Cuá»™c Tổng tiến công là m chủ thà nh phố Huế dịp tết Máºu Thân 1968 - Lê Trung Hà o
9:15, 15/01/2008
Cách đây vừa tròn 40 năm - và o đêm mồng Má»™t tết Máºu Thân 1968, vá»›i má»™t lá»±c lượng chÆ°a đủ 5.000 ngÆ°á»i, áo vải, chân dép cao su, trang bị gá»n nhẹ, quân ta đã tiến công và chiếm giữ thà nh phố Huế 26 ngà y đêm, 4 sÆ° Ä‘oà n quân tinh nhuệ của Mỹ và quân Ä‘á»™i Sà i Gòn vá»›i vÅ© khà hiện đại đã phải bất lá»±c.
Chuẩn bị chu đáo nên tạo được bất ngá»
Qua 2 năm chiến đấu quyết liệt vá»›i địch để già nh lấy đồng bằng, đến cuối năm 1967, ta đã là m chủ được má»™t số vùng nông thôn. Äó là má»™t háºu phÆ°Æ¡ng bao la để ta huy Ä‘á»™ng sức ngÆ°á»i và sức của cho cuá»™c tiến công và o thà nh phố.
Nhá» kiên trì bám trụ địa bà n (ngay trong ná»™i thà nh Huế có 2 thà nh ủy viên Thà nh ủy Huế bám trụ thÆ°á»ng xuyên) ta đã phát triển được hà ng ngà n cán bá»™, cÆ¡ sở bà máºt trong nhân dân đồng bằng Thừa Thiên và hà ng trăm cán bá»™, cÆ¡ sở trong ná»™i thà nh Huế. ChÃnh những cÆ¡ sở bà máºt nà y đã thÆ°á»ng xuyên cung cấp tình hình cho ta và váºn chuyển được nhiá»u vÅ© khà và o ná»™i thà nh cất giấu; tổ chức nhiá»u Ä‘á»™i tá»± vệ, du kÃch bà máºt để phối hợp vá»›i Quân giải phóng khi thá»i cÆ¡ đến.
Và o thá»i Ä‘iểm cuối năm 1967, không kể quân cÆ¡ Ä‘á»™ng của Bá»™ Quốc phòng ở Ä‘Æ°á»ng 9, Quân giải phóng của quân khu Trị Thiên đã khá lá»›n mạnh, có cả hà ng mấy trung Ä‘oà n được trang bị vÅ© khà từ miá»n Bắc.
Nhá» tuyến váºn tải 559 đã có nhánh rẽ qua thung lÅ©ng A LÆ°á»›i vÆ°Æ¡n tá»›i Ä‘Æ°á»ng 12 nên mặc dù địch đánh phá rất ác liệt, song ta đã váºn chuyển được nhiá»u vÅ© khà và lÆ°Æ¡ng thá»±c cho quân Ä‘á»™i ở Tây Thừa Thiên. Song ở má»™t địa bà n đồi núi, trùng Ä‘iệp xa xôi nhÆ° ở Nam Thừa Thiên thì dù có táºp trung cÆ¡ giá»›i và ngÆ°á»i gùi cÅ©ng không thể cung ứng đủ cái ăn hà ng ngà y cho hà ng mấy ngà n bá»™ Ä‘á»™i táºp trung chuẩn bị cho cuá»™c chiến.
Thá»i gian nà y nhân dân miá»n núi Thừa Thiên lại phải chịu háºu quả của bom đạn và chất Ä‘á»™c hóa há»c của địch. Hà ng trăm ngÆ°á»i dân Tà Ôi ở vùng A LÆ°á»›i đã bị chết đói. Bá»™ Ä‘á»™i ở cùng dân, dù được cung cấp cÅ©ng không thoát khá»i nạn thiếu thốn, Ä‘au ốm, suy giảm thể lá»±c. Có tiểu Ä‘oà n quân số 320 chiến sÄ© nhÆ°ng chỉ còn 70 là có thể chiến đấu được, số còn lại Ä‘á»u gầy yếu, bệnh táºt.
Bù lại sá»± thiếu hụt nà y, ta đã tăng cÆ°á»ng váºn chuyển vÅ© khà từ miá»n Tây xuống và phát Ä‘á»™ng nhân dân đồng bằng cung cấp lÆ°Æ¡ng thá»±c thá»±c phẩm cho Quân giải phóng. Chỉ trong má»™t thá»i gian ngắn, ta đã huy Ä‘á»™ng được từ đồng bằng Thừa Thiên 2.000 tấn gạo và rất nhiá»u thá»±c phẩm (có ngà y nhân dân HÆ°Æ¡ng Trà dắt lên cá»a rừng 5 con bò giao cho Quân giải phóng) đủ để nuôi và bồi dưỡng 5.000 cán bá»™, chiến sÄ© táºp luyện trong 2 tháng trÆ°á»›c khi và o chiến dịch.
Sức khá»e của cán bá»™, chiến sÄ© tăng lên hà ng ngà y. Há» miệt mà i luyện táºp cách vượt sông, cách vượt tÆ°á»ng thà nh, cách đánh trong thà nh phố mặc dù chÆ°a biết lúc nà o xuất kÃch.
Kế hoạch đánh lạc hÆ°á»›ng địch và bà máºt chiến dịch
Má»™t câu há»i được đặt ra lúc đó là vì sao trên các nẻo Ä‘Æ°á»ng từ đồng bằng lên miá»n núi hà ng ngà y có đến hà ng trăm ngÆ°á»i lÅ© lượt gồng gánh lÆ°Æ¡ng thá»±c, thá»±c phẩm lên rừng tiếp tế cho Quân giải phóng Ä‘i qua các đồn bốt, doanh trại của cả quân Mỹ và ngụy mà chúng vẫn là m ngÆ¡? Phải chăng chúng sợ bị ta đánh? Lúc nà y, địch có 2 Ä‘iá»u sợ. Äiá»u sợ nhất là đại quân ta từ Quảng Trị trà n và o, Ä‘iá»u sợ thứ hai là Quân giải phóng tại địa phÆ°Æ¡ng tiến công.
Trong 10 tháng năm 1967, các thứ quân của ta đã đánh địch ở khắp nÆ¡i, trong đó có nhiá»u tráºn đánh và o sà o huyệt địch vùng ven và trong TP Huế, gây hoang mang và thiệt hại nặng cho địch. Những ngà y cuối tháng 12/1967, quân ta mở đại há»™i mừng công toà n quân khu rất rầm rá»™ ở Äá»™ng Chuối (thượng nguồn sông Ô Lâu) và trong tháng 1/1968, ta đón má»™t giáo sÆ° có tiếng ở Huế lên căn cứ “thăm Quân giải phóng và ăn tết chiến khuâ€.
Váºy là đi đôi vá»›i sức ép của đòn tiến công quân sá»± từ phÃa bắc, các Ä‘á»™ng thái “chuẩn bị đón tết†của quân ta lại thêm má»™t lần là m cho địch mất cảnh giác.
Cho đến sáng ngà y 30 tết Máºu Thân, khi Phạm Văn Khoa, Tỉnh trưởng Thừa Thiên, há»i những ngÆ°á»i đứng đầu các ngà nh của tỉnh trong cuá»™c há»p chuẩn bị đón tết Máºu Thân: Có tin Việt Cá»™ng đặt tên lá»a xung quanh Huế, liệu há» có khả năng đánh và o dịp tết không?
Ngô Quang Trưởng, Chuẩn tÆ°á»›ng, TÆ° lệnh SÆ° Ä‘oà n 1 Bá»™ binh quân Ä‘á»™i Sà i Gòn ngạo mạn tuyên bố: Việt Cá»™ng có thể đánh và o Huế, nhÆ°ng láºp tức phải rút ra ngay, vì Việt Cá»™ng gùi cõng, Ä‘i bá»™, còn quân Ä‘á»™i Hoa Kỳ cÆ¡ giá»›i hóa cao Ä‘á»™ có “thần sấmâ€, “con ma†và B.52 trợ ứng, Việt Cá»™ng ở lại thì là m sao mà chịu nổiâ€.
Sau khi có quyết định chuẩn bị tổng tiến công, quân Ä‘á»™i Sà i Gòn, Bá»™ chỉ huy chiến dịch đã ban hà nh và chỉ đạo thá»±c hiện má»™t kế hoạch bà máºt hoà n chỉnh. Tất cả cán bá»™ chủ chốt của Khu ủy, Thà nh ủy được phổ biến kế hoạch chuẩn bị đánh Huế Ä‘á»u không được tiết lá»™ cho bất cứ ai, các sổ tay ghi chép sau cuá»™c há»p Ä‘á»u bị thu lại. Các ngả Ä‘Æ°á»ng từ đồng bằng lên căn cứ Ä‘á»u bị kiểm soát nghiêm ngặt, ngÆ°á»i tiếp tế cho căn cứ chỉ được đón tiếp ở cá»a rừng.
Từ ngà y 15/1/1968, ta tuyên bố “đóng cá»a rừng để ăn tếtâ€, ná»™i bất xuất, ngoại bất nháºp, nếu quân địch tiến công lên căn cứ cÅ©ng không Ä‘Æ¡n vị nà o được tá»± Ä‘á»™ng nổ súng đánh. Các Ä‘Æ¡n vị quân Ä‘á»™i táºp luyện cách vượt tÆ°á»ng rà o cao 8m (tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i tÆ°á»ng thà nh Huế) và uống nÆ°á»›c mắm, táºp bÆ¡i trên đầu nguồn sông HÆ°Æ¡ng (để chuẩn bị vượt sông và o Huế) Ä‘á»u không ai được tiết lá»™ là quân ta sẽ tiến công Huế trong tết Máºu Thân.
Từ các căn cứ ở miá»n Tây Phong Äiá»n, HÆ°Æ¡ng Trà , HÆ°Æ¡ng Thủy, chúng ta táºp kết 3 cánh quân, chia là m 6 mÅ©i má»™t chặng Ä‘Æ°á»ng dà i từ 25 đến 30 cây số tiến công và o thà nh phố. Vá»›i Ä‘oà n quân 5.000 ngÆ°á»i di chuyển trên má»™t địa bà n nhá» hẹp, trong đêm tối mịt mùng, không trăng sao của tết nguyên đán, qua các là ng mạc nằm dÆ°á»›i sá»± kiểm soát gắt gao của địch... là m sao không bị lá»™?
Bà i toán nà y đã được giải đáp rất trá»n vẹn. Sau những ngà y chuẩn bị công phu của những cán bá»™ chủ chốt bám trụ địa bà n, chúng ta đã đảm bảo cho từng Ä‘oà n Ä‘i không gặp phải sá»± ngăn chặn hay đồn bốt địch, không bị lạc Ä‘Æ°á»ng, không có cả tiếng chó sủa trong đêm. Má»—i ngÆ°á»i dẫn Ä‘Æ°á»ng chỉ biết dẫn quân Ä‘i từng chặng rồi giao cho ngÆ°á»i khác, không ai biết cuối cùng Ä‘oà n quân sẽ đến chiến đấu ở đâu...
Vì cuá»™c tổng tiến công và nổi dáºy lần nà y diá»…n ra toà n miá»n Nam, quân ta tiến công 34 đô thị cả lá»›n và nhá» trong đó có Sà i Gòn, Huế, Äà Nẵng có sá»± phối hợp hà nh Ä‘á»™ng chung, nên ngà y giá» của cuá»™c tổng tiến công được Quân ủy Trung Æ°Æ¡ng thông báo cho Bá»™ chỉ huy chiến dịch và o ngà y 25 tết. Các Ä‘Æ¡n vị hà nh quân và o Huế chỉ được biết khi đã táºp kết ở cá»a rừng lúc 5 giá» chiá»u ngà y mồng 1 tết Máºu Thân 1968.
Cuối cùng, tất cả 6 mÅ©i tiến quân của ta Ä‘á»u đã áp sát thà nh phố Huế. Và o lúc 2 giá» 30 phút ngà y mồng 2 tết khi pháo lá»›n của ta đồng loạt nã và o Bá»™ chỉ huy SÆ° Ä‘oà n 1 quân Ä‘á»™i Sà i Gòn ở Mang Cá, ra lệnh mở đầu cuá»™c tiến công thà nh phố.
8 giá» sáng ngà y mồng 2 tết Máºu Thân 1968, trên kỳ Ä‘Ã i trÆ°á»›c cá»a Ngá» Môn thà nh phố, lá cá» lá»›n của liên minh các lá»±c lượng dân chủ và hòa bình Việt Nam phất phá»›i bay, báo hiệu Quân giải phóng đã chiếm lÄ©nh thà nh phố. Sau 3 ngà y tiến công và nổi dáºy, quân ta đã chiếm giữ hầu hết các doanh trại, cÆ¡ quan của chÃnh quyá»n thà nh phố Huế và tỉnh Thừa Thiên, trừ Ä‘iểm cố thủ của SÆ° Ä‘oà n 1 quân Ä‘á»™i Sà i Gòn ở Mang Cá và khách sạn HÆ°Æ¡ng Giang, bắt giữ hầu hết các viên chức cấp cao của địch.
Việc chiếm giữ TP Huế trong 26 ngà y đêm vá»›i chỉ vẻn vẹn có 5.000 quân trÆ°á»›c sá»± bao vây của 4 sÆ° Ä‘oà n chủ lá»±c Mỹ, quân Ä‘á»™i Sà i Gòn có sá»± chi viện há»a lá»±c tối Ä‘a là má»™t kỳ tÃch trong lịch sá» kháng chiến chống xâm lược của nhân dân ta, xứng đáng vá»›i 8 chữ và ng “Tiến công, nổi dáºy, anh dÅ©ng, kiên cÆ°á»ng†mà Äảng và nhân dân cả nÆ°á»›c đã dà nh cho Thừa Thiên-Huế.
Chiến công nà y đã góp phần vá»›i chiến công chung là là m lung lay ý chà xâm lược của nhà cầm quyá»n Mỹ, buá»™c há» phải xuống thang chiến tranh.
Ngà y 31/3/1968, Tổng thống Mỹ Johnson đã phải tuyên bố: Ngừng đánh phá miá»n Bắc từ vÄ© tuyến 20 trở ra, không ra tranh cá» tổng thống Mỹ nhiệm kỳ 2, nháºn Ä‘Ã m phán vá»›i ta tại Paris.
TÆ° lệnh quân Mỹ ở chiến trÆ°á»ng miá»n Nam - Westmorland bị cách chức, Bá»™ trưởng Quốc phòng Mỹ McNamara thú nháºn vá»›i Tổng thống Johnson: “Chúng ta không thể đạt được ở Việt Nam bằng bất cứ biện pháp quân sá»± nà o, vì thế chúng ta phải tìm má»™t mục tiêu chÃnh trị nhá» bé hÆ¡n thông qua Ä‘Ã m phánâ€.
Nhà cầm quyá»n Mỹ hiểu rằng há» không thể thắng nổi Việt Nam, cái giá mà há» phải trả cho cuá»™c chiến tranh xâm lược ở Việt Nam là quá đắt.
Há» phải rút quân vá» nÆ°á»›c, dù sau đó đã cố gắng vá»›t vát thể diện bằng những đợt tiến công hủy diệt trong năm 1968 để mong vá»±c dáºy quân Ä‘á»™i Sà i Gòn song vô vá»ng
Các chủ đỠkhác cùng chuyên mục nà y: