tôi đã bồn chồn biết bao nhiêu cho những ngÆ°á»i châu Phi trong những ngà y đó, không có ai trong số chúng tôi được nhÆ° váºy. Chúng tôi là những kẻ Ä‘á»™t nháºp, những ngÆ°á»i bình thÆ°á»ng, còn há» là những ngÆ°á»i có tinh thần. GiỠđây linh hồn đã rá»i khá»i há», há» tháºt bình thÆ°á»ng, đê tiện, khốn khổ. Không cần ná»— lá»±c chúng tôi cÅ©ng trở thà nh những ông chủ, vá»›i những quyá»n năng và xảo thuáºt há» cần. Và chúng tôi Ä‘Æ¡n giản biết bao. Trên mảnh đất giỠđây sá»± tầm thÆ°á»ng lại chiếm lÄ©nh cuá»™c sống tầm thÆ°á»ng của chúng tôi, tại các quầy bar và nhà thổ, há»™p đêm. Ôi, tháºt nghèo nà n. NhÆ°ng chúng tôi còn biết là m gì nữa đây? Chúng tôi chỉ là m cái chúng tôi có thể là m. Chúng tôi theo triết lý của Mahesh: chúng ta tiếp tục thôi.
Mahesh là m nhiá»u hÆ¡n thế. Anh đã là m xong má»™t cú. Anh tiếp tục tra cứu các catalog, Ä‘iá»n và o những cái phiếu, viết thêm nhiá»u thông tin, và cuối cùng, anh có được lô hà ng anh tìm kiếm, cái mà anh có thể nháºp khẩu toà n bá»™ và sá» dụng nhÆ° má»™t lối Ä‘i tắt tá»›i công việc kinh doanh và tiá»n bạc. Anh có được quyá»n uá»· nhiệm của Bigburger ở thị trấn chúng tôi.
Tôi không chỠđợi Ä‘iêu nà y. Anh Ä‘ang Ä‘iá»u hà nh má»™t cá»a hiệu nhá» bán đủ má»i loại đồ sắt, đồ Ä‘iện, máy ảnh, ống nhòm, hà ng đống đồ lặt vặt tiện dụng. Hamburger – Bigburger – chẳng há» giống vá»›i những gì anh Ä‘ang buôn bán. Tôi tháºm chà còn không tin ngÆ°á»i dân thị trấn sẽ tá»›i Bigburger. NhÆ°ng anh chẳng há» nghi ngại đến Ä‘iá»u đó.
Anh nói "HỠđã tiến hà nh nghiên cứu thị trÆ°á»ng và quyết định mở má»™t chiến dịch ở châu Phi. Há» có má»™t văn phòng cho khu vá»±c hiện Ä‘ang nằm ở má»™t nÆ¡i thuá»™c quyá»n ngÆ°á»i Pháp ở bá» biển phÃa Tây. Hôm ná» thằng cha đã tá»›i và đo đạc đủ má»i thứ. Há» có vẻ nhÆ° không chỉ gá»i nÆ°á»›c sốt đến đâu, anh cÅ©ng biết mà , Salim. Há» gá»i đến nguyên cá»a hiệu".
Và há» là m đúng nhÆ° váºy tháºt. Các loại thùng được chở đến bằng tà u thuá»· trong suốt và i tháng chứa đủ toà n bá»™ má»™t cá»a hà ng: bếp lò, máy đánh sữa, máy pha cà phê, cốc chén, bát Ä‘Å©a, bà n ghế, quầy tÃnh tiá»n, ghế đẩu, tÆ°á»ng được Ä‘o đạc cẩn tháºn vá»›i dòng chữ Bigburger. Và sau hết là má»™t đống những thứ đồ chÆ¡i: những lá» dấm của Bigburger, há»™p Ä‘á»±ng ketchup của Bigburger, thá»±c Ä‘Æ¡n và chá»— để thá»±c Ä‘Æ¡n của Bigburger, và những câu quảng cáo dá»… mến sau: "Bigburger – khổng lồ - đẹp tuyệt", vá»›i những bức ảnh đủ loại khác nhau vá» Bigburger.
Tôi nghÄ© những bức ảnh của Bigburger trông giống nhÆ° những cặp môi trÆ¡n nhẵn mà u trắng của bánh trên những cái lưỡi Ä‘en trá»™n lẫn thức ăn. NhÆ°ng Mahesh không thÃch khi tôi nói vá»›i anh nhÆ° váºy, và tôi quyết định không nói Ä‘iá»u gì không mang tÃnh kÃnh trá»ng vá» Bigburger nữa. Mahesh hết sức vui nhá»™n vá» dá»± án, nhÆ°ng ngay khi những thứ đồ lặt vặt tá»›i anh láºp tức trở nên cá»±c kỳ nghiêm trang, anh đã trở thà nh Bigburger.
Cá»a hà ng của Mahesh có cấu trúc khá Ä‘Æ¡n giản, những khối bê tông chuẩn của thị trấn chúng tôi và không lâu cánh thợ Italia phải phá nó Ä‘i cho những cái giá của Mahesh, phải Ä‘i lại Ä‘Æ°á»ng Ä‘iện, hà n chì lại, và sá»a lại má»™t cái quầy bar có vẻ nhÆ° được nháºp khẩu từ bên Mỹ. Toà n bá»™ công việc chuẩn bị cá»a hà ng được tiến hà nh, và tháºt là buồn cÆ°á»i khi có mặt ở Bigburger, rá»i khá»i cái mùi cống rãnh, khá»i bụi và rác của Ä‘Æ°á»ng phố, để bÆ°á»›c và o má»™t không gian hiện đại, vá»›i các hình quảng cáo và đủ má»i thứ khác. Dù sao Mahesh cÅ©ng là m xong được việc nà y.
Vẻ đẹp của cá»a hà ng cÅ©ng ảnh hưởng cả đến Shoba. Nó là m cô trở nên có nghị lá»±c và là m sống dáºy trong cô cái gì đó liên quan tá»›i tà i là m ăn của gia đình. Cô tổ chức địa Ä‘iểm và sá»›m chạy nó êm ru. Cô sắp xếp những đợt chuyển thịt từ siêu thị má»›i của chúng tôi (giỠđây thịt đến từ Nam Phi, giống nhÆ° trứng) và cô dà n xếp vá»›i má»™t ngÆ°á»i Italia vá» bánh mì. Cô huấn luyện đám bồi bà n và lên lịch là m việc.
Ildephonse, đứa gia nhân, được lôi ra khá»i căn há»™ và được ấn lên đầu má»™t cái mÅ© bếp trưởng Bigburger cùng áo và ng Bigburger và đứng Ä‘Ã ng sau quầy thu tiá»n. ChÃnh Mahesh là ngÆ°á»i có ý tưởng gắn cho Ildephonse má»™t cái mác cho áo của anh ta vá»›i tên và chức danh – bằng tiếng Anh, cho có phong cách lạ - Quản lý. Mahesh là m những việc nhá» nhặt nhÆ° thế và đôi khi là m bạn có cảm giác, dù rất được chăng hay chá»›, giỠđây bằng bản năng anh đã biết được phải quấy nhÆ° thế nà o ở thị trấn của chúng tôi. Anh nói anh gá»i Ildephonse là quản lý để tạo cảm giác cho ngÆ°á»i châu Phi vỠđịa Ä‘iểm má»›i, trông già u có và cÅ©ng để thu hút khách hà ng ngÆ°á»i Phi. Và má»—i ngà y anh để Ildelphonse quản lý trong và i tiếng đồng hồ.
Dù sao Ildephonse cÅ©ng tháºt lạ lùng. Anh ta yêu bá»™ quần áo Bigburger và anh ta yêu công việc má»›i của mình. Không ai lại nhanh nhẹn và thân thiện, cÅ©ng nhÆ° lo lắng là m bạn hà i lòng hÆ¡n anh, khi Shoba và Mahesh ở quanh đó. Há» tin tưởng Ildephonse, há» nói tÆ°á»›ng lên là há» tin tưởng anh ta, tin tưởng và o sá»± có mặt của anh ta. NhÆ°ng ngay khi còn lại má»™t mình, anh ta liá»n trở thà nh má»™t con ngÆ°á»i khác. Anh ta bá» bê. Không phải cá»™c cằn, mà là bá» bê. Tôi nháºn ra sá»± thay đổi nà y trong Ä‘á»™i ngÅ© ngÆ°á»i là m châu Phi cả ở những nÆ¡i khác. Äiá»u nà y là m bạn cảm thấy trong khi là m việc theo cái lối hà o nhoáng khác nhau của mình, há» chỉ đóng kịch vá»›i những ngÆ°á»i thuê há», bản thân công việc chẳng mảy may có ý nghÄ©a gì vá»›i há», và há» có cái tà i – khi ở má»™t mình, và không ai để đóng kịch cho xem, tá»± phân thân trong tâm trà ra khá»i địa Ä‘iểm, công việc, bá»™ đồng phục.
Bigburger là má»™t thà nh công. Nhà Van der Weyden bên kia phố, hà i lòng kiêm tiá»n từ giÆ°á»ng và phòng của mình. Dịch vụ và đồ ăn tại đó khiến ngÆ°á»i ta phải Ä‘i tìm cái ăn, và Bigburger có vi .trà hoà n hảo để chiếm lÄ©nh sá»± buôn bán ẩn danh nà y. Bigburger hấp dẫn rất nhiá»u quan chức châu Phi và cả ngÆ°á»i của quân Ä‘á»™i – há» thÃch cách bà i trà và sá»± hiện đại của nÆ¡i đây. Thế là Mahesh, từ chá»— là chủ má»™t cá»a hiệu đồ sắt nhá» vô danh, vụt trở thà nh trung tâm của thị trấn chúng tôi.
Và điá»u nà y xảy đến tháºt nhanh chóng, trong vòng chÆ°a đầy má»™t năm. Má»i thứ gIỠđây Ä‘á»u tháºt nhanh chóng. Cứ nhÆ° thể má»i ngÆ°á»i phải nhanh chân lên để bù cho những năm tháng đã mất, hoặc giả nhÆ° ai cÅ©ng cảm thấy thá»i gian tháºt ngắn ngủi, rằng địa Ä‘iểm nà y có thể đóng lại bất cứ lúc nà o.
Một hôm Mahesh nói với tôi "Noimon muốn mua lại của tôi với giá hai triệu. Nhưng anh biết Noimon rồi đấy. Khi hắn ta trả hai, tức là anh đáng giá bốn".
Noimon là má»™t trong những ngÆ°á»i Hy Lạp già u có ở chá»— chúng tôi. Cá»a hiệu đồ gá»— má»›i – Ä‘ang bán rất chạy – chỉ là má»™t trong những hoạt Ä‘á»™ng của ông ta. Hai triệu mà ông ta Ä‘á» nghị là bằng đồng franc địa phÆ°Æ¡ng, ba mÆ°Æ¡i sáu đồng bằng má»™t đô la.
Mahesh nói "Tôi cho rằng chỗ của anh bây giỠcũng đáng giá lắm. Nazruddin từng định bán nó cho tôi, anh cũng biết rồi đấy. Một trăm năm mươi nghìn. Bây giỠanh nghĩ nó trị giá bao nhiêu rồi?"
GiỠđây ở đâu bạn cÅ©ng nghe thấy kiểu nói chuyện vá» bất Ä‘á»™ng sản nhÆ° thế. Ai cÅ©ng say sÆ°a tÃnh xem mình kiếm chác được bao nhiêu từ cuá»™c bùng nổ kinh tế, nó đáng giá bao nhiêu. Má»i ngÆ°á»i há»c được cách nói vá» những con số khổng lồ má»™t cách lạnh lùng.
TrÆ°á»›c đã từng có má»™t cÆ¡n sốt ngay trÆ°á»›c khi kết thúc thá»i thuá»™c địa, và khu ngoại ô đổ nát gần ghá»nh nÆ°á»›c là cái còn lại. Nazruddin từng kể má»™t câu chuyện vá» thá»i đó. Ông đã di đến đó và o má»™t buổi sáng thứ bảy, đã nghÄ© rằng nÆ¡i nà y là đám cây bụi hÆ¡n là má»™t bất Ä‘á»™ng sản, và quyết định bán nó Ä‘i. Ông tháºt là may mắn, nhÆ°ng giỠđây khu ngoại ô chết ngắc đó Ä‘ang dần dần lấy lại sinh khÃ. Sá»± phát triển hoặc tái phát triển đó đã trở thà nh đặc Ä‘iểm quan trá»ng nhất của cuá»™c bùng nổ của chúng tôi. Và nó là nguyên nhân của sá»± lên giá nhà cá»a trong thị trấn.
Vùng cây bụi gần ghá»nh nÆ°á»›c giỠđây đã được phát quang. Äống đổ nát dÆ°á»ng nhÆ° là thÆ°á»ng trá»±c đã bị xe ủi san Ä‘i, những đại lá»™ má»›i sắp được xây. Äó là việc là m của NgÆ°á»i Äà n Ông VÄ© Äại, chÃnh phủ đảm trách toà n bá»™ khu vá»±c nà y và đã quyết định nó trở thà nh đất của Nhà nÆ°á»›c, và NgÆ°á»i Äà n Ông VÄ© Äại sẽ xây dá»±ng cái gì đó giống nhÆ° là má»™t thị trấn nhỠở đây. Việc nà y sẽ diá»…n ra rất nhanh. Tiá»n được đổ và o, đẩy váºt giá tại thị trấn của chúng tôi leo thang. Tiếng ì ầm sâu thẳm, là m rung chuyển mặt đất của những chiếc xe ủi hoà lẫn vá»›i tiếng của ghá»nh nÆ°á»›c. Má»—i chuyến tà u thuá»· lại chở đến những ngÆ°á»i thợ xây dá»±ng và nghệ nhân ngÆ°á»i châu Âu, các chuyến bay cÅ©ng váºy. Nhà Van der Meyden hiếm khi có đủ phòng cho thuê.
Má»i việc Tổng thống là m Ä‘á»u có nguyên do cả. Vá»›i tÆ° cách là ngÆ°á»i cầm cân nảy má»±c tại má»™t vùng có nguy cÆ¡ nổi loạn, ông đã tạo ra má»™t khu vá»±c má»›i, nÆ¡i ông và lá cá» của mình là tối thượng. Là ngÆ°á»i châu Phi, ông sẽ xây dá»±ng má»™t thị trấn má»›i tại nÆ¡i từng là ngoại ô già u có của ngÆ°á»i Âu – nhÆ°ng cái ông sẽ xây lên sẽ có ý nghÄ©a vÄ© đại. Tại thị trấn toà nhà duy nhất hiện đại có "thiết kế" là của Van der Meyden, và vá»›i chúng tôi những khu nhà lá»›n hÆ¡n của Khu tháºt là lung linh – mái hắt bằng bê tông, những tảng bê tông cỡ lá»›n, kÃnh nhiá»u mà u. Những toà nhà nhá» hÆ¡n – nhà ở và bungalow – giống vá»›i những cái chúng tôi từng quen rồi hÆ¡n. NhÆ°ng cả chúng cÅ©ng có kÃch thÆ°á»›c lá»›n và , có Ä‘iá»u hoà nhiệt Ä‘á»™ gắn và o nhiá»u chá»— nhÆ° những khối nhà dá»±ng lên, trông tháºt kỳ.
Không ai chắc chắn, dù sau khi má»™t số nhà đã được hoà n thà nh. Khu dùng để là m gì. Nhiá»u lá»i đồn dại vá» má»™t trang trại thà điểm lá»›n và trÆ°á»ng nông nghiệp, má»™t khu há»™i há»p cho cả châu lục, nhà nghỉ cuối tuần cho những công dân trung thà nh. Còn bản thân Tổng thống không có tuyên bố nà o hết cả. chúng tôi nhìn và tá»± há»i khi nà o bắt đầu sá» dụng những toà nhà nà y. Và rồi chúng tôi bắt đầu hiểu rằng Ä‘iá»u mà Tổng thống hÆ°á»›ng đến tháºt kỳ diệu trong chÃnh mắt ông đến Ä‘á»™ ông không muốn tuyên bố ra. Ông Ä‘ang tạo ra châu Phi hiện đại. Ông Ä‘ang tạo ra má»™t Ä‘iá»u kỳ diệu sẽ là m cả phần còn lại của thế giá»›i sững sá». Ông dang Ä‘i ngay qua châu Phi thá»±c tế, cái châu Phi khốn khó của cây bụi và là ng mạc, và tạo ra Ä‘iá»u gì đó có thể đạt tá»›i má»i thứ Ä‘ang tồn tại ở nÆ°á»›c khác.
Những bức ảnh của Khu nhà nÆ°á»›c nà y – và những bức ảnh khác vá» những vùng khác của đất nÆ°á»›c – bắt đầu xuất hiện trên những tạp chà vá» châu Phi xuất bản ở châu Âu, nhÆ°ng được những chÃnh phủ nhÆ° chÃnh phủ của chúng tôi tà i trợ tiá»n. Trong những bức ảnh đó thông Ä‘iệp của Khu tháºt Ä‘Æ¡n giản. DÆ°á»›i thá»i Tổng thống má»›i của chúng tôi Ä‘iá»u kỳ diệu đã diá»…n ra. NgÆ°á»i châu Phi đã trở thà nh những con ngÆ°á»i hiện đại, tá»± mình xây dá»±ng được bằng bê tông và kÃnh và ngồi trong những chiếc ghế êm ái bá»c nhung. Cái đó cÅ©ng giống nhÆ° sá»± đầy đủ trong lá»i tiên tri của cha Huismans vá» sá»± bùng khởi của châu Phi của ngÆ°á»i châu Phi, và thà nh công của sá»± hoà trá»™n vá»›i châu Âu.
Khách đến tham quan được khuyến khÃch, hỠđến từ các cité và thị trấn đầy lá»u, từ những ngôi là ng lân cáºn. Chủ nháºt có xe buýt và xe tải quân Ä‘á»™i chở ngÆ°á»i đến đó, và lÃnh tráng trở thà nh hÆ°á»›ng dẫn viên, dẫn má»i ngÆ°á»i Ä‘i dá»c những con Ä‘Æ°á»ng má»™t chiá»u được đánh dấu bằng những mÅ©i tên chỉ hÆ°á»›ng, chỉ cho há», những ngÆ°á»i má»›i đây từng muốn phá huá»· thị trấn, những gì vị Tổng thống của hỠđã là m cho châu Phi. Những toà nhà xấu xà đó, sau khi bạn đã quen vá»›i những dáng vẻ, những đồ gá»— hà o nhoáng đó – Noimon đã vá»› bẩm vá»›i cá»a hiệu đồ gá»— của mình. Xung quanh đây, cuá»™c sống của những con thuyá»n Ä‘á»™c má»™c và lạch sông và là ng mạc vẫn tiếp diá»…n, tại các quầy bar của thị trấn những ngÆ°á»i thợ xây dá»±ng và nghệ nhân nÆ°á»›c ngoà i uống rượu và đùa nhảm vá» vùng đất nà y. Äiá»u nà y tháºt Ä‘au lòng và đáng buồn.
Tổng thống muốn cho chúng tôi thấy má»™t châu Phi má»›i. Và tôi thấy châu Phi theo cách trÆ°á»›c đây tôi chÆ°a từng bao giá» thấy, thấy những khiếm khuyết và những ná»—i nhục mạ cho đến khi đó tôi chỉ coi là má»™t phần của cuá»™c Ä‘á»i. V tôi cảm thấy thế - đầy niá»m cảm thông vá»›i NgÆ°á»i Äà n ông VÄ© Äại vá» những ngÆ°á»i là ng rách rÆ°á»›i Ä‘i vòng quanh Khu, và những ngÆ°á»i lÃnh chỉ há» bằng những dấu hiệu bẩn thỉu – cho đến khi má»™t ngÆ°á»i lÃnh nà o đó đùa cợt tôi hoặc khi phải đối mặt vá»›i má»™t quan chức khó tÃnh nà o đó tại hải quan, và rồi tôi cảm thấy lại rÆ¡i và o những cảm giác cÅ©, những thái Ä‘á»™ dá»… dà ng hÆ¡n của những ngÆ°á»i ngoại quốc ở các quầy bar. Châu Phi cÅ©, cái dÆ°á»ng nhÆ° hấp thụ má»i thứ, tháºt Ä‘Æ¡n giản, nÆ¡i đó là m bạn luôn căng thẳng. Căng thẳng là m sao, nó Ä‘Æ°a bạn Ä‘i theo con Ä‘Æ°á»ng qua sá»± ngu xuẩn và hung hăng, kiêu hãnh và tổn thÆ°Æ¡ng!
NhÆ°ng Khu dùng để là m gì? Những toà nhà mang lại niá»m tá»± hà o, hoặc có ý nghÄ©a nhÆ° váºy, chúng là m thoả mãn má»™t nhóm ngÆ°á»i nà o đó cần có sá»± tá»± hà o vá» Tổng thống . tất cả những cái đó để là m gì?NhÆ°ng hỠđã tiêu hà ng triệu và o đó. Không có trang trại. NgÆ°á»i Trung Quốc hay Äà i Loan không chịu đến khi Khu chÆ°a có được má»™t trang trại châu Phi má»›i,sáu nhà thầu mà má»™t chÃnh phủ nÆ°á»›c ngoà i nà o đó cung cấp ở sát nhau. Bể bÆ¡i lá»›n gần toà nhà được cho là khu há»p đã bắt đầu nứt và vẫn trống không, vá»›i má»™t cái lÆ°á»›i dây thừng to tÆ°á»›ng trên nóc. Khu đã được xây rất nhanh, và mặt trá»i cùng mÆ°a cÅ©ng đã là m nó đổ nát Ä‘i nhanh chóng. Sau mùa mÆ°a đầu tiên nhiá»u cây má»›i trồng bên cạnh đại lá»™ chÃnh rá»™ng rãi đã chết, rá»… của chúng đầy nÆ°á»›c và bị úng.
NhÆ°ng vá»›i vị Tổng thống còn ở thủ đô thì Khu vẫn là má»™t cái gì đó sống Ä‘á»™ng. Những bức tượng và đèn đóm theo tiêu chuẩn được mang tá»›i. Những chuyến thăm ngà y chủ nháºt vẫn tiếp tục, những bức ảnh tiếp tục xuất hiện trên các tạp chà chuyên sâu vá» châu Phi được chÃnh phủ tà i trợ. Và chà Ãt đó cÅ©ng là má»™t cách sá» dụng những toà nhà nà y.
Khu trở thà nh má»™t khu đại há»c và trung tâm nghiên cứu. Toà nhà phòng há»p được biến thà nh má»™t trÆ°á»ng bách khoa cho ngÆ°á»i dân trong Khu, và những toà nhà khác được biến thà nh ký túc xá và khu nhân viên. Các giảng viên và giáo viên bắt đầu đến từ thủ đô, và rất sá»›m sủa từ các nÆ°á»›c khác, má»™t cuá»™c sống song song đã được phát triển ở đó, mà chúng tôi ở thị trấn chỉ biết rất Ãt. Và nÆ¡i đó trở thà nh trÆ°á»ng bách khoa – trên khu ngoại ô chết của châu Âu mà vá»›i tôi khi lần đầu đến từng cho rằng đống đổ nát của má»™t ná»n văn minh đã đến và đã Ä‘i – mà Ferdinand được gá»i đến vá»›i má»™t há»c bổng của chÃnh phủ, khi nó há»c xong trung há»c.
Khu cách thị trấn và i dặm. Có xe buýt Ä‘i đến đó, nhÆ°ng không Ä‘á»u đặn lắm. trÆ°á»›c tôi không thÆ°á»ng gặp Ferdinand, giá» lại cà ng hiếm khi. Metty mất Ä‘i má»™t ngÆ°á»i bạn. Sá»± chuyển biến nà y rõ rà ng cuối cùng đã tạo ra khác biệt giữa hai đứa, và tôi nghÄ© chắc Metty phải buồn lắm.
Những cảm giác của tôi còn phức tạp hÆ¡n. Tôi thấy má»™t tÆ°Æ¡ng lai bất ổn của đất nÆ°á»›c. Không ai được an toà n ở đây hết, số pháºn những ngÆ°á»i sống ở đây không há» bị ghen tị. Thế nên tôi nghÄ© Ferdinand tháºt là may mắn, má»i thứ vá»›i nó má»›i dá»… dà ng là m sao. Bạn lôi má»™t cáºu bé ra khá»i vùng cây bụi, xây dá»±ng má»™t trÆ°á»ng bách khoa và dạy nó Ä‘á»c và viết, bạn san phẳng vùng cây bụi và gá»i nó đến đấy. dÆ°á»ng nhÆ° quá là dá»… dà ng, nếu bạn sinh ra muá»™n mà ng trong thế giá»›i nà y và má»i thứ đã sẵn sà ng hết cả, những thứ mà các nÆ°á»›c khác và những dân tá»™c khác đã đạt đến từ lâu – viết, in, trÆ°á»ng đại há»c, sách vở, kiến thức. Còn những ngÆ°á»i còn lại nhÆ° chúng tôi phải cháºp chững. Tôi nghÄ© đến gia đình tôi, Nazruddin, bản thân tôi – chúng tôi bị trói buá»™c và o cái mà hà ng thế ká»· nay đã Ä‘eo bám và o tâm trà và trái tim chúng tôi. Ferdinand, khởi đầu từ không có gì cả, đã có được má»™t bÆ°á»›c tiến là m cho nó tá»± do, và đã sẵn sà ng để Ä‘i trÆ°á»›c chúng tôi.
Khu, vá»›i sá»± lá»›n lao của nó, là má»™t trò lừa. Cả Tổng thống , ngÆ°á»i đã là m ra nó, cả những ngÆ°á»i nÆ°á»›c ngoà i đã kiếm lá»i lá»›n khi xây dá»±ng nó Ä‘á»u đặt niá»m tin và o cái mà hỠđã tạo ra. NhÆ°ng liệu trÆ°á»›c đây đã có lòng tin lá»›n hÆ¡n chÆ°a? Miscerique probat populos et foedera jungi: cha Huismans đã đấy sá»± cao ngạo của câu tuyên ngôn nà y. Ông từng tin tưởng và o chân lý của nó. NhÆ°ng bao nhiêu ngÆ°á»i thợ xây dá»±ng của thị trấn trÆ°á»›c đây có thể đồng ý vá»›i ông? Trò lừa trÆ°á»›c đây đó theo má»™t cách nà o đó đã giúp những ngÆ°á»i dân của đất nÆ°á»›c, và những ngÆ°á»i đó cÅ©ng có thể lại bị đánh lừa nữa. Ferdinand coi trÆ°á»ng bách khoa là cái gì đó tháºt nghiêm túc, cái sẽ tạo cho nó khả năng và o được giá»›i cầm quyá»n và cuối cùng tá»›i má»™t địa vị có quyá»n lá»±c. Vá»›i nó Khu tháºt là tuyệt, và nhất thiết là nhÆ° thế. Nó coi ở trÆ°á»ng bách khoa là tuyệt vá»i hÆ¡n rất nhiá»u so vá»›i ở trÆ°á»ng trung há»c.
Tháºt phi lý khi ghen tị vá»›i Ferdinand, ngÆ°á»i dù sao vẫn Ä‘i vá» nhà ở vùng cây bụi. NhÆ°ng tôi không ghen tị vá»›i nó chỉ vì tôi cảm thấy nó sẽ Ä‘i trÆ°á»›c tôi vá» mặt kiến thức và đi và o những chốn thần tiên, tôi không thể đặt chân tá»›i. Tôi ghen tị hÆ¡n vỠý tưởng nó luôn luôn có được cái tầm quan trá»ng của nó, sá»± quyến rÅ© của nó. Chúng tôi sống trong cùng má»™t dải đất, chúng tôi cùng nhìn theo cùng má»™t hÆ°á»›ng. Vá»›i nó thế giá»›i luôn đổi má»›i và luôn má»›i hÆ¡n, vá»›i tôi, vẫn thế giá»›i đó tháºt Ä‘en đúa, không có chút khả năng nà o hết.
Tôi ngà y cà ng ghét cảm giác thá»±c thể vá» vị trÃ. Căn há»™ của tôi vẫn luôn nhÆ° váºy. Tôi đã không há» thay đổi gì hết ở đây, vì tôi sống vá»›i ý tưởng vá» má»™t sá»± nháºn xét mang tÃnh thá»i Ä‘iểm rằng tôi phải coi nó nhÆ° là đã mất Ä‘i – cái phòng ngủ vá»›i nẹp cá»a sổ sÆ¡n trắng và cái giÆ°á»ng to có đệm cá», những giá bát Ä‘Ä©a thô má»™c, quần áo và già y dép của tôi, cái bếp vá»›i mùi dầu hoả và dầu rán, rá, bụi và gián, cái phòng khách mà u trắng trống trÆ¡n. Luôn luôn ở đó, không bao giá» thá»±c sá»± là của tôi, giỠđây chỉ chăm chăm nhắc nhở tôi vá» sá»± trôi qua của thá»i gian.
Tôi ghét những cái cây trang trà nháºp ngoại, những cái cây tuổi thÆ¡ tôi, ở đây trông má»›i phi tá»± nhiên là m sao, vá»›i mà u bụi Ä‘á» Ä‘Æ°á»ng phố chuyển sang thà nh bùn khi trá»i mÆ°a, bầu trá»i u ám chỉ có ý nghÄ©a là nóng thêm lên, bầu trá»i sáng sủa có nghÄ©a má»™t mặt trá»i Ä‘ang thiêu đốt, cÆ¡n mÆ°a hiếm khi mát mẻ và thÆ°á»ng ẩm Æ°á»›t, dòng sông mà u nâu vá»›i những bông hoa mà u tá» Ä‘inh hÆ°Æ¡ng trên những cuống mà u xanh nhợt trôi nổi ngà y đêm.
Ferdinand đã chuyển đi, chỉ cách và i dặm. Và tôi, dù lớn hơn nó, cảm thấy ghen tức và hoang vắng.
Cả Metty dÆ°á»ng nhÆ° cÅ©ng thế. Tá»± do có giá của nó. TrÆ°á»›c đây nó từng có được sá»± an toà n khi còn là nô lệ. Ở đây nó đạt tá»›i ý niệm vá» bản thân nó nhÆ° thể má»™t ngÆ°á»i được chỉ định để chống lại những ngÆ°á»i khác. Äiá»u nà y hẳn không là m nó thÃch thú. NhÆ°ng giỠđây dÆ°á»ng nhÆ° nó cÅ©ng cảm thấy đôi chút cay đắng nà o đó. DÆ°á»ng nhÆ° nó tá»± lánh xa bạn bè của mình.
Nó có rất nhiá»u bạn, má»i loại ngÆ°á»i đến cá»a hiệu và căn há»™ để há»i nó. Hoặc đôi khi há» gá»i ngÆ°á»i khác đến há»i vá» nó. Tôi còn nhá»› má»™t sứ giả nhÆ° thế. Äó là má»™t cô gái gầy guá»™c, loại con gái bạn có thể nhìn thấy Ä‘ang chèo thuyá»n Ä‘á»™c má»™c, mà má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u biết là ngÆ°á»i lao Ä‘á»™ng chân tay. Công việc nặng nhá»c và thức ăn kém dÆ°á»ng nhÆ° đã là m nó tê liệt, mất Ä‘i nữ tÃnh, và đầu gần nhÆ° trá»c lóc.
Nó thÆ°á»ng đến gặp Metty ở cá»a hiệu, đứng ở bên ngoà i. Äôi khi Metty nói chuyện vá»›i cô bé, đôi khi nó tá» ra ác nghiệt vá»›i cô. Có lúc nó tìm cách Ä‘uổi cô bé Ä‘i, cúi ngÆ°á»i nhÆ° để nhặt đá, cách mà ngÆ°á»i ở đây là m khi muốn dá»a má»™t con chó rách rÆ°á»›i. Không ai có thể bằng ngÆ°á»i nô lệ trong cách xá» sá»± hay nói chuyện vá»›i ngÆ°á»i nô lệ khác. Cô bé nà y thuá»™c vá» những ngÆ°á»i thấp bé nhất trong số những ngÆ°á»i thấp bé, dù cô bé thuá»™c gia đình châu Phi nà o Ä‘i nữa thì cô vẫn chẳng khác gì má»™t nô lệ.
Metty tìm cách Ä‘uổi cô bé khá»i cá»a hiệu. NhÆ°ng má»™t chiá»u, khi vá» căn há»™, tôi thấy cô bé trên hè phố, đứng trong đống bụi cá» hoang gần lối và o sân sau nhà chúng tôi. Má»™t chiếc áo khoác vải, tay và cổ rá»™ng, toang hoang từ vai và cho thấy cô chẳng mặc gì bên trong cả. Tóc cô bé thÆ°a đến ná»—i trông cô nhÆ° thể đã cạo đầu. Khuôn mặt gầy guá»™c Ä‘ang ở trạng thái nhăn nhó nhÆ°ng không hẳn là nhăn nhó mà chỉ có ý nghÄ©a là đang nhìn tôi.
Cô bé vẫn ở đó khi tôi Ä‘i xuống sau khi đã uống má»™t tách trà và thay quần áo. Tôi Ä‘i đến câu lạc bá»™ Hellenic để chÆ¡i squash. Äó là nguyên tắc của tôi, dù trong hoà n cảnh nà o, dù tâm trạng có tồi tệ đến đâu, cÅ©ng không bá» táºp. Sau đó tôi lái xe đến Ä‘áºp nÆ°á»›c, đến há»™p đêm Bồ Äà o Nha bên dòng nÆ°á»›c, giỠđã hoạt Ä‘á»™ng trở lại, ăn và i con cá rán ở đó – tôi chắc chắn ở Bồ Äà o Nha há» là m cá ngon hÆ¡n. Còn quá sá»›m cho ngÆ°á»i trong thị trấn, nhÆ°ng Ä‘áºp nÆ°á»›c đã trà n ngáºp ánh sáng và há» báºt đèn mà u trên cây cho tôi.
Cô bé vẫn ở trên hè phố khi tôi trở vá» căn há»™. Äến lúc nà y thì cô ta gá»i tôi, cô nói "Mety-ki là ?" (Metty có ở đây không?)
Cô chỉ biết nói và i thổ ngữ, nhÆ°ng cô có thể hiểu khi ngÆ°á»i khác nói, và khi tôi há»i cô muốn gì, cô nói "Popo malade. Dis-li Metty" (Äứa bé bị ốm, nói cho Metty biết) Popo có nghÄ©a là "đứa bé". Metty đã có con ở đâu đó trong thị trấn, và đứa bé Ä‘ang ốm. Metty có cả má»™t cuá»™c Ä‘á»i ở đâu đó, tách biệt hẳn vá»›i cuá»™c sống vá»›i tôi ở căn há»™, tách biệt hẳn vá»›i việc nó mang cà phê cho tôi má»—i sáng, tách biệt hẳn vá»›i cá»a hiệu.
Tôi bị sốc. Tôi cảm thấy bị phản bá»™i. Nếu chúng tôi Ä‘ang sống ở khu nhà chúng tôi ở bá» biển, nó có thể sống cuá»™c sống của riêng nó, nhÆ°ng ở đó không có gì là bà máºt hết. Tôi có thể biết ai là ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà của nó, tôi có thể biết khi con nó ra Ä‘á»i. Tôi đã mất Metty cho vùng đất châu Phi nà y. Nó đã đến nÆ¡i phần nà o đó là nhà nó, và tôi đã mất nó. Tôi cảm thấy bị bá» rÆ¡i. Tôi đã từng rất ghét nÆ¡i nà y, ghét căn há»™, giá» tôi thấy cuá»™c sống tôi tạo dá»±ng cho riêng tôi trong căn há»™ nà y thá»±c ra khá tốt, và giỠđây tôi cÅ©ng mất nốt.
CÅ©ng giống nhÆ° cô bé ở ngoà i, cÅ©ng giống nhÆ° nhiá»u ngÆ°á»i khác, tôi chỠđợi Metty. Và khi rất muá»™n, nó vỠđến nÆ¡i, tôi bắt đầu nói ngay.
"Ôi Metty, tại sao mà y không nói vá»›i tao, tại sao mà y là m Ä‘iá»u đó vá»›i tao?" Rồi tôi gá»i nó bằng tên mà chúng tôi từng gá»i nó khi còn ở nhà "Ali, Aliwa! Chúng ta sống cùng nhau. Tao cho mà y ở dÆ°á»›i mái nhà và coi mà y nhÆ° thà nh viên gia đình. Thế mà giá» mà y là m thế đấy".
Rất khó nhá»c, giống nhÆ° má»™t gia nhân ngà y xÆ°a, nó cố tá» ra đồng cảm vá»›i tôi, là m nhÆ° nó cÅ©ng chịu Ä‘á»±ng vá»›i tôi váºy.
"Tôi sẽ bá» nó, patron. Nó là má»™t con váºt".
"Là m sao mà y có thể bá» cô ta? Mà y đã là m Ä‘iá»u đó. Mà y không thể chối bá». Mà y đã có đứa con ở đâu đó. Ôi, Ali, mà y đã là m gì váºy? Mà y không nghÄ© tháºt tệ khi có má»™t đứa con nhá» châu Phi chạy nhảy trong má»™t cái sân ca ai đó, vá»›i toto (con chó) của nó ve vẩy hai bên sao? Mà y không ngượng hay sao? Má»™t ngÆ°á»i nhÆ° mà y?"
"Tháºt đáng tởm, Salim ạ." Nó nói và đặt tay lên vai tôi "Tôi hổ thẹn lắm. Nó chỉ là má»™t đứa con gái châu Phi thôi mà . Tôi sẽ bá» nó".
"Là m sao mà y có thể bá» cô ta? GiỠđây đó là cuá»™c sống của mà y. Mà y không biết thế hay sao? Chúng tao đã gởi mà y Ä‘i há»c, chúng tao đã thuê giáo sÄ© dạy mà y. Thế mà giỠđây mà y là m nhÆ° thế đấy!"
Tôi Ä‘ang đóng kịch. NhÆ°ng có những lúc khi chúng ta đóng kịch vá» cái chúng ta thá»±c sá»± cảm thấy, những lần khi chúng ta không thể đối mặt vá»›i má»™t số cảm xúc, và tháºt dá»… dà ng hÆ¡n để đóng kịch. Và Metty cÅ©ng đóng kịch nốt, vá» tá» ra trung thà nh, nhắc tôi nhá»› vá» quá khứ, vá» những nÆ¡i khác, nhắc tôi vá» những Ä‘iá»u tôi khó chịu Ä‘á»±ng được và o đêm đó. Khi tôi nói, rất kịch. "Tại sao mà y không nói vá»›i tao hả Metty?" thì nó lại quay trở lại hùa vá»›i tôi. Nó nói "Tôi là m sao có thể nói vá»›i ông được, Salim? Tôi biết ông sẽ là m nhÆ° thế mà ".
Là m sao nó biết được?
Tôi nói "Mà y biết đấy, Metty, ngà y đầu tiên mà y đến trÆ°á»ng, tao đã Ä‘i cùng mà y. Mà y la hét suốt, mà y bắt đầu khóc ngay khi chúng ta rá»i khá»i nhà ".
Nó thÃch nhắc lại vá» Ä‘iá»u đó, được nhá»› đến từ xa xôi đến thế. Nó mỉm cÆ°á»i mÆ¡ hồ "Tôi đã la hét nhiá»u Æ°? Tôi đã ầm Ä© lên Æ°?"
"Ali, mà y đã hét tÆ°á»›ng lên. Mà y Ä‘á»™i mÅ© trắng, và mà y Ä‘i xuống lối Ä‘i nhá» bên cạnh nhà Gokool, rồi mà y nói ầm lên. Tao không thể biết mà y Ä‘i đâu. Tao chỉ nghe mà y nói ầm Ä©. Tao không chịu được. Tao nghÄ© há» Ä‘ang là m Ä‘iá»u gì rất kinh khủng vá»›i mà y, và tao cầu Chúa mà y không phải đến trÆ°á»ng. Rồi rắc rối xảy ra khi mà y vá» nhà . Mà y đã quên, tại sao mà y phải nhá»› chứ? Tao không há» chú ý gì đến mà y từ khi mà y ở đây. Mà y ra dáng lắm rồi mà ".
"Ôi, Salim! Äừng nói thế. Tôi vẫn luôn kÃnh trá»ng ông mà ".
Äiá»u đó đã từng đúng. NhÆ°ng nó đã vá» nhà , nó đã tìm được cuá»™c sống má»›i. Nó luôn muốn váºy, nó không thể quay ngược lại. Tay nó đặt lên vai tôi – giá» thì còn tốt đẹp gì nữa.
Tôi nghÄ©, không gì còn lại nữa. Má»i thứ thay đổi. Tôi sẽ không thừa kế nhà , và không ngôi nhà nà o tôi xây sẽ dà nh cho con của tôi. Äó là cách cuá»™c Ä‘á»i diá»…n tiến. Tôi đã quá tuổi hai mÆ°Æ¡i, và điá»u tôi trông chá» kể từ khi rá»i khá»i nhà đã không đến vá»›i tôi. Tôi chỉ có chỠđợi thôi. Tôi sẽ chá» trong suốt phần còn lại của cuá»™c Ä‘á»i tôi. Khi tôi đến đây, căn há»™ nà y vẫn còn thuá»™c vá» má»™t bà ngÆ°á»i Bỉ. Nó không phải là nhà tôi, nó giống nhÆ° má»™t cái trại. Rồi cái trại đó trở thà nh nhà tôi. Giá» thì không nữa rồi.
Sau đó tôi nằm yên lặng cô Ä‘Æ¡n trong phòng ngủ, trong cái thế giá»›i thù địch nà y. Tôi cảm thấy cÆ¡n Ä‘au tim của đứa trẻ khi phải ở má»™t chá»— lạ. Qua cá»a sổ sÆ¡n trắng tôi nhìn thấy những cái cây bên ngoà i – không phải bóng của chúng, mà là những gợi ý vá» hình dạng của chúng. Tôi Ä‘ang ở trạng thái nhá»› nhà , đã nhá»› nhà nhÆ° thế từ nhiá»u tháng nay. NhÆ°ng nhà hiếm khi là nÆ¡i ta có thể quay vá». Nhà là cái gì đó trong đầu chúng ta. Nó là cái gì đó chúng ta đã đánh mất. Và trong đó tôi giống nhÆ° những ngÆ°á»i châu Phi rách rÆ°á»›i thấp kém trong thị trấn mà chúng tôi phục vụ.
Tà i sản của ngudoc
25-10-2008, 03:35 PM
Phi Thăng Chi Háºu
Tham gia: Jun 2008
Bà i gởi: 1,213
Thá»i gian online: 3 tuần 1 ngà y 1 giá»
Thanks: 286
Thanked 0 Times in 0 Posts
ChÆ°Æ¡ng 7
Phát hiện những cách thức của Ä‘au khổ, sá»± già đi mà nó gây ra, tôi không ngạc nhiên khi thấy Metty và tôi lại gắn bó vá»›i nhau đến váºy ngay đúng và o lúc chúng tôi hiểu phải Ä‘i má»—i ngÆ°á»i má»™t Ä‘Æ°á»ng. Cái đã tạo ra ảo tưởng vá» sá»± gắn kết tối đó chỉ là ná»—i hoà i tiếc quá khứ của chúng tôi, ná»—i buồn của chúng tôi vi ná»—i thế giá»›i đó không còn nữa.
Cuá»™c sống chung của chúng tôi không thay đổi. Nó tiếp tục sống ở căn phòng trong nhà tôi, và sáng sáng nó tiếp tục mang cà phê đến cho tôi. NhÆ°ng giỠđây đã được ngầm hiểu là nó có má»™t cuá»™c sống hoà n toà n ở bên ngoà i. Nó thay đổi. Nó mất Ä‘i sá»± tÆ°Æ¡i sáng và vui vẻ của má»™t tên gia nhân biết mình Ä‘ang chăm sóc cái gì, rằng những ngÆ°á»i khác quyết định cho nó, và nó mất Ä‘i cái Ä‘i cùng vá»›i sá»± tÆ°Æ¡i sáng đó – sá»± thá» Æ¡ vá»›i cái vừa diá»…n ra, khả năng quên, sá»± sẵn sà ng cho má»—i ngà y má»›i. Nó dÆ°á»ng nhÆ° Ä‘i sâu và o bản thân mình hÆ¡n. Trách nhiệm là má»™t khái niệm má»›i vá»›i nó, và vá»›i trách nhiệm nó cÅ©ng phải nháºn ra sá»± cô Ä‘á»™c, dù nó có bạn bè và gia đình má»›i.
Cả tôi cÅ©ng đã đánh mất Ä‘i chuá»—i ngà y cÅ©, đã phát hiện ná»—i cô Ä‘á»™c và ná»—i buồn thÆ°Æ¡ng là cÆ¡ sở của tôn giáo. Tôn giáo biến ná»—i buồn thÆ°Æ¡ng thà nh ná»—i sợ hãi và hy vá»ng tăng dần. NhÆ°ng tôi đã vứt bá» những cách thức và lá»… nghi tôn giáo, tôi không thể quay trở lại vá»›i chúng được nữa, chỉ thế thôi. Nồi buồn thÆ°Æ¡ng vá» thế giá»›i nà y vẫn là cái gì đó tôi phải cho Ä‘i kèm vá»›i bản thân tôi. Và o lúc nà o đó nó tháºt sắc nhá»n, lúc khác nó lại không ở đó.
Và ngay khi tôi nhấm nháp ná»—i buồn vá» Metty và quá khứ nà y, má»™t ai đó trong quá khứ bá»—ng hiện lên. Má»™t buổi sáng anh ta Ä‘i và o cá»a hiệu, Metty dẫn Ä‘Æ°á»ng cho anh ta. Metty gá»i tÆ°á»›ng lên, giá»ng phấn khÃch "Salim! Salim!"
Äó là Indar, ngÆ°á»i đầu tiên đã mang đến cho tôi ná»—i sợ hãi khi còn ở bá» biển, từng đối diện vá»›i tôi – sau tráºn đấu tại sân squash trong ngôi nhà lá»›n của anh – vá»›i những ná»—i sợ của tôi vá» tÆ°Æ¡ng lai, ngÆ°á»i đã tiá»…n tôi khá»i nhà anh vá»›i viá»…n cảnh vá» thảm hoạ. Anh nói anh đã Ä‘i máy bay đến. Anh đã Ä‘i Anh, đến trÆ°á»ng đại há»c, và đã bay đến đây.
Và giỠđây tôi cảm thấy, khi Metty dẫn anh đến, và anh ta lại tóm được tôi lần nữa đúng lúc tôi Ä‘ang ngồi tại bà n trong cá»a hiệu, vá»›i hà ng hóa để ngổn ngang trên sà n nhà , nhÆ° vẫn thÆ°á»ng nhÆ° váºy, và vá»›i những giá đầy những thứ vải và giấy dầu rẻ tiá»n cùng pin và sách bà i táºp.
Anh nói "Và i năm trÆ°á»›c ở London tôi có nghe nói anh ở đây. Tôi tá»± há»i anh Ä‘ang là m gì". Cách nói của anh lạnh giá, cân bằng giữa sá»± kÃch Ä‘á»™ng và chế nhạo, dÆ°á»ng nhÆ° để nói nhẽ ra anh không nên há»i Ä‘iá»u đó và o lúc nà y, và rằng anh không há» ngạc nhiên vá» Ä‘iá»u anh nhìn thấy ở đây.
Äiá»u nà y diá»…n ra nhanh quá. Khi Metty chạy tá»›i nói "Salim! Salim! Äoán xem ai đây nà y" ngay láºp tức tôi đã nghÄ© đó có thể là ai đó mà chúng tôi Ä‘á»u quen biết và o những ngà y xa xÆ°a đó. Tôi nghÄ© đó có thể là Nazruddin, hay má»™t ngÆ°á»i trong gia đình tôi, má»™t ông anh rể hoặc đứa cháu nà o đó. Và tôi đã nghÄ©, mình không thể gặp được. Cuá»™c sống giá» không còn nhÆ° trÆ°á»›c nữa. Tôi không thể nháºn trách nhiệm nà y. Tôi không muốn tiếp đón ai.
Dá»± tÃnh rằng ai đó sắp trách cứ tôi nhân danh gia đình, cá»™ng đồng và tôn giáo, và chuẩn bị gÆ°Æ¡ng mặt và thái Ä‘á»™ vá»›i ngÆ°á»i đó, tôi tháºt bất ngá» khi Metty dẫn Indar và o cá»a hiệu. Metty vui vẻ đứng bên anh ta, giá» không giả vá» mà là thá»±c sá»± thÃch thú tái tạo cái gì đó thuá»™c vá» những ngà y xÆ°a cÅ©, trở thà nh ngÆ°á»i nối các gia đình lá»›n vá»›i nhau. Và từ chá»— định tung ra má»™t đống phà n nà n, buồn rầu từ chối ngÆ°á»i má»›i đến "Ở đây không đủ chá»— đâu. Không có chá»— cho kẻ không nhà . Tìm chá»— khác Ä‘i" – từ chá»— là ngÆ°á»i nhÆ° thế, tôi buá»™c phải quay sang hÆ°á»›ng ngược hẳn lại. Tôi phải trở thà nh ngÆ°á»i cÆ° xá» tốt và còn hÆ¡n cả tốt, ngÆ°á»i mà cá»a hiệu xáºp xệ chẳng giống gì vá»›i má»™t vụ buôn bán lá»›n tạo ra hà ng triệu đồng. Tôi buá»™c phải là ngÆ°á»i vạch toà n bá»™ kế hoạch, ngÆ°á»i phải phá huá»· thị trấn bên khúc quanh dòng sông vì đã thấy trÆ°á»›c má»™t tÆ°Æ¡ng lai già u có.
Tôi không thể có cách khác vá»›i Indar. Anh vẫn luôn là m tôi cảm thấy mình tháºt tụt háºu. Gia đình của anh, dù má»›i tá»›i vùng bá» biển, vẫn luôn vượt xa chúng tôi, và tháºm chà sá»± khởi đầu thấp kém của há» - ngÆ°á»i ông chỉ là má»™t nhân viên hoả xa, rồi cho vay nặng lãi – đã trở thà nh (theo nhÆ° ngÆ°á»i ta nói) gần nhÆ° thần thánh, má»™t phần của truyện thần tiên. HỠđầu tÆ° liá»u lÄ©nh và tiêu khối tiá»n, cách sống của há» cao sang hÆ¡n chúng tôi, và có má»™t niá»m say mê khác thÆ°á»ng vá» các trò chÆ¡i và táºp luyện thân thể. Tôi luôn nghÄ© vá» há» nhÆ° là những ngÆ°á»i "hiện đại", vá»›i phong cách sống khá là khác vá»›i chúng tôi. Bạn quen vá»›i những khác biệt nhÆ° thế, tháºm chà chúng còn bắt đầu có vẻ rất tá»± nhiên.
Khi chúng tôi chÆ¡i squash chiá»u hôm đó, Indar đã nói vá»›i tôi rằng anh sẽ Ä‘i Anh để há»c đại há»c, tôi không cảm thấy đố kị hay ghen tức vá»›i anh vì Ä‘iá»u anh sẽ là m. Ra nÆ°á»›c ngoà i, trÆ°á»ng đại há»c – đó là má»™t phần của phong cách sống của anh, có thể Ä‘oán trÆ°á»›c được. Sá»± chán chÆ°á»ng của tôi là sá»± chán chÆ°á»ng của má»™t ngÆ°á»i bị bá» lại đằng sau, không được chuẩn bị cho những gì sẽ đến. Và sá»± đô kỵ của tôi vá»›i anh hẳn là có liên quan đến sá»± bất an mà anh khiến tôi cảm thấy. Anh từng nói "Chúng ta bị lãng phà ở đây, cáºu cÅ©ng biết mà ", Những lá»i đó là đúng, tôi biết chúng là đúng. NhÆ°ng tôi không muốn anh nói đến nó, anh nói nhÆ° thể anh là ngÆ°á»i nhìn được trÆ°á»›c tất cả và đã có tất cả trong tầm tay váºy.
Kể từ ngà y đó tám năm đã trôi qua. Äiá»u anh nói sẽ xảy ra giỠđã xảy ra. Gia đình anh đã mất mát nhiá»u, hỠđã mất Ä‘i ngôi nhà , há» (những ngÆ°á»i đã thêm tên thị trấn bên bá» biển và o há» của mình) đã phân tán, cÅ©ng nhÆ° gia đình tôi. GiỠđây, khi anh đến cá»a hiệu của tôi, dÆ°á»ng nhÆ° khoảng cách giữa chúng tôi vẫn giữ nguyên nhÆ° váºy.
Có hình dáng London trong quần áo, chiếc áo phông sá»c anh mặc, cách anh để tóc, đôi già y của anh (mà u máu bò, mảnh nhÆ°ng chắc chắn, hÆ¡i bó và o ở đầu ngón chân). Và tôi Ä‘ang ở trong cá»a hiệu của mình, vá»›i con Ä‘Æ°á»ng bụi Ä‘á» và quảng trÆ°á»ng chợ bên ngoà i. Tôi đã đợi lâu lắm, đã chịu Ä‘á»±ng lâu lắm, đã thay đổI vá»›i anh tôi chẳng há» thay đổi gì hết cả.
Cho đến lúc đó tôi vẫn ngồi. Khi đứng dáºy tôi cảm thấy nhói lên ná»—i sợ. dÆ°á»ng nhÆ° anh xuất hiện để mang lại tin xấu cho tôi . Và tất cả những gì tôi nói ra được là "Äiá»u gì đã Ä‘Æ°a anh đến nÆ¡i hẻo lánh nà y?"
Anh nói "Tôi không thể nói được. Anh vẫn ở đó thôi".
"Thế nà o là vẫn ở đó?"
"NÆ¡i những Ä‘iá»u lá»›n lao xảy đến. Dù sao tôi cÅ©ng không thể ở đây được."
đó là má»™t sá»± giảm nhẹ. Chà Ãt anh cÅ©ng không lại ra lệnh cho tôi, không nói cho tôi biết phải Ä‘i đâu.
Metty trong lúc đó vẫn cÆ°á»i vá»›i Indar và lắc đầu từ bên nà y sang bên ná», nói "Indar! Indar!" Và chÃnh Metty là ngÆ°á»i nhá»› ra nhiệm vụ chủ nhà của chúng tôi. Nó nói "Cáºu có muốn má»™t tách cà phê không, Indar?" NhÆ° thể chúng tôi Ä‘ang từng ở bá» biển, trong cá»a hiệu gia đình, và anh vừa bÆ°á»›c xuống đến gian hà ng Noor và mang lại và i cái cốc đồng thứ cà phê ngá»t và sá»n sệt trên má»™t cái khay đồng nặng. Không đâu cà phê giống nhÆ° ở đây: chỉ có Nescafé, sản xuất ở Côte d Ivoire và được pha trong những chiếc tách sứ. Không cùng cách uống, bạn không thể ngâm nga, luôn cắn phải má»™t mẩu Ä‘Æ°á»ng.
Indar nói "Tuyệt lắm, Ali ạ."
Tôi nói "Tên của nó ở đây là Metty, nghĩa là con lai".
"Mà y để há» gá»i váºy sao, Ali?"
"NgÆ°á»i châu Phi ấy mà , cáºu Indar. Kafar. Cáºu biết nghÄ©a là gì rồi mà ".
Tôi nói "Äừng tin nó. Nó thÃch thế mà . Äiá»u đó là m nó trở nên vÄ© đại trong mắt con gái ở đây. Ali giỠđã là ngÆ°á»i của má»™t gia đình lá»›n rồi. Nó đã lạc lối rồi".
Metty, Ä‘i và o nhà kho để Ä‘un nÆ°á»›c pha Nescafé, nói "Salim, Salim. Äừng có hạ nhục tôi nhÆ° thế chứ".
Indar nói "Nó đã lạc Ä‘Æ°á»ng từ lâu rồi. Anh có nghe tin gì vá» Nazruddin không? Tôi gặp ông ấy ở Uganda vai` tuần trÆ°á»›c".
"Bây giỠở đó thế nà o rồi?"
"Äã ổn trở lại. Không biết là bao lâu. Không má»™t tá» báo chó đẻ nà o ủng há»™ đức vua. Anh có biết Ä‘iá»u đó không? Khi Ä‘iá»u đó xảy đến vá»›i châu Phi, ngÆ°á»i dân không muốn biết hoặc há» có những nguyên tắc của mình. Không ai thèm lo gì cho những ngÆ°á»i sống cùng".
"Anh Ä‘i nhiá»u nÆ¡i nhỉ?"
"Äó là công việc của tôi. Ở đây má»i chuyện nhÆ° thế nà o?"
"Khá tốt kể từ cuá»™c nổi loạn. Äang có bùng nổ kinh tế ở đây. Sá»± già u có tháºt kỳ diệu. Tại đây má»™t số nÆ¡i giá đất lên tá»›i hai trăm francs má»™t foot vuông".
Indar có vẻ nhÆ° không bị ấn tượng – nhÆ°ng cá»a hiệu không phải má»™t chá»— gây ấn tượng. Tôi cÅ©ng cảm thấy thế, tôi đã là m trái ngược vá»›i những gì tôi định là m vá»›i Indar. Muốn cho anh biết rằng những giả định của anh vá» tôi đã sai. Thá»±c tế tôi Ä‘ang diá»…n cái vai mà anh ta Ä‘ang thấy. Tôi Ä‘ang nói theo cách tôi từng nghe các lái buôn tại thị trấn nói, và tháºm chà nói cả những Ä‘iá»u hỠđã nói.
Tôi nói, cố tạo ra má»™t lối ngôn ngữ má»›i "Ở đây chúng tôi buôn bán theo lối chuyên môn hoá. Má»™t thị trÆ°á»ng rất tinh xảo có thể dá»… dà ng hÆ¡n theo má»™t cách nà o đó. NhÆ°ng ở đây anh không thể theo những ý thÃch và không thÃch của cá nhân. Anh phải biết chÃnh xác cái gì là cần. Và dÄ© nhiên có những đại lý. Có tiá»n tháºt ở đây đấy".
Indar nói "Phải, phải. Anh vẫn như xưa, Salim ạ".
Tôi bá» qua quá khứ đó. NhÆ°ng tôi quyết định nhấn mạnh và o má»i thứ. Tôi nói "Dù sao tôi cÅ©ng không biết chuyện nà y sẽ kéo dà i bao lâu",
"Nó sẽ kéo dà i cho đến khi nà o Tổng thống muốn. Và không ai có thể nói nó kéo dà i bao lâu. Ông ấy là má»™t ngÆ°á»i kỳ lạ. DÆ°á»ng nhÆ° ông ấy chẳng là m gì hết cả, và rồi ông ấy là m nhÆ° má»™t bác sÄ© phẫu thuáºt. Cắt bá» những phần ông ấy không thÃch".
"ChÃnh vì váºy ông ấy đã hạ quân Ä‘á»™i cÅ©. Tháºt là khủng khiếp Indar ạ. Ông ấy gá»i má»™t thông Ä‘iệp đến đại tá Yenyi bắt ông nà y ở lại doanh trại để chá» chỉ huy quân lê dÆ°Æ¡ng. Thế là ông đại tá ở lại vá»›i đầy đủ quân phục và khi hỠđến ông bắt đầu Ä‘i ra cá»a. Há» bắn khi ông ấy Ä‘ang bÆ°á»›c Ä‘i. Và tất cả những ngÆ°á»i ở chá»— ông ấy nữa".
"Äiá»u đó dù sao cÅ©ng cứu công việc là m ăn của anh đấy. Nhân tiện đây tôi có cái nà y cho anh. TrÆ°á»›c khi tá»›i đây tôi đã đến gặp cha mẹ anh".
"Anh đã vá» nhà à ?" Tôi hoà n toà n không trông chá» Ä‘iá»u nà y.
Anh nói "á»’, tôi đã vỠđó và i lần kể từ những sá»± kiện vÄ© đại. Không tệ lắm đâu. Anh còn nhá»› nhà anh không? HỠđã sÆ¡n lại nó theo mà u của đảng. GiỠđây có cái gì đó nhÆ° nhà của đảng. Mẹ anh gá»i cho anh má»™t chai tÆ°Æ¡ng dừa đây. Và không phải cho riêng anh đâu đấy. Cho Ali và anh. Bà ấy nói rõ nhÆ° thế" và vá»›i Metty, lúc nà y đã trở lại vá»›i bình nÆ°á»›c nóng và những tách cùng há»™p nescafé và sữa há»™p, anh ấy nói "Mẹ gá»i cho mà y tÆ°Æ¡ng dừa đấy, Ali".
Metty nói "TÆ°Æ¡ng ,tÆ°Æ¡ng dừa à . Thức ăn ở đây tháºt là horrible [1] Indar ạ".
Cả ba chúng tôi ngồi và o bà n, trộn cà phê, nước, sữa và quấy lên.
Indar nói "Tôi không muốn quay lại. Không phải lần đầu tiên. Tôi không nghÄ© tim tôi chịu được Ä‘iá»u đó. NhÆ°ng máy bay là má»™t thứ rất tuyệt. Bạn vẫn ngồi má»™t chá»— khi đã tá»›i chá»— khác. Máy bay nhanh hÆ¡n trái tim. Bạn tá»›i nÆ¡i nhanh chóng và rá»i Ä‘i cÅ©ng nhanh chóng. Bạn không phải buồn thÆ°Æ¡ng nhiá»u quá. Và còn có má»™t cái gì đó khác vá» máy bay. Bạn có thể quay trở lại má»™t địa Ä‘iểm nhiá»u lần. Và điá»u gì đó lạ lẫm xảy tá»›i nếu bạn quay trở lại thÆ°á»ng xuyên. Bạn không còn buồn tiếc vá» quá khứ nữa. Bạn thấy rằng quá khứ là cái gì đó chỉ tồn tại trong óc, không tồn tại trong cuá»™c sống thá»±c. Bạn dẫm chân lên quá khứ, bạn đè nghiến nó. Äầu tiên thì giống nhÆ° dẫm chân lên má»™t khu vÆ°á»n. Cuối cùng không khác gì bạn Ä‘ang Ä‘i trên mặt đất. Äó là cách chúng ta phải há»c sống bây giá». Quá khứ Ä‘ang ở đây". Anh ta chạm tay và o ngá»±c trái "Không phải ở đây" và anh chỉ ra con Ä‘Æ°á»ng bụi mù.
Tôi cảm thấy anh đã từng nói những lá»i đó trÆ°á»›c đây, hoặc đã để nó trong óc. Tôi nghÄ©, anh chiến đấu để giữ được phong cách của mình. Có lẽ trong chúng tôi anh là ngÆ°á»i chịu Ä‘á»±ng nhiá»u nhất.
Ba ngÆ°á»i chúng tôi ngồi, uống Nescafé. Và tôi nghÄ© thá»i khắc nà y tháºt đẹp.
Cuá»™c trò chuyện vẫn hoà n toà n là độc thoại. Anh biết má»i Ä‘iá»u vá» tôi, tôi không biết gì vá» cuá»™c sống gần đây của anh. Khi lần đầu tiên tá»›i thị trấn tôi đã nháºn ra phần lá»›n cuá»™c trò chuyện của ngÆ°á»i ở đây Ä‘á»u nhằm để trả lá»i những câu há»i vá» chÃnh há», há» hiếm khi há»i bạn vá» bạn, há» lÆ¡ lá»ng quá lâu. Tôi không muốn Indar cÅ©ng cảm thấy thế vá» tôi. Và tôi thá»±c sá»± muốn biết vá» anh. Thế nên, hÆ¡i rụt rè má»™t chút, tôi bắt đầu há»i anh.
Anh nói anh đã ở thị trấn được và i ngà y và sẽ ở lại và i tháng. Anh đến bằng tà u thuá»· à ? Anh nói "Anh Ä‘iên sao? Chết gà vá»›i bá»n ngÆ°á»i châu Phi của dòng sông suốt bảy ngà y Æ°? Tôi Ä‘i bằng máy bay chứ".
Metty nói "Tôi không thể Ä‘i má»i nÆ¡i bằng tà u thuá»·. Há» nói là kinh khủng lắm. Và tháºm chà còn tệ hÆ¡n nếu Ä‘i thuyá»n, vá»›i nhà xà và má»i ngÆ°á»i nấu nÆ°á»›ng cùng vá»›i ăn uống khắp nÆ¡i. Tháºt là kinh khủng, kinh khủng, há» nói vá»›i tôi nhÆ° thế."
Tôi há»i Indar anh sẽ ở đâu, tôi nghÄ© rằng tôi nên Ä‘á» nghị anh đến nhà tôi ở. Liệu anh có ở chá»— Van der Meyden không?
Äó là câu há»i anh đợi được há»i. Anh nói bằng giá»ng nhẹ nhà ng không cần nhấn mạnh "Tôi ở khu nhà nÆ°á»›c. Tôi có má»™t ngôi nhà ở đó. Tôi là khách của chÃnh phủ".
Và Metty xỠsự bùng phát hơn tôi. Metty vỗ mạnh xuống bà n và nói "Indar!"
Tôi nói "NgÆ°á»i Äà n Ông VÄ© Äại má»i anh à ?"
Anh bắt đầu hạ thấp mức Ä‘á»™ "Không hoà n toà n. Tôi có hãng riêng. Tôi đến dạy má»™t há»c kỳ ở trÆ°á»ng bách khoa. Anh có biết trÆ°á»ng đó không?"
"Tôi biết má»™t ngÆ°á»i ở đó. Má»™t sinh viên".
Indar là m nhÆ° tôi đã ngắt lá»i anh, nhÆ° thể váºy, dù tôi sống ở nÆ¡i nà y, và anh thì vừa má»›i đến – tôi Ä‘i ngang qua, và không có quyá»n biết má»™t há»c sinh ở trÆ°á»ng bách khoa.
Tôi nói "Mẹ nó là má»™t marchande, ngÆ°á»i mua hà ng của tôi."
Äiá»u nà y rõ là tốt hÆ¡n. Anh nói "Anh phải đến và gặp những ngÆ°á»i khác ở đó Ä‘i. Anh có thể không thÃch Ä‘iá»u sẽ diá»…n ra. NhÆ°ng anh phải dá»± Ä‘oán trÆ°á»›c là sẽ diá»…n ra. Anh không được lặp lại sai lầm đó nữa".
Tôi muốn nói "Tôi sống ở đây. Tôi đã trải qua rất nhiá»u thứ trong sáu năm rồi". NhÆ°ng tôi không nói Ä‘iá»u đó. Tôi Ä‘ang phỉnh nịnh Indar. Anh có ý tưởng riêng của mình vá» việc tôi là ai – và trên thá»±c tế anh đã tóm được tôi tại cá»a hiệu, vá»›i công việc là m ăn buôn bán dở hÆ¡i của tôi. Anh có ý tưởng riêng vá» chuyện anh là ai và anh đã là m gì, khoảng cách đã được thiết láºp giữa anh và chúng tôi.
Sá»± tá»± đắc của anh không là m tôi tức tối. Tôi thấy thÃch thú nó là đằng khác, theo cách nhiá»u năm trÆ°á»›c, tại bá» biển, khi còn là má»™t đứa bé. Tôi đã thÃch thú những câu chuyện của Nazruddin vá» sá»± may mắn và những thú vui trên Ä‘á»i của ông, tại thị trấn thá»i thuá»™c địa. Tôi không vá»— bà n nhÆ° Metty, nhÆ°ng tôi ấn tượng bởi cái tôi thấy ở Indar. Và đó là má»™t Ä‘iá»u là m giảm nhẹ những ná»—i ác cảm mà anh là m tôi cảm thấy, để quên Ä‘i việc đã bị bắt tại tráºn, và để dà nh cho anh sá»± ngưỡng má»™ thẳng thắn vá» cái anh đã là m cho chÃnh an – vá»›i những áo quần London và sá»± Æ°u thắng mà anh nói tá»›i, vá» sá»± Ä‘i lại của anh, ngôi nhà ở Khu của anh, địa vị của anh ở trÆ°á»ng bách khoa.
Äể ngưỡng má»™ anh, để tá» ra không ganh Ä‘ua hay chống đối, phải tạo cho anh cảm giác thoải mái. Khi chúng tôi chuyện vãn bên tách Nescafé, khi Metty thỉnh thoảng kêu ầm lên, biểu lá»™ theo cung cách gia nhân của mình sá»± ngưỡng má»™ mà ngÆ°á»i chủ của hắn cảm thấy, sá»± cáu kỉnh của Indar đã biến Ä‘i. Anh trở nên dá»… mến, đầy hóm hỉnh, rất quan tâm. Cuối buổi sáng, tôi cảm thấy cuối cùng tôi đã có được má»™t ngÆ°á»i bạn cùng dạng vá»›i mình. Tôi rất cần má»™t ngÆ°á»i bạn nhÆ° thế.
Và không những không trở thà nh chủ nhà và ngÆ°á»i hÆ°á»›ng dẫn cho anh, tôi còn được anh dẫn dắt. Äó chÆ°a phải toà n bá»™ sá»± phi lý. Tôi có quá Ãt á»i thứ để cho anh xem. Má»i Ä‘iểm quan trá»ng của thị trấn tôi biết Ä‘á»u được Ä‘em ra nói chỉ trong và i giỠđồng hồ, đó là điá»u tôi phát hiện khi lái xe chở anh sáng hôm đó.
Có dòng sông, vá»›i má»™t Ä‘oạn Ä‘i dạo gần cầu tà u. Có cầu tà u: những sà n sá»a chữa vá»›i những mảng sắt nhăn đầy những mẩu linh kiện máy rỉ hoen, và ở má»™t Ä‘oạn dá»c sông là nhà thá» lá»›n đổ nát, được bao phủ rất đẹp và có dáng vẻ cổ kÃnh, giống nhÆ° ở châu Âu – nhÆ°ng bạn chỉ có thể nhìn từ con Ä‘Æ°á»ng, vì cây bụi quá dầy và nÆ¡i đó nổi tiếng nhiá»u rắn. Có những quảng trÆ°á»ng trầy xÆ°á»›c vá»›i hà ng cá»™t xấu xà và không có tượng, những toà nhà hà nh chÃnh từ thá»i thuá»™c địa trên những đại lá»™ hai bên trồng cá», trÆ°á»ng trung há»c, vá»›i những chiếc mặt nạ há»ng hết để trong phòng để súng (nhÆ°ng cái đó là m Indar chán ngấy), Van der Meyden và Bigburger của Mahesh, những nÆ¡i chẳng có mấy thứ có thể mang ra khoe vá»›i má»™t ngÆ°á»i đã từng ở châu Âu.
Có các cité và những khu nhà má»c lên bất hợp pháp (má»™t số trong đó tôi đã lái xe đến và o lần đầu tiên) vá»›i hà ng đống rác, những ụ bụi nhầu nhÄ©, và rất nhiá»u lốp xe cÅ© trong bụi. Vá»›i tôi những đống rác và lốp xe nà y là những đặc Ä‘iểm của các cité và thị trấn tồi tà n. Những đứa bé gầy gò ở đây biết nhảy lên rất giá»i trên những cái lốp đó, chạy, nhảy trên lốp xe, và rồi bắn lên cao trong không khÃ. NhÆ°ng đã gần giữa trÆ°a. Không còn trẻ con chÆ¡i trò nhảy nhót đó nữa khi chúng tôi lái xe đến, và tôi nháºn ra rằng (sau má»™t công trình không có gì ở trong, và những hà ng cá»™t không có tượng) nói đúng ra tôi Ä‘ang chỉ cho Indar xem rất nhiá»u rác rưởi. Tôi Ä‘á»™t ngá»™t quay xe khi nghÄ© váºy. Ghá»nh nÆ°á»›c và là ng chà i – đã được gắn và o Khu nhà nÆ°á»›c, anh đã thấy chúng rồi.
Khi chúng tôi lái xe đến Khu – vùng đệm, má»™t thá»i hoang vắng, giỠđây đầy những lá»u của những ngÆ°á»i má»›i đến từ các là ng, những cái lá»u mà cùng vá»›i Indar, tôi nhÆ° có thể thấy lần đầu tiên váºy, mặt đất Ä‘á» giữa những túp lá»u róc rách những dòng suối nhỠđầy rác rưởi mà u Ä‘en hoặc xanh xỉn, cây ngô và sắn trồng tại má»i khoảng đất – trong khi tôi lái xe, Indar nói "Anh nói anh ở đây được mấy năm rồi nhỉ?"
"Sáu năm".
"Và anh đã chỉ cho tôi má»i thứ rồi chứ?"
Tôi còn chÆ°a chỉ cho anh gì nhỉ? Còn má»™t Ãt cá»a hiệu, nhà và căn há»™. Cáºu lạc bô Hellenic – và những quầy bar. NhÆ°ng tôi không thể chỉ cho anh những quầy bar được. Và quả tháºt, nhìn và o chá»— nà y vá»›i đôi mắt của anh, tôi thá»±c sá»± kinh ngạc vá»›i những gì tháºt Ãt á»i quanh tôi. Và tôi ngừng tìm kiếm nhiá»u hÆ¡n nữa. Chỉ có thể thôi. Tôi đã nghÄ© vá» thị trấn nhÆ° má»™t thị trấn thá»±c thụ, giỠđây tôi thấy nó nhÆ° má»™t đống hổ lốn những túp lá»u. Tôi nghÄ© tôi đã chịu Ä‘á»±ng nÆ¡i nà y. NhÆ°ng tôi chỉ Ä‘Æ¡n giản là đang sống mù quáng – giống những ngÆ°á»i mà tôi biết, mà trong sâu thẳm tôi nghÄ© mình khác hẳn.
Tôi không thÃch khi Indar nói tôi Ä‘ang sống trong Ä‘iá»u kiện hệt nhÆ° cá»™ng đồng chúng tôi hồi trÆ°á»›c, không quan tâm đến Ä‘iá»u sẽ diá»…n ra. NhÆ°ng cho đến lúc nà y anh không há» sai. Anh nói vá» Khu, và chúng tôi ở tại thị trấn mà Khu chỉ coi là má»™t trong số các đầu mối cung cấp hà ng hoá. Chúng tôi biết Ãt vá» cuá»™c sống ở đó, và chúng tôi không muốn tìm hiểu. Chúng tôi coi Khu là má»™t phần của sá»± lãng phà và sá»± Ä‘iên rồ của đất nÆ°á»›c. NhÆ°ng quan trá»ng hÆ¡n, chúng tôi coi nó là má»™t phần của chÃnh sách của Tổng thống , và chúng tôi không muốn bị trá»™n lẫn và o đó.
Chúng tôi cảnh giác vá»›i những ngÆ°á»i nÆ°á»›c ngoà i má»›i tại ngoại vi thị trấn chúng tôi. Há» không giống các kỹ sÆ°, lái buôn và nghệ nhân mà chúng tôi biết, và tôi khá là ghét há». NgÆ°á»i trong Khu giống nhÆ° những ngÆ°á»i khách du lịch, nhÆ°ng há» không phải những ngÆ°á»i tiêu nhiá»u tiá»n – má»i thứ há» Ä‘á»u tìm thấy ở Khu. Há» không quan tâm đến chúng tôi, vá»›i ý nghÄ© rằng há» là những ngÆ°á»i được bảo vệ, chúng tôi thấy há» nhÆ° những ngÆ°á»i tách biệt khá»i cuá»™c sống thá»±c sá»± ở nÆ¡i nà y, nhÆ°ng vá»›i lý do không mấy thá»±c tế đó, và không thá»±c tế nhÆ° chÃnh chúng tôi.
Không biết Ä‘iá»u đó và nghÄ© lúc nà o chúng tôi cÅ©ng cúi đầu, khôn ngoan và bảo vệ những quyá»n lợi của mình, chúng tôi trở nên giống vá»›i những ngÆ°á»i châu Phi mà Tổng thống cai trị. Chúng tôi chỉ Ä‘Æ¡n giản là cảm thấy sức nặng của quyá»n lá»±c Tổng thống . Khu đã được Tổng thống tạo ra, vì những lý do riêng của ông mà ông gá»i những ngÆ°á»i nÆ°á»›c ngoà i đến sống ở đây. Vá»›i chúng tôi thê là đã đủ, chúng tôi chẳng việc gì phải đặt câu há»i thêm nữa.
Và i lần sau, khi Ferdinand tá»›i thị trấn để gặp mẹ nó đến mua đồ, tôi lái xe Ä‘Æ°a nó vá» ký túc xá của khu. Äiá»u tôi thấy khi đó là tất cả những gì tôi biết cho đến khi Indar trở thà nh ngÆ°á»i dẫn Ä‘Æ°á»ng cho tôi.
Äó là điá»u Indar đã nói. Anh có má»™t ngôi nhà trong Khu và là khách của chÃnh phủ. Nhà anh trải thảm và trang trà theo kiểu phòng trÆ°ng bà y – mÆ°á»i hai chiếc ghế ăn chạm khắc bằng tay, những chiếc ghế nhồi bá»c nhung tổng hợp có tua xếp thà nh hai hà ng trong phòng khách, đèn, bà n, Ä‘iá»u hoà khắp nÆ¡i. Äiá»u hoà nhiệt Ä‘á»™ là rất cần thiết. Những ngôi nhà của Khu, được xây trên khu đất được san phẳng, giống nhÆ° những há»™p bê tông khổng lồ, vá»›i mái ngói không chìa ra ngoà i chút nà o, để và o bất kỳ giá» nà o của má»™t ngà y nắng chói chang má»™t bức tÆ°á»ng, hoặc hai, phải chịu hoà n toà n sức nóng của mặt trá»i. Má»—i ngôi nhà đó có má»™t gia nhân, mặc trang phục phục vị của Khu – quần trắng, áo trắng và má»™t cái áo khoác cho gia nhân (thay cho cái tạp dá» thá»i thuá»™c địa). Äó là phong cách Khu vá»›i những ngÆ°á»i ở và o địa vị của Indar. Phong cách đó thuá»™c vá» Tổng thống . Äó là ngÆ°á»i đã quy định đồng phục của những ngÆ°á»i hầu.
Và trong cái thế giá»›i Khu lạ lùng nà y Indar rõ rà ng rất được kÃnh trá»ng. Má»™t phần sá»± kÃnh trá»ng đó dà nh cho "Ä‘Æ¡n vị" mà anh là thà nh viên. Anh không thể giải thÃch rõ rà ng cho tôi Ä‘Æ¡m vị nà o đã gá»i anh đến châu Phi – hoặc giả tôi quá ngây thÆ¡ để tin Ä‘iá»u đó. NhÆ°ng nhiá»u ngÆ°á»i trong Khu dÆ°á»ng nhÆ° thuá»™c vá» những Ä‘Æ¡n vị rất bà hiểm, và há» coi Indar không phải nhÆ° má»™t ngÆ°á»i thuá»™c cá»™ng đồng chúng tôi hay má»™t ngÆ°á»i tị nạn đến từ khu bá» biển, anh là ngÆ°á»i của há». Äối vá»›i tôi, Ä‘iá»u nà y khá là kỳ quặc.
Những ngÆ°á»i nÆ°á»›c ngoà i theo phong cách má»›i nà y chúng tôi đã từng thấy há» tá»›i trÆ°á»›c đây trong thị trấn. Chúng tôi đã thấy há» mặc đồ châu Phi, chúng tôi đã nháºn ra sá»± vui tÆ°Æ¡i của há», tháºt khác vá»›i sá»± khó đăm đăm của chúng tôi, niá»m vui sÆ°á»›ng của há» vá»›i tất cả những gì há» tìm thấy. Và chúng tôi từng coi há» nhÆ° những kẻ ăn bám và khá nguy hiểm, phục vụ má»™t mục tiêu bà ẩn nà o đó của Tổng thống , những ngÆ°á»i cần phải dè chừng.
NhÆ°ng giỠđây sống cùng vá»›i hỠở Khu, nÆ¡i mà theo cách nà o Ä‘i nữa Ä‘á»u là chá»— nghỉ mát của há», và được tiếp nháºn dá»… dà ng và o cuá»™c sống của há», thế giá»›i của bungalow và điá»u hoà nhiệt Ä‘á»™ cùng sá»± dá»… dãi há»™i hè của há», nghe được trong những cuá»™c trò chuyện đầy há»c thức của há» tên những thà nh phố nổi tiếng, tôi ngả sang hÆ°á»›ng khác và bắt đầu nháºn thấy chúng tôi, những ngÆ°á»i trong thị trấn, trong mắt há» má»›i tháºt là câm nÃn, xoà ng xÄ©nh và trây ì biết bao nhiêu. Tôi bắt đầu có má»™t số cảm giác vá» những niá»m phấn khÃch xã há»™i vá» cuá»™c sống ở Khu, vá» những ngÆ°á»i gắn liá»n vá»›i má»™t con Ä‘Æ°á»ng má»›i, đã mở rá»™ng hÆ¡n, Ãt liên quan hÆ¡n đến những kẻ thù và hiểm nguy, sẵn sà ng hÆ¡n để được quan tâm và giải trÃ, tìm kiếm giá trị nhân văn ở những ngÆ°á»i khác. Trong Khu há» có cách riêng của mình để nói vá» má»i ngÆ°á»i và các sá»± kiện, há» gắn liá»n vá»›i thế giá»›i, ở chá»— há» có cảm giác vá» sá»± phiêu lÆ°u.
Tôi nghÄ© vá» cuá»™c Ä‘á»i tôi, cuá»™c Ä‘á»i Metty, Shoba và Mahesh và sá»± riêng tÆ° quá mức của há», vá» những ngÆ°á»i Italia và Hy Lạp – đặc biệt ngÆ°á»i Hy Lạp – thẳng ruá»™t ngá»±a và lo toan cho gia đình và sá»± bồn chồn của châu Phi và ngÆ°á»i châu Phi. Hiếm khi có cái gì má»›i mẻ ở đó. Cho nên chỉ Ä‘i và i dặm từ thị trấn đến Khu luôn tạo ra má»™t sÆ° Ä‘iá»u chỉnh, buá»™c phải có má»™t thái Ä‘á»™ má»›i, và gần nhÆ° lần nà o cÅ©ng nhÆ° gặp má»™t đất nÆ°á»›c khác hẳn. Tôi hổ thẹn vá»›i bản thân mình vá» những phán xét má»›i mà tôi có vá» những ngÆ°á»i bạn Shoba và Mahesh, những ngÆ°á»i Ä‘Ã là m rất nhiá»u việc cho tôi trong bao nhiêu năm qua và vá»›i há» tôi cảm thấy an toà n. NhÆ°ng tôi không thể không có những ý nghÄ© đó. Tôi nghiêng vá» việc nghÄ© theo má»™t cách khác, đến cuá»™c sống ở Khu, nhÆ° tôi đã thấy khi Ä‘i cùng vá»›i Indar.
Ở Khu, tôi nháºn thấy mình thuá»™c vá» má»™t thế giá»›i khác. Khi cùng vá»›i Indar gặp những ngÆ°á»i ở đó tôi tìm được Ãt Ä‘iá»u để nói. Có những lúc tôi nghÄ© tôi có thể bá» anh lại đó. NhÆ°ng dÆ°á»ng nhÆ° anh không há» có ý nghÄ© đó trong đầu. Anh dẫn tôi Ä‘i khắp nÆ¡i nhÆ° má»™t ngÆ°á»i bạn của gia đình anh ở bá» biển, má»™t thà nh viên cá»™ng đồng của anh. Anh không chỉ muốn tôi chứng kiến thà nh công của anh vá»›i những ngÆ°á»i ở Khu, anh dÆ°á»ng nhÆ° còn muốn tôi chia sẻ nó nữa. Äó là cách anh trả công cho sá»± ngưỡng má»™ của tôi và tôi thấy được sá»± tế nhỉ ở anh mà tôi chÆ°a từng thấy khi còn ở bá» biển. Các đối nhân xá» thế của anh giống nhÆ° má»™t hình thức cân nhắc, và dù cÆ¡ há»™i nhỠđến mấy, cách xá» sá»± đó của anh vẫn không há» thất bại. Chúng là cách xá» sá»± của má»™t ông bầu gánh hát, hÆ¡i giống váºy. NhÆ°ng cÅ©ng vẫn còn phong cách cÅ© của gia đình anh, nhÆ° thể anh cần có sá»± an toà n và ngưỡng má»™ để thá»±c hiện lại nó. Trong tÃnh nhân tạo của Khu anh tìm thấy sà n diá»…n tuyệt vá»i cho mình.
Trong thị trấn chúng tôi không thể dà nh cho Indar sá»± coi trá»ng và niá»m phấn khÃch táºp thể mà anh có được ở Khu; chúng tôi hiếm khi tán thà nh những gì anh có được ở đó. Vá»›i tÃnh nhạo báng của mình, được tạo ra sau nhiá»u năm bất ổn, chúng tôi có thể nhìn nháºn má»™t con ngÆ°á»i theo cách nà o nữa? Chúng tôi đánh giá những ngÆ°á»i bán hà ng ở Van der Weyden bởi những hãng mà hỠđại diện, sá»± khéo léo của há» khi bán hà ng cho chúng tôi. Biết những con ngÆ°á»i đó, có được những dịch vụ mà há» cung cấp, và được phỉnh phỠở chá»— chúng tôi không phải khách hà ng bình thÆ°á»ng trả đủ tiá»n hoặc chá»— chúng tôi phải xếp hà ng, chúng tôi nghÄ© đã nắm được cả thế giá»›i, và chúng tôi coi những ngÆ°á»i bán hà ng đó nhÆ° là những ngÆ°á»i đại diện đầy quyá»n lá»±c cần phải tÃnh đến. Chúng tôi đánh giá những ngÆ°á»i lái buôn bằng những đòn của há», những hợp đồng, những hãng mà há» mang đến.
CÅ©ng váºy vá»›i ngÆ°á»i châu Phi, chúng tôi đánh giá há» qua sá»± khéo léo, nhÆ° những ngÆ°á»i trong quân Ä‘á»™i hoặc các quan chức hải quan và cảnh sát, để phục vụ chúng tôi, và đó cÅ©ng chÃnh là cách há» tá»± đánh giá mình. Bạn có thể Ä‘iểm mặt những ngÆ°á»i có tai mắt ở chá»— Bigburger. Há», chia sẻ cuá»™c bùng nổ vá»›i chúng tôi, và không còn tiá»u tuỵ nhÆ° trÆ°á»›c đây nữa, Ä‘eo và ng hết mức có thể - những cặp kÃnh mạ và ng, nhẫn và ng, bút máy bút chì và ng, đồng hồ và ng vá»›i dây Ä‘eo bằng và ng chắc nịch. Chúng tôi thÆ°á»ng đùa cợt vá»›i nhau vá» sá»± tầm thÆ°á»ng và tÃnh say mê và ng của ngÆ°á»i châu Phi. Và ng – là m thế nà o nó có thể thay đổi con ngÆ°á»i, những ngÆ°á»i dù sao cÅ©ng chỉ là ngÆ°á»i châu Phi ? NhÆ°ng chúng tôi cÅ©ng muốn có và ng, và chúng tôi thÆ°á»ng xuyên coi trá»ng những ngÆ°á»i châu Phi Ä‘eo và ng trên ngÆ°á»i.
Những ý tưởng của chúng tôi vá» con ngÆ°á»i chỉ Ä‘Æ¡n giản thế thôi, châu Phi là nÆ¡i mà chúng tôi phải sống. NhÆ°ng tại Khu thì khác hẳn. Tại đó há» có thể chế nhạo việc buôn bán và ng, vì trong bầu khà quyển ma thuáºt của Khu, giữa các đại lá»™ và nhà cá»a má»›i, má»™t châu Phi khác đã được tạo ra. Trong Khu, ngÆ°á»i Phi – những ngÆ°á»i trẻ tuổi ở trÆ°á»ng bách khoa – tháºt lãng mạn. Há» không phải lúc nà o cÅ©ng có mặt tại các bữa tiệc hoặc há»™i há»p, nhÆ°ng toà n bá»™ cuá»™c sống của Khu được xây dá»±ng quanh há». Trong thị trấn "châu Phi" có thể là má»™t từ bị lạm dụng vá»›i nghÄ©a xấu, trong Khu, từ đó là má»™t từ có ý nghÄ©a lá»›n hÆ¡n. Má»™t "ngÆ°á»i châu Phi" tại đó là má»™t ngÆ°á»i má»›i khác má»i ngÆ°á»i Ä‘ang báºn rá»™n là m việc, má»™t ngÆ°á»i được thừa hưởng – ngÆ°á»i quan trá»ng mà nhiá»u năm trÆ°á»›c Ferdinand từng tá»± coi mình nhÆ° thế.
Trong thị trấn, khi còn ở trÆ°á»ng trung há»c, Ferdinand và bạn bè nó – dÄ© nhiên bạn bè nó – vẫn gắn chặt vá»›i những con Ä‘Æ°á»ng là ng. Khi chúng không còn trách nhiệm, không ở trÆ°á»ng trung há»c hoặc vá»›i những ngÆ°á»i nhÆ° tôi, chúng liá»n vÆ°Æ¡n tá»›i cuá»™c sống má»›i của châu Phi của thị trấn. Ferdinand và Metty – hoặc Ferdinand và bất kỳ thằng bé châu Phi nà o – có thể trở thà nh bạn bè vì giữa chúng có nhiá»u Ä‘iểm chung. NhÆ°ng trong Khu không cách nà o có thể nhầm giữa Ferdinand và những đứa bạn trong bá»™ đồng phục mà u trắng gia nhân.
Ferdinand và bạn bè nó có ý tưởng rõ rà ng vá» việc chúng là ai và chúng được trông chá» gì. Chúng là những ngÆ°á»i trẻ tuổi được há»c bổng của chÃnh phủ, chúng có thể sá»›m trở thà nh những quan chức tại thủ đô, phục vụ Tổng thống . Khu là sáng tạo của Tổng thống , và trong Khu vá»›i sá»± hiện diện của những ngÆ°á»i nÆ°á»›c ngoà i chúng có má»™t ý tưởng lá»›n vá» má»™t châu Phi má»›i. Ngay cả tôi, khi ở Khu, cÅ©ng bắt đầu cảm thấy má»™t Ãt tÃnh lãng mạn của ý tưởng đó.
NhÆ° váºy là ngÆ°á»i nÆ°á»›c ngoà i và ngÆ°á»i châu Phi xá» sá»± và phản ứng vá»›i nhau, và má»—i ngÆ°á»i bị khóa kÃn trong ý tưởng vá» vinh quang và cái má»›i. Ở má»i nÆ¡i ảnh Tổng thống nhìn xuống chúng tôi. Trong thị trấn, trong những cá»a hiệu của chúng tôi và các toà nhà chÃnh phủ, chỉ có ảnh Tổng thống , ngÆ°á»i cai trị, má»™t cái gì đó hiển nhiên phải ở đó. Tại Khu vinh quang của Tổng thống đè nát tất cả những ngÆ°á»i châu Phi má»›i của ông.
Và những thanh niên đó tháºt sáng chói. Tôi từng nhá»› chúng là những kẻ ăn cắp vặt, ngoan cố và điên rồ, chỉ có lối khôn lá»i là ng xã; và tôi từng cho rằng há»c hà nh vá»›i chúng chỉ là chuyện nhồi sá». CÅ©ng giống những ngÆ°á»i khác trong thị trấn, tôi tin rằng những khóa há»c đó bị xếp hạng thấp hoặc thay đổi đối vá»›i ngÆ°á»i châu Phi. Äiá»u đó là có thể, chúng có má»™t số môn – quan hệ quốc tế, bối cảnh chÃnh trị, nhân há»c. NhÆ°ng những ngÆ°á»i trẻ tuổi đó có trà tuệ tháºt sắc bén và nói rất hay – và nói bằng tiếng Pháp, chứ không phải thổ ngữ. HỠđã phát triển nhanh. Má»›i chỉ có và i năm trÆ°á»›c thôi, Ferdinand còn không có khả năng nắm bắt được ý tưởng vá» châu Phi. Bây giá» thì không thế nữa. Các tạp chà vá» tình hình châu Phi – dù khá là giả tưởng, những tạp chà được tà i trợ từ châu Âu – và báo chÃ, dù bị kiểm duyệt, đã nhân rá»™ng những tÆ° tưởng, kiến thức, thái Ä‘á»™ má»›i.
Má»™t tối Indar dẫn tôi đến buổi há»™i thảo của anh, trong phòng há»c của toà nhà bách khoa rá»™ng lá»›n. Cuá»™c há»™i thảo không thuá»™c vá» khóa há»c nà o cả. Nó là hoạt Ä‘á»™ng ngoại khóa, và được miêu tả trên cá»a là má»™t bà i táºp nói tiếng Anh. NhÆ°ng hẳn là Indar trông chá» nhiá»u hÆ¡n thế. Phần lá»›n bà n Ä‘á»u kÃn ngÆ°á»i. Ferdinand có ở đó, trong má»™t nhóm nhá» bạn của nó.
Những bức tÆ°á»ng mà u bánh bÃch quy của phòng há»c để trống, chỉ treo má»™t bức ảnh Tổng thống – không phải mặc quân phục Ä‘á»™i mÅ© lưỡi trai da cáo của lãnh đạo, má»™t áo khoác vạt ngắn và má»™t chiếc ca vát lốm đốm, Indar, ngồi dÆ°á»›i bức ảnh nà y, bắt đầu nói, rất thoải mái, vá» những Khu khác của châu Phi mà anh từng đến, và những ngÆ°á»i trẻ tuổi nghe rất say sÆ°a. Sá»± ngây thÆ¡ và hăng hái của há» tháºt đáng kinh ngạc. Dù cho những cuá»™c chiến tranh và đảo chÃnh mà hỠđã từng nghe, châu Phi vá»›i há» vẫn cứ là má»™t châu lục má»›i, và há» cÆ° xá» nhÆ° thể Indar cảm thấy giống há», là má»™t trong số há». Bà i há»c tiếng trở thà nh má»™t cuá»™c thảo luáºn vá» châu Phi, và tôi có thể cảm nháºn được chủ Ä‘á» bách khoa, chủ Ä‘á» bà i giảng, đã biến thà nh cái cá»›. Má»™t số câu há»i rất hiểm hóc, nhÆ°ng Indar rất giá»i, luôn bình tÄ©nh, không bao giá» ngạc nhiên. Anh giống nhÆ° má»™t triết gia, anh thá» hÆ°á»›ng những ngÆ°á»i trẻ tuổi kiểm tra những từ mà há» Ä‘ang sá» dụng.
Há» nói má»™t lúc vỠđảo chÃnh ở Uganda, và vá» những khác biệt vá» sắc tá»™c và tôn giáo ở đó. Rồi há» bắt đầu nói chung hÆ¡n vá» tôn giáo ở châu Phi.
Có má»™t và i cá» Ä‘á»™ng trong nhóm quanh Ferdinand. Và Ferdinand – không để ý đến tôi – đứng dáºy và há»i "Liệu vị khách đáng kÃnh có thể cho biết ông nghÄ© gì vá» những ngÆ°á»i châu Phi Ä‘ang theo đạp CÆ¡ Äốc?"
Indar là m Ä‘iá»u anh từng là m trÆ°á»›c đó. Anh nhắc lại câu há»i. Anh nói "
Tôi cho rằng Ä‘iá»u anh thá»±c sá»± muốn há»i là liệu châu Phi có thể được phục vụ bởi má»™t tôn giáo không thuá»™c vá» châu Phi không? Äạo Hồi có phải má»™t tôn giáo châu Phi không? Anh có cảm thấy đạo Hồi sẽ được truyá»n bá rá»™ng rãi ở châu Phi không?"
Ferdinand không trả lá»i. CÅ©ng giống nhÆ° ngà y trÆ°á»›c – nó không bao giá» nghÄ© quá má»™t Ä‘iểm nà o cả.
Indar nói "Nà o, tôi cho rằng anh có thể nói đạo Hồi đã trở thà nh má»™t tôn giáo của châu Phi. Nó đã ở đây lâu lắm rồi. Và anh có thể nói những ngÆ°á»i Ai cáºp theo đạo CÆ¡ đốc cÅ©ng váºy. Tôi không biết – có lẽ anh cảm thấy rằng những ngÆ°á»i đó đã bị giải nhân cách bởi những tôn giáo đó đến mức há» không còn liên quan gì đến châu Phi nữa cả. Anh có định nói nhÆ° thế không? Hay là anh muốn nói há» là những ngÆ°á»i châu Phi có số pháºn khác biệt?"
Ferdinand nói "Ngà i khách má»i rất đáng kÃnh biết rất rõ vá» loại CÆ¡ đốc giáo mà tôi muốn nói. Ông Ä‘ang là m rối vấn Ä‘á». Ông biết vá» trạng thái thấp kém của tôn giáo châu Phi và ông biết rất rõ rằng đó là má»™t câu há»i trá»±c tiếp tá»›i ông vá» sá»± gợi mở hoặc ngược lại vá» tôn giáo châu Phi. Ngà i khách má»i là má»™t quý ông rất có thiện cảm vá»›i châu Phi, ông đã Ä‘i đến nhiá»u nÆ¡i thuá»™c châu Phi. Ông có thể khuyên chúng tôi. Äó là điá»u chúng tôi muốn há»i".
Một số dãy bà n tỠý đồng tình.
Indar nói "Äể trả lá»i câu há»i đó anh phải cho phép tôi há»i anh má»™t câu đã. Các anh là sinh viên. Các anh không phải dân là ng. Các anh không thể giả bá»™ mình là ai. Các anh sẽ sá»›m phục vụ Tổng thống của các anh và chÃnh phủ của ông theo nhiá»u cách khác nhau. Các anh là ngÆ°á»i của má»™t thế giá»›i hiện đại. Các anh có còn cần tôn giáo châu Phi nữa không? Hoặc các anh còn nhiá»u tình cảm cho nó? Liệu các anh có tức giáºn khi mất nó không? Hoặc các anh có cảm thấy các anh phải tiếp tục chỉ bởi vì nó là của các anh?"
Mắt Ferdinand Ä‘anh lại. Nó dịch bà n ra và đứng dáºy. "Ông Ä‘ang há»i má»™t câu há»i phức tạp".
Và từ "phức tạp" vang lên giữa các sinh viên, rõ rà ng một từ không đồng tình.
Indar nói "Anh Ä‘ang quên đấy. Tôi không nêu câu há»i. Anh nêu nó ra, và tôi chỉ há»i thêm thông tin thôi".
Câu nói nà y láºp lại tráºt tá»±, chấm dứt những tiếng Ä‘áºp bà n. Nó là m cho Ferdinand trở lại thân thiện, và nó tiếp tục thân thiện nhÆ° thế cho đến cuối buổi há»™i thảo. Cuối buổi nó Ä‘i đến chá»— Indar, khi những ngÆ°á»i phục vụ mặc jackets de boy (áo khoác gia nhân) đẩy những chiếc xe đẩy đến phục vụ cà phê và bánh bÃch quy (má»™t phần của phong cách Tổng thống đã quy định cho Khu).
Tôi nói vá»›i Ferdinand :Cáºu đã vặn vẹo bạn tôi đấy".
Nó nói "Cháu đã không là m thế nếu biết đó là bạn của chú".
Indar nói "Thế những suy nghĩ thực sự của anh vỠtôn giáo là như thế nà o?"
Ferdinand nói "Tôi không biết. Äó là điá»u tôi đã há»i. Không phải câu há»i dá»… vá»›i tôi".
Sau đó, khi Indar và tôi rá»i khá»i toà nhà trÆ°á»ng bách khoa để Ä‘i bá»™ vá» nhà anh, Indar nói "Chà ng trai khá là ấn tượng đấy. Anh ta là con trai marchande của anh à ? Äiá»u nà y giải thÃch nhiá»u Ä‘iá»u. anh ta có ná»n tảng khá đặc biệt".
Trong sân bên ngoà i toà nhà bách khoa trà n ngáºp cá». Äèn cao thế sáng rá»±c cả hai bên lỠđại lá»™ chÃnh, và đại lá»™ cÅ©ng ngáºp ánh sáng, giống nhÆ° má»™t Ä‘Æ°á»ng băng. Má»™t số bóng đèn đã vỡ và cỠđã má»c cao xung quanh.
Tôi nói "Mẹ nó còn là một phù thuỷ".
Indar nói "Anh chẳng cần quan tâm lắm đâu. Äêm nay chúng tháºt kinh, nhÆ°ng chúng không há»i những câu há»i thá»±c sá»± khó. Anh có biết câu há»i đó là gì không? Là liệu ngÆ°á»i châu Phi có phải là nông dân không. Äó là má»™t câu há»i vô nghÄ©a, nhÆ°ng xung quanh nó có cả đống cuá»™c chiến đấy. Nói gì anh cÅ©ng rÆ¡i và o bất định. Anh thấy tại sao tôi cần có Ä‘Æ¡n vị của mình. Trừ phi chúng ta có thể là m há» nghÄ© được, và cho hỠđược những ý tưởng thá»±c sá»± thay vì chỉ có chÃnh trị và những nguyên lý, nếu không những ngÆ°á»i trẻ tuổi đó sẽ để thế giá»›i của chúng ta há»—n loạn trong ná»a thế ká»· nữa cho mà xem".
Tôi nghÄ© cả hai chúng tôi đã Ä‘i quá xa khi nói vá» châu Phi nhÆ° váºy. Chúng tôi tháºm chà đã coi trò phù thuá»· châu Phi là nghiêm túc. Ở bá» biển không nhÆ° thế. NhÆ°ng tối đó khi chúng tôi nói chuyện vá» cuá»™c há»™i thảo, tôi bắt đầu tá»± há»i liệu Indar và tôi có tá»± là m rối trà và liệu chúng tôi có không cho phép châu Phi mà chúng tôi nói đến được trở nên má»™t châu Phi quá khác biệt so vá»›i hiện nay không. Ferdinand không muốn mất Ä‘i mối liên lạc vá»›i các linh hồn, nó nóng lòng được tá»± là mình. Äó là mặt sau của câu há»i. Chúng tôi Ä‘á»u hiểu ná»—i lo lắng của nó, nhÆ°ng ở buổi há»™i thảo dù sao ai cÅ©ng xấu hổ, hoặc sợ hãi, hoặc không dám nói thẳng đến Ä‘iá»u đó. Cuá»™c tranh luáºn đầy những từ ngữ theo má»™t cách khác, vá» tôn giáo và lịch sá». Giống là vá» Khu, châu Phi là má»™t nÆ¡i đặc biệt.
Tôi cÅ©ng tá»± há»i vá» Indar. Là m thế nà o anh có thể có được những thái Ä‘á»™ đó? Hồi còn ở bá» biển tôi từng nghÄ© anh căm ghét châu Phi. Anh đã mất mát nhiá»u, tôi không nghÄ© anh lại có thể tha thứ. NhÆ°ng anh đã toả sáng ở Khu, đó là địa bà n của anh.
Tôi không "phức tạp" đến thế, tôi thuá»™c vá» thị trấn. Và rá»i khá»i Khu để trở vá» thị trấn, nhìn lại những túp lá»u, từng đống từng đống, những đống rác, cảm thấy sá»± hiện diện của dòng sông và cánh rừng chung quanh (giỠđây chúng có ý nghÄ©a nhiá»u hÆ¡n má»™t cảnh trÃ), nhìn thấy những tốp ngÆ°á»i rách rÆ°á»›i bên ngoà i những nÆ¡i uống rượu, những bếp lá»a lá»u trại trên hè phố ở trung tâm thị trấn – là m Ä‘iá»u đó khác nà o quay trở lại vá»›i châu Phi mà tôi biết. Äó chÃnh là hạ nhiệt từ sá»± phấn khÃch ở Khu, nắm bắt lại thá»±c tế. Liệu Indar có tin và o châu Phi chỉ qua lá»i lẽ? Liệu ai đó ở Khu biết không? Cách chúng tôi sống ở thị trấn, chuyện gẫu của những ngÆ°á»i bán hà ng tại Van der Weyden và các quán bar, những bức ảnh của Tổng thống tại các cÆ¡ quan chÃnh phủ và trong cá»a hiệu của chúng tôi, doanh trại quân Ä‘á»™i ở lâu dà i đã được sá»a sang của ngÆ°á»i trong cá»™ng đồng chúng tôi – liệu tất cả có là sá»± tháºt không?
Indar nói "Liệu có ai tin và o cái gì đó không? Quan trá»ng gì chứ?"
Äây là má»™t lá»… nghi tôi là m má»—i khi tôi phải thanh toán má»™t lô hà ng khó vá»›i hải quan. Tôi Ä‘iá»n mẫu tá» khai, gáºp nó lại trên tá» năm trăm quan và đưa nó cho viên hải quan Ä‘ang ngồi ở đó. Anh ta có thể - ngay khi anh ta bảo bá»™ hạ ra khá»i phòng (và há» dÄ© nhiên biết tại sao được lệnh ra khá»i phòng – liếc nhìn xấp giấy bạc để kiểm tra. Khi đó anh ta sẽ lấy tiá»n, những Ä‘iá»u khoản trên tá» khai có thể được kiểm tra vá»›i sá»± chú ý cÆ°á»ng Ä‘iệu, và anh ta sẽ nhanh chóng nói "C est bien, Mis Salim, vous êtes en ordre [2] " Cả anh ta và tôi Ä‘á»u nhá»› đến những tá» giấy bạc. Chúng tôi chỉ có thể nói vá» chi tiết trên tá» khai, đã được Ä‘iá»n rất đúng, được công nháºn đúng đắn, có thể được coi là tấm lá chắn cho sá»± đúng đắn của cả hai chúng tôi. Cái còn nằm lại ở trung tâm của cuá»™c trao đổi có thể được Ä‘i qua trong sá»± yên lặng, và sẽ không để lại dấu vết nà o trong hồ sÆ¡.
Do đó, trong những cuá»™c trò chuyện của tôi vá»›i Indar vá» châu Phi – mục Ä‘Ãch của Ä‘Æ¡n vị của anh, Khu, những lo lắng c anh vá» các há»c thuyết má»›i du nháºp, sá»± nguy hiểm vá»›i châu Phi vá» tÃnh má»›i mẻ nhất của nó, những ý tưởng đầu tiên được xem an toà n nhất bởi những đầu óc má»›i cÅ©ng dÃnh chắc nhÆ° dải băng dÃnh – tôi cảm thấy rằng giữa chúng tôi có má»™t sá»± giả dối nà o đó, hoặc chỉ là má»™t sá»± loại bá», má»™t khoảng trống nà o đó, giữa những cái cả hai chúng tôi Ä‘á»u lượn lá» rằng cẩn trá»ng. Sá»± loại trừ nà y liên quan đến quá khứ của chúng tôi, vá» cuá»™c sống bị nghiá»n nát tại cá»™ng đồng của chúng tôi, Indar từng gợi lại cuá»™c gặp gỡ đầu tiên của chúng tôi tại cá»a hiệu. Anh nói anh đã há»c được cách dẫm chân lên quá khứ. Thoạt đầu giống nhÆ° bÆ°á»›c trên khu vÆ°á»n, rồi sau đó giống nhÆ° bÆ°á»›c trên mặt đất.
Tôi rối bá»i vá»›i chÃnh mình. Khu là má»™t trò chÆ¡i khăm. NhÆ°ng cùng lúc nó lại rất tháºt, vì nó đầy những ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông nghiêm túc ( và má»™t số phụ nữ). Liệu có má»™t sá»± tháºt nà o đó bên ngoà i con ngÆ°á»i? Liệu con ngÆ°á»i có thể tạo ra sá»± tháºt cho chÃnh mình? Má»i Ä‘iá»u ngÆ°á»i ta là m hoặc tạo ra Ä‘á»u trở thà nh có thá»±c. Cho nên tôi chao đảo giữa Khu và thị trấn. Luôn là an toà n được trở vá» thị trấn mà tốt biết, thoát khá»i cái châu Phi của những từ ngữ và tÆ° tưởng tồn tại ở Khu (và từ đó thÆ°á»ng thì ngÆ°á»i châu Phi theo nghÄ©a thá»±c thể vắng mặt). NhÆ°ng Khu, nhÆ° vinh quang và những niá»m phấn khÃch xã há»™i của cuá»™c sống ở đó, luôn vẫy gá»i tôi trở lại.
[1] Tiếng Pháp: khủng khiếp
[2] Tốt rồi ngà i Salim, Ông Ä‘iá»n đúng rồi
Tà i sản của ngudoc
25-10-2008, 03:38 PM
Phi Thăng Chi Háºu
Tham gia: Jun 2008
Bà i gởi: 1,213
Thá»i gian online: 3 tuần 1 ngà y 1 giá»
Thanks: 286
Thanked 0 Times in 0 Posts
ChÆ°Æ¡ng 8
Indar nói "Tối nay chúng tôi sẽ dá»± má»™t bữa tiệc. Yvette tổ chức. Anh có biết cô ấy không? Chồng cô ấy, Raymond, không có tiếng tăm mấy, nhÆ°ng là ngÆ°á»i Ä‘iá»u hà nh toà n bá»™ ở đây. Tổng thống, hay NgÆ°á»i Äà n Ông VÄ© Äại nhÆ° anh gá»i, đã gá»i ông ấy đến đây để để mắt đến má»i việc. Ông ấy là ngÆ°á»i da trắng của NgÆ°á»i Äà n Ông VÄ© Äại. Tại má»i chá»— nhÆ° thế luôn có những chuyện nhÆ° váºy. Dù sao đó cÅ©ng là cả má»™t câu chuyện. Raymond biết nhiá»u vỠđất nÆ°á»›c nà y hÆ¡n bất kỳ ai trên Ä‘á»i".
Tôi chÆ°a từng bao giá» nghe nói vá» Raymond. Tổng thống thì tôi chỉ nhìn thấy trên những bức ảnh – lần đầu tiên trong bá»™ quân phục, rồi trong chiếc áo khoác ngắn vạt và chiếc ca vát phong cách, và giỠđây vá»›i chiếc mÅ© lông cáo của lãnh tụ và chiếc can chạm trổ, biểu tượng cho quyá»n lá»±c lãnh đạo của ông – và tôi chÆ°a từng bao giá» nghÄ© ông lại là má»™t ngÆ°á»i Ä‘á»c sách. Äiá»u Indar nói vá»›i tôi đã Ä‘Æ°a Tổng thống lại gần tôi hÆ¡n. Cùng lúc nó cho tôi thấy tôi, và những ngÆ°á»i giống tôi, cách xa cái ghế quyá»n lá»±c đến chừng nà o. Tá»± nhìn nháºn mình từ khoảng cách đó, tôi thấy chúng tôi má»›i tháºt nhá» bé và dá»… bị thÆ°Æ¡ng tổn đến thế nà o, và dÆ°á»ng nhÆ° không đúng đắn khi ăn mặc nhÆ° tôi để đến Khu sau bữa tối để gặp những con ngÆ°á»i có quan hệ trá»±c tiếp vá»›i con ngÆ°á»i kỳ vÄ©. Äiá»u nà y tháºt lạ lùng, nhÆ°ng tôi không còn cảm thấy bị chèn ép bởi đất nÆ°á»›c, khu rừng, sông suối và những bá»™ tá»™c xa xôi; tôi cảm thấy mình cao hÆ¡n tất cả những cái đó, nhìn nháºn nó dÆ°á»›i má»™t góc Ä‘á»™ má»›i của quyá»n lá»±c.
Từ Ä‘iá»u Indar nói tôi Ä‘oán rằng Raymond và Yvette hẳn phải cứng tuổi rồi. NhÆ°ng cô – mặc đồ chùng mà u trắng vá»›i chất liệu gì đó rất óng ánh – tá»›i gặp chúng tôi sau khi ngÆ°á»i hầu mặc đồ trắng để chúng tôi lại, rất trẻ, chừng má»›i sắp sang Ä‘á»™ tuổi ba mÆ°Æ¡i, ngang tuổi tôi. Äó là sá»± ngạc nhiên thứ nhất. Äiá»u thứ hai là cô để chân trần, chân trắng và đẹp nuá»™t nà . Tôi nhìn chân cô trÆ°á»›c khi nhìn mặt và áo cô, bằng lụa Ä‘en, thêu xung quanh cái cổ cắt sâu – những thứ đồ rất đắt, không thuá»™c vá» những thứ bạn có thể kiếm được tại thị trấn.
Indar nói "Quý bà đáng yêu đây là chủ nhà của chúng ta. Tên quý bà là Yvette".
Anh cúi ngÆ°á»i vá» phÃa trÆ°á»›c và là m ra vẻ định ôm chầm lấy cô. Äó là má»™t trò đóng kịch. Cô cÅ©ng Ä‘iệu Ä‘Ã cong lÆ°ng để đón cái ôm hôn, nhÆ°ng má anh chỉ phá»›t nhẹ má cô, và anh không há» chạm và o ngá»±c cô, và những ngón tay anh dừng lại trên lÆ°ng cô, trên chiếc áo lụa Ä‘en.
Äó là má»™t ngôi nhà của Khu, giống nhà của Indar. NhÆ°ng toà n bá»™ đồ đạc đã được dá»n khá»i phòng khách và đã được thay thế bằng những tấm nệm và gối ôm cùng đệm châu Phi. Hai trong số ba ngá»n đèn Ä‘á»c sách đã được để xuống sà n nhà , nên nhiá»u phần trong phòng chìm trong bóng tối.
Yvette nói vá» các thứ đồ gá»—, "Tổng thống có ý tưởng khá kỳ quặc vá» nhu cầu của ngÆ°á»i châu Âu, tôi đã quẳng tất cả đống đồ nhung và o má»™t phòng ngủ rồi".
Nhá»› lại Ä‘iá»u Indar đã nói vá»›i tôi, tôi không nháºn ra sá»± mỉa mai trong giá»ng nói của cô, và cảm thấy cô nói Ä‘iá»u đó vá»›i sá»± Æ°u tiên, sá»± Æ°u tiên của má»™t ngÆ°á»i gần gÅ©i vá»›i Tổng thống .
Má»™t số ngÆ°á»i đã có ở đó. Indar Ä‘i theo Yvette và o sâu hÆ¡n trong phòng, và tôi Ä‘i theo Indar.
Indar nói "Thế còn Raymond ra sao rồi?"
Yvette nói "Anh ấy đang là m việc. Anh ấy sẽ và o sau".
Cả ba chúng tôi ngồi xuống cạnh má»™t giá sách. Indar dá»±a lÆ°ng và o cái gối ôm, tá» ra rất nhẹ nhà ng. Tôi táºp trung và o âm nhạc. Rất thÆ°á»ng xuyên khi ở chá»— Indar tại khu, tôi đã được chuẩn bị để nhìn và lắng nghe. Và điá»u nà y là hoà n toà n má»›i đối vá»›i tôi. Tôi chÆ°a từng đến má»™t bữa tiệc trong Khu nà o nhÆ° thế nà y. Và không khà bản thân nó trong phòng đã là cái gì đó tôi chÆ°a từng biết đến trÆ°á»›c đây.
Hai hoặc ba cặp Ä‘ang nhảy, tôi nhìn thấy nhiá»u chân phụ nữ. Tôi đặc biệt chú mục và o má»™t cô gái báºn đồ mà u xanh lá cây ngồi trên má»™t cái ghế ăn thẳng (má»™t trong bá»™ mÆ°á»i hai cái ghế của ngôi nhà ). Tôi nghiên cứu đầu gối, chân, mắt cá, già y của cô. Chúng không phải là cặp chân đặc biệt, nhÆ°ng chúng tác Ä‘á»™ng lên tôi. Kể từ khi trưởng thà nh đến giá» tôi đã nhìn chán chê trong những quán bar của thị trấn. Tôi chỉ biết đến những ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà mà mình phải trả tiá»n. Mặt kia của cuá»™c sống Ä‘am mê, của những ôm hôn tá»± do cho và nháºn, tôi chẳng biết gì, và bắt đầu nháºn thấy sá»± đồng minh, cái gì đó không thà nh phố cho tôi. Và do đó những khoái cảm của tôi chỉ má»›i là những khoái cảm do nhà thổ Ä‘em lại, hoà n toà n không phải là khoái cảm gì hết. Tôi cảm thấy chúng đã Ä‘Æ°a tôi Ä‘i xa mãi, xa mãi khá»i cuá»™c sống tháºt của những cảm giác và tôi sợ chúng sẽ là m tôi vô cảm vá» cuá»™c sống đó.
Tôi chÆ°a từng bao giỠở trong má»™t gian phòng có Ä‘Ã n ông và phụ nữ nhảy vì sá»± thÃch thú chung, chứ không phải sá»± thÃch thú của má»™t bên. Dá»± Ä‘oán run rẩy nằm ở đôi chân nặng ná» của cô gái, cô gái mặc bá»™ đồ mà u xanh lá cây. Äó là má»™t bá»™ quần áo má»›i, khoét rất rá»™ng, không là ly, vẫn má»i gá»i vá» nhục thể nhÆ° là đã được Ä‘o và mua. Sau đó tôi thấy cô nhảy, nhìn những Ä‘á»™ng tác chân của cô, đôi già y của cô, và má»™t sá»± ngá»t ngà o lan toả trong tôi khi tôi cảm thấy tôi đã bao phủ má»™t phần bản thân mình, phần mà tôi đã đánh mất. Tôi không há» nhìn và o mặt cô gái, và cÅ©ng không dá»… nhìn thấy trong sá»± tranh tối tranh sáng nà y. Tôi muốn được chìm và o sá»± ngá»t ngà o, tôi không muốn má»™t Ä‘iá»u gì là m há»ng Ä‘i tâm trạng lúc nà y.
Và tâm trạng ngà y cà ng ngá»t ngà o hÆ¡n. Âm nhạc đã hết, và căn phòng vá»›i ánh sáng tuyệt vá»i, những vòng sáng má» má» chiếu rá»i lên trần nhà từ những ngá»n đèn của sà n nhà , má»i ngÆ°á»i ngÆ°ng nhảy. Äiá»u sau đó đến thẳng trái tim tôi – những giai Ä‘iệu guitar, má»™t bà i hát buồn, má»™t cô gái ngÆ°á»i Mỹ hát "Barbara Allen".
Ôi cái giá»ng hát đó! Nó không cần âm nhạc, cÅ©ng chẳng cần lá»i. ChÃnh bản thân nó dã được tạo ra cho giai Ä‘iệu, bởi chÃnh nó đã tạo ra toà n bá»™ thế giá»›i cảm giác. Äó là điá»u mà những ngÆ°á»i ở chá»— tôi tìm kiếm cho âm nhạc và tiếng hát: cảm giác. Äiá»u đó đã là m cho chúng tôi hét lên "Wa-wa! Hoan hô!" và vứt tiá»n cùng và ng theo gót ngÆ°á»i ca sÄ©. Nghe giá»ng hát nà y, tôi cảm nháºn được phần sâu kÃn nhất của tôi Ä‘ang thức dáºy, phần biết đến mất mát, nhá»› nhà , buồn thÆ°Æ¡ng, và kéo dà i cho tình yêu. Và trong giá»ng hát đó có lá»i hứa vá» má»™t sá»± bừng nở cho bất kỳ ai nghe nó.
Tôi nói với Indar "Ca sĩ nà o thế?"
Anh nói "Joan Baez. Cô ấy rất nổi tiếng ở Mỹ".
"Và là triệu phú đấy" Yvette nói.
Tôi bắt đầu nháºn ra sá»± mỉa mai của cô. Nó là m cô có vẻ nhÆ° Ä‘ang nói vá» cái gì đó mà cô đã nói rất Ãt – và dù sao cô cÅ©ng chÆ¡i trò tại nhà cô. Cô mỉm cÆ°á»i vá»›i tôi mà có thể là mỉm cÆ°á»i vì Ä‘iá»u cô vừa nói, hoặc có thể là mỉm cÆ°á»i vì tôi là bạn của Indar, hoặc là cÆ°á»i vì cô tin nó đã trở thà nh chÃnh cô.
Chân trái cô gáºp lên, chân phải để nằm trên nệm mà cô Ä‘ang ngồi, cho nên hông phải của cô gần nhÆ° nằm trên mắt cá chân trái. Äôi bà n chân tháºt đẹp, và mà u trắng của chúng tháºt tuyệt tÆ°Æ¡ng phản vá»›i mà u áo chùng của cô. Dáng vẻ khiêu khÃch của cô, nụ cÆ°á»i của cô – chúng đã trở thà nh má»™t phần tinh thần của bà i hát, tháºt tuyệt để mà ngắm nhìn.
Indar nói "Salim đến từ một trong những gia đình trên bỠbiển ngà y xưa của chúng tôi. Câu chuyện của anh ấy hấp dẫn lắm đấy".
Tay Yvette nằm trắng muốt trên đùi phải.
Indar nói "Äể tôi chỉ cho anh cái nà y".
Anh ngả ra trên chân tôi và vÆ°Æ¡n ngÆ°á»i tá»›i giá sách. Anh lấy ra má»™t quyển sách, mở nó và chỉ cho tôi chá»— cần Ä‘á»c. Tôi cầm quyển sách để xuống sà n, tìm dòng chữ từ ánh đèn, và nhìn thấy, trong danh sách tên, tên của Yvette và Raymond, được tác giả quyển sách cảm Æ¡n nhÆ° là "những ngÆ°á»i chủ nhà tuyệt vá»i nhất" và o má»™t thá»i Ä‘iểm má»›i đây tại thủ đô.
Yvette tiếp tục mỉm cÆ°á»i. Dù sao cÅ©ng không há» có gì bối rối hay đóng kịch gì hết, giá» thì cÅ©ng không có cả sá»± mỉa mai. Tên cô trên quyển sách có tác Ä‘á»™ng đến cô.
Tôi Ä‘Æ°a lại quyển sách cho Indar, nhìn từ Yvette sang anh, và quay trở lại giá»ng hát. Không phải bà i nà o cÅ©ng giống nhÆ° "Barbara Allen". Má»™t số bà i hát hiện đại, vá» chiến tranh và sá»± bất công và áp bức cùng bom hạt nhân. NhÆ°ng luôn luôn có những giai Ä‘iệu cổ hÆ¡n, êm ái hÆ¡n. Có những bà i tôi chỠđợi để nghe, nhÆ°ng cuối cùng giá»ng hát nối liá»n hai loại bà i hát vá»›i nhau, nối liá»n những cô gái và ngÆ°á»i tình và những cái chết buồn vá» những thá»i đã xa vá»›i những con ngÆ°á»i ngà y nay Ä‘ang bị áp bức và sắp chết.
Äó là sá»± vá» vÄ©nh – tôi không bao giá» nghi ngá» Ä‘iá»u đó. Bạn không thể nghe những bà i hát êm ái vá» bất công trừ khi bạn dá»± tÃnh vá» công bằng và nhiá»u lúc có được nó. Bạn không thể hát những bà i hát vá» kết cục của thế giá»›i trừ khi – giống nhÆ° những ngÆ°á»i khác trong phòng, tháºt đẹp vá»›i những Ä‘iá»u Ä‘Æ¡n giản nhÆ° váºy; những tấm đệm châu Phi trên sà n nhà và những tấm mà n treo trên tÆ°á»ng, dáo mác và mặt nạ - bạn cảm thấy thế giá»›i Ä‘ang tiếp diá»…n và bạn được an toà n trong đó. Tháºt dá»… dà ng là m sao, trong gian phòng nà y, để có thể nói đến những Ä‘iá»u nhÆ° thế!
Còn ở ngoà i kia tháºt là khác và Mahesh hẳn là sẽ chế giá»…u. Anh từng nói "Chẳng có gì là đúng là sai ở đây hết. Chẳng có gì là đúng hết cả". NhÆ°ng Mahesh ở xa quá. Sá»± khó nhá»c của cuá»™c sống nà y, đã từng là của tôi! Tốt hÆ¡n là tôi nên giả vá», và tôi có thể giả vá» và o lúc nà y. Tốt hÆ¡n là tôi nên chia xẻ sá»± giả vá» nà y, để cảm thấy trong gian phòng nà y tất cả chúng tôi Ä‘á»u sống tháºt đẹp và trung thá»±c vá»›i bất công và cái chết định sẵn và an ủi chÃnh mình vá»›i tình yêu. Ngay cả trÆ°á»›c khi những bà i hát kết thúc tôi cảm thấy mình đã tìm ra cách sống mà tôi muốn; tôi không bao giá» còn muốn tầm thÆ°á»ng nữa. Tôi cảm thấy Ä‘iá»u đó bằng má»™t phần may mắn mà tôi đã rÆ¡i tuá»™t và o cái tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° nhiá»u năm trÆ°á»›c Nazruddin từng tìm thấy chÃnh ở nÆ¡i đây.
Raymond đến rất muá»™n. Vá»›i sá»± khẩn khoản của Indar, tôi đã nhảy cùng Yvette và cảm thấy là n da của cô dÆ°á»›i áo choà ng, và khi nhìn thấy Raymond những ý nghÄ© của tôi – cho đến thá»i Ä‘iểm đó của buổi tối nhảy từ khả năng nà y sang khả năng khác – đầu tiên chỉ vá» sá»± khác biệt vá» tuổi tác giữa há». Hẳn Yvette phải kém chồng đến ba mÆ°Æ¡i tuổi, Raymon khoảng lục tuần.
NhÆ°ng tôi cảm thấy những khả năng đó má» Ä‘i, cảm thấy chúng nhÆ° những giấc mÆ¡, khi tôi nhìn thấy cái liếc nhìn quan tâm trên gÆ°Æ¡ng mặt Yvette – hoặc đúng hÆ¡n là đôi mắt cô, nụ cÆ°á»i vẫn thÆ°á»ng trá»±c, má»™t thủ Ä‘oạn của khuôn mặt cô, khi tôi nhìn thấy sá»± chắc chắn trong lối cÆ° xá» của Raymond, nhá»› đến công việc và địa vị của ông, và sá»± khác biệt vá» vẻ ngoà i của ông . Äó là sá»± nổi báºt vá» trà tuệ và công việc vá» trà óc. Trông ông nhÆ° thể vừa bá» kÃnh ra và đôi mắt đáng mến của ông trông mệt má»i má»™t cách thu hút. Ông mặc má»™t áo khoác Ä‘i săn vạt dà i, tôi nghÄ© phong cách đó – vạt dà i thay vì ngắn – ông đã thừa hưởng từ Yvette.
Sau cái nhìn quan tâm vá»›i chồng, Yvette lại ngả ra vá»›i nụ cÆ°á»i cố định của cô. Indar đứng dáºy và đem chiếc ghế ăn dá»±a ở tÆ°á»ng lại. Raymond tiến tá»›i chá»— chúng tôi đứng, ông bá» cÆ¡ há»™i ngồi gần Yvette, và khi Indar trở lại vá»›i chiếc ghế, anh ngồi luôn trên đó.
Yvette nói, không cỠđộng "Anh có muốn uống gì không, Raymond?"
Ông nói "Evie sẽ đun nước cho anh. Anh sẽ vỠphòng trong một phút nữa".
Sá»± có mặt của Raymond trong phòng đã được nháºn thấy. Má»™t thanh niên trẻ và má»™t cô gái đến nhóm chúng tôi. Má»™t hay hay ngÆ°á»i khác cÅ©ng tiến đến. Há» chà o nhau.
Indar nói "Tôi hy vá»ng không là m phiá»n má»i ngÆ°á»i"
Raymond nói "Tháºt là má»™t chá»— dá»… chị. Nếu trông tôi có xá»™c xệch, thì chỉ là bây giá» thôi, vừa nãy ở trong phòng tôi đã thất vá»ng quá . Tôi bắt đầu nghÄ©, nhÆ° tôi vẫn thÆ°á»ng nghÄ©, liệu có thể biết được sá»± tháºt không. à tưởng không má»›i, nhÆ°ng có những lúc nó trở nên tháºt Ä‘au Ä‘á»›n. Tôi cảm thấy má»i thứ ai đó là m chỉ là sá»± lãng phà mà thôi".
Indar nói "Ông nói linh tinh rồi, Raymond. DÄ© nhiên có những lúc ai đó nhÆ° ông được nháºn ra, nhÆ°ng nó chỉ đến và o lúc cuối cùng thôi. LÄ©nh vá»±c của ông không thông thÆ°á»ng lắm mà ".
Yvette nói "Anh nói vá»›i anh ấy Ä‘iá»u đó há»™ tôi nhé, xin anh mà ".
Má»™t trong hai ngÆ°á»i Ä‘ang đứng nói "Những phát hiện má»›i thÆ°á»ng xuyên bắt chúng ta phải ngoái nhìn lại vá» quá khứ. Sá»± tháºt luôn ở đó. Có thể đến đó. Công việc đã là m xong, thế thôi".
Raymond nói "Thá»i gian, kẻ phát hiện sá»± tháºt. Äó là ý tưởng cổ Ä‘iển rồi, ý tưởng của tôn giáo. NhÆ°ng có những lúc bạn bắt đầu tá»± há»i. Liệu chúng ta có tháºt sá»± biết vá» lịch sá» Äế chế La Mã không? Liệu chúng ta có tháºt sá»± biết vá» Ä‘iá»u gì đã xảy ra trong cuá»™c chinh phục xứ Gaul không? Tôi ngồi trong phòng và buồn rầu nghÄ© vá» tất cả những Ä‘iá»u còn chÆ°a được ghi lại. Các bạn có nghÄ© chúng ta có lúc nà o đạt đến sá»± tháºt vá» Ä‘iá»u đã xảy đến vá»›i châu Âu trong má»™t trăm năm hay tháºm chà năm mÆ°Æ¡i năm qua không? Má»i cuá»™c chiến, má»i cuá»™c nổi loạn, má»i lãnh tụ, má»i thất bại?"
Má»™t khoảng im lặng. Chúng tôi nhìn Raymond, ngÆ°á»i đã mang đến má»™t chủ Ä‘á» thảo luáºn trong buổi tối của chúng tôi. Rõ rà ng tâm trạng chỉ là sá»± mở rá»™ng tâm trạng của những bà i hát của Joan Baez. Và trong má»™t lúc, không có sá»± trợ giúp của âm nhạc, chúng tôi chiêm ngưỡng ná»—i buồn của châu lục.
Indar nói "Ông đã Ä‘á»c bà i báo của Muller chÆ°a?"
Raymond nói "Vá» cuá»™c nổi loạn Bapende à ? Ông ấy đã gá»i cho tôi má»™t bản. Má»™t thà nh công lá»›n, tôi nghe nói váºy".
NgÆ°á»i thanh niên Ä‘i cùng cô gái nói "Tôi nghe nói ngÆ°á»i ta đã má»i ông ấy đến Texas giảng bà i trong má»™t há»c kỳ".
Indar nói "Tôi nghÄ© đó là má»™t má»› rác. Tất cả những loại câu nói ráºp khuôn mà cứ nhÆ° là má»™t minh triết má»›i. Azande, đó là má»™t cuá»™c nổi loạn bá»™ lạc. Bapende, đó chỉ là má»™t sá»± áp bức vá» mặt kinh tế, liên quan đến cao su. Chúng được xếp và o cùng vá»›i Budja và Babwa. Và là m váºy nhá» dá»±a và o yếu tố tôn giáo. Äó là cái đã là m sá»± vùng dáºy của Bapende trở nên tuyệt vá»i. Äó chỉ là thứ diá»…n ra khi ngÆ°á»i ta quay sang châu Phi để chÆ¡i trò há»c thuáºt thôi".
Raymond nói "Ông ấy đã đến gặp tôi. Tôi đã trả lá»i toà n bá»™ câu há»i của ông ấy và đã Ä‘Æ°a ông ấy má»i ghi chép của tôi".
NgÆ°á»i thanh niên nói "Muller thì cái gì cÅ©ng mó và o má»™t tÃ, tôi nghÄ© thế".
Raymond nói "Tôi thÃch ông ấy".
Yvette nói "Ông ấy đến ăn trÆ°a. Ngay khi Raymond rá»i khá»i bà n, ông ấy đã quên má»i thứ vá» Bapende và nói vá»›i tôi "Bà có muốn Ä‘i dạo vá»›i tôi không? Äúng thế đấy. Má»™t phút sau Raymond quay trở và o".
Raymond mỉm cÆ°á»i.
Indar nói "Tôi đã nói vá»›i Salim, Raymond ạ, rằng ông là tác giả duy nhất mà Tổng thống Ä‘á»c."
Raymond nói "Tôi không nghÄ© hồi ấy ông ấy bá» nhiá»u thá»i gian để Ä‘á»c đâu".
NgÆ°á»i thanh niên đứng bên cạnh cô gái nói "Ông đã gặp ông ấy nhÆ° thế nà o?"
"Äó là má»™t chuyện vừa Ä‘Æ¡n giản vừa đặc biệt" Raymond nói "NhÆ°ng tôi không nghÄ© lúc nà y chúng ta có đủ thá»i gian" ông nhìn Yvette.
Cô nói "Em không nghÄ© má»i ngÆ°á»i chịu đợi đến lúc khác đâu".
"Äã lâu rồi" Raymond thong thả. "Thá»i thuá»™c địa ấy. Tôi dạy há»c tại má»™t trÆ°á»ng trung há»c tại thủ đô. Tôi dạy sá». NhÆ°ng dÄ© nhiên thá»i ấy không há» có chuyện trừng phạt. Có kiểm duyệt mà ngÆ°á»i ta là m ra vẻ không tồn tại, dù có đạo luáºt nổi tiếng năm 1922. Và dÄ© nhiên thá»i đó châu Phi không phải thuá»™c dân. NhÆ°ng tôi không bao giá» là m ra vẻ bà máºt vá» Ä‘iá»u tôi đã cảm thấy hoặc vá» vị trà của tôi, tôi cho rằng từ đó phải được nói ra. Má»™t hôm tại trÆ°á»ng tôi được cho biết là má»™t phụ nữ châu Phi già muốn gặp tôi. Má»™t ngÆ°á»i hầu châu Phi đến báo tin cho tôi, anh ta không mấy ấn tượng vá»›i ngÆ°á»i khách đó.
"Tôi bảo anh ta dẫn bà ta và o. Bà đứng tuổi chứ chÆ°a hẳn đã già . Bà là m phục vụ tại khách sạn lá»›n của thủ đô, và bà ta đến nói vá»›i tôi vá» con trai bà . Bà là ngÆ°á»i của má»™t bá»™ lạc nhá», những ngÆ°á»i không hỠđáng nói, và tôi cho rằng bà không còn ai cùng đẳng cấp để có thể cầu cứu. Cáºu bé đã bá» trÆ°á»ng. Cáºu tham gia má»™t câu lạc bá»™ chÃnh trị nà o đó và đã là m nhiá»u chuyện ngá»› ngẩn. NhÆ°ng cáºu ta dã ngừng tất cả những việc đó. Cáºu Ä‘ang không là m gì hết cả. Cáºu chỉ ở nhà thôi. Cáºu không Ä‘i tìm ai hết. Cáºu bị Ä‘au đầu, nhÆ°ng không ốm lắm. Tôi nghÄ© bà sẽ Ä‘á» nghị vá»›i tôi tìm cho cáºu bé má»™t việc là m. NhÆ°ng không. Bà chỉ muốn tôi gặp cáºu bé và nói chuyện vá»›i nó.
"Bà gây cho tôi má»™t ấn tượng mạnh. Phải, phẩm cách của ngÆ°á»i hầu khách sạn nà y tháºt đáng kể. Má»™t ngÆ°á»i phụ nữ khác hẳn nghÄ© con trai mình bị quá»· ám, và sẽ thá»±c thi những biện pháp truyá»n thống. Còn bà , theo cách Ä‘Æ¡n giản của mình, Ä‘oán rằng bệnh của con trai mình có nguồn gốc từ giáo dục. ChÃnh vì váºy bà đến tìm tôi, giáo viên trÆ°á»ng đại há»c.
"Tôi bảo bà gá»i con trai đến. Cáºu ta không thÃch mẹ cáºu nói vá» cáºu vá»›i tôi, nhÆ°ng cáºu vẫn đến. Cáºu nóng nảy nhÆ° má»™t con ngá»±a non. Äiá»u là m cáºu bất bình thÆ°á»ng – tháºm chà tôi có thể nói đặc biệt – là niá»m tuyệt vá»ng lá»›n lao của cáºu. Äó không chỉ là vấn Ä‘á» nghèo khổ và thiếu cÆ¡ há»™i. Nó sâu xa hÆ¡n. Và , thá»±c tế, khi thá» nhìn và o thế giá»›i của cáºu theo quan Ä‘iểm của cáºu nghÄ©a là bạn cÅ©ng bắt đầu Ä‘au đầu luôn. Cáºu không thể đối diện vá»›i thế giá»›i trong đó mẹ cáºu, má»™t phụ nữ nghèo khó châu Phi, đã phải chịu những nhục nhã đó. Không có gì đảo ngược Ä‘iá»u đó. Không gì có thể mang lại cho cáºu má»™t thế giá»›i tốt đẹp hÆ¡n.
"Tôi nói vá»›i cáºu, tôi Ä‘ang nghe cáºu, và tôi biết má»™t ngà y nà o đó cảm giác tuyệt vá»ng sẽ chấm dứt và cáºu sẽ muốn hà nh Ä‘á»™ng. Äiá»u cáºu phải tránh là dÃnh lÃu và o các hoạt Ä‘á»™ng chÃnh trị hiện nay. Các câu lạc bá»™ và tổ chức đó bà n cãi vá» những cá»a hiệu, tranh luáºn vá» hãng kinh doanh, tại đó ngÆ°á»i châu Phi ngả vá» châu Âu và hy vá»ng há»c được má»™t chút từ đó. Chúng sẽ hút hết niá»m say mê của cáºu và tiêu diệt những phẩm chất của cáºu. Cáºu sẽ lấy là m lạ vá» Ä‘iá»u tôi sắp nói vá»›i cáºu đây. Cáºu phải và o Lá»±c lượng quốc phòng. Cáºu sẽ không lên cao, nhu_NgÆ°á»i cáºu sẽ hoặc được má»™t kỹ năng tháºt sá»±. Cáºu có thể há»c vá» vÅ© khà và váºn tải, và cáºu sẽ há»c vá» con ngÆ°á»i. Má»™t khi cáºu hiểu quốc phòng nhÆ° thế nà o, cáºu sẽ hiểu bản chất đất nÆ°á»›c. Cáºu có thể nói vá»›i tôi "NhÆ°ng tốt hÆ¡n là tôi trở thà nh luáºt sÆ° được gá»i là maitre?" tôi sẽ nói "Không. Äiá»u đó không tốt hÆ¡n là cáºu trở thà nh binh nhì và gá»i trung sÄ© là ngà i". Äây không phải là lá»i khuyên tôi muốn dà nh cho bất kỳ ai đâu. NhÆ°ng tôi tặng nó cho cáºu đấy".
raymond cuốn hút tất cả chúng tôi. Khi ông dừng nói, chúng tôi Ä‘á»u giữ im lặng, nhìn ông ngồi trên chiếc ghế ăn trong chiếc áo khoác Ä‘i săn, tháºt khác biệt, tóc chải láºt ra sau, có dáng vẻ của má»™t trưởng lão.
Cuối cùng Raymond tiếp tục nói, phá tan sá»± im lặng, bằng má»™t giá»ng chắc nịch hÆ¡n "Äó thá»±c sá»± là má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông đáng trá»ng. Tôi không nghÄ© chúng ta đã Ä‘á»n đáp được đủ cho những gì ông đã là m. Chúng ta chỉ hưởng thụ những cái đó thôi. Ông đã Ä‘Æ°a quân Ä‘á»™i và o ná»n nếp và đem hoà bình vá» cho vùng đất đông ngÆ°á»i nà y. Bây giỠđã lại có thể Ä‘i từ đầu nà y sang đầu kia đất nÆ°á»›c – má»™t Ä‘iá»u mà chỉ quyá»n lá»±c thá»±c dân nghÄ© là có thể mang lại. Và điá»u đáng chú ý nhất ở đây là ông đã là m váºy mà không cần ép buá»™c, và hoà n toà n vá»›i sá»± đồng thuáºn của má»i ngÆ°á»i. Các bạn không nhìn thấy cảnh sát trên Ä‘Æ°á»ng phố. Các bạn không nhìn thấy súng đạn. Các bạn không nhìn thấy quân Ä‘á»™i".
Indar, ngồi gần Yvette Ä‘ang mỉm cÆ°á»i, có vẻ nhÆ° định đổi thế ngồi để nói Ä‘iá»u gì đó. NhÆ°ng Raymond giÆ¡ tay lên và Indar bỠý định.
"Và có tá»± do" Raymond nói "Äó là điá»u có ý nghÄ©a cho má»i tÆ° tưởng của má»i hệ thống. Tôi không nghÄ©" ông nói, nhìn thẳng và o Indar, nhÆ° thể để buá»™c anh phải im lặng "rằng bất kỳ ai cÅ©ng có thể gợi ý vá»›i anh rằng có những Ä‘iá»u anh phải nói và những Ä‘iá»u không được phép nói ra".
Indar nói "Ở đây chúng ta từng có một lối đi dễ dà ng mà ".
"Tôi không nghÄ© ông ấy muốn kiểm duyệt anh. Ông ấy cho rằng má»i ý tưởng Ä‘á»u có thể được tạo ra cho má»™t mục Ä‘Ãch nà o đó. Bạn có thể nói rằng ông không có má»™t sá»± say mê tuyệt đối vá» các ý tưởng. Ông sá» dụng chúng theo cách riêng của mình".
Yvette nói "Tôi mong ông ấy thay đổi đồng phục của bá»n ngÆ°á»i hầu. Ngà y xÆ°a thá»i thuá»™c địa, là quần ngắn và má»™t tạp dá» dà i mà u trắng. Hoặc quần dà i và má»™t áo khoác. Chứ không phải quần áo vÅ© há»™i hoá trang, quần ngắn và áo khoác nhÆ° thế nà y"
Tất cả chúng tôi Ä‘á»u cÆ°á»i, cả Raymond, nhÆ° thể chúng tôi muốn chấm dứt sá»± nghiêm trang. Và sá»± táo gan của Yvette giống nhÆ° tấm lá chắn cho tá»± do mà Raymond vừa nói đến.
Raymond tiếp "Yvette nói vỠđồng phục của những ngÆ°á»i hầu. NhÆ°ng thá»±c ra cần phải nói tá»›i đồng phục quân Ä‘á»™i và đồng phục ngÆ°á»i mẹ từng là ngÆ°á»i hầu tại khách sạn. NgÆ°á»i mẹ đó đã từng mặc má»™t bá»™ đồng phục nữ gia nhân thá»i thuá»™c địa suốt cuá»™c Ä‘á»i là m lụng của bà . Những ngÆ°á»i giúp việc trong Khu có bá»™ đồ của mình. Äó không phải đồng phục thá»i thuá»™c địa – đây chÃnh là điểm mấu chốt. Trên thá»±c tế, giỠđây má»i ngÆ°á»i mặc đồng phục Ä‘á»u phải hiểu Ä‘iá»u đó. Má»i ngÆ°á»i mặc đồng phục Ä‘á»u phải cảm thấy rằng anh có má»™t hợp đồng vá»›i Tổng thống . Và cố giúp những ngÆ°á»i giúp việc đó thoát ra khá»i đồng phục của há». Bạn không thể thà nh công, Yvette đã cố. Há» muốn mặc đồng phục đó, dù cho Ä‘iá»u nà y trong mắt các bạn có phi lý đến đâu chăng nữa. Con ngÆ°á»i châu Phi tháºt là kỳ cục vá»›i những thiên hÆ°á»›ng, cái hiểu biết vá» những gì ngÆ°á»i ta cần, và khi nà o cần, của há».
"Chúng ta Ä‘á»u có ảnh hưởng của ông báºn trang phục châu Phi ngà y nay. Tôi phải thú nháºn tôi rất không thÃch khi trang phục nà y bắt đầu xuất hiện nhiá»u quá. Má»™t hôm ở thủ đô tôi đã nêu vấn Ä‘á» vá»›i ông. Tôi hoà n toà n bị thuyết phục bởi cách trả lá»i của ông. Ông nói "Năm nÆ°á»›c trÆ°á»›c, Raymond ạ, tôi có thể đồng ý vá»›i ông. Năm năm trÆ°á»›c ngÆ°á»i châu Phi chúng tôi, vá»›i sá»± hà i hÆ°á»›c khủng khiếp của há», có thể cÆ°á»i, và điá»u lố bịch đó có thể phá huá»· đất nÆ°á»›c chúng tôi, vá»›i những giao kèo lá»ng lẻo. NhÆ°ng thá»i thế đã thay đổi. GiỠđây ngÆ°á»i ta đã có hoà bình. Há» muốn má»™t cái gì đó khác. Váºy là há» không còn nhìn thấy ảnh má»™t ngÆ°á»i lÃnh nữa. Há» thấy ảnh má»™t ngÆ°á»i châu Phi. Và đó không phải là ảnh của tôi, Raymond ạ. Äó là ảnh của má»i ngÆ°á»i châu Phi".
Äó cÅ©ng chÃnh là điá»u tôi cảm thấy, nên tôi nói "Phải! Không ai trong số chúng tôi ở thị trấn treo những ảnh cÅ© nữa. NhÆ°ng tháºt là khác khi nhìn những bức ảnh má»›i, nhất là ở Khu".
Raymond cho phép sá»± ngắt lá»i đó. Dù váºy, tay phải ông giÆ¡ lên, để xin phép tiếp tục. Và ông tiếp lá»i.
"Tôi nghÄ© mình có thể kiểm chứng Ä‘iá»u đó. Äiển hình là má»™t chuyện chỉ má»›i tuần trÆ°á»›c thôi. Tôi bất chợt gặp má»™t trong số những sinh viên của chúng ta bên ngoà i toà nhà chÃnh. Vá»›i mục Ä‘Ãch khiêu khÃch, tôi nháºn xét vu vÆ¡ vá» số lượng ảnh Tổng thống . NgÆ°á»i thanh niên quay phắt lại nhìn tôi. Thế là tôi há»i anh ta cảm thấy gì khi anh ta nhìn thấy ảnh tông thống. Bạn có thể ngạc nhiên thế nà o vá» Ä‘iá»u anh ta nói vá»›i tôi, anh thanh niên đó, đứng nghiêm nhÆ° thể má»™t quân nhân váºy. "Äó là ảnh của Tổng thống . NhÆ°ng ở Khu, vá»›i tÆ° cách má»™t sinh viên bách khoa, tôi coi đó là ảnh của chÃnh tôi! Thế đấy! NhÆ°ng đó là phẩm chất của những nhà lãnh đạo lá»›n – há» cảm nháºn được nhu cầu của dân tá»™c mình rất lâu trÆ°á»›c khi những nhu cầu đó thà nh hình. Äây là điá»u má»™t ngÆ°á»i châu Phi cai trị châu Phi trong những chÃnh phủ thuá»™c địa không bao giá» thá»±c sá»± hiểu được. Dù phần lá»›n chúng ta nghiên cứu châu Phi, dù chúng ta có cảm tình vá»›i lục địa nà y, thì xét vá» bản chất chúng ta vẫn cứ là ngÆ°á»i ngoà i".
NgÆ°á»i thanh niên, lúc nà y đã ngồi bên cạnh ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông Ä‘i cùng vá»›i cô gái, há»i "Các ngà i có hiểu ý nghÄ©a biểu tượng của con rắn trên chiếc gáºy của Tổng thống không? Äúng là có má»™t cái bùa ở bụng của mặt ngÆ°á»i trên gáºy chứ?"
Raymond nói "Tôi không biết Ä‘iá»u đó. Äó là má»™t cái gáºy. Nó là gáºy của ngÆ°á»i lãnh đạo. Nó giống nhÆ° má»™t cái quyá»n trượng hay mÅ© tế. Tôi không nghÄ© chúng ta lại rÆ¡i và o sai lầm nhìn thấy ở má»i nÆ¡i những Ä‘iá»u huyá»n bà châu Phi".
Lá»i nháºn xét mang tÃnh chỉ trÃch vang lên nhẹ nhà ng, nhÆ°ng dÆ°á»ng nhÆ° Raymond không để ý.
"Gần đây tôi có cÆ¡ há»™i xem lại toà n bá»™ các bà i diá»…n văn của Tổng thống . Hiện tại, giá mà xuất bản được chúng thì hay quá! Không phải tất cả các bà i diá»…n văn, hiển nhiên chúng liên quan đến quá nhiá»u vấn Ä‘á». Mà là tuyển chá»n. Những ý tưởng chủ đạo".
Indar nói "Ông có là m việc đó không? Ông ấy có há»i ý kiến ông không?"
Raymond nhấc má»™t cánh tay và nhún vai, ngụ ý Ä‘iá»u đó là có thể, nhÆ°ng ông không thể nói vá» vấn Ä‘á» quá riêng tÆ° nhÆ° váºy.
"Tháºt thú vị khi Ä‘á»c những bà i diá»…n văn đó theo trình tá»± của chúng. Tại đó các bạn có thể thấy rất rõ rà ng cái mà tôi đã miêu tả là má»™t sá»± hăng say các ý tưởng. Thoạt đầu các ý tưởng rất Ä‘Æ¡n giản. Thống nhất, quá khứ thuá»™c địa, nhu cầu hoà bình. Rồi chúng trở nên đặc biệt phức tạp và tuyệt vá»i vá» châu Phi, chÃnh phủ, thế giá»›i hiện đại. Má»™t công trình nhÆ° thế, nếu được chuẩn bị tốt, có thể sẽ dá»… dà ng trở thà nh má»™t cuá»™c cách mạng trên cả lục địa. Các bạn luôn có cảm giác là sá»± thiệt hại không bao giá» có thể sá»a chữa được. Luôn luôn có nháºn xét đó, vá»›i những ngÆ°á»i chịu lắng nghe, vá» ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông trẻ tuổi than khóc cho những ná»—i nhục nhã của mẹ mình, ngÆ°á»i hầu ở khách sạn. vẫn luôn nhÆ° thế. Tôi không nghÄ© có nhiá»u ngÆ°á»i biết rằng đầu năm ông ấy và toà n thể chÃnh phủ đã hà nh hÆ°Æ¡ng vá» ngôi là ng của ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà châu Phi đó. Ông đã bao giá» là m thế trÆ°á»›c đây chÆ°a? Hà nh Ä‘á»™ng cảm thÆ°Æ¡ng nà y là cái gì đó là m ta phải trà o lệ. Liệu các bạn có thể tưởng tượng những ná»—i nhục nhã của má»™t ngÆ°á»i hầu khách sạn châu Phi thá»i thuá»™c địa không? Không có sá»± cảm thÆ°Æ¡ng nà o đủ cho Ä‘iá»u đó. NhÆ°ng cảm thÆ°Æ¡ng là cái mà tất cả chúng ta Ä‘á»u phải có".
"Hoặc chúng ta có thể quên" Indar nói "Chúng ta có thể giẫm thẳng lên quá khứ".
Raymond nói "Äó là việc mà hầu hết các lãnh đạo của châu Phi Ä‘á»u là m. Há» muốn chôn vùi những toà nhà chá»c trá»i trong đám cây bụi. Còn ông ấy muốn xây má»™t hầm má»™".
Nhạc không lá»i vẳng đến từ bên ngoà i. Bà i "Barbara Allen" bắt đầu lại má»™t lần nữa, và từ ngữ bắt đầu loãng ra. Raymond đứng lên. NgÆ°á»i Ä‘Ã n ông ngồi trên đệm đến vặn nhá» Ä‘Ã i. Raymond chỉ ra rằng ông không phiá»n gì, nhÆ°ng bà i hát nhá» dần Ä‘i.
Raymond nói "Tôi muốn ở lại cùng các bạn lắm, nhÆ°ng tháºt không may tôi phải quay lại là m việc tiếp. Nếu không tôi sẽ đánh mất cái gì đó. Tôi thấy rằng Ä‘iá»u kh khăn nhất khi viết văn xuôi là liên kết má»™t ý tưởng nà y vá»›i má»™t ý tưởng khác. Sá»± kết nối chỉ có thể là má»™t câu, tháºm chà má»™t từ. Nó tóm tắt tất cả những gì đã viết trÆ°á»›c đó và chuẩn bị cái sẽ đến. Khi tôi ngồi vá»›i các bạn tôi nảy ra má»™t ý tưởng vá» giải pháp khả thi cho má»™t vấn đỠđã bắt đầu trở nên không tìm nổi hÆ°á»›ng giải quyết. Tôi phải Ä‘i ghi lại ngay đây. Nếu không tôi có thể sẽ quên mất".
Ông rá»i khá»i chúng tôi. NhÆ°ng ông bá»—ng dừng lại và nói "Tôi không nghÄ© các bạn có thể hiểu được việc viết vá» những cái chÆ°a từng được viết trÆ°á»›c đây là khó khăn đến thế nà o. Các công trình nghiên cứu rải rác vá» má»™t chủ Ä‘á» nhất định, cuá»™c nổi loạn Bapende hoặc bất kỳ cái gì khác – có hình thức riêng của mình. Viết rá»™ng hÆ¡n lại là má»™t vấn Ä‘á» khác. Và đó là tại sao tôi đã bắt đầu coi Theodor Mommsen [1] là má»™t ngÆ°á»i khổng lồ của văn chÆ°Æ¡ng lịch sá» hiện đại. GiỠđây má»i thứ chúng ta tranh luáºn vá» Cá»™ng hoà La Mã chỉ là tiếp tục Mommsen mà thôi. Các vấn Ä‘á», các chủ Ä‘á», câu chuyện chÃnh, đặc biệt vá» những năm đặc biệt náo Ä‘á»™ng cuối thá»i Cá»™ng hoà – có thể nói rằng con ngÆ°á»i thiên tà i ngÆ°á»i Äức đã phát hiện hết rồi. DÄ© nhiên, Theodor Mommsen có cái dá»… của mình vì ông biết chủ Ä‘á» của mình là vÄ© đại. Chúng ta không có sá»± đảm bảo đó khi là m việc vá»›i lÄ©nh vá»±c của mình. Chúng ta không biết háºu thế sẽ xem trá»ng đến đâu các sá»± kiện chúng ta ghi lại. Chúng ta không biết châu lục sẽ Ä‘i vỠđâu. Chúng ta chỉ có thể tiếp tục thôi."
Ông Ä‘á»™t ngá»™t ngừng lá»i, và đi ra khá»i phòng, để lại chúng tôi Ä‘ang yên lặng, nhìn theo nÆ¡i ông vừa biến mất, và chầm cháºm chú mục và o Yvette, giỠđây là đại diện của ông ở trong căn phòng nà y, Ä‘ang mỉm cÆ°á»i, nháºn ra cái nhìn của chúng tôi.
Sau một lúc Indar nói với tôi "Anh có biết công việc của Raymond là gì không?"
DÄ© nhiên anh thừa biết câu trả lá»i. NhÆ°ng, để mở Ä‘Æ°á»ng cho anh, tôi nói "Không, tôi không biết công việc của ông ấy".
Indar nói "Äó là bi kịch của địa Ä‘iểm. Những con ngÆ°á»i vÄ© đại của châu Phi không được biết đến".
Äiá»u nà y giống nhÆ° má»™t bà i diá»…n văn cám Æ¡n chÃnh thức. Và Indar đã chá»n từ rất chuẩn. Anh đã biến tất cả chúng tôi thà nh Ä‘Ã n ông và phụ nữ của châu Phi, và vì chúng tôi không phải là ngÆ°á»i châu Phi, lá»i tuyên bố gây cho chúng tôi má»™t cảm giác vá» bản thân chúng tôi mà , cho đến giá» tôi vẫn hằng quan tâm Ä‘Ã sá»›m được nhấn mạnh bởi giá»ng hát của Joan Baez, lại tiếp tục, dịu dà ng nhắc nhở chúng tôi, sau những căng thẳng Raymond đã tạo ra giữa chúng tôi, vá» sá»± gan dạ và ná»—I buồn chung.
Indar ôm hôn Yvette khi chúng tôi ra vá». Và tôi cÅ©ng được ôm hôn, nhÆ° má»™t ngÆ°á»i bạn. Vá»›i tôi Ä‘iá»u nà y tháºt tuyệt vá»i, là điểm nút của buổi tối nay, khi được ấn sát và o cÆ¡ thể đó, má»m mại và o cái giá» muá»™n mằn nà y, và cảm thấy lụa áo khoác của cô và sá»± tÆ°Æ¡i mát đấy lần áo lụa.
Trá»i có trăng – lúc trÆ°á»›c không há» có. Nó nhá» và cao. Bầu trá»i đầy những đám mây nặng ná», ánh trăng trải đây đó. Rất yên tÄ©nh. Chúng tôi có thể nghe tiếng ghá»nh nÆ°á»›c cách đây khoảng má»™t dặm. Ghá»nh nÆ°á»›c trong ánh trăng! Tôi nói vá»›i Indar "Ra sông Ä‘i" và anh đồng ý.
Trên khoảnh đất rá»™ng được san phẳng của Khu những toà nhà má»›i dÆ°á»ng nhÆ° tháºt nhá», và mặt đất t mênh mông. Khu d nháºp hoà n toà n và o rừng, sạch sẽ nhất trong sá»± mênh mông của cây bụi và dòng sông – cái thế giá»›i không có gì khác nữa cả. Ãnh trăng là m biến dạng những khoảng cách, và bóng tối, khi nó đến, dÆ°á»ng nhÆ° rÆ¡i xuống đầu chúng tôi.
Tôi nói vá»›i Indar "Anh nghÄ© gì vá» những Ä‘iá»u Raymond nói?"
"Raymond kể rất hay má»™t câu chuyện. NhÆ°ng phần lá»›n những gì ông ấy nói là đúng cả đấy. Äiá»u ông ấy nói vá» Tổng thống và các ý tưởng chắc chắn là đúng. Tổng thống sá» dụng tất cả chúng ta và cách nà o đó phối hợp chúng vá»›i nhau. Ông là má»™t nhà lãnh đạo vÄ© đại của châu Phi ,và ông cÅ©ng là ngÆ°á»i của dân chúng. Ông là ngÆ°á»i hiện đại hoá và cÅ©ng là ngÆ°á»i châu Phi khám phá được tâm hồn châu Phi của mình. Ông bảo thủ, cách mạng, đủ thứ. Ông lùi lại những ngà y xÆ°a, và ông cÅ©ng là ngÆ°á»i tiến lên phÃa trÆ°á»›c, ngÆ°á»i sẽ biến đất nÆ°á»›c thà nh cÆ°á»ng quốc thế giá»›i và o năm 2000. Tôi không biết liệu ông là m Ä‘iá»u đó vô tình hay là do ai đó cho ông Ä‘iá»u cần là m. NhÆ°ng vẫn há»—n tạp vì ông cho thay đổi, không giống những ngÆ°á»i khác. Ông là ngÆ°á»i lÃnh quyết định trở thà nh má»™t ngÆ°á»i chỉ huy theo kiểu cÅ©, và là ngÆ°á»i chỉ huy mà mẹ là má»™t ngÆ°á»i hầu trong khách sạn. Äiá»u nà y cho ông tất cả má»i thứ, và ông sá» dụng má»i thứ. Không có ai ở đất nÆ°á»›c từng nghe đến ngÆ°á»i mẹ từng là m phục vụ khách sạn đó cả".
tôi nói "Chúng là m tôi nhá»› đến chuyến hà nh hÆ°Æ¡ng vá» là ng ngÆ°á»i mẹ. Äá»c báo tôi biết đó là má»™t chuyến hà nh hÆ°Æ¡ng quy mô không lá»›n. Tôi nghÄ© chỉ có thế thôi".
"Ông ấy xây hầm má»™ ở vùng cây bụi để tưởng niệm mẹ mình. Và cùng lúc ông xây dá»±ng châu Phi hiện đại. Raymond nói ông không xây nhà chá»c trá»i. Tốt, ông không là m Ä‘iá»u đó. Ông xây dá»±ng những Khu đắt Ä‘á» nhÆ° thế nà y".
"Nazruddin từng ở đây ngà y trước".
"Và ông ấy bán Ä‘i giá bèo. Anh có định nói vá»›i tôi thế không? Äó là câu chuyện của châu Phi".
"Không, Nazruddin bán giá cao. Ông bán đúng cÆ¡n sốt đất trÆ°á»›c khi Ä‘á»™c láºp. Ông Ä‘i khá»i má»™t buổi sáng chủ nháºt và nói "nhÆ°ng đó chỉ là cây bụi thôi mà " và bán nó Ä‘i".
"Cũng có thể lại thế lắm"
Âm thanh của ghá»nh nÆ°á»›c to dần. Chúng tôi đã bá» lại những toà nhà má»›i của Khu sau lÆ°ng và lại gần những túp lá»u của là ng chà i, nằm chết lì trong ánh trăng. Những con chó gầy guá»™c của là ng, tái nhợt trong ánh trăng, những cái bóng ngả Ä‘Ã ng sau, lÆ°á»i nhác bÆ°á»›c Ä‘i tránh chúng tôi. Những cái hố và lÆ°á»›i đánh cá tối om tÆ°Æ¡ng phản vá»›i sá»± lấp lánh của dòng sông. Và khi chúng tôi đến Ä‘iểm quan sát, giỠđã được sá»a chữa, được xây tÆ°á»ng má»›i, xung quanh chúng tôi má»i thứ khác chìm khuất trong tiếng nÆ°á»›c phÃa trên những tảng đá. Những đám dạ lan hÆ°Æ¡ng trôi qua. Những bông hoa trắng trong ánh trăng, những cái rá»… rối bù tối thẳm hằn lên trong cái bóng mà u Ä‘en. Khi ánh trăng tá»›i, không thể nhìn thấy gì nữa, thế giá»›i khi đó chỉ là âm thanh cÅ© kỹ của dòng nÆ°á»›c sôi lên.
Tôi nói "Tôi chÆ°a bao giá» nói vá»›i anh vì sao tôi đến đây. Tôi không chỉ Ä‘i khá»i bá» biển để lái xe đến cá»a hiệu ở đây đâu. Nazruddin thÆ°á»ng kể cho chúng ta những câu chuyện tuyệt diệu thá»i chúng ta còn ở đó. Äó là nguyên nhân vì sao tôi đến. Tôi nghÄ© tôi có thể sống cuá»™c sống của chÃnh mình và tôi nghÄ© rằng đến lúc mình sẽ tìm ra những gì Nazruddin đã tìm ra. Rồi tôi mắc kẹt. Tôi không biết tôi có thể là m gì nếu anh không tá»›i. Nếu anh không tá»›i có lẽ tôi đã chẳng biết Ä‘iá»u gì diá»…n ra ở đây, ngay dÆ°á»›i mắt tôi."
"Äó là sá»± khác biệt giữa những gì chúng ta vẫn biết. Vá»›i những ngÆ°á»i nhÆ° chúng ta Ä‘iá»u đó tháºt là hấp dẫn. Châu Âu, châu Phi, châu Phi háºu thá»±c dân. NhÆ°ng không phải châu Âu hay châu Phi. Và nó có vẻ khác biệt từ bên trong. Tôi có thể nói vá»›i anh".
"Anh muốn nói má»i ngÆ°á»i không tin và o Ä‘iá»u đó? Há» không tin và o những Ä‘iá»u há» nói và là m?"
"Không ai thô lá»— đến mức đó. Chúng ta tin và không tin. Chúng ta tin bởi vì bằng cách đó má»i thứ Ä‘á»u trở nên Ä‘Æ¡n giản hÆ¡n và có ý nghÄ©a hÆ¡n. Chúng ta không tin cÅ©ng vì váºy". Và Indar vẫy tay chỉ vá» ngôi là ng chà i, cây bụi, dòng sông trà n ngáºp ánh trăng.
Má»™t lúc sau anh nói "Raymond thÃch là m rối vấn Ä‘á». Ông ấy phải giả vá» mình là ngÆ°á»i dẫn Ä‘Æ°á»ng và cố vấn, để tránh không chịu nháºn rằng thá»i gian nà y ở đây ông chỉ nháºn các mệnh lệnh. Thá»±c ra, không chỉ nháºn mệnh lệnh, ông còn bắt đầu Ä‘i trÆ°á»›c mệnh lệnh. Ông ấy sẽ phát Ä‘iên nếu phải công nháºn tình hình đó. Ôi, bây giỠông ấy có trá»ng trách lá»›n lắm. NhÆ°ng ông ấy Ä‘ang trên Ä‘Ã trượt xuống. Ông đã bị Ä‘uổi khá»i thủ đô. NgÆ°á»i Äà n Ông VÄ© Äại sẽ tá»± Ä‘i con Ä‘Æ°á»ng của mình, và ông sẽ không còn cần Raymond nữa. Má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u biết Ä‘iá»u đó, nhÆ°ng Raymond lại nghÄ© không ai biết cả. Äó là má»™t Ä‘iá»u khủng khiếp vá»›i má»™t ngÆ°á»i ở tuổi đó".
NhÆ°ng Ä‘iá»u Indar nói không là m tôi nghÄ© vá» Raymond. Tôi nghÄ© đến Yvette, gần gÅ©i hÆ¡n rất nhiá»u so vá»›i ná»—i khốn khổ của chồng nà ng. Tôi quay lại vá»›i những hình ảnh của nà ng tối đó, quay lại cuốn phim, nói, xây dá»±ng lại và đóng lại những gì tôi đã thấy, tạo lại ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà đó, gắn liá»n nà ng vá»›i dáng vẻ đã mê hoặc tôi, đôi chân để sát nhau, má»™t chân nhấc lên, má»™t để nằm và cong, vẽ lại khuôn mặt nà ng, nụ cÆ°á»i của nà ng, trở lại toà n bá»™ hình ảnh trên ná»n những bà i hát của Joan Baez và những gì hỠđã để lại trong tôi, và thêm và o cái bối cảnh bên ngoà i của ánh trắng, ghá»nh nÆ°á»›c, và toà n bá»™ những cây lan dạ hÆ°Æ¡ng của dòng sông vÄ© đại của châu Phi.
[1] Sá» gia ngÆ°á»i Äức, giải Nobel văn chÆ°Æ¡ng 1902
Tà i sản của ngudoc
25-10-2008, 03:43 PM
Phi Thăng Chi Háºu
Tham gia: Jun 2008
Bà i gởi: 1,213
Thá»i gian online: 3 tuần 1 ngà y 1 giá»
Thanks: 286
Thanked 0 Times in 0 Posts
ChÆ°Æ¡ng 9
ChÃnh và o đêm đó, bên dòng sông, sau khi đã nói vá» Raymond, Indar bắt đầu nói vá»›i tôi vá» chÃnh anh. Cái đêm là m tôi phấn khÃch lại là m anh cáu tiết và thất vá»ng, anh trở nên bị kÃch Ä‘á»™ng ngay sau khi rá»i khá»i ngôi nhà của Yvette.
Buổi tối đó, lúc trÆ°á»›c, khi chúng tôi Ä‘i đến ngôi nhà để dá»± tiệc, anh đã nói đến Raymond nhÆ° má»™t ngôi sao, nhÆ° ngÆ°á»i gần ká» vá»›i quyá»n lá»±c, ngÆ°á»i da trắng của NgÆ°á»i Äà n Ông VÄ© Äại, nhÆ°ng rồi, bên ghá»nh nÆ°á»›c, anh nói vá» Raymond theo má»™t cách khác hẳn. Vá»›i tÆ° cách ngÆ°á»i chỉ dẫn cho tôi, Indar tháºt sá»± lo lắng trong việc là m thế nà o cho tôi hiểu được bản chất cuá»™c sống ở Khu, và địa vị của bản thân anh ở đó. GiỠđây khi tôi đã nắm bắt được sá»± quyến rÅ© của cuá»™c sống của anh, anh lại giống nhÆ° má»™t ngÆ°á»i hÆ°á»›ng lối đã mất lòng tin và o những gì mình đã chỉ dẫn. Hoặc giống má»™t ngÆ°á»i, vì đã là m má»™t ai khác tin, thấy mình có thể để mất Ä‘i má»™t Ãt lòng tin của mình.
Ãnh trăng khiến tôi nhẹ nhõm lại là m anh nặng ná», và chÃnh vì sá»± thất vá»ng đó mà anh bắt đầu nói. Tâm trạng của má»™t buổi tiệc không còn ở lại vá»›i anh, ngà y tiếp theo anh quay lại giống nhÆ° mình trÆ°á»›c đó. NhÆ°ng rồi anh sẵn sà ng hÆ¡n để công nháºn sá»± thất vá»ng của mình khi nó đến, anh còn quay lại Ä‘iá»u anh nói tối đó và o má»™t lúc khác, khi có Ä‘iá»u kiện, hoặc khi anh lại rÆ¡i và o tâm trạng tÆ°Æ¡ng tá»± tối đó.
"Chúng ta phải há»c cách giẫm đạp lên quá khứ, Salim ạ. Tôi từng bảo anh váºy khi chúng ta gặp lại nhau. Quá khứ không thể khiến ngÆ°á»i ta rÆ¡i nÆ°á»›c mắt, cả anh và tôi Ä‘á»u thế cả. Có thể có những nÆ¡i nà o đó của thế giá»›i – những đất nÆ°á»›c đã chết, hoặc những đất nÆ°á»›c an toà n và những đất nÆ°á»›c bị bá» quên – nÆ¡i con ngÆ°á»i có thể vui vẻ vá»›i quá khứ và nghÄ© đến việc chuyển tà i sản và đồ sứ cho ngÆ°á»i thừa kế. NgÆ°á»i ta có thể là m Ä‘iá»u đó ở Thuỵ Äiển, hoặc Canada. Má»™t tỉnh nông thôn của Pháp đầy những ngÆ°á»i ngốc nghếch trong các lâu Ä‘Ã i, má»™t số thà nh phố - cung Ä‘iện đổ nát của Ấn Äá»™, hoặc má»™t thị trấn chết nà o đó tại má»™t đất nÆ°á»›c Nam Mỹ vô vá»ng. Má»i nÆ¡i khác con ngÆ°á»i Ä‘á»u chuyển Ä‘á»™ng, thế giá»›i chuyển Ä‘á»™ng, và quá khứ chỉ có thể tạo ra sá»± Ä‘au Ä‘á»›n.
"Tháºt không dá»… dà ng Ä‘Æ°a anh lại quá khứ. Äó không phải là điá»u anh có thể quyết định là m đúng nhÆ° thế. ChÃnh cái mà anh phải tá»± dá»±ng lên, hoặc thÆ°Æ¡ng khóc sẽ mai phục và giết chết anh. Äó là tại sao tôi tiếp tục hình ảnh vê cái vÆ°á»n bị giẫm lên cho đến khi nó biến thà nh đất bằng – đó là má»™t váºt nhá» bé, nhÆ°ng hữu Ãch. Cách nhìn quá khứ đó đến vá»›i tôi và o cuối năm thứ ba ở Anh. Và khá buồn cÆ°á»i, nó đến vá»›i tôi khi tôi Ä‘ang đứng trên bá» má»™t dòng sông khác. Anh đã nói vá»›i tôi rằng tôi mang đến cho anh ở đây má»™t kiểu sống anh luôn cảm thấy cần. Tôi cÅ©ng từng cảm thấy tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° thế khi đứng bên dòng sông ở London. Khi đó tôi đã có má»™t quyết định vá» bản thân mình. Và chÃnh vì kết quả gián tiếp của quyết định đó mà tôi vá» lại châu Phi. Thê mà khi Ä‘i tôi từng nghÄ© sẽ không bao giá» trở vá» nữa.
"Tôi rất không vui khi ra Ä‘i. Anh nhá»› đấy. Tôi đã cố là m anh chán ngán – trên thá»±c tế, tôi cố tình là m anh tổn thÆ°Æ¡ng – nhÆ°ng đó chỉ là vì chÃnh tôi cÅ©ng chán ngán quá. à nghÄ© hai thế hệ bị bá» phà – tháºt là đau lòng lắm. à nghÄ© mất Ä‘i ngôi nhà ông tôi đã xây, ý nghÄ© vè những rủi ro ông tôi và bố tôi đã phải hứng chịu để xây dá»±ng má»™t cÆ¡ ngÆ¡i từ hai bà n tay trắng, sá»± can đảm, những đêm không ngủ - tháºt là đau lòng. Tại má»™t đất nÆ°á»›c khác má»™t ná»— lá»±c nhÆ° váºy và má»™t tà i năng nhÆ° váºy có thể là m chúng tôi trở thà nh triệu phú, quý tá»™c, hoặc bất kỳ thang báºc đáng kể nà o cho nhiá»u thế hệ. Thế mà tan thà nh mây khói hết cả. Sá»± Ä‘iên giáºn của tôi không chỉ vá»›i ngÆ°á»i châu Phi. Mà còn vá»›i cả cá»™ng đồng và ná»n văn minh của chúng ta, cái đã cho chúng ta ý chà nhÆ°ng theo má»i cách Ä‘á»u bá» chúng ta lại cho sá»± thÆ°Æ¡ng hại của ngÆ°á»i khác. Là m sao chúng ta có thể Ä‘iên giáºn vá»›i má»™t Ä‘iá»u nhÆ° váºy chứ?
"Khi đến Anh, tôi nghÄ© mình có thể để lại tất cả những cái đó sau lÆ°ng mình. Tôi không có kế hoạch gì hÆ¡n thế cả. Từ "đại há»c" là m tôi rối trÃ, và tôi còn ngây thÆ¡ đến ná»—i tin rằng sau khoảng thá»i gian ở đại há»c má»™t cuá»™c Ä‘á»i tuyệt diệu Ä‘ang chỠđợi tôi. Ở tuổi đó ba năm là má»™t thá»i gian dà i – anh cảm thấy má»i Ä‘iá»u có thể xảy ra. NhÆ°ng tôi không hiểu ná»n văn minh chúng ta lan rá»™ng đến đâu thì đó chÃnh là nhà tù của chúng ta. Tôi cÅ©ng đã không hiểu nÆ¡i chúng ta lá»›n lên có thể lan rá»™ng đến đâu, chúng ta thuá»™c vá» châu Phi và cuá»™c sống giản Ä‘Æ¡n bên bá» biển, và chúng ta có khả năng nà o để có thể hiểu được thế giá»›i bên ngoà i. Chúng ta không có cách nà o để hiểu má»™t Ä‘oạn tÆ° tưởng và khoa há»c cÅ©ng nhÆ° triết há»c và luáºt há»c đã tạo ra thế giá»›i đó. Chúng ta chỉ Ä‘Æ¡n giản là chấp nháºn nó. Chúng ta đóng góp cho nó, và đó là toà n bá»™ những gì chúng ta có thể là m. Chúng ta cảm thấy thế giá»›i vÄ© đại chỉ Ä‘Æ¡n giản là ở đó, là cái gì đó cho những ngÆ°á»i may mắn trong số chúng ta để khám phá, và rồi sau đó chỉ ở bên lá» mà thôi. Không bao giá» chúng ta có thể có được đóng góp gì cho chÃnh bản thân chúng ta. Và đó là lý do chúng ta nhỡ nhà ng má»i thứ.
"Khi chúng ta đến má»™t nÆ¡i nhÆ° sân bay London chúng ta chỉ lo sao không bị rối mù lên. Nó đẹp và phức tạp hÆ¡n bất kỳ thứ gì chúng ta có thể mÆ¡ đến, nhÆ°ng chúng ta chỉ lo sao để má»i ngÆ°á»i thấy rằng chúng ta có thể xoay xở và không bị đè nát. Tháºm chà chúng ta còn có thể giả vá» nhÆ° chúng ta từng tưởng nó đẹp hÆ¡n thế nhiá»u. Äó là bản chất sá»± ngu dốt và sá»± thiếu năng lá»±c của chúng ta. Và đó là cách tôi xá» sá»± khi ở trÆ°á»ng đại há»c tại Anh, cố sao không bị đè nát, luôn tá» ra thất vá»ng nhẹ nhà ng ,chẳng hiểu gì hết cả, chấp nháºn má»i thứ, không thu hát được gì hết. Tôi nhìn và hiểu rất Ãt kể cả cho đến khi kết thúc thá»i gian há»c ở trÆ°á»ng đại há»c tôi chỉ có thể phân biệt những toà nhà qua kÃch thÆ°á»›c và hiếm khi tôi cảm nháºn được các mùa trôi qua. Và dù váºy tôi vẫn là má»™t ngÆ°á»i thông minh, và có thể qua được các kỳ kiểm tra.
"Ngà y xÆ°a, sau ba năm nhÆ° thế, nhẽ ra tôi có thể trở vá» nhà , đứng trên bục giảng và dà nh tâm sức kiếm tiá»n, sá» dụng má»™t tà chút những kỹ năng đã thu tháºp được, má»™t phần kiến thức của sách vở của ngÆ°á»i khác. NhÆ°ng dÄ© nhiên tôi không thể là m thế được. Tôi phải ở lại nÆ¡i đó và kiếm má»™t việc là m. Tôi đã không há»c được má»™t nghá», anh biết không, không có gì ở nhà đẩy tôi và o hÆ°á»›ng đó cả.
"Äôi khi những ngÆ°á»i bạn đồng há»c của tôi nói vá» nghá» nghiệp và những cuá»™c phá»ng vấn. NgÆ°á»i ta cà ng sá»›m nói đến các cuá»™c phá»ng vấn bao nhiêu các công ty sẽ trả nhiá»u tiá»n bấy nhiêu. Trong ngăn kéo của những ngÆ°á»i đó đầy những phong bì mà u nâu từ Há»™i đồng việc là m trÆ°á»ng đại há»c. Những ngÆ°á»i ngu si nhất cÅ©ng là những ngÆ°á»i có những triển vá»ng Ä‘a dạng nhất, há» có thể là m gì cÅ©ng được, và trong ngăn kéo của há» những chiếc phong bì mà u nâu dầy cá»™p nhiá»u nhÆ° những chiếc lá mùa thu. Tôi phải tìm má»™t việc, nhÆ°ng tôi không bao giá» nghÄ© mình là ngÆ°á»i có thể Ä‘i được qua cuá»™c phiêu lÆ°u của những chiếc phong bì mà u nâu. Tôi không biết tại sao, tôi chỉ không là m được, và khi đó, khi gần há»c xong, tôi xấu hổ nháºn ra cái mình có. Tôi hẹn gặp Há»™i đồng việc là m trÆ°á»ng đại há»c và má»™t buổi sáng tôi mặc bá»™ áo cánh rồi ra Ä‘i.
"Ngay khi tá»›i nÆ¡i tôi biết mình lang thang không mục Ä‘Ãch. Há»™i đồng muốn cho các sinh viên ngÆ°á»i Anh những công việc ở Anh, không có chá»— cho tôi . Tôi nháºn ra ngay khi tôi thấy vẻ mặt của cô gái ở văn phòng nÆ¡i đó. NhÆ°ng cô tháºt xinh đẹp, và ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông mặc đồ Ä‘en bên trong cÅ©ng tháºt đẹp. Anh ta rối tinh lên vá»›i gốc gác châu Phi của tôi, và sau khi nói chuyện má»™t lúc vá» châu Phi ,anh ta nói "Thế tổ chức vÄ© đại nà y có thể là m gì cho anh?" Tôi muốn nói "Liệu anh có thể gá»i đến cho tôi những phong bì mà u nâu nhÆ° thế không?" NhÆ°ng tôi lại nói "Tôi hy vá»ng anh có thể nói cho tôi biết", dÆ°á»ng nhÆ° anh ta thấy thế là buồn cÆ°á»i lắm. Anh ta nhìn các chi tiết vá» tôi, từ mẫu Ä‘Æ¡n, rồi anh ta thá» tiếp tục cuá»™c trò chuyện, ngÆ°á»i mặc đồ cấp cao vá»›i ngÆ°á»i mặc đồ Ä‘en cấp thấp, ngÆ°á»i vá»›i ngÆ°á»i.
"Anh ta không có gì nhiá»u để nói vá»›i tôi. Và tôi cà ng có Ãt Ä‘iá»u để nói vá»›i anh ta. Tôi hiếm khi nhìn và o thế giá»›i. Tôi không biết nó váºn hà nh thế nà o hoặc tôi có thể là m gì trong đó. Sau ba năm chết lặng há»c hà nh, tôi đã bị bao trùm bởi sá»± ngu dốt của mình, và trong cái văn phòng bé nhỠđầy những giấy tá» hiá»n là nh đó tôi bắt đầu nghÄ© vá» thế giá»›i bên ngoà i nhÆ° má»™t nÆ¡i đáng tôn sùng. Bá»™ trang phục Ä‘en dà nh cho phá»ng vấn của tôi trở nên bồn chồn . Anh ta nói "Chuá Æ¡i, anh bạn, anh phải có định hÆ°á»›ng nà o chứ. Anh phải có ý tưởng nà o vá» loại công việc anh nghÄ© là anh sẽ là m chứ".
"Anh ta đúng, dÄ© nhiên rồi. NhÆ°ng cái câu "Chuá Æ¡i, anh bạn" đã ảnh hưởng đến tôi, cái gì đó anh ta có thể nhặt ra trong quá khứ từ ngÆ°á»i ở trên anh ta và giỠđây ném và o tôi nhÆ° má»™t kẻ yếu thế hÆ¡n. Tôi trở nên giáºn dữ. Tôi nghÄ© rằng rằng có thể nhìn chằm chằm anh ta vá»›i vẻ căm ghét tá»™t Ä‘á»™ và nói "Công việc tôi muốn là việc anh Ä‘ang là m. Và tôi muốn là m việc của anh bởi vì anh thÃch thú nó lắm mà ". NhÆ°ng tôi không nói những từ đó ra, tôi không nói lá»i nà o hết cả, tôi chỉ nhìn anh ta căm tức. Thế là cuá»™c phá»ng vấn của chúng tôi kết thúc không có kết quả gì.
"Bên ngoà i tôi trở nên bình tÄ©nh hÆ¡n. Tôi đến quán cà phê nÆ¡i sáng sáng tôi thÆ°á»ng đến uống. NhÆ° má»™t sá»± an ủi, tôi mua cho mình má»™t chiếc bánh sô cô la. NhÆ°ng khi đó, trong sá»± ngạc nhiên, tôi nhân ra rằng tôi Ä‘ang hạnh phúc ở quán cà phê và o lúc giữa ngà y, uống cà phê và ăn bánh, trong khi kẻ hà nh hạ tôi ngáºp ngụa trong đống phong bì mà u nâu trong văn phòng của hắn. Äó chỉ là sá»± trốn chạy và không thể kéo dà i. NhÆ°ng tôi nhá»› ná»a giỠđó của tôi đã trà n ngáºp niá»m hạnh phúc trong trẻo.
"Sau đó tôi không trông chá» gì từ Há»™i đồng việc là m hết. NhÆ°ng anh chà ng đó dù sao cÅ©ng là má»™t ngÆ°á»i công bằng, má»™t ná»n hà nh chÃnh quan liêu vẫn là má»™t ná»n hà nh chÃnh quan liêu, và má»™t Ãt những phong bì mà u nâu đã đến vá»›i tôi, không Ä‘á»u đắn, không phải má»™t phần của sá»± chạy Ä‘ua mùa thu, là m kinh Ä‘á»™ng những chiếc ngăn kéo trong nhà , mà giống nhÆ° những chiếc lá rÆ¡i cuối cùng của năm, rách rá»i bở những cÆ¡n gió mạnh tháng Giêng. Má»™t hãng dầu má», hai hoặc ba hãng lá»›n khác có quan hệ là m ăn ở châu à hoặc châu Phi. Vá»›i má»—i miêu tả công việc mà tôi Ä‘á»c, tôi Ä‘á»u cảm thấy má»™t sá»± thắt lại vá» cái mà tôi phải gá»i là tâm hồn. Tôi tá»± thấy mình Ä‘ang ngà y cà ng giả dối vá»›i mình, hà nh Ä‘á»™ng vá»›i chÃnh mình, tá»± thuyết phục mình vá» sá»± đúng đắn vá»›i tất cả những gì được miêu tả. Và đó chÃnh là nÆ¡i tôi cho là cuá»™c sống đã kết thúc vá»›i hầu hết má»i ngÆ°á»i, những kẻ củng cố những thái Ä‘á»™ của mình để tá»± là m mình trở nên thÃch hợp vá»›i những công việc và cuá»™c Ä‘á»i mà ngÆ°á»i khác để lại cho há».
"Không có công việc nà o trong số đó hợp vá»›i tôi. Lại lần nữa tôi thấy mình Ä‘ang đùa giỡn vá»›i những cuá»™c phá»ng vấn má»™t cách không ý hÆ°á»›ng. Má»™t hôm tôi nói "Tôi không biết gì vá» công việc của ngà i, nhÆ°ng tôi có thể để công tìm hiểu". Theo lý do nà o đó Ä‘iá»u nà y là m cho công việc đổ bể - trong trÆ°á»ng hợp nà y đó là má»™t há»™i đồng ba ngÆ°á»i. Há» cÆ°á»i, ngÆ°á»i già nhất cÆ°á»i đầu tiên, và cuối cùng chảy cả nÆ°á»›c mắt, và há» Ä‘uổi tôi Ä‘i. Má»—i lần bị Ä‘uổi Ä‘i tôi lại có cảm giác nhẹ nhõm, nhÆ°ng má»—i lần bị Ä‘uổi tôi lại thêm lo lắng vá» tÆ°Æ¡ng lai.
"Khoảng má»™t tháng má»™t lần tôi ăn trÆ°a vá»›i cô giáo hÆ°á»›ng dẫn tôi. Cô khoảng ba mÆ°Æ¡i tuổi, trông không đến ná»—i xấu, và rất tốt vá»›i tôi. Cô không có Ä‘iá»u gì bất thÆ°á»ng vì cô luôn hoà thuáºn vá»›i chÃnh mình. Äó là điá»u tôi thÃch ở cô. ChÃnh cô đã khiến tôi là m Ä‘iá»u phi lý tôi sắp miêu tả đây.
"NgÆ°á»i Ä‘Ã n bà đó cho rằng những ngÆ°á»i nhÆ° tôi Ä‘ang trôi nổi ngoà i biển vì chúng tôi là nó của hai thế giá»›i. Cô đúng, dÄ© nhiên. NhÆ°ng cùng lúc Ä‘iá»u đó lại không phải là trÆ°á»ng hợp của tôi – tôi nghÄ© tôi nhìn má»i thứ rất rõ rà ng – và tôi nghÄ© cố có ý tưởng đó từ má»™t anh chà ng nà o đó từ Bombay đến hoặc ai đó đã cố tá»± là m cho mình trở nên hấp dẫn. NhÆ°ng cô ta cÅ©ng nghÄ© là giáo dục và ná»n tảng của tôi là đặc biệt, và tôi không thể chống lại ý tưởng vá» những Ä‘iá»u đặc biệt của tôi.
"Má»™t con ngÆ°á»i đặc biệt, má»™t ngÆ°á»i của hai thế giá»›i cần có má»™t công việc đặc biệt. Và cô gợi ý tôi trở thà nh nhà ngoại giao. Äó là điá»u tôi đã quyết định là m, và đất nÆ°á»›c tôi quyết định phục vụ - vì má»™t nhà ngoại giao phải có má»™t đất nÆ°á»›c nà o đó để phục vụ - là Ấn Äá»™. Äiá»u nà y tháºt là phi lý. Tôi biết nó là phi lý, dù váºy tôi vẫn là m, tôi vá»›i má»™t lá thÆ° đến há»™i đồng tối cao Ấn Ä‘á»™. Tôi nháºn được câu trả lá»i và há» hẹn gặp tôi.
"Tôi Ä‘i tà u hoả đến London. Tôi không biết rõ London lắm, và nó cÅ©ng không giống vá»›i Ä‘iá»u tôi vẫn biết, sáng đó tôi rất không thÃch nó. Phố Praeh vá»›i những cá»a hà ng sách khiêu dâm chẳng giống gì vá»›i đồi trụy tháºt sá»± cả, có Edgware Road, nÆ¡i cá»a hiệu và nhà hà ng dÆ°á»ng nhÆ° liên tục thay đổi, có những cá»a hà ng và đám đông ở Oxford Street và Regent Street. Äi tá»›i Traflagar Square khiến tinh thần tôi lên má»™t chút, nhÆ°ng nó nhắc tôi là tôi gần nhÆ° đã Ä‘i hết cuá»™c hà nh trình. Và tôi phải bắt đầu thá»±c sá»± lao và o sứ mệnh của mình.
"Xe buýt Ä‘Æ°a tôi xuôi khu Strand và thả tôi xuống vòng cung Aldwych, tôi Ä‘i ngang qua Ä‘Æ°á»ng để tá»›i toà nhà mà ngÆ°á»i ta đã chỉ cho tôi là Nhà Ấn Ä‘á»™. Là m sao tôi có thể nhầm được, vá»›i toà n bá»™ những hoạ tiết Ấn Ä‘á»™ trên bức tÆ°á»ng bên ngoà i nhÆ° thế? Khi đó tôi rất bối rối . Tôi mặc bá»™ đồ mà u Ä‘en, thắt ca vát của trÆ°á»ng đại há»c và đi và o toà nhà ở London, má»™t toà nhà của ngÆ°á»i Anh, tuồng nhÆ° là thuá»™c vỠÂn Ä‘á»™ - má»™t Ấn Ä‘á»™ khá là khác vá»›i đất nÆ°á»›c mà ông tôi đã từng nói đến trÆ°á»›c đây.
"Lần đầu tiên trong Ä‘á»i tôi cảm thấy trà n ngáºp trong lòng má»™t cÆ¡n Ä‘iên giáºn thuá»™c địa. Và không chỉ là cÆ¡n Ä‘iên giáºn vá»›i London hay nÆ°á»›c Anh, nó còn là cÆ¡n Ä‘iên giáºn vá»›i ngÆ°á»i đã tá»± cho phép mình bị lôi kéo bởi cÆ¡n mê đắm nÆ°á»›c ngoà i. Sá»± Ä‘iên giáºn đó không giảm xuống khi tôi bÆ°á»›c và o bên trong. Lại có những hoạ tiết phÆ°Æ¡ng Äông nữa. Những ngÆ°á»i Ä‘Æ°a tin là ngÆ°á»i Anh tầm tuổi trung niên, rõ rà ng hỠđược quản lý bằng má»™t ban quản lý già nua, nếu anh muốn gá»i tên nó, ban quản lý nà y lại được đặt dÆ°á»›i sá»± Ä‘iá»u khiển của má»™t dà n quản lý trẻ cấp cao hÆ¡n. Cho đến khi đó tôi chÆ°a bao giá» cảm thấy liên quan mạnh mẽ đến thế vá»›i mảnh đất của tổ tiên tôi, của tổ tiên anh đến nhÆ° váºy. Tôi cảm thấy trong toà nhà đó tôi đã mất Ä‘i phần quan trá»ng nhất của ý tưởng tôi là ai. Tôi cảm thấy tôi đã được trao cho sá»± hiểu biết tà n Ä‘á»™c nhất vá» chá»— đứng của tôi trong thế giá»›i nà y. Và tôi ghét Ä‘iá»u đó.
"Má»™t quan chức cấp thấp đã viết thÆ° cho tôi. NgÆ°á»i tiếp tân nói vá»›i má»™t trong những ngÆ°á»i Ä‘Æ°a tin ngÆ°á»i Anh, và ngÆ°á»i nà y dẫn tôi Ä‘i, không phải vá»›i nghi lá»… trang trá»ng, vá»›i rất nhiá»u tiếng hổn hển của ngÆ°á»i bị hen suyá»…n, đến má»™t căn phòng có nhiá»u bà n. Tại má»™t trong những cái bà n đó ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông của tôi Ä‘ang ngồi. Bà n ông ta trống trÆ¡n, và cả ngÆ°á»i đó cÅ©ng dÆ°á»ng nhÆ° xa vắng và có tâm trạng phÆ¡i phá»›i. Ông ta nhá» thó, đôi mắt vui vẻ, má»™t dáng vẻ bá» trên, và ông ta không biết tôi đã đến.
"Dù mặc áo khoác và thắt ca vát lịch sá»±, ông ta không giống nhÆ° tôi chỠđợi. Ông ta không phải dạng ngÆ°á»i tôi cần ăn mặc nghiêm chỉnh để đến gặp. Tôi nghÄ© ông ta thuá»™c vá» má»™t dạng văn phòng khác, má»™t toà nhà khác, má»™t thà nh phố khác. Tên ông ta là tên của đẳng cấp lái buôn của ông ta, và tôi rất dá»… dà ng tưởng tượng ra ông trong chiếc khố Ä‘ang ôm má»™t chiếc gối trong má»™t cá»a hà ng vải tại má»™t ngõ chợ, vá»›i đôi chân trần và những ngón tay mân mê ngón chân, ngồi gãi những mảng da chết. Ông ta thuá»™c loại ngÆ°á»i có thể nói "Ão sÆ¡ mi nhé, ông muốn mua áo sÆ¡ mi không?" và , quay lÆ°ng hẳn lại chiếc gối ôm, lôi ra má»™t đống quần áo từ tấm vải trải trên sà n quầy hà ng của mình.
"Ông không bà y quần áo trên bà n cho tôi xem, mà là lá thÆ° của tôi, lá thÆ° ông đã viết, và ông đòi xem. Ông hiểu rằng tôi Ä‘ang tìm việc và đôi mắt tà hin của ông ta lấp lánh sá»± vui thÃch. Tôi cảm thấy rất ngượng ngùng trong bá»™ cánh của mình. Ông nói "Anh nên đến gặp ông Verma thì hÆ¡n", NgÆ°á»i Ä‘Æ°a tin ngÆ°á»i Anh, thở gấp, và dÆ°á»ng nhÆ° bị sốc vá»›i má»—i hÆ¡i thở, dẫn tôi đến má»™t văn phòng khác. và tại đó ông ta bá» tôi lại.
"Ông Verma Ä‘eo cặp kÃnh Ä‘en. Ông ngồi trong má»™t văn phòng Ãt ngÆ°á»i hÆ¡n và trên mặt bà n có nhiá»u giấy tá» tà i liệu hÆ¡n. Trên tÆ°á»ng có những bức ảnh, từ thá»i anh, vá» những toà nhà và phong cảnh Ấn Ä‘á»™. Ông Verma trông nghiêm trá»ng hÆ¡n ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông ban nãy. Chức vụ của ông cao hÆ¡n, và ông có thể dùng cái tên Verma để chứng minh đẳng cấp cao hÆ¡n của mình. Ông bối rối vá»›i lá thÆ° của tôi, nhÆ°ng ông cÅ©ng không thấy thoải mái vì bá»™ cánh và chiếc cà vạt trÆ°á»ng đại há»c của tôi và ông có vẻ chán ngán khi phá»ng vấn tôi. Äiện thoại kêu nhiá»u lần và cuá»™c phá»ng vấn của chúng tôi không tiếp thục được. Má»™t lúc, sau khi nói chuyện Ä‘iện thoại, ông Verma để tôi lại và đi ra khá»i phòng. Ông Ä‘i má»™t lúc và khi trở vá», cÅ©ng má»™t số giấy tá», ông dÆ°á»ng nhÆ° ngạc nhiên khi nhìn thấy tôi. Ông nói vá»›i tôi rằng tôi nên đến má»™t văn phòng khác tại má»™t tầng khác, và lần đầu tiên thá»±c sá»± để ý đến tôi, há»i tôi đến đây bằng cách nà o.
"Căn phòng tôi gõ cá»a là má»™t phòng lá»›n tối om, vá»›i má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông nhá» bé ngồi trÆ°á»›c má»™t chiếc máy chữ chuẩn kiểu cÅ© vá»›i bà n phÃm to đùng. Ông nhìn tôi vá»›i sá»± kinh hoà ng – đó là hiệu quả của bá»™ cánh và chiếc ca vát của tôi, vá»›i bá»™ quần áo của ngÆ°á»i thuá»™c hai thế giá»›i – và ông chỉ bình tÄ©nh lại khi Ä‘á»c lá thÆ° của tôi. Ông bảo tôi đợi. không có ghế. Tôi phải đứng.
"Má»™t tiếng chuông gá»i vang lên, và ngÆ°á»i đánh máy kiêm thÆ° ký nhảy dá»±ng lên. Sau khi nhảy lên, có vẻ nhÆ° ông ta đứng trên đầu ngón chân, ông ta nhanh chóng Ä‘iá»u khiển đôi vai lên xuống theo má»™t kiểu khúm núm, cá» chỉ nà y khiến ông ta nhá» bé hẳn di so vá»›i trÆ°á»›c, và vá»›i má»™t bÆ°á»›c sải chân đáng ngạc nhiên bằng đầu ngón chân, má»™t bÆ°á»›c nhảy, ông ta Ä‘i ra đến những cánh cá»a gá»— ngăn cách chúng tôi vá»›i căn phòng phÃa bên kia. Ông gõ cá»a, mở ra, và vá»›i má»™t dáng Ä‘i gù gù, vẻ khúm núm trÆ°á»›c đó, ông ta biến mất.
"Mong muốn là m nhà ngoại giao của tôi giỠđã tan biến. Tôi ngắm nhìn những bức ảnh khổ lá»›n Gandhi và Nehru và tá»± há»i rằng bằng cách nà o, ngoà i bố cảnh nghèo nà n nhÆ° thế nà y, những ngÆ°á»i đó lại có thể bắt ngÆ°á»i khác coi mình là ngÆ°á»i được. Tháºt lạ lùng, trong toà nhà giữa trung tâm London đó, nhìn thấy những con ngÆ°á»i vÄ© đại theo cách má»›i mẻ nà y, từ bên trong nhÆ° thế. Cho đến lúc đó, từ bên ngoà i, không biết đến chúng nhÆ° tôi đã Ä‘á»c trên báo và tạp chÃ, tôi đã ngưỡng má»™ há». Há» thuá»™c vá» tôi; há» nấng tôi lên và cho tôi má»™t chá»— trong thế giá»›i. GiỠđây tôi cảm thấy ngược lại. Trong căn phòng đó những bức ảnh của những con ngÆ°á»i vÄ© đại nà y là m tôi cảm thấy tôi Ä‘ang ở đáy má»™t cái giếng. Tôi cảm thấy rằng trong căn phòng nà y toà n bá»™ nhân tÃnh chỉ được phép vá»›i những con ngÆ°á»i nà y và chối từ má»i ngÆ°á»i khác. Má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u cúi gục trÆ°á»›c nhân tÃnh của há», hoặc má»™t phần, những ngÆ°á»i lãnh tụ của há». má»i ngÆ°á»i sẵn lòng là m mình bé nhá» Ä‘i để tôn vinh thêm nữa những ngÆ°á»i lãnh đạo nà y. Những ý nghÄ© đó là m tôi ngạc nhiên và đau Ä‘á»›n. Chúng còn hÆ¡n là dị giáo. Chúng phá huá»· những gì còn sót lại trong lòng tin của tôi vá» cách thức tráºt tá»± mà thế giá»›i Ä‘ang theo. Tôi bắt đầu cảm thấy bị gạt ra và cô Ä‘Æ¡n.
"Khi ngÆ°á»i thÆ° ký quay trở lại văn phòng, tôi nhân ra ông ta vẫn bÆ°á»›c Ä‘i bằng đầu ngón chân, vẫn khúm núm, vẫn chúi ngÆ°á»i vá» phÃa trÆ°á»›c. Tôi thấy rằng trông tháºt giống má»™t sá»± khúm núm, khi so vai và o ông ta đã nhảy khá»i ghế của mình, nhảy đến cá»a, không phải má»™t hình dạng ông ta khoác lấy, mà chÃnh là bản chất tá»± nhiên của ông ta. Ông ta bị gù. Äó là má»™t cú sốc. Tôi bắt đầu lẫn lá»™n nghÄ© lại vá» những cảm giác trÆ°á»›c đó khi ông Ä‘i ngang qua tôi đến cánh cá»a và o văn phòng phÃa trong, nÆ¡i ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông da Ä‘en to béo báºn đồ Ä‘en, má»™t trong những ngÆ°á»i Ấn da Ä‘en, Ä‘ang ngồi tại má»™t cái bà n lá»›n mà u Ä‘en, mở những chiếc phong bì vá»›i má»™t con dao rá»c giấy.
"Äôi gò má bóng nhẫy của ông ta Ä‘i vá»›i cặp môi dà y tạo ra cảm giác ông ta Ä‘ang bÄ©u môi. Tôi ngồi xuống má»™t cái ghế cách bà n ông ta má»™t quãng. Ông ta không ngẩng lên nhìn tôi và cÅ©ng không nói gì cả. Và tôi cÅ©ng không nói, tôi để ông ta mở những lá thÆ°. Bà i táºp đó ông ta phải là m đến hÆ¡n má»™t giá» trong Ä‘á»i ông ta, con ngÆ°á»i sùng đạo phÆ°Æ¡ng Nam đó. Ông bốc mùi đẳng cấp và đá»n Ä‘Ã i, và tôi chắc rằng dÆ°á»›i bá»™ cánh mà u Ä‘en đó ông Ä‘eo toà n bùa.
"Cuối cùng, nhưng vẫn không ngẩng đầu lên, ông ta nói "Thế nà o?"
"Tôi nói "Tôi đã viết thÆ° xin má»™t công việc ngoại giao. Tôi nháºn được thÆ° trả lá»i từ ông Aggarwal và tôi đến đây gặp ông ấy"
"Vẫn mở thư của mình, ông nói "Mister Aggarwal".
"Tôi mừng là ông ta đã tìm thấy Ä‘iá»u gì đó mà chúng tôi có thể bà n luáºn được.
" Aggarwal có vẻ không biết nhiá»u lắm. Ông ấy gá»i tôi đến chá»— Verma.
"Ông đã gần nhìn lên đến tôi. Nhưng ông không nhìn. Ông nói "Mister Verma".
"Verma cÅ©ng có vẻ không biết nhiá»u lắm. Ông ấy nói chuyện rất lâu vá»›i má»™t ngÆ°á»i tên là Divedi.
" Mister Divedi.
"Tôi đầu hà ng.Ông ta có vẻ nhÆ° đã loại được tôi. Tôi nói, mệt lá». Và ông ấy gá»i tôi đến chá»— ông .
" Nhưng trong thư anh nói anh đến từ châu Phi. Thế nà o mà anh có thể là m nhà ngoại giao được chứ? Là m sao anh có thể chia sẻ sự trung thà nh của mình được?
"Tôi nghÄ©, là m sao ông dám giảng cho tôi vá» lịch sá» và sá»± trung thà nh của tôi, hỡi tên nô lệ kia? Chúng tôi đã trả giá đắt cho những kẻ nhÆ° ông. Ông trung thà nh vá»›i ai nữa, ngoà i chÃnh bản thân, gia đình và đẳng cấp của ông?
"Ông ta nói Các anh sống sung sÆ°á»›ng ở châu Phi. Bây giá» tháºt khó cho các anh trở lại. NhÆ°ng anh phải là m rất nhiá»u việc vá»›i ngÆ°á»i địa phÆ°Æ¡ng.
"Äó là điá»u ông ta đã nói. NhÆ°ng tôi không nói vá»›i anh Ä‘iá»u ông ta thá»±c sá»± nói chÃnh là đạo đức và sá»± may Ä‘á»i của ông ta. Vá»›i ông ta sá»± thuần khiết của đẳng cấp, cÆ°á»›i xin sắp xếp, ăn chay đúng đắn, là những Ä‘iá»u bất khả xâm phạm. Má»i ngÆ°á»i khác Ä‘á»u đã bÆ°á»›c chân lên sá»± nhÆ¡ bẩn, và phải trả giá. CÅ©ng giống nhÆ° thông Ä‘iệp của những bức ảnh của Gandhi và Nehru tại căn phòng bên ngoà i.
"Ông ta nói Nếu anh trở thà nh công dân Ấn Ä‘á»™, sẽ có những kiểm tra nhất định. Chúng tôi đã sắp xếp để chúng được thá»±c hiện tại má»™t trong những trÆ°á»ng đại há»c ở đây. Ông Verma có thể nói vá»›i anh. Nhẽ ra ông ấy không nên gá»i anh đến chá»— tôi má»›i phải .
"Ông ta bấm má»™t cái chuông trên bà n. Cá»a mở, và ngÆ°á»i thÆ° ký gù lÆ°ng Ä‘Æ°a và o má»™t ngÆ°á»i cao gầy, vá»›i đôi mắt sáng, lo lắng và má»™t vẻ khúm núm bợ đỡ. NgÆ°á»i má»›i đến cầm má»™t cái cặp nghệ sÄ©, và ông ta có má»™t chiếc khăn quà ng cổ dà i, mà u xanh lá cây quấn lấy cổ, dù trá»i khá ấm áp. Không để ý đến tôi, mắt chỉ chăm chăm và o ngÆ°á»i da Ä‘en, ông ta mở chiếc cặp và bắt đầu lấy ra những bức tranh. Ông ta cầm từng chiếc má»™t đặt trÆ°á»›c ngá»±c, chìa vá» phÃa ngÆ°á»i da Ä‘en má»™t nụ cÆ°á»i thÆ°á»ng trá»±c mở rá»™ng lo lắng, rồi nhìn xuống cái ông ta Ä‘ang trÆ°ng ra, để vá»›i cái đầu cúi xuống những bức tranh của mình, và vá»›i sá»± khúm núm đã có ở đó, trông ông ta giống nhÆ° má»™t ngÆ°á»i Ä‘ang ăn năn hối cải, Ä‘ang trình bà y tá»™i lá»—i vá»›i những ngÆ°á»i khác. NgÆ°á»i da Ä‘en không nhìn ngÆ°á»i nghệ sÄ©, chỉ nhìn các bức tranh. Chúng vẽ những ngôi Ä‘á»n và những ngÆ°á»i phụ nữ há»›n hở Ä‘ang uống trà – có thể là má»™t cách giá»›i thiệu vá» nÆ°á»›c Ân Ä‘á»™ má»›i.
"Tôi đã bị xua Ä‘uổi. NgÆ°á»i thÆ° ký gù lÆ°ng, căng cứng trên chiếc máy chữ cÅ©, to, nhÆ°ng không gõ, những ngón tay xÆ°Æ¡ng xẩu nhÆ° những con tôm đặt trên bà n phÃm, nhìn tôi lần cuối vẻ Ä‘e doạ. Lần nà y, dù sao qua cái nhìn của ông ta, tôi cÅ©ng có má»™t câu há»i "Giá» anh đã hiểu tôi là ai chÆ°a?"
"Äi xuống cầu thang, bao quanh bởi những hoạ tiết vỠẤn Ä‘á»™ vua chuá, tôi nhìn thấy ông Verman, lại rá»i xa cái bà n của mình, và vá»›i nhiá»u giấy tá» hÆ¡n, nhÆ°ng ông ta đã quên tôi. NgÆ°á»i Ä‘Ã n ông thuá»™c đẳng cấp thÆ°Æ¡ng gia lÆ°á»i biếng trong văn phòng tầng dÆ°á»›i dÄ© nhiên vẫn nhá»› tôi. Tôi nháºn của ông nụ cÆ°á»i mỉa mai, và rồi tôi Ä‘i ra khá»i chiếc cá»a quay, hoà và o không khà London.
"Chuyến Ä‘i ngắn ngủi của tôi và o ngà nh ngoại giao đã kéo dà i hÆ¡n má»™t giỠđồng hồ. Lúc đó đã quá mÆ°á»i hai giá» trÆ°a, quá muá»™n để uống cà phê và ăn bánh, khi má»™t quán bar snack nhắc nhở tôi. Tôi tiếp tục bÆ°á»›c Ä‘i. Trà n đầy giáºn dữ. Tôi Ä‘i theo vòng cung Aldwych đến táºn cùng, di qua phố Strand, và xuôi dòng sông.
"Trong khi bÆ°á»›c Ä‘i, má»™t ý nghÄ© đến vá»›i tôi, đã đến lúc vá» nhà . Tôi không nghÄ© vá» thị trấn của chúng ta, vá» nÆ¡i bên bá» biển châu Phi của chúng ta. Tôi nhìn thấy má»™t Ä‘Æ°á»ng quốc lá»™ dá»c hai bên là những cây cối khá cao. Tôi nhìn thấy những cánh đồng, lâu Ä‘Ã i, má»™t ngôi là ng vá»›i những cái cây thấp. Tôi không biết quyển sách hay bức tranh nà o đã cho tôi hình ảnh đó, hoặc tại sao má»™t chá»— nhÆ° thế l.ai có thể tạo cho tôi cảm giác an toà n. NhÆ°ng hình ảnh đó đã đến vá»›i tôi, và tôi ngắm nghÃa nó. Những buổi sáng, mà n sÆ°Æ¡ng, những bông hoa tÆ°Æ¡i mát, bóng của những cái cây và o lúc giữa ngà y, những ánh lá»a và o buổi tối. Tôi cảm thấy tôi đã biết cuá»™c sống đó, và nó vẫn còn chỠđợi tôi ở đâu đó. DÄ© nhiên tháºt là tuyệt.
"Tôi thức tỉnh vá» nÆ¡i tôi Ä‘ang ở. Tôi Ä‘ang bÆ°á»›c Ä‘i trên bá» kê bên cạnh dòng sông, Ä‘i mà không nhìn gì hết. Trên tÆ°á»ng của bá» kê đó có những ngá»n đèn kim loại mà u xanh lá cây. Tôi kiểm tra những cái đèn đó, từng bóng đèn, từng cá»c đèn má»™t. Tôi đã xa nÆ¡i tôi bắt đầu, và trong má»™t lúc tôi đã rá»i khá»i những cái cá»™t để kiểm tra những trụ đỡ bằng kim loại của những chiếc ghê dà i trên vỉa hè. Những trụ đỡ nà y, khi tôi kinh ngạc ngắm nhìn, có dáng vẻ những con lạc Ä‘Ã . Lạc Ä‘Ã vá»›i những cái bÆ°á»›u của chúng! Má»™t thà nh phố kỳ cục, khúc ca lãng mạn Ấn Ä‘á»™ trong toà nhà đó, bản tình ca của sa mạc nÆ¡i nà y. Tôi dừng lại, bÆ°á»›c chầm cháºm trở lại, và bá»—ng dÆ°ng tôi phát hiện ra vẻ đẹp của dòng sông và bầu trá»i, những mà u sắc dịu nhẹ của các toà nhà , sá»± chăm chút chúng được hưởng,
"Tại châu Phi, trên bá» biển, tôi đã chỉ chú ý tá»›i má»™t mà u trong tá»± nhiên – mà u của biển. Má»i thứ còn lại chỉ là cây bụi, vá»›i mà u xanh lá cây sống Ä‘á»™ng, hoặc nâu và cứng Ä‘á». Cho đến lúc nà y tại nÆ°á»›c Anh tôi đã rảo bÆ°á»›c, mắt nhìn và o những giá hà ng trong các cá»a hiệu, tôi đã không nhìn thấy gì hết. Má»™t thà nh phố, tháºm chà London, chỉ là má»™t chuá»—i phố và tên phố, và phố là má»™t dãy dà i cá»a hiệu. GiỠđây tôi đã nhìn thấy thứ khác. Và tôi hiểu London không chỉ Ä‘Æ¡n giản là má»™t nÆ¡i nhÆ° thế, nhÆ° ngÆ°á»i ta nói vá» núi, nÆ¡i đã được con ngÆ°á»i tạo ra, mà con ngÆ°á»i đã chú ý đến từng chi tiết nhÆ° từng phút, nhÆ° những con lạc đà đó.
"Cùng lúc đó tôi bắt đầu hiểu rằng sá»± kinh sợ của tôi trÆ°á»›c việc phải trở thà nh má»™t ngÆ°á»i phiêu bạt là hoà n toà n sai, rằng vá»›i tôi giấc mÆ¡ vá» ngôi nhà và sá»± an toà n không gì hÆ¡n là má»™t giấc mÆ¡ vá» sá»± cô Ä‘á»™c, không ngà y tháng, ngu xuẩn và yếu á»›t. Tôi thuá»™c vá» mình tôi thôi. Tôi việc gì phải hạ thấp nhân cách của mình trÆ°á»›c bất kỳ ai. Äối vá»›i ai đó giống nhÆ° tôi thì chỉ có má»™t ná»n văn minh và má»™t nÆ¡i – đó là London hoặc má»™t nÆ¡i nà o giống thế. Má»i thứ khác của cuá»™c sống Ä‘á»u chỉ là là m ra để mà tin. Nhà – để là m gì kia chứ? Äể trốn? Äể cúi gáºp ngÆ°á»i trÆ°á»›c những ngÆ°á»i vÄ© đại của chúng ta? Äối vá»›i những ngÆ°á»i ở hoà n cảnh của chúng ta, những ngÆ°á»i bị dắt lối và o sá»± nô lệ, đó là cái bẫy lá»›n nhất. Chúng ta chẳng có gì hết cả. Chúng ta an ủi chÃnh mình vá»›i ý nghÄ© rằng những ngÆ°á»i vÄ© đại của bá»™ lạc chúng ta, Gandhi và Nehru. "Tại đây, hãy lấy nhân tÃnh và đưa cho tôi. Hãy nháºn lấy nhân tÃnh của tôi và hãy trở thà nh má»™t ngÆ°á»i vÄ© đại, chÃnh anh ấy, cho lợi Ãch của tôi!" Không! Tôi muốn trở thà nh ngÆ°á»i bình thÆ°á»ng, cho chÃnh bản thân tôi.
"Và o má»™t số thá»i Ä‘iểm tại má»™t số ná»n văn minh các nhà lãnh đạo vÄ© đại có thể mang đến nhân tÃnh cho dân tá»™c mà há» lãnh đạo. Äiá»u nà y khác vá»›i những ngÆ°á»i nô lệ. Äừng chê trách các nhà lãnh đạo. Äó chỉ là má»™t phần khó chịu của tình thế. Tốt hÆ¡n là rút khá»i toà n bá»™ việc là m ăn, nếu anh có thể. Và anh có thể mà . Anh có thể nói – và tôi biết Salim ạ, rằng anh đã nghÄ© đến Ä‘iá»u đó – rằng tôi đã quay lÆ°ng l.ai cá»™ng đồng của mình và biến Ä‘i. Tôi nói "Biến Ä‘i đâu và khá»i cái gì? Bạn có gì để cho tôi? Cống hiến của bạn là gì? Và liệu các ngÆ°á»i có Ä‘Æ°a trả lại cho tôi nhân tÃnh được không?" Dù sao đó là điá»u tôi đã quyết định và o buổi sáng hôm đó, bên dòng sông thà nh London, giữa những chiếc cá»™t đèn và lạc Ä‘Ã , công việc của má»™t số nghệ sÄ© đã chết đã thêm và o vẻ đẹp cho thà nh phố.
"Äó là năm năm trÆ°á»›c đây. Tôi thÆ°á»ng tá»± há»i Ä‘iá»u gì có thể xảy đến vá»›i mình nếu tôi không quyết định nhÆ° váºy. Tôi cho là tôi có thể chìm xuồng. Tôi nghÄ© tôi có thể tìm thấy má»™t cái hố nà o dÆ°á»›i và chui và o đó để trốn hdc Ä‘i qua. Dù sao, chúng ta dã tá»± gắn mình và o những ý tưởng mà chúng ta có vá»›i trách nhiệm của mình. Nhẽ ra tôi đã trốn và o cái hố của mình và bị què quặt bởi sá»± Ä‘a cảm của mình, là m Ä‘iá»u mà tôi là m, và là m nó tháºt tốt, nhÆ°ng luôn ngóng vá» má»™t cái gì đó. Và tôi có thể không bao giá» thấy thế giá»›i là nÆ¡i già u có đến váºy. Anh có thể không thấy tôi ở đây, châu Phi nà y, là m Ä‘iá»u tôi Ä‘ang là m. Tôi có thể đã không muốn là m Ä‘iá»u đó, và không ai có thể muốn tôi là m Ä‘iá»u đó. Tôi có thể nói "Giá» tất cả đã hết vá»›i tôi, thế nên tại sao tôi phải để mình bị ngÆ°á»i khác sá» dụng? NgÆ°á»i Mỹ muốn chiến thắng thế giá»›i nà y. Äó là cuá»™c chiến của há», chứ không phải của tôi. Và điá»u đó hẳn là phải ngu ngốc lắm. Tháºt ngu ngốc khi nói vá» ngÆ°á»i Mỹ. Há» không phải má»™t bá»™ lạc, nhÆ° anh có thể nghÄ© từ bên ngoà i. Há» là những cá nhân chiến đấu để tạo ra con Ä‘Æ°á»ng của mình, cố gắng hết mức để anh hoặc tôi không chìm xuồng.
"Sau đó khi tôi rá»i khá»i trÆ°á»ng đại há»c, má»i chuyện tháºt không dá»… dà ng. Tôi vẫn cần có má»™t công việc, và giỠđây Ä‘iá»u duy nhất tôi biết là cái tôi không muốn là m. Tôi không muốn chuyển từ nhà tù nà y sang nhà tù khác. Những ngÆ°á»i nhÆ° tôi phải tá»± tạo ra công việc riêng cho mình. Äó không phải cái gì đó đến vá»›i bạn trong má»™t chiếc phong bì mà u nâu. Công việc ở đó, Ä‘ang chỠđợi. NhÆ°ng nó không ở đó cho anh hoặc bất kỳ ai khác anh có thể khám phá, và anh khám phá nó bởi vì nó dà nh cho anh và chỉ mình anh mà thôi.
"Ở trÆ°á»ng đại há»c tôi từng tham gia diá»…n má»™t và i vở kịch – bắt đầu bằng má»™t vai thoáng qua trong má»™t bá»™ phim nhá» ai đó đã là m vá» má»™t cáºu bé và má»™t cô bé Ä‘i dạo trong công viên. Tôi thuá»™c những ngÆ°á»i còn lại của nhóm đó ở London và bắt đầu đóng nhiá»u. Không quan trá»ng gì lắm đâu. London đầy những nhóm kịch nhá» nhÆ° thế. Há» tá»± viết kịch bản, và há» có tiá»n từ các hãng và các há»™i đồng địa phÆ°Æ¡ng ở khắp nÆ¡i. Và nhiá»u ngÆ°á»i trong số há» sống trong sá»± buồn khổ. Äôi khi tôi đóng những vai ngÆ°á»i Anh, nhÆ°ng thÆ°á»ng thì há» viết và i và i riêng cho tôi, thế nên vá»›i tÆ° cách má»™t diá»…n viên tôi thấy mình trở thà nh ngÆ°á»i mình không muốn trong cuá»™c Ä‘á»i thá»±c. Tôi đóng sÄ© quan ngÆ°á»i Ấn Ä‘á»™ Ä‘i thăm má»™t bà mẹ thuá»™c đẳng cấp lao Ä‘á»™ng Ä‘ang hấp hối, tôi lại đóng má»™t sÄ© quan Ân Ä‘á»™ khác bị kết tá»™i hiếp dâm, tôi là má»™t ngÆ°á»i lái xe buýt không ai muốn là m việc cùng…và vân vân. Má»™t lần tôi đóng vai Romeo. Má»™t lần khác là sá»± cải biên NgÆ°á»i lái buôn thà nh Venise, thà nh chủ nhà băng Malindi, và tôi đóng vai Shylock. NhÆ°ng má»i sá»± đã trở nên phức tạp quá mất rồi.
"Äó là má»™t cuá»™c sống trôi dạt, và thoạt tiên rất hấp dẫn. Rồi nó trở nên nặng ná». Má»i ngÆ°á»i bá» Ä‘i và có những công việc, anh cÅ©ng hiểu hỠđã có những mối quan hệ vững chắc từ lâu rồi. Äó luôn luôn là sá»± bá» rÆ¡i, và có những lúc trong hai năm đó tôi đã cảm thấy mất phÆ°Æ¡ng hÆ°á»›ng và phải đấu tranh rất khó nhá»c để tiếp tục tâm trạng đã đến vá»›i tôi bên dòng sông đó. Giữa tất cả những con ngÆ°á»i đẹp đẽ đó tôi là kẻ duy nhất bị bá» rÆ¡i. Tôi không muốn là kẻ bị bá» rÆ¡i. Há» là m những gì có thể để tạo chá»— cho tôi, và đó đã là hÆ¡n bất kỳ ai ở ngoà i có thể nói cho chúng ta. Äó là má»™t khác biệt vá» mặt văn minh.
"Má»™t ngà y Chủ nháºt tôi được Ä‘Æ°a đến ăn trÆ°a tại nhà má»™t ngÆ°á»i bạn của má»™t ngÆ°á»i bạn. Không có gì là bohemien vá» ngôi nhà hoặc bữa ăn, và tôi phát hiện ra tôi được má»i vì má»™t trong số những ngÆ°á»i khách vÄ© đại là ngÆ°á»i Mỹ rằng quan tâm đến châu Phi. Ông nói vá» châu Phi theo má»™t cách tháºt khác thÆ°á»ng. Ông nói vá» châu Phi nhÆ° thể châu Phi là má»™t đứa trẻ bị ốm và ông ta là ngÆ°á»i đỡ đầu. Sau đó tôi trở nên thân thiết hÆ¡n vá»›i ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông nà y, nhÆ°ng và o bữa trÆ°a đó ông ta đã là m tôi Ä‘iên tiết và tôi rất cáu vá»›i ông. Äó là vì trÆ°á»›c đây tôi chÆ°a bao giá» từng gặp loại ngÆ°á»i đó. Ông có tiá»n để chi cho châu Phi, và ông ta muốn má»™t cách tuyệt vá»ng là m được Ä‘iá»u đúng đắn. Khi nghÄ© toà n bá»™ số tiá»n đó sẽ bị tiêu phà tôi không thấy vui. NhÆ°ng ông ta cÅ©ng có những ý tưởng lá»›n Ä‘Æ¡n giản nhất vá» sá»± tái sinh ở châu Phi.
"Tôi nói vá»›i ông ta là châu Phi sẽ không được cứu rá»—i hoặc vÆ°Æ¡n lên bởi những bà i thÆ¡ của Yevtushenko hoặc bởi cách nói vá»›i má»i ngÆ°á»i vá» sá»± yếu á»›t của bức tÆ°á»ng Berlin. Ông ta không có vẻ gì là ngạc nhiên. Ông muốn nghe nữa và tôi nháºn ra mình được má»›i đến bữa trÆ°a để nói những Ä‘iá»u mà tôi đã nói. Và chÃnh ở đó tôi bắt đầu hiểu má»i thứ mà tôi nghÄ© đã là m tôi không quyá»n lá»±c trong cái thế giá»›i nà y và đồng thá»i biến tôi thà nh có giá trị, và riêng đối vá»›i ngÆ°á»i Mỹ đó tôi hấp dẫn bởi vì tôi là chÃnh tôi, má»™t ngÆ°á»i không có khuynh hÆ°á»›ng.
"Äó là sá»± bắt đầu. Äó là cách tôi trở nên ý thức vá»›i những tổ chức Ä‘ang sá» dụng sá»± vượt trá»™i kinh tế của phÆ°Æ¡ng Tây để bảo vệ thế giá»›i đó. Những ý tưởng tôi Ä‘Æ°a ra tháºt hung hăng trong bữa trÆ°a hôm đó, và đã bình tÄ©nh hÆ¡n và thá»±c tế hÆ¡n sau đó, là những ý nghÄ© khá Ä‘Æ¡n giản. NhÆ°ng chúng chỉ có thể đến từ ai đó giống tôi, ai đó thuá»™c vá» châu Phi, nhÆ°ng không há» có Ãch gì cho kiểu tá»± do vừa má»›i có ở châu Phi nà y.
"à tưởng của tôi là thế nà y. Má»i thứ đã dồn lại để đẩy tá»›i châu Phi và o má»™t dạng Ä‘á»™c tà i. Do đó châu Phi đầy những ngÆ°á»i tị nạn, những ngÆ°á»i trà thức thế hệ đầu tiên. Các chÃnh phủ phÆ°Æ¡ng Tây không muốn biết, và những ngÆ°á»i châu Phi cÅ© không có cách nà o để hiểu – há» vẫn chiến đấu trong những cuá»™c chiến tranh cÅ©. nếu châu Phi có má»™t tÆ°Æ¡ng lai, thì đó chÃnh là trách nhiệm của những ngÆ°á»i tị nạn nà y. à tưởng của tôi là đưa há» ra khá»i những đất nÆ°á»›c mà há» không thể hoạt Ä‘á»™ng và gá»i há», dù chỉ trong má»™t thá»i gian ngắn, đến những nÆ¡i trên lục địa, những nÆ¡i nà o có thể. Má»™t sá»± trao đổi lục địa, để tạo cho chÃnh những ngÆ°á»i đó niá»m hy vá»ng, để cung cấp cho ngÆ°á»i châu Phi những thông tin tốt hÆ¡n vá» chÃnh châu Phi ,và để bắt đầu cuá»™c cách mạng thá»±c sá»± của châu Phi.
"à tưởng đã được thá»±c hiện rất tốt. Má»—i tuần chúng tôi nháºn được những Ä‘Æ¡n yêu cầu từ các trÆ°á»ng đại há»c nÆ¡i có thể duy trì kiểu cuá»™c sống trà thức mà không dÃnh dáng và o chÃnh trị của địa phÆ°Æ¡ng. DÄ© nhiên, chúng tôi đã thu hút sá»± đổ bá»™ tá»± do, của ngÆ°á»i da Ä‘en và da trắng, và chúng tôi đã gặp rắc rối vá»›i những tay chống Mỹ chuyên nghiệp. NhÆ°ng ý tưởng nà y tốt. Tôi không cảm thấy mình phải biện há»™ nó. Thá»±c hiện tốt được nhÆ° hiện nay lại là má»™t vấn Ä‘á» khác. Và có thể chúng ta không có thá»i gian. Anh đã nhìn thấy những cáºu bé ở Khu nà y. Chúng là m má»i thứ vì Ä‘iá»u đó, và đó là nÆ¡i nó có thể đạt được đến táºn cùng. Có những lúc tôi cảm thấy châu Phi chỉ Ä‘Æ¡n giản là có con Ä‘Æ°á»ng riêng của mình – những con ngÆ°á»i đói khát là những con ngÆ°á»i đói khát. Và đó là lúc tôi coi má»i cái tháºt thấp kém.
"Là m má»™t công việc giống nhÆ° thế nghÄ©a là phải sống trong má»™t sá»± lắp đặt – anh không cần nói vá»›i tôi Ä‘iá»u đó. NhÆ°ng má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u sống trong sá»± lắp đặt. Văn minh là má»™t sá»± lắp đặt. Và sá»± lắp đặt đó là chÃnh tôi. Trong đó, tôi có giá trị, chỉ nhÆ° tôi vốn có. Tôi không phải báºt cái gì lên hết cả. Tôi khám phá chÃnh tôi, tôi không cho phép ai bóc lá»™t tôi. Và nếu được, nếu ngà y mai những ngÆ°á»i ở trên quyết định chúng ta không Ä‘i đâu, tôi giỠđây Ä‘Ã há»c được rằng có những cách khác để có thể tá»± khai thác chÃnh mình.
"Tôi là má»™t ngÆ°á»i may mắn. Tôi nắm thế giá»›i ở trong tôi. Anh thấy đấy. Salim, trong thế giá»›i nà y những ngÆ°á»i ăn mà y là những ngÆ°á»i duy nhất có thể lá»±a chá»n. Má»i ngÆ°á»i khác Ä‘á»u có sá»± thiên lệch vá» chÃnh mình. Tôi có thể lá»±a chá»n. thế giá»›i là má»™t chốn già u có. Nó phụ thuá»™c hoà n toà n và o Ä‘iá»u bạn lá»±a chá»n trong đó. Bạn có thể là ngÆ°á»i tình cảm và ôm riết lấy ý tưởng vá» sá»± thất bại của bạn. Bạn có thể là má»™t nhà ngoại giao Ấn Ä‘á»™ và luôn đứng bên thua cuá»™c. Nó giống nhÆ° kinh doanh ngân hà ng ấy. tháºt ngu xuẩn khi kinh doanh ngân hà ng ở Kenya hoặc Sudan. Nhiá»u hay Ãt cÅ©ng giống cái mà gia đình tôi đã là m ở bá» biển. Các ngân hà ng sẽ nói gì trong những báo cáo thÆ°á»ng niên vá» những chá»— nhÆ° thế? Rằng nhiá»u ngÆ°á»i nằm ngoà i khu vá»±c tiá»n tệ sao? Anh không thể trở thà nh má»™t Rothschild ở đây. Nhà Rothschild đã biết lá»±a chá»n châu Âu đúng lúc. Những ngÆ°á»i Do thái khác, cÅ©ng tà i năng nhÆ° váºy, Ä‘i là m ngân hà ng cho đế chế Ottoman, tại Thổ NhÄ© Kỳ hay Ai Cáºp hoặc nÆ¡i nà o đó, đã không được nhÆ° thế. Không ai biết tên há». Và đó là điá»u chúng ta đã là m trong hà ng thế ká»· qua. Chúng ta khúm núm trÆ°á»›c ý nghÄ© của má»i ngÆ°á»i khác. Chúng ta đã chá»n sai bên. Tôi đã má»i mệt phải đứng ở bên thua cuá»™c rồi. Tôi không muốn bá» qua. Tôi biết chÃnh xác mình là ai và tôi đứng ở đâu trong thế giá»›i nà y. NhÆ°ng giỠđây tôi muốn chiến thắng, chiến thắng, chiến thắng".
Tà i sản của ngudoc