19-05-2008, 06:31 PM
Guest
Bà i gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
Bức ThÆ° Gá»i NgÆ°á»i Äã Khuất
Tác giả:Hiá»n Anh
Con cứ tưởng là con đã hiểu tất cả. Hoá ra con không hiểu gì cả. Má»i váºt cứ quay cuồng rồi chÃnh con cÅ©ng xa lạ vá»›i chÃnh con. Con không biết là mình ở đâu nữa, ở trong mình, hay ở má»™t nÆ¡i nà o rất xa. Con những tưởng là ba biết rõ tất cả. Váºy mà ba bá» con, ba vui thú vá»›i mấy ông bạn già bá» mặc con vá»›i những ná»—i lo toan không nÆ¡i nÆ°Æ¡ng tá»±a. Con sợ lắm! NhÆ°ng phải cố gượng dáºy. Không còn cách nà o khác.
Ba Æ¡i! Con thầm gá»i ba những lúc thế nà y để trái tim con ấm lên tưởng nhÆ° bà n tay ba che chở vá»— vá». Ba ở bên con hay ở má»™t nÆ¡i nà o rất xa. Ba con mình luẩn quẩn bên nhau. Còn cuá»™c Ä‘á»i thì nhÆ° những thÆ°á»›c phim cứ quay Ä‘i quay lại. Äã có lúc con mặc kệ nó. NhÆ°ng rồi nó cứ cuốn con Ä‘i. Chân con cứ phải chạy, tai con cứ phải nghe, mắt con cứ phải nhìn thấy và miệng con thì cứ phải huyên thuyên những Ä‘iá»u vô nghÄ©a lý.
Con chẳng biết kể cho ba nghe chuyện gì cả. Chuyện mẹ ở nhà váºt lá»™n vá»›i bệnh già ca cẩm suốt ngà y, má»™t mình, chỉ có má»™t mình Æ°? Mẹ hiểu tuổi già của mẹ hÆ¡n con. Mẹ báºn tâm vá» nó hÆ¡n là báºn tâm vá» con. Con cÅ©ng chẳng giúp được mẹ ngoà i việc lắng nghe má»™t cách thá» Æ¡ và sốt ruá»™t. Con thấy mẹ lẩm cẩm còn mình thì nhÆ° có lá»—i, nhÆ° nháºn ra mình là đứa con bất hiếu. Tại sao con không già nhÆ° mẹ để thông cảm vá»›i mẹ hÆ¡n, để kiên nhẫn hÆ¡n và nói được vá»›i mẹ má»™t Ä‘iá»u gì đó có nghÄ©a. Các em con cÅ©ng thế. Chúng nó chẳng có thì giỠđể chia xẻ vá»›i mẹ ná»—i báºn tâm của mẹ. Chúng có bao ná»—i báºn tâm của chúng. Cái đầu nối giữa tuổi già và tuổi trẻ tháºt mong manh. Nó cứ trượt Ä‘i theo vòng quay thá»i gian. Äuổi nhau mà chẳng bao giá» nắm bắt được nhau. NhÆ°ng rồi sẽ đến lúc chúng con sẽ già lúc ấy chúng con sẽ thÆ°Æ¡ng xót và nuối tiếc. Rồi ai sẽ thÆ°Æ¡ng xót và nuối tiếc chúng con? Chắc là các con của chúng con. Giá mà có thể đổi chá»— cho nhau được.
Cái HÆ°á»ng Ä‘ang mải mê Ä‘i thi tay nghá» giá»i. Trông nó phởn phÆ¡ lắm. Nó giáºt giải nhì ở huyện đấy ba. Bây giá» nó Ä‘ang chuẩn bị Ä‘i thi thà nh phố. Chồng nó Ä‘ang phất, mua sắm được khối thứ. Nó rất ngạc nhiên khi thấy con bá» nhà bá» cá»a ra Ä‘i. Là m sao nó hiểu được. Giá mà nó hiểu được má»™t chút nó sẽ không nhìn con nhÆ° thế.
Thằng HÆ°ng Ä‘ang xây khách sạn. Nó gầy rá»™c Ä‘i. Nó chẳng nói vá»›i con má»™t câu nà o. Con thấy mình tháºt là vô tÃch sá»±.
Con cÅ©ng chẳng còn nháºn được ra thằng Phú nữa. Nó giống nhÆ° bá»n thanh niên bây giá», ăn mặc, đầu tóc, nói năng, cả phong cách tiêu sà i. Con tháºt cổ lá»— sÄ© phải không ba?
Còn cái Minh, nó nuôi thằng Tiến cho con. Thỉnh thoảng chồng nó lại dúi cho con má»™t Ãt tiá»n. Há»… con quà cáp má»™t tý là y nhÆ° rằng chúng nó kêu lên: "Bác là m gì có tiá»n mà mua". Khách khứa của chúng đến nhà bằng đủ phÆ°Æ¡ng tiện, xe hÆ¡i, xe máy... chúng miá»…n cưỡng giá»›i thiệu: "Bà chị em, viết văn". Thế là con nháºn được đủ loại ánh mắt thá» Æ¡, ái ngại và cả thÆ°Æ¡ng hại nữa.
Thằng Tiến Ä‘ang vỡ giá»ng, Ä‘ang táºp là m ngÆ°á»i lá»›n. Nó không thÃch laÃœng nhaÃœng theo con nhÆ° ngà y xÆ°a nữa. TrÆ°á»›c khi Ä‘i há»c nó đánh già y, chải đầu, xịt gôm bá»t, thỉnh thoảng buông ra má»™t câu triết lý rất "cụ". Nó không thÃch con xuất hiện trÆ°á»›c bạn bè của nó. Không thÃch con Ä‘Æ°a đón và đưa tiá»n ăn sáng cho nó trÆ°á»›c mặt má»i ngÆ°á»i. Con thấy nó vừa thân thiết vá»›i con vừa xa lạ vá»›i con. Con ngỡ ngà ng tưởng nhÆ° mình Ä‘ang mất Ä‘i má»™t cái gì đó tháºt quý giá. Tuổi thÆ¡ của con trai con. Tất cả chỉ còn những ký ức. Hiện diện của ngà y hôm nay là má»™t cáºu thiếu niên Ä‘ang dần trở thà nh má»™t cáºu thanh niên. Niá»m vui xen ná»—i lo âu là m con thắc thá»m.
Con hoang mang lắm ba. Con muốn nÃu giữ má»™t cái gì đấy. NhÆ°ng rồi nó cứ trượt Ä‘i. Con hoảng sợ đến má»™t lúc nà o đó tất cả sẽ kết thúc. Con Ä‘au xót chấp nháºn cái quy luáºt sinh tồn nghiệt ngã.
Anh ấy vẫn cứ thế, vẫn chứng nà o táºt ấy. Uống rượu liên miên và nuôi mối háºn thù thâm căn cố đế vá»›i mấy ông lãnh đạo. Anh ấy cho rằng sá»± "bất công thà nh doanh toại" của anh ấy là do há». Còn con thì, cho rằng do rượu. Anh ấy đã tÆ°á»›i má»m ý chà bằng rượu. Äốt cháy sá»± nghiệp bằng rượu. Bây giá» anh ấy chỉ còn là con ve sầu rả rê than thở. Con chẳng có cách gì giúp được anh ấy dù ở gần hay ở xa. Vì có bao giá» anh ấy biết nghe con. Tại sao ngÆ°á»i ta không thể chỉ bằng lòng vá»›i những gì mình có?
NhÆ°ng có thể muốn bằng lòng cÅ©ng không được. Con đã từng an pháºn, muốn bằng lòng, cuá»™c Ä‘á»i chỉ biết có chồng con, dạy há»c, nuôi heo, nuôi gà ... NhÆ°ng rồi dạy há»c, nuôi heo, nuôi gà cÅ©ng không nuôi nổi ba con ngÆ°á»i, má»™t kỹ sÆ°, má»™t thầy giáo và má»™t đứa con ba tuổi. Chúng con không dám chi phà cho má»™t ngà y Ä‘i công viên hay Ä‘i xem xinê. Phải trốn má»i đám cÆ°á»›i của bạn bè, chÆ°a biết thế nà o là niá»m vui của ngà y Tết từ khi ý thức được thế nà o là Tết. Ngà y xÆ°a con còn nhá»›, Tết con không có áo má»›i không có xe đạp để Ä‘i chÆ¡i cùng vá»›i bạn bè. NhÆ°ng dù sao ngà y đó con vẫn hồ hởi ra trò. Bao nhiêu chà ng trai vẫn Ä‘á» mặt trÆ°á»›c con bởi gÆ°Æ¡ng mặt trắng hồng nổi báºt trên chiếc áo tháo túi nhuá»™m nâu của con. Chiếc áo mà bạn của mẹ thấy con không có áo mặc đã Ä‘á»™ng lòng trắc ẩn cho con. Tuổi trẻ của con đã đánh bạt chiếc áo già nua ấy. Con vẫn rá»±c rỡ, vẫn xinh tÆ°Æ¡i, các bạn trai của con sau nà y bảo thế. Há» không hỠđể ý đến chiếc áo ấy đã từng là của má»™t bà già năm mÆ°Æ¡i tuổi khoác lên ngÆ°á»i má»™t thiếu nữ mÆ°á»i sáu tuổi. NhÆ°ng bây giá» thì khác rồi ba ạ. Con đã là chủ gia đình, nhất là con trai và hai bên ná»™i ngoại chÆ°a kể đến khách khứa bạn bè và những cô cáºu há»c sinh. Phần mứt rượu Tết của cÆ¡ quan con, chúng con mang vá» lá»… tổ tiên bên ngoại. Rồi chúng con bá» trốn cái Tết Ä‘i đến má»™t nÆ¡i tháºt xa. NÆ¡i ấy ngÆ°á»i ta chỉ đón Tết duy nhất có má»™t ngà y mà cái ngà y duy nhất ấy, chúng con Ä‘ang rông ruổi trên Ä‘Æ°á»ng vá»›i túi bánh lÆ°Æ¡ng khô. Ná»—i khổ sở là m chúng con trở nên khó tÃnh. Con cáu bẳn còn anh ấy thì nghiện rượu. Niá»m xót xa cho cáºu con trai ba tuổi ngÆ¡ ngác không biết Tết là gì là m cho con oán háºn. Con oán háºn anh ấy. Rồi con lại thấy mình vô lý. Con oán háºn Ä‘á»i. NhÆ°ng Ä‘á»i là ai? Là cái gì? Con chẳng là m sao định nghÄ©a nổi. Con oán háºn cho sá»± hèn kém của mình. Thế là con bá» chạy. Ba biết đấy ngà y đó con đã trốn Ä‘i, gia tà i duy nhất là cáºu con trai. Con không Ä‘Ã nh lòng trÆ°á»›c sá»± lạc lõng của con báo hiệu má»™t sá»± lạc lõng định mệnh dà nh cho con trai con. Con bá» cái nhà quê tÄ©nh lặng ấy, bá» cái công việc dạy há»c Ä‘Æ¡n Ä‘iệu và tẻ nhạt ấy, con chẳng biết dạy gì cho lÅ© trẻ ấy cả khi mà áo chúng rách còn tim con thì bÆ°Æ¡m bả, tả tÆ¡i. Con lao và o cái đám ồn à o của phố phÆ°á»ng để đánh lừa cảm giác là mình Ä‘ang sống. Con Ä‘i Ä‘Æ°a hà ng thuê dà nh dụm được Ãt vốn, Ä‘i buôn, rồi mất tất cả. Cuối cùng con đâm sầm và o văn chÆ°Æ¡ng hy vá»ng sẽ gá»i gắm nÆ¡i đó má»™t Ä‘iá»u gì, hy vá»ng được an ủi, được chia sẻ, được sống...
Song văn chÆ°Æ¡ng cÅ©ng chẳng nuôi sống nổi con và con của con. Äã thế những ná»—i niá»m tâm tÆ° trăn trở của con lại bị ngÆ°á»i ta tung hê mổ xẻ và giá»…u cợt. Con hoảng sợ và lại tiếp tục chạy trốn. Song con không biết trốn và o đâu ba ạ.
Con viết truyện vá» má»™t ông lão bán kem bị vòng quay nghiệt ngã của cuá»™c Ä‘á»i đè nát. NgÆ°á»i ta bảo, đừng để ông ấy chết, chỉ để ông ấy què chân thôi há» sẽ in và con sẽ có má»™t trăm ngà n tiá»n nhuáºn bút. Äêm đêm ông lão tá»™i nghiệp ấy vá» năn nỉ con:
- Äừng để tôi què chân. Hãy là m Æ¡n để tôi chết! Äừng để tôi què chân!
- Nếu ông què chân thì tôi có má»™t trăm ngà n nhuáºn bút. Nó sẽ nuôi tôi được mÆ°á»i ngà y.
- NhÆ°ng nếu tôi què chân thì ai sẽ nuôi tôi? Ai sẽ cho tôi năm ngà n má»™t ngà y để sống? Cô muốn tôi lê lết Ä‘i ăn xin Æ°? Cái thân già nà y, con Ä‘Æ°á»ng nhầy nhụa nÆ°á»›c mắt và nÆ°á»›c bá»t nà y, cô muốn Ä‘Ã y ải tôi khổ sở hÆ¡n nữa hay sao. Äi bán kem vá»›i cái lão già sáu bảy mÆ°Æ¡i tuổi nà y chÆ°a đủ khổ ải hay sao? Hãy để cái bánh xe xe hÆ¡i là m phúc kia đè nát tôi ngay khi tôi không còn đủ sức để Ä‘i bán kem nữa.
- Tôi còn nhá»› cái lúc ông quay ngoắt xe lại trÆ°á»›c tiếng gá»i kem của lÅ© trẻ trêu trá»c. Ông hoà n toà n mất tỉnh táo. Ông bị lừa! Ông bị chết oan! Ông không oán háºn cái chết đó sao?
- ChÃnh cái chết đó là m tôi tỉnh táo ra. Tôi đã hiểu được thế nà o là sống. Còn cô hình nhÆ° cô vẫn chÆ°a muốn hiểu phải không?
- Có thể là tôi đã rất muốn mà tôi chưa hiểu được đấy thôi!
Ba ạ! Mùa xuân năm vừa rồi trên má»™ ba bá»—ng nhiên má»c má»™t cái cây có năm cà nh. Con rÆ°ng rÆ°ng không biết có phải đó là năm đứa con của ba không. Năm cà nh non trổ lá»™c đâm chồi. Con nâng niu và tÆ°á»›i nÆ°á»›c mát cho chúng. Con nghe trong gió thoảng hÆ¡i thở và tiếng nói thì thầm của ba.
Mùa xuân bình thản buông những giá»t bụi má»m ấm xuống lòng đất thổn thức.
Ba Æ¡i!
Tà i sản của Memory
Last edited by Memory; 06-09-2008 at 08:48 PM .
19-05-2008, 10:33 PM
Guest
Bà i gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
DÆ°á»›i Bóng Hoa Äà o
TrÃch: Tuyển Táºp Truyện Ngắn Tá»± Lá»±c Văn Äoà n
Trá»i đông mÆ°a phùn lấm tấm. Bên kia dẫy nhà lá lúp xúp dÆ°á»›i chân đê Yên Phụ, nóc không cao quá mặt Ä‘Æ°á»ng, nÆ°á»›c hồ Tây mù mịt, bát ngát, mênh mông, nhÆ° má»™t cá»a biển chìm đắm trong cảnh sÆ°Æ¡ng mù buổi sáng.
Äứng nhìn xuống con Ä‘Æ°á»ng là ng lát gạch lá» má» quanh co tá»±a con rắn nâu dà i quặn mình lượn khúc ở giữa hai là n nÆ°á»›c xám.
NhÆ° không nghÄ© tá»›i mùa rét, không nghÄ© tá»›i bùn lầy, hai ngÆ°á»i báºn Âu phục, tay thá»c trong túi áo tÆ¡i cà i kÃn, mạnh bạo nện gót trên Ä‘Æ°á»ng. Äến má»™t lối dốc, có cổng tre, cánh phên nứa, Ä‘Æ°a tá»›i má»™t cái vÆ°á»n trồng đầy cúc, hai ngÆ°á»i từ từ dừng bÆ°á»›c. Tống Bình quay lại nhìn Nam Chân. Nam Chân mỉm cÆ°á»i khẽ há»i:
- Xuống nhé?
- Ừ thì xuống. Nhưng...
Nam Chân chắc đã thừa hiểu ý bạn, nói gạt ngay:
- Mặc chứ!
Tống Bình ngần ngại:
- NhÆ°ng cÅ©ng hÆ¡i quá. Luôn năm hôm đến mua hoa cúc năm lần. Chắc nó ngá», ngượng chết!
- Nó ngỠmặc nó!... mình đi sắm tết kia mà !
Nam Chân nhìn bạn cÆ°á»i:
- Là m gì mà bẽn lẽn như cô dâu mới vỠnhà chồng thế?
- Còn anh thì là m gì mà si tình thế, để tôi phải lặn lá»™i trá»i mÆ°a rét mÆ°á»›t.
- Rõ khéo, ai bắt anh đi.
- Nhưng anh cứ rủ...
- Ai cấm anh không theo? Kỳ tình cu cáºu cÅ©ng muốn chết Ä‘i kia! Thôi đã đến đây thì xuống.
Con Ä‘Æ°á»ng dốc đất và ng lẫn nÆ°á»›c, vừa lá»™i vừa trÆ¡n. Hai ngÆ°á»i, bùn bắn lấm tấm ống quần, phải vịn và o những cá»c chống hà ng giáºu phên nứa, má»›i lần từng bÆ°á»›c xuống được vÆ°á»n. Má»™t con chó trắng ở trong chiếc nhà lá sồ ra, là m cho hai ngÆ°á»i suýt ngã.
Má»™t cáºu bá»™ dạng láu lỉnh trông nhÆ° há»c trò, đầu để trần, chân Ä‘i guốc, mình mặc chiếc áo nịt Ä‘en trùm ra ngoà i áo cá»™c trắng thong thả Ä‘i rạ gặp khách hà ng quen, cáºu em nhếch mép ngả đầu chà o:
- Thưa hai ông lại đến mua cúc?
Äó chỉ là câu tá»± nhiên của ngÆ°á»i bán hà ng, nhÆ°ng Tống Bình cảm thấy có ngụ ý rất nhiá»u ý tứ, liá»n bấm bạn, nói thầm:
- Äấy, đã bảo mà !
Nam Chân, nét mặt thản nhiên, tÆ°Æ¡i cÆ°á»i đáp lại cáºu bán hà ng hoa:
- Phải, chúng tôi đi mua cúc. Cúc còn nở đẹp, chúng tôi còn mua mãi.
- Váºy má»i hai ông và o vÆ°á»n. Hai ông mua cúc ở vÆ°á»n nà y hay ở vÆ°á»n trong?
Cáºu giÆ¡ tay trá»:
- Ở táºn trong kia... chá»— chị tôi Ä‘Æ°Æ¡ng xá»›i đất ấy.
Hai chà ng xăm xăm tiến bước. Nam Chân vừa đi vừa nói:
- Thế thì vÆ°á»n trong hoa đẹp hÆ¡n.
Cáºu bán hoa cÅ©ng theo liá»n sau. Cáºu cÆ°á»i má»™t cách lém lỉnh, bảo hai ngÆ°á»i khách:
- Các ông đi từ từ chứ kẻo trơn ngã.
Rồi gá»i to:
- Chị Mai ơi! Có khách mua hoa đấy.
Bá»—ng ở giữa đám cúc và ng, đứng dáºy má»™t ngÆ°á»i con gái chÃt khăn vuông, mặt trái xoan, da trắng mát. Chắc hẳn cô đã trông thấy khách mua hà ng quen ở phÃa ngoà i giáºu phên. Cáºu em nói khẽ vá»›i hai ông khách:
- Xin hai ông hãy đứng chỠđây má»™t phút, cho phép cháu và o há»i chị cháu tà việc riêng.
Dứt câu, cáºu chạy và o trong vÆ°á»n, ghé tai chị thì thầm:
- Chị nhá»› lá»i em dặn nhé... Ở Ä‘á»i cần gì, phải chiá»u ngÆ°á»i lấy của chứ. Chị cứ nói tháºt cao, bao nhiêu ngÆ°á»i ta cÅ©ng trả.
Mai mủm mỉm cÆ°á»i.
- Váºy dẫu há» há»i ngá»› ngẩn thế nà o, chị cÅ©ng đừng gắt nhÆ° hôm qua, cứ trả lá»i ôn tồn ngÆ°á»i ta nhé? Bu cÅ©ng bảo thế đấy.
Mai vẫn tủm tỉm cÆ°á»i, hai má Ä‘á» hây hây trÆ°á»›c luồng gió lạnh, vẻ đẹp cà ng tăng bá»™i phần:
- Äược cáºu không lo. Thế nà o chốc nữa cÅ©ng có hai đồng bạc tiêu. Cáºu cứ vá» nhà , để mình chị ở đây.
Cáºu em ra tá»›i cổng vÆ°á»n còn dặn vá»›i chị cốt để hai ngÆ°á»i khách nghe rõ và không ngá» vá»±c.
- Chị nhớ nhé! Chẳng mai phiên chợ rồi đấy.
Quay lại, cáºu nói vá»›i hai ngÆ°á»i:
Má»i hai ông và o chá»n hoa, đã có chị cháu, cháu xin vá» lấy giỠđể Ä‘á»±ng cây.
Cô hà ng hoa cất giá»ng oanh thá» thẻ:
- Thưa hai ông mua cúc gì?
Nam Chân tiến lại gần, ngá»› ngẩn há»i:
- Cúc gì đẹp như... cô nhỉ?
- ThÆ°a ông? ở vÆ°á»n em, cúc gì cÅ©ng đẹp. Ông muốn mua thứ gì thì mua?
Rồi cô đăm đăm nhìn Tống Bình, há»i sẽ Nam Chân:
- Thưa ông, ông kia là bạn ông?
- Phải, sao?
- Thưa ông, trông ông ấy bẽn lẽn như con gái.
Nam Chân cÆ°á»i, quay lại thấy Tống Bình vẫn đứng ở gần cổng, liá»n gá»i:
- Nà y anh Tống Bình...
Sợ Nam Chân ôn lại cho bạn nghe câu mình vừa nói, Mai hai má đỠbừng, vội và ng cúi mặt xuống nói:
- Ấy, em lạy ông, ông đừng... đấy!
Chuyện vẩn vÆ¡ má»™t lúc, rồi khi cúc đã cho và o giá», tiá»n đã trả, hai ngÆ°á»i đứng mãi cÅ©ng ngượng, liá»n tÃnh Ä‘Æ°á»ng lui. Má»—i ngÆ°á»i khệ nệ mang hai giá» cúc, ra đến cổng vÆ°á»n còn quay lại nhìn. Cô bán hoa đứng trong vÆ°á»n cúc, cÅ©ng trông theo, nói:
- Và i hôm nữa, hai ông lại xuống mua đà o nhà em, nhé!
Nam Chân chạm và o vai bạn:
- Tình không?
Äi khuất hà ng rà o, Tống Bình nhìn xuống hai giá» cúc, phà n nà n:
- Nặng quá!... Thôi tôi vứt lại đây, ai muốn lấy thì lấy. Khuân vá» là m gì cho nhá»c xác lại rác nhà . Chỉ tại anh đấy mà !
- Thôi chịu khó mang vỠlà m kỷ niệm.
Tống Bình gắt:
- Ká»· niệm gì, nó lừa mình nó lấy tiá»n. Con bé ấy nó láu lắm. Tình nghÄ©a gì!
Hai hôm sau, Nam Chân lại rủ Tống Bình Ä‘i mua hoa, nhÆ°ng Tống Bình từ chối. Nam Chân cÅ©ng không ép, để bạn ở nhà , Ä‘i má»™t mình. Lần nà y, má»›i đến chá»— dốc, chà ng nhìn xuống đã thấy cô hà ng hoa đứng ở vÆ°á»n ngoà i, dá»±a và o gốc Ä‘Ã o, chăm chăm cặp mắt nhìn lên Ä‘Æ°á»ng. Nam Chân dừng lại ngắm nghÃa. Mái tóc mây lẩn dÆ°á»›i và nh khăn Ä‘en láy. Khuôn mặt dịu dà ng, nÆ°á»›c da trắng hồng in trong cái khung tròn mà u hồng phÆ¡n phá»›t của cây Ä‘Ã o đầy hoa, khiến Nam Chân lại nhá»› đến bức tranh Nháºt Bản mà chà ng được ngắm ở má»™t hà ng sÆ¡n.
Nam Chân xuống vÆ°á»n. Mai ra đón, ngÆ¡ ngác nhìn lên Ä‘Æ°á»ng há»i:
- Còn ông bạn ông?
Nam Chân có dáng không bằng lòng, há»i lại:
- Bạn nà o?
Mai bẽn lẽn, cúi đầu, thỠthẻ:
- Ông bạn vẫn đi với ông, ông Bình ấy mà .
- Cô nhớ kỹ tên ông ấy nhỉ?
Rồi lạnh lùng chà ng nói:
- Ông ấy không đến.
Mai có vẻ buồn.
Lần nà y, hai ngÆ°á»i tuy vẫn nói chuyện vá»›i nhau, nhÆ°ng lá»i cứng cá»i, nét mặt cau có. Lại thêm cáºu em ở bên nhà sang, cứ đứng nói bông, thỉnh thoảng lại Ä‘Æ°a mắt ra hiệu nhắc chị.
Nam Chân chê thứ cúc nỠhoa gầy, thứ cúc kia hoa rữa, rồi chẳng mua khóm nà o.
Lúc chà ng ra vá», Mai theo đến táºn cổng vÆ°á»n. Bá»—ng cô quay lại bảo em:
- À cáºu, cáºu vá» thay nÆ°á»›c há»™ chị mấy chục bát thủy tiên nhé. Sáng nay chị quên bẵng Ä‘i mất.
Cáºu em ngoan ngoãn lắm, vui vẻ vá» ngay. Nam Chân Ä‘oán rằng Mai muốn ở lại má»™t mình để nói câu chuyện riêng gì, thấp thá»m mừng thầm. Quả thá»±c, chà ng Ä‘oán không sai.
Mai lại gần, tÆ°Æ¡i cÆ°á»i nói sẽ:
- Thưa ông, em muốn nhỠông một việc, chả biết ông có giúp cho không?
- Äược, cô cứ nói, thế nà o tôi cÅ©ng giúp.
- Hôm nay, ông không mua hoa...
- Váºy cô muốn tôi mua? Ừ thì tôi mua.
- ThÆ°a ông, cái đó có há» chi, ông mua cÅ©ng đã nhiá»u rồi. Hôm nay ông không mua hoa, váºy em nhỠông tiện xe cho em gá»i đôi khóm cúc vá»›i cà nh hoa của ông... bạn ông mua hôm qua nhÆ°ng còn gá»i lại.
Nam Chân tuy tức uất ngÆ°á»i, phần giáºn cô hà ng chỉ nghÄ© đến Tống Bình, phần giáºn bạn lẻn Ä‘i mà không rủ mình. Song đã trót hứa giúp thì chà ng cÅ©ng phải nháºn lá»i.
Lúc chà ng vá» tá»›i nhà , Tống Bình ra đón cá»a há»i:
- Anh lại mua hoa cúc? Lại thêm cả cà nh đà o, đẹp nhỉ?
Nam Chân bĩu môi:
- Lại còn vá»!
Tống Bình ngơ ngác:
- Anh bảo tôi vỠcái gì?
Nam Chân dằn từng tiếng:
- Vá» cái gì! Hôm qua lẻn Ä‘i má»™t mình... rồi mua hoa lại không Ä‘em vá», bắt ngÆ°á»i ta phải hầu, lại còn vá» cái gì nữa.
Tống Bình biết rằng bạn tức giáºn lắm, ôn tồn phân trần:
- Thì sáng hôm qua, tôi ngồi bà n giấy vá»›i anh từ sáu giá» tá»›i mÆ°á»i má»™t giá», anh không nhá»›?
Nam Chân ngẩn ngÆ°á»i ra, ngẫm nghÄ©. NhÆ°ng lúc hiểu câu chuyện chà ng lại ghen đầy ruá»™t:
- Hừ! Con bé!...
Tống Bình há»i dồn:
- Con bé bảo anh cái gì? Cái gì thế? Nó bảo anh đem hộ cho tôi hai giỠcúc và cà nh đà o nà y à ?
Tống Bình yên lặng má»™t lúc, rồi mủm mỉm cÆ°á»i, nói má»™t mình:
- Tình tứ quá!
Trong lòng tự nhiên chà ng thấy sung sướng.
Ngồi chống tay và o cằm, Nam Chân cÆ°á»i mát bảo bạn:
- Thế thì con bé giá»i tháºt, nó đánh lừa mình để bắt mình Ä‘em tặng tình nhân nó.
Hôm sau, Tống Bình thấy bạn vẫn còn tức tối, đến khẽ vỗ vai:
- NÃ y, Ä‘i mua hoa Ä‘i!
Nam Chân quay lại trợn mắt nhìn bạn, đáp:
- Anh muốn đi thì cứ đi, tôi đi là m gì?
Tống Bình thân máºt há»i:
- Anh giáºn em đấy à ?
Nam Chân giá»ng khinh bỉ:
- Vì cá»› gì tôi lại giáºn anh? Phải! Vì cá»› gì?
Biết bạn bá»±c tức, Tống Bình kéo ghế ngồi liá»n bên cạnh, thong thả nói:
- Há»i đùa anh đấy... chứ tôi không Ä‘i đâu! Chúng ta không nên Ä‘i vì hai lẽ. Lẽ thứ nhất, anh em ta không nên vì má»™t cô hà ng hoa mà đến giáºn nhau, có khi đến lìa nhau. Lẽ thứ hai, ta chỉ nên coi cô bé ấy nhÆ° má»™t khóm cúc ở trong vÆ°á»n cô ta.
Ta cứ để khóm cúc má»c ở vÆ°á»n thì sang năm ta lại cùng nhau xuống Yên Phụ ngắm nghÃa, vì còn ở vÆ°á»n, nó còn nằm ấy sang năm khác nẩy chồi phát hoa, chứ vá» nhà ta thì bất quá chÆ¡i được ba hôm tết, rồi nhị tà n cánh úa, ta chẳng khá»i ném nó và o trong chiếc xe rác qua Ä‘Æ°á»ng.
"Vả, có lẽ chỉ ở vÆ°á»n, nó má»›i đẹp, chứ khi trồng nó và o cháºu sứ để trong nhà thì vị tất nó sẽ còn đẹp... Váºy thôi đấy nhé. Phải để dà nh nó đấy đến sang năm".
Nam Chân nghe bạn nói, ngẫm nghĩ một lúc rồi thở dà i:
- Anh nghĩ thế mà phải.
Từ hôm ấy, Nam Chân và Tống Bình không đi mua hoa cúc nữa.
Còn cô Mai chiá»u chiá»u nhá»› đến ngÆ°á»i mua hoa, vẫn đứng tá»±a gốc Ä‘Ã o trông ngóng. NhÆ°ng ngÆ°á»i Ä‘i không trở lại, rồi tết hết, xuân qua, tình cô cÅ©ng má»™t ngà y má»™t phai nhÆ° hoa Ä‘Ã o dần dần tà n rụng trÆ°á»›c gió...
Tà i sản của Memory
Last edited by Memory; 06-09-2008 at 08:51 PM .
19-05-2008, 10:49 PM
Guest
Bà i gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
Iris (Huệ TÃm)
Tác giả: Hermann Hesse
Trong mùa xuân của thá»i thÆ¡ dại Anselm thÆ°á»ng thÆ¡ thẩn chạy khắp khu vÆ°á»n xanh lá cây. Cáºu bé yêu đặc biệt má»™t loà i hoa trong các hoa của mẹ : Hoa Huệ Kiếm. Cáºu thÆ°á»ng áp má mình và o những chiếc lá dà i mà u xanh của hoa, tẩn mẩn ấn những ngón tay và o đầu ngá»n lá nhá»n, hoặc vừa ngá»i, vừa hÃt nụ hoa lá»›n đẹp huyá»n diệu kia và nhìn lâu, rất lâu, và o táºn trong đóa hoa, đó vÆ°Æ¡n lên từ cái ná»n hoa mà u xanh tÃm nhạt những ngón tay mà u và ng xếp thà nh hà ng dà i, giữa những búp măng và ng ấy hun hút má»™t ngõ sáng Ä‘i sâu và o Ä‘Ã i hoa, và sâu hÆ¡n nữa và o táºn trong cái bà nhiệm xa xôi có mà u xanh da trá»i của nụ hoa ấy. Cáºu bé yêu say mê nụ hoa, thÆ°á»ng trố mắt nhìn rất lâu và o trong hoa để thấy những thà nh phần mà u và ng thanh tao ấy khi thì giống nhÆ° má»™t hà ng rà o bằng và ng ở vÆ°á»n thượng uyển, khi thì giống nhÆ° má»™t lối Ä‘i thông thÆ°á»ng có hai hà ng cây mÆ¡ má»™ng đẹp đẽ viá»n quanh những hà ng cây huyá»n ảo không bị gió lay Ä‘á»™ng và ở giữa chúng, có con Ä‘Æ°á»ng đầy bà ẩn sáng sủa và được viá»n đắp bằng những Ä‘Æ°á»ng gân má» nhạt má»m mại và linh Ä‘á»™ng chạy dà i và o trong ná»™i tâm của hoa. Vòm hoa tá»a rá»™ng má»™t cách dị kỳ, lùi và o bên trong, con Ä‘Æ°á»ng giữa hai hà ng cây bằng và ng mất hút vô táºn trong yết hầu không tưởng tượng ra được của hoa, trên con Ä‘Æ°á»ng ấy những vòm tÃm nhạt uốn mình xuống má»™t cách đế vÆ°Æ¡ng và chiếu những bóng Ä‘en má»ng manh kỳ ảo trên má»™t sá»± mầu nhiệm yên lặng và đợi chá» . Anselm biết đây là miệng hoa, biết là tim và ý nghÄ© của hoa cÆ° ngụ sau những Ä‘iểm và ng lá»™ng lẫy trong chốn yết hầu xanh thẫm ấy, biết là hÆ¡i thở và những giấc mÆ¡ của hoa thoát ra và đi và o trên con Ä‘Æ°á»ng vân xinh xắn, sáng sủa và trong suốt ấy.
Bên cạnh đóa hoa lá»›n còn có những búp hoa nhá» hÆ¡n còn chÆ°a hé nở, đứng trên những cuống hoa má»ng nÆ°á»›c chắc cứng trong má»™t cái Ä‘Ã i nhá» có da mà u xanh nâu, từ đó búp hoa non ná»›t chổi lên yên lặng và kÃn đáo nhÆ°ng đầy sức lá»±c, được bá»c kÃn trong mà u xanh sáng và mà u tÃm nhạt, ở đằng đầu đã ló ra mà u tÃm thẫm trẻ măng được cuốn tròn chắc nịch và dịu dà ng vá»›i má»™t chút mÅ©i nhá»n xinh xắn của hoa. Ngay cả trên những lá búp non quấn chặt nà y cÅ©ng đủ có những Ä‘Æ°á»ng gân và trăm ngà n Ä‘Æ°á»ng nét nhìn để ngắm rồi.
Má»—i buổi sáng khi cáºu bé trở lại vÆ°á»n từ căn nhà , từ giấc ngủ, từ cÆ¡n mÆ¡, từ những thế giá»›i xa lạ ở trong cÆ¡n mÆ¡ ngủ, khu vÆ°á»n vẫn đứng đó không mất, luôn luôn má»›i y nguyên và chỠđợi cáºu. Rồi ở nÆ¡i mà hôm qua cái mÅ©i búp hoa cứng nhá»n mà u xanh lÆ¡ cuốn tròn trong vá» xanh còn đứng bất Ä‘á»™ng, nÆ¡i đó bây giỠđã lững lá» má»™t cánh non má»ng và xanh nhÆ° khà trá»i, nhÆ° má»™t cái lưỡi và nhÆ° má»™t cái môi, Ä‘ang sá» soạn tìm kiếm hình dáng và nét cong mà cánh hoa đã mÆ¡ Æ°á»›c từ lâu, và ở nÆ¡i táºn cùng nhất, nÆ¡i mà nụ hoa còn Ä‘ang âm thầm tranh đấu để thoát ra khá»i bức mà n lá xanh quấn quanh mình, nÆ¡i đấy ngÆ°á»i ta đã thấy lá» má» những cánh má»ng thanh tao mà u và ng, con Ä‘Æ°á»ng đầy gân sáng rỡ và vá»±c thẳm linh hồn xa xăm đầy hÆ°Æ¡ng thÆ¡m của nụ hoa rồi. Có lẽ và o trÆ°a, có lẽ xế chiá»u, hoa hé nở, căng tấm mà n lụa xanh trên khu rừng mÆ¡ má»™ng bằng và ng và những giấc mÆ¡ đầu tiên, những ý nghÄ© và lá»i ca xuất hiện thầm lặng từ hố thẳm đầy ảo thuáºt kia để bắt đầu hút thở khà trá»i.
Rồi có má»™t ngà y, và ngà y hôm ấy đầy cả hoa hình chuông mà u xanh đứng chụm nhau trong cá». Rồi lại có má»™t ngà y, và ngà y hôm ấy bá»—ng nhiên âm vang tiếng lạ và hÆ°Æ¡ng thÆ¡m má»›i ở trong vÆ°á»n, trên đám cỠđượm thắm mặt trá»i phất phÆ¡ những đóa trà mi má»m mại và đỠthắm. Rồi lại có má»™t ngà y, và ngà y hôm ấy không còn đóa hoa Huệ nà o ở trong vÆ°á»n nữa. Chúng đã ra Ä‘i, không còn con Ä‘Æ°á»ng nhá» viá»n và ng nà o nữa dẫn dắt má»™t cách dịu dà ng và o những bà máºt thÆ¡m ngát. Những ngá»n lá cứng ngắt đứng trÆ¡ xa lạ và lạnh lùng. NhÆ°ng may sao đâu đó ở các bụi cây bắt đầu chÃn má»ng và từng Ä‘Ã n bÆ°Æ¡m bÆ°á»›m má»›i dáºp dìu đùa cợt trên những ngôi sao. Những con bÆ°á»›m nâu Ä‘á» có lÆ°ng óng ánh xà cừ, những con bÆ°á»›m nắc nẻ nhá»™n nhịp ồn à o Ä‘áºp những cánh trong nhÆ° thủy tinh.
Anselm nói chuyện vá»›i bÆ°á»›m, vá»›i những viên sá»i trong vÆ°á»n, đánh bạn vá»›i bá» rầy và chim sáo. Những con chim kể cho cáºu nghe chuyện loà i chim, các cây dÆ°Æ¡ng xỉ chỉ cho cáºu má»™t cách kÃn đáo hạt giống nâu đã được góp lại ở dÆ°á»›i mái những ngá»n lá khổng lồ, những mảnh chai xanh thủy tinh hứng lấy cho cáºu tia sáng mặt trá»i và trở thà nh lâu Ä‘Ã i, vÆ°á»n thượng uyển và các kho tà ng chói lá»i. Khi hoa Huệ tà n rồi thì hoa Kapuziner lại nở, khi đóa trà mi héo hắt thì những chùm dâu sặc sỡ đã đượm mà u nâu. Tất cả Ä‘á»u đổi thay, tất cả luôn luôn ở đó, và luôn luôn lìa xa, biến mất rồi khoảnh khắc lại trở vá». Ngay cả những ngà y hãi hùng bất thÆ°á»ng, khi ngá»n gió lạnh lùng rÃt ầm Ä© trong ngá»n cây thông và đám lá úa đùa xà o xạc má»™t cách tái tê và tà n lụi khắp nÆ¡i trong khu vÆ°á»n, những ngà y ấy vẫn còn mang đến cho cáºu má»™t bà i ca, má»™t nhịp sống, má»™t câu chuyện cho đến khi tất cả Ä‘á»u sụp xuống, tuyết rÆ¡i trÆ°á»›c cá»a sổ và khu rừng dừa má»c lên nÆ¡i cá»a kÃnh, khi các thiên thần bay cùng vá»›i tiếng chuông bạc suốt cả buổi chiá»u và hà nh lang cùng ná»n nhà thÆ¡m ngát mùi trái cây phÆ¡i khô. Không bao giá» tình bạn hữu và niá»m tin cẩn lại phụt tắt ở trong thế giá»›i tốt là nh nà y, và khi có lần nhÆ° má»™t ngẫu nhiên những chùm hoa tuyết lại xuất hiện sáng rỡ bên cạnh đám lá trÆ°á»ng xuân đằng (Efeu) Ä‘en sì, khi những chú chim đầu tiên bay vút lên khoảng cao xanh má»›i mẻ, thì tuồng nhÆ° má»i váºt vẫn luôn luôn còn đó, đứng đó tá»± bao giá». Cho đến má»™t hôm, má»™t búp non mà u tÃm nhạt lấp ló từ những chồi ngá»c của hoa Huệ tÃm nhìn ra, không chá» không đợi mà vẫn luôn luôn đúng hẹn và đúng nhÆ° đã Æ°á»›c mÆ¡.
Tất cả Ä‘á»u đẹp đẽ và Anselm mừng đón tất cả đầy thân thiết, tin cẩn, nhÆ°ng giây phút lá»›n lao nhất của phép mầu nhiệm và ân huệ má»—i năm đối vá»›i cáºu bé vẫn là đóa Huệ kiếm đầu tiên. ChÃnh ở trong Ä‘Ã i hoa ấy má»™t lần nà o đó, trong giấc mÆ¡ trẻ thÆ¡ xa xÆ°a nhất, lần đầu tiên trong Ä‘á»i cáºu đã Ä‘á»c được trong quyển sách của phép nhiệm mầu, hÆ°Æ¡ng thÆ¡m và mà u xanh rung rinh muôn vẻ của hoa đối vá»›i cáºu đã là lá»i má»i gá»i và chìa khóa của Sáng Tạo. Và nhÆ° thế hoa huệ tÃm cùng vá»›i cáºu đã Ä‘i qua những năm dà i trong trắng ngây thÆ¡, cứ má»—i mùa hè má»›i, hoa không những má»›i nguyên mà lại cà ng tăng vẻ bà máºt và dá»… cảm hÆ¡n. Những hoa khác cÅ©ng có miệng, cÅ©ng gá»i hÆ°Æ¡ng và ý tưởng cho gió chuyá»n Ä‘i, cÅ©ng quyến rÅ© ong và bá» rầy và o trong phòng the nhá» bé ngá»t ngà o của chúng. NhÆ°ng đối vá»›i cáºu bé, đóa huệ tÃm vẫn đáng yêu hÆ¡n và quan trá»ng hÆ¡n tất cả các thứ hoa khác nhiá»u. Vá»›i cáºu, hoa là biểu tượng, là tấm gÆ°Æ¡ng cho tất cả những gì đáng được suy ngẫm, cho những gì tuyệt vá»i tuyệt tác. Khi cáºu cúi nhìn và o Ä‘Ã i hoa, theo dõi say sÆ°a bằng ý tưởng, con Ä‘Æ°á»ng nhá» mÆ¡ má»™ng trong sáng kia và gặp gỡ lòng hoa còn u minh giữa những khóm cây mà u và ng kỳ ảo, tâm hồn cáºu đã nhìn chÆ¡i và o chốn "nháºp môn," nÆ¡i mà má»i xuất hiện Ä‘á»u trở thà nh bà nhiệm và má»i sá»± "Thấy" Ä‘á»u trở nên linh cảm. Lắm đêm cáºu bé đã mÆ¡ nhiá»u lần vá» cái Ä‘Ã i hoa đó, mÆ¡ thấy Ä‘Ã i hoa mở rá»™ng vô cùng ở trÆ°á»›c mình nhÆ° đôi cánh cá»a của thiên Ä‘Æ°á»ng, mÆ¡ thấy mình cưỡi ngá»±a hay ngồi trên thiên nga bay và o trong đó và cả thế giá»›i cÅ©ng theo cáºu ta nhẹ nhà ng phi, bay trượt nhÆ° bị thu hút bằng ảo thuáºt và o trong yết hầu mỹ miá»u của hoa, và o sâu và chuồi xuống dÆ°á»›i, ở đó má»i sá»± chỠđợi Ä‘á»u được Ä‘á»n đáp và má»i linh cảm Ä‘á»u trở thà nh chân lý.
Má»—i sá»± xuất hiện ở trên địa cầu là má»™t biểu tượng và má»—i biểu tượng là má»™t cánh cá»a mở ngõ cho linh hồn sẵn sà ng Ä‘i và o ná»™i tâm của thế giá»›i, nÆ¡i mà tha nhân cùng vá»›i tôi vÄ©nh viá»…n là má»™t. Má»—i ngÆ°á»i trong Ä‘á»i mình Ä‘á»u đã gặp gỡ đâu đây trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i cánh cá»a mở ngỠđó, má»—i ngÆ°á»i đã có má»™t lúc nà o đấy bắt chợp được ý nghÄ© rằng tất cả những Ä‘iá»u mắt thấy tai nghe Ä‘á»u là biểu tượng, sau biểu tượng nà y hiển hiện cõi tâm linh và đá»i sống vÄ©ng cá»u. NhÆ°ng Ãt ngÆ°á»i đã Ä‘i qua cánh cá»a mở đó và chịu đánh đổi vẻ đẹp bên ngoà i để lấy cái thá»±c chất ná»™i tâm còn lá» má» trong tâm khảm.
Äối vá»›i cáºu bé Anselm thì đóa hoa tÃm xanh lÆ¡ kia xuất hiện nhÆ° má»™t câu há»i câm nÃn và thao thức mà tâm hồn cáºu mÆ¡ hồ sục soạn trong nguồn suối trá»±c giác má»™t câu giải đáp thÃch ứng. NhÆ°ng rồi nét muôn mà u muôn vẻ đáng yêu của vạn váºt lại lôi kéo cáºu Ä‘i nÆ¡i khác, và o những cuá»™c tỉtê hay đùa giỡn vá»›i cá» và đá sá»i, vá»›i cá» dại bụi cây, vá»›i côn trùng và vá»›i tất cả tình bằng hữu của thế giá»›i bé nhá» của cáºu, lắm khi cáºu đắm mình ngắm nghÃa, quan sát chÃnh bản thân mình, giao trá»n tâm tÆ° và o những Ä‘iá»u khác lạ của thân thể, nhắm mắt nghe những cảm xúc kỳ lạ, những kÃch thÃch và tưởng tượng trong cổ và mồm má»—i khi nuốt, hoặc khi hát hay thở, cảm thông được ngay cả con Ä‘Æ°á»ng và lối và o, nÆ¡i mà linh hồn thông thÆ°á»ng vá»›i linh hồn. Cáºu quan sát má»™t cách ngạc nhiên những hình mà u đầy ý nghÄ©a thÆ°á»ng xuất hiện trong bóng tối Ä‘á» bầm khi cáºu nhắm nghiá»n đôi mắt lại, những dấu vết và các vòng bán nguyệt mà u xanh lÆ¡ hoặc Ä‘á» thẫm có những Ä‘Æ°á»ng nét sáng trong chen và o giữa. Äôi khi Anselm lại cảm nháºn vá»›i ná»—i xúc Ä‘á»™ng vừa vui vừa kinh hãi sá»± liên hệ muôn vẻ giữa thị giác và thÃnh quan, giữa khứu giác và vị giác và cảm nghe trong má»™t khoảnh khắc đẹp ngắn ngủi thanh âm, lá»i và các vần chữ thân thuá»™c vá»›i nhau và đồng loại vá»›i mà u Ä‘á» và xanh, vá»›i cứng và má»m, hoặc cáºu ta kinh ngạc khi ngá»i má»™t ngá»n rau hay má»™t rá»… cây xanh được bóc ra, hÆ°Æ¡ng và vị sao mà gần gÅ©i nhau lạ thÆ°á»ng đến thế, lắm lúc chúng lại tan hòa và o nhau và trở thà nh duy nhất má»™t cách kỳ diệu.
Tất cả má»i trẻ thÆ¡ Ä‘á»u cảm thấy nhÆ° váºy dù cho cÆ°á»ng Ä‘á»™ nhạy cảm khác biệt nhau. - rất nhiá»u trẻ thÆ¡, những lắng nghe, những khám phá đó thÆ°á»ng biến mất Ä‘i nhÆ° chẳng bao giá» hiện hữu, trÆ°á»›c khi đứa trẻ có thể Ä‘á»c được những vần chữ đầu tiên. NÆ¡i những trẻ thÆ¡ khác vẻ bà nhiệm của tuổi thÆ¡ vẫn còn lẩn quẩn rất gần và chúng vẫn còn mang theo dÆ° âm của nó cho đến lúc tóc nhuá»™m mà u sÆ°Æ¡ng và trong những ngà y muá»™n mà ng mệt má»i của cuá»™c Ä‘á»i. Tất cả má»i trẻ thÆ¡, bao lâu chúng còn ở trong sá»± bà máºt của cuá»™c sống, Ä‘á»u báºn tâm vá»›i má»™t Ä‘iá»u quan trá»ng duy nhất : vá»›i chÃnh mình và vá»›i má»i tÆ°Æ¡ng quan đầy bà ẩn giữa con ngÆ°á»i mình và thế giá»›i bao quanh. Kẻ Ä‘i tìm và nhà hiá»n triết thÆ°á»ng quay vá» những mối báºn tâm nà y sau những năm chÃn mùi suy tÆ°, còn phần đông thì quên lãng và rá»i bá» rất sá»›m thế giá»›i ná»™i tâm của Ä‘iá»u trá»ng đại tháºt sá»± kia vÄ©nh viá»…n để suốt Ä‘á»i lang thang trong những sai lầm há»—n tạp đầy những lo âu, Æ°á»›c muốn và mục Ä‘Ãch, trong đó không có cái gì hiện hữu trong ná»™i tâm sâu kÃn của há», trong đó không có cái gì có thể dẫn dắt há» tìm đến cõi lòng sâu xa nhất và trở lại quê nhà được.
NhÆ° thế những mùa hè và mùa thu trẻ dại của Anselm cứ đến dịu dà ng và đi nhẹ nhà ng, cứ thế luân lÆ°u hoa tuyết chuông, hoa tÃm, hoa hoà ng tháºp, hoa huệ, hoa hồng, hoa xanh thẩm nở rồi tà n, rồi lại nở, vẫn đẹp đẽ và phong phú nhÆ° tá»± bao giá». Anselm sống vá»›i hoa, chim và hoa tâm sá»± vá»›i cáºu, cây và suối lắng nghe cáºu, và cáºu thÆ°á»ng Ä‘em những vần chữ táºp viết đầu tiên, những âu lo bằng hữu đầu tiên giải tá» vá»›i khu vÆ°á»n, vá»›i mẹ, vá»›i những viên đá sặc sỡ ở bồn hoa.
NhÆ°ng có má»™t lần mùa xuân đến nhÆ°ng mùa xuân lại không rá»™n rã và đượm mùi nhÆ° tất cả mùa xuân trÆ°á»›c đây, chim sáo cÅ©ng hót véo von nhÆ°ng lá»i ca không phải là là bà i hát cÅ©, hoa huệ tÃm cÅ©ng nở nhÆ°ng không còn những giấc mÆ¡, những hình dáng thần thoại, ẩn hiện và o ra trên con Ä‘Æ°á»ng viá»n và ng của Ä‘Ã i hoa nữa. Những trái dâu Ä‘á» vẫn tÆ°Æ¡i cÆ°á»i núp sau đám lá xanh và bÆ°Æ¡m bÆ°á»›m vẫn bay rá»™n rà ng lấp lánh trên những già n hoa cao, nhÆ°ng tất cả không còn nhÆ° trÆ°á»›c nữa và cáºu bé báºn tâm vá»›i những chuyện khác, ngay vá»›i mẹ cáºu ta cÅ©ng đã nhiá»u lần gây gổ rồi. ChÃnh cáºu cÅ©ng không hiểu duyên cá»› tại sao có Ä‘iá»u gì là m cáºu Ä‘au Ä‘á»›n trong lòng, tại sao có má»™t Ä‘iá»u gì đấy luôn luôn quấy rầy cáºu. Chỉ biết là thế giá»›i đã đổi thay, tình bằng hữu từ trÆ°á»›c đến nay đã rá»i rụng và để lại cáºu trá» trá»i má»™t mình.
Và nhÆ° thế má»™t năm trôi qua, rồi má»™t năm nữa, Anselm không còn là má»™t chú bé con, những viên sá»i sặc sỡ ở bồn hoa trở nên buồn nản, những đóa hoa đã nhÆ° thà nh câm và những con bá» rầy bị cáºu lấy kim xâu bá» và o há»™p đồ chÆ¡i : linh hồn cáºu Ä‘ang bÆ°á»›c và o con Ä‘Æ°á»ng vòng dà i và chông gai. Những cố tri đã bị chà đạp và héo hắt Ä‘i rồi. Chà ng trẻ tuổi vá»™i vã lăn xả và o Ä‘á»i, cuá»™c Ä‘á»i nhÆ° má»›i bắt đầu từ đây. Äã qua rồi và chìm trong quên lãng là cái thế giá»›i biểu tượng ngà y xÆ°a, những Æ°á»›c mÆ¡ má»›i mẻ và những con Ä‘Æ°á»ng má»›i lạ quyến rÅ© cáºu Ä‘i xa. Có chăng là má»™t chút măng trẻ còn thoang thoảng nhÆ° má»™t hÆ°Æ¡ng thÆ¡m trong tia nhìn xanh và phất phÆ¡ trong má»› tóc má»m mại của chà ng, nhÆ°ng chà ng không thÃch Ä‘iá»u đó nhất là khi được nhắc nhở đến. Chà ng cắt tóc ngắn Ä‘i và sá»a tia nhìn cho có vẻ bạo tợn và sà nh sá»i hÆ¡n lên. Chà ng gây vÅ© bão trong những năm đầy chỠđợi và lo âu. Khi là má»™t ngÆ°á»i há»c trò và bạn tốt, khi thì trÆ¡ trá»i và rụt rè, khi thì vùi đầu trong vở đến khuya, khi thì Ä‘iên cuồng ồn à o trong những quán rượu. Chà ng phải rá»i quê nhà và chỉ gặp lại quê cÅ© trong những lần hiếm hoi vá» thăm nhà ngắn ngủi, vá» nhà vá»›i mẹ, chà ng bây giá» là má»™t chà ng trai đã đổi thay, trưởng thà nh, ăn diện thanh lịch. Chà ng thÆ°á»ng mang theo bạn bè, mang theo sách vở, luôn luôn những thứ khác lạ và khi chà ng Ä‘i qua khu vÆ°á»n cÅ©, khu vÆ°á»n thu lại bé nhá» và bặt tiếng trÆ°á»›c tia nhìn lÆ¡ đãng của chà ng. Không bao giá» nữa chà ng nhìn thấy những câu chuyện ở những Ä‘Æ°á»ng gân sặc sỡ của các viên sá»i và lá cây. Không bao giá» nữa chà ng nhìn ra thượng đế và vÄ©nh cá»u cÆ° ngụ nÆ¡i vẻ bà máºt của đóa hoa huệ tÃm.
Anselm đã là há»c trò và sinh viên, chà ng trở vá» quê vá»›i mÅ© Ä‘á» rồi mÅ© xanh, vá»›i má»™t và nh râu mép lÆ¡ thÆ¡ và rồi vá»›i má»™t bá»™ râu. Chà ng mang sách ngoại ngữ vá» và có lần má»™t con chó và trong cặp da treo ở ngá»±c chà ng, khi thì đầy nắp những bà i thÆ¡ má»›i viết, khi thì mấy tá» giấy chép những danh ngôn xÆ°a, khi thì những tranh há»a và thÆ° từ của những cô gái đẹp. Chà ng trở vá» quê sau má»™t thá»i gian sống ở ngoại quốc và lênh đếnh trên má»™t chiếc tà u lá»›n ở biển cả. Chà ng trở vá» và trở thà nh má»™t há»c giả trẻ, mang mÅ© Ä‘en và bao tay mà u sẫm, những ngÆ°á»i láng giá»ng cÅ© ngả mÅ© khi gặp chà ng và gá»i chà ng "Ông Giáo SÆ°" dù chà ng chÆ°a phải là giáo sÆ°. Chà ng trở vá» và mặc áo tang, Ä‘i lặng lẽ nghiêm trang sau chiếc xe tang nÆ¡i mẹ già chà ng yên ngủ trong chiếc quan tà i kết hoa. Và từ đó chà ng trở vá» cà ng hiếm hoi hÆ¡n.
Bấy giá» Anselm sống ở đô thị, dạy sinh viên và được xem là má»™t há»c giả nổi tiếng. Chà ng sống cÅ©ng giống má»i ngÆ°á»i trên thế gian, cÅ©ng Ä‘i, cÅ©ng dạo chÆ¡i, cÅ©ng ngồi, cÅ©ng đứng, trong y phục trang nhã, nghiêm nghị hay thân máºt vá»›i đôi mắt nhanh nhẹn và đôi khi hÆ¡i mệt má»i : Chà ng đã là má»™t nhân váºt và má»™t nhà nghiên cứu, đúng nhÆ° chà ng đã mong muốn. Lúc bấy giá» tình trạng của chà ng tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° những năm cuối của thá»i trẻ thÆ¡. Chà ng bá»—ng thấy những năm trôi nhanh sau lÆ°ng mình và chà ng vẫn đứng trÆ¡ trá»i kỳ cục và không thá»a mãn ở thế gian, cái thế gian mà chà ng đã luôn luôn mải mê theo Ä‘uổi. Chà ng nháºn thấy là m giáo sÆ° cÅ©ng không phải là hạnh phúc tháºt sá»±, được dân chúng, sinh viên chà o đón kÃnh trá»ng cÅ©ng không phải là má»™t hứng thú sung mãn. Tất cả Ä‘iá»u đó Ä‘á»u tà n úa và biến thà nh cát bụi, hạnh phúc thì thấy xa vá»i ở trong tÆ°Æ¡ng lai và con Ä‘Æ°á»ng Ä‘i đến đó xem ra nóng ná»±c, bụi báºm và tầm thÆ°á»ng.
Trong khoảng thá»i gian nà y, Anselm thÆ°á»ng hay đến chÆ¡i nhà má»™t ngÆ°á»i bạn có cô em thu hút chà ng. Bây giá» chà ng không chạy theo dá»… dà ng má»™t khuôn mặt đẹp nữa, Ä‘iá»u đó cÅ©ng đã đổi khác, chà ng cảm thấy rằng hạnh phúc phải đến vá»›i chà ng má»™t cách đặc biệt hÆ¡n và không thể nằm ở sau má»—i cánh cá»a được. Chà ng rất thÃch cô em gái bạn và đôi khi chà ng tưởng yêu nà ng tháºt tình. NhÆ°ng nà ng là má»™t cô gái đặc biệt, má»—i bÆ°á»›c Ä‘i, má»—i lá»i nói của nà ng Ä‘á»u được tô Ä‘iểm má»™t vẻ riêng và không phải luôn luôn dá»… dà ng để đến vá»›i nà ng cÅ©ng nhÆ° để bắt đúng nhịp vá»›i nà ng. Anselm thÆ°á»ng cãi vã vá»›i chÃnh mình vá» cô bạn gái, má»—i chiá»u lúc chà ng Ä‘i Ä‘i lại lại má»™t mình trong căn nhà cô Ä‘Æ¡n và nghiá»n ngẫm nghe tiếng bÆ°á»›c chân của mình vang trong phòng, lòng ngổn ngang những ý nghÄ©, nà ng lá»›n tuổi hÆ¡n chà ng để là m vợ nhÆ° chà ng muốn. Nà ng rất kỳ cục và chắc sẽ rất khó khăn nếu cùng má»™t lúc sống vá»›i nà ng đồng thá»i lại muốn theo Ä‘uổi tham vá»ng của mình bởi vì nà ng không bao giá» muốn nghe nói đến chữ tham vá»ng. Nà ng không khá»e mạnh lắm và không thể chịu Ä‘á»±ng khách khứa, tiệc tùng. Nà ng thÃch nhất sống vá»›i hoa, âm nhạc, vá»›i má»™t quyển sách bên mình trong sá»± yên tÄ©nh cô Ä‘Æ¡n, trong sá»± chỠđợi xem ai có đến vá»›i nà ng không và để mặc thế giá»›i trôi xuôi. Äôi khi nà ng rất má»ng manh và dá»… cảm đến ná»—i những gì xa lạ Ä‘á»u là m cho nà ng Ä‘au Ä‘á»›n và dá»… khóc. Rồi sau đó nà ng lại rá»±c rỡ má»™t cách trầm tÄ©nh và thanh thoát trong má»™t thứ hạnh phúc riêng lẻ và những ai thấy Ä‘iá»u đó Ä‘á»u cảm thấy rằng tháºt là khó để trao tặng cho ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà đẹp hiếm có nà y má»™t Ä‘iá»u gì cÅ©ng nhÆ° để có má»™t ý nghÄ©a nà o đó đối vá»›i nà ng. Anselm thÆ°á»ng tin rằng nà ng yêu chà ng, đôi khi chà ng thấy là tuồng nhÆ° nà ng chẳng yêu ai mà chỉ dịu dà ng và thân máºt vá»›i tất cả và không theo dõi má»™t thứ gì ở thế gian ngoà i sá»± được yên tÄ©nh. Còn chà ng, thì lại muốn đòi há»i ở Ä‘á»i sống má»™t thứ khác nữa và nếu nhÆ° chà ng lấy vợ thì Ä‘á»i sống và tiếng rá»™n rã, sá»± hiếu khách phải có ở trong nhà má»›i được.
Má»™t lần chà ng nói vá»›i nà ng : "Iris, Iris thân yêu, nếu thế giá»›i được an bà i khác Ä‘i, nếu không có gì khác ngoà i thế giá»›i đẹp đẽ và dịu dà ng vá»›i hoa, tÆ° tưởng và âm nhạc của em, thì tôi sẽ không ao Æ°á»›c gì hÆ¡n là được sống suốt Ä‘á»i bên em, nghe em kể chuyện và sống cùng em trong tÆ° tưởng. Riêng tên của em thôi cÅ©ng đủ là m cho tôi dá»… chịu, Iris là má»™t tên tuyệt diệu, tôi không biết là tên đó nhắc nhở cho tôi má»™t Ä‘iá»u gì."
Iris đáp : "Anh biết là hoa huệ tÃm và và ng mang tên Iris chứ ?" "Vâng, chà ng kêu lên trong cảm giác lo sợ, tôi biết chứ và điá»u đó cÅ©ng đã đẹp rồi. NhÆ°ng má»—i khi tôi nói tên em thì tuồng nhÆ° tên em muốn nhắc cho tôi má»™t Ä‘iá»u, tôi không biết là điá»u gì, hình nhÆ° nó gắn liá»n vá»›i ká»· niệm sâu xa và trá»ng đại đối vá»›i tôi, nhÆ°ng tôi không biết và không tìm ra được Ä‘iá»u đó là gì."
Iris mỉm cÆ°á»i vá»›i chà ng trai, trong lúc chà ng ta đứng trÆ¡ ra đó và lấy tay chùi trán. "Má»—i lần em Ä‘á»u cảm thấy nhÆ° thế, nà ng nói bằng giá»ng nhẹ nhÆ° chim, khi em ngá»i má»™t bông hoa. Má»—i lần tim em Ä‘á»u cho rằng gắn liá»n vá»›i hÆ°Æ¡ng thÆ¡m kia đã luôn luôn có má»™t ká»· váºt để nhá»› đến, má»™t cái gì đẹp và quý báu tuyệt trần, ká»· váºt đó trÆ°á»›c đây là của em và bị đánh mất Ä‘i. Vá»›i âm nhạc và đôi khi vá»›i thÆ¡ văn cÅ©ng thế, ở đó Ä‘á»™t nhiên lóe sáng má»™t váºt gì trong chá»›p mắt, và nhÆ° ngÆ°á»i ta thấy lại được quê hÆ°Æ¡ng đã mất bá»—ng nhiên hiện ra trong thung lÅ©ng dÆ°á»›i chân mình và rồi giây phút đó biến mất Ä‘i và bị quên lãng. Anselm thân mến ! Em tin rằng chúng ta hiện hữu ở trên quả đất nà y có ý nghÄ©a ấy cho sá»± hồi tưởng, tìm kiếm và lắng nghe những hình dáng mà u sắc âm thanh đã mất, và quê hÆ°Æ¡ng tháºt sá»± của chúng ta chÃnh là ở Ä‘Ã ng sau đó."
"Em nói hay quá ! Anselm nói mÆ¡n và cảm thấy trong lồng ngá»±c nhói lên má»™t rung Ä‘á»™ng gần nhÆ° Ä‘au Ä‘á»›n, tuồng nhÆ° có má»™t cây kim chỉ nam dấu kÃn báºt chỉ má»™t cách nhất định và o mục tiêu xa xăm nà o đó của chà ng. Mục tiêu nà y hoà n toà n khác vá»›i mục tiêu mà chà ng nhắm cho Ä‘á»i chà ng và điá»u đó là m Ä‘au. Chà ng tá»± há»i mình có nên phung phà cả cuá»™c Ä‘á»i trong những giấc má»™ng vá»›i những chuyện thần thoại đẹp đẽ kia không. Bẵng Ä‘i má»™t dạo bá»—ng có má»™t hôm Anselm trở vá» từ má»™t cuá»™c viá»…n du cô Ä‘Æ¡n, thấy gian phòng trống trải chà o đón mình má»™t cách lạnh lẽo và ngá»™t ngạt, chà ng liá»n Ä‘i đến thăm bạn và nghÄ© sẽ cầu nà ng Iris xinh đẹp là m vợ.
Chà ng nói vá»›i nà ng : "Iris Æ¡i ! Tôi không muốn tiếp tục sống nhÆ° thế nà y nữa. Em luôn là ngÆ°á»i bạn tốt vá»›i tôi, tôi phải nói vá»›i em tất cả. Tôi phải có vợ, nếu không thì cuá»™c sống sẽ trống rá»—ng và vô nghÄ©a và tôi có thể ao Æ°á»›c má»™t ngÆ°á»i vợ nà o khác hÆ¡n là em, đóa hoa yêu quý ? Em có bằng lòng không hở Iris ? Em sẽ có các thứ hoa nhiá»u nhÆ° có thể tìm được trên thế gian, em sẽ có má»™t khu vÆ°á»n đẹp nhất thế gian. Em có muốn đến vá»›i tôi không ?"
Iris nhìn rất lâu và yên lặng và o mắt chà ng, nà ng không mỉm cÆ°á»i và không Ä‘á» mặt, rồi trả lá»i bằng má»™t giá»ng chắc chắn : "Anselm à , em không ngạc nhiên vá» câu há»i của anh, em yêu anh dù không bao giá» nghÄ© là em sẽ trở thà nh vợ anh. NhÆ°ng mà xem đây, ngÆ°á»i bạn của em, em sẽ có những đòi há»i to lá»›n cho kẻ nà o muốn lấy em là m vợ. Em sẽ có những đòi há»i lá»›n hÆ¡n những ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà khác. Anh đã muốn hiến dâng cho em nhiá»u hoa và có ý tốt vá»›i em. NhÆ°ng em có thể sống không có hoa và không có âm nhạc, em có thể là m Ä‘iá»u đó và nhịn nhiá»u thứ khác nếu cần phải nhÆ° thế. Chỉ có má»™t Ä‘iá»u em không thể và không muốn thiếu Ä‘i : đấy là em không thể sống má»™t ngà y mà âm nhạc trong con tim của em không phải là điá»u chÃnh yếu. Nếu em sống vá»›i má»™t ngÆ°á»i chồng thì ngÆ°á»i đó phải là kẻ có âm nhạc trong ná»™i tâm hòa hợp tốt đẹp và thanh thoát vá»›i tiết tấu âm thanh của em, và hÆ¡n nữa âm nhạc của ngÆ°á»i ấy phải là ước muốn duy nhất của Ä‘á»i chà ng. Anh có thể là m được nhÆ° váºy không hỡi bạn của em ? Có lẽ rồi anh sẽ không được nổi tiếng và có danh vá»ng nữa, nhà của anh sẽ yên tÄ©nh và các nếp nhăn ở trên trán anh mà em đã thấy từ bao năm qua phải được rá»a trôi Ä‘i. á»’ Anselm Æ¡i ! Không được đâu. Hãy xem, con ngÆ°á»i anh vẫn nhÆ° thế, vẫn là ngÆ°á»i cứ phải há»c cho đến khi những nếp nhăn ở trán cà y sâu thêm, vẫn là ngÆ°á»i luôn luôn tạo ra những lo âu má»›i, còn em, và những gì tâm tÆ° hiện hữu của em, những cái ấy anh có yêu thÃch đấy và thấy nó hay hay đấy, nhÆ°ng đối vá»›i anh và nhiá»u ngÆ°á»i khác thì chúng cÅ©ng chỉ là má»™t trò chÆ¡i thanh nhã. Anh nghe em đây : tất cả những gì vá»›i anh bây giá» là trò chÆ¡i thì vá»›i em chÃnh là cuá»™c sống và bây giá» phải là cuá»™c sống đối vá»›i anh, còn tất cả những gì anh đã Ä‘em cá»±c nhá»c và lo âu để là m nên thì đối vá»›i em cái ấy là trò chÆ¡i, và theo em chẳng đáng giá gì để sống cho chúng cả. Em sẽ không thay đổi nữa đâu, Anselm à , bởi vì em sống theo má»™t quy luáºt nằm trong tim em. NhÆ°ng anh cóthể đổi khác không ? Và anh sẽ phải đổi khác Ä‘i, nếu muốn lấy em là m vợ."
Bị đánh trúng tâm lý, Anselm lẳng lặng trÆ°á»›c ý muốn của nà ng, ý muốn mà chà ng đã cho là yếu á»›t và đùa bỡn. Chà ng ngáºm câm và bóp nát má»™t bông hoa lấy ở bà n trong bà n tay run rẩy của chà ng. Bấy giá» Iris dịu dà ng lấy bông hoa ở bà n tay chà ng ra, cá» chỉ nà y nhÆ° má»™t lá»i trách móc nặng đâm thẳng và o tim chà ng nà ng bá»—ng mỉm cÆ°á»i má»™t cách rạng rỡ và đáng yêu, khi bất ngá» tìm ra trong bóng tối má»™t giải đáp : Nà ng nói nhá» nhẹ và hÆ¡i Ä‘á» mặt lên: "Em có má»™t ý kiến. Có lẽ anh sẽ thấy nó kỳ cục và cho đó là má»™t tánh chÆ°á»›ng, nhÆ°ng ý kiến nà y không phải là má»™t tánh chÆ°á»›ng đâu. Anh muốn nghe chăng? và anh có muốn chấp thuáºn nó để nó quyết định cho chúng ta chăng?"
Anselm nhìn chăm chú cô bạn gái mà chẳng hiểu gì cả, lo âu hiện lên ở nét mặt xanh xao. Nụ cÆ°á»i mỉm của nà ng buá»™c chà ng tin cẩn nà ng và nói vâng. "Em muốn Ä‘Æ°a cho anh má»™t công việc," nà ng vừa nói và bá»—ng trở nên nghiêm trang.
"Nầy, em hãy nói Ä‘i, đó là quyá»n của em." Anselm trả lá»i tùng phục. Nà ng nói: "Äây là điá»u nghiêm trá»ng của em và là lá»i nói cuối cùng của em. Anh có muốn đón nháºn nó nhÆ° đến từ linh hồn của em và không mặc cả so Ä‘o, dù cho anh không hiểu ngay Ä‘iá»u đó không?." Anselm hứa. Bây giá» nà ng vừa nói vừa đứng dáºy và đưa tay cho chà ng.
"Nhiá»u lần anh đã nói vá»›i em là má»—i khi anh nói tên em anh Ä‘á»u cảm thấy nhá»› đến má»™t Ä‘iá»u gì đã bị quên lãng nhÆ°ng đối vá»›i anh đã là rất trá»ng đại và thần thánh. Äó là má»™t dấu hiệu, Anselm à , và điá»u đó đã thúc đẩy anh trong má»i năm đến vá»›i em, em cÅ©ng tin là anh đã đánh mất và quên Ä‘i má»™t Ä‘iá»u gì quan trá»ng và thần thánh trong linh hồn mình, Ä‘iá»u đó cần phải được đánh thức lại, trÆ°á»›c khi anh có thể tìm ra hạnh phúc và đạt tá»›i định mệnh của anh: hãy Ä‘i và hãy nhìn cho đến khi tìm lại cho được trong ký ức anh Ä‘iá»u đó, Ä‘iá»u mà anh nhá»› đến má»—i khi nói tên em. Ngà y nà o anh tìm ra được thì ngà y ấy em sẽ là vợ anh, sẽ Ä‘i vá»›i anh đến nÆ¡i nà o anh muốn và sẽ không có Æ°á»›c muốn nà o nữa ngoà i Æ°á»›c muốn của anh."
Chà ng Anselm bối rối bà ng hoà ng muốn ngắt lá»i nà ng và trách rằng lá»i yêu cầu đó là má»™t tÃnh chÆ°á»›ng nhÆ°ng tia nhìn trong sáng của nà ng nhắc nhở lá»i chà ng đã hứa nên chà ng phải ngáºm yên. Vá»›i cặp mắt má»i mệt và chịu thua chà ng nắm tay nà ng Ä‘Æ°a lên môi hôn và từ giã. Trong Ä‘á»i chà ng đã nháºn nhiá»u bổn pháºn và đã giải quyết chúng, nhÆ°ng không bổn pháºn nà o kỳ lạ, quan trá»ng mà lại nản chà nhÆ° bổn pháºn nà y. Ngà y ngà y chà ng Ä‘i lang thang và ngẫm nghÄ© vá» nó đến mệt đừ, có những lúc chà ng tuyệt vá»ng và giáºn dữ cho công việc nà y là má»™t tÃnh khùng của Ä‘Ã n bà và đã toan vứt Ä‘i không nghÄ© đến nữa. NhÆ°ng rồi trong thâm tâm chà ng có Ä‘iá»u gì và nhÆ° má»™t chút Ä‘au bà ẩn má»ng manh, má»™t nhắc nhở không lá»i rất dịu dà ng phản đối lại ý nghÄ© đó. Giá»ng nói nhá» nhẹ nà y, giá»ng nói Ä‘i từ thâm tâm của chÃnh chà ng, đã đồng tình vá»›i Iris và cÅ©ng đòi há»i nhÆ° nà ng váºy.
Duy công việc đó quả tháºt là khó khăn cho ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông trà thức nà y. Chà ng phải nhá»› lại Ä‘iá»u mà từ lâu chà ng đã quên khuấy Ä‘i, chà ng phải gỡ cho ra má»™t sợi dây và ng duy nhất khá»i tấm lÆ°á»›i nhện của những năm dà i đã chìm mất và o lãng quên, chà ng phải vá»›i bắt bằng hai tay và phải Ä‘em lại cho ngÆ°á»i yêu má»™t thức gì mà thức đó không chi khác hÆ¡n là má»™t tiếng chim kêu đã thoảng Ä‘i, má»™t thoáng bay của cảm hứng hay u sầu khi nghe má»™t bản nhạc, má»™t thứ gì còn má»ng manh hÆ¡n, phôi pha hÆ¡n và vô hình hÆ¡n tÆ° tưởng, hÆ° vô hÆ¡n má»™t giấc má»™ng ban đêm, và lãng đãng vô định còn hÆ¡n sÆ°Æ¡ng mù buổi sáng.
Lắm lúc, chà ng đã toan vất Ä‘i tất cả vì chán nản và cáu kỉnh, thôi không tìm kiếm nữa, thì tuồng nhÆ° vô tình có cái gì thổi nhẹ và o chà ng nhÆ° má»™t hÆ¡i thở từ những khu vÆ°á»n xa xôi, chà ng thì thầm vá»›i mình tên Iris, 10 lần và nhiá»u lần hÆ¡n, nhá» nhẹ và đùa cợt nhÆ° khi ngÆ°á»i ta thỠâm thanh trên má»™t phÃm Ä‘Ã n căng dây Iris," chà ng thì thà o, "Iris" và vá»›i má»™t cÆ¡n Ä‘au nhẹ chà ng cảm thấy trong thâm tâm có Ä‘iá»u gì Ä‘ang chuyển Ä‘á»™ng, y nhÆ° trong má»™t căn nhà cÅ© bị bá» hoang cánh cá»a vô cá»› bá»—ng mở ra và tấm song kêu kẽo kẹt. Chà ng kiểm soát lại những hoà i niệm mà chà ng tưởng đã mang trong mình má»™t cách thứ lá»›p. ChÃnh trong lúc kiểm Ä‘iểm nà y chà ng Ä‘i đến những khám phá kỳ lạ và kinh ngạc. Kho tà ng ká»· niệm quả là vô cùng bé nhá» hÆ¡n là chà ng tưởng : ngoảnh lại thì thấy những năm tròn mất Ä‘i và đứng trÆ¡ trống rá»—ng nhÆ° những trang giấy không có chữ viết. Chà ng bắt gặp mình phải cố gắng lắm má»›i tưởng tượng lại rõ rệt hình ảnh của mẹ, chà ng đã hoà n toà n quên không biết cô gái hồi chà ng còn thÆ° sinh theo Ä‘uổi tán tỉnh say mê má»™t năm tròn tên là gì. Chà ng sá»±c nhá»› đến con chó ngà y xÆ°a chà ng mua trong má»™t phút bốc đồng hồi còn là sinh viên, chú ta đã sống vá»›i chà ng má»™t quãng thá»i gian lâu. Váºy mà phải mất mấy ngà y chà ng má»›i nhá»› lại được tên con chó.
Lòng đầy Ä‘au thÆ°Æ¡ng, chà ng trai tá»™i nghiệp nghiệm ra vá»›i bao ná»—i buồn nản và lo âu chồng chất quãng Ä‘á»i sau lÆ°ng mình đã tiêu tan và trống rá»—ng biết bao, quãng Ä‘á»i đó không phụ thuá»™c và o chà ng nữa mà xa lạ và không liên hệ gì đến chà ng, tỉ nhÆ° Ä‘iá»u mà xÆ°a kia ta đã thuá»™c nằm lòng nhÆ°ng bây giá» phải mệt nhá»c ráp lại từng mảnh vụn vô vị. Chà ng bắt đầu viết, chà ng muốn quay vá» từng năm từng năm má»™t viết lại những mảnh sống quan trá»ng của Ä‘á»i mình, để được nắm lại chúng chắc chắn trong tay. NhÆ°ng ở đâu là những mảnh Ä‘á»i quan trá»ng nhất ? Lúc chà ng trở thà nh giáo sÆ° chăng ? Lúc chà ng có lần là ông tiến sÄ©, là cáºu há»c sinh, là chà ng sinh viên chăng, hay là có lần trong quãng thá»i gian đã bặt tăm lúc cô gái nà y cô gái nỠđã là m chà ng vừa lòng má»™t thá»i gian chăng ? Hãi hùng chà ng ngÆ°á»›c nhìn lên : đó là đá»i sống chăng ? Và đá»i sống chỉ có thế thôi sao ? Chà ng Ä‘áºp tay và o trán và cÆ°á»i dữ dá»™i. Trong lúc đó thá»i gian vẫn trôi qua, chÆ°a bao giá» thá»i gian lại qua mau và tà n nhẫn đến thế. Má»™t năm đã chấm dứt và chà ng thấy mình vẫn đứng đúng má»™t chá»— nhÆ° trong giá» phút chà ng giã từ Iris. Tuy nhiên má»—i ngÆ°á»i ngoà i chà ng ra Ä‘á»u thấy và biết là chà ng đã thay đổi rất nhiá»u. Chà ng trở nên vừa già vừa trẻ hÆ¡n. Äối vá»›i bạn bè chà ng hầu nhÆ° thà nh xa lạ, ngÆ°á»i ta thấy chà ng lÆ¡ đãng, hay cáu và kỳ cục, lâu dần chà ng được mệnh danh là má»™t quái nhân, tháºt đáng tiếc cho chà ng, nhÆ°ng cÅ©ng do chà ng cứ ở váºy là m trai tân quá lâu mà ra thế đấy. Äã có lần chà ng quên cả bổn pháºn của mình và há»c trò chà ng đợi chà ng vô Ãch cả buổi, lại có khi chà ng lếch thếch trên Ä‘Æ°á»ng phố, lần theo những ngôi nhà và quét bụi của vệ thà nh bằng cái quần rách rÆ°á»›i lê thê. Nhiá»u ngÆ°á»i cho chà ng đã bắt đầu uống rượu. Lần khác có lúc chà ng bá»—ng ngÆ°ng lại chốc lát giữa má»™t bà i giảng trÆ°á»›c há»c trò, lục lạo trong trà nhá»› má»™t Ä‘iá»u gì, rồi mỉm cÆ°á»i má»™t cách trẻ thÆ¡ và nhiệt thà nh Ä‘iá»u mà ngÆ°á»i ta không bao giá» thấy chà ng là m, rồi tiếp tục giảng bằng má»™t giá»ng ấm áp và cảm Ä‘á»™ng Ä‘i thẳng và o tim của há»c trò.
Chà ng không biết rằng từ lâu má»™t ý nghÄ©a má»›i đã đến vá»›i chà ng trong chuyến thám hiểm vô vá»ng theo sau những hÆ°Æ¡ng thÆ¡m và dấu vết đã bị thổi mất của những năm tháng xa xÆ°a. Rất lắm khi chà ng nháºn thấy rằng đằng sau những Ä‘iá»u chà ng gá»i là ká»· niệm còn nằm những ká»· niệm khác nữa, và nhÆ° trên bức tÆ°á»ng đầy tranh vẽ đôi khi còn những bức tranh xÆ°a hÆ¡n bị vẽ chồng lên, nằm ngái ngủ ẩn sau những bức vẽ cÅ©. Có khi chà ng muốn soát ký ức để nhá»› vá» má»™t Ä‘iá»u gì, và dụ tên má»™t thà nh phố, ở đó kẻ du khách là chà ng đã dừng lại đôi ngà y, hay là nhá»› ngà y sinh nháºt của má»™t ngÆ°á»i bạn, hay nhá»› má»™t Ä‘iá»u gì đó và trong khi chà ng Ä‘Ã o bá»›i và lục lá»i má»™t mảng nhá» của dÄ© vãng nhÆ° má»™t đống tro tà n, chà ng bá»—ng sá»±c nhá»› má»™t Ä‘iá»u hoà n toà n khác hẳn. Má»™t thoáng hÆ¡i thở bao trùm lấy chà ng, nhu má»™t là n gió tháng tÆ°, hay nhÆ° má»™t ngà y sÆ°Æ¡ng mù tháng chÃn, chà ng ngá»i thấy má»™t hÆ°Æ¡ng thÆ¡m, nếm má»™t mùi vị và cảm thấy những cảm giác dịu dà ng âm u ở đâu đây, trên da, trong mắt, trong tim và dần dần Ä‘iá»u đó trở nên rõ rệt vá»›i chà ng : phải là và o má»™t ngà y nà o đó xÆ°a kia, trá»i xanh và ấm hay mát và xám, hay má»™t ngà y nà o đó, và tinh hoa của ngà y ấy đã được giữ lại trong tim chà ng và vẫn còn treo lÆ¡ lá»ng nhÆ° má»™t ká»· niệm lá» má» trong tâm tÆ°. Chà ng không thể tìm thấy lại được cái ngà y mùa xuân hay ngà y đông giá ấy trong quá khứ có tháºt của chà ng, cái ngà y mà chà ng đã ngá»i và đã cảm nháºn má»™t cách tháºt rõ rệt, chúng đã không có tên và không có số, có lẽ trong thá»i sinh viên, có lẽ lúc chà ng còn nằm trong nôi, nhÆ°ng thoáng hÆ°Æ¡ng xÆ°a đã thoảng vá» và chà ng cảm thấy trong lòng có Ä‘iá»u gì sống Ä‘á»™ng mà chà ng không biết và không thể gá»i tên hay xác định được. Lắm khi chà ng có cảm tưởng rằng khả dÄ© cÅ©ng xuyên qua cuá»™c Ä‘á»i hiện tại nà y những hoà i niệm ấy có thể lui vá» chạm mặt vá»›i những quá khứ của cuá»™c hiện hữu trÆ°á»›c đây, mặc dù chà ng mỉm cÆ°á»i nghi ngá» vá» Ä‘iá»u đó.
Có lắm Ä‘iá»u Anselm đã tìm thấy được trên các cuá»™c lang thang vô định qua những gỡ thẳm của ký ức, lắm Ä‘iá»u chà ng đã tìm thấy là m cho chà ng cảm Ä‘á»™ng và xao xuyến, cÅ©ng có Ä‘iá»u là m chà ng kinh hoảng và lo sợ, nhÆ°ng có má»™t Ä‘iá»u chà ng đã không tìm ra được, đấy là cái tên Iris có ý nghÄ©a gì đối vá»›i chà ng. Thuở ấy trong cÆ¡n dà y vò vì không thể tìm ra được Ä‘iá»u đó, chà ng trở vá» thăm lại quê cÅ©, thấy lại những khu rừng và các con Ä‘Æ°á»ng, những cầu gá»— và hà ng rà o, chà ng đứng trong khu vÆ°á»n của thá»i thÆ¡ dại cÅ© và cảm nghe sóng lòng rà o rạt, quá khứ bao trùm chà ng nhÆ° giấc má»™ng. Buồn bã và yên lặng chà ng rá»i chốn cÅ© trở vá» phố. Chà ng cáo bệnh và đuổi khách không tiếp má»™t ai. NhÆ°ng có má»™t ngÆ°á»i tìm đến. Äó là ngÆ°á»i bạn mà chà ng đã không gặp nữa từ ngà y chà ng xin cÆ°á»›i nà ng Iris.
NgÆ°á»i ấy đến và thấy Anselm ngồi lếch thếch trong thảo am tẻ ngắt của chà ng. "Dáºy Ä‘i !" NgÆ°á»i bạn nói, "Iris muốn gặp anh đấy !"
Anselm nhổm báºt dáºy : "Iris hả ! Chuyện gì xảy ra cho nà ng váºy ? Äấy tôi biết mà , biết mà !" NgÆ°á»i bạn dục : "," Ä‘i vá»›i tôi, Iris sắp chết, nà ng bị bệnh từ lâu rồi."
Hai ngÆ°á»i Ä‘i đến Iris, nà ng nằm trong giÆ°á»ng tÄ©nh dưỡng, nhẹ và gầy nhÆ° má»™t đứa trẻ, và mỉm cÆ°á»i rạng rỡ qua đôi mắt mở lá»›n. Nà ng Ä‘Æ°a tay trẻ thÆ¡ trắng và mảnh cho Anselm nắm, bà n tay nằm trong tay chà ng nhÆ° má»™t bông hoa, vẻ mặt nà ng nhÆ° đã biến sắc và nói : "Anselm Æ¡i ! Anh có giáºn em không ? Em đã Ä‘Æ°a cho anh má»™t sứ mệnh rất khó khăn, và em biết anh vẫn trung thà nh vá»›i nó. Hãy tiếp tục tìm kiếm và hãy Ä‘i con Ä‘Æ°á»ng đó cho đến khi anh đến Ä‘Ãch. Anh đã nghÄ© là vì em mà đi con Ä‘Æ°á»ng đó, nhÆ°ng anh Ä‘i chÃnh cho anh đấy, anh có biết Ä‘iá»u đó không ?"
"Anh linh cảm Ä‘iá»u đó" Anselm nói, "và bây giá» thì anh biết rồi. Äó là má»™t con Ä‘Æ°á»ng dà i, Iris à và anh đã toan trở gót từ lâu, nhÆ°ng anh không còn con Ä‘Æ°á»ng lùi nữa. Anh không biết rồi anh sẽ ra sao." Nà ng nhìn thẳng và o đôi mắt buồn rầu của Anselm, mỉm cÆ°á»i trong sáng và an ủi, Anselm cúi xuống trên bà n tay má»ng manh và khóc rất lâu đến ná»—i bà n tay nà ng đẫm cả nÆ°á»›c mắt của chà ng.
"Anh sẽ phải ra sao, nà ng nói bằng má»™t giá»ng mÆ¡ hồ nhÆ° má»™t tia sáng ká»· niệm, anh có phải ra sao, Ä‘iá»u đó anh phải tá»± há»i mình. Trong Ä‘á»i anh, anh đã tìm kiếm nhiá»u rồi. Anh đã tìm kiếm danh vá»ng, hạnh phúc và tri thức và anh đã kiếm em, Iris nhá» bé của anh. Tất cả Ä‘iá»u đó chỉ là những hình ảnh đẹp và chúng lìa bá» anh nhÆ° em phải lìa bá» anh bây giá». ChÃnh em cÅ©ng đã ở trong tâm trạng nà y. Luôn luôn em đã tìm kiếm và luôn luôn chúng là những hình ảnh đẹp đáng yêu và luôn luôn chúng lại rÆ¡i rụng và héo tà n. Bây giá» em không biết má»™t hình ảnh nà o nữa, em không tìm kiếm gì nữa, em Ä‘ang trở vá» quê nhà và chỉ cần bÆ°á»›c má»™t bÆ°á»›c nữa thôi là em ở trong Quê hÆ°Æ¡ng. Anselm Æ¡i, anh cÅ©ng sẽ Ä‘i đến đó và sẽ không còn những vết nhăn trên trán."
Nà ng xanh lÆ°á»›t đến ná»—i Anselm kêu lên tuyệt vá»ng : "Iris Æ¡i, hãy đợi má»™t chút đừng vá»™i Ä‘i ngay. Hãy để lại cho anh má»™t dấu gì để em khá»i mất Ä‘i hoà n toà n trong anh !" Iris gáºt đầu, nà ng Ä‘Æ°a tay lấy trong cốc thủy tinh ở bà n bên và đưa cho Anselm má»™t đóa hoa huệ xanh má»›i chá»›m nở.
"Anh hãy giữ lấy đóa hoa của em, hoa Iris, và đừng quên em, hãy tìm Iris và rồi anh sẽ đến vá»›i em được." Anselm nức nở đón giữ đóa hoa trong đôi tay và từ giã trong nÆ°á»›c mắt. Mấy hôm sau ngÆ°á»i bạn chà ng bắn tin, chà ng lại đến và giúp bạn trang hoà ng quan tà i nà ng bằng hoa và mang nà ng vá» vá»›i đất.
Thế rồi cả cuá»™c Ä‘á»i sụp đổ sau lÆ°ng chà ng, chà ng tưởng không thể nà o dệt tiếp được sợi dây và ng kia nữa. Chà ng thôi tất cả, rá»i bá» thà nh phố và sở là m và biệt tÃch trên thế gian. Äó đây ngÆ°á»i ta thỉnh thoảng thấy chà ng có lần xuất hiện nÆ¡i quê cÅ©, đứng tá»±a ngÆ°á»i và o hà ng rà o khu vÆ°á»n xÆ°a, nhÆ°ng khi má»i ngÆ°á»i há»i đến chà ng và nháºn lo lắng cho chà ng thì chà ng lại bá» Ä‘i và biến mất.
Chỉ có hoa huệ tÃm là vẫn đáng yêu đối vá»›i chà ng. Chà ng thÆ°á»ng cúi cong ngÆ°á»i trên đóa hoa, bất cứ ở đâu khi thấy hoa và khi chà ng Ä‘Æ°a mắt nhìn lâu và o Ä‘Ã i hoa, thì tá»±a hồ nhÆ° hÆ°Æ¡ng thÆ¡m và linh cảm vá» tất cả những gì quá khứ và vị lai Ä‘ang bay lại gần vá»›i nhau từ cái ná»n hoa mà u xanh nhạt ấy, cho đến khi chà ng buồn rầu tiếp tục bá» Ä‘i, bởi vì sá»± toại nguyện vá» Ä‘iá»u chà ng muốn biết đã không đến. NhÆ°ng lúc đó chẳng khác gì chà ng Ä‘ang rình ráºp ở má»™t cánh cá»a hé mở nà o đó nghe thấy sá»± bà nhiệm đáng yêu nhất mà chà ng tìm kiếm Ä‘ang hô hấp đằng sau cánh cá»a nhÆ°ng khi chà ng cho rằng bây giá» và bây giỠđây má»i sá»± phải hiện ra và thà nh tá»±u trong chà ng thì cánh cá»a đã đóng sáºp lại và ngá»n gió trần gian lại trải lạnh trên ná»—i cô Ä‘Æ¡n của chà ng.
Trong giấc mÆ¡ chà ng thấy mẹ nói chuyện vá»›i chà ng, trong bao năm đằng đẵng chÆ°a bao giá» chà ng cảm thấy hình dáng và nét mặt mẹ bây giá» lại gần gÅ©i và rõ rệt đến thế. Iris cÅ©ng hiện ra nói chuyện vá»›i chà ng. Khi chà ng tỉnh giấc, dÆ° âm vẫn còn vá»ng lại là m cho suốt ngà y hôm sau chà ng bần thần suy ngẫm. Chà ng không còn có má»™t nÆ¡i cố định nà o, Ä‘i lang thang xa lạ trên các miá»n quê, ngủ ở các nhà hoang, ngủ ở trong rừng, ăn bánh mì hay dâu dại, uống rượu hoặc sÆ°Æ¡ng Ä‘á»ng trên các bụi cây, chà ng cÅ©ng không biết đến nữa. Äối vá»›i nhiá»u ngÆ°á»i chà ng là má»™t thằng Ä‘iên, ngÆ°á»i khác thì cho chà ng là má»™t tên ảo thuáºt, nhiá»u kẻ hãi sợ chà ng, nhiá»u ngÆ°á»i chế nhạo chà ng, có lắm ngÆ°á»i lại thÆ°Æ¡ng chà ng. Chà ng há»c những Ä‘iá»u mà không bao giá» chà ng có thể : sống chung vá»›i trẻ con và chia xẻ những trò chÆ¡i kỳ lạ của chúng, nhÆ° nói chuyện vá»›i má»™t cà nh cây gãy hay vá»›i má»™t viên đá nhá». Äông và hè lÆ°á»›t qua bên chà ng, và chà ng thì cứ nhìn và o những Ä‘Ã i hoa, và o suối vá»›i hồ.
Äôi khi chà ng tá»± nói vá»›i mình : "Hình ảnh, tất cả chỉ là hình ảnh." NhÆ°ng táºn trong thâm tâm chà ng đã cảm nháºn được má»™t thá»±c thể, thá»±c thể nà y không phải là hình ảnh mà chà ng theo dõi, và đôi khi cái thá»±c thể trong lòng chà ng biết lên tiếng nói, giá»ng nói đã là giá»ng nói của Iris và của mẹ là niá»m an ủi và sá»± hy vá»ng. Có những phép mà u xảy đến cho chà ng và không là m chà ng ngạc nhiên. Và nhÆ° thế thuở ấy chà ng Ä‘á»™i tuyết băng qua má»™t hố thẳm đông giá, nÆ°á»›c đá má»c lên cứng bá»™ râu dà i. Và trong tuyết trắng bá»—ng có má»™t cây hoa Iris đứng Ä‘Æ¡n Ä‘á»™c chon vót mảnh mai, cây Ä‘ang đâm ra má»™t chồi hoa đẹp lẻ loi, chà ng cúi ngÆ°á»i xuống hoa và mỉm cÆ°á»i, bởi vì bấy giá» chà ng đã nháºn ra Ä‘iá»u mà Iris đã luôn luôn nhắc nhở chà ng. Chà ng đã nháºn ra giấc má»™ng trẻ thÆ¡ của chà ng và thấy con Ä‘Æ°á»ng mà u xanh nhạt có những Ä‘Æ°á»ng gân sáng dẫn và o trong sá»± bà nhiệm và trái tim của hoa ở giữa những chiếc Ä‘Å©a bằng và ng, và chà ng biết rằng đấy đã là nÆ¡i mà chà ng tìm kiếm, rằng ở đấy đã là cái bản thể tháºt sá»± chứ không còn là hình ảnh nữa.
Thế rồi những lá»i nhắn nhủ trá»—i lên vang vá»ng trong tim chà ng, những giấc mÆ¡ đến dìu chà ng Ä‘i và chà ng bÆ°á»›c và o má»™t túp lá»u, trong đó có nhiá»u trẻ con, chúng Ä‘Æ°a sữa cho chà ng uống và chà ng chÆ¡i đùa vá»›i chúng, chúng kể chà ng nghe những câu chuyện và kể rằng, ở trong rừng nÆ¡i những ngÆ°á»i là m than đã xảy ra má»™t phép lạ. Rằng ở đó ngÆ°á»i ta thấy cánh cá»a các linh hồn mở ra, và cánh cá»a nà y chỉ mở từng ngà n năm má»™t mà thôi. Chà ng lắng tai nghe và gáºt đầu biểu đồng tình vá»›i hình ảnh đáng yêu đó, chà ng tiếp tục Ä‘i, má»™t con chim hót trÆ°á»›c mặt chà ng trong bụi liá»…u, giá»ng hót ngá»t ngà o hiếm có nhÆ° giá»ng nà ng Iris đã quá cố. Chà ng Ä‘i theo chim, con chim cứ tiếp tục bay và nhảy hót mãi mãi, qua ngá»n suối, và đi sâu và o các khu rừng.
Khi con chim bặt tiếng và Anselm không nghe cÅ©ng không thấy chim đâu nữa thì chà ng dừng lại và nhìn quanh mình, chà ng thấy mình Ä‘ang đứng trong má»™t thung lÅ©ng sâu trong rừng, má»™t lạch suối chảy nhá» nhẹ dÆ°á»›i những tà ng lá cây xanh rá»™ng, ngoà i ra toà n thể vạn váºt Ä‘á»u yên lặng và đợi chá». NhÆ°ng trong lồng ngá»±c của chà ng tiếng chim vẫn tiếp tục hót bằng má»™t giá»ng yêu thÆ°Æ¡ng và thúc dục chà ng tiếp tục Ä‘i, cho đến khi chà ng đến đứng trÆ°á»›c má»™t bức tÆ°á»ng chồng chất những đá và phủ đầy rêu, ở giữa bức tÆ°á»ng nứt ra má»™t khe hở cháºt hẹp dẫn và o bên trong ngá»n núi. Má»™t ông già đang ngồi trÆ°á»›c cá»a hang, đứng dáºy khi thấy Anselm Ä‘i đến và la lên : "Hãy lui, ngÆ°á»i kia, hãy lui Ä‘i ! Äây là cánh cá»a ma, chÆ°a có kẻ nà o trở lại khi Ä‘i và o trong."
Anselm ngẩng đầu nhìn và o trong miệng hang, chà ng thấy ở đấy má»™t con Ä‘Æ°á»ng mà u và ng đứng chen nhau, con Ä‘Æ°á»ng mòn thoải xuống hÆ°á»›ng vá» bên trong nhÆ° và o trong Ä‘Ã i má»™t bông hoa khổng lồ. Trong lồng ngá»±c tiếng chim hót lảnh lót và Anselm bÆ°á»›c qua ngÆ°á»i gác cổng và o sâu trong miệng hang, Ä‘i qua dãy cá»™t và ng và o táºn trong cái bà nhiệm mà u xanh lÆ¡ của cốt lõi ná»™i tâm. Äây chÃnh là Iris, chÃnh là chà ng Ä‘ang thâm nháºp và o trái tim Iris, và đây chÃnh là đóa hoa huệ kiếm ở trong khu vÆ°á»n của mẹ, chÃnh trong Ä‘Ã i hoa xanh tÃm của nó chà ng Ä‘ang bÆ°á»›c và o lÆ¡ lá»ng nhÆ° bay lượn và trong khi chà ng yên lặng tiến đến khoảng u minh bằng và ng ấy thì Ä‘á»™t nhiên tất cả những ká»· niệm, những tri thức Ä‘á»u hiển hiện má»™t loạt trong chà ng, chà ng sá» thấy tay mình, bà n tay nhá» và má»m, những tiếng nói yêu Ä‘Æ°á»ng vang vá»ng gần gÅ©i và tin cẩn trong tai chà ng, và chúng vang vá»ng nhÆ° thế đó, và những cá»™t và ng óng ánh nhÆ° thế ấy, y hệt nhÆ° ngà y xÆ°a tất cả đã vang tiếng và chiếu sáng cho chà ng trong những mùa xuân của thá»i thÆ¡ dại. Giấc má»™ng của chà ng cÅ©ng đã quay vá», giấc má»™ng chà ng đã mÆ¡ hồi còn là chú bé con : mÆ¡ rằng chà ng Ä‘ang bÆ°á»›c xuống Ä‘Ã i hoa và sau lÆ°ng chà ng toà n thể thế giá»›i của các ảnh tượng Ä‘á»u cùng bÆ°á»›c theo, chuồi theo và chìm sâu và o trong sá»± bà nhiệm nằm sau tất cả các kinh hãi. Nhẹ nhà ng Anselm bắt đầu cất tiếng hát, và con Ä‘Æ°á»ng chà ng Ä‘i êm ái chìm dần và o chốn Quê hÆ°Æ¡ng (Heimat).
Tà i sản của Memory
Last edited by Memory; 06-09-2008 at 08:53 PM .
19-05-2008, 10:51 PM
Guest
Bà i gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
Biển Và NgÆ°á»i Äà n BÃ
Tác giả: Y Ban
Anh nháºp và o nà ng nhÆ° má»™t đám bá»t bèo sóng đánh dạt lên bá». Nếu không có nà ng chắc anh sẽ tan rữa ra rồi hòa và o nÆ°á»›c biển.
Äó là những ngà y tồi tệ nhất trong Ä‘á»i anh khi anh không còn tá»± chủ được mình. Má»™t cảm giác lạ nhen nhúm và đẩy mạnh lên. Anh chá»›i vá»›i khi toà n bá»™ sức mạnh Ä‘Ã n ông trong anh biến mất, thay và o đó là má»™t cảm giác muốn được vá»— vá», ôm ấp. Anh nhÆ° má»™t kẻ má»™ng du tìm đến bến tình của những kẻ đồng giá»›i. Anh ngáºp trong cảm giác được thá»a mãn. Chút tỉnh táo cuối cùng dà nh cho sá»± liêm sỉ. Anh che giấu vợ con và bạn bè cái tình cảnh khốn khổ của mình.
Và o cái ngà y đó, khi anh nâng cặp kÃnh cáºn lên khá»i mÅ©i và khi chÆ°a có thói quen ngó sau để cảnh giác, anh luồn tay và o hốc khóa mà bạn tình đã để sẵn cho anh. Bất chợt, má»™t bà n tay vá»— xuống vai anh. A, tôi bắt được rồi nhé. Anh chết đứng khi nháºn ra ngÆ°á»i đứng trÆ°á»›c mặt là vợ anh. Anh không nháºn thấy má»™t dòng nÆ°á»›c ấm chảy từ ngÆ°á»i anh xuống chân, Æ°á»›t sÅ©ng, vợ anh ném cho anh má»™t cái nhìn khinh miệt đến mức anh chết rồi sống lại, rồi lại chết. Khi vợ anh quay gót Ä‘i thì anh gục xuống và không biết gì nữa.
Từ bên trong cá»a sổ má»™t ngôi nhà đối diện nà ng đã chứng kiến tất cả. ChỠđến năm phút sau không thấy ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà quay lại và anh vẫn ngã gục, đầu dá»±a và o tÆ°á»ng, nà ng mở cá»a Ä‘i ra. Nà ng Ä‘Æ°a anh đến bệnh viện vá»›i chẩn Ä‘oán của bác sỹ - hôn mê tháºn.
Nà ng trở vá» nhà soi gÆ°Æ¡ng và tá»± nhủ. Má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà xấu xÃ, cô quạnh nhÆ°ng tháºt thông minh. Nếu nhÆ° ta không mở cá»a và đưa anh ta đến bệnh viện chắc anh ta đã chết rồi. Cứ cho rằng anh ta chết rồi. Bây giá» ta là m anh ta sống lại, anh ta sẽ là của ta.
Nà ng không tìm cách để cho ngÆ°á»i nhà anh biết anh Ä‘ang hoạn nạn nhÆ°ng nà ng vẫn ngóng má»™t lần ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà ấy đến tìm anh. Anh dần dần bình phục bởi anh còn nhiá»u những toan tÃnh, dá»± định tốt đẹp cho cuá»™c sống. Khi xuất viện, nà ng đón anh vá» nhà nà ng. Qua khá»i cÆ¡n ốm Ä‘au, anh coi nà ng nhÆ° má»™t ngÆ°á»i mẹ. Anh không cần giấu giếm nà ng cái tình cảm quái gở mà qua thuốc thang cÅ©ng không sao khá»i được. Nà ng rất Ä‘á»—i ngạc nhiên, rồi sau đó nà ng thất vá»ng. Nà ng lại soi gÆ°Æ¡ng và khóc. Váºn may không đến vá»›i ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà xấu xà được. Ta cần má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông thá»±c sá»± của riêng ta kia. Äây không còn là má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông nữa mà là má»™t con bệnh.
Tuy nhiên vá»›i tấm lòng nhân háºu, nà ng Ä‘an má»™t cái nôi to và đặt anh lên đấy. Äêm đến anh rúc và o nách nà ng nhÆ° trẻ nhá». Nà ng âu yếm vá»— vá» anh, rồi kể những câu chuyện cổ tÃch cho anh nghe. Trong hÆ¡i ấm nồng nà n của má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà , anh lá»›n dần lên. Có những đêm hÆ¡i ấm là m anh ngạt thở. Anh vÆ°Æ¡n lên trên gối và kể cho nà ng nghe. "Anh là ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông thà nh đạt hoà n hảo. Anh tốt nghiệp đại há»c và o loại Æ°u. Anh được chuyển tiếp nghiên cứu sinh. Anh bảo vệ luáºn án phó tiến sÄ© má»™t cách xuất sắc. Sau đó là luáºn án tiến sÄ©. Những công trình nghiên cứu khoa há»c của anh được đánh giá rất cao ở trong nÆ°á»›c cÅ©ng nhÆ° ở nÆ°á»›c ngoà i.
Anh lấy vợ. Má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà rất đẹp và sinh ra những đứa con cÅ©ng rất đẹp. Từ những thà nh công trong lÄ©nh vá»±c nghiên cứu khoa há»c, cấp trên bắt đầu nhìn nháºn đến anh và cất nhắc anh lên là m má»™t nhiệm vụ quản lý chủ chốt. Từ má»™t nhà khoa há»c thà nh má»™t nhà quản lý, anh thá»±c sá»± lúng túng. Tuy nhiên nhiệm vụ của anh cÅ©ng suôn sẻ vì thá»i bao cấp má»i thứ cứ nhÆ° được định sẵn cả rồi. Chuyển sang ná»n kinh tế thị trÆ°á»ng anh thá»±c sá»± khốn khổ vì chức vụ anh Ä‘ang nắm giữ; Nhiá»u lần anh đã là m Ä‘Æ¡n xin từ chức để chuyển sang là m khoa há»c thuần túy nhÆ°ng cấp trên không cho vì lý do anh là nhà khoa há»c giá»i, anh có uy tÃn trong nÆ°á»›c cÅ©ng nhÆ° trên trÆ°á»ng quốc tế. Vá»›i lại là m khoa há»c còn khó hÆ¡n mà anh còn là m được nữa là . Cùng lúc vá»›i công việc ở công sở không trôi chảy thì ở nhà vợ con anh lại có những đòi há»i, thúc ép anh. Vợ anh Ä‘ang ở cái tuổi hoà n mỹ, nà ng cà ng ngà y cà ng đẹp ra trong những bá»™ quần áo đúng mốt, đắt tiá»n. Nà ng bảo anh - ở cÆ°Æ¡ng vị anh, anh có thể mang vá» cho vợ con anh nhiá»u thứ hÆ¡n nữa chứ. NhÆ° cái ông giám đốc quèn kia mà còn có những là nhà ba tầng, đầy đủ tiện nghi. Rồi các loại xe xịn cho cả nhà . Nữa là anh, Viện trưởng má»™t viện khoa há»c tầm cỡ quốc gia.
NgÆ°á»i ta đã đòi há»i ở anh nhiá»u thứ mà anh không có. Anh sợ hãi co mình lại. Anh âm thầm nhÆ° má»™t chiếc bóng khi không ai còn hiểu được anh nữa. Tuy nhiên, chiếc bóng đó cÅ©ng được ngÆ°á»i ta lợi dụng triệt để. Những ngà y anh khủng hoảng nhất đó là lúc anh bị thua kiện bởi những tá»™i lá»—i anh không há» mắc phải. Anh biết ngÆ°á»i ta muốn già nh cái ghế quyá»n chức của anh mà thôi. Trong cuá»™c há»p anh đã thẳng thắn má»™t lần nữa xin từ chức nhÆ°ng ngÆ°á»i ta không muốn thế. NgÆ°á»i ta muốn anh không được là m cả công việc đã từng rất thà nh đạt là nghiên cứu khoa há»c nữa kia. Anh bị thanh tra chất vấn đến khổ sở. Vá» nhà , vợ anh vẫn đẹp rá»±c rỡ. Nà ng vẫn không ngừng đòi há»i anh. Äến má»™t lần nà ng nói vá»›i anh: "TrÆ°á»›c kia sao anh thông minh, đáng yêu thế, bây giỠđến là m má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông ra hồn anh cÅ©ng không biết cách." Thế là chút sinh khà đà n ông cuối cùng trong anh tắt hẳn. Tuy nhiên, vợ anh lại nghi ngá» rằng anh phải lòng má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà nà o đó. Nà ng đã rình ráºp để bắt được quả tang. Và , anh đã chết. Nà ng hiểu thấu toà n bá»™ câu chuyện của anh kể. Nà ng bảo anh: Anh là má»™t nhà khoa há»c thì anh sẽ là má»™t nhà khoa há»c.
Nà ng thu xếp bán hết nhà cá»a. Nà ng và anh Ä‘i vá» phÃa biển cả. Ở đấy nà ng mua má»™t căn nhà nhá» và má»™t phòng thà nghiệm cho anh. Anh nghiên cứu má»™t công nghệ mà loà i ngÆ°á»i Ä‘ang bó tay. Trong nÆ°á»›c biển có hóa má»™t lượng và ng rất nhá». NhÆ°ng vá»›i má»™t khối nÆ°á»›c biển khổng lồ thế kia thì lượng và ng đó cÅ©ng thà nh đáng kể, góp phần già u có cho con ngÆ°á»i. Anh nghiên cứu mê mải, quên cả nà ng và cả những Ä‘au khổ mà anh đã trải qua.
Nà ng, ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà xấu xà ấy đã quên hết cả bất hạnh là cần má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông của riêng mình và những đứa con. Nà ng ngâm Ä‘á»— để lấy má»™ng giá Ä‘em ra chợ bán. Khi dỡ giá nà ng để lại má»™t nhúm nhá» cho anh. Bán xong mẻ giá Ä‘á»— nà ng mua những má»› rau răm vá» uống nhÆ° những ngÆ°á»i tu hà nh. Nà ng tá»± ép xác mình để chá» ngà y anh thà nh đạt. Äã trôi qua bao nhiêu năm bao nhiêu tháng.
Má»™t buổi sáng đẹp đẽ, biển bừng lên rạng rỡ không có má»™t gợn gió nà o. Biển lặng nhÆ° má»™t tấm gÆ°Æ¡ng khổng lồ. Từ trong phòng thà nghiệm anh kêu to sung sÆ°á»›ng. Thà nh công rồi, thà nh công rồi. Và ng đây, ta đã lá»c được nÆ°á»›c biển lấy và ng. Anh chạy ra tìm nà ng. Nà ng Ä‘ang soi mình trên biển. Anh cuồng nhiệt ôm lấy nà ng vá»›i trà n đầy sinh lá»±c. Nà ng sung sÆ°á»›ng trà o nÆ°á»›c mắt. Nà ng thầm nhủ - Hạnh phúc đã đến vá»›i ta rồi chăng? Nà ng soi mình xuống biển, biển trả lại nà ng má»™t khuôn mặt xấu xÃ, già nua vá»›i đôi mắt ngá»i lên hạnh phúc.
Anh bà n vá»›i nà ng "anh sẽ bán công nghệ nà y cho má»™t nhà máy nà o đó." Nà ng bảo anh "Không, chúng ta sẽ xây dá»±ng nhà máy. Chúng ta sẽ Ä‘á»™c quyá»n." "NhÆ°ng anh không biết là m quản lý, anh đã chẳng từng thất bại đó sao?." "Không, anh sẽ là m má»™t ngÆ°á»i chủ rất giá»i trên công nghệ của anh, trên nhà máy của anh."
Anh nghe theo nà ng. Anh trở thà nh một ông chủ già u có với đầy đủ uy lực, sức mạnh.
Khi anh trở thà nh má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông vá»›i đầy đủ sức mạnh, anh bảo vá»›i nà ng "Không biết vợ anh có còn đẹp nữa không?." Nà ng khóc thầm trong lòng và thầm nhủ - Ta biết, đã đến lúc rồi. Má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà xấu xà không thể nà o giữ được má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông cho trá»n vẹn cả đâu. Cho dù có phải là má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông do mình tạo ra Ä‘i nữa, cÅ©ng thế thôi," Nà ng bảo anh - Anh vá» Ä‘i, vá» thăm lại chị ấy và các cháu.
Anh ngáºm ngùi chia tay nà ng. Và i ngà y sau, má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà rất đẹp vá»›i những đứa con rất đẹp cùng anh đến bá» biển. Má»›i đầu há» còn e dè nà ng nhÆ°ng chỉ và i ngà y sau hỠđã là chủ nhân thá»±c sá»± của nhà máy và bãi biển nà y. Anh vui vầy cùng há» chẳng còn để ý đến nà ng nữa. Nà ng nghe tiếng ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà đẹp hổn hển - Anh tuyệt vá»i quá em chÆ°a bao giỠđược sung sÆ°á»›ng thế nà y.
Nà ng Ä‘i ra biển. Biển rì rà o: "Nà ng là má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà nhân háºu. Nà ng rất thông minh, nà ng biết việc mình là m. Nà ng sẽ giết chết ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông đó, nếu nà ng muốn. NhÆ°ng nà ng chẳng là m thế đâu. ChÃnh nà ng, nà ng là và ng hòa lẫn trong nÆ°á»›c biển nà y. Sẽ có má»™t nhà khoa há»c khác nghiên cứu để lá»c, để chắt ra tên gá»i nà ng." Buổi sáng hôm sau khi hai vợ chồng nhà khoa há»c ra tắm biển trên bãi cát tinh khôi có những dòng chữ và ng lấp lánh:
"Gá»i những ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà đẹp!
Ta muốn kể lại rằng ta đã từng ghen tuông vá»›i các ngÆ°á»i - những ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà đẹp. Bởi tất cả Ä‘Ã n ông Ä‘á»u ngoái lại nhìn và muốn chìm đắm trong vòng tay của các ngÆ°á»i. NhÆ°ng nếu các ngÆ°á»i- những ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà đẹp- có thêm má»™t chút thông minh nữa thôi thì trong vòng tay của các ngÆ°á»i sẽ có những ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông tốt đẹp hÆ¡n. Ta gá»i lại cho các ngÆ°á»i sá»± thông minh của ta trong nÆ°á»›c biển xanh nà y."
Hai vợ chồng nhà khoa há»c vá»™i vã Ä‘i tìm nà ng nhÆ°ng không còn thấy nà ng đâu nữa. Chỉ có sóng biển cồn lên những ánh và ng. NÆ°á»›c biển mà nhà khoa há»c đã lá»c hết và ng nay lại được hòa tan má»™t lượng và ng rất nhá».
Tà i sản của Memory
Last edited by Memory; 06-09-2008 at 08:56 PM .
19-05-2008, 10:57 PM
Guest
Bà i gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
Bức Tranh Äể Lại
Tác giả: Anh Äức
Tôi ngồi dá»±a lÆ°ng và o những cá»™t gá»— còn sần sùi vết rìu đẽo. Bấy giá» ngà y đã hết từ lâu và đêm xuống mênh mông trên bá» bể. Má»™t đêm hè gió lặng. Tiếng sóng vá»— nghe chừng cÅ©ng âu yếm dịu dà ng hÆ¡n. Anh phó chủ nhiệm táºp Ä‘oà n đánh cá MÅ©i Né treo cây đèn bão lên cá»™t nhà rồi ngồi ghé xuống bên cạnh tôi. Hai cánh tay buông thõng dà i đến quá gối. Anh thẫn thá» nhìn tôi mất má»™t lúc rồi cất giá»ng ồ á» há»i:
- Ai nói vá»›i anh tôi giữ bức tranh đó mà anh lặn lá»™i Ä‘i tầm tôi váºy?
- Tôi nghe má»™t ngÆ°á»i quen nói. Má»™t chiến sÄ© cÅ©ng là ngÆ°á»i Nam Bá»™.
Anh phó chủ nhiệm chồm ngÆ°á»i tá»›i:
- Có phải là một đồng chà tiểu đoà n trưởng không?
- Phải, anh ấy là tiểu đoà n trưởng, tên là Danh.
- Thôi, đúng rồi. Äúng là anh Danh rồi!
Anh ta vừa kêu lên vừa láºp cáºp để hai bà n tay lên gối chân tôi. Äôi mắt của ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông Nam Bá»™ trạc bốn mÆ°Æ¡i tuổi nà y chá»›p lia lịa, hai hà ng mi Ä‘en ráºm nhÃu nhÃu lại. Anh ta thu hai bà n tay vá», thở dà i má»™t thôi rồi lắc đầu:
- Bức tranh... bức tranh đó... không có ở đây đâu. Tôi không còn giữ nữa. NhÆ°ng mất thì chắc chÆ°a thể mất được. Tá»›i bây giá» tôi vẫn tin là nó hãy còn. Anh à , bức tranh đó vẽ Cụ không được sắc sảo lắm đâu. Là vì do má»™t anh thợ há»a hình ở miệt vÆ°á»n vẽ thôi mà . Nếu Ä‘em so sánh vá»›i những ảnh Cụ bây giá» thì đâu đẹp bằng được. NhÆ°ng có Ä‘iá»u tôi dám quyết vá»›i anh là bức tranh đó không có bạc và ng nà o trên Ä‘á»i nà y sánh nổi. Bởi vì ở trên Ä‘á»i nà y chắc gì đã có má»™t ngÆ°á»i thứ hai vẽ được...
Nói tới đây anh đưa tay lên cà o cà o ngực. Tôi có cảm giác như trong ngực anh bấy giỠcó cái gì nóng lắm.
- Trá»i, mà ngÆ°á»i vẽ bức tranh đó lại chÃnh là em tôi. Em của tôi đã há»a bức tranh đó trong những giá» phút cuối cùng của Ä‘á»i nó... Thôi thì tôi cÅ©ng nói cho anh rõ hoà n cảnh gia đình của tôi. Cha mẹ anh em tôi Ä‘á»u chết sá»›m hết anh à . Tên nó là Äô. Tôi không muốn em tôi dốt nát, nên chi hồi đó má»™t mình tôi đã là m lụng, Ä‘i gặt hái, Ä‘i câu lÆ°á»›i nuôi em tôi há»c hà nh. Nói thiệt vá»›i anh, tôi thì có phần hÆ¡i quê mùa cục mịch, đầu óc không đặng sáng sủa bằng em tôi. Vá»›i lại tánh tôi củ mỉ cù mì, chá»› tánh em tôi nó gan góc lắm. Trong là ng há»… ai bắt nạt tôi thì nó bênh tôi, dám chống chá»i vá»›i bất cứ đứa nà o hiếp đáp tôi.
TÃnh ra nhÆ° váºy thì nó đã há»c hết lá»›p nhứt trÆ°á»ng là ng. Sau nó thi Ä‘áºu tên tỉnh há»c. Há»c đâu gần được má»™t năm thì thôi há»c. Ngay hồi nhá» nó đã có hoa tay. Thôi há»c vá» Ä‘i là m ruá»™ng Ä‘i câu kéo vá»›i tôi chá»› nó vẫn ham hố vẽ vá»i. Khắp nhà tôi treo la liệt những hình, tranh của nó. Nà o là hình lÅ© trẻ chăn trâu ngoà i đồng, hình ngÆ°á»i Ä‘i chà i cá, hình phong cảnh, đủ thứ.
Năm cái đình là ng tôi được phép tu sá»a, là ng đã rÆ°á»›c em tôi ra vẽ lại con kỳ lân nÆ¡i tấm bình phong trÆ°á»›c đình. Hình con kỳ lân do em tôi vẽ mãi tá»›i kháng chiến cÅ©ng còn. Sau Tây nó má»›i phá Ä‘i lấy gạch xây bót. Em tôi lại có táºp há»a hình. Há»a được hình ngÆ°á»i rất giống. Ông già bà cả trong là ng được nó há»a cho, ai cÅ©ng Ä‘á»u ngợi khen. Không bao lâu cả là ng Ä‘á»u gá»i nó là thằng Tám há»a hình. Vẽ má»™t tấm hình nó được ngÆ°á»i ta trả má»™t giạ lúa, lại được má»i Ä‘i ăn giá»—. Cái gì chá»› uống rượu thì tôi phải chạy em tôi. Thằng uống rượu cứng quá, cà ng uống mặt cà ng xanh tái chá»› không Ä‘á». Lúc kháng chiến nó tham gia tá»± vệ. Năm bốn sáu đánh du kÃch bị trúng thÆ°Æ¡ng ở tay. Vết thÆ°Æ¡ng là m Ä‘á»™c sÆ°ng vù lên. Ông bác sÄ© ở tỉnh nói:
- Tám Äô à , tôi thấy chú phải chịu cho tôi cÆ°a cái tay của chú, không cÆ°a thì chết Ä‘a.
Em tôi đáp:
- Nếu không cưa mà phải thiệt mạng thì tôi chịu cưa. Còn cưa mà chết thì tôi giết ông.
- Nhưng không có cưa nghỠđâu. Tôi cưa bằng cưa thợ mộc liệu chú có chịu nổi không?
Em tôi lặng lẽ bảo:
- Äược, cứ cÆ°a!
Và nó xoắn ngay tay áo lên. Từ nói đến là m không đầy mÆ°á»i lăm phút. Không có rượu an- côn, ông bác sÄ© khá» trùng lưỡi cÆ°a bằng rượu đế. ổng cÆ°a mà tay ổng còn rung thì anh biết. Ngược lại em tôi chẳng hé răng kêu má»™t tiếng. Nó ngoảnh mặt Ä‘i nÆ¡i khác, mồ hôi chảy có giá»t xuống hai bên mà ng tang... Äó, tánh khà của nó nhÆ° váºy đó. Cụt mất tay trái rồi nó vẫn Ä‘i đánh chim sẻ, Ä‘i gà i lá»±u đạn. Lúc đó báºn rá»™n nhứt là những lúc sắp tá»›i ngà y sinh nháºt Cụ. Tôi còn nhá»› đồng chà chánh trị viên xã Ä‘á»™i trưởng thÆ°á»ng bảo nó:
- Thôi, Tám Äô, mà y không không phải Ä‘i gà i lá»±u đạn nữa. Gần tá»›i ngà y mÆ°á»i chÃn tháng năm rồi. Việc đánh chác để tụi tao, còn mầy ở nhà lo há»a hình Cụ. Bà con ai cÅ©ng muốn có má»™t tấm ảnh Cụ để treo. Váºy thì mà y ở nhà vẽ. Ká»· niệm ngà y sinh nháºt của ông Cụ, má»—i nhà đá»u có ảnh thì quý lắm.
Thế là m thằng Äô em tôi tối ngà y sáng đêm cặm cụi lo há»a ảnh Cụ. Hồi đó vẫn còn vẽ theo ảnh cÅ©, Cụ trông gầy chá»› đâu được hồng hà o nhÆ° bây giá». Thằng em tôi vẽ mãi nên nó thuá»™c lòng nhÆ° hết má»i nét trên khuôn mặt ông Cụ. Vẽ xong bức nà y lại vẽ tá»›i bức khác. Bà con tá»›i lui nhà tôi suốt ngà y kÃnh cẩn rÆ°á»›c ảnh Cụ vá» treo. Em tôi vẽ xong cho má»—i nóc gia má»™t bức rồi lại còn vẽ thêm má»™t tấm thiệt lá»›n, tô mà u coi rất sắc sảo. TrÆ°a cái hôm vẽ xong nó há»i tôi:
- Anh Bảy ơi, anh có biết em vẽ bức tranh lớn nà y để mần chi không?
Tôi chÆ°a kịp đáp thì nó ghé và o tai tôi nói nhá»:
- Äể treo lên ngá»n dừa lão ngoà i chợ cho đồng bà o nhìn thấy và để tụi lÃnh nó coi. Kẻo tụi nó trách mình không cho nó biết chân dung của ông Cụ mình.
Em tôi nói rồi cÆ°á»i ha hả. Từ ngà y kháng chiến bao giá» nó cÅ©ng cÆ°á»i vui nhÆ° váºy. Năm đó nó á»›i có hăm hai tuổi. Mặc dù đã bị mất má»™t tay nhÆ°ng lúc nà o nó cÅ©ng lạc quan. Thằng em tôi há»… nó nói là nó là m thiệt. Chiá»u hôm đó má»›i nói vá»›i tôi đó thì sáng ngà y đã nghe thấy bà con Ä‘i chợ vá» nói rum lên là ảnh Cụ đã thấy ở trên ngá»n cây dừa lão. Bà con ở thị trấn được nhìn thấy ảnh Cụ, ai cÅ©ng cảm Ä‘á»™ng rÆ°ng rÆ°ng. Bá»n lÃnh Ä‘i tuần chỉ dám đứng nghiêng ngó chá»› không dám trèo lên lấy.
Vì ở dÆ°á»›i gốc dừa có cắm tấm biển Ä‘á» "Không ai được hạ ảnh Hồ Chủ tịch. Nếu trái lệnh sẽ bị trừng trị ngay tại đây." Thằng Tây xếp bót, tôi còn nhá»›, tên nó là Mônôry, má»™t thằng Tây rất trẻ, má»›i hăm sáu tuổi, đẹp trai, ở bên Tây qua có hÆ¡n má»™t năm mà đã giết riêng ở Hiệp HÆ°ng nà y gần ba chục ngÆ°á»i. Sáng đó thằng Mônôry nghe tụi lÃnh vá» báo tin, thì nó liá»n Ä‘i ra táºn nÆ¡i, đứng chắp hai tay sau lÆ°ng nhìn lên tranh Cụ rất lâu. NhÆ°ng nó không ra lệnh tháo gỡ gì cả. Má»™t chốc sau nó Ä‘Ãch thân dẫn hai trung Ä‘á»™i xá»™c và o là ng. Du kÃch nổ súng. Äánh nhau tá»›i chiá»u, bá»n địch chết sáu bảy đứa. Lúc rút vá» chúng bắt theo má»™t số ngÆ°á»i. Trong số ngÆ°á»i bị bắt có má»™t đồng chà đảng là anh ChÃn. Bởi chân ảnh cao nhÆ° chân sếu nên chúng tôi gá»i ảnh là anh ChÃn Giò. Anh ChÃn Giò vá» tá»›i bót thì bị lÃnh ngụy nháºn mặt. Thằng Mônôry cho Ä‘iệu anh ra gốc dừa lão. Nó rút súng lục trá» lên ngá»n dừa bảo anh trèo lên tháo tấm tranh Cụ xuống. Anh ChÃn Giò thừa biết là lúc ta treo tranh không có bẫy lá»±u đạn gì cả, nhÆ°ng anh nói:
- Du kÃch có gà i lá»±u đạn, tôi không dám leo.
Thằng Mônôry lên đạn súng lục:
- Trèo lên ngay không tao bắn tức khắc.
Anh ChÃn Giò đứng tại gốc cây dừa ngÆ°á»›c nhìn lên ảnh Cụ. Thằng Mônôry giục lần thứ hai. Anh quay lại nhìn thẳng và o mặt nó lắc đầu. Nó liá»n giÆ¡ súng bắn chết anh tại chá»—. Anh ChÃn Giò chết rồi mà bức tranh chúng nó vẫn chÆ°a Ä‘em xuống được. Thằng Mônôry tức tối nhÆ° Ä‘iên. Sau đó nó bắt đồng bà o leo lên lấy ảnh, bà con không dám leo. Bắt lÃnh, lÃnh cÅ©ng không dám trèo. Thằng Mônôry rút súng dà sau lÆ°ng má»™t thằng lÃnh ngụy. Nhìn há»ng súng trong tay xếp bóp, thằng lÃnh ngụy phải leo. Leo lên lÆ°ng chừng cây dừa trên ngá»n thấy Ä‘á»™ng chạm là m rÆ¡i mấy trái dừa non sạt sạt. Thằng lÃnh hoảng quá, từ trên tuá»™t xuống má»™t cái rá»™t. Nó chấp tay lạy thằng xếp lia lịt, bảo có bắn nó thì bắn chá»› nó không dám leo lên nữa. Thằng xếp bất lá»±c, cÆ°á»i gằn bá» vá». Thà nh ra bức tranh Cụ vẫn còn y nguyên trên ngá»n dừa. Hai ba bữa sau xảy ra có má»™t tráºn giông lá»›n, bức tranh má»›i bị gió thổi bay mất. Bà con tìm khắp bá» chuối Ä‘á»t tre mà không gặp. Trong ấp tôi có má»™t thằng cha tên TÆ° Râu, thuở giá» chuyên môn nói dóc. Lần đó y vê râu nghiêm trang nói vá»›i má»i ngÆ°á»i: "Thôi, đừng có kiếm chi cho mất công. Hồi đêm tôi nằm chiêm bao thấy ông thần gió tá»›i báo cho tôi rằng chÃnh ông đã Ä‘em bức tranh đó Ä‘i. Tôi má»›i trách ổng: "Äáng lẽ ngà i muốn thỉnh cụ Ä‘i cÅ©ng phải cho bà con hay trÆ°á»›c chá»›?." ổng năn nỉ tôi: "Không thể cho hay trÆ°á»›c đặng bây giá» tôi báo cáo cho anh biết, anh nói lại vá»›i bà con giùm tôi.".. Thằng cha TÆ° Râu xÆ°a nay nói dóc quá nên khi y nói gì ra cÅ©ng hay bị ngÆ°á»i ta chất vấn hoặc cãi lại, thế mà lần đó hình nhÆ° không có ai phản đối y cả.
Anh Bảy phó chủ nhiệm kể đến đấy dừng lại, cởi áo ra rồi nói tiếp:
- Tôi là bạn thân vá»›i anh ChÃn Giò. Tôi nghe tin ảnh chết thì hết sức phục ảnh. Anh à , mình hiểu cái tinh thần của anh ChÃnh nên mình khâm phục anh ChÃn là phải, nhÆ°ng tôi cứ hồ nghi rằng thằng Mônôry nó bắn chết anh ChÃn chá»› chÆ°a chắc nó biết được lý do anh ChÃn không chịu trèo lên là bởi là m sao?... Có khi nó tưởng anh ChÃn mình sợ bẫy lá»±u đạn cÅ©ng nên.
Tôi cũng phân vân đáp:
- Chẳng biết nó có hiểu được không?
Anh Bảy ngắt lá»i tôi:
- Không, rồi sá»± ấy nó phải hiểu. Sau đó má»™t và i tháng có má»™t ngÆ°á»i nữa, cÅ©ng nhÆ° anh ChÃn, đã là m cho nó hiểu thêm. NgÆ°á»i đó là em tôi. Phải, Tám Äô bị bắt sau đó hai tháng. Vì hầm bà máºt bị chó săn đánh hÆ¡i được. Thằng Mônôry lần đầu tiên thà nghiệm chó săn thì bắt được em tôi. Kể ra nếu lúc Tám Äô nhảy lên khá»i hầm mà không bị má»™t viên đạn lá»…u trúng trán và đùi thì nó đã chạy thoát. NhÆ°ng vì bị thÆ°Æ¡ng khá nặng nên phải chịu bắt. Lúc đầu thằng Mônôry cÅ©ng cho em tôi là má»™t du kÃch nà o đó thôi. NhÆ°ng mấy thằng ngụy ngÆ°á»i Hiệp HÆ°ng bảo vá»›i thằng Mônôry:
- ThÆ°a ông xếp, thằng nà y tên là Äô. ChÃnh nó đã vẽ ảnh lãnh tụ của nó treo lên ngá»n cây dừa hồi tháng trÆ°á»›c. Lúc ông xếp chÆ°a đổi vỠđây, năm nà o nó cÅ©ng Ä‘á»u là m nhÆ° váºy!
Thằng Mônôry biết ra việc ấy thì chiá»u hôm đó nó chÆ°a Ä‘em bắn em tôi vá»™i. Tá» má» sáng hôm sau thình lình nó dẫn lÃnh vây ráp bắt tất cả má»i ngÆ°á»i ở chợ và má»™t số ngÆ°á»i ở Hiệp HÆ°ng, lùa tất cả má»i ngÆ°á»i ra bãi cá» gần cầu sắt để coi xá» em tôi. Có ngÆ°á»i chạy vô xóm cho tôi hay. Tôi vì nóng lòng thÆ°Æ¡ng em, nên liá»u mạng mò ra, lẫn và o đám đông bà con. Khi tôi ra tá»›i nÆ¡i thì đã thấy em tôi bị trói ngồi trên bãi cá». Thằng Mônôry nói tiếng Tây vá»›i má»i ngÆ°á»i. Tên lÃnh thông ngôn dịch lại: - Bữa nay ông xếp Ä‘em xá» cái thằng đã vẽ ảnh Hồ Chà Minh. Thằng đó ông xếp đã ra lệnh thá»™p nó từ lâu. Nay chÃnh tay ông xếp đã bắt được nó. Ông xếp muốn nó Ä‘á»n tá»™i trÆ°á»›c mặt má»i ngÆ°á»i, cho tất cả ai cÅ©ng Ä‘á»u đặng trông thấy. Tôi nghe nó nói xong chỉ còn cố ráng đứng nhìn mặt em tôi má»™t lần cuối, để khi súng nổ rồi tôi có thể nhá»› thiệt lâu cái gÆ°Æ¡ng mặt em tôi trÆ°á»›c khi nó chết. Mặt em tôi bấy giá» nhợt nhạt hẳn Ä‘i, vì vết thÆ°Æ¡ng ở đầu và chân chảy mất nhiá»u máu quá. NhÆ°ng nói chung nó vẫn bình thÆ°á»ng. DÆ°á»›i má»› tóc đắp rủ lên mép trán, đôi mắt nó liếc nhìn tên xếp bót trông vừa bén lạnh lại vừa dữ tợn. Äôi mắt ấy khi bắt gặp tôi thì dịu hẳn ngay xuống, không buông tôi ra nữa, và cứ lặng lẽ nhìn cho đến lúc tôi phải quay mặt Ä‘i má»›i thôi. Có gần năm phút mà chúng nó vẫn chÆ°a rục rịch gì. Nhìn vá» phÃa thằng Mônôry, tôi lạ quá, thấy nó cứ đứng thừ cái bá»™ mặt của nó ra. Má»™t tay nó nắm cán súng lục Ä‘eo trá»… bên hông, má»™t tay bẹo cằm, có vẻ suy nghÄ© lung lắm. Bá»n lÃnh đã ghìm những cây súng trÆ°á»ng Anh đầu bằng, chỉ đợi thằng Mônôry hạ lệnh bắn và o em tôi. Vừa lúc đó thằng Mônôry giÆ¡ tay. Tôi nhắm mắt day mặt chá»— khác. NhÆ°ng mãi không nghe thấy súng nổ, và má»i ngÆ°á»i xung quanh bá»—ng xôn xao cả lên. Tôi quay lại thấy thằng Mônôry vung mạnh tay ra hiệu cho bá»n lÃnh giạt qua hai bên. Nó vẫy tên lÃnh thông ngôn cùng Ä‘i vá»›i nó lại trÆ°á»›c mặt em tôi. Nó há»i em tôi:
- TrÆ°á»›c đây mà y há»c vẽ ở đâu? Có há»c ở trÆ°á»ng Gia Äịnh không?
Em tôi lỠđi không đáp. Thằng Mônôry tự trỠngón tay cái và o ngực:
- Mà y không rõ chá»› tao cÅ©ng là há»a sÄ© đây. Thấy mà y biết vẽ nên tao chÆ°a nỡ bắn mà y. NhÆ°ng tao há»i: Nếu bây giá» tao thả mà y ra thì mà y còn dám vẽ nữa không?
Em tôi trỠmôi đáp:
- Vẽ là nghỠcủa tao mà .
- Bây giỠtao cho mà y vẽ mà y dám vẽ không?
- Vẽ cái gì?
- Vẽ gì tùy ý. Vẽ hình Hồ Chà Minh cũng được.
Em tôi đáp giá»ng cứng cá»i:
- Mà y nói chuyện nghe ngu lắm. Hình lãnh tụ của tao mà sao tao không vẽ được. Bất cứ ở đâu tao cũng vẽ được hết thảy!
Thằng xếp Mônôry nghe em tôi đáp thì nó giÆ°Æ¡ng cặp mắt xanh lè nhÆ° mắt mèo nhìn suốt ngÆ°á»i em tôi. Nó day qua nói và o tai tên thông ngôn. Tên thông ngôn bảo em tôi:
- Ông xếp nói thiệt đấy. Nếu anh dám vẽ trÆ°á»›c những mÅ©i súng nà y thì ổng lấy danh dá»± của má»™t ngÆ°á»i quân nhân bảo đảm không bắn anh bất tá». Nè, anh không biết, chá»› ổng là má»™t ngÆ°á»i có há»c vấn, trÆ°á»›c kia hồi ở bên Tây ổng có há»c vẽ. Bây giá» thỉnh thoảng ổng cÅ©ng hay vẽ chÆ¡i. ổng muốn coi anh vẽ. ổng sẽ cho ngÆ°á»i lấy đủ giấy bút cho anh vẽ tại đây. Anh vẽ được chá»›?
Em tôi hất ngược má»› tóc ra sau gáºt đầu không chút do dá»±. Tôi không ngá» thằng xếp bót có ý định lạ lùng nhÆ° váºy. Ban đầu tôi nghi nó bà y ra việc nà y để dẫn tá»›i cái sá»± gì đây. NhÆ°ng tôi rất tin em tôi. Từ trÆ°á»›c tá»›i nay nó chÆ°a từng chịu thua trà thằng địch bao giá». Thằng Mônôry sau khi thấy em tôi gáºt đầu, nó liá»n móc túi lấy ra má»™t xâu thìa khóa quẳng cho má»™t tên ngụy. Trong lúc tên ngụy chạy vá» bót thì thằng Mônôry ra lệnh mở trói cho em tôi. Nó Ä‘i đến đứng trÆ°á»›c mặt em tôi, miệng báºp báºp cái ống pÃp. Nó lừ ngừ nhìn em tôi má»™t lúc rồi rút phắt cái pÃp thuốc ra khá»i miệng, lên giá»ng:
- Tụi nhÆ° chúng mà y mà biết vẽ cái gì... Nếu mà y biết vẽ ắt là mà y phải có phần nà o biết yêu thiên nhiên, yêu cuá»™c sống. Tại sao mà y không vẽ phong cảnh, vẽ Ä‘á»™ng váºt hoặc vẽ cái gì khác... mà lại Ä‘i vẽ thứ nà y để phá rối trị an?
Và nó hạ thấp giá»ng xuống:
- Mà y có biết ông Pát không? Ông Pát là má»™t nhà điêu khắc và há»a sÄ© có tà i, rất nổi tiếng ở Paris. Ông sang bên nà y là m giám đốc trÆ°á»ng mỹ thuáºt Gia Äịnh để giáo dục cho tụi bây hiểu biết vá» cái đẹp, vá» ná»n nghệ thuáºt há»™i há»a lâu Ä‘á»i của má»™t nÆ°á»›c văn minh lá»›n ở nÆ°á»›c Pháp chúng tao. Thế mà tụi bây đã giết ổng, giết má»™t ngÆ°á»i nghệ sÄ©... Ông Pát có phải là má»™t nhà quân sá»± gì đâu. Ông không phải là ngÆ°á»i cầm súng. Ông chỉ Ä‘i chung vá»›i những sÄ© quan trong Ä‘oà n xe há»™ tốngt trên Ä‘Æ°á»ng Là Ngà . Tụi bây đã bắn ổng chết...
Nghe nó nói, em tôi im lặng một chốc rồi ngẩng lên bảo:
- Thứ nhÆ° mà y mà cÅ©ng nói chuyện thiên nhiên, cây cá». TrÆ°á»›c khi mà y mở miệng nói vá»›i tao câu đó đáng lẽ mà y phải nhìn khắp chung quanh cái bót nà y coi có còn má»™t cái cây nà o còn sống được không? Cây có trái tụi mà y cÅ©ng đốn, cây sắp ra trái tụi mà y cÅ©ng chặt. Tá»›i từng ngá»n cá» chúng mà y cÅ©ng đạp lên... Mà y nói mà y là há»a sÄ©, thì tao cÅ©ng có thể tin cho mà y Ä‘i. Mà y lại nói nÆ°á»›c Pháp có má»™t ná»n nghệ thuáºt há»™i há»a nổi danh. Có, cái đó có... NhÆ°ng riêng tụi chúng mà y thì đừng có xà phần và o, nghe không? Mà y nói chúng tao giết chết ông Pát là giết má»™t nghệ sÄ© Pháp. Không, nhân dân Việt Nam chúng tao không bao giá» có ý định giết hại những ngÆ°á»i nghệ sÄ© chân chÃnh của nÆ°á»›c Pháp. Trái lại chúng tao rất yêu mến những ngÆ°á»i đó. Mà y có Ä‘á»c quyển "Kháng chiến nhất định thắng lợi" của lãnh tụ tao chÆ°a? Trong cuốn sách đó, lãnh tụ của chúng tao có nói rõ ."..
Chúng ta đánh bá»n thá»±c dân xâm lược Pháp, chúng ta không đánh nhân dân Pháp.".. Ông Pát nà o mà mà y nói đó nếu quả ổng có chết thì ổng phải cam chịu thôi. Chúng tao nã súng và o Ä‘oà n xe chở lổn nhổn bá»n sÄ© quan xâm lược chúng mà y, đạn liên thanh của chúng tao có nháºn mặt được ông Pát mà chừa ổng ra được đâu?
Câu chuyện đối đáp qua lại giữa thằng Mônôry vá»›i em tôi vừa đến đấy thì tên lÃnh ngụy vá» bót khi nãy đã ra tá»›i. Nó Ä‘em đến Ä‘Æ°a thằng Mônôry má»™t cuá»™n giấy vẽ trắng tinh và má»™t há»™p mà u hình chữ nháºt bằng gá»— đánh vẹcni nâu bóng nhoáng. Thằng Mônôry cầm các thứ Ä‘i lại chá»— em tôi. Nó mở tá» giấy, tháºn trá»ng trải ra trên cá» rồi đặt há»™p mà u bên cạnh. Tôi hồi há»™p theo dõi từng cá» chỉ của em tôi. Bà con trÆ°á»›c đó không ai muốn đứng nhìn cảnh thÆ°Æ¡ng tâm sắp diá»…n ra thì giá» chen nhau mà coi cảnh em tôi Ä‘ang loay hoay chuẩn bị vẽ trên bãi cá».
Bấy giá» em tôi chỉ có được cánh tay phải và chân trái là còn là nh lặn. Mà cánh tay phải vì bị trói nghịt lâu quá, vừa được cởi ra nhÆ°ng chắc bị tê hay sao nên em tôi nó cứ quÆ¡ quÆ¡ má»™t lúc má»›i cá» Ä‘á»™ng được. Äầu tiên em tôi mở há»™p mà u ra. Tôi thấy cặp mắt nó vụt sáng rá»±c lên trÆ°á»›c những gói bá»™t mà u lổn nhổn, những bút, những than vẽ. Há»™p mà u ấy đối vá»›i nó quý lắm. Có bao giá» nó sắm được má»™t há»™p mà u nhÆ° váºy đâu. Em tôi Ä‘Æ°a tay bÆ°Æ¡i bÆ°Æ¡i những gói mà u. NhÆ°ng cuối cùng nó chỉ cầm lấy má»™t mẩu than. Tôi hÆ¡i ngạc nhiên. Tôi Ä‘oán có lẽ em tôi nó biết sức lá»±c của nó không cho phép có thì giá» rảnh rá»—i để tô mà u tô mè gì nữa. Cho nên nó chỉ chá»n lấy má»™t mẩu than rồi Ä‘Æ°a cùi tay trái cháºn xuống tá» giấy rà vuốt cho mặt giấy nằm im. NhÆ°ng khổ ná»—i gió ngoà i và m sông cái thổi và o là m tá» giấy nằm trên cá» cứ pháºp phá»u, em tôi loay hoay mãi mà không sao vẽ được.
Thằng Mônôry thấy thế liá»n sai tên thông ngôn tức tốc chạy vá» bót vác lại má»™t cái giá vẽ. Rồi tá»± tay nó bê cái giá vẽ lại đặt trÆ°á»›c chá»— em tôi. Nó bố trà sắp xếp, hạ trục giá thấp xuống, áp tá» giấy lên bảng vẽ, ghim kim bốn góc. Xong rồi nó xoa xoa hai bà n tay và o nhau, bÆ°á»›c lùi ra. Em tôi liá»n duá»—i cái chân bị thÆ°Æ¡ng sang má»™t bên, tỳ khuá»·u tay cục xuống cá», rÆ°á»›n ngÆ°á»i tá»›i. Tay phải em tôi cầm mẩu than nhanh nhẹn phác há»a những Ä‘Æ°á»ng trên không khà chá»› chÆ°a chạm lên mặt giấy. Bá»—ng thình lình má»™t giá»t máu từ trên trán nó nhá»…u xuống giữa tá» giấy. Em tôi dừng tay, đôi mà y nhÃu lại đăm đăm nhìn giá»t máu. Và nó từ từ buông mẩu than Ä‘ang cầm, Ä‘Æ°a tay lên quệt máu nÆ¡i trán. Tức thì tôi cảm thấy khắp ngÆ°á»i tôi máu nóng ran. Thằng Mônôry biến sắc. Nó luôn Ä‘Æ°a tay gãi gãi bá»™ ngá»±c lông lá của nó. Bà con chung quanh chạo rạo cả lên. Có ngÆ°á»i buá»™t miệng kêu "Trá»i Æ¡i..." và tiếng Ä‘Ã n bà khóc sùi sụt. Anh ạ, em tôi bắt đầu vẽ bằng ngón tay trá» chấm máu trên trán của nó. TrÆ°á»›c tiên nó vẽ đôi mắt Cụ. Tất cả sức lá»±c nó Ä‘á»u dà nh cho việc vẽ đôi mắt ấy. Tôi đứng nhìn mà chân cứ nhÆ° giẫm phải lá»a.
Bấy giá» tôi không còn nặng lo vá» số pháºn của em tôi lắm mà lại lo không biết em tôi có đủ sức vẽ xong bức tranh Cụ hay không. Việc đó bấy giỠđã trở nên quan trá»ng hÆ¡n cả cái tÃnh mạng của em tôi nhiá»u. Tôi chỉ đợi há»… em tôi ngÆ°á»›c lên bắt gặp tôi lần nữa thì tôi sẽ nhìn nó, trợ tinh thần và khÃch lệ nó. NhÆ°ng nó không nhìn tôi. Từ đó trở Ä‘i, đôi mắt nó chỉ dán lên bảng vẽ. Vẽ được má»™t bên mắt trái Cụ, em tôi mệt quá ngất Ä‘i. Thằng Mônôry sai lÃnh xách gầu ra bá» sông múc nÆ°á»›c rẩy lên mặt em tôi. Em tôi tỉnh dáºy thì máu trên ngón tay trá» của nó vừa ráo lại. Nó Ä‘Æ°a mắt nhìn đồng bà o má»™t lượt Ä‘oạn quệt máu trên trán cúi xuống vẽ. Lúc em tôi vẽ xong đôi mắt Cụ, tôi nhẹ nhõm cả ngÆ°á»i. NhÆ°ng em tôi thì lại gục xuống má»™t lần nữa. Bá»n lÃnh vốc nÆ°á»›c còn lại trong gầu tÆ°á»›i lên ngÆ°á»i em tôi. Nó dần hồi tỉnh. Lần nà y nó ngồi dáºy Ä‘Æ°a ngón tay chấm phá rất nhanh. Äến lúc bức tranh gần thà nh hình, em tôi chõi khuá»·u tay trái, nghiêng ngÆ°á»i ra phÃa sau để ngắm rồi má»›i ngã váºt ra. Bá»n lÃnh kêu lên:
- Nó chết giấc nữa rồi!
- Äổ nÆ°á»›c nữa Ä‘i!
NhÆ°ng lần nà y chúng tÆ°á»›i trá»n má»™t gầu nÆ°á»›c mà em tôi vẫn không Ä‘á»™ng Ä‘áºy. Thằng Mônôry chạy tá»›i cầm chéo áo em tôi giáºt giáºt mấy cái. Em tôi vẫn nằm im, mặt ngá»a ra dÆ°á»›i ánh mặt trá»i mÆ°á»i hai giá» trÆ°a. Thằng Tây cúi xuống sát mặt em tôi xem má»™t lúc rồi đứng thưỡn dáºy, lẩm bẩm:
- Chết rồi...
... Tôi cÅ©ng tÃnh là em tôi phải chết chá»› không thể nà o sống đặng. Vì có bao nhiêu sức sống còn lại nó đã dốc ra hết. NhÆ°ng tôi không khóc. Cái cảm giác Ä‘au Ä‘á»›n khi có đứa em ruá»™t mình chết Ä‘i ở trong tôi bấy giá» mình nhÆ° không cà o cấu ruá»™t gan tôi mạnh nhÆ° trÆ°á»›c. Thằng Mônôry thấy em tôi đã chết, nó đứng rÅ© ra má»™t chốc. Nó không còn cái vẻ hống hách thÆ°á»ng ngà y của thằng xếp bót nữa. Nó đứng trÆ°á»›c bức tranh rất lâu, nhìn những nét máu còn tÆ°Æ¡i rói trên tá» giấy... Anh ạ, bức tranh đó nói chung còn nhiá»u nét phụ chÆ°a vẽ kịp, nhÆ° râu tóc không vẽ được hết nét, bởi vì bao nhiêu nét Ä‘á»u phải dồn và o vẽ đôi mắt. Thiệt, đôi mắt của Cụ trong bức tranh ấy thì em tôi vẽ giá»i hÆ¡n tất cả những đôi mắt Cụ nó vẽ từ trÆ°á»›c tá»›i nay. Chỉ riêng nhìn đôi mắt không cÅ©ng có thể nháºn ngay ra khuôn mặt nhân háºu của Cụ anh ạ... TrÆ°a hôm đó, tôi Ä‘em xác em tôi vá» chôn...
Anh Bảy Ä‘ang nói bá»—ng dừng lại. Không hiểu sao lúc ấy hai bà n tay tôi tá»± nhiên vá»›i ngoặc ra sau thân cá»™t, run run rá» rẫm những vết rìu đẽo sần sùi trên gá»—. Và tôi há»i:
- Còn bức tranh?
- Bức tranh thì sau đó thằng Mônôry cuộn lại đem vỠbót.
Tôi kêu lên:
- Nó lấy bức tranh à ?
- Phải, nó lấy Ä‘em vá»... Tá»›i cuối năm năm mÆ°Æ¡i thằng Mônôry sắp được vá» Tây. NhÆ°ng số nó không Ä‘i khá»i nÆ°á»›c mình đặng. Bót Hiệp HÆ°ng bị bá»™ Ä‘á»™i vỠđánh và thằng Mônôry chết trÆ°á»›c má»™t ngà y nó lên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i Sà i Gòn để vá» Tây. Anh em bá»™ Ä‘á»™i lấy được trong buồng riêng của nó má»™t cái va ly da. Trong va ly có nhiá»u bức tranh chÃnh nó đã vẽ. Bức thì vẽ hình má»™t chị phụ nữ lõa lồ Ä‘ang oằm oại, bên dÆ°á»›i Ä‘á» "Sau lúc há»i cung," bức thì vẽ đồn bót cây cảnh ở Hiệp HÆ°ng. Bức tranh Cụ của em tôi vẽ bằng máu tìm được trong góc va ly, đã cuá»™n lại, phÃa sau có ghi má»™t dòng chữ Pháp. Anh Danh, chánh trị viên lúc trao bức tranh lại cho tôi Ä‘á»c những câu văn nó ghi là : "Bức tranh nà y do má»™t tù binh Việt Nam đã vẽ trong má»™t hoà n cảnh hết sức khủng khiếp và kỳ quặc."
Anh Bảy phó chủ nhiệm thôi kể. Tôi được dịp thở ra một hơi. Anh Bảy đứng cầm lấy áo mặc và o và nói:
- Hồi Ä‘i táºp kết tôi tÃnh mang bức tranh theo nhÆ°ng bà con trong xã yêu cầu tôi để lại. Tôi đã nghe theo lá»i bà con mà để lại. Tiếc quá... nhÆ°ng thôi, để lại cho bà con mình ở trá»ng thì có gì là đáng tiếc. Tôi cứ nghÄ© sau nà y thống nhứt tìm lại bức tranh đó Ä‘Æ°a vô bảo tà ng thì quý lắm. Chắc chắn đến lúc đó bức tranh đã có ý nghÄ©a dà i hÆ¡n cái ý nghÄ©a câu chuyện tôi vừa kể cho anh nghe nhiá»u lắm rồi.
Tà i sản của Memory
Last edited by Memory; 06-09-2008 at 09:10 PM .
Từ khóa được google tìm thấy
âàëåíòèíà , áåñïëàòíûé , áåðêîâà , äèñêè , àëüôà , ãîòèêà , ãîðÿùèé , chẻ que tăm , choà m ngoặp , diepkhuc.coằng , êíèæíûé , êîíêóðñû , êóëèíàðíûå , êðàñîòû , ìåáåëü , ïåñíÿ , ìåðñåäåñ , ïëèòêà , ïîãîäû , ïîòòåð , îòå÷åñòâà , ìóðàò , ïðîåêòû , khuỳm khuỵp là gì? , khuýp khuỳm khuỵp , ñàíòåõíèêà , ñîâìåñòèìîñòè , ñíîóáîðä , ñòóäåíòîâ , ñòðîèòåëüñòâå , ôåäåðàëüíàÿ , òåíäåð , òàìîæíÿ , õåíòàé , òåñòû , ôèçèêà , òîâàðû , òî÷êà , óðàëñèá , ðàáîòó